SỞ GDĐT TỈNH BÌNH DƯƠNG XÂY DỰNG VĂN HÓA PHÁP LÝ, ỨNG XỬ VĂN MINH Số 08 - Thứ Hai,

Bản ghi

1 SỞ GDĐT TỈNH BÌNH DƯƠNG XÂY DỰNG VĂN HÓA PHÁP LÝ, ỨNG XỬ VĂN MINH Số 08 - Thứ Hai, ngày 31/7/2017 Xây dựng văn bản hướng dẫn luật: Nỗi lo vỡ kế hoạch Dùng dằng các phương án tăng lương tối thiểu 2018 Trang 5 Trang 7 Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể: Nhiều thay đổi nhưng không bỏ thi THPT Trang 9 TRONG SỐ NÀY Văn hóa công sở và văn hóa đường phố Trang 2 Đề xuất phạt tiền khi quảng cáo sử dụng từ 'tốt nhất', 'số một' Trang 20 Nhiều hiệu trưởng dự phiên tòa xử vụ tham ô Trang 23 Triển khai thi hành Bộ luật Dân sự 2015: Nhiều quy định mới chưa được hiểu đúng và thống nhất Trang 13 Bưu điện sẽ nỗ lực để người dân và doanh nghiệp Nhiều cha mẹ đang tạo ra một "thế hệ ích kỉ" Trang 37 hài lòng Trang 44 PHÁT HÀNH HẰNG TUẦN - LƯU HÀNH NỘI BỘ

2 2 CHÀO NGÀY MỚI Văn hóa công sở vs Văn hóa đường phố Tuần qua, dư luận lại nổi sóng cồn về sự kiện 6 lần đi lại xin cấp Giấy chứng tử tại phường Văn Miếu, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội. Sự việc nhỏ như giọt nước này đã làm tràn cốc nước kiên nhẫn của người dân, vốn lâu nay đã quen cam chịu để chung sống với các thủ tục hành chính cũng như thái độ của cán bộ nhà nước. Cái tia lửa nhỏ ấy đã bắn vào đồng cỏ khô và gây ra đám cháy dữ dội. Hiệu ứng đám đông thật là đáng sợ, ở đó mà kêu gọi bình tĩnh và kiềm chế chỉ là động tác thừa. Câu chuyện này, không bàn đến cách thực hiện nguyên tắc cứng nhắc, đúng quy trình, thủ tục, cũng không đề cập trình độ nghiệp vụ hay đạo đức công vụ, càng không nói đến cách thức nhũng nhiễu vòi tiền mà chỉ dừng lại và tập trung vào thái độ ứng xử của cán bộ nhà nước ở cấp chính quyền thấp nhất, khi dân có việc cần giải quyết. Chính cái thái độ thiếu nhiệt tình, chu đáo của anh nhân viên tiếp nhận hồ sơ, hẹn đi, hẹn lại, giải thích chỉ có một người ký được lại đi vắng khiến người dân có cơ sở nghi ngờ rằng anh ta nhũng nhiễu, phải có tiền lót tay, bôi trơn thì mới nhận được thứ mình cần. Sau đó, hành vi đáng chê trách, khiến người dân phải nổi giận là cắm mặt vào máy vi tính, lạnh lùng phẩy tay thay cho câu trả lời. Bất cứ ai, trong trường hợp bị đối xử như vậy cũng nổi cáu và mất bình tĩnh. Tuy nhiên, nghiêm trọng nhất, tia lửa bắn ra là lời mắng mỏ của bà Phó chủ tịch phường khi gọi dân là đồ vô văn hóa lại còn dọa dẫm gọi điện đến tổ dân phố xem đối tượng vô văn hóa này là ai. Trước áp lực của dư luận, bà Chủ tịch phường đã có những động tác ứng phó nhanh như dẫn nhân viên gây ra vụ việc đến tận nhà dân xin lỗi hay nói cách khác là chia sẻ với mất mát của gia đình như lời bà giải thích sau này. Tuy nhiên, khi sự việc đã vỡ lở trong phạm vi cả nước thì động thái này không cứu vãn nổi tình thế nữa. Sở Tư pháp, với chức năng là cơ quan quản lý công tác hộ tịch, đã xuất hiện kịp thời với Đoàn thanh tra công vụ do một Phó giám đốc dẫn đầu. Chính quyền Hà Nội lên tiếng, yêu cầu xác minh vụ việc, Chủ tịch quận Đống Đa ra quyết định tạm đình chỉ công tác đối với bà Phó chủ tịch phường để làm rõ,... Những động thái đó có tác dụng nhất định trong việc trấn an dư luận, để mọi người tin rằng vụ việc này chỉ là hiện tượng cá biệt, không phải là phổ biến trong hệ thống hành chính ở Thủ đô và sẽ được xử lý đến nơi, đến chốn. Đáng lưu ý là có thông tin cho rằng đã cắt hợp đồng đối với 2 nhân viên hoặc cho chuyển công tác sang Văn phòng HĐND càng đổ thêm dầu vào lửa vì người ta cho rằng chẳng qua là tẩu tán nhân sự hoặc thí tốt mà thôi. Cách chữa cháy này sẽ cho kết quả là một tác dụng ngược!

3 CHÀO NGÀY MỚI 3 Rồi mọi việc sẽ phải làm rõ trắng đen, phải xử lý thích đáng những người đã gây ra sự việc rất tai tiếng này. Cái phẩy tay có thể dẫn đến mất việc, câu mắng người khác đồ vô văn hóa bị cả cộng đồng nói lại cay độc hơn, điều đó đã quá đủ để trả giá cho thói lạnh lùng, ngạo mạn. Dẫu sao, đây cũng là một bài học đắt giá nhưng hết sức có tác dụng trong văn hóa ứng xử của người nhà nước, dù ở bất cứ cương vị nào, đối với dân. Nếu không kịp thời chấn chỉnh, vẫn để các hành vi tương tự tiếp diễn thì rất nhiều khả năng dân quay lưng lại với chính quyền, họ sẽ tỏ thái độ thách đố như thời phong kiến Quan có cần nhưng dân chưa vội, quan có vội, quan lội quan sang. Tất nhiên, quan không tự lội được, nếu thiếu dân! Chủ tịch UBND quận Đống Đa Nguyễn Song Hào đã ra quyết định tạm đình chỉ công tác bà Nguyễn Thị Thúy Hà, Phó Chủ tịch UBND phường Văn Miếu. Câu chuyện Chậm cấp giấy chứng tử ở một phường giữa Thủ đô một lần nữa cho thấy công bộc của dân đã và đang làm méo mó khuôn mặt Hà Nội như thế nào? Chợt nhớ Chủ tịch Hồ Chí Minh, Người dặn mỗi cán bộ công chức, dù ít dù nhiều đều có quyền hành, cấp cao quyền to, cấp thấp quyền nhỏ. Có quyền mà xa dân, làm việc theo kiểu quan liêu, mệnh lệnh, không dân chủ thì sớm muộn nhất định thất bại. Có quyền mà cậy thế mình ở trong ban này ban nọ, rồi ngang tàng phóng túng, muốn sao được vậy, coi khinh dư luận, không nghĩ đến dân. Quên rằng dân bầu mình ra để làm việc cho dân chứ không phải để cậy thế với dân, thì sẽ sa vào chủ nghĩa cá nhân; nhưng nhận thức đúng đắn rằng quyền lực đó là của dân và nhân dân giao phó quyền lực đó cho mình để trở thành công bộc tận tụy phụng sự nhân dân thì sẽ làm hết trách nhiệm đối với nhân dân. Chợt nhớ, cuối năm 2016, tại Kỳ họp thứ 3, HĐND thành phố Hà Nội khóa XV, Bí thư Thành ủy Hà Nội Hoàng Trung Hải cho biết, năm 2017, Hà Nội lựa chọn là Năm kỷ cương hành chính. Hà Nội quyết tâm tăng cường trật tự, kỷ cương hành chính; nâng cao vai trò nêu gương, đạo đức công vụ, tinh thần, thái độ, ý thức, văn hóa ứng xử của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức các cấp của thành phố tại công sở, nơi cư trú và nơi công cộng. Thành phố lấy đó là cốt lõi để lan tỏa, nhân rộng ra các tầng lớp nhân dân, từng bước xây dựng trật tự, kỷ cương trong xã hội. Chúng ta đã có gần 20 năm thực hiện chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước (giai đoạn và hiện đang thực hiện giai đoạn ). Phải nói rằng thực hiện Chương trình này tốn kém không ít tiền của của nhân dân. Chương trình giai đoạn (Đề án 30) có mục tiêu thứ 5 là Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có đủ phẩm chất, năng lực và trình độ, đáp ứng yêu cầu phục vụ nhân dân và sự phát triển của đất nước. Trọng tâm cải cách hành chính trong giai đoạn 10 năm tới là: Cải cách thể chế; xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức... nâng cao chất lượng dịch vụ hành chính và chất lượng dịch vụ công. Đáng tiếc, chuyện Chậm cấp giấy chứng tử ở phường Văn Miếu cho thấy đạo đức công vụ đang báo động như thế nào. Liệu đây có phải là cá biệt. Hy vọng Hệ thống các cơ quan hành chính nhà nước từ trung ương tới cơ sở thông suốt, trong sạch, vững mạnh, hiệu lực, hiệu quả; Thủ tục hành chính được cải cách cơ bản, mức độ hài lòng của nhân dân và doanh nghiệp về thủ tục hành chính đạt mức trên 80% vào năm 2020 như mục tiêu Đề án 30 đã đề ra Không chỉ là văn hóa giao thông mà văn hóa đường phố bao gồm một phạm trù lớn hơn nhiều, là cái cách người ta ứng xử với nhau trên đường phố và ứng xử với đường phố ấy, bao gồm cả vỉa hè và không gian xung quanh. Nhiều người mặc nhiên xác định đường phố và vỉa hè thuộc sở hữu của mình nên mới ngang nhiên không cho người khác đỗ xe, bán hàng hoặc đổ rác (đổ rác sang nhà hàng xóm thì được). Từ sự mặc định sở hữu này mà người ta giải quyết vấn đề bằng cách bôi bẩn lên xe, đuổi, đánh hoặc gọi chính quyền ra trông xe cho mình (nếu là quan chức cấp trên).

4 4 CHÀO NGÀY MỚI Ảnh minh họa Những người được giao nhiệm vụ bảo vệ trật tự đường phố cũng coi đường phố là của mình nên có thể bán và cho thuê hè phố theo thỏa thuận mà ngôn ngữ dân gian gọi là hụi chết, chăng dây trông xe thu tiền, đánh đuổi hàng rong, vứt cân của họ xuống sông, đỗ xe của mình tùy tiện, đi ngược chiều hoặc đi xe máy không cần đội mũ bảo hiểm. Học theo cái lối đó, trẻ con, thanh niên cũng biết đường phố thành chỗ đá bóng, bất chấp tai nạn có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Cách hành xử người với người trên đường phố thì thật ghê rợn. Phương tiện đang lưu thông bỗng xuất hiện một dân phòng nào đó nắm ghi đông hoặc kéo đuôi xe giữ lại. Va chạm thì tháo mũ bảo hiểm đập vào mặt người ta hoặc chửi bới, đấm đá không thương tiếc, phụ nữ, người già cũng không tha. Nạn lăng mạ cảnh sát giao thông ngày càng phát triển, từ thanh niên săm trổ đến phụ nữ nhà giàu, từ tài xế xe tải cho đến tướng về hưu. Quyền được lăng mạ cảnh sát giao thông cũng được mặc định, rất công khai giữa thanh thiên bạch nhật, trong chốn đông người. Đường phố, dĩ nhiên là nơi công cộng cho nên người ta có thể họp chợ, đổ rác, vứt phế thải,... nên thứ văn hóa bị coi là mạt hạng đầu đường, xó chợ có môi trường để sinh sôi. Những hành vi chỉ có thể diễn ra trong nhà thì giờ người ta mang ra giữa đường phố mà hành xử như lột truồng vợ, đánh ghen tình địch, chửi chồng, mắng con, khỏa thân đi lại hoặc đốt xe của chính mình. Ngược lại, thứ văn hóa đầu đường, xó chợ lại thâm nhập vào gia đình với lời ăn, tiếng nói của bố mẹ với con cái, ngược đãi nhau trong nhà. Thậm chí, có cả cách hành xử của chính quyền như cắt điện, nước của nhà người ta vì một vi phạm nào đấy. Lối hành xử này không xứng với chính quyền quang minh, chính đại mà chỉ là trò bẩn của đường phố. Có trường hợp chợ búa hóa không gian đường phố bằng cách xóa bỏ một sân chơi giữa các chung cư, lá phổi xanh của cư dân thành nơi họp chợ, ví dụ như ở quận Thanh Xuân (Hà Nội). Đôi khi, đường phố cũng là nơi phơi bày thực trạng của phong trào, thành tích, ví dụ như các biển trưng là Đường phố phụ nữ (hoặc thanh niên, tổ dân phố gì đấy) tự quản đầy rác rưởi và cỏ mọc, hàng quán lấn chiếm, đã lâu rồi chẳng ai ngó ngàng đến. Có cảm giác người ta đang trút buồn bực của mình ra đường phố. Vì vậy, muốn xây dựng một văn hóa đường phố văn minh, sạch đẹp thì trước hết cần đến văn hóa, tầm nhìn, cách xử sự của người quản lý đô thị. Bởi, ngay cả những nơi được xây dựng khang trang, dành cho giới thượng lưu như chung cư cao cấp mà hè phố, đường nội bộ, không gian chung cũng bị xẻ thịt làm nơi gửi xe, cho thuê mở quán hoặc quy định chung cư nào chưa đủ điều kiện phòng chữa cháy thì cắt điện, đẩy cư dân vào trạng thái hoang dã, làm sao văn minh lên được? (Tổng hợp từ Báo Pháp luật Việt Nam)

5 THỜI SỰ TỔNG HỢP 5 XÂY DỰNG VĂN BẢN HƯỚNG DẪN LUẬT: Nỗi lo vỡ kế hoạch Ngày 19/7, Bộ Tư pháp đã tổ chức họp liên ngành về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2017 đã được điều chỉnh; phân công cơ quan chủ trì soạn thảo các dự án luật, pháp lệnh thuộc Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2018 và dự kiến Danh mục văn bản quy định chi tiết thi hành các luật, nghị quyết được Quốc hội khóa XIV thông qua tại Kỳ họp thứ 3. Ảnh minh họa Để hướng dẫn chi tiết 12 luật cùng các nghị quyết vừa được QH thông qua, dự kiến Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ trưởng phải ban hành 96 văn bản để quy định chi tiết 285 nội dung. Một khối lượng công việc đồ sộ và khó khăn để có thể hoàn thành và tuân thủ đúng, đủ những quy định mới của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Trong đó, có những luật phải ban hành rất nhiều văn bản như Luật đường sắt (sửa đổi) dự kiến ban hành 25 văn bản; Luật quản lý, sử dụng tài sản công (sửa đổi), dự kiến ban hành 17 văn bản; Luật du lịch (sửa đổi), dự kiến ban hành 8 văn bản... Không châm chước Vấn đề nóng nhất trong cuộc họp lấy ý kiến bộ, ngành liên quan về Dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ phân công cơ quan chủ trì soạn thảo, thời hạn trình các dự án luật được điều chỉnh theo Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2017, các dự án luật thuộc Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2018 và phân công cơ quan chủ trì nghiên cứu các dự án luật, dự thảo nghị quyết do ĐBQH đề xuất, chính là thời hạn hoàn thành dự thảo văn bản. Tình trạng xin lùi, đổi tên vẫn xảy ra, thậm chí có những văn bản thuộc Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 19/2013 về mua, bán và xử lý nợ xấu của Công ty Quản lý tài sản, xin lùi 15 ngày (từ sang ), mặc dù dự thảo này được áp dụng trình tự, thủ tục rút gọn. Điều đáng quan tâm, không hiếm đại diện bộ, ngành xin lùi thời gian nhưng khi được hỏi lùi đến khi nào thì cũng không chắc chắn thời gian có văn bản gửi đến cơ quan thẩm định. Câu nói được đại diện các bộ, ngành sử dụng nhiều nhất vẫn là cố gắng tốt nhất có thể. Câu chuyện chậm tiến độ, không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng dự thảo mà còn gây áp lực (thời gian, tâm lý) cho cơ quan thẩm định. Tình trạng gần đến thời hạn trình Chính phủ, các bộ, ngành tấp nập gửi hồ sơ thẩm định sang Bộ Tư pháp, đẩy cơ quan thẩm định vào thế bí. Bởi, theo quy định thời gian nghiên cứu hồ sơ thẩm định, tổ chức thẩm định là 20 ngày, nhưng khi gửi hồ sơ thẩm định sang thì chỉ còn 5-7 ngày là đến thời hạn trình sang Chính phủ. Nếu chiếu theo luật mà làm thì cũng khó cho đội ngũ pháp chế bộ, ngành; nhưng để kịp tiến độ thì Hội đồng thẩm định có ngày phải làm vài ba hồ sơ.

6 6 THỜI SỰ TỔNG HỢP Với áp lực về số lượng, nên khó có thể đòi hỏi chất lượng hồ sơ chuẩn chỉ như quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Không hiếm hồ sơ chất lượng chưa đạt, nhưng để đúng thời điểm, cơ quan thẩm định đành làm thay việc cho cơ quan được giao chủ trì soạn thảo. Vụ trưởng Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật, Bộ Tư pháp Nguyễn Hồng Tuyến cho biết, vấn đề này phải sớm khắc phục, bởi đây là năm thứ 2 thực hiện Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Năm đầu áp dụng Luật có thể châm chước vì những quy định còn mới, nhưng đến năm thứ 2 cứ theo Luật mà làm, hồ sơ nào không chuẩn trả về cơ quan được phân công; bộ, ngành nào chậm, gửi danh sách lên Thủ tướng Chính phủ. Tránh chồng chéo Trên cơ sở ý kiến của các bộ, cơ quan ngang bộ và qua rà soát 12 luật cùng các nghị quyết, Bộ Tư pháp dự kiến Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ trưởng phải ban hành 96 văn bản để quy định chi tiết 285 nội dung. Với nhiều nội dung cần phải hướng dẫn lại dự kiến quy định tại nhiều văn bản, nên một trong những băn khoăn của chính các cơ quan được giao chủ trì là tình trạng chồng chéo, mâu thuẫn trong hệ thống pháp luật. Để tránh được vấn đề này, công tác rà soát một lần nữa phải được coi trọng, đặc biệt là đối với những dự thảo có số lượng văn bản cần hướng dẫn nhiều. Theo đề xuất của cơ quan giao chủ trì thì, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công có 17 văn bản hướng dẫn, Luật Đường sắt có 25 văn bản hướng dẫn... Ngoài những Luật cần nhiều văn bản hướng dẫn thì việc một vấn đề do nhiều bộ quản lý, cũng ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình xây dựng đề xuất văn bản hướng dẫn. Chẳng hạn, tại danh mục văn bản quy định chi tiết Luật Thủy lợi và Luật Đường sắt, cơ quan chủ trì soạn thảo đề xuất văn bản quy định chi tiết do Bộ Tài chính chủ trì, tuy nhiên Bộ Tài chính lại cho rằng, đối với Thông tư quy định chi tiết Khoản 3 Điều 66 Luật Đường sắt (sửa đổi), Bộ Tài chính đã có Thông tư số 295/2016/TT- BTC ngày của Bộ Tài chính quy định mức thu, chế độ thu, Trường hợp một cơ quan được giao quy định chi tiết nhiều nội dung của một văn bản quy phạm pháp luật thì ban hành một văn bản để quy định chi tiết các nội dung đó, trừ trường hợp cần phải quy định, trong các văn bản khác nhau. Trường hợp một cơ quan được giao quy định chi tiết các nội dung của nhiều văn bản quy phạm pháp luật khác nhau thì có thể ban hành một văn bản để quy định chi tiết (Khoản 3 Điều 11, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015). nộp phí sử dụng kết cấu hạ tầng đường sắt. Theo đó, Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Giao thông - Vận tải quy định về phí, giá sử dụng kết cấu hạ tầng đường sắt do Nhà nước đầu tư. Có thể thấy, bên cạnh thời hạn trình văn bản thì việc phân công cơ quan chủ trì cũng rất quan trọng. Ngoài căn cứ vào đề xuất của bộ, ngành thì Bộ Tư pháp với tư cách cơ quan giúp Chính phủ trong hoạt động xây dựng, thi hành pháp luật cần chủ động hơn nữa trong việc phối hợp với các bộ, ngành. Đối với bộ, ngành có nhiều văn bản cần hướng dẫn thì phải tổ chức những cuộc họp riêng, giải quyết dứt điểm những vấn đề còn vướng mắc, nhất là trong việc đề nghị các bộ (Tài chính, Giao thông - Vận tải) xem xét việc gộp các nội dung để hạn chế số lượng văn bản quy định chi tiết, tránh trường hợp đề xuất nhiều văn bản nhưng lại không thể xây dựng được dẫn tới nợ đọng, làm nhiều vỡ kế hoạch. (Theo Báo điện tử Đại biểu Nhân dân)

7 THỜI SỰ TỔNG HỢP 7 Dùng dằng các phương án tăng lương tối thiểu 2018 Có lẽ do dự đoán trước sức nóng và sự khó thống nhất giữa các bên trong phương án chung về tăng lương tối thiểu vùng 2018 nên ngay trước phiên họp lần thứ 2 của Hội đồng Tiền lương Quốc gia diễn ra ngày 28/7 tại Hà Nội, ông Mai Đức Chính, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam đã khẳng định với báo chí, nếu không đạt được kỳ vọng ở mức tăng hợp lý sẽ sử dụng quyền dừng tham gia phiên họp thứ 2 để chờ phiên sắp tới. Đại diện người sử dụng lao động và người lao động vẫn chưa thống nhất được phương án tăng lương tối thiểu vùng năm 2018 Mâu thuẫn lớn về quyền lợi Để bảo vệ cho phương án tăng lương tối vùng năm 2018 ở mức 13,3% đã nêu trước đó, đại diện Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam (TLĐLĐVN) cho rằng, theo lộ trình, tiền lương tối thiểu phải đáp ứng như cầu sống tối thiểu của người lao động. Chỉ số giá tiêu dùng bình quân dự báo năm 2017 tăng khoảng 5%, tốc độ tăng trưởng kinh tế 5 tháng đầu năm 2017 tăng 6,21% so với cùng kỳ năm 2016, dự báo cả năm tăng 6,7%. Đồng thời, khoảng 80% công nhân, lao động đang sống dưới mức sống tối thiểu. Vì vậy, mức tăng phải trên 13% mới phù hợp. Hai bên thương lượng thì phải có lên có xuống. Tuy nhiên, tất cả các chỉ số của 6 tháng đầu năm 2017 đều cho thấy tốt hơn năm Không có lý do gì mà kinh tế sáng sủa hơn mà tiền lương lại thấp hơn, đó là chuyện công nhân không bao giờ chấp nhận được - ông Chính dẫn chứng và cho biết thêm, mức tăng lương tối thiểu năm 2017 trung bình 7,3% đã được các doanh nghiệp thực hiện tương đối tốt, hầu hết người lao động đã được điều chỉnh bằng hoặc cao hơn mức lương tối thiểu vùng. Ngược với quan điểm trên, Phó Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Hoàng Quang Phòng cho rằng điều chỉnh tiền lương tối thiểu năm 2018 là cần thiết, tuy nhiên, cũng cần chia sẻ vì doanh nghiệp đang khó khăn, nhất là những doanh nghiệp trong lĩnh vực dệt may, giày da, thủy sản, điện tử Nếu tăng cao, nguy cơ doanh nghiệp phải điều chỉnh cơ cấu, cắt giảm lực lượng lao động, dẫn đến thất nghiệp... Trước đó, tại phiên họp đầu tiên về mức tăng lương tối thiểu vùng năm 2018 của Hội đồng Tiền lương Quốc gia ngày 27/6 tại Hải Phòng, phía TLĐLĐVN đề xuất mức tăng 13,3%, trong khi VCCI đưa ra quan điểm hoặc không tăng hoặc chỉ tăng mức dưới 5%. Còn bộ phận kỹ thuật của Hội đồng Tiền lương Quốc gia thì đưa ra các mức tăng: 5%, 6%, 6,8%. Kết thúc phiên họp, đại diện người sử dụng lao động và người lao động vẫn chưa thống nhất được phương án tăng lương tối thiểu vùng năm Theo đó, VCCI- đại điện cho giới sử dụng lao động- đề xuất mức tăng 5%; phía đại diện cho người lao động - TLĐLĐVN đề xuất mức tăng là 8%. Giải thích lý do đưa ra phương án tăng 5%, ông Hoàng Quang Phòng cho biết, phương án được đưa ra dựa tinh thần xây dựng và trên cơ sở đánh giá của trên 30 Hiệp hội đại diện cho giới sử dụng lao động. Quan điểm của VCCI là việc tăng lương tối thiểu trong bối cảnh hiện tại sẽ ảnh hưởng tới chi phí sản xuất doanh nghiệp sẽ cao lên.

8 8 THỜI SỰ TỔNG HỢP Phải chịu trách nhiệm trước quốc gia vì sự phát triển của đất nước Trước hai quan điểm trên, Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Doãn Mậu Diệp, Chủ tịch Hội đồng Tiền lương Quốc gia cho biết, đại diện người sử dụng lao động và người lao động đều có thiện chí để hướng tới thống nhất phương án lương tối thiểu năm Theo đó, phía TLĐLĐVN đã giảm mức tăng xuống và phía VCCI cũng nâng mức tăng lương tối thiểu vùng lên. Tuy nhiên, hai bên vẫn chưa đạt được sự đồng thuận. Hội đồng Tiền lương Quốc gia hoạt động dựa trên quy chế. Nếu hai bên thống nhất được một phương án để đưa ra bỏ phiếu, tỷ lệ ủng hộ phương án đó cao, đó sẽ là quyết định cuối cùng của Hội đồng. Trong trường hợp hai bên không thống nhất được một phương án, thì hai phương án do người sử dụng lao động và người lao động sẽ được đưa ra bỏ phiếu. Phương án nào đạt được tỷ lệ ủng hộ cao hơn sẽ được chọn. Chủ tịch Hội đồng Tiền lương Quốc gia không quyết phương án nào bởi đây là quá trình thương lượng, cân nhắc giữa hai bên nhằm cải thiện đời sống người lao động cũng như bảo đảm năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Chúng tôi chỉ ủng hộ phương án cuối cùng khi được thông qua -ông Doãn Mậu Diệp khẳng định. Trả lời các phóng viên trước phiên họp, ông Doãn Mậu Diệp cho rằng việc thương lượng, đàm phán về tiền lương, các chủ thể trong hội đồng phải có thiện chí. Với cơ quan đại diện nhà nước, luôn mong muốn người lao động có việc làm, ai cũng có thu nhập đảm bảo cuộc sống; đối với tổ chức đại diện cho người lao động, bao giờ cũng mong muốn cải thiện tiền lương và phúc lợi. Còn phía đại diện cho doanh nghiệp lại mong muốn giảm thiểu chi phí cho doanh nghiệp, tăng lợi nhuận, tích luỹ để có thể mở rộng sản xuất. Do đó, các phương án tăng lương đưa ra khác nhau, có sự chênh lệch lớn là chuyện bình thường. Hội đồng Tiền lương Quốc gia cũng mong muốn quá trình thảo luận, thương lượng có thể đạt được cân bằng. Nếu các bên thấy rằng cần thời gian cân nhắc thêm thì có thể có thêm một phiên nữa Mỗi thành viên Hội đồng Tiền lương Quốc gia gánh trên mình trách nhiệm không phải là đại diện cho riêng mình, doanh nghiệp hay cho người lao động mà phải chịu trách nhiệm trước quốc gia vì sự phát triển của đất nước. - Chủ tịch Hội đồng Tiền lương Quốc gia nhấn mạnh. Theo quy chế Hội đồng Tiền lương Quốc gia, mỗi bên đều có quyền dừng cuộc họp 1 lần. Nếu sau đó chưa tìm được điểm chung, Chủ tịch Hội đồng Tiền lương Quốc gia sẽ có quyền tự đề xuất mức tăng lương tới Chính phủ. Và như vậy, sau phiên họp hôm qua, do TLĐLĐVN và VCCI chưa thống nhất quan điểm nên Hội đồng Tiền lương Quốc gia sẽ phải tổ chức phiên họp thứ ba để thống nhất phương án, dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 7/8/2017. Đây cũng là phiên họp cuối cùng để chốt mức tăng lương tối thiểu vùng năm 2018 để Hội đồng Tiền lương Quốc gia trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định. Bộ phận kỹ thuật Hội đồng Tiền lương Quốc gia đã đề xuất các phương án tăng lương tối thiểu vùng năm 2018 với mức thấp nhất là 5% và cao nhất là 8% theo các phương án sau: - Phương án 1: Điều chỉnh mức lương tối thiểu tăng từ nghìn, tương đương 4,8-5,2% (bình quân 5%). - Phương án 2: Điều chỉnh mức lương tối thiểu tăng từ nghìn, tương đương 5,9-6,2% (bình quân 6%). - Phương án 3: Điều chỉnh mức lương tối thiểu tăng từ nghìn, tương đương 6,6-7,0% (bình quân 6,8%,). - Phương án 4: Điều chỉnh mức lương tối thiểu tăng từ nghìn, tương đương 7,5-8,5% (bình quân 8,0%). (Theo Báo Pháp luật Việt Nam)

9 THỜI SỰ TỔNG HỢP 9 CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG TỔNG THỂ: Nhiều thay đổi, nhưng không bỏ thi THPT Chiều tối 28/7, Bộ GDĐT đã chính thức công bố Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể. So với bản dự thảo được công bố tháng 4 vừa qua, ở tất cả các bậc học, Ban soạn thảo đã tiếp thu và điều chỉnh khá nhiều. Chương trình giáo dục phổ thông được chia thành hai giai đoạn: Giai đoạn giáo dục cơ bản (từ lớp 1 đến lớp 9) và giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp (từ lớp 10 đến lớp 12). Đặc biệt số lượng môn học, thời lượng học ở cả ba bậc học đều giảm so với dự thảo. Hệ thống môn học chỉ còn hai nhóm: Môn học, hoạt động bắt buộc và môn học tự chọn. Chương trình Giáo dục phổ thông tổng thể có nhẹ hơn? (Ảnh minh họa) Theo Bộ GDĐT, chương trình tổng thể sẽ được tiếp tục xem xét để ban hành chính thức cùng với các chương trình môn học và hoạt động giáo dục theo kế hoạch công bố vào tháng 9 tới. Sự thay đổi dễ nhận thấy nhất trong dự thảo mới chính là thời lượng các tiết học giảm xuống rõ rệt trong từng lớp ở bậc tiểu học. Trong đó, lớp 1,2 giảm 22 tiết, lớp 3 giảm 52 tiết và lớp 4,5 giảm tới 64 tiết trong năm học. Bậc THCS, thời lượng giáo dục của cấp này giảm từ tiết/năm so với dự thảo cũ. Ở bậc THPT, thay đổi lớn nhất là không tách cấp học này thành 2 giai đoạn dự hướng và định hướng nghề nghiệp như dự thảo trước mà gộp thành một giai đoạn chung, thông suốt từ lớp 10 đến lớp 12 Học ngoại ngữ từ lớp 1 Theo Chương trình GDPT tổng thể vừa được thông qua, thì ở giai đoạn giáo dục cơ bản - Cấp tiểu học, nội dung giáo dục các môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc gồm: Tiếng Việt; Toán; Đạo đức; Ngoại ngữ 1 (ở lớp 3, lớp 4, lớp 5); Tự nhiên và Xã hội (ở lớp 1, lớp 2, lớp 3); Lịch sử và Địa lý (ở lớp 4, lớp 5); Khoa học (ở lớp 4, lớp 5); Tin học và Công nghệ (ở lớp 3, lớp 4, lớp 5); Giáo dục thể chất, Nghệ thuật, Hoạt động trải nghiệm (trong đó có nội dung giáo dục của địa phương). Nội dung môn học Giáo dục thể chất được thiết kế thành các học phần; nội dung Hoạt động trải nghiệm được thiết kế thành các chủ đề; học sinh được lựa chọn học phần, chủ đề phù hợp với nguyện vọng của bản thân và khả năng tổ chức của nhà trường. Như vậy, so với dự thảo hồi tháng 4, môn Giáo dục lối sống được đổi tên thành Đạo đức, môn Cuộc sống quanh ta (ở các lớp 1, 2, 3) được gộp chung thành một môn Tự nhiên và Xã hội. Ở các lớp 4, 5, môn Tìm hiểu Tự nhiên được đổi thành môn Khoa học, còn môn Tìm hiểu Xã hội được đổi thành Lịch sử và Địa lý. Môn Thế giới công nghệ dự kiến dạy ở lớp 1 đến lớp 3 trong dự thảo cũ thì lần này đã bị bỏ. Hai môn Tìm hiểu Công nghệ và Tìm hiểu Tin học ở lớp 4 và lớp 5 được thay thế bằng môn Tin học và Công nghệ. Nội dung đáng chú ý nhất ở cấp tiểu học là môn ngoại ngữ 1 được đưa vào thành môn học tự chọn từ lớp 1.

10 10 THỜI SỰ TỔNG HỢP Các môn học tự chọn: Tiếng dân tộc thiểu số, Ngoại ngữ 1 (ở lớp 1, lớp 2).Thời lượng giáo dục, thực hiện dạy học 2 buổi/ngày, mỗi ngày bố trí không quá 7 tiết học. Mỗi tiết học từ 35 phút đến 40 phút; giữa các tiết học có thời gian nghỉ. Cơ sở giáo dục chưa đủ điều kiện tổ chức dạy học 2 buổi/ngày thực hiện kế hoạch giáo dục theo hướng dẫn của Bộ GDĐT. Hướng nghiệp từ lớp 8 Số lượng môn học, tên môn học ở bậc học THCS tại bản chính không thay đổi so với bản dự thảo. Các môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc: Ngữ văn; Toán; Ngoại ngữ 1; Giáo dục công dân; Lịch sử và địa lý; khoa học tự nhiên; công nghệ; tin học; giáo dục thể chất; nghệ thuật; hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp; nội dung giáo dục của địa phương. Nhưng có thay đổi mục tiêu, mục đích của một số môn học. Cụ thể, đối với mỗi môn Công nghệ, Tin học, Giáo dục thể chất được thiết kế thành các học phần; hoạt động trải nghiệm được thiết kế thành các chủ đề; học sinh được lựa chọn học phần, chủ đề phù hợp với nguyện vọng của bản thân và khả năng tổ chức của nhà trường. Số tiết học ở bậc THCS cũng giảm so với dự thảo lần 1. Cụ thể, lớp 6, 7 giảm 58 tiết (gồm cả bắt buộc và tự chọn), khối 8, 9 giảm 78 tiết (cả bắt buộc và tự chọn). Ở bản chính, ban soạn thảo đã đề cập đến nội dung hướng nghiệp. Cụ thể đề xuất các môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc đều tích hợp nội dung giáo dục hướng nghiệp; ở lớp 8, lớp 9, các môn học Công nghệ, Tin học, Khoa học tự nhiên, Nghệ thuật, Giáo dục công dân, Hoạt động trải nghiệm và Nội dung giáo dục của địa phương có học phần hoặc chủ đề về nội dung giáo dục hướng nghiệp. Điểm mới nhất của kế hoạch giáo dục cấp THCS chính là nội dung hướng nghiệp được yêu cầu tích hợp vào các môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc. Theo chương trình giáo dục phổ thông tổng thể vừa được Bộ GDĐT ban hành, thời lượng học của các bậc học đều giảm Không chia đôi bậc học THPT Cấp THPT được gọi là giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp có sự thay đổi khá lớn. Nổi bật nhất là chương trình mới không tách cấp học này thành hai giai đoạn với hai tính chất (dự hướng và định hướng nghề nghiệp) như dự thảo trước mà dồn chung thành một giai đoạn, thông suốt từ lớp 10 đến lớp 12. Trong bản chính, nội dung 3 lớp học ở bậc THPT tương đồng, không còn chủ trương dự hướng ở lớp 10 như bản dự thảo lần 1. Chính vì vậy, số lượng môn học, tên môn học ở các lớp 10, 11, 12 là như nhau. Các môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc: Ngữ văn; Toán; Ngoại ngữ 1; Giáo dục thể chất; Giáo dục quốc phòng và an ninh; Hoạt động trải nghiệm; Nội dung giáo dục của địa phương.

11 THỜI SỰ TỔNG HỢP 11 Trong đó môn Giáo dục thể chất được thiết kế thành các học phần; Hoạt động trải nghiệm được thiết kế thành các chủ đề; học sinh được lựa chọn học phần, chủ đề phù hợp với nguyện vọng của bản thân và khả năng tổ chức của nhà trường. Các môn học được lựa chọn theo định hướng nghề nghiệp gồm 3 nhóm môn: Nhóm môn Khoa học xã hội: Lịch sử, Địa lý, Giáo dục kinh tế và pháp luật. Nhóm môn Khoa học tự nhiên: Vật lý, Hóa học, Sinh học. Nhóm môn Công nghệ và Nghệ thuật: Công nghệ, Tin học, Nghệ thuật. Nội dung mỗi môn học thuộc nhóm này được thiết kế thành các học phần, học sinh được lựa chọn học phần phù hợp với nguyện vọng của bản thân và khả năng tổ chức của nhà trường. Học sinh chọn 5 môn học từ 3 nhóm môn học trên, mỗi nhóm chọn ít nhất 1 môn. Tổng số tiết học của mỗi năm là 1015 tiết, thấp hơn so với lớp 10 ở bản dự thảo lần 1 là 85 tiết, nhưng nhiều hơn lớp 11, 12 so với bản cũ là 30 tiết. 5 phẩm chất, 10 năng lực Cụ thể, Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể nêu lên 5 phẩm chất và 10 năng lực chủ yếu cần hình thành, phát triển ở học sinh. Cụ thể: - 5 phẩm chất gồm: Yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm năng lực cốt lõi gồm: Những năng lực chung được tất cả các môn học và hoạt động giáo dục góp phần hình thành, phát triển: Năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo. Những năng lực chuyên môn được hình thành, phát triển chủ yếu thông qua một số môn học, hoạt động giáo dục nhất định: Năng lực ngôn ngữ, năng lực tính toán, năng lực tìm hiểu tự nhiên và xã hội, năng lực công nghệ, năng lực tin học, năng lực thẩm mỹ, năng lực thể chất. Bên cạnh việc hình thành, phát triển các năng lực cốt lõi, chương trình giáo dục phổ thông còn góp phần phát hiện, bồi dưỡng năng lực đặc biệt (năng khiếu) của học sinh. Không còn giao xét tốt nghiệp THPT cho các trường Về định hướng đánh giá kết quả giáo dục, chương trình vừa được thông qua không còn quy định việc giao xét tốt nghiệp trung học phổ thông cho các cơ sở giáo dục như trong dự thảo hồi tháng 4. Trước đó, phần đánh giá định kỳ trong dự thảo công bố tháng 4 có nêu rõ: Học sinh hoàn thành các môn học, tích lũy đủ kết quả đánh giá theo quy định của Bộ GDĐT được cấp bằng tốt nghiệp trung học phổ thông. Khi Chương trình giáo dục phổ thông mới áp dụng, kỳ thi trung học phổ thông sẽ không còn. Thay vào đó, việc xét tốt nghiệp sẽ được giao cho các trường. Trong chương trình vừa được thông qua nội dung này đã bị loại bỏ. Ngoài những ý kiến đồng tình, ủng hộ thì vẫn còn những ý kiến boăn khoăn, cụ thể: Nếu giữ nguyên dung lượng kiến thức mà lại cắt giảm thời lượng của môn học thì đó chính là tăng tải khiến cho học sinh không sao tiếp thu nổi. Nếu so với bản dự thảo hồi tháng thì Chương trình GDPT tổng thể của Bộ GDĐT mới được thông qua có nhiều chi tiết thay đổi, chẳng hạn như điều chỉnh một số năng lực cần đạt, bớt một số môn, sửa tên gọi một số môn học, giảm thời lượng của nhiều môn học Tuy nhiên, về thực chất, những sự bất cập trong bản dự thảo cũ vẫn tồn tại nguyên vẹn trong văn bản mới này khiến cho nó vẫn thiếu tính khả thi.

12 12 THỜI SỰ TỔNG HỢP Cụ thể, văn bản mới của Bộ vẫn không đề cập triết lý giáo dục nên từ đó dẫn đến những sự bất cập về mục tiêu, nội dung, phương pháp và đánh giá của chương trình GDPT tổng thể này. Riêng về nội dung chương trình, những sự sửa đổi tên môn học, cắt giảm một số môn học hay giảm thời lượng của các môn học chỉ là sự thay đổi về hình thức mà không chuyển biến về thực chất bên trong chúng. Chẳng hạn, trong bản dự thảo cũ hoạt động trải nghiệm sáng tạo là một sự nhầm lẫn giữa hoạt động ngoại khóa của học sinh với môn học chính khóa thì văn bản mới sửa thành hoạt động trải nghiệm (bỏ hai chữ sáng tạo ) cũng không làm rõ hơn đó là cái gì để có thể áp dụng, mà lại khiến cho nội dung môn học này thêm mù mờ. Các học sinh Trường Tiểu học Ngọc Hồi, Q.Tân Bình (TP.HCM) trao đổi học tập tại thư viện Mặt khác, sự cắt giảm mạnh số tiết học ở nhiều môn đã được tiến hành một cách tùy tiện để tạo ra cảm giác giảm tải nhưng thực chất vẫn không giảm mà còn có thể tăng tải cho các môn đó. Bởi vì giữa thời lượng và dung lượng của chương trình có mối tương quan mật thiết: Dung lượng nào thì phải có thời lượng ấy để đáp ứng cho nó; nếu giữ nguyên dung lượng kiến thức mà lại cắt giảm thời lượng của môn học thì đó chính là tăng tải khiến cho học sinh không sao tiếp thu nổi. Thí dụ điển hình cho trường hợp này là thời lượng môn tiếng Anh ở bậc THCS với 03 tiết/tuần. Các nhà chuyên môn đã chỉ ra rằng thời lượng đó không đủ để đạt mục tiêu môn học của bậc học (ít nhất phải 05 tiết/tuần) nhưng Bộ vẫn giữ nguyên thời lượng đó vì cho rằng thế mới là giảm tải (!). Lưu ý rằng quan điểm giảm thời lượng tức là giảm tải đó của Bộ không chỉ áp dụng cho chương trình tiếng Anh THCS, mà cho một loạt môn được Bộ cắt giảm mạnh số tiết học. Qua đó có thể dễ hình dung chương trình GDPT tổng thể mới được thông qua này sẽ khó đạt hiệu quả giáo dục như mong muốn! (Tổng hợp từ Báo Pháp luật Việt Nam và Báo Pháp luật TP.HCM)

13 THỜI SỰ TỔNG HỢP 13 TRIỂN KHAI THI HÀNH BỘ LUẬT DÂN SỰ NĂM 2015: Nhiều quy định mới chưa được hiểu đúng và thống nhất Đây là một trong những phản ánh được báo cáo với Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long về tình hình triển khai thi hành Bộ luật Dân sự (BLDS) năm 2015 vào ngày 7/7. Tham dự cuộc họp có Thứ trưởng Phan Chí Hiếu, nguyên Thứ trưởng Đinh Trung Tụng và đại diện lãnh đạo một số đơn vị liên quan thuộc Bộ. Lãnh đạo Bộ Tư pháp nghe báo cáo triển khai thi hành Bộ luật Dân sự 2015 Vướng mắc do quá trình áp dụng Tại cuộc họp, Vụ trưởng Vụ Pháp luật dân sự - Kinh tế Nguyễn Thanh Tú đã điểm lại các hoạt động được Thủ tướng Chính phủ phân công cho Bộ Tư pháp chủ trì thực hiện, trong đó một số hoạt động đã có kết quả và một số khác đang tiếp tục triển khai. Thực hiện nhiệm vụ được giao, Vụ đã triển khai rà soát tổng thể văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến Bộ luật Dân sự (BLDS) và gửi Báo cáo số 306/BC-BTP đến Thủ tướng Chính phủ. Tại Báo cáo này, Bộ Tư pháp đã có nhiều đề xuất với các bộ, ngành hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan đảm bảo tính tương thích và cụ thể các quy định có tính nguyên tắc chung của BLDS Tuy nhiên, đến nay, việc nghiên cứu, rà soát cụ thể các văn bản trong từng lĩnh vực để xác định các nội dung cần sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện trong một số trường hợp vẫn chưa được bộ, ngành ưu tiên. Sự thiếu kịp thời trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật đảm bảo tương thích với BLDS 2015 và ban hành văn bản hướng dẫn áp dụng Bộ luật đã phần nào hạn chế hiệu quả thực thi pháp luật và gây khó khăn, vướng mắc trong công tác áp dụng pháp luật. Bên cạnh đó, việc xây dựng các dự thảo văn bản để thi hành các quy định mới của BLDS do các cơ quan khác cơ quan đã trực tiếp soạn thảo BLDS dẫn tới thiếu kết nối, liên thông trong việc hiểu và triển khai tinh thần của BLDS, dẫn đến các văn bản này có xu hướng khác với tinh thần chung của BLDS. Chẳng hạn, Bộ Y tế trong quá trình xây dựng Luật Chuyển đổi giới tính có xu hướng mở rộng phạm vi công nhận chuyển đổi giới tính, trong khi tư tưởng của BLDS là bước đầu công nhận với những trường hợp đã phát sinh. Hay Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng dự thảo Nghị định về tổ hợp tác theo hướng khác với tư tưởng của BLDS 2015 về chủ thể quan hệ pháp luật, tư cách của tổ hợp tác trong việc tham gia giao dịch dân sự, về hợp đồng hợp tác. Ngoài ra, qua tập huấn, giới thiệu điểm mới và bước đầu triển khai thi hành BLDS 2015, Vụ Pháp luật dân sự - Kinh tế nhận được phản ánh về một số khó khăn, vướng mắc của cá nhân, tổ chức trong việc hiểu và áp dụng thống nhất các quy định của BLDS. Cụ thể là vấn đề tham gia giao dịch dân sự của doanh nghiệp tư nhân, trong đó có văn phòng luật sư; vấn đề đặt họ, tên; vấn đề xác định dân tộc; vấn đề giải quyết yêu cầu đăng ký giám sát giám hộ; vấn đề lãi suất trong hợp đồng vay tín dụng; vấn đề thu giữ tài sản bảo đảm để xử lý; vấn đề thứ tự ưu tiên thanh toán trong trường hợp xử lý tài sản bảo đảm; vấn đề tài sản bảo đảm; vấn đề di chúc chung.

14 14 THỜI SỰ TỔNG HỢP Theo Vụ, phần lớn các khó khăn, vướng mắc này đều xuất phát từ việc hiểu chưa đúng và thống nhất quy định của BLDS 2015 cũng như chưa áp dụng hợp lý quy định của BLDS trong mối liên hệ với quy định pháp luật chuyên ngành. Tôn trọng sự đa dạng của thực tế cuộc sống Đại diện các đơn vị cũng đã báo cáo kết quả những nhiệm vụ được giao, nêu lên một số khó khăn từ thực tế. Với tư cách là Phó Trưởng ban soạn thảo khi BLDS được xây dựng, nguyên Thứ trưởng Đinh Trung Tụng cho rằng, BLDS 2015 có nhiều điểm mới, mang tính đột phá nên có phát sinh vướng mắc là bình thường. Liên quan đến những phản ánh của các đơn vị trong và ngoài Bộ, theo ông Tụng phải nghiên cứu kỹ, nếu thuộc thẩm quyền thì trao đổi với các bộ, ngành cùng tháo gỡ, nếu quá thẩm quyền cần báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Ví dụ, về chủ thể giao dịch dân sự, BLDS 2015 trong quá trình thông qua đã được trao đổi, thảo luận rất nhiều và Quốc hội đã nhất trí quy định đó là cá nhân, pháp nhân. Riêng lĩnh vực đất đai, BLDS 2015 đã quy định rõ ràng rằng việc xác định chủ thể của quan hệ dân sự có sự tham gia của hộ gia đình sử dụng đất được thực hiện theo quy định của Luật Đất đai. Hoặc vấn đề xác định dân tộc, chúng ta đã có danh mục 54 dân tộc anh em nhưng thực tiễn có một số dân tộc không có trong danh mục (Sán Chí, Thủy) mà nếu cán bộ tư pháp công nhận thì liệu có đúng thẩm quyền không nên cần phải trao đổi với các cơ quan liên quan Tán thành quan điểm của ông Tụng, Thứ trưởng Phan Chí Hiếu nhận định, BLDS có nhiều quy định mới, thay đổi cách làm so với trước đây, do đó bị cho là vướng mắc. Thứ trưởng đề nghị các đơn vị tiếp tục theo dõi, phát hiện vướng mắc phải xác định nguyên nhân bởi theo báo cáo, vướng mắc hiện nay chủ yếu do áp dụng pháp luật. Tinh thần chung là bám sát BLDS nhưng trong áp dụng phải vận dụng linh hoạt để thực hiện không sai BLDS, đáp ứng nhu cầu thực tiễn Thứ trưởng nhấn mạnh. Cơ bản đồng tình với các ý kiến trên, Bộ trưởng Lê Thành Long yêu cầu rà soát, phân loại các quy định được phản ánh là có khó khăn, vướng mắc để tập trung hướng dẫn áp dụng theo hướng tôn trọng sự đa dạng của thực tế cuộc sống. Như vấn đề dân tộc, theo Bộ trưởng, danh mục hiện đã lạc hậu, cần làm việc với Ủy ban Dân tộc và để có được danh sách cuối chưa chắc xong sớm nên cần phải chấp thuận thực tiễn, có cách xử lý các trường hợp cụ thể (Theo Báo Pháp luật Việt Nam)

15 THỜI SỰ TỔNG HỢP 15 Bộ luật Hình sự 2015 chính thức có hiệu lực từ 01/01/2018 Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 41/2017/QH14 về việc thi hành Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật số 12/2017/QH14 và về hiệu lực thi hành của Bộ luật Tố tụng hình sự số 101/2015/QH13, Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự số 99/2015/QH13, Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam số 94/2015/QH13. Theo đó, từ ngày , Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật số 12/2017/QH14 (sau đây gọi là Bộ luật Hình sự năm 2015); Bộ luật Tố tụng hình sự số 101/2015/QH15; Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự số 99/2015/QH13 và Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam số 94/2015/QH13 sẽ chính thức có hiệu lực thi hành. Theo đó, tất cả các điều khoản của Bộ luật Hình sự năm 2015 được áp dụng để khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án đối với người thực hiện hành vi phạm tội từ 0 giờ 00 phút ngày Các điều khoản của Bộ luật Hình sự năm 2015 xóa bỏ một tội phạm, một hình phạt, một tình tiết tăng nặng; quy định hình phạt nhẹ hơn, tình tiết giảm nhẹ mới; miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt, giảm hình phạt, xóa án tích và các quy định khác có lợi cho người phạm tội thì được áp dụng đối với cả những hành vi phạm tội xảy ra trước 0 giờ 00 phút ngày mà sau thời điểm đó mới bị phát hiện, đang bị điều tra, truy tố, xét tố, xét xử hoặc đối với người đang được xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt, xóa án tích. Kể từ ngày Luật số 12/2017/QH14 sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 được công bố, tiếp tục thực hiện quy định không áp dụng hình phạt tử hình khi xét xử người phạm tội mà Bộ luật Hình sự năm 2015 đã bỏ hình phạt tử hình hoặc đối với người đủ 75 tuổi trở lên khi phạm tội hoặc khi xét xử; Hình phạt tử hình đã tuyên đối với người thuộc trường hợp nêu trên nhưng chưa thi hành án và Chánh án Tòa án nhân dân tối cao chuyển hình phạt tử hình thành hình phạt tù chung thân Đối với người đã bị kết án tử hình nhưng chưa thi hành án mà có đủ các điều kiện quy định tại điểm c khoản 3 Điều 40 của BLHS 2015 thì không thi hành án và Chánh án Tòa án nhân dân tối cao chuyển hình phạt tử hình thành hình phạt tù chung thân. Không xử lý về hình sự đối với người thực hiện hành vi mà Bộ luật Hình sự năm 1999 quy định là tội phạm nhưng BLHS 2015 không quy định là tội phạm. Nếu vụ án đã khởi tố, đang điều tra, truy tố, xét xử thì phải đình chỉ; trường hợp người bị kết án đang chấp hành hình phạt hoặc đang được tạm đình chỉ chấp hành hình phạt thì được miễn chấp hành phần hình phạt còn lại; trường hợp người bị kết án chưa chấp hành hình phạt hoặc đang được hoãn chấp hành hình phạt thì được miễn chấp hành toàn bộ hình phạt. Nghị quyết này có hiệu lực từ ngày 5-7. (Theo Báo Pháp luật TP.HCM)

16 16 CHÍNH SÁCH NỔI BẬT Hạn mức trả tiền bảo hiểm của một cá nhân tối đa là 75 triệu đồng Thủ tướng Chính phủ vừa ký Quyết định 21/2017/QĐ-TTg về hạn mức trả tiền bảo hiểm. Quyết định này quy định về hạn mức trả tiền bảo hiểm theo quy định tại khoản 2 Điều 24 Luật Bảo hiểm tiền gửi. Ảnh minh họa Đối tượng áp dụng của Quyết định này bao gồm: Người được bảo hiểm tiền gửi; Tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi; Tổ chức bảo hiểm tiền gửi; Cơ quan, tổ chức và cá nhân khác có liên quan đến hoạt động bảo hiểm tiền gửi. Theo quyết định, số tiền bảo hiểm được trả cho tất cả các khoản tiền gửi được bảo hiểm theo quy định của Luật Bảo hiểm tiền gửi (gồm cả gốc và lãi) của một cá nhân tại một tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi tối đa là 75 triệu đồng. Quyết định này có hiệu lực thi hành từ ngày 5/8/2017. Được biết, hạn mức trả tiền bảo hiểm là số tiền tối đa mà tổ chức bảo hiểm tiền gửi trả cho tất cả các khoản tiền gửi được bảo hiểm của một người tại một tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi khi phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm và Thủ tướng Chính phủ quy định hạn mức trả tiền bảo hiểm theo đề nghị của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trong từng thời kỳ. Hạn mức trả tiền bảo hiểm hiện đang được áp dụng là 50 triệu đồng. (Theo Báo Pháp luật Việt Nam)

17 CHÍNH SÁCH NỔI BẬT 17 TỪ 01/01/2018, BỘ LUẬT HÌNH SỰ 2015 CÓ HIỆU LỰC: 87 tội Luật sư phải tố giác thân chủ của mình Theo quy định tại Bộ luật Hình sự 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017, kể từ ngày 1/1/2018, Luật sư phải chịu trách nhiệm hình sự về tội che giấu tội phạm nếu không tố giác thân chủ của mình trong một số trường hợp luật định. Theo đó, có 87 tội Luật sư buộc phải tố giác thân chủ của mình. Ảnh minh họa Theo khoản 3 Điều 19 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), người không tố giác là người bào chữa không phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định tại khoản 1 Điều này, trừ trường hợp không tố giác các tội quy định tại Chương XIII của Bộ luật này hoặc tội khác là tội phạm đặc biệt nghiêm trọng do chính người mà mình bào chữa đang chuẩn bị, đang thực hiện hoặc đã thực hiện mà người bào chữa biết rõ khi thực hiện việc bào chữa. Như vậy, Luật sư phải chịu trách nhiệm hình sự về tội che giấu tội phạm nếu không tố giác thân chủ của mình trong trường hợp thân chủ phạm các tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc tội khác là tội phạm đặc biệt nghiêm trọng do thân chủ đang chuẩn bị, đang thực hiện hoặc đã thực hiện mà Luật sư biết rõ khi thực hiện việc bào chữa. Theo đó, trong số các tội mà Luật sư buộc phải tố giác thân chủ của mình, có: Tội phản bội Tổ quốc (Điều 108); Tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân (Điều 109); Tội gián điệp (Điều 110); Tội xâm phạm an ninh lãnh thổ (Điều 111); Tội bạo loạn (Điều 112); Tội khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân (Điều 113); Tội phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (Điều 114); Tội phá hoại việc thực hiện các chính sách kinh tế - xã hội (Điều 115); Tội phá hoại chính sách đoàn kết (Điều 116); Tội làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (Điều 117); Tội phá rối an ninh (Điều 118); Tội chống phá cơ sở giam giữ (Điều 119); Tội tổ chức, cưỡng ép, xúi giục người khác trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân (Điều 120); Tội trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân (Điều 121); Tội giết người (Điều 123); Tội hiếp dâm (Điều 141); Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi (Điều 142)... (Theo Báo Pháp luật Việt Nam)

18 18 CHÍNH SÁCH NỔI BẬT Từ năm 2020, cấm Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm chức danh Tổng Giám đốc Ảnh minh họa Theo Nghị định 71/2017/NĐ-CP hướng dẫn về quản trị công ty áp dụng đối với công ty đại chúng sẽ có hiệu lực từ ngày 01/8/2017 và bãi bỏ Thông tư 121/2012/TT-BTC ngày 26/7/2012, tư cách thành viên Hội đồng quản trị (HĐQT) của công ty đại chúng có những thay đổi sau: Từ ngày 01/8/2020, Chủ tịch HĐQT không được kiêm nhiệm chức danh Giám đốc (Tổng giám đốc) của cùng 01 công ty đại chúng (hiện tại vẫn cho phép nếu được phê chuẩn hàng năm tại Đại hội đồng cổ đông thường niên); Từ ngày 01/8/2019, Thành viên HĐQT của 01 công ty đại chúng không được đồng thời là thành viên HĐQT tại quá 05 công ty khác. Ngoài ra, Nghị định còn bổ sung thêm một số nội dung đáng chú ý như: Công bố thông tin thu nhập của Giám đốc và người quản lý khác thành mục riêng trong báo cáo tài chính hàng năm của công ty và phải báo cáo Đại hội đồng cổ đông tại cuộc họp thường niên; Đại hội đồng cổ đông được trao quyền trong việc thông qua Quy chế nội bộ về quản trị công ty do HĐQT xây dựng. (Theo Báo Pháp luật Việt Nam)

19 DỰ THẢO VĂN BẢN QPPL 19 Lừa đảo trong thương mại điện tử có thể bị phạt tới 140 triệu đồng Mức phạt tiền từ 100 triệu đồng đến 140 triệu đồng đối với hành vi lừa đảo trong thương mại điện tử, kinh doanh tiền tệ, huy động vốn tín dụng, mua bán và thanh toán cổ phiếu qua mạng nhằm chiếm đoạt tài sản của tổ chức, cá nhân. Ảnh minh họa Theo Điều 99 (Vi phạm quy định về sử dụng mạng nhằm chiếm đoạt tài sản) Dự thảo Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và an toàn thông tin mạng đang được đưa ra lấy ý kiến thì mức phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 50 triệu đồng được đề xuất áp dụng đối với một trong các hành vi: Trộm cắp, sử dụng trái phép thông tin về tài khoản, thẻ ngân hàng của tổ chức, cá nhân để chiếm đoạt, gây thiệt hại tài sản; Lừa đảo qua các phương tiện giao tiếp trực tuyến trên mạng Internet, mạng viễn thông nhằm chiếm đoạt tài sản của tổ chức, cá nhân. Mức phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 70 triệu đồng đối với một trong các hành vi: Truy cập bất hợp pháp vào tài khoản của tổ chức, cá nhân nhằm chiếm đoạt tài sản; Thiết lập hệ thống, cung cấp dịch vụ chuyển cuộc gọi quốc tế thành cuộc gọi trong nước phục vụ cho mục đích lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Mức phạt tiền từ 100 triệu đồng đến 140 triệu đồng đối với hành vi lừa đảo trong thương mại điện tử, kinh doanh tiền tệ, huy động vốn tín dụng, mua bán và thanh toán cổ phiếu qua mạng nhằm chiếm đoạt tài sản của tổ chức, cá nhân. Ngoài ra, Dự thảo cũng đề xuất hình thức xử phạt bổ sung là tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm, trục xuất người nước ngoài có hành vi thiết lập hệ thống, cung cấp dịch vụ chuyển cuộc gọi quốc tế thành cuộc gọi trong nước phục vụ cho mục đích lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, đồng thời buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được đối với hành vi vi phạm. (Theo Báo Pháp luật Việt Nam)

20 20 DỰ THẢO VĂN BẢN QPPL Đề xuất phạt tiền khi quảng cáo sử dụng từ tốt nhất, số một Quảng cáo sản phẩm là 'tốt nhất' mà không có tài liệu hợp pháp chứng minh thì có thể bị phạt từ 10 đến 20 triệu đồng. Ảnh minh họa Ngày 21/7, Văn phòng Chính phủ thông tin, Bộ Y tế đang dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 178 năm 2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về an toàn thực phẩm. Theo đó, Bộ Y tế đề xuất tăng nặng mức phạt chính và bổ sung các hình thức xử phạt như tước quyền sử dụng giấy, đình chỉ hoạt động có thời hạn, và biện pháp khắc phục hậu quả như buộc tiêu hủy hàng hóa gây hại cho sức khỏe con người. Theo dự thảo, mức phạt tiền tối đa đối với mỗi hành vi vi phạm hành chính về an toàn thực phẩm là 100 triệu đồng đối với cá nhân và 200 triệu đồng đối với tổ chức. Riêng lĩnh vực quảng cáo, các tổ chức, cá nhân sẽ bị phạt tiền từ 10 đến 20 triệu đồng nếu sử dụng một trong các từ "nhất", "duy nhất", "tốt nhất", "số một" hoặc từ có ý nghĩa tương tự mà không có tài liệu hợp pháp chứng minh. Những quảng cáo sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, sử dụng hình ảnh, lời nói, chữ viết của cá nhân khi chưa được phép bị phạt từ 20 đến 30 triệu đồng. Còn quảng cáo có nội dung so sánh trực tiếp về giá cả, chất lượng, hiệu quả sử dụng với sản phẩm cùng loại của tổ chức, cá nhân khác, hoặc có nội dung trái với truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức... thì bị phạt từ 30 đến 40 triệu đồng. Dự thảo cũng quy định phạt từ 40 đến 50 triệu đồng đối với một trong các hành vi quảng cáo sản phẩm sữa thay thế sữa mẹ dùng cho trẻ dưới 24 tháng tuổi, sản phẩm dinh dưỡng bổ sung dùng cho trẻ dưới 6 tháng tuổi, bình bú và vú ngậm nhân tạo. Bộ Y tế đề xuất phạt tiền từ 70 đến 100 triệu đồng đối với việc sử dụng nguyên liệu không thuộc loại dùng làm thực phẩm để sản xuất, chế biến thực phẩm. Mức phạt này cũng được áp dụng xử phạt khi cơ sở, cá nhân sử dụng động vật mắc bệnh truyền nhiễm, động vật chết do bệnh hoặc chết không rõ nguyên nhân hoặc nguyên liệu thực phẩm có chứa tạp chất không bảo đảm an toàn thực phẩm để sản xuất, chế biến thực phẩm. (Theo VnExpress)

21 DỰ THẢO VĂN BẢN QPPL 21 Đề nghị bắt buộc xác nhận đồng ý bằng tin nhắn Đó là ý kiến của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) góp ý Dự thảo Thông tư sửa đổi Thông tư số 17/2016/TT-BTTTT về dịch vụ nội dung thông tin trên mạng viễn thông di động. Ảnh minh họa Dịch vụ cung cấp theo định kỳ cũng phải định kỳ nhắn tin Vừa qua, trên một số báo chí phản ánh hiện tượng các SIM đã được đăng ký sẵn một số dịch vụ trước khi bán, người mua không biết và bị trừ tiền trong tài khoản theo định kỳ. Dự thảo đã đưa ra yêu cầu quản lý chặt hơn đối với các dịch vụ tính tiền theo định kỳ. Trong văn bản góp ý dự thảo, VCCI băn khoăn không rõ vì sao cơ quan soạn thảo lại chỉ yêu cầu xác nhận đồng ý bằng tin nhắn SMS đối với dịch vụ cung cấp theo định kỳ, mà không áp dụng đối với các dịch vụ khác như tính tiền theo lượng sử dụng, tính tiền theo gói Do đó, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc mở rộng quy định bắt buộc phải xác nhận đồng ý bằng tin nhắn SMS đối với tất cả các dịch vụ, trừ dịch vụ cung cấp qua cuộc gọi điện thoại. Còn đối với quy định xác nhận gia hạn tại Điều 7.6, các chuyên gia của VCCI cho rằng, có thể sẽ làm phát sinh chi phí tuân thủ tương đối lớn và trong nhiều trường hợp không cần thiết. Ví dụ, khi một khách hàng đăng ký sử dụng dịch vụ báo cuộc gọi nhỡ, mỗi tháng, khách hàng đó lại phải gia hạn sử dụng dịch vụ, và nếu quên không gia hạn thì có thể sẽ nhỡ những cuộc điện thoại quan trọng. Đối với vấn đề này, VCCI cho rằng chỉ nên yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ phải gửi thông báo cho người dùng mỗi khi gia hạn dịch vụ. Trong các thông báo như vậy, VCCI lưu ý phải bao gồm thông tin về cách hủy dịch vụ để người dùng nào không muốn tiếp tục sử dụng dịch vụ thì có thể hủy. Thực tế, nhiều dịch vụ khác trên mạng internet (sử dụng tài khoản ngân hàng) như , lưu trữ cung cấp theo định kỳ cũng áp dụng phương thức thông báo như vậy. Vì vậy, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc, sửa đổi dự thảo theo hướng, đối với dịch vụ cung cấp theo định kỳ, nhà cung cấp phải gửi thông báo đến cho người dùng qua tin nhắn SMS mỗi khi gia hạn dịch vụ và trừ tiền của khách hàng. Các tin nhắn SMS đó phải bao gồm đầy đủ các nội dung của dịch vụ và đặc biệt là cách hủy dịch vụ. Phải được sự đồng ý của khách hàng Hiện nay, một số dịch vụ được đăng ký sẵn và tính tiền theo lượng sử dụng. Ví dụ, dịch vụ 3G, 4G thường được đặt mặc định tính theo dung lượng sử dụng nếu không đăng ký gói thời gian, gói dung lượng khác.

22 22 DỰ THẢO VĂN BẢN QPPL Hoặc các dịch vụ xem các bản tin Flash trên màn hình điện thoại tính tiền theo từng lượt click vào bản tin. Đây cũng là loại dịch vụ dễ gây tranh chấp phát sinh và cần được xử lý. Đối với các dịch vụ tính tiền theo lượng sử dụng cũng cần có quy định chỉ được bắt đầu đăng ký sử dụng dịch vụ bằng các tin nhắn SMS. Quy định này sẽ giúp bảo đảm chắc chắn rằng chủ thuê bao thực sự có ý định sử dụng dịch vụ. Đối với dịch vụ internet trên điện thoại (3G, 4G) thường được đặt mặc định tính tiền theo dung lượng sử dụng, trừ khi người dùng đăng ký các gói thời gian, gói dung lượng khác. Phương pháp tính tiền theo lượng sử dụng thường có cước phí rất cao, cao hơn rất nhiều so với các gói thời gian, gói dung lượng khác. Tuy nhiên, khi các gói thời gian, gói dung lượng khác kết thúc (không gia hạn vì không đủ tiền trong tài khoản hoặc hết dung lượng), hệ thống sẽ tự động chuyển sang tính tiền theo lượng sử dụng. Đây là một hình thức thay đổi nội dung hợp đồng mà không được sự đồng ý của khách hàng VCCI nhận định Đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, bổ sung quy định yêu cầu, mỗi khi thay đổi cách tính tiền dịch vụ từ tính tiền theo gói thời gian, gói dung lượng sang tính tiền theo lượng sử dụng thì phải được sự đồng ý của khách hàng. Cho rằng các dịch vụ tính tiền theo lượng sử dụng rất dễ có tranh chấp về cách tính lượng sử dụng, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung quy định yêu cầu bên cung cấp dịch vụ định kỳ 30 ngày hoặc khi kết thúc dịch vụ phải gửi thông báo về lượng dịch vụ đã sử dụng và số tiền đã trừ (tương tự như tính tiền điện, tiền nước theo tháng). Quy định như vậy sẽ giúp các bên có được thông tin định kỳ để giảm nguy cơ tranh chấp. (Theo Báo Pháp luật Việt Nam)

23 PHÁP CHẾ GIÁO DỤC 23 Nhiều hiệu trưởng dự phiên tòa xử vụ tham ô Phiên tòa xử nguyên kế toán trưởng một trường tiểu học ở Tân Bình, TP.HCM tham ô tài sản có rất đông ban giám hiệu và kế toán các trường trong quận đến dự Nhiều thành viên ban giám hiệu và kế toán các trường trong quận đến dự phiên tòa lưu động tại Phòng GDĐT quận Tân Bình (TP.HCM) Ngày 18-7, tại Phòng GD&ĐT quận Tân Bình, TAND quận Tân Bình, TP.HCM đã xét xử lưu động vụ án tham ô tài sản xảy ra tại Trường Tiểu học Nguyễn Thanh Tuyền đối với bà Vũ Thị Thanh Thúy, nguyên kế toán trưởng trường này. 111 triệu đồng và 5 năm tù Phiên tòa chật ních người tham dự trong hội trường của Phòng GD&ĐT. Trong số người dự khán có rất nhiều thành viên ban giám hiệu (trong đó có hiệu trưởng) và kế toán của các trường do quận quản lý. Nhờ vậy, mục đích của tuyên truyền, phổ biến pháp luật khi xử lưu động đảm bảo có hiệu quả. VKS đề nghị phạt bà Thúy 6-7 năm tù. HĐXX đã xem xét nhiều tình tiết giảm nhẹ của bị cáo như thành khẩn khai báo, có thành tích công tác, phạm tội lần đầu, đã khắc phục hậu quả nên tuyên phạt bà năm năm tù.hđxx miễn hình phạt bổ sung vì bà Thúy không có thu nhập. Nói lời sau cùng, bà Thúy cho rằng đây là bài học lớn trong cuộc đời. Bà xin lỗi gia đình và đồng nghiệp về hành vi của mình. HĐXX nhận định: Bà Thúy là kế toán trưởng, đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong việc trả lương điện tử và lợi dụng sự sơ hở trong quản lý của hiệu trưởng để chiếm đoạt 111 triệu đồng. Đối với 50 triệu đồng (35% phụ cấp) mà bà Thúy không thừa nhận đã chiếm đoạt, tuy bà không tự đưa tên mình vào danh sách nhận tiền nhưng bà biết là số tiền đó mình không được hưởng mà vẫn cố ý chiếm đoạt trong thời gian dài. Số tiền này là tiền phụ cấp nhà nước nên bà Thúy vẫn phải chịu trách nhiệm do bà là người có chức vụ, quyền hạn cùng hiệu trưởng quản lý trực tiếp. Số tiền 16 triệu đồng là tiền chiết khấu thương mại của các cơ sở bán hàng cho nhà trường nên HĐXX xác định tiền này là tiền của trường, không phải tiền ngân sách. Về trách nhiệm hiệu trưởng cũ của Trường Tiểu học Nguyễn Thanh Tuyền và một chuyên viên Phòng Giáo dục, HĐXX xét thấy đã có đủ dấu hiệu của tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng nhưng đó là lỗi vô ý, hai ông bà này đã bị xử lý hành chính nên không xem xét xử lý hình sự là có cơ sở.

24 24 PHÁP CHẾ GIÁO DỤC Tham ô hay chỉ lạm dụng? Theo cáo trạng, lợi dụng việc trả lương điện tử hằng tháng và lợi dụng sự sơ hở trong quản lý của hiệu trưởng, sự thiếu kiểm tra của giáo viên, bà Thúy đã gian dối trong tác nghiệp kế toán để chiếm đoạt tiền ngân sách của Trường Nguyễn Thanh Tuyền. Từ ngày đến ngày , bà Thúy đã chiếm đoạt 111 triệu đồng tiền ngân sách và 16 triệu đồng tiền của trường. Việc chiếm đoạt này thông qua các hành vi như tự ý chuyển tăng lương cho mình; tự đưa tên mình vào danh sách được hưởng phụ cấp ưu đãi (35%); mặc dù có giáo viên đã nghỉ việc hoặc nghỉ thai sản (lương do BHXH chi trả) nhưng bà Thúy vẫn đưa vào danh sách nhận lương rồi chuyển cho mình... Tại tòa, bà Thúy cho rằng thực tế mình chỉ lấy 70 triệu đồng tiền ngân sách phân bổ về cho trường. Riêng số tiền 50 triệu đồng là phụ cấp ưu đãi 35% không phải do bà dùng thủ đoạn gian dối trong quá trình tác nghiệp kế toán để lấy mà do sự nhầm lẫn của Phòng GD&ĐT quận Tân Bình. Danh sách phụ cấp ưu đãi trong bảng lương này do Phòng Giáo dục ban hành, in ra và chuyển về trường, trong đó đã có sẵn tên bà. Còn số tiền 16 triệu đồng là do chiết khấu thương mại cho trường, không phải tiền ngân sách. Luật sư cho rằng cần xác định lại tội danh là lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản hoặc lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ. Theo các luật sư, bà Thúy mặc dù là người có chức vụ, quyền hạn nhưng không phải người có trách nhiệm quản lý tiền, cũng không phải người có trách nhiệm trong việc thu chi hoặc có quyền quyết định các khoản tiền từ ngân sách cấp và tiền của trường. Bà Thúy cũng không được ủy quyền để quản lý các khoản tiền này. Trách nhiệm quản lý, quyền quyết định thu chi, quyết định các khoản tiền này thuộc về hiệu trưởng. Do vậy, mặc dù có hành vi lấy tiền gây thiệt hại cho ngân sách, cho nhà trường và một số giáo viên nhưng hành vi của bà Thúy không đủ yếu tố cấu thành tội tham ô Tuy nhiên, cuối cùng tòa vẫn kết án bà Thúy tội tham ô tài sản. Hậu trường xử lý vụ án Quá trình điều tra vụ án này, cơ quan tố tụng cũng có nhiều quan điểm trái chiều về tội danh. Tháng , CQĐT xác định bà Thúy có đủ dấu hiệu của tội tham ô và đề nghị hủy bỏ quyết định xử lý kỷ luật. Tuy nhiên, VKS cho rằng vụ việc có dấu hiệu của tội phạm về chức vụ nhưng bà Thúy không phải người đứng tên chủ tài khoản, không được hiệu trưởng ủy quyền... Bà Thúy chỉ có hành vi làm trái nhiệm vụ được giao, gian dối khi tác nghiệp để hưởng lợi. Bà Thúy cũng không có sự câu kết với hiệu trưởng hay chuyên viên Phòng Giáo dục. Do vậy, hành vi của bà Thúy có dấu hiệu của tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ. Lúc này thì CQĐT lại có quan điểm khác. CQĐT cho rằng đúng là hành vi của bà Thúy có dấu hiệu của tội như quan điểm của VKS. Nhưng theo Nghị quyết 144 và Nghị quyết 109 của Quốc hội thì hành vi của bà gây thiệt hại không lớn, thấy được việc vi phạm, đã nộp lại tiền chiếm đoạt, khắc phục hậu quả nên không cần thiết xử lý hình sự... Tháng , các cơ quan tố tụng quận Tân Bình thống nhất thỉnh thị ý kiến của cơ quan tố tụng cấp trên. Ngày , CQĐT đề nghị chủ tịch UBND quận Tân Bình hủy quyết định xử lý kỷ luật bà Thúy để khởi tố bà Thúy. Tháng , CQĐT xác định bà Thúy lợi dụng nhiệm vụ được giao đã dùng thủ đoạn gian dối, tạo lập các chứng cứ không đúng thực tế để được chi các khoản tiền nhà nước rồi chiếm đoạt nên có đủ dấu hiệu của tội tham ô. Sau đó, VKS đã truy tố bà Thúy về tội tham ô tài sản. (Theo Báo Pháp luật TP.HCM)

25 PHÁP LUẬT VÀ CUỘC SỐNG 25 Vòng tròn bạo lực gia đình - ai vẽ mà nên? Luật Phòng, chống bạo lực gia đình đã đi vào cuộc sống được gần chục năm, vấn nạn bạo lực gia đình đã giảm ở một khía cạnh nào đó. Nhưng đó đây vẫn còn những vụ bạo lực với tính chất ngày càng nghiêm trọng. Phải chăng, sức mạnh của pháp luật còn yếu chưa thể phá vỡ vòng tròn bạo lực gia đình, hay còn có nguyên nhân nào khác? Lãnh đạo Bộ VHTT&DL, Vụ Gia đình phát động Tháng hành động quốc gia phòng chống bạo lực gia đình năm % nam thanh niên cho rằng bình thường khi chồng đánh vợ Mới đây vụ người vợ bị chồng xích cổ như vật nuôi trong nhà tại Kiến Xương, Thái Bình đã một lần nữa gióng lên tính chất đáng lo ngại của các vụ bạo lực gia đình ở Việt Nam. Theo vụ việc, vì người chồng nghi ngờ vợ có nhân tình, trước khi đi làm đã dùng xích và khóa xích cổ vợ vào chiếc xe đồ chơi. Khi gia đình vợ phát hiện thấy con gái đang bị xích đã đi báo cho trưởng thôn và công an xã. Con số từ kết quả Điều tra quốc gia bạo lực gia đình đối với phụ nữ năm 2010 thực hiện trong Chương trình phối hợp giữa Liên Hợp quốc và Chính phủ Việt Nam cho thấy, 6,4% phụ nữ từng bị bạo lực về thể xác; khoảng 4% từng bị bạo lực tình dục và 25% từng bị bạo lực về tinh thần bởi người chồng trong 12 tháng trước cuộc khảo sát. Các hành vi bạo lực giữa vợ và chồng thể hiện ở hầu hết các dạng bạo lực: tinh thần, thể xác, tình dục, kinh tế. Trong đó, mỗi dạng bạo lực đều có những hành vi rất cụ thể. Kết quả điều tra tình hình bạo lực gia đình năm 2013 nhằm nghiên cứu các giải pháp phòng chống bạo lực gia đình ở Việt Nam hiện nay do Vụ Gia đình Bộ VHTT&DL thực hiện cho thấy trong số 130 gia đình nghiên cứu thì người chồng vẫn là người gây bạo lực nhiều hơn so với người vợ (kể cả hình thức mắng chửi hay đánh đập). Bên cạnh các nguyên nhân do rượu, bia, do kinh tế thì quan niệm văn hóa về nam tính - nữ tính và những nhận thức về giới cũng là nguyên nhân gây ra bạo lực gia đình. Các nghiên cứu đều cho thấy, đại đa số các vụ bạo lực gia đình ở Việt Nam là bạo lực chống lại phụ nữ do nam giới thực hiện với lý do phân biệt đối xử hoặc do tình trạng bất bình đẳng. Việc sử dụng bạo lực của người chồng với vợ nhiều khi được xem là công cụ hợp pháp để thiết lập và duy trì quyền năng của người chồng đối với người vợ. Một nghiên cứu về thanh niên do UNESCO tiến hành năm 2012 phát hiện rằng 65,5% thanh niên được khảo sát cho rằng đàn ông luôn xứng đáng được nhận sự tôn kính từ phía vợ, con mình và 25% nam thanh niên cho rằng sẽ là bình thường khi chồng đánh vợ vì lý do vợ phản bội hoặc lừa dối chồng. Đem nhận định này so sánh với vụ ở Kiến Xương, Thái Bình thì thấy hoàn toàn trùng khớp khi người chồng trước cơ quan chức năng một mực không nhận lỗi và cho rằng vợ tôi, tôi có quyền dạy bảo.

26 26 PHÁP LUẬT VÀ CUỘC SỐNG Từ góc độ luật sư từng tham gia nhiều vụ án về bạo lực gia đình, luật sư Nguyễn Văn Tú phân tích, nguyên nhân lớn dẫn đến bạo lực gia đình thực sự thuộc về văn hóa, những hệ thống định kiến xã hội như dạy con từ thuở còn thơ, dạy vợ từ thuở bơ vơ mới về ; con theo cha, vợ theo chồng đã trao cho người chồng có quyền, trọng trách chính của gia đình Những định kiến này trải qua từ đời này sang đời khác đã tạo nên mối quan hệ trong gia đình bị phân biệt. Đến nay nhờ có giao thoa văn hóa Đông - Tây, kim - cổ, nên hiện nay phụ nữ, trẻ em đều có quyền bình đẳng, điều này xung đột với hệ thống cũ. Sự xung đột ở mỗi gia đình biểu hiện khác nhau, có gia đình xung đột bằng chân tay, nhưng có gia đình lại xung đột ở tinh thần, trí tuệ, khó phán đoán mà đôi khi diễn biến còn nguy hại, khốc liệt hơn xung đột chân tay. Cái tát đầu tiên với nhát dao cuối cùng rất gần nhau Đó là cách nói ví von của nhiều cán bộ gia đình khi nói về vòng tròn bạo lực vẫn đang rất khép kín mà pháp luật chưa thể phá vỡ được. Có một thực tế rằng, trong cuộc sống, khi bạo lực gia đình diễn ra, những nạn nhân bị bạo lực, đặc biệt là phụ nữ thường có xu hướng im lặng, chịu đựng vì người gây ra bạo lực chẳng phải ai xa lạ mà chính là người thân trong gia đình của mình. Chính sự mềm lòng, nhân nhượng, tha thứ ấy đã dẫn đến hiện tượng vòng tròn bạo lực bủa vây họ và gia đình họ, làm cho cấp độ bạo lực càng ngày càng lên cao và cái tát đầu tiên với nhát dao cuối cùng rất gần nhau. Ở vụ chồng xích cổ vợ tại Kiến Xương, Thái Bình, khi cơ quan chức năng can thiệp, chị Hương (người vợ bị chồng đối xử như với vật nuôi trong nhà) vẫn một mực viết đơn xin miễn giảm trách nhiệm cho chồng vì không muốn chồng bị xử lý theo pháp luật. Không chỉ vậy, chị Hương còn bày tỏ không oán trách trước những hành động bạo hành mà anh Tùng gây ra. Mặc dù bị chồng hành xử như vậy, nhưng là người phụ nữ cam chịu nên khi lên làm việc với cơ quan chức năng, chị Hương vẫn một điều anh ấy hai điều anh ấy và xin cơ quan chức năng xử lý nhẹ tay vì chúng em vẫn còn tình cảm với nhau, vị đại diện UBND xã Trà Giang - nơi xảy ra vụ việc cho báo chí biết. Về phía chính quyền, quan điểm xin xử lý nhẹ tay này cũng tồn tại khi Hội LHPN huyện Kiến Xương cho biết: Nạn nhân không muốn làm bung bét sự việc bởi bản thân ông chồng cũng đã nhận lỗi lầm và xin vợ tha thứ. Quan trọng hơn, họ vẫn còn hai đứa con nữa, các cháu đang tuổi ăn, tuổi lớn. Phải chăng, cách thức cá nhân và xã hội Việt Nam ứng xử với bạo lực gia đình đã và đang đúng như nhận định trong các báo cáo của Liên Hợp quốc rằng các giá trị và chuẩn mực văn hóa xã hội ở Việt Nam dựa trên Nho giáo có tác dụng dung dưỡng cho chế độ phụ quyền, đặc trưng bởi các dàn xếp trong gia đình theo hướng người đàn ông chiếm ưu thế. Triết lý âm và dương làm cho xã hội quan niệm rằng sự mạnh mẽ của nam giới và sự nhu mì của nữ giới là điều bình thường và nữ giới nín nhịn trong các vụ bạo lực gia đình cũng là điều tất nhiên. Hiểu sai luật hay luật mù mờ? Luật Phòng, chống bạo lực gia đình đã đi vào cuộc sống gần chục năm (có hiệu lực từ 1/7/2008). Nhưng tần suất các vụ bạo lực gia đình có thể giảm đi về số vụ mà tăng lên về tính chất nghiêm trọng. Phải chăng luật chưa đủ mạnh? Thực tiễn thực thi cho thấy, một số quy định trong Luật Phòng, chống bạo lực gia đình chưa rõ và dường như có mâu thuẫn trong cách xử lý hành vi bạo lực gia đình. Đơn cử như, theo Luật Phòng, chống bạo lực gia đình thì tổ chức hòa giải ở cơ sở hoặc do cơ quan tổ chức không tiến hành hòa giải mâu thuẫn, tranh chấp trong trường hợp vụ việc thuộc tội phạm hình sự, trừ trường hợp người bị hại không yêu cầu xử lý theo quy định của pháp luật hình sự và vụ việc thuộc hành vi vi phạm pháp luật bị xử lý hành chính trừ hòa giải do gia đình, dòng họ tiến hành. Song, cũng một điều khoản khác ngay trong chính Luật Phòng, chống bạo lực gia đình lại quy định góp ý phê bình trong cộng đồng dân cư được áp dụng đối với người từ đủ 16 tuổi trở lên có hành vi bạo lực gia đình đã được tổ hòa giải ở cơ sở hòa giải mà tiếp tục có hành vi bạo lực gia đình. Đối chiếu quy định tại khoản 2 Điều 17 và khoản 1 Điều 42 thấy chưa có sự đồng nhất trong cách xử lý hành vi bạo lực gia đình trong bản thân Luật Phòng, chống bạo lực gia đình.

27 PHÁP LUẬT VÀ CUỘC SỐNG 27 Mặt khác, tuy luật không quy định rõ về điều kiện thực hiện chế tài xử lý vi phạm pháp luật về phòng chống bạo lực gia đình nhưng khoản 1 Điều 17 đang được các địa phương hiểu ngầm rằng các vụ việc trước khi xử phạt hành chính phải qua hòa giải ở cơ sở hoặc góp ý phê bình ở cộng đồng dân cư mà vẫn tái diễn thì mới xử phạt hành chính. Nghiên cứu giải pháp chống bạo lực gia đình ở Việt Nam hiện nay thực hiện năm 2013 cho thấy hòa giải là giải pháp đầu tiên được áp dụng mỗi khi xảy ra bạo lực gia đình và chỉ khi hòa giải không thành mới áp dụng biện pháp khác. Khi phát hiện bạo lực gia đình, chúng tôi xem xét nếu gia đình tự dàn xếp được thì thôi, nếu không chúng tôi vận động người trong gia đình viết đơn để tiến hành hòa giải. Ở địa phương việc đưa ra xã giải quyết là nghiêm trọng lắm, không khéo còn làm đổ vỡ gia đình người ta. Vì vậy, trừ những vụ việc nghiêm trọng có dấu hiệu hình sự, còn những vụ khác chúng tôi đều tiến hành hòa giải trước khi áp dụng biện pháp khác - một lãnh đạo UBND xã cho biết. Cũng liên quan đến quy trình xử lý hành vi bạo lực gia đình theo quy định của luật, việc hòa giải thực hiện khi có yêu cầu của nạn nhân hoặc thành viên gia đình hoặc tổ chức có liên quan. Do đó, khi xảy ra bạo lực gia đình nếu tổ hòa giải không nhận được yêu cầu cũng như có đơn thì vẫn chưa thực hiện hòa giải. Đây là một trong những bất cập của luật và nó mâu thuẫn với chính bản thân nó là tính kịp thời, chủ động trong công tác phòng, chống bạo lực gia đình. (Theo Báo Pháp luật Việt Nam)

28 28 PHÁP LUẬT VÀ CUỘC SỐNG Nóng giận đập đồ người khác, đi tù như chơi! Nhiều người nghĩ giải quyết mâu thuẫn bằng cách không đánh đối phương mà đập đồ của họ cho bõ tức thì không sao. Ảnh minh họa Có những mâu thuẫn nhỏ xảy ra trong cuộc sống hằng ngày, nhiều người đã giải quyết mâu thuẫn bằng cách không đánh đối phương mà đập đồ của họ cho bõ tức. Trong quá trình hành nghề luật sư, tôi lấy làm tiếc cho rất nhiều trường hợp và luôn lo sợ cho những người thân, bạn bè rơi vào tình huống này, bởi chỉ cần đập phá tài sản của người khác có giá trị từ 2 triệu đồng trở lên là cũng dễ bị rơi vào cảnh tù tội rồi. Chuyện xảy ra ở Long An, hai nhà hàng xóm xảy ra mâu thuẫn, nhà anh A. chọi đá qua nhà anh B. Anh B. đứng ở hàng rào chửi lại. Khi mâu thuẫn lên cao trào, anh B. ra vườn chặt hết một số cây của anh A. nằm sát hàng rào nhà mình. Công an xuống dẹp trật tự, tổng thiệt hại cây cối sau đó lên đến hơn 3 triệu đồng. Một trường hợp khác: Vợ chồng cãi nhau. Chồng nóng lên đập máy tính của vợ. Khổ nỗi máy tính đó là tài sản của công ty, vợ mang về nhà làm việc. Không chịu nổi cơn vũ phu thường xuyên của chồng, vợ tố chồng ra công an Tất cả tình huống thực tế trên, khi gặp tôi, các nghi can đều ngơ ngác không nghĩ vòng tù tội đang chờ chực họ. Người thì bảo chỉ chặt mấy cái cây của hàng xóm cho chừa tật ném đá qua nhà mình. Người thì nói: Tôi không đánh phụ nữ nên chỉ đập đồ để kiềm chế cơn tức Trong ý thức của nhiều người, kể cả lúc bình thường cũng như lúc tức giận, không ai nghĩ là mình có lúc lại phạm tội này. Những vật xung quanh chúng ta có giá từ 2 triệu đồng rất rất nhiều: bảng hiệu, hộp đèn, máy tính, điện thoại, đặc biệt là đồ trang trí trong nhà... Toàn những thứ trở tay một cái là có thể đập. Sau khi tài sản của mình bị đập phá, có người vì lúc đó cảm thấy tức giận, muốn bên kia phải trả giá nên đi báo công an cho hả giận. Có người chỉ vì muốn giải quyết trật tự nên đi báo công an. Trong ý thức của họ không hề muốn người kia phải đi tù. Thế nhưng một khi chuyện này đã đến cửa công an mà tài sản bị đập có giá trị từ 2 triệu đồng trở lên thì đối phương rất dễ bị khởi tố vì tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản. Đáng lưu ý là tội này không khởi tố theo yêu cầu của người bị hại, cho nên dù sau đó bị hại có làm đơn bãi nại xin tha cho đối phương thì việc khởi tố vẫn cứ diễn ra. Việc khởi tố bị can là dựa trên căn cứ của pháp luật chứ không phụ thuộc vào việc bồi thường vốn là thỏa thuận dân sự tự nguyện giữa hai bên.

29 PHÁP LUẬT VÀ CUỘC SỐNG 29 Tội này ít khi bị bắt tạm giam nên nhiều người dù bị khởi tố, bị cơ quan điều tra triệu tập đến làm việc, họ vẫn cứ nghĩ mình không phạm tội nên hầu như không cậy đến luật sư, chỉ khi bị tòa tuyên án mới tá hỏa. Cách tốt nhất là mong mọi người hãy nhớ về Điều 178 BLHS 2015 và đừng để mình rơi vào khi nóng giận. Tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản 1. Người nào hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản của người khác trị giá từ đồng đến dưới đồng, tài sản là di vật, cổ hoặc vật có giá trị lịch sử, văn hóa hoặc tài sản trị giá dưới đồng nhưng thuộc một trong những trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ đồng đến đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc bị phạt tù từ sáu tháng đến ba năm: a. Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm; b. Đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm; c. Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội; d. Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ; tài sản là kỷ vật, di vật, đồ thờ cúng có giá trị đặc biệt về mặt tinh thần đối với người bị hại. 5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ đồng đến đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm. (Trích Điều 178 BLHS 2015) Luật sư NGUYỄN THỊ QUẾ, Đoàn Luật sư TP.HCM (Theo Báo Pháp luật TP.HCM)

30 30 PHÁP LUẬT THƯỜNG THỨC Sẽ thống nhất quy định về công chứng, chứng thực trong một văn bản pháp luật Một số địa phương gần đây cho biết, Nghị định số 23/2015/NĐ-CP của Chính phủ về cấp bản sao từ sổ gốc, chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký và chứng thực hợp đồng giao dịch, quy định về trình tự, thủ tục chứng thực hợp đồng giao dịch khá đơn giản, phí công chứng cao hơn lệ phí chứng thực rất nhiều nên người dân thường chọn chứng thực... Ảnh minh họa...tuy nhiên, việc chứng thực các hợp đồng giao dịch tại cấp xã dễ gây ra các rủi ro pháp lý trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, cán bộ, công chức cấp xã trình độ chuyên môn về chứng thực còn hạn chế. Từ đó, địa phương đề nghị Bộ Tư pháp hướng dẫn giải quyết vấn đề này. Bộ Tư pháp phân tích, Nghị định số 23/2015/NĐ-CP quy định thẩm quyền chứng thực hợp đồng, giao dịch cho UBND cấp xã dựa trên nhu cầu thực tế của người dân và phù hợp với quy định của Luật Đất đai năm 2013 (khoản 3 Điều 167) và Luật Nhà ở năm 2014 về công chứng, chứng thực hợp đồng, văn bản thực hiện các quyền của người sử dụng đất. Theo đó, cá nhân, tổ chức khi thực hiện các quyền của mình đối với quyền sử dụng đất, nhà ở được lựa chọn công chứng tại các tổ chức hành nghề công chứng hoặc chứng thực tại UBND cấp xã. Liên quan đến vấn đề này, Bộ Tư pháp đã từng có Công văn số 4233/BTP-BTTP về việc hướng dẫn thẩm quyền về công chứng, chứng thực hợp đồng, văn bản thực hiện các quyền của người sử dụng đất, nhà ở gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Trong đó, hướng dẫn khi tiếp nhận hồ sơ yêu cầu công chứng, chứng thực, tổ chức hành nghề công chứng, UBND cấp xã phải thực hiện đúng quy định của pháp luật về công chứng, chứng thực và pháp luật khác có liên quan, đồng thời tuyên truyền, giải thích cho cá nhân, tổ chức hiểu rõ sự khác nhau và hệ quả pháp lý giữa công chứng và chứng thực. Trường hợp tổ chức hành nghề công chứng thấy hợp đồng, giao dịch đơn giản, các bên tin tưởng nhau thì công chứng viên công chứng hoặc hướng dẫn cá nhân, tổ chức lựa chọn chứng thực tại UBND cấp xã. Ngược lại, trường hợp hợp đồng, giao dịch phức tạp, tiềm ẩn rủi ro cho các bên thì UBND cấp xã hướng dẫn cá nhân, tổ chức lựa chọn công chứng tại tổ chức hành nghề công chứng. Mặt khác, để triển khai có hiệu quả các quy định nêu trên và bảo đảm quyền lợi của các bên tham gia hợp đồng, Cục Hộ tịch, Quốc tịch, Chứng thực cũng đã có Công văn 842/HTQTCT-HT về việc quán triệt thực hiện một số quy định về chứng thực gửi 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, trong đó có nội dung liên quan đến chứng thực hợp đồng giao dịch. Cũng theo quy định Nghị định số 23/2015/NĐ-CP tại khoản 2 Điều 35, với trình độ, năng lực bình thường thì một cán bộ, công chức cấp xã bắt buộc phải biết để từ chối chứng thực (người thực hiện chứng thực có quyền từ chối chứng thực hợp đồng giao dịch có nội dung trái với quy định pháp luật, đạo đức xã hội).

31 PHÁP LUẬT THƯỜNG THỨC 31 Để đảm bảo quyền lợi của người dân và bảo đảm thực hiện đúng quy định của pháp luật, khi thực hiện chứng thực, ngoài việc xác nhận về năng lực hành vi dân sự, ý chí tự nguyện, thời gian, địa điểm thì người thực hiện chứng thực còn phải xem xét đến nội dung của hợp đồng, giao dịch, các quy định khác có liên quan của pháp luật chuyên ngành có liên quan như pháp luật dân sự, pháp luật về đất đai, đặc biệt là các hợp đồng, giao dịch liên quan đến quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở. Tại Báo cáo số 185/BC-BTP ngày 30/6/2017 của Bộ Tư pháp báo cáo Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình, Bộ Tư pháp đã kiến nghị Chính phủ xem xét sửa đổi, bổ sung hoặc đề nghị Quốc hội xem xét sửa đổi, bổ sung các quy định về công chứng, chứng thực theo hướng thống nhất quy định về công chứng, chứng thực hợp đồng, giao dịch vào trong một văn bản quy phạm pháp luật. Theo đó, quy định trách nhiệm của công chứng viên và người thực hiện chứng thực; mức thu phí công chứng và lệ phí chứng thực khi công chứng hoặc chứng thực hợp đồng, giao dịch về bất động sản như nhau nhằm tăng cường bảo đảm an toàn pháp lý cho người dân khi tham gia giao kết hợp đồng, giao dịch, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và các địa phương, khắc phục bất cập trong việc thu phí công chứng và thu lệ phí chứng thực. Người thực hiện chứng thực phải xem xét nội dung của hợp đồng, giao dịch Ảnh minh họa Nghị định số 23/2015/NĐ-CP quy định thẩm quyền chứng thực hợp đồng, giao dịch cho Ủy ban nhân dân cấp xã dựa trên nhu cầu thực tế của người dân và phù hợp với quy định của Luật Đất đai năm 2013 (khoản 3 Điều 167) và Luật Nhà ở năm 2014 về công chứng, chứng thực hợp đồng, văn bản thực hiện các quyền của người sử dụng đất, cụ thể: Luật Đất đai năm 2013 quy định hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất phải được công chứng hoặc chứng thực, trừ trường hợp kinh doanh bất động sản quy định tại điểm b khoản 3 Điều 167 của Luật này; Luật Nhà ở năm 2014 quy định trường hợp mua bán, tặng cho, đổi, góp vốn, thế chấp nhà ở, chuyển nhượng hợp đồng mua bán nhà ở thương mại thì phải thực hiện công chứng, chứng thực. Như vậy, theo các quy định của Luật Đất đai, Luật Nhà ở nêu trên, cá nhân, tổ chức khi thực hiện các quyền của mình đối với quyền sử dụng đất, nhà ở được lựa chọn công chứng tại các tổ chức hành nghề công chứng hoặc chứng thực tại Ủy ban nhân dân cấp xã.

32 32 PHÁP LUẬT THƯỜNG THỨC Tuy nhiên, theo phản ánh của UBND tỉnh Thừa Thiên Huế, Nghị định số 23/2015/NĐ-CP nói trên quy định về trình tự, thủ tục chứng thực hợp đồng giao dịch khá đơn giản nên việc chứng thực các hợp đồng giao dịch tại cấp xã dễ gây ra các rủi ro pháp lý trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, dễ dẫn đến tranh chấp hợp đồng, ảnh hưởng đến trật tự xã hội. Liên quan đến vấn đề này, Bộ Tư pháp cho biết, đã có công văn hướng dẫn thẩm quyền về công chứng, chứng thực hợp đồng, văn bản thực hiện các quyền của người sử dụng đất, nhà ở gửi Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, trong đó hướng dẫn khi tiếp nhận hồ sơ yêu cầu công chứng, chứng thực, tổ chức hành nghề công chứng, Ủy ban nhân dân dân cấp xã phải thực hiện đúng quy định của pháp luật về công chứng, chứng thực và pháp luật khác có liên quan, đồng thời tuyên truyền, giải thích cho cá nhân, tổ chức hiểu rõ sự khác nhau và hệ quả pháp lý giữa công chứng và chứng thực; Trường hợp tổ chức hành nghề công chứng thấy hợp đồng, giao dịch đơn giản, các bên tin tưởng nhau thì công chứng viên công chứng hoặc hướng dẫn cá nhân, tổ chức lựa chọn chứng thực tại Ủy ban nhân dân cấp xã; ngược lại, trường hợp hợp đồng, giao dịch phức tạp, tiềm ẩn rủi ro cho các bên, thì Ủy ban nhân dân cấp xã hướng dẫn cá nhân, tổ chức lựa chọn công chứng tại tổ chức hành nghề công chứng.mặt khác, để triển khai có hiệu quả các quy định nêu trên và bảo đảm quyền lợi của các bên tham gia hợp đồng, ngày 26/5/2016, Cục Hộ tịch, Quốc tịch, Chứng thực đã có Công văn 842/HTQTCT-HT về việc quán triệt thực hiện một số quy định về chứng thực gửi 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, trong đó có nội dung liên quan đến chứng thực hợp đồng giao dịch. Theo quy định tại Điều 35 Nghị định số 23/2015/NĐ-CP thì người yêu cầu chứng thực phải hoàn toàn chịu trách nhiệm về nội dung, tính hợp pháp của hợp đồng, giao dịch; người thực hiện chứng thực chịu trách nhiệm về thời gian, địa điểm giao kết hợp đồng, giao dịch; năng lực hành vi dân sự, ý chí tự nguyện, chữ ký hoặc điểm chỉ của các bên tham gia hợp đồng, giao dịch. Quy định như vậy không có nghĩa là người thực hiện chứng thực không phải chịu trách nhiệm gì đối với hợp đồng, giao dịch có nội dung trái pháp luật, đạo đức xã hội mà với trình độ, năng lực bình thường thì một cán bộ, công chức cấp xã bắt buộc phải biết để từ chối chứng thực theo quy định tại khoản 2 Điều 35 Nghị định số 23/2015/NĐ-CP (Người thực hiện chứng thực có quyền từ chối chứng thực hợp đồng giao dịch có nội dung trái với quy định pháp luật, đạo đức xã hội). Để đảm bảo quyền lợi của người dân và bảo đảm thực hiện đúng quy định của pháp luật, Bộ Tư pháp yêu cầu khi thực hiện chứng thực, ngoài việc xác nhận về năng lực hành vi dân sự, ý chí tự nguyện, thời gian, địa điểm thì người thực hiện chứng thực còn phải xem xét đến nội dung của hợp đồng, giao dịch, các quy định khác có liên quan của pháp luật chuyên ngành có liên quan như pháp luật dân sự, pháp luật về đất đai, đặc biệt là các hợp đồng, giao dịch liên quan đến quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở. (Theo Báo Pháp luật Việt Nam)

33 TÌNH HUỐNG PHÁP LUẬT 33 Con ngăn cản cha mẹ bán tài sản, có vi phạm pháp luật? Hiểu được tâm lý cha mẹ không muốn thưa kiện, con cái sử dụng nhiều chiêu như đánh tiếng chém chết người mua hay không ký giấy bán di sản thừa kế, chờ khi cha mẹ qua đời hòng chiếm đoạt tài sản. Giữ tài sản, chờ cha mẹ qua đời Ảnh minh họa Vợ chồng ông H là người dân tộc Hoa ở huyện Gò Quao (Kiên Giang). 50 năm sống chung với nhau, ông bà có đến 5 người con 4 trai, 1 gái. Của cải cũng thuộc hàng dư giả, gần 6ha đất ruộng vườn và 2 căn nhà. Căn ở chợ Gò Quao ông bà làm nơi buôn bán, căn ở thành phố Rạch Giá dành để cho thuê. Khi các con trưởng thành, ai nấy đều có gia đình riêng thì cũng là lúc bà ra đi, để lại ông sự cô đơn, hụt hẫng xen lẫn nỗi niềm khó xử chuyện nội bộ gia đình. Sau khi bà mất được một thời gian, ông H bày tỏ ý định bán căn nhà ở Rạch Giá là của chung ông bà, tiền bán được sẽ chia đều cho các con lấy vốn làm ăn. Được cha mở lời, 4 người con đồng ý ngay, nhưng riêng anh thứ hai lại kiên quyết phản đối. Lấy lí do chưa có nhà ở, anh đặt vấn đề mượn nhà, mượn luôn sổ đỏ để làm nơi kinh doanh buôn bán, nhưng trong gia đình không ai tán thành. Không mượn được, anh quay qua đồng ý cho bán nhưng kèm theo điều kiện phải được giá 10 tỷ tôi mới ký giấy tờ cho bán, trong khi đó giá thị trường chỉ khoảng gần 3 tỷ đồng. Bán không xong, thỏa thuận phân chia di sản thừa kế không thành, ông H cũng không biết phải làm cách nào để thuyết phục con khi nó đã rắp tâm có ý định chiếm đoạt? Không riêng gì ông H, bà B là người dân tộc Khmer cùng ở huyện Gò Quao cũng rơi vào hoàn cảnh tương tự. Ông bà chỉ có 2 người con, ông đã mất từ rất lâu, bà ở vậy tần tảo nuôi con khôn lớn. Giờ đây, tuổi bà ngày càng cao, sức bà ngày càng yếu nên không còn làm gì được nữa. Vậy nên, bà muốn bán một phần đất thổ cư của mình để dưỡng già, nhưng người con út dứt khoát không chịu. Tuy hàng ngày anh vẫn đối xử tốt với bà, nhưng hễ nghe bà nhắc đến chuyện bán đất thì anh lại đánh trống lảng, không tỏ ra đồng ý hay phản đối. Nghe bên ngoài thuật lại, anh nhiều lần từng tuyên bố ai mua đất của mẹ tôi, tôi sẽ chém chết người đó. Nói là làm, có lần anh gây gổ với người đến mua đất nên bà B đành phải bó tay, dần già chẳng có ai dám nhòm ngó tới mảnh đất của bà nữa. Tin tưởng vào công lý, đôi lần ông H và bà B có đến nhờ chính quyền can thiệp nhưng chính quyền đành chịu, nhờ đoàn thể thuyết phục nhưng cũng chẳng ăn thua. Không muốn thưa kiện con ra tòa, nhưng lại muốn bán được tài sản, ông H và bà B thật sự không biết phải làm thế nào để thuyết phục được con?

34 34 TÌNH HUỐNG PHÁP LUẬT Chưa có chế tài xử lý Trường hợp của ông H, đúng là không thể bán căn nhà khi chưa có sự đồng ý của tất cả các con, bởi từ thời điểm vợ ông H mất đã phát sinh quyền thừa kế. Theo quy định của Bộ luật Dân sự, ông và 5 người con, mỗi người được hưởng một phần bằng nhau trong số 50% giá trị của căn nhà là di sản của bà, 50% còn lại là của ông. Do ông không muốn thưa kiện nên ông chỉ có thể tiếp tục cho thuê căn nhà, đồng thời tiến hành lập di chúc cho các con. Sau khi ông qua đời, nếu tranh chấp di sản thừa kế, các con của ông sẽ giải quyết. Nghị định 102/2014/NĐ-CP ngày 10/11/2014 có quy định xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi lấn, chiếm đất, gây cản trở cho việc sử dụng đất của người khác. Tuy nhiên, hành vi gây cản trở cho việc sử dụng đất của người khác được nhắc đến đó là đưa chất thải, chất độc hại, vật liệu xây dựng hoặc các vật khác lên thửa đất của người khác hoặc thửa đất của mình gây cản trở cho việc sử dụng đất của người khác, còn hành vi con của bà B ngăn cản mẹ thực hiện các quyền của người sử dụng đất, trong đó có quyền chuyển nhượng theo quy định của Luật Đất đai thì không được đề cập. Trong lĩnh vực phòng, chống bạo lực gia đình, theo Nghị định số 167/2013/NĐ-CP ngày12/11/2013 thì hành vi của con bà B chưa phải là hành vi chiếm đoạt tài sản riêng hay xúc phạm, ngược đãi thành viên trong gia đình... nên cũng không thể xử phạt được. Do ông H và bà B không muốn giải quyết sự việc bằng con đường thưa kiện nên chỉ còn giải pháp duy nhất là kiên trì thuyết phục hay đưa ra hòa giải. Nếu được các con đồng ý, ông H và bà B có quyền hủy bỏ di chúc để bán căn nhà, bán mảnh đất của mình. Nhân sự việc này, đề nghị các nhà lập pháp nên nghiên cứu sửa đổi Nghị định của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai và Nghị định xử phạt trong lĩnh vực an ninh, trật tự, phòng chống bạo lực gia đình nhằm bảo vệ quyền về tài sản nói chung, quyền chuyển nhượng quyền sử dụng đất nói riêng như trường hợp của bà B. (Theo Báo Pháp luật Việt Nam)

35 TÌNH HUỐNG PHÁP LUẬT 35 Gắn camera chĩa sang nhà hàng xóm: Phạt được không? Cần có hình thức chế tài về hành vi gắn camera quay hướng sang nhà người khác vì hành động này trái pháp luật và ảnh hưởng quyền bí mật cá nhân. Ảnh minh họa Việc gắn camera quay hướng sang nhà hàng xóm tưởng rằng không ảnh hưởng đến ai nhưng thực tế khiến người khác khó chịu do bị xâm phạm đời tư cá nhân. Mua đồ quý không dám mang về nhà Thời gian gần đây, báo Pháp Luật TP.HCM nhận được một số phản ánh của người dân bức xúc vì bị hàng xóm gắn camera chĩa sang nhà. Ngày 23-6, ông Th. ở quận Bình Tân, TP.HCM phản ánh đến báo: Trước đây nhà tôi với nhà bên cạnh chơi với nhau khá thân. Về sau hai nhà xảy ra một số mâu thuẫn nhỏ nhưng vẫn còn ở mức độ nói chuyện được với nhau. Tuy nhiên, mới đây nhà bên gắn camera chĩa vào hướng nhà tôi nên mâu thuẫn giữa hai nhà ngày càng trầm trọng hơn. Từ khi có cái camera thì nhất cử nhất động của nhà tôi đều bị nhà đó ghi hình lại. Có hôm tôi đang nằm trong nhà trời nóng quá cởi áo cũng bị họ rêu rao già mà không nên nết. Từ đó, những thành viên trong gia đình tôi muốn thể hiện tình cảm với nhau cũng không dám vì sợ bị camera ghi lại rồi phát tán. Tôi mua món đồ quý không muốn người khác biết, khi mang vào nhà cũng phải chờ trời tối, rình mò như ăn trộm. Nhiều lần tôi yêu cầu họ gỡ bỏ hoặc quay camera sang hướng khác nhưng họ không làm mà thách thức rằng chẳng ai làm được gì. Cứ tình trạng này kéo dài, gia đình tôi làm sao chịu nổi. Hoặc chúng tôi sẽ chuyển nhà hoặc sẽ xảy ra đổ máu vì bị ức chế tinh thần quá. Tôi không biết việc gắn camera của hàng xóm có được phép không và nếu vi phạm thì họ bị xử lý như thế nào? - ông Th. bức xúc. Trường hợp của bà L. ở quận Bình Thạnh cũng tương tự ông Th. Bà L. cho biết nhiều lần bà báo việc bị hàng xóm gắn camera chĩa vào nhà để được can thiệp nhưng chính quyền địa phương chỉ nhắc nhở vài câu rồi lại thôi. Cũng vì việc này mà lối xóm suốt ngày cãi nhau to tiếng, có hôm còn đánh nhau. Luật chưa có quy định Trao đổi với chúng tôi về vấn đề trên, một cán bộ thanh tra xây dựng Sở Xây dựng cho biết: Việc người dân lắp đặt camera ghi hình tại nhà mình quay sang hướng nhà người khác hiện nay Luật Xây dựng và các văn bản dưới luật không quy định. Việc này do luật dân sự điều chỉnh.

36 36 TÌNH HUỐNG PHÁP LUẬT Luật sư Lê Văn Hoan, Đoàn Luật sư TP.HCM, phân tích thêm: Theo quy định tại Điều 38 Bộ luật Dân sự 2015 thì đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ. Việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến đời sống riêng tư, bí mật cá nhân phải được người đó đồng ý, trừ trường hợp luật có quy định khác. Như vậy, việc gắn camera quay sang nhà khác nếu nhằm mục đích theo dõi, xâm phạm đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình là hành vi trái pháp luật. Với những trường hợp trên, nếu người bị gắn camera cảm thấy mình bị xâm phạm đời sống riêng tư thì có thể khởi kiện ra tòa án yêu cầu bồi thường nếu có thiệt hại, đồng thời buộc chấm dứt hành vi vi phạm. Hiện nay công nghệ thông tin, điện tử phát triển một cách nhanh chóng. Các thiết bị điện tử này có thể được sử dụng vào những mục đích xấu. Tuy hậu quả của việc gắn camera chĩa sang nhà khác khó xác định được nhưng hình thức của nó cho thấy có sự xâm phạm đời tư, trong khi hiện các quy định của pháp luật hành chính và hình sự chưa điều chỉnh đối với hành vi này. Do đó, các cơ quan rất khó xử lý và không có cơ sở xử phạt. Vì thế, pháp luật nên bổ sung thêm quy định, hình thức chế tài đối với hành vi này vào Nghị định 167/2013 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh trật tự, an toàn xã hội - luật sư Hoan kiến nghị. Quyền về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình 1. Đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ. 2. Việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến đời sống riêng tư, bí mật cá nhân phải được người đó đồng ý, việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến bí mật gia đình phải được các thành viên gia đình đồng ý, trừ trường hợp luật có quy định khác. (Trích Điều 38 BLDS 2015, có hiệu lực từ ) (Theo Báo Pháp luật TP.HCM)

37 VĂN HÓA ỨNG XỬ 37 Nhiều cha mẹ đang tạo ra một "thế hệ ích kỉ" Thế hệ ích kỉ, đó là từ được nhiều người dùng cho một bộ phận giới trẻ ngày nay. Rất nhiều trẻ hầu như chỉ biết hưởng thụ, thiếu tính tự lập, cũng như thiếu những kĩ năng sơ đẳng của giao tiếp xã hội thông thường, mà nguyên nhân cũng là do cha mẹ bao bọc con trong mớ kén quá dày. Những đứa trẻ công nghiệp Ảnh minh họa Mới đây, chia sẻ từ chủ một homestay tại Vũng Tàu về câu chuyện dạy con của một gia đình đi du lịch đã khiến dư luận nóng lên về vấn đề giáo dục con cái. Thực tế, đã và đang có một bộ phận trẻ bị làm hỏng bởi cách giáo dục kiểu cha mẹ nô lệ con cái. Trong câu chuyện của mình chị L., chủ homestay tại Vũng Tàu chia sẻ, một nhóm học sinh lớp 9 gồm 23 em đã ở trọ tại homestay của chị. Và trong thời gian lưu trú tại đây, các em đã vô cùng thiếu ý thức, ngoài tụ tập, nhậu nhẹt, còn bày biện bừa bãi, ăn uống trên giường, xả rác đầy phòng, quậy phá, dẫm đạp làm hư hỏng nhiều tài sản trong phòng Điều đáng nói là 4 phụ huynh đi theo không hề nhắc nhở con mà chỉ loay hoay nấu nướng, dọn dẹp, hầu hạ các con một cách cúc cung tận tụy. Trong khi các bà mẹ hầu hạ, 23 đứa trẻ đã là thanh, thiếu niên không hề có một động tác gì phụ giúp mẹ, mà chỉ thản nhiên vui chơi và đón nhận. Cuộc ăn nhậu của bọn trẻ kéo dài đến tận nửa đêm, gây ồn ào quá mức, các bậc phụ huynh cũng không nhắc nhở, chỉ đến khi chị L. nói không được, phải cụp cầu dao thì các em mới chịu đi ngủ. Đến khi kết thúc đợt lưu trú, chị L. cảnh báo bọn trẻ về những hư hại chúng gây ra và yêu cầu bồi thường, thì lúc này, các bà mẹ mới lao vào tấn công kịch liệt chủ homestay để bênh vực con mình Câu chuyện gây bức xúc cho dư luận, đồng thời cho thấy một sự thật vẫn tồn tại trong xã hội, về một bộ phận cha mẹ nuôi dạy con kiểu công nghiệp, biến con thành những đứa trẻ không biết điểm dừng và sống rất ích kỉ. Trong dịp hè, thời điểm của những cuộc du lịch gia đình rầm rộ, người ta càng dễ dàng chứng kiến cảnh những đứa trẻ em chã trong vòng tay của cha mẹ. Ngay tại các sân ga, bến tàu, chuyện thường thấy là các bậc cha mẹ tay xách nách mang khệ nệ, các con, tuy đã lớn, nhưng vẫn hồn nhiên chơi đùa, không phụ giúp gì cho cha mẹ. Không những thế, tại các điểm du lịch, cảnh tượng các bà mẹ khổ sở vì thuyết phục các con ăn uống, không bỏ bữa, chạy theo trông chừng để con không phá phách, không gặp nguy hiểm

38 38 VĂN HÓA ỨNG XỬ Trong cuộc sống hàng ngày cũng thế, rất nhiều trẻ, được cha mẹ bao bọc kĩ lưỡng đến mức hầu như phụ thuộc hoàn toàn vào cha mẹ trong mọi thứ: trong sinh hoạt, từng bữa cơm hàng ngày, cho đến chuyện học hành, giao tiếp. Trẻ không đụng tay vào công việc, không biết việc nhà hay giúp đỡ cha mẹ, tất cả cũng chỉ với lý do: Bận học, không có thời gian. Một hình ảnh quen thuộc trong nhiều gia đình, là những bậc cha mẹ tất bật chạy chở con đi học, hết từ trung tâm này sang trung tâm khác, đứa trẻ chỉ việc hết giờ học, gặm vội ổ bánh mì, về đến nhà, ăn cơm, tắm rửa là rút vào phòng riêng Trẻ Việt thiếu trầm trọng kĩ năng xã hội Phụ thuộc nhiều vào cha mẹ, thiếu tính tự lập, trẻ Việt còn mắc một căn bệnh phổ biến, thường gặp, đó là thiếu kĩ năng về giao tiếp xã hội. Rất nhiều trẻ, khi đi ra ngoài vẫn giữ nguyên hành xử như ở trong ngôi nhà của mình, đó là muốn gì làm nấy. Có lẽ, cảnh tượng về những đứa trẻ ngoài tầm kiểm soát của cha mẹ đã trở nên quá quen thuộc ở chốn công cộng trong cuộc sống người Việt ta. Trong nhà chờ ga tàu, nhà chờ sân bay, nhà hàng, quán ăn không thiếu hình ảnh những đứa trẻ, nhỏ có, lớn có, chạy lung tung khắp nơi, phá phách các vật dụng công cộng mà cha mẹ chỉ nhìn, thờ ơ không nói gì. Chị Lê Thanh Thảo, tiếp viên hàng không một hãng bay quốc tế chia sẻ, kinh nghiệm nhiều năm làm tiếp viên của chị cho thấy, các bà mẹ châu Á, đặc biệt là mẹ Việt, rất dung túng cho các hành vi của con nơi công cộng. Nhiều chuyến đi đông trẻ con đã trở thành thảm họa với những người cùng chuyến, bởi tiếng bọn trẻ la hét, tiếng chúng ngồi xuống, đứng lên, tiếng các bậc cha mẹ la hét, trấn áp Cũng kinh nghiệm đi nhiều nước trên thế giới, chị Lê Thanh Thảo chia sẻ, chị thấy, nhiều quốc gia phát triển, trẻ được giáo dục rất tự lập và có ý thức nơi công cộng. Ví dụ, cùng là đi du lịch, nhưng trẻ các nước Âu Mỹ, từ nhỏ đã được cha mẹ mua sắn cho một va li kéo, trước chuyến đi tự soạn đồ đạc, trong chuyến đi thì tự kéo, bảo quản hành lý của mình, cha mẹ không nhúng tay vào mà chỉ để mắt đến dù trẻ mới 4,5 tuổi. Chị Thảo cũng kể, trong một chuyến du lịch đảo ở Thái Lan, một cậu bé 10 tuổi người Áo làm chị nhớ mãi. Cậu bé chỉ 10 tuổi, nhưng đã được học các kĩ năng sống để giao tiếp, tự lập, tự quyết và tự bảo vệ bản thân như một người lớn. Mẹ cậu bé hoàn toàn tận hưởng cảnh đẹp chung quanh, không hề lo sợ con chạy nhảy, ngã xuống nước vì căn bản bà đã dạy cho con từ nhỏ thế nào là tránh xa nguy hiểm, biết bơi lội và yêu cầu cứu nạn. Cậu bé cũng có thể tự nhiên bắt chuyện, chuyện trò với những người chung quanh, tự chèo thuyền vào hang động như người lớn, thậm chí biết chạy đến đỡ mẹ mỗi khi bước từ thuyền lên bờ Theo chị Thảo, đó là cách dạy con rất hay mà chị thường gặp ở cha mẹ nhiều nước Âu, Mỹ, Nhật. Trẻ em các nước ấy rất biết đâu là giới hạn của hành vi, biết mình cần và nên làm gì chốn công cộng. Những điều ấy, cha mẹ Việt hầu hết còn chưa làm được. Theo chuyên viên tâm lý Lê Thị Minh Nga thì để trẻ trở nên thiếu tự lập, ỉ lại, không biết giao tiếp và dần dà trở nên ích kỉ, hầu hết đều do cách giáo dục của cha mẹ. Sai lầm của nhiều bậc cha mẹ Việt hiện nay, là thay vì uốn nắn con từ nhỏ, dạy dỗ con thông qua các bài học của cuộc sống hằng ngày, qua mỗi một trải nghiệm sống, một chuyến đi, thì chỉ biết o ế, chăm chút, sợ con vấp ngã Và phản xạ dạy dỗ thường thấy của nhiều cha mẹ cũng chỉ là mắng át, trấn áp khi con gây ra lỗi, chứ xử lý tận gốc như nói trên thì không nhiều. Nhiều bậc cha mẹ khác, thì loay hoay trong các ma trận dạy con từ trên mạng, từ sách vở, nhưng lại quên mất, thực tế hàng ngày là người thầy dạy tốt nhất cho con. Chính vì sự bao bọc thiếu sáng suốt ấy, đã góp phần tạo ra một thế hệ ích kỉ, không biết yêu thương và chia sẻ. Điều này đã gián tiếp gây hại cho con, bởi ở thời đại mở cửa và hội nhập, những đứa trẻ, những thanh thiếu niên thiếu sự tự lập, thiếu kĩ năng xã hội sẽ rất khó hòa nhập vào cộng đồng, khó tìm được chỗ đứng tốt trong cuộc sống về sau. (Theo Báo Pháp luật Việt Nam)

39 HỎI ĐÁP PHÁP LUẬT 39 Có được chuyển nhượng đất quy hoạch? Ảnh minh họa Hỏi: Hiện nay đất của gia đình chúng tôi thuộc diện quy hoạch, vậy tôi có được chuyển nhượng đất không? - Luật sư Trịnh Ngọc Thành trả lời: Theo quy định tại khoản 2 Điều 49 Luật Đất đai 2013 có quy định về việc thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất (SDĐ) như sau: Trường hợp quy hoạch sử dụng đất đã được công bố mà chưa có kế hoạch SDĐ hàng năm cấp huyện thì người SDĐ được tiếp tục sử dụng và được thực hiện các quyền của người theo quy định của pháp luật. Trường hợp đã có kế hoạch SDĐ hàng năm của cấp huyện thì người SDĐ trong khu vực phải chuyển mục đích SDĐ và thu hồi đất theo kế hoạch được tiếp tục thực hiện các quyền của người SDĐ nhưng không được xây dựng mới nhà ở, công trình, trồng cây lâu năm; nếu người SDĐ có nhu cầu cải tạo, sửa chữa nhà ở, công trình hiện có thì phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép theo quy định của pháp luật. Theo quy định trên, trường hợp đất trong diện quy hoạch nhưng chưa có kế hoạch SDĐ, chưa có quyết định thu hồi thì người SDĐ được tiếp tục sử dụng và được thực hiện các quyền của người SDĐ theo quy định của pháp luật, trong đó có quyền chuyển nhượng quyền SDĐ. (Theo Báo Pháp luật Việt Nam)

40 40 HỎI ĐÁP PHÁP LUẬT Có được chuyển nhượng đất đã có quyết định thu hồi? Khi có quyết định thu hồi đất thì quyền sử dụng đất không còn nữa, Nhà nước sẽ thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Ảnh minh họa Hỏi: Đất nhà tôi thuộc diện quy hoạch và đã có quyết định thu hồi nhưng. Nhưng do hoàn cảnh khó khăn, gia đình chúng tôi cần tiền gấp. Vậy, tôi có được quyền chuyển nhượng đất không? - Luật sư Trịnh Ngọc Thành (Công ty luật Dân Quyền) trả lời: Tại khoản 1 Điều 188 Luật Đất đai 2013 quy định: Người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp quyền sử dụng đất; góp vốn bằng quyền sử dụng đất khi có các điều kiện sau đây: a) Có Giấy chứng nhận, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 186 và trường hợp nhận thừa kế quy định tại khoản 1 Điều 168 của Luật này; b) Đất không có tranh chấp; c) Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án; d) Trong thời hạn sử dụng đất. Khoản 11 Điều 3 Luật Đất đai 2013: Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước quyết định thu lại quyền sử dụng đất của người được Nhà nước trao quyền sử dụng đất hoặc thu lại đất của người sử dụng đất vi phạm pháp luật về đất đai. Như vậy, khi có quyết định thu hồi đất thì quyền sử dụng đất không còn nữa, Nhà nước sẽ thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Do đó không đáp ứng điều kiện về chuyển nhượng quyền sử dụng đất tại điểm a khoản 1 Điều 188 Luật Đất đai Mặt khác, theo khoản 7 Điều 170 Luật Đất đai: Nghĩa vụ người sử dụng đất: Giao lại đất khi Nhà nước có quyết định thu hồi đất, khi hết thời hạn sử dụng đất mà không được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền gia hạn sử dụng. Như vậy, khi có quyết định thu hồi đất thì người sử dụng đất không được chuyển nhượng quyền sử dụng đất mà phải giao đất cho Nhà nước. (Theo Báo Pháp luật Việt Nam)

41 LUẬT PHÁP BỐN PHƯƠNG 41 Thực thi luật phải thế Ở thủ đô London của nước Anh vừa có chuyện một cô bé 5 tuổi bị cảnh sát phạt 200 USD gây ồn ào dư luận ở đảo quốc. Cô bé này có ý tưởng về một start-up độc đáo là bày trước cửa nhà một cái bàn bán nước cam ép do chính cô bé làm với giá bán rất rẻ, chỉ từ 15 cent đến 50 cent (quy đổi từ đồng bảng Anh) cho cốc nước cam tùy theo dung lượng. Khách hàng không chỉ thích thú khi thấy có cô bé tự làm được tất cả mọi công việc liên quan mà còn trầm trồ ngợi khen chất lượng đồ uống. Người láng giềng không hài lòng và báo cảnh sát. Chỉ ít phút sau đã thấy có ngay một phái bộ gồm 4 thành viên là cảnh sát và trật tự đô thị đến. Một viên cảnh sát đọc một văn bản pháp luật dài mà thông điệp cốt lõi là cô bé không có giấy phép mở quầy bán nước cam ép và vì thế bị phạt 200 USD. Viên cảnh sát này còn nói thêm là nếu cô bé nộp phạt ngay lập tức thì mức phạt chỉ còn là 115 USD. Cô bé khóc nức nở và không nói được câu gì ngoài hỏi đi hỏi lại: Cháu đã làm việc gì sai trái à?. Người cha của cô bé xin nài mãi nhưng 4 vị chức sắc công quyền kia kiên quyết không chịu. Theo luật lệ nước Anh, nếu bị phạt như thế mà không nộp phạt thì sẽ bị lôi ra tòa và một khi tòa đã thăng đường xét xử thì mức phạt thường luôn nặng hơn hoặc thậm chí còn cả bị phạt tù. Nhưng rồi vị giám đốc cảnh sát đô thị đã tuyên bố không phạt cô bé. Chuyện ở đây là thực thi pháp luật. Về lý, việc phạt cô bé không sai bởi luật lệ đã quy định rõ ràng. Nhưng phạt một cô bé 5 tuổi về tội hành nghề bán nước cam ép mà không có giấy phép hành nghề thì quả thật rất khôi hài. Chẳng lẽ chính quyền sẽ cấp giấy phép hành nghề cho cô bé này hay sao? Nhưng thực thi pháp luật đòi hỏi phải nghiêm khắc và công bằng. Phái bộ kia cứng nhắc và giáo điều nhưng không thể coi đó là sai. Và quyết định của viên giám đốc cảnh sát đô thi tưởng vi phạm quy định nhưng lại phải như thế mới đúng. (Theo Báo Pháp luật Việt Nam)

42 42 CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH Công tác kiểm soát thủ tục hành chính đạt kết quả tốt Trong 6 tháng đầu năm 2017, công tác kiểm soát thủ tục hành chính (TTHC) trên địa bàn tỉnh đạt kết quả tốt. Việc thực hiện rà soát, chuẩn hóa TTHC được các sở, ngành quan tâm. Công tác ban hành các đề án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật (QPPL) có quy định TTHC cho đến việc công bố, niêm yết công khai và cập nhật vào cơ sở dữ liệu quốc gia về TTHC được quan tâm, chú trọng. Một tiểu phẩm về cải cách thủ tục hành chính được biểu diễn phục vụ người dân Quan tâm chỉ đạo Trong 6 tháng đầu năm 2017, UBND tỉnh đã chỉ đạo quyết liệt công tác kiểm soát TTHC, triển khai các quy định về kiểm soát TTHC, ban hành Kế hoạch hoạt động kiểm soát TTHC, Kế hoạch truyền thông về hoạt động kiểm soát TTHC, Kế hoạch rà soát, đánh giá TTHC và Kế hoạch kiểm tra công tác cải cách hành chính. Trên cơ sở những nhiệm vụ trọng tâm của tỉnh, các đơn vị, địa phương tập trung xây dựng Kế hoạch triển khai thực hiện đạt kết quả. Sở Tư pháp và các sở, ngành liên quan đã tham mưu UBND tỉnh tiếp tục thực hiện Quyết định số 08/QĐ-TTg ngày về Kế hoạch đơn giản hóa TTHC trọng tâm và Chỉ thị số 13/CT-TTg ngày về việc tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan hành chính Nhà nước các cấp trong công tác cải cách TTHC của Thủ tướng Chính phủ. Công tác đánh giá tác động, tham gia ý kiến, thẩm định quy định TTHC trong văn bản QPPL được thực hiện nghiêm túc, bảo đảm chất lượng, kịp thời công bố, công khai và nhập dữ liệu TTHC vào cơ sở dữ liệu quốc gia về TTHC. Trong 6 tháng qua, UBND tỉnh ban hành 6 Quyết định công bố TTHC thuộc thẩm quyền giải quyết của các sở, ngành, UBND cấp huyện, UBND cấp xã; tiếp nhận và giải quyết TTHC. Đối với những hồ sơ đã quá hạn, UBND tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn phối hợp với các địa phương và các ngành có liên quan nghiên cứu, rà soát lại các quy định của pháp luật hiện hành theo hướng đơn giản hóa TTHC theo tiêu chí giải quyết nhanh, gọn đặc biệt là những TTHC liên quan đến doanh nghiệp nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất, kinh doanh theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Tuyên truyền về kiểm soát TTHC hiệu quả Việc tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị về quy định hành chính được các cơ quan, đơn vị quan tâm thực hiện, đã tiếp nhận và xử lý 3 phản ánh, kiến nghị. Các kết quả xử lý phản ánh, kiến nghị của cá nhân, tổ chức về quy định hành chính đều được đăng tải trên Cổng thông tin của tỉnh, trên các phương tiện thông tin đại chúng. Công tác truyền thông hỗ trợ hoạt động kiểm soát TTHC thực hiện thường xuyên với nhiều nội dung, hình thức phong phú, tiếp tục duy trì và thực hiện chuyên mục Chung tay cải cách TTHC trên báo Bình Dương. Phối hợp Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh tỉnh tăng cường truyền thông về vai trò, ý nghĩa của hoạt động kiểm soát TTHC, truyền thông hỗ trợ hoạt động kiểm soát TTHC và truyền thông hỗ trợ công tác tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị với nhiều hình thức.