Rộng mở tâm hồn - khai phóng thức tâm

Bản ghi

1 Rộng mở tâm hồn - khai phóng thức tâm

2

3 RÔ NG MƠ TÂM HÔ N KHAI PHÓNG THỨC TÂM Nguyên ta c: Open Heart Clear Mind Ta c gia : Ni sư Thubten Chodron Pho ng ta c: Thi ch nư Minh Tâm 2020

4

5 Ki nh dâng lên Ân Sư cu a con: Ni Trươ ng thươ ng Ti nh ha Nguyê n Viê n Chu chu a Phươ c Ha i 165/17 đươ ng 3 tha ng 2 Saigon, Quâ n 10 Viê t Nam

6

7 Ít lơ i ca m tha n Khi bă t đâ u di ch quyê n sa ch na y, tôi chơ t nhơ la i ca m gia c thâ t hu t hâ ng, thâ t mâ t ma t, thâ t trô ng vă ng, thâ t ngơ nga ng khi đư ng trươ c cư a tiê m sa ch Barnes & Noble Book Store (San Jose, CA) bi pha sa n đo ng cư a va o mô t buô i chiê u tha ng 8/2012. Ca i ca m gia c đo thư c sư râ t kho chi u, đau đơ n y như co ai ngoa y va o vê t thương đang mưng mu trong tim. Tiê m sa ch bi đo ng cư a vi ê qua, qua i t ngươ i mua sa ch. Đây la tiê m sa ch thư hai bi đo ng cư a ta i tha nh phô na y trong thơ i gian chưa đê n hai tuâ n. Khi đang đư ng bâ t đô ng như vâ y thi co mô t thanh niên ngươ i My trơ tơ i va cu ng đư ng sư ng như tôi trươ c ca nh tươ ng tiêu điê u, bư a ba i chưa do n de p sa ch hê t cu a tiê m sa ch: giâ y, bu t, sa ch, ba o, bao ni lông vâ t bo tư tung... Anh ta ho i tôi: Ta i sao vâ y? Tôi chă ng biê t tra lơ i thê na o. Ta i sao? Ta i sao? Tôi đa linh ca m se co nga y như thê na y, nhưng không Khai phóng thức tâm 7

8 ngơ no đê n nhanh như vâ y. Đu ng la nhanh như điê n tư trong ca i thơ i đa i văn minh tiên tiê n ky thuâ t vi ti nh đang tra n ngâ p thê giơ i nga y nay. Tư thê ky 21 trơ đi, la thơ i đa i hoa ng kim cu a ky thuâ t, cu a điê n toa n, cu a vi ti nh, cu a ha t nhân nguyên tư. Nga y nay, đâu co n ai câ m quyê n sa ch trên tay la m gi, ho câ m mô t ca i ma y điê n thoa i đơ i mơ i vơ i như ng ky hiê u 10, 11, 12 (va se co n bao sô nư a, la i như ng con sô ) la co đu hê t như ng gi ho câ n. Thê ma tôi vâ n ma i đi ti m ca i huyê n thoa i mô t thơ i đo, chă ng biê t đê la m gi? Co le đê hoa i niê m tuô i tre, ly tươ ng, hoa i ba o cu a riêng tôi chăng? Biê t la như ng gi mi nh viê t ra co thê không ai the m đo c, biê t sa ch ma mi nh cô gă ng in ra co thê không ai the m nhâ n, the m nhi n nhưng tôi vâ n muô n viê t, muô n in sa ch chi vơ i mô t ươ c mơ, mô t hy vo ng nho nhoi la co thê trong mô t trăm ngươ i se co đươ c mô t ngươ i co n vui khi đươ c nhâ n sa ch, co n đo c sa ch. Thê la đu rô i. Chi vâ y thôi la ma n nguyê n rô i. Vi thê tôi vâ n ma i miê t viê t, ma i miê t di ch như ng quyê n sa ch gia tri, hư u i ch, vâ n tâ n sư c đi quyên go p tư ng đô ng cu a ca c vi Phâ t tư ha o tâm giu p tôi hoa n tha nh tâm nguyê n na y. Thâ t buô n muô n kho c! Như ng tiê ng kho c uâ t nghe n không tha nh lơ i, như ng gio t nươ c mă t kiê m chê không cho cha y ra, vi tôi la mô t tăng si nên không đươ c kho c, pha i không? Hay la kho c đê la m gi? Quy luâ t vô thươ ng ma : co co không không, co nga y thi pha i co đêm, co lên ă t co xuô ng, co hơ p pha i co tan, co tha nh ă t pha i co ba i, co sô ng la co chê t... Mô t i t lơ i chia se niê m vui nô i buô n cu ng tha nhân. Mô t ca m xu c muô n ho a chung va o biê n khô nhân loa i. Mô t lơ i tha nh ki nh tri ân như ng ngươ i đô ng ca m vơ i riêng tôi. 8 Rộng mở tâm hồn

9 Mô t ân su ng cu a Phâ t, cu a Thâ y Tô, cu a chu ng sinh đa ban bô va giu p tôi đư ng vư ng giư a do ng xoa y vẩn đu c vâ t châ t. Mô t câu Nam mô A Di Đa Phâ t. Khai phóng thức tâm 9

10

11 MỤC LỤC Lời ngỏ...17 PHÂ N MÔ T Sư tiê p câ n cu a Đa o Phâ t...17 PHÂ N HAI Thư c ha nh hiê u qua vơ i như ng ca m xu c Ha nh phu c ơ đâu: Ha y nhi n thâ t ro kinh nghiê m sô ng cu a chu ng ta Khai pho ng nô i đau cu a lo ng chiê m hư u: Sô ng mô t đơ i sô ng nô i ta i thăng bă ng Ti nh thương kha c Ra ng buô c: Phân biê t sư quan tâm đơn thuâ n kho i như ng suy ti nh phi ly, không thư c tê Điê u ngư lo ng sân hâ n: Chuyê n ho a sơ ha i va ghe t bo Lo ng he p ho i thiê n câ n: Đô i pho vơ i như ng kho khăn Đu ng đă n nhi n la i chi nh mi nh: Thuô c gia i đô c kiêu ma n Tư ganh ti đê n an la c: Ha y đê nô i đau trong lo ng thoa t đi! Bă t đươ c ke că p: Nhâ n diê n đươ c như ng tâm tha i bâ t ô n Ke tô i nhân: Lo ng i ch ky...88 PHÂ N BA Ti nh ca nh hiê n ta i Ta i sinh: Nhi p câ u tư kiê p sô ng na y đê n kiê p sô ng kha c Ha nh nghiê p: Nhân va Qua Ba nh xe luân hô i: Vo ng quay bâ t tâ n khô đau cu a kiê p Khai phóng thức tâm 11

12 sô ng PHÂ N BỐN Tiềm năng khai pha t Phâ t ti nh: Ba n châ t lương thiê n să n co trong con ngươ i Đơ i sô ng con ngươ i thâ t quy ba u: Pha i biê t tâ n du ng duyên may! PHÂ N NĂM Con đường gia c ngô Tư Diê u Đê : Lơ i da y cu a như ng bâ c đa t đa o Quyê t Tâm Muô n Đươ c Tư Do: Khai triê n lo ng can đa m gia i thoa t chu ng ta kho i như ng ti nh huô ng xâ u Đa o đư c: Liên kê t hư u i ch vơ i tha nhân Nuôi dươ ng lo ng vi tha: Tâm hô n rô ng mơ tư bi va ti nh thương Tri tuê nhâ n thư c thư c ta i: Că t bo cô i rê vô minh Thiê n đi nh: triê n khai sư c tâ p trung va sư sa ng suô t Quy y Tam Ba o: Cô i nguô n con đươ ng gia c ngô Lời kê t Rộng mở tâm hồn

13 Lơ i ngo Quyê n sa ch ma quy vi đang câ m trên tay đa đươ c pho ng ta c tư nguyên ba n tiê ng Anh Open Heart-Clear Mind cu a Ni sư ngươ i Hoa Ky, Thubten Chodron, mô t nư tu Phâ t gia o Tây Ta ng. Ni sư sinh nga y 18 tha ng 9 năm 1950 ta i Cheryl Greene, tha nh phô Chicago, tiê u bang Illinois, Hoa Ky. Tô t nghiê p Cư nhân môn Sư ta i đa i ho c California (Los Angeles) năm 1971, mô t năm rươ i sau ho c tiê p lên Cao ho c, Ni sư đô ng thơ i vư a ho c vư a đa m nhiê m da y ta i trung tâm hê thô ng gia o du c Los Angeles. Năm 1975, Ni sư tham dư mô t kho a tu thiê n hươ ng dâ n bơ i hai vi La t Ma Thubten Yeshe va Kyabje Thubten Zopa Rinpoche. Trư c ngô gia o ly nha Phâ t, năm 1977, Ni sư xuâ t gia vơ i La t Ma Kyabje Thubten Zopa va năm 1986, Ni sư đươ c truyê n thu giơ i Ty Khưu Ni ta i Dharamshala. Ni sư đa viê t va xuâ t ba n trên 25 quyê n sa ch, trong đo co hai quyê n cu ng viê t vơ i nga i Đa t Lai La t Ma đơ i thư 14. Khai phóng thức tâm 13

14 Ni sư hiê n đang da y đa o ta i nhiê u nơi va năm 2003, Ni sư đa xây dư ng tu viê n Sravasti ta i tha nh phô Newport, tiê u bang Washington, Hoa Ky, va đa m nhiê m chư c vu tru tri tu viê n na y tư nga y đo cho đê n nay. Như ng quyê n sa ch ma Ni sư viê t râ t đươ c hoan nghênh, trong đo co quyê n Open Heart - Clear Mind na y. Trong suô t 09 năm liê n ( ), nguyên ta c na y đa đươ c ta i ba n đê n chi n lâ n. Co thê no i đây la mô t trong râ t i t sa ch co gia tri mang tâ m vo c quô c tê, va không như ng thê, đê n nay quyê n sa ch na y vâ n co n a nh hươ ng sâu đâ m trong tư tươ ng ngươ i Phâ t tư Hoa Ky no i riêng, va ca c đô c gia nhiê u nươ c kha c no i chung. Khi đo c quyê n sa ch na y, chi mâ y trang giâ y đâ u thôi, tôi nhâ n thâ y co nhiê u ca m xu c kha c nhau đan xen lâ n lô n trong tôi: thi ch thu, phâ n khơ i, xâ u hô, hoan hy, tha n phu c, nga n ngẩm, buô n cươ i... Co thê no i Ni sư Thubten Chodron vơ i kinh nghiê m ha nh tri qua n chiê u tư thân, đa thâ u ti nh đa t ly khi viê t như ng nhâ n xe t tư duy vê tâm ly con ngươ i mô t ca ch chuẩn mư c, chi nh xa c vô cu ng hoa n ha o vơ i như ng lâ p luâ n, vi du vư ng chă c đu ng đă n. Tôi biê t co nhiê u bâ c cao nhân, di ch gia uyên thâm đa di ch quyê n sa ch na y, tuy nhiên chân ly đa o Phâ t to a sa ng như viên kim cương nhiê u mă t, tôi an nhiên sô ng theo ca m ti nh tư duy va ươ c muô n cu a mi nh, cư pho ng ta c quyê n sa ch na y, nê u may mă n ti nh cơ đươ c rơi va o tay va hơ p vơ i sơ thi ch cu a như ng ai co n tu ho c thâ p le te sa t đâ t (lơ i cu a Tô Sư Â n Quang) như tôi, thi kê ra cu ng ta m go i la co chu t phu c duyên gă p nhau khi tro t sinh ra trên co i đơ i ô trươ c na y, va nê u vô ti nh lo t va o mă t cu a như ng bâ c thư c gia thi râ t mong đươ c chi da y thêm đê như ng ba n di ch sau thêm phâ n tô ha o. 14 Rộng mở tâm hồn

15 Ki nh nguyê n tro n đơ i phu ng sư hâ u ngôi Tam Ba o va xin hô i hươ ng chu t công đư c na y trang nghiêm Phâ t ti nh đô, trên ba o bô n ân tro ng, dươ i giu p khô ba đươ ng, va xin nguyê n cho ca c bâ c Ân Sư, Phu Mâ u, thân bă ng quyê n thuô c, ca c vi liên hư u, oa n gia tra i chu... tư vô lươ ng kiê p cu ng như hiê n đơ i cu a con đê u đươ c gia i thoa t sinh tư luân hô i, va ng sinh Tây phương Cư c La c quô c. Nam mô A Di Đa Phâ t. TN Minh Tâm cẩn bu t. Khai phóng thức tâm 15

16

17 PHÂ N MÔ T Sư tiê p câ n cu a Đa o Phâ t Nha sư ho c va văn si ngươ i Anh, H. G. Wells, co viê t: Khi chu ng ta nghiên cư u ho c ho i tư như ng nguô n ta i liê u Phâ t gia o Nguyên thu y, chu ng ta trư c nhâ n ră ng như ng lơ i da y cơ ba n no ng cô t cu a đư c Phâ t Thi ch Ca thâ t gia n di, su c ti ch, ro ra ng va kê t hơ p si t sao vơ i tư tươ ng thơ i đa i. Nê n gia o ly đo siêu viê t lên trên tâ t ca như ng tranh luâ n đê đa t tơ i tha nh mô t trong như ng hê thô ng tư tươ ng gia o ly minh triê t nhâ t ma thê giơ i chưa tư ng biê t đê n. Nga y tôi (ta c gia ) tham dư buô i da y Phâ t ho c đâ u tiên, vư a va o đê ta i ho c, vi gia o sư đa no i ngay: Đư c Phâ t đa da y chu ng đê tư thê na y, Ca c ngươi đư ng châ p nhâ n lơ i da y cu a Ta chi vi tôn ki nh Ta, ma ha y phân ti ch, suy lươ ng vơ i tri tuê như ngươ i thơ kim hoa n phân loa i châ t va ng bă ng ca ch ma i giu a, că t xe n, sa ng sẩy va nâ u cha y no Ca c ba n cu ng thê, ca c ba n la như ng ngươ i thông minh. Ca c ba n nên lă ng nghe va suy nghi như ng gi ca c ba n se nghe Khai phóng thức tâm 17

18 trong kho a ho c na y. Đư ng châ p nhâ n điê u gi mô t ca ch mu qua ng. Tôi thoa i ma i thư tha i hă n ra. Tôi nghi : Ô, kho e qua, thâ t tô t. Không mô t ai co thê e p buô c tôi pha i tin va o ca i gi hay khai trư tôi kho i lơ p ho c nê u tôi không tin. Tuyê t. Suô t kho a ho c, chu ng tôi đươ c gia o sư khuyê n khi ch tranh luâ n go p y vê nhiê u đê ta i Phâ t ho c. Tôi râ t hoan nghênh phương pha p gia ng da y na y, bơ i vi no phu hơ p vơ i khuynh hươ ng thi ch phân ti ch va kha m pha như ng vâ n đê tư như ng go c đô kha c nhau cu a tôi. Đo chi nh la phương pha p cu a đa o Phâ t. Tri thông minh cu a chu ng ta đươ c khuyê n khi ch va tôn tro ng. Không co bâ t cư mô t gia o điê u na o co thê o e p bă t buô c chu ng ta pha i tin theo mô t ca ch mu qua ng ca. Tâ t nhiên bây giơ chu ng ta co thê tư do cho n lư a bâ t cư điê u gi thi ch hơ p vơ i chu ng ta trong nê n gia o ly na y... va đê qua mô t bên như ng gi chưa phu hơ p cho thơ i gian sau na y ma không câ n pha i phân ti ch, đă n đo hay suy tư cho n lư a gi ca. Như ng lơ i da y cu a Phâ t giô ng như mô t bư a ăn tô i tư cho n thâ t thi nh soa n vơ i râ t nhiê u mo n ăn. Chu ng ta co thê thi ch mo n na y va như ng ngươ i kha c thi cho n mo n kia, v.v... Không co ai bă t buô c chu ng ta pha i ăn hê t mo i thư va chu ng ta cu ng không pha i cho n ca i mo n ma ba n chu ng ta hay ngươ i kha c cho n. Cu ng như thê, ca i đê ta i na y, pha p thiê n na y trong lơ i da y cu a đư c Phâ t co thê phu hơ p vơ i căn cơ tri nh đô cu a chu ng ta, trong khi phương pha p kha c la i thi ch hơ p vơ i ba n chu ng ta hơn. Chu ng ta nên ho c va ha nh tri gia o ly phu hơ p vơ i tri nh đô, kha năng, căn cơ cu a chi nh mi nh ngay trong hiê n ta i na y đê pha t huy phâ m ha nh ba n châ t đơ i sô ng chu ng ta. 18 Rộng mở tâm hồn

19 Bă ng ca ch đo, chu ng ta se dâ n dâ n đa t tơ i sư hiê u biê t va thâ m thâ u toa n ve n như ng lơ i da y cu a Nga i ma trươ c kia khi mơ i bă t đâ u tu ho c, chu ng ta ca m thâ y không quan tro ng va thâ t kho hiê u. Phương pha p cơ i mơ na y co thê thư c hiê n đươ c vi đư c Phâ t đa miêu ta, gia i thi ch kiê p nhân sinh nhiê u hê lu y qua chi nh kinh nghiê m ha nh tri cu a Nga i va la m ca ch na o đê pha t triê n hoa n thiê n phương pha p đo cô t sao đê rô ng mơ tâm hô n va khai sa ng tri tuê. Nga i không câ u ta o ra hiê n tra ng cu a con ngươ i; Nga i cu ng không ba y đă t, bi a ra con đươ ng đi đê n gia c ngô, gia i thoa t khô đau. Nga i đa gia ng gia i kinh nghiê m ha nh tri đê đa t tơ i gia c ngô, đa chư ng minh biê n luâ n thâ t thiê n xa o vê như ng hoa t đô ng tư tươ ng cu a con ngươ i va đa ư ng pho hoa n chuyê n thê na o như ng vâ n na n đơ i thươ ng cu a con ngươ i mô t ca ch thư c tiê n va xa c quyê t. Sư thư c chi co thê va đơn gia n chi co thê! Gia i thi ch va miêu ta vê như ng đau khô, kho khăn cu a đơ i sô ng con ngươ i va nguyên nhân cu a như ng khô đau đo, đư c Phâ t gia ng gia i luôn phương pha p diê t trư nguyên nhân cu a khô. Nga i cu ng da y vê tiê m năng lơ n ma nh cu a con ngươ i va la m ca ch na o đê pha t huy sư c ma nh cu a tiê m năng đo. Tâ t ca se tu y thuô c va o chu ng ta đê xa c minh lơ i da y cu a Phâ t qua hê thô ng gia o ly va kinh nghiê m cu a chi nh ba n thân chu ng ta. Bă ng ca ch đo, niê m tin cu a chu ng ta mơ i tha nh lâ p hoa n ha o va ô n đi nh. Đa o Phâ t không đă t tro ng tâm nhiê u vê đư c Phâ t, thâ n tha nh ho a Nga i như la mô t con ngươ i siêu nhiên hay vê như ng Tha nh đê tư cu a Nga i, Tăng đoa n hay gia o pha p va như ng tha nh qua. Đư c Phâ t Thi ch Ca Mâu Ni, ngươ i đa sô ng ca ch đây hơn năm ta i Nepal, trươ c khi gia c Khai phóng thức tâm 19

20 ngô viên ma n, đa tư ng co mô t thơ i Nga i cu ng la mô t ngươ i bi nh thươ ng như chu ng ta, cu ng băn khoăn khă c khoa i vơ i như ng vâ n na n đơ i thươ ng va nghi ngơ như chu ng ta. Bă ng ca ch thư c ha nh miên mâ t phương pha p gia i thoa t gia c ngô tư thân, Nga i đa chiê n thă ng vo ng tâm, đoa n tâ n nguyên nhân gây ra khô đau va gia c ngô tha nh Phâ t, mô t đâ ng Ti nh Thư c hoa n toa n viên ma n. Cu ng thê, mo i ngươ i, mô i ngươ i đê u co kha năng đa t tơ i sư gia c ngô tro n ve n, tư bi, tri tuê va thiê n xa o. Khoa ng ca ch giư a Phâ t va chu ng ta không pha i la kha c biê t, không vo i tơ i đươ c, không thư c thi đươ c bơ i vi chu ng ta co kha năng tha nh Phâ t cu ng như Nga i. Mô t khi chu ng ta thư c ha nh đu ng theo như ng gi Phâ t da y bă ng tâ t ca năng lư c tri tuê, ă t nhiên chu ng ta se gia c ngô, gia i thoa t kho i khô đau. Râ t nhiê u ngươ i đa đa t tơ i đươ c tha nh tư u đo. Ngay thơ i Phâ t co n ta i thê, cu ng đa co râ t nhiê u ca c bâ c Tha nh đê tư cu a Nga i đa chư ng đa t cu thê va lưu dâ u la i trong thanh sư Phâ t gia o. Đư c Phâ t Thi ch Ca la đư c Phâ t li ch sư trong thê giơ i loa i ngươ i. Nga i đươ c quy ngươ ng, tôn ki nh vi Nga i đa thanh ti nh ho a tâ n cu ng do ng suô i vo ng tâm đu c ngâ u tham nhiê m va khai triê n viên ma n phâ m ha nh tô i thươ ng. Nga i đa la m va đa tha nh đa t như ng gi chu ng ta khao kha t la m, va gia o pha p cu a Nga i đa chi cho chu ng ta con đươ ng vươ t lên trên như ng giơ i ha n đi nh mư c gây chươ ng nga i bươ c tiê n tâm linh va pha t huy toa n bô kha năng gia c ngô cu a mi nh. Phâ t đa ban tă ng cho chu ng ta tri tuê siêu viê t cu a Nga i va tu y va o chu ng ta co đo n nhâ n hay không. Phâ t không đo i ho i chu ng ta pha i tin tươ ng hay u ng hô, nhưng cu ng không kê t a n, chi tri ch nê u chu ng ta co quan điê m kha c Nga i. 20 Rộng mở tâm hồn

21 Đư c Phâ t khuyên chu ng ta pha i thư c tiê n, xa c quyê t, kiên đi nh tiê n tơ i mu c tiêu đa va ch ra ma không bi phân tâm bơ i như ng tranh luâ n vô i ch. Nga i đa du ng mô t vi du râ t chi nh xa c la co mô t ngươ i bi tên đô c bă n tro ng thương. Đa ng ly pha i nhô mu i tên đo ra ngay đê đô c không ngâ m va o cơ thê khiê n bi tư vong, ngươ i đa n ông đo khăng khăng đo i biê t danh ti nh ke bă n mi nh, nghê nghiê p cu a hă n, ta i sao hă n bă n mi nh, rô i mu i tên đo la m ơ đâu, bă ng vâ t liê u gi, v.v. va v.v... thi ke ngu xuâ n đo đa chê t trươ c khi đươ c gia i đa p hê t như ng câu ho i ngơ ngâ n đo. Cu ng vâ y, khi chu ng ta bi mă c ke t va o như ng vâ n đê tâm sinh ly cu a mi nh, nê u chu ng ta cư đa nh la c đi bă ng như ng thê hiê n tranh luâ n thông minh vô i ch cu a chu ng ta vê như ng đê ta i không chi nh đa ng, không thi ch hơ p thi chu ng ta thư c sư râ t ngu xuâ n, vô minh, vi chi nh như ng tranh luâ n mâ t thi giơ đo đa khiê n chu ng ta không thê na o thâ y đươ c ca i gi quan tro ng đê la m vơ i cuô c đơ i mi nh. Đê vươ t qua như ng đi nh mư c ha n he p va khai pho ng nô i tâm, co mô t tiê n tri nh tu tâ p cơ ba n tư ng bươ c tư ng bươ c ma chu ng ta nên va câ n ho c theo. Đâ u tiên chu ng ta nên ho c ca ch lă ng nghe va đo c ky đê ti m hiê u mô t đê ta i. Tiê p theo chu ng ta pha i biê t pha n a nh, tư duy vê đê ta i đo. Chu ng ta se a p du ng mô t ca ch co hê thô ng va khoa ho c đê phân ti ch va chiêm nghiê m đê ta i đo sao cho no hiê u ư ng vơ i kinh nghiê m đơ i sô ng cu a chu ng ta, va như ng ngươ i chung quanh chu ng ta. Cuô i cu ng, chu ng ta hơ p nhâ t la i sư hiê u biê t mơ i đo va o trong chu ng ta va biê n no trơ tha nh mô t phâ n trong con ngươ i chu ng ta. Khai phóng thức tâm 21

22 Tinh hoa gia o pha p đa o Phâ t thâ t gia n di, su c ti ch va co thê a p du ng ngay trong đơ i sô ng con ngươ i. Chu ng ta nên giu p mo i ngươ i cu ng hiê u biê t thư c ha nh gia o pha p đo ca ng nhiê u ca ng tô t, va nê u không co ai nghe thi chu ng ta cu ng chă ng buô n phiê n tra ch mo c gi ho. Đo la Tư Bi va Tri Tuê. Đo la tư duy, nhâ n thư c chung, không co gi la huyê n bi hay â n y, cu ng không phi ly hay co mô t gia o điê u bă t buô c na o. Tâ t ca như ng lơ i da y cu a Phâ t đê u râ t phu hơ p vơ i chu ng ta đê triê n khai tâm tư, tri tuê va ho a nhâ p hai đă c ti nh đo va o đơ i sô ng thươ ng nhâ t cu a chu ng ta khi tiê p nhân đa i vâ t. Sư nhâ n thư c chung đo không pha i đê tranh luâ n ba n ca i thông tha i suông ma no pha i sô ng (pha i thư c thi, pha i a p du ng). Gia o ly đa o Phâ t đươ c mê nh danh la Trung Đa o bơ i vi nê n gia o pha p đo đa khai pho ng con ngươ i kho i hai tra ng tha i cư c đoan: khô ha nh qua mư c va pho ng tu ng qua mư c. Mu c đi ch cu a gia o pha p na y giu p con ngươ i thư tha i, an hươ ng đơ i sô ng mô t ca ch minh triê t, co y nghi a nhưng không pha i la ngu cho đa mă t, ăn cho sươ ng miê ng, hươ ng thu vâ t du c, tho a ma n lo ng tham. Chu ng ta nên hiê u pha i sô ng minh triê t như thê na o đê tư gia i thoa t kho i như ng tư tươ ng yê m thê, tiêu cư c, bi quan Chu ng ta câ n pha i hiê u thê na o la sô ng tư ta i, không bi ra ng buô c, đă m nhiê m, tham châ p va gây khô đau cho mi nh, cho ngươ i. Khi tu ho c theo đa o Phâ t, chu ng ta nhâ n đi nh, ho c va tư thê nghiê m kê t qua cu a ha nh phu c an la c qua sư ha nh tri cu a ba n thân. Chu ng ta đa ho c, đa a p du ng nên chu ng ta cu ng đa tư chư ng thê na o la Chân Ha nh Phu c, mô t ha nh phu c thư c sư tro n ve n y nghi a. Chu ng ta cu ng nhâ n thư c triê t đê như ng nô lư c cu a chi nh mi nh đa la m gi đê 22 Rộng mở tâm hồn

23 đa t tơ i kê t qua an la c nô i tâm đo. Ha nh phu c hay đau khô không đê n vơ i chu ng ta mô t ca ch may mă n hay ti nh cơ, ngâ u nhiên ma cu ng không pha i đê xoa di u mô t nhân vâ t siêu nhiên hay thâ n linh na o đo. Giô ng như tâ t ca va n vâ t trong vu tru, ha nh phu c pha t sinh tư nhiê u nguyên nhân đă c biê t. Nê u chu ng ta ta o nhân ha nh phu c, kê t qua ha nh phu c chă c chă n se đê n; ngươ c la i nê u gây nhân đau khô thi hâ u qua se la khô đau. Đo la hê thô ng tiê n tri nh quy luâ t Nhân - Qua ma chu ng ta se ba n luâ n ơ như ng chương sau. Đă c ti nh cu a đa o Phâ t la sư gia n di, trong sa ng, va tư nguyê n. Ngươ i na o sơ hư u đươ c như ng ti nh ca ch na y thi thâ t la phi thươ ng. Vơ i ti nh gia n di, chu ng ta ga t bo đươ c sư đa o đư c gia, i ch ky, va khai pha t đươ c ti nh thương vô điê u kiê n va lo ng tư đo se lơ n dâ n ma nh trong ta. Vơ i tâm hô n trong sa ng, chu ng ta đoa n đươ c vô minh va thay thê no bă ng ca i nhi n, ca i biê t chân chi nh, đu ng đă n, thư c tiê n 1. Vơ i lo ng tư nguyê n tư pha t, chu ng ta không co n bi chi phô i a nh hươ ng bơ i như ng y nghi, ca m quan tu y hư ng bô c đô ng ma thư c ha nh râ t tư nhiên mo i phương ca ch đê mang đê n an vui hư u i ch cho mo i ngươ i, mo i loa i trong bâ t cư ti nh huô ng na o ma chu ng ta co thê la m đươ c. Đê pha t triê n tâm tư va tri tuê, chu ng ta ca ng lu c ca ng tư bă ng lo ng hơn vơ i hiê n tra ng cu a mi nh, va ca ng nhâ n chân ra ca i gi thư c sư quan tro ng nhâ t cu a mi nh, cu a ngươ i; cho nên thay vi day tay mă m miê ng chô ng tra la i cuô c đơ i vơ i tha i đô bâ t ma n, bư c xu c vi muô n đo i ho i nhiê u thêm, sơ hư u nhiê u thêm vê ngu du c: ta i, să c, danh, thư c, thu y (tiê n ta i, să c đe p, danh tiê ng, ăn uô ng, ngu nghi ), chu ng ta 1 Chi nh kiê n, Chi nh tư duy. Khai phóng thức tâm 23

24 se biê t chuyê n ho a tha i đô, tâm tư cu a mi nh đê biê t sô ng tri tu c, hy la c ơ bâ t cư hoa n ca nh na o, tra ng huô ng na o va vơ i ai. Chu ng ta se ha nh phu c va la m cho đơ i thêm phâ n y nghi a hơn, ti ch cư c hơn, vui ve hơn. Co mô t sô ngươ i cho ră ng đa o Phâ t bi quan, tiêu cư c va sô ng xa rơ i thê tu c. Không pha i thê đâu, ca c ba n, ma hoa n toa n ngươ c la i. Mă c du chu ng ta biê t la câ n pha i tra nh xa như ng nhân duyên khiê n chu ng ta vươ ng va o vo ng đă m nhiê m uê trươ c cu a trâ n tu c, chu ng ta cu ng không cha n nga n, yê u đuô i, bi lu y, mâ t đi nh hươ ng, ma co n hơn thê nư a, qua sư tư duy nhâ n đi nh chuâ n xa c cu a tri tuê, chu ng ta ca ng thông tha i, ti nh thư c hơn đê giu p mi nh, giu p ngươ i thoa t kho i ta kiê n va như ng nhân duyên xâ u a c khiê n con ngươ i bi mê đă m, châ p thu va khô đau. Chu ng ta ca ng quan tâm tơ i mo i ngươ i hơn. Chu ng ta ca ng thiê t thư c la m nhiê u viê c hư u i ch, tô t đe p hơn cho mo i ngươ i, mo i loa i chung quanh chu ng ta hơn. Ba ca i nô i. Đư c Phâ t đa du ng vi du ba ca i nô i đê gia i thi ch la m sao diê t trư đươ c như ng chươ ng nga i khi tu ho c. Ca i nô i thư nhâ t la ca i nô i bi u p xuô ng đâ t. Chă ng co ca i gi co thê chư a đư ng đươ c bên trong. Đo la vi du như chu ng ta đang đo c kinh sa ch nhưng đô ng thơ i la i coi tivi. Chu ng ta bi phân tâm đê n nô i không co gi hoă c co râ t i t như ng gi chu ng ta đo c đươ c lưu giư la i trong tâm tri. Ca i nô i thư hai la ca i nô i bi lu ng lô ơ đa y. Co thê co ca i gi bên trong nhưng no không câ t chư a đươ c vi no đa bi lu ng lô. Chu ng ta co thê đo c kinh sa ch đo, nhưng khi co ai ho i la ca i chương sa ch đo, chương kinh đo no i ca i gi... chu ng ta chă ng thê nhơ nô i. 24 Rộng mở tâm hồn

25 Ca i nô i thư ba thi dơ bâ n. Ngay ca khi chu ng ta ro t sư a sa ch tươi va o trong nô i, sư a co n đo nhưng đa bi dơ bâ n, không uô ng đươ c. Vi du na y cu ng giô ng như chu ng ta co thê giư đươ c như ng gi chu ng ta đo c, nhưng chu ng ta chă ng thê hiê u chuâ n xa c đi ch thư c đươ c y nghi a vi chu ng đa bi nhiê m bâ n bơ i như ng tư tươ ng, đi nh kiê n sai lê ch cu a chu ng ta. Thâ t kho ga t bo đươ c qua mô t bên như ng đi nh kiê n bơ i vi co đôi khi chu ng ta cu ng không nhâ n ro đươ c tư tươ ng cu a mi nh. Mô t gia thiê t nên la m la chu ng ta ha y cô gă ng suy nghi va hiê u tư ng đê mu c theo nô i dung cu a no, va không lâ p luâ n la i theo ca i hê thô ng tư duy na o ma chu ng ta đa ho c. Bă ng ca ch đo, chu ng ta se qua n sa t tiêu đê đo vô tư hơn vơ i mô t tâm tri trong sa ng tươi ma t. Mô t khi chu ng ta đa ho c hiê u gia o pha p đu ng đă n, chuâ n mư c, ra nh ma ch theo đu ng tinh thâ n nô i dung, y nghi a cu a chân ly, chu ng ta se thâ y ro la m sao gia o ly đa o Phâ t la i khê hơ p vơ i tâm ly ho c, khoa ho c hay bâ t cư mô t hê thô ng triê t ho c, tôn gia o, đa o gia o na o. Quyê n sa ch na y không viê t bơ i mô t ho c gia na o, ma chi đươ c viê t bơ i mô t ngươ i muô n chia se suy tư, ca m nhâ n, kinh nghiê m cu a mi nh đê n ngươ i kha c. Chu ng ta không như ng chi khai triê n như ng gi Phâ t da y ma co n a p du ng thư c ha nh ngay trong đơ i sô ng cu a mi nh. Chu ng ta cu ng không câ n pha i xưng danh la đê tư Phâ t trên con đươ ng ti m chân ly va ha nh phu c, bơ i vi sô ng ha nh phu c an la c la quan điê m, mu c tiêu chung cu a chu ng sinh. Mo i ngươ i, mo i loa i đê u mong câ u đươ c sô ng an bi nh, vui ve va đâ y đu. Đo chi nh la phương pha p cu a đa o Phâ t. Khai phóng thức tâm 25

26

27 PHÂ N HAI Thư c ha nh hiê u qua vơ i như ng ca m xu c 1. Ha nh phu c ơ đâu: Ha y nhi n thâ t ro kinh nghiê m sô ng cu a chu ng ta Đa o Phâ t gia i ba y như ng đau khô cu a con ngươ i, nguyên nhân cu a khô, phương pha p diê t khô va tra ng tha i an la c sung ma n sau khi đa đoa n trư đươ c đau khô. Nê n gia o ly siêu viê t đo đa giu p ngươ i ta ho c hiê u va ha nh tri thâ t hiê u qua phương pha p đoa n tâ n khô đau trên nê n ta ng tư bi va tri tuê. Phương pha p đo râ t thiê n xa o, ky thuâ t va hê thô ng đê n mư c co thê chư a la nh tâ t ca như ng căn bê nh thơ i đa i, như ng vâ n na n kho khăn cu a đơ i sô ng va như ng rô i loa n tâm ly cu a con ngươ i. Theo gia o ly nha Phâ t, chi trong thơ i gian mô t nga y thôi, tâm niê m con ngươ i tra i qua nhiê u loa i ca m xu c kha c nhau: lu c thi yêu thương tư ho a, lu c thi ghen ghe t đô ky, lu c thi i ch ky sân hâ n, lu c thi bi nh đă ng vi tha, lu c thi vô minh tăm tô i, lu c thi tri tuê sa ng suô t... thay Khai phóng thức tâm 27

28 đô i thăng trâ m bâ t đi nh. 2 Tuy nhiên như ng loa i ca m xu c na o thâ t trinh nguyên thanh khiê t, chan ho a ti nh thương nhân a i thi gia tri va đa ng đươ c gi n giư tôn tro ng; co n loa i tâm ly na o như ganh ti, tham nhiê m, sân hâ n, oa n thu, ra ng buô c, he p ho i, tư lơ i, kiêu căng, nga o ma n... la m ô uê ba n tâm va gây cho ngươ i bâ t an kho chi u thi pha i loa i bo diê t trư tâ n gô c. Trong như ng chương cu a Phâ n Hai na y, chu ng ta se qua n sa t như ng loa i ca m xu c thiê n, bâ t thiê n va khai triê n như ng phương pha p gia i đô c đê an di u va chuyê n ho a chu ng. Tâ t ca như ng tra ng tha i, ha nh đô ng bâ t đi nh cu a chu ng ta đê u bă t nguô n tư tư tươ ng sai lê ch la ha nh phu c va đau khô đê u đê n tư bên ngoa i. Ngươ i ta thươ ng cho ră ng ngươ i kha c, chuyê n kia, ly do đo, nguyên nhân na y, v.v. va v.v... la như ng yê u tô khiê n cho ho đau khô hay vui ve. Do đo ho luôn dư a trên như ng yê u tô bên ngoa i ma con ngươ i tiê p câ n qua năm gia c quan thâ y, nghe, nê m, ngư i, xu c cha m ma đa nh gia sư viê c. Ho cho ră ng ha nh phu c đang nă m ơ đâu đo bên ngoa i, nơi con ngươ i đo, nơi vâ t đo, nơi chô đo... va ho rong ruô i cha y theo ti m câ u chiê m giư ngươ i hay vâ t ma ho ngô nhâ n la se mang đê n tho a ma n va ha nh phu c sung sươ ng cho mi nh. Cu ng trên sư suy nghi đo, ho tra nh ne tâ t ca như ng ai, như ng ca i gi se khiê n ho bâ t an vi ho nghi ră ng sư khô đau na y cu a ho la do ngươ i kha c đem tơ i. Ca i quan niê m la ha nh phu c hay đau khô đê n tư bên ngoa i đo đa khiê n cho con ngươ i lâm va o ti nh tra ng kho xư, bơ i vi chu ng ta se không bao giơ điê u phu c đươ c ngươ i hay hoa n ca nh chung quanh chu ng ta. Chu ng ta 2 Mươ i ca nh giơ i: Đi a ngu c, Nga qu y, Ba ng sinh, A Tu La, Nhân, Thiên, Thanh Văn, Duyên Gia c, Bô Ta t, Phâ t. 28 Rộng mở tâm hồn

29 cô gă ng chiê m giư như ng gi chu ng ta muô n; chu ng ta su ng su c cha y đi ti m kiê m hoa i như ng gi chu ng ta cho la se mang đê n ha nh phu c cho mi nh. Nhưng ha y thư ho i mô t ngươ i râ t gia u co, vâ t châ t sung ma n la ho co thư c sư hoa n toa n tho a ma n không? Ho co thư c sư hoa n toa n bă ng lo ng vơ i như ng gi ho đang sơ hư u đây không? Co thư c sư ha i ho a vui ve vơ i như ng ngươ i thân, chô ng vơ, con ca i hay ba n be, đô ng nghiê p cu a ho không? Cu ng thê, mô i khi bi bư c xu c hay gă p ră c rô i gi, chu ng ta đê u đô lô i cho ngươ i va hoa n ca nh bên ngoa i. Khi chu ng ta co n nho, co n tre, mô i lâ n chu ng ta bi cha me mă ng, chu ng ta kho c lo c, giâ n hơ n hay nô i loa n chô ng la i me cha. Khi trươ ng tha nh ra đơ i, chu ng ta tiê p xu c vơ i mo i ngươ i qua công viê c, xa hô i thi chu ng ta la i bă t be, kho dê hay tru t như ng bư c do c kho chi u, không ha i lo ng co khi vô ly lên nhân viên dươ i quyê n, ngươ i thân hay thâ m chi ca đê n ngươ i trên chu ng ta như cha me, thâ y cô, ông chu, v.v Chu ng ta mong muô n ngươ i kha c pha i chu y đê n mi nh, pha i cư xư đe p vơ i mi nh, pha i đă c biê t vơ i mi nh. Nhưng chu ng ta không nghi la như ng ngươ i xung quanh chu ng ta không pha i la như ng hi nh nô m; ho đâu co muô n hay cu ng đâu co câ n pha i theo y muô n sơ thi ch cu a mi nh cho nên chu ng ta ca u ki nh, bư c bô i, bư c xu c vi ca i y muô n thay đô i ngươ i kha c theo quan niê m cu a mi nh ma không đươ c. Cuô c đơ i chu ng ta se luôn buô n phiê n bâ t an hoa i nê u chu ng ta sô ng theo ca i tư tươ ng he p ho i vô ly muô n a p bư c ra ng buô c ngươ i kha c đo, va thâ t buô n cươ i bâ t ha nh thay, ca i thê giơ i loa i ngươ i na y không bao giơ chi u hơ p ta c vơ i chu ng ta đâu! Như ng kê hoa ch va mơ ươ c cu a chu ng ta chi thư c hiê n đươ c phâ n na o ma thôi. Mă c du Khai phóng thức tâm 29

30 co thê chu ng ta đa tha nh công (ta m thơ i) chinh phu c hay chê ngư điê u khiê n đươ c ai đo, chu ng ta cu ng không thê biê t hê t đươ c như ng tư tươ ng, ca m xu c cu a ngươ i kha c hoă c co ra lê nh bă t buô c thi cu ng chă ng bao giơ biê t đươ c toa n bô sư thư c tâm tư cu a ho ca. Khi chu ng ta sơ hư u đươ c như ng gi mi nh muô n thi chu ng ta ha o hư ng, phâ n khi ch, khoa i tra, tư đă c. Khi chu ng ta thâ t ba i thi đau khô, tuyê t vo ng, trâ m uâ t tra n ngâ p tâm hô n. Như như ng con yo-yo tưng lên tưng xuô ng, tâm hô n chu ng ta cu ng thăng trâ m bâ t đi nh tu y theo ngươ i na o, sư viê c na o ma chu ng ta cho la quan tro ng vơ i mi nh. Hôm nay chu ng ta chi câ n lă ng le qua n chiê u nô i tâm, nhi n thă ng va o ca i mơ tâm tươ ng rô i nu i: buô n vui, thương ghe t, ưa thi ch, cha n nga n... đo đê nhâ n thư c ro con ngươ i mi nh, tư tươ ng mi nh, ha nh xư cu a mi nh qua thân, khâ u, y đê rô i pha i chuyê n ho a toa n diê n. Qua sư qua n chiê u nô i tâm đo, chu ng ta se thâ y ro ră ng ha nh phu c hay đau khô không hiê n hư u thư c thê trong như ng sư kiê n bên ngoa i. Nê u như ng ca i gi bên ngoa i la m chu thi chu ng ta đa bi a nh hươ ng va bi điê u ha nh theo ca c nhân tô ta c đô ng bên ngoa i đo tư lâu rô i. Không, không pha i vâ y. Vi du như: ngươ i na y thi ch nha c tre, ngươ i kia thi ch nha c xưa. Khi co n tre, chu ng ta thi ch đo c sa ch hay xem phim ha i hươ c; giơ lơ n tuô i rô i, chu ng ta la i thâ y mâ y loa i gia i tri đo nha m cha n qua. Chi nh như ng thay đô i đo cho chu ng ta kinh nghiê m ră ng như ng yê u tô bên ngoa i không thê điê u khiê n ma tra i la i tu y thuô c va o ca m quan cu a chi nh mi nh. Qua nhâ n đi nh trên, chu ng ta biê t co sư liên hê giư a con 30 Rộng mở tâm hồn

31 ngươ i va sư vâ t, thi chu ng ta cu ng co thê thay đô i như ng sai lâ m tư tươ ng, ha nh đô ng cu a mi nh va mo i ngươ i thâ t khe o le o va thông minh. Như thê chu ng ta se tương quan vơ i va n hư u thư c tiê n hơn, hơ p ly hơn, ha i ho a tô t đe p hơn. Loa i trư như ng vo ng ti nh uê nhiê m (như oa n hâ n, ra ng buô c, tham đă m, ganh ti, thiê n câ n, he p ho i, vi ky...), chu ng ta se thân câ n tiê p đa i ngươ i thăng bă ng hơn, bi nh đă ng hơn, đu ng đă n hơn, chuâ n mư c hơn va nhâ t la chân chi nh hơn đu ng theo gia o pha p nha Phâ t nê u chu ng ta la Phâ t tư. 2. Khai pho ng nô i đau cu a lo ng chiê m hư u: Sô ng mô t đời sô ng nô i ta i thăng bă ng Ba n co biê t ngươ i na o ha i lo ng vơ i như ng gi ngươ i đo đang co hay không? Phâ n đông chă ng co mô t ai tho a ma n ha i lo ng ca. Ho muô n co nhiê u tiê n hơn, đi du li ch nhiê u hơn, mua să m đô đa c y phu c nhiê u hơn, xe mơ i, nha mơ i... cho chi nh ba n thân ho, cho gia đi nh thân quyê n cu a ho. Co ngươ i thi bư c xu c đau khô vi không thê co đươ c ca i gi ho thi ch, va ngay ca khi đa co mo n đô ưa thi ch â y, ho la i bâ t an lo lă ng vi như ng ca i ho a đơn tra tiê n va o cuô i tha ng. Co ngươ i thi la i khô sơ ra ng buô c va o như ng đô vâ t sơ hư u đê n nô i co khi thâ t điên ba t đa o vi mô t mo n đô quy gia na o đo bi mâ t hay mô t mo n ba o vâ t gia truyê n bi hư, bi vơ. Suô t ca nga y chu ng ta luôn hươ ng ngoa i lo lă ng ti m câ u. Tư sa ng đê n tô i chu ng ta luôn khao kha t đươ c thâ y như ng đô vâ t đe p, nghe như ng tiê ng êm tai, ngư i như ng mu i thơm, nê m mo n ngon vâ t la, va xu c cha m như ng gi trơn mi n, ma t tay. Nê u đươ c như vâ y, chu ng ta râ t vui sươ ng Khai phóng thức tâm 31

32 tho a thi ch; ngươ c la i thi chu ng ta se ca m thâ y kho chi u, bư c bô i, ca u ki nh khi pha i thâ y, nghe, ngư i, nê m, xu c cha m vơ i như ng gi xâ u xi, chươ ng tai, gai mă t, hôi ha m, dơ bâ n va thô nha m. Hă ng nga y, tra ng tha i tâm cu a chu ng ta thăng trâ m bâ t đi nh, tu y thuô c theo như ng ca m quan thi ch hay không thi ch khi tiê p câ n ngoa i vâ t cu a chi nh mi nh. Mă c du sư vui thi ch cu a chu ng ta sinh khơ i theo ca nh vâ t va gia c quan, sư vui thi ch đo la i râ t giơ i ha n. Nê u chu ng ta qua n sa t thâ t sâu xa đơ i sô ng cu a mi nh, chu ng ta se thâ y ră ng ca i gi tho a ma n chu ng ta va o lu c na y thi chi nh no cu ng se đem la i khô đau cho chu ng ta va o phu t giây kha c. Vi du như: khi bă t đâ u ăn mo n mi nh khoa i khâ u thi chu ng ta râ t ha hê tho a ma n, nhưng nê u ăn nhiê u qua thi mo n ngon đo la i la m cho mi nh si nh bu ng, anh a ch đau, kho chi u. Tiê n ba c cu ng vâ y, no giu p chu ng ta co cơ hô i tho a ma n lo ng tham sơ hư u râ t nhiê u thư, nhưng chi nh no la i la nguyên nhân khiê n chu ng ta lo sơ buô n phiê n, co khi co n gây ra nguy hiê m mâ t ma ng. Như ng đô vâ t hay con ngươ i ma chu ng ta ba m vi u chiê m giư đo không bao giơ va co thê mang la i an vui lâu da i cho chu ng ta ca. Theo gia o ly nha Phâ t, tâ t ca chu ng sinh đê u đươ c pha i sô ng an la c va ha nh phu c. Tuy nhiên, chu ng ta câ n hiê u triê t đê ha nh phu c la gi, thê na o la ha nh phu c thư c sư va ca i gi la cô i nguô n cu a ha nh phu c. Co nhiê u câ p đô ha nh phu c va tho a ma n ca m quan la mô t trong như ng câ p đô â y. Gia o ly nha Phâ t da y không pha i chi sơ hư u như ng gi chu ng ta thi ch hay gâ n gu i thân câ n như ng ngươ i chu ng ta yêu mê n mơ i go i la ha nh phu c, ma đa o Phâ t co n hươ ng dâ n chu ng ta vươn tơ i mô t ha nh phu c thanh khiê t, tuyê t đô i va cao thươ ng xuâ t pha t tư sư chuyê n ho a toa n diê n tâm thư c cu a chu ng ta. 32 Rộng mở tâm hồn

33 Đư c Phâ t đa qua n chiê u va gia c ngô ră ng con ngươ i không thê ha nh phu c an la c khi ho ba m vi u ra ng buô c va o như ng ngoa i vâ t. Vâ n đê không pha i la do ngoa i vâ t ma chi nh la do ca ch con ngươ i tư ra ng buô c mi nh va o như ng ngoa i vâ t đo. Lo ng chiê m hư u pha t sinh thê na o? Đo co pha i la phương ca ch hư u hiê u va câ n thiê t khi tiê p xu c vơ i ngươ i kha c va đô vâ t xung quanh hay không? Ra ng buô c la tha i đô đa nh gia qua cao phâ m châ t cu a mô t ngươ i hay mô t vâ t va na y sinh lo ng chiê m hư u va o đo. No i ca ch kha c, chu ng ta pho ng đa i lên ngươ i na o đo, vâ t na o đo như ng tô châ t ma thư c tê ngươ i đo, vâ t đo không co hoă c cươ ng điê u lên như ng gi ma ngươ i đo, vâ t đo co. Ra ng buô c chi nh la mô t quan điê m không thư c tê va chi nh quan điê m sai lê ch đo khiê n chu ng ta mơ hô va ngô nhâ n. Vi du như thư c phâ m chă ng ha n, bơ i vi hâ u hê t ngươ i na o cu ng đă m châ p thi ch ăn. Khi chu ng ta ngư i hay thâ y mô t mo n gi ngon, chu ng ta muô n ăn no liê n. Chu ng ta cho ră ng sư sung sươ ng hiê n hư u trong mo n ngon đo, va se ha nh phu c nê u đươ c ăn mo n ngon đo. Chu ng ta nghi ră ng ca i my vi tuyê t cu me o đo cu a thư c ăn co mă t đô c lâ p bên ngoa i chu ng ta, va chu ng ta cho đo la ba n châ t cu a thư c phâ m. Sư suy đoa n như thê co chi nh xa c không? Nê u ba n châ t cu a thư c phâ m tuyê t my như vâ y thi mo i ngươ i đê u pha i thi ch như nhau, va nê u ba n châ t no đu ng la vâ y thi no se luôn luôn như vâ y, không thay đô i. Nhưng nê u ca i mo n ngon đo dư thư a va đê qua đêm thi sao? No se bi thiu thô i, đô i ma u, kho ngư i va không ăn đươ c. Nê u qua thư c mo n ăn đo đem la i ha nh phu c cho chu ng ta thi ca ng ăn, chu ng ta ca ng đươ c ha nh phu c chư sao la i tra i nghi ch, mâu thuâ n khi thi ngon, khi thi la i ghê sơ? Khai phóng thức tâm 33

34 Mă c du co thê no i như ng lâ p luâ n trên chi la quan niê m thê chư ng ca nhân thôi, nhưng cu ng kha quan tro ng nê u chu ng ta chi u kho ti m hiê u sâu thêm, ky ca ng hơn, chi tiê t hơn vê chi nh nô i tâm cu a chu ng ta qua như ng tiê p câ n tương quan vơ i ngoa i vâ t chung quanh, va trên nê n ta ng Chi nh tư duy đo, chu ng ta se sô ng tô t đe p hơn, thư c tê hơn, sa ng suô t hơn, kha c vơ i như ng gi chu ng ta chi suy diê n mơ hô gia đi nh theo ca m ti nh gia c quan trươ c kia. Va mô t khi chu ng ta đa nhâ n đi nh ro ra ng minh ba ch mo i vâ n đê rô i, chu ng ta se không bi ra ng buô c đă m nhiê m va o ngoa i vâ t nư a. Sư minh triê t no i trên không co nghi a la chu ng ta không ăn uô ng gi ca, không biê t thươ ng thư c gi nư a hê t. Chu ng ta vâ n ăn, vâ n uô ng đê sô ng chư, nhưng tư bây giơ chu ng ta đa co mô t ca i nhi n thư c tiê n va thăng bă ng vê thư c ăn chă ng ha n (chi đơn cư thư c ăn, chư co n nhiê u thư kha c câ n pha i sa ng suô t nhâ n thư c). 3 Nê u chu ng ta xem thư c ăn chi la mô t phương thuô c đê chư a bê nh đo i gâ y va nuôi dươ ng cơ thê thi chu ng ta se bi nh tha n hơn, bă ng lo ng vơ i như ng gi chu ng ta đang ăn (hay đang co ). Chi nh tha i đô an nhiên biê t đu, i t tham muô n đo la mô t ân su ng, bơ i vi chu ng ta se không co n bi thư c ăn (hay ngươ i kha c, ngoa i vâ t) chi phô i, a nh hươ ng hay chi huy chê ngư chu ng ta nư a. Đư c Phâ t đa da y trong kinh Pha p Cu : Nguô n gô c cu a tham du c La do vo ng tươ ng sinh Nê u tâm chă ng nghi tươ ng 3 Lơ i ngươ i di ch. 34 Rộng mở tâm hồn

35 Ái du c se không sinh. La ngươ i tu Chi nh đa o Đư ng cu ng vơ i a i du c Pha i đoa n gô c a i du c Gô c rễ chă ng chô sinh Chơ như că t co lau Khiê n (vo ng) tâm sinh trơ la i. Như ng loa i ta kiê n, ta tư duy la m sinh trươ ng lo ng a i hư u lơ n ma nh trong chu ng ta. Như ng ta tư duy đo la : 1. Mô i tương quan giư a con ngươ i va đô vâ t không thay đô i. 2. Ngoa i vâ t đem la i ha nh phu c lâu bê n cho chu ng ta. 3. Sư tinh khiê t cu a ngoa i vâ t. 4. Ba n châ t cu a ngoa i vâ t la thươ ng hă ng, lâu da i, thư c co. Đo chi nh la như ng suy nghi nhâ n đi nh sai lâ m vê ti nh châ t vô thươ ng cu a va n hư u khiê n chu ng ta trôi lăn ma i trong vo ng sinh tư luân hô i khô đau bâ t tâ n. Sư thay đô i: Quy luâ t không thê tra nh kho i cu a tuô i gia. Mă c du chu ng ta vô n biê t thâ t thông tha i la chu ng ta se không bao giơ tre ma i, nhưng mi a mai thay, tâ n sâu trong tâm kha m, chu ng ta không muô n nghi hay không da m nghi la mi nh se gia. Chu ng ta vâ n mong muô n đươ c tre đe p ma i, vi thê khi chu ng ta nhi n la i như ng tâ m hi nh ma mi nh đa chu p va i tha ng trươ c, va i năm trươ c, chu ng ta ha hô c miê ng sư ng sô t thâ y sao mi nh thay đô i nhanh thê : ki a to c đa điê m ba c nhiê u hơn, ru ng nhiê u hơn, na o da de bê ch ba c đươ m ne t nhăn nhiê u hơn, ke m tươi sa ng Khai phóng thức tâm 35

36 hơn, bu ng xê, că m no ng, kho e mă t thi hă n dâ u chân chim thâ y ro va du co sư du ng nhiê u loa i kem chô ng nhăn, nhuô m to c hay đi thâ m my viê n căng da sư a mu i, uô ng đu loa i thuô c bô da bô xương, v.v. va v.v... thi cơ thê cu a chu ng ta vâ n yê u ơ t đi, ke m hâ p dâ n đi, nhưng chu ng ta na o co châ p nhâ n sư thâ t phu pha ng đo chư??? Chu ng ta cư gô ng mi nh chô ng tra ca i quy luâ t kinh khiê p cu a tuô i xê chiê u, chu ng ta tăng tô c cô hê t sư c gâ p mâ y lâ n bi nh thươ ng: na o tâ p thê du c, na o cha y bô, na o đa p xe, na o bơi lô i, na o đa nh banh, na o đa bo ng đa câ u thi ca i năng lươ ng tre trung kho e ma nh nga y na o nga y nao đo cư tha n nhiên ta n nhâ n dâ n dâ n suy ta n ca n kiê t đi. Chu ng ta ca m nhâ n ro ra ng ti nh tra ng xuô ng dô c cu a cơ thê mi nh; chu ng ta nhi n thâ y ro ra ng sư khă c nghiê t cu a dâ u â n thơ i gian hă n trên ne t ta n phai cu a să c diê n va chi nh sư phai ta n đo gây cho chu ng ta biê t bao khô đau va sơ ha i. Râ t nhiê u ngươ i (nhâ t la pha i nư ) đa đang vô cu ng bâ t an va lo lă ng khô sơ vi ca i dâ u hiê u không thê tra nh kho i tuô i gia. Văn ho a phương Tây, vơ i sư tâ p trung toa n diê n trên tuô i tre, năng lư c sung ma n va ve đe p thê châ t, đa ta o nên sư bâ t ma n, lo ng bâ t an cho chi nh dân tô c xư sơ ho khi ngươ i ta đô i diê n vơ i ca i gia, ca i yê u. Nê u ngươ i Âu My nhâ n thư c ro ra ng thư c tê va châ p nhâ n ba n châ t thay đô i không tra nh ne đươ c cu a hi nh vo c bên ngoa i thi ca i sơ, ca i buô n, ca i lo tuô i gia se bơ t dâ n đi sư c công pha cu a no trên tâm ly ho, va chă c chă n mô t nga y no se bi triê t tiêu, không thê đe do a nư a. Mô i mô t phu t giây qua đi la mô i mô t tê ba o trong ta gia yê u, suy ta n, ca n kiê t va cu ng chă ng co mô t ca i gi co thê ngăn ngư a chô ng la i đươ c ca i gia. Chu ng ta câ n pha i qua n chiê u vâ n đê thư c ta i đo va không như ng la pha i hiê u 36 Rộng mở tâm hồn

37 thâ u mô t ca ch minh triê t ma co n câ n pha i châ p nhâ n sư thâ t đo tâ n cu ng tâm hô n mi nh. Mô t khi chu ng ta đa thâ m thâ u sư kiê n thư c tê đo rô i, chu ng ta se không co n nga c nhiên hay đau khô nư a khi ca i gia đê n vơ i mi nh thư c sư. Quy luâ t ma! Co pha i thê châ t mang ha nh phu c lâu da i la i cho con ngươ i? Điê u thư hai la chu ng ta tươ ng la thê châ t đem la i ha nh phu c lâu da i cho chu ng ta. Chu ng ta quan tâm qua mư c vê sư c kho e. Co nhiê u ngươ i cưng dươ ng nuông chiê u thân thê qua đô đê n nô i mơ i hu ng hă ng ho va i tiê ng la pha i đi kha m ba c si ngay, mơ i xô mu i ê â m ngươ i mô t chu t la gâ p gâ p chi ch ngư a, châm cư u, xoa bo p hay ti m thuô c ti m dâ u... Chi nh ca i sư chăm so c thân thê qua đô đo khiê n mo i ngươ i co thê kho chi u va no cu ng gây ra a p lư c, trâ m ca m, hoang tươ ng cho chu ng ta mô t khi chu ng ta bi bê nh lâu kho i. Mă c du không mô t ai muô n bi bê nh ca, nhưng cơ thê con ngươ i la nguyên nhân cu a bê nh tâ t. Ai da m ba o đa m la mi nh se không bao giơ bê nh? Nê u tâm ly chu ng ta châ p nhâ n sư thâ t đương nhiên la co thân la co bê nh, châ p nhâ n sư yê u ơ t mong manh cu a ca i thân xa c vâ t ly na y, thi mô t khi căn bê nh du nhe, du nan y thư c sư đê n thi chu ng ta cu ng se bi nh ti nh đo n nhâ n no, bi nh ti nh ư ng pho no, va rô i ngay ca lu c nă m trên giươ ng bê nh, chu ng ta vâ n co thê mi m cươ i thư tha i. Ca i tha i đô an nhiên thư tha i đo chă c chă n tâ t nhiên se giu p chu ng ta bi nh phu c kho i bê nh sơ m hơn, tô t hơn, kê t qua hơn khi tri liê u. Thê châ t na y co thư c la thanh khiê t không? Mô t điê u lâ m lâ n nư a la ngươ i ta thươ ng cho ră ng thân Khai phóng thức tâm 37

38 xa c va da ng ve bên ngoa i cu a mi nh la trong sa ch va hâ p dâ n, cho nên ho luôn trau chuô t trang điê m cho ca i thân xa c na y. Co nhiê u ngươ i tư ky ră ng ho chi ca m thâ y co gia tri, tươi đe p, hâ p dâ n khi da ng ve bên ngoa i cu a ho thâ t chi nh tê, hoa n ha o chi n chu trong bô ca nh sang tro ng đă t tiê n hay dươ i ca i lơ p da y son phâ n my phâ m hoă c sau khi gia i phâ u thâ m my, hoă c vơ i mô t thân hi nh lư c lươ ng săn chă c, mô t thân hi nh co như ng đươ ng cong tuyê t my... do đo ho trau chuô t chưng diê n câ u ky va ca m thâ y tư tin hơn dươ i ca i vo bo c bê ngoa i đo. Nhưng ha y thư mô t lâ n chu ng ta tư ho i: Mu c đi ch đơ i sô ng con ngươ i la gi? Co pha i la đê la m đe p bên ngoa i hay la đê pha t huy tri tuê va rô ng mơ tâm hô n? Trung thư c ma no i, trên cuô c đơ i na y, mo i ngươ i co thê đa nghe, đa biê t, đa thâ y, đa gă p râ t nhiê u ngươ i không đe p, không hâ p dâ n gi ca... nhưng ho la i sơ hư u đươ c như ng tô châ t hoa n ha o như duyên da ng, vui ve, thân thiê n, ha i ho a va nhâ t la lo ng chân tha nh khiê n ngươ i kha c đê n vơ i ho dê da ng cơ i mơ va lâu da i hơn. Chi nh như ng phâ m ha nh nô i ta i đo quan tro ng hơn va tô n ta i lâu bê n hơn ca i đe p ha o nhoa ng bên ngoa i, tuy nhiên như ng phâ m ha nh cao đe p đo không đê n mô t ca ch ti nh cơ, ma đa qua sư du i ma i, sư a đô i va trui luyê n bê n bi đê chuyê n ho a nô i tâm. Le di nhiên khi nhâ n thư c ro ca i Đe p nô i ta i, chu ng ta cu ng không pha i ruô ng bo hâ t hu i ca i thân xa c bên ngoa i, chu ng ta vâ n ăn uô ng, vâ n giư cho no đư ng he o gâ y, đư ng bê nh... nhưng điê u quan tro ng (tôi) muô n nhâ n ma nh ơ đây la lo ng tham đă m châ p thu cu a chu ng ta. Chu ng ta vâ n sinh hoa t bi nh thươ ng; chu ng ta vâ n uô ng thuô c chư a tri khi bi bê nh nhưng vơ i mô t tư tươ ng thăng bă ng hơn, tư ta i hơn, buông xa hơn, an la c hơn. Thư ho i như ng 38 Rộng mở tâm hồn

39 nhân vâ t nô i tiê ng (nhâ t la như ng nư minh tinh ma n ba c) xem ho co thư c ha nh phu c an la c không nê u sa ng sơ m thư c dâ y, ho thâ y mô t nê p nhăn ơ đuôi mă t, mô t sơ i to c ba c mơ i nhu ra? Nhâ n thư c đươ c ve đe p nô i tâm quan tro ng hơn să c diê n bên ngoa i, chu ng ta se thê nghiê m ha nh phu c chân thâ t chan chư a trong lo ng, muô n kê t giao vơ i như ng ngươ i ba n chân ti nh va nhơ thê, như ng phâ m ha nh cao đe p cu a chu ng ta se đươ c tăng trươ ng hoa n thiê n hơn. Điê u cuô i cu ng la chu ng ta pha i hiê u ro ra ng ră ng ca i thân xa c na y không co ca i gi go i la mô t thư c thê trươ ng tô n. Trong ca i cơ thê ma chu ng ta đă m châ p ôm giư nâng niu na y, chu ng ta không ti m thâ y mô t ca i na o cô đi nh lâu bê n ca. Theo sư nghiên cư u phân ti ch cu a ca c nha ba c ho c, ca i thân xa c na y chi la mô t tô ng hơ p cu a vô lươ ng ha t nhân nguyên tư. Ca c khoa ho c gia đa phân ti ch trong cơ thê con ngươ i co n co nhiê u khoa ng trô ng hơn như ng vu ng co ha t nhân nguyên tư, va như ng ha t nhân na y luôn luôn trong tư thê chuyê n đô ng, không đư ng im; cho nên nê u chu ng ta ti m kiê m mô t ca i tô ng thê na o mê nh danh la ca i thân cu a tôi thi thư c la hoa n toa n mâ t công. Không bao giơ co mô t ca i hiê n tươ ng ti nh cô đi nh na o đươ c ga n cho ca i tên la thân xa c ca, vi ca i đươ c mê nh danh la thân xa c cu a tôi đo chi la mô t sư tô ng hơ p cu a ca c ha t nhân nguyên tư trong mô t hi nh thê đă c biê t na o đo nên no cu ng chă ng co ca i gi go i la đe p hay xâ u ca. Bô n quan niê m sai lâ m trên đa thô i phô ng lên đă c ti nh cu a thê châ t con nguơ i. Chi nh điê u đo đa khiê n chu ng ta châ p chă t y nghi la se đươ c tre ma i không gia, đươ c kho e ma i không bê nh va đươ c đe p ma i không xâ u; va cu ng Khai phóng thức tâm 39

40 chi nh sư châ p thu đo đa khiê n cho chu ng ta bâ t ma n va lo lă ng. Vâ y thi co ca ch suy nghi na o kha c không khi no i đê n thê châ t? Co chư. Chu ng ta nên nghi thê na y: Tôi co thê la m cho đơ i tôi thêm phâ n y nghi a bă ng ca ch ca i thiê n, thăng hoa ti nh ca ch cu a tôi, giu p mo i ngươ i xung quanh tôi va cô ng hiê n ta i tri, sư c lư c cu a tôi cho xa hô i. Thân xa c na y cu a tôi chi la mô t cô xe, mô t phương tiê n giu p tôi thư c hiê n đươ c như ng suy nghi đo ; vi thê tôi pha i giư gi n ca i cô xe thân xa c na y đươ c kho e ma nh, tươi tô t... không pha i vi mu c đi ch tư lơ i i ch ky ca nhân ma vi lơ i i ch ha nh phu c cho mo i ngươ i, mo i loa i. Quan niê m sô ng cho ha nh phu c tha nhân đo thoa t no i ra nghe co ve mơ i la, nhưng dâ n dâ n chu ng ta se quen, se thân thiê n hơn va no se trơ nên tư nhiên như la mô t phâ n thê trong chu ng ta, như hơi thơ, như ma u xương... tư đo chu ng ta se bơ t dâ n đươ c sư đă m châ p va o thê châ t bên ngoa i, chu ng ta se trâ m ti nh hơn khi qua n chiê u đi nh luâ t vô thươ ng đang diê n biê n trên cơ thê mi nh va va n hư u, chu ng ta se ha nh phu c vui ve hơn khi đô i diê n thư c tra ng cuô c đơ i. Con đươ ng đi đê n an la c. Sư ra ng buô c đă m nhiê m chi mang đê n bâ t ma n, không ha i lo ng, bơ i vi ca ng sơ hư u nhiê u thi lo ng tham ca ng tăng, ca ng muô n co nhiê u hơn, muô n chiê m hư u nhiê u hơn, không dư ng la i. Ca i xa hô i vâ t châ t na y khiê n con ngươ i cư ma i tăng trươ ng lo ng tham va bâ t ma n. Khi thi chu ng ta nghe no i ca i mô t thơ i trang quâ n a o, gia y de p, đô vâ t na o đo mơ i mua tha ng trươ c nay đa thay đô i ma u să c, không hơ p gu, lu c thi như ng thiê t bi vâ t du ng như 40 Rộng mở tâm hồn

41 ma y vi ti nh, điê n thoa i, xe hơi... du co n qua tô t vi mơ i mua năm ngoa i, nay cu ng pha i thay ca i mơ i cho hơ p thơ i. Mă c du chu ng ta co râ t nhiê u tiê n đê mua tâ t ca như ng gi chu ng ta thi ch thi chu ng ta cu ng chă ng thê na o sô ng vui đươ c vi tư ng giây, tư ng phu t, tư ng giơ, tư ng nga y cuô c sô ng thay đô i liên miên bâ t tâ n. Chu ng ta se không bao giơ đươ c an la c mô t phu t giây na o khi ma i đă m chi m trong du c la c phu du. Tra i la i, nê u chu ng ta nghi : Như ng gi tôi đang co đây đa đu rô i thi tâm tri chu ng ta se đươ c thư tha i hơn. Không pha i la chu ng ta se không bao giơ mua đô mơ i hay ca i xa hô i na y thôi không pha t triê n nư a. Không pha i vâ y. Nê u chu ng ta câ n mua mo n đô gi đo va co đu điê u kiê n đê mua va mua đê la m gi, co thư c sư câ n thiê t không... thi chu ng ta cư mua, không co gi sai ca. Nhưng du mua hay không mua, tâm tri chu ng ta vâ n luôn thư tha i, an nhiên, không bư c bô i, không vươ ng mă c thi qua thâ t đơ i sô ng chu ng ta se tô t đe p hơn râ t nhiê u so vơ i trươ c kia. Đư c Phâ t đa da y: Nê u ai muô n hy la c, Ha y tư bo châ p thu. Đoa n tâ n đươ c châ p thu, Hy la c se sinh khơ i. Ca ng ba m vi u châ p thu, Hy la c không thê co, Đoa n tâ n đươ c châ p thu, Tri tuê se pha t sinh. Ca ng khao kha t tâ m câ u thi chu ng ta ca ng khô đau Khai phóng thức tâm 41

42 mă c du chu ng ta đang sơ hư u trong tay như ng gi chu ng ta muô n, vi sao? Vi lo ng tham cô hư u cu a con ngươ i không bao giơ dư ng la i; co mô t thi muô n co hai, co trăm thi muô n co nga n, cư thê ma tăng trươ ng. Nê u chu ng ta biê t đu va vui vơ i như ng gi hiê n co thi chu ng ta vâ n la m viê c, vâ n pha t triê n đơ i sô ng theo do ng tiê n ho a cu a xa hô i, nhưng tâm tri cu a chu ng ta đa thăng bă ng, đa khoa ng đa t tư ta i hơn. Khai pho ng tâm thư c kho i lo ng tham, chu ng ta co thê đem la i ha nh phu c va lơ i i ch cho mo i ngươ i mô t ca ch khoa ho c, ky thuâ t va kinh tê hơn. Đâ u tiên thâ t kho đê chu ng ta suy nghi va thư c thi y nguyê n sô ng cho tha nhân, bơ i vi chu ng ta đa qua quen vơ i tâ p khi châ p thu, tham lam. Ca i tho i xâ u đo ma nh liê t đê n nô i no khiê n chu ng ta bâ t an khi sơ pha i mâ t đi mo n đô na o hay ngươ i na o ma chu ng ta trân quy yêu thi ch. Sư bâ t an cu a tâm niê m châ p thu đo đa la m đen tô i đi như ng tư tươ ng thiê n trong chu ng ta va chươ ng nga i cho sư an hươ ng như ng mô i tương quan tô t đe p xa giao va đơ i sô ng vâ t châ t. Nhưng mô t khi chu ng ta nhâ n thư c đươ c ro ra ng sư nguy hiê m tai ha i cu a lo ng kha t a i ra ng buô c, chu ng ta câ n nên diê t trư tư niê m xâ u a c đo đê không co n bi quay quă t đau khô nê u chă ng may chu ng ta không co đươ c mo n đô ưa thi ch hay gâ n gu i đươ c ngươ i na o mi nh yêu quy. Co thi cu ng tô t, ma không co thi cu ng chă ng sao chu ng ta vâ n bi nh thươ ng, vui ve, buông xa, an nhiên. Đô i vơ i mô t sô ngươ i, ca i danh tư buông xa la i ha m y phu đi nh kha c như: â n dâ t, trô n tra nh, không tra ch nhiê m, thơ ơ, lu đu, đơ đâ n Tâ t ca như ng đi nh nghi a đo đê u sai lê ch hoa n toa n vơ i danh tư buông xa. No i mô t ca ch chi nh xa c, buông xa theo đi nh nghi a nha Phâ t la 42 Rộng mở tâm hồn