CƠ QUAN CỦA ĐẢNG BỘ ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM TỈNH LÂM ĐỒNG - TIẾNG NÓI CỦA ĐẢNG BỘ, CHÍNH QUYỀN, NHÂN DÂN LÂM ĐỒNG Tòa soạn: 38 QUANG TRUNG - ĐÀ LẠT Điệ

Bản ghi

1 CƠ QUAN CỦA ĐẢNG BỘ ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM TỈNH LÂM ĐỒNG - TIẾNG NÓI CỦA ĐẢNG BỘ, CHÍNH QUYỀN, NHÂN DÂN LÂM ĐỒNG Tòa soạn: 38 QUANG TRUNG - ĐÀ LẠT Điện thoại: Fax: tsbaolamdong@gmail.com SỐ THỨ BA, NGÀY 21/5/2019 Trao Huy hiệu 30 năm tuổi Đảng cho các đảng viên Trao tặng Huy hiệu 30 năm tuổi Đảng cho các đảng viên. Nhân kỷ niệm 129 năm Ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/ /5/2019), vừa qua, Đảng ủy Khối Các cơ quan tỉnh Lâm Đồng đã tổ chức Lễ trao tặng Huy hiệu 30 năm tuổi Đảng cho các đảng viên thuộc Đảng bộ Khối. Các đảng viên được vinh dự nhận Huy hiệu 30 năm tuổi Đảng đợt này gồm các đồng chí: Trần Đức Quận - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh; Nguyễn Trọng Ánh Đông - UVBTV Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQVN tỉnh; Hoàng Xuân Hường - Phó Chủ nhiệm UBKT Tỉnh ủy; Đỗ Thị Hoa - đảng viên thuộc Đảng bộ Trường Đại học Yersin Đà Lạt. Phát biểu tại buổi lễ, đồng chí Vũ Kim Sinh - Bí thư Đảng ủy Khối Các cơ quan tỉnh Lâm Đồng nhấn mạnh:... XEM TIẾP TRANG 2 NHỚ LỜI BÁC DẠY Ngoài lợi ích của Tổ quốc, của Nhân dân, Đảng ta không có lợi ích gì khác ĐÂY LÀ LỜI CỦA CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH TRONG BÀI VIẾT PHẢI THEO ĐÚNG KỶ LUẬT CỦA ĐẢNG ĐĂNG TRÊN BÁO NHÂN DÂN SỐ 217, TỪ NGÀY 22 ĐẾN NGÀY 24/8/1954; BÚT DANH C.B. CHÀO MỪNG ĐẠI HỘI ĐẠI BIỂU CÁC DÂN TỘC THIỂU SỐ HUYỆN LẠC DƯƠNG LẦN THỨ III, NHIỆM KỲ Các dân tộc thiểu số huyện Lạc Dương đoàn kết, phát huy nội lực, hội nhập và phát triển Cách làm hay ở Liên Hà Từ một xã nghèo, có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống còn nhiều khó khăn, nhiều năm qua, với cách làm mới trong tuyên truyền, vận động, Liên Hà giờ đây đã từng bước đổi thay, đời sống Nhân dân ngày một phát triển. TRANG 2 Phát huy vai trò người có uy tín TRANG 5 KINH TẾ Bóng đèn LED sáng nhà lồng trồng hoa TRANG 3 VĂN HÓA - XÃ HỘI Nữ bác sĩ của buôn làng TRANG 5 Hầu hết đường vào các xã vùng sâu, vùng xa, vùng DTTS của huyện Lạc Dương đã được trải thảm nhựa. Ảnh: T.Hương TRANG 4 Những nông dân sản xuất, kinh doanh tiêu biểu Trong 5 năm qua, thành phố Bảo Lộc xuất hiện nhiều nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi với những mô hình nông nghiệp tiêu biểu trên nhiều lĩnh vực mang lại hiệu quả kinh tế cao. TRANG 3 Không để cát tặc vùng giáp ranh lộng hành TRANG 6 ĐỜI SỐNG - PHÁP LUẬT 95% Tổ Hòa giải cơ sở được củng cố, kiện toàn TRANG 6 TÒA SOẠN - BẠN ĐỌC Phòng chống thiên tai - bên cạnh những kết quả nổi bật TRANG 7 BÁO LÂM ĐỒNG PHÁT HÀNH THỨ HAI, THỨ BA, THỨ TƯ, THỨ SÁU VÀ CUỐI TUẦN ĐƯỜNG DÂY NÓNG: VĂN PHÒNG TẠI BẢO LỘC: 17 Nguyễn Công Trứ - P. II - Bảo Lộc; ĐIỆN THOẠI: Fax:

2 2 THỨ BA THỜI SỰ - CHÍNH TRỊ Thăm, tặng quà bộ đội Trường Sơn, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến Đoàn công tác thăm, tặng quà cho nữ thanh niên xung phong Lê Thị Dung tại xã Đạ Đờn, huyện Lâm Hà. Nhân dịp kỷ niệm 60 năm Ngày mở đường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh (19/5/ /5/2019), Đoàn công tác của Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Lâm Đồng do Đại tá Nguyễn Thạc Vinh - Chủ nhiệm Chính trị, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh làm trưởng đoàn đã đến thăm và tặng quà cho bộ đội Trường Sơn, thanh niên xung phong (TNXP), dân công hỏa tuyến một thời xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước, chiến đấu và phục vụ chiến đấu trên địa bàn huyện Đức Trọng và Lâm Hà. Tại các buổi ghé thăm, Đại tá Nguyễn Thạc Vinh bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc trước những công lao to lớn của các bộ đội Trường Sơn, TNXP, dân công hỏa tuyến đối với sự nghiệp xây dựng và phát triển quê hương ngày càng giàu đẹp. Đồng thời, đồng chí Chủ nhiệm Chính trị kính chúc các bộ đội Trường Sơn, TNXP, dân công hỏa tuyến luôn mạnh khỏe, luôn là chỗ dựa tinh thần cho con cháu; là tấm gương sáng để giáo dục con cháu chấp hành tốt chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước, góp phần xây dựng quê hương Lâm Đồng ngày càng giàu mạnh. TẤN HUY Trao Huy hiệu... TIẾP TRANG 1... Huy hiệu Đảng là hình thức ghi nhận những cống hiến đóng góp của đảng viên đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng. Đảng bộ Khối luôn ghi nhận và đánh giá cao những công lao, cống hiến của các đồng chí được trao tặng Huy hiệu Đảng. Mặc dù đã trải qua nhiều cương vị, lĩnh vực công tác khác nhau, nhưng các đồng chí vẫn luôn phát huy bản lĩnh, ý chí kiên cường, tự giác tu dưỡng, rèn luyện, gương mẫu, không ngừng phấn đấu, khắc phục khó khăn, thực hiện tốt nhiệm vụ được giao. Qua đó, các đồng chí cũng đã góp phần xây dựng tổ chức cơ sở đảng trong sạch vững mạnh. Đồng chí Bí thư Đảng ủy Khối Các cơ quan cũng bày tỏ tin tưởng, với nhiệt huyết, trí tuệ, trách nhiệm và bề dày kinh nghiệm của mình, các đồng chí đảng viên được trao Huy hiệu 30 năm tuổi Đảng lần này tiếp tục nêu cao tinh thần gương mẫu, rèn luyện, phấn đấu, xây dựng cơ quan, xây dựng tổ chức đảng trong sạch vững mạnh, tiếp tục đóng góp xây dựng quê hương đất nước ngày càng phát triển giàu đẹp... DUY DANH HƯỚNG TỚI ĐẠI HỘI ĐẠI BIỂU MTTQVN TỈNH LÂM ĐỒNG LẦN THỨ VIII, NHIỆM KỲ : Cách làm hay ở Liên Hà Từ một xã nghèo, có đông đồng bào DTTS sinh sống còn nhiều khó khăn, nhiều năm qua, với cách làm mới trong tuyên truyền, vận động, Liên Hà giờ đây đã từng bước đổi thay, đời sống Nhân dân ngày một phát triển. Là một xã vùng sâu, vùng xa cách trung tâm huyện Lâm Hà 23 km, Liên Hà có tổng diện tích tự nhiên là ha, đất sản xuất nông nghiệp là 4.674,5 ha. Toàn xã có 14 thôn, trong đó đồng bào DTTS có 241 hộ, khẩu... Nhân dân chủ yếu sống bằng nghề nông. Nhờ sự đoàn kết thống nhất, quyết tâm cao, cấp ủy đảng đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo hệ thống chính trị đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân tham gia xây dựng nông thôn mới. Theo đó, chính quyền, MTTQ, các cá đoàn thể đã có nhiều cách làm sáng tạo, khơi dậy được nội lực trong Nhân dân; đến nay xã đã đạt 18/19 tiêu chí, còn 1 tiêu chí chưa đạt, đó là tiêu chí về giao thông. Toàn xã quyết tâm thực hiện thành công chương trình xây dựng NTM trong năm Các nội dung cụ thể về công Chiều ngày 20/5, Ban Thường trực UBMTTQVN tỉnh và Sở Thông tin & Truyền thông đã phối hợp tổ chức họp báo thông tin về Đại hội Đại biểu MTTQVN tỉnh lần thứ VIII, nhiệm kỳ Họp báo dưới sự chủ trì của UVBTV Tỉnh ủy, Chủ tịch UBMTTQVN tỉnh Nguyễn Trọng Ánh Đông, Giám đốc Sở Thông tin & Truyền thông Nguyễn Viết Vân, cùng đông đảo các nhà báo đại diện cho các cơ quan báo chí Trung ương và địa phương. Đại hội là sự kiện chính trị - xã Tối ngày 19/5, Tỉnh Đoàn đã tổ chức Liên hoan nhóm tuyên truyền ca khúc cách mạng tỉnh Lâm Đồng lần thứ XI, năm 2019 với chủ đề Sáng mãi tên người. Tham gia Liên hoan lần này có 6 nhóm tuyên truyền ca khúc cách mạng đến từ các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn toàn tỉnh. Liên hoan được tổ chức nhằm phát huy hiệu quả các nhóm tuyên truyền ca khúc cách mạng, qua đó giáo dục truyền thống cách mạng, lòng yêu nước, tự hào dân tộc, giáo dục đạo đức, lối sống, định hướng thẩm mỹ âm nhạc trong thanh, thiếu niên tỉnh nhà. Liên hoan cũng là dịp để cán bộ, đoàn viên, thanh niên và Nhân dân tưởng nhớ, tìm hiểu về thân thế, sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí tác xây dựng NTM đều được đưa ra bàn bạc, thảo luận, lấy ý kiến thông qua hội nghị nhân dân toàn xã nhằm tuyên truyền để Nhân dân nắm rõ mục đích, nội dung của chương trình xây dựng NTM là Tiếp cận dựa vào nội lực và do cộng đồng địa phương làm chủ. Mặt khác, kế hoạch xây dựng NTM được công bố, công khai trong Nhân dân để Nhân dân nắm bắt đầy đủ các thông tin và tổ chức thực hiện tốt các quyền của mình. Qua quá trình triển khai thực hiện cho thấy công tác xây dựng NTM của xã đã thể hiện được tính hợp lý, góp phần phục vụ tốt cho việc phát triển kinh tế - xã hội bền vững của địa phương. Ngoài ra, xã còn tích cực tuyên truyền, vận động Nhân dân hiểu rõ 3 lợi ích: cá nhân - tập thể - Nhà nước, đặc biệt là lợi ích của Nhân dân, nên người dân phấn khởi, đồng tâm chung sức, tự giác, chủ động tham gia, tạo niềm tin của Nhân dân vào chủ trương của Đảng trong xây dựng NTM. Bảo vệ môi trường được duy trì thường xuyên tại các tuyến đường làng, đường xã và có kế hoạch phân công cụ thể cho các tổ chức thành viên, ra quân phối hợp vận động các tầng lớp nhân dân thực hiện vào các ngày chủ nhật hàng tuần. Nhận thức rõ việc huy động nguồn lực trong xây dựng NTM hội quan trọng, là ngày hội của khối đại đoàn kết toàn dân tộc của tỉnh. Đại hội có nhiệm vụ tổng kết, đánh giá tình hình khối đại đoàn kết toàn dân tộc, kết quả thực hiện chương trình hành động của MTTQ tỉnh nhiệm kỳ Trên cơ sở đó, đề ra mục tiêu, nhiệm vụ và chương trình hành động nhiệm kỳ bảo đảm sát hợp, nhằm tiếp tục củng cố, tăng cường phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc của tỉnh trong tình hình mới. Đại hội sẽ hiệp thương cử Ủy ban MTTQVN tỉnh khóa VIII, Liên hoan nhóm tuyên truyền ca khúc cách mạng năm 2019 có ý nghĩa hết sức quan trọng, Liên Hà đã thực hiện việc cân đối để vừa đảm bảo thực hiện được mục tiêu, vừa huy động được sức dân và nguồn lực khác của địa phương; đồng thời đề cao trách nhiệm của người dân đối với cộng đồng. Nhờ vậy, xã đã huy động nguồn lực xây dựng nông thôn mới với tổng số tiền khoảng 40 tỷ đồng, trong đó Nhân dân đóng góp hơn 13 tỷ đồng. Điển hình như thôn Sình Công, Nhân dân tự kéo điện 3 km; làm 1,3 km đường bê tông. Mô hình thắp sáng đường quê do Nhân dân đóng góp với tổng số tiền hơn 2,7 tỷ đồng; trong đó, thôn Liên Hồ và thôn Hà Lâm Nhân dân đóng góp đối ứng hơn 2 tỷ đồng. Kết quả đáng mừng là đến nay toàn xã không còn nhà dột nát, tỷ lệ hộ nghèo còn 4,79%. Hàng năm có trên 92% hộ đạt gia đình văn hóa, 14/14 thôn đạt thôn văn hóa, 7 cơ quan văn hóa. Ông K Brối, Đảng ủy viên, Chủ tịch UBMTTQ xã Liên Hà cho rằng, để tiếp tục phát huy vai trò của MTTQ trong giai đoạn hiện nay phù hợp với thực tế địa nhiệm kỳ bảo đảm tính tiêu biểu, tính đại diện, tính thiết thực để MTTQVN thực sự là tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện rộng lớn nhất, là hình ảnh tiêu biểu cho khối đại đoàn kết toàn dân tộc của tỉnh. Các nhà báo tham dự họp báo đã đặt nhiều câu hỏi liên quan đến công tác tuyên truyền đại hội, như: Đề nghị cung cấp thêm thông tin về những điển hình tiên tiến, gương sáng đời thường, cách làm hay trong vận động, tuyên truyền Nhân dân; công tác nắm bắt tư phương, cần phải tăng cường kiện toàn đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp ủy, đội ngũ cán bộ, công chức theo hướng trẻ hóa; chú trọng làm tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của chính quyền. Mặt khác, cần định hướng phát triển sản xuất nông nghiệp ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất gắn với bảo vệ môi trường thông qua việc tăng cường nhân rộng mô hình thu gom rác thải bao bì thuốc bảo vệ thực vật tại các khu vực sản xuất nông nghiệp, bảo vệ nguồn nước; vận động Nhân dân chỉnh trang khuôn viên nhà ở, thực hiện vệ sinh đường làng ngõ xóm, chỉnh trang hàng rào, cổng ngõ, phát quang bụi rậm, đẩy mạnh việc trồng hoa, cây xanh, tôn tạo cảnh quan môi trường... Tăng cường khai thác thế mạnh của địa phương, tiếp nhận và chuyển giao khoa học kỹ thuật, ổn định việc tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, tăng cường phát triển mô hình sản xuất theo hướng tập thể như hợp tác xã, tổ liên kết sản xuất... Đặc biệt, cần tăng cường tổ chức các phong trào thi đua trong các ngành, các đơn vị, các thôn dấy lên thành phong trào hành động thiết thực trong việc triển khai thực hiện nhiệm vụ KT-XH và xây dựng NTM... NGUYỆT THU Họp báo về Đại hội Đại biểu MTTQVN tỉnh lần thứ VIII, nhiệm kỳ Minh và những cống hiến lớn lao của Người đối với sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Đây là hoạt Một tiết mục biểu diễn tại liên hoan. động ý nghĩa kỷ niệm 129 năm Ngày sinh nhật Bác (19/5/ /5/2019). tưởng, định hướng trong tôn giáo ra sao; kết quả xây dựng khối đại đoàn kết thể hiện rõ nét, cụ thể ở những thành tựu gì; hoạt động trái phép của tôn giáo, tà đạo trong tỉnh đã được MTTQ quan tâm, giải quyết như thế nào... Đại diện Ban Thường trực UBMTTQVN tỉnh đã giải đáp các câu hỏi về các nội dung liên quan, kịp thời cung cấp thông tin, địa chỉ cụ thể, những việc làm được, hạn chế trong triển khai thực hiện các chương trình hành động của Mặt trận trong 5 năm qua. N.THU Kết thúc liên hoan, Ban Tổ chức đã trao giải nhất cho nhóm thi đến từ Trường Đại học Đà Lạt, giải nhì thuộc về nhóm thi của Đại học Yersin Đà Lạt và đồng giải ba là nhóm thi đến từ Trường Cao đẳng Sư phạm Đà Lạt và Trường Cao đẳng Kinh tế Kỹ thuật Lâm Đồng. Ngoài ra, Ban Tổ chức cũng đã trao giải cho người dẫn chương trình xuất sắc nhất và tiết mục ấn tượng nhất. Theo đánh giá của Ban Tổ chức, đến với liên hoan năm nay, các nhóm thi đã có sự chuẩn bị chu đáo, các tiết mục được dàn dựng công phu, có nhiều sáng tạo. Đồng thời đã trình diễn những tiết mục ấn tượng, hấp dẫn, lôi cuốn, chất lượng nghệ thuật và tính tuyên truyền cao. DUY NGUYỄN

3 KINH TẾ THỨ BA Những nông dân sản xuất, kinh doanh tiêu biểu Trong 5 năm qua, TP Bảo Lộc xuất hiện nhiều nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi với những mô hình nông nghiệp tiêu biểu trên nhiều lĩnh vực mang lại hiệu quả kinh tế cao. Trồng lan Hồ điệp công nghệ 4.0 Sinh năm 1985, tốt nghiệp đại học năm 2009 với tấm bằng kỹ sư ngành điện tử viễn thông và từng có 4 năm làm việc cho Tập đoàn Viễn thông Quân đội Vietell, nhưng Châu Phước Bảo Thiện (Phường 2, Bảo Lộc) đã gác lại tất cả để khởi đầu một công việc hoàn toàn mới vì niềm đam mê là nghề trồng lan Hồ điệp. Tận dụng diện tích trên 800 m 2 sẵn có của gia đình, bắt đầu từ năm 2016, Bảo Thiện đầu tư hệ thống nhà kính và nhập giống lan Hồ điệp từ Đài Loan về cấy ghép, nuôi trồng. Với kiến thức điện tử viễn thông sẵn có, Bảo Thiện mạnh dạn áp dụng công nghệ 4.0 vào việc trồng và chăm sóc lan. Nhờ công nghệ này, Bảo Thiện có thể điều khiển hệ thống tưới tiêu và quạt gió qua điện thoại di dộng, vừa giúp tiết kiệm nhân công vừa có thể điều khiển hệ thống của nhiều trang trại cùng một lúc. Hiện nay, Bảo Thiện đang tâm huyết đầu tư vào một giống lan duy nhất là Hồ điệp. Bởi theo anh, đây là giống lan khá phổ biến, được người chơi ưa chuộng và có thị trường tiêu thụ rộng. Với thị trường tiêu thụ khá ổn định, có nhiều thời điểm sản phẩm cung cấp không đủ nhu cầu. Doanh thu hàng năm sau khi trừ các chi phí đạt khoảng 200 triệu đồng. Dự kiến trong thời gian tới, anh Thiện tiếp tục đầu tư, phát triển thêm 2 trang trại nuôi trồng lan Hồ điệp để vừa thỏa mãn niềm đam mê vừa đẩy mạnh phát triển kinh tế gia đình, làm giàu chính đáng. Nuôi bò sữa thu tiền triệu mỗi ngày Khởi nghiệp bằng nghề nuôi bò sữa từ năm 2004 với chỉ 3 con, đến nay, gia đình anh Lê Minh Tuấn và chị Phạm Thị Ngọc Bích (ngụ tại Tổ 13, phường Lộc Phát) đã có đàn bò trên 65 con, cho thu nhập 300 đến 400 trăm triệu đồng mỗi năm. Hiện nay, gia đình anh chị đang nuôi các giống bò khá phổ biến và cho năng suất sữa cao như giống bò Hà Lan, Úc, Thái và bò lai. Áp dụng phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nghề nuôi bò sữa hiện nay của gia đình anh Tuấn, chị Bích cũng khá đặc biệt. Hàng ngày, đàn bò của gia đình anh được tắm và Anh Bảo Thiện với mô hình trồng lan Hồ điệp theo công nghệ 4.0. Ảnh: Q.N nghe nhạc. Theo như anh chị chia sẻ, đã thành thói quen, đàn bò sau khi nghe nhạc mới chịu đi ngủ. Khi được nghe nhạc, bò cho sữa đều hơn, chất lượng sữa được đảm bảo hơn và số lượng sữa cũng được nâng lên đáng kể. Hiện tại, trang trại của anh chị đang có 30 con bò cho sữa. Lượng sữa đều được đơn vị ký hợp đồng là Công ty sữa Vinamilk đến tận nơi thu mua. Với chu kỳ thu sữa ổn định, bình quân mỗi ngày, gia đình anh Tuấn, chị Bích thu hơn 1 triệu đồng tiền lãi sau khi trừ các chi phí. Dự kiến, anh chị sẽ tiếp tục đầu tư thêm 100 m 2 chuồng trại để nhân rộng mô hình. Làm giàu từ cá nước ngọt Nghề nuôi cá hiện nay cũng đang phát triển và cho hiệu quả kinh tế cao trong số các mô hình nông nghiệp tiêu biểu của hội viên nông dân TP Bảo Lộc. Tiêu biểu có mô hình nuôi cá của gia đình anh Hoàng Văn Kiều và chị Lê Nguyễn Hải Linh (ngụ tại thôn Ánh Mai 3, xã Lộc Châu). Khởi nghiệp từ năm 2004, hiện nay gia đình anh Kiều, chị Linh đang sở hữu 3 mặt hồ với diện tích mặt nước khoảng 1,5 ha. Các loại cá gia đình anh chị đang nuôi gồm rô phi, trắm và chép. Theo chu kỳ, mỗi lứa cá từ khi thả đến khi thu hoạch mất từ 9 đến 12 tháng, cho thu nhập ổn định sau khi trừ các chi phí từ 150 đến 200 triệu đồng mỗi năm. Tuy nhiên, theo chia sẻ của gia đình, hiện nay hầu hết diện tích lòng hồ đều gặp khó khăn về hệ thống thoát nước, việc cải thiện mặt nước lòng hồ gặp rất nhiều khó khăn, mặt khác nước thải của các hộ dân xung quanh ít nhiều ảnh hưởng đất chất lượng nước nên số lượng cá giống thả xuống lòng hồ bị chết ngày nhiều hơn trước đây, làm ảnh hưởng đến năng suất nuôi trồng. Xử lý được vấn đề này sẽ giúp người nông dân an tâm đầu tư chăm sóc ao hồ, làm giàu chính đáng. Cây ngắn ngày trong nhà kính Vừa là thủ lĩnh của phong trào nông dân, vừa là người tiên phong trong việc thực hiện các mô hình kinh tế nông nghiệp, anh Mai Thành Nhã - Chủ tịch Hội Nông dân xã Lộc Nga đã áp dụng và thành công với nhiều mô hình nông nghiệp như mô hình nuôi chim cút, vịt trời, trồng cà chua, dưa lưới, dưa leo, ớt chuông... Hiện nay, anh đang thực hiện mô hình trồng dưa lưới, dưa leo và ớt chuông trên tổng diện tích m 2. Các mô hình đều được anh đầu tư nhà kính, hệ thống tưới phun sương và thuê nhân công chăm sóc hàng ngày. Anh cho biết, tất cả loại cây trồng đều là cây ngắn ngày, mỗi cây từ lúc gieo giống cho đến lúc thu hoạch đều không quá 90 ngày, nên mỗi loại cây mỗi năm anh trồng được từ 3 đến 4 vụ. Mỗi vụ thu hoạch, anh thu lãi trên 100 triệu đồng. Nhờ áp dụng công nghệ và đầu tư nhà kính nên sản phẩm anh làm ra đạt tiêu chuẩn sạch, an toàn, được người tiêu dùng ưa thích. Là người dám mạnh dạn đầu tư, đi đầu trong tiếp cận khoa học kỹ thuật, hiểu được quá trình sinh trưởng và phát triển của cây, có đầu ra ổn định, nên anh Nhã không còn lo mùa màng thất bại. Đặc biệt, những gì anh học và tìm hiểu được, anh đều muốn chia sẻ cho các nông hộ trên địa bàn với mong muốn thành lập một tổ hợp tác rau an toàn để các hội viên cùng nhau giúp đỡ và phát triển tổ hợp tác ổn định, lâu dài. QUANG NGỌC Bóng đèn LED sáng nhà lồng trồng hoa Để hỗ trợ người nông dân giảm chi phí điện năng, đồng thời nâng cao ý thức tiết kiệm năng lượng trong canh tác rau hoa là mục tiêu Chương trình sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đồng hành cùng người nông dân, nhất là đối với hoa cúc các loại. Ông Đặng Cư, thôn Lộc Quý, xã Xuân Thọ, thành phố Đà Lạt đã trồng hoa cúc từ nhiều năm nay. Theo thói quen, ông vẫn dùng loại bóng đèn U bình thường làm từ thủy tinh để thắp sáng cho vườn bông gia đình. Cho tới năm 2018, ông tham gia mô hình ứng dụng sử dụng bóng đèn hiệu suất cao, tiết kiệm năng lượng của Sở Công thương Lâm Đồng. Ông cho biết, sự thay đổi này mang tới hiệu quả tốt tới mức không ngờ. Ông Cư tính toán, 1 sào nhà lồng trồng hoa cúc cần 130 bóng. Như nhà ông trồng khoảng 3 sào là gần 400 bóng. Sử dụng bóng U bình thường, do chao chụp không kín, bóng đèn thủy tinh dễ vỡ nên hầu như tuần Sử dụng bóng LED trong trồng bông cúc tại Xuân Thọ, Đà Lạt. Ảnh: D.Q nào ông cũng phải thay bóng mới do hỏng, vỡ. Còn bóng LED mới thay bằng nhựa, chao chụp rất kín, bóng rất bền, hầu như không hư hỏng. Ông Cư chia sẻ: Dùng bóng U hư nhiều, khi không trồng cúc cũng không dám tháo vì tháo thì dễ vỡ. Bóng LED tháo ra lắp vô rất dễ, lại bền, không hư. Đặc biệt, tiền điện giảm nhiều lắm. Trước kia trung bình ông Cư trả tiền điện 1,5 triệu đồng/tháng, sử dụng dàn đèn LED tiền điện chỉ còn 900 ngàn đồng/ tháng, theo ông Cư chỉ cần 2 vụ cúc là thu đủ số tiền đầu tư cho dàn bóng, hộ trồng diện tích càng lớn càng tiết kiệm. Hộ ông Nguyễn Đình Nhạc, thị trấn Lạc Dương cũng lắp mới hoàn toàn hệ thống đèn LED thắp sáng cho dàn bông cúc. Ông Nhạc chia sẻ, nông dân thường làm theo nhau, ít để ý tới kỹ thuật mới, vật liệu mới. Vì vậy, khi ông tham gia dự án thay đèn U thường bằng đèn LED, bà con nông dân xung quanh khá chú ý. Qua quá trình sử dụng, ông Nhạc nhận thấy bóng LED hiệu quả hơn hẳn, vừa bền, vừa tiết kiệm điện. Trong khi đó, giá bóng LED cũng tương đương với bóng U, thậm chí còn rẻ hơn, khoảng 36 ngàn đồng/ bóng thay vì bóng U là 38 ngàn đồng/bóng. Đặc biệt, bóng LED bằng nhựa không sứt râu, ít cháy, ít bể, tháo lắp dễ dàng, vận chuyển nhẹ nhàng nên rất thuận lợi cho canh tác. Từ nhà ông Nhạc, nông dân trồng bông cúc xung quanh cũng dần thay bóng U sang đèn LED khá nhiều. Theo ông Đặng Vũ Dũng, Trưởng phòng Quản lý năng lượng Sở Công thương Lâm Đồng, đơn vị trực tiếp thực hiện dự án chia sẻ, mục tiêu của dự án là xây dựng một số mô hình ứng dụng sử dụng bóng đèn hiệu suất cao, tiết kiệm năng lượng trong trồng rau, hoa, củ, quả trong nhà kính. Chương trình hỗ trợ bà con thay toàn bộ dàn đèn đạt chuẩn từ bóng, chao chụp cho tới hệ thống dây điện, đảm bảo an toàn và đúng kỹ thuật. Về kinh phí, nông dân và Nhà nước cùng chia sẻ, ngân sách hỗ trợ 50%, nông dân đối ứng 50%. Năm 2017, chương trình được thực hiện thí điểm tại Đà Lạt và năm 2018, tiếp tục 7 nông hộ tham gia thử nghiệm gồm 2 hộ ở Lạc Dương và 5 hộ ở Đà Lạt. Riêng năm 2018, chương trình hỗ trợ trên 128 triệu đồng và nông hộ đối ứng 128 triệu đồng cho trên 2 ha nhà kính trồng bông. Qua thực tế, các mô hình sử dụng bóng LED tiết kiệm đều đạt hiệu quả rất tốt, tiết kiệm chi phí tiêu thụ năng lượng điện cho nông dân. Về kỹ thuật, ông Dũng cho biết bóng LED tiêu thụ năng lượng bằng 50% bóng U dù cùng mức độ chiếu sáng. Về an toàn, bóng LED do ứng dụng vật liệu mới nên nhẹ, ít nứt vỡ, nếu có vỡ cũng không gây nguy hiểm cho người sử dụng. Từ một số mô hình, nông dân trồng bông Đà Lạt, Lạc Dương đã nhận thấy hiệu quả của bóng LED tiết kiệm và chuyển đổi khá nhiều. Đây là thành công của Chương trình tiết kiệm năng lượng, góp phần thay đổi tư duy canh tác của người nông dân, sử dụng năng lượng hiệu quả trong canh tác, góp phần tăng thu nhập và bảo vệ môi trường. DIỆP QUỲNH

4 4 THỨ BA CHÀO MỪNG ĐẠI HỘI ĐẠI BIỂU CÁC DÂN TỘC THIỂU SỐ Các dân tộc thiểu số huyện Lạc Dương đoàn kết, phát huy nội lực, hội nhập và phát triển Đồng chí Cil Poh - Phó Chủ tịch UBND huyện Lạc Dương. PV: Xin đồng chí cho biết tình hình dân tộc và vùng đồng bào DTTS huyện Lạc Dương hiện nay ra sao? Đồng chí Cil Poh: Lạc Dương là địa phương có 20 dân tộc cùng sinh sống; trong đó, đồng bào DTTS chiếm 71,5% dân số toàn huyện, đông nhất là dân tộc K Ho, cùng các dân tộc khác như Mường, Chăm, Tày, Thái, Hoa, Nùng Việc xây dư ng và mơ rộng khối đại đoàn kết dân tộc tại địa phương đươ c cả hệ thống chính trị tư huyện đến cơ sơ quan tâm la nh đạo, chi đạo và tô chư c thư c hiện. Các cấp u y đảng, chính quyền, đoàn thê trong huyện luôn quan tâm đâ u tư phát triê n kinh tế - xa hội vùng đồng bào DTTS, tư đó đa tạo sư tin tươ ng trong Nhân dân, sư đồng thuâ n trong xa hội, đoàn kết trong cộng đồng các dân tộc và tôn giáo. Đặc biệt, an ninh nông thôn, an ninh vùng đồng bào DTTS ô n định, tạo môi trường thuâ n lơ i phát triê n kinh tế - xa hội, nâng cao đời sống Nhân dân. PV: Kết quả thực hiện công tác dân tộc và chính sách dân tộc trên địa bàn huyện thời gian qua như thế nào, thưa đồng chí? Đồng chí Cil Poh: Trong giai đoạn , cấp u y, chính quyền, Mặt trâ n Tô quốc và các đoàn thê trong huyện đa tâ p trung la nh đạo, chi đạo và tô chư c thư c hiện kịp thời, hiệu quả chu trương, chính sách cu a Đảng, Nhà nươ c và cu a ti nh về phát triê n kinh tế - xa hội vùng đồng bào DTTS. Trong đó, đa huy động và lồng ghe p các nguồn lư c đâ u tư phát triê n cơ sơ hạ tâ ng thiết yếu, phát triê n văn hóa, giáo du c, y tế, hô trơ phát triê n sản xuất, thư c hiện có hiệu quả chương tri nh mu c tiêu quốc gia xây dư ng nông thôn mơ i và giảm nghe o bền vư ng Tư đó, góp phâ n Với sự quan tâm la nh đa o, điều hành cu a ca c câ p u y đa ng, chính quyền; sự phối hợp chặt chẽ cu a ca c ban, ngành, Mặt trận Tô quốc, ca c đoàn thể và đặc biệt là sự đồng thuận, tích cực tham gia thực hiện ca c chu trương, chính sa ch cu a Đa ng và Nhà nước cu a cô ng đồng ca c dân tô c, trong thời gian qua, huyện La c Dương đa đa t được nhiều thành qua quan trọng về pha t triển kinh tế - xa hô i. Nhân Đa i hô i Đa i biểu ca c DTTS huyện La c Dương lần thứ III, nhiệm kỳ , Ba o Lâm Đồng có cuô c phỏng vâ n đồng chí Cil Poh - Phó Chu tịch UBND huyện La c Dương về kết qua thực hiện công ta c dân tô c và chính sa ch dân tô c trên địa bàn huyện. không ngư ng cải thiện và nâng cao đời sống vâ t chất, tinh thâ n cu a Nhân dân nói chung và đồng bào các DTTS nói riêng. Hâ u hết các chi tiêu chu yếu đều đạt và vươ t kế hoạch theo Quyết tâm thư Đại hội đại biê u các DTTS huyện Lạc Dương lâ n thư II năm 2014, cu thê : Đến nay, 100% xa có đường như a đến trung tâm huyện và tru sơ làm việc; 100% xa có trạm y tế và 83,3% đạt Bộ tiêu chí quốc gia về y tế xa ; 100% xa có điện lươ i quốc gia; hệ thống thông tin liên lạc đươ c phu rộng khắp, tỷ lệ hộ sử du ng điện đạt 99,8%, tỷ lệ hộ đươ c dùng nươ c sạch hơ p vệ sinh 97%; tỷ lệ hộ dân đươ c nghe, xem đài 100%; 100% đồng bào DTTS nghe o đươ c cấp thẻ BHYT. Ti lệ hộ nghe o đồng bào DTTS giảm co n 7,2% (bi nh quân hàng năm giảm tư 3-4%). Duy tri 100% trẻ em trong độ tuô i đến trường; trẻ em suy dinh dưỡng co n 14%, giảm 2,89% so vơ i năm Về xây dư ng nông thôn mơ i, năm 2014, bi nh quân mô i xa đạt 9,8 tiêu chí, đến nay đa có 3 xa đạt chuẩn nông thôn mơ i (Đạ Sar, Đạ Nhim, xa Lát) và xa Đạ Chais đạt 16/19 tiêu chí, xa Đưng K Nơ đạt 12/19 tiêu chí. Hoàn thành chương tri nh 135 đối vơ i 4/5 xa. Đồng thời, thư c hiện tốt các chính sách đối vơ i đồng bào DTTS như chính sách vay vốn ưu đa i đối vơ i hộ đồng bào DTTS tại địa phương. Nhờ đó, nhiều hộ đồng bào DTTS đa đâ u tư chuyê n đô i cơ cấu cây trồng, biết áp du ng khoa học ky thuâ t vào sản xuất nâng cao năng suất, chất lươ ng, thu nhâ p. Đặc biệt, chính sách giao khoán bảo vệ rư ng và chính sách hô trơ trư c tiếp cho hộ đồng bào DTTS đươ c huyện triê n khai phù hơ p vơ i điều kiện cu a địa phương. Thông qua thư c hiện các chính sách, cùng vơ i sư nô lư c vươn lên cu a đồng bào các DTTS nên kinh tế - xa hội vùng DTTS đa có nhiều chuyê n biến tích cư c. Trong giai đoạn , huyện đa thư c hiện 3 dư án đâ u tư xây dư ng khu dân cư mơ i đê ô n định nơi ơ cho đồng bào DTTS, như Khu dân cư Đưng K Si, Khu dân cư Đạ Nhim và Khu dân cư Đưng K Nơ. Các khu dân cư mơ i đa góp phâ n thư c hiện chính sách về đất ơ, nhà ơ đối vơ i các hộ đồng bào DTTS theo chu trương, chính sách chung cu a Đảng và Nhà nươ c. PV: Vậy mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp thực hiện công tác dân tộc, chính sách dân tộc thời gian tới là gì, thưa đồng chí? Đồng chí Cil Poh: Mu c tiêu chung cu a việc thư c hiện công tác dân tộc, chính sách dân tộc giai đoạn là nâng cao nhâ n thư c về vị trí, tâ m quan trọng cu a công tác dân tộc và xây dư ng khối đại đoàn kết dân tộc, thư c hiện chính sách dân tộc nhằm phát triê n vùng đồng bào DTTS huyện Lạc Dương một cách toàn diện, bền vư ng. Trong đó, huy động nhiều nguồn lư c và tô chư c thư c hiện hiệu quả việc đâ u tư phát triê n kinh tế - xa hội vùng đồng bào DTTS, nhất là chương tri nh xây dư ng nông thôn mơ i và giảm nghe o bền vư ng. Tư ng bươ c rút ngắn khoảng cách chênh lệch giư a vùng đô thị vơ i vùng nông thôn; giảm dâ n vùng đặc biệt khó khăn và nâng cao đời sống người dân. Tăng cường cu ng cố hệ thống chính trị và đội ngu cán bộ, công chư c người DTTS đáp ư ng tốt yêu câ u, nhiệm vu ; giư vư ng khối đại đoàn kết dân tộc; đảm bảo ô n định an ninh chính trị, trâ t tư an toàn xa hội trong vùng đồng bào DTTS, tạo môi trường ô n định, phát triê n bền vư ng. Đê làm đươ c điều này, huyện Lạc Dương đề ra nhiệm vu và giải pháp sau: Nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền và vâ n động đồng bào DTTS tích cư c, chu động tham gia thư c hiện chu trương, chính sách cu a Đảng và Nhà nươ c; xây dư ng, cu ng cố khối đại đoàn kết dân tộc. Tô chư c thư c hiện hiệu quả các chương tri nh, dư án đâ u tư phát triê n kinh tế - xa hội vùng đồng bào DTTS giai đoạn và xây dư ng kế hoạch thư c hiện giai đoạn Tâ p trung đâ u tư, hô trơ phát triê n sản xuất, ư ng du ng khoa học ky thuâ t, thư c hiện hiệu quả chuyê n đô i cơ cấu cây trồng, vâ t nuôi phù hơ p vơ i tri nh độ canh tác cu a người DTTS. Tiếp tu c thư c hiện hiệu quả giao khoán quản ly bảo vệ rư ng cho các hộ DTTS đê tăng thu nhâ p và quản ly, bảo vệ tốt tài nguyên rư ng. Tô chư c Hầu hết đường vào các xã vùng sâu, vùng xa, vùng DTTS của huyện Lạc Dương đã được trải thảm nhựa. Ảnh: T.Hương sắp xếp lại các đơn vị trường học phù hơ p vơ i chu trương chung và điều kiện học tâ p cu a học sinh, nhất là học sinh DTTS. Tăng cường đâ u tư cơ sơ vâ t chất, trang thiết bị y tế và đội ngu y bác sy, nhất là tuyến cơ sơ nhằm thư c hiện tốt công tác chăm sóc sư c kho e ban đâ u cho Nhân dân, nhất là các xa đặc biệt khó khăn, có đông người đồng bào DTTS sinh sống. Thư c hiện tốt các chính sách hô trơ, khuyến khích giư gi n, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa, ngôn ngư, chư viết, tâ p quán, tín ngưỡng truyền thống tốt đẹp cu a đồng bào DTTS. Tô chư c thư c hiện hiệu quả chương tri nh xây dư ng nông thôn mơ i gắn vơ i giảm nghe o bền vư ng trong vùng đồng bào DTTS. Tăng cường công tác bảo đảm an ninh chính trị và trâ t tư an toàn xa hội, phát huy tốt tính cộng đồng, tư quản, không đê xảy ra điê m nóng về an ninh trâ t tư trong vùng DTTS. Chú trọng công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng đội ngu cán bộ cơ sơ ; nâng cao chất lươ ng nguồn nhân lư c cu a vùng DTTS PV: Xin cảm ơn đồng chí đã trả lời phỏng vấn! TUẤN HƯƠNG (Thực hiện) Phát huy vai trò người có uy tín Tra i qua nhiều cương vị kha c nhau trong qua trình công ta c, đến khi về với cuô c sống đời thường, ông Păng Ting Uôk - Bí thư Chi bô Tô dân phố (TDP) Đăng Gia (thị trâ n La c Dương, huyện La c Dương) luôn tự nhu ba n thân pha i nêu gương trước thì bà con mới nghe theo. Chi tay về phía con đường xuyên suốt TDP Đăng Gia, ông Păng Ting Uôk hồ hơ i khoe: Con đường này vư a mơ i hoàn thành trong năm nay đấy. Tư sư hiến đất cu a các hộ dân trong TDP, con đường mơ i rộng 5 m bằng bê tông đươ c thay cho đường đất chi vư a một chiếc xe máy trươ c đây. Nhờ đó, việc đi lại và sản xuất cu a bà con thuâ n tiện hơn, đời sống cu ng cải thiện hơn rất nhiều. Đang bồng con đư ng trươ c nhà, chị Cil Pơi tươi cười: Nhờ có ông Uôk mà bà con có đường to, sạch, đẹp đê đi lại dễ dàng. Ông nói bà con hiến đất đê có đường đi mà phát triê n kinh tế, gia đi nh mi nh cu ng nghe theo và hiến gâ n 100 m 2 đấy. Đó chi việc Bí thư làm đươ c c tuô i có uy thuyết phu hiến đất đ đường gia nhiều ngà sinh cu ng n một số cô cộng. Bản tiên phon đang sản x Tham gi đâ u thành l tư ng là Ph tịch HĐND Ủy ban MT Ban Dân tộ đươ c tín nh bộ TDP Đă qua gâ n 3 n nào, ông U cao vai tro bà con tin tín trong vù Sống gâ ông hiê u đ cu a bà con vốn quen truyền thố cảnh đươ

5 HUYỆN LẠC DƯƠNG LẦN THỨ III, NHIỆM KỲ THỨ BA Bao năm nay vẫn vậy, bâ t kể thời gian nào, dù trong hay ngoài ca trực, chỉ cần có bệnh nhân, Tra m trưởng Liêng Jrang Marisell la i có mặt. Sinh ra và lơ n lên ơ xa Đạ Sar, chị Liêng Jrang Marisell là một trong số ít như ng người con cu a buôn làng theo đuô i con chư đến nơi đến chốn thời điê m đó. Tốt nghiệp Trường THPT Dân tộc nội trú ti nh, năm 1992, chị đi học nư hộ sinh và khi ra trường chị về công tác tại trạm y tế xa. Tư thư c tế công việc, chị cảm thấy nếu chi vơ i tay nghề nư hộ sinh khó có thê giúp đỡ đươ c nhiều người. Đó là động lư c đê chị tiếp tu c thi và theo học ngành Y sy đa khoa. Sau khi tốt nghiệp năm 1998, chị về công tác trong ngành Y tế huyện Lạc Dương. Tuy nhiên, trong quá tri nh thư c hiện công tác chuyên môn vẫn có nhiều ti nh huống đặt ra vi chưa đáp ư ng đươ c nhu câ u chăm sóc sư c kho e cu a bệnh nhân. Chính vi vâ y, năm 2006 chị tiếp tu c thi vào ngành Y khoa, Đại học Tây Nguyên. Đơ t thi có 117 thí sinh, bao gồm các học sinh vư a tốt nghiệp cấp 3 và cả như ng người đa công tác có nguyện vọng học nâng cao, Nữ bác sĩ của buôn làng Đối với bà con xã Đạ Sar, chị Marisell là bác sĩ của buôn làng. Ảnh: N.ngà nhưng chi có 48 chi tiêu tuyê n sinh và chị là một trong hai trường hơ p người dân tộc thiê u số (DTTS) trúng tuyê n. Đến năm 2011, do yêu câ u công tác cu ng như đê tạo điều kiện chăm sóc cho gia đi nh, chị đươ c chuyê n về công tác tại Trạm Y tế xa Đạ Sar cho đến nay vơ i cương vị là Trươ ng trạm. Bao năm về công tác tại trạm, nhiều thăng trâ m, lắm kỷ niệm vơ i bà con vùng đồng bào DTTS quê chị. Nhi n lại chặng đường đa qua chị nói: Tôi rất vinh dư đươ c đư ng vào hàng ngu ngành Y. Y tế là một nghề rất vất vả, nhiều chông gai, thử thách nhưng cu ng đâ y tư hào. Bản thân người làm ngành Y phải luôn tư nhắc nhơ mi nh không ngư ng cố gắng trong khám chư a bệnh cho người dân. Bơ i vi cư u người hay giết người cu a bác sĩ chi cách nhau một gang tấc mà thôi. Đạ Sar là xa có địa bàn rộng gồm 6 thôn, vơ i tô ng số hộ là hộ/ nhân khẩu, người đồng bào DTTS chiếm ti lệ 90,7%, chu yếu sống bằng nghề nông, tri nh độ dân trí không đồng đều. Công tác chăm sóc và bảo vệ sư c kho e cho Nhân dân là mu c tiêu yêu câ u chính cu a trạm, do đó đê thư c hiện có hiệu quả nhiệm vu này, trên cương vị Trạm trươ ng, ngay tư đâ u hàng năm chị đa xây dư ng kế hoạch hoạt động tô ng thê ; phân công nhiệm vu cu thê cho tư ng thành viên; bám sát nội dung câ n triê n khai cu ng như xuống địa bàn tư ng thôn đê nắm ti nh hi nh và triê n khai nhiệm vu chuyên môn. Nhờ vâ y, nhiều năm qua không đê dịch xảy ra trên địa bàn xa. Cán bộ trạm y tế có khả năng chuyên môn đê thư c hiện thường xuyên đươ c khoảng 342/485 các dịch vu ky thuâ t trong khám chư a bệnh và thư c hiện sơ cư u, cấp cư u theo quy định cu a Bộ Y tế đươ c phe p thư c hiện tại tuyến xa đạt trên 70%. Việc tăng cường công tác khám chư a bệnh bằng y học cô truyền kết hơ p vơ i y học hiện đại cho Nhân dân, trạm đa khám lồng ghe p đươ c / lươ t khám bệnh tại trạm, đạt 102,45%. Thư c hiện xử trí ban đâ u kịp thời các trường hơ p bệnh nhân đến khám tại trạm y tế về tai biến sản khoa và các triệu chư ng bất thường khác cu a phu nư mang thai, khi sinh, sau sinh; chuyê n tuyến trên kịp thời như ng ca ngoài khả năng chuyên môn... Cán bộ trạm y tế xa thường xuyên sát cánh cùng nhân viên y tế thôn bản đi tư ng ngõ, gõ tư ng nhà đê chư a bệnh cu ng như làm công tác tuyên truyền chăm sóc sư c kho e cho bà con nhất là vào mùa mưa, khi nguy cơ xảy ra các bệnh dịch nhiều. Và trong tất cả như ng lâ n đó, không lâ n nào thiếu bóng dáng người Trạm trươ ng Marisell. Sau nhiều nô lư c, hiện Trạm Y tế đu điều kiện duy tri Bộ tiêu chí Quốc gia về y tế xa sau 5 năm công nhâ n, duy tri xa tiên tiến về y dươ c cô truyền đến giai đoạn Đồng thời trạm đươ c Bộ Y tế tặng Bằng khen đơn vị tiêu biê u xuất sắc trong công tác chăm sóc sư c kho e tuyến cơ sơ dịp Ngày Thâ y thuốc Việt Nam 27/2/2018. Và hơn hết có lẽ đối vơ i chị và cán bộ tại Trạm Y tế xa Đạ Sar là sư ghi nhâ n cu a bà con nhân dân trong xa. Bơ i vơ i người dân ơ Đạ Sar này, trạm y tế là địa chi tin câ y đê khám chư a bệnh. Và có lẽ họ càng tin, càng vui hơn khi Trươ ng trạm y tế - chị Marisell đươ c bà con Đạ Sar vẫn thường gọi là bác sĩ cu a buôn làng. N. NGÀ Ông Păng Ting Uôk. là một trong số như ng Chi bộ TDP Đăng Gia ho bà con. Là người cao tín, ông đa vâ n động, c người dân trong TDP ê nâng cấp, mơ rộng o thông và đóng góp y công làm đường dân hư hiến đất đê xây dư ng ng tri nh phúc lơ i công thân gia đi nh ông cu ng g hiến hơn 300 m 2 đất uất nông nghiệp. a công tác tư như ng ngày â p huyện Lạc Dương, ông ó Bí thư Huyện u y, Chu huyện rồi Phó Chu tịch TQVN ti nh, Phó Trươ ng c ti nh... Khi nghi hưu, ông iệm bâ u làm Bí thư Chi ng Gia, đến nay cu ng trải hiệm kỳ. Dù ơ cương vị ôk cu ng gương mẫu, nêu đảng viên nên luôn đươ c yêu, xem là người có uy ng. n gu i vơ i Nhân dân nên ươ c tâm tư, nguyện vọng trong TDP. Thấy bà con sản xuất nông nghiệp ng nên thường xuyên bị c giá mất mùa, ông vâ n động bà con chuyê n đô i cơ cấu cây trồng, vâ t nuôi, chuyê n sang hươ ng sản xuất nông nghiệp công nghệ cao nhằm tạo ra sản phẩm đạt chất lươ ng đê có đâ u ra ô n định. Việc làm này cu ng đươ c chính như ng người thân trong gia đi nh ông tiên phong thư c hiện trươ c. Và thấy có hiệu quả, đến nay, trong TDP nhiều hộ gia đi nh DTTS đa mạnh dạn đâ u tư vốn chuyê n đô i cây trồng phù hơ p, ư ng du ng tiến bộ khoa học công nghệ vào sản xuất. Hiện TDP có gâ n 85 ha cà phê, 20 ha hoa, 10 ha rau và hoa màu các loại, 5 ha dâu tây trồng trong nhà kính. Tư đó, đời sống cu a người dân trên địa bàn ngày càng ô n định, có hộ trơ thành khá giả, tỷ lệ hộ nghe o giảm tư 18 hộ năm 2017 đến nay co n 5 hộ. Vư a là Bí thư Chi bộ kiêm Chi hội trươ ng Chi hội Khuyến học cu a TDP, ông Uôk thường xuyên vâ n động bà con quan tâm, chăm lo đến việc học tâ p cu a con em. Do đó, số học sinh DTTS trong TDP đươ c đến trường ngày càng tăng, tỷ lệ học sinh bo học giư a chư ng giảm dâ n, nhiều gia đi nh đâ u tư cho con em theo học các trường đại học, cao đẳng, trung cấp Là người cao tuô i có uy tín tại địa bàn dân cư, ông Uôk thường xuyên tuyên truyền, vâ n động người dân trong TDP phát huy tinh thâ n đoàn kết, giúp đỡ nhau trong cuộc sống, chấp hành và thư c hiện tốt các chu trương cu a Đảng, chính sách, pháp luâ t cu a Nhà nươ c, tích cư c tham gia các phong trào, giư vư ng an ninh chính trị, trâ t tư an toàn xa hội, cùng nô lư c phấn đấu góp phâ n thư c hiện hoàn thành các tiêu chí về xây dư ng nông thôn mơ i, đô thị văn minh trên địa bàn. Hiện trong TDP có trên 93% số hộ đạt tiêu chuẩn gia đi nh văn hóa. TDP đươ c công nhâ n là TDP văn hóa nhiều năm liền. VIỆT HÙNG Người tiên phong chuyển đổi cây trồng Vốn sinh ra và lơ n lên trong một gia đi nh đông anh em, cuộc sống cư quanh quẩn trong cái đói, cái nghe o, vi thế cho nên luôn hun đúc trong anh y chí quyết tâm làm giàu. Tư đó, anh chăm chú nghiên cư u, học ho i, chu động ti m đến cán bộ khuyến nông cu a xa, cu a huyện đê nhâ n đươ c sư giúp đỡ, nắm bắt ky thuâ t đưa vào phu c vu sản xuất. Anh cho biết, qua nhiều năm trồng thâm canh cây cà phê, thấy thu nhâ p cu a gia đi nh không ô n định do giá cả thị trường và các yếu tố thời tiết chi phối. Sau khi học ho i kinh nghiệm tư nhiều nguồn thông tin khác nhau, tư các hộ người Kinh sản xuất rau trên địa bàn và đươ c các cán bộ nông nghiệp huyện xuống hươ ng dẫn, anh đa mạnh dạn vay vốn ngân hàng san u i 1 ha đất cà phê đê trồng rau màu như: dâu tây, atisô, súp lơ... Chi tính riêng 1 sào dâu tây cho thu nhâ p bi nh quân 15 triệu đồng/tháng và 100 triệu đồng/vu súp lơ, gia đi nh anh trơ thành hộ làm ăn khá giả và là tấm gương đê bà con học ho i làm theo. Khi ho i về bí quyết thành công, anh mi m cười chia sẻ: Phải luôn câ n cù chịu khó, không sơ khô, không sơ thất bại, mạnh dạn đâ u tư phát triê n kinh tế, đồng thời chăm chi học ho i, tiếp thu khoa học ky thuâ t hiện đại mơ i, nắm bắt cách pho ng ngư a dịch bệnh, sâu hại đê không bị mất trắng mùa màng. Tư thành công này, dư định cu a anh Doem là trong tương lai sẽ mạnh dạn phá bo phâ n diện tích cà phê co n lại đê đâ u tư sản xuất rau màu vơ i quy mô lơ n hơn. Khi kinh tế đa khá giả, điều làm anh Doem trăn trơ là làm sao đê giúp bà con mi nh thoát nghe o, ô n định cuộc sống. Trươ c khi làm việc ấy, anh vâ n động như ng người thân trong gia đi nh mi nh làm trươ c rồi tư tư mơ rộng mô hi nh ra vơ i đồng bào cu a mi nh. Anh cho biết, đồng bào DTTS cái gi mắt thấy, tai Anh Kon Sơ Ha Doem, thôn Đa Chais, xa Đa Nhim là người đồng bào dân tô c thiểu số (DTTS) tiêu biểu trong phong trào chuyển đô i giống cây trồng nâng cao thu nhập những năm qua. Anh Kon Sơ Ha Doem phát triển kinh tế giỏi, tuyên truyền người dân mới tin. Ảnh: H.Yên nghe họ mơ i tin, và như ng thành quả cu a anh làm ra đươ c đa giúp anh có tiếng nói trọng lươ ng hơn. Mọi người nghe và học ho i làm theo, tư đây phong trào chuyê n đô i cây trồng lan rộng khắp vùng. Thư c tế cho thấy, như ng diện tích chuyê n đô i đa và đang cho thu nhâ p ô n định, ngoài đu chi phí sinh hoạt hằng ngày, các hộ dân co n có vốn đê tái đâ u tư mơ rộng sản xuất. Bên cạnh khuyến khích bà con phát triê n sản xuất, anh Kon Sơ Ha Doem co n là một người đóng góp rất lơ n cho phong trào xây dư ng nông thôn mơ i cu a thôn. Vơ i phương châm Nhân dân làm, Nhà nươ c hô trơ, anh đa vâ n động bà con tham gia đóng góp công lao động và hiến đất làm đường bê tông, xây dư ng các công tri nh cu a thôn, xa... Trong như ng năm qua, nhờ tuyên truyền một cách thường xuyên vơ i như ng cách làm sáng tạo, mơ i mẻ, chương tri nh nông thôn mơ i ơ thôn Đạ Chais đa tạo đươ c sư lan to a rộng ra i, huy động đươ c sư vào cuộc tích cư c và sư đồng thuâ n cao tư Nhân dân. Ông Kon Sơ Ha Thương, Chu tịch UBND xa Đa Nhim cho biết, Kon Sơ Ha Doem là người đồng bào DTTS năng động, làm chu đươ c khoa học ky thuâ t đê phát triê n sản xuất. Bằng nô lư c bản thân anh đa vươn lên thoát kho i nghe o khó. Ngoài ra, anh co n là người vâ n động bà con đê họ có như ng chuyê n biến về tư duy sản xuất, biết ươm cây giống, biết đưa cây con giống có năng suất vào trồng như súp lơ, atisô... Anh Doem thâ t sư là một người sáng tạo trong cách tuyên truyền, vâ n động Nhân dân, giúp đồng bào có như ng đô i mơ i trong cách nghĩ, cách làm vươn lên thoát nghe o. HOÀNG YÊN

6 6 THỨ BA ĐỜI SỐNG - PHÁP LUẬT Gần 300 thí sinh tham gia Hội thi Tin học trẻ tỉnh Lâm Đồng năm 2019 Không để cát tặc vùng giáp ranh lộng hành Trao giải cho các thí sinh đạt kết quả cao tại hội thi. Vừa qua, Tỉnh Đoàn phối hợp với các Sở: Khoa học và Công nghệ, Giáo dục và Đào tạo, Thông tin và Truyền thông tỉnh đã tổ chức Hội thi Tin học trẻ tỉnh Lâm Đồng lần thứ XXV, năm Hội thi Tin học trẻ năm nay thu hút gần 300 thí sinh đến từ các trường tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông trên địa bàn toàn tỉnh đăng ký tham gia dự thi. Tham gia Hội thi Tin học trẻ năm nay, các thí sinh được chia thành 4 bảng thi: Bảng A, dành cho các đối tượng học sinh tiểu học; Bảng B, dành cho đối tượng học sinh trung học cơ sở; Bảng C, dành cho học sinh trung học phổ thông; Bảng D, thi về sản phẩm sáng tạo (phần mềm, phần cứng, sản phẩm tích hợp). Theo Ban Tổ chức, Hội thi được tổ chức nhằm khuyến khích thanh, thiếu nhi học tập, nghiên cứu, làm chủ công nghệ thông tin. Đồng thời, qua hội thi cũng để phát hiện các tài năng công nghệ thông tin trong trường học, phát triển phong trào học tập, ứng dụng công nghệ thông tin trong thanh thiếu nhi và phát triển nguồn nhân lực trẻ đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước Kết thúc hội thi, Ban Tổ chức đã lựa chọn và trao giải cho các thí sinh đạt kết quả cao ở các bảng. Qua hội thi lần này, Ban Tổ chức cũng sẽ tuyển chọn và thành lập đội tuyển tin học trẻ của tỉnh Lâm Đồng tham dự Hội thi Tin học trẻ toàn quốc năm 2019 được tổ chức tại tỉnh Quảng Bình trong thời gian tới. DUY DANH 95% Tổ Hòa giải cơ sở được củng cố, kiện toàn Theo kế hoạch vừa được thông qua, trong một năm tới, toàn tỉnh Lâm Đồng củng cố, kiện toàn ít nhất 95% Tổ Hòa giải (THG) cơ sở; trong đó, 100% hòa giải viên (HGV) cấp huyện được tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng, nghiệp vụ hòa giải theo chương trình của Bộ Tư pháp ban hành. Sở Tư pháp Lâm Đồng và UBND cấp huyện được giao nhiệm vụ chủ trì, phối hợp xây dựng mới đội ngũ tập huấn viên 5-8 người từ nguồn cán bộ, công chức đáp ứng các tiêu chuẩn hòa giải viên cơ sở. Đặc biệt, Sở Tư pháp Lâm Đồng còn tổ chức làm mô hình điểm về kiện toàn, củng cố đến 3 THG ở xã trọng điểm, sau đó nhân rộng trên địa bàn. Những nội dung triển khai mô hình điểm gồm: bầu bổ sung thay thế HGV bảo đảm đủ số lượng, thành phần tiêu chuẩn, đáp ứng nhu cầu hòa giải cơ sở; tạo điều kiện cho đội ngũ thẩm phán, kiểm sát viên, điều tra viên, thẩm tra viên, luật gia, luật sư tham gia làm HGV ở cơ sở VŨ VĂN Trước tình hình các đối tượng khai thác cát, sỏi lậu hoạt động tinh vi, diễn biến khó lường, lãnh đạo 3 tỉnh: Lâm Đồng, Đồng Nai và Bình Phước đã cùng ngồi lại để tìm giải pháp, nhằm giải quyết dứt điểm nạn cát tặc khu vực giáp ranh giữa các tỉnh. Đây sẽ là lần đầu tiên UBND các tỉnh Lâm Đồng, Đồng Nai, Bình Phước cùng ký chung một văn bản về quy chế phối hợp quản lý khai thác cát, sỏi trên sông Đồng Nai. Còn trước nay, các tỉnh giáp ranh mới ký văn bản phối hợp riêng lẻ với nhau, chưa có quy chế chung giữa 3 tỉnh để cùng nhau dẹp nạn cát tặc. Thực trạng khai thác Theo thống kê về giấy phép hoạt động khai thác cát tại địa bàn huyện Cát Tiên trên sông Đồng Nai, đoạn giáp ranh với tỉnh Đồng Nai và Bình Phước: Từ tháng 6/2017, UBND tỉnh cấp 9 giấy phép khai thác nhưng tới nay tỉnh đã thu hồi 8 giấy phép. Hiện nay chỉ còn 1 giấy phép hoạt động của Doanh nghiệp Xuân Hà với chiều dài khai thác lòng sông 5,5 km và hết hạn khai thác tháng 3/2021. Tại huyện Đạ Tẻh, thời điểm tháng 6/2017, UBND tỉnh đã cấp 7 giấy phép khai thác cát trên sông Đồng Nai khu vực giáp ranh. Từ năm 2017 tới nay, tỉnh thu hồi 5 giấy phép, hiện chỉ có 2 giấy phép còn hiệu lực. Ở sông Đạ Quay, huyện Đạ Tẻh, đoạn giáp huyện Tân Phú (Đồng Nai) hiện HTX Công nghiệp Phú Xuân còn giấy phép hoạt động khai thác cát tới tháng 10/2026. Về phía tỉnh Đồng Nai và Bình Phước, số giấy phép khai thác, thăm dò đúng quy định trên sông Đồng Nai khu vực giáp ranh với Lâm Đồng là 5 doanh nghiệp. Sở Tài nguyên và Môi trường Lâm Đồng cho biết, trong khi chờ UBND 3 tỉnh làm việc thống nhất việc tiếp tục hoặc chấm dứt hoạt động khai thác cát trên sông Đồng Nai và sông Đạ Quay do ảnh hưởng tới việc sạt lở bờ sông..., tới thời điểm này, tỉnh Lâm Đồng đã tạm dừng hoạt động khai thác đối với các giấy phép còn hiệu lực tại sông Đồng Nai (kể từ ngày 1/1/2019) và sông sông Đạ Quay (kể từ ngày 24/4/2019). Đánh giá mặt làm được trong công tác quản lý khai thác cát thời gian qua, lãnh đạo 3 tỉnh nhận định, các địa phương có liên quan đã tăng cường kiểm tra, kịp thời xử lý các hành vi vi phạm, triển khai được nhiều biện pháp, thường xuyên phối hợp, trao đổi thông tin, kiểm tra, góp phần hạn chế tình trạng khai thác khoáng sản trái phép. Tuy nhiên, do là địa bàn giáp ranh nên việc khai thác cát trái phép vẫn còn xảy ra và ngày càng phức tạp. Các đối tượng còn sử dụng các máy móc cơ giới, phương tiện để khai thác, tập kết trái phép, vận chuyển khoáng sản gây hư hỏng đường giao thông, sạt lở đất, gây nhiều khó khăn cho công tác quản lý nhà nước về khoáng sản ở địa phương. Đối với các tổ chức, cá nhân khai thác cát được cấp phép vẫn còn vi phạm về thời gian khai thác, khai thác sai vị trí, thời hạn đăng kiểm của phương tiện hết hạn, phương tiện không ghi rõ doanh nghiệp, khai thác gây sạt lở, tập trung nhiều phương tiện tham gia hoạt động khai thác cát. Nổi cộm nhất là khu vực đoạn sông giáp ranh giữa xã Phước Cát 2, huyện Cát Tiên và xã Đăng Hà, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Bước. Điểm mới từ quy chế phối hợp Tại hội nghị nêu trên, Thượng tá Lương Đại Thủy, Phó Trưởng Phòng Cảnh sát Môi trường - Công an tỉnh Đồng Nai cho rằng, nếu cấp phép cho các doanh nghiệp khai thác cát trở lại thì đơn vị cấp phép phải xem xét thật kỹ uy tín của những đơn vị này. Đó là việc các đơn vị khai thác không thể vi phạm nhiều lần liên quan đến lĩnh vực khai thác khoáng sản. Ngoài ra, ông Thủy nhấn mạnh, sắp tới phải có giải pháp gắn định vị để theo dõi hoạt động của tàu khai thác cát. Đặc biệt là việc nghiêm cấm khai thác cát vào ban đêm. Trong khi đó, lãnh đạo UBND huyện Bù Đăng - tỉnh Bình Phước, góp ý phải làm nghiêm việc mỗi tàu không được hút quá 100 m 3 /ngày. Thời hạn của giấy phép chỉ được cấp 1 năm và không cấp giấy phép dài hạn. Sau mỗi năm, nếu doanh nghiệp khai thác cát nào không mắc những sai phạm đã cam kết thì được phép gia hạn giấy phép, nếu không đảm bảo thì thu hồi. Như vậy, các đơn vị 3 tỉnh đều thống nhất sắp tới sẽ tiếp tục cho phép các doanh nghiệp hoạt động khai thác trở lại. Tuy nhiên, theo đề xuất của Sở TN&MT Đồng Nai, cần tính toán khống chế mỗi doanh nghiệp chỉ được sử dụng 2 phương tiện Tàu hút cát hoạt động rầm rộ trên sông Đồng Nai, đoạn chảy qua vùng giáp ranh các tỉnh Lâm Đồng, Đồng Nai, Bình Phước trước khi có lệnh tạm ngưng vào tháng 1/2019. Ảnh: C.Phong khai thác; đồng thời công suất và phương tiện khai thác phải tương đương, không thể công suất nhỏ nhưng phương tiện lớn, khai thác vượt công suất đăng ký nhiều lần. Ông Võ Văn Chánh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, đề nghị trong văn bản cần phải quy định rõ trách nhiệm cá nhân của cán bộ đối với cát tặc cũng như trách nhiệm của người đứng đầu chính quyền cấp xã trước Chủ tịch UBND huyện. Chủ tịch huyện phải chịu trách nhiệm, kỷ luật với Chủ tịch UBND tỉnh khi nếu để xảy ra điểm nóng khai thác cát, kéo dài, gây bức xúc trong dư luận... Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng - Nguyễn Văn Yên nhận định, tới thời điểm này, các bộ, ngành chưa có chỉ đạo cụ thể theo Kết luận 142/TB-VPCP nhưng cái gì làm được trước mắt, không trái pháp luật các tỉnh hoàn toàn có thể mạnh dạn áp dụng thực hiện để đem lại hiệu quả trong công tác quản lý chung. Tôi đề nghị đưa nội dung chỗ nào từng hoặc có nguy cơ sạt lở thì không được cấp phép. Nếu khai thác đúng giấy phép mà để sạt lở phải xử lý cơ quan cấp phép vào dự thảo quy tắc phối hợp chung. Phải tính toán gắn camera quan sát ở các bãi tập kết, gắn camera hành trình cho tàu hút cát. Những doanh nghiệp làm ăn đàng hoàng chắc chắn sẽ không ngại chuyện này. Chúng ta phải có quy chế phối hợp giữa cả ngành tài nguyên và công an. Ví dụ khi tàu khai thác cát trái phép của tỉnh Đồng Nai chạy sang địa bàn tỉnh Lâm Đồng và ngược lại, luật chưa cho phép cũng không cấm thì chúng ta phải linh động để lực lượng chức năng truy bắt giữa 2 tỉnh. Khi nào bắt được rồi mới phối hợp hai bên xử lý, lập biên bản và ngược lại, không thể để cát tặc lợi dụng kẽ hở như trước nay - ông Yên nói. Đối với huyện Tân Phú, Cát Tiên, Đạ Tẻh, Bù Đăng, lãnh đạo 3 tỉnh cũng thống nhất phải đẩy mạnh công tác phối hợp, tổ chức kiểm tra tất cả các phương tiện đường thủy có trang thiết bị bơm hút cát không phép neo đậu dọc tuyến sông xử lý theo quy định. Kiên quyết trục xuất các phương tiện này ra khỏi khu vực. Với nhiều điểm mới, thuận lợi trong công tác quản lý, xử phạt... hy vọng bản quy tắc chung khi được thông qua vào khoảng tháng 5/2019 sẽ rộng cửa để các tỉnh chung tay xử lý nạn cát tặc, không còn cảnh sạt lở, môi trường và sinh kế của nông dân ven sông Đồng Nai bị ảnh hưởng. C.THÀNH

7 TÒA SOẠN - BẠN ĐỌC THỨ BA Phòng chống thiên tai - bên cạnh những kết quả nổi bật Khôi phục sản xuất, khắc phục thiệt hại Bước vào triển khai công tác phòng, chống thiên tai (PCTT) và tìm kiếm cứu nạn (TKCN) năm 2018, Ban Chỉ huy PCTT và TKCN Lâm Đồng được kiện toàn với 30 thành viên. Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng làm Trưởng ban. Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lâm Đồng làm Phó Trưởng Ban Thường trực. Tính chung trong cả năm 2018, UBND tỉnh đã kịp thời ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, điều hành công tác PCTT và TKCN trên địa bàn như: Các giải pháp đảm bảo an toàn hồ, đập của cơn bão số 9 và phòng chống hạn hán, thiếu nước mùa khô năm ; tăng cường công tác tham mưu, điều hành, ứng phó với tình hình mưa bão, lũ, ngập lụt, sạt lở đất; phê duyệt Đề án nâng cao năng lực quản lý an toàn hồ đập thủy lợi đến năm 2025 Kết quả thực hiện Đề án của UBND tỉnh Lâm Đồng về hỗ trợ phát triển hệ thống thủy lợi nhỏ phục vụ chống hạn đến hết năm 2018, toàn tỉnh đã đào ao, hồ theo phương thức Nhân dân làm công trình, Nhà nước hỗ trợ ca máy với tổng kinh phí ngân sách hơn 22 tỷ đồng, Nhân dân đóng góp gần 19 tỷ đồng. Nhờ vậy, đã tăng thêm khoảng ha diện tích cây trồng các loại được chủ động nguồn nước tưới tiêu. Riêng năm 2018 đã đào mới gần 585 ao, hồ, phục vụ chống hạn hiệu quả trên ha diện tích cây trồng tăng thêm. Thống kế đến nay, tổng diện tích sản xuất nông nghiệp công nghệ cao trên địa bàn Lâm Đồng đạt Trong năm vừa qua, thông qua sự vào cuộc tích cực, đồng bộ của toàn hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở, công tác phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trên địa bàn Lâm Đồng đã đạt những kết quả nổi bật. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn bộc lộ nhiều tồn tại, hạn chế cần nhanh chóng khắc phục, nhằm chủ động giảm thiểu thiệt hại thấp nhất trong mùa hạn hán và mùa mưa bão năm ha. Trong đó, có hơn ha diện tích tưới tiết kiệm phun mưa, phun sương, tưới nhỏ giọt kết hợp với bón phân, đã giảm chi phí lao động, tiết kiệm 20-50% lượng nước so với phương pháp tưới thông thường. Khi có thiên tai xảy ra, lãnh đạo UBND tỉnh Lâm Đồng, lãnh đạo Cơ quan thường trực PCTT và TKCN Lâm Đồng kịp thời có mặt tại nhà máy thủy điện để chỉ đạo công tác xả lũ; tiếp cận hiện trường để trực tiếp triển khai các biện pháp hỗ trợ khẩn cấp cho người dân địa phương Trong năm 2019, Lâm Đồng tiếp tục thực hiện tốt quy chế phối hợp phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn giữa Ban Chỉ huy với các nhà máy thủy điện trên địa bàn. Ảnh: V.Việt khắc phục thiệt hại; ban hành Công điện chỉ đạo nhanh chóng khắc phục thiệt hại do cơn bão số 9 gây ra trên địa bàn, báo cáo của Ban Chỉ huy PCTT và TKCN Lâm Đồng cho biết. Cụ thể, trong năm 2018 vừa qua, Ban Chỉ huy PCTT và TKCN Lâm Đồng đã triển khai 29 tỷ đồng nguồn vốn Trung ương phân bổ và 41 tỷ đồng nguồn vốn ngân sách địa phương để sửa chữa cấp bách 6 công trình thủy lợi, đảm bảo vận hành an toàn trong mùa mưa lũ. Đồng thời, xây bờ kè chống sạt lở bờ sông Đa Nhim (Đơn Dương), các bờ suối Đạ Lây (Đạ Tẻh), Lộc Nam (Bảo Lâm), Phú Sơn (Lâm Hà) Cộng chung cả năm 2018, toàn tỉnh đã triển khai gần 110 tỷ đồng khắc phục hậu quả thiên tai, giúp người dân nhanh chóng ổn định đời sống và khôi phục sản xuất. Còn bất cập, lúng túng trong ứng phó tình huống Tuy nhiên, Ban Chỉ huy PCTT và TKCN Lâm Đồng cũng đã nhìn nhận những tồn tại trong công tác phòng chống thiên tai năm 2018 vừa qua là: Năng lực ứng phó của lực lượng phòng PCTT và TKCN đối với một số tình huống còn bất cập, lúng túng; vẫn còn tình trạng vi phạm hành lang bảo vệ công trình thủy lợi; ứng dụng khoa học công nghệ còn hạn chế trong chỉ huy, điều hành những tình huống đối phó với bão mạnh, siêu bão, lũ quét, sạt lở đất Nguyên nhân khách quan do đặc thù địa hình Nam Tây Nguyên diễn biến thời tiết ngày càng thất thường và cực đoan, gây ra lũ quét, lốc xoáy, mưa đá với những thiệt hại khó lường, nên công tác phòng chống gặp không ít khó khăn và bị động. Về nguyên nhân chủ quan trong quy hoạch sản xuất, cơ cấu mùa vụ ở một số địa bàn trong tỉnh chưa thực sự chú trọng kết hợp với công tác PCTT triển khai đạt hiệu quả cao hơn. Để tránh những hạn chế, tồn tại như đã xảy ra trong năm 2018, các nhiệm vụ trọng tâm PCTT và TKCN của Lâm Đồng trong năm 2019 gồm: Thực hiện tốt quy chế phối hợp giữa Ban Chỉ huy PCTT và TKCN với các nhà máy thủy điện trên địa bàn để xả lũ hiệu quả; kịp thời ứng phó cứu nạn, cứu hộ, hỗ trợ kinh phí, lương thực và nhu yếu phẩm cho người dân trong vùng thiên tai theo phương châm bốn tại chỗ và ba sẵn sàng ; tiếp tục tăng cường công tác truyền thông nhằm nâng cao hơn nữa nhận thức cộng đồng về quy định phòng, chống thiên tai trong xây dựng nông thôn mới, góp phần phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn VĂN VIỆT Hai cô học trò sáng tạo Xuất phát từ thực tế, hai cô học trò Hoàng Thu Trang và Nguyễn Ngọc Kiều Oanh, học sinh lớp 11A1, Trường THPT Tân Hà (Lâm Hà) đã nghiên cứu thành công Đề tài khoa học Xây dựng mô hình trồng cây măng tây xanh (Asparagus Offcinalis) theo phương pháp hữu cơ. Sự nỗ lực, sáng tạo trong quá trình nghiên cứu khoa học đã giúp các em đoạt giải nhì tại Cuộc thi Khoa học Kỹ thuật dành cho học sinh trung học lần thứ XI. Lấy ý tưởng từ thực tiễn Những ngày đầu tháng 5, qua lời giới thiệu của Bí thư Huyện đoàn Lâm Hà, chúng tôi tìm đến Trường THPT Tân Hà để có dịp gặp gỡ với hai cô học trò vừa đoạt giải nhì trong Cuộc thi Khoa học Kỹ thuật dành cho học sinh trung học lần thứ XI do Sở Giáo dục - Đào tạo Lâm Đồng tổ chức. Đều sinh ra trong gia đình làm nông, học chung lớp 11A1, Hoàng Thu Trang và Nguyễn Ngọc Kiều Oanh luôn suy nghĩ về vấn đề thực phẩm sạch và an toàn cho sức khỏe con người. Và, với những gì mà bản thân đã nhìn thấy trong đời sống hằng ngày, Trang và Oanh đặt ra hai tiêu chí: thực phẩm sạch và có giá trị kinh tế cao để xây dựng đề tài nghiên cứu khoa học này. Khi được hỏi thăm về đề tài vừa đoạt giải, Trang cho hay: Đề tài nghiên cứu đầu tiên bọn em nghĩ tới là về cây cà chua. Tuy nhiên, sau một thời gian nghiên cứu, tụi em nhận thấy nó không có gì đặc biệt và cũng là đề tài nhiều bạn hướng tới. Chính vì vậy, tụi em đã quyết định thay đổi đề tài nghiên cứu. Hằng ngày, chứng kiến công sức của người nông dân bỏ ra để sản xuất lượng rau, củ nhưng nguồn kinh phí thu lại không được bao nhiêu, cả hai em nuôi ước vọng sẽ tìm ra một giải pháp vừa mang lại hiệu quả kinh tế cao, vừa đảm bảo được sức khỏe cho người tiêu dùng. Cô Ngô Thị Tuyết Mai, người trực tiếp hướng dẫn làm đề tài cho em Hoàng Thu Trang và Nguyễn Ngọc Kiều Oanh tâm sự: Do xuất thân trong gia đình có bố hoặc mẹ là nông dân nên các em muốn nghiên cứu một vấn đề gì đó có thể áp dụng được vào đời sống hằng ngày. Sau Tranh thủ những giờ nghỉ, cô trò lại cùng nhau ra vườn măng tây nghiên cứu. Ảnh: T.T.Hiền khi nghe các em trao đổi, tôi cũng khá thích thú về ý tưởng và ý nghĩa của đề tài nên đã đề xuất Ban Giám hiệu nhà trường để có hướng giúp đỡ các em trong quá trình nghiên cứu. Chạy đua với thời gian Cây măng tây xanh là loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, được người tiêu dùng sử dụng phổ biến như rau xanh trong bữa ăn hằng ngày, có giá trị kinh tế cao hơn so với cà phê, rau, củ. Quá trình để hoàn thành đề tài kéo dài trong vòng một năm (từ 11/ /2018), nên nhiều lúc hai em phải căng mình để chạy đua với thời gian. Vào những ngày không đi học ở trường và học thêm, hai em luôn tranh thủ đến tận vườn người chú của Trang để quan sát và nghiên cứu. Nhân giống hữu tính, vô tính từ hạt và tách mầm từ gốc cây là nội dung nghiên cứu đầu tiên của đề tài. Sau đó khảo sát quá trình sinh trưởng và phát triển của cây măng tây theo phương pháp hữu cơ với các mô hình thí nghiệm tại địa phương. Cuối cùng sẽ đánh giá kinh tế của cây mang lại. Quá trình nhân giống bằng hạt và bằng tách chồi, Oanh và Trang nhận thấy ươm cây giống bằng chồi có tỷ lệ sống cao là 99%. Ươm giống măng tây xanh bằng hạt tỷ lệ sống sót 90%, thời gian từ khi ươm đến khi cây đạt chuẩn đem trồng là 15 ngày. Có thể đánh giá phương pháp trồng măng tây xanh bằng phương pháp tách chồi có ưu thế hơn so với ươm hạt. Bên cạnh đó, cây măng tây xanh là giống cây trồng lâu năm, rất mẫn cảm với thời tiết, phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật. Do đó, sử dụng biện pháp hữu cơ là khá hiệu quả đối với cây măng tây xanh. Trong quá trình nghiên cứu, các em gặp không ít khó khăn để có thể hoàn thiện đề tài, bởi trên địa bàn huyện Lâm Hà chưa có ai nghiên cứu về cây măng tây vì đó là cây trồng mới. Oanh cho hay: Do là đề tài mới, vẫn còn ít tài liệu để nghiên cứu nên tụi em thường phải tìm kiếm trên mạng những đề tài có liên quan. Từ đó, hai đứa ngồi lại trao đổi với nhau và có sự giúp đỡ rất nhiều từ giáo viên hướng dẫn. Thầy Bùi Duy Hiếu - Hiệu trưởng Trường THPT Tân Hà cho biết: Mỗi đề tài trường luôn cử một giáo viên hướng dẫn để tiện cho việc giúp đỡ các em trong quá trình nghiên cứu. Nhà trường luôn đánh giá cao các đề tài nghiên cứu khoa học của học sinh tham gia. THÂN THU HIỀN