ÉÉ úié ºÉ úeòé ú Ê ÉÊvÉ É xªééªé ÉÆjÉÉ±ÉªÉ Êuù ÉɹÉÒ +É ÉÞkÉÒ ENGLISH-MARATHI ÉÉ úiééséä ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (98 ªÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéä{éªéèié +tªéé ÉiÉ) (ÊnùxÉÉÆEò

Bản ghi

1 ÉÉ úié ºÉ úeòé ú Ê ÉÊvÉ É xªééªé ÉÆjÉÉ±ÉªÉ Êuù ÉɹÉÒ +É ÉÞkÉÒ ENGLISH-MARATHI (98 ªÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéä{éªéèié +tªéé ÉiÉ) (ÊnùxÉÉÆEò 26 VÉÉxÉä ÉÉ úò, 204 {ɪÉÈiÉ äò ú Énù±É Eäò±ªÉÉ É ÉÉhÉä) Constitution of India (Upto and including the 98 th Amendment) [As modified upto 26 th January, 204] * ɽþÉ úé¹]åõ úévªéésªéé ÉɹÉÉ ºÉÆSÉɱÉxÉɱɪÉÉuùÉ äú +xéö ÉÉÊnùiÉ +ÉÊhÉ ºÉÆSÉɱÉEò, ÉɺÉxÉ ÉÖpùhÉ É ±ÉäJÉxɺÉÉ ÉOÉÒ, ɽþÉ úé¹]åõ úévªé ªÉÉÆSªÉÉuùÉ äú ÉÉ úié ºÉ úeòé úsªéé ÉiÉÒxÉä ÉÖÊpùiÉ É ÉEòÉÊ ÉiÉ 204

2 Constitution of India BSÉ

3 ÉɺiÉÉÊ ÉEò ªÉÉ ÉEòÉ ÉxÉÉSÉÒ ½þÒ {Éʽþ±ÉÒ <ÆOÉVÉÒ- É úé`öò (Êuù ÉɹÉÒ) +É ÉÞkÉÒ +ɽäþ. ªÉÉSÉÒ É úé`öò ÉɹÉäiÉÒ±É {Éʽþ±ÉÒ +É ÉÞkÉÒ ºÉÆSÉɱÉEò, ÉɺÉxÉ ÉÖpùhÉ É ±ÉäJÉxɺÉÉ ÉOÉÒ, ɽþÉ úé¹]åõ ÉɺÉxÉ ªÉÉÆxÉÒ ÉÉ úié ºÉ úeòé úsªéé ÉiÉÒxÉä 979 ÉvªÉä ÉEòÉÊ ÉiÉ Eäò±ÉÒ ½þÉäiÉÒ. ÉÉ úiéésªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉ ÉvªÉä ÉEòÉ ÉxÉÉSªÉÉ Éä³äý{ɪÉÈiÉ Éä³ýÉä Éä³ýÒ Eò úhªééié +ɱÉ䱪ÉÉ ºÉ ÉÇ ºÉÖvÉÉ úhééæséé ºÉ ÉÉ Éä É Eò üxé iªéésªéé ºÉ½þÉ ºÉÖvÉÉÊ úié +É ÉÞkªÉÉ +xéögò Éä 983, 988, 992, 2002 É 2006 ªÉÉ É¹ÉÔ ÉEòÉÊ ÉiÉ Eäò±ªÉÉ ½þÉäiªÉÉ. ªÉÉSÉÒ ½þÒ Ê Ét ÉÉxÉ Êuù ÉɹÉÒ +É ÉÞkÉÒ ÉɹÉÉ ºÉÆSÉɱÉxÉɱɪÉ, ɽþÉ úé¹]åõ ÉɺÉxÉ ªÉÉÆxÉÒ iéªéé ú Eäò±ÉÒ +ɽäþ. ºÉÉÆÊ ÉvÉÉÊxÉEò VÉxÉÉnäù ÉÉSÉÒ {ÉÚiÉÇiÉÉ ½þÉähªÉɺÉÉ`öÒ ºÉÉ ÉÉxªÉ VÉxÉiÉäºÉ JÉ-ªÉÉ +lééçxéä ªÉÉ ÉÚ ÉÒSªÉÉ EòɪÉtÉSÉÒ ÉÉʽþiÉÒ ½þÉähÉä ÉCªÉ ½þÉ Éä, ªÉɺÉÉ`öÒ iªééæxéé iªééæsªéé ÉÉnäùÊ ÉEò úévé ÉɹÉä ÉvªÉä É +xªé EåòpùÒªÉ EòɪÉnäù ={É±É vé Eò üxé näùhéä, ªÉÉ Eåòpù ºÉ úeòé úsªéé ÊxÉhÉǪÉÉSªÉÉ +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒSÉÉ ÉÉMÉ +ɽäþ. ½þhÉÚxÉ ªÉÉSÉÒ ½þÒ Ê Ét ÉÉxÉ Êuù ÉɹÉÒ +É ÉÞkÉÒ ÉɹÉÉ ºÉÆSÉɱÉxÉɱɪÉ, ɽþÉ úé¹]åõ ÉɺÉxÉ ªÉÉÆxÉÒ iéªéé ú Eäò±ÉÒ +ºÉÚxÉ ÉºiÉÖiÉ +É ÉÞkÉÒSÉÒ UôÉxÉxÉÒ É Ê ÉvÉÒIÉÉ, úévé ÉɹÉÉ JÉÆb ( ÉÉnäùÊ ÉEò ªÉÖÊxÉ]õ), Ê ÉvÉɪÉÒ Ê É ÉÉMÉ, Ê ÉvÉÒ É xªééªé ÉÆjÉɱɪÉ, xé ÉÒ Ênù±±ÉÒ ªÉÉÆxÉÒ Eäò±ÉÒ +ɽäþ. ªÉÉ +É ÉÞkÉÒ ÉvªÉä, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+`Âö`ö ÉhhÉ ÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 202 ªÉÉSªÉÉ ié úiéönùóºé½þ ºÉ ÉÇ ºÉÖvÉÉ úhééæséé +É É ªÉEò ié³ý]õò{ééæºé½þ ºÉ ÉÉ Éä É Eò úhªééié +ɱÉÉ +ɽäþ. ªÉÉ +É ÉÞkÉÒSÉÉ ={ɪÉÉäMÉ ÉEòÒ±É ºÉÆPÉÉSÉä É JÉÆb {ÉÒ`öÉSÉä ºÉnùºªÉ, EòɪÉtÉSÉä Ê ÉtÉlÉÔ +ÉÊhÉ ºÉÉ ÉÉxªÉ VÉxÉiÉÉ ªÉÉÆxÉÉ ½þÉä<DZÉ, + ÉÒ +É ½þɱÉÉ +É ÉÉ +ɽäþ. {ÉÒ. Eäò. ɱ½þÉäjÉÉ, xé ÉÒ Ênù±±ÉÒ, ºÉÊSÉ É, 26 VÉÉxÉä ÉÉ úò, 204. ÉÉ úié ºÉ úeòé ú.

4 =qäùê ÉEòÉ +xéögò ÉÊhÉEòÉ ÉÉMÉ BEò ºÉÆPÉ úévªé É iªééséä úévªéiéäjé (BEò) +xéösuäônù. ºÉÆPÉ úévªééséä xéé É É úévªéiéäjé. 2. xé ÉÒxÉ úévªéä nùéjé±é Eò üxé PÉähÉä ËEò ÉÉ ºlÉÉ{ÉxÉ Eò úhéä. 2Eò. [ÊxÉ úêºéié.] 3. xé ÉÒxÉ úévªééæséò ÊxÉÌ ÉiÉÒ +ÉÊhÉ Ê Ét ÉÉxÉ úévªééæséò IÉäjÉä, ºÉÒ ÉÉ +lé ÉÉ xéé Éä ªÉÉÆiÉ äò ú òé ú. 4. {Éʽþ±ªÉÉ É SÉÉèlªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ºÉÖvÉÉ úhéäºéé`öò +ÉÊhÉ {ÉÚ úeò, +ÉxÉÖ¹ÉÆÊMÉEò É {ÉÊ úhéé ɺ É ü{é ÉÉ ÉÓEòÊ úiéé ié úiéúnù Eò úhªééºéé`öò +xéösuäônù 2 É 3 JÉɱÉÒ Eò úhªééié +ɱÉä±Éä EòɪÉnäù. ÉÉMÉ nùéäxé xééméê úeòi É 5. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÒSÉä xééméê úeòi É. 6. {ÉÉÊEòºiÉÉxÉÉiÉÚxÉ ºlɱÉÉÆiÉ ú Eò üxé ÉÉ úiééié +ɱÉ䱪ÉÉ Ê É ÉÊIÉiÉ ªÉCiÉÓSÉä xééméê úeòi ÉÉSÉä ½þCEò. 7. ºlɱÉÉÆiÉ ú Eò üxé {ÉÉÊEòºiÉÉxÉÉiÉ MÉä±É䱪ÉÉ Ê É ÉÊIÉiÉ ªÉCiÉÓSÉä xééméê úeòi ÉÉSÉä ½þCEò. 8. ÉÚ³ýSªÉÉ ÉÉ úiéòªé +ºÉ±É䱪ÉÉ, {ÉhÉ ÉÉ úiéé Éɽäþ ú úé½þhéé-ªéé Ê É ÉÊIÉiÉ ªÉCiÉÓSÉä xééméê úeòi ÉÉSÉä ½þCEò. 9. {É úeòòªé näù ÉÉSÉä xééméê úeòi É º ÉäSUäôxÉä ºÉÆ{ÉÉnùhÉÉ-ªÉÉ ªÉCiÉÒ xééméê úeò xéºéhéä. 0. xééméê úeòi ÉÉSÉä ½þCEò SÉɱÉÚ úé½þhéä.. ºÉƺÉnäùxÉä xééméê úeòi ÉÉSªÉÉ ½þCEòÉSÉä EòɪÉtÉuùÉ äú Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhéä. ÉÉMÉ iéòxé ÉÚ±É ÉÚiÉ ½þCEò ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé 2. ªÉÉJªÉÉ. 3. ÉÚ±É ÉÚiÉ ½þCEòÉÆ ÉÒ Ê ÉºÉÆMÉiÉ +ºÉ±Éä±Éä +lé ÉÉ iªééséä xªéúxéòeò úhé Eò úhéé äú EòɪÉnäù. ºÉ ÉÉxÉiÉäSÉÉ ½þCEò 4. EòɪÉtÉ{ÉÖfäø ºÉ ÉÉxÉiÉÉ. 5. vé ÉÇ, ÉÆ É, VÉÉiÉ, ˱ÉMÉ ËEò ÉÉ VÉx ɺlÉÉxÉ ªÉÉ EòÉ úhééæ É üxé Éänù ÉÉ É Eò úhªééºé ÉxÉÉ<Ç. 6. ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ºÉä ÉɪÉÉäVÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉÓ ÉvªÉä ºÉ ÉÉxÉ ºÉÆvÉÒú. 7. +º{ÉÞ ªÉiÉÉ xé¹]õ Eò úhéäù. 8. ÊEòiÉÉ É xé¹]õ Eò úhéä. º ÉÉiÉÆjªÉÉSÉÉ ½þCEò 9. ÉɹÉhɺ ÉÉiÉÆjªÉ, <iªéénùòºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ Ê É ÉÊIÉiÉ ½þCEòÉÆSÉä ºÉÆ úiéhé {É úévééæ Éqù±ÉSªÉÉ nùéä¹éêºérùò ÉÉ ÉiÉ ºÉÆ úiéhé. 2. VÉÒÊ ÉiÉ É ªÉÎCiÉMÉiÉ º ÉÉiÉÆjªÉ ªÉÉÆSÉä ºÉÆ úiéhé. 2Eò. Ê ÉIÉhÉÉSÉÉ ½þCEò. 22. Ê É ÉÊIÉiÉ ÉEò úhéò +]õeò É ºlÉÉxÉ ÉrùiÉÉ ªÉÉÆ{ÉɺÉÚxÉ ºÉÆ úiéhé. ÉÉä¹ÉhÉÉÊ É ûrù ½þCEò 23. ÉÉhɺÉÉÆSÉÉ +{É ªÉÉ{ÉÉ ú +ÉÊhÉ Éä`öÊ ÉMÉÉ úò ªÉÉÆxÉÉ ÉxÉÉ<Ç. 24. EòÉ újééxéä, <iªéénùó ÉvªÉä ÉɱÉEòÉÆxÉÉ EòÉ ÉɱÉÉ `äö ÉhªÉÉºÉ ÉxÉÉ<Ç.

5 +xéögò ÉÊhÉEòÉ +xéösuäônù vé ÉǺ ÉÉiÉÆjªÉÉSÉÉ ½þCEò 25. ºÉnÂùºÉnÂùÊ É ÉäEò ÉÖrùÒSÉä º ÉÉiÉÆjªÉ +ÉÊhÉ vé ÉÉÇSÉä ÉÖCiÉ ÉEò]õÒEò úhé, +ÉSÉ úhé É ÉºÉÉ ú. 26. vééì ÉEò ªÉ ɽþÉ úéæséò ªÉ ɺlÉÉ {ÉɽþhªÉÉSÉä º ÉÉiÉÆjªÉ. 27. BJÉÉtÉ Ê ÉÊ É¹]õ vé ÉÉÇSªÉÉ ºÉÆ ÉvÉÇxÉÉEò úiéé Eò ú näùhªéé ÉÉ ÉiÉ º ÉÉiÉÆjªÉ. 28. Ê É ÉÊIÉiÉ ÉèIÉÊhÉEò ºÉƺlÉÉÆiÉ vééì ÉEò Ê ÉIÉhÉ +lé ÉÉ vééì ÉEò ={ÉɺÉxÉÉ ªÉÉÆxÉÉ ={ÉκlÉiÉ úé½þhªéé ÉÉ ÉiÉ º ÉÉiÉÆjªÉ. ºÉÉƺEÞòÊiÉEò É ÉèIÉÊhÉEò ½þCEò 29. +±{ɺÉÆJªÉÉEò ÉMÉÉÈSªÉÉ Ê½þiɺÉÆ ÉÆvÉÉÆSÉä ºÉÆ úiéhé. 30. ÉèIÉÊhÉEò ºÉƺlÉÉ ºlÉÉ{ÉhªÉÉSÉÉ É iªééæséä É ÉɺÉxÉ Eò úhªééséé +±{ɺÉÆJªÉÉEò ÉMÉÉÈSÉÉ ½þCEò. 3. [ÊxÉ úêºéié.] Ê É ÉÊIÉiÉ EòɪÉtÉÆSÉÒ ªÉÉ ÉÞkÉÒ 3Eò. ºÉÆ{ÉnùÉÆSÉä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ, <iªéénùóeòê úiéé ié úiéúnù Eò úhéé-ªéé EòɪÉtÉÆSÉÒ ªÉÉ ÉÞkÉÒú. 3JÉ. Ê É ÉÊIÉiÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉÆSÉÒ É Ê ÉÊxÉªÉ ÉÉÆSÉÒ Ê ÉÊvÉOÉÉÁiÉÉ. 3MÉ. Ê É ÉÊIÉiÉ ÊxÉnäù ÉEò iék Éä +Æ É±ÉÉiÉ +ÉhÉhÉÉ-ªÉÉ EòɪÉtÉÆSÉÒ ªÉÉ ÉÞkÉÒ. 3PÉ. [ÊxÉ úêºéié.] ºÉÉÆÊ ÉvÉÉÊxÉEò ={ÉÉªÉ ªÉÉäVÉhªÉÉSÉÉ ½þCEò 32. ªÉÉ ÉÉMÉÉuùÉ äú ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ ½þCEòÉÆSÉÒ +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒ Eò úhªéésªéé ={ÉɪɪÉÉäVÉxÉÉ. 32Eò. [ÊxÉ úêºéié.] 33. ªÉÉ ÉÉMÉÉuùÉ äú ÉnùÉxÉ Eäò±Éä±Éä ½þCEò ½äþ ºÉäxÉÉ, <iªéénùóxéé ±ÉÉMÉÚ Eò úiééxéé, iªéé ÉvªÉä äò ú Énù±É Eò úhªééséé ºÉƺÉnäùºÉ +ÊvÉEòÉ ú. 34. BJÉÉtÉ IÉäjÉÉiÉ ±É¹Eò úò EòɪÉnùÉ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉiÉÉxÉÉ ªÉÉ ÉÉMÉÉuùÉ äú ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ ½þCEòÉÆ É ú ÊxÉ ÉÈvÉ. 35. ªÉÉ ÉÉMÉÉSªÉÉ ié úiéönùóséò +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒ Eò úhªééeò úiéé Ê ÉÊvÉÊ ÉvÉÉxÉ. ÉÉMÉ SÉÉ ú úévªé vééä úhééæséò ÊxÉnäù ÉEò iék Éä 36. ªÉÉJªÉÉ. 37. ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ iék Éä ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä. 38. úévªééxéä ±ÉÉäEòEò±ªÉÉhÉÉSªÉÉ ºÉÆ ÉvÉÇxÉɺÉÉ`öÒ ºÉ ÉÉVÉ ªÉ ɺlÉÉ ÉºlÉÉÊ{ÉiÉ Eò úhéä. 39. úévªééxéä +xéöºé úé ɪÉÉSªÉÉ vééä úhééséò Ê É ÉÊIÉiÉ iék Éä. 39Eò. ºÉ ÉÉxÉ xªééªé É EòɪÉnäùÊ É¹ÉªÉEò ÉÉä òié ºÉ½þɪªÉ. 40. OÉÉ É{ÉÆSÉɪÉiÉÓSÉä ºÉÆPÉ]õxÉ. 4. EòÉ ÉÉSÉÉ, Ê ÉIÉhÉÉSÉÉ +ÉÊhÉ Ê É ÉÊIÉiÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ ±ÉÉäEòºÉ½þɪªÉÉSÉÉ ½þCEò. 42. EòÉ ÉÉ ÉÉ ÉiÉ xªé骪é É ÉÉxÉ ÉÒªÉ {ÉÊ úîºléiéò +ÉÊhÉ ÉºÉÚÊiÉÊ É¹ÉªÉEò ºÉ½þɪªÉ ªÉÉÆSÉÒ ié úiéúnù. 43. EòÉ ÉMÉÉ úéæxéé ÊxÉ ÉÉǽþ ÉäiÉxÉ, <iªéénùò. 43Eò. =téämévéætésªéé ªÉ ÉºlÉÉ{ÉxÉÉiÉ EòÉ ÉMÉÉ úéæséé ºÉ½þ ÉÉMÉ. 43JÉ. ºÉ½þEòÉ úò ºÉƺlÉÉÆSÉä É ÉiÉÇxÉ. 44. xééméê úeòéæeò úiéé BEò ü{é xéémé úò ºÉÆʽþiÉÉ É¹ÉÉÈ{ÉäIÉÉ Eò ÉÒ ÉªÉÉSªÉÉ ÉɱÉEòÉÆSÉÒ ÉÉ ÆúÊ ÉEò ÉɱªÉÉ ÉºlÉäiÉÒ±É näùjé ÉÉ±É +ÉÊhÉ Ê ÉIÉhÉ ªÉÉEòÊ úiéé ié úiéúnù xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ, +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ +ÉÊhÉ <ié ú nöù ÉÇ±É PÉ]õEò ªÉÉÆSÉä ÉèIÉÊhÉEò É +ÉÌlÉEò ʽþiɺÉÆ ÉvÉÇxÉ. 47. {ÉÉä¹ÉhÉ ÉÉxÉ É úé½þhéò ÉÉxÉ =ÆSÉÉ ÉhÉä +ÉÊhÉ ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò +É úéämªé ºÉÖvÉÉ úhéä ½äþ úévªééséä EòiÉÇ ªÉ. 48. EÞòÊ¹É É {É ÉÖºÉÆ ÉvÉÇxÉ ªÉÉÆSÉÒ ºÉÖºÉÚjÉ ªÉ ɺlÉÉ ±ÉÉ ÉhÉä. 48Eò. {ɪÉÉÇ É úhééséä ºÉÆ úiéhé É ºÉÆ ÉvÉÇxÉ Eò úhéä +ÉÊhÉ ÉxÉä É ÉxªÉ VÉÒ ÉºÉÞ¹]õÒ ªÉÉÆSÉä úiéhé Eò úhéä. (nùéäxé)

6 +xéösuäônù 49. úé¹]åõòªé ɽþk ÉÉSÉÒ º ÉÉ úeäò É ºlÉÉxÉä +ÉÊhÉ ÉºiÉÚ ªÉÉÆSÉä ºÉÆ úiéhé. 50. EòɪÉÇEòÉ úò ªÉÆjÉhÉä{ÉɺÉÚxÉ xªééªéªéæjéhéé +±ÉMÉ `äö ÉhÉä. 5. +ÉÆiÉ ú úé¹]åõòªé ÉÉÆiÉiÉÉ É ºÉÖ úiéé ªÉÉÆSÉä ºÉÆ ÉvÉÇxÉ. ÉÉMÉ SÉÉ -Eòú ÉÚ±É ÉÚiÉ EòiÉÇ ªÉä 5Eò. ÉÚ±É ÉÚiÉ EòiÉÇ ªÉä. ÉÉMÉ {ÉÉSÉ ºÉÆPÉ úévªé ÉEò úhé BEò EòɪÉÇEòÉ úò ªÉÆjÉhÉÉ úé¹]åõ{éiéò É ={É úé¹]åõ{éiéò 52. ÉÉ úiééséé úé¹]åõ{éiéò. 53. ºÉÆPÉ úévªééséé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ ú. 54. úé¹]åõ{éiéòséò ÊxÉ Éb héúeò. 55. úé¹]åõ{éiéòsªéé ÊxÉ Éb héöeòòséò úòié. 56. úé¹]åõ{éiéòséé {ÉnùÉ ÉvÉÒ. 57. äò úêxé Éb héöeòòºé {ÉÉjÉiÉÉ. 58. úé¹]åõ{éêié{énùésªéé ÊxÉ Éb héöeòòºéé`öò +½ÇþiÉÉ. 59. úé¹]åõ{éêié{énùésªéé ÉiÉÔ. 60. úé¹]åõ{éiéòxéä É{ÉlÉ PÉähÉä ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉ Eò úhéä. 6. úé¹]åõ{éiéò É úò±é ɽþÉÊ ÉªÉÉäMÉÉSÉÒ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ. 62. úé¹]åõ{éiéòséä Ê úcié {Énù É úhªééeò úiéé ÊxÉ Éb héúeò PÉähªÉÉSÉÒ ÉÖnùiÉ +ÉÊhÉ ÊxÉÊ ÉkÉ É ÉÉiÉÂ Ê úcié ½þÉähÉÉ äú {Énù É úhªééeò úiéé ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉ䱪ÉÉ ªÉCiÉÒSÉÉ {ÉnùÉ ÉvÉÒ. 63. ÉÉ úiééséé ={É úé¹]åõ{éiéò. 64. ={É úé¹]åõ{éiéò úévªéºé ÉäSÉÉ {ÉnùʺÉrù ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ +ºÉhÉä. 65. úé¹]åõ{éiéòséä {Énù ÊxÉÊ ÉkÉ É ÉÉiÉÂ Ê úcié ½þÉä<Ç±É iªéé iªéé ɺÉÆMÉÒ ={É úé¹]åõ{éiéòxéä úé¹]åõ{éiéò ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úhéä +lé ÉÉ úé¹]åõ{éiéòsªéé +xéö{éîºléiéòié iªééséò EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb héä. 66. ={É úé¹]åõ{éiéòséò ÊxÉ Éb héúeò. 67. ={É úé¹]åõ{éiéòséé {ÉnùÉ ÉvÉÒ. 68. ={É úé¹]åõ{éiéòséä Ê úcié {Énù É úhªééeò úiéé ÊxÉ Éb héúeò PÉähªÉÉSÉÒ ÉÖnùiÉ +ÉÊhÉ ÊxÉÊ ÉkÉ É ÉÉiÉÂ Ê úcié ½þÉähÉÉ äú ú{énù É úhªééeò úiéé ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉ䱪ÉÉ ªÉCiÉÒSÉÉ {ÉnùÉ ÉvÉÒ. 69. ={É úé¹]åõ{éiéòxéä É{ÉlÉ PÉähÉä ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉ Eò úhéä. 70. <ié ú +ÉEòκ ÉEò ɺÉÆMÉÒ úé¹]åõ{éiéòséò EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb héä. 7. úé¹]åõ{éiéò ËEò ÉÉ ={É úé¹]åõ{éiéò ªÉÉÆSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòòºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ËEò ÉÉ ÊiÉSªÉÉ ÉÒ ÊxÉMÉÊb ié +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÒ. 72. Ê É ÉÊIÉiÉ ÉEò úhéò IÉ ÉÉ, <iªéénùò Eò úhªééséé +ÉÊhÉ Ê ÉIÉÉnäù É ÊxɱÉÆÊ ÉiÉ Eò úhªééséé, iªééié ºÉÚ]õ näùhªééséé ËEò ÉÉ iééä ºÉÉè ªÉ Eò úhªééséé úé¹]åõ{éiéòséé +ÊvÉEòÉ ú. 73. ºÉÆPÉ úévªéésªéé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úéséò ªÉÉ{iÉÒ. ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énù 74. úé¹]åõ{éiéòºé ºÉ½þɪªÉ É ºÉ±±ÉÉ näùhªééºéé`öò ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énù. 75. ÉÆjªÉÉƺÉÆ ÉÆvÉÒ +xªé ié úiéönùò. +xéögò ÉÊhÉEòÉ (iéòxé)

7 +xéösuäônù 76. ÉÉ úiééséé ɽþÉxªÉÉªÉ ÉÉnùÒ. +xéögò ÉÊhÉEòÉ ÉÉ úiééséé ɽþÉxªÉÉªÉ ÉÉnùÒ (SÉÉ ú) ºÉ úeòé Ò EòÉ ÉEòÉVÉ SÉÉ±É ÉhÉä 77. ÉÉ úié ºÉ úeòé úséä EòÉ ÉEòÉVÉ SÉÉ±É ÉhÉä. 78. úé¹]åõ{éiéòºé ÉÉʽþiÉÒ {ÉÖ ú ÉhÉä, <iªéénùó ÉÉ ÉiÉ ÉvÉÉxÉ ÉÆjªÉÉSÉÒ EòiÉÇ ªÉä. ÉEò úhé nùéäxé---ºéæºénù ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé 79. ºÉƺÉnäùSÉÒ úséxéé. 80. úévªéºé ÉäSÉÒ úséxéé. 8. ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉÒ úséxéé. 82. ÉiªÉäEò VÉxÉMÉhÉxÉäxÉÆiÉ ú {ÉÖxÉ:ºÉ ÉɪÉÉäVÉxÉ. 83. ºÉƺÉnäùSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ. 84. ºÉƺÉnäùSªÉÉ ºÉnùºªÉi ÉÉEò úiéé +½ÇþiÉÉ. 85. ºÉƺÉnäùSÉÒ ºÉjÉä, ºÉjÉºÉ ÉÉ{iÉÒ É Ê ÉºÉVÉÇxÉ. 86. úé¹]åõ{éiéòséé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÉ ºÉÆ ÉÉävÉÚxÉ +Ê É ÉɹÉhÉ Eò úhªééséé +ÉÊhÉ ºÉÆnäù É {ÉÉ`ö ÉhªÉÉSÉÉ ½þCEò. 87. úé¹]åõ{éiéòséä Ê É Éä¹É +Ê É ÉɹÉhÉ. 88. ÉÆjÉÒ É É½þÉxªÉÉªÉ ÉÉnùÒ ªÉÉÆSÉä ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆ ÉÉ ÉiÉ ½þCEò. ºÉƺÉnäùSÉä +ÊvÉEòÉ úò 89. úévªéºé ÉäSÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ É ={É ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ. 90. ={É ºÉ ÉÉ{ÉÊiÉ{Énù Ê úcié ½þÉähÉä, iªééséé úévéòxéé ÉÉ näùhéä +ÉÊhÉ iªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhéä. 9. ={É ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ËEò ÉÉ +xªé ªÉCiÉÒ ªÉÉÆSÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉÊiÉ{ÉnùÉSÉÒ EòiÉÇ ªÉä {ÉÉ ú {ÉÉb hªééséé ËEò ÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú. 92. ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒºÉ ËEò ÉÉ ={É ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒºÉ {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhªééséé `ö úé É Ê ÉSÉÉ úévéòxé +ºÉiÉÉxÉÉ iªééxéä +vªéiéºlééxé xé º ÉÒEòÉ úhéä. 93. ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉÉ +vªéié É ={ÉÉvªÉIÉ vªéié{énù É ={ÉÉvªÉIÉ{Énù Ê úcié ½þÉähÉä, iªééséé úévéòxéé ÉÉ näùhéä +ÉÊhÉ iªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhéä. 95. ={ÉÉvªÉIÉ ËEò ÉÉ +xªé ªÉCiÉÒ ªÉÉÆSÉÉ +vªéié{énùéséò EòiÉÇ ªÉä {ÉÉ ú {ÉÉb hªééséé ËEò ÉÉ +vªéié ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú vªéiééºé ËEò ÉÉ ={ÉÉvªÉIÉÉºÉ {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhªééséé `ö úé É Ê ÉSÉÉ úévéòxé +ºÉiÉÉxÉÉ iªééxéä +vªéiéºlééxé xé º ÉÒEòÉ úhéä. 97. ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ É ={É ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ +ÉÊhÉ +vªéié É ={ÉÉvªÉIÉ ªÉÉÆSÉä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä. 98. ºÉƺÉnäùSÉä ºÉÊSÉ ÉɱɪÉ.

8 +xéösuäônù 99. ºÉnùºªÉÉÆxÉÒ É{ÉlÉ PÉähÉä ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉ Eò úhéä. +xéögò ÉÊhÉEòÉ EòÉ ÉEòÉVÉ SÉÉ±É ÉhÉä 00. ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆ ÉvÉÒ±É ÉiÉnùÉxÉ, VÉÉMÉÉ Ê úcié +ºÉiÉÉxÉɽþÒ EòɪÉÇ Eò úhªééséé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú É MÉhÉ{ÉÚiÉÔ. 0. VÉÉMÉÉ Ê úcié Eò úhéä. 02. ºÉnùºªÉi ÉÉ ÉÉ ÉiÉ +{ÉÉjÉiÉÉ. 03. ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ +{ÉÉjÉiÉä ÉÉ ÉiÉSªÉÉ É xééæ É úò±é ÊxÉhÉǪÉ. ºÉnùºªÉÉÆSÉÒ +{ÉÉjÉiÉÉ 04. +xéösuäônù 99 +x ɪÉä É{ÉlÉ PÉähªÉÉ{ÉÚ ÉÔ ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉ Eò úhªéé{éú ÉÔ +lé ÉÉ {ÉÉjÉ xéºéiééxéé +lé ÉÉ +{ÉÉjÉ ZÉɱªÉÉxÉÆiÉ ú ºlÉÉxÉÉ{ÉzÉ ½þÉähªÉÉ Éqù±É É ÉiÉnùÉxÉ Eò úhªéé Éqù±É ÉɺiÉÒ. ºÉƺÉnù É ÊiÉSÉä ºÉnùºªÉ ªÉÉÆSÉä +ÊvÉEòÉ ú, Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú É =x ÉÖCiÉÒ 05. ºÉƺÉnäùSÉÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½äþ +ÉÊhÉ iªééæséä ºÉnùºªÉ É ºÉÊ ÉiªÉÉ ªÉÉÆSÉä +ÊvÉEòÉ ú, Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú, <iªéénùò. 06. ºÉnùºªÉÉÆSÉä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä. ÉèvÉÉÊxÉEò EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ 07. Ê ÉvÉäªÉEäò ɺiÉÖiÉ Eò úhéä É {ÉÉÊ úié Eò úhéä ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ ié úiéönùò. 08. Ê É ÉÊIÉiÉ ÉEò úhéò nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSÉÒ ºÉƪÉÖCiÉ Éè`öEò. 09. véxé Ê ÉvÉäªÉEòÉÆ ÉÉ ÉiÉ Ê É Éä¹É EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ. 0. véxé Ê ÉvÉäªÉEäò ªÉÉÆSÉÒ ªÉÉJªÉÉ.. Ê ÉvÉäªÉEòÉºÉ +xéö ÉiÉÒ. 2. ÉÉ̹ÉEò Ê ÉkÉÒªÉ Ê É É úhé{éjé. 3. +ÆnùÉVÉ{ÉjÉEòÉ ÉÉ ÉiÉ ºÉƺÉnäùiÉÒ±É EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ. 4. Ê ÉÊxɪÉÉäVÉxÉ Ê ÉvÉäªÉEäò. 5. {ÉÚ úeò, +ÊiÉÊ úcié ËEò ÉÉ +ÊvÉEò +xéönùéxéä. 6. ±ÉäJÉÉxÉÖnùÉxÉä, ÉiªÉªÉÉxÉÖnùÉxÉä É +{É ÉÉnùÉi ÉEò +xéönùéxéä. 7. Ê ÉkÉÒªÉ Ê ÉvÉäªÉEòÉƺÉÆ ÉÆvÉÒ Ê É Éä¹É ié úiéönùò. 8. EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒSÉä ÊxÉªÉ É. Ê ÉkÉÒªÉ ÉÉ ÉÓ ÉvÉÒ±É EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ 9. Ê ÉkÉÒªÉ EòÉ ÉEòÉVÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒSÉä EòɪÉtÉuùÉ äú Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ. 20. ºÉƺÉnäùiÉ ÉÉ{É úé ɪÉÉSÉÒ ÉɹÉÉ. 2. ºÉƺÉnäùiÉÒ±É SÉSÉæ É ú ÊxÉ ÉÈvÉ. 22. xªééªéé±éªééæxéò ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉ ÉEòÉVÉÉ ÉÉ ÉiÉ SÉÉèEò ÉÒ xé Eò úhéä. ({ÉÉSÉ)

9 +xéögò ÉÊhÉEòÉ +xéösuäônù ÉEò úhé iéòxé--- úé¹]åõ{éiéòséä ÉèvÉÉÊxÉEò +ÊvÉEòÉ ú 23. ºÉƺÉnäùSªÉÉ Ê É úé ÉEòɳýÉiÉ +vªéénäù É ÉJªÉÉÊ{ÉiÉ Eò úhªééséé úé¹]åõ{éiéòséé +ÊvÉEòÉ ú. ÉEò úhé SÉÉ ú---ºéæpé xªééªéªéæjéhéé 24. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséò ºlÉÉ{ÉxÉÉ +ÉÊhÉ PÉ]õxÉÉ. 25. xªééªéévéò ÉÉÆSÉä ÉäiÉxÉ, <iªéénùò. 26. EòɪÉÇEòÉ úò ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ. 27. iénùléç xªééªéévéò ÉÉÆSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ. 28. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªé{éò`öé ÉvªÉä ÊxÉ ÉÞkÉ xªééªéévéò ÉÉÆSÉÒ ={ÉκlÉiÉÒ. 29. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé ½äþ +Ê É±ÉäJÉ xªééªéé±éªé +ºÉhÉä. 30. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséä EòɪÉǺlÉÉxÉ. 3. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséò ÉÚ³ý +ÊvÉEòÉÊ úiéé. 3Eò. [ÊxÉ úêºéié.] 32. Ê É ÉÊIÉiÉ ÉEò úhéò =SSÉ xªééªéé±éªééæ É úò±é +Ê{ɱÉÉÆ ÉvªÉä ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséò +{ÉÒ±É +ÊvÉEòÉÊ úiéé. 33. Ênù ÉÉhÉÒ ÉEò úhééæºéæ ÉÆvÉÒ =SSÉ xªééªéé±éªééæ É úò±é +Ê{ɱÉÉÆ ÉvªÉä ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséò +{ÉÒ±É +ÊvÉEòÉÊ úiéé. 34. òéèvénùé úò ÉEò úhééæºéæ ÉÆvÉÒ ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséò +{ÉÒ±É +ÊvÉEòÉÊ úiéé. 34Eò. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééeòbä +{ÉÒ±É Eò úhªééºéé`öò É ÉÉhÉ{ÉjÉ. 35. äòb ú±é xªééªéé±éªééséò Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉtÉJÉɱÉÒ±É +ÊvÉEòÉÊ úiéé É +ÊvÉEòÉ ú ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééxéä ÉÉ{É úhéä {ÉÒ±É Eò úhªééºé ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééeòbú xé Ê É Éä¹É +xéöyéé. 37. xªééªéêxéhéçªé ËEò ÉÉ +Énäù É ªÉÉÆSÉä ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééeòbú xé {ÉÖxÉÌ É±ÉÉäEòxÉ. 38. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé +ÊvÉEòÉ úéséò ÉÞrùÒ. 39. Ê É ÉÊIÉiÉ ÉÉÊvɱÉäJÉ EòÉføhªÉÉSªÉÉ +ÊvÉEòÉ úéæséä ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééºé ÉnùÉxÉ. 39Eò. Ê É ÉÊIÉiÉ ÉEò úhéä ½þºiÉÉÆiÉÊ úié Eò úhéä. 40. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséä ºÉ½þɪªÉ ÉÚiÉ +ÊvÉEòÉ ú. 4. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééxéä PÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä±ÉÉ EòɪÉnùÉ ºÉ ÉÇ xªééªéé±éªééæ É ú ÉÆvÉxÉEòÉ Eò +ºÉhÉä. 42. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséä ½ÖþEÚò ÉxÉÉ Éä +ÉÊhÉ +Énäù É ªÉÉÆSÉÒ +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒ É ÉEò]õÒEò úhé, <iªéénùòºéæ ÉÆvÉÒSÉä +Énäù É. 43. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséé Ê ÉSÉÉ ú PÉähªÉÉSÉÉ úé¹]åõ{éiéòséé +ÊvÉEòÉ ú. 44. ÉÖ±ÉEòÒ +ÉÊhÉ xªééêªéeò ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉÆxÉÒ ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé ºÉ½þɪªÉÉlÉÇ EòɪÉÇ Eò úhéä. 44Eò. [ÊxÉ úêºéié.] 45. xªééªéé±éªééséä ÊxÉªÉ É, <iªéénùò. 46. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséä +ÊvÉEòÉ úò É ºÉä ÉEò +ÉÊhÉ JÉSÉÇ. (ºÉ½þÉ) BSÉ

10 +xéösuäônù 47. +léç ±ÉÉ ÉhÉä. 48. ÉÉ úiééséé ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò. 49. ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò ªÉÉSÉÒ EòiÉÇ ªÉä É +ÊvÉEòÉ ú. 50. ºÉÆPÉ úévªéésªéé É úévªééæsªéé ±ÉäJªÉÉÆSÉÉ xé ÉÖxÉÉ. 5. ±ÉäJÉÉ{É úòiéé +½þ ÉɱÉ. 52. ªÉÉJªÉÉ. 53. úévªééæséä úévªé{éé±é. 54. úévªééséé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ ú. 55. úévªé{éé±ééséò ÊxɪÉÖCiÉÒ. 56. úévªé{éé±ééséé {ÉnùÉ ÉvÉÒ. 57. úévªé{éé±é ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉ ½þÉähªÉɺÉÉ`öÒ +½ÇþiÉÉ. 58. úévªé{éé±é{énùésªéé ÉiÉÔ. 59. úévªé{éé±ééxéä É{ÉlÉ PÉähÉä ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉ Eò úhéä. +xéögò ÉÊhÉEòÉ ÉEò úhé {ÉÉSÉú--- ÉÉ úiééséé ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò ÉÉMÉ ºÉ½þÉ úévªéä ÉEò úhé BEò---ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé ÉEò úhé nùéäxé---eòéªéçeòé úò ªÉÆjÉhÉÉ úévªé{éé±é 60. Ê É ÉÊIÉiÉ +ÉEòκ ÉEò ɺÉÆMÉÒ úévªé{éé±ééséò EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb héä. 6. IÉ ÉÉ, <iªéénùò Eò úhªééséé +ÉÊhÉ Ê É ÉÊIÉiÉ ÉEò úhéò Ê ÉIÉÉnäù É ÊxɱÉÆÊ ÉiÉ Eò úhªééséé, iªééié ºÉÚ]õ näùhªééséé ËEò ÉÉ iééä ºÉÉè ªÉ Eò úhªééséé úévªé{éé±ééséé +ÊvÉEòÉ ú. 62. úévªéésªéé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úéséò ªÉÉ{iÉÒ. ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹én 63. úévªéé{éé±ééºé ºÉ½þɪªÉ Eò úhªééeò úiéé É ºÉ±±ÉÉ näùhªééeò úiéé ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énù. 64. ÉÆjªÉÉƺÉÆ ÉÆvÉÒ +xªé ié úiéönùò. 65. úévªééséé ɽþÉ +ÊvÉ ÉCiÉÉ. 66. úévªé ÉɺÉxÉÉxÉä EòÉ ÉEòÉVÉ SÉÉ±É ÉhÉä. úévªééséé ɽþÉ +ÊvÉ ÉCiÉÉ ºÉ úeòé úò EòÉ ÉEòÉVÉ SÉÉ±É ÉhÉä 67. úévªé{éé±ééºé ÉÉʽþiÉÒ {ÉÖ úê ÉhÉä, <iªéénùó ÉÉ ÉiÉ ÉÖJªÉ ÉÆjªÉÉSÉÒ EòiÉÇ ªÉä. BSÉ (ºÉÉiÉ)

11 +xéösuäônù 68. úévªééæ ÉvÉÒ±É Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉÆSÉÒ úséxéé. +xéögò ÉÊhÉEòÉ ÉEò úhé iéòxé---- úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé (+É`ö) 69. úévªééæ ÉvªÉä Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù Ê ÉºÉÌVÉiÉ Eò úhéä ËEò ÉÉ ÊxÉ ÉÉÇhÉ Eò úhéä. 70. Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉÆSÉÒ úséxéé. 7. Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énùéæséò úséxéé. 72. úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉÆSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ. 73. úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉnùºªÉi ÉÉEò úiéé +½ÇþiÉÉ. 74. úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÒ ºÉjÉä, ºÉjÉºÉ ÉÉ{iÉÒ É Ê ÉºÉVÉÇxÉ. 75. úévªé{éé±ééséé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉºÉ ËEò ÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÉ ºÉÆ ÉÉävÉÚxÉ +Ê É ÉɹÉhÉ Eò úhªééséé +ÉÊhÉ ºÉÆnäù É {ÉÉ`ö ÉhªÉÉSÉÉ ½þCEò. 76. úévªé{éé±ééséä Ê É Éä¹É +Ê É ÉɹÉhÉ. 77. ÉÆjÉÒ É É½þÉ +ÊvÉ ÉCiÉÉ ªÉÉÆSÉä ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆ ÉÉ ÉiÉ ½þCEò. úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉä +ÊvÉEòÉ úò 78. Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉÉ +vªéié É ={ÉÉvªÉIÉ vªéiééséä É ={ÉÉvªÉIÉÉSÉä {Énù Ê úcié ½þÉähÉä É iªééséé úévéòxéé ÉÉ näùhéä +ÉÊhÉ iªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhéä. 80. ={ÉÉvªÉIÉ ËEò ÉÉ +xªé ªÉCiÉÒ ªÉÉÆSÉÉ +vªéié{énùéséò EòiÉÇ ªÉä Eò úhªééséé ËEò ÉÉ +vªéié ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú. 8. +vªéiééºé ËEò ÉÉ ={ÉÉvªÉIÉÉºÉ {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhªééséé `ö úé É Ê ÉSÉÉ úévéòxé +ºÉiÉÉxÉÉ iªééxéä +vªéiéºlééxé xé º ÉÒEòÉ úhéä. 82. Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùséé ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ É ={É ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ. 83. ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒSÉä +ÉÊhÉ ={É ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒSÉä {Énù Ê úcié ½þÉähÉä É iªééséé úévéòxéé ÉÉ näùhéä +ÉÊhÉ iªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhéä. 84. ={É ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ËEò ÉÉ +xªé ªÉCiÉÒ ªÉÉÆxÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ {ÉnùÉSÉÒ EòiÉÇ ªÉä Eò úhªééséé ËEò ÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú. 85. ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒºÉ ËEò ÉÉ ={É ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒºÉ {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhªééséé `ö úé É Ê ÉSÉÉ úévéòxé +ºÉiÉÉxÉÉ iªééxéä +vªéiéºlééxé xé º ÉÒEòÉ úhéä vªéié É ={ÉÉvªÉIÉ +ÉÊhÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ É ={É ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ªÉÉÆSÉä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä. 87. úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉä ºÉÊSÉ ÉɱɪÉ. EòÉ ÉEòÉVÉ SÉɱÉÊ ÉhÉä 88. ºÉnùºªÉÉÆxÉÒ É{ÉlÉ PÉähÉä ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉ Eò úhéä.

12 +xéögò ÉÊhÉEòÉ +xéösuäônù 89. ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆ ÉvÉÒ±É ÉiÉnùÉxÉ, VÉÉMÉÉ Ê úcié +ºÉiÉÉxÉɽþÒ EòɪÉÇ Eò úhªééséé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú É MÉhÉ{ÉÚiÉÔ. 90. VÉÉMÉÉ Ê úcié Eò úhéä. 9. ºÉnùºªÉi ÉÉ ÉÉ ÉiÉ +{ÉÉjÉiÉÉ. 92. ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ +{ÉÉjÉiÉä ÉÉ ÉiÉSªÉÉ É xééæ É úò±é ÊxÉhÉǪÉ. ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ +{ÉÉjÉiÉÉ 93. +xéösuäônù 88 +x ɪÉä É{ÉlÉ PÉähªÉÉ{ÉÚ ÉÔ ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉ Eò úhªéé{éú ÉÔ +lé ÉÉ +{ÉÉjÉ ZÉɱªÉÉxÉÆiÉ ú ºlÉÉxÉÉ{ÉxxÉ ½þÉähªÉÉ Éqù±É É ÉiÉnùÉxÉ Eò úhªéé Éqù±É ÉɺiÉÒ. úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³äý É iªééæséä ºÉnùºªÉ ªÉÉÆSÉä +ÊvÉEòÉ ú, Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú É =x ÉÖCiÉÒ 94. Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½äþ +ÉÊhÉ iªééæséä ºÉnùºªÉ É ºÉÊ ÉiªÉÉ ªÉÉÆSÉä +ÊvÉEòÉ ú, Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú, <iªéénùò. 95. ºÉnùºªÉÉÆSÉä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä. 96. Ê ÉvÉäªÉEäò ɺiÉÖiÉ Eò úhéä É {ÉÉÊ úié Eò úhéä ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ ié úiéönùò. ÉèvÉÉÊxÉEò EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ 97. véxé Ê ÉvÉäªÉEòÉƽÚþxÉ +xªé Ê ÉvÉäªÉEòÉƺÉÆ ÉÆvÉÒ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùsªéé +ÊvÉEòÉ úéæ É ú ÊxÉ ÉÈvÉ. 98. véxé Ê ÉvÉäªÉEòÉÆ ÉÉ ÉiÉ Ê É Éä¹É EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ. 99. véxé Ê ÉvÉäªÉEäò ªÉÉÆSÉÒ ªÉÉJªÉÉ Ê ÉvÉäªÉEòÉÆxÉÉ +xéö ÉiÉÒ. 20. Ê ÉSÉÉ úéléç úéjéúxé `äö ɱÉä±ÉÒ Ê ÉvÉäªÉEäò ÉÉ̹ÉEò Ê ÉkÉÒªÉ Ê É É úhé{éjé ÆnùÉVÉ{ÉjÉEòÉ ÉÉ ÉiÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉiÉÒ±É EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ Ê ÉÊxɪÉÉäVÉxÉ Ê ÉvÉäªÉEäò {ÉÚ úeò, +ÊiÉÊ úcié ËEò ÉÉ +ÊvÉEò +xéönùéxéä ±ÉäJÉÉxÉÖnùÉxÉä, ÉiªÉªÉÉxÉÖnùÉxÉä É +{É ÉÉnùÉi ÉEò +xéönùéxéä Ê ÉkÉÒªÉ Ê ÉvÉäªÉEòɺÉÆ ÉÆvÉÒ Ê É Éä¹É ié úiéönùò EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒSÉä ÊxÉªÉ É. Ê ÉkÉÒªÉ ÉÉ ÉÓ ÉvÉÒ±É EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ 209. Ê ÉkÉÒªÉ EòÉ ÉEòÉVÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒSÉä EòɪÉtÉuùÉ äú Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ. 20. Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉiÉ ÉÉ{É úé ɪÉÉSÉÒ ÉɹÉÉ. 2. Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉiÉÒ±É SÉSÉæ É ú ÊxÉ ÉÈvÉ. 22. xªééªéé±éªééæxéò Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ EòÉ ÉEòÉVÉÉ ÉÉ ÉiÉ SÉÉèEò ÉÒ xé Eò úhéä. ÉEò úhé SÉÉ ú---- úévªé{éé±ééséä ÉèvÉÉÊxÉEò +ÊvÉEòÉ ú 23. Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ Ê É úé ÉEòɳýÉiÉ +vªéénäù É ÉJªÉÉÊ{ÉiÉ Eò úhªééséé úévªé{éé±ééséé +ÊvÉEòÉ ú. (xé>ð)

13 +xéögò ÉÊhÉEòÉ +xéösuäônù ÉEò úhé {ÉÉSÉ---- úévªééæ ÉvÉÒ±É =SSÉ xªééªéé±éªéä 24. úévªééæºéé`öò =SSÉ xªééªéé±éªéä. 25. =SSÉ xªééªéé±éªéä ½þÒ +Ê É±ÉäJÉ xªééªéé±éªéä +ºÉhÉä. 26. =SSÉ xªééªéé±éªéä PÉÊ]õiÉ Eò úhéä. 27. =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ É iªéé {ÉnùÉSªÉÉ ÉiÉÔ. 28. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ Ê É ÉÊIÉiÉ ié úiéönùò =SSÉ xªééªéé±éªééæxéé ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉä. 29. =SSÉ xªééªéé±éªééæsªéé xªééªéévéò ÉÉÆxÉÒ É{ÉlÉ PÉähÉä ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉ Eò úhéä ºlÉɪÉÒ xªééªéévéò É ZÉɱªÉÉxÉÆiÉ ú ªÉ ɺÉɪÉÉ É ú ÊxÉ ÉÈvÉ. 22. xªééªéévéò ÉÉÆSÉä ÉäiÉxÉ, <iªéénùò xªééªéévéò ÉÉSÉÒ BEòÉ =SSÉ xªééªéé±éªééiéúxé nöùºé-ªéé =SSÉ xªééªéé±éªééié Énù±ÉÒ EòɪÉÇEòÉ úò ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ ÊiÉÊ úcié É EòɪÉÇEòÉ úò xªééªéévéò ÉÉÆSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ. 224Eò. =SSÉ xªééªéé±éªééæsªéé xªééªé{éò`öé ÉvªÉä ÊxÉ ÉÞkÉ xªééªéévéò ÉÉSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ Ê Ét ÉÉxÉ =SSÉ xªééªéé±éªééæséò +ÊvÉEòÉÊ úiéé Ê É ÉÊIÉiÉ ÉÉÊvɱÉäJÉ EòÉføhªÉÉSÉä =SSÉ xªééªéé±éªééæséä +ÊvÉEòÉ ú. 226Eò. [ÊxÉ úêºéié.] 227. =SSÉ xªééªéé±éªééséé ºÉ ÉÇ xªééªéé±éªééæ É ú näùjé äújé Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú Ê É ÉÊIÉiÉ ÉEò úhéä =SSÉ xªééªéé±éªééeòbä ÉMÉÇ Eò úhéä. 228Eò. [ÊxÉ úêºéié.] 229. =SSÉ xªééªéé±éªééséä +ÊvÉEòÉ úò É ºÉä ÉEò +ÉÊhÉ JÉSÉÇ =SSÉ xªééªéé±éªééæsªéé +ÊvÉEòÉÊ úiéäséé ºÉÆPÉ úévªéiéäjééæ É ú Ê ÉºiÉÉ ú Eò úhéä. 23. nùéäxé ËEò ÉÉ +ÊvÉEò úévªééæºéé`öò BEòÉ ºÉÉ ÉÉ<ÇEò =SSÉ xªééªéé±éªééséò ºlÉÉ{ÉxÉÉ. ÉEò úhé ºÉ½þÉ----nÖùªªÉ É xªééªéé±éªéä 233. ÊVɱ½þÉ xªééªéévéò ÉÉÆSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ. 233Eò. Ê É ÉÊIÉiÉ ÊVɱ½þÉ xªééªéévéò ÉÉÆSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ +ÉÊhÉ iªééæxéò Ênù±Éä±Éä xªééªéêxéhéçªé, <iªéénùò Ê ÉÊvÉOÉÉÁ +ºÉhÉä ÊVɱ½þÉ xªééªéévéò ÉÉÆ ªÉÊiÉÊ úcié +xªé ªÉCiÉÓSÉÒ xªééêªéeò ºÉä ÉäiÉÒ±É É úiéò nöùªªé É xªééªéé±éªééæ É úò±é ÊxɪÉÆjÉhÉ léç ±ÉÉ ÉhÉä næùb ÉÊvÉEòÉ-ªÉÉÆSªÉÉ Ê É ÉÊIÉiÉ ÉMÉÉDZÉÉ ËEò ÉÉ ÉMÉÉÈxÉÉ ªÉÉ ÉEò úhéésªéé ié úiéönùò ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉä. (nù½þé)

14 +xéögò ÉÊhÉEòÉ +xéösuäônù ÉÉMÉ ºÉÉiÉ {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ÉÉMÉ JÉ ÉvÉÒ±É úévªéä 238. [ÊxÉ úêºéié.] ÉÉMÉ +É`ö ºÉÆPÉ úévªéiéäjéä 239. ºÉÆPÉ úévªéiéäjééæséä É ÉɺÉxÉ. 239Eò. Ê É ÉÊIÉiÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjééæºéé`öò ºlÉÉÊxÉEò Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉÆSÉÒ ËEò ÉÉ ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énäséò ËEò ÉÉ nùéäx½þóséò ÊxÉÌ ÉiÉÒ. 239EòEò. Ênù±±ÉÒSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ Ê É Éä¹É ié úiéönùò. 239EòJÉ. ºÉÉÆÊ ÉvÉÉÊxÉEò ªÉÆjÉhÉÉ ÉÆnù {Éb ±ªÉÉºÉ ié úiéúnù. 239JÉ. Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ Ê É úé ÉEòɳýÉiÉ +vªéénäù É ÉJªÉÉÊ{ÉiÉ Eò úhªééséé É ÉɺÉEòÉSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú Ê É ÉÊIÉiÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjééæºéé`öò Ê ÉÊxÉªÉ É Eò úhªééséé úé¹]åõ{éiéòséé +ÊvÉEòÉ ú. 24. ºÉÆPÉ úévªéiéäjééæºéé`öò =SSÉ xªééªéé±éªéä [ÊxÉ úêºéié.] ÉÉMÉ xé>ð {ÉÆSÉɪÉiÉÒ 243. ªÉÉJªÉÉ. 243Eò. OÉÉ ÉºÉ ÉÉ. 243JÉ. {ÉÆSÉɪÉiÉÒ PÉÊ]õiÉ Eò úhéä. 243MÉ. {ÉÆSÉɪÉiÉÓSÉÒ úséxéé. 243PÉ. VÉÉMÉÉÆSÉä +É úiéhé. 243Ró. {ÉÆSÉɪÉiÉÓSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ, <iªéénùò. 243SÉ. ºÉnùºªÉi ÉÉ ÉÉ ÉiÉ +{ÉÉjÉiÉÉ. 243Uô. {ÉÆSÉɪÉiÉÓSÉä +ÊvÉEòÉ ú, ÉÉÊvÉEòÉ ú +ÉÊhÉ VÉ ÉÉ ÉnùÉ-ªÉÉ. 243VÉ. {ÉÆSÉɪÉiÉÓSÉÉ Eò ú ±ÉÉnùhªÉÉSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú +ÉÊhÉ {ÉÆSÉɪÉiÉÓSÉä ÊxÉvÉÒ. 243ZÉ. +ÉÌlÉEò κlÉiÉÒSÉä {ÉÖxÉÌ É±ÉÉäEòxÉ Eò úhªééºéé`öò Ê ÉkÉ +ɪÉÉäMÉ PÉÊ]õiÉ Eò úhéä. 243\É. {ÉÆSÉɪÉiÉÓSªÉÉ ±ÉäJªÉÉÆSÉÒ ±ÉäJÉÉ{É úòiéé. 243]õ. {ÉÆSÉɪÉiÉÓSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòé. 243`ö. ºÉÆPÉ úévªéiéäjééæxéé ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉä. 243b. Ê É ÉÊIÉiÉ IÉäjÉÉÆxÉÉ ½þÉ ÉÉMÉ ±ÉÉMÉÚ xéºéhéä. 243fø. Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉnäù É {ÉÆSÉɪÉiÉÒ +κiÉi ÉÉiÉ úé½þhéä. 243hÉ. ÊxÉ Éb héöeòòºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÉÉ ÉÓ ÉvªÉä xªééªéé±éªééæxéò ½þºiÉIÉä{É Eò úhªééºé úéävé. (+Eò úé)

15 ( ÉÉ úé) +xéösuäônù 243iÉ. 243lÉ. 243nù. 243vÉ. 243xÉ. 243{É. 243 ò. 243 É. 243 É. 243 É. 243ªÉ. +xéögò ÉÊhÉEòÉ ÉÉMÉ xé>ð Eò xémé ú{ééê±éeòé ªÉÉJªÉÉ. xémé ú{ééê±éeòé PÉÊ]õiÉ Eò úhéä. xémé ú{ééê±éeòéæséò úséxéé. É ÉÉMÉ ºÉÊ ÉiªÉÉ PÉÊ]õiÉ Eò úhéä É iªééæséò úséxéé, <iªéénùò. VÉÉMÉÉÆSÉä +É úiéhé. xémé ú{ééê±éeòéæséé EòɱÉÉ ÉvÉÒ, <iªéénùò. ºÉnùºªÉi ÉÉ ÉÉ ÉiÉ +{ÉÉjÉiÉÉ. xémé ú{ééê±éeòé <iªéénùóséä +ÊvÉEòÉ ú, ÉÉÊvÉEòÉ ú +ÉÊhÉ VÉ ÉÉ ÉnùÉ-ªÉÉ. xémé ú{ééê±éeòéæséé Eò ú ±ÉÉnùhªÉÉSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú +ÉÊhÉ xémé ú{ééê±éeòéæséä ÊxÉvÉÒ. Ê ÉkÉ +ɪÉÉäMÉ. xémé ú{ééê±éeòéæsªéé ±ÉäJªÉÉÆSÉÒ ±ÉäJÉÉ{É úòiéé. 243ªÉEò. xémé ú{ééê±éeòéæsªéé ÊxÉ Éb héöeòé. 243ªÉJÉö. ºÉÆPÉ úévªéiéäjééæxéé ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉä. 243ªÉMÉ. Ê É ÉÊIÉiÉ IÉäjÉÉÆxÉÉ ½þÉ ÉÉMÉ ±ÉÉMÉÚ xéºéhéä. 243ªÉPÉø. ÊVɱ½þÉ ÊxɪÉÉäVÉxÉ ºÉÊ ÉiÉÒ. 243ªÉRó. ɽþÉxÉMÉ ú ÊxɪÉÉäVÉxÉ ºÉÊ ÉiÉÒ. 243ªÉSÉø. Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉnäù É xémé ú{ééê±éeòé +κiÉi ÉÉiÉ úé½þhéä. 243ªÉUôø. ÊxÉ Éb héöeòòºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÉÉ ÉÓ ÉvªÉä xªééªéé±éªééæxéò ½þºiÉIÉä{É Eò úhªééºé úéävé. ÉÉMÉ xé>ð JÉ ºÉ½þEòÉ úò ºÉƺlÉÉ 243ªÉVÉ. ªÉÉJªÉÉ. 243ªÉZÉ. ºÉ½þEòÉ úò ºÉƺlÉÉÆSÉä Ê ÉÊvɺÉƺlÉÉ{ÉxÉ. 243ªÉ\É. ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆSÉÒ É iªéésªéé {ÉnùÉÊvÉEòÉ-ªÉÉÆSÉÒ ºÉÆJªÉÉ É iªééæséé {ÉnùÉ ÉvÉÒ. 243ªÉ]õ. ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆSÉÒ ÊxÉ Éb héúeò. 243ªÉ`ö. ÉÆb ³ýÉSÉä Êxɹ É ÉÉ ÉxÉ É ÊxɱÉÆ ÉxÉ +ÉÊhÉ +ÆiÉÊ ú É ªÉ ɺlÉÉ{ÉxÉ. 243ªÉb. ºÉ½þEòÉ úò ºÉƺlÉäSªÉÉ ±ÉäJªÉÉÆSÉÒ ±ÉäJÉÉ{É úòiéé. 243ªÉfø. ºÉ ÉǺÉnùºªÉ ÉÆb ³ýÉSÉÒ ºÉ ÉÉ ÉÉä±ÉÉ ÉhÉä. 243ªÉhÉ. ºÉnùºªÉÉÆSÉÉ ÉÉʽþiÉÒ Ê É³ýhªÉÉSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú. 243ªÉiÉ. Ê É É úhéä. 243ªÉlÉ. +{É úévé É ÉɺiÉÒ. 243ªÉnù. ɽÖþ úévªéòªé ºÉ½þEòÉ úò ºÉƺlÉÉÆxÉÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉä. 243ªÉvÉ. ºÉÆPÉ úévªéiéäjééæxéé ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉä. 243ªÉxÉ. Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉnäù {ÉÖfäø SÉɱÉÚ úé½þhéä.

16 (iéä úé) +xéösuäônù xéöºéúêséié IÉäjÉä É VÉxÉVÉÉÊiÉ IÉäjÉä ªÉÉÆSÉä É ÉɺÉxÉ. +xéögò ÉÊhÉEòÉ ÉÉMÉ nù½þé +xéöºéúêséié IÉäjÉä É VÉxÉVÉÉÊiÉ IÉäjÉä 244Eò. +ɺÉÉ É ÉvÉÒ±É Ê É ÉÊIÉiÉ VÉxÉVÉÉÊiÉ IÉäjÉä ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±Éä±Éä º ÉɪÉkÉ úévªé ÉxÉ ÉhÉä +ÉÊhÉ iªééeò úiéé ºlÉÉÊxÉEò Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÒ ËEò ÉÉ ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énäùséò ËEò ÉÉ nùéäx½þóséò ÊxÉÌ ÉiÉÒ. ÉÉMÉ +Eò úé ºÉÆPÉ úévªé +ÉÊhÉ úévªéä ªÉÉÆ ÉvÉÒ±É ºÉÆ ÉÆvÉ ÉEò úhé BEò---- ÉèvÉÉÊxÉEò ºÉÆ ÉÆvÉ ÉèvÉÉÊxÉEò +ÊvÉEòÉ úéæséò Ê É ÉÉMÉhÉÒ 245. ºÉƺÉnäùxÉä +ÉÊhÉ úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉÆxÉÒ Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉÆSÉÒ ªÉÉ{iÉÒ ºÉƺÉnäùxÉä +ÉÊhÉ úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉÆxÉÒ Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉÆSÉä Ê É¹ÉªÉ Ê É ÉÊIÉiÉ +ÊiÉÊ úcié xªééªéé±éªééæséò ºlÉÉ{ÉxÉÉ Eò úhªééºéé`öò ié úiéúnù Eò úhªééséé ºÉƺÉnäùSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú Ê ÉÊvÉÊ ÉvÉÉxÉÉSÉä + ÉÊ É¹]õ +ÊvÉEòÉ ú úé¹]åõòªé ʽþiÉɺÉÉ`öÒ úévªé ºÉÚSÉÒiÉÒ±É ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ Ê ÉÊvÉÊ ÉvÉÉxÉ Eò úhªééséé ºÉƺÉnäùSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé VÉÉ úò +ºÉiÉÉxÉÉ úévªé ºÉÚSÉÒiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ Ê ÉÊvÉÊ ÉvÉÉxÉ Eò úhªééséé ºÉƺÉnäùSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú. 25. ºÉƺÉnäùxÉä +xéösuäônù 249 +ÉÊhÉ 250 +x ɪÉä Eäò±Éä±Éä EòɪÉnäù +ÉÊhÉ úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉÆxÉÒ Eäò±Éä±Éä EòɪÉnäù ªÉÉÆ ÉvÉÒ±É Ê ÉºÉÆMÉiÉÒ nùéäxé ËEò ÉÉ +ÊvÉEò úévªééæeò úiéé iªééæsªéé ºÉÆ ÉiÉÒxÉä Ê ÉÊvÉÊ ÉvÉÉxÉ Eò úhªééséé ºÉƺÉnäùSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú +ÉÊhÉ + ÉÉ Ê ÉÊvÉÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééeòbú xé +ÆMÉÒEòÉ ú ÉÆiÉ ú úé¹]åõòªé Eò úé úéæséò +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒ Eò úhªééeòê úiéé Ê ÉÊvÉÊ ÉvÉÉxÉ ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±Éä±Éä EòɪÉnäù +ÉÊhÉ úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉÆxÉÒ Eäò±Éä±Éä EòɪÉnäù ªÉÉÆ ÉvÉÒ±É Ê ÉºÉÆMÉiÉÒ Ê É òé ú ÉÒ É {ÉÚ ÉÇ ÉÆVÉÖ úò ªÉÉƺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ +É É ªÉEòiÉÉ Eäò ɳ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒSªÉÉ ÉÉ ÉÒ ÉÉxÉhÉä. ÉEò úhé nùéäxé---- É ÉɺÉÊxÉEò ºÉÆ ÉÆvÉ ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé 256. úévªéä É ºÉÆPÉ úévªé ªÉÉÆSÉä ÉÊiÉnùÉʪÉi É Ê É ÉÊIÉiÉ ÉEò úhéò ºÉÆPÉ úévªééséä úévªééæ É ú ÊxɪÉÆjÉhÉ. 257Eò. [ÊxÉ úêºéié.] 258. Ê É ÉÊIÉiÉ ÉEò úhéò úévªééæxéé +ÊvÉEòÉ ú, <iªéénùò ÉnùÉxÉ Eò úhªééséé ºÉÆPÉ úévªééséé +ÊvÉEòÉ ú. 258Eò. ºÉÆPÉ úévªééeòbä EòɪÉæ ºÉÉä{É ÉhªÉÉSÉÉ úévªééæséé +ÊvÉEòÉ ú [ÊxÉ úêºéié.] 260. ÉÉ úiéé Éɽäþ úò±é úévªéiéäjééæºéæ ÉÆvÉÒ ºÉÆPÉ úévªééséò +ÊvÉEòÉÊ úiéé. 26. ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò EÞòiÉÒ, +Ê É±ÉäJÉ +ÉÊhÉ xªééêªéeò EòɪÉÇ ÉɽþÒ.

17 +xéögò ÉÊhÉEòÉ +xéösuäônù {ÉÉhªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ iéæ]äõ ÉÆiÉ ú úévªéòªé xétéæsªéé ËEò ÉÉ xénùò-jééä-ªééæiéò±é {ÉÉhªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ iéæ]õ ÉÆSÉÉ +Ê ÉÊxÉhÉǪÉ. úévªéé--- úévªééæ ÉvÉÒ±É ºÉ Éx ÉªÉ ÉÆiÉ ú úévªéòªé {ÉÊ ú¹énäù ÉÉ ÉiÉSªÉÉ ié úiéönùò. ÉÉMÉ ÉÉ úé Ê ÉkÉ ªÉ ɺlÉÉ, ÉÉ±É ÉkÉÉ, ºÉÆÊ ÉnùÉ +ÉÊhÉ nùé Éä ÉEò úhé BEò---Ê ÉkÉ ªÉ ɺlÉÉ ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé léç ±ÉÉ ÉhÉä EòɪÉtÉxÉä ÉÉÊvÉEòÉ ú Ênù±ªÉÉJÉä úòvé Eò ú xé ÉºÉ ÉhÉä ÉÉ úiééséä +ÉÊhÉ úévªééæséä BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ±ÉÉäEò ±ÉäJÉä ÉEòκ ÉEòiÉÉ ÊxÉvÉÒ. ºÉÆPÉ úévªé +ÉÊhÉ úévªéä ªÉÉÆSªÉÉ ÉvªÉä ɽþºÉÖ±ÉÉÆSÉä ÉÉ]õ{É 268. ºÉÆPÉ úévªééxéä +ÉEòÉ úhéò Eäò±Éä±ÉÒ {É ÆúiÉÖ úévªééæxéò ɺÉÚ±É Eäò±Éä±ÉÒ +ÉÊhÉ Ê ÉÊxɪÉÉäVÉxÉ Eäò±Éä±ÉÒ ÉÖ±Eäò. 268Eò. ºÉÆPÉ úévªééxéä +ÉEòÉ úhéò Eäò±Éä±ÉÉ +ÉÊhÉ ºÉÆPÉ úévªé É úévªé ªÉÉÆxÉÒ ÉºÉÚ±É Eäò±Éä±ÉÉ É Ê ÉÊxɪÉÉäVÉxÉ Eäò±Éä±ÉÉ ºÉä ÉÉ Eò ú ºÉÆPÉ úévªééxéä +ÉEòÉ úhéò É ÉºÉÚ±É Eäò±Éä±Éä {É ÆúiÉÖ úévªééæxéé xéä ÉÚxÉ Ênù±Éä±Éä Eò ú ÉEòÉ úhéò Eäò±Éä±Éä +ÉÊhÉ ºÉÆPÉ úévªé É úévªéä ªÉÉÆSªÉÉ ÉvªÉä Ê ÉiÉÊ úié Eò úhªééié ªÉähÉÉ äú Eò ú. 27. ºÉÆPÉ úévªéésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉƺÉÉ`öÒ Ê É ÉÊIÉiÉ ÉÖ±Eäò +ÉÊhÉ Eò ú ªÉÉÆ É ú +ÊvÉ ÉÉ ú [ÊxÉ úêºéié.] 273. iéémé +ÉÊhÉ iéémééäi{ééênié ɺiÉÚ ªÉÉÆ É úò±é ÊxɪÉÉÇiÉ ÉÖ±EòÉBä ÉVÉÒ +xéönùéxéä úévªéä VªÉÉiÉ Ê½þiɺÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ɽäþiÉ + ÉÉ Eò ú +ÉEòÉ úhéò É ú {ÉÊ úhéé É Eò úhéé-ªéé Ê ÉvÉäªÉEòÉÆxÉÉ úé¹]åõ{éiéòséò {ÉÚ ÉÇÊ É òé úºé +É É ªÉEò Ê É ÉÊIÉiÉ úévªééæxéé ºÉÆPÉ úévªééeòbú xé +xéönùéxéä ªÉ ÉºÉɪÉ, ªÉÉ{ÉÉ ú, +ÉVÉÒÊ ÉEòÉ +ÉÊhÉ xééäeò-ªéé ªÉÉÆ É úò±é Eò ú ªÉÉ ÉÞkÉÒ [ÊxÉ úêºéié.] 279. ÊxÉ É³ý =i{ézé, <iªéénùóséò {ÉÊ úméhéxéé Ê ÉkÉ +ɪÉÉäMÉ. 28. Ê ÉkÉ +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ Ê É òé ú ÉÒ. ºÉÆEòÒhÉÇ Ê ÉkÉÒªÉ ié úiéönùò 282. ºÉÆPÉ úévªééxéä ËEò ÉÉ úévªééxéä +É{ɱªÉÉ É½þºÉÖ±ÉÉiÉÚxÉ ÉÉMÉÊ ÉhªÉÉVÉÉäMÉÉ JÉSÉÇ BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ, +ÉEòκ ÉEòiÉÉ ÊxÉvÉÒ +ÉÊhÉ ±ÉÉäEò ±ÉäJªÉÉÆSªÉÉ JÉÉiÉÒ VÉ ÉÉ Eäò±Éä±Éä {ÉèºÉä ªÉÉÆSÉÒ +Ê É úiéé, <iªéénùò. (SÉÉènùÉ) 284. ±ÉÉäEòºÉä ÉEò +ÉÊhÉ xªééªéé±éªéä ªÉÉÆxÉÉ Ê É³ýɱÉ䱪ÉÉ ÉÉnù {ÉIÉEòÉ úéæsªéé `äö ÉÒ É <ié ú {ÉèºÉä ªÉÉÆSÉÒ +Ê É úiéé ºÉÆPÉ úévªéésªéé ÉÉ±É ÉkÉäºÉ úévªéésªéé Eò ú +ÉEòÉ úhéò{ééºéúxé ºÉÚ]õ. BSÉ

18 +xéögò ÉÊhÉEòÉ +xéösuäônù 286. ÉɱÉÉSÉÒ Ê ÉGòÒ ËEò ÉÉ JÉ äúnùò ªÉÉÆ É ú Eò ú ÉºÉ ÉhªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ ÊxÉ ÉÈvÉ Ê ÉVÉä É úò±é Eò úéæ{ééºéúxé ºÉÚ]õ {ÉÉhÉÒ ËEò ÉÉ ÉÒVÉ ªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ úévªééæxéò Eäò±É䱪ÉÉ Eò ú +ÉEòÉ úhéò{ééºéúxé Ê É ÉÊIÉiÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ ºÉÚ]õ úévªééæséò ÉÉ±É ÉkÉÉ +ÉÊhÉ ÉÉ{iÉÒ ªÉÉÆxÉÉ ºÉÆPÉÒªÉ Eò ú +ÉEòÉ úhéò{ééºéúxé ºÉÚ]õ Ê É ÉÊIÉiÉ JÉSÉÇ +ÉÊhÉ {Éäx ÉxÉä ªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ºÉ ÉɪÉÉäVÉxÉ. ({ÉÆvÉ úé) 290Eò. Ê É ÉÊIÉiÉ näù ɺ É É ÊxÉvÉÓ ÉvªÉä ÉÉ̹ÉEò É úhéé. 29. [ÊxÉ úêºéié.] ÉEò úhé nùéäxé---eòvéæ EòÉføhÉä 292. ÉÉ úié ºÉ úeòé úxéä EòVÉæ EòÉføhÉä úévªééæxéò EòVÉæ EòÉføhÉä. ÉEò úhé iéòxé---- ÉÉ±É ÉkÉÉ, ºÉÆÊ ÉnùÉ, ½þCEò, nùéêªéi Éä, ÉÊiÉnùÉʪÉi Éä +ÉÊhÉ nùé Éä 294. Ê É ÉÊIÉiÉ ÉEò úhééæ ÉvªÉä ÉÉ±É ÉkÉÉ, ÉkÉÉ, ½þCEò, nùéêªéi Éä É ÉÊiÉnùÉʪÉi Éä ªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉSÉÉ =ké úéêvéeòé ú xªé ÉEò úhééæ ÉvªÉä ÉÉ±É ÉkÉÉ, ÉkÉÉ, ½þCEò, nùéêªéi Éä É ÉÊiÉnùÉʪÉi Éä ªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉSÉÉ =ié úéêvéeòé ú ºÉ úeòé úvé ÉÉ ËEò ÉÉ ªÉ{ÉMÉiÉ ZÉɱªÉÉxÉä +lé ÉÉ Éä ÉÉ ú ÉÒ ÉÉ±É ÉkÉÉ ½þhÉÚxÉ ={ÉÉÌVÉiÉ ½þÉähÉÉ úò ÉÉ±É ÉkÉÉ ÉÉ úiééséé IÉäjÉÒªÉ VɱÉvÉÒ ËEò ÉÉ ºÉÉMÉ ú ÉMxÉ JÉÆb ÉÚ ÉÒ ªÉÉÆSªÉÉ +ÉiÉÒ±É ÉÉè±ªÉ ÉÉxÉ ÉºiÉÚ +ÉÊhÉ +xéxªéºéévéé úhé +ÉÌlÉEò {ÉÊ úiéäjééiéò±é ºÉÉvÉxɺÉÆ{ÉkÉÒ ºÉÆPÉ úévªéésªéé `öéªéò ÊxÉʽþiÉ ½þÉähÉä ªÉÉ{ÉÉ ú, <iªéénùò Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú ºÉÆÊ ÉnùÉ nùé Éä +ÉÊhÉ EòɪÉÇ ÉɽþÒ. ÉEò úhé SÉÉ ú---- ÉÉ±É ÉkÉäSÉÉ ½þCEò 300Eò. EòɪÉtÉxÉä ÉÉÊvÉEòÉ ú Ênù±ªÉÉ ÉÉSÉÚxÉ ªÉCiÉÓxÉÉ ÉÉ±É ÉkÉä{ÉɺÉÚxÉ ÉÆÊSÉiÉ xé Eò úhéä. ÉÉMÉ iéä úé ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééiéò±é ªÉÉ{ÉÉ ú, ÉÉÊhÉVªÉ +ÉÊhÉ ªÉ ɽþÉ úºéæ ÉÆvÉ 30. ªÉÉ{ÉÉ ú, ÉÉÊhÉVªÉ +ÉÊhÉ ªÉ ɽþÉ úºéæ ÉÆvÉ ªÉÉÆSÉä º ÉÉiÉÆjªÉ ªÉÉ{ÉÉ ú, ÉÉÊhÉVªÉ +ÉÊhÉ ªÉ ɽþÉ úºéæ ÉÆvÉ ªÉÉ É ú ÊxÉ ÉÈvÉ PÉɱÉÉ ÉªÉÉSÉÉ ºÉƺÉnäùSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú ªÉÉ{ÉÉ ú +ÉÊhÉ ÉÉÊhÉVªÉ ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ºÉÆPÉ úévªéésªéé É úévªééæsªéé ÉèvÉÉÊxÉEò +ÊvÉEòÉ úéæ É ú ÊxÉ ÉÈvÉ úévªéé- úévªééæ ÉvÉÒ±É ªÉÉ{ÉÉ ú, ÉÉÊhÉVªÉ +ÉÊhÉ ªÉ ɽþÉ úºéæ ÉÆvÉ ªÉÉÆ É ú ÊxÉ ÉÈÆvÉ Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉnäù +ÉÊhÉ úévªéésªéé BEòÉÊvÉEòÉ úéséò ié úiéúnù Eò úhéé äú EòɪÉnäù ªÉÉÆSÉÒ ªÉÉ ÉÞkÉÒ [ÊxÉ úêºéié.] iéä 304 ªÉÉ +xéösuäônùéæséò ɪÉÉäVÉxÉä {ÉÉ ú {ÉÉb hªééeò úiéé ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ. ÉÉMÉ SÉÉènùÉ ºÉÆPÉ úévªé +ÉÊhÉ úévªéä ªÉÉÆSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ ºÉä ÉÉ ÉEò úhé BEò ºÉä ÉÉ léç ±ÉÉ ÉhÉä ºÉÆPÉ úévªé ËEò ÉÉ úévªé ªÉÉÆSªÉÉ ºÉä ÉäiÉ +ºÉhÉÉ-ªÉÉ ªÉCiÉÓSÉÒ É úiéò +ÉÊhÉ iªééæsªéé ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ. 30. ºÉÆPÉ úévªé ËEò ÉÉ úévªé ªÉÉÆSªÉÉ ºÉä ÉäiÉ +ºÉhÉÉ-ªÉÉ ªÉCiÉÓSÉÉ {ÉnùÉ ÉvÉÒ. 3. ºÉÆPÉ úévªé ËEò ÉÉ úévªé ªÉÉÆSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ xéémé úò {ÉnùÉÆ É ú ºÉä ÉÉÊxɪÉÖCiÉÒ Eäò±É䱪ÉÉ ªÉCiÉÓxÉÉ Éb ié Çò Eò úhéä, {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhéä ËEò ÉÉ {ÉnùÉ ÉxÉiÉ Eò úhéä. BSÉ

19 +xéögò ÉÊhÉEòÉ +xéösuäônù 32. +ÊJÉ±É ÉÉ úiéòªé ºÉä ÉÉ. 32Eò. Ê É ÉÊIÉiÉ ºÉä ÉÉÆ ÉvÉÒ±É +ÊvÉEòÉ-ªÉÉÆSªÉÉ ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ Énù±ÉhªÉÉSÉÉ ËEò ÉÉ úqù Eò úhªééséé ºÉƺÉnäùSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú. 33. ºÉÆGò ÉhÉEòɱÉÒxÉ ié úiéönùò. 34. [ÊxÉ úêºéié.] ÉEò úhé nùéäxé ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉ 35. ºÉÆPÉ úévªééeò úiéé +ÉÊhÉ úévªééæeò úiéé ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉ. 36. ºÉnùºªÉÉÆSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ +ÉÊhÉ {ÉnùÉ ÉvÉÒ. 37. ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ ºÉnùºªÉÉºÉ {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhéä +ÉÊhÉ ÊxɱÉÆÊ ÉiÉ Eò úhéä ɪÉÉäMÉÉSÉÉ ºÉnùºªÉ +ÉÊhÉ Eò ÉÇSÉÉ úò ÉMÉÇ ªÉÉÆSªÉÉ ºÉä ÉÉ ÉiÉÕ ÉÉ ÉiÉ Ê ÉÊxÉªÉ É Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆxÉÒ, +ºÉä ºÉnùºªÉi É ºÉ ÉÉ{iÉ ZÉɱªÉÉ É ú {Énäù véé úhé Eò úhªéé ÉÉ ÉiÉ ÉxÉÉ<Ç ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉÆSÉÒ EòɪÉæ. 32. ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉÆSªÉÉ EòɪÉÉÇSÉÉ Ê ÉºiÉÉ ú Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉÆSÉÉ JÉSÉÇ ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉÆSÉä +½þ ÉɱÉ. 323Eò. 323JÉ. É ÉɺÉEòÒªÉ xªééªééêvéeò úhéä. +xªé ÉÉ ÉÓºÉÉ`öÒ xªééªééêvéeò úhéä. ÉÉMÉ SÉÉènùÉ-Eò xªééªééêvéeò úhéä ÉÉMÉ {ÉÆvÉ úé ÊxÉ Éb héöeòé 324. ÊxÉ Éb héöeòéæ ÉÉ ÉiÉSÉä +véòiéhé, ÊxÉnäù ÉxÉ É ÊxɪÉÆjÉhÉ ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ `öéªéò ÊxÉʽþiÉ Eò úhéä EòÉähÉiÉÒ½þÒ ªÉCiÉÒ vé ÉÇ, ÉÆ É, VÉÉiÉ ËEò ÉÉ Ë±ÉMÉ ªÉÉ EòÉ úhééæ É üxé ÉiÉnùÉ ú ªÉÉnùÒiÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ ½þÉähªÉÉºÉ +{ÉÉjÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò ËEò ÉÉ iªéé EòÉ úhéé É üxé ÊiɱÉÉ JÉÉºÉ ÉiÉnùÉ ú ªÉÉnùÒiÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä VÉÉhªÉÉSÉÒ ÉÉMÉhÉÒ Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò ±ÉÉäEòºÉ ÉÉ É úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ ªÉÉÆSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòé ÉÉèfø ÉiÉÉÊvÉEòÉ úésªéé +ÉvÉÉ äú ½þÉähÉä Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòéæ ÉÉ ÉiÉ ié úiéúnù Eò úhªééséé ºÉƺÉnäùSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÉ + ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòéæ ÉÉ ÉiÉ ié úiéúnù Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú ÊxÉ Éb héúeòê ɹɪÉEò ÉÉ ÉÓ ÉvªÉä xªééªéé±éªééæxéò ½þºiÉIÉä{É Eò úhªééºé úéävé. 329Eò. [ÊxÉ úêºéié.] ÉÉMÉ ºÉÉä³ýÉ Ê É ÉÊIÉiÉ ÉMÉÉȺÉÆ ÉÆvÉÒ Ê É Éä¹É ié úiéönùò 330. ±ÉÉäEòºÉ ÉäiÉ +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ ªÉÉÆSªÉÉEò úiéé VÉÉMÉÉ úéjéúxé `äö ÉhÉä. 33. ±ÉÉäEòºÉ ÉäiÉ +ÉÆM±É ÉÉ úiéòªé ºÉ ÉÉVÉÉSÉä ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉÆ ÉvªÉä +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ ªÉÉÆSªÉÉEò úiéé VÉÉMÉÉ úéjéúxé `äö ÉhÉä úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉÆ ÉvªÉä +ÉÆM±É ÉÉ úiéòªé ºÉ ÉÉVÉÉSÉä ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É úéjéò É VÉÉMÉÉ É Ê É Éä¹É ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É ºÉkÉ ú ɹÉÉÈxÉÆiÉ ú ºÉ ÉÉ{iÉ ½þÉähÉä ºÉä ÉÉ É {Énäù ªÉÉÆ É ú +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ ªÉÉÆSÉä ½þCEò. (ºÉÉä³ýÉ)

20 +xéögò ÉÊhÉEòÉ +xéösuäônù 336. Ê É ÉÊIÉiÉ ºÉä ÉÉÆ ÉvªÉä +ÉÆM±É ÉÉ úiéòªé ºÉ ÉÉVÉÉEò úiéé Ê É Éä¹É ié úiéúnù ÉÆM±É ÉÉ úiéòªé ºÉ ÉÉVÉÉSªÉÉ ±ÉÉ ÉÉEò úiéé ÉèIÉÊhÉEò +xéönùéxééæ ÉÉ ÉiÉ Ê É Éä¹É ié úiéúnù xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ úé¹]åõòªé +ɪÉÉäMÉ. 338Eò. +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ úé¹]åõòªé +ɪÉÉäMÉ xéöºéúêséié IÉäjÉÉÆSÉä É ÉɺÉxÉ É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒSÉä Eò±ªÉÉhÉEòɪÉÇ ªÉÉÆ É ú ºÉÆPÉ úévªééæséä ÊxɪÉÆjÉhÉ ÉÉMÉÉºÉ ÉMÉÉÈSªÉÉ ÎºlÉiÉÒSÉä +x Éä¹ÉhÉ Eò úhªééºéé`öò +ɪÉÉäMÉÉSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ. ÉÉMÉ ºÉiÉ úé úévé ÉɹÉÉ ÉEò úhé BEò ºÉÆPÉ úévªééséò ÉɹÉÉ 343. ºÉÆPÉ úévªééséò úévé ÉɹÉÉ úévé ÉɹÉäºÉÉ`öÒ +ɪÉÉäMÉ É ºÉƺÉnùÒªÉ ºÉÊ ÉiÉÒ. ÉEò úhé nùéäxé ÉÉnäùÊ ÉEò ÉɹÉÉ 345. úévªééséò ËEò ÉÉ úévªééæsªéé úévé ÉɹÉÉ úévªéé- úévªééæ ÉvÉÒ±É +lé ÉÉ úévªé É ºÉÆPÉ úévªé ªÉÉÆSªÉÉ ÉvÉÒ±É ªÉ ɽþÉ úéséò úévé ÉɹÉÉ úévªéésªéé ±ÉÉäEòºÉÆJªÉä{ÉèEòÒ BJÉÉtÉ ÉMÉÉÇEòbÚ xé ÉÉä±É±ªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ ÉɹÉäÊ É¹ÉªÉÒ Ê É Éä¹É ié úiéúnù. ÉEò úhé iéòxéò ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé, =SSÉ xªééªéé±éªé, <iªéénùóséò ÉɹÉÉ 348. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééié É =SSÉ xªééªéé±éªééæ ÉvªÉä +ÉÊhÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, Ê ÉvÉäªÉEäò, <iªéénùóeòê úiéé ÉÉ{É úé ɪÉÉSÉÒ ÉɹÉÉ ÉɹÉÉÊ É¹ÉªÉEò Ê É ÉÊIÉiÉ EòɪÉnäù Eò úhªééeòê úiéé Ê É Éä¹É EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ. ÉEò úhé SÉÉ Ê É Éä¹É ÊxÉnäù ÉEò iék Éä 350. MÉÉ-½ÉhªÉÉÆSªÉÉ ÊxÉ ÉÉ úhééºéé`öò Eäò±É䱪ÉÉ +Ê É ÉänùxÉÉÆ ÉvªÉä ÉÉ{É úé ɪÉÉSÉÒ ÉɹÉÉ. 350Eò. ÉÉlÉÊ ÉEò ºiÉ úé É ú ÉÉiÉÞ ÉɹÉäiÉÚxÉ Ê ÉIÉhÉÉSªÉÉ ºÉÉäªÉÒ. 350JÉ. ÉÉʹÉEò +±{ɺÉÆJªÉÉEò ºÉ ÉÉVÉÉÆEòÊ úiéé Ê É Éä¹É +ÊvÉEòÉ úò. 35. ˽þnùÒ ÉɹÉäSªÉÉ Ê ÉEòɺÉɺÉÉ`öÒ ÊxÉnäù ÉEò iék É. ÉÉMÉ +`ö úé +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ié úiéönùò ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSªÉÉ =nâùpééä¹éhéäséé {ÉÊ úhéé É ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉiÉÉxÉÉ É½þºÉÖ±ÉÉÆSªÉÉ ÉÉ]õ{ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ié úiéönùò ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉä {É úségò É +ÆiÉMÉÇiÉ + ÉÉÆiÉiÉÉ ªÉÉ{ÉɺÉÚxÉ úévªééséä ºÉÆ úiéhé Eò úhéä ½äþ ºÉÆPÉ úévªééséä EòiÉÇ ªÉ úévªééæiéò±é ºÉÉÆÊ ÉvÉÉÊxÉEò ªÉÆjÉhÉÉ ÉÆnù {Éb ±ªÉÉºÉ iªéé ÉÉ ÉiÉ ié úiéönùò xéösuäônù 356 +x ɪÉä ɺÉÞiÉ Eäò±É䱪ÉÉ =nâùpééä¹éhéäxéöºéé ú ÉèvÉÉÊxÉEò +ÊvÉEòÉ úéæséé ÉÉ{É ú ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ +xéösuäônù 9 SªÉÉ ié úiéönùò ÊxɱÉÆÊ ÉiÉ +ºÉhÉä ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ ÉÉMÉ iéòxé +x ɪÉä ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ ½þCEòÉÆSÉÒ ÉVÉÉ ÉhÉÒ ÊxɱÉÆÊ ÉiÉ +ºÉhÉä. 359Eò. [ÊxÉ úêºéié.] ÉÌlÉEò +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ié úiéönùò. (ºÉiÉ úé)

21 +xéögò ÉÊhÉEòÉ (+`ö úé) +xéösuäônù ÉÉMÉ BEòÉähÉÒºÉ ºÉÆEòÒhÉÇ 36. úé¹]åõ{éiéò, úévªé{éé±é É úévé É ÉÖJÉ ªÉÉÆxÉÉ ºÉÆ úiéhé. 36Eò. ºÉƺÉnäùSªÉÉ É úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ EòÉ ÉEòÉVÉ ÉÞkÉÉÆSªÉÉ ÉʺÉrùÒºÉ ºÉÆ úiéhé. 36JÉ. ±ÉÉ ÉEòÉ úò úévéeòòªé {ÉnùÉ É ú ÊxɪÉÖCiÉÒ Eò úhªééºé +xé½çþiéé [ÊxÉ úêºéié.] 363. Ê É ÉÊIÉiÉ ié½þ, Eò úé ú, <iªéénùóiéúxé =nâù É ÉhÉÉ-ªÉÉ Ê É ÉÉnùÉÆ ÉvªÉä xªééªéé±éªééxéä ½þºiÉIÉä{É Eò úhªééºé úéävé. 363Eò. ÉÉ úiéòªé ºÉƺlÉÉxÉÉÆSªÉÉ +ÊvÉ{ÉiÉÓxÉÉ Ênù±Éä±ÉÒ ÉÉxªÉiÉÉ ºÉÆ{ÉÖ¹]õÉiÉ ªÉähÉä É JÉɺÉMÉiÉ iéxéjéä xé¹]õ Eò úhéä ÉÉä`öÒ ÉÆnù äú É Ê É ÉÉxÉiɳý ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ Ê É Éä¹É ié úiéönùò ºÉÆPÉ úévªééxéä Ênù±É䱪ÉÉ ÊxÉnäù ÉÉÆSÉä +xéö{éé±éxé Eò úhªééié ËEò ÉÉ iªééæséò +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒ Eò úhªééié EòºÉÚ ú Eäò±ªÉÉSÉÉ {ÉÊ úhéé É ªÉÉJªÉÉ léç ±ÉÉ ÉhÉä. ÉÉMÉ ÉÒºÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé 368. ºÉƺÉnäùSÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú É iªééºéæ ÉÆvÉÒSÉÒ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ. ÉÉMÉ BEò ÉÒºÉ +ºlÉɪÉÒ, ºÉÆGò ÉhÉEòɱÉÒxÉ É Ê É Éä¹É ié úiéönùò 369. úévªé ºÉÚSÉÒiÉÒ±É Ê É ÉÊIÉiÉ ÉÉ ÉÒ VÉhÉÚ EòɽþÒ ºÉ É ÉiÉÔ ºÉÚSÉÒiÉÒ±É ÉÉ ÉÒ +ºÉÉ ªÉÉiÉ iªéé É ÉÉhÉä iªéé ÉÉ ÉiÉ EòɪÉnäù Eò úhªééséé ºÉƺÉnäù±ÉÉ +ºlÉɪÉÒ +ÊvÉEòÉ ú VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéé ÉÉ ÉiÉ +ºlÉɪÉÒ ié úiéúnù. 37. ɽþÉ úé¹]åõ É MÉÖVÉ úéié ªÉÉ úévªééæ ÉÉ ÉiÉ Ê É Éä¹É ié úiéúnù. 37Eò. xééméé±éäb úévªéé ÉÉ ÉiÉ Ê É Éä¹É ié úiéúnù. 37JÉ. +ɺÉÉ É úévªéé ÉÉ ÉiÉ Ê É Éä¹É ié úiéúnù. 37MÉ. ÉÊhÉ{ÉÚ ú úévªéé ÉÉ ÉiÉ Ê É Éä¹É ié úiéúnù. 37PÉ. +ÉÆwÉ Énäù É úévªéé ÉÉ ÉiÉ Ê É Éä¹É ié úiéönòù. 37Ró. +ÉÆwÉ Énäù ÉÉiÉ EåòpùÒªÉ Ê ÉtÉ{ÉÒ`öÉSÉÒ ºlÉÉ{ÉxÉÉ. 37SÉ. ʺÉCEòÒ É úévªéé ÉÉ ÉiÉ Ê É Éä¹É ié úiéönòù. 37Uô. Ê ÉZÉÉä ú É úévªéé ÉÉ ÉiÉ Ê É Éä¹É ié úiéúnù. 37VÉ. + ûhéésé±é Énäù É úévªéé ÉÉ ÉiÉ Ê É Éä¹É ié úiéúnù. 37ZÉ. MÉÉä ÉÉ úévªéé ÉÉ ÉiÉ Ê É Éä¹É ié úiéúnù. 37\É. EòxÉÉÇ]õEò úévªéé ÉÉ ÉiÉ Ê É Éä¹É ié úiéönùò Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉtÉÆSÉÉ +Æ É±É SÉɱÉÚ úé½þhéä É iªééæséä +xéöeúò±éxé. 372Eò. EòɪÉtÉÆSÉä +xéöeúò±éxé Eò úhªééséé úé¹]åõ{éiéòséé +ÊvÉEòÉ úù ÉÊiÉ ÉÆvÉEò ºlÉÉxÉ ÉrùiÉäiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ªÉCiÉÓºÉÆ ÉÆvÉÒ Ê É ÉÊIÉiÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ +Énäù É näùhªééséé úé¹]åõ{éiéòséé +ÊvÉEòÉ ú äòb ú±é xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉƺÉÆ ÉÆvÉÒ É äòb ú±é xªééªéé±éªééié ËEò ÉÉ Ê½þVÉ ÉìVÉäº]õÒ-<xÉ-EòÉèÎxºÉ±ÉºÉ ÉÉä ú ɱÉÆÊ ÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòɪÉÇ ÉɽþÓ ÉÉ ÉiÉ ié úiéönùò ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé xªééªéé±éªéä, ÉÉÊvÉEòÉ úò É +ÊvÉEòÉ úò ªÉÉÆxÉÒ EòɪÉÉÇÊvÉEòÉ ú ÉVÉÉ ÉhªÉÉSÉä SÉɱÉÚ `äö ÉhÉä =SSÉ xªééªéé±éªééiéò±é xªééªéévéò ÉÉƺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ié úiéönùò ÉÉ úiééséé ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò ªÉÉSªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ié úiéönùò ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉƺÉÆ ÉÆvÉÒ ié úiéönùò. 378Eò. +ÉÆwÉ Énäù É Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ Ê É Éä¹É ié úiéönùò [ÊxÉ úêºéié.] b SÉhÉÒ núù ú Eò úhªééséé úé¹]åõ{éiéòséé +ÊvÉEòÉ ú.

22 393. ºÉÆÊIÉ{iÉ xéé É ÉÉ Æú É. 394Eò. ˽þnùÒ ÉɹÉäiÉÒ±É ÉÉÊvÉEÞòiÉ {ÉÉ`ö ÊxÉ úºéxéä. ÉÉMÉ ÉÉ ÉÒºÉ ºÉÆÊIÉ{iÉ xéé É, ÉÉ Æú É, ÉÉÊvÉEÞòiÉ Ë½þnùÒ {ÉÉ`ö É ÊxÉ úºéxéä +xéöºéúsªéé {Éʽþ±ÉÒ +xéöºéúséò BEò. úévªéä. nùéäxé. ºÉÆPÉ úévªéiéäjéä. nöùºé úò +xéöºéúséò ÉÉMÉ Eò. úé¹]åõ{éiéò É úévªééæséä úévªé{éé±é ªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ié úiéönùò. ÉÉMÉ JÉ. [ÊxÉ úêºéié.] ÉÉMÉ MÉ. ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉÉ +vªéié É ={ÉÉvªÉIÉ +ÉÊhÉ úévªéºé ÉäSÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ É ={É ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ +ÉÊhÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉÉ +vªéié É ={ÉÉvªÉIÉ +ÉÊhÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùséé ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ É ={É ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ié úiéönùò. ÉÉMÉ PÉ. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé É =SSÉ xªééªéé±éªééæsªéé xªééªéévéò ÉÉÆ ÉÉ ÉiÉ ié úiéönùò. ÉÉMÉ Ró. ÉÉ úiééséé ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò ªÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ié úiéönùò. ÊiÉºÉ úò +xéöºéúséò É{ÉlÉÉÆSÉä ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉÆSÉä xé ÉÖxÉä. SÉÉèlÉÒ +xéöºéúséò úévªéºé ÉäiÉÒ±É VÉÉMÉÉÆSÉÒ ÉÉ]õhÉÒ. {ÉÉSÉ ÉÒ +xéöºéúséò +xéöºéúêséié IÉäjÉä É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ ªÉÉÆSÉä É ÉɺÉxÉ É ÊxɪÉÆjÉhÉ ªÉÉÆ ÉÉ ÉiÉ ié úiéönùò. ÉÉMÉ Eò. ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé. ÉÉMÉ JÉ. +xéöºéúêséié IÉäjÉä É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ ªÉÉÆSÉä É ÉɺÉxÉ É ÊxɪÉÆjÉhÉ. ÉÉMÉ MÉ. +xéöºéúêséié IÉäjÉä. ÉÉMÉ PÉ. +xéöºéúséòséò ºÉÖvÉÉ úhéé. ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò +ɺÉÉ É, ÉäPÉɱɪÉ, ÊjÉ{ÉÖ úé É Ê ÉZÉÉä ú É ªÉÉ úévªééæ ÉvÉÒ±É VÉxÉVÉÉÊiÉ IÉäjÉÉÆSªÉÉ É ÉɺÉxÉÉ ÉÉ ÉiÉ ié úiéönùò. ºÉÉiÉ ÉÒ +xéöºéúséò ºÉÚSÉÒ BEò. ºÉÆPÉ ºÉÚSÉÒ. ºÉÚSÉÒ nùéäxé. úévªé ºÉÚSÉÒ. ºÉÚSÉÒ iéòxé. ºÉ É ÉiÉÔ ºÉÚSÉÒ. +É`ö ÉÒ +xéöºéúséò ÉɹÉÉ. xé É ÉÒ +xéöºéúséò Ê É ÉÊIÉiÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É É Ê ÉÊxÉªÉ É Ê ÉÊvÉOÉÉÁ Eò úhéä. nù½þé ÉÒ +xéöºéúséò {ÉIÉÉÆiÉ úésªéé EòÉ úhéé É üxé +{ÉÉjÉ ½þÉähªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ ié úiéönùò. +Eò úé ÉÒ +xéöºéúséò {ÉÆSÉɪÉiÉÓSÉä +ÊvÉEòÉ ú, ÉÉÊvÉEòÉ ú +ÉÊhÉ VÉ ÉÉ ÉnùÉ-ªÉÉ. ÉÉ úé ÉÒ +xéöºéúséò xémé ú{ééê±éeòé, <iªéénùóséä +ÊvÉEòÉ ú, ÉÉÊvÉEòÉ ú +ÉÊhÉ VÉ ÉÉ ÉnùÉ-ªÉÉ. {ÉÊ úê ɹ]õ {ÉÊ úê ɹ]õ BEò ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ úºéé`öò ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä) +Énäù É, 954. {ÉÊ úê ɹ]õ nùéäxé VªÉÉÆºÉ +véòxé úé½úþxé VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªééºé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉä iªéé +{É ÉÉnùÉÆSÉä É äò ú Énù±ÉÉÆSÉä ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ Ê Ét ÉÉxÉ {ÉÉ`öÉSªÉÉ ºÉÆnù ÉÉÇiÉ {ÉÖxÉEÇòlÉxÉ. <ÆOÉVÉÒ - É úé`öò É nùºéúséò É úé`öò - <ÆOÉVÉÒ É nùºéúséò (BEòÉähÉÒºÉ)

23

24

25 =qäùê ÉEòÉ +É ½þÒ, ÉÉ úiééséä ±ÉÉäEò, ÉÉ úiééséä BEò [ºÉÉ ÉÇ ÉÉè É ºÉ ÉÉVÉ ÉÉnùÒ vé ÉÇÊxÉ ú{éäié ±ÉÉäEò ÉɽþÒ MÉhÉ úévªé] PÉb ÉhªÉÉSÉÉ É iªéésªéé ºÉ ÉÇ xééméê úeòéæºé : ºÉÉ ÉÉÊVÉEò, +ÉÌlÉEò É úévéxéèêiéeò xªééªé ; Ê ÉSÉÉ ú, +Ê É ªÉCiÉÒ, Ê É ÉɺÉ, ÉrùÉ É ={ÉɺÉxÉÉ ªÉÉÆSÉä º ÉÉiÉÆjªÉ ; nùvééçséò É ºÉÆvÉÒSÉÒ ºÉ ÉÉxÉiÉÉ ; ÊxÉÎ SÉiÉ{ÉhÉä ÉÉ{iÉ Eò üxé näùhªééséé +ÉÊhÉ iªéé ºÉ ÉÉÈ ÉvªÉä ªÉCiÉÒSÉÒ ÉÊiɹ`öÉ É 2 [ úé¹]åõéséò BEòiÉÉ +ÉÊhÉ BEòÉi ÉiÉÉ] ªÉÉÆSÉä +É ÉɺÉxÉ näùhéé úò ÉÆvÉÖiÉÉ É ÉÌvÉiÉ Eò úhªééséé ºÉÆEò±{É{ÉÚ ÉÇEò ÊxÉvÉÉÇ ú Eò üxé ; +É ÉSªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉ +ÉVÉ ÊnùxÉÉÆEò 26 xééä ½åþ É ú, 949 úéävéò ªÉÉuùÉ äú ½äþ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +ÆMÉÒEÞòiÉ +ÉÊhÉ +ÊvÉÊxɪÉÊ ÉiÉ Eò üxé º ÉiÉ: ÉiÉ +{ÉÇhÉ Eò úòié +ɽþÉäiÉ.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉÉ ÉÇ ÉÉè É ±ÉÉäEò ÉɽþÒ MÉhÉ úévªé ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ ùnùéjé±é Eäò±Éä (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò, 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äúú úé¹]åõéséò BEòiÉÉ ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò, 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). BSÉ

26 ÉÉMÉ BEò ºÉÆPÉ úévªé É iªééséä úévªéiéäjé 2. ºÉÆPÉ úévªééséä xéé É É úévªéiéäjé.---() <ÆÊb ªÉÉ, +lééçié ÉÉ úié, ½þÉ úévªééæséé ºÉÆPÉ +ºÉä±É. [(2) úévªé É iªééæséò úévªéiéäjéä {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±ªÉÉ É ÉÉhÉä +ºÉiÉÒ±É.] (3) ÉÉ úiééséä úévªéiéäjé---- (Eò) úévªééæséò úévªéiéäjéä ; 2 [(JÉ) {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ ºÉÆPÉ úévªéiéäjéä ; +ÉÊhÉ] (MÉ) ºÉÆ{ÉÉÊnùiÉ Eäò±ÉÒ VÉÉiÉÒ±É + ÉÒ +xªé úévªéiéäjéä, Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉä±Éä +ºÉä±É. 2. xé ÉÒxÉ úévªéä nùéjé±é Eò üxé PÉähÉä ËEò ÉÉ ºlÉÉ{ÉxÉ Eò úhéä.---ºéæºénäù±éé, ÊiɱÉÉ ªÉÉäMªÉ ÉÉ]õiÉÒ±É, + ÉÉ +]õó É ú É ÉiÉÕ É ú EòɪÉtÉuùÉ äú xé ÉÒxÉ úévªéä ºÉÆPÉ úévªéé ÉvªÉä nùéjé±é Eò üxé PÉäiÉÉ ªÉäiÉÒ±É ËEò ÉÉ ºlÉÉ{ÉxÉ Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É. 3 2Eò. [ʺÉCEòÒ É ½äþ ºÉÆPÉ úévªéé ÉÒ ºÉ½þªÉÉäMÉÒ Eò úhéä] ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (UôÊkɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975, Eò±É É 5 uùé äú ÊxÉ úêºéié (26 BÊ É±É 975 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. xé ÉÒxÉ úévªééæséò ÊxÉÌ ÉiÉÒ +ÉÊhÉ Ê Ét ÉÉxÉ úévªééæséò IÉäjÉä, ºÉÒ ÉÉ +lé ÉÉ xéé Éä ªÉÉÆiÉ äò ú òé ú.---ºéæºénäù±éé EòɪÉtÉuùÉ äú--- (Eò) EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéé{ééºéúxé BJÉÉnäù úévªéiéäjé +±ÉMÉ Eò üxé +lé ÉÉ nùéäxé ËEò ÉÉ +ÊvÉEò úévªéä ËEò ÉÉ úévªééæséä ÉÉMÉ BEòjÉ VÉÉäbÚ xé +lé ÉÉ EòÉähÉiÉä½þÒ úévªéiéäjé EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé BJÉÉtÉ ÉÉMÉÉ ÉÒ VÉÉäbÚ xé xé ÉÒxÉ úévªééséò ÊxÉÌ ÉiÉÒ Eò úiéé ªÉä<Ç±É ; (JÉ) EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééséä IÉäjÉ ÉÉfø ÉiÉÉ ªÉä<Ç±É ; (MÉ) EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééséä IÉäjÉ PÉ]õ ÉiÉÉ ªÉä<Ç±É ; (PÉ) EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé ºÉÒ ÉÉÆ ÉvªÉä äò ú òé ú Eò úiéé ªÉä<Ç±É ; (Ró ) EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé xéé ÉÉ ÉvªÉä äò ú òé ú Eò úiéé ªÉä<Ç±É : 4 [{É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉEò úiéé +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉvÉäªÉEòɱÉÉ úé¹]åõ{éiéòséò Ê É òé úºé +ºÉ±ªÉÉJÉä úòvé +ÉÊhÉ iªéé Ê ÉvÉäªÉEòÉiÉ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉºiÉÉ ÉÉ ÉÖ³äý 5 * * * EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééæséä IÉäjÉ, ºÉÒ ÉÉ ËEò ÉÉ xéé É ªÉÉ É ú {ÉÊ úhéé É ½þÉähÉÉ ú +ºÉä±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ úé¹]åõ{éiéòxéä iéä Ê ÉvÉäªÉEò iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉEòbä iªééxéä, ÊxÉnæù ÉxÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÉ +ºÉä±É + ÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ ËEò ÉÉ úé¹]åõ{éiéò {É ú ÉÉxÉMÉÒ näù<ç±é + ÉÉ ÉÉføÒ É EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ iªéé É ú +É{ɱÉä Ê ÉSÉÉ ú ªÉCiÉ Eò úé ÉäiÉ ªÉɺÉÉ`öÒ ÊxÉnæùÊ É±Éä±Éä xéºéä±é ié ú É ªÉÉ É ÉÉhÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÉ ËEò ÉÉ ÉÉfø ÉÚxÉ Ênù±Éä±ÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ɱÉä±ÉÉ xéºéä±é ié ú, iéä Ê ÉvÉäªÉEò ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉ {ÉÖ ú:ºlééê{éié Eäò±Éä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò.] 6 [º{ɹ]õÒEò úhé BEò.----ªÉÉ +xéösuäônùéié, JÉÆb (Eò) iéä (Ró) ªÉÉÆ ÉvªÉä úévªé ªÉÉ É nùéié ºÉÆPÉ úévªéiéäjééséé ºÉ ÉÉ Éä É +ɽäþ. {É ÆúiÉÖ, {É ÆúiÉÖEòÉ ÉvÉÒ±É úévªé ªÉÉ É nùéié ºÉÆPÉ úévªéiéäjééséé ºÉ ÉÉ Éä É xéé½þò. º{ɹ]õÒEò úhé nùéäxéò.----jéæb (Eò) uùé äú ºÉƺÉnäù±ÉÉ ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ +ÊvÉEòÉ úéæ ÉvªÉä EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééséé ËEò ÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjééséé BJÉÉnùÉ ÉÉMÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéé±éé ËEò ÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjéé±éé VÉÉäbÚ xé xé ÉÒxÉ úévªé ËEò ÉÉ xé ÉÒxÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjé ÉxÉ ÉhªÉÉSªÉÉ +ÊvÉEòÉ úéséé ºÉ ÉÉ Éä É +ɽä.þ] ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ÉÚ³ý JÉÆb (2) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 2 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ÉÚ³ý ={ÉJÉÆb (JÉ) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 3 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({ÉκiɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú +xéösuäônù 2Eò ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( ÉÉSÉÇ 975 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({ÉÉSÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 955 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ÉÚ³ý {É ÆúiÉÖEòÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 5 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòséé ÉÉMÉ Eò ËEò ÉÉ ÉÉMÉ JÉ ªÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. 6 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+`ö úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 966 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä.

27 ( ÉÉMÉ-BEò----ºÉÆPÉ úévªé É iªééséä úévªéiéäjé) 4. {Éʽþ±ªÉÉ É SÉÉèlªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ºÉÖvÉÉ úhéäºéé`öò +ÉÊhÉ {ÉÚ úeò, +ÉxÉÖ¹ÉÆÊMÉEò É {ÉÊ úhéé ɺ É ü{é ÉÉ ÉÓEòÊ úiéé ié úiéúnù Eò úhªééºéé`öò +xéösuäônù 2 É 3 +x ɪÉä Eò úhªééié +ɱÉä±Éä EòɪÉnäù.---() +xéösuäônù 2 ËEò ÉÉ +xéösuäônù 3 ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉiÉ, iªéé EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùò ±ÉÉMÉÚ Eò úhªééºéé`öò +É É ªÉEò + ÉÉ, {Éʽþ±ÉÒ +xéöºéúséò É SÉÉèlÉÒ +xéöºéúséò ªÉÉiÉ ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhªééê ɹɪÉÒSªÉÉ ié úiéönùò +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉiÉÒ±É +ÉÊhÉ ºÉƺÉnäù±ÉÉ +É É ªÉEò ÉÉ]õiÉÒ±É + ÉɽþÒ {ÉÚ úeò, +ÉxÉÖ¹ÉÆÊMÉEò É {ÉÊ úhéé ɺ É ü{é ié úiéönùò (+ ÉÉ EòɪÉtÉSÉÉ {ÉÊ úhéé É ½þÉähÉÉ-ªÉÉ úévªéésªéé ËEò ÉÉ úévªééæsªéé ºÉƺÉnäùiÉÒ±É É Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉiÉÒ±É ËEò ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉÆ ÉvÉÒ±É ÉÊiÉÊxÉÊvÉi ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ié úiéönùóºé½þ) +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉÚ ÉEòiÉÒ±É. (2) +xéösuäônù 368 SªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEòÊ úiéé {ÉÚ ÉÉæCiÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. 3

28 ÉÉMÉ nùéäxé xééméê úeòi É 4 5. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÒSÉä xééméê úeòi É.---ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÒ, ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié VªÉÉ ªÉCiÉÒSÉÉ +ÊvÉ ÉÉºÉ +ɽäþ +ÉÊhÉ----- (Eò) VÉÒ ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié VÉx ɱÉÒ ½þÉäiÉÒ ; ËEò ÉÉ (JÉ) ÊVÉSªÉÉ ÉÉiÉÉÊ{ÉiªÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉÒ½þÒ BEò ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié VÉx ɱÉä ½þÉäiÉä ; ËEò ÉÉ (MÉ) VÉÒ + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ ÊEò ÉÉxÉ {ÉÉSÉ É¹Éæ <iéeòé Eòɳý ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié ºÉÉ ÉÉxªÉiÉ: ÊxÉ ÉɺÉÒ +ɽäþ, + ÉÒ ÉiªÉäEò ªÉCiÉÒ ÉÉ úiééséò xééméê úeò +ºÉä±É. 6. {ÉÉÊEòºiÉÉxÉÉiÉÚxÉ ºlɱÉÉÆiÉ ú Eò üxé ÉÉ úiééié +ɱÉ䱪ÉÉ Ê É ÉÊIÉiÉ ªÉCiÉÓSÉä xééméê úeòi ÉÉSÉä ½þCEò.---+xÉÖSUäônù 5 ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, VÉÒ ªÉCiÉÒ, +ÉiÉÉ {ÉÉÊEòºiÉÉxÉÉiÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±É䱪ÉÉ úévªéiéäjééiéúxé ºlɱÉÉÆiÉ ú Eò üxé ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié +ɱÉä±ÉÒ +ɽäþ iéò ªÉCiÉÒ, VÉ ú,-- (Eò) ÊiÉSÉÉ +lé ÉÉ ÊiÉSªÉÉ ÉÉiÉÉÊ{ÉiªÉÉÆ{ÉèEòÒ ËEò ÉÉ ÊiÉSªÉÉ +ÉVÉÉ-+ÉVÉÓ{ÉèEòÒ EòÉähÉɽþÒ BEòÉSÉÉ MÉ ½þxÉÇ Éå]õ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉ +ìc]õ, 935 ( ÉÚ³ýÉiÉ +ÊvÉÊxɪÉÊ ÉiÉ Eäò±ªÉÉ É ÉÉhÉä) ªÉÉiÉ ªÉÉJªÉÉ Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ úiééié VÉx É ZÉɱÉÉ +ºÉä±É ié ú ; +ÉÊhÉ (JÉ) (BEò) + ÉÉ ªÉCiÉÒxÉä 9 VÉÖ±Éè 948 ªÉÉ Ênù ɺÉÉ{ÉÚ ÉÔ ªÉÉ É ÉÉhÉä ºlɱÉÉÆiÉ ú Eäò±Éä±Éä +ºÉä±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, +É{ɱªÉÉ ºlɱÉÉÆiÉ úésªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ iéò ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié ºÉÉ ÉÉxªÉiÉ: ÊxÉ ÉɺÉÒ +ºÉä±É ié ú ; ËEò ÉÉ (nùéäxé) + ÉÉ ªÉCiÉÒxÉä 9 VÉÖ±Éè 948 ªÉÉ Ênù É ÉÒ ËEò ÉÉ iªééxéæié ú ªÉÉ É ÉÉhÉä ºlɱÉÉÆiÉ ú Eäò±Éä±Éä +ºÉä±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, ÊiÉxÉä xééméê úeòi ÉɺÉÉ`öÒ b ÉäÊ ÉÊxÉ+xÉ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉSªÉÉ ºÉ úeòé úxéä xééånùhéòºéæ ÉÆvÉÉiÉ ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ +ÊvÉEòÉ-ªÉÉEòbä, iªéé ºÉ úeòé úxéä Ê ÉʽþiÉ Eäò±É䱪ÉÉ xé ÉÖxªÉÉiÉ É úòiéòxéä ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ Eäò±É䱪ÉÉ +VÉÉÇ É üxé, + ÉÉ +ÊvÉEòÉ-ªÉÉxÉä ÊiÉSÉÒ ÉÉ úiééséò xééméê úeò ½þhÉÚxÉ xééånùhéò Eäò±Éä±ÉÒ +ºÉä±É ié ú, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÒ ÉÉ úiééséò xééméê úeò +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ,EòÉähÉiÉÒ½þÒ ªÉCiÉÒ +É{ɱªÉÉ +VÉÉÇSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ ÊxÉnùÉxÉ ºÉ½þÉ ÉʽþxÉä ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié ÊxÉ ÉɺÉÒ +ºÉ±ªÉÉÊ É ÉÉªÉ ÊiÉSÉÒ ªÉÉ É ÉÉhÉä xééånùhéò Eäò±ÉÒ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. 7. ºlɱÉÉÆiÉ ú Eò üxé {ÉÉÊEòºiÉÉxÉÉiÉ MÉä±É䱪ÉÉ Ê É ÉÊIÉiÉ ªÉCiÉÓSÉä xééméê úeòi ÉÉSÉä ½þCEò.--+xÉÖSUäônù 5 É 6 ªÉÉ ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, VÉÒ ªÉCiÉÒ, ÉÉSÉÇ 947 ªÉÉ Ênù ɺÉÉxÉÆiÉ ú ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééiéúxé ºlɱÉÉÆiÉ ú Eò üxé ºÉvªÉÉ {ÉÉÊEòºiÉÉxÉÉiÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±É䱪ÉÉ úévªéiéäjééié MÉä±Éä±ÉÒ +ɽäþ, iéò ªÉCiÉÒ ÉÉ úiééséò xééméê úeò +ɽäþ +ºÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, VÉÒ ªÉCiÉÒ, +ÉiÉÉ {ÉÉÊEòºiÉÉxÉÉiÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±É䱪ÉÉ úévªéiéäjééæié ªÉÉ É ÉÉhÉä ºlɱÉÉÆiÉ ú Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú, {ÉÖx½þÉ ºlÉÉʪÉEò ½þÉähªÉɺÉÉ`öÒ ËEò ÉÉ EòÉªÉ ÉSÉä {É ié ªÉähªÉɺÉÉ`öÒ, EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ úéuùé äú ËEò ÉÉ iénâùx ɪÉä Ênù±É䱪ÉÉ {É ú ÉÉxªÉÉJÉɱÉÒ ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié {É úié±éä±éò +ɽäþ, ÊiɱÉÉ ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò É +xéösuäônù 6 JÉÆb (JÉ) SªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé, + ÉÒ ÉiªÉäEò ªÉCiÉÒ 9 VÉÖ±Éè 948 ªÉÉ Ênù ɺÉÉxÉÆiÉ ú ºlɱÉÉÆiÉ ú Eò üxé ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié +ɱÉä±ÉÒ ªÉCiÉÒ +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ.

29 ( ÉÉMÉ nùéäxé---xééméê úeòi É) 8. ÉÚ³ýSªÉÉ ÉÉ úiéòªé +ºÉ±É䱪ÉÉ, {ÉhÉ ÉÉ úiéé Éɽäþ ú úé½þhéé-ªéé Ê É ÉÊIÉiÉ ªÉCiÉÓSÉä xééméê úeòi ÉÉSÉä ½þCEò.--+xÉÖSUäônù 5 ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, VÉÒ ªÉCiÉÒ ËEò ÉÉ ÊVÉSªÉÉ ÉÉiÉÉÊ{ÉiªÉÉÆ{ÉèEòÒ ËEò ÉÉ +ÉVÉÉ--+ÉVÉÓ{ÉèEòÒ EòÉähÉÒ½þÒ BEò MÉ ½þxÉÇ Éå]õ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉ +ìc]õ, 935 ( ÉÚ³ýÉiÉ +ÊvÉÊxɪÉÊ ÉiÉ Eäò±ªÉÉ É ÉÉhÉä) ªÉÉiÉ ªÉÉJªÉÉ Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ úiééié VÉx ɱÉä ½þÉäiÉä +ÉÊhÉ VÉÒ iªéé É ÉÉhÉä ªÉÉJªÉÉ Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ úiéésªéé Éɽäþ úò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ näù ÉÉiÉ ºÉÉ ÉÉxªÉiÉ: ÊxÉ ÉÉºÉ Eò úié +ɽäþ + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ªÉCiÉÒ, VÉ ú ÊiÉxÉä iªéé iªéé EòɳýÒ VªÉÉ näù ÉÉiÉ iéò úé½þéié +ºÉä±É iªéé näù ÉÉiÉÒ±É ÉÉ úiéésªéé úévénùéèêiéeò ËEò ÉÉ ÉÉÊhÉVªÉnùÉèÊiÉEò ÉÊiÉÊxÉvÉÒEòbä, b ÉäÊ ÉÊxÉ+xÉ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉSªÉÉ ºÉ úeòé úxéä ËEò ÉÉ ÉÉ úié ºÉ úeòé úxéä Ê ÉʽþiÉ Eäò±É䱪ÉÉ xé ÉÖxªÉÉiÉ É úòiéòxéä ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ ÉÉ xéæié ú xééméê úeòi ÉɺÉÉ`öÒ Eäò±É䱪ÉÉ +VÉÉÇ É üxé + ÉÉ úévénùéèêiéeò ËEò ÉÉ ÉÉÊhÉVªÉnùÉèÊiÉEò ÉÊiÉÊxÉvÉÒxÉä ÊiÉSÉÒ ÉÉ úiééséò xééméê úeò ½þhÉÚxÉ xééånùhéò Eäò±Éä±ÉÒ +ºÉä±É ié ú, ÉÉ úiééséò xééméê úeò +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<DZÉ. 9. {É úeòòªé näù ÉÉSÉä xééméê úeòi É º ÉäSUäôxÉä ºÉÆ{ÉÉnùhÉÉ-ªÉÉ ªÉCiÉÒ xééméê úeò xéºéhéä.--eòéähéiªéé½þò ªÉCiÉÒxÉä EòÉähÉiªÉɽþÒ {É úeòòªé näù ÉÉSÉä xééméê úeòi É º ÉäSUäôxÉä ºÉÆ{ÉÉÊnù±Éä +ºÉä±É ié ú, iéò ªÉCiÉÒ +xéösuäônù 5 SªÉÉ +ÉvÉÉ äú ÉÉ úiééséò xééméê úeò +ºÉhÉÉ ú xéé½þò, +lé ÉÉ +xéösuäônù 6 ËEò ÉÉ +xéösuäônù 8 SªÉÉ +ÉvÉÉ äú ÉÉ úiééséò xééméê úeò +ɽäþ +ºÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. 0. xééméê úeòi ÉÉSÉä ½þCEò SÉɱÉÚ úé½þhéä.--ªéé ÉÉMÉÉiÉÒ±É {ÉÚ ÉÇMÉÉ ÉÒ ié úiéönùó{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùò+x ɪÉä VÉÒ ÉÉ úiééséò xééméê úeò +ɽäþ ËEò ÉÉ +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉiÉä + ÉÉ ÉiªÉäEò ªÉCiÉÒSÉä xééméê úeòi É, ºÉƺÉnù VÉÉä EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ Eò úò±é iªéésªéé ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé SÉɱÉÚ úé½þò±é.. ºÉƺÉnäùxÉä xééméê úeòi ÉÉSªÉÉ ½þCEòÉSÉä EòɪÉtÉuùÉ äú Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhéä.--ªéé ÉÉMÉÉSªÉÉ {ÉÚ ÉÇMÉÉ ÉÒ ié úiéönùóiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÓ ÉÖ³ýä xééméê úeòi ÉÉSÉä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ É ºÉ ÉÉ{iÉÒ +ÉÊhÉ xééméê úeòi ÉÊ É¹ÉªÉEò +xªé ºÉ ÉÇ ÉÉ ÉÒ ªÉÉÆSªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù Eò úhªéésªéé ºÉƺÉnäùSªÉÉ +ÊvÉEòÉ úéséä xªéúxéòeò úhé ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. 5

30 ÉÉMÉ iéòxé ÉÚ±É ÉÚiÉ ½þCEò ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé 2. ªÉÉJªÉÉ.---ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉ, ºÉÆnù ÉÉÇxÉÖºÉÉ ú +xªéléé +É É ªÉEò xéºéä±é ié ú, úévªé ªÉÉ É nùéié, ÉÉ úiééséä ºÉ úeòé ú É ºÉƺÉnù +ÉÊhÉ úévªééæ{éèeòò ÉiªÉäEò úévªééséä ÉɺÉxÉ É Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý +ÉÊhÉ ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééiéò±é +lé ÉÉ ÉÉ úié ºÉ úeòé úsªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É ºÉ ÉÇ ºlÉÉÊxÉEò ËEò ÉÉ +xªé ÉÉÊvÉEò úhéä ªÉÉÆSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ɽäþ. 3. ÉÚ±É ÉÚiÉ ½þCEòÉÆ ÉÒ Ê ÉºÉÆMÉiÉ +ºÉ±Éä±Éä +lé ÉÉ iªééæséä xªéúxéòeò úhé Eò úhéé äú EòɪÉnäù.---() ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±Éä±Éä ºÉ ÉÇ EòɪÉnäù, iéä VÉälÉ É ú ªÉÉ ÉÉMÉÉSªÉÉ ié úiéönùó ÉÒ Ê ÉºÉÆMÉiÉ +ºÉiÉÒ±É iéälé É ú, iéä + ÉÉ Ê ÉºÉÆMÉiÉÒSªÉÉ ªÉÉ{iÉÒ{ÉÖ úiéä ÉÚxªÉ ÉiÉ +ºÉiÉÒ±É. (2) úévªé, ªÉÉ ÉÉMÉÉxÉä ÉnùÉxÉ Eäò±Éä±Éä ½þCEò ʽþ úé ÉÚxÉ PÉähÉÉ úé ËEò ÉÉ iªééæséé ºÉÆEòÉäSÉ Eò úhéé úé EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ Eò úhéé ú xéé½þò +ÉÊhÉ ªÉÉ JÉÆb ÉSÉä =±±ÉÆPÉxÉ Eò üxé Eäò±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ iªéé =±±ÉÆPÉxÉÉSªÉÉ ªÉÉ{iÉÒ{ÉÖ úiéé ÉÚxªÉ ÉiÉ +ºÉä±É. (3) ªÉÉ +xéösuäônùéié, ºÉÆnù ÉÉÇxÉÖºÉÉ ú +xªéléé +É É ªÉEò xéºéä±é ié,---- (Eò) EòɪÉnùÉ ªÉÉiÉ, ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié EòɪÉtÉ<iÉEòÉSÉ É ÉÉ ÉÒ +ºÉ±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +vªéénäù É, +Énäù É, ={ÉÊ ÉvÉÒ, ÊxÉªÉ É, Ê ÉÊxÉªÉ É, +ÊvɺÉÚSÉxÉÉ, üføò ËEò ÉÉ {ÉÊ ú{éé`ö ªÉÉÆSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ɽäþ ; (JÉ) +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±Éä±Éä EòɪÉnùä ªÉÉiÉ, ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééiéò±é Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä ËEò ÉÉ +xªé ºÉIÉ É ÉÉÊvÉùEòÉ-ªÉÉxÉä ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ {ÉÉÊ úié Eäò±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ Eäò±É䱪ÉÉ É {ÉÚ ÉÔ ÊxÉ úêºéié xé ZÉɱÉ䱪ÉÉ EòɪÉtÉSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ɽäþ---- ÉMÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ ËEò ÉÉ iªééséé EòÉähÉiÉɽþÒ ÉÉMÉ iªéé Éä³ýÒ ÉÖ³ýÒSÉ ËEò ÉÉ Ê ÉÊ É¹]õ IÉäjÉÉÆ ÉvªÉä +Æ É±ÉÉiÉ xéºé±éé ié úò ½þ úeòié xéé½þò. [(4) ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ +xéösuäônù 368 +x ɪÉä Eäò±É䱪ÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÖvÉÉ úhéäºé ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò.] ºÉ ÉÉxÉiÉäSÉÉ ½þCEò 4. EòɪÉtÉ{ÉÖfäø ºÉ ÉÉxÉiÉÉù.--- úévªé, EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒºÉ ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié EòɪÉtÉ{ÉÖfäø ºÉ ÉÉxÉiÉÉ +lé ÉÉ EòɪÉtÉSÉä ºÉ ÉÉxÉ ºÉÆ úiéhé xééeòé úhéé ú xéé½þò. 5. vé ÉÇ, ÉÆ É, VÉÉiÉ, ˱ÉMÉ ËEò ÉÉ VÉx ɺlÉÉxÉ ªÉÉ EòÉ úhééæ É üxé Éänù ÉÉ É Eò úhªééºé ÉxÉÉ<Çù.---() úévªé, EòÉähÉiªÉɽþÒ xééméê úeòé±éé ÉÊiÉEÚò±É ½þÉä<Ç±É + ÉÉ ÉEòÉ äú Eäò ɳý vé ÉÇ, ÉÆ É, VÉÉiÉ, ˱ÉMÉ, VÉx ɺlÉÉxÉ ªÉÉ +lé ÉÉ ªÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòÉ úhéé É üxé Éänù ÉÉ É Eò úhéé ú xéé½þò. (2) Eäò ɳý vé ÉÇ, ÉÆ É, VÉÉiÉ, ˱ÉMÉ, VÉx ɺlÉÉxÉ ªÉÉ +lé ÉÉ ªÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòÉ úhééæ É üxé EòÉähÉiÉɽþÒ xééméê úeò---- (Eò) nöùeòéxéä, ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ={ÉɽÉþ úméþ½äþ, ½þÉì]äõ±É +ÉÊhÉ ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò Eò ú ÉhÉÖEòÒSÉÒ ºlÉÉxÉä ªÉÉÆiÉ É Éä É Eò úhéä ; ËEò ÉÉ (JÉ) {ÉÚhÉÇiÉ: ËEò ÉÉ +Æ ÉiÉ: úévªéésªéé ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ näùjé ÉÉ±É Eò úhªééié ªÉähÉÉ-ªÉÉ {Éè ÉÉxÉä úéjé±é䱪éé +lé ÉÉ ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé VÉxÉiÉäSªÉÉ ={ɪÉÉäMÉÉEò úiéésé JÉÉºÉ xéä ÉÚxÉ Ênù±É䱪ÉÉ + ÉÉ Ê Éʽþ úò, ié±éé É, ºxÉÉxÉPÉÉ]õ, úºiéä +ÉÊhÉ ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ÉÉ{É úésªéé VÉÉMÉÉ ªÉÉÆSÉÉ ÉÉ{É Eò úhéä, ªÉÉÆ ÉÉ ÉiÉÒiÉ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÊxÉ:ºÉ ÉlÉÇiÉÉ, nùéêªéi É, ÊxÉ ÉÈvÉ ËEò ÉÉ ÉiÉÇ ªÉÉÆSªÉÉ +véòxé +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. (3) ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý, κjɪÉÉ É ÉɱÉEäò ªÉÉÆSªÉÉEò úiéé EòÉähÉiÉÒ½þÒ Ê É Éä¹É ié úiéúnù Eò úhªééºé úévªéé±éé ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. 6. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉäÊ ÉºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä.

31 ( ÉÉMÉ iéòxé---- ÉÚ±É ÉÚiÉ ½þCEò) [(4) ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é ËEò ÉÉ +xéösuäônù 29 SÉÉ JÉÆb (2) ªÉÉiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]Òõ ÉÖ³äý, xééméê úeòéæsªéé ºÉÉ ÉÉÊVÉEò É ÉèIÉÊhÉEòoù¹]õ É ÉÉMÉɺɱÉ䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉMÉÉÈSªÉÉ =zéiéòeòê úiéé +lé ÉÉ +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ ªÉÉÆSªÉÉEòÊ úiéé EòÉähÉiÉÒ½þÒ Ê É Éä¹É ié úiéúnù Eò úhªééºé úévªéé±éé ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò.] 2 [(5) ªÉÉ +xéösuäônùé ÉvÉÒ±É ËEò ÉÉ +xéösuäônù 9 SÉÉ JÉÆb (), ={ÉJÉÆb (Uô) ªÉÉ ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]Òõ ÉÖ³äý, xééméê úeòéæsªéé ºÉÉ ÉÉÊVÉEò É ÉèIÉÊhÉEòoù¹]õ É ÉÉMÉɺɱÉ䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉMÉÉÈSªÉÉ =zéiéòeòê úiéé +lé ÉÉ +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ ªÉÉÆSªÉÉEòÊ úiéé, EòɪÉtÉuùÉ äú, EòÉähÉiÉÒ½þÒ Ê É Éä¹É ié úiéúnù Eò úhªééºé, VÉälÉ É ú + ÉÉ ié úiéönùò, +xéösuäônù 30 SªÉÉ JÉÆb () ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ +±{ɺÉÆJªÉÉEò ÉèIÉÊhÉEò ºÉƺlÉÉÆJÉä úòvé, +xªé ÉèIÉÊhÉEò ºÉƺlÉÉÆ ÉvªÉä iéºéäsé JÉÉVÉMÉÒ ÉèIÉÊhÉEò ºÉƺlÉÉÆ ÉvªÉä -- ÉMÉ iªéé úévªééeòbú xé +xéönùéxé ÉÉ{iÉ +ºÉÉäiÉ +MÉ ú +xéönùéxé ÉÉ{iÉ xéºééäié-- É Éä É näùhªéé ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉiÉÒ±É iéälé É ú, úévªéé±éé ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò.] 6. ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ºÉä ÉɪÉÉäVÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉÓ ÉvªÉä ºÉ ÉÉxÉ ºÉÆvÉÒ.---() úévªéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉnùÉ É úò±é ºÉä ÉɪÉÉäVÉxÉ ËEò ÉÉ ÊxɪÉÖCiÉÒ ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÉÉ ÉÓ ÉvªÉä ºÉ ÉÇ xééméê úeòéæºé ºÉ ÉÉxÉ ºÉÆvÉÒ +ºÉä±É. (2) EòÉähÉiÉɽþÒ xééméê úeò Eäò ɳý vé ÉÇ, ÉÆ É, VÉÉiÉ, ˱ÉMÉ, EÚò³ý, VÉx ɺlÉÉxÉ, ÊxÉ ÉÉºÉ ªÉÉ ËEò ÉÉ ªÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòÉ úhééæ É üxé úévªéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É EòÉähÉiÉä½þÒ ºÉä ÉɪÉÉäVÉxÉ ËEò ÉÉ {Énù ªÉÉÆSªÉÉEòÊ úiéé +{ÉÉjÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò, +lé ÉÉ iªééæsªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ iªéé±éé ÉÊiÉEÚò±É +ºÉÉ Éänù ÉÉ É Eäò±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (3) ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý, 3 [BJÉÉnä úévªé ËEò ÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjé ªÉÉÆSªÉÉ ÉɺÉxÉÉSªÉÉ +lé ÉÉ iªééiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ ºlÉÉÊxÉEò ËEò ÉÉ +xªé ÉÉÊvÉEò úhéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É BJÉÉtÉ ÉMÉÉÇSªÉÉ ËEò ÉÉ ÉMÉÉÈSªÉÉ {ÉnùÉ É úò±é ºÉä ÉɪÉÉäVÉxÉ ËEò ÉÉ ÊxɪÉÖCiÉÒ ªÉÉÆSªÉɺÉÆ ÉÆvÉÉiÉ, + ÉÉ ºÉä ÉɪÉÉäVÉxÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ ÊxɪÉÖCiÉÒSªÉÉ{ÉÚ ÉÔ iªéé úévªééiéò±é ËEò ÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjééiéò±é ÊxÉ ÉɺÉÉÊ É¹ÉªÉÒ BJÉÉnùÒ +É É ªÉEòiÉÉ Ê ÉʽþiÉ Eò úhéé úé] EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ Eò úhªééºé ºÉƺÉnäù±ÉÉ ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. (4) ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]Òõ ÉÖ³äý, úévªéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É ºÉä ÉÉÆ ÉvªÉä xééméê úeòéæsªéé VªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉºÉ ÉMÉÉDZÉÉ, úévªéésªéé ÉiÉä, {ɪÉÉÇ{iÉ ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É Ê É³ýɱÉä±Éä xéé½þò + ÉÉ ÉÉMÉÉºÉ ÉMÉÉÇEòÊ úiéé ÊxɪÉÖCiªÉÉ ËEò ÉÉ {Énäù úéjéúxé `äö ÉhªÉɺÉÉ`öÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù Eò úhªééºé úévªéé±éé ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. 4 [(4Eò) ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]Òõ ÉÖ³äý, úévªéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É ºÉä ÉÉÆ ÉvªÉä VªÉÉ +xéöºéúêséié VÉÉiÉÓxÉÉ ËEò ÉÉ +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓxÉÉ iªéé úévªéésªéé ÉiÉä {ɪÉÉÇ{iÉ ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É näùhªééié +ɱÉä±Éä xéºéä±é iªééæxéé úévªéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É ºÉä ÉÉÆ ÉvÉÒ±É 5 [{ÉnùÉÆSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉMÉÉÇ ÉvªÉä ËEò ÉÉ ÉMÉÉÈ ÉvªÉä {ÉÊ úhéé ɺ É ü{é VªÉä¹`öiÉäºÉ½þ {ÉnùÉäzÉiÉÒ näùhªééºéæ ÉÆvÉÉiÉ]+É úiéhé Eò úhªééºéé`öò EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù Eò úhªééºé úévªéé±éé ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò.] 6 [(4JÉ) ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]Ò ÉÖ³äý úévªéé±éé, JÉÆb (4) ËEò ÉÉ JÉÆb (4Eò) +x ɪÉä +É úiéhééºéé`öò Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùòxéöºéé ú, BJÉÉtÉ É¹ÉÉÇiÉ É úhªééºéé`öò ½þhÉÚxÉ úéjéúxé `äö ɱÉ䱪ÉÉ {É ÆúiÉÖ iªéé ɹÉÉÇiÉ Ê úcié úéê½þ±é䱪éé VÉÉMÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, {ÉÖføÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ É¹ÉÉÇiÉ ËEò ÉÉ É¹ÉÉÈ ÉvªÉä É úé ɪÉÉSªÉÉ Ê úcié VÉÉMÉÉÆSÉÉ BEò º ÉiÉÆjÉ ÉMÉÇ ½þhÉÚxÉ Ê ÉSÉÉ úéié PÉähªÉÉºÉ úévªéé±éé ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉMÉÉÇiÉÒ±É Ê úcié VÉÉMÉÉ, VªÉÉ É¹ÉÉÇ ÉvªÉä iªéé É úhªééié ªÉäiÉÒ±É iªéé ɹÉÉÇiÉÒ±É Ê úcié VÉÉMÉÉÆSªÉÉ {ÉzÉÉºÉ ]õceäò <iéeòò +É úiéhééséò ɪÉÉÇnùÉ `ö úê ÉhªÉÉEòÊ úiéé, iªéé ɹÉÉÇiÉÒ±É <ié ú Ê úcié VÉÉMÉÉÆ É úéä É ú VÉ ÉäºÉ vé ú±ªéé VÉÉhÉÉ ú xéé½þòié.] (5) ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]Òõ ÉÖ³äý, BJÉÉtÉ vééì ÉEò ËEò ÉÉ ºÉÉÆ ÉnùÉʪÉEò ºÉƺlÉäSªÉÉ EòÉ ú ÉÉ úé ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ {ÉnùÉSÉÉ ËEò ÉÉ ÊiÉSªÉÉ ÉɺÉEò ÉÆb ³ýÉSÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ ºÉnùºªÉ ½þhÉVÉä Ê ÉÊ É¹]õ vé ÉÉÇSÉÒ +xéöªééªéò +ºÉhÉÉ úò ËEò ÉÉ BJÉÉtÉ Ê ÉÊ É¹]õ ºÉÆ ÉnùɪÉÉSÉÒ ªÉCiÉÒ +ºÉ±ÉÒ {ÉÉʽþVÉä, + ÉÒ ié úiéúnù Eò úhéé-ªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ É ÉiÉÇxÉÉ É ú {ÉÊ úhéé É ½þÉähÉÉ ú xéé½þò.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({Éʽþ±ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 95 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú VÉÉnùÉ nùéjé±éõ Eäò±Éä. 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (jªééhhé ÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2006 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (20 VÉÉxÉä ÉÉ úò, 2006 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé ËEò ÉÉ iªéésªéé úévªéiéäjééiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ ºlÉÉÊxÉEò ËEò ÉÉ +xªé ÉÉÊvÉEò úhéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É BJÉÉtÉ ÉEòÉ úséä ËEò ÉÉ +xéäeò ÉEòÉ úséä ºÉä ÉɪÉÉäVÉxÉ ËEò ÉÉ {ÉnùÊxɪÉÖCiÉÒ ªÉÉÆSªÉɺÉÆ ÉÆvÉÉiÉ + ÉÉ ºÉä ÉɪÉÉäVÉxÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ ÊxɪÉÖCiÉÒSªÉÉ {ÉÚ ÉÔ iªéé úévªééiéò±é ÊxÉ ÉɺÉÉÊ É¹ÉªÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ +É É ªÉEòiÉÉ Ê ÉʽþiÉ Eò úhéé úé ªÉÉSªÉÉBä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉùEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 4. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉiªÉɽþkÉ úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 995 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ½þÉ JÉÆb ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. 5. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({ÉÆSÉÉBå ÉÒ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 200 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú Ê É ÉÊIÉiÉ É nùéæbä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä (7 VÉÚxÉ, 995 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 6. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BCªÉÉBå ÉÒ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2000 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (9 VÉÚxÉ, 2000 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 7

32 ( ÉÉMÉ iéòxé---- ÉÚ±É ÉÚiÉ ½þCEò) 7. +º{ÉÞ ªÉiÉÉ xé¹]õ Eò úhéä.--- +º{ÉÞ ªÉiÉÉ xé¹]õ Eò úhªééié +ɱÉÒ +ɽäþ É ÊiÉSÉä EòÉähÉiªÉɽþÒ º É ü{ééiéò±é +ÉSÉ úhé ÊxÉʹÉrù Eò úhªééié +ɱÉä +ɽäþ. +º{ÉÞ ªÉiÉäiÉÚxÉ =nâù É ÉhÉÉ úò EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÊxÉ:ºÉ ÉlÉÇiÉÉ ±ÉÉnùhÉä ½þÉ EòɪÉtÉxÉÖºÉÉ ú Ê ÉIÉÉ{ÉÉjÉ +{É úévé +ºÉä±É. 8. ÊEòiÉÉ É xé¹]õ Eò úhéä.--- () ºÉäxÉÉÊ É¹ÉªÉEò ËEò ÉÉ Ê ÉtÉÊ É¹ÉªÉEò ÉÉxÉÊ É Éä¹É xéºé±éä±éé +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ ÊEòiÉÉ É úévªééeòbú xé ÉnùÉxÉ Eäò±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (2) ÉÉ úiééséé EòÉähÉiÉɽþÒ xééméê úeò EòÉähÉiªÉɽþÒ {É úeòòªé näù ÉÉEòbÚ xéú EòÉähÉiÉɽþÒ ÊEòiÉÉ É º ÉÒEòÉ úhéé ú xéé½þò. (3) ÉÉ úiééséò xééméê úeò xéºé±éä±éò EòÉähÉiÉÒ½þÒ ªÉCiÉÒ, iéò úévªéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É EòÉähÉiÉä½þÒ ±ÉÉ ÉÉSÉä ËEò ÉÉ Ê É ÉɺÉÉSÉä {Énù véé úhé Eò úié +ºÉiÉÉxÉÉ, úé¹]åõ{éiéòsªéé ºÉÆ ÉiÉÒÊ É ÉÉªÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ {É úeòòªé näù ÉÉEòbÚ xé EòÉähÉiÉɽþÒ ÊEòiÉÉ É º ÉÒEòÉ úhéé ú xéé½þò. (4) úévªéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É EòÉähÉiÉä½þÒ ±ÉÉ ÉÉSÉä ËEò ÉÉ Ê É ÉɺÉÉSÉä {Énù véé úhé Eò úhéé úò EòÉähÉiÉÒ½þÒ ªÉCiÉÒ, úé¹]åõ{éiéòsªéé ºÉÆ ÉiÉÒÊ É ÉÉªÉ {É úeòòªé näù ÉÉEòbÚ xé ËEò ÉÉ iªéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉEòÉ úséò EòÉähÉiÉÒ½þÒ Éä],õ Ê ÉkÉ±É véò ËEò ÉÉ {Énù º ÉÒEòÉ úhéé ú xéé½þò. º ÉÉiÉÆjªÉÉSÉÉ ½þCEò 9. ÉɹÉhɺ ÉÉiÉÆjªÉ, <iªéénùòºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ Ê É ÉÊIÉiÉ ½þCEòÉÆSÉä ºÉÆ úiéhé.---() ºÉ ÉÇ xééméê úeòéæºé,----- (Eò) ÉɹÉhÉ É +Ê É ªÉCiÉÒ ªÉÉÆSªÉÉ º ÉÉiÉÆjªÉÉSÉÉ ; (JÉ) ÉÉÆiÉiÉäxÉä É Ê ÉxÉÉ ÉºjÉ BEòjÉ VÉ ÉhªÉÉSÉÉ ; (MÉ) +ÊvɺÉÆPÉ ÉÉ ºÉÆPÉ [ËEò ÉÉ ºÉ½þEòÉ úò ºÉƺlÉÉ] ÉxÉÊ ÉhªÉÉSÉÉ ; (PÉ) ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié ºÉ ÉÇjÉ ÉÖCiÉ{ÉhÉä ºÉÆSÉÉ ú Eò úhªééséé ; (Ró ) ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉiÉ úé½þhªééséé É ºlÉÉʪÉEò ½þÉähªÉÉSÉÉ ; [+ÉÊhÉ ] 2 * * * * * (Uô ) EòÉähÉiÉɽþÒ {Éä ÉÉ +ÉSÉ úhªééséé +lé ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ ªÉ ɺÉɪÉ, ªÉÉ{ÉÉ ú ËEò ÉÉ véænùé SÉÉ±É ÉhªÉÉSÉÉ ½þCEò +ºÉä±É. 3 [(2) JÉÆb () SÉÉ ={ÉJÉÆb (Eò) ªÉÉ ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý, =CiÉ ={ÉJÉÆb ÉxÉä ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ ½þCEòÉSªÉÉ ÉÉ{É úé É ú VªÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú 4 [ ÉÉ úiééséò ºÉÉ ÉÇ ÉÉè ÉiÉÉ É BEòÉi ÉiÉÉ ], úévªééséò ºÉÖ úêiéiéiéé, {É úeòòªé näù ÉÉÆ ÉÒ ÉèjÉÒSÉä ºÉÆ ÉÆvÉ, ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ºÉÖ ªÉ ɺlÉÉ, ºÉ ªÉiÉÉ ËEò ÉÉ xéòêié ÉkÉÉ ªÉÉÆSªÉÉ Ê½þiÉɺÉÉ`öÒ, +lé ÉÉ xªééªéé±éªééséé + É ÉÉxÉ, + ÉÚxÉÖEòºÉÉxÉÒ ËEò ÉÉ +{É úévééºé ÊSÉlÉÉ ÉhÉÒ ªÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ VÉälÉ É ú ÉÉVÉ ÉÒ ÊxÉ ÉÈvÉ PÉÉiɱÉä +ºÉiÉÒ±É iéälé É ú, + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉtÉSªÉÉ É ÉiÉÇxÉÉ É ú {ÉÊ úhéé É ½þÉähÉÉ ú xéé½þò +lé ÉÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ Eò úhªééºé úévªéé±éé ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò.] (3) =CiÉ JÉÆb ÉSÉÉ ={ÉJÉÆb (JÉ) ªÉÉ ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý, =CiÉ ={ÉJÉÆb ÉxÉä ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ ½þCEòÉSªÉÉ ÉÉ{É úé É ú VªÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú, 4 [ ÉÉ úiééséò ºÉÉ ÉÇ ÉÉè ÉiÉÉ É BEòÉi ÉiÉÉ ËEò ÉÉ], ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ºÉÖ ªÉ ɺlÉÉ ªÉÉÆSªÉÉ Ê½þiÉɺÉÉ`öÒ, VÉälÉ É ú ÉÉVÉ ÉÒ ÊxÉ ÉÈvÉ PÉÉiɱÉä +ºÉiÉÒ±É iéälé É ú, + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉtÉSªÉÉ É ÉiÉÇxÉÉ É ú {ÉÊ úhéé É ½þÉähÉÉ ú xéé½þò +lé ÉÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ Eò úhªééºé úévªéé±éé ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. (4) =CiÉ JÉÆb ÉSÉÉ ={ÉJÉÆb (MÉ) ªÉÉ ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý, =CiÉ ={ÉJÉÆb ÉxÉä ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ ½þCEòÉSªÉÉ ÉÉ{É úé É ú VªÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú [ ÉÉ úiééséò ºÉÉ ÉÇ ÉÉè ÉiÉÉ É BEòÉi ÉiÉÉ ËEò ÉÉ], ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ºÉÖ ªÉ ɺlÉÉ É xéòêié ÉkÉÉ ªÉÉÆSªÉÉ Ê½þiÉɺÉÉ`öÒ, VÉälÉ É ú ÉÉVÉ ÉÒ ÊxÉ ÉÈvÉ PÉÉiɱÉä +ºÉiÉÒ±É iéälé É ú, + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉtÉSªÉÉ É ÉiÉÇxÉÉ É ú {ÉÊ úhéé É ½þÉähÉÉ ú xéé½þò +lé ÉÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ Eò úhªééºé úévªéé±éé ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉkªÉÉhhÉ ÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 20 Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (2 VÉÉxÉä ÉÉ úò 202 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú JÉÆb (SÉ) MÉɳý±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({Éʽþ±ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 95 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ÉÚ³ý JÉÆb (2) Bä ÉVÉÒ nùéjé±éõ Eäò±ÉÉ ( ÉÚiɱÉIÉÒ É ÉÉ Éɺɽþ). 5. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉä³ýÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 963 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äúú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. BSÉ

33 ( ÉÉMÉ iéòxé---- ÉÚ±É ÉÚiÉ ½þCEò) (5) =CiÉ JÉÆb É ÉvÉÒ±É [={ÉJÉÆb (PÉ) É (b )] ªÉÉ ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý, =CiÉ ={ÉJÉÆb ÉuùÉ äú ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ ½þCEòÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ½þCEòÉSªÉÉ ÉÉ{É úé É ú VªÉÉ EòɪÉtÉÆuùÉ äú, ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé VÉxÉiÉäSªÉÉ Ê½þiÉɺÉÉ`öÒ ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒSªÉÉ Ê½þiɺÉÆ ÉÆvÉÉSªÉÉ ºÉÆ úiéhééºéé`öò VÉälÉ É ú ÉÉVÉ ÉÒ ÊxÉ ÉÈvÉ PÉÉiɱÉä +ºÉiÉÒ±É iéälé É ú, + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉtÉSªÉÉ É ÉiÉÇxÉÉ É ú {ÉÊ úhéé É ½þÉähÉÉ ú xéé½þò +lé ÉÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ Eò úhªééºé úévªéé±éé ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. (6) =CiÉ JÉÆb ÉSªÉÉ ={ÉJÉÆb (Uô) ªÉÉ ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý, =CiÉ ={ÉJÉÆb ÉuùÉ äú ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ ½þCEòÉSªÉÉ ÉÉ{É úé É ú VªÉÉ EòɪÉtÉÆuùÉ äú, ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé VÉxÉiÉäSªÉÉ Ê½þiÉɺÉÉ`öÒ VÉälÉ É ú ÉÉVÉ ÉÒ ÊxÉ ÉÈvÉ PÉÉiɱÉä +ºÉiÉÒ±É iéälé É ú, + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉtÉSªÉÉ É ÉiÉÇxÉÉ É ú {ÉÊ úhéé É ½þÉähÉÉ ú xéé½þò +lé ÉÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ Eò úhªééºé úévªéé±éé ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò +ÉÊhÉ Ê É Éä¹ÉiÉ: 2 [=CiÉ ={ÉJÉÆb ÉiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý, VÉÉä EòɪÉnùÉ,--- (BEò) EòÉähÉiÉɽþÒ {Éä ÉÉ +ÉSÉ úhªééeò úiéé +lé ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ ªÉ ɺÉɪÉ, ªÉÉ{ÉÉ ú ËEò ÉÉ véænùé SÉÉ±É ÉhªÉÉEò úiéé +É É ªÉEò +ºÉ±É䱪ÉÉ {Éä ÉÉÊ É¹ÉªÉEò ËEò ÉÉ iéæjéê ɹɪÉEò +½ÇþiÉÉ, ËEò ÉÉ (nùéäxé) xééméê úeòéæxéé {ÉÚhÉÇiÉ: ËEò ÉÉ +Æ ÉiÉ: ÉMɳÚýxÉ +lé ÉÉ +xªéléé, úévªééxéä +lé ÉÉ úévªééséä º ÉÉÊ Éi É ËEò ÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ É½þÉ ÉÆb ³ýÉxÉä EòÉähÉiÉɽþÒ ªÉÉ{ÉÉ ú, véænùé, =téämé ËEò ÉÉ ºÉä ÉÉ SÉÉ±É ÉhÉä, ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ VÉälÉ É ú ºÉÆ Érù +ºÉä±É iéälé É ú, + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉtÉSªÉÉ É ÉiÉÇxÉÉ É ú {ÉÊ úhéé É ½þÉähÉÉ ú xéé½þò +lé ÉÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ Eò úhªééºé ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò.] 20. +{É úévééæ Éqù±ÉSªÉÉ nùéä¹éêºérùò ÉÉ ÉiÉ ºÉÆ úiéhé.---() VÉä EÞòiªÉ +{É úévé +ºÉ±ªÉÉSÉÉ nùéä¹éé úéä{é Eò úhªééié +ɱÉÉ +ºÉä±É iéä EÞòiªÉ BJÉÉtÉ ªÉCiÉÒxÉä Eò úhªéésªéé Éä³ýÒ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉSÉÉ iªéé ÉÖ³äý ÉÆMÉ ZÉɱªÉÉJÉä úòvé + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +{É úévéé Éqù±É iéò ªÉCiÉÒ nùéä¹éò `ö ú ɱÉÒ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò iéºéäsé iééä +{É úévé Eò úhªéésªéé Éä³ýÒ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉJÉɱÉÒ VÉÒ Ê ÉIÉÉ Eò úiéé +ɱÉÒ +ºÉiÉÒ iªéé{éäiéé +ÊvÉEò Ê ÉIÉäºÉ iéò {ÉÉjÉ `ö ú ɱÉÒ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (2) BEòÉSÉ +{É úévéé Éqù±É BEòÉ{ÉäIÉÉ +ÊvÉEò Éä³ýÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒ É ú JÉ]õ±ÉÉ SÉÉ±É É±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò +ÉÊhÉ ÊiɱÉÉ Ê ÉIÉÉ Ênù±ÉÒ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (3) EòÉähÉiªÉɽþÒ +{É úévééséé +É úéä{é +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒ É ú º ÉiÉ:Ê É ûrù ºÉÉIÉÒnùÉ ú ½þÉähªÉÉSÉÒ ºÉCiÉÒ Eäò±ÉÒ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. 2. VÉÒÊ ÉiÉ É ªÉÎCiÉMÉiÉ º ÉÉiÉÆjªÉ ªÉÉÆSÉä ºÉÆ úiéhé.---eòéªétéuùé äú ɺlÉÉÊ{ÉiÉ Eäò±Éä±ÉÒ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ +xéöºé ú±ªééjéä úòvé EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒºÉ, ÊiÉSÉä VÉÒÊ ÉiÉ ËEò ÉÉ ªÉÎCiÉMÉiÉ º ÉÉiÉÆjªÉ ªÉÉ{ÉɺÉÚxÉ ÉÆÊSÉiÉ Eäò±Éä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. 3 [2Eò. Ê ÉIÉhÉÉSÉÉ ½þCEò.--- úévªé, ºÉ½þÉ iéä SÉÉènùÉ É¹Éæ ɪÉÉSªÉÉ ºÉ ÉÇ ÉɱÉEòÉƺÉÉ`öÒ, úévªééºé EòɪÉtÉuùÉ äú ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úiéé ªÉä<Ç±É + ÉÉ úòiéòxéä, ÉÉä òié É ºÉCiÉÒSªÉÉ Ê ÉIÉhÉÉSÉÒ ié úiéúnù Eò úò±é.] 22. Ê É ÉÊIÉiÉ ÉEò úhéò +]õeò É ºlÉÉxÉ ÉrùiÉÉ ªÉÉÆ{ÉɺÉÚxÉ ºÉÆ úiéhé.---() +]õeò ZÉɱÉ䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒºÉ, + ÉÉ +]õeäòséò EòÉ úhéä, ÉCªÉ ÊiÉiÉCªÉÉ ±É ÉEò ú ÊiɱÉÉ Eò³ý ɱªÉÉÊ É ÉɪÉ, ½þ ÉɱÉÉiÉÒiÉ ºlÉÉxÉ Érù Eò úhªééié ªÉähÉÉ ú xéé½þò ËEò ÉÉ +É{ɱªÉÉ {ɺÉÆiÉÒSªÉÉ Ê ÉÊvÉ ªÉ ɺÉɪÉÒSÉÉ Ê ÉSÉÉ ú PÉähªÉÉSÉÉ É iªéésªééeò ú ÉÒ ÉSÉÉ É Eò úhªééséé ½þCEò ÊiɱÉÉ xééeòé ú±éé VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (2) ÊVɱÉÉ +]õeò Eäò±ÉÒ +ɽäþ É ½þ ÉɱÉÉiÉÒiÉ ºlÉÉxÉ Érù Eäò±Éä +ɽäþ + ÉÉ ÉiªÉäEò ªÉCiÉÒ±ÉÉ, +]õeäòsªéé Ê`öEòÉhÉÉ{ÉɺÉÚxÉ ºÉ ÉÉÇiÉ VÉ É³ýSªÉÉ næùb ÉÊvÉEòÉ-ªÉÉSªÉÉ xªééªéé±éªéé{éªéèiésªéé É ÉɺÉÉºÉ +É É ªÉEò +ºÉ±Éä±ÉÉ + ÉvÉÒ ÉMɳÚýxÉ + ÉÉ +]õeäò{ééºéúxé SÉÉä ÉÒºÉ iééºééæsªéé EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ iªéé næùb ÉÊvÉEòÉ-ªÉÉ{ÉÖfäø ½þVÉ ú Eäò±Éä VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒ±ÉÉ næùb ÉÊvÉEòÉ-ªÉÉxÉä ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eäò±ªÉÉÊ É ÉɪÉ, =CiÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒxÉÆiÉ ú +ÊvÉEò Eòɳý ½þ ÉɱÉÉiÉÒiÉ ºlÉÉxÉ Érù Eò úhªééié ªÉähÉÉ ú xéé½þò. (3) (Eò) VÉÒ ªÉCiÉÒ iªéé Éä³ýÒ ÉjÉÚnäù ÉÒªÉ +ºÉä±É + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒ±ÉÉ ; ËEò ÉÉ (JÉ) VªÉÉ ªÉCiÉÒ±ÉÉ ÉÊiÉ ÉÆvÉEò ºlÉÉxÉ ÉrùiÉäSÉÒ ié úiéúnù Eò úhéé-ªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉJÉɱÉÒ +]õeò Eäò±ÉÒ +ɽäþ ËEò ÉÉ ºlÉÉxÉ Érù Eäò±Éä +ɽäþ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒ±ÉÉ, JÉÆb () É (2) ªÉÉiÉÒ±É EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ ±ÉÉMÉÚ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ={ÉJÉÆb (PÉ), (Ró) É (SÉ) ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (20 VÉÚxÉ, 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({Éʽþ±ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 95 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú Ê É ÉÊIÉiÉ ÉÚ³ý É nùéæbä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ɽþÉBå ÉÒ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2002 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äúú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( BÊ É±É 200 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). BSÉ

34 0 ( ÉÉMÉ iéòxé---- ÉÚ±É ÉÚiÉ ½þCEò) *(4) ÉÊiÉ ÉÆvÉEò ºlÉÉxÉ ÉrùiÉäSÉÒ ié úiéúnù Eò úhéé úé EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ, (Eò) VªÉÉ ªÉCiÉÒ, =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò É +ɽäþiÉ, ËEò ÉÉ xªééªéévéò É ZÉɱÉ䱪ÉÉ +ºÉiÉÒ±É, ËEò ÉÉ xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±ªÉÉ VÉÉhªÉÉºÉ {ÉÉjÉ +ɽäþiÉ, + ÉÉ ªÉCiÉÓxÉÒ Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉ䱪ÉÉ ºÉ±±ÉÉMÉÉ ú ÉÆb ³ýÉxÉä, =CiÉ iéòxé ÉʽþxªÉÉÆSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉhªÉÉ{ÉÚ ÉÔ, iªéésªéé ÉiÉä + ÉÉ ºlÉÉxÉ ÉrùiÉä±ÉÉ {ÉÖ äúºéä EòÉ úhé +ɽäþ, +ºÉÉ +½þ ÉÉ±É Ênù±Éä±ÉÉ xéºéä±é ié : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ªÉÉ ={ÉJÉÆb ÉiÉÒ±É EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ, JÉÆb (7) SªÉÉ ={É-JÉÆb (JÉ) +x ɪÉä ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú Ê ÉʽþiÉ Eäò±É䱪ÉÉ Eò ÉÉ±É EòɱÉÉ ÉvÉÒSªÉÉ {ÉʱÉEòbä EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒ±ÉÉ ºlÉÉxÉ Érù Eäò±Éä VÉÉhªÉÉºÉ ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eò úhéé ú xéé½þò ; ËEò ÉÉ (JÉ) + ÉÉ ªÉCiÉÒ±ÉÉ, JÉÆb (7) SªÉÉ ={É-JÉÆb (Eò) É (JÉ) +x ɪÉä ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùóxéöºéé ú ºlÉÉxÉ Érù Eäò±Éä xéºéä±é ié ú, iéòxé ÉʽþxªÉÉÆ{ÉäIÉÉ +ÊvÉEò EòɱÉÉ ÉvÉÒºÉÉ`öÒ BJÉÉtÉ ªÉCiÉÒ±ÉÉ ºlÉÉxÉ Érù Eäò±Éä VÉÉhªÉÉºÉ ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eò úhéé ú xéé½þò. (5) VÉä ½þÉ ÉÊiÉ ÉÆvÉEò ºlÉÉxÉ ÉrùiÉäSÉÒ ié úiéúnù Eò úhéé-ªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉ+x ɪÉä Ênù±É䱪ÉÉ +Énäù ÉÉxÉÖºÉÉ ú EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒ±ÉÉ ºlÉÉxÉ Érù Eò úhªééié +ɱÉä +ºÉä±É iéä ½þÉ, +Énäù É näùhéé úé ÉÉÊvÉEòÉ úò, VªÉÉ EòÉ úhééæ É ûxé iééä +Énäù É Ênù±ÉÉ MÉä±ÉÉ +ɽäþ iéò EòÉ úhéä, ÉCªÉ ÊiÉiÉCªÉÉ ±É ÉEò ú, + ÉÉ ªÉCiÉÒ±ÉÉ Eò³ý ÉÒ±É +ÉÊhÉ iªéé +Énäù ÉÉÊ É ûrù +É{ɱÉä +Ê É ÉänùxÉ Eò úhªééséò ÊiɱÉÉ ±É ÉEò úéié ±É ÉEò ú ºÉÆvÉÒ näù<ç±é. (6) JÉÆb (5) ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý, iªéé JÉÆb ÉiÉ ÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +Énäù É näùhéé-ªéé ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉɺÉ, VÉÒ iélªéä ÉEò]õ Eò úhéä ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ʽþiÉÉSªÉÉ Ê É úéävéò ÉÉ]äõ±É iéò iélªéä ÉEò]õ Eò úhªééºé + ÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉºÉ ÉÉMÉ {ÉÉb hªééié ªÉähÉÉ ú xéé½þò. (7) ºÉƺÉnäùºÉ,---- * * (Eò) JÉÆb (4) SªÉÉ ={É-JÉÆb (Eò) SªÉÉ ié úiéönùóxéöºéé ú ºÉ±±ÉÉMÉÉ ú ÉÆb ³ýÉSÉä ÉiÉ xé PÉäiÉÉ, ÉÊiÉ ÉÆvÉEò ºlÉÉxÉ ÉrùiÉäSÉÒ ié úiéúnù Eò úhéé-ªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉx ɪÉä iéòxé ÉʽþxªÉÉÆ{ÉäIÉÉ +ÊvÉEò EòɱÉÉ ÉvÉÒºÉÉ`öÒ VªÉÉ {ÉÊ úîºléiéòié +ÉÊhÉ ÉEò úhééæsªéé VªÉÉ ÉMÉÉÇiÉ ËEò ÉÉ ÉMÉÉÈ ÉvªÉä, BJÉÉtÉ ªÉCiÉÒºÉ ºlÉÉxÉ Érù Eò úiéé ªÉä<DZÉ, iéò {ÉÊ úîºléiéò É ÉEò úhééséé ÉMÉÇ ËEò ÉÉ ÉEò úhééséä ÉMÉÇ ; * ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú JÉÆb (4) ½þÉ {ÉÖføÒ±É É ÉÉhÉä nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<Ç±É (iééä +té{é +Æ É±ÉÉiÉ +ɱÉä±ÉÉ xéºé±ªééxéä iªééséé ÊnùxÉÉÆEò xéæié ú +ÊvɺÉÚÊSÉiÉ Eò úhªééié ªÉä<DZÉ). (4) ÉÊiÉ ÉÆvÉEò ºlÉÉxÉ ÉrùiÉäSÉÒ ié úiéúnù Eò úhéé-ªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú, BJÉÉtÉ ªÉCiÉÒ±ÉÉ nùéäxé ÉʽþxªÉÉÆ{ÉäIÉÉ +ÊvÉEò Eòɳý ºlÉÉxÉ Érù Eò úhªééséé ÉÉÊvÉEòÉ ú, ºÉ ÉÖÊSÉiÉ =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔSªÉÉ Ê É òé ú ÉÓxÉÖºÉÉ ú PÉÊ]õiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ºÉ±±ÉÉMÉÉ ú ÉÆb ³ýÉxÉä, =CiÉ nùéäxé ÉʽþxªÉÉÆSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉhªÉÉ{ÉÚ ÉÔ, iªéésªéé ÉiÉä + ÉÉ ºlÉÉxÉ ÉrùiÉä±ÉÉ {ÉÖ äúºéä EòÉ úhé +ɽäþ, +ºÉÉ +½þ ÉÉ±É Ênù±Éä±ÉÉ xéºéä±é ié ú, Ênù±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ºÉ±±ÉÉMÉÉ ú ÉÆb ³ý ½äþ, +vªéié É ÊEò ÉÉxÉ nùéäxé +xªé ºÉnùºªÉ ªÉÉÆSÉä Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉä±Éä +ºÉä±É É +vªéié ½þÉ ºÉ ÉÖÊSÉiÉ =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé ºÉä Éä ÉvªÉä +ºÉhÉÉ úé xªééªéévéò É +ºÉä±É +ÉÊhÉ +xªé ºÉnùºªÉ ½äþ, EòÉähÉiªÉɽþÒ =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé ºÉä Éä ÉvªÉä +ºÉ±Éä±Éä ËEò ÉÉ iªééséä ºÉä ÉÉÊxÉ ÉÞkÉ xªééªéévéò É +ºÉiÉÒ±É : {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, ªÉÉ JÉÆb ÉiÉÒ±É EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ, JÉÆb 7 SÉÉ ={ÉJÉÆb (Eò) ªÉÉ+x ɪÉä ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú Ê ÉʽþiÉ Eäò±É䱪ÉÉ Eò ÉÉ±É EòɱÉÉ ÉvÉÒSªÉÉ {ÉʱÉEòbä EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒ±ÉÉ ºlÉÉxÉ Érù Eäò±Éä VÉÉhªÉɺÉ, ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eò úhéé ú xéé½þò. º{ɹ]õÒEò úhé.----ªéé JÉÆb É ÉvÉÒ±É ºÉ ÉÖÊSÉiÉ =SSÉ xªééªéé±éªé ªÉÉSÉÉ +léç,----- (BEò) ÉÉ úié ºÉ úeòé úxéä +lé ÉÉ iªéé ºÉ úeòé ú±éé nöùªªé É +ºÉhÉÉ-ªÉÉ +ÊvÉEòÉ-ªÉÉxÉä ËEò ÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉxÉä Ênù±É䱪ÉÉ ºlÉÉxÉ ÉrùiÉäSªÉÉ +Énäù ÉÉxÉÖºÉÉ ú BJÉÉtÉ ªÉCiÉÒ±ÉÉ ºlÉÉxÉ Érù Eò úhªééié +ɱÉä +ºÉä±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, Ênù±±ÉÒ ªÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjééséä =SSÉ xªééªéé±éªé, +ºÉÉ +ɽäþ ; (nùéäxé) (ºÉÆPÉ úévªé ºÉÉäbÚ xé) +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé ÉɺÉxÉÉxÉä Ênù±É䱪ÉÉ ºlÉÉxÉ ÉrùiÉäSªÉÉ +Énäù ÉÉxÉÖºÉÉ ú BJÉÉtÉ ªÉCiÉÒ±ÉÉ ºlÉÉxÉ Érù Eò úhªééié +ɱÉä +ºÉä±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, iªéé úévªééséä =SSÉ xªééªéé±éªé, +ºÉÉ +ɽäþ ; +ÉÊhÉ (iéòxé) BJÉÉtÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjéésªéé É ÉɺÉEòÉxÉä +lé ÉÉ + ÉÉ É ÉɺÉEòɱÉÉ nöùªªé É +ºÉhÉÉ-ªÉÉ +ÊvÉEòÉ-ªÉÉxÉä ËEò ÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉxÉä Ênù±É䱪ÉÉ ºlÉÉxÉ ÉrùiÉäSªÉÉ +Énäù ÉÉxÉÖºÉÉ ú BJÉÉtÉ ªÉCiÉÒ±ÉÉ ºlÉÉxÉ Érù Eò úhªééié +ɱÉä +ºÉä±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, ºÉƺÉnäùxÉä iªééºéæ ÉÆvÉÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É +ºÉä =SSÉ xªééªéé±éªé, +ºÉÉ +ɽäþ.. ** ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú JÉÆb (Eò) MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉä<Ç±É (iééä +té{é +Æ É±ÉÉiÉ +ɱÉä±ÉÉ xéºé±ªééxéä iªééséé ÊnùxÉÉÆEò xéæié ú +ÊvɺÉÚÊSÉiÉ Eò úhªééié ªÉä<DZÉ.)

35 ( ÉÉMÉ iéòxé ÉÚ±É ÉÚiÉ ½þCEò) * (JÉ) ÉÊiÉ ÉÆvÉEò ºlÉÉxÉ ÉrùiÉäSÉÒ ié úiéúnù Eò úhéé-ªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉ+x ɪÉä EòÉähÉiªÉɽþÒ BEòÉ ÉÉ +xéäeò ÉMÉÉÇiÉÒ±É ÉEò úhéò, EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒºÉ ÊVÉiÉEòÉ Eòɳý ºlÉÉxÉ Érù Eò úiéé ªÉä<Ç±É iééä Eò ÉÉ±É EòɱÉÉ ÉvÉÒ ; +ÉÊhÉ (MÉ) **[ JÉÆb (4) SªÉÉ ={ÉJÉÆb (Eò) ] ªÉÉJÉɱÉÒ±É SÉÉèEò ÉÒiÉ ºÉ±±ÉÉMÉÉ ú ÉÆb ³ýÉxÉä +xéöºé úé ɪÉÉSÉÒ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ, EòɪÉtÉuùÉ äú Ê ÉʽþiÉ Eò úiéé ªÉä<DZÉ. ÉÉä¹ÉhÉÉÊ É ürù ½þCEò 23. ÉÉhɺÉÉÆSÉÉ +{É ªÉÉ{ÉÉ ú +ÉÊhÉ Éä`öÊ ÉMÉÉ úò ªÉÉÆxÉÉ ÉxÉÉ<Ç. () ÉÉhɺÉÉÆSÉÉ +{É ªÉÉ{ÉÉ ú +ÉÊhÉ Ê ÉMÉÉ ú É iªééºéé újªéé +xªé º É ü{ééiéò±é Éä`öÊ ÉMÉÉ úòºé ÉxÉÉ<Ç Eò úhªééié +ɱÉÒ +ɽäþ +ÉÊhÉ ªÉÉ ié úiéönùòséä EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉEòÉ äú =±±ÉÆPÉxÉ Eò úhéä ½þÉ EòɪÉtÉxÉÖºÉÉ ú Ê ÉIÉÉ{ÉÉjÉ +{É úévé +ºÉä±É. (2) ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý, ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ɪÉÉäVÉxÉÉEò úiéé ºÉCiÉÒxÉä ºÉä ÉÉ Eò úéªé±éé ±ÉÉ ÉhªÉÉºÉ úévªéé±éé ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò É + ÉÒ ºÉä ÉÉ Eò úé ɪÉÉºÉ ±ÉÉ ÉiÉÉxÉÉ Eäò ɳý vé ÉÇ, ÉÆ É, VÉÉiÉ ÉÉ ÉMÉÇ ªÉÉ +lé ÉÉ ªÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòÉ úhéé É üxé úévªé, EòÉähÉiÉɽþÒ Éänù ÉÉ É Eò úhéé ú xéé½þò. 24. EòÉ újééxéä, <iªéénùó ÉvªÉä ÉɱÉEòÉÆxÉÉ EòÉ ÉɱÉÉ `äö ÉhªÉÉºÉ ÉxÉÉ<Ç. SÉÉènùÉ É¹Éæ ɪÉÉJÉɱÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉɱÉEòɺÉ, EòÉähÉiªÉɽþÒ EòÉ újééxªééié ÉÉ JÉÉhÉÒiÉ EòÉ É Eò úhªééºéé`öò xééäeò úòié `äö ɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò +lé ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ vééäeòénùéªéeò EòÉ ÉÉ É ú iªééºé ±ÉÉ É±Éä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. vé ÉǺ ÉÉiÉÆjªÉÉSÉÉ ½þCEò 25. ºÉnùºÉnùÊ É ÉäEò ÉÖrùÒSÉä º ÉÉiÉÆjªÉ +ÉÊhÉ vé ÉÉÇSÉä ÉÖCiÉ ÉEò]õÒEò úhé, +ÉSÉ úhé É ÉºÉÉ ú. () ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ºÉÖ ªÉ ɺlÉÉ, xéòêié ÉkÉÉ É +É úéämªé ªÉÉÆSªÉÉ É ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉÒ±É +xªé ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, ºÉnùºÉnùÊ É ÉäEò ÉÖrùÒSªÉÉ º ÉÉiÉÆjªÉɱÉÉ +ÉÊhÉ vé ÉÇ ÉÖCiÉ{ÉhÉä ÉEò]õ Eò úhªéésªéé, +ÉSÉ úhªéésªéé É iªééséé ɺÉÉ ú Eò úhªéésªéé +ÊvÉEòÉ úé±éé ºÉ ÉÇ ªÉCiÉÒ ºÉÉ újªéésé ½þCEònùÉ ú +ɽäþiÉ. (2) ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý, (Eò) vé ÉÉÇSÉ úhéé ÉÒ ÊxÉMÉÊb ié +ºÉä±É + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÉÌlÉEò, Ê ÉkÉÒªÉ, úévéxéèêiéeò ÉÉ +xªé vééì ÉEäòiÉ ú EòɪÉÉÇSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhéé-ªéãé ËEò ÉÉ iªéé É ú ÊxÉ ÉÈvÉ PÉɱÉhÉÉ-ªÉÉ ; (JÉ) ºÉÉ ÉÉÊVÉEò Eò±ªÉÉhÉ É ºÉÖvÉÉ úhéé ªÉÉ ÉÉ ÉiÉ +lé ÉÉ ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò º É ü{éésªéé ˽þnÚù vééì ÉEò ºÉƺlÉÉ, ˽þnÚùSÉä ºÉ ÉÇ ÉMÉÇ É {ÉÉä]õ- Éänù ªÉÉÆxÉÉ JÉÖ±ªÉÉ Eò úhªéé ÉÉ ÉiÉ ié úiéúnù Eò úhéé-ªéé, EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉtÉSªÉÉ É ÉiÉÇxÉÉ É ú {ÉÊ úhéé É ½þÉähÉÉ ú xéé½þò ËEò ÉÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ Eò úhªééºé úévªéé±éé ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. º{ɹ]õÒEò úhé BEò. EÞò{ÉÉhÉ véé úhé Eò úhéä É º ÉiÉ: É úéä É ú ÉɳýMÉhÉä ½äþ ÉÒJÉ vé ÉÉÇSªÉÉ ÉEò]õÒEò úhééié ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<DZÉ. º{ɹ]õÒEò úhé nùéäxé. JÉÆb (2) SªÉÉ ={ÉJÉÆb (JÉ) ÉvªÉä ˽þnÚù ªÉÉ É nùéä±±éäjééié ÉÒJÉ, VÉèxÉ ÉÉ ÉÉèrù vé ÉÇ ÉEò]õ Eò úhéé-ªéé ªÉCiÉÓSÉÉ =±±ÉäJÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ɽäþ, +ºÉÉ iªééséé +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ Ë½þnÚù vééì ÉEò ºÉƺlÉÉÆSªÉÉ =±±ÉäJÉÉÆSÉÉ +x ɪÉÉlÉǽþÒ iénâùxéöºéé ú ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. 26. vééì ÉEò ªÉ ɽþÉ úéæséò ªÉ ɺlÉÉ {ÉɽþhªÉÉSÉä º ÉÉiÉÆjªÉ. ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ºÉÖ ªÉ ɺlÉÉ, xéòêié ÉkÉÉ É +É úéämªé ªÉÉÆºÉ +véòxé úé½úþxé, ÉiªÉäEò vééì ÉEò ºÉÆ ÉnùɪÉÉºÉ +lé ÉÉ iªééæsªéé{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉ]õɺÉ, (Eò) vééì ÉEò É vé ÉÉÇnùɪÉÒ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé ºÉƺlÉÉÆSÉÒ ºlÉÉ{ÉxÉÉ Eò üxé iªéé º ÉJÉSÉÉÇxÉä SÉɱÉÊ ÉhªÉÉSÉÉ ; (JÉ) vééì ÉEò ÉÉ ÉÓ ÉvªÉä +É{ɱªÉÉ ªÉ ɽþÉ úéæséò ªÉ ɺlÉÉ {ÉɽþhªÉÉSÉÉ ; * ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ={ÉJÉÆb (JÉ) ªÉÉºÉ ={ÉJÉÆb (Eò) +ºÉÉ xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò näùhªééié ªÉä<Ç±É (iééä +té{é +Æ É±ÉÉiÉ +ɱÉä±ÉÉ xéºé±ªééxéä iªééséé ÊnùxÉÉÆEò xéæié ú +ÊvɺÉÚÊSÉiÉ Eò úhªééié ªÉä<DZÉ). ** É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú EÆòºÉÉiÉÒ±É É nù, +IÉ ú É +ÉEòbä JÉÆb 4 ½þhÉÚxÉ nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<Ç±É (iééä +té{é +Æ É±ÉÉiÉ +ɱÉä±ÉÉ xéºé±ªééxéä iªééséé ÊnùxÉÉÆEò xéæié ú +ÊvɺÉÚÊSÉiÉ Eò úhªééié ªÉä<DZÉ.)

36 2 ( ÉÉMÉ iéòxé ÉÚ±É ÉÚiÉ ½þCEò) (MÉ) VÉÆMÉ É É ºlÉÉ É ú ÉÉ±É ÉkÉÉ ÉɱÉEòÒSÉÒ +ºÉhªÉÉSÉÉ É iéò ºÉÆ{ÉÉnùxÉ Eò úhªééséé ; +ÉÊhÉ (PÉ) EòɪÉtÉxÉÖºÉÉ ú + ÉÉ ÉÉ±É ÉkÉäSÉä É ÉɺÉxÉ Eò úhªééséé, ½þCEò +ºÉä±É. 27. BJÉÉtÉ Ê ÉÊ É¹]õ vé ÉÉÇSªÉÉ ºÉÆ ÉvÉÇxÉÉEò úiéé Eò ú näùhªéé ÉÉ ÉiÉ º ÉÉiÉÆjªÉ. VªÉÉSÉä =i{ézé BJÉÉtÉ Ê ÉÊ É¹]õ vé ÉÉÇSÉä +lé ÉÉ vééì ÉEò ºÉÆ ÉnùɪÉÉSÉä ºÉÆ ÉvÉÇxÉ Eò úhªééºéé`öò ËEò ÉÉ iééä SÉɱÉÚ `äö ÉhªÉɺÉÉ`öÒ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ{ÉhÉä Ê ÉÊxɪÉÉäÊVÉiÉ Eäò±Éä±Éä +ɽäþ, +ºÉä EòÉähÉiÉä½þÒ Eò ú näùhªééséò EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒ É ú ºÉCiÉÒ Eäò±ÉÒ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. 28. Ê É ÉÊIÉiÉ ÉèIÉÊhÉEò ºÉƺlÉÉÆiÉ vééì ÉEò Ê ÉIÉhÉ +lé ÉÉ vééì ÉEò ={ÉɺÉxÉÉ ªÉÉÆxÉÉ ={ÉκlÉiÉ úé½þùhªéé ÉÉ ÉiÉ º ÉÉiÉÆjªÉ. () {ÉÚhÉÇiÉ: úévªéésªéé ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ SÉÉ±É É±ªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉèIÉÊhÉEò ºÉƺlÉäiÉ, EòÉähÉiÉä½þÒ vééì ÉEò Ê ÉIÉhÉ Ênù±Éä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (2) VªÉÉ ÉèIÉÊhÉEò ºÉƺlÉäSÉä É ÉɺÉxÉ úévªééeòbú xé Eäò±Éä VÉÉiÉ +ºÉä±É {É ÆúiÉÖ vééì ÉEò Ê ÉIÉhÉ näùhéä +É É ªÉEò Eò úhéé úé EòÉähÉiÉɽþÒ nùéxéêxévéò ËEò ÉÉ xªééºé ªÉÉJÉɱÉÒ iéò ºlÉÉ{ÉxÉ ZÉɱÉä±ÉÒ +ºÉä±É ÊiɱÉÉ JÉÆb () ÉvÉÒ±É EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ ±ÉÉMÉÚ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. (3) úévªééxéä ÉÉxªÉiÉÉ Ênù±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ úévªéésªéé ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ ºÉ½þɪªÉ Ê É³ýiÉ +ºÉhÉÉ-ªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉèIÉÊhÉEò ºÉƺlÉäiÉ ={ÉκlÉiÉ úé½þhéé-ªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒºÉ, + ÉÉ ºÉƺlÉäiÉ Ênù±Éä VÉÉ<Ç±É + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ vééì ÉEò Ê ÉIÉhÉÉiÉ ÉÉMÉ PÉähªÉÉºÉ +lé ÉÉ + ÉÉ ºÉƺlÉäiÉ ËEò ÉÉ ÊiÉSªÉÉ ÉÒ ºÉƱÉMxÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ VÉÉMÉäiÉ, VÉÒ EòɽþÒ vééì ÉEò ={ÉɺÉxÉÉ SÉɱÉÊ É±ÉÒ VÉÉ<Ç±É iªéé ={ÉɺÉxÉäºÉ ={ÉκlÉiÉ úé½þhªééºé, + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒxÉä, ËEò ÉÉ + ÉÒ ªÉCiÉÒ +YÉÉxÉ +ºÉ±ªÉɺÉ, ÊiÉSªÉÉ {ÉɱÉEòÉxÉä, +É{ɱÉÒ ºÉÆ ÉiÉÒ Ênù±ÉÒ +ºÉ±ªÉÉJÉä úòvé +É É ªÉEò Eäò±Éä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. ºÉÉƺEÞòÊiÉEò É ÉèIÉÊhÉEò ½þCEò 29. +±{ɺÉÆJªÉÉEò ÉMÉÉÇSªÉÉ Ê½þiɺÉÆ ÉÆvÉÉSÉä ºÉÆ úiéhé. () ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié ËEò ÉÉ iªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉiÉ úé½þhéé-ªéé VªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ xééméê úeò MÉ]õɱÉÉ +É{ɱÉÒ º ÉiÉ:SÉÒ ÉäMɳýÒ ÉɹÉÉ, ʱÉ{ÉÒ ÉÉ ºÉƺEÞòiÉÒ +ºÉä±É iªéé±éé iéò VÉiÉxÉ Eò úhªééséé ½þCEò +ºÉä±É. (2) úévªééeòbú xé SÉɱÉÊ É±ªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ ËEò ÉÉ úévªé ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ ºÉ½þɪªÉ Ê É³ýiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉèIÉÊhÉEò ºÉƺlÉäiÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ xééméê úeòéºé Eäò ɳý vé ÉÇ, ÉÆ É, VÉÉiÉ, ÉɹÉÉ ªÉÉ ËEò ÉÉ ªÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòÉ úhéé É üxé É Éä É xééeòé ú±éé VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. 30. ÉèIÉÊhÉEò ºÉƺlÉÉ ºlÉÉ{ÉhªÉÉSÉÉ É iªééæséä É ÉɺÉxÉ Eò úhªééséé +±{ɺÉÆJªÉÉEò ÉMÉÉÇSÉÉ ½þCEò. () vé ÉÇ ËEò ÉÉ ÉɹÉÉ ªÉÉ ÊxÉEò¹ÉÉxÉÖºÉÉ ú +±{ɺÉÆJªÉÉEò +ºÉ±É䱪ÉÉ ºÉ ÉÇ ÉMÉÉÈxÉÉ +É{ɱªÉÉ {ɺÉÆiÉÒSªÉÉ ÉèIÉÊhÉEò ºÉƺlÉÉ ºlÉÉ{ÉhªÉÉSÉÉ É iªééæséä É ÉɺÉxÉ Eò úhªééséé ½þCEò +ºÉä±É. [ ( Eò) JÉÆb () ÉvªÉä ÊxÉÌnù¹]õ Eäò±ªÉÉ É ÉÉhÉä BJÉÉtÉ +±{ɺÉÆJªÉÉEò ÉMÉÉÇxÉä ºlÉÉ{ÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ É iªéésªééeòbú xé É ÉɺÉxÉ Eäò±ªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ ÉèIÉÊhÉEò ºÉƺlÉäSÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ±É ÉkÉÉ ºÉCiÉÒxÉä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ Eò úhªééséò ié úiéúnù Eò úhéé úé EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ Eò úiééxéé, úévªé, + ÉÉ ÉÉ±É ÉkÉäSªÉÉ ºÉÆ{ÉÉnùxÉÉ Éqù±É + ÉÉ EòɪÉtÉxÉä ÊxÉÎ SÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ iªééjéé±éò `ö ú ɱÉ䱪ÉÉ úeò Éä ÉÖ³äý, iªéé JÉÆb Éx ɪÉä ½þ ÉÒ Ênù±Éä±ÉÉ ½þCEò ÊxÉ ÉÈÊvÉiÉ ËEò ÉÉ ÊxÉ úéeþòié ½þÉähÉÉ ú xéé½þò, + ÉÉ ÉEòÉ úséò iéò úceò É +ɽþä, ªÉÉ Éqù±É JÉÉjÉÒ Eò üxé PÉä<DZÉ. ] (2) ÉèIÉÊhÉEò ºÉƺlÉÉÆxÉÉ ºÉ½þɪªÉ näùiééxéé úévªé, BJÉÉnùÒ ÉèIÉÊhÉEò ºÉƺlÉÉ ½þÒ, vé ÉÇ ËEò ÉÉ ÉɹÉÉ ªÉÉ +ÉvÉÉ äú +±{ɺÉÆJªÉÉEò +ºÉ±É䱪ÉÉ BJÉÉtÉ ÉMÉÉÇSªÉÉ ªÉ ɺlÉÉ{ÉxÉÉJÉɱÉÒ +ɽäþ, ªÉÉ EòÉ úhéé É üxé ÊiɱÉÉ ÉÊiÉEÚò±É ½þÉä<Ç±É + ÉÉ ÉEòÉ äú Éänù ÉÉ É Eò úhéé ú xéé½þò. 2 * * * * * 3. [ ÉÉ±É ÉkÉäSÉä ºÉCiÉÒxÉä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ ] ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 6 uùé äú ÊxÉ úêºéié. (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú ÉÉ±É ÉkÉäSÉÉ ½þCEò ½äþ ={É ÉÒ¹ÉÇ MÉɳý±Éä (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

37 ( ÉÉMÉ iéòxé ÉÚ±É ÉÚiÉ ½þCEò) [ Ê É ÉÊIÉiÉ EòɪÉtÉÆSÉÒ ªÉÉ ÉÞkÉÒ ] 2 [ 3Eò. ºÉÆ{ÉnùÉÆSÉä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ, <iªéénùóeòê úiéé ié úiéúnù Eò úhéé-ªéé EòɪÉtÉÆSÉÒ ªÉÉ ÉÞkÉÒ. 3 [ () +xéösuäônù 3 ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±Éä ié úò,---- (Eò) EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÆ{ÉnäùSÉä ËEò ÉÉ ÊiÉSªÉÉiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ ½þCEòÉÆSÉä, úévªééxéä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ Eò úhéä +lé ÉÉ +ºÉä EòÉähÉiÉä½þÒ ½þCEò xé¹]õ Eò úhéä +lé ÉÉ iªééæsªééié äò ú Énù±É Eò úhéä, ËEò ÉÉ (JÉ) EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ±É ÉkÉäSÉä ªÉ ÉºlÉÉ{ÉxÉ ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ʽþiÉɺÉÉ`öÒ ËEò ÉÉ iªéé ÉÉ±É ÉkÉäSÉä ªÉÉäMªÉ ÉEòÉ äú ªÉ ɺlÉÉ{ÉxÉ ½þÉ Éä ªÉɺÉÉ`öÒ ÉªÉÉÇÊnùiÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ{ÉÖ úiéä úévªééxéä +É{ɱªÉÉ ½þÉiÉÒ PÉähÉä ; ËEò ÉÉ (MÉ) nùéäxé ÉÉ +ÊvÉEò ɽþÉ ÉÆb ³ýÉÆSÉä, ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ʽþiÉɺÉÉ`öÒ ËEò ÉÉ iªééæ{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ É½þÉ ÉÆb ³ýÉSÉä ªÉÉäMªÉ ÉEòÉ äú ªÉ ɺlÉÉ{ÉxÉ ½þÉ Éä ªÉɺÉÉ`öÒ BEòjÉÒEò úhé Eò úhéä ; ËEò ÉÉ (PÉ) ɽþÉ ÉÆb ³ýÉSÉä ªÉ ÉºlÉÉ{ÉxÉ BVÉÆ]õ, ºÉÊSÉ É É EòÉä¹ÉÉvªÉIÉ, ªÉ ɺlÉÉ{ÉxÉ ºÉÆSÉɱÉEò, ºÉÆSÉɱÉEò ÉÉ ªÉ ɺlÉÉ{ÉEò ªÉÉÆSÉä EòÉähÉiÉä½þÒ ½þCEò, +lé ÉÉ É½þÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ÉÉMÉvÉÉ úeòéæséä EòÉähÉiÉä½þÒ ÉiÉnùÉxÉÉSÉä ½þCEò xé¹]õ Eò úhéä ËEò ÉÉ iªééié äò ú Énù±É Eò úhéä ; ËEò ÉÉ (Ró) EòÉähÉiÉä½þÒ JÉÊxÉVÉ ËEò ÉÉ JÉÊxÉVÉ iéä±é ÉÉävÉhªÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ iéä EòÉføhªÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉɺÉÉ`öÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Eò úé úésªéé, ÉÉbä {É]Âõ]õ ÉÆSªÉÉ ËEò ÉÉ ±ÉɪɺÉxÉSªÉÉ +ÉvÉÉ äú Ê É³ýhÉÉ äú EòÉähÉiÉä½þÒ ½þCEò xé¹]õ Eò úhéä ËEò ÉÉ iªééæsªééié äò ú Énù±É Eò úhéä, +lé ÉÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ Eò úé ú, ÉÉbä {É^õÉ ËEò ÉÉ ±ÉɪɺÉxÉ ÉÖnùiÉÒ{ÉÚ ÉÔ ºÉ ÉÉ{iÉ Eò úhéä ËEò ÉÉ úqù Eò úhéä, ªÉÉEòÊ úiéé ié úiéúnù Eò úhéé úé EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ ½þÉ, 4 [ +xéösuäônù 4 ËEò ÉÉ +xéösuäônù 9 ] uùé äú ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ ½þCEòÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ½þCEòÉ ÉÒ Ê ÉºÉÆMÉiÉ +ɽäþ, +lé ÉÉ iªéé EòɪÉtÉ ÉÖ³äý +ºÉÉ ½þCEò ʽþ úé ɱÉÉ VÉÉiÉÉä ËEò ÉÉ iªéé ½þCEòÉSÉÉ ºÉÆEòÉäSÉ ½þÉäiÉÉä ªÉÉ EòÉ úhéé É üxé iééä ÉÚxªÉ ÉiÉ +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, +ºÉÉ EòɪÉnùÉ ½þÉ, BJÉÉtÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±Éä±ÉÉ EòɪÉnùÉ +ºÉä±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, +ºÉÉ EòɪÉnùÉ úé¹]åõ{éiéòsªéé Ê ÉSÉÉ úéléç úéjéúxé `äö ɱÉÉ VÉÉ>ðxÉ iªééºé iªééséò +xéö ÉiÉÒ Ê É³ýɱªÉÉÊ É ÉɪÉ, ªÉÉ +xéösuäônùésªéé ié úiéönùò iªéé EòɪÉtÉºÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉähÉÉ ú xéé½þòié : ] 5 [ {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, VÉä ½þÉ BJÉÉtÉ EòɪÉtÉ ÉvªÉä EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÆ{ÉnäùSÉä úévªééxéä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ Eò úhªéé ÉÉ ÉiÉSÉÒ ié úiéúnù Eò úhªééié +ɱÉÒ +ºÉä±É +ÉÊhÉ iéò ÉvªÉä ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±Éä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ VÉ ÉÒxÉ, BJÉÉtÉ ªÉCiÉÒxÉä VÉÉiÉÒxÉä EòºÉhªÉɺÉÉ`öÒ véé úhé Eäò±ÉÒ +ºÉä±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, + ÉÒ VÉ ÉÒxÉ +lé ÉÉ ÊiÉSªÉÉ É ú = ÉÒ +ºÉ±Éä±ÉÒ ËEò ÉÉ ÊiɱÉÉ ±ÉÉMÉÚxÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ < ÉÉ úié ËEò ÉÉ ÉÉÆvÉEòÉ É, ªÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ{ÉÉnùxÉÉ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉ ÉvªÉä iªééæsªéé ÉÉVÉÉ ú ÉÚ±ªÉɽÚþxÉ Eò ÉÒ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò + ÉÉ nù úéxéä É ú{éé<ç näùhªéé ÉÉ ÉiÉ ié úiéúnù Eò úhªééié +ɱÉÒ xéºéä±é ié ú, iªéé iªéé Éä³ýÒ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉxÉÖºÉÉ ú iªéé ªÉCiÉÒ±ÉÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉ±É䱪ÉÉ Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnäùSªÉÉ +ÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ + ÉÉ VÉÊ ÉxÉÒSÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ ÉÉMÉ +lé ÉÉ + ÉÒ < ÉÉ úié ËEò ÉÉ ÉÉÆvÉEòÉ É ªÉÉÆSÉä úévªééxéä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ Eò úhéä EòɪÉnäù ÉÒ ú `ö úhéé ú xéé½þò. ] (2) ªÉÉ +xéösuäônùéié, [ (Eò) EòÉähÉiªÉɽþÒ ºlÉÉÊxÉEò IÉäjÉÉ ÉvªÉä +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ VÉ ÉÒxÉvÉÉ úhéé {ÉrùiÉÒ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ + ÉÉ Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉtÉiÉ ºÉÆ{ÉnùÉ ½þÉ É nù ɪÉÉäMÉ ËEò ÉÉ iªééséé ºlÉÉÊxÉEò ºÉ ÉÉxÉÉlÉÔ É nù ªÉɱÉÉ VÉÉä +léç +ºÉä±É iééäsé +léç, iªéé IÉäjÉÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ iªéé É nù ɪÉÉäMÉÉºÉ +ºÉä±É +ÉÊhÉ iªéé ÉvªÉä---- (BEò) EòÉähÉiÉÒ½þÒ VɽþÉMÉÒ ú, <xéé É +lé ÉÉ ÉÖ+É òò ËEò ÉÉ ªÉɺÉÉ újéò +xªé näùhéméò +ÉÊhÉ 7 [ iééê ɳýxÉÉbÚ ] É Eäò ú³ý ªÉÉ úévªééæ ÉvªÉä EòÉähÉiÉɽþÒ VÉx É É ½þCEò ; (nùéäxé) úªéié ÉÉ úò VÉ ÉÉ ÉÆnùÒJÉɱÉÒ véé úhé Eäò±Éä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ VÉ ÉÒxÉ ; 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò, 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({Éʽþ±ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 95 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( ÉÚiɱÉIÉÒ É ÉÉ Éɺɽþ). 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉèlÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 955 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ÉÚ³ý JÉÆb () Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( ÉÚiɱÉIÉÒ É ÉÉ Éɺɽþ). 4. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú +xéösuäônù 4, +xéösuäônù 9 ËEò ÉÉ +xéösuäônù 3 ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (20 VÉÚxÉ, 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉiÉ úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 964 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. 6. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ={ÉJÉÆb (Eò) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( ÉÚiɱÉIÉÒ É ÉÉ Éɺɽþ). 7. ÉpùÉºÉ úévªé (xéé ÉÉÆiÉ ú) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 968(968 SÉÉ 53) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ÉpùÉºÉ ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (4 VÉÉxÉä ÉÉ úò, 969 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

38 ( ÉÉMÉ iéòxé ÉÚ±É ÉÚiÉ ½þCEò) (iéòxé) {Éb ÒiÉ VÉ ÉÒxÉ, ÉxÉVÉ ÉÒxÉ, MÉÉªÉ úéxé +lé ÉÉ VÉÊ ÉxÉÒSÉä ±ÉÉMÉ Éb nùé ú, ÉäiÉVÉ ÉÚ ú +ÉÊhÉ OÉÉ ÉÒhÉ EòÉ úéméò ú ªÉÉÆSªÉÉ iéé ªÉÉiÉÒ±É < ÉÉ úiéò É +xªé ÉÉÆvÉEòÉ Éä ªÉÉÆSªÉÉ VÉÉMÉÉ ªÉÉƺɽþ ÉäiÉÒSªÉÉ EòÉ ÉÉƺÉÉ`öÒ ËEò ÉÉ ÉäiÉÒ±ÉÉ ºÉ½þɪªÉ ÉÚiÉ + ÉÉ EòÉ ÉÉƺÉÉ`öÒ véé úhé Eäò±Éä±ÉÒ ËEò ÉÉ ÉÉbä {É^õ ÉxÉä Ênù±Éä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ VÉ ÉÒxÉ, ªÉÉÆSÉɽþÒ ºÉ ÉÉ Éä É +ºÉä±É ; ] (JÉ) ºÉÆ{ÉnäùSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É ½þCEò ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉÉiÉ º ÉÉ ÉÒ, ={ɺ ÉÉ ÉÒ, + É úº ÉÉ ÉÒ, ÉÚvÉÞÊiÉvÉÉ úeò, [ úªéié, + É ú úªéié ] ËEò ÉÉ +xªé ÉvªÉºlÉ ªÉÉÆSªÉÉEòbä ÊxÉʽþiÉ +ºÉ±Éä±Éä EòÉähÉiÉä½þÒ ½þCEò +ÉÊhÉ VÉ ÉÒxÉ É½þºÉÖ±ÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉÒ±É EòÉähÉiÉä½þÒ ½þCEò ËEò ÉÉ Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú ªÉÉÆSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ºÉä±É. ] 2 [3JÉ. Ê É ÉÊIÉiÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉÆSÉÒ É Ê ÉÊxÉªÉ ÉÉÆSÉÒ Ê ÉÊvÉOÉÉÁiÉÉ. +xéösuäônù 3Eò ÉvªÉä +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ié úiéönùósªéé ªÉÉ{ÉEòiÉä±ÉÉ ÉÉvÉ xé ªÉäiÉÉ, xé É ªÉÉ +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ{ÉèEòÒ EòÉähÉiÉɽþÒ +ÊvÉÊxÉªÉ É +ÉÊhÉ Ê ÉÊxÉªÉ É +lé ÉÉ iªééæsªéé ié úiéönùò{éèeòò EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù ½þÒ, ªÉÉ ÉÉMÉÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùóuùé äú ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ ½þCEòÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ½þCEòÉ ÉÒ Ê ÉºÉÆMÉiÉ +ɽäþ +lé ÉÉ iªéésªéé ÉÖ³äý iééä ½þCEò ʽþ úé ɱÉÉ VÉÉiÉÉä ËEò ÉÉ iªéé ½þCEòÉSÉÉ ºÉÆEòÉäSÉ ½þÉäiÉÉä ªÉÉ EòÉ úhéé É üxé +ºÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, Ê ÉÊxÉªÉ É ËEò ÉÉ ié úiéúnù ÉÚxªÉ ÉiÉ +ɽäþ +lé ÉÉ EòvÉÒ EòɳýÒ ÉÚxªÉ ÉiÉ ½þÉäiÉÒ +ºÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò +ÉÊhÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééséé ËEò ÉÉ xªééªééêvéeò úhééséé EòÉähÉiÉɽþÒ xªééªéêxéhéçªé, ½ÖþEÚò ÉxÉÉ ÉÉ ËEò ÉÉ +Énäù É Ê É ürù +ºÉ±ÉÉ ié úò, EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉIÉ É Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉºÉ =CiÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉÆ{ÉèEòÒ +ÉÊhÉ Ê ÉÊxÉªÉ ÉÉÆ{ÉèEòÒ ÉiªÉäEò +ÊvÉÊxÉªÉ É +ÉÊhÉ Ê ÉÊxÉªÉ É ÊxÉ úêºéié Eò úhªééséé ËEò ÉÉ iªééié ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhªééséé VÉÉä +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É, iªééºé +véòxé úé½úþxé iªéé ÉiªÉäEòÉSÉÉ +Æ É±É SÉɱÉÚ úé½þò±é. ] 3 [3MÉ. Ê É ÉÊIÉiÉ ÊxÉnäù ÉEò iék Éä +Æ É±ÉÉiÉ +ÉhÉhÉÉ-ªÉÉ EòɪÉtÉÆSÉÒ ªÉÉ ÉÞkÉÒ. +xéösuäônù 3 ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±Éä ié úò 4 [SÉÉèlªÉÉ ÉÉMÉÉ ÉvªÉä PÉɱÉÚxÉ Ênù±Éä±ÉÒ ºÉ ÉÇ ËEò ÉÉ iªééæ{éèeòò EòÉähÉiÉÒ½þÒ iék Éä ] ºÉÖÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhªééséä úévªééséä vééä úhé, +Æ É±ÉÉiÉ +ÉhÉhÉÉ úé EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ ½þÉ, 5 [+xéösuäônù 4 ËEò ÉÉ +xéösuäônù 9 ] uùé äú ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ ½þCEòÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ½þCEòÉ ÉÒ Ê ÉºÉÆMÉiÉ +ɽäþ +lé ÉÉ iªéé EòɪÉtÉ ÉÖ³äý iééä ½þCEò ʽþ úé ɱÉÉ VÉÉiÉÉä ËEò ÉÉ iªéé ½þCEòÉSÉÉ ºÉÆEòÉäSÉ ½þÉäiÉÉä ªÉÉ EòÉ úhéé É üxé iééä ÉÚxªÉ ÉiÉ +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. 6 +ÉÊhÉ BJÉÉnùÉ EòɪÉnùÉ +ºÉä vééä úhé +Æ É±ÉÉiÉ +ÉhÉhªÉɺÉÉ`öÒ ªÉÉäVɱÉä±ÉÉ +ɽäþ, + ÉÒ PÉÉä¹ÉhÉÉ iªéé EòɪÉtÉiÉ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉä±É ié ú, +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ, iééä +ºÉä vééä úhé +Æ É±ÉÉiÉ +ÉhÉiÉ xéé½þò ªÉÉ EòÉ úhéé É üxé EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééié É xééº{énù Eäò±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò : ] {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, +ºÉÉ EòɪÉnùÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±Éä±ÉÉ +ºÉä±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, +ºÉÉ EòɪÉnùÉ, úé¹]åõ{éiéòsªéé Ê ÉSÉÉ úéléç úéjéúxé `äö ɱÉÉ VÉÉ>ðxÉ iªéé±éé iªééséò +xéö ÉiÉÒ Ê É³ýɱªÉÉÊ É ÉɪÉ, ªÉÉ +xéösuäônùésªéé ié úiéönùò iªéé±éé ±ÉÉMÉÚ ½þÉähÉÉ ú xéé½þòié. ] 7 [3PÉ. úé¹]åõê É úéävéò EòÉ ú ÉɪÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉÒ±É EòɪÉtÉÆSÉÒ ªÉÉ ÉÞkÉÒ ]. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (jéäsééê³ýºéé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 977 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ÊxÉ úêºéié Eò úhªééié +ɱÉÉ (3 BÊ É±É, 978 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). ºÉÉÆÊ ÉvÉÉÊxÉEò ={ÉÉªÉ ªÉÉäVÉhªÉÉSÉÉ ½þCEò 32. ªÉÉ ÉÉMÉÉuùÉ äú ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ ½þCEòÉÆSÉõÒ +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒ Eò úhªéésªéé ={ÉɪɪÉÉäVÉxÉÉ. () ªÉÉ ÉÉMÉÉxÉä ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ ½þCEòÉÆSÉÒ +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒ Eò úhªééeòê úúiéé ºÉ ÉÖÊSÉiÉ EòɪÉÇ ÉɽþÒuùÉ äú ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééºé +VÉÇ Ê ÉxÉÆiÉÒ Eò úhªéésªéé ½þCEòÉSÉÒ ½þ ÉÒ näùhªééié +ɱÉÒ +ɽäþ. 4. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉèlÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 955 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( ÉÚiɱÉIÉÒ É ÉÉ Éɺɽþ). 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({Éʽþ±ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 95 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({ÉÆSÉÊ ÉºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (20 BÊ É±É 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú Ê É ÉÊIÉiÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). Ê ÉxÉ ½þÉÇ Ê É±ºÉ ʱÉ. +ÉÊhÉ +xªé Ê É ürù ÉÉ úié ºÉÆPÉ +ÉÊhÉ +xªé, (980) BºÉ 2. BºÉ. ºÉÒ. ºÉÒ. 59, ªÉÉ ÉEò úhééié ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééuùé äú Eò±É É 4 Ê ÉÊvÉ+OÉÉÁ +ºÉ±ªÉÉSÉä PÉÉäʹÉiÉ Eò úhªééié +ɱÉä. 5. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 8 uùé äú ÉÚ³ý ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 6. Eäò É ÉÉxÉÆnù ÉÉ úiéò Ê É ürù Eäò ú³ý úévªé, (973) BºÉ. ºÉÒ. +É ú. BEò. ªÉÉ ÉEò úhééié ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééxéä <]õé±é ÉvªÉä nù ÉÇÊ É±Éä±ÉÒ ½þÒ ié úiéúnù Ê ÉÊvÉ+OÉÉÁ +ºÉ±ªÉÉSÉÉ ÊxÉhÉÇªÉ Ênù±ÉÉ ½þÉäiÉÉ. 7. ºÉÆÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

39 ( ÉÉMÉ iéòxé ÉÚ±É ÉÚiÉ ½þCEò) (2) ªÉÉ ÉÉMÉÉuùÉ äú ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ ½þCEòÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiÉɽþÒ ½þCEò ÉVÉÉ ÉhªÉÉEò úiéé ºÉ ÉÖÊSÉiÉ +ºÉiÉÒ±É iéä iéä ÊxÉnäù É +lé ÉÉ +Énäù É +lé ÉÉ näù½þéä{éîºléiéò (½äþÊ ÉªÉºÉ EòÉì{ÉǺÉ), ɽþÉnäù É ( ÉÄbì ɺÉ), ÉÊiÉ ÉÆvÉ ( ÉÉäʽþÊ É ÉxÉ), C ÉÉÊvÉEòÉ ú (EòÉä ÉÉì Æú]Éä) É ÉÉEò¹ÉÇhÉ (ºÉÌ É+Éä úé úéªé) ªÉÉ º É ü{éésªéé ÉÉÊvɱÉäJÉÉƺɽþ ÉÉÊvɱÉäJÉ EòÉføhªÉÉSÉÉ ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééºé +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É. (3) JÉÆb () É (2) uùé äú ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééºé ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ +ÊvÉEòÉ úéæxéé ÉÉvÉ xé ªÉäiÉÉ, JÉÆb (2) +x ɪÉä ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéé±éé ÉÉ{É úiéé ªÉäiÉÒ±É +ºÉä ºÉ ÉÇ ËEò ÉÉ iªéé{éèeòò EòÉähÉiÉä½þÒ +ÊvÉEòÉ ú +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªéé±éé +É{ɱªÉÉ +ÊvÉEòÉÊ úiéäsªéé ºlÉÉÊxÉEò ºÉÒ ÉÉÆSªÉÉ +ÉiÉ ºÉƺÉnù EòɪÉtÉuùÉ äú +ÊvÉEòÉ ú ÉnùÉxÉ Eò ü ÉEäò±É. xéé½þò. (4) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉuùÉ äú +xªéléé ié úiéúnù Eäò±Éä±ÉÒ +ºÉä±É iéä ÉføÒ ÉMɳýiÉÉ, ªÉÉ +xéösuäônùéuùé äú ½þ ÉÒ Ênù±Éä±ÉÉ ½þCEò ÊxɱÉÆÊ ÉiÉ Eäò±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú [32Eò. úévªé EòɪÉtÉÆSÉÒ ºÉÉÆÊ ÉvÉÉÊxÉEò Ê ÉÊvÉOÉÉÁiÉÉ +xéösuäônù 32 JÉɱÉÒ±É EòɪÉÇ ÉɽþÒ ÉvªÉä Ê ÉSÉÉ úéié xé PÉähÉä ]. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (jéäsééê³ýºéé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É 977 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ÊxÉ úêºéié Eäò±ÉÉ (ÊnùxÉÉÆEò 3 BÊ É±É 978 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 [33. ªÉÉ ÉÉMÉÉuùÉ äú ÉnùÉxÉ Eäò±Éä±Éä ½þCEò ½äþ ºÉäxÉÉ, <iªéénùóxéé ±ÉÉMÉÚ Eò úiééxéé iªéé ÉvªÉä äò ú Énù±É Eò úhªééséé ºÉƺÉnäùºÉ +ÊvÉEòÉ ú. ªÉÉ ÉÉMÉÉxÉä ÉnùÉxÉ Eäò±Éä±Éä ½þCEò, (Eò) ºÉ ɺjÉ ºÉäxÉÉnù±ÉÉÆSÉä ºÉnùºªÉ ; ËEò ÉÉ (JÉ) VªÉÉÆSªÉÉ É ú ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ºÉÖ ªÉ ɺlÉÉ úéjéhªééséò VÉ ÉÉ ÉnùÉ úò +ɽäþ + ÉÉ nù±ééæséä ºÉnùºªÉ ; ËEò ÉÉ (MÉ) úévªééxéä, MÉÖ{iÉ ÉÉiÉÉÇ ËEò ÉÉ ÉÊiÉMÉÖ{iÉ ÉÉiÉÉÇ ªÉÉÆSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, ºlÉÉ{ÉxÉ Eäò±Éä±ÉÉ ªÉÖ úéä ËEò ÉÉ <ié ú ºÉÆPÉ]õxÉÉ ªÉÉ ÉvªÉä xéä ɱÉ䱪ÉÉ ªÉCiÉÒ ; ËEò ÉÉ (PÉ) JÉÆb (Eò) iéä (MÉ) ªÉÉ ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eäò±Éä±Éä EòÉähÉiÉä½þÒ nù±é, ªÉÖ úéä ËEò ÉÉ ºÉÆPÉ]õxÉÉ ªÉÉÆSªÉÉ EòÉ ÉɺÉÉ`öÒ = ÉÉ ú±é䱪éé núù úºéæséé ú ªÉÆjÉhÉä ÉvªÉä ËEò ÉÉ iªééºéæ ÉÆvÉÉiÉ xéä ɱÉ䱪ÉÉ ªÉCiÉÒ, ªÉÉÆxÉÉ ±ÉÉMÉÚ Eò úiééxéé, ÊxÉÎ SÉiÉ{ÉhÉä iªééæsªéé EòiÉÇ ªÉÉÆSÉä ªÉÉäMªÉ ÉEòÉ äú {ÉɱÉxÉ ½þÉ Éä É iªééæsªéé ÉvªÉä Ê ÉºiÉ úéjé±éò VÉÉ ÉÒ ªÉɺÉÉ`öÒ iéä ½þCEò EòÉähÉiªÉÉ ªÉÉ{iÉÒ{ɪÉÈiÉ ÊxÉ ÉÈÊvÉiÉ ËEò ÉÉ ÊxÉ úéeþòié Eò úhªééié ªÉÉ ÉäiÉ, ½äþ ºÉƺÉnäù±ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úiéé ªÉä<DZÉ. ] 34. EòÉähÉiªÉɽþÒ IÉäjÉÉiÉ ±É¹Eò úò EòɪÉnùÉ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉiÉÉxÉÉ ªÉÉ ÉÉMÉÉuùÉ äú ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ ½þCEòÉÆ É ú ÊxÉ ÉÈvÉ. ªÉÉ ÉÉMÉÉSªÉÉ {ÉÚ ÉÇMÉÉ ÉÒ ié úiéönùó ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjéé ÉvªÉä VÉälÉä ±É¹Eò úò EòɪÉnùÉ +Æ É±ÉÉiÉ ½þÉäiÉÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ IÉäjÉÉiÉ ºÉÖ ªÉ ɺlÉÉ úéjéhéä ËEò ÉÉ iéò {ÉÚ ÉÇ ÉiÉ ÉºlÉÉÊ{ÉiÉ Eò úhéä ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ºÉÆPÉ úévªéésªéé ËEò ÉÉ úévªéésªéé ºÉä ÉäiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒxÉä ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EÞòiÉÒ Éqù±É ºÉƺÉnù EòɪÉtÉuùÉ äú ÊiÉSÉä ½þÉÊxÉ úiéhé Eò ü ÉEäò±É +lé ÉÉ + ÉÉ IÉäjÉÉiÉÒ±É ±É¹Eò úò EòɪÉtÉ+x ɪÉä Ênù±Éä±ÉÉ Ê ÉIÉÉnäù É, Eäò±Éä±ÉÒ Ê ÉIÉÉ, +ÉnäùÊ ÉiÉ ºÉ É{ɽþ úhé ËEò ÉÉ Eäò±Éä±ÉÒ +xªé EÞòiÉÒ Ê ÉÊvÉOÉÉÁ Eò ü ÉEäò±É. 35. ªÉÉ ÉÉMÉÉSªÉÉ ié úiéönùóséò +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒ Eò úhªééeò úiéé Ê ÉÊvÉÊ ÉvÉÉxÉ. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, (Eò) (BEò) +xéösuäônù 6 SÉÉ JÉÆb (3), +xéösuäônù 32 SÉÉ JÉÆb (3), +xéösuäônù 33 É +xéösuäônù 34 ªÉÉÆ+x ɪÉä ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú VªÉÉ ÉÉ ÉÓºÉÉ`öÒ ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<DZÉ, iªééæ{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉiÉÒiÉ ; +ÉÊhÉ 5. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 6 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({ÉzÉɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 984 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ÉÚ³ý +xéösuäônù 33 Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ.

40 ( ÉÉMÉ iéòxé---- ÉÚ±É ÉÚiÉ ½þCEò) (nùéäxé) ªÉÉ ÉÉMÉÉJÉɱÉÒ VÉÒ EÞòiªÉä +{É úévé ½þhÉÚxÉ PÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä±ÉÒ +ɽäþiÉ, iªéé Éqù±É Ê ÉIÉÉ Ê ÉʽþiÉ Eò úhªééeòê úiéé, ACER-5 (H ) EòɪÉnäù Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú ºÉƺÉnäùºÉ +ºÉä±É, úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉºÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò +ÉÊhÉ ºÉƺÉnù, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉxÉÆiÉ ú ½þÉä<Ç±É ÊiÉiÉCªÉÉ ±É ÉEò ú, ={É JÉÆb (nùéäxé) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ EÞòiªÉÉÆ Éqù±É Ê ÉIÉÉ Ê ÉʽþiÉ Eò úhªééºéé`öò EòɪÉnùÉ Eò úò±é ; (JÉ) JÉÆb (Eò) SÉÉ ={É JÉÆb (BEò) ªÉÉ ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÓSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±Éä±ÉÉ +lé ÉÉ iªéé JÉÆb ÉSªÉÉ ={É JÉÆb (nùéäxé) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EÞòiªÉÉÆ Éqù±É Ê ÉIÉäSÉÒ ié úiéúnù Eò úhéé úé EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ, iªééiéò±é +]õósªéé +ÉÊhÉ +xéösuäônù 372 +x ɪÉä iªééié VÉÒ +xéöeúò±éxéä É äò ú Énù±É Eäò±Éä VÉÉiÉÒ±É iªééæxéé +véòxé úé½úþxé, ºÉƺÉnäùEòbÚ xé iªéé EòɪÉtÉiÉ äò ú òé ú Eäò±ÉÉ VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ ËEò ÉÉ iééä ÊxÉ úêºéié Eäò±ÉÉ VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ ÉÉ iªééié ºÉÖvÉÉ úhéé Eäò±ÉÒ VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ, +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä SÉɱÉÚ úé½þò±é. º{ɹ]õÒEò úhé.---ªéé +xéösuäônùéiéò±é +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±Éä±ÉÉ EòɪÉnùÉ ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉÉºÉ +xéösuäônù 372 ÉvªÉä +ºÉ±Éä±ÉÉSÉ +léç +ɽäþ. 6 BSÉ

41 ÉÉMÉ SÉÉ ú úévªé vééä úhééæséò ÊxÉnäù ÉEò iék Éä ACER-5 (H ) 36. ªÉÉJªÉÉ.----ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉ ºÉÆnù ÉÉÇxÉÖºÉÉ ú +xªéléé +É É ªÉEò xéºéä±é ié ú, úévªé ªÉÉ É nùé±éé ÉÉMÉ iéòxé ÉvªÉä +ºÉ±Éä±ÉÉSÉ +léç +ɽäþ. 37. ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ iék Éä ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä.----ªéé ÉÉMÉÉiÉ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ié úiéönùò, EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééeò ú ÉÒ +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒªÉÉäMªÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þòié, {ÉhÉ ié úòºéörùé iªééié PÉɱÉÚxÉ Ênù±Éä±ÉÒ iék Éä näù ÉÉSªÉÉ ÉɺÉxÉ ªÉ ɽþÉ úésªéé où¹]õòxéä ÉÚ±É ÉÚiÉ +ɽäþiÉ +ÉÊhÉ EòɪÉnäù Eò úiééxéé ½þÒ iék Éä ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä, ½äþ úévªééséä EòiÉÇ ªÉ +ºÉä±É. 38. úévªééxéä ±ÉÉäEòEò±ªÉÉhÉÉSªÉÉ ºÉÆ ÉvÉÇxÉɺÉÉ`öÒ ºÉ ÉÉVÉ ªÉ ɺlÉÉ ÉºlÉÉÊ{ÉiÉ Eò úhéä.--- [()] úévªé, iªééºé ÉCªÉ ½þÉä<Ç±É ÊiÉiÉCªÉÉ {ÉÊ úhéé ÉEòÉ úeò úòiéòxéä, ºÉÉ ÉÉÊVÉEò, +ÉÌlÉEò É úévéeòòªé xªééªééuùé äú úé¹]åõòªé VÉÒ ÉxÉÉSªÉÉ ºÉ ÉÇ PÉ]õEòÉÆ ÉvªÉä Éä úhéé ÊxÉ ÉÉÇhÉ Eò úò±é + ÉÒ ºÉ ÉÉVÉ ªÉ ɺlÉÉ ÉºlÉÉÊ{ÉiÉ Eò üxé É ÊiÉSÉä VÉiÉxÉ Eò üxé ±ÉÉäEòEò±ªÉÉhÉÉSÉä ºÉÆ ÉvÉÇxÉ Eò úhªééºéé`öò ɪÉixÉ ÉÒ±É úé½þò±é. 2 [(2) úévªé ½äþ, Ê É Éä¹ÉiÉ: Eäò ɳý ªÉCiÉÒ- ªÉCiÉÓ ÉvªÉäSÉ xé ½äþ ié ú ÊxÉ úêxé úé³ É IÉäjÉÉ ÉvªÉä úé½þhéé-ªéé ËEò ÉÉ ÊxÉ úêxé úé³ É ªÉ ɺÉɪÉÉÆ ÉvªÉä MÉÖÆiɱÉ䱪ÉÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉÚ½þÉÆ ÉvªÉä näùjéò±é, =i{ézéésªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ Ê É¹É ÉiÉÉ Eò ÉÒ Eò úhªééºéé`öò +É]õÉäEòÉ]õ ɪÉixÉ Eò úò±é +ÉÊhÉ nùvééç, ºÉÖÊ ÉvÉÉ É ºÉÆvÉÒ ªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ Ê É¹É ÉiÉÉ xéé½þò ÉÒ Eò úhªééºéé`öò ɪÉixÉ ÉÒ±É úé½þò±é.] 39. úévªééxéä +xéöºé úé ɪÉÉSªÉÉ vééä úhééséò Ê É ÉÊIÉiÉ iék Éä. úévªé ½äþ, Ê É Éä¹ÉiÉ: {ÉÖføÒ±É MÉÉä¹]õÒ ºÉÉvªÉ Eò úhªéésªéé Ênù ÉäxÉä +É{ɱÉä vééä úhé +ÉJÉÒ±É, (Eò) ={ÉVÉÒÊ ÉEäòSÉä {ÉÖ äúºéä ºÉÉvÉxÉ Ê É³ýhªÉÉSÉÉ ½þCEò ºjÉÒ É {ÉÖ û¹é xééméê úeòéæxéé ºÉÉ újéésé +ºÉÉ ÉÉ ; (JÉ) ºÉÉ ÉÚʽþEò ʽþiÉɱÉÉ ºÉ ÉÉÇÊvÉEò ={ÉEòÉ úeò ½þÉä<Ç±É + ÉÉ úòiéòxéä ºÉ ÉÉVÉÉSªÉÉ ÉÉèÊiÉEò ºÉÉvÉxɺÉÆ{ÉkÉÒSÉä º ÉÉÊ Éi É É ÊxɪÉÆjÉhÉ ªÉÉÆSÉÒ Ê É ÉÉMÉhÉÒ ½þÉ ÉÒ ; (MÉ) +ÉÌlÉEò ªÉÆjÉhÉÉ úé ÉÊ ÉhªÉÉSÉÉ {ÉÊ úhéé É ½þhÉÚxÉ ºÉÆ{ÉkÉÒSÉÉ É =i{éénùxé ºÉÉvÉxÉÉÆSÉÉ ºÉÆSÉªÉ ºÉÉ ÉÚʽþEò ʽþiÉÉºÉ ÉÉvÉEò ½þÉä<Ç±É + ÉÉ ÉEòÉ äú BEòÉSÉ Ê`öEòÉhÉÒ ½þÉä>ð xéªéä ; (PÉ) {ÉÖ û¹é É ÎºjɪÉÉ ªÉÉ nùéäpééæxéé½þò ºÉ ÉÉxÉ EòÉ ÉÉ Éqù±É ºÉ ÉÉxÉ ÉäiÉxÉ Ê É³ýÉ Éä ; (Ró) ºjÉÒ É {ÉÖ û¹é EòÉ ÉMÉÉ úéæséä +É úéämªé É iééeònù +ÉÊhÉ ÉɱÉEòÉÆSÉä EòÉä ɳäý ÉªÉ ªÉÉÆSÉÉ nöù ü{éªééämé Eò üxé PÉähªÉÉiÉ ªÉä>ð xéªéä +ÉÊhÉ xééméê úeòéæxéé +ÉÌlÉEò MÉ úvéä{ééä]õò iªééæséä ÉªÉ ËEò ÉÉ iééeònù ªÉÉºÉ xé {Éä±ÉhÉÉ-ªÉÉ ªÉ ɺÉɪÉÉiÉ Ê É úhéä ÉÉMÉ {ÉÉbÚ xéªéä ; 3 [(SÉ) ÉɱÉEòÉÆxÉÉ ÊxÉ úé ÉªÉ {ÉrùiÉÒxÉä +ÉÊhÉ ÉÖCiÉ É ÉÊiɹ`öÉ{ÉÚhÉÇ ÉÉiÉÉ É úhééié +É{ɱÉÉ Ê ÉEòÉºÉ Eò úhªééºéé`öò ºÉÆvÉÒ É ºÉÖÊ ÉvÉÉ Ênù±ªÉÉ VÉÉ ªÉÉiÉ +ÉÊhÉ ÉɱÉEäò É ªÉÖ ÉEò ªÉÉÆxÉÉ ÉÉä¹ÉhÉÉ{ÉɺÉÚxÉ +ÉÊhÉ xéèêiéeò É ÉÉèÊiÉEò MÉ úvééæsªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ ={ÉäIÉä{ÉɺÉÚxÉ ºÉÆ úiéhé Ênù±Éä VÉÉ Éä. ] 7 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 9 uùé äú +xéösuäônù 38 ªÉɱÉÉ iªééséé JÉÆb () +ºÉÉ xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 9 uùé äú JÉÆÃb (2) ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú ÉÚ³ý JÉÆb (SÉ) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (ÊnùxÉÉÆEò 3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). BSÉ

42 ( ÉÉMÉ SÉÉ ú---- úévªé vééä úhééæséò ÊxÉnäù ÉEò iék Éä) ACER-5 (H ) [39Eò. ºÉ ÉÉxÉ xªééªé É EòɪÉnäùÊ É¹ÉªÉEò ÉÉä òié ºÉ½þɪªÉ.---- úévªé, ½äþ EòɪÉtÉSÉÒ ªÉÆjÉhÉÉ úé É ÉiÉÉxÉÉ ºÉ ÉÉxÉ ºÉÆvÉÒSªÉÉ iék ÉÉ É ú xªééªééséò +Ê É ÉÞrùÒ ½þÉä<Ç±É ªÉÉSÉÒ ºÉÖÊxÉÎ SÉiÉÒ Eò úò±é +ÉÊhÉ Ê É Éä¹ÉiÉ: +ÉÌlÉEò ËEò ÉÉ +xªé ÊxÉ:ºÉ ÉlÉÇiÉÉÆ ÉÖ³äý EòÉähÉiªÉɽþÒ xééméê úeòé±éé xªééªé Ê É³ý ÉhªÉÉSÉÒ ºÉÆvÉÒ xééeòé ú±éò VÉÉhÉÉ ú xéé½þò, ªÉÉSÉÒ JÉÉiÉ úvé ÉÉ Eò úhªééºéé`öò +xéö ü{é Ê ÉÊvÉÊ ÉvÉÉxÉÉuùÉ äú ËEò ÉÉ ªÉÉäVÉxÉÉÆuùÉ äú ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉÇxÉä EòɪÉnäùÊ É¹ÉªÉEò ºÉ½þɪªÉ ÉÉä òié ={É±É vé Eò üxé näù<ç±é.] 40. OÉÉ É{ÉÆSÉɪÉiÉÓSÉä ºÉÆPÉ]õxÉ.---- úévªé ½äþ, OÉÉ É{ÉÆSÉɪÉiÉÒ ºÉÆPÉÊ]õiÉ Eò úhªééºéé`öò ={ÉɪɪÉÉäVÉxÉÉ Eò úò±é É iªééæxéé º É úévªééséä ÉÚ±É PÉ]õEò ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úhªééºé ºÉ ÉlÉÇ Eò úhªééºéé`öò +É É ªÉEò +ºÉiÉÒ±É +ºÉä +ÊvÉEòÉ ú É ÉÉÊvÉEòÉ ú ɽþÉ±É Eò úò±é. 4. EòÉ ÉÉSÉÉ, Ê ÉIÉhÉÉSÉÉ +ÉÊhÉ Ê É ÉÊIÉiÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ ±ÉÉäEòºÉ½þɪªÉÉSÉÉ ½þCEò.---- úévªé ½äþ, +É{ɱÉÒ +ÉÌlÉEò IÉ ÉiÉÉ É Ê ÉEòÉºÉ ªÉÉÆSªÉÉ ÉªÉÉÇnäùiÉ EòÉ ÉÉSÉÉ, Ê ÉIÉhÉÉSÉÉ ½þCEò +ÉÊhÉ ÉäEòÉ úò, ÉÉvÉÇCªÉ, +ÉVÉÉ ú É Ê ÉEò±ÉÉÆMÉiÉÉ ªÉÉÆxÉÒ {ÉÒÊb ié + ÉÉ ªÉCiÉÓSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ +ÉÊhÉ EòɽþÒ½þÒ +{É úévé xéºéiééxéé ½þ±ÉÉJÉÒSÉä ÊVÉhÉä VªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ]õ ɱÉÉ +ɱÉä +ɽäþ + ÉÉ +xªé ªÉCiÉÓSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ ±ÉÉäEòºÉ½þɪªÉÉSÉÉ ½þCEò ={É±É vé Eò üxé näùhªééºéé`öò {ÉÊ úhéé ÉEòÉ úeò ié úiéúnù Eò úò±é. 42. EòÉ ÉÉ ÉÉ ÉiÉ xªé骪é É ÉÉxÉ ÉÒªÉ {ÉÊ úîºléiéò +ÉÊhÉ ÉºÉÚÊiÉÊ É¹ÉªÉEò ºÉ½þɪªÉ ªÉÉÆSÉÒ ié úiéúnù.---- úévªé ½äþ, EòÉ ÉÉ ÉÉ ÉiÉ xªé骪é É ÉÉxÉ ÉÒªÉ {ÉÊ úîºléiéò ÊxÉ ÉÉÇhÉ Eò úhªééºéé`öò É ÉºÉÚÊiÉÊ É¹ÉªÉEò ºÉ½þɪªÉɺÉÉ`öÒ ié úiéúnù Eò úò±é. 43. EòÉ ÉMÉÉ úéæxéé ÊxÉ ÉÉǽþ ÉäiÉxÉ, <iªéénùò.--- úévªé, +xéö ü{é Ê ÉÊvÉÊ ÉvÉÉxÉÉuùÉ äú ËEò ÉÉ +ÉÌlÉEò ºÉÖºÉÆPÉ]õxÉ Eò üxé +lé ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉÇxÉä ÉäiÉEòÒ, +ÉètÉäÊMÉEò +lé ÉÉ +xªé ÉEòÉ úsªéé ºÉ ÉÇ EòÉ ÉMÉÉ úéæxéé EòÉ É, ÊxÉ ÉÉǽþ ÉäiÉxÉ, ºÉ ÉÖÊSÉiÉ VÉÒ ÉxÉ ÉÉxÉ +ÉÊhÉ Öò úºéiéòséé +ÉÊhÉ ºÉÉ ÉÉÊVÉEò É ºÉÉƺEÞòÊiÉEò ºÉÆvÉÒSÉÉ {ÉÚhÉÇ ={ɪÉÉäMÉ ªÉÉSÉÒ ÉÉ ÉiÉÒ näùhéé úò + ÉÒ EòÉ ÉÉSÉÒ {ÉÊ úîºléiéò ={É±É vé Eò üxé näùhªééºéé`öò ɪÉixÉ Eò úò±é +ÉÊhÉ Ê É Éä¹ÉiÉ: OÉÉ ÉÒhÉ IÉäjÉÉÆ ÉvªÉä ÉèªÉÎCiÉEò ËEò ÉÉ ºÉ½þEòÉ úò iék ÉÉ É ú EÖò]õÒ úéätéämééæséä ºÉÆ ÉvÉÇxÉ Eò úhªééºéé`öò ɪÉixÉ ÉÒ±É úé½þò±é. 2 [43Eò. =téämévéætésªéé ªÉ ÉºlÉÉ{ÉxÉÉiÉ EòÉ ÉMÉÉ úéæséé ºÉ½þ ÉÉMÉ.---- úévªé, EòÉähÉiªÉɽþÒ =téämévéætéié MÉÖÆiɱÉä±Éä ={ÉGò É, +ɺlÉÉ{ÉxÉÉ ËEò ÉÉ +xªé ºÉÆPÉ]õxÉÉ ªÉÉÆSªÉÉ ªÉ ɺlÉÉ{ÉxÉÉÆ ÉvªÉä EòÉ ÉMÉÉ úéæxéé ºÉ½þ ÉÉMÉÒ ½þÉäiÉÉ ªÉÉ Éä ªÉɺÉÉ`öÒ, +xéö ü{é Ê ÉÊvÉÊ ÉvÉÉxÉÉuùÉ äú ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉÇxÉä ={ÉɪɪÉÉäVÉxÉÉ Eò úò±é. ] 3 [43JÉ. ºÉ½þEòÉ úò ºÉƺlÉÉÆSÉä É ÉiÉÇxÉ.----ºÉ½þEòÉ úò ºÉƺlÉÉÆSÉÒ º ÉäSUôÉ{ÉÚ ÉÇEò ÊxÉÌ ÉiÉÒ, º ÉɪÉkÉ EòÉ ú ÉÉ ú, ±ÉÉäEò ÉɽþÒ ÊxɪÉÆjÉhÉ +ÉÊhÉ ªÉÉ ÉºÉÉʪÉEò ªÉ ɺlÉÉ{ÉxÉ ªÉÉÆSÉä É ÉiÉÇxÉ Eò úhªééºéé`öò úévªé ɪÉixÉ ÉÒ±É úé½þò±é. ] 44. xééméê úeòéæeòê úúiéé BEò ü{é xéémé úò ºÉÆʽþiÉÉ.-----xÉÉMÉÊ úeòéæxéé ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié ºÉ ÉÇjÉ BEò ü{é xéémé úò ºÉÆʽþiÉÉ ±ÉÉ ÉÉ ÉÒ ªÉɺÉÉ`öÒ úévªé ɪÉixÉ ÉÒ±É úé½þò±é. 4 [45. ºÉ½þÉ É¹ÉÉÈ{ÉäIÉÉ Eò ÉÒ ÉªÉÉSªÉÉ ÉɱÉEòÉÆSÉÒ ÉÉ ÆúÊ ÉEò ÉɱªÉÉ ÉºlÉäiÉÒ±É näùjé ÉÉ±É +ÉÊhÉ Ê ÉIÉhÉ ªÉÉÆEòÊ úiéé ié úiéúnù.--- úévªé, ºÉ ÉÇ ÉɱÉEòÉƺÉÉ`öÒ, iªééæsªéé ɪÉÉSÉÒ ºÉ½þÉ É¹Éæ {ÉÚhÉÇ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, ÉÉ ÆúÊ ÉEò ÉɱªÉÉ ÉºlÉäiÉÒ±É näùjé ÉÉ±É +ÉÊhÉ Ê ÉIÉhÉ ªÉÉƺÉÉ`öÒ ié úiéúnù Eò úhªééeòê úiéé ɪÉixÉ Eò úò±é.] 46. +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ, +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ +ÉÊhÉ <ié ú nöù ÉÇ±É PÉ]õEò ªÉÉÆSÉä ÉèIÉÊhÉEò É +ÉÌlÉEò ʽþiɺÉÆ ÉvÉÇxÉ.---- úévªé, VÉxÉiÉäiÉÒ±É nöù ÉÇ±É PÉ]õEò, +ÉÊhÉ Ê É Éä¹ÉiÉ: +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ, +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ ªÉÉÆSÉä ÉèIÉÊhÉEò É +ÉÌlÉEò ʽþiɺÉÆ ÉvÉÇxÉ Ê É Éä¹É EòɳýVÉÒ{ÉÚ ÉÇEò Eò úò±é +ÉÊhÉ ºÉÉ ÉÉÊVÉEò +xªééªé É ºÉ ÉÇ ÉEòÉ úséä ÉÉä¹ÉhÉ ªÉÉÆ{ÉɺÉÚxÉ iªééæséä úiéhé Eò úò±é. 47. {ÉÉä¹ÉhÉ ÉÉxÉ É úé½þhéò ÉÉxÉ =ÆSÉÉ ÉhÉä +ÉÊhÉ ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò +É úéämªé ºÉÖvÉÉ úhéä ½äþ úévªééséä EòiÉÇ ªÉ.---+É{ɱªÉÉ VÉxÉiÉäSÉä {ÉÉä¹ÉhÉ ÉÉxÉ É úé½þhéò ÉÉxÉ =ÆSÉÉ ÉhÉä +ÉÊhÉ ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò +É úéämªé ºÉÖvÉÉ úhéä ªÉÉ MÉÉä¹]õÒ úévªé +É{ɱªÉÉ ÉÉlÉÊ ÉEò EòiÉÇ ªÉÉÆ{ÉèEòÒ +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxÉÒ±É +ÉÊhÉ Ê É Éä¹ÉiÉ: ÉÉnùEò {ÉäªÉä É +É úéämªééºé +{ÉɪÉEòÉ úeò + ÉÒ +Æ É±ÉÒpù ªÉä ªÉÉÆSÉä +Éè¹ÉvÉÒªÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉJÉä úòvé ºÉä ÉxÉ Eò úhªéé É ú ÉÆnùÒ +ÉhÉhªÉɺÉÉ`öÒ úévªé ɪÉixÉ ÉÒ±É úé½þò±é. 48. EÞòÊ¹É É {É ÉÖºÉ ÉÆvÉÇxÉ ªÉÉÆSÉÒ ºÉÖºÉÚjÉ ªÉ ɺlÉÉ ±ÉÉ ÉhÉä.----+ÉvÉÖÊxÉEò É ÉɺjÉÒªÉ úòiéòxéä EÞòÊ¹É É {É ÉÖºÉÆ ÉvÉÇxÉ ªÉÉÆSÉÒ ºÉÖºÉÚjÉ ªÉ ɺlÉÉ ±ÉÉ ÉhªÉɺÉÉ`öÒ úévªé ɪÉixÉ ÉÒ±É úé½þò±é +ÉÊhÉ Ê É Éä¹ÉiÉ: MÉÉ<Ç É ÉÉºÉ äú +ÉÊhÉ <ié ú nöù ÉiÉÒ É VÉÖÆ{ÉhÉÒSÉÒ MÉÖ äú ªÉÉÆSªÉÉ VÉÉiÉÒSÉä VÉiÉxÉ Eò úhéä É iªéé ºÉÖvÉÉ úhéä +ÉÊhÉ iªééæsªéé EòkɱÉÒºÉ ÉxÉÉ<Ç Eò úhéä ªÉÉÆEò úiéé ={ÉɪɪÉÉäVÉxÉÉ Eò úò±é. 8 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 8 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 9 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉkªÉÉhhÉ ÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 20 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (2 VÉÉxÉä ÉÉ úò 202 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ɽþÉBäÆ ÉÓ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2002 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ÉÚ³ý ÉVÉEÖò úúébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( BÊ É±É 200 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

43 ( ÉÉMÉ SÉÉ ú---- úévªé vééä úhééæséò ÊxÉnäù ÉEò iék Éä) ACER-5 (H ) [48Eò. {ɪÉÉÇ É úhééséä ºÉÆ úiéhé É ºÉÆ ÉvÉÇxÉ Eò úhéä +ÉÊhÉ ÉxÉä É ÉxªÉ VÉÒ ÉºÉÞ¹]õÒ ªÉÉÆSÉä úiéhé Eò úhéä.---- úévªé ½äþ, näù ÉÉSªÉÉ {ɪÉÉÇ É úhééséä ºÉÆ úiéhé É ºÉÆ ÉvÉÇxÉ Eò úhªééºéé`öò +ÉÊhÉ ÉxÉä É ÉxªÉ VÉÒ ÉºÉÞ¹]õÒ ªÉÉÆSÉä úiéhé Eò úhªééºéé`öò ɪÉixÉ ÉÒ±É úé½þò±é.] 49. úé¹]åõòªé ɽþk ÉÉSÉÒ º ÉÉ úeäò É ºlÉÉxÉä +ÉÊhÉ ÉºiÉÚ ªÉÉÆSÉä ºÉÆ úiéhé [ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä úé¹]åõòªé ɽþk ÉÉSÉä ½þhÉÚxÉ PÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä±Éä ]õ Eò±ÉÉoù¹]õ É ËEò ÉÉ BäÊiɽþÉʺÉEòoù¹]õ É EÖòiÉÚ½þ±ÉÊ É¹ÉªÉ +ºÉ±Éä±Éä ÉiªÉäEò º ÉÉ úeò ËEò ÉÉ ºlÉÉxÉ ËEò ÉÉ ÉºiÉÚ ªÉÉÆSÉä ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ±ÉÚ]õ, Ê ÉpÚù{ÉhÉ, xéé É, ºlɱÉÉÆiÉ úhé, Ê É±½äþ ÉÉ]õ ËEò ÉÉ ÊxɪÉÉÇiÉ ªÉÉÆ{ÉɺÉÚxÉ ºÉÆ úiéhé Eò úhéä, ½þÒ úévªééséò VÉ ÉÉ ÉnùÉ úò +ºÉä±É. 50. EòɪÉÇEòÉ úò ªÉÆjÉhÉä{ÉɺÉÚxÉ xªééªéªéæjéhéé +±ÉMÉ `äö ÉhÉä.---- úévªéésªéé ±ÉÉäEòºÉä ÉÉÆ ÉvªÉä EòɪÉÇEòÉ úò ªÉÆjÉhÉä{ÉɺÉÚxÉ xªééªéªéæjéhéé +±ÉMÉ `äö ÉhªÉÉEò úiéé úévªé ={ÉɪɪÉÉäVÉxÉÉ Eò úò±é. 5. +ÉÆiÉ ú úé¹]åõòªé ÉÉÆiÉiÉÉ É ºÉÖ úiéé ªÉÉÆSÉä ºÉÆ ÉvÉÇxÉ.---- úévªé ½äþ,---- (Eò) +ÉÆiÉ ú úé¹]åõòªé ÉÉÆiÉiÉÉ É ºÉÖ úiéé ªÉÉÆSÉä ºÉÆ ÉvÉÇxÉ Eò úhªééºéé`öò ; (JÉ) úé¹]åõé úé¹]åõéæ ÉvªÉä xªééªéºéæméié É ºÉx ÉÉxÉ{ÉÚhÉÇ ºÉÆ ÉÆvÉ úéjéhªééºéé`öò ; (MÉ) ºÉÆPÉÊ]õiÉ VÉxÉºÉ ÉÉVÉÉÆSªÉÉ +É{ɺÉÉiÉÒ±É ªÉ ɽþÉ úéæ ÉvªÉä +ÉÆiÉ ú úé¹]åõòªé EòɪÉnùÉ É ié½þéæséò +É ÉÆvÉxÉä ªÉÉ Éqù±É +Énù ú ÉÉ ÉxÉÉ VÉÉä{ÉɺÉhªÉɺÉÉ`öÒ ; +ÉÊhÉ (PÉ) +ÉÆiÉ ú úé¹]åõòªé Ê É ÉÉnù ±É ÉÉnùÉuùÉ äú Ê É]õ ÉhªÉÉºÉ ÉÉäiºÉɽþxÉ näùhªééºéé`öò, ɪÉixÉ ÉÒ±É úé½þò±é. 9 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 0 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 27 uùé äú ÉÚ³ý ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä.

44 [ ÉÉMÉ SÉÉ ú-eò ACER-5 (H ) 20 ÉÚ±É ÉÚiÉ EòiÉÇ ªÉä 5Eò. ÉÚ±É ÉÚiÉ EòiÉÇ ªÉä.----(Eò) ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉä {ÉɱÉxÉ Eò úhéä +ÉÊhÉ iªééséä +Énù ÉÇ É ºÉƺlÉÉ, úé¹]åõv ÉVÉ É úé¹]åõméòié ªÉÉÆSÉÉ +Énù ú Eò úhéä ; (JÉ) VªÉÉÆ ÉÖ³äý +É{ɱªÉÉ úé¹]åõòªé º ÉÉiÉÆjªÉ ±Éfø ÉºÉ º ÚòiÉÔ Ê É³ýɱÉÒ iªéé =nùéké +Énù ÉÉÈSÉÒ VÉÉä{ÉɺÉxÉÉ Eò üxé iªééæséä +xéöºé úhé Eò úhéä ; (MÉ) ÉÉ úiééséò ºÉÉ ÉÇ ÉÉè ÉiÉÉ, BEòiÉÉ É BEòÉi ÉiÉÉ =zéié `äö ÉhÉä É iªééæséä ºÉÆ úiéhé Eò úhéä ; (PÉ) näù ÉÉSÉä ºÉÆ úiéhé Eò úhéä É +É ÉɽþxÉ Eäò±Éä VÉÉ<Ç±É iéä ½þÉ úé¹]åõòªé ºÉä ÉÉ ÉVÉÉ ÉhÉä ; (Ró) vééì ÉEò, ÉÉʹÉEò É ÉÉnäùÊ ÉEò ËEò ÉÉ ÉMÉﻃ ÉänùÉÆSªÉÉ {ɱÉÒEòbä VÉÉ>ðxÉ ÉÉ úiééiéò±é ºÉ ÉÇ VÉxÉiÉä ÉvªÉä ºÉÉ ÉÆVɺªÉ É ÉÆvÉÖ ÉÉ É ÉÉføÒ±ÉÉ ±ÉÉ ÉhÉä ; κjɪÉÉÆSªÉÉ ÉÊiɹ`äö±ÉÉ =héä{éhéé +ÉhÉhÉÉ-ªÉÉ ÉlÉÉÆSÉÉ iªéémé Eò úhéä ; (SÉ) +É{ɱªÉÉ ºÉÆÊ É É ºÉƺEÞòiÉÒSªÉÉ ºÉ ÉÞrù ÉÉ ú ÉÉSÉä ÉÉä±É VÉÉhÉÚxÉ iééä VÉiÉxÉ Eò úhéä ; (Uô) ÉxÉä, ºÉ úéä É äú, xété É ÉxªÉ VÉÒ ÉºÉÞ¹]õÒ ªÉÉƺɽþ xéèºéìméeò {ɪÉÉÇ É úhééséä úiéhé Eò üxé iªééié ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhéä +ÉÊhÉ ÉÉÊhÉ ÉÉjÉÉÆ Éqù±É nùªéé ÉÖrùÒ ÉɳýMÉhÉä ; (VÉ) Ê ÉYÉÉxÉÊxɹ`ö oùê¹]õeòéäxé, ÉÉxÉ ÉiÉÉ ÉÉnù +ÉÊhÉ ÉÉävÉEò ÉÖrùÒ É ºÉÖvÉÉ úhéé ÉÉnù ªÉÉÆSÉÉ Ê ÉEòÉºÉ Eò úhéä ; (ZÉ) ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ÉÉ±É ÉkÉäSÉä úiéhé Eò úhéä É Ë½þºÉÉSÉÉ úéséé ÊxÉOɽþ{ÉÚ ÉÇEò iªéémé Eò úhéä ; (\É) úé¹]åõ ºÉÉiÉiªÉÉxÉä, ={ÉGò É É ÊºÉrùÒ ªÉÉÆSªÉÉ SÉføiªÉÉ ÉähÉÒ MÉÉ`öiÉ VÉÉ<Ç±É + ÉÉ ÉEòÉ äú ªÉÊCiÉMÉiÉ É ºÉÉ ÉÖnùÉʪÉEò º É ü{éésªéé ºÉ ÉÇ EòɪÉÇIÉäjÉÉiÉ {É úéeòé¹`äöséä ªÉ É ºÉÆ{ÉÉnùxÉ Eò úhªééºéé`öò ZÉ]õhÉä ; ºÉÆvÉÒ näùhéä,] 2 [(]õ) ÉÉiÉÉÊ{ÉiªÉÉxÉä ËEò ÉÉ {ÉɱÉEòÉxÉä ºÉ½þÉ iéä SÉÉènùÉ É¹ÉÉÈnù ú ªÉÉxÉSÉä +É{ɱÉä +{ÉiªÉ ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, {ÉɱªÉ ªÉɱÉÉ Ê ÉIÉhÉÉSªÉÉ ½þÒ ÉiªÉäEò ÉÉ úiéòªé xééméê úeòéséò EòiÉÇ ªÉä +ºÉiÉÒ±É.]. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ɽþÉBå ÉÒ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2002 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( BÊ É±É 200 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

45 ÉÉMÉ {ÉÉSÉ ºÉÆPÉ úévªé ÉEò úhé BEò----EòɪÉÇEòÉ úò ªÉÆjÉhÉÉ úé¹]åõ{éiéò É ={É úé¹]åõ{éiéò 52. ÉÉ úiééséé úé¹]åõ{éiéò. ÉÉ úiééséé BEò úé¹]åõ{éiéò +ºÉä±É. 53. ºÉÆPÉ úévªééséé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ ú () ºÉÆPÉ úévªééséé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ ú, úé¹]åõ{éiéòeòbä ÊxÉʽþiÉ +ºÉä±É +ÉÊhÉ iªéésªééeòbú xé ÉiªÉIÉ{ÉhÉä ËEò ÉÉ iªéésªéé ½þÉiÉÉJÉɱÉÒ±É +ÊvÉEòÉ-ªÉÉÆÆ ÉÉ ÇòiÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉxÉÖºÉÉ ú iªééséé ÉÉ{É ú Eäò±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. (2) {ÉÚ ÉÇMÉÉ ÉÒ ié úiéönùósªéé ªÉÉ{ÉEòiÉä±ÉÉ ÉÉvÉ xé ªÉä>ð näùiéé, ºÉÆPÉ úévªéésªéé ºÉÆ úiéhé nù±ééæséä ºÉ ÉÉæSSÉ +ÊvÉ{ÉiªÉ úé¹]åõ{éiéòeòbä ÊxÉʽþiÉ +ºÉä±É +ÉÊhÉ iªééséé ÉÉ{É ú EòɪÉtÉuùÉ äú Ê ÉÊxɪÉÊ ÉiÉ Eäò±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. (3) ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý,----- (Eò) EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉtÉuùÉ äú EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé ÉɺÉxÉɱÉÉ ËEò ÉÉ +xªé ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉɱÉÉ ÉnùÉxÉ Eò úhªééié +ɱÉä±Éä EòÉähÉiÉä½þÒ EòɪÉÉÇÊvÉEòÉ ú úé¹]åõ{éiéòeòbä ½þºiÉÉÆiÉÊ úié ½þÉäiÉÉiÉ, +ºÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò ; ËEò ÉÉ (JÉ) úé¹]åõ{éiéò ªÉÊiÉÊ úcié +xªé ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉºÉ EòɪÉtÉuùÉ äú EòɪÉÉÇÊvÉEòÉ ú ÉnùÉxÉ Eò úhªééºé ºÉƺÉnäù±ÉÉ ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. 54. úé¹]åõ{éiéòséò ÊxÉ Éb héúeò.---- úé¹]åõ{éiéò,---- (Eò) ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSÉä ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉä±Éä ºÉnùºªÉ ; +ÉÊhÉ (JÉ) úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉÆSÉä ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉä±Éä ºÉnùºªÉ ; ªÉÉÆxÉÒ Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉ䱪ÉÉ ÊxÉ ÉÉÇSÉEòMÉhÉÉÆSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆEòbÚ xé, ÊxÉ Éb ±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. [º{ɹ]õÒEò úhé.----ªéé +xéösuäônùéiéò±é +ÉÊhÉ +xéösuäônù 55 ÉvÉÒ±É, úévªé ªÉÉiÉ, Ênù±±ÉÒSÉä úé¹]åõòªé úévévééxéò úévªéiéäjé +ÉÊhÉ *{ÉÉÄÊb SÉä úòséä ºÉÆPÉ úévªéiéäjé ªÉÉÆSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ɽäþ.] 55. úé¹]åõ{éiéòsªéé ÊxÉ Éb héöeòòséò úòié.-----() úé¹]åõ{éiéòsªéé ÊxÉ Éb héöeòòié, ÊxÉ úêxé ú鲪éé úévªééæsªéé ÉÊiÉÊxÉÊvÉi ÉÉSªÉÉ É ÉÉhÉÉiÉ, ÉCªÉ +ºÉä±É iéälé É ú BEò ü{éiéé +ºÉä±É. (2) úévªéé úévªééæ ÉvªÉä {É úº{é úéæié + ÉÒ BEò ü{éiéé, iéºéäsé ºÉ ÉÇ úévªéä Ê É³ÚýxÉ É ºÉÆPÉ úévªé ªÉÉÆSªÉÉiÉ ºÉ ÉiÉÉä±É ºÉÉvÉhªÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, ºÉƺÉnäùSªÉÉ É ÉiªÉäEò úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ ÉiªÉäEò ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉ䱪ÉÉ ºÉnùºªÉÉºÉ + ÉÉ ÊxÉ Éb héöeòòié ÊVÉiÉEòÒ ÉiÉä näùhªééséé ½þCEò +ºÉä±É, iªéé ÉiÉÉÆSÉÒ ºÉÆJªÉÉ {ÉÖføÒ±É úòiéòxéä ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eäò±ÉÒ VÉÉ<Ç±É :---- (Eò) úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ ÉiªÉäEò ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉ䱪ÉÉ ºÉnùºªÉɺÉ, iªéé úévªéésªéé ±ÉÉäEòºÉÆJªÉä±ÉÉ iªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉ䱪ÉÉ ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉäxÉä ÉÉMɱÉä +ºÉiÉÉ ªÉähÉÉ-ªÉÉ ÉÉMÉÉEòÉ úéié BEò ½þVÉÉ úésªéé ÊVÉiÉCªÉÉ {É]õÒ +ºÉiÉÒ±É ÊiÉiÉEòÒ ÉiÉä +ºÉiÉÒ±É ; (JÉ) VÉ ú BEò ½þVÉÉ úésªéé =CiÉ {É]õÒ Ê½þ Éä ÉÉiÉ PÉäiɱªÉÉxÉÆiÉ úséò Éä¹É ºÉÆJªÉÉ, {ÉÉSÉ Éä{ÉäIÉÉ Eò ÉÒ xéºé±ªééºé, ={ÉJÉÆb (Eò) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ ÉiªÉäEò ºÉnùºªÉÉSªÉÉ ÉiÉÉÆ ÉvªÉä +ÉhÉJÉÒ BEòÉ ÉiÉÉSÉÒ ÉÉfø Eäò±ÉÒ VÉÉ<Ç±É ; 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉkÉ úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 992 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä ( VÉÚxÉ 995 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). * {ÉÉÄbä SÉ úò (xéé ÉÉÆiÉ ú) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2006 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú +ÉiÉÉ {ÉÖbÖ SÉä úò +ºÉä xéé É +ɽäþ ( +ÉìC]õÉä É ú 2006 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

46 ( ÉÉMÉ {ÉÉSÉ ºÉÆPÉ úévªé) (MÉ) ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉÒ±É ÉiªÉäEò ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉ䱪ÉÉ ºÉnùºªÉɺÉ, ={ÉJÉÆb (Eò) É (JÉ) +x ɪÉä úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉÆSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆxÉÉ xéä ÉÚxÉ Ênù±É䱪ÉÉ ÉiÉÉÆSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉäºÉ, ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉÒ±É ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉ䱪ÉÉ ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉäxÉä ÉÉMɱÉä +ºÉiÉÉ VÉÒ ºÉÆJªÉÉ ªÉä<Ç±É ÊiÉiÉEòÒ ÉiÉä +ºÉiÉÒ±É. +vªééç½úþxé VÉɺiÉ +ºÉ±Éä±Éä +{ÉÚhÉÉÈEò ½äþ {ÉÚhÉÉÈEò ½þhÉÚxÉ MÉhɱÉä VÉÉiÉÒ±É É <ié ú +{ÉÚhÉÉÈEò nöù±éçêié±éä VÉÉiÉÒ±É. (3) úé¹]åõ{éiéòséò ÊxÉ Éb héúeò, É ÉÉhÉ ÉÒ ú ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É {ÉrùiÉÒxÉÖºÉÉ ú BEò±É ºÉÆGò ÉhÉÒªÉ ÉiÉÉuùÉ äú PÉäiɱÉÒ VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ + ÉÉ ÊxÉ Éb héöeòòiéò±é ÉiÉnùÉxÉ, MÉÖ{iÉ ÉiÉnùÉxÉ {ÉrùiÉÒxÉä ½þÉä<DZÉ. [º{ɹ]õÒEò úhé.----ªéé +xéösuäônùéiéò±é ±ÉÉäEòºÉÆJªÉÉ ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, VªÉÉ VÉxÉMÉhÉxÉäSÉÒ ºÉÆ Érù +ÉEòbä ÉÉ úò ÉEòÉÊ ÉiÉ ZÉɱÉä±ÉÒ +ɽäþ + ÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÇ VÉxÉMÉhÉxÉä ÉvªÉä +VÉ ÉÉ É±Éä±ÉÒ ±ÉÉäEòºÉÆJªÉÉ, +ºÉÉ +ɽäþ : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ªÉÉ º{ɹ]õÒEò úhééiéò±é VªÉÉ VÉxÉMÉhÉxÉäSÉÒ ºÉÆ Érù +ÉEòbä ÉÉ úò ÉEòÉÊ ÉiÉ ZÉɱÉä±ÉÒ +ɽäþ + ÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÇ VÉxÉMÉhÉxÉä ÉvªÉä ªÉÉ =±±ÉäJÉÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, ºÉxÉ 2 [2026] xéæié ú ½þÉähÉÉ-ªÉÉ {Éʽþ±ªÉÉ VÉxÉMÉhÉxÉäSÉÒ ºÉÆ Érù +ÉEòbä ÉÉ úò ÉEòÉÊ ÉiÉ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ 97 SªÉÉ VÉxÉMÉhÉxÉä ÉvªÉä +ºÉÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ] 56. úé¹]åõ{éiéòséé {ÉnùÉ ÉvÉÒ.-----() úé¹]åõ{éiéò, VªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ +É{ɱÉä {Énù OɽþhÉ Eò úò±é iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ {ÉÉSÉ É¹ÉÉÈSªÉÉ + ÉvÉÒ{ɪÉÈiÉ iéä {Énù véé úhé Eò úò±é : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ,---- (Eò) úé¹]åõ{éiéò, ={É úé¹]åõ{éiéòºé ºÉÆ ÉÉävÉÚxÉ +É{ɱªÉÉ {ÉnùÉSÉÉ ºÉ½þÒÊxÉ ÉÒ ±ÉäJÉÒ úévéòxéé ÉÉ näù>ð ÉEäò±É ; (JÉ) úé¹]åõ{éiéòxéä ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÉ ÉÆMÉ Eäò±ªÉÉ Éqù±É iªéé±éé +xéösuäônù 6 ÉvªÉä ié úiéúnù Eäò±É䱪ÉÉ úòiéòxéä ɽþÉÊ ÉªÉÉäMÉÉuùÉ äú {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úiéé ªÉä<Ç±É ; (MÉ) úé¹]åõ{éiéò, +É{ɱÉÉ {ÉnùÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ɱÉÉ +ºÉ±ÉÉ ié úþò½þò, iªééséé =ké úéêvéeòé úò iªééséä {Énù OɽþhÉ Eò úò{éªéèié +É{ɱÉäú {Énù véé úhé Eò úhéä SÉɱÉÚ `äö ÉÒ±É. (2) ={É úé¹]åõ{éiéò, JÉÆb () SªÉÉ {É ÆúiÉÖEòÉSªÉÉ JÉÆb (Eò) +x ɪÉä iªééºé ºÉÆ ÉÉävÉÚxÉ Ê±Éʽþ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévéòxéé ªÉÉSÉä ÉÞkÉ, ±ÉÉäEòºÉ ÉäSªÉÉ +vªéiééºé iééieòé³ý Eò³ý ÉÒ±É. 57. äò úêxé Éb héöeòòºé {ÉÉjÉiÉÉ.-----VÉÒ ªÉCiÉÒ, úé¹]åõ{éiéò ½þhÉÚxÉ {Énù véé úhé Eò úòié +ɽäþ +lé ÉÉ ÊVÉxÉä +ºÉä {Énù véé úhé Eäò±Éä±Éä +ɽäþ iéò ªÉCiÉÒ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ +xªé ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé iªéé {ÉnùɺÉÉ`öÒ ½þÉähÉÉ-ªÉÉ äò úêxé Éb héöeòòºé {ÉÉjÉ +ºÉä±É. 58. úé¹]åõ{éêié{énùésªéé ÊxÉ Éb héöeòòºéé`öò +½ÇþiÉÉ.-----() EòÉähÉiÉÒ½þÒ ªÉCiÉÒ,---- (Eò) ÉÉ úiéòªé xééméê úeò ; (JÉ) {ɺiÉÒºÉ É¹Éæ {ÉÚhÉÇ ÉªÉÉSÉÒ ; +ÉÊhÉ (MÉ) ±ÉÉäEòºÉ ÉÉ ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ ÊxÉ ÉbÚ xé ªÉähªÉÉºÉ +½ÇþiÉÉ ÉÉ{iÉ, +ºÉ±ªÉÉJÉä úòvé úé¹]åõ{éêié{énùésªéé ÊxÉ Éb héöeòòºé {ÉÉjÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. (2) BJÉÉnùÒ ªÉCiÉÒ, ÉÉ úié ºÉ úeòé úsªéé ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É +lé ÉÉ =CiÉ ºÉ úeòé úéæ{éèeòò EòÉähÉÉSªÉɽþÒ ÊxɪÉÆjÉhÉÉvÉÒxÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºlÉÉÊxÉEò ËEò ÉÉ +xªé ÉÉÊvÉEò úhéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É, EòÉähÉiÉä½þÒ ±ÉÉ ÉÉSÉä {Énù véé úhé Eò úié +ºÉä±É, ié ú, iéò ªÉCiÉÒ, úé¹]åõ{éiéò ½þhÉÚxÉ ÊxÉ ÉbÚ xé ªÉähªÉÉºÉ {ÉÉjÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. º{ɹ]õÒEò úhé.----ªéé +xéösuäônùésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé, Eäò ɳý BJÉÉnùÒ ªÉCiÉÒ ½þÒ ºÉÆPÉ úévªééséé úé¹]åõ{éiéò ËEò ÉÉ ={É úé¹]åõ{éiéò +lé ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééséé úévªé{éé±é 3 [* * *] +ɽäþ +lé ÉÉ ºÉÆPÉ úévªééséé ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééséé ÉÆjÉÒ +ɽäþ, B Éfø ÉSÉ EòÉ úhééxéä iéò BJÉÉnäù ±ÉÉ ÉÉSÉä {Énù véé úhé Eò úiéä, +ºÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. 22. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ÉÚ³ý º{ɹ]õÒEò úhéébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. ºÉÆÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉè-ªÉÉBäÆÆ ÉÒ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 200 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú " 2000 " ªÉÉ Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä (2 äò ÉÖ ÉÉ úò 2002 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. ºÉÆÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú " ËEò ÉÉ úévé É ÉÖJÉ ËEò ÉÉ ={É úévé É ÉÖJÉ " ½þÉ ÉVÉEÚò úméé³ý±éé.

47 ( ÉÉMÉ {ÉÉSÉ ºÉÆPÉ úévªé) 59. úé¹]åõ{éêié{énùésªéé ÉiÉÔ.-----() úé¹]åõ{éiéò, ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉnùºªÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò +ÉÊhÉ ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉnùºªÉ úé¹]åõ{éiéò ½þhÉÚxÉ ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉÉ ié ú, iééä, úé¹]åõ{éiéò ½þhÉÚxÉ +É{ɱÉä {Énù OɽþhÉ Eò úò±é iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ iªééxéä iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉÒ±É +É{ɱÉÒ VÉÉMÉÉ Ê úcié Eäò±ÉÒ +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. (2) úé¹]åõ{éiéò, +xªé EòÉähÉiÉä½þÒ ±ÉÉ É{Énù véé úhé Eò úhéé ú xéé½þò. (3) úé¹]åõ{éiéò, +É{ɱªÉÉ +ÊvÉEÞòiÉ ÊxÉ ÉɺɺlÉÉxÉÉSÉÉ, ÊxÉ ÉÉºÉ ÉÖ±Eò xé näùiéé ÉÉ{É ú Eò úhªééºé ½þCEònùÉ ú +ºÉä±É +ÉÊhÉ ºÉƺÉnù EòɪÉtÉuùÉ äú `ö ú ÉÒ±É + ÉÉ Ê ÉkÉ±É véò, ÉkÉä É Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú ªÉÉÆSÉɽþÒ ½þCEònùÉ ú +ºÉä±É +ÉÊhÉ iªééºéææ ÉÆvÉÉiÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä ié úiéúnù Eäò±ÉÒ VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ nöùºé-ªéé +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ + ÉÉ Ê ÉkÉ±É véò, ÉkÉä É Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú ªÉÉÆxÉÉ iééä ½þCEònùÉ ú +ºÉä±É. (4) úé¹]åõ{éiéòséò Ê ÉkÉ±É véò +ÉÊhÉ ÉkÉä iªéésªéé {ÉnùÉ ÉvÉÒiÉ Eò ÉÒ Eäò±Éä VÉÉhÉÉ ú xéé½þòié. 60. úé¹]åõ{éiéòxéä É{ÉlÉ PÉähÉä ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉ Eò úhéä ÉiªÉäEò úé¹]åõ{éiéò É úé¹]åõ{éiéò ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úhéé úò ÊEÆò ÉÉ úé¹]åõ{éiéòséò EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb héé úò ÉiªÉäEò ªÉCiÉÒ, +É{ɱÉä {Énù OɽþhÉ Eò úhªéé{éú ÉÔ, ÉÉ úiéésªéé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔSªÉÉ ºÉ ÉIÉ ËEò ÉÉ iééä +xéö{éîºléié +ºÉä±É ié ú, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé ={É±É vé VªÉä¹`öiÉ É xªééªé ÉÚiÉÔSªÉÉ ºÉ ÉIÉ {ÉÖføÒ±É xé ÉÖxªÉÉxÉÖºÉÉ ú É{ÉlÉ PÉä>ðxÉ ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉ Eò üxé iªééjéé±éò ºÉ½þÒ Eò úò±é, iéò ½þhÉVÉä + ÉÒ---- <Ç É úºééié É{ÉlÉ PÉäiÉÉä EòÒ, ÉÒ, Eò.JÉ. ÉÒ ÉÉ úiééséé úé¹]åõ{éiéò ½þhÉÚxÉ +É{ɱªÉÉ {ÉnùÉSÉä MÉÉÆ ÉÒªÉÇ{ÉÚ ÉÇEò ÉÊiÉYÉÉ Eò úiééä. Êxɹ`öÉ{ÉÚ ÉÇEò EòɪÉÇ{ÉɱÉxÉ Eò úòxé (ËEò ÉÉ ÉÒ ÉÉ úiéésªéé úé¹]åõ{éiéòséò EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb ÒxÉ) +ÉÊhÉ ÉÉZªÉÉ ºÉÆ{ÉÚhÉÇ IÉ ÉiÉäÊxÉ ÉÒ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ É EòɪÉnùÉ ªÉÉÆSÉä VÉiÉxÉ, úiéhé É ºÉÆ úiéhé Eò úòxé +ÉÊhÉ ÉÒ º ÉiÉ:±ÉÉ ÉÉ úiéòªé VÉxÉiÉäSªÉÉ ºÉä ÉäºÉ É Eò±ªÉÉhÉÉºÉ ÉɽÚþxÉ PÉä<ÇxÉ. 6. úé¹]åõ{éiéò É úò±é ɽþÉÊ ÉªÉÉäMÉÉSÉÒ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ.-----() ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ =±±ÉÆPÉxÉÉ Éqù±É úé¹]åõ{éiéò É ú ɽþÉÊ ÉªÉÉäMÉ ±ÉÉ ÉÉ ÉªÉÉSÉÉ +ºÉä±É iéä ½þÉ, iªééºéæ ÉÆvÉÒSÉÉ nùéä¹éé úéä{é ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉEòbÚ xé Eò úhªééié ªÉä<DZÉ. (2) (Eò) +ºÉÉ nùéä¹éé úéä{é Eò úhªééséé ɺiÉÉ É BJÉÉtÉ `ö úé ÉÉiÉ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ Eò üxé, iééä `ö úé É ÉÉÆb hªééséé +É{ɱÉÉ =qäù É +ºÉ±ªÉÉ Éqù±É iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þúÉiÉÒ±É BEÚòhÉ ºÉnùºªÉºÉÆJªÉäSªÉÉ ÊEò ÉÉxÉ BEò-SÉiÉÖlÉÉÈ É ºÉnùºªÉÉÆxÉÒ º ÉÉIÉÊ úié Eäò±Éä±ÉÒ ÊxÉnùÉxÉ SÉÉènùÉ Ênù ɺÉÉÆSÉÒ ±ÉäJÉÒ xééä]õòºé Ênù±ÉÒ MÉ䱪ÉÉxÉÆiÉ ú iééä ÉÉÆb ±ÉÉ MÉ䱪ÉÉJÉä úòvé, +ÉÊhÉ (JÉ) +ºÉÉ `ö úé É iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉnùºªÉºÉÆJªÉäSªÉÉ ÊEò ÉÉxÉ nùéäxé-iéþiéòªééæ É ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ É½Öþ ÉiÉÉxÉä {ÉÉÊ úié Eò úhªééié +ɱªÉÉJÉä úòvé, +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ nùéä¹éé úéä{é Eäò±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (3) ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉEòbÚ xé ªÉÉ É ÉÉhÉä nùéä¹éé úéä{é Eò úhªééié ªÉä<Ç±É iéä ½þÉ, nöùºé äú ºÉ ÉÉMÉÞ½þ, iªéé nùéä¹éé úéä{ééséä +x Éä¹ÉhÉ Eò úò±é ËEò ÉÉ Eò úhªééséò ªÉ ɺlÉÉ Eò úò±é +ÉÊhÉ úé¹]åõ{éiéòºé + ÉÉ +x Éä¹ÉhÉÉSªÉÉ Éä³ýÒ ½þVÉ ú úé½þhªééséé É +É{ɱÉÒ ÉÉVÉÚ ÉÉÆb hªééséé ½þCEò +ºÉä±É. (4) VÉ ú +x Éä¹ÉhÉÉxiÉÒ, úé¹]åõ{éiéòsªéé Ê É ürù Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÉ nùéä¹éé úéä{é ʺÉrù ZÉɱÉÉ +ɽäþ, +ºÉä PÉÉäʹÉiÉ Eò úhéé úé `ö úé É, VªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉxÉä nùéä¹éé úéä{ééséä +x Éä¹ÉhÉ Eäò±Éä ½þÉäiÉä ËEò ÉÉ Eò úhªééséò ªÉ ɺlÉÉ Eäò±ÉÒ ½þÉäiÉÒ iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉnùºªÉºÉÆJªÉäSªÉÉ ÊEò ÉÉxÉ nùéäxéiéþiéòªééæ É ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ É½Öþ ÉiÉÉxÉä {ÉÉÊ úié ZÉɱÉÉ ié ú, + ÉÉ `ö úé ÉÉSªÉÉ {ÉÊ úhéé ÉÒ úé¹]åõ{éiéòºé, iééä `ö úé É ªÉÉ É ÉÉhÉä {ÉÉÊ úié ZÉɱªÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ iªéésªéé {ÉnùÉ É üxé nú ú Eäò±Éä VÉÉ<DZÉ. 62. úé¹]åõ{éiéòséä Ê úcié {Énù É úhªééeòê úiéé ÊxÉ Éb héúeò PÉähªÉÉSÉÒ ÉÖnùiÉ +ÉÊhÉ ÊxÉÊ ÉkÉ É ÉÉiÉÂ Ê úcié ½þÉähÉÉ äú {Énù É úhªééeòê úiéé ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉ䱪ÉÉ ªÉCiÉÒSÉÉ {ÉnùÉ ÉvÉÒ.-----() úé¹]åõ{éiéòséé {ÉnùÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ɱªÉÉ ÉÖ³äý Ê úcié ½þÉähÉÉ äú {Énù É úhªééeòê úiéé ÊxÉ Éb héúeò PªÉÉ ÉªÉÉSÉÒ +ºÉä±É iéä ½þÉ, iééä + ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉhªÉÉ{ÉÚ ÉÔ iéò ÊxÉ Éb héúeò {ÉÚhÉÇ Eò úhªééié ªÉä<DZÉ. (2) úé¹]åõ{éiéòséé ÉÞiªÉÚ ZÉɱÉÉ, iªééxéä úévéòxéé ÉÉ Ênù±ÉÉ ËEò ÉÉ iªééºé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eäò±Éä MÉä±Éä ªÉÉ EòÉ úhéé ÉÖ³äý ËEò ÉÉ +xªéléé Ê úcié ½þÉähÉÉ äú iªééséä {Énù É úhªééeòê úiéé, iéä {Énù Ê úcié ZÉɱªÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉxÉÆiÉ ú ÉCªÉ ÊiÉiÉCªÉÉ ±É ÉEò ú +ÉÊhÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉÊ úîºléiéòié iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉÆSªÉÉ +ÉiÉ, ÊxÉ Éb héúeò PÉähªÉÉiÉ ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ Ê úcié {Énù É úhªééeòê úiéé ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉä±ÉÒ ªÉCiÉÒ, +xéösuäônù 56 SªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé +É{ɱÉä {Énù OɽþhÉ Eäò±ªÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ {ÉÉSÉ É¹ÉÉÈSªÉÉ {ÉÚhÉÇ + ÉvÉÒ{ɪÉÈiÉ, {Énù véé úhé Eò úhªééºé ½þCEònùÉ ú +ºÉä±É. 23

48 ( ÉÉMÉ {ÉÉSÉ ºÉÆPÉ úévªé) 63. ÉÉ úiééséé ={É úé¹]åõ{éiéò ÉÉ úiééséé BEò ={É úé¹]åõ{éiéò +ºÉä±É. 64. ={É úé¹]åõ{éiéò úévªéºé ÉäSÉÉ {ÉnùʺÉrù ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ +ºÉhÉä.-----={É úé¹]åõ{éiéò ½þÉ, úévªéºé ÉäSÉÉ {ÉnùʺÉrù ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ +ºÉä±É É iééä EòÉähÉiÉä½þÒ +xªé ±ÉÉ É{Énù véé úhé Eò úhéé ú xéé½þò : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ={É úé¹]åõ{éiéò VÉä ½þÉ +xéösuäônù 65 +x ɪÉä úé¹]åõ{éiéò ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úò±é ËEò ÉÉ úé¹]åõ{éiéòséò EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb Ò±É iéä ½þÉ, + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ iééä úévªéºé ÉäSªÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ{ÉnùÉSÉÒ EòiÉÇ ªÉä {ÉÉ ú {ÉÉb héé ú xéé½þò +ÉÊhÉ úévªéºé ÉäSªÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ±ÉÉ +xéösuäônù 97 +x ɪÉä ÉnäùªÉ +ºÉ±Éä±Éä EòÉähÉiÉä½þÒ ÉäiÉxÉ É ÉkÉÉ Ê É³ýhªÉÉºÉ ½þCEònùÉ ú +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. 65. úé¹]åõ{éiéòséä {Énù ÊxÉÊ ÉkÉ É ÉÉiÉÂ Ê úcié ½þÉä<Ç±É iªéé iªéé ɺÉÆMÉÒ ={É úé¹]åõ{éiéòxéä úé¹]åõ{éiéò ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úhéä +lé ÉÉ úé¹]åõ{éiéòsªéé +xéö{éîºléiéòié iªééséò EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb héä.-----() úé¹]åõ{éiéòséé ÉÞiªÉÚ ZÉɱÉÉ, iªééxéä úévéòxéé ÉÉ Ênù±ÉÉ ËEò ÉÉ iªééºé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eäò±Éä MÉä±Éä ªÉÉ EòÉ úhéé ÉÖ³äý ËEò ÉÉ +xªéléé iªééséä {Énù Eäò ½þɽþÒ Ê úcié ZÉɱªÉɺÉ, +ºÉä Ê úcié {Énù É úhªéé ÉÉ ÉiÉ ªÉÉ ÉEò úhééié +ºÉ±É䱪ÉÉ ié úiéönùóxéöºéé ú ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉä±ÉÉ xé ÉÒxÉ úé¹]åõ{éiéò +É{ɱÉä {Énù OɽþhÉ Eò úò±é iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ɪÉÈiÉ ={É úé¹]åõ{éiéò ½þÉ úé¹]åõ{éiéò ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úò±é. (2) VÉä ½þÉ +xéö{éîºléiéò, +ÉVÉÉ ú ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiÉä½þÒ EòÉ úhé ªÉÉ ÉÖ³äý úé¹]åõ{éiéò +É{ɱÉÒ EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb hªééºé +ºÉ ÉlÉÇ +ºÉä±É iéä ½þÉ, úé¹]åõ{éiéò +É{ɱÉÉ EòɪÉÇ ÉÉ ú {ÉÖx½þÉ ½þÉiÉÒ PÉä<Ç±É iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ɪÉÈiÉ ={É úé¹]åõ{éiéò iªééséò EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb Ò±É. (3) ={É úé¹]åõ{éiéò, VªÉÉ Éä³ýÒ + ÉÉ ÉEòÉ äú úé¹]åõ{éiéò ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úòié +ºÉä±É ËEò ÉÉ iªééséò EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb ié +ºÉä±É iªéé + ÉvÉÒiÉ É iªéé + ÉvÉÒSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ, iªééºé úé¹]åõ{éiéòséä ºÉ ÉÇ +ÊvÉEòÉ ú É =x ÉÖCiÉÒ +ºÉiÉÒ±É É ºÉƺÉnù EòɪÉtÉuùÉ äú ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úò±é + ÉÉ Ê ÉkÉ±É véò, ÉkÉä É Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú ªÉÉÆxÉÉ +ÉÊhÉ VÉÉä{ɪÉÈiÉ iªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä ié úiéúnù Eò úhªééié ªÉäiÉ xéé½þò iééä{éªéèié, nöùºé-ªéé +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±ªÉÉ É ÉÉhÉä Ê ÉkÉ±É véò, ÉkÉä É Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú ªÉÉÆxÉÉ, iééä ½þCEònùÉ ú +ºÉä±É. 66. ={É úé¹]åõ{éiéòséò ÊxÉ Éb héúeò-----() ={É úé¹]åõ{éiéò, É ÉÉhÉ ÉÒ ú ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É {ÉrùiÉÒxÉÖºÉÉ ú BEò±É ºÉÆGò ÉhÉÒªÉ ÉiÉÉuùÉ äú [ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSÉä ºÉnùºªÉ Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉ䱪ÉÉ ÊxÉ ÉÉÇSÉEòMÉhÉÉSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆEòbÚ xé ÊxÉ Éb ±ÉÉ VÉÉ<DZÉ] +ÉÊhÉ + ÉÉ ÊxÉ Éb héöeòòiéò±é ÉiÉnùÉxÉ MÉÖ{iÉ ÉiÉnùÉxÉ {ÉrùiÉÒxÉä ½þÉä<DZÉ. (2) ={É úé¹]åõ{éiéò, ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉnùºªÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò +ÉÊhÉ ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉnùºªÉ, ={É úé¹]åõ{éiéò ½þhÉÚxÉ ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉÉ ié ú, iééä ={É úé¹]åõ{éiéò ½þhÉÚxÉ +É{ɱÉä {Énù OɽþhÉ Eò úò±é iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ iªééxéä iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉÒ±É +É{ɱÉÒ VÉÉMÉÉ Ê úcié Eäò±ÉÒ +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. (3) EòÉähÉiÉÒ½þÒ ªÉCiÉÒ,---- (Eò) ÉÉ úiééséò xééméê úeò, (JÉ) {ɺiÉÒºÉ É¹Éæ {ÉÚhÉÇ ÉªÉÉSÉÒ, +ÉÊhÉ (MÉ) úévªéºé ÉäSÉÒ ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ ÊxÉ ÉbÚ xé ªÉähªÉÉºÉ +½ÇþiÉÉ ÉÉ{iÉ, +ºÉ±ªÉÉJÉä úòvé ={É úé¹]åõ{éêié{énùésªéé ÊxÉ Éb héöeòòºé {ÉÉjÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. 24. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+Eò úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 96 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé ä " ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ ºÉƪÉÖCiÉ ºÉjÉÉiÉ VÉ É±É䱪ÉÉ ºÉnùºªÉÉÆEòbÚ xé ÊxÉ Éb ±ÉÉ VÉÉ<Ç±É " ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. BSÉ

49 ( ÉÉMÉ {ÉÉSÉ ºÉÆPÉ úévªé) (4) BJÉÉnùÒ ªÉCiÉÒ, ÉÉ úié ºÉ úeòé úsªéé ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É +lé ÉÉ =CiÉ ºÉ úeòé úéæ{éèeòò EòÉähÉÉSªÉɽþÒ ÊxɪÉÆjÉhÉÉvÉÒxÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºlÉÉÊxÉEò ËEò ÉÉ +xªé ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É EòÉähÉiÉä½þÒ ±ÉÉ É{Énù véé úhé Eò úié +ºÉä±É ié ú, iéò ={É úé¹]åõ{éiéò {ÉnùÉSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòòºé {ÉÉjÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. º{ɹ]õÒEò úhé----ªéé +xéösuäônùésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé, Eäò ɳý BJÉÉnùÒ ªÉCiÉÒ ½þÒ, ºÉÆPÉ úévªééséé úé¹]åõ{éiéò ËEò ÉÉ ={É úé¹]åõ{éiéò +lé ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééséé úévªé{éé±é [* * *] +ɽäþ +lé ÉÉ ºÉÆPÉ úévªééséé ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééséé ÉÆjÉÒ +ɽäþ, B Éfø ÉSÉ EòÉ úhééxéä iéò BJÉÉnäù ±ÉÉ É{Énù véé úhé Eò úiéä, +ºÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. 67. ={É úé¹]åõ{éiéòséé {ÉnùÉ ÉvÉÒ.-----={É úé¹]åõ{éiéò, VªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ +É{ɱÉä {Énù OɽþhÉ Eò úò±é iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ {ÉÉSÉ É¹ÉÉÆÇSªÉÉ + ÉvÉÒ{ɪÉÈiÉ iéä ú{énù véé úhé Eò úò±é : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ,---- (Eò) ={É úé¹]åõ{éiéò úé¹]åõ{éiéòºé ºÉÆ ÉÉävÉÚxÉ +É{ɱªÉÉ {ÉnùÉSÉÉ ºÉ½þÒÊxÉ ÉÒ ±ÉäJÉÒ úévéòxéé ÉÉ näù>ð ÉEäò±É ; (JÉ) úévªéºé ÉäSªÉÉ iªéé Éä³ýSªÉÉ ºÉ ÉÇ ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ É½Öþ ÉiÉÉxÉä {ÉÉÊ úié ZÉɱÉ䱪ÉÉ +ÉÊhÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäxÉä ºÉÆ ÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ `ö úé ÉÉuùÉ ä ={É úé¹]åõ{éiéòºé iªéésªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úiéé ªÉä<DZÉ; {É ÆúiÉÖ ªÉÉ JÉÆb ÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, EòÉähÉiÉɽþÒ `ö úé É ÉÉÆb hªééséé =qäù É +ºÉ±ªÉÉ Éqù±É ÊxÉnùÉxÉ SÉÉènùÉ Ênù ɺÉÉÆSÉÒ xééä]õòºé näùhªééié +ɱªÉÉJÉä úòvé iééä ÉÉÆb ±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò ; (MÉ) ={É úé¹]åõ{éiéò, +É{ɱÉÉ {ÉnùÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ɱÉÉ +ºÉ±ÉÉ ié úò½þò, iªééséé =ké úéêvéeòé úò iªééséä {Énù OɽþhÉ Eò úò{éªéèié +É{ɱÉä {Énù véé úhé Eò úhéä SÉɱÉÚ `äö ÉÒ±É. 68. ={É úé¹]åõ{éiéòséä Ê úcié {Énù É úhªééeòê úiéé ÊxÉ Éb héúeò PÉähªÉÉSÉÒ ÉÖnùiÉ +ÉÊhÉ ÊxÉÊ ÉkÉ É ÉÉiÉÂ Ê úcié ½þÉähÉÉ äú {Énù É úhªééeòê úiéé ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉ䱪ÉÉ ªÉCiÉÒSÉÉ {ÉnùÉ ÉvÉÒ.----() ={É úé¹]åõ{éiéòséé {ÉnùÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ɱªÉÉ ÉÖ³äý Ê úcié {Énù É úhªééeòê úiéé ÊxÉ Éb héúeò PªÉÉ ÉªÉÉSÉÒ +ºÉä±É iéä ½þÉ, iééä + ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉhªÉÉ{ÉÚ ÉÔ iéò ÊxÉ Éb héúeò {ÉÚhÉÇ Eò úhªééié ªÉä<DZÉ. (2) ={É úé¹]åõ{éiéòséé ÉÞiªÉÚ ZÉɱÉÉ, iªééxéä úévéòxéé ÉÉ Ênù±ÉÉ ËEò ÉÉ iªééºé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eäò±Éä MÉä±Éä ªÉÉ EòÉ úhéé ÉÖ³äý ËEò ÉÉ +xªéléé Ê úcié ½þÉähÉÉ äú iªééséä {Énù É úhªééeòê úiéé, iéä {Énù Ê úcié ZÉɱªÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉxÉÆiÉ ú ÉCªÉ ÊiÉiÉCªÉÉ ±É ÉEò ú EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉÊ úîºléiéòié iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉÆSªÉÉ +ÉiÉ, ÊxÉ Éb héúeò PÉähªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ; +ÉÊhÉ Ê úcié {Énù É úhªééeòê úiéé ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉä±ÉÒ ªÉCiÉÒ, +xéösuäônù 67 SªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, +É{ɱÉä {Énù OɽþúhÉ Eäò±ªÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ {ÉÉSÉ É¹ÉÉÈSªÉÉ {ÉÚhÉÇ + ÉvÉÒ{ɪÉÈiÉ, {Énù véé úhé Eò úhªééºé ½þCEònùÉ ú +ºÉä±É. 69. ={É úé¹]åõ{éiéòxéä É{ÉlÉ PÉähÉä ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉ Eò úhéä ÉiªÉäEò ={É úé¹]åõ{éiéò, +É{ɱÉä {Énù OɽþhÉ Eò úhªéé{éú ÉÔ úé¹]åõ{éiéòsªéé ËEò ÉÉ iªééxéä iªééºéæ ÉÆvÉÉiÉ ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ BJÉÉtÉ ªÉCiÉÒSªÉÉ ºÉ ÉIÉ {ÉÖføÒ±É xé ÉÖxªÉÉxÉÖºÉÉ ú É{ÉlÉ PÉä>ðxÉ ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉ Eò üxé iªééjéé±éò ºÉ½þÒ Eò úò±é, iéò ½þhÉVÉä + ÉÒ---- <Ç É úºééié É{ÉlÉ PÉäiÉÉä EòÒ, ÉÒ, Eò.JÉ. ÉÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ɺlÉÉÊ{ÉiÉ ZÉɱÉ䱪ÉÉ + ÉÉ ÉÉ úiéésªéé MÉÉÆ ÉÒªÉÇ{ÉÚ ÉÇEò ÉÊiÉYÉÉ Eò úiééä. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉ Éqù±É JÉ úò ÉrùÉ É Êxɹ`öÉ ÉɳýMÉÒxÉ +ÉÊhÉ +ÉiÉÉ VÉä EòiÉÇ ªÉ ÉÒ +ÆMÉÒEòÉ úhéé ú +ɽäþ iéä ÉÒ Êxɹ`öÉ{ÉÚ ÉÇEò {ÉÉ ú {ÉÉb ÒxÉ. 70. <ié ú +ÉEòκ ÉEò ɺÉÆMÉÒ úé¹]åõ{éiéòséò EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb héä.----ªéé ÉEò úhééié VªÉÉEò úiéé ié úiéúnù Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ xéé½þò + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÉEòκ ÉEò ɺÉÆMÉÒ, úé¹]åõ{éiéòséò EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb hªééºéé`öò ºÉƺÉnäùºÉ, ÊiɱÉÉ ªÉÉäMªÉ ÉÉ]äõ±É + ÉÒ ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<DZÉ. 25. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 +ÉÊhÉ +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú " ËEò ÉÉ úévé É ÉÖJÉ ËEò ÉÉ ={É úévé É ÉÖJÉ " ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. BSÉ

50 26 ( ÉÉMÉ {ÉÉSÉ-ºÉÆPÉ úévªé) [7. úé¹]åõ{éiéò ËEò ÉÉ ={É úé¹]åõ{éiéò ªÉÉÆSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòòºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ËEò ÉÉ ÊiÉSªÉÉ ÉÒ ÊxÉMÉÊb ié +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÒ.---() úé¹]åõ{éiéò ËEò ÉÉ ={É úé¹]åõ{éiéò ªÉÉÆSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòòiéúxé =nâù É ÉhÉÉ äú ËEò ÉÉ ÊiÉSªÉÉ ÉÒ ÊxÉMÉÊb ié +ºÉä ºÉ ÉÇ ÉÆEòɺ{Énù ÉÖqäù É Ê É ÉÉnù ªÉÉÆSÉÒ SÉÉèEò ÉÒ É ÊxÉhÉǪÉ, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééeòbú xé Eò úhªééié ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ iªééséé ÊxÉhÉÇªÉ +ÆÊiÉ É +ºÉä±É. (2) VÉ ú BJÉÉtÉ ªÉCiÉÒSÉÒ úé¹]åõ{éiéò ËEò ÉÉ ={É úé¹]åõ{éiéò ½þhÉÚxÉ ZÉɱÉä±ÉÒ ÊxÉ Éb héúeò ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééxéä úqù ÉÉiÉ±É ½þhÉÚxÉ PÉÉäʹÉiÉ Eäò±ÉÒ ié ú, ÊiÉxÉä ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé ÊxÉhÉǪÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ ËEò ÉÉ iªéé{éú ÉÔ úé¹]åõ{éiéòsªéé ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ={É úé¹]åõ{éiéòsªéé {ÉnùÉSÉä +ÊvÉEòÉ ú ÉÉ{É úiééxéé É EòiÉÇ ªÉä {ÉÉ ú {ÉÉb iééxéé Eäò±É䱪ÉÉ EÞòiÉÒ, iªéé PÉÉä¹ÉhÉä ÉÖ³äý Ê ÉÊvÉ+OÉÉÁ `ö úhéé ú xéé½þòié. (3) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, ºÉƺÉnäù±ÉÉ úé¹]åõ{éiéòsªéé ËEò ÉÉ ={É úé¹]åõ{éiéòsªéé ÊxÉ Éb héöeòòºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ËEò ÉÉ ÊiÉSªÉÉ ÉÒ ÊxÉMÉÊb ié +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒSÉä EòɪÉtÉuùÉ äú Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (4) BJÉÉtÉ ªÉCiÉÒSÉÒ úé¹]åõ{éiéò ËEò ÉÉ ={É úé¹]åõ{éiéò ½þhÉÚxÉ ZÉɱÉä±ÉÒ ÊxÉ Éb héúeò, ÊiɱÉÉ ÊxÉ ÉbÚ xé näùhéé-ªéé ÊxÉ ÉÉÇSÉEòMÉhÉÉ ÉvªÉä EòÉähÉiªÉɽþÒ EòÉ úhéé ÉÖ³äý ºÉnùºªÉÉSÉÒ BJÉÉnùÒ VÉÉMÉÉ Ê úcié +ºÉ±ªÉÉSªÉÉ EòÉ úhéé É üxé É xééº{énù Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò.] 72. Ê É ÉÊIÉiÉ ÉEò úhéò IÉ ÉÉ, <iªéénùò Eò úhªééséé +ÉÊhÉ Ê ÉIÉÉnäù É ÊxɱÉÆÊ ÉiÉ Eò úhªééséé, iªééié ºÉÚ]õ näùhªééséé ËEò ÉÉ iééä ºÉÉè ªÉ Eò úhªééséé úé¹]åõ{éiéòséé +ÊvÉEòÉ ú.---() EòÉähÉiªÉɽþÒ +{É úévéé Éqù±É nùéä¹éò `ö ú ÉhªÉÉiÉ +ɱÉ䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒ±ÉÉ,----- (Eò) VÉä ½þÉ Ê ÉIÉÉ ËEò ÉÉ Ê ÉIÉÉnäù É ±É¹Eò úò xªééªéé±éªééxéä Ênù±ÉÉ +ºÉä±É, + ÉÉ ºÉ ÉÇ ÉEò úhéò ; (JÉ) VÉä ½þÉ Ê ÉIÉÉ ËEò ÉÉ Ê ÉIÉÉnäù É ºÉÆPÉ úévªéésªéé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úésªéé ªÉÉ{iÉÒiÉÒ±É BJÉÉtÉ ÉÉ ÉÒ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉÊ É ûrù Eäò±É䱪ÉÉ +{É úévéé Éqù±É näùhªééié +ɱÉÉ +ºÉä±É, + ÉÉ ºÉ ÉÇ ÉEò úhéò ; (MÉ) VÉä ½þÉ Ê ÉIÉÉnäù É ½þÉ ÉÞiªÉÖÊ ÉIÉÉnäù É +ºÉä±É, + ÉÉ ºÉ ÉÇ ÉEò úhéò ; Ê ÉIÉä Éqù±É IÉ ÉÉ Eò úhªééséé, Ê ÉIÉäºÉ ié½þeöò ÉÒ näùhªééséé, Ê ÉIÉäºÉ ºlÉÊMÉiÉÒ näùhªééséé ËEò ÉÉ Ê ÉIÉäiÉ ºÉÚ]õ näùhªééséé +lé ÉÉ Ê ÉIÉÉnäù É ÊxɱÉÆÊ ÉiÉ Eò úhªééséé, iªééié ºÉÚ]õ näùhªééséé ËEò ÉÉ iééä ºÉÉè ªÉ Eò úhªééséé úé¹]åõ{éiéòºé +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É. (2) ±É¹Eò úò xªééªéé±éªééxéä Ênù±Éä±ÉÉ Ê ÉIÉÉnäù É ÊxɱÉÆÊ ÉiÉ Eò úhªééséé, iªééié ºÉÚ]õ näùhªééséé ËEò ÉÉ iééä ºÉÉè ªÉ Eò úhªééséé VÉÉä +ÊvÉEòÉ ú EòɪÉtÉuùÉ äú ºÉÆPÉ úévªéésªéé ºÉ ÉºjÉ ºÉäxÉÉÆ ÉvÉÒ±É BJÉÉtÉ +ÊvÉEòÉ-ªÉÉºÉ ÉnùÉxÉ Eò úhªééié +ɱÉÉ +ºÉä±É iªéé +ÊvÉEòÉ úé É ú, JÉÆb () SªÉÉ ={ÉJÉÆb (Eò) ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒSÉÉ {ÉÊ úhéé É ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. (3) iªéé iªéé Éä³ýÒ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉ+x ɪÉä ÉÞiªÉÖÊ ÉIÉÉnäù É ÊxɱÉÆÊ ÉiÉ Eò úhªééeò úiéé ËEò ÉÉ iééä ºÉÉè ªÉ Eò úhªééeò úiéé úévªéésªéé úévªé{éé±éé±éé 2 [* * *] VÉÉä +ÊvÉEòÉ ú ÉÉ{É úiéé ªÉähªÉɺÉÉ újéé +ºÉä±É iªéé +ÊvÉEòÉ úé É ú, JÉÆb () SªÉÉ ={ÉJÉÆb (MÉ) ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒSÉÉ {ÉÊ úhéé É ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. 73. ºÉÆPÉ úévªéésªéé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úéséò ªÉÉ{iÉÒú.---() ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, ºÉÆPÉ úévªéésªéé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úéséò ªÉÉ{iÉÒ, (Eò) VªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ ºÉƺÉnäù±ÉÉ EòɪÉnäù Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ɽäþ iªéé ÉÉ ÉÒ{ÉÖ úiéò ; +ÉÊhÉ (JÉ) EòÉähÉiªÉɽþÒ ié½þésªéé ËEò ÉÉ Eò úé úésªéé +x ɪÉä ÉÉ úié ºÉ úeòé ú±éé ÉÉ{É úiéé ªÉähªÉɺÉÉ újéä ½þCEò, ÉÉÊvÉEòÉ ú +ÉÊhÉ +ÊvÉEòÉÊ úiéé ªÉÉÆSÉÉ ÉÉ{É ú Eò úhªéé{éö úiéò +ºÉä±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ ËEò ÉÉ ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉiÉ º{ɹ]õ{ÉhÉä ié úiéúnù Eäò±ÉÒ +ºÉä±É iªéé ªÉÊiÉÊ úcié <ié ú ÉÉ ÉiÉÒiÉ, ={ÉJÉÆb (Eò) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úésªéé ªÉÉ{iÉÒiÉ 3 [* * *] EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéé ÉvªÉä, VªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɱÉɽþÒ EòɪÉnäù Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ɽäþ, + ÉÉ ÉÉ ÉÒ ªÉähÉÉ ú xéé½þòié. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÉähÉSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú (0 +ÉìMɺ]õ 975 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ) +ÉÊhÉ iénâùxéæié ú ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 0 uùé äú +xéösuäônù 7, É úò±é É ÉÉhÉä ºÉÖvÉÉÊ úié Eäò±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ËEò ÉÉ úévé É ÉÖJÉɱÉÉ ½äþ É nù MÉɳý±Éä. 3 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòséé ÉÉMÉ Eò ËEò ÉÉ ÉÉMÉ JÉ ªÉÉiÉ =±±ÉäÊJɱÉ䱪ÉÉ ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ.

51 ( ÉÉMÉ {ÉÉSÉ-ºÉÆPÉ úévªé) 27 (2) ºÉƺÉnäùEòbÚ xé +xªéléé ié úiéúnù Eò úhªééié ªÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, VªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ ºÉƺÉnäù±ÉÉ BJÉÉtÉ úévªééeò úiéé EòɪÉnäù Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ɽäþ + ÉÉ ÉÉ ÉÓ ÉvªÉä, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ iéä úévªé +lé ÉÉ iªéé úévªééséé EòÉähÉiÉɽþÒ +ÊvÉEòÉ úò ËEò ÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ úò, VÉÉä EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ ú ËEò ÉÉ VÉä EòɪÉÉÇÊvÉEòÉ ú ÉÉ{É ü ÉEòiÉ +ºÉä, iªéé +ÊvÉEòÉ úéæséé ËEò ÉÉ EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úéæséé ÉÉ{É ú iªéé úévªéé±éé +ÉÊhÉ iªéé +ÊvÉEòÉ-ªÉɱÉÉ ËEò ÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉɱÉÉ, ªÉÉ +xéösuäônùéié EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, SÉɱÉÚ `äö ÉiÉÉ ªÉä<DZÉ. ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énù 74. úé¹]åõ{éiéòºé ºÉ½þɪªÉ É ºÉ±±ÉÉ näùhªééºéé`öò ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énùú.--- [() úé¹]åõ{éiéòºé ºÉ½þɪªÉ É ºÉ±±ÉÉ näùhªééºéé`öò BEò ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énù +ºÉä±É ÊVÉSªÉÉ É ÉÖJÉ{ÉnùÒ ÉvÉÉxÉ ÉÆjÉÒ +ºÉä±É +ÉÊhÉ úé¹]åõ{éiéò +É{ɱÉÒ EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb iééxéé + ÉÉ ºÉ±±ªÉÉxÉÖºÉÉ ú ÉÉMÉä±É :] 2 [{É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, úé¹]åõ{éiéò, ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énäù±éé + ÉÉ ºÉ±±ªÉÉSÉÉ ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé{éhéä ËEò ÉÉ +xªéléé äò úê ÉSÉÉ ú Eò úhªééºé ºÉÉÆMÉÚ ÉEäò±É, +ÉÊhÉ úé¹]åõ{éiéò + ÉÉ äò úê ÉSÉÉ úéxéæié ú näùhªééié +ɱÉ䱪ÉÉ ºÉ±±ªÉÉxÉÖºÉÉ ú ÉÉMÉä±É.] (2) ÉÆjªÉÉÆxÉÒ úé¹]åõ{éiéòºé EòɽþÒ ºÉ±±ÉÉ Ênù±ÉÉ ½þÉäiÉÉ EòÉªÉ +ÉÊhÉ +ºÉ±ªÉÉºÉ EòÉähÉiÉÉ, ªÉÉ É xéé ÉÉ ÉiÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééié SÉÉèEò ÉÒ Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò. 75. ÉÆjªÉÉƺÉÆ ÉÆvÉÒ +xªé ié úiéönùòú.---() ÉvÉÉxÉ ÉÆjÉÒ úé¹]åõ{éiéòeòbú xé ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±ÉÉ VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ <ié ú ÉÆjÉÒ úé¹]åõ{éiéòeòbú xé ÉvÉÉxÉ ÉÆjªÉÉSªÉÉ ºÉ±±ªÉÉ É üxé ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±Éä VÉÉiÉÒ±É. 3 [ (Eò) ÉvÉÉxÉ ÉÆjÉÒ iéºéäsé ÉÆjÉÒ ªÉÉÆSÉÒ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉÉ, ±ÉÉäEòºÉ ÉäiÉÒ±É BEÚòhÉ ºÉnùºªÉºÉÆJªÉäSªÉÉ {ÉÆvÉ úé ]õccªééæ{éäiéé +ÊvÉEò +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. (JÉ) EòÉähÉiªÉɽþÒ úévéeòòªé {ÉIÉÉ ÉvªÉä +ºÉ±Éä±ÉÉ ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ BEòÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉnùºªÉ, nù½þé ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù 2 +x ɪÉä iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉnùºªÉ ½þÉähªÉÉºÉ +xé½çþ `ö ú ÉhªÉÉiÉ +ɱÉÉ +ºÉä±É ié ú, iééä, iªéésªéé +xé½çþiéäsªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ ºÉÖ ü ½þÉähÉÉ-ªÉÉ É +ºÉÉ ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ VªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ iªééséé {ÉnùÉ ÉvÉÒ ºÉ ÉÉ{iÉ ½þÉä<Ç±É iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ɪÉÈiÉSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒºÉÉ`öÒ ËEò ÉÉ +ºÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉ ÉÉ{iÉ ½þÉähªÉÉ{ÉÚ ÉÔ iªééxéä ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÒ ÊxÉ Éb héúeò ±ÉføÊ É±ÉÒ +ºÉä±É ié ú, iééä VªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱªÉÉSÉä PÉÉäʹÉiÉ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ɪÉÈiÉSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒºÉÉ`öÒ, ªÉÉÆ{ÉèEòÒ VÉÉä +MÉÉänù ú ªÉä<Ç±É iééä{éªéèiésªéé EòɱÉÉ ÉvÉÒºÉÉ`öÒ, JÉÆb () +x ɪÉä, ÉÆjÉÒ ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±ÉÉ VÉÉhªÉÉºÉ näùjéò±é +xé½çþ +ºÉä±É.] (2) úé¹]åõ{éiéòséò ÉVÉÔ +ºÉä{ɪÉÈiÉ ÉÆjÉÒ {Énäù véé úhé Eò úiéò±é. (3) ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énù ±ÉÉäEòºÉ ÉäºÉ ºÉÉ ÉÖnùÉʪÉEò{ÉhÉä VÉ ÉÉ ÉnùÉ ú +ºÉä±É. (4) ÉÆjªÉÉxÉä +É{ɱÉä {Énù OɽþhÉ Eò úhªéé{éú ÉÔ, ÊiɺÉ-ªÉÉ +xéöºéúséò ÉvªÉä iªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ Ênù±É䱪ÉÉ xé ÉÖxªÉÉÆxÉÖºÉÉ ú úé¹]åõ{éiéò iªééºé {ÉnùÉSÉÒ É MÉÉä{ÉxÉÒªÉiÉäSÉÒ É{ÉlÉ näù<ç±é. (5) VÉÉä ÉÆjÉÒ, EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ ºÉ±ÉMÉ ºÉ½þÉ ÉʽþxÉä ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉnùºªÉ xéºéä±é iªééséä ÉÆÊjÉ{Énù iééä EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉiÉÉSÉ ºÉÆ{ÉÖ¹]õÉiÉ ªÉä<DZÉ. (6) ÉÆjªÉÉÆSÉä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä, ºÉƺÉnù, EòɪÉtÉuùÉ äú Éä³ýÉä Éä³ýÒ ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úò±é iªéé É ÉÉhÉä +ºÉiÉÒ±É +ÉÊhÉ ºÉƺÉnù ªÉÉ É ÉÉhÉä iéä ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úò{éªéèié, nöùºé-ªéé +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±ªÉÉ É ÉÉhÉä +ºÉiÉÒ±É. ÉÉ úiééséé ɽþÉxªÉÉªÉ ÉÉnùÒ 76. ÉÉ úiééséé ɽþÉxªÉÉªÉ ÉÉnùÒ.---() úé¹]åõ{éiéò, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséé xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉ ½þÉähªÉÉºÉ VÉÒ ªÉCiÉÒ +½þiÉÉÇ ÉÉ{iÉ +ºÉä±É + ÉÉ BJÉÉtÉ ªÉCiÉÒºÉ ÉÉ úiééséé ɽþÉxªÉÉªÉ ÉÉnùÒ ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉ Eò úò±é. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ÉÚ³ý JÉÆb () Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É uùé äú ½äþ {É ÆúiÉÖEò ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BCªÉÉhhÉ ÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ½äþ JÉÆb ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úhªééié +ɱÉä ( VÉÉxÉä ÉÉ úò 2004 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

52 ( ÉÉMÉ {ÉÉSÉ-ºÉÆPÉ úévªé) 28 (2) úé¹]åõ{éiéóeòbú xé ɽþÉxªÉÉªÉ ÉÉnùÒEòbä Éä³ýÉää Éä³ýÒ ÊxÉnæùÊ É±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É + ÉÉ Ê ÉÊvÉÊ É¹ÉªÉEò ÉÉ ÉÓ É ú ÉÉ úié ºÉ úeòé ú±éé ºÉ±±ÉÉ näùhéä +ÉÊhÉ iªéé±éé xéä ÉÚxÉ Ênù±ÉÒ VÉÉiÉÒ±É + ÉÒ <ié ú Ê ÉÊvÉÊ É¹ÉªÉEò EòÉ Éä Eò úhéä +ÉÊhÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä ËEò ÉÉ iªéé iªéé Éä³ýÒ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä iªéésªééeòbä ºÉÉä{É ÉhªÉÉiÉ +ɱÉä±ÉÒ EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb héä, ½äþ iªééséä EòiÉÇ ªÉ +ºÉä±É. (3) +É{ɱÉÒ EòiÉÇ ªÉä {ÉÉ ú {ÉÉb iééxéé, ɽþÉxªÉÉªÉ ÉÉnùÒºÉ ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééiéò±é ºÉ ÉÇ xªééªéé±éªééæ ÉvªÉä ºÉÖxÉÉ ÉhÉÒSÉÉ ½þCEò +ºÉä±É. (4) ɽþÉxªÉÉªÉ ÉÉnùÒ, úé¹]åõ{éiéòséò ÉVÉÔ +ºÉä{ɪÉÈiÉ {Énù véé úhé Eò úò±é +ÉÊhÉ iªééºé, úé¹]õå{éiéò ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úò±é +ºÉä {ÉÉÊ ú ÉÊ ÉEò Ê É³äý±É. ºÉ úeòé úò EòÉ ÉEòÉVÉ SÉɱÉÊ ÉhÉä 77. ÉÉ úié ºÉ úeòé úséä EòÉ ÉEòÉVÉ SÉɱÉÊ ÉhÉäú.---() ÉÉ úié ºÉ úeòé úséò ºÉÆ{ÉÚhÉÇ ÉɺÉEòÒªÉ EòÉ ú ÉÉ<Ç úé¹]åõ{éiéòsªéé xéé ÉÉxÉä Eò úhªééié ªÉäiÉ +ɽäþ +ºÉä ½þ]õ±Éä VÉÉ<DZÉ. (2) úé¹]åõ{éiéòsªéé xéé ÉÉxÉä Eäò±Éä±Éä +Énäù É É Êxɹ{ÉÉÊnùiÉ Eäò±Éä±Éä <ié ú ºÉƱÉäJÉ, úé¹]åõ{éiéòuùé äú Eò úé ɪÉÉSªÉÉ ÊxÉªÉ ÉÉÆ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É + ÉÉ úòiéòxéä +ÊvÉ É ÉÉÊhÉiÉ Eäò±Éä VÉÉiÉÒ±É +ÉÊhÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä +ÊvÉ É ÉÉÊhÉiÉ Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÉ +Énäù É ËEò ÉÉ ºÉƱÉäJÉ, iééä úé¹]åõ{éiéòxéä Eäò±Éä±ÉÉ ËEò ÉÉ Êxɹ{ÉÉÊnùiÉ Eäò±Éä±ÉÉ +Énäù É ËEò ÉÉ ºÉƱÉäJÉ xéé½þò, ªÉÉ EòÉ úhéé É üxé iªééséò Ê ÉÊvÉOÉÉÁiÉÉ É xééº{énù Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò. (3) ÉÉ úié ºÉ úeòé úséä EòÉ ÉEòÉVÉ +ÊvÉEò ºÉÉäªÉÒºEò ú úòiªéé SÉɱÉÉ Éä ªÉɺÉÉ`öÒ +ÉÊhÉ =CiÉ EòÉ ÉEòÉVÉ ÉÆjªÉÉÆ ÉvªÉä ÉÉ]õÚxÉ näùhªééºéé`öò úé¹]åõ{éiéò ÊxÉªÉ É Eò úò±é. 2 * * * 78. úé¹]åõ{éiéòºé ÉÉʽþiÉÒ {ÉÖ úê ÉhÉä, <iªéénùó ÉÉ ÉiÉ ÉvÉÉxÉ ÉÆjªÉÉSÉÒ EòiÉÇ ªÉäú.---(Eò) ºÉÆPÉ úévªéésªéé EòÉ ú ÉÉ úésªéé É xééºéæ ÉÆvÉÒSÉä ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énäùséä ºÉ ÉÇ ÊxÉhÉÇªÉ É Ê ÉÊvÉÊ ÉvÉÉxÉÉEòÊ úiéé +ɱÉä±Éä ºÉ ÉÇ ÉºiÉÉ É, úé¹]åõ{éiéòºé Eò³ý ÉhÉä ; (JÉ) ºÉÆPÉ úévªéésªéé EòÉ ú ÉÉ úésªéé É xééºéæ ÉÆvÉÒ É Ê ÉÊvÉÊ ÉvÉÉxÉÉEòÊ úiéé +ɱÉ䱪ÉÉ ÉºiÉÉ ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ úé¹]åõ{éiéò ÉÉMÉ ÉÒ±É iéò ÉÉʽþiÉÒ {ÉÖ úê ÉhÉä ; +ÉÊhÉ (MÉ) VªÉÉ ÉÉ ÉÒ É ú BJÉÉtÉ ÉÆjªÉÉxÉä ÊxÉhÉÇªÉ PÉäiɱÉä±ÉÉ +ɽäþ, {ÉhÉ ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énäùxéä ÊVÉSÉÉ Ê ÉSÉÉ ú Eäò±Éä±ÉÉ xéé½þò + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ É, úé¹]åõ{éiéòxéä +É É ªÉEò Eäò±ªÉɺÉ, ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énäùsªéé Ê ÉSÉÉ úéléç ºÉÉnù ú Eò úhéä, ½äþ ÉvÉÉxÉ ÉÆjªÉÉSÉä EòiÉÇ ªÉ +ºÉä±É. ÉEò úhé nùéäxé---ºéæºénù ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé 79. ºÉƺÉnäùSÉÒ úséxéé.---ºéæpé úévªééeòê úiéé BEò ºÉƺÉnù +ºÉä±É +ÉÊhÉ úé¹]åõ{éiéò É +xéögò Éä úévªéºé ÉÉ É ±ÉÉäEòºÉ ÉÉ ½þhÉÚxÉ +Éä³ýJɱÉÒ VÉÉhÉÉ úò + ÉÒ nùéäxé ºÉ ÉÉMÉÞ½äþ Ê É³ÚýxÉ iéò ÉxɱÉä±ÉÒ +ºÉä±É. {ɽþÉ, Éä³ýÉä Éä³ýÒ ºÉÖvÉÉ úhéé Eäò±Éä±ÉÒ +ÊvɺÉÚSÉxÉÉ Gò ÉÉÆEò BºÉ. +Éä. 2297, ÊnùxÉÉÆEò 3 xééä ½åþ É,ú 958, ÉÉ úiééséä úévé{éjé, +ºÉÉvÉÉ úhé, 958 ÉÉMÉ nùéäxé, Ê É ÉÉMÉ 3(nùÉäxÉ), <Æ. {ÉÞ¹`ö ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ) ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä±ÉÉ JÉÆb (4) ½þÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉääSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú MÉɳý±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

53 ( ÉÉMÉ {ÉÉSÉ-ºÉÆPÉ úévªé) úévªéºé ÉäSÉÒ úséxéé.---() [ 2 * * * úévªéºé ÉÉ] (Eò) JÉÆb (3) SªÉÉ ié úiéönùóxéöºéé ú úé¹]åõ{éiéòxéä xéé ÉÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eò úé ɪÉÉSÉä ÉÉ úé ºÉnùºªÉ; +ÉÊhÉ (JÉ) úévªééæséä 3 [ É ºÉÆPÉ úévªéiéäjééæséä] nùéäxé Éä +b iéòºé{éäiéé+êvéeò xéºéiéò±é <iéeäò ÉÊiÉÊxÉvÉÒ, ªÉÉÆSÉÒ Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉä±ÉÒ +ºÉä±É. (2) úévªééæsªéé 4 [ É ºÉÆPÉ úévªéiéäjééæsªéé] ÉÊiÉÊxÉvÉÓuùÉ äú É úé ɪÉÉSªÉÉ úévªéºé ÉäiÉÒ±É VÉÉMÉÉÆSÉÒ ÉÉ]õhÉÒ SÉÉèlªÉÉ +xéöºéúséòié +ÆiÉ ÉÚ ÇiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ iªééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ié úiéönùósªéé +xéöºéé ú ½þÉä<DZÉ. (3) JÉÆb () SÉÉ ={ÉJÉÆb (Eò) ªÉÉ+x ɪÉä úé¹]åõ{éiéòuùé äú xéé ÉÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eò úé ɪÉÉSÉä ºÉnùºªÉ ½þhÉVÉä {ÉÖfäø Ênù±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÒ Ê É Éä¹É YÉÉxÉ ËEò ÉÉ ªÉÉ É½þÉÊ úeò +xéö É É +ºÉ±É䱪ÉÉ ªÉCiÉÒ +ºÉiÉÒ±É, iªéé ÉÉ ÉÒ ½þhÉVÉä :----- ÉÉRó ɪÉ, ÉɺjÉ, Eò±ÉÉ É ºÉ ÉÉVɺÉä ÉÉ. (4) úévªéºé ÉäiÉÒ±É 5 [ * * * ] ÉiªÉäEò úévªééséä ÉÊiÉÊxÉvÉÒ, iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉ䱪ÉÉ ºÉnùºªÉÉÆEòbÚ xé É ÉÉhÉ ÉÒ ú ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É {ÉrùiÉÒxÉÖºÉÉ ú BEò±É ºÉÆGò ÉhÉÒªÉ ÉiÉÉuùÉ äú ÊxÉ ÉbÚ xé Ênù±Éä VÉÉiÉÒ±É. (5) úévªéºé ÉäiÉÒ±É 6 [ ºÉÆPÉ úévªéiéäjééæséä ] ÉÊiÉÊxÉvÉÒ, ºÉƺÉnù EòɪÉtÉuùÉ äú Ê ÉʽþiÉ Eò úò±é + ÉÉ úòiéòxéä ÊxÉ Éb ±Éä VÉÉiÉÒ±É. 7 [8. ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉÒ úséxéé.---() 8 [ +xéösuäônù 33 SªÉÉ 9 * * * ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé ] ±ÉÉäEòºÉ ÉÉ---- (Eò) úévªééæ ÉvÉÒ±É IÉäjÉÒªÉ ÉiÉnùÉ úºéæpéé ÉvÉÚxÉ ÉiªÉIÉ ÊxÉ Éb héöeòòuùé äú ÊxÉ Éb ±Éä±Éä 0 [ {ÉÉSÉ Éä iéòºé ] {ÉäIÉÉ +ÊvÉEò xéºé±éä±éä ºÉnùºªÉ, +ÉÊhÉ (JÉ) ºÉÆPÉ úévªéiéäjééæséä ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É Eò úhªééºéé`öò, ºÉƺÉnù EòɪÉtÉuùÉ äú ié úiéúnù Eò úò±é + ÉÉ úòiéòxéä ÊxÉ Éb ±Éä±Éä [ ÉÒºÉ ] {ÉäIÉÉ +ÊvÉEò xéºé±éä±éä ºÉnùºªÉ, ªÉÉÆSÉÒ Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉä±ÉÒ +ºÉä±É. (2) JÉÆb () SÉÉ ={ÉJÉÆb (Eò) ªÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ,---- (Eò) ±ÉÉäEòºÉ ÉäiÉ ÉiªÉäEò úévªéé±éé + ÉÉ úòiéòxéä VÉÉMÉÉ ÉÉ]ÚõxÉ näùhªééié ªÉäiÉÒ±É EòÒ, iªéé VÉÉMÉÉÆSÉÒ ºÉÆJªÉÉ É iªéé úévªééséò ±ÉÉäEòºÉÆJªÉÉ ªÉÉÆSÉä MÉÖhÉÉäkÉ ú ªÉ ɽþɪÉÇ +ºÉä±É iéälé É ú ºÉ ÉÇ úévªééæsªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ ºÉÉ újéäsé +ºÉä±É; +ÉÊhÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({ÉκiɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú úévªéºé ÉÉ ªÉÉ É nùébä ÉVÉÒ xé ÉÒxÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( ÉÉSÉÇ 975 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (UôÊkɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú nù½þé ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù 4 ÉvÉÒ±É ié úiéönùósªéé +véòxéiéäxéä ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ (26 BÊ É±É 975 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ½äþ É nù VÉÉnùÉ nùéjé±é Eäò±Éä ( xééä ½åþ É ú 956 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä ( xééä ½åþ É ú 956 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòséé ÉÉMÉ Eò ËEò ÉÉ ÉÉMÉ JÉ ªÉÉiÉ =±±ÉäÊJɱÉ䱪ÉÉ ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. 6 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòséé ÉÉMÉ MÉ ÉvªÉä =±±ÉäÊJɱÉ䱪ÉÉ úévªééséä ªÉÉ ÉVÉEÖò ÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 7 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ÉÚ³ý +xéösuäônù 8 É 82 ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 8 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({ÉκiɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú +xéösuäônù 33 SªÉÉ ié úiéönùósªéé +véòxéiéäxéä ªÉÉ ÉVÉEÖò ÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( ÉÉSÉÇ 975 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 9 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (UôÊkɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú +ÉÊhÉ nù½þé ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù 4 ÉvÉÒ±É ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ (26 BÊ É±É 975 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 0 MÉÉä ÉÉ, nù ÉhÉ +ÉÊhÉ nùò É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 987 (987 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 63 uùé äú {ÉÉSÉ Éä {ÉÆSÉ ÉÒºÉ ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (30 Éäú 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÊiɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 973 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú {ÉÆSÉ ÉÒºÉ ªÉÉ É nùébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ.

54 ( ÉÉMÉ {ÉÉSÉ ºÉÆPÉ úévªé) (JÉ) ÉiªÉäEò úévªé + ÉÉ úòúiéòxéä IÉäjÉÒªÉ ÉiÉnùÉ úºéæpéé ÉvªÉä Ê É ÉÉMÉhªÉÉiÉ ªÉä<Ç±É EòÒ, ÉiªÉäEò ÉiÉnùÉ úºéæpééséò ±ÉÉäEòºÉÆJªÉÉ É iªééºé ÉÉ]ÚõxÉ Ênù±É䱪ÉÉ VÉÉMÉÉÆSÉÒ ºÉÆJªÉÉ ªÉÉÆSÉä MÉÖhÉÉäkÉ ú, ªÉ ɽþɪÉÇ +ºÉä±É iéälé É ú, úévªééié ºÉ ÉÇjÉ ºÉÉ újéäsé +ºÉä±É : [{É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, BJÉÉtÉ úévªééséò ±ÉÉäEòºÉÆJªÉÉ ºÉ½þÉ nù ɱÉIÉÉÆ{ÉäIÉÉ VÉɺiÉ ½þÉäiÉ xéé½þò iééä É ú, iªéé úévªéé±éé ±ÉÉäEòºÉ ÉäiÉÒ±É VÉÉMÉÉ ÉÉ]ÚõxÉ näùhªéésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, ªÉÉ JÉÆb ÉSªÉÉ ={ÉJÉÆb (Eò) SªÉÉ ié úiéönùò ±ÉÉMÉÚ ½þÉähÉÉ ú xéé½þòié.] (3) ªÉÉ +xéösuäônùéié ±ÉÉäEòºÉÆJªÉÉ ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +léç, VªÉÉ VÉxÉMÉhÉxÉäSÉÒ ºÉÆ Érù +ÉEòbä ÉÉ úò ÉEòÉÊ ÉiÉ ZÉɱÉä±ÉÒ +ɽäþ + ÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÇ VÉxÉMÉhÉxÉäiÉ +VÉ ÉÉ É±Éä±ÉÒ ±ÉÉäEòºÉÆJªÉÉ, +ºÉÉ +ɽäþ : 2 [{É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ªÉÉ JÉÆb ÉiÉÒ±É VªÉÉ VÉxÉMÉhÉxÉäSÉÒ ºÉÆ Érù +ÉEòbä ÉÉ úò ÉEòÉÊ ÉiÉ ZÉɱÉä±ÉÒ +ɽäþ + ÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÇ VÉxÉMÉhÉxÉäiÉ ªÉÉ =±±ÉäJÉÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, ºÉxÉ 3 [2026] xéæié ú ½þÉähÉÉ-ªÉÉ {Éʽþ±ªÉÉ VÉxÉMÉhÉxÉäSÉÒ ºÉÆ Érù +ÉEòbä ÉÉ úò ÉEòÉÊ ÉiÉ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, 4 [(BEò) JÉÆb (2) SÉÉ ={ÉJÉÆb (Eò) +ÉÊhÉ iªéé JÉÆb ÉSÉä {É ÆúiÉÖEò ªÉÉÆSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉɺÉÉ`öÒ, 97 ºÉɱÉSªÉÉ VÉxÉMÉhÉxÉäiÉ ; +ÉÊhÉ (nùéäxé) JÉÆb (2) SÉÉ ={ÉJÉÆb (JÉ) ªÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉƺÉÉ`öÒ 5 [200] ºÉɱÉSªÉÉ VÉxÉMÉhÉxÉäiÉ,] +ºÉÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ.] 82. ÉiªÉäEò VÉxÉMÉhÉxÉäxÉÆiÉ ú {ÉÖxÉ:ºÉ ÉɪÉÉäVÉxÉ. ÉiªÉäEò VÉxÉMÉhÉxÉÉ {ÉÚhÉÇ ZÉɱªÉÉ É ú, úévªééæxéé ±ÉÉäEòºÉ ÉäiÉÒ±É VÉÉMÉÉÆSÉÒ Eäò±Éä±ÉÒ ÉÉ]õhÉÒ +ÉÊhÉ ÉiªÉäEò úévªééséò IÉäjÉÒªÉ ÉiÉnùÉ úºéæpéé ÉvªÉä Eäò±Éä±ÉÒ Ê É ÉÉMÉhÉÒ ªÉÉÆSÉä, ºÉƺÉnù EòɪÉtÉuùÉ äú ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úò±é + ÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉÆEòbÚ xé É + ÉÉ úòiéòxéä {ÉÖxÉ:ºÉ ÉɪÉÉäVÉxÉ Eäò±Éä VÉÉ<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, + ÉÉ {ÉÖxÉ:ºÉ ÉɪÉÉäVÉxÉÉ ÉÖ³äý, iªéé Éä³ýÒ +κiÉi ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉä Ê ÉºÉVÉÇxÉ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉÒ±É ÉÊiÉÊxÉÊvÉi ÉÉ É ú {ÉÊ úhéé É ½þÉähÉÉ ú xéé½þò : 6 [{É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, +ºÉä {ÉÖxÉ:ºÉ ÉɪÉÉäVÉxÉ, úé¹]åõ{éiéò +Énäù ÉÉuùÉ äú Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é + ÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<Ç±É +ÉÊhÉ +ºÉä {ÉÖxÉ:ºÉ ÉɪÉÉäVÉxÉ É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÊxÉ Éb héúeò + ÉÉ {ÉÖxÉ:ºÉ ÉɪÉÉäVÉxÉÉ{ÉÚ ÉÔ Ê Ét ÉÉxÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ IÉäjÉÒªÉ ÉiÉnùÉ úºéæpééæsªéé +ÉvÉÉ äú PÉäiÉÉ ªÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ iéºéäsé, ºÉxÉ 7 [2026] xéæié ú ½þÉähÉÉ-ªÉÉ {Éʽþ±ªÉÉ VÉxÉMÉhÉxÉäSÉÒ ºÉÆ Érù +ÉEòbä ÉÉ úò ÉEòÉÊ ÉiÉ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, 8 [(BEò) 97 ºÉɱÉSªÉÉ VÉxÉMÉhÉxÉäSªÉÉ +ÉvÉÉ äú úévªééæxéé ±ÉÉäEòºÉ ÉäiÉÒ±É VÉÉMÉÉÆSÉÒ Eäò±Éä±ÉÒ ÉÉ]õhÉÒ ; +ÉÊhÉ (nùéäxé) 9 [200] ºÉɱÉSªÉÉ VÉxÉMÉhÉxÉäSªÉÉ +ÉvÉÉ äú ÉiªÉäEò úévªééséò IÉäjÉÒªÉ ÉiÉnùÉ úºéæpéé ÉvªÉä ZÉɱÉä±ÉÒ Ê É ÉÉMÉhÉÒ, ªÉÉÆSÉä ªÉÉ +xéösuäônùé+x ɪÉä {ÉÖxÉ:ºÉ ÉɪÉÉäVÉxÉ Eò úhªééséò +É É ªÉEòiÉÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò]]]. 30 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÊiɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 973 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä. 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉè-ªÉÉBå ÉÒ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 200 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú 2000 Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 4 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú Ê É ÉÊIÉiÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 5 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉkªÉÉBå ÉÒ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú 99 Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 6 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 6 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 7 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉè-ªÉÉBå ÉÒ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 200 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú 2000 Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 8 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú Ê É ÉÊIÉiÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 9 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉkªÉÉBå ÉÒ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú 99 ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä.

55 ( ÉÉMÉ {ÉÉSÉ ºÉÆPÉ úévªé) ºÉƺÉnäùSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ. () úévªéºé ÉÉ Ê ÉºÉÌVÉiÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò, {ÉhÉ ºÉƺÉnäùxÉä EòɪÉtÉuùÉ äú ÊxÉ ÉÞkÉÒºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ié úiéönùó+xéöºéé ú, ÊiÉSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆ{ÉèEòÒ ÉCªÉ ½þÉä<Ç±É ÊiÉiÉ{ÉiÉ BEò-iÉÞiÉÒªÉÉÆ É <iéeäò ºÉnùºªÉ, nù ú nöùºé-ªéé ɹÉÉÇSªÉÉ ºÉ ÉÉ{iÉÒxÉÆiÉ ú ÉCªÉ ÊiÉiÉCªÉÉ ±É ÉEò ú ÊxÉ ÉÞkÉ ½þÉäiÉÒ±É. (2) ±ÉÉäEòºÉ ÉÉ, iéi{éú ÉÔ iéò Ê ÉºÉÌVÉiÉ ZÉɱÉÒ xéé½þò ié ú, ÊiÉSªÉÉ {Éʽþ±ªÉÉ ºÉ ÉäEòÊ úiéé ÊxɪÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ [{ÉÉSÉ É¹ÉÉÈ{ɪÉÈiÉ] SÉɱÉÚ úé½þò±é, iªéé{éäiéé +ÊvÉEò Eòɳý xéé½þò +ÉÊhÉ [{ÉÉSÉ É¹ÉÉÈSÉÉ] =CiÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ɱÉÉ EòÒ, iéä ºÉ ÉÉMÉÞ½þ Ê ÉºÉÌVÉiÉ ½þÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉiÉÉxÉÉ, ºÉƺÉnäù±ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú =CiÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ, BEòÉ Éä³ýÒ BEò ɹÉÉÇ{ÉäIÉÉ +ÊvÉEò xéºéä±é + ÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒºÉÉ`öÒ ÉÉfø ÉiÉÉ ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ iééä EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉÊ úîºléiéòié, =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ZÉɱªÉÉ{ÉɺÉÚxÉ ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉÆ{ÉäIÉÉ +ÊvÉEò +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. 84. ºÉƺÉnäùSªÉÉ ºÉnùºªÉi ÉÉEò úiéé +½ÇþiÉÉ. BJÉÉnùÒ ªÉCiÉÒ, 2 [(Eò) iéò ÉÉ úiééséò xééméê úeò +ºÉ±ªÉÉJÉä úòvé +ÉÊhÉ ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÉäMÉÉxÉä ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eäò±É䱪ÉÉ BJÉÉtÉ ªÉCiÉÒºÉ ÉÉä ú, iªéé ɪÉÉäVÉxÉÉEò úiéé ÊiɺÉ-ªÉÉ +xéöºéúséòié Ênù±É䱪ÉÉ xé ÉÖxªÉÉxÉÖºÉÉ ú ÊiÉxÉä É{ÉlÉ PÉä>ðxÉ ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉ Eò üxé iªééjéé±éò ºÉ½þÒ Eäò±Éä±ÉÒ +ºÉ±ªÉÉJÉä úòvé ;] (JÉ) úévªéºé ÉäiÉÒ±É VÉÉMÉäSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, iéò ÊEò ÉÉxÉ iéòºé ɹÉæ ɪÉÉSÉÒ +ÉÊhÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäiÉÒ±É VÉÉMÉäSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, iéò ÊEò ÉÉxÉ {ÉÆSÉ ÉÒºÉ É¹Éæ ɪÉÉSÉÒ +ºÉ±ªÉÉJÉä úòvé ; +ÉÊhÉ (MÉ) ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä iªééºéæ ÉÆvÉÉiÉ Ê ÉʽþiÉ Eäò±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É + ÉÉ <ié ú +½ÇþiÉÉ ÊiÉSªÉÉ `öéªéò +ºÉ±ªÉÉJÉä úòvé, ºÉƺÉnäù ÉvÉÒ±É VÉÉMÉÉ É úhªééeò úiéé ½þÉähÉÉ-ªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòòºé {ÉÉjÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. 3 [85. ºÉƺÉnäùSÉÒ ºÉjÉä, ºÉjÉºÉ ÉÉ{iÉÒ É Ê ÉºÉVÉÇxÉ. () úé¹]åõ{éiéò, iªééºé ªÉÉäMªÉ ÉÉ]äõ±É + ÉÉ Éä³ýÒ É Ê`öEòÉhÉÒ, +ÊvÉ Éä ÉxÉɺÉÉ`öÒ ºÉƺÉnäùSªÉÉ ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉºÉ Éä³ýÉä Éä³ýÒ +Ê ÉÊxÉ ÉÆÊjÉiÉ Eò úò±é, {ÉhÉ iªééséò BEòÉ ºÉjÉÉiÉÒ±É +ÆÊiÉ É Éè`öEò É {ÉÖføÒ±É ºÉjÉÉiÉÒ±É iªéésªéé {Éʽþ±ªÉÉ Éè`öEòÒEò úiéé ÊxɪÉiÉ Eäò±Éä±ÉÉ ÊnùxÉÉÆEò ªÉÉÆSªÉÉ nù ú ªÉÉxÉ, ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉÆ{ÉäIÉÉ +ÊvÉEò +ÆiÉ ú +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. (2) úé¹]åõ{éiéò±éé, Éä³ýÉä Éä³ýÒ (Eò) ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSÉÒ ËEò ÉÉ iªééæ{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÒ ºÉjÉºÉ ÉÉ{iÉÒ Eò úiéé ªÉä<Ç±É ; (JÉ) ±ÉÉäEòºÉ ÉÉ Ê ÉºÉÌVÉiÉ Eò úiéé ªÉä<DZÉ.] 86. úé¹]åõ{éiéòséé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÉ ºÉÆ ÉÉävÉÚxÉ +Ê É ÉɹÉhÉ Eò úhªééséé +ÉÊhÉ ºÉÆnäù É {ÉÉ`ö ÉhªÉÉSÉÉ ½þCEò. () úé¹]åõ{éiéò, ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉºÉ ËEò ÉÉ BEòjÉ VÉ É±É䱪ÉÉ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÉ ºÉÆ ÉÉävÉÚxÉ +Ê É ÉɹÉhÉ Eò ü ÉEäò±É, +ÉÊhÉ iªéé ɪÉÉäVÉxÉÉEò úiéé ºÉnùºªÉÉÆxÉÉ ={ÉκlÉiÉ úé½þhéä +É É ªÉEò Eò ü ÉEäò±É. (2) úé¹]åõ{éiéò, ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þɱÉÉ ºÉÆnäù É {ÉÉ`ö ÉÚ ÉEäò±É-- ÉMÉ iééä ºÉƺÉnäù ÉvªÉä iªéé Éä³ýÒ É±ÉÆÊ ÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ BJÉÉtÉ Ê ÉvÉäªÉEòÉ ÉÉ ÉiÉ +ºÉÉäiÉ ËEò ÉÉ +xªé ÉEòÉ úséé +ºÉÉäiÉ--+ÉÊhÉ VªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þɱÉÉ + ÉÉ ÉEòÉ äú EòÉähÉiÉɽþÒ ºÉÆnäù É {ÉÉ`ö ÉhªÉÉiÉ +ɱÉÉ +ɽäþ iéä ºÉ ÉÉMÉÞ½þ, iªéé ºÉÆnäù ÉÉxÉÖºÉÉ ú VÉÒ ÉÉ É Ê ÉSÉÉ úéié PÉähÉä +É É ªÉEò +ºÉä±É + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ É ºÉÉäªÉÒxÉÖºÉÉ ú ÉCªÉ ÊiÉiÉCªÉÉ i É äúxéä Ê ÉSÉÉ úéié PÉä<DZÉ. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú {ÉÉSÉ É¹Éæ ªÉÉ ÉVÉÖEòÉ úébä ÉVÉÒ ºÉ½þÉ É¹Éæ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ ½þÉäiÉÉ (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äúú ºÉ½þÉ É¹Éæ ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉä³ýÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 963 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé ä JÉÆb (Eò) ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 3 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({Éʽþ±ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 95 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 6 uùé äú ÉÚ³ý +xéösuäônù 85 ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ.

56 ( ÉÉMÉ {ÉÉSÉ ºÉÆPÉ úévªé) 87. úé¹]åõ{éiéòséä Ê É Éä¹É +Ê É ÉɹÉhÉ. () [±ÉÉäEòºÉ ÉäSªÉÉ ÉiªÉäEò ºÉÉ ÉÇÊjÉEò ÊxÉ Éb héöeòòxéæié ú {Éʽþ±ªÉÉ ºÉjÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÒ +ÉÊhÉ ÉiªÉäEò ɹÉÉÇSªÉÉ {Éʽþ±ªÉÉ ºÉjÉÉSªÉÉ] ÉÉ Æú ÉÒ, úé¹]åõ{éiéò, ºÉƺÉnäùSªÉÉ BEòjÉ VÉ É±É䱪ÉÉ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÉ ºÉÆ ÉÉävÉÚxÉ +Ê É ÉɹÉhÉ Eò úò±é +ÉÊhÉ ÊiɱÉÉ EòÉ +Ê ÉÊxÉ ÉÆÊjÉiÉ Eäò±Éä iªéé EòÉ úhééæséò ÉÉʽþiÉÒ ºÉƺÉnäùºÉ näù<ç±é. (2) + ÉÉ +Ê É ÉɹÉhÉÉiÉ ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓSªÉÉ SÉSÉæEò úiéé Éä³ý ÉÉ]ÚõxÉ näùhªééºéé`öò 2 [***] nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þúÉÆSªÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhéé-ªéé ÊxÉªÉ ÉÉÆuùÉ äú ié úiéúnù Eäò±ÉÒ VÉÉ<DZÉ. 88. ÉÆjÉÒ É É½þÉxªÉÉªÉ ÉÉnùÒ ªÉÉÆSÉä ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆ ÉÉ ÉiÉ ½þCEò. ÉiªÉäEò ÉÆjªÉÉºÉ É ÉÉ úiéésªéé ɽþÉxªÉÉªÉ ÉÉnùÒºÉ, ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉ, ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉƪÉÖCiÉ Éè`öEòÒiÉ +ÉÊhÉ ºÉƺÉnäùSªÉÉ VªÉÉ ºÉÊ ÉiÉÒiÉ iªééséä xéé É ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ PÉÉiɱÉä±Éä +ºÉä±É + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÊ ÉiÉÒiÉ, ÉɹÉhÉ Eò úhªééséé +ÉÊhÉ +xªéléé iªééæsªéé EòÉ ÉEòÉVÉÉiÉ ÉÉMÉ PÉähªÉÉSÉÉ ½þCEò +ºÉä±É, {ÉhÉ ªÉÉ +xéösuäônùésªéé +ÉvÉÉ äú iªéé±éé ÉiÉnùÉxÉ Eò úhªééséé ½þCEò +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. ºÉƺÉnäùSÉä +ÊvÉEòÉ úò 89. úévªéºé ÉäSÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ É ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ. () ÉÉ úiééséé ={É úé¹]åõ{éiéò ½þÉ, úévªéºé ÉäSÉÉ {ÉnùʺÉrù ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ +ºÉä±É. (2) úévªéºé ÉÉ, ÉCªÉ ÊiÉiÉCªÉÉ ±É ÉEò ú, úévªéºé ÉäSªÉÉ BJÉÉtÉ ºÉnùºªÉɺÉ, +É{ɱÉÉ ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ½þhÉÚxÉ ÊxÉ Éb Ò±É +ÉÊhÉ ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒSÉä {Énù Ê úcié ½þÉä<Ç±É iªéé iªéé Éä³ýÒ, úévªéºé ÉÉ, +xªé BJÉÉtÉ ºÉnùºªÉɺÉ, +É{ɱÉÉ ={É ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ½þhÉÚxÉ ÊxÉ Éb Ò±É. 90. ={ÉºÉ ÉÉ{ÉÊiÉ{Énù Ê úcié ½þÉähÉä, iªééséé úévéòxéé ÉÉ näùhéä +ÉÊhÉ iªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhéä. úévªéºé ÉäSÉÉ ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ½þhÉÚxÉ {Énù véé úhé Eò úhéé-ªéé ºÉnùºªÉɺÉ, (Eò) iªééséä úévªéºé ÉäSÉä ºÉnùºªÉi É ºÉÆ{ÉÖ¹]õÉiÉ +ɱÉä ié ú, +É{ɱÉä {Énù Ê úcié Eò úé Éä ±ÉÉMÉä±É ; (JÉ) ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒºÉ ºÉÆ ÉÉävÉÚxÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Éä³ýÒ +É{ɱªÉÉ {ÉnùÉSÉÉ º ÉiÉ:SªÉÉ ºÉ½þÒÊxÉ ÉÒ ±ÉäJÉÒ úévéòxéé ÉÉ näùiéé ªÉä<Ç±É ; +ÉÊhÉ (MÉ) úévªéºé ÉäSªÉÉ iªéé Éä³äýSªÉÉ ºÉ ÉÇ ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ É½Öþ ÉiÉÉxÉä {ÉÉÊ úié ZÉɱÉ䱪ÉÉ, úévªéºé ÉäSªÉÉ `ö úé ÉÉuùÉ äú iªéésªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úiéé ªÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, JÉÆb (MÉ) SªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ +ºÉhÉÉ úé EòÉähÉiÉɽþÒ `ö úé É, iééä ÉÉÆb hªééséé =qäù É +ºÉ±ªÉÉ Éqù±É ÊxÉnùÉxÉ SÉÉènùÉ Ênù ɺÉÉÆSÉÒ xééä]õòºé näùhªééié +ɱªÉÉJÉä úòvé, ÉÉÆb ±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. 9. ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ËEò ÉÉ +xªé ªÉCiÉÒ ªÉÉÆSÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉÊiÉ{ÉnùÉSÉÒ EòiÉÇ ªÉä {ÉÉ ú {ÉÉb hªééséé ËEò ÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú. () ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒSÉä {Énù Ê úcié +ºÉiÉÉxÉÉ, +lé ÉÉ VÉä ½þÉ ={É úé¹]åõ{éiéò ½þÉ úé¹]åõ{éiéò ½þhÉÚxÉ EòÉ É Eò úòié +ºÉä±É ËEò ÉÉ iªééséò EòɪÉæ Eò úòié +ºÉä±É + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ÉvªÉä, iªéé {ÉnùÉSÉÒ EòiÉÇ ªÉä, ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ËEò ÉÉ ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒSÉä {Énù½þÒ Ê úcié +ºÉä±É ié ú, iªéé ɪÉÉäVÉxÉÉEò úiéé úé¹]åõ{éiéò VªÉɱÉÉ ÊxɪÉÖCiÉ Eò úò±é +ºÉÉ úévªéºé ÉäSÉÉ ºÉnùºªÉ, {ÉÉ ú {ÉÉb Ò±É. (2) úévªéºé ÉäSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Éè`öEòÒiÉ, ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ +xéö{éîºléié +ºÉiÉÉxÉÉ ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ, ËEò ÉÉ, iééä½þò +xéö{éîºléié +ºÉ±ªÉɺÉ, úévªéºé ÉäSªÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ ÊxÉªÉ ÉÉÆuùÉ äú `ö ú ÉhªÉÉiÉ ªÉä<Ç±É + ÉÒ ªÉCiÉÒ, ËEò ÉÉ + ÉÒ ªÉCiÉÒ ={ÉκlÉiÉ xéºé±ªééºé, úévªéºé ÉÉ `ö ú ÉÒ±É + ÉÒ +xªé ªÉCiÉÒ, ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úò±é. 92. ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒºÉ ËEò ÉÉ ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒºÉ {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhªééséé `ö úé Éú Ê ÉSÉÉ úévéòxé +ºÉiÉÉxÉÉ iªééxéä +vªéiéºlééxé xé º ÉÒEòÉ úhéä. () úévªéºé ÉäSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Éè`öEòÒiÉ, ={É úé¹]åõ{éiéòºé iªéésªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhªééséé EòÉähÉiÉɽþÒ `ö úé É Ê ÉSÉÉ úévéòxé +ºÉiÉÉxÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ, +lé ÉÉ ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒºÉ iªéésªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhªééséé EòÉähÉiÉɽþÒ `ö úé É Ê ÉSÉÉ úévéòxé +ºÉiÉÉxÉÉ ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ, ={ÉκlÉiÉ +ºÉÚxɽþÒ, +vªéiéºlééxé º ÉÒEòÉ úhéé ú xéé½þò +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉiªÉäEò Éè`öEòÒSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ +xéösuäônù 9 SªÉÉ JÉÆb (2) SªÉÉ ié úiéönùò, VÉ ÉÉ iªéé ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ +xéö{éîºléié +ºÉ±É䱪ÉÉ Éè`öEòÒSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÉiÉ, ié ÉÉSÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÒ±É. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({Éʽþ±ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 98 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú ÉiªÉäEò ºÉjÉÉSªÉÉ ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 2 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú +ÉÊhÉ + ÉÉ SÉSÉæ±ÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ +xªé EòÉ ÉEòÉVÉÉ{ÉäIÉÉ +OÉGò É näùhªééºéé`öò ½É ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. BSÉ

57 ( ÉÉMÉ {ÉÉSÉ ºÉÆPÉ úévªé) 33 (2) ={É úé¹]åõõ{éiéòºé iªéésªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhªééséé EòÉähÉiÉɽþÒ `ö úé É úévªéºé ÉäiÉ Ê ÉSÉÉ úévéòxé +ºÉiÉÉxÉÉ, iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒºÉ úévªéºé Éä ÉvªÉä ÉɹÉhÉ Eò úhªééséé +ÉÊhÉ ÊiÉSªÉÉ EòÉ ÉEòÉVÉÉiÉ +xªéléé ÉÉMÉ PÉähªÉÉSÉÉ ½þCEò +ºÉä±É, {ÉhÉ, +xéösuäônù 00 ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, +ºÉä EòÉ ÉEòÉVÉ SÉɱÉÚ +ºÉiÉÉxÉÉ, + ÉÉ `ö úé ÉÉ É ú ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒ É ú ÉiÉnùÉxÉ Eò úhªééséé iªéé±éé ÉÖ³ýÒSÉ ½þCEò +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. 93. ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉÉ +vªéié É ={ÉÉvªÉIÉ. ±ÉÉäEòºÉ ÉÉ, ÉCªÉ ÊiÉiÉCªÉÉ ±É ÉEò ú, ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ nùéäxé ºÉnùºªÉÉÆxÉÉ +xéögò Éä +É{ɱÉÉ +vªéié É ={ÉÉvªÉIÉ ½þhÉÚxÉ ÊxÉ Éb Ò±É +ÉÊhÉ +vªéiééséä ËEò ÉÉ ={ÉÉvªÉIÉÉSÉä {Énù Ê úcié ½þÉä<Ç±É iªéé iªéé Éä³ýÒ iéä ºÉ ÉÉMÉÞ½þ, +xªé BJÉÉtÉ ºÉnùºªÉÉºÉ +vªéié, ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ={ÉÉvªÉIÉ ½þhÉÚxÉ ÊxÉ Éb Ò±É vªéié{énù É ={ÉÉvªÉIÉ{Énù Ê úcié ½þÉähÉä, iªééséé úévéòxéé ÉÉ näùhéä +ÉÊhÉ iªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhéä. ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉÉ +vªéié ËEò ÉÉ ={ÉÉvªÉIÉ ½þhÉÚxÉ {Énù véé úhé Eò úhéé-ªéé ºÉnùºªÉÉºÉ (Eò) iªééséä ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉä ºÉnùºªÉi É ºÉÆ{ÉÖ¹]õÉiÉ +ɱÉä ié ú, +É{ɱÉä {Énù Ê úcié Eò úé Éä ±ÉÉMÉä±É ; (JÉ) +ºÉÉ ºÉnùºªÉ ½þÉ +vªéié +ºÉ±ªÉɺÉ, ={ÉÉvªÉIÉÉºÉ +ÉÊhÉ +ºÉÉ ºÉnùºªÉ ½þÉ ={ÉÉvªÉIÉ +ºÉ±ªÉɺÉ, +vªéiééºé ºÉÆ ÉÉävÉÚxÉ, EòÉähÉiªÉɽþÒ Éä³ýÒ +É{ɱªÉÉ {ÉnùÉSÉÉ +É{ɱªÉÉ ºÉ½þÒÊxÉ ÉÒ ±ÉäJÉÒ úévéòxéé ÉÉ näùiéé ªÉä<Ç±É ; +ÉÊhÉ (MÉ) ±ÉÉäEòºÉ ÉäSªÉÉ iªéé Éä³äýSªÉÉ ºÉ ÉÇ ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ É½Öþ ÉiÉÉxÉä {ÉÉÊ úié ZÉɱÉ䱪ÉÉ, ±ÉÉäEòºÉ ÉäSªÉÉ `ö úé ÉÉuùÉ äú iªéésªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úiéé ªÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, JÉÆb (MÉ) SªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ +ºÉ±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ `ö úé É, iééä ÉÉÆb hªééséé =qäù É +ºÉ±ªÉÉ Éqù±É ÊxÉnùÉxÉ SÉÉènùÉ Ênù ɺÉÉÆSÉÒ xééä]õòºé näùhªééié +ɱªÉÉJÉä úòvé, ÉÉÆb ±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò : {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, ±ÉÉäEòºÉ ÉÉ Ê ÉºÉÌVÉiÉ ½þÉä<Ç±É iªéé iªéé Éä³ýÒ, Ê ÉºÉVÉÇxÉÉxÉÆiÉ ú ½þÉähÉÉ-ªÉÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäSªÉÉ {Éʽþ±ªÉÉ ºÉ ÉäSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ{ɪÉÈiÉ +vªéiéé±éé +É{ɱÉä {Énù Ê úcié Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò. 95. ={ÉÉvªÉIÉ ÊEÆò ÉÉ +xªé ªÉCiÉÒ ªÉÉÆSÉÉ +vªéié{énùéséò EòiÉÇ ªÉä {ÉÉ ú {ÉÉb hªééséé ËEò ÉÉ +vªéié ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú. () +vªéiééséä {Énù Ê úcié +ºÉiÉÉxÉÉ, iªéé {ÉnùÉSÉÒ EòiÉÇ ªÉä ={ÉÉvªÉIÉ ËEò ÉÉ, ={ÉÉvªÉIÉÉSÉä {Énù½þÒ Ê úcié +ºÉä±É ié ú, iªéé ɪÉÉäVÉxÉÉEò úiéé úé¹]åõ{éiéò ÊxɪÉÖCiÉ Eò úò±é +ºÉÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉÉ ºÉnùºªÉ {ÉÉ ú {ÉÉb Ò±É. (2) ±ÉÉäEòºÉ ÉäSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Éè`öEòÒiÉ +vªéié +xéö{éîºléié +ºÉiÉÉxÉÉ ={ÉÉvªÉIÉ ËEò ÉÉ, iééä½þò +xéö{éîºléié +ºÉ±ªÉɺÉ, ±ÉÉäEòºÉ ÉäSªÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ ÊxÉªÉ ÉÉÆuùÉ äú `ö ú ÉhªÉÉiÉ ªÉä<Ç±É + ÉÒ ªÉCiÉÒ, ËEò ÉÉ + ÉÒ ªÉCiÉÒ ={ÉκlÉiÉ xéºé±ªééºé, ±ÉÉäEòºÉ ÉÉ `ö ú ÉÒ±É + ÉÒ +xªé ªÉCiÉÒ, +vªéié ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úò±é vªéiééºé ËEò ÉÉ ={ÉÉvªÉIÉÉºÉ {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhªééséé `ö úé É Ê ÉSÉÉ úévéòxé +ºÉiÉÉxÉÉ iªééxéä +vªéiéºlééxé xé º ÉÒEòÉ úhéä. () ±ÉÉäEòºÉ ÉäSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Éè`öEòÒiÉ, +vªéiééºé iªéésªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhªééséé EòÉähÉiÉɽþÒ `ö úé É Ê ÉSÉÉ úévéòxé +ºÉiÉÉxÉÉ +vªéié, +lé ÉÉ ={ÉÉvªÉIÉÉºÉ iªéésªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhªééséé EòÉähÉiÉɽþÒ `ö úé É Ê ÉSÉÉ úévéòxé +ºÉiÉÉxÉÉ ={ÉÉvªÉIÉ, º ÉiÉ: ={ÉκlÉiÉ +ºÉ±ÉÉ ié úò, +vªéiéºlééxé º ÉÒEòÉ úhéé ú xéé½þò, +ÉÊhÉ +xéösuäônù 95 SªÉÉ JÉÆb (2) SªÉÉ ié úiéönùò, + ÉÉ ÉiªÉäEò Éè`öEòÒSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ, VÉ ÉÉ iªéé +vªéié, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ={ÉÉvªÉIÉ +xéö{éîºléié +ºÉ±É䱪ÉÉ Éè`öEòÒSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÉiÉ, ié ÉÉSÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÒ±É. BSÉ

58 ( ÉÉMÉ {ÉÉSÉ ºÉÆPÉ úévªé) (2) +vªéiééºé iªéésªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhªééséé EòÉähÉiÉɽþÒ `ö úé É ±ÉÉäEòºÉ ÉäiÉ Ê ÉSÉÉ úévéòxé +ºÉiÉÉxÉÉ, iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ iªéé±éé ±ÉÉäEòºÉ Éä ÉvªÉä ÉɹÉhÉ Eò úhªééséé É ÊiÉSªÉÉ EòÉ ÉEòÉVÉÉiÉ +xªéléé ÉÉMÉ PÉähªÉÉSÉÉ ½þCEò +ºÉä±É +ÉÊhÉ +xéösuäônù 00 ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, +ºÉä EòÉ ÉEòÉVÉ SÉɱÉÚ +ºÉiÉÉxÉÉ, + ÉÉ `ö úé ÉÉ É ú ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒ É ú òcié {Éʽþ±ªÉÉSÉ äò úòié ÉiÉnùÉxÉ Eò úhªééséé iªéé±éé ½þCEò +ºÉä±É, {ÉhÉ ºÉ ÉºÉ ÉÉxÉ ÉiÉä {Éb ±ªÉÉºÉ +ºÉÉ ½þCEò +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. 97. ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ É ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ +ÉÊhÉ +vªéié É ={ÉÉvªÉIÉ ªÉÉÆSÉä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä. úévªéºé ÉäSÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ É ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ªÉÉÆxÉÉ +ÉÊhÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉÉ +vªéié É ={ÉÉvªÉIÉ ªÉÉÆxÉÉ ÉiªÉäEòÒ, ºÉƺÉnù EòɪÉtÉuùÉ äú ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úò±é +ºÉä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä näùhªééié ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ iªééºéæ ÉÆvÉÉiÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä ié úiéúnù Eò úhªééié ªÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, nöùºé-ªéé +xéöºéúséò ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±Éä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä näùhªééié ªÉäiÉÒ±É. 98. ºÉƺÉnäùSÉä ºÉÊSÉ ÉɱɪÉ. () ºÉƺÉnäùSªÉÉ ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þɱÉÉ, º ÉiÉÆjÉ ºÉÊSÉ ÉɱɪÉÒxÉ Eò ÉÇSÉÉ úò ÉMÉÇ +ºÉä±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÉ ºÉÉ ÉÉ<ÇEò + ÉÉ {ÉnùÉÆSÉÒ ÊxÉÌ ÉiÉÒ Eò úhªééºé ªÉÉ JÉÆb ÉiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉäiÉÉä, +ºÉÉ ÊiÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (2) ºÉƺÉnäù±ÉÉ, EòɪÉtÉuùÉ äú ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ ºÉÊSÉ ÉɱɪÉÒxÉ Eò ÉÇSÉÉ úò ÉMÉÉÇiÉ Eò úé ɪÉÉSÉÒ É úiéò É iªééié ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ªÉCiÉÓSªÉÉ ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ ªÉÉÆSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (3) JÉÆb (2) +x ɪÉä ºÉƺÉnù ié úiéúnù Eò úò{éªéèié, úé¹]åõ{éiéòºé, ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉÉ +vªéié, ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, úévªéºé ÉäSÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ Ê ÉSÉÉ úê ÉÊxÉ ÉªÉ Eò üxé, ±ÉÉäEòºÉ ÉäSªÉÉ ËEò ÉÉ úévªéºé ÉäSªÉÉ ºÉÊSÉ ÉɱɪÉÒxÉ Eò ÉÇSÉÉ úò ÉMÉÉÇiÉ Eò úé ɪÉÉSÉÒ É úiéò É iªééié ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ªÉCiÉÓSªÉÉ ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ ªÉÉÆSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhéé äú ÊxÉªÉ É Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä Eäò±Éä±Éä EòÉähÉiÉä½þÒ ÊxÉªÉ É, =CiÉ JÉÆb Éx ɪÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé É ÉÉ ÉÒ +ºÉiÉÒ±É. EòÉ ÉEòÉVÉ SÉÉ±É ÉhÉä 99. ºÉnùºªÉÉÆxÉÒ É{ÉlÉ PÉähÉä ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉ Eò úhéä. ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ÉiªÉäEò ºÉnùºªÉ, +É{ɱÉä ºlÉÉxÉ OɽþhÉ Eò úhªéé{éú ÉÔ, úé¹]åõ{éiéòºé ÉÉä ú +lé ÉÉ iªééxéä É{ÉlÉ PÉähÉä ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉ Eò úhéä ªÉÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒºÉ ÉÉä ú ÊiɺÉ-ªÉÉ +xéöºéúséòié iªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ Ênù±É䱪ÉÉ xé ÉÖxªÉÉxÉÖºÉÉ ú É{ÉlÉ PÉä>ðxÉ ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉ Eò üxé iªééjéé±éò ºÉ½þÒ Eò úò±é. 00. ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆ ÉvÉÒ±É ÉiÉnùÉxÉ, VÉÉMÉÉ Ê úcié +ºÉiÉÉxÉɽþÒ EòɪÉÇ Eò úhªééséé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú É MÉhÉ{ÉÚiÉÔú. () ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ +xªéléé ié úiéúnù Eäò±ÉÒ +ºÉä±É iªéé ªÉÊiÉÊ úcié <ié ú ÉÉ ÉiÉÒiÉ, EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ Éè`öEòÒiÉÒ±É ËEò ÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSªÉÉ ºÉƪÉÖCiÉ Éè`öEòÒiÉÒ±É ºÉ ÉÇ É xé, +vªéiéésªéé +lé ÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ËEò ÉÉ +vªéié ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úhéé-ªéé ªÉCiÉÒSªÉÉ ªÉÊiÉÊ úcié, +xªé ={ÉκlÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ É ÉiÉnùÉxÉ Eò úhéé-ªéé ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ É½Öþ ÉiÉÉxÉä ÊxÉhÉÔiÉ Eäò±Éä VÉÉiÉÒ±É. ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ËEò ÉÉ +vªéié ËEò ÉÉ iªéé xééiªééxéä EòɪÉÇ Eò úhéé úò ªÉCiÉÒ, {Éʽþ±ªÉÉ äò úòié ÉiÉnùÉxÉ Eò úhéé ú xéé½þò, {ÉhÉ ºÉ ÉºÉ ÉÉxÉ ÉiÉä {Éb ±ªÉɺÉ, ÊiɱÉÉ ÊxÉhÉÉǪÉEò ÉiÉ näùhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É É iééä +ÊvÉEòÉ ú iéò ÉÉ{É úò±é. (2) ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ ºÉnùºªÉi ÉÉSÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ VÉÉMÉÉ Ê úcié +ºÉ±ÉÒ ié úò, iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þɱÉÉ EòɪÉÇ Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É, +ÉÊhÉ ºÉƺÉnäùiÉÒ±É EòÉähÉiÉä½þÒ EòÉ ÉEòÉVÉ, iªéé EòÉ ÉEòÉVÉÉSªÉÉ Éä³ýÒ iéäléä ºlÉÉxÉÉ{ÉzÉ ½þÉähªÉÉSÉÉ ËEò ÉÉ ÉiÉnùÉxÉ Eò úhªééséé ËEò ÉÉ +xªéléé ÉÉMÉ PÉähªÉÉSÉÉ ÊVɱÉÉ ½þCEò xé ½þiÉÉ + ÉÉ BJÉÉtÉ ªÉCiÉÒxÉä iéä Eäò±Éä +ɽäþ, +ºÉä ÉÉMÉɽÚþxÉ +Éfø³ÚýxÉ +ɱÉä ié úò½þò, Ê ÉÊvÉOÉÉÁ úé½þò±é. (3) ºÉƺÉnù EòɪÉtÉuùÉ äú +xªéléé ié úiéúnù Eò úò{éªéèié, ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÒ ºÉ ÉÉ ½þÉähªÉɺÉÉ`öÒ MÉhÉ{ÉÚiÉÔ ½Ò iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉnùºªÉºÉÆJªÉäSªÉÉ BEò nù ÉÉÆ ÉÉ<iÉEòÒ +ºÉä±É. (4) BJÉÉtÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÒ ºÉ ÉÉ SÉɱÉÚ +ºÉiÉÉxÉÉ BJÉÉtÉ Éä³ýÒ MÉhÉ{ÉÚiÉÔ ZÉɱÉä±ÉÒ xéºéä±é ié ú, ºÉ ÉÉMÉÞ½þ ié½þeúò É Eò úhéä ËEò ÉÉ MÉhÉ{ÉÚiÉÔ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ ºÉ ÉÉ ºlÉÊMÉiÉ Eò úhéä, ½äþ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒSÉä ËEò ÉÉ +vªéiééséä ËEò ÉÉ iªéé xééiªééxéä EòɪÉÇ Eò úhéé-ªéé ªÉCiÉÒSÉä EòiÉÇ ªÉ +ºÉä±É. 34

59 ( ÉÉMÉ {ÉÉSÉ----ºÉÆPÉ úévªé) ºÉnùºªÉÉÆSÉÒ +{ÉÉjÉiÉÉ 0. VÉÉMÉÉ Ê úcié Eò úhéä.---() EòÉähÉiÉÒ½þÒ ªÉCiÉÒ, ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSÉÒ ºÉnùºªÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò +ÉÊhÉ VÉÒ ªÉCiÉÒ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSÉÒ ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ ÊxÉ Éb ±ÉÒ MÉä±ÉÒ +ºÉä±É ÊiÉxÉä nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ BEòÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉÒ±É ÊiÉSÉÒ VÉÉMÉÉ Ê úcié Eò úé ÉÒ ªÉɺÉÉ`öÒ ºÉƺÉnäùEòbÚ xé EòɪÉtÉuùÉ äú ié úiéúnù Eäò±ÉÒ VÉÉ<DZÉ. (2) EòÉähÉiÉÒ½þÒ ªÉCiÉÒ, ºÉƺÉnù É * * * * úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉä ºÉ ÉÉMÉÞ½þ ªÉÉ nùéäx½þóséò ºÉnùºªÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò +ÉÊhÉ BJÉÉnùÒ ªÉCiÉÒ, ºÉƺÉnù É 2 [ BJÉÉtÉ úévªéésªéé] Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉä ºÉ ÉÉMÉÞ½þ ªÉÉ nùéäx½þóséò ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ ÊxÉ Éb ±ÉÒ MÉ䱪ÉɺÉ, úé¹]åõ{éiéòxéä Eäò±É䱪ÉÉ 3 ÊxÉªÉ ÉÉÆiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±ÉÉ VÉÉ<Ç±É +ºÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉ ÉÉ{iÉ ½þÉäiÉÉSÉ VÉ ú ÊiÉxÉä iéi{éú ÉÔ iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉiÉÒ±É +É{ɱªÉÉ VÉÉMÉäSÉÉ úévéòxéé ÉÉ Ênù±ÉÉ xéºéä±é ié ú, ÊiÉSÉÒ ºÉƺÉnäùiÉÒ±É VÉÉMÉÉ Ê úcié ½þÉä<DZÉ. (3) ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉnùºªÉ----- (Eò) 4 [+xéösuäônù 02 SÉÉ JÉÆb () ËEò ÉÉ JÉÆb (2)] ªÉÉ ÉvªÉä =±±ÉäÊJɱÉ䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòÉ úhéé ÉÖ³äý +{ÉÉjÉ ½þÉä<Ç±É ié ú, ËEò ÉÉ 5 [(JÉ) ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ±ÉÉ, ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, +vªéiéé±éé ºÉÆ ÉÉävÉÚxÉ +É{ɱªÉÉ VÉÉMÉäSÉÉ º ÉiÉ:SªÉÉ ºÉ½þÒÊxÉ ÉÒ ±ÉäJÉÒ úévéòxéé ÉÉ näù<ç±é +ÉÊhÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ, ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, +vªéié iªééséé úévéòxéé ÉÉ º ÉÒEòÉ úò±é ié ú,] iénâùxéæié ú iªééséò VÉÉMÉÉ Ê úcié ½þÉä<Ç±É : 6 [{É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ={ÉJÉÆb (JÉ) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévéòxéé ªÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, Ê É³ýɱÉ䱪ÉÉ ÉÉʽþiÉÒ É üxé ËEò ÉÉ +xªéléé +ÉÊhÉ º ÉiÉ:±ÉÉ ªÉÉäMªÉ ÉÉ]äõ±É + ÉÒ SÉÉèEò ÉÒ Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú VÉ ú, +ºÉÉ úévéòxéé ÉÉ º ÉäSUôÉ{ÉÚ ÉÇEò ËEò ÉÉ ÉÉ ÉÉÊhÉEò{ÉhÉä Ênù±Éä±ÉÉ xéé½þò + ÉÒ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒSÉÒ, ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, +vªéiééæséò JÉÉjÉÒ ZÉɱÉÒ ié ú, iééä +ºÉÉ úévéòxéé ÉÉ º ÉÒEòÉ úhéé ú xéé½þò.] (4) VÉ ú ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉnùºªÉ, ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ +xéöyéäê É ÉÉªÉ ºÉÉ`ö Ênù ɺÉÉÆSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ÉvªÉä iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ ºÉ ÉÇ ºÉ ÉÉÆxÉÉ +xéö{éîºléié úéê½þ±éé ié ú, ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉºÉ iªééséò VÉÉMÉÉ Ê úcié ½þhÉÚxÉ PÉÉäʹÉiÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ºÉÉ`ö Ênù ɺÉÉÆSÉÉ =CiÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ÉÉäVÉiÉÉxÉÉ, VªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÒ ºÉjÉºÉ ÉÉ{iÉÒ ZÉɱÉä±ÉÒ +ºÉä±É ËEò ÉÉ ±ÉÉMÉÉä{ÉÉ`ö SÉÉ ú Ênù ɺÉÉƽÚþxÉ +ÊvÉEò Eòɳý iéä ié½þeúò É +ºÉä±É, +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɱÉÉ ÉvÉÒ Ê½þ Éä ÉÉiÉ PÉäiɱÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. 02. ºÉnùºªÉi ÉÉ ÉÉ ÉiÉ +{ÉÉjÉiÉÉ.----() BJÉÉnùÒ ªÉCiÉÒ, ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ ÊxÉ Éb ±ÉÒ VÉÉhªÉÉºÉ +ÉÊhÉ iéºéé ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ úé½þhªééºé {ÉÖføÒ±É EòÉ úhééºié É +{ÉÉjÉ ½þÉä<Ç±É :--- (Eò) VÉä ±ÉÉ É{Énù iªéésªéé véé úeòéºé +{ÉÉjÉ Eò úhéé äú xéºé±ªééséä ºÉƺÉnäùxÉä EòɪÉtÉuùÉ äú PÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä +ɽäþ iªéé½úþxé +xªé +ºÉä, ÉÉ úié ºÉ úeòé úsªéé ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É EòÉähÉiÉä½þÒ ±ÉÉ É{Énù ÊiÉxÉä véé úhé Eäò±Éä +ºÉä±É ié ú ; (JÉ) iéò ÉxÉÉäÊ ÉEò±É +ºÉä±É É ºÉIÉ É xªééªéé±éªééeòbú xé ié ÉÒ PÉÉäʹÉiÉ ZÉɱÉä±ÉÒ +ºÉä±É ié ú ; (MÉ) iéò +Ê É ÉÖCiÉ xéénùé ú +ºÉä±É ié ú ; (PÉ) iéò ÉÉ úiééséò xééméê úeò xéºéä±é +lé ÉÉ ÊiÉxÉä º ÉäSUäôxÉä {É úeòòªé näù ÉÉSÉä xééméê úeòi É ºÉÆ{ÉÉÊnù±Éä +ºÉä±É +lé ÉÉ iéò {É úeòòªé näù ÉɱÉÉ Êxɹ`öÉ ËEò ÉÉ < ÉÉxÉ näùhªééºé EòÉähÉiªÉɽþÒ Eò ÉÖ±ÉÒxÉä Érù +ºÉä±É ié ú ; (Ró) iéò ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ +x ɪÉä + ÉÉ ºÉnùºªÉi ÉɺÉÉ`öÒ +{ÉÉjÉ ZÉɱÉÒ +ºÉä±É ié ú,. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉuùÉ ä {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòséé ÉÉMÉ Eò ËEò ÉÉ ÉÉMÉ JÉ ªÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. 2. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉuùÉ äú + ÉÉ BJÉÉtÉ úévªéésªéé ªÉÉ É nùébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 3. Ê ÉÊvÉ ÉÆjÉɱɪÉ, +ÊvɺÉÚSÉxÉÉ Gò. B ò 46/50-ºÉÒ, ÊnùxÉÉÆEò 26 VÉÉxÉä ÉÉ úò ÉÉ úiééséä úévé{éjé, +ºÉÉvÉÉ úhé, <ÆOÉVÉÒ {ÉÞ¹`ö 678 ªÉɺɽþ ÉEòÉÊ ÉiÉ ZÉɱÉä±ÉÉ BEòºÉ ɪÉÉ ÉSUäônùÒ ºÉnùºªÉi É ÉÊiÉ ÉÆvÉEò ÊxÉªÉ É, 950 {ɽþÉ. 4. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉÉ ÉzÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 985 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé ä ÉÚ³ý ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä ( ÉÉSÉÇ, 985 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (iéä½äþêiéºéé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ÉÚ³ý ={É JÉÆb (JÉ) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 6. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä. 35

60 ÉÉMÉ {ÉÉSÉ - ºÉÆPÉ úévªé 36 [º{ɹ]õÒEò úhé.----ªéé JÉÆb ÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé,] BJÉÉnùÒ ªÉCiÉÒ, ºÉÆPÉ úévªééséé ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééséé ÉÆjÉÒ +ɽäþ B Éfø ÉSÉ EòÉ úhééxéä iéò ÉÉ úié ºÉ úeòé úsªéé ËEò ÉÉ + ÉÉ úévªé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É ±ÉÉ É{Énù véé úhé Eò úiéä +ºÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. 2 [(2) BJÉÉnùÒ ªÉCiÉÒ, ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ úé½þhªééºé nù½þé ªÉÉ +xéöºéúséò+x ɪÉä +{ÉÉjÉ +ºÉä±É ié ú, iéò + ÉÉ ºÉnùºªÉi ÉɺÉÉ`öÒ +{ÉÉjÉ ½þÉä<DZÉ.] 3 [03. ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ +{ÉÉjÉiÉä ÉÉ ÉiÉSªÉÉ É xééæ É úò±é ÊxÉhÉǪÉ.----() ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ BJÉÉnùÉ ºÉnùºªÉ, +xéösuäônù 02 SªÉÉ JÉÆb () ÉvªÉä xé ÉÚnù Eäò±É䱪ÉÉ +{ÉÉjÉiÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ +{ÉÉjÉiÉäºÉ +véòxé ZÉɱÉÉ +ɽäþ ËEò ÉÉ EòºÉä ªÉÉ ÉÉ ÉiÉ EòÉähÉiÉɽþÒ É xé =nâù É É±ªÉɺÉ, iééä É xé ÊxÉhÉǪÉÉlÉÇ úé¹]åõ{éiéòeòbä ÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eäò±ÉÉ VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ iªééséé ÊxÉhÉÇªÉ +ÆÊiÉ É +ºÉä±É. (2) + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ É xéé É ú EòÉähÉiÉɽþÒ ÊxÉhÉÇªÉ näùhªéé{éú ÉÔ, úé¹]åõ{éiéò ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÉäMÉÉSÉä ÉiÉ PÉä<Ç±É +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉiÉÉxÉÖºÉÉ ú EÞòiÉÒ Eò úò±é.] 04. +xéösuäônù 99 +x ɪÉä É{ÉlÉ PÉähªÉÉ{ÉÚ ÉÔ ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉ Eò úhªéé{éú ÉÔ +lé ÉÉ {ÉÉjÉ xéºéiééxéé +lé ÉÉ +{ÉÉjÉ ZÉɱªÉÉxÉÆiÉ ú ºlÉÉxÉÉ{ÉzÉ ½þÉähªÉÉ Éqù±É É ÉiÉnùÉxÉ Eò úhªéé Éqù±É ÉɺiÉÒ.----VÉ ú BJÉÉtÉ ªÉCiÉÒxÉä, +xéösuäônù 99 SªÉÉ +É É ªÉEòiÉÉÆSÉä +xéö{éé±éxé Eò úhªéé{éú ÉÔ +lé ÉÉ ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ ºÉnùºªÉi ÉÉºÉ +É{ÉhÉ {ÉÉjÉ xéé½þò ËEò ÉÉ +{ÉÉjÉ ZÉɱÉÉä +ɽþÉäiÉ, ËEò ÉÉ ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùósªéé +xéöºéé ú iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ ºlÉÉxÉÉ{ÉzÉ ½þÉähªÉÉSÉÒ ËEò ÉÉ ÉiÉnùÉxÉ Eò úhªééséò +É{ÉhÉÉºÉ ÉxÉÉ<Ç +ɽäþ, ½äþ ÉɽþÒiÉ +ºÉiÉÉxÉÉ iéºéä Eäò±Éä ié ú, VªÉÉ VªÉÉ Ênù É ÉÒ iéò ªÉCiÉÒ ºlÉÉxÉÉ{ÉzÉ ZÉɱÉÒ +ºÉä±É ËEò ÉÉ ÊiÉxÉä ÉiÉnùÉxÉ Eäò±Éä +ºÉä±É iªéé ÉiªÉäEò Ênù ɺÉÉ Éqù±É {ÉÉSÉ Éä û{éªéä <iécªéé ÉɺiÉÒºÉ iéò {ÉÉjÉ ½þÉä<Ç±É É + ÉÒ ÉɺiÉÒ ºÉÆPÉ úévªéé±éé ªÉähÉä ½þhÉÚxÉ ÉºÉÚ±É Eäò±ÉÒ VÉÉ<DZÉ. ºÉƺÉnù É ÊiÉSÉä ºÉnùºªÉ ªÉÉÆSÉä +ÊvÉEòÉ ú, Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú É =x ÉÖCiÉÒ 05. ºÉƺÉnäùSÉÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½äþ +ÉÊhÉ iªééæséä ºÉnùºªÉ É ºÉÊ ÉiªÉÉ ªÉÉÆSÉä +ÊvÉEòÉ ú, Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú, <iªéénùò.----() ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùò +ÉÊhÉ ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhéé äú ÊxÉªÉ É É ºlÉɪÉÒ +Énäù É ªÉÉÆxÉÉ +véòxé úé½úþxé, ºÉƺÉnäùiÉ ÉɹÉhÉ º ÉÉiÉÆjªÉ +ºÉä±É. (2) ºÉƺÉnäùSÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ ºÉnùºªÉ, ºÉƺÉnäùiÉ ËEò ÉÉ ÊiÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÊ ÉiÉÒiÉ iªééxéä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉCiÉ ªÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ iªééxéä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉiÉnùÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééié EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉÇ ÉɽþÒºÉ {ÉÉjÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò +ÉÊhÉ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ªÉCiÉÒ, ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ úéuùé äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä EòÉähÉiÉɽþÒ +½þ ÉɱÉ, EòÉMÉnù{ÉjÉ, ÉiÉnùÉxÉ ËEò ÉÉ EòÉ ÉEòÉVÉ ÉÞkÉ ªÉÉÆSªÉÉ ÉEòÉ ÉxÉÉ ÉÉ ÉiÉ + ÉÉ ÉEòÉ äú EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉÇ ÉɽþÒºÉ {ÉÉjÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. (3) +xªé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, ºÉƺÉnäùSÉä ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þ +ÉÊhÉ ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉä ºÉnùºªÉ É ºÉÊ ÉiªÉÉ ªÉÉÆSÉä +ÊvÉEòÉ ú, Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú É =x ÉÖCiÉÒ ªÉÉ, ºÉƺÉnäùEòbÚ xé EòɪÉtÉuùÉ äú Éä³ýÉä Éä³ýÒ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É + ÉÉ +ºÉiÉÒ±É +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉEòÉ äú ÊxÉÎ SÉiÉ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, 4 [ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSÉä Eò±É É 5 +Æ É±ÉÉiÉ ªÉähªÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ iªéé, ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ +ÉÊhÉ iªéésªéé ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ +ÉÊhÉ ºÉÊ ÉiªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, VÉ ÉÉ ½þÉäiªÉÉ ié ÉÉSÉ +ºÉiÉÒ±É.] (4) JÉÆb (), (2) É (3) ªÉÉÆSªÉÉ ié úiéönùò, VÉ ÉÉ ºÉƺÉnäùSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ±ÉÉMÉÚ +ɽäþiÉ ié ÉÉSÉ iªéé, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ +ÉvÉÉ äú ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉ ËEò ÉÉ ÊiÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÊ ÉiÉÒiÉ ÉɹÉhÉ Eò úhªééséé É ÊiÉSªÉÉ EòÉ ÉEòÉVÉÉiÉ +xªéléé ÉÉMÉ PÉähªÉÉSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú +ºÉ±É䱪ÉÉ ªÉCiÉÓSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉiÉÒ±É.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉÉ ÉzÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 985 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé ä (2) ªÉÉ +xéösuäônùésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( ÉÉSÉÇ 985 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ½þÉ JÉÆb ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( ÉÉSÉÇ 985 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. +xéösuäônù 03 ½þÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉuùÉ äú (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ) +ÉÊhÉ iªééxéæié ú ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ºÉÖvÉÉ úhªééié ªÉä>ðxÉ É úò±é º É ü{ééié +ɱÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú Ê É ÉÊIÉiÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

61 ( ÉÉMÉ {ÉÉSÉ----ºÉÆPÉ úévªé) ºÉnùºªÉÉÆSÉä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä.----ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉä ºÉnùºªÉ ½äþ, ºÉƺÉnù EòɪÉtÉuùÉ äú Éä³ýÉä Éä³ýÒ ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úò±é +ºÉä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä Ê É³ýhªÉÉºÉ É iªéé ÉÉ ÉiÉ iªéé É ÉÉhÉä ié úiéúnù ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ b ÉäÊ ÉÊxÉ+xÉ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉSªÉÉ EòÉìÎxº]õ]õ Ú+Æ]õ +ºÉå ±ÉÒSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉ±É䱪ÉÉ + ÉÉ nù úéæxéò É + ÉÉ ÉiÉÕ É ú ÉkÉä Ê É³ýhªÉÉºÉ ½þCEònùÉ ú +ºÉiÉÒ±É. ÉèvÉÉÊxÉEò EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ 07. Ê ÉvÉäªÉEäò ɺiÉÖiÉ Eò úhéä É {ÉÉÊ úié Eò úhéä ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ ié úiéönùò.----() véxé Ê ÉvÉäªÉEäò É +xªé Ê ÉkÉÒªÉ Ê ÉvÉäªÉEäò ªÉÉÆ ÉÉ ÉiÉ, +xéösuäônù 09 É 7 SªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉ Ê ÉvÉäªÉEòÉSÉÉ ÉÉ Æú É ½þÉä>ð ÉEäò±É. (2) +xéösuäônù 08 É 09 SªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, ºÉƺÉnäùSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÒ BJÉÉnäù Ê ÉvÉäªÉEò, ºÉÖvÉÉ úhéäê É ÉÉªÉ ËEò ÉÉ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÉ ºÉÆ ÉiÉ ZÉɱªÉÉ +ºÉiÉÒ±É + ÉÉSÉ ºÉÖvÉÉ úhééæºé½þ, ºÉÆ ÉiÉ Eäò±ªÉÉJÉä úòvé nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÒ iéä {ÉÉÊ úié Eäò±Éä +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (3) ºÉƺÉnäù ÉvªÉä ɱÉÆÊ ÉiÉ +ºÉ±Éä±Éä Ê ÉvÉäªÉEò, ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSÉÒ ºÉjÉºÉ ÉÉ{iÉÒ ZÉɱªÉÉEòÉ úhééxéä ªÉ{ÉMÉiÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. (4) úévªéºé ÉäiÉ É±ÉÆÊ ÉiÉ +ºÉ±Éä±Éä VÉä Ê ÉvÉäªÉEò ±ÉÉäEòºÉ ÉäxÉä {ÉÉÊ úié Eäò±Éä±Éä xéºéä±é iéä Ê ÉvÉäªÉEò, ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉä Ê ÉºÉVÉÇxÉ ZÉɱÉä +ºÉiÉÉ ªÉ{ÉMÉiÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. (5) VÉä Ê ÉvÉäªÉEò ±ÉÉäEòºÉ ÉäiÉ É±ÉÆÊ ÉiÉ +ºÉä±É, ËEò ÉÉ VÉä ±ÉÉäEòºÉ ÉäEòbÚ xé {ÉÉÊ úié ½þÉä>ðxÉ úévªéºé ÉäiÉ É±ÉÆÊ ÉiÉ +ºÉä±É iéä Ê ÉvÉäªÉEò, ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉä Ê ÉºÉVÉÇxÉ ZÉɱÉä +ºÉiÉÉ, +xéösuäônù 08 SªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé ªÉ{ÉMÉiÉ ½þÉä<DZÉ. 08. Ê É ÉÊIÉiÉ ÉEò úhéò nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSÉÒ ºÉƪÉÖCiÉ Éè`öEò.----() VÉ ú BJÉÉnäù Ê ÉvÉäªÉEò BEòÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉxÉä {ÉÉÊ úié Eò üxé nöùºé-ªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉEòbä {ÉÉ`ö ɱªÉÉxÉÆiÉ ú,----- (Eò) iéä Ê ÉvÉäªÉEò nöùºé-ªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉxÉä äò]õé³ý±éä ié ú ; ËEò ÉÉ (JÉ) Ê ÉvÉäªÉEòÉiÉ Eò úé ɪÉÉSªÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéäºéæ ÉÆvÉÒ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSÉÉ +JÉä ú ÉiÉ Éänù ZÉɱÉÉ +ºÉä±É ié ú ; ËEò ÉÉ (MÉ) nöùºé-ªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þɱÉÉ Ê ÉvÉäªÉEò Ê É³ýɱªÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ iéä Ê ÉvÉäªÉEò iªééæsªééeòbú xé {ÉÉÊ úié xé ½þÉäiÉÉ ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉƽÚþxÉ +ÊvÉEò Eòɳý ±ÉÉä]õ±ÉÉ ié ú, ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉä Ê ÉºÉVÉÇxÉ ZÉɱªÉÉ EòÉ úhééxéä Ê ÉvÉäªÉEò ªÉ{ÉMÉiÉ ZÉɱÉä xéºéä±é ié ú, Ê ÉvÉäªÉEòÉ É ú Ê ÉSÉÉ úê É É ÉÇ Eò úhªéésªéé É iªéé É ú ÉiÉnùÉxÉ Eò úhªéésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, BEò ºÉƪÉÖCiÉ Éè`öEò É ú ÉhªÉÉºÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÉ +Ê ÉÊxÉ ÉÆÊjÉiÉ Eò úhªééséé +É{ɱÉÉ =qäù É úé¹]åõ{éiéò, ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSÉÒ Éè`öEò SÉɱÉÚ +ºÉ±ªÉÉºÉ ºÉÆnäù ÉÉuùÉ äú, ËEò ÉÉ Éè`öEò SÉɱÉÚ xéºé±ªééºé VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú, iªééæxéé +ÊvɺÉÚÊSÉiÉ Eò ü ÉEäò±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ªÉÉ JÉÆb ÉiÉÒ±É EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ, véxé Ê ÉvÉäªÉEòÉºÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. (2) JÉÆb () ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±Éä±ÉÉ +ºÉÉ ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉÆSÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ÉÉäVÉiÉÉxÉÉ iªéé ÉvªÉä, VªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ iªéé JÉÆb ÉSªÉÉ ={ÉJÉÆb (MÉ) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÒ ºÉjÉºÉ ÉÉ{iÉÒ ZÉɱÉä±ÉÒ +ºÉä±É ËEò ÉÉ ±ÉÉMÉÉä{ÉÉ`ö SÉÉ ú½úþxé +ÊvÉEò Ênù ÉºÉ iéä ié½þeúò É ZÉɱÉä +ºÉä±É, +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɱÉÉ ÉvÉÒ Ê½þ Éä ÉÉiÉ PÉäiɱÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (3) úé¹]åõ{éiéòxéä JÉÆb () +x ɪÉä ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÉ ºÉƪÉÖCiÉ Éè`öEò É ú ÉhªÉÉºÉ +Ê ÉÊxÉ ÉÆÊjÉiÉ Eò úhªééséé +É{ɱÉÉ =qäù É +ÊvɺÉÚÊSÉiÉ Eäò±ÉÉ +ºÉä±É ié ú, EòÉähÉiÉä½þÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þ iªéé Ê ÉvÉäªÉEòÉSÉä EòÉ É {ÉÖfäø SÉÉ±É ÉhÉÉ ú xéé½þò, {ÉhÉ, úé¹]åõ{éiéò, iªééxéä +ÊvɺÉÚÊSÉiÉ Eäò±ªÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉxÉÆiÉ ú Eäò ½þɽþÒ, iªééxéä iªééié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉEò úiéé ºÉƪÉÖCiÉ Éè`öEò É ú ÉhªÉÉºÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÉ +Ê ÉÊxÉ ÉÆÊjÉiÉ Eò ü ÉEäò±É É iªééxéä iéºéä Eäò±ªÉÉºÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½äþ iénâùxéöºéé ú Éè`öEò É ú ÉiÉÒ±É. (4) VÉ ú, ªÉÉ nùéäxé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSªÉÉ ºÉƪÉÖCiÉ Éè`öEòÒiÉ ºÉÆ ÉiÉ ZÉɱÉ䱪ÉÉ +ºÉiÉÒ±É + ÉÉ EòɽþÒ ºÉÖvÉÉ úhéé +ºÉ±ªÉɺÉ, iªéé ºÉÖvÉÉ úhééæºé½þ iéä Ê ÉvÉäªÉEò, nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSªÉÉ ={ÉκlÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ É ÉiÉnùÉxÉ Eò úhéé-ªéé ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉäSªÉÉ É½Öþ ÉiÉÉxÉä {ÉÉÊ úié ZÉɱÉä ié ú, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, iéä nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÒ {ÉÉÊ úié Eäò±Éä +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<DZÉ:

62 {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ºÉƪÉÖCiÉ Éè`öEòÒiÉ----- ( ÉÉMÉ {ÉÉSÉ----ºÉÆPÉ úévªé) (Eò) iéä Ê ÉvÉäªÉEò BEòÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉEòbÚ xé {ÉÉÊ úié ZÉɱÉä±Éä +ºÉÚxÉ nöùºé-ªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆEòbÚ xé ºÉÖvÉÉ úhéæéºé½þ {ÉÉÊ úié ZÉɱÉä±Éä xéºéä±é +ÉÊhÉ VÉälÉä iªééséé ÉÉ Æú É ZÉɱÉÉ iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉEòbä {É úié {ÉÉ`ö ÉhªÉÉiÉ +ɱÉä xéºéä±é ié ú, Ê ÉvÉäªÉEò {ÉÉÊ úié ½þÉähªÉÉEò úiéé ZÉɱÉ䱪ÉÉ Ê É±ÉÆ ÉÉ ÉÖ³äý Ê ÉvÉäªÉEòÉiÉ VªÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhéä +É É ªÉEò ZÉɱÉä +ºÉä±É + ÉÉ EòɽþÒ ºÉÖvÉÉ úhéé +ºÉ±ªÉɺÉ, iªéé½úþxé +xªé EòÉähÉiÉÒ½þÒ ºÉÖvÉÉ úhéé Ê ÉvÉäªÉEòɱÉÉ ÉºiÉÉÊ ÉiÉ Eäò±ÉÒ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò ; (JÉ) VÉ ú iéä Ê ÉvÉäªÉEò ªÉÉ É ÉÉhÉä {ÉÉÊ úié ½þÉä>ðxÉ {É úié {ÉÉ`ö ɱÉä MÉä±Éä +ºÉä±É ié ú, Ê ÉvÉäªÉEòÉiÉ Eäò ɳý {ÉÚ ÉÉæCiÉ + ÉÉSÉ ºÉÖvÉÉ úhéé É VªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSÉä ÉiÉèCªÉ ZÉɱÉä xéºéä±é + ÉÉ ÉÉ ÉÓ ÉÒ ºÉÆ Érù + ÉÉ +xªé ºÉÖvÉÉ úhéé ɺiÉÉÊ ÉiÉ Eäò±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É ; +ÉÊhÉ ªÉÉ JÉÆb É+x ɪÉä EòÉähÉiªÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéé OÉÉÁ +ɽäþiÉ iªééºéæ ÉÆvÉÒ, +vªéiéºlééxéò +ºÉ±É䱪ÉÉ ªÉCiÉÒSÉÉ ÊxÉhÉÇªÉ +ÆÊiÉ É +ºÉä±É. (5) ºÉƪÉÖCiÉ Éè`öEò É ú ÉhªÉÉEò úiéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÉ +Ê ÉÊxÉ ÉÆÊjÉiÉ Eò úhªééséé +É{ɱÉÉ =qäù É úé¹]åõ{éiéòxéä +ÊvɺÉÚÊSÉiÉ Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú, ÉvªÉÆiÉ úò ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉä Ê ÉºÉVÉÇxÉ ZÉɱÉä +ºÉä±É ié úò½þò, ªÉÉ +xéösuäônùé+x ɪÉä ºÉƪÉÖCiÉ Éè`öEò É ú ÉiÉÉ ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ iéòié Ê ÉvÉäªÉEò {ÉÉÊ úié Eò úiéé ªÉä<DZÉ. 09. véxé Ê ÉvÉäªÉEòÉÆ ÉÉ ÉiÉ Ê É Éä¹É EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ.----() véxé Ê ÉvÉäªÉEò úévªéºé ÉäiÉ ÉºiÉÖiÉ Eäò±Éä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (2) ±ÉÉäEòºÉ ÉäxÉä véxé Ê ÉvÉäªÉEò {ÉÉÊ úié Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú, iéä úévªéºé ÉäEòbä ÊiÉSªÉÉ Ê É òé ú ÉÓEò úiéé {ÉÉ`ö ɱÉä VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ iéä Ê ÉvÉäªÉEò Ê É³ýɱªÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ SÉÉènùÉ Ênù ɺÉÉÆSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒSªÉÉ +ÉiÉ, úévªéºé ÉÉ +É{ɱªÉÉ Ê É òé ú ÉӺɽþ iéä ±ÉÉäEòºÉ ÉäEòbä {É úié {ÉÉ`ö ÉÒ±É É iénâùxéæié ú, ±ÉÉäEòºÉ Éä±ÉÉ úévªéºé ÉäSªÉÉ ºÉ ÉÇ ËEò ÉÉ iªééæ{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê É òé ú ÉÒ º ÉÒEòÉ úiéé ªÉäiÉÒ±É ËEò ÉÉ äò]õé³ýiéé ªÉäiÉÒ±É. (3) VÉ ú ±ÉÉäEòºÉ ÉäxÉä, úévªéºé ÉäSªÉÉ Ê É òé ú ÉÓ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê É òé ú ÉÒ º ÉÒEòÉ ú±ªéé ié ú, véxé Ê ÉvÉäªÉEò, úévªéºé ÉäxÉä Ê É òé úºé Eäò±É䱪ÉÉ É ±ÉÉäEòºÉ ÉäxÉä º ÉÒEòÉ ú±é䱪éé ºÉÖvÉÉ úhééæºé½þ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÒ {ÉÉÊ úié Eäò±Éä +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<DZÉ. (4) VÉ ú ±ÉÉäEòºÉ ÉäxÉä úévªéºé ÉäSªÉÉ Ê É òé ú ÉÓ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê É òé ú ÉÒ º ÉÒEòÉ ú±ªéé xéé½þòié ié ú, véxé Ê ÉvÉäªÉEò, ±ÉÉäEòºÉ ÉäxÉä VɺÉä {ÉÉÊ úié Eäò±Éä ½þÉäiÉä ié ÉÉSÉ º É ü{ééié, úévªéºé ÉäxÉä Ê É òé úºé Eäò±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÖvÉÉ úhéäê É ÉÉªÉ iéä nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÒ {ÉÉÊ úié Eäò±Éä +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<DZÉ. (5) VÉ ú ±ÉÉäEòºÉ ÉäxÉä {ÉÉÊ úié Eäò±Éä±Éä É úévªéºé ÉäEòbä ÊiÉSªÉÉ Ê É òé ú ÉÓEò úiéé {ÉÉ`ö ɱÉä±Éä véxé Ê ÉvÉäªÉEò, =CiÉ SÉÉènùÉ Ênù ɺÉÉÆSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒSªÉÉ +ÉiÉ, ±ÉÉäEòºÉ ÉäEòbä {É úié {ÉÉ`öÊ ÉhªÉÉiÉ +ɱÉä xéé½þò ié ú, =CiÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ɱªÉÉ É ú, iéä ±ÉÉäEòºÉ ÉäxÉä VɺÉä {ÉÉÊ úié Eäò±Éä ½þÉäiÉä ié ÉÉ º É ü{ééié nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÒ {ÉÉÊ úié Eäò±Éä +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<DZÉ. 0. véxé Ê ÉvÉäªÉEäò ªÉÉÆSÉÒ ªÉÉJªÉÉ.----() ªÉÉ ÉEò úhéésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, BJÉÉtÉ Ê ÉvÉäªÉEòÉiÉ Eäò ɳý {ÉÖføÒ±É ºÉ ÉÇ ËEò ÉÉ iªééæ{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÓ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ié úiéönùò +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉiÉÒ±É ié ú, iéä véxé Ê ÉvÉäªÉEò +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<DZÉ, iªéé ÉÉ ÉÒ + ÉÉ----- (Eò) EòÉähÉiÉɽþÒ Eò ú ÉºÉ ÉhÉä, iééä úqù Eò úhéä, iééä ÉÉ ò Eò úhéä, iªééié äò ú òé ú Eò úhéä ËEò ÉÉ iªééséä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhéä ; (JÉ) ÉÉ úié ºÉ úeòé úxéä {ÉèºÉÉ EòVÉÉÇ>ð PÉähÉä, ËEò ÉÉ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ½þ ÉÒ näùhéä ªÉÉÆSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ +lé ÉÉ ÉÉ úié ºÉ úeòé úxéä {ÉiEò ú±é䱪éé, ËEò ÉÉ {ÉiEò úé ɪÉÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉkÉÒªÉ +É ÉÆvÉxÉÉÆ ÉÉ ÉiÉSªÉÉ EòɪÉtÉSÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé ; 38

63 39 ( ÉÉMÉ {ÉÉSÉú----ºÉÆPÉ úévªé) (MÉ) ÉÉ úiééséé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ ËEò ÉÉ +ÉEòκ ÉEòiÉÉ ÊxÉvÉÒ ªÉÉÆSÉÒ +Ê É úiéé Eò úhéä, + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÊxÉvÉÒiÉ {Éè ÉÉÆSÉÉ É úhéé Eò úhéä ËEò ÉÉ iªééiéúxé {ÉèºÉä EòÉføhÉä ; (PÉ) ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÒ±É {Éè ÉÉÆSÉä Ê ÉÊxɪÉÉäVÉxÉ ; (Ró) EòÉähÉiÉɽþÒ JÉSÉÇ ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ú ÉÉÊ úié +ºÉ±Éä±ÉÉ JÉSÉÇ ½þhÉÚxÉ PÉÉäʹÉiÉ Eò úhéä, ËEò ÉÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ JÉSÉÉÇSÉÒ úceò É ÉÉfø ÉhÉä ; (SÉ) ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒSªÉÉ ËEò ÉÉ ÉÉ úiéésªéé ±ÉÉäEò±ÉäJªÉÉSªÉÉ JÉÉiÉÒ {Éè ÉÉÆSÉÒ +É ÉEò ËEò ÉÉ + ÉÉ {Éè ÉÉÆSÉÒ +Ê É úiéé ËEò ÉÉ VÉÉ ÉEò +lé ÉÉ ºÉÆPÉ úévªééséò ËEò ÉÉ BJÉÉtÉ úévªééséò ±ÉäJÉÉ{É úòiéé ; ËEò ÉÉ (Uô) ={ÉJÉÆb (Eò) iéä (SÉ) ªÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒ±ÉÉ +ÉxÉÖ¹ÉÆÊMÉEò +ºÉ±Éä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ É. (2) BJÉÉnäù Ê ÉvÉäªÉEò ½äþ, næùb ËEò ÉÉ +xªé pù ªÉ ÉɺiÉÒ ÉºÉ ÉhªÉÉEò úiéé +lé ÉÉ ±ÉɪɺÉxÉ òòséò ËEò ÉÉ Ênù±É䱪ÉÉ ºÉä Éä Éqù±ÉSªÉÉ òòséò ÉÉMÉhÉÒ ËEò ÉÉ É úhéé Eò úhªééeò úiéé ié úiéúnù Eò úiéä, Eäò ɳý B Éfø ÉSÉ EòÉ úhééxéä, +lé ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºlÉÉÊxÉEò ÉÉÊvÉEò úhééxéä ËEò ÉÉ ÊxÉEòɪÉÉxÉä ºlÉÉÊxÉEò ɪÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé EòÉähÉiÉɽþÒ Eò ú ɺÉÊ ÉhÉä, iééä úqù Eò úhéä, iééä ÉÉ ò Eò úhéä, iªééié äò ú òé ú Eò úhéä ËEò ÉÉ iªééséä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhéä ªÉÉEò úiéé ié úiéúnù Eò úiéä, B Éfø ÉSÉ EòÉ úhééxéä iéä véxé Ê ÉvÉäªÉEò +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (3) BJÉÉnäù Ê ÉvÉäªÉEò ½äþ, véxé Ê ÉvÉäªÉEò +ɽäþ ËEò ÉÉ xéé½þò +ºÉÉ É xé =nâù É É±ªÉÉºÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäSªÉÉ +vªéiééséé iªéé É úò±é ÊxÉhÉÇªÉ +ÆÊiÉ É +ºÉä±É. (4) ÉiªÉäEò véxé Ê ÉvÉäªÉEò, +xéösuäônù 09 +x ɪÉä úévªéºé ÉäEòbä {ÉÉ`ö ÉhªÉÉiÉ ªÉä<Ç±É iéä ½þÉ É +xéösuäônù +x ɪÉä úé¹]åõ{éiéòºé, iªéésªéé +xéö ÉiÉÒEò úiéé ºÉÉnù ú Eò úhªééié ªÉä<Ç±É iéä ½þÉ, iéä véxé Ê ÉvÉäªÉEò +ɽäþ, +ºÉä ±ÉÉäEòºÉ ÉäSªÉÉ +vªéiéésªéé º ÉÉIÉ úòséä É ÉÉhÉ{ÉjÉ iªéé É ú {ÉÞ¹`öÉÆÊEòiÉ Eäò±Éä±Éä +ºÉä±É.. Ê ÉvÉäªÉEòÉºÉ +xéö ÉiÉÒ.----ºÉƺÉnäùSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆEòbÚ xé Ê ÉvÉäªÉEò {ÉÉÊ úié ZÉɱÉä±Éä +ºÉä±É iéä ½þÉ, iéä úé¹]åõ{éiéòºé ºÉÉnù ú Eäò±Éä VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ úé¹]åõ{éiéò, BEòiÉ ú +É{ÉhÉ iªéé Ê ÉvÉäªÉEòÉºÉ +xéö ÉiÉÒ näùié +ɽþÉäiÉ +ºÉä ËEò ÉÉ iªééºé +xéö ÉiÉÒ näùhªééséä úéäjéúxé `äö ÉÒiÉ +ɽþÉäiÉ +ºÉä PÉÉäʹÉiÉ Eò úò±é : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, úé¹]åõ{éiéòºé +xéö ÉiÉÒEò úiéé Ê ÉvÉäªÉEò ºÉÉnù ú Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú, iéä véxé Ê ÉvÉäªÉEò xéºé±ªééºé, ÉCªÉ ÊiÉiÉCªÉÉ ±É ÉEò ú, iªéé±éé iéä Ê ÉvÉäªÉEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆEòbä ºÉÆnäù Éɺɽþ {É úié {ÉÉ`ö ÉÚxÉ Ê ÉxÉÆiÉÒ Eò úiéé ªÉä<Ç±É EòÒ, iªééæxéò iªéé Ê ÉvÉäªÉEòÉSÉÉ ËEò ÉÉ iªééiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ ié úiéönùóséé äò úê ÉSÉÉ ú Eò úé ÉÉ +ÉÊhÉ Ê É Éä¹ÉiÉ:, iééä +É{ɱªÉÉ ºÉÆnäù ÉÉiÉ VªÉÉÆSÉÒ Ê É òé úºé Eò úò±é + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÖvÉÉ úhéé ɺiÉÖiÉ Eò úhªéésªéé <¹]õiÉäSÉÉ Ê ÉSÉÉ ú Eò úé ÉÉ +ÉÊhÉ Ê ÉvÉäªÉEò ªÉÉ É ÉÉhÉä {É úié {ÉÉ`ö ɱÉä VÉÉ<Ç±É iéä ½þÉ, ºÉ ÉÉMÉÞ½äþ iªéé Ê ÉvÉäªÉEòÉ É ú iénâùxéöºéé ú äò úê ÉSÉÉ ú Eò úiéò±é +ÉÊhÉ VÉ ú iéä Ê ÉvÉäªÉEò, ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéäºé½þ ËEò ÉÉ iªééê ÉxÉÉ {ÉÖx½þÉ {ÉÉÊ úié Eäò±Éä +ÉÊhÉ úé¹]åõ{éiéòºé +xéö ÉiÉÒEò úiéé ºÉÉnù ú Eäò±Éä ié ú, úé¹]åõ{éiéò iªééºé +xéö ÉiÉÒ näùhªééséä úéäjéúxé `äö ÉhÉÉ ú xéé½þò. Ê ÉkÉÒªÉ ÉÉ ÉÓ ÉvÉÒ±É EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ 2. ÉÉ̹ÉEò Ê ÉkÉÒªÉ Ê É É úhé{éjé.---() úé¹]åõ{éiéò, ÉiªÉäEò Ê ÉkÉÒªÉ É¹ÉÉÇ ÉÉ ÉiÉ, ÉÉ úié ºÉ úeòé úséò iªéé ɹÉÉÇ{ÉÖ úiéò +ÆnùÉÊVÉiÉ VÉ ÉÉ É JÉSÉÇ ªÉÉÆSÉä, ÉÉ̹ÉEò Ê ÉkÉÒªÉ Ê É É úhé{éjé ½þhÉÚxÉ ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉ ÊxÉnæùÊ É±Éä±Éä Ê É É úhé{éjé ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆºÉ ÉÉä ú `äö ÉhªÉÉSÉÒ ªÉ ɺlÉÉ Eò úò±é. (2) ÉÉ̹ÉEò Ê ÉkÉÒªÉ Ê É É úhé{éjé Ênù±É䱪ÉÉ JÉSÉÉÇSªÉÉ +ÆnùÉVÉ{ÉjÉEòÉ ÉvªÉä---- (Eò) ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ú ÉÉÊ úié +ºÉ±Éä±ÉÉ JÉSÉÇ ½þhÉÚxÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉxÉä ÉÌhɱÉä±ÉÉ JÉSÉÇ ÉÉMÉ ÉhªÉÉEò úiéé +É É ªÉEò +ºÉ±É䱪ÉÉ úeò ÉÉ ; +ÉÊhÉ (JÉ) VÉÉä JÉSÉÇ ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ Eò úé ɪÉÉSÉÉ +ºÉä ɺiÉÉÊ ÉiÉ Eäò±Éä +ºÉä±É, +ºÉÉ +xªé JÉSÉÇ ÉÉMÉ ÉhªÉÉEò úiéé +É É ªÉEò +ºÉ±É䱪ÉÉ úeò ÉÉ, ÉäMÉ ÉäMɳ É nùéjé ÉhªÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ É½þºÉÖ±ÉÒ ±ÉäJªÉÉ É úò±é JÉSÉÇ +xªé JÉSÉÉǽÚþxÉ ÉäMɳýÉ nùéjéê ÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ.

64 ( ÉÉMÉ {ÉÉSÉú----ºÉÆPÉ úévªé) 40 (3) {ÉÖføÒ±É JÉSÉÇ, ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ú ÉÉÊ úié +ºÉÉ JÉSÉÇ +ºÉä±É :----- (Eò) úé¹]åõ{éiéòsªéé Ê ÉkÉ±É véò É ÉkÉä +ÉÊhÉ iªéésªéé {ÉnùɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉÉ +xªé JÉSÉÇ ; (JÉ) úévªéºé ÉäSÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ É ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ +ÉÊhÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉÉ +vªéié É ={ÉÉvªÉIÉ ªÉÉÆSÉä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä ; (MÉ) ÉÉ úié ºÉ úeòé ú VªÉÉÆSªÉÉ Éqù±É nùéªéò +ɽäþ +ºÉä, ªÉÉVÉ, EòVÉÇÊxÉ ÉÉ úhé ÊxÉvÉÒ +ÉEòÉ ú É Ê É ÉÉäSÉxÉ +ÉEòÉ ú +ÉEòÉ ú +ÉÊhÉ EòVÉÉÇSÉÒ = ÉÉ ºÉä ÉÉ É Ê É ÉÉäSÉxÉ ªÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÒSÉÉ +xªé JÉSÉÇ ; (PÉ) (BEò) ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉÆxÉÉ ËEò ÉÉ iªééæsªéé ÉÉ ÉiÉ té ɪÉÉSÉä ÉäiÉxÉ, ÉkÉä +ÉÊhÉ ÊxÉ ÉÞÊkÉ ÉäiÉxÉ, (nùéäxé) äòb ú±é xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉÆxÉÉ ËEò ÉÉ iªééæsªéé ÉÉ ÉiÉ té ɪÉÉSÉä ÊxÉ ÉÞÊkÉ ÉäiÉxÉ, (iéòxé) ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ IÉäjÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ +ÊvÉEòÉÊ úiéé ÉÉ{É úhéé-ªéé + ÉÉ, +lé ÉÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ EòÉähÉiªÉɽþÒ Éä³ýÒ [ b ÉäÊ ÉÊxÉ+xÉ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉSªÉÉ MÉ ½þxÉǺÉÇ ÉÉäÎ ½þxºÉ ÉvªÉä ] ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ IÉäjÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ VªÉÉxÉä +ÊvÉEòÉÊ úiéé ÉÉ{É ú±éò ½þÉäiÉÒ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉÆxÉÉ ËEò ÉÉ iªééæsªéé ÉÉ ÉiÉ té ɪÉÉSÉä ÊxÉ ÉÞÊkÉ ÉäiÉxÉ ; (Ró) ÉÉ úiééséé ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò ªÉÉºÉ ËEò ÉÉ iªéésªéé ÉÉ ÉiÉ té ɪÉÉSÉä ÉäiÉxÉ, ÉkÉä +ÉÊhÉ ÊxÉ ÉÞÊkÉ ÉäiÉxÉ ; (SÉ) EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééséé ËEò ÉÉ ±É ÉÉnù xªééªééêvéeò úhééséé EòÉähÉiÉɽþÒ xªééªéêxéhéçªé, ½ÖþEÚò ÉxÉÉ ÉÉ +lé ÉÉ ÊxÉ ÉÉb É ªÉÉÆSÉÒ {ÉÚiÉÔ Eò úhªééºé +É É ªÉEò +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úeò ÉÉ ; (Uô) VÉÉä JÉSÉÇ ªÉÉ É ÉÉhÉä ÉÉÊ úié +ºÉ±ªÉÉSÉä ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉuùÉ äú +lé ÉÉ ºÉƺÉnäùxÉä EòɪÉtÉuùÉ äú PÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä +ºÉä±É +ºÉÉ +xªé EòÉähÉiÉɽþÒ JÉSÉÇ. 3. +ÆnùÉVÉ{ÉjÉEòÉ ÉÉ ÉiÉ ºÉƺÉnäùiÉÒ±É EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ.----() +ÆnùÉVÉ{ÉjÉEòÉÆ{ÉèEòÒ VÉä ÉføÉ ÉÉMÉ, ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ú ÉÉÊ úié +ºÉ±É䱪ÉÉ JÉSÉÉÇ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉä±É iéä ÉføÉ ÉÉMÉ ºÉƺÉnäùSªÉÉ ÉiÉÉºÉ ]õéeò±éé VÉÉhÉÉ ú xéé½þò, {ÉhÉ ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉ VªÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÆnùÉVÉ{ÉjÉEòÉ É úò±é SÉSÉæºÉ ªÉÉ JÉÆb ÉiÉÒ±É EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ ÉÊiÉ ÉÆvÉ Eò úhéé úò +ɽäþ, +ºÉÉ ÊiÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (2) =CiÉ +ÆnùÉVÉ{ÉjÉEòÆÉ{ÉèEòÒ VÉä ÉføÉ ÉÉMÉ +xªé JÉSÉÉÇ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉä±É iéä ÉføÉ ÉÉMÉ, +xéönùéxééléç ÉÉMÉhªÉÉÆSªÉÉ ü{ééxéä ±ÉÉäEòºÉ Éä±ÉÉ ºÉÉnù ú Eäò±ÉÉ VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäºÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉhÉÒºÉ +xéö ÉiÉÒ näùhªééséé ËEò ÉÉ +xéö ÉiÉÒ xééeòé úhªééséé ËEò ÉÉ iéòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ úeò ÉäiÉ Eò{ÉÉiÉ Eò üxé iªéé ÉÉMÉhÉÒºÉ +xéö ÉiÉÒ näùhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É. (3) EòÉähÉiÉÒ½þÒ +xéönùéxééléç ÉÉMÉhÉÒ úé¹]åõ{éiéòséò Ê É òé úºé +ºÉ±ªÉÉJÉä úòvé Eäò±ÉÒ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. 4. Ê ÉÊxɪÉÉäVÉxÉ Ê ÉvÉäªÉEäò.----() ±ÉÉäEòºÉ ÉäxÉä, +xéösuäônù 3 +x ɪÉä +xéönùéxéä ÉÆVÉÚ ú Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú, ½þÉä<Ç±É ÊiÉiÉCªÉÉ ±É ÉEò ú,----- (Eò) ±ÉÉäEòºÉ ÉäxÉä ªÉÉ É ÉÉhÉä ÉÆVÉÚ ú Eäò±Éä±ÉÒ +xéönùéxéä ; +ÉÊhÉ (JÉ) ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ú ÉÉÊ úié +ºÉ±Éä±ÉÉ, {ÉhÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, ºÉƺÉnäùºÉ ÉÉä ú +MÉÉänù ú `äö ɱÉ䱪ÉÉ Ê É É úhé{éjééié nùéjé ɱÉ䱪ÉÉ JÉSÉÉǽÚþxÉ VÉÉä +ÊvÉEò +ºÉhÉÉ ú xéé½þò +ºÉÉ JÉSÉÇ, ÉÉMÉ ÉhªÉɺÉÉ`öÒ +É É ªÉEò +ºÉ±É䱪ÉÉ ºÉ ÉÇ {Éè ÉÉÆSÉä ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ Ê ÉÊxɪÉÉäVÉxÉ Eò úhªééséò ié úiéúnù Eò úhªééºéé`öò BEò Ê ÉvÉäªÉEò ɺiÉÖiÉ Eäò±Éä VÉÉ<DZÉ. (2) VªÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéäsªéé {ÉÊ úhéé ÉÒ ªÉÉ É ÉÉhÉä ÉÆVÉÚ ú Eò úhªééié +ɱÉ䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +xéönùéxééséò úceò É Eò ÉÒ+ÊvÉEò ½þÉä<Ç±É ËEò ÉÉ iªééæsªéé {ÉÚ ÉÉæÊqù¹]õÉiÉ äò ú òé ú ½þÉä<Ç±É ËEò ÉÉ ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ú ÉÉÊ úié Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ JÉSÉÉÇSÉÒ úceò É Eò ÉÒ+ÊvÉEò ½þÉä<Ç±É + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ºÉÖvÉÉ úhéé, ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéä½þéå{éäeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉvÉäªÉEòɱÉÉ ÉºiÉÉÊ ÉiÉ Eäò±ÉÒ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò +ÉÊhÉ ªÉÉ. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòséé ÉÉMÉ Eò ªÉÉiÉ =±±ÉäÊJɱÉ䱪ÉÉ BJÉÉtÉ úévªéésªéé iéiºlééxéò +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉÉÆiÉÉiÉ ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. BSÉ

65 ( ÉÉMÉ {ÉÉSÉ ºÉÆPÉ úévªé) 4 JÉÆb Éx ɪÉä BJÉÉnùÒ ºÉÖvÉÉ úhéé +OÉÉÁ +ɽäþ ËEò ÉÉ EòºÉä ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÉiÉ, +vªéiéºlééxéò +ºÉhÉÉ-ªÉÉ ªÉCiÉÒSÉÉ ÊxÉhÉÇªÉ +ÆÊiÉ É +ºÉä±É. (3) +xéösuäônù 5 É 6 ªÉÉÆSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, ªÉÉ +xéösuäônùésªéé ié úiéönùósªéé +xéöºéé ú {ÉÉÊ úié ZÉɱÉ䱪ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú Ê ÉÊxɪÉÉäVÉxÉ Eäò±Éä +ºÉ±ªÉÉJÉä úòvé, ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ EòÉähÉiÉɽþÒ {ÉèºÉÉ EòÉfø±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. 5. {ÉÚ úeò, +ÊiÉÊ úcié ËEò ÉÉ +ÊvÉEò +xéönùéxéä. () VÉ ú,---- (Eò) +xéösuäônù 4 SªÉÉ ié úiéönùósªéé +xéöºéé ú Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú, SÉɱÉÚ Ê ÉkÉÒªÉ É¹ÉÉÇiÉ BJÉÉtÉ Ê ÉÊ É¹]õ ºÉä ÉäEò úiéé JÉSÉÇ Eò úé ɪÉÉSÉÒ ½þhÉÚxÉ ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eäò±Éä±ÉÒ úceò É, iªéé ɹÉÉÇSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEò iéé +{ÉÖ úò +ºÉ±ªÉÉSÉä +Éfø³ÚýxÉ +ɱÉä ié ú, +lé ÉÉ SÉɱÉÚ Ê ÉkÉÒªÉ É¹ÉÉÇSªÉÉ ÉÉ̹ÉEò Ê ÉkÉÒªÉ Ê É É úhé{éjééié {ÉÚ ÉÇEòα{ÉiÉ xéºé±é䱪éé BJÉÉtÉ xé ÉÒxÉ ºÉä ÉäEò úiéé {ÉÚ úeò ËEò ÉÉ +ÊiÉÊ úcié JÉSÉÉÇSÉÒ iªéé ɹÉÉÇiÉ MÉ úvé =nâù É É±ÉÒ +ºÉä±É ié ú, ËEò ÉÉ (JÉ) BJÉÉtÉ Ê ÉkÉÒªÉ É¹ÉÉÇiÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉä Éä É ú iªéé ºÉä ÉäEò úiéé É iªéé ɹÉÉǺÉÉ`öÒ ÉÆVÉÚ ú Eäò±É䱪ÉÉ úeò Éä½ÚþxÉ EòɽþÒ +ÊvÉùEò {ÉèºÉÉ JÉSÉÇ ZÉɱÉÉ +ºÉä±É ié ú, úé¹]åõ{éiéò, ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆºÉ ÉÉä ú iªéé JÉSÉÉÇSÉÒ +ÆnùÉÊVÉiÉ úceò É nù ÉÇÊ ÉhÉÉ äú nöùºé äú Ê É É úhé{éjé `äö ÉhªÉÉSÉÒ ªÉ ɺlÉÉ Eò úò±é, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, + ÉÉ +ÊvÉEò úeò ÉäSÉÒ ÉÉMÉhÉÒ ±ÉÉäEòºÉ Éä{ÉÖfäø ºÉÉnù ú Eò úhªééséò ªÉ ɺlÉÉ Eò úò±é. (2) +xéösuäônù 2, 3 É 4 ªÉÉÆSªÉÉ ié úiéönùò, ÉÉ̹ÉEò Ê ÉkÉÒªÉ Ê É É úhé{éjé É iªééié xé ÉÚnù Eäò±Éä±ÉÉ JÉSÉÇ ËEò ÉÉ +xéönùéxééléç ÉÉMÉhÉÒ +ÉÊhÉ +ºÉÉ JÉSÉÇ ËEò ÉÉ +xéönùéxé ÉÉMÉ ÉhªÉÉEò úiéé ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÒ±É {Éè ÉÉÆSÉä Ê ÉÊxɪÉÉäVÉxÉ ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eò úhªééºéé`öò Eò úé ɪÉÉSªÉÉ EòɪÉtÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ VÉ ÉÉ É ÉÉ ÉÒ +ɽäþiÉ, ié ÉÉSÉ iªéé, ={É úéäcié +ºÉä EòÉähÉiÉä½þÒ Ê É É úhé{éjé +ÉÊhÉ JÉSÉÇ ËEò ÉÉ ÉÉMÉhÉÒ ªÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ +ÉÊhÉ +ºÉÉ JÉSÉÇ ËEò ÉÉ + ÉÉ ÉÉMÉhÉÒSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ +xéönùéxé ÉÉMÉ ÉhªÉÉEò úiéé ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÒ±É {Éè ÉÉÆSÉä Ê ÉÊxɪÉÉäVÉxÉ ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eò úhªééºéé`öò Eò úé ɪÉÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiɽþÒ É ÉÉ ÉÒ +ºÉiÉÒ±É. 6. ±ÉäJÉÉxÉÖnùÉxÉä, ÉiªÉªÉÉxÉÖnùÉxÉä É +{É ÉÉnùÉi ÉEò +xéönùéxéä.----() ªÉÉ ÉEò úhéésªéé {ÉÚ ÉÇMÉÉ ÉÒ ié úiéönùó ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, ±ÉÉäEòºÉ Éä±ÉÉú,---- (Eò) EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉkÉÒªÉ É¹ÉÉÇSªÉÉ BJÉÉtÉ ÉÉMÉɺÉÉ`öÒ +ÆnùÉÊVɱÉ䱪ÉÉ JÉSÉÉÇ ÉÉ ÉiÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +xéönùéxéé É úò±é ÉiÉnùÉxÉÉEò úiéé, +xéösuäônù 3 ÉvªÉä Ê ÉʽþiÉ Eäò±Éä±ÉÒ ÉÊGòªÉÉ {ÉÚhÉÇ ½þÉä>ðxÉ iªéé JÉSÉÉÇSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ +xéösuäônù 4 SªÉÉ ié úiéönùósªéé +xéöºéé ú EòɪÉnùÉ {ÉÉÊ úié ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, +ºÉä EòÉähÉiÉä½þÒ +xéönùéxé +ÉMÉÉ>ð näùhªééséé ; (JÉ) ÉÉ úiéésªéé ºÉÉvÉxɺÉÆ{ÉkÉÒiÉÚxÉ {ÉÖ úò Eò úé ɪÉÉSÉÒ BJÉÉnùÒ ÉÉMÉhÉÒ, iªéé ºÉä ÉäSÉÉ ªÉÉ{É ËEò ÉÉ ÊiÉSÉä +ÊxÉÎ SÉiÉ º É ü{é ªÉÉ ÉÖ³äý ÉÉ̹ÉEò Ê ÉkÉÒªÉ Ê É É úhé{éjééié ºÉÉvÉÉ úhéié: Ênù±ªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ ié{éê ɱÉÉƺɽþ xé ÉÚnù Eò úiéé ªÉäiÉ xéºéä±é iéä ½þÉ, + ÉÒ +xé{éäêiéié ÉÉMÉhÉÒ {ÉÖ úò Eò úhªééeò úiéé +xéönùéxé näùhªééséé ; (MÉ) VÉä EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉkÉÒªÉ É¹ÉÉÇSªÉÉ SÉɱÉÚ ºÉä ÉäSÉÉ ÉÉMÉ ½þÉäiÉ xéé½þò +ºÉä +{É ÉÉnùÉi ÉEò +xéönùéxé näùhªééséé, +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É +ÉÊhÉ VªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé =CiÉ +xéönùéxéä Ênù±ÉÒ +ºÉiÉÒ±É iªééæeò úiéé ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ {ÉèºÉä EòÉføhÉä EòɪÉtÉuùÉ äú ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eò úhªééséé ºÉƺÉnäù±ÉÉ +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É. (2) +xéösuäônù 3 É 4 ªÉÉÆSªÉÉ ié úiéönùò VÉ ÉÉ iªéé ÉÉ̹ÉEò Ê ÉkÉÒªÉ Ê É É úhé{éjééié xé ÉÚnù Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ JÉSÉÉǺÉÆ ÉÆvÉÒ +xéönùéxé näùhªéésªéé +ÉÊhÉ +ºÉÉ JÉSÉÇ ÉÉMÉ ÉhªÉÉEò úiéé ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÒ±É {Éè ÉÉÆSÉä Ê ÉÊxɪÉÉäVÉxÉ ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eò úhªééºéé`öò Eò úé ɪÉÉSªÉÉ EòɪÉtÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ É ÉÉ ÉÒ +ɽäþiÉ, ié ÉÉSÉ iªéé JÉÆb () +x ɪÉä EòÉähÉiÉä½þÒ +xéönùéxé näùhªéésªéé +ÉÊhÉ iªéé JÉÆb Éx ɪÉä Eò úé ɪÉÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ É ÉÉ ÉÒ +ºÉiÉÒ±É. 7. Ê ÉkÉÒªÉ Ê ÉvÉäªÉEòÉƺÉÆ ÉÆvÉÒ Ê É Éä¹É ié úiéönùò.----()+xéösuäônù 0 SÉÉ JÉÆb () SÉä ={ÉJÉÆb (Eò) iéä (SÉ) ªÉÉÆiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÓEòÊ úiéé ié úiéúnù Eò úhéé äú Ê ÉvÉäªÉEò ËEò ÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéé, úé¹]åõ{éiéòséò Ê É òé úºé +ºÉ±ªÉÉJÉä úòvé ɺiÉÖiÉ Eäò±ÉÒ ËEò ÉÉ ÉÉÆb ±ÉÒ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò +ÉÊhÉ + ÉÒ ié úiéúnù Eò úhéé äú Ê ÉvÉäªÉEò úévªéºé ÉäiÉ ÉºiÉÖiÉ Eäò±Éä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò : BSÉ

66 ( ÉÉMÉ {ÉÉSÉ ºÉÆPÉ úévªé) {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, EòÉähÉiªÉɽþÒ Eò úéié Eò{ÉÉiÉ Eò úhéä ËEò ÉÉ iééä úqù Eò úhéä ªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ié úiéúnù Eò úhéé úò ºÉÖvÉÉ úhéé ÉÉÆb hªééeò úiéé ªÉÉ JÉÆb Éx ɪÉä EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê É òé ú ÉÓSÉÒ +É É ªÉEòiÉÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. (2) BJÉÉnäù Ê ÉvÉäªÉEò +lé ÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéé ½þÒ, næùb ËEò ÉÉ +xªé pù ªÉ ÉɺiÉÒ ÉºÉ ÉhªÉÉEò úiéé, +lé ÉÉ ±ÉɪɺÉxÉ òò ËEò ÉÉ Ênù±É䱪ÉÉ ºÉä ÉÉÆ Éqù±ÉSÉÒ òò ªÉÉÆSÉÒ ÉÉMÉhÉÒ ËEò ÉÉ É úhéé ªÉÉEò úiéé ié úiéúnù Eò úiéä, Eäò ɳý B Éfø ÉSÉ EòÉ úhééxéä, +lé ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºlÉÉÊxÉEò ÉÉÊvÉEò úhééxéä ËEò ÉÉ ÊxÉEòɪÉÉxÉä ºlÉÉÊxÉEò ɪÉÉäVÉxÉÉÆEòÊ úiéé EòÉähÉiÉɽþÒ Eò ú ɺÉÊ ÉhÉä, iééä úqù Eò úhéä, iééä ÉÉ ò Eò úhéä, iªééié äò ú òé ú Eò úhéä ËEò ÉÉ iªééséä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhéä ªÉÉEò úiéé ié úiéúnù Eò úiéä, Eäò ɳý B Éfø ÉSÉ EòÉ úhééxéä, iéò {ÉÚ ÉÉæCiÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒEò úiéé ié úiéúnù Eò úié +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (3) VÉä Ê ÉvÉäªÉEò +ÊvÉÊxɪÉÊ ÉiÉ Eäò±ªÉÉºÉ +ÉÊhÉ +Æ É±ÉÉiÉ +ÉhɱªÉÉºÉ ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ JÉSÉÇ Eò úé ÉÉ ±ÉÉMÉä±É iéä Ê ÉvÉäªÉEò, ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉEòbÚ xé, iéä Ê ÉSÉÉ úéié PÉähªÉɺÉÉ`öÒ úé¹]åõ{éiéòxéä iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þɱÉÉ Ê É òé úºé Eäò±Éä±ÉÒ +ºÉ±ªÉÉÊ É ÉɪÉ, {ÉÉÊ úié Eäò±Éä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ 8. EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒSÉä ÊxÉªÉ É. () ºÉƺÉnäùSªÉÉ ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉºÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, +É{ɱÉÒ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ +ÉÊhÉ +É{ɱÉä EòÉ ÉEòÉVÉ SÉɱÉÊ ÉhÉä ªÉÉÆSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhªééeò úiéé ÊxÉªÉ É Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É. (2) JÉÆb () +x ɪÉä ÊxÉªÉ É Eäò±Éä VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ b ÉäÊ ÉÊxÉ+xÉ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉSªÉÉ ±ÉäÊVɺ±ÉäSÉõ ú ÉÉ ÉiÉ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±Éä±Éä EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒSÉä ÊxÉªÉ É É ºlÉɪÉÒ +Énäù É ½äþ, úévªéºé ÉäSÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉÉ +vªéié iªééié VÉä äò ú Énù±É É +xéöeúò±éxéä Eò úò±é iªéé äò ú Énù±ÉÉÆºÉ É +xéöeúò±éxééæºé +véòxé úé½úþxé ºÉƺÉnäùSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ É ÉÉ ÉÒ +ºÉiÉÒ±É. (3) úé¹]åõ{éiéò±éé, úévªéºé ÉäSÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ +ÉÊhÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉÉ +vªéié ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ Ê ÉSÉÉ úê ÉÊxÉ ÉªÉ Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSªÉÉ ºÉƪÉÖCiÉ Éè`öEòÒ, +ÉÊhÉ iªééæsªéé ÉvÉÒ±É {É úº{é ú ºÉÆ{ÉEÇò ªÉÉ ÉÉ ÉiÉSªÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ÊxÉªÉ É Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É. (4) nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSªÉÉ ºÉƪÉÖCiÉ Éè`öEòÒºÉ, ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉÉ +vªéié, ËEò ÉÉ iªéésªéé +xéö{éîºléiéòié JÉÆb (3) +x ɪÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ, ÊxÉªÉ ÉÉÆuùÉ äú ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eäò±ÉÒ VÉÉ<Ç±É + ÉÒ ªÉCiÉÒ, +vªéiéºlééxéò úé½þò±é. 9. Ê ÉkÉÒªÉ EòÉ ÉEòÉVÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒSÉä EòɪÉtÉuùÉ äú Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ. ºÉƺÉnäùºÉ, Ê ÉkÉÒªÉ EòÉ ÉEòÉVÉ Éä³äý É ú {ÉÚhÉÇ ½þÉ Éä ªÉɺÉÉ`öÒ, EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉkÉÒªÉ ÉÉ ÉÒSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ, ËEò ÉÉ ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ {Éè ÉÉÆSÉä Ê ÉÊxɪÉÉäVÉxÉ Eò úhªééºéé`öò +ÉhɱÉ䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉvÉäªÉEòÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ºÉƺÉnäùSªÉÉ ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÒ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ +ÉÊhÉ iªééiéò±é EòÉ ÉEòÉVÉÉSÉä SÉɱÉxÉ ªÉÉÆSÉä EòɪÉtÉuùÉ äú Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù, +xéösuäônù 8 SªÉÉ JÉÆb () +x ɪÉä ºÉƺÉnäùSªÉÉ BJÉÉtÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÊxÉªÉ ÉÉ ÉÒ ËEò ÉÉ iªéé +xéösuäônùésªéé JÉÆb (2) +x ɪÉä ºÉƺÉnäùSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ É ÉÉ ÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÊxÉªÉ ÉÉ ÉÒ ËEò ÉÉ ºlÉɪÉÒ +Énäù ÉÉ ÉÒ, Ê ÉºÉÆMÉiÉ +ºÉä±É ié ú É iéä Éfø É ÉªÉÉÇnäù{ɪÉÈiÉ, + ÉÒ ié úiéúnù +Ê É ÉÉ ÉÒ `ö äú±é. 20. ºÉƺÉnäùiÉ ÉÉ{É úé ɪÉÉSÉÒ ÉɹÉÉ. () ÉÉMÉ ºÉiÉ úé ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, ÉÉjÉ +xéösuäônù 348 SªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé ºÉƺÉnäùiÉÒ±É EòÉ ÉEòÉVÉ Ë½þnùÒiÉÚxÉ ËEò ÉÉ <ÆOÉVÉÒiÉÚxÉ SÉÉ±É ÉhªÉÉiÉ ªÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, úévªéºé ÉäSÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ËEò ÉÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉÉ +vªéié, ËEò ÉÉ iªéé xééiªééxéä EòɪÉÇ Eò úhéé úò ªÉCiÉÒ, VªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉnùºªÉÉºÉ Ë½þnùÒiÉÚxÉ ËEò ÉÉ <ÆOÉVÉÒiÉÚxÉ +É{ɱÉä Ê ÉSÉÉ ú xéò]õ{éhéä ªÉCiÉ Eò úiéé ªÉäiÉ xéºéiéò±é iªéé±éé +É{ɱªÉÉ ÉÉiÉÞ ÉɹÉäiÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þɱÉÉ ºÉÆ ÉÉävÉÚxÉ ÉɹÉhÉ Eò úhªééséò +xéöyéé näù>ð ÉEäò±É. (2) ºÉƺÉnäùxÉä EòɪÉtÉuùÉ äú +xªéléé ié úiéúnù Eäò±ÉÒ xéé½þò ié ú, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉɺÉÚxÉ {ÉÆvÉ úé ɹÉÉÈSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ɱªÉÉxÉÆiÉ ú ½þÉ +xéösuäônù, iªééiéò±é ËEò ÉÉ <ÆOÉVÉÒiÉÚxÉ ½äþ É nù VÉhÉÚ EòɽþÒ MÉɳý±Éä±Éä +ºÉÉ ÉäiÉ iªéé É ÉÉhÉä É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<DZÉ. 2. ºÉƺÉnäùiÉÒ±É SÉSÉæ É ú ÊxÉ ÉÈvÉ. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé ËEò ÉÉ =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéévéò ÉÉxÉä +É{ɱÉÒ EòiÉÇ ªÉä {ÉÉ ú {ÉÉb iééxéé Eäò±É䱪ÉÉ ÉiÉÇhÉÖEòÒ ÉÉ ÉiÉ, ªÉÉiÉ ªÉÉ{ÉÖfäø ié úiéúnù Eäò±ªÉÉxÉÖºÉÉ ú, iªéé xªééªéévéò ÉÉºÉ {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhªééséò Ê ÉxÉÆiÉÒ Eò úhéé äú ºÉ ÉÉ ÉänùxÉ úé¹]åõ{éiéòºé ºÉÉnù ú Eò úhªééséé ɺiÉÉ É +ɱªÉÉÊ É ÉɪÉ, ºÉƺÉnäùiÉ EòÉähÉiÉÒ½þÒ SÉSÉÉÇ Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò. 42

67 ( ÉÉMÉ {ÉÉSÉ ºÉÆPÉ úévªé) xªééªéé±éªééæxéò ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉ ÉEòÉVÉÉ ÉÉ ÉiÉ SÉÉèEò ÉÒ xé Eò úhéä. () EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒiÉ BJÉÉnùÒ iélééeòêléié ÊxÉªÉ É ÉÉÁ MÉÉä¹]õ PÉb ±ÉÒ +ɽäþ ªÉÉ EòÉ úhéé É üxé ºÉƺÉnäùiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ EòÉ ÉEòÉVÉÉSÉÒ Ê ÉÊvÉOÉÉÁiÉÉ É xééº{énù Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò. (2) ºÉƺÉnäù ÉvÉÒ±É EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒSÉä ËEò ÉÉ EòÉ ÉEòÉVÉ SÉÉ±É ÉhªÉÉSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhªééséä +lé ÉÉ ºÉƺÉnäùiÉ ºÉÖ ªÉ ɺlÉÉ úéjéhªééséä +ÊvÉEòÉ ú ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iénâùx ɪÉä VªÉÉSªÉÉ `öéªéò ÊxÉʽþiÉ Eò úhªééié +ɱÉä +ɽäþiÉ + ÉÉ, ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÊvÉEòÉ-ªÉÉxÉä ËEò ÉÉ ºÉnùºªÉÉxÉä iªéé +ÊvÉEòÉ úéæsªéé Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ{É úé ÉÉ ÉiÉ, iééä EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªéésªéé +ÊvÉEòÉÊ úiéäºé +véòxé +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. ÉEò úhé iéòxé-- úé¹]åõ{éiéòséä ÉèvÉÉÊxÉEò +ÊvÉEòÉ ú 23. ºÉƺÉnäùSªÉÉ Ê É úé ÉEòɳýÉiÉ +vªéénäù É ÉJªÉÉÊ{ÉiÉ Eò úhªééséé úé¹]åõ{éiéòséé +ÊvÉEòÉ ú. () ºÉƺÉnäùSÉÒ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½äþ ºÉjÉɺÉÒxÉ +ºÉiÉÒ±É iªéé ªÉÊiÉÊ úcié EòÉähÉiªÉɽþÒ Éä³ýÒ, úé¹]åõ{éiéòxéä iééieòé³ý EòÉ ú ÉÉ<Ç Eò úhéä VÉÒ ÉÖ³äý +É É ªÉEò ½þÉ Éä + ÉÒ {ÉÊ úîºléiéò +κiÉi ÉÉiÉ +ºÉ±ªÉÉ Éqù±É úé¹]åõ{éiéòséò JÉÉjÉÒ {É]õ±ªÉɺÉ, iªéé±éé, iªéé {ÉÊ úîºléiéòxéöºéé ú +É É ªÉEòú ÉÉ]õiÉÒ±É +ºÉä +vªéénäù É ÉJªÉÉÊ{ÉiÉ Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É. (2) ªÉÉ +xéösuäônùé+x ɪÉä ÉJªÉÉÊ{ÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ +vªéénäù ÉÉSÉä É±É É É ÉÉ É, ºÉƺÉnäùSªÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉ É ÉÉhÉäSÉ +ºÉä±É, {ÉhÉ +ºÉÉ ÉiªÉäEò +vªéénäù É----- (Eò) ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéäx½þé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆ{ÉÖfäø `äö ɱÉÉ VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ ºÉƺÉnäùSÉÒ {ÉÖx½þÉ ºÉ ÉÉ É ú±ªéé{ééºéúxé ºÉ½þÉ +É`ö Ébä ºÉÆ{ÉiÉÉSÉ, +lé ÉÉ, iééä EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉhªÉÉ{ÉÚ ÉÔ iééä + ÉÉxªÉ Eò úhéé äú `ö úé É nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÒ {ÉÉÊ úié Eäò±Éä ié ú, iªéé{éèeòò nöùºé úé `ö úé É {ÉÉÊ úié ½þÉäiÉÉSÉ, iééä +vªéénäù É +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉä<Ç±É ; (JÉ) úé¹]åõ{éiéòºé EòÉähÉiªÉɽþÒ Éä³ýÒ ÉÉMÉä PÉäiÉÉ ªÉä<DZÉ. º{ɹ]õÒEò úhé. VÉä ½þÉ ºÉƺÉnäùSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÉ {ÉÖx½þÉ ºÉ ÉÉ É ú ÉhªÉɺÉÉ`öÒ ÉäMÉ ÉäMɲªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉÆxÉÉ +Ê ÉÊxÉ ÉÆÊjÉiÉ Eäò±Éä±Éä +ºÉä±É iéä ½þÉ, ªÉÉ JÉÆb ÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, ºÉ½þÉ +É`ö Éb ÉÆSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ iªééæ{éèeòò xéæié úsªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ ÉÉäVÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. (3) ºÉƺÉnù ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉ+x ɪÉä VÉÒ ié úiéúnù +ÊvÉÊxɪÉÊ ÉiÉ Eò úhªééºé ºÉIÉ É xéé½þò, + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù ªÉÉ +xéösuäônùé+x ɪÉä +vªéénäù ÉÉuùÉ äú Eò úhªééié +ɱÉÒ ié ú +ÉÊhÉ iéä Éfø É ÉªÉÉÇnäù{ɪÉÈiÉ, iééä +vªéénäù É ÉÚxªÉ ÉiÉ ½þÉä<DZÉ. * * * * * * * ÉEò úhé SÉÉ ú--ºéæpé xªééªéªéæjéhéé 24. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé ºlÉÉ{ÉxÉ Eò úhéä +ÉÊhÉ PÉÊ]õiÉ Eò úhéä. () ÉÉ úiééséé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ +ÉÊhÉ ºÉƺÉnù EòɪÉtÉuùÉ äú +ÊvÉEò ºÉÆJªÉÉ Ê ÉʽþiÉ Eò úò{éªéèié VÉɺiÉÒiÉ VÉɺiÉ 2 ºÉÉiÉ <iéeäò +xªé xªééªéévéò É Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉä±Éä ÉÉ úiééséä BEò ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé +ºÉä±É. (2) úé¹]åõ{éiéò ½þÉ, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé +ÉÊhÉ úévªééiéò±é =SSÉ xªééªéé±éªéä ªÉÉÆiÉÒ±É xªééªéévéò ÉÉÆ{ÉèEòÒ, iªéé±éé iªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ VªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ Ê ÉSÉÉ úê ÉÊxÉ ÉªÉ Eò úhéä +É É ªÉEò ÉÉ]äõ±É, + ÉÉ xªééªéévéò ÉÉÆ ÉÒ Ê ÉSÉÉ úê ÉÊxÉ ÉªÉ Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú, º ÉiÉ:SªÉÉ ºÉ½þÒÊxÉ ÉÒ É º É ÉÖpùÉÆÊEòiÉ +ÊvÉ{ÉjÉÉuùÉ äú ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé ÉiªÉäEò xªééªéévéò ÉÉºÉ ÊxɪÉÖCiÉ Eò úò±é +ÉÊhÉ iééä xªééªéévéò É {Éɺɹ]õ ɹÉæ ɪÉÉSÉÉ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ {Énù véé úhé Eò úò±é : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ½ÚþxÉ +xªé xªééªéévéò ÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÖCiÉÒSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, ÉÉ úiéésªéé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ ÉÒ xéä½þ ÉÒSÉ Ê ÉSÉÉ Ê ÉÊxÉ ÉªÉ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ,----- (Eò) xªééªéévéò É, úé¹]åõ{éiéòºé ºÉÆ ÉÉävÉÚxÉ +É{ɱªÉÉ {ÉnùÉSÉÉ º ÉiÉ:SªÉÉ ºÉ½þÒÊxÉ ÉÒ ±ÉäJÉÒ úévéòxéé ÉÉ näù>ð ÉEäò±É ; ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+b ÊiɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé)+êvéêxéªé É, 975 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä±ÉÉ JÉÆb (4) ½þÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 6 uùé äú MÉɳý±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 +ÉiÉÉ iéòºé ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé (xªééªéévéò ÉÉÆSÉÒ ºÉÆJªÉÉ) ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2008 (2009 SÉÉ ) ªÉÉSÉä Eò±É É 2 {ɽþÉ.

68 VÉÉ<DZÉ.] ( ÉÉMÉ {ÉÉSÉ ºÉÆPÉ úévªé) (JÉ) xªééªéévéò ÉɺÉ, iªéésªéé {ÉnùÉ É üxé JÉÆb (4) ÉvªÉä ié úiéúnù Eäò±É䱪ÉÉ úòiéòxéä núù ú Eò úiéé ªÉä<DZÉ. [(2Eò) ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉSÉä ɪÉ, ºÉƺÉnù EòɪÉtÉuùÉ äú ié úiéúnù Eò úò±é + ÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉEòbÚ xé +ÉÊhÉ + ÉÉ úòiéòxéä ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eäò±Éä (3) BJÉÉnùÒ ªÉCiÉÒ, ÉÉ úiéòªé xééméê úeò, +ÉÊhÉ (Eò) BJÉÉtÉ =SSÉ xªééªéé±éªééséò +lé ÉÉ + ÉÉ nùéäxé ËEò ÉÉ +ÊvÉEò xªééªéé±éªééæséò ÊxÉnùÉxÉ ºÉ±ÉMÉ {ÉÉSÉ É¹Éæ xªééªéévéò É ; ËEò ÉÉ (JÉ) BJÉÉtÉ =SSÉ xªééªéé±éªééséé +lé ÉÉ + ÉÉ nùéäxé ËEò ÉÉ +ÊvÉEò xªééªéé±éªééséé ÊxÉnùÉxÉ ºÉ±ÉMÉ nù½þé ɹÉæ +ÊvÉ ÉCiÉÉ ; ËEò ÉÉ (MÉ) úé¹]åõ{éiéòsªéé ÉiÉä Ê ÉJªÉÉiÉ Ê ÉÊvÉ ÉäkÉÉ, +ºÉ±ªÉÉÊ É ÉÉªÉ ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséé xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉÒºÉ {ÉÉjÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. º{ɹ]õÒEò úhé BEò. ªÉÉ JÉÆb ÉiÉÒ±É =SSÉ xªééªéé±éªé ªÉÉSÉÉ +léç, ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉiÉ VÉÒ +ÊvÉEòÉÊ úiéé ÉÉ{É úòié +ɽäþ +lé ÉÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɳýÒ ÉÉ{É ié ½þÉäiÉä +ºÉä =SSÉ xªééªéé±éªé, +ºÉÉ +ɽäþ. º{ɹ]õÒEò úhé nùéäxé. ªÉÉ JÉÆb ÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, BJÉÉnùÒ ªÉCiÉÒ ÊVÉiÉCªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒºÉÉ`öÒ +ÊvÉ ÉCiÉÉ +ºÉä±É iééä EòɱÉÉ ÉvÉÒ ÉÉäVÉiÉÉxÉÉ, iéò ªÉCiÉÒ +ÊvÉ ÉCiÉÉ ZÉɱªÉÉxÉÆiÉ ú ÊiÉxÉä VªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ÉvªÉä ÊVɱ½þÉ xªééªéévéò ÉÉSªÉÉ {ÉnùɽÚþxÉ EòÊxɹ`ö xéºé±éä±éä xªééêªéeò +ÊvÉEòÉ ú{énù véé úhé Eäò±Éä±Éä +ºÉä±É, iééä EòɱÉÉ ÉvÉÒ iªééié ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. (4) ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉɺÉ, ÉÉ ÉÒiÉ ZÉɱÉä±ÉÒ MÉè ú ÉiÉÇhÉÚEò ËEò ÉÉ +IÉ ÉiÉÉ ªÉÉ EòÉ úhééºié É iªéésªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhªééºéé`öò, ºÉƺÉnäùSªÉÉ ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉEòbÚ xé, iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉÒ±É BEÚòhÉ ºÉnùºªÉ-ºÉÆJªÉäSªÉÉ É½Öþ ÉiÉÉSÉÉ +ÉÊhÉ iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉÒ±É ={ÉκlÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ +ÉÊhÉ ÉiÉnùÉxÉ Eò úhéé-ªéé ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ nùéäxé-iéþiéòªééæ ÉɽÚþxÉ Eò ÉÒ xéé½þò <iécªéé ɽÖþ ÉiÉÉSÉÉ {ÉÉË`ö ÉÉ +ºÉhÉÉ äú ºÉ ÉÉ ÉänùxÉ iªéésé ºÉjÉÉiÉ úé¹]åõ{éiéòºé ºÉÉnù ú Eò úhªééié +ɱªÉÉxÉÆiÉ ú, úé¹]åõ{éiéòxéä +Énäù É Ênù±ªÉÉJÉä úòvé, iªéésªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eäò±Éä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (5) ºÉƺÉnù, JÉÆb (4) +x ɪÉä ºÉ ÉÉ ÉänùxÉ ºÉÉnù ú Eò úhéä +ÉÊhÉ BJÉÉtÉ xªééªéévéò ÉÉSÉÒ MÉè ú ÉiÉÇhÉÚEò ËEò ÉÉ +IÉ ÉiÉÉ ªÉÉÆSÉä +x Éä¹ÉhÉ +ÉÊhÉ ÉÉÊ ÉiÉÒ ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒSÉä EòɪÉtÉuùÉ äú Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò ü ÉEäò±É. (6) ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséò xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉ ZÉɱÉä±ÉÒ ÉiªÉäEò ªÉCiÉÒ, +É{ɱÉä {Énù OɽþhÉ Eò úhªéé{éú ÉÔ, úé¹]åõ{éiéòºé ÉÉä ú, +lé ÉÉ iªééxéä ªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ BJÉÉtÉ ªÉCiÉÒºÉ ÉÉä ú, ÊiɺÉ-ªÉÉ +xéöºéúséòié iªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ PÉɱÉÚxÉ Ênù±É䱪ÉÉ xé ÉÖxªÉÉxÉÖºÉÉ ú É{ÉlÉ PÉä>ðxÉ ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉ Eò üxé iªéé É ú ºÉ½þÒ Eò úò±é. (7) ÊVÉxÉä ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉSÉä {Énù véé úhé Eäò±Éä±Éä +ɽäþ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒ±ÉÉ, ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééié ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉºÉ ÉÉä ú ÉÊEò±ÉÒ Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò ËEò ÉÉ EòÉ É SÉÉ±É ÉiÉÉ ªÉähÉÉ ú xéé½þò. 25. xªééªéévéò ÉÉÆSÉä ÉäiÉxÉ, <iªéénùò. 2 [() ºÉƺÉn,ù EòɪÉtÉuùÉ äú ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úò±é +ºÉä ÉäiÉxÉ ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉÆxÉÉ Ênù±Éä VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ, iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ ié ÉÒ ié úiéúnù Eäò±ÉÒ VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ, nöùºé-ªéé +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié +ɱÉä±Éä ÉäiÉxÉ Ênù±Éä VÉÉ<DZÉ.] (2) ÉiªÉäEò xªééªéévéò É, ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iénùx ɪÉä, Éä³ýÉä Éä³ýÒ ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eäò±Éä VÉÉiÉÒ±É +ºÉä Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú É ÉkÉä +ÉÊhÉ +xéö{éîºléêié- úvéé É ÊxÉ ÉÞÊkÉ ÉäiÉxÉ ªÉÉ ÉÉ ÉiÉSÉä ½þCEò +ÉÊhÉ iéä iéºéä ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eäò±Éä VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ nöùºé-ªéé +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié +ɱÉä±Éä Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú, ÉkÉä +ÉÊhÉ ½þCEò Ê É³ýhªÉÉºÉ ½þCEònùÉ ú +ºÉä±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, xªééªéévéò ÉÉSÉä Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú +lé ÉÉ ÉkÉä +lé ÉÉ +xéö{éîºléêié- úvéé ËEò ÉÉ ÊxÉ ÉÞÊkÉ ÉäiÉxÉ ªÉÉ ÉÉ ÉiÉSÉä iªééséä ½þCEò ªÉÉÆ{ÉèEòÒ Eò ÉÉiɽþÒ iªéé±éé xéöeòºééxéeòé úeò ½þÉä<Ç±É +ºÉÉ Énù±É iªéésªéé ÊxɪÉÖCiÉÒxÉÆiÉ ú Eäò±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. 26. EòɪÉÇEòÉ úò ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ. VÉä ½þÉ ÉÉ úiéésªéé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔSÉä {Énù Ê úcié +ºÉä±É +lé ÉÉ ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ +xéö{éîºléiéòsªéé EòÉ úhéé ÉÖ³äý ËEò ÉÉ +xªéléé +É{ɱªÉÉ {ÉnùÉSªÉÉ EòiÉÇ ªÉÉSÉä {ÉɱÉxÉ Eò úhªééºé +ºÉ ÉlÉÇ +ºÉä±É iéä ½þÉ, iªéé {ÉnùÉSÉÒ EòiÉÇ ªÉä, iªéé xªééªéé±éªéésªéé +xªé xªééªéévéò ÉÉÆ{ÉèEòÒ VªÉÉ BEòÉSÉÒ úé¹]åõ{éiéò iªéé ɪÉÉäVÉxÉÉEò úiéé ÊxɪÉÖCiÉÒ Eò úò±é, iééä xªééªéévéò É {ÉÉ ú {ÉÉb Ò±É. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({ÉÆvÉ úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 963 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉè{ÉzÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ÉÚ³ý JÉÆb () Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( BÊ É±É 986 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 44

69 ( ÉÉMÉ {ÉÉSÉ ºÉÆPÉ úévªé) iénùléç xªééªévéò ÉÉÆSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ. () VÉ ú BJÉÉtÉ Éä³ýÒ, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséä BJÉÉnäù ºÉjÉ É úhªééºéé`öò ËEò ÉÉ SÉɱÉÚ `äö ÉhªÉɺÉÉ`öÒ ±ÉÉMÉhÉÉ-ªÉÉ MÉhɺÉÆJªÉä<iÉEäò iªéé xªééªéé±éªééséä xªééªéévéò É ={É±É vé xéºéiéò±é ié ú, úé¹]åõ{éiéòsªéé {ÉÚ ÉǺÉÆ ÉiÉÒxÉä +ÉÊhÉ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔSÉÉ Ê ÉSÉÉ ú PÉäiɱªÉÉxÉÆiÉ ú, ÉÉ úiééséé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ ½þÉ, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséé xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉÒ ½þÉähªÉÉSªÉÉ où¹]õòxéä ªÉlÉÉäÊSÉiÉ +½ÇþiÉÉ +ºÉhÉÉ-ªÉÉ É ÉÉ úiéésªéé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔxÉä {ÉnùÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eò úé ɪÉÉSªÉÉ =SSÉ xªééªéévéò ÉɱÉÉ, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªé{éò`öéºéé`öò iénùléç xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ, +É É ªÉEò ÊiÉiÉCªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ{ɪÉÈiÉ ={ÉκlÉiÉ úé½þhªééºéé`öò, ±ÉäJÉÒ Ê ÉxÉÆiÉÒ Eò ü ÉEäò±É. (2) ªÉÉ É ÉÉhÉä {ÉnùÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ xªééªéévéò ÉÉSÉÒ ={ÉκlÉiÉÒ VªÉÉ Éä³ýÒ +ÉÊhÉ VªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ{ɪÉÈiÉ +É É ªÉEò Eäò±ÉÒ +ºÉä±É iªéé Éä³ýÒ É iªéé EòɱÉÉ ÉvÉÒ{ɪÉÈiÉ, +É{ɱªÉÉ {ÉnùÉSªÉÉ +xªé EòiÉÇ ªÉÉÆ{ÉäIÉÉ +OÉGò É näù>ðxé ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªé{éò`öé ÉvªÉä ={ÉκlÉiÉ úé½þhéä ½äþ iªééséä EòiÉÇ ªÉ +ºÉä±É +ÉÊhÉ iééä ªÉÉ É ÉÉhÉä ={ÉκlÉiÉ +ºÉiÉÉxÉÉ iªéé±éé ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉSÉÒ ºÉ ÉÇ +ÊvÉEòÉÊ úiéé, +ÊvÉEòÉ ú É Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú +ºÉiÉÒ±É +ÉÊhÉ iééä iªééséò EòiÉÇ ªÉä {ÉÉ ú {ÉÉb Ò±É. 28. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªé{éò`öé ÉvªÉä ÊxÉ ÉÞkÉ xªééªéévéò ÉÉÆSÉÒ ={ÉκlÉiÉÒ. ªÉÉ ÉEò úhééié EòɽþɽþÒ +ºÉ±Éä ié úò, EòÉähÉiªÉɽþÒ Éä³ýÒ úé¹]åõ{éiéòsªéé {ÉÚ ÉǺÉÆ ÉiÉÒxÉä ÉÉ úiééséé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ, ÊVÉxÉä ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé ËEò ÉÉ äòb ú±é xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉSÉä {Énù véé úhé Eäò±Éä±Éä +ɽäþ, [+lé ÉÉ ÊVÉxÉä =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉSÉä {Énù véé úhé Eäò±Éä±Éä +ɽäþ +ÉÊhÉ ÊVÉSªÉÉEòbä ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséé xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉÒ ½þÉähªÉÉSªÉÉ où¹]õòxéä ªÉlÉÉäÊSÉiÉ +½ÇþiÉÉ +ɽäþ] + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒ±ÉÉ, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséò xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ ºlÉÉxÉÉ{ÉzÉ ½þÉä>ðxÉ EòɪÉÇ Eò úhªééºéé`öò Ê ÉxÉÆiÉÒ Eò ü ÉEäò±É +ÉÊhÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä Ê ÉxÉÆiÉÒ Eäò±Éä±ÉÒ + ÉÒ ÉiªÉäEò ªÉCiÉÒ ªÉÉ É ÉÉhÉä ºlÉÉxÉÉ{ÉzÉ ½þÉä>ðxÉ EòɪÉÇ Eò úòié +ºÉiÉÉxÉÉ, úé¹]åõ{éiéò +Énäù ÉÉuùÉ äú ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úò±é +ºÉä ÉkÉä Ê É³ýhªÉÉºÉ iéò {ÉÉjÉ +ºÉä±É +ÉÊhÉ ÊiɱÉÉ iªéé xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉSÉÒ ºÉ ÉÇ +ÊvÉEòÉÊ úiéé, +ÊvÉEòÉ ú +ÉÊhÉ Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú +ºÉiÉÒ±É, {ÉhÉ, B ú ½þÒ iéò iªéé xªééªéé±éªééséò xªééªéévéò É ÉÉxɱÉÒ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, iªéé xªééªéé±éªééséò xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ ºlÉÉxÉÉ{ÉzÉ ½þÉä>ðxÉ EòɪÉÇ Eò úhªééºé + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉÚ ÉÉæCiÉ ªÉCiÉÒxÉä ºÉÆ ÉiÉÒ Ênù±ÉÒ +ºÉ±ªÉÉÊ É ÉɪÉ, ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý ÊiɱÉÉ iéºéä Eò úhéä ÉÉMÉ {Éb iéä, +ºÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. 29. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé ½äþ +Ê É±ÉäJÉ xªééªéé±éªé +ºÉhÉä. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé ½äþ, +Ê É±ÉäJÉ xªééªéé±éªé +ºÉä±É +ÉÊhÉ iªééºé +É{ɱªÉÉ + É ÉÉxÉÉ Éqù±É Ê ÉIÉÉ Eò úhªéésªéé +ÊvÉEòÉ úéæºé½þ + ÉÉ xªééªéé±éªééséä ºÉ ÉÇ +ÊvÉEòÉ ú +ºÉiÉÒ±É. 30. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséä EòɪÉǺlÉÉxÉ. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséä EòɪÉǺlÉÉxÉ Ênù±±ÉÒiÉ +ºÉä±É +lé ÉÉ ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ, úé¹]åõ{éiéòsªéé ÉÉxªÉiÉäxÉä Éä³ýÉä Éä³ýÒ xéä ÉÚxÉ näù<ç±é + ÉÉ +xªé BEòÉ ËEò ÉÉ +xéäeò Ê`öEòÉhÉÒ +ºÉä±É. 3. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséò ÉÚ³ý +ÊvÉEòÉÊ úiéé. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉÒ±É ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, (Eò) ÉÉ úié ºÉ úeòé ú +ÉÊhÉ BEò ËEò ÉÉ +ÊvÉEò úévªéä ªÉÉÆSªÉÉ ÉvÉÒ±É ; ËEò ÉÉ (JÉ) BEòÉ {ÉIÉÒ ÉÉ úié ºÉ úeòé ú É EòÉähÉiÉä½þÒ úévªé ËEò ÉÉ úévªéä +ÉÊhÉ nöùºé-ªéé {ÉIÉÒ BEò ËEò ÉÉ +ÊvÉEò +xªé úévªéä ªÉÉÆSªÉÉ ÉvÉÒ±É ; ËEò ÉÉ (MÉ) nùéäxé ËEò ÉÉ +ÊvÉEò úévªééæ ÉvÉÒ±É, EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê É ÉÉnùÉ ÉvªÉä, VªÉÉ É ú BJÉÉtÉ ÉèvÉ +ÊvÉEòÉ úéséä +κiÉi É ËEò ÉÉ ªÉÉ{iÉÒ + ɱÉÆ ÉÚxÉ +ɽäþ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ É xé ( ÉMÉ iééä EòɪÉnäùÊ É¹ÉªÉEò +ºÉÉä ÉÉ ÉºiÉÖκlÉiÉÒÊ É¹ÉªÉEò +ºÉÉä) +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉä±É ié ú +ÉÊhÉ iéälé É ú, iªéé Ê É ÉÉnùÉiÉ ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééºé ÉÚ³ý +ÊvÉEòÉÊ úiéé +ºÉä±É--+xªÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééºé xéé½þò : 2 [{É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, EòÉähÉiÉɽþÒ ié½þ, Eò úé ú, ɺÉÆÊ ÉnùÉ, ÉSÉxÉ ÉÆvÉ, ºÉxÉnù ËEò ÉÉ +xªé iéiºé É ºÉƱÉäJÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ Eò úhªééié +ɱªÉÉ É ú ËEò ÉÉ Êxɹ{ÉÉÊnùiÉ Eò úhªééié +ɱªÉÉ É ú, + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉxÉÆiÉ ú +Æ É±ÉÉiÉ úéê½þ±éä±éé +ºÉä±É +lé ÉÉ iªéé ÉvÉÚxÉ =nâù É ÉhÉÉ úé Ê É ÉÉnù, =CiÉ +ÊvÉEòÉÊ úiéäsªéé ªÉÉ{iÉÒiÉ ªÉähÉÉ ú xéé½þò + ÉÒ ié úiéúnù Eäò±ÉÒ +ºÉä±É ié ú, +ºÉÉ Ê É ÉÉnù =CiÉ +ÊvÉEòÉÊ úiéäsªéé ªÉÉ{iÉÒiÉ ªÉähÉÉ ú xéé½þò.] ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({ÉÆvÉ úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 963 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä. 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú ÉÚ³ý {É ÆúiÉÖEòÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä.

70 ( ÉÉMÉ {ÉÉSÉ ºÉÆPÉ úévªé) 3Eò. [EåòpùÒªÉ Ê ÉvÉÓSªÉÉ ºÉÉÆÊ ÉvÉÉÊxÉEò ÉèvÉiÉäºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É É xééæ ÉÉ ÉiÉ ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséò +xéxªé +ÊvÉEòÉÊ úiéé.] ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (jéäsééê³ýºéé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 977, Eò±É É 4 uùé äú ( úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ) ÊxÉ úêºéié. 32. Ê É ÉÊIÉiÉ ÉEò úhéò =SSÉ xªééªéé±éªééæ É úò±é +Ê{ɱÉÉÆ ÉvªÉä ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséò +{ÉÒ±É +ÊvÉEòÉÊ úiéé. () ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééiéò±é =SSÉ xªééªéé±éªééséé EòÉähÉiÉɽþÒ xªééªéêxéhéçªé, ½ÖþEÚò ÉxÉÉ ÉÉ ËEò ÉÉ +ÆÊiÉ É +Énäù É ªÉÉ É ú- ÉMÉ iééä Ênù ÉÉhÉÒ, òéèvénùé úò ËEò ÉÉ +xªé EòɪÉÇ ÉɽþÒiÉÒ±É +ºÉÉä--iªÉÉ ÉEò úhééié ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÉ +léç ±ÉÉ ÉhªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉÉ EòɪÉnäùÊ É¹ÉªÉEò ºÉÉ ú ÉÚiÉ É xé +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ɽäþ +ºÉä 2 [iªéé =SSÉ xªééªéé±éªééxéä +xéösuäônù 34Eò +x ɪÉä É ÉÉÊhÉiÉ Eäò±ªÉɺÉ], ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééeòbä +{ÉÒ±É ½þÉä>ð ÉEäò±É. 3 * * * * * * (3) VÉä ½þÉ +ºÉä É ÉÉhÉ{ÉjÉ näùhªééié +ɱÉä +ºÉä±É iéä ½þÉ 4 * * * iªéé ÉEò úhééiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉIÉEòÉ úéºé, {ÉÚ ÉÉæCiÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ É xéé É ú SÉÖEòÒSÉÉ ÊxÉhÉÇªÉ Ênù±ÉÉ MÉä±ÉÉ +ɽäþ, ªÉÉ EòÉ úhéé É üxé 4 * * * ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééeòbä +{ÉÒ±É Eò úiéé ªÉä<DZÉ. º{ɹ]õÒEò úhé. ªÉÉ +xéösuäônùésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, +ÆÊiÉ É +Énäù É ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉÉiÉ, VÉÉä ÉÉnù É xé, iªééséé +{ÉÒ±ÉEòiªÉÉÇSªÉÉ ÉÉVÉÚxÉä ÊxÉhÉÇªÉ ZÉɱªÉÉºÉ iéä ÉEò úhé +ÆÊiÉ É úòiªéé ÊxÉEòɱÉÉiÉ EòÉføhªÉɺÉÉ`öÒ {ÉÖ äúºéé ½þÉä<DZÉ, iªéé ÉÉnù É xééséé ÊxÉhÉÇªÉ Eò úhéé-ªéé +Énäù ÉÉSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ɽäþ. 33. Ênù ÉÉhÉÒ ÉEò úhééæºéæ ÉÆvÉÒ =SSÉ xªééªéé±éªééæ É úò±é +Ê{ɱÉÉÆ ÉvªÉä ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséò +{ÉÒ±É +ÊvÉEòÉÊ úiéé. 5 [() ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééiéò±é BJÉÉtÉ =SSÉ xªééªéé±éªééséé Ênù ÉÉhÉÒ EòɪÉÇ ÉɽþÒiÉÒ±É EòÉähÉiÉɽþÒ xªééªéêxéhéçªé, ½ÖþEÚò ÉxÉÉ ÉÉ ËEò ÉÉ +ÆÊiÉ É +Énäù É ªÉÉ É ú 6 [VÉ ú iªéé =SSÉ xªééªéé±éªééxéä +xéösuäônù 34Eò +x ɪÉä +ºÉä É ÉÉÊhÉiÉ Eäò±Éä] EòÒ, (Eò) iªéé ÉEò úhééié BJÉÉnùÉ ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé ɽþk ÉÉSÉÉ EòɪÉnäùÊ É¹ÉªÉEò ºÉÉ ú ÉÚiÉ É xé +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ɽäþ ; +ÉÊhÉ (JÉ) =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé ÉiÉä =CiÉ É xééséé ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééxéä ÊxÉhÉÇªÉ Eò úhéä +É É ªÉEò +ɽäþ, ié ú ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªé±éªééeòbä +{ÉÒ±É ½þÉä>ð ÉEäò±É] (2) +xéösuäônù 32 ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, JÉÆb () +x ɪÉä ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééeòbä +{ÉÒ±É Eò úhéé-ªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉIÉEòÉ úé±éé, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÉ +léç ±ÉÉ ÉhªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ BJÉÉtÉ EòɪÉnäùÊ É¹ÉªÉEò ºÉÉ ú ÉÚiÉ É xéé É ú SÉÖEòÒSÉÉ ÊxÉhÉÇªÉ ZÉɱÉÉ +ɽäþ, +ºÉä EòÉ úhé +Ê{ɱÉÉSªÉÉ EòÉ úhééæ{éèeòò BEò ½þhÉÚxÉ ÉÉÆb iéé ªÉä<DZÉ. (3) ªÉÉ +xéösuäônùéié EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, ºÉƺÉnäùxÉä EòɪÉtÉuùÉ äú +xªéléé ié úiéúnù Eäò±Éä±ÉÒ xéºé±ªééºé, =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé BEòÉ xªééªéévéò ÉÉSÉÉ xªééªéêxéhéçªé, ½ÖþEÖò ÉxÉÉ ÉÉ ËEò ÉÉ +ÆÊiÉ É +Énäù É ªÉÉ É ú ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééeòbä EòÉähÉiÉä½þÒ +{ÉÒ±É Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò. 34. òéèvénùé úò ÉEò úhééæºéæ ÉÆvÉÒ ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséò +{ÉÒ±É +ÊvÉEòÉÊ úiéé. () ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééiéò±é BJÉÉtÉ =SSÉ xªééªéé±éªééséé òéèvénùé úò EòɪÉÇ ÉɽþÒiÉÒ±É EòÉähÉiÉɽþÒ xªééªéêxéhéçªé, +ÆÊiÉ É +Énäù É ËEò ÉÉ Ê ÉIÉÉnäù É ªÉÉ É ú, VÉ ú iªéé =SSÉ xªééªéé±éªééxéä, (Eò) +É úéä{éò ªÉCiÉÒSªÉÉ nùéä¹é ÉÖCiÉÒSÉÉ +Énäù É, +Ê{ɱÉÉxiÉÒ Ê ò ú ɱÉÉ +ºÉä±É +ÉÊhÉ ÊiɱÉÉ näù½þéxiééséò Ê ÉIÉÉ Ênù±ÉÒ +ºÉä±É ié ú ; ËEò ÉÉ (JÉ) EòÉähÉiÉä½þÒ ÉEò úhé +É{ɱªÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ úéjéé±éò +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ nöùªªé É xªééªéé±éªééiéúxé EòÉfÚøxÉ º ÉiÉ:Eòbä xªééªésééèeò ÉÒºÉÉ`öÒ PÉäiɱÉä +ºÉä±É +ÉÊhÉ + ÉÉ xªééªésééèeò ÉÒiÉ +É úéä{éò ªÉCiÉÒºÉ nùéä¹éò `ö ú ÉÚxÉ näù½þéxiééséò Ê ÉIÉÉ Ênù±ÉÒ +ºÉä±É ié ú ; ËEò ÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 23 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( äò ÉÖ ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú ÉÚ³ý ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( +ÉìMɺ]õ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú JÉÆb (2) MÉɳý±ÉÉ ( +ÉìMɺ]õ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú Ê É ÉÊIÉiÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ ( +ÉìMɺ]õ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ÊiɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ÉÚ³ý JÉÆb () Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (27 äò ÉÖ ÉÉ úò 973 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 6 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 8 uùé äú ÉÚ³ý ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( +ÉìMɺ]õ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 46

71 ( ÉÉMÉ {ÉÉSÉ ºÉÆPÉ úévªé) (MÉ) iéä ÉEò úhé ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééeòbä +{ÉÒ±É Eò úhªééºé ªÉÉäMªÉ +ɽäþ +ºÉä [+xéösuäônù 34Eò +x ɪÉä É ÉÉÊhÉiÉ Eäò±Éä +ºÉä±É] ié ú, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééeòbä +{ÉÒ±É ½þÉä>ð ÉEäò±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ={ÉJÉÆb (MÉ) +x ɪÉä +{ÉÒ±É, +xéösuäônù 45 SªÉÉ JÉÆb () +x ɪÉä iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É + ÉÉ ié úiéönùóxéé É =SSÉ xªééªéé±éªé ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úò±é ËEò ÉÉ +É É ªÉEò Eò úò±é + ÉÉ ÉiÉÕxÉÉ +véòxé +ºÉä±É. (2) ºÉƺÉnù, EòɪÉtÉuùÉ äú ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééºé, + ÉÉ EòɪÉtÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É + ÉÉ ÉiÉÔ +ÉÊhÉ ÉªÉÉÇnùÉ ªÉÉÆxÉÉ +véòxé úé½úþxé ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééiéò±é =SSÉ xªééªéé±éªééséé òéèvénùé úò EòɪÉÇ ÉɽþÒiÉÒ±É EòÉähÉiÉɽþÒ xªééªéêxéhéçªé, +ÆÊiÉ É +Énäù É ËEò ÉÉ Ê ÉIÉÉnäù É ªÉÉÆ É úò±é +Ê{ɱÉä nùéjé±é Eò üxé PÉähªÉɺÉÉ`öÒ É iªééæséò ºÉÖxÉÉ ÉhÉÒ Eò úhªééºéé`öò +ÉhÉJÉÒ EòÉähÉiÉä½þÒ +ÊvÉEòÉ ú ÉnùÉxÉ Eò ü ÉEäò±É. 2 [34Eò. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééeòbä +{ÉÒ±É Eò úhªééºéé`öò É ÉÉhÉ{ÉjÉ. +xéösuäônù 32JÉÆb (), ËEò ÉÉ +xéösuäônù 33 JÉÆb (), ËEò ÉÉ +xéösuäônù 34 JÉÆb () ªÉÉÆ ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±Éä±ÉÉ xªééªéêxéhéçªé, ½ÖþEÚò ÉxÉÉ ÉÉ, +ÆÊiÉ É +Énäù É ËEò ÉÉ Ê ÉIÉÉnäù É näùhéé-ªéé ËEò ÉÉ Eò úhéé-ªéé ÉiªÉäEò =SSÉ xªééªéé±éªéé±éé, iªééxéä +ºÉÉ xªééªéêxéhéçªé, ½ÖþEÚò ÉxÉÉ ÉÉ, +ÆÊiÉ É +Énäù É ËEò ÉÉ Ê ÉIÉÉnäù É Ênù±ªÉÉxÉÆiÉ ú ËEò ÉÉ Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú, ½þÉä<Ç±É ÊiÉiÉCªÉÉ ±É ÉEò ú, +xéösuäônù 32 JÉÆb (), ËEò ÉÉ +xéösuäônù 33 JÉÆb (), ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, +xéösuäônù 34 JÉÆb () ={ÉJÉÆb (MÉ) ªÉÉÆ ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ º É ü{ééséä É ÉÉhÉ{ÉjÉ, iªéé ÉEò úhéésªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ näùhªééié ªÉÉ Éä ËEò ÉÉ EòºÉä ªÉÉ É xéé É ú, (Eò) iªéé±éé iéºéä Eò úhéä ªÉÉäMªÉ ÉÉ]õ±ªÉɺÉ, º ÉiÉ: ½þÉä>ðxÉ ÊxÉhÉÇªÉ näùiéé ªÉä<Ç±É ; +ÉÊhÉ (JÉ) +ºÉÉ xªééªéêxéhéçªé, ½ÖþEÚò ÉxÉÉ ÉÉ, +ÆÊiÉ É +Énäù É ËEò ÉÉ Ê ÉIÉÉnäù É näùhªééié ËEò ÉÉ Eò úhªééié +ɱªÉÉxÉÆiÉ ú ±ÉMÉäSÉ, iªéé ÉÖ³äý ªÉÊlÉiÉ ZÉɱÉ䱪ÉÉ {ÉIÉEòÉ úéeòbú xé ËEò ÉÉ iªéésªéé ÉiÉÒxÉä, iééåb Ò +VÉÇ Eò úhªééié +ɱÉÉ ié ú, ÊxÉhÉÇªÉ té ÉÉ ±ÉÉMÉä±É.] 35. Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉtÉ+x ɪÉä äòb ú±é xªééªéé±éªééséò +ÊvÉEòÉÊ úiéé É +ÊvÉEòÉ ú ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééxéä ÉÉ{É úhéä. ºÉƺÉn,ù EòɪÉtÉuùÉ äú +xªéléé ié úiéúnù Eò úò{éªéèié, ÊVɱÉÉ +xéösuäônù 33 ËEò ÉÉ +xéösuäônù 34 SªÉÉ ié úiéönùò ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉ xéé½þòié + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒÊ É¹ÉªÉÒSÉÒ +ÊvÉEòÉÊ úiéé É +ÊvÉEòÉ ú VÉ ú ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉtÉ+x ɪÉä äòb ú±é xªééªéé±éªééuùé äú ÉÉ{É úhªééªééämªé +ºÉiÉÒ±É ié ú, iªéé ÉÉ ÉÒÊ É¹ÉªÉÒSÉÒ +ÊvÉEòÉÊ úiéé É +ÊvÉEòÉ ú ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééºé½þò +ºÉiÉÒ±É {ÉÒ±É Eò úhªééºé ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééeòbú xé Ê É Éä¹É +xéöyéé. () ªÉÉ ÉEò úhééié EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé, º ÉÊ É ÉäEòÉxÉÖºÉÉ ú, ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééxéä ËEò ÉÉ xªééªééêvéeò úhééxéä EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉnùÉiÉ ËEò ÉÉ ÉEò úhééié Ênù±Éä±ÉÉ ËEò ÉÉ Eäò±Éä±ÉÉ xªééªéêxéhéçªé, ½ÖþEÚò ÉxÉÉ ÉÉ, ÊxÉvÉÉÇ úhé, Ê ÉIÉÉnäù É ËEò ÉÉ +Énäù É ªÉÉ É ú +{ÉÒ±É Eò úhªééºé Ê É Éä¹É +xéöyéé näù>ð ÉEäò±É. (2) ºÉ ɺjÉ ºÉäxÉÉƺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä PÉÊ]õiÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééxéä ËEò ÉÉ xªééªééêvéeò úhééxéä Ênù±Éä±ÉÉ ËEò ÉÉ Eäò±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ xªééªéêxéhéçªé, ÊxÉvÉÉÇ úhé, Ê ÉIÉÉnäù É ËEò ÉÉ +Énäù É ªÉÉºÉ JÉÆb () ÉvÉÒ±É EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ ±ÉÉMÉÚ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. 37. xªééªéêxéhéçªé ËEò ÉÉ +Énäù É ªÉÉÆSÉä ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééeòbú xé {ÉÖxÉÌ É±ÉÉäEòxÉ. ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùósªéé ËEò ÉÉ +xéösuäônù 45 +x ɪÉä Eò úhªééié +ɱÉ䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÊxÉªÉ ÉÉÆxÉÉ +véòxé úé½úþxé, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéé±éé iªééxéä +ÊvÉPÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ xªééªéêxéhéçªé ËEò ÉÉ Eäò±Éä±ÉÉ +Énäù É ªÉÉSÉä {ÉÖxÉÌ É±ÉÉäEòxÉ Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É. 38. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé +ÊvÉEòÉ úéséò ÉÞrùÒ. () ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééºé, ºÉÆPÉ ºÉÚSÉÒiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÒ, ºÉƺÉn,ù EòɪÉtÉuùÉ äú ÉnùÉxÉ Eò úò±é iªéé É ÉÉhÉä +ÉhÉJÉÒ +ÊvÉEòÉÊ úiéé +ÉÊhÉ +ÊvÉEòÉ ú +ºÉiÉÒ±É. (2) EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÒ ÉÉ úié ºÉ úeòé ú +ÉÊhÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééséä ÉɺÉxÉ Ê É Éä¹É Eò úé úéx ɪÉä ÉnùÉxÉ Eò úò±é + ÉÒ +ÊvÉEòÉÊ úiéé É +ºÉä +ÊvÉEòÉ ú ªÉÉÆSÉÉ ÉÉ{É ú ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééxéä Eò úé ÉÉ, + ÉÒ ºÉƺÉnäùxÉä EòɪÉtÉuùÉ äú ié úiéúnù Eäò±ªÉɺÉ, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééºé iªéé É ÉÉhÉä +ÉhÉJÉÒ +ÊvÉEòÉÊ úiéé É +ÊvÉEòÉ ú +ºÉiÉÒ±É. 39. Ê É ÉÊIÉiÉ ÉÉÊvɱÉäJÉ EòÉføhªÉÉSªÉÉ +ÊvÉEòÉ úéæséä ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééºé ÉnùÉxÉ. ºÉƺÉnù, EòɪÉtÉuùÉ äú +xéösuäônù 32 SªÉÉ JÉÆb (2) ÉvªÉä xé ÉÚnù Eäò±É䱪ÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆJÉä úòvé +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé, ÊxÉnäù É, +Énäù É +lé ÉÉ näù½þéä{éîºléiéò (½äþÊ É+ºÉ EòÉì{ÉǺÉ), ɽþÉnäù É ( ÉÄbì ɺÉ), ÉÊiɹÉävÉ ( ÉÉäʽþÊ É ÉxÉ), C ÉÉÊvÉEòÉ ú (EòÉä ÉÉì Æú]õÉä) É ÉÉEò¹ÉÇhÉ (ºÉÌ É+Éä úé úéªé) ªÉÉ º É ü{éésªéé ËEò ÉÉ ªÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉÊvɱÉäJÉÉƺɽþ Ê ú]õ ÉÉÊvɱÉäJÉ EòÉføhªÉÉSÉä +ÊvÉEòÉ ú ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééºé ÉnùÉxÉ Eò ü ÉEäò±É. 47 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 9 uùé äú É ÉÉÊhÉiÉ Eäò±Éä +ºÉä±É ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( +ÉìMɺ]õ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 20 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( +ÉìMɺ]õ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

72 ( ÉÉMÉ {ÉÉSÉ ºÉÆPÉ úévªé) [39Eò. Ê É ÉÊIÉiÉ ÉEò úhéä ½þºiÉÉÆiÉÊ úié Eò úhéä [() VÉ ú ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé É BEò ËEò ÉÉ +ÊvÉEò =SSÉ xªééªéé±éªéä ªÉÉÆSªÉÉ{ÉÖfäø, +lé ÉÉ nùéäxé ËEò ÉÉ +ÊvÉEò =SSÉ xªééªéé±éªééæ{éöfäø BEòºÉÉ újéäsé ËEò ÉÉ ºÉÉ úié: ºÉÉ újéäsé EòɪÉnäùÊ É¹ÉªÉEò É xé +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉhÉÉ úò ÉEò úhéä ɱÉÆÊ ÉiÉ +ºÉiÉÒ±É +ÉÊhÉ +ºÉä É xé ½äþ ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé ɽþk ÉÉSÉä ºÉÉ ú ÉÚiÉ É xé +ºÉ±ªÉÉSÉÒ ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséò º ÉiÉ:½þÉä>ðxÉ +lé ÉÉ ÉÉ úiééséé ɽþÉ xªééªé ÉÉnùÒ ªÉÉxÉä ËEò ÉÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉEò úhééiéò±é BJÉÉtÉ {ÉIÉEòÉ úéxéä Eäò±É䱪ÉÉ +VÉÉÇ É üxé JÉÉjÉÒ ZÉɱÉÒ ié ú, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé, iªéé =SSÉ xªééªéé±éªéé{éöfäø ËEò ÉÉ =SSÉ xªééªéé±éªééæ{éöfäø ɱÉÆÊ ÉiÉ +ºÉ±Éä±Éä ÉEò úhé ËEò ÉÉ ÉEò úhéä EòÉfÚøxÉ PÉä>ðxÉ iéò ºÉ ÉÇ ÉEò úhéä º ÉiÉ:SÉ ÊxÉEòɱÉÉiÉ EòÉfÚø ÉEäò±É : {É ÆúiÉÖ =ºÉä EòÒ, =CiÉ EòɪÉnäùÊ É¹ÉªÉEò É xééæséé ÊxÉhÉÇªÉ Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé, + ÉÉ úòiéòxéä EòÉfÚøxÉ PÉäiɱÉä±Éä EòÉähÉiÉä½þÒ ÉEò úhé, + ÉÉ É xééæ É úò±é iªéésªéé xªééªéêxéhéçªéésªéé ÉiÉҺɽþ, VªÉÉ =SSÉ xªééªéé±éªééeòbú xé iéä ÉEò úhé EòÉfÚøxÉ PÉähªÉÉiÉ +ɱÉä +ºÉä±É iªéé =SSÉ xªééªéé±éªééeòbä, {É úié {ÉÉ`ö ÉÚ ÉEäò±É +ÉÊhÉ iéä ÉEò úhé Ê É³ýɱªÉÉxÉÆiÉ,ú =SSÉ xªééªéé±éªé, + ÉÉ xªééªéêxéhéçªééxéö ü{é iéä ÊxÉEòɱÉÉiÉ EòÉføhªÉÉSÉÒ EòɪÉÇ ÉɽþÒ Eò úò±é.] (2) EòÉähÉiªÉɽþÒ =SSÉ xªééªéé±éªéé{éöfäø ɱÉÆÊ ÉiÉ +ºÉ±Éä±Éä EòÉähÉiÉä½þÒ ÉEò úhé, +{ÉÒ±É ËEò ÉÉ +xªé EòɪÉÇ ÉɽþÒ, xªééªééséò =Êqù¹]äõ {ÉÚhÉÇ Eò úhªééºéé`öò +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ =SSÉ xªééªéé±éªééeòbä ÉMÉÇ Eò úhéä <¹]õ +ɽäþ, +ºÉä ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéé±éé ÉÉ]õ±Éä ié ú, iªéé±éé iéºéä Eò úiéé ªÉä<DZÉ.] 40. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséä ºÉ½þɪªÉ ÉÚiÉ +ÊvÉEòÉ ú.----ºé ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééºé, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ +ÊvÉEòÉÊ úiéäséé iªééºé +ÊvÉEò É ÉÉ ÉÒ{ÉhÉä ÉÉ{É ú Eò úhéä ÉCªÉ ½þÉ Éä, ªÉɺÉÉ`öÒ +É É ªÉEò ËEò ÉÉ ºÉ ɪÉÉäÊSÉiÉ ÉÉ]õiÉÒ±É É ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ié úiéönùó{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùó ÉÒ Ê ÉºÉÆMÉiÉ xéºéiéò±é +ºÉä {ÉÚ úeò +ÊvÉEòÉ ú ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééºé ÉnùÉxÉ Eò úhªééeò úiéé ºÉƺÉnäùºÉ EòɪÉtÉuùÉ äú ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<DZÉ. 4. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééxéä PÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä±ÉÉ EòɪÉnùÉ ºÉ ÉÇ xªééªéé±éªééæ É ú ÉÆvÉxÉEòÉ úeò +ºÉhÉäú.----ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééxéä PÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä±ÉÉ EòɪÉnùÉ, ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééiéò±é ºÉ ÉÇ xªééªéé±éªééæ É ú ÉÆvÉxÉEòÉ úeò +ºÉä±É. 42. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséä ½ÖþEÚò ÉxÉÉ Éä +ÉÊhÉ +Énäù É ªÉÉÆSÉÒ +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒ É ÉEò]õÒEò úhé, <iªéénùóºéæ ÉÆvÉÒSÉä +Énäù Éú.---- () ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé +É{ɱªÉÉ +ÊvÉEòÉÊ úiéäséé ÉÉ{É ú Eò úòié +ºÉiÉÉxÉÉ, iªéésªééºé ÉÉä ú ɱÉÆÊ ÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉnùÉiÉ ËEò ÉÉ ÉEò úhééié {ÉÚhÉÇ xªééªé Eò úhªééeò úiéé +É É ªÉEò +ºÉä±É +ºÉÉ ½ÖþEÚò ÉxÉÉ ÉÉ Eò ü ÉEäò±É ËEò ÉÉ +Énäù É näù>ð ÉEäò±É, +ÉÊhÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä Eäò±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ ½ÖþEÚò ÉxÉÉ ÉÉ ËEò ÉÉ Ênù±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +Énäù É, ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä Ê ÉʽþiÉ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É + ÉÉ úòiéòxéä +ÉÊhÉ, iªééºéæ ÉÆvÉÉiÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä ié úiéúnù Eäò±ÉÒ VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ, úé¹]åõ{éiéò 3 +Énäù ÉÉuùÉ äú Ê ÉʽþiÉ Eò úò±é + ÉÉ úòiéòxéä ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié ºÉ ÉÇjÉ ÉVÉÉ ÉhÉÒªÉÉäMªÉ +ºÉä±É. (2) ºÉƺÉnäùxÉä ªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒºÉ ={ÉκlÉiÉ ½þÉähªÉÉSªÉÉ, EòÉähÉiÉä½þÒ nùºiébä ÉVÉ ÉÉävÉhªÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ iéä ºÉÉnù ú Eò úhªéésªéé +lé ÉÉ +É{ɱªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ + É ÉÉxÉÉ ÉÉ ÉiÉ +x Éä¹ÉhÉ Eò úhªéésªéé ËEò ÉÉ iªéé ÉÉ ÉiÉ Ê ÉIÉÉ näùhªéésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉEò úiéé EòÉähÉiÉɽþÒ +Énäù É näùhªééséé, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééºé ÉÉ úiéésªéé ºÉÆ{ÉÚhÉÇ úévªéiéäjéésªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ ºÉ ɺiÉ É ÉiªÉäEò +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É. 43. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséé Ê ÉSÉÉ ú PÉähªÉÉSÉÉ úé¹]åõ{éiéòséé +ÊvÉEòÉ ú.----() VªÉÉ É ú ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséä ÉiÉ PÉähÉä ºÉ ÉªÉÉäÊSÉiÉ +ɽäþ, + ÉÉ º É ü{ééséé +ÉÊhÉ <iécªéé ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ɽþk ÉÉSÉÉ EòɪÉnäùÊ É¹ÉªÉEò ËEò ÉÉ ÉºiÉÖκlÉiÉÒÊ É¹ÉªÉEò É xé =nâù É É±ÉÉ +ɽäþ. +lé ÉÉ =nâù É ÉhÉä ºÉÆ É ÉxÉÒªÉ +ɽäþ, +ºÉä EòÉähÉiªÉɽþÒ Éä³ýÒ úé¹]åõ{éiéò±éé ÉÉ]õ±ªÉɺÉ, iªéé±éé iééä É xé iªéé xªééªéé±éªééeòbä Ê ÉSÉÉ úéléç ÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ iéä xªééªéé±éªé, iªééºé ªÉÉäMªÉ ÉÉ]äõ±É + ÉÒ ºÉÖxÉÉ ÉhÉÒ Eäò±ªÉÉ É úú, iªéé É úò±é +É{ɱÉä ÉiÉ úé¹]åõ{éiéò±éé Eò³ý ÉÚ ÉEäò±É. (2) +xéösuäônù 3 SªÉÉ 4 *** {É ÆúiÉÖEòÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò úé¹]åõ{éiéòºé, 5 [=CiÉ {É ÆúiÉÖEòÉiÉ] =±±ÉäÊJɱÉ䱪ÉÉ ÉEòÉ úséé Ê É ÉÉnù ÉiÉÉEò úiéé ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééeòbä ÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé, iªééºé ªÉÉäMªÉ ÉÉ]äõ±É + ÉÉ ºÉÖxÉÉ ÉhÉÒxÉÆiÉ ú, iªéé É úò±é +É{ɱÉä ÉiÉ úé¹]åõ{éiéò±éé Eò³ý ÉÒ±É. 48 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉɳýÒýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 24 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( äò ÉÖ ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉɳýÒºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ÉÚ³ý JÉÆb () Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( +ÉìMɺ]õ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 Ê ÉÊvÉ ÉÆjÉɱɪÉ, +ÊvɺÉÚSÉxÉÉ Gò ÉÉÆEò ºÉÒ. +Éä. 47, ÊnùxÉÉÆEò 4 VÉÉxÉä ÉÉ úò 954, ÉÉ úiééséä úévé{éjé, +ºÉÉvÉÉ úhé, ÉÉMÉ 2, ={É Ê É ÉÉMÉ 3, <Æ. {ÉÞ¹`ö 75 ªÉɺɽþ ÉEòÉÊ ÉiÉ ZÉɱÉä±ÉÉ ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé (½ÖþEÚò ÉxÉÉ Éä É +Énäù É) ÉVÉÉ ÉhÉÒ +Énäù É, 954 (ºÉÒ. +Éä. 47) {ɽþÉ. 4 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ÉÚ³ý ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. 5 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äúú =CiÉ JÉÆb ÉiÉ ªÉÉ Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. BSÉ

73 ( ÉÉMÉ {ÉÉSÉ ºÉÆPÉ úévªé) 44. ÉÖ±ÉEòÒ +ÉÊhÉ xªééêªéeò ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉÆxÉÒ ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé ºÉ½þɪªÉÉlÉÇ EòɪÉÇ Eò úhéä.---- ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééæiéò±é ºÉ ÉÇ ÉÖ±ÉEòÒ +ÉÊhÉ xªééêªéeò ÉÉÊvÉEòÉ úò, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé ºÉ½þɪªÉÉlÉÇ EòɪÉÇ Eò úiéò±é. 44Eò. [EòɪÉtÉSªÉÉ PÉ]õxÉÉi ÉEò ÉèvÉiÉä ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉhÉÉ äú É xé ÊxÉEòɱÉÉiÉ EòÉføhªÉÉ ÉÉ ÉiÉ Ê É Éä¹É ié úiéönùò] ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (jéäsééê³ýºéé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 977 ªÉÉSÉä Eò±É É 5 uùé äú ÊxÉ úêºéié. (3 BÊ É±É 978 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 45. xªééªéé±éªééséä ÊxÉªÉ É, <iªéénùòú.----() ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééºé Éä³ýÉä Éä³ýÒ, úé¹]åõ{éiéòsªéé ÉÉxªÉiÉäxÉä iªéé xªééªéé±éªééséò ÉlÉÉ +ÉÊhÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ ªÉÉSÉä ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé{éhéä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhªééeò úiéé, {ÉÖføÒ±É ÉEòÉ úsªéé ÊxÉªÉ ÉÉƺɽþ ÊxÉªÉ É Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É :----- (Eò) iªéé xªééªéé±éªééié ªÉ ÉºÉÉªÉ Eò úhéé-ªéé ªÉCiÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉªÉ É ; (JÉ) +Ê{ɱÉÉÆSªÉÉ ºÉÖxÉÉ ÉhÉÒºÉÉ`öÒ +xéöºé úé ɪÉÉSÉÒ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ +ÉÊhÉ ÊEòiÉÒ + ÉvÉÒSªÉÉ +ÉiÉ +Ê{ɱÉä xªééªéé±éªééié nùéjé±é Eò úé ɪÉÉSÉÒ, ªÉÉƺɽþ +Ê{ɱÉÉÆ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ +xªé ÉÉ ÉÒ ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉªÉ É ; (MÉ) ÉÉMÉ iéòxéuùé äú ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÊvÉEòÉ úéséò +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒ Eò úhªééeò úiéé iªéé xªééªéé±éªééié Eò úé ɪÉÉSªÉÉ EòɪÉÇ ÉɽþÒºÉÆ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉªÉ É ; 2 [(MÉ MÉò) 3 [+xéösuäônù 39Eò] +x ɪÉä iªéé xªééªéé±éªééié Eò úé ɪÉÉSªÉÉ EòɪÉÇ ÉɽþÒºÉÆ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉªÉ É ;] (PÉ) +xéösuäônù 34, JÉÆb (), ={ÉJÉÆb (MÉ) +x ɪÉä +Ê{ɱÉä Ê ÉSÉÉ úéléç º ÉÒEòÉ úhªééºéæ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉªÉ É ; (Ró) iªéé xªééªéé±éªééxéä ºÉÖxÉÉ ÉhÉÒ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéêxéhéçªééséä ËEò ÉÉ Eäò±É䱪ÉÉ +Énäù ÉÉSÉä VªÉÉÆSªÉÉ +véòxé úé½úþxé, {ÉÖxÉÌ É±ÉÉäEòxÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É iªéé ÉiÉÔ +ÉÊhÉ + ÉÉ {ÉÖxÉÌ É±ÉÉäEòxÉɺÉÉ`öÒ xªééªéé±éªééié ÊEòiÉÒ + ÉvÉÒSªÉÉ +ÉiÉ +VÉÇ nùéjé±é Eò úé ɪÉÉSÉä iªééºé½þ, + ÉÉ {ÉÖxÉÌ É±ÉÉäEòxÉÉSªÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒºÉÆÆ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉªÉ É ; (SÉ) iªéé xªééªéé±éªééiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉÇ ÉɽþÒSªÉÉ +ÉÊhÉ iénùxéö¹éæêméeò JÉSÉÉǺÉÆ ÉÆvÉÒ É iªééiéò±é EòɪÉÇ ÉɽþÒ ÉÉ ÉiÉ +ÉEòÉ úé ɪÉÉSªÉÉ òòºéæ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉªÉ É ; (Uô) VÉÉ ÉÒxÉÉnäù É näùhªééºéæ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉªÉ É ; (VÉ) EòɪÉÇ ÉɽþÒ ºlÉÊMÉiÉ Eò úhªééºéæ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉªÉ É ; (ZÉ) iªéé xªééªéé±éªééºé VÉä +{ÉÒ±É IÉÖ±±ÉEò EòÉ úhééºié É ËEò ÉÉ jééºé näùhªéésªéé ½äþiÉÚxÉä Eäò±ªÉÉSÉä +lé ÉÉ Ê É±ÉÆ É ±ÉÉ ÉhªÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ +ÉhɱªÉÉSÉä ÊnùºÉÚxÉ ªÉä<DZÉ, + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +Ê{ɱÉÉSÉÉ ºÉÆÊIÉ{iÉ úòiéòxéä ÊxÉEòÉ±É Eò úhªéé ÉÉ ÉiÉ ié úiéúnù Eò úhéé äú ÊxÉªÉ É ; (\É) +xéösuäônù 37 SªÉÉ JÉÆb () ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ SÉÉèEò ÉÒSªÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉªÉ É ; (2) 4 [ 5 * * * JÉÆb (3) SªÉÉ ié úiéönùóxéé] +véòxé úé½úþxé, ªÉÉ +xéösuäônùé+x ɪÉä Eäò±É䱪ÉÉ ÊxÉªÉ ÉÉÆuùÉ äú, ÊEòiÉÒ xªééªéévéò ÉÉÆxÉÒ BJÉÉtÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉEò úiéé {ÉÒ`öɺÉÒxÉ ½þÉ ÉªÉÉSÉä iéò ÊEò ÉÉxÉ ºÉÆJªÉÉ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ BEäòEò]õ ÉxÉä EòÉ É SÉɱÉhÉÉ-ªÉÉ xªééªéévéò ÉÉÆSªÉÉ +ÉÊhÉ JÉÆb xªééªé{éò`öésªéé +ÊvÉEòÉ úéæ ÉÉ ÉiÉ ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (3) VªÉÉ ÉEò úhééié, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÉ +léç ±ÉÉ ÉhªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnäùÊ É¹ÉªÉEò ºÉÉ ú ÉÚiÉ É xé +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉä±É + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉEò úhééséé ÊxÉhÉÇªÉ Eò úhªéésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, +lé ÉÉ +xéösuäônù 43 +x ɪÉä ÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ÉEò úhéésªéé ºÉÖxÉÉ ÉhÉÒSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, VªÉÉ xªééªéévéò ÉÉÆxÉÒ {ÉÒ`öɺÉÒxÉ ½þÉ ÉªÉÉSÉä iªééæséò 6 [ÊEò ÉÉxÉ ºÉÆJªÉÉ 5 * * *] {ÉÉSÉ +ºÉä±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, VÉä ½þÉ ªÉÉ ÉEò úhéésªéé +xéösuäônù 32 ªÉÊiÉÊ úcié +xªé ié úiéönùó+x ɪÉä +Ê{ɱÉÉSÉÒ ºÉÖxÉÉ ÉhÉÒ Eò úhéé äú xªééªéé±éªé, {ÉÉSÉɽÚþxÉ Eò ÉÒ xªééªéévéò ÉÉÆSÉä ÉxɱÉä±Éä +ºÉä±É +ÉÊhÉ iªéé +Ê{ɱÉÉSªÉÉ ºÉÖxÉÉ ÉhÉÒSªÉÉ +ÉäPÉÉiÉ, iéä +{ÉÒ±É ÊxÉEòɱÉÉiÉ EòÉføhªÉÉEò úiéé VªÉÉSÉä ÊxÉvÉÉÇ úhé +É É ªÉEò +ɽäþ +ºÉÉ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÉ +léç ±ÉÉ ÉhªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉÉ BJÉÉnùÉ EòɪÉnäùÊ É¹ÉªÉEò ºÉÉ ú ÉÚiÉ É xé +Ê{ɱÉÉiÉ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ɽäþ, ªÉÉ Éqù±É xªééªéé±éªééséò JÉÉjÉÒ ½þÉä<Ç±É iéä ½þÉ, +ºÉä xªééªéé±éªé, VªÉÉiÉ +ºÉÉ É xé +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ɽäþ iªéé ÉEò úhééæséé ÊxÉhÉÇªÉ Eò úhªééeò úiéé ªÉÉ JÉÆb ÉxÉä +É É ªÉEò Eäò±ªÉÉ É ÉÉhÉä PÉÊ]õiÉ ZÉɱÉ䱪ÉÉ xªééªéé±éªééeòbä iééä É xé ÉiÉÉlÉÇ ÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eò úò±é +ÉÊhÉ iéä ÉiÉ Ê É³ýɱªÉÉ É ú + ÉÉ ÉiÉÉxÉÖ ü{é iéä +{ÉÒ±É ÊxÉEòɱÉÉiÉ EòÉføÒ±É. 49 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 25 uùé äú +xéösuäônù 44 Eò ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( äò ÉÖ ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 É Ò±É +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 26 uùé äú ={ÉJÉÆb (MÉMÉ) ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( äò ÉÖ ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (jéäsééê³ýºéé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 977 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 6 uùé äúú +xéösuäônù 3Eò +ÉÊhÉ 39ùEò ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (3 BÊ É±É 978 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 26 uùé äú ÉÚ³ý ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( äò ÉÖ ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (jéäsééê³ýºéé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 977 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 6 uùé äú MÉɳý±Éä (3 BÊ É±É 978 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 6 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 26 uùé äú ÉÚ³ý ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä ( äò ÉÖ ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). BSÉ

74 ( ÉÉMÉ {ÉÉSÉ ºÉÆPÉ úévªé) (4) ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé, JÉÖ±ªÉÉ xªééªéé±éªéé ªÉÊiÉÊ úcié EòÉähÉiÉɽþÒ xªééªéêxéhéçªé näùhéé ú xéé½þò, +ÉÊhÉ EòÉähÉiÉä½þÒ ÉiÉnäùJÉÒ±É JÉÖ±ªÉÉ xªééªéé±éªééié Ênù±Éä +ºÉ±ªÉÉ ÉÉSÉÚxÉ iéä +xéösuäônù 43 +x ɪÉäú Eò³ý ɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (5) ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé, EòÉähÉiÉɽþÒ xªééªéêxéhéçªé ËEò ÉÉ +ºÉä EòÉähÉiÉä½þÒ ÉiÉ, ÉEò úhéésªéé ºÉÖxÉÉ ÉhÉÒSªÉÉ Éä³ýÒ ={ÉκlÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ xªééªéévéò ÉÉÆ{ÉèEòÒ É½ÖþºÉÆJªÉ xªééªéévéò ÉÉÆSªÉÉ ºÉ½þ ÉiÉÒ ÉÉSÉÚxÉ näùhéé ú xéé½þò, {ÉhÉ VÉÉä ºÉ½þ ÉiÉ xéé½þò + ÉÉ xªééªéévéò ÉÉºÉ Ê ÉzÉ xªééªéêxéhéçªé ËEò ÉÉ ÉiÉ näùhªééºé ªÉÉ JÉÆb ÉiÉÒ±É EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ ÉÊiÉ ÉÆvÉ Eò úiéä, +ºÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. 46. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséä +ÊvÉEòÉ Òú É ºÉä ÉEò +ÉÊhÉ JÉSÉÇ.---() ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséä +ÊvÉEòÉ úò +ÉÊhÉ ºÉä ÉEò ªÉÉÆSªÉÉ ÊxɪÉÖCiªÉÉ, ÉÉ úiééséé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ +lé ÉÉ iééä ÊxÉnäùÊ ÉiÉ Eò úò±é +ºÉÉ iªéé xªééªéé±éªééséé +xªé xªééªéévéò É ËEò ÉÉ +ÊvÉEòÉ úò ªÉÉÆSªÉÉEòbÚ xé Eäò±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, úé¹]åõ{éiéò ÊxÉªÉ ÉÉuùÉ äú +ºÉä +É É ªÉEò Eò ü ÉEäò±É EòÒ, iªéé ÊxÉªÉ ÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É + ÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, iªéé xªééªéé±éªéé ÉÒ +ÉvÉÒ{ÉɺÉÚxÉ ºÉƱÉMxÉ xéºé±é䱪éé EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒºÉ, iªéé xªééªéé±éªéé ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉnùÉ É ú, ºÉÆPÉ ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ Ê ÉSÉÉ ú PÉäiɱªÉÉ ÉÉSÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±Éä VÉÉ>ð xéªéä. (2) ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséä +ÊvÉEòÉ úò +ÉÊhÉ ºÉä ÉEò ªÉÉÆSªÉÉ ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ, ÉÉ úiéésªéé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔxÉä +lé ÉÉ iªééxéä iªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ ÊxÉªÉ É Eò úhªééºéé`öò ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eäò±É䱪ÉÉ iªéé xªééªéé±éªéésªéé +xªé xªééªéévéò ÉÉxÉä ËEò ÉÉ +ÊvÉEòÉ-ªÉÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ ÊxÉªÉ ÉÉuùÉ äú Ê ÉʽþiÉ Eäò±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É + ÉÉ +ºÉiÉÒ±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ªÉÉ JÉÆb Éx ɪÉä Eäò±É䱪ÉÉ ÊxÉªÉ ÉÉÆxÉÉ, VÉälÉ É ú iéä ÉäiÉxÉ, ÉkÉä, úvéé ËEò ÉÉ ÊxÉ ÉÞÊkÉ ÉäiÉxÉ ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉiÉÒ±É iéälé É ú, úé¹]åõ{éiéòséò ÉÉxªÉiÉÉ +É É ªÉEò +ºÉä±É. (3) ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséä +ÊvÉEòÉ úò +ÉÊhÉ ºÉä ÉEò ªÉÉÆxÉÉ ËEò ÉÉ iªééæsªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ té ɪÉÉSÉä ºÉ ÉÇ ÉäiÉxÉ, ÉkÉä +ÉÊhÉ ÊxÉ ÉÞkÉÒ ÉäiÉxÉä ªÉÉƺɽþ iªéé xªééªéé±éªééséé É ÉɺÉEòÒªÉ JÉSÉÇ, ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ú ÉÉÊ úié Eäò±ÉÉ VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ iªéé xªééªéé±éªééxéä PÉäiɱÉä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ òò ËEò ÉÉ +xªé úeò ÉÉ, iªéé ÊxÉvÉÒSÉÉ ÉÉMÉ ÉxÉiÉÒ±É léç ±ÉÉ ÉhÉä.---ªÉÉ ÉEò úhééié +ÉÊhÉ ÉÉMÉ ºÉ½þÉSªÉÉ ÉEò úhé {ÉÉSÉ ªÉÉ ÉvªÉä, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÉ +léç ±ÉÉ ÉhªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉnäùÊ É¹ÉªÉEò ºÉÉ ú ÉÚiÉ É xéésªéé ÊxÉnæù ÉÉÆ ÉvªÉä, MÉ ½þxÉÇ Éå]õõ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉ +ìc]õ, 935 (iªéé +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉiÉ ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhéé úò ËEò ÉÉ iªééºé {ÉÚ úeò +ºÉ±Éä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ +ÊvÉùÊxɪÉÊ ÉiÉÒ ªÉɺɽþ) +lé ÉÉ iªéé+x ɪÉä Eäò±Éä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ +ÉìbÇ ú <xé EòÉèÎxºÉ±É ËEò ÉÉ +Énäù É +lé ÉÉ <ÆÊb ªÉxÉ <ÆÊb {Éåb xºé +ìc]õ, 947 ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä Eäò±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +Énäù É, ªÉÉSÉÉ +léç ±ÉÉ ÉhªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉnäùÊ É¹ÉªÉEò ºÉÉ ú ÉÚiÉ É xééséä ÊxÉnæù É ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ɽäþiÉ, +ºÉÉ iªéé ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. ÉEò úhé {ÉÉSÉ--- ÉÉ úiééséé ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò 48 ÉÉ úiééséé ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò.---() ÉÉ úiéé±éé BEò ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò +ºÉä±É +ÉÊhÉ iééä úé¹]åõ{éiéòeòbú xé ºÉ½þÒÊ ÉCCªÉÉÊxÉ ÉÒ +ÊvÉ{ÉjÉÉuùÉ äú ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±ÉÉ VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ iªéé±éé ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉ É ÉÉhÉä, ié ÉÉSÉ úòiéòxéä É ié ÉÉSÉ EòÉ úhééºié É {ÉnùÉ É üxé núù ú Eäò±Éä VÉÉ<DZÉ. (2) ÉÉ úiééséé ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉ ZÉɱÉä±ÉÒ ÉiªÉäEò ªÉCiÉÒ, +É{ɱÉä {Énù OɽþhÉ Eò úhªéé{éú ÉÔ úé¹]åõ{éiéòsªééºé ÉÉä ú +lé ÉÉ iªééxéä ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒºÉ ÉÉä ú, É{ÉlÉ ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉ ªÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ÊiɺÉ-ªÉÉ +xéöºéúséòié iªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ Ênù±É䱪ÉÉ xé ÉÖxªÉÉxÉÖºÉÉ ú É{ÉlÉ PÉä>ðxÉ ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉ Eò üxé iªééjéé±éò ºÉ½þÒ Eò úò±é. (3) ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò ªÉÉSÉä ÉäiÉxÉ É iªéésªéé +xªé ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ, ºÉƺÉnù EòɪÉtÉuùÉ äú ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úò±é + ÉÉ +ºÉiÉÒ±É +ÉÊhÉ iªéé ªÉÉ É ÉÉhÉä ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eäò±ªÉÉ VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ, nöùºé-ªéé +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±ªÉÉxÉÖºÉÉ ú +ºÉiÉÒ±É : 50

75 ( ÉÉMÉ {ÉÉSÉ ºÉÆPÉ úévªé) {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò ªÉÉSÉä ÉäiÉxÉ +lé ÉÉ +xéö{éîºléiéò úvéä ÉÉ ÉiÉSÉä, ÊxÉ ÉÞÊkÉ ÉäiÉxÉÉ ÉÉ ÉiÉSÉä ËEò ÉÉ ÊxÉ ÉÞÊkÉ ÉªÉÉ ÉÉ ÉiÉSÉä iªééséä +ÊvÉEòÉ ú ªÉÉ{ÉèEòÒ Eò ÉÉiɽþÒ iªéé±éé +ʽþiÉEòÉ úeò ½þÉä<Ç±É +ºÉÉ Énù±É iªéésªéé ÊxɪÉÖCiÉÒxÉÆiÉ ú Eäò±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (4) ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò, iªééséò {ÉnùvÉÉ úhéé ºÉÆ{ɱªÉÉxÉÆiÉ ú, iééä ÉÉ úié ºÉ úeòé úsªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É <ié ú EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉnùÉºÉ {ÉÉjÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. (5) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ +ÉÊhÉ ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, ÉÉ úiéòªé ±ÉäJÉÉ{É úòiéé +ÉÊhÉ ±ÉäJÉÉ Ê É ÉÉMÉ ªÉÉiÉ ºÉä ÉäiÉ +ºÉhÉÉ-ªÉÉ ªÉCiÉÓSªÉÉ ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ +ÉÊhÉ ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò ªÉÉSÉä É ÉɺÉEòÒªÉ +ÊvÉEòÉ ½äþú, ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ Ê ÉSÉÉ úê ÉÊxÉ ÉªÉ Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú úé¹]åõ{éiéòxéä Eäò±É䱪ÉÉ ÊxÉªÉ ÉÉÆuùÉ äú Ê ÉʽþiÉ Eäò±Éä VÉÉiÉÒ±É +ºÉä +ºÉiÉÒ±É. (6) ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò ªÉÉSªÉÉ EòɪÉÉDZɪÉÉiÉ ºÉä ÉäiÉ +ºÉhÉÉ-ªÉÉ ªÉCiÉÓxÉÉ ËEò ÉÉ iªééæsªéé ÉÉ ÉiÉ ÉnäùªÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ ºÉ ÉÇ ÉäiÉxÉä, ÉkÉä É ÊxÉ ÉÞkÉÒ ÉäiÉxÉä ªÉÉƺɽþ iªéé EòɪÉÉDZɪÉÉSÉÉ É ÉɺÉEòÒªÉ JÉSÉÇ ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ú ÉÉÊ úié Eäò±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. 49. ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò ªÉÉSÉÒ EòiÉÇ ªÉä É +ÊvÉEòÉ ú.---êxéªéæjéeò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò ½þÉ, ºÉÆPÉ úévªé É úévªéä +ÉÊhÉ +xªé EòÉähÉiÉä½þÒ ÉÉÊvÉEòÉ úò ËEò ÉÉ ÊxÉEòÉªÉ ªÉÉÆSªÉÉ ±ÉäJªÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä Ê ÉʽþiÉ Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É + ÉÉ EòiÉÇ ªÉÉÆSÉä {ÉɱÉxÉ Eò úò±é É + ÉÉ +ÊvÉEòÉ úéæséé ÉÉ{É ú Eò úò±é +ÉÊhÉ iªééºéæ ÉÆvÉÉiÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä ié úiéúnù Eäò±ÉÒ VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ iééä, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ b ÉäÊ ÉÊxÉ+xÉ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉSªÉÉ É ÉÉÆiÉÉSªÉÉ ±ÉäJªÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ÉÉ úiéésªéé ɽþÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeòéeòbä VÉÒ EòiÉÇ ªÉä ºÉÉä{ÉÊ ÉhªÉÉiÉ +ɱÉÒ ½þÉäiÉÒ iªééæséä {ÉɱÉxÉ É iªééºé VÉä +ÊvÉEòÉ ú ÉÉ{É úiéé ªÉähªÉɺÉÉ újéä ½þÉäiÉä iªééæséé ÉÉ{É ú, +xéögò Éä ºÉÆPÉ úévªéésªéé É úévªééæsªéé ±ÉäJªÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ Eò úò±é. [50. ºÉÆPÉ úévªéésªéé É úévªééæsªéé ±ÉäJªÉÉÆSÉÉ xé ÉÖxÉÉ.---ºÉÆPÉ úévªééséä É úévªééséä ±ÉäJÉä, ÉÉ úiééséé ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòúiéeò 2 [ªÉÉSªÉÉ ºÉ±±ªÉÉ É üxé] úé¹]åõ{éiéò Ê ÉʽþiÉ Eò úò±é + ÉÉ xé ÉÖxªÉÉ ÉvªÉä `äö ɱÉä VÉÉiÉÒ±É.] 5. ±ÉäJÉÉ{É úòiéé +½þ ÉɱÉ.---() ÉÉ úiééséé ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò ªÉÉSÉä ºÉÆPÉ úévªéésªéé ±ÉäJªÉÉÆÊ É¹ÉªÉÒSÉä +½þ ÉɱÉ, úé¹]åõ{éiéòºé ºÉÉnù ú Eäò±Éä VÉÉiÉÒ±É É iééä iéä ºÉƺÉnäùSªÉÉ ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉºÉ ÉÉä ú `äö ÉhªÉÉSÉÒ ªÉ ɺlÉÉ Eò úò±é. (2) ÉÉ úiééséé ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò ªÉÉSÉä BJÉÉtÉ úévªéésªéé ±ÉäJªÉÉÆÊ É¹ÉªÉÒSÉä +½þ ÉɱÉ, iªéé úévªéésªéé úévªé{éé±ééºé 3 * * * ƺÉÉnù ú Eäò±Éä VÉÉiÉÒ±É É iééä iéä úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉºÉ ÉÉä ú `äö ÉhªÉÉSÉÒ ªÉ ɺlÉÉ Eò úò±é. 5 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 27 uùé äú ÉÚ³ý +xéösuäônù 50 ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( BÊ É±É 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 22 uùé äú ÉÚ³ý ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ËEò ÉÉ úévé É ÉÖJÉÉºÉ ½äþ É nù MÉɳý±Éä.

76 ÉÉMÉ ºÉ½þÉ *** úévªéä ÉEò úhé BEò ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé 52. ªÉÉJªÉÉ. ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉ, ºÉÆnù ÉÉÇxÉÖºÉÉ ú +xªéléé +É É ªÉEò xéºéä±é ié ú, úévªé 2 [ ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉÉiÉ VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªééséé ºÉ ÉÉ Éä É xéé½þò.] ÉEò úhé nùéäxé EòɪÉÇEòÉ úò ªÉÆjÉhÉÉ úévªé{éé±é 53. úévªééséä úévªé{éé±é. ÉiªÉäEò úévªéé±éé BEò úévªé{éé±é +ºÉä±É : 3 [ {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, BEòÉSÉ ªÉCiÉÒSÉÒ nùéäxé ËEò ÉÉ +ÊvÉEò úévªééæeò úiéé úévªé{éé±é ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉÒ Eò úhªééºé ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò.] 54. úévªééséé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ ú. () úévªééséé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ ú, úévªé{éé±éésªéé `öéªéò ÊxÉʽþiÉ +ºÉä±É +ÉÊhÉ iªééséé ÉÉ{É ú, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉxÉÖºÉÉ ú iªéésªééeòbú xé ÉiªÉIÉ{ÉhÉä ËEò ÉÉ iªéésªéé ½þÉiÉÉJÉɱÉÒ±É +ÊvÉEòÉ-ªÉÉÆ ÉÉ ÇòiÉ Eäò±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. (2) ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý, (Eò) EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉtÉuùÉ äú +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉºÉ ÉnùÉxÉ Eò úhªééié +ɱÉä±Éä EòÉähÉiÉä½þÒ EòɪÉÉÇÊvÉEòÉ ú úévªé{éé±ééeòbä ½þºiÉÉÆiÉÊ úié ½þÉäiÉÉiÉ, +ºÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò ; ËEò ÉÉ (JÉ) úévªé{éé±ééºé nöùªªé É +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉºÉ EòɪÉtÉuùÉ äú EòɪÉÉÇÊvÉEòÉ ú ÉnùÉxÉ Eò úhªééºé ºÉƺÉnäù±ÉÉ ËEò ÉÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɱÉÉ ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. 55. úévªé{éé±ééséò ÊxɪÉÖCiÉÒú. úévªééséé úévªé{éé±é, úé¹]åõ{éiéòeòbú xé ºÉ½þÒÊxÉ ÉÒ É º É ÉÖpùÉÆÊEòiÉ +ÊvÉ{ÉjÉÉuùÉ äú ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. 56. úévªé{éé±ééséé {ÉnùÉ ÉvÉÒ. () úévªé{éé±é, úé¹]åõ{éiéòséò ÉVÉÔ +ºÉä{ɪÉÈiÉ {Énù véé úhé Eò úò±é. (2) úévªé{éé±é, úé¹]åõ{éiéòºé ºÉÆ ÉÉävÉÚxÉ +É{ɱªÉÉ {ÉnùÉSÉÉ º ÉiÉ:SªÉÉ ºÉ½þÒÊxÉ ÉÒ ±ÉäJÉÒ úévéòxéé ÉÉ näù>ð ÉEäò±É. (3) ªÉÉ +xéösuäônùésªéé {ÉÚ ÉÇMÉÉ ÉÒ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, úévªé{éé±é, VªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ iééä +É{ɱÉä {Énù OɽþhÉ Eò úò±é iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ {ÉÉSÉ É¹ÉÉÈSªÉÉ + ÉvÉÒ{ɪÉÈiÉ iéä {Énù véé úhé Eò úò±é : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, úévªé{éé±é, iªééséé {ÉnùÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ɱÉÉ +ºÉ±ÉÉ ié úò½þò, iªééséé =ké úéêvéeòé úò º ÉiÉ:SÉä {Énù OɽþhÉ Eò úò{éªéèié {Énù véé úhé Eò úhéä SÉɱÉÚ `äö ÉÒ±É. 57. úévªé{éé±é ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉ ½þÉähªÉɺÉÉ`öÒ +½ÇþiÉÉ. EòÉähÉiÉÒ½þÒ ªÉCiÉÒ, iéò ÉÉ úiéòªé xééméê úeò +ÉÊhÉ {ɺiÉÒºÉ É¹Éæ {ÉÚhÉÇ ÉªÉÉSÉÒ +ºÉ±ªÉÉJÉä úòvé úévªé{éé±é ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉ ½þÉähªÉÉºÉ {ÉÉjÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. 58. úévªé{éé±é{énùésªéé ÉiÉÔ. () úévªé{éé±é, ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ËEò ÉÉ {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉnùºªÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò, +ÉÊhÉ ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ËEò ÉÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÉ ºÉnùºªÉ, úévªé{éé±é ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉ ZÉɱÉÉ ié ú, iééä úévªé{éé±é ½þhÉÚxÉ +É{ɱÉä {Énù OɽþhÉ Eò úò±é iªéé ÊnùxÉÉÆEòɺÉ, iªééxéä iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉÒ±É +É{ɱÉÒ VÉÉMÉÉ Ê úcié Eäò±ÉÒ +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. 52 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉuùÉ äú {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòséé ÉÉMÉ Eò ªÉÉiÉÒ±É ½äþ É nù MÉɳý±Éä. 2 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉuùÉ äú É nù ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +léç {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòséé ÉÉMÉ Eò ªÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±Éä úévªé +ºÉÉ +ɽäþ. ªÉÉ Bä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 3 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 6 uùé äú VÉÉnùÉ nùéjé±é Eäò±Éä.

77 ( ÉÉMÉ ºÉ½þÉ - úévªéä ) (2) úévªé{éé±é, +xªé EòÉähÉiÉä½þÒ ±ÉÉ É{Énù véé úhé Eò úhéé ú xéé½þò. (3) úévªé{éé±é, +É{ɱªÉÉ +ÊvÉEÞòiÉ ÊxÉ ÉɺɺlÉÉxÉÉÆSÉÉ ÊxÉ ÉÉºÉ ÉÖ±Eò xé näùiéé ÉÉ{É ú Eò úhªééºé ½þCEònùÉ ú +ºÉä±É +ÉÊhÉ ºÉƺÉnù EòɪÉtÉuùÉ äú ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úò±é + ÉÉ Ê ÉkÉ±É véò, ÉkÉä É Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú ªÉÉÆxÉɽþÒ ½þCEònùÉ ú +ºÉä±É +ÉÊhÉ iªééºéæ ÉÆvÉÉiÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä ié úiéúnù Eäò±ÉÒ VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ, nöùºé-ªéé +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ + ÉÉ Ê ÉkÉ±É véò, ÉkÉä É Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú ªÉÉÆxÉÉ iééä ½þCEònùÉ ú +ºÉä±É. [ (3Eò) VÉä ½þÉ BEòÉSÉ ªÉCiÉÒºÉ nùéäxé ËEò ÉÉ +ÊvÉEò úévªééæséé úévªé{éé±é ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±Éä +ºÉä±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, úévªé{éé±ééºé té ɪÉÉSªÉÉ Ê ÉkÉ±É véò +ÉÊhÉ ÉkÉä ªÉÉÆSÉÉ JÉSÉÇ, úé¹]åõ{éiéò +Énäù ÉÉuùÉ äú ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úò±é + ÉÉ É ÉÉhÉÉiÉ iªéé úévªééæ ÉvªÉä Ê É ÉÉMÉÚxÉ Ênù±ÉÉ VÉÉ<DZÉ.] (4) úévªé{éé±éésªéé Ê ÉkÉ±É véò +ÉÊhÉ ÉkÉä, iªéésªéé {ÉnùÉ ÉvÉÒiÉ Eò ÉÒ Eäò±Éä VÉÉhÉÉ ú xéé½þòié. 59. úévªé{éé±ééxéä É{ÉlÉ PÉähÉä ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉ Eò úhéä. ÉiªÉäEò úévªé{éé±é É úévªé{éé±ééséò EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb héé úò ÉiªÉäEò ªÉCiÉÒ, +É{ɱÉä {ÉnùOɽþhÉ Eò úhªéé{éú ÉÔ, iªéé úévªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ +ÊvÉEòÉÊ úiéäséé ÉÉ{É ú Eò úhéé-ªéé =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔSªÉÉ ºÉ ÉIÉ ËEò ÉÉ iééä +xéö{éîºléié +ºÉä±É ié ú, iªéé xªééªéé±éªééséé VÉÉä VªÉä¹`öiÉ É xªééªéévéò É ={É±É vé +ºÉä±É iªéé xªééªéévéò ÉÉSªÉÉ ºÉ ÉIÉ, {ÉÖføÒ±É xé ÉÖxªÉÉxÉÖºÉÉ ú É{ÉlÉ PÉä>ðxÉ ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉ Eò üxé iªééjéé±éò ºÉ½þÒ Eò úò±é, iéò ½þhÉVÉä + ÉÒ---- <Ç É úºééié É{ÉlÉ PÉäiÉÉä ÉÒ, Eò. JÉ. EòÒ, MÉÉÆ ÉÒªÉÇ{ÉÚ ÉÇEò ÉÊiÉYÉÉ Eò úiééä ÉÒ,... ( úévªééséä xéé É) SÉÉ úévªé{éé±é ½þhÉÚxÉ +É{ɱªÉÉ {ÉnùÉSÉä EòɪÉÇ{ÉɱÉxÉ Êxɹ`öÉ{ÉÚ ÉÇEò Eò úòxé (ËEò ÉÉ ÉÒ... SªÉÉ úévªé{éé±ééséò EòɪÉæ Êxɹ`öÉ{ÉÚ ÉÇEò {ÉÉ ú {ÉÉb ÒxÉ) +ÉÊhÉ ÉÉZªÉÉ ºÉÆ{ÉÚhÉÇ IÉ ÉiÉäÊxÉ ÉÒ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ É EòɪÉnùÉ ªÉÉÆSÉä VÉiÉxÉ, ºÉÆ úiéhé É ÉÊiÉ úiéhé Eò úòxé +ÉÊhÉ ÉÒ º ÉiÉ:±ÉÉ... ( úévªééséä xéé É) SªÉÉ VÉxÉiÉäSªÉÉ ºÉä ÉäºÉ É Eò±ªÉÉhÉÉºÉ ÉɽÚþxÉ PÉä<ÇxÉ. 60. Ê É ÉÊIÉiÉ +ÉEòκ ÉEò ɺÉÆMÉÒ úévªé{éé±ééséò EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb héäú. úé¹]åõ{éiéòºé, ªÉÉ ÉEò úhééié VªÉÉEò úiéé ié úiéúnù Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ xéé½þò, + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÉEòκ ÉEò ɺÉÆMÉÒ úévªéésªéé úévªé{éé±ééséò EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb hªééºéé`öò ªÉÉäMªÉ ÉÉ]äõ±É + ÉÒ ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<DZÉ. 6. IÉ ÉÉ, <iªéénùò Eò úhªééséé +ÉÊhÉ Ê É ÉÊIÉiÉ ÉEò úhéò Ê ÉIÉÉnäù É ÊxɱÉÆÊ ÉiÉ Eò úhªééséé, iªééié ºÉÚ]õ näùhªééséé ËEò ÉÉ iééä ºÉÉè ªÉ Eò úhªééséé úévªé{éé±ééséé +ÊvÉEòÉ ú. úévªéésªéé úévªé{éé±ééºé, EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úésªéé ªÉÉ{iÉÒiÉ ªÉähÉÉ-ªÉÉ + ÉÉ ÉÉ ÉÓ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉÊ É ürù Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +{É úévéé Éqù±É nùéä¹éò `ö ú ÉhªÉÉiÉ +ɱÉ䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒ±ÉÉ, Ê ÉIÉä Éqù±É IÉ ÉÉ Eò úhªééséé, Ê ÉIÉäºÉ ié½þeöò ÉÒ näùhªééséé, Ê ÉIÉäºÉ ºlÉÊMÉiÉÒ näùhªééséé ËEò ÉÉ Ê ÉIÉäiÉ ºÉÚ]õ näùhªééséé +lé ÉÉ Ê ÉIÉÉnäù É ÊxɱÉÆÊ ÉiÉ Eò úhªééséé, iªééié ºÉÚ]õ näùhªééséé ËEò ÉÉ iééä ºÉÉè ªÉ Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É. 62. úévªéésªéé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úéséò ªÉÉ{iÉÒ. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, úévªéésªéé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úéséò ªÉÉ{iÉÒ, VªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉºÉ EòɪÉnäù Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ɽäþ iªéé ÉÉ ÉÓ{ɪÉÈiÉ +ºÉä±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, VªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉºÉ É ºÉƺÉnäùºÉ EòɪÉnäù Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ɽäþ, + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉiÉÒiÉ úévªééséé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ ú, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉuùÉ äú ËEò ÉÉ ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ºÉÆPÉ úévªééºé ËEò ÉÉ iªéésªéé ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉºÉ ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úéºé +véòxé +ºÉä±É É iééä iªéé ÉÖ³äý ɪÉÉÇÊnùiÉ ½þÉä<DZÉ. ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énù 63. úévªé{éé±ééºé ºÉ½þɪªÉ Eò úhªééeò úiéé É ºÉ±±ÉÉ näùhªééeò úiéé ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énù. () úévªé{éé±ééºé +É{ɱÉä EòɪÉÉÇÊvÉEòÉ ú ÉÉ{É úhªéésªéé EòÉ ÉÒ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉxÉÖºÉÉ ú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä iªééxéä +É{ɱÉä EòɪÉÉÇÊvÉEòÉ ËEò ÉÉ iªééæ{éèeòò EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉÉÇÊvÉEòÉ º ÉÊ É ÉäEòÉxÉÖºÉÉ ú ÉÉ{É úhéä +É É ªÉEò +ºÉä±É iéä ÉføÒ ÉªÉÉÇnùÉ JÉä úòvéeò üxé B ú ½þÒ, ºÉ½þɪªÉ Eò úhªééºéé`öò É ºÉ±±ÉÉ näùhªééºéé`öò ÉÖJªÉ ÉÆjÉÒ É ÉÖJÉ{ÉnùÒ +ºÉ±Éä±ÉÒ BEò ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énù +ºÉä±É. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. 53

78 ( ÉÉMÉ ºÉ½þÉ - úévªéä ) (2) BJÉÉnùÒ ÉÉ É, ÊVÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ úévªé{éé±ééxéä ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉxÉÖºÉÉ ú ËEò ÉÉ iªééjéé±éò º ÉÊ É ÉäEòÉxÉÖºÉÉ ú EÞòiÉÒ Eò úhéä +É É ªÉEò +ɽäþ + ÉÉ º É ü{ééséò +ɽäþ ËEò ÉÉ xéé½þò, +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ É xé =nâù É É±ÉÉ ié ú, úévªé{éé±ééxéä º ÉÊ É ÉäEòÉxÉÖºÉÉ ú Ênù±Éä±ÉÉ ÊxÉhÉÇªÉ +ÆÊiÉ É +ºÉä±É +ÉÊhÉ úévªé{éé±ééxéä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒSÉÒ Ê ÉÊvÉOÉÉÁiÉÉ, iªééxéä º ÉÊ É ÉäEòÉxÉÖºÉÉ ú EÞòiÉÒ Eò úé ɪÉÉºÉ ½þ ÉÒ ½þÉäiÉÒ ËEò ÉÉ xéeòéä ½þÉäiÉÒ, ªÉÉ EòÉ úhéé É üxé É xééº{énù Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò. (3) ÉÆjªÉÉÆxÉÒ úévªé{éé±ééºé EòɽþÒ ºÉ±±ÉÉ Ênù±ÉÉ ½þÉäiÉÉ EòÉªÉ +ÉÊhÉ +ºÉ±ªÉÉºÉ EòÉähÉiÉÉ, ªÉÉ É xééséò EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééié SÉÉèEò ÉÒ Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò. 64. ÉÆjªÉÉƺÉÆ ÉÆvÉÒ +xªé ié úiéönùò. () ÉÖJªÉ ÉÆjÉÒ, úévªé{éé±ééeòbú xé ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±ÉÉ VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ <ié ú ÉÆjÉÒ ÉÖJªÉ ÉÆjªÉÉSªÉÉ ºÉ±±ªÉÉxÉÖºÉÉ ú úévªé{éé±ééeòbú xé ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±Éä VÉÉiÉÒ±É +ÉÊhÉ úévªé{éé±ééséò ÉVÉÔ +ºÉä{ɪÉÈiÉ iéä ÉÆjÉÒ {Énäù véé úhé Eò úiéò±é : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, [ UôkÉÒºÉMÉfø, ZÉÉ újéæb ], ÉvªÉ Énäù É É 2 [ +ÉäÊb ÉÉ ] ªÉÉ úévªééæ ÉvªÉä VÉxÉVÉÉiÉÒSªÉÉ Eò±ªÉÉhÉEòɪÉÉǺÉÉ`öÒ BEò ÉÆjÉÒ +ºÉä±É É iªééê É ÉÉªÉ iªéésªééeòbä +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒSÉä É ÉÉMÉÉºÉ ÉMÉÉÇSÉä Eò±ªÉÉhÉEòɪÉÇ ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiÉä½þÒ EòÉ É ªÉÉSÉÉ É ÉÉ ú +ºÉÚ ÉEäò±É. 3 [ (Eò) EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énäùié ÉÖJªÉ ÉÆjªÉÉƺɽþ ÉÆjªÉÉÆSÉÒ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉÉ, iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉnùºªÉºÉÆJªÉäSªÉÉ {ÉÆvÉ úé ]õccªééæ{éäiéé +ÊvÉEò +ºÉhÉÉ ú xéé½þò : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, úévªééiéò±é ÉÖJªÉ ÉÆjªÉÉƺɽþ ÉÆjªÉÉÆSÉÒ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉÉ ÉÉ úé{éäiéé Eò ÉÒ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò : {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, VªÉÉ Ê`öEòÉhÉÒ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BCªÉÉhhÉ ÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉºÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééiéò±é ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énäùiéò±é ÉÖJªÉ ÉÆjÉÒ iéºéäsé ÉÆjÉÒ ªÉÉÆSÉÒ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉÉ, =CiÉ {ÉÆvÉ úé ]õccªééæ{éäiéé, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, {Éʽþ±ªÉÉ {É ÆúiÉÖEòÉ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ ºÉÆJªÉä{ÉäIÉÉ +ÊvÉEò +ºÉä±É ié ú, iªéé úévªééiéò±é ÉÆjªÉÉÆSÉÒ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉÉ úé¹]åõ{éiéò, VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú ÊxɪÉiÉ Eò úò±é + ÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ* ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉÆSªÉÉ +ÉiÉ, ªÉÉ JÉÆb ÉSªÉÉ ié úiéönùó ÉÒ +xéö ü{é Eò üxé PÉähªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. (JÉ) EòÉähÉiªÉɽþÒ úévéeòòªé {ÉIÉÉÆ ÉvªÉä +ºÉ±Éä±ÉÉ, úévªé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉÉ ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, VÉälÉä Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù +ºÉä±É + ÉÉ úévªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉnùºªÉ, nù½þé ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù 2 +x ɪÉä iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉnùºªÉ ½þÉähªÉÉºÉ +xé½çþ +ºÉä±É ié ú, iééä, iªéésªéé +xé½çþiéäsªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ, iªéésªéé ºÉnùºªÉi ÉÉSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉ ÉÉ{iÉ ½þÉähªÉÉSÉÉ ÊnùxÉÉÆEò, ËEò ÉÉ, +ºÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉ ÉÉ{iÉ ½þÉähªÉÉ{ÉÚ ÉÔ iªééxéä Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉÒ, ËEò ÉÉ, VªÉÉ úévªééié Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù +ɽäþ + ÉÉ úévªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÒ ÊxÉ Éb héúeò ±ÉføÊ É±ªÉɺÉ, iééä ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱªÉÉSÉä PÉÉäʹÉiÉ ZÉɱªÉÉSÉÉ ÊnùxÉÉÆEò, ªÉÉ{ÉèEòÒ VÉÉä +MÉÉänù ú ªÉä<Ç±É iééä{éªéèiésªéé EòɱÉÉ ÉvÉÒnù ú ªÉÉxÉ, JÉÆb () +x ɪÉä, ÉÆjÉÒ ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±ÉÉ VÉÉhªÉɺÉnäùJÉÒ±É +xé½çþ +ºÉä±É. ] (2) ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énù, úévªé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäºÉ ºÉÉ ÉÖnùÉʪÉEò{ÉhÉä VÉ ÉÉ ÉnùÉ ú +ºÉä±É. (3) ÉÆjªÉÉxÉä +É{ɱÉä {Énù OɽþhÉ Eò úhªéé{éú ÉÔ úévªé{éé±é iªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ ÊiɺÉ-ªÉÉ +xéöºéúséò ÉvªÉä Ênù±É䱪ÉÉ xé ÉÖxªÉÉxÉÖºÉÉ ú iªééºé {ÉnùÉSÉÒ É MÉÉä{ÉxÉÒªÉiÉäSÉÒ É{ÉlÉ näù<ç±é. (4) VÉÉä ÉÆjÉÒ, EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ ºÉ±ÉMÉ ºÉ½þÉ ÉʽþxÉä úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÉ ºÉnùºªÉ xéºéä±é iªééséä ÉÆÊjÉ{Énù, iééä ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉÆSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉiÉÉSÉ ºÉÆ{ÉÖ¹]õÉiÉ ªÉä<DZÉ. (5) ÉÆjªÉÉÆSÉä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý EòɪÉtÉuùÉ äú Éä³ýÉä Éä³ýÒ ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úò±é iªéé É ÉÉhÉä +ºÉiÉÒ±É +ÉÊhÉ, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý ªÉÉ É ÉÉhÉä iéä ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úò{éªéèié, nöùºé-ªéé +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±ªÉÉ É ÉÉhÉä +ºÉiÉÒ±É. 54 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉè-ªÉÉhhÉ ÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2006 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú Ê É½þÉ ú ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 2 +ÉäÊ úºéé (xéé É Énù±ÉhÉä) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 20 (20 SÉÉ 5) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú +ÉäÊ úºéé ªÉÉ ÉVÉEÖò úò Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. (Ênù. xééä ½åþ É ú 20) úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ. 3 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BCªÉÉhhÉ ÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé ä ½äþ JÉÆb ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä. * ÊnùxÉÉÆEò 7 VÉÉxÉä ÉÉ úò 2004, {ɽþÉ. ºlÉɪÉÒ +Énäù É-2 (<Ç), ÊnùxÉÉÆEò 7 VÉÉxÉä ÉÉ úò 2004.

79 55 ( ÉÉMÉ ºÉ½þÉ - úévªéä ) úévªééséé ɽþÉ +ÊvÉ ÉCiÉÉ 65. úévªééséé ɽþÉ +ÊvÉ ÉCiÉÉ. () ÉiªÉäEò úévªééséé úévªé{éé±é, =SSÉ xªééªéé±éªééséé xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉ ½þÉähªÉÉºÉ VÉÒ ªÉCiÉÒ +½ÇþiÉÉ ÉÉ{iÉ +ºÉä±É + ÉÉ BJÉÉtÉ ªÉCiÉÒºÉ úévªééséé ɽþÉ +ÊvÉ ÉCiÉÉ ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉ Eò úò±é. (2) úévªé{éé±ééeòbú xé ɽþÉ +ÊvÉ ÉCiªÉÉEòbä Éä³ýÉä Éä³ýÒ ÊxÉnæùÊ É±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É + ÉÉ Ê ÉÊvÉÊ É¹ÉªÉEò ÉÉ ÉÓ É ú úévªé ÉɺÉxÉɱÉÉ ºÉ±±ÉÉ näùhéä +ÉÊhÉ iªéé±éé xéä ÉÚxÉ Ênù±ÉÒ VÉÉiÉÒ±É + ÉÒ <ié ú Ê ÉÊvÉÊ É¹ÉªÉEò EòÉ Éä Eò úhéä +ÉÊhÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä ËEò ÉÉ iªéé iªéé Éä³ýÒ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä iªéésªééeòbä ºÉÉä{É ÉhªÉÉiÉ +ɱÉä±ÉÒ EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb héä, ½äþ ɽþÉ +ÊvÉ ÉCiªÉÉSÉä EòiÉÇ ªÉ +ºÉä±É. (3) ɽþÉ +ÊvÉ ÉCiÉÉ úévªé{éé±ééséò ÉVÉÔ +ºÉä{ɪÉÈiÉ {Énù véé úhé Eò úò±é, +ÉÊhÉ iªééºé úévªé{éé±é ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úò±é +ºÉä {ÉÉÊ ú ÉÊ ÉEò Ê É³äý±É. ºÉ úeòé úò EòÉ ÉEòÉVÉ SÉɱÉÊ ÉhÉä 66. úévªé ÉɺÉxÉÉxÉä EòÉ ÉEòÉVÉ SÉÉ±É ÉhÉäú. () úévªé ÉɺÉxÉÉSÉÒ ºÉÆ{ÉÚhÉÇ ÉɺÉEòÒªÉ EòÉ ú ÉÉ<Ç, úévªé{éé±éésªéé xéé ÉÉxÉä Eò úhªééié ªÉäiÉ +ɽäþ +ºÉä ½þ]õ±Éä VÉÉ<DZÉ. (2) úévªé{éé±éésªéé xéé ÉÉxÉä Eäò±Éä±Éä É Êxɹ{ÉÉÊnùiÉ Eäò±Éä±Éä +Énäù É É <ié ú ºÉƱÉäJÉ, úévªé{éé±ééxéä Eò úé ɪÉÉSªÉÉ ÊxÉªÉ ÉÉÆ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É + ÉÉ úòiéòxéä +ÊvÉ É ÉÉÊhÉiÉ Eäò±Éä VÉÉiÉÒ±É, +ÉÊhÉ VªÉÉ É ÉÉhÉä +ÊvÉ É ÉÉÊhÉiÉ Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÉ +Énäù É ËEò ÉÉ ºÉƱÉäJÉ ½þÉ, úévªé{éé±ééxéä Eäò±Éä±ÉÉ ËEò ÉÉ Êxɹ{ÉÉÊnùiÉ Eäò±Éä±ÉÉ xéé½þò, ªÉÉ EòÉ úhéé É üxé iªééséò Ê ÉÊvÉOÉÉÁiÉÉ É xééº{énù Eäò±ÉÒ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (3) úévªé ÉɺÉxÉÉSÉä EòÉ ÉEòÉVÉ +ÊvÉEò ºÉÉäªÉÒºEò ú úòúiªéé SÉɱÉÉ Éä ªÉɺÉÉ`öÒ, +ÉÊhÉ =CiÉ EòÉ ÉEòÉVÉ ½äþ, VªÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä úévªé{éé±ééxéä º ÉÊ É ÉäEòÉxÉÖºÉÉ ú EÞòiÉÒ Eò úhéä +É É ªÉEò +ɽäþ +ºÉä EòÉ ÉEòÉVÉ xéºéä±é iéälé É ú, iéä ÉÆjªÉÉÆ ÉvªÉä ÉÉ]ÚõxÉ näùhªééºéé`öò úévªé{éé±é ÊxÉªÉ É Eò úò±é. * * * * * * 67. úévªé{éé±ééºé ÉÉʽþiÉÒ {ÉÖ ú ÉhÉä, <iªéénùó ÉÉ ÉiÉ ÉÖJªÉ ÉÆjªÉÉSÉÒ EòiÉÇ ªÉä. (Eò) úévªéésªéé EòÉ ú ÉÉ úésªéé É ÉɺÉxÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉä ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énäùséä ºÉ ÉÇ ÊxÉhÉÇªÉ É Ê ÉÊvÉÊ ÉvÉÉxÉÉEòÊ úiéé +ɱÉä±Éä ºÉ ÉÇ ÉºiÉÉ É úévªé{éé±ééºé Eò³ý ÉhÉä ; +ÉÊhÉ (JÉ) úévªéésªéé EòÉ ú ÉÉ úésªéé É ÉɺÉxÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ É Ê ÉÊvÉÊ ÉvÉÉxÉÉEòÊ úiéé +ɱÉ䱪ÉÉ ÉºiÉÉ ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ úévªé{éé±é ÉÉMÉ ÉÒ±É iéò ÉÉʽþiÉÒ {ÉÖ ú ÉhÉä ; (MÉ) VªÉÉ ÉÉ ÉÒ É ú BJÉÉtÉ ÉÆjªÉÉxÉä ÊxÉhÉÇªÉ PÉäiɱÉä±ÉÉ +ɽäþ, {ÉhÉ ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énäùxéä ÊVÉSÉÉ Ê ÉSÉÉ ú Eäò±Éä±ÉÉ xéé½þò + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ É, úévªé{éé±ééxéä +É É ªÉEò Eäò±ªÉɺÉ, ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énäùsªéé Ê ÉSÉÉ úéléç ºÉÉnù ú Eò úhéä, ½äþ ÉiªÉäEò úévªéésªéé ÉÖJªÉ ÉÆjªÉÉSÉä EòiÉÇ ªÉ +ºÉä±É. ÉEò úhé iéòxé- úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé 68. úévªééæ ÉvÉÒ±É Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉÆSÉÒ úséxééù. () ÉiªÉäEò úévªééeòê úiéé, BEò Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý +ºÉä±É +ÉÊhÉ iéä úévªé{éé±é É ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 28 uùé äú JÉÆb (4) ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä±ÉÉ ½þÉäiÉÉ (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ) iééä ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 23 uùé äú MÉɳý±ÉÉ (20 VÉÚxÉ, 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

80 ( ÉÉMÉ ºÉ½þÉ - úévªéä ) (Eò) ***, 2 [ +ÉÆwÉ Énäù É ], Ê É½þÉ ú, 3 ***, 4 [ ÉvªÉ Énäù É ], 5 ***, 6 [ ɽþÉ úé¹]åõ ], 7 [ EòxÉÉÇ]õEò ], 8 ***, 9 [ iééê ɳýxÉÉbÚ ], 0 [ +ÉÊhÉ =ké ú Énäù É ] ªÉÉ úévªééæ ÉvªÉä, nùéäxé ºÉ ÉÉMÉÞ½äþ ; (JÉ) +xªé úévªééæ ÉvªÉä, BEò ºÉ ÉÉMÉÞ½, Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉä±Éä +ºÉä±É. (2) VÉälÉä úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÒ nùéäxé ºÉ ÉÉMÉÞ½äþ +ºÉiÉÒ±É iéäléä BEò Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù ½þhÉÚxÉ +ÉÊhÉ nöùºé äú Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ ½þhÉÚxÉ +Éä³ýJɱÉä VÉÉ<DZÉ, +ÉÊhÉ VÉälÉä Eäò ɳý BEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þ +ºÉä±É iéäléä iéä Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉù ½þhÉÚxÉ +Éä³ýJɱÉä VÉÉ<DZÉ. 69. úévªééæ ÉvªÉä Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù Ê ÉºÉÌVÉiÉ Eò úhéä ËEò ÉÉ ÊxÉ ÉÉÇhÉ Eò úhéä. () +xéösuäônù 68 ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù +ºÉ±É䱪ÉÉ úévªééié + ÉÒ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù Ê ÉºÉÌVÉiÉ Eò úhªééeò úiéé +lé ÉÉ + ÉÒ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù xéºé±é䱪éé úévªééié + ÉÒ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù ÊxÉ ÉÉÇhÉ Eò úhªééeò úiéé, iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäxÉä ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉnùºªÉ-ºÉÆJªÉäSªÉÉ É½Öþ ÉiÉÉxÉä +ÉÊhÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉÒ±É ={ÉκlÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ É ÉiÉnùÉxÉ Eò úhéé-ªéé ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ nùéäxé-iéþiéòªééæ ÉɽÚþxÉ Eò ÉÒ xéé½þò <iécªéé ɽÖþ ÉiÉÉxÉä ié ÉÉ +É ÉªÉÉSÉÉ `ö úé É {ÉÉÊ úié Eäò±ªÉÉºÉ ºÉƺÉnäùºÉ EòɪÉtÉuùÉ äú ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (2) JÉÆb () ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉ ÉvªÉä iªéé EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùóséò +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒ Eò úhªééºéé`öò +É É ªÉEò +ºÉiÉÒ±É + ÉÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéäsªéé ié úiéönùò +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉiÉÒ±É +ÉÊhÉ ºÉƺÉnäù±ÉÉ +É É ªÉEò ÉÉ]õiÉÒ±É + ÉÉ {ÉÚ úeò, +ÉxÉÖ¹ÉÆÊMÉEò É {ÉÊ úhéé ɺ É ü{é ié úiéönùò +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉÚ ÉEòiÉÒ±É. (3) +xéösuäônù 368 SªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé {ÉÚ ÉÉæCiÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ ½þÉ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. [ 70. Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉÆSÉÒ úséxéé. () +xéösuäônù 333 SªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, ÉiªÉäEò úévªééséò Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ, úévªéé ÉvÉÒ±É IÉäjÉÒªÉ ÉiÉnùÉ úºéæpéé ÉvÉÚxÉ ÉiªÉIÉ ÊxÉ Éb héöeòòuùé äú ÊxÉ Éb ±Éä±Éä VÉɺiÉÒiÉ VÉɺiÉ {ÉÉSÉ Éä É Eò ÉÒiÉ Eò ÉÒ ºÉÉ`ö <iéeäò ºÉnùºªÉ Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉä±ÉÒ +ºÉä±É. (2) JÉÆb () SªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, ÉiªÉäEò úévªé + ÉÉ úòiéòxéä IÉäjÉÒªÉ ÉiÉnùÉ úºéæpéé ÉvªÉä Ê É ÉÉMÉhªÉÉiÉ ªÉä<Ç±É EòÒ, ÉiªÉäEò ÉiÉnùÉ úºéæpééséò ±ÉÉäEòºÉÆJªÉÉ É iªééºé ÉÉ]ÚõxÉ Ênù±É䱪ÉÉ VÉÉMÉÉÆSÉÒ ºÉÆJªÉÉ ªÉÉÆSÉä MÉÖhÉÉäkÉ ú, ªÉ ɽþɪÉÇ +ºÉä±É iéälé É ú, úévªééié ºÉ ÉÇjÉ ºÉÉ újéäsé +ºÉä±É. 2 [ º{ɹ]õÒEò úhé. ªÉÉ JÉÆb ÉiÉÒ±É ±ÉÉäEòºÉÆJªÉÉ ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +léç, VªÉÉ VÉxÉMÉhÉxÉäSÉÒ ºÉÆ Érù +ÉEòbä ÉÉ úò ÉEòÉÊ ÉiÉ ZÉɱÉä±ÉÒ +ɽäþ + ÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÇ VÉxÉMÉhÉxÉä ÉvªÉä ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ ±ÉÉäEòºÉÆJªÉÉ, +ºÉÉ +ɽäþ : +ÉÆwÉ Énäù É Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù (ÊxÉ úéºé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2005 (985 SÉÉ 34) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú +ÉÆwÉ Énäù É ½þÉ É nù MÉɳý±ÉÉ ( VÉÚxÉ, 985 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 +ÉÆwÉ Énäù É Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2005 (2006 SÉÉ ) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (30 ÉÉSÉÇ 2007 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 ÉÖÆ É<Ç {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 960 (960 SÉÉ ) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 20 uùé äú ÉÖ Æ É<Ç ½þÉ É nù MÉɳý±ÉÉ ( Éä 960 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4 ªÉÉ ={É-JÉÆb ÉiÉ ÉvªÉ Énäù É ½þÉ É nù ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úhªééºéé`öò ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 8(2) uùé äú ÊnùxÉÉÆEò xéä ÉÚxÉ näùhªééié +ɱÉä±ÉÉ xéé½þò. 5 iééê ɳýxÉÉbÚ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù (ÊxÉ úéºé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 (986 SÉÉ 40) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú iééê ɳýxÉÉbÚ ½þÉ É nù MÉɳý±ÉÉ ( xééä ½åþ É ú 986 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 6 ÉÖÆ É<Ç {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 960 (960 SÉÉ ) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 20 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( Éä 960 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 7 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 8 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ ½èþºÉÚ ú ªÉÉ É nùébä ÉVÉÒ ½èþºÉÚ ú úévªé (xéé ÉÉÆiÉ ú) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 973 (973 SÉÉ 3) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ½þÉ É nù nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( xééä ½åþ É ú 973 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 8 {ÉÆVÉÉ É Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù (ÊxÉ úéºé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 969 (969 SÉÉ 46) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú {ÉÆVÉÉ É ½þÉ É nù MÉɳý±ÉÉ (7 VÉÉxÉä ÉÉ úò, 970 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 9 iééê ɳýxÉÉbÚ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù +ÊvÉÊxÉªÉ É, 200 (200 SÉÉ 6) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. (VÉÉä +VÉÚxÉ +Æ É±ÉÉiÉ xéé½þò. ÊnùxÉÉÆEò xéæié ú +ÊvɺÉÚÊSÉiÉ Eò úhªééié ªÉä<DZÉ). 0 {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù (ÊxÉ úéºé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 969 (969 SÉÉ 20) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú =ké ú Énäù É É {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É ªÉÉ É nùébä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( +ÉìMɺ]õ 969 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 9 uùé äú +xéösuäônù 70 Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 uùé äú ÉÚ³ý º{ɹ]õÒEò úhéébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). BSÉ

81 ( ÉÉMÉ ºÉ½þÉ - úévªéä) {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ªÉÉ º{ɹ]õÒEò úhééiéò±é VªÉÉ VÉxÉMÉhÉxÉäSÉÒ ºÉÆ Érù +ÉEòbä ÉÉ úò ÉEòÉÊ ÉiÉ ZÉɱÉä±ÉÒ +ɽäþ iªéé VÉxÉMÉhÉxÉäSÉÒ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÇ VÉxÉMÉhÉxÉÉ ªÉÉ =±±ÉäJÉÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, ºÉxÉ [2026] xéæié ú ½þÉähÉÉ-ªÉÉ {Éʽþ±ªÉÉ VÉxÉMÉhÉxÉäSÉÒ ºÉÆ Érù +ÉEòbä ÉÉ úò ÉEòÉÊ ÉiÉ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ 2 [200] ºÉɱÉSªÉÉ VÉxÉMÉhÉxÉäSÉÉ =±±ÉäJÉ ½þhÉÚxÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. ] (3) ÉiªÉäEò VÉxÉMÉhÉxÉÉ {ÉÚhÉÇ ZÉɱªÉÉ É ú, ÉiªÉäEò úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉÒ±É VÉÉMÉÉÆSÉÒ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉÉ É ÉiªÉäEò úévªééséò IÉäjÉÒªÉ ÉiÉnùÉ úºéæpéé ÉvªÉä Eäò±Éä±ÉÒ Ê É ÉÉMÉhÉÒ ªÉÉÆSÉä, ºÉƺÉnù EòɪÉtÉuùÉ äú ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úò±é + ÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉEòbÚ xé É + ÉÉ úòiéòxéä {ÉÖxÉ:ºÉ ÉɪÉÉäVÉxÉ Eäò±Éä VÉÉ<DZÉ: {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, + ÉÉ {ÉÖxÉ:ºÉ ÉɪÉÉäVÉxÉÉ ÉÖ³äý iªéé Éä³ýÒ +κiÉi ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉä Ê ÉºÉVÉÇxÉ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ iªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉÒ±É ÉÊiÉÊxÉÊvÉi ÉÉ É ú {ÉÊ úhéé É ½þÉähÉÉ ú xéé½þò :] 3 [{É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, +ºÉä {ÉÖxÉ:ºÉ ÉɪÉÉäVÉxÉ, úé¹]åõ{éiéò +Énäù ÉÉuùÉ äú Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é + ÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<Ç±É +ÉÊhÉ +ºÉä {ÉÖxÉ:ºÉ ÉɪÉÉäVÉxÉ É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÊxÉ Éb héúeò, + ÉÉ {ÉÖxÉ:ºÉ ÉɪÉÉäVÉxÉÉ{ÉÚ ÉÔ +κiÉi ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ IÉäjÉÒªÉ ÉiÉnùÉ úºéæpéésªéé +ÉvÉÉ äú PÉäiÉÉ ªÉä<Ç±É : +ÉÊhÉ {É ÆúiÉÖ iéºéäsé, ºÉxÉ [2026] xéæié ½þÉähÉÉ-ªÉÉ {Éʽþ±ªÉÉ VÉxÉMÉhÉxÉäSÉÒ ºÉÆ Érù +ÉEòbä ÉÉ úò ÉEòÉÊ ÉiÉ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, 4 [(BEò) 97 ºÉɱÉSªÉÉ VÉxÉMÉhÉxÉäSªÉÉ +ÉvÉÉ äú {ÉÖxÉ:ºÉ ÉɪÉÉäÊVÉiÉ Eäò±Éä±ÉÒ ÉiªÉäEò úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ Éä ÉvÉÒ±É VÉÉMÉÉÆSÉÒ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉÉ; (nùéäxé) 2 [200] ºÉɱÉSªÉÉ VÉxÉMÉhÉxÉäSªÉÉ +ÉvÉÉ äú {ÉÖxÉ:ºÉ ÉɪÉÉäÊVÉiÉ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É + ÉÒ ÉiªÉäEò úévªéésªéé IÉäjÉÒªÉ ÉiÉnùÉ ú ºÉÆPÉÉ ÉvªÉä ZÉɱÉä±ÉÒ Ê É ÉÉMÉhÉÒ, ªÉÉ JÉÆb Éx ɪÉä {ÉÖxÉ:ºÉ ÉɪÉÉäÊVÉiÉ Eò úhªééséò +É É ªÉEòiÉÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò.]] 7. Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énùéæséò úséxéé. () Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù +ºÉ±É䱪ÉÉ úévªééæ ÉvÉÒ±É + ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùiéò±é ºÉnùºªÉÉÆSÉÒ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉÉ, iªéé úévªééiéò±é Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉäSªÉÉ 5 [BEò iéþiéòªééæ ÉɽÚþxÉ] +ÊvÉEò +ºÉhÉÉ ú xéé½þò : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, BJÉÉtÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùsªéé ºÉnùºªÉÉÆSÉÒ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉÉ EòɽþÒ ZÉɱÉä ié úò SÉɳýÒºÉ{ÉäIÉÉ Eò ÉÒ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. (2) ºÉƺÉnù EòɪÉtÉuùÉ äú +xªéléé ié úiéúnù Eò úò{éªéèié, BJÉÉtÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùséò úséxéé, JÉÆb (3) ÉvªÉä ié úiéúnù Eäò±ªÉÉ É ÉÉhÉä úéê½þ±é. (3) BJÉÉtÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùsªéé ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉä{ÉèEòÒ,---- (Eò) ÉCªÉ ½þÉä<Ç±É ÊiÉiÉ{ÉiÉ VÉ É³ýVÉ É³ý BEò-iÉÞiÉÒªÉÉÆ É ºÉnùºªÉ ½äþ, iªéé úévªééiéò±é xémé ú{ééê±éeòé, ÊVɱ½þÉ ÉÆb ³äý +ÉÊhÉ ºÉƺÉnù EòɪÉtÉuùÉú ä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é + ÉÒ +xªé ºlÉÉÊxÉEò ÉÉÊvÉEò úhéä, ªÉÉÆSÉä ºÉnùºªÉ Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉ䱪ÉÉ ÉiÉnùÉ úméhééæeòbú xé ÊxÉ ÉbÚ xé Ênù±Éä VÉÉiÉÒ±É;ú (JÉ) ÉCªÉ ½þÉä<Ç±É ÊiÉiÉ{ÉiÉ VÉ É³ýVÉ É³ý BEò- ÉÉ úéæ É ºÉnùºªÉ ½äþ, ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉtÉ{ÉÒ`öÉSÉä, VÉä ÊxÉnùÉxÉ iéòxé ɹÉæ {Énù ÉÒvÉ ú +ɽäþiÉ +lé ÉÉ ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉtÉ{ÉÒ`öÉSªÉÉ {Énù ÉÒvÉ úéæsªéé +½ÇþiÉÉÆ ÉÒ iéö±ªé ½þhÉÚxÉ Ê ÉʽþiÉ ZÉɱÉ䱪ÉÉ +½ÇþiÉÉ ÊxÉnùÉxÉ iéòxé ɹÉæ VªÉÉÆxÉÒ véé úhé Eäò±É䱪ÉÉ +ɽäþiÉ + ÉÉ, iªéé úévªééié úé½þhéé-ªéé ªÉCiÉÓxÉÒ ÉxɱÉ䱪ÉÉ ÉiÉnùÉ úméhééæeòbú xé ÊxÉ ÉbÚ xé Ênù±Éä VÉÉiÉÒ±É ;ú (MÉ) ÉCªÉ ½þÉä<Ç±É ÊiÉiÉ{ÉiÉ VÉ É³ýVÉ É³ý BEò- ÉÉ úéæ É ºÉnùºªÉ ½äþ, ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä Ê ÉʽþiÉ Eäò±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É + ÉÉ É ÉÉvªÉÊ ÉEò ÉɳäýSªÉÉ nùvééç{éäiéé JÉɱÉSÉÉ nùvééç xéºé±é䱪éé + ÉÉ, iªéé úévªééiéò±é Ê ÉIÉhÉ ºÉƺlÉÉÆ ÉvªÉä +vªéé{éxéésªéé EòÉ ÉÉiÉ ÊxÉnùÉxÉ iéòxé ɹÉæ +ºÉ±É䱪ÉÉ + ÉÉ ªÉCiÉÓxÉÒ ÉxɱÉ䱪ÉÉ ÉiÉnùÉ úméhééæeòbú xé ÊxÉ ÉbÚ xé Ênù±Éä VÉÉiÉÒ±É;ú ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉè-ªÉÉBäÆ ÉÒ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 200 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé ä ÉÚ³ý ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä (2 äò ÉÖ ÉÉ úò 2002 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉkªÉÉBäÆ ÉÒ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 (nùéäxé) uùé ä ÉÚ³ý ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä (22 VÉÚxÉ 2003 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 uùé ä +xéösuäônù 70 SªÉÉ JÉÆb (3) ÉvÉÒ±É {É ÆúiÉÖEòÉxÉÆiÉ ú ½þÒ {É ÆúiÉÖEäò ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÒ (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉè-ªÉÉBäÆ ÉÒ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 200 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé ä Ê É ÉÊIÉiÉ É nùéæbä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 5 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 0 uùé ä BEò-SÉiÉÖlÉÉÈ ÉɽÚþxÉ ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. BSÉ

82 ( ÉÉMÉ ºÉ½þÉ - úévªéä ) (PÉ) ÉCªÉ ½þÉä<Ç±É ÊiÉiÉ{ÉiÉ VÉ É³ýVÉ É³ý BEò-iÉÞiÉÒªÉÉÆ É ºÉnùºªÉ ½äþ, úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆEòbÚ xé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉä ºÉnùºªÉ xéºé±é䱪éé ªÉCiÉÓ ÉvÉÚxÉ ÊxÉ ÉbÚ xé Ênù±Éä VÉÉiÉÒ±É ; (Ró) ÉÉEòÒSÉä ºÉnùºªÉ ½äþ, JÉÆb (5) SªÉÉ ié úiéönùòxéöºéé ú úévªé{éé±ééeòbú xé xéé ÉÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eäò±Éä VÉÉiÉÒ±É. (4) JÉÆb (3) SÉä ={ÉJÉÆb (Eò), (JÉ) +ÉÊhÉ (MÉ) ªÉÉ+x ɪÉä ÊxÉ ÉbÚ xé té ɪÉÉSÉä ºÉnùºªÉ, ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä Ê ÉʽþiÉ Eäò±Éä VÉÉiÉÒ±É + ÉÉ IÉäjÉÒªÉ ÉiÉnùÉ úºéæpééæ ÉvªÉä ÊxÉ Éb ±Éä VÉÉiÉÒ±É +ÉÊhÉ =CiÉ ={ÉJÉÆb É+x ɪÉä É =CiÉ JÉÆb ÉSÉÉ ={ÉJÉÆb (PÉ) +x ɪÉä ÊxÉ Éb héöeòé, É ÉÉhÉ ÉÒ ú ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É {ÉrùiÉÒxÉÖºÉÉ ú BEò±É ºÉÆGò ÉhÉÒªÉ ÉiÉÉuùÉ äú PÉäiɱªÉÉ VÉÉiÉÒ±É. (5) JÉÆb (3) SªÉÉ ={ÉJÉÆb (Ró) +x ɪÉä úévªé{éé±ééxéä xéé ÉÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eò úé ɪÉÉSÉä ºÉnùºªÉ ½þhÉVÉä {ÉÖfäø Ênù±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÒ Ê É Éä¹É YÉÉxÉ ËEò ÉÉ ªÉÉ É½þÉÊ úeò +xéö É É +ºÉ±É䱪ÉÉ ªÉCiÉÒ +ºÉiÉÒ±É, iªéé ÉÉ ÉÒ + ÉÉ :---- ºÉÉʽþiªÉ, Ê ÉYÉÉxÉ, Eò±ÉÉ, ºÉ½þEòÉ úò Sɳý ɳý É ºÉ ÉÉVɺÉä ÉÉ. 72. úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ.----() ÉiªÉäEò úévªééséò ÉiªÉäEò Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ VÉ ú iéò iéi{éú ÉÔSÉ Ê ÉºÉÌVÉiÉ ZÉɱÉÒ xéé½þò ié ú, ÊiÉSªÉÉ {Éʽþ±ªÉÉ ºÉ ÉäEò úiéé ÊxɪÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ [{ÉÉSÉ É¹ÉÉÈ{ɪÉÈiÉ] SÉɱÉÚ úé½þò±é, iªéé{éäiéé +ÊvÉEò Eòɳý xéé½þò +ÉÊhÉ [{ÉÉSÉ É¹ÉÉÈSÉÉ] =CiÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ɱÉÉ EòÒ, iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉä Ê ÉºÉVÉÇxÉ ½þÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉiÉÉxÉÉ, ºÉƺÉnäù±ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú =CiÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ, BEòÉ Éä³ýÒ +ÊvÉEòÉÊvÉEò BEò ɹÉÉÇ{ɪÉÈiÉ ÉÉfø ÉiÉÉ ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ iééä EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉÊ úîºléiéòié, =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ZÉɱªÉÉ{ÉɺÉÚxÉ ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉÆ{ÉäIÉÉ +ÊvÉEò +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. (2) úévªééséò Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù Ê ÉºÉÌVÉiÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò, {ÉhÉ ºÉƺÉnäùxÉä EòɪÉtÉuùÉ äú ÊxÉ ÉÞkÉÒºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ié úiéönùóxéöºéé ú ÊiÉSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆ{ÉèEòÒ ÉCªÉ ½þÉä<Ç±É ÊiÉiÉ{ÉiÉ VÉ É³ýVÉ É³ý BEò-iÉÞiÉÒªÉÉÆ É <iéeäò ºÉnùºªÉ ÉiªÉäEò nöùºé-ªéé ɹÉÉÈSªÉÉ +JÉä úòxéæié ú ÉCªÉ ÊiÉiÉCªÉÉ ±É ÉEò ú ÊxÉ ÉÞkÉ ½þÉäiÉÒ±É. 73. úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉnùºªÉi ÉÉEò úiéé +½ÇþiÉÉ.---BJÉÉnùÒ ªÉCiÉÒ, [(Eò) iéò ÉÉ úiééséò xééméê úeò +ºÉ±ªÉÉJÉä úòvé, +ÉÊhÉ ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÉäMÉÉxÉä ªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eäò±É䱪ÉÉ BJÉÉtÉ ªÉCiÉÒºÉ ÉÉä ú, iªéé ɪÉÉäVÉxÉÉEò úiéé ÊiɺÉ-ªÉÉ +xéöºéúêséié Ênù±É䱪ÉÉ xé ÉÖxªÉÉxÉÖºÉÉ ú ÊiÉxÉä É{ÉlÉ PÉä>ðxÉ ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉ Eò üxé iªééjéé±éò º ÉiÉ:SÉÒ ºÉ½þÒ Eäò±Éä±ÉÒ +ºÉ±ªÉÉJÉä úòvé ; ] (JÉ) Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉÒ±É VÉÉMÉäSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, iéò ÊEò ÉÉxÉ {ÉÆSÉ ÉÒºÉ É¹Éæ ɪÉÉSÉÒ +ÉÊhÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùiéò±é VÉÉMÉäSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, iéò ÊEò ÉÉxÉ iéòºé ɹÉæ ɪÉÉSÉÒ +ºÉ±ªÉÉJÉä úòvé ; +ÉÊhÉ (MÉ) ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä iªéé ÉÉ ÉiÉ Ê ÉʽþiÉ Eäò±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É + ÉÉ <ié ú +½ÇþiÉÉ ÊiÉxÉä véé úhé Eäò±É䱪ÉÉ +ºÉ±ªÉÉJÉä úòvé, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉ ÉvÉÒ±É VÉÉMÉÉ É úhªééeò úiéé ÊxÉ ÉbÚ xé VÉÉhªÉÉºÉ {ÉÉjÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. 3 [74. úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÒ ºÉjÉä, ºÉjÉºÉ ÉÉ{iÉÒ É Ê ÉºÉVÉÇxÉ.---() úévªé{éé±é, iªééºé ªÉÉäMªÉ ÉÉ]äõ±É + ÉÉ Éä³ýÒ É Ê`öEòÉhÉÒ Éè`öEò É ú ÉhªÉɺÉÉ`öÒ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉºÉ ËEò ÉÉ nùéä½þéå{éèeòò ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉºÉ Éä³ýÉä Éä³ýÒ +Ê ÉÊxÉ ÉÆÊjÉiÉ Eò úò±é, {ÉhÉ iªééséò BEòÉ ºÉjÉÉiÉÒ±É +ÆÊiÉ É Éè`öEò É {ÉÖføÒ±É ºÉjÉÉiÉÒ±É iªéésªéé {Éʽþ±ªÉÉ Éè`öEòÒEò úiéé ÊxɪÉiÉ Eäò±Éä±ÉÉ ÊnùxÉÉÆEò ªÉÉÆSªÉÉ nù ú ªÉÉxÉ ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉÆSÉä +ÆiÉ ú +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. 58 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976, ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 30 uùé ä {ÉÉSÉ É¹ÉÇ ªÉÉBä ÉVÉÒ ºÉ½þÉ É¹ÉÇ +ºÉÉ É nùéä±±éäjé nùéjé±é Eäò±ÉÉ ½þÉäiÉÉ, iélééê{é, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 24 uùé äú ºÉ½þÉ É¹Éæ ªÉÉBä ÉVÉÒ {ÉÉSÉ É¹Éæ +ºÉÉ É nùéä±±éäjé nùéjé±é Eäò±ÉÉ (6 ºÉ{]åõ É ú 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉä³ýÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 963 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé ä ÉÚ³ý JÉÆb (Eò) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 3 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({Éʽþ±ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 95 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 8 uùé ä ÉÚ³ý +xéösuäônùébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ.

83 ( ÉÉMÉ ºÉ½þÉ- úévªéä) 59 (2) úévªé{éé±éé±éé, Éä³ýÉä Éä³ýÒ----- (Eò) ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÒ ËEò ÉÉ nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÒ ºÉjÉºÉ ÉÉ{iÉÒ Eò úiéé ªÉä<DZÉ; (JÉ) Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ Ê ÉºÉÌVÉiÉ Eò úiéé ªÉä<DZÉ.] 75. úévªé{éé±ééséé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉºÉ ËEò ÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÉ ºÉÆ ÉÉävÉÚxÉ +Ê É ÉɹÉhÉ Eò úhªééséé +ÉÊhÉ ºÉÆnäù É {ÉÉ`ö ÉhªÉÉSÉÉ ½þCEò.---() úévªé{éé±é, Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäºÉ ËEò ÉÉ, Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù +ºÉhÉÉ-ªÉÉ úévªéésªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þɺÉ, ËEò ÉÉ BEòjÉ VÉ É±É䱪ÉÉ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÉ ºÉÆ ÉÉävÉÚxÉ +Ê É ÉɹÉhÉ Eò ü ÉEäò±É +ÉÊhÉ iªéé ɪÉÉäVÉxÉÉEò úiéé ºÉnùºªÉÉÆxÉÉ ={ÉκlÉiÉ úé½þhéä +É É ªÉEò Eò ü ÉEäò±É. (2) úévªé{éé±é, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þɱÉÉ ËEò ÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÉ, ºÉÆnäù É {ÉÉ`ö ÉÚ ÉEäò±É----- ÉMÉ iééä Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉ ÉvªÉä iªéé Éä³ýÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ BJÉÉtÉ Ê ÉvÉäªÉEòÉ ÉÉ ÉiÉ +ºÉÉä ËEò ÉÉ +xªé ÉEòÉ úséé +ºÉÉä-----+ÉÊhÉ VªÉɱÉÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä EòÉähÉiÉɽþÒ ºÉÆnäù É {ÉÉ`öÊ ÉhªÉÉiÉ +ɱÉÉ +ɽäþ iéä ºÉ ÉÉMÉÞ½þ, iªéé ºÉÆnäù ÉÉxÉÖºÉÉ ú iéò ÉÉ É Ê ÉSÉÉ úéié PÉähÉä +É É ªÉEò +ºÉä±É + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ É ºÉÉäªÉÒxÉÖºÉÉ ú ÉCªÉ ÊiÉiÉCªÉÉ i É äúxéä Ê ÉSÉÉ úéié PÉä<DZÉ. 76. úévªé{éé±ééséä Ê É Éä¹É +Ê É ÉɹÉhÉ.---() [Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ ÉiªÉäEò ºÉÉ ÉÇÊjÉEò ÊxÉ Éb héöeòòxéæié ú {Éʽþ±ªÉÉ ºÉjÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÒ +ÉÊhÉ ÉiªÉäEò ɹÉÉÇSªÉÉ {Éʽþ±ªÉÉ ºÉjÉÉSªÉÉ ÉÉ Æ ÉÒ,] Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉ, ËEò ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù +ºÉ±É䱪ÉÉ úévªéésªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, BEòjÉ VÉ É±É䱪ÉÉ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÉ ºÉÆ ÉÉävÉÚxÉ úévªé{éé±é +Ê É ÉɹÉhÉ Eò úò±é +ÉÊhÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɺÉ, iªéé±éé +Ê ÉÊxÉ ÉÆÊjÉiÉ Eò úhªééséò EòÉ úhéä ºÉÉÆMÉä±É. (2) + ÉÉ +Ê É ÉɹÉhÉÉiÉ ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓSªÉÉ SÉSÉæEò úiéé Éä³ý ÉÉ]ÚõxÉ näùhªééºéé`öò 2 * * * ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ ËEò ÉÉ nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhéé-ªéé ÊxÉªÉ ÉÉÆuùÉ äú ié úiéúnù Eäò±ÉÒ VÉÉ<DZÉ. 77. ÉÆjÉÒ É É½þÉ +ÊvÉ ÉCiÉÉ ªÉÉÆSÉä ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆ ÉÉ ÉiÉ ½þCEò.--- ÉiªÉäEò ÉÆjªÉÉºÉ É úévªéésªéé ɽþÉ +ÊvÉ ÉCiªÉɺÉ, úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉ, ËEò ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù +ºÉ±É䱪ÉÉ úévªéésªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉ ÉɹÉhÉ Eò úhªééséé +ÉÊhÉ +xªéléé iªééæsªéé EòÉ ÉEòÉVÉÉiÉ ÉÉMÉ PÉähªÉÉSÉÉ ½þCEò +ºÉä±É +ÉÊhÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ VªÉÉ ºÉÊ ÉiÉÒiÉ ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ iªééséä xéé É PÉÉiɱÉä±Éä +ºÉä±É + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÊ ÉiÉÒiÉ ÉɹÉhÉ Eò úhªééséé +ÉÊhÉ +xªéléé iªééæsªéé EòÉ ÉEòÉVÉÉiÉ ÉÉMÉ PÉähªÉÉSÉÉ ½þCEò +ºÉä±É, {ÉhÉ ªÉÉ +xéösuäônùésªéé +ÉvÉÉ äú ÉiÉnùÉxÉ Eò úhªééºé iééä ½þCEònùÉ ú +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉä +ÊvÉEòÉ úò 78. Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉÉ +vªéié É ={ÉÉvªÉIÉ.--- ÉiªÉäEò úévªééséò Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ, ÉCªÉ ½þÉä<Ç±É ÊiÉiÉCªÉÉ ±É ÉEò ú, Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ nùéäxé ºÉnùºªÉÉÆxÉÉ +xéögò Éä +É{ɱÉÉ +vªéié É ={ÉÉvªÉIÉ ½þhÉÚxÉ ÊxÉ Éb Ò±É +ÉÊhÉ +vªéiééæséä ËEò ÉÉ ={ÉÉvªÉIÉÉÆSÉä {Énù Ê úcié ½þÉä<Ç±É iéä ½þÉ iéä ½þÉ, Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ +xªé ºÉnùºªÉÉºÉ +vªéié ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ={ÉÉvªÉIÉ ½þhÉÚxÉ ÊxÉ Éb Ò±É vªéiééséä É ={ÉÉvªÉIÉÉSÉä {Énù Ê úcié ½þÉähÉä É iªéé {ÉnùÉSÉÉ úévéòxéé ÉÉ näùhéä +ÉÊhÉ iªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhéä.---ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉÉ +vªéié ËEò ÉÉ ={ÉÉvªÉIÉ ½þhÉÚxÉ {Énù véé úhé Eò úhéé úé ºÉnùºªÉ----- (Eò) iªééséä Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉä ºÉnùºªÉi É ºÉÆ{ÉÖ¹]õÉiÉ +ɱÉä ié ú, +É{ɱÉä {Énù Ê úcié Eò úò±é; (JÉ) +ºÉÉ ºÉnùºªÉ ½þÉ, +vªéié +ºÉ±ªÉɺÉ, ={ÉÉvªÉIÉÉºÉ +ÉÊhÉ +ºÉÉ ºÉnùºªÉ ½þÉ, ={ÉÉvªÉIÉ +ºÉ±ªÉɺÉ, +vªéiééºé ºÉÆ ÉÉävÉÚxÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Éä³ýÒ º ÉiÉ:SªÉÉ ºÉ½þÒÊxÉ ÉÒ, +É{ɱªÉÉ {ÉnùÉSÉÉ ±ÉäJÉÒ úévéòxéé ÉÉ näù>ð ÉEäò±É; +ÉÊhÉ (MÉ) Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ iªéé Éä³ýSªÉÉ ºÉ ÉÇ ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ É½Öþ ÉiÉÉxÉä {ÉÉÊ úié ZÉɱÉ䱪ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ `ö úé ÉÉuùÉ äú iªéésªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eäò±ÉÉ VÉÉ>ð ÉEäò±É : ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({Éʽþ±ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 95 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 9 uùé äú ÉiªÉäEò ºÉjÉÉSªÉÉ ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 2 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 9 uùé äú +ÉÊhÉ + ÉÉSÉ SÉSÉæ±ÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ +xªé EòÉ ÉEòÉVÉÉ{ÉäIÉÉ +OÉGò É näùhªééºéé`öò ½äþ É nù MÉɳý±Éä.

84 ( ÉÉMÉ ºÉ½þÉ- úévªéä) 60 {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, JÉÆb (MÉ) SªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ +ºÉhÉÉ úé EòÉähÉiÉɽþÒ `ö úé É, iééä ÉÉÆb hªééséé =qäù É +ºÉ±ªÉÉ Éqù±É ÊxÉnùÉxÉ SÉÉènùÉ Ênù ɺÉÉÆSÉÒ xééä]õòºé näùhªééié +ɱªÉÉJÉä úòvé ÉÉÆb ±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò : {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, VÉä ½þÉ VÉä ½þÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ Ê ÉºÉÌVÉiÉ ½þÉä<Ç±É iéä ½þÉ iéä ½þÉ, Ê ÉºÉVÉÇxÉÉxÉÆiÉ ú ½þÉähÉÉ-ªÉÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ {Éʽþ±ªÉÉ ºÉ ÉäSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ{ɪÉÈiÉ +vªéié +É{ɱÉä {Énù Ê úcié Eò úhéé ú xéé½þò. 80. ={ÉÉvªÉIÉ ËEò ÉÉ +xªé ªÉCiÉÒ ªÉÉÆSÉÉ +vªéié{énùéséò EòiÉÇ ªÉä {ÉÉ ú {ÉÉb hªééséé ËEò ÉÉ +vªéié ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ úùú.--- () +vªéiééséä {Énù Ê úcié +ºÉiÉÉxÉÉ, iªéé {ÉnùÉSÉÒ EòiÉÇ ªÉä ={ÉÉvªÉIÉɱÉÉ, ËEò ÉÉ ={ÉÉvªÉIÉÉSÉä {Énù½þÒ Ê úcié +ºÉä±É ié ú, úévªé{éé±é iªéé ɪÉÉäVÉxÉÉEò úiéé VªÉɱÉÉ ÊxɪÉÖCiÉ Eò úò±é + ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ ºÉnùºªÉɱÉÉ {ÉÉ ú {ÉÉb É ÉÒ ±ÉÉMÉiÉÒ±É. (2) Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Éè`öEòÒiÉ +vªéié +xéö{éîºléié +ºÉiÉÉxÉÉ, ={ÉÉvªÉIÉ, ËEò ÉÉ iééä½þò +xéö{éîºléié +ºÉ±ªÉɺÉ, Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ ÊxÉªÉ ÉÉÆuùÉ äú `ö úê ÉhªÉÉiÉ ªÉä<Ç±É + ÉÒ ªÉCiÉÒ, ËEò ÉÉ + ÉÒ ªÉCiÉÒ ={ÉκlÉiÉ xéºé±ªééºé, Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ `ö ú ÉÒ±É + ÉÒ +xªé ªÉCiÉÒ, +vªéié ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úò±é. 8. +vªéiééºé ËEò ÉÉ ={ÉÉvªÉIÉÉºÉ {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhªééséé `ö úé É Ê ÉSÉÉ úévéòxé +ºÉiÉÉxÉÉ iªééxéä +vªéiéºlééxé xé º ÉÒEòÉ úhéäúùú.--() Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Éè`öEòÒiÉ, +vªéiééºé iªéésªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhªééséé EòÉähÉiÉɽþÒ `ö úé É Ê ÉSÉÉ úévéòxé +ºÉiÉÉxÉÉ, +vªéié, +lé ÉÉ ={ÉÉvªÉIÉÉºÉ iªéésªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhªééséé EòÉähÉiÉɽþÒ `ö úé É Ê ÉSÉÉ úévéòxé +ºÉiÉÉxÉÉ, ={ÉÉvªÉIÉ, º ÉiÉ: ={ÉκlÉiÉ +ºÉ±ÉÉ ié úò, +vªéiéºlééxé º ÉÒEòÉ úhéé ú xéé½þò, +ÉÊhÉ +xéösuäônù 80 SªÉÉ JÉÆb (2) SªÉÉ ié úiéönùò, VÉ ÉÉ iªéé, +vªéié ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ={ÉÉvªÉIÉ +xéö{éîºléié +ºÉ±É䱪ÉÉ Éè`öEòÒSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÉiÉ, ié ÉÉ iªéé {ÉÚ ÉÉæCiÉ + ÉÉ ÉiªÉäEò Éè`öEòÒSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÒ±É. (2) +vªéiééºé iªéésªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhªééséé EòÉähÉiÉɽþÒ `ö úé É Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉ Ê ÉSÉÉ úévéòxé +ºÉiÉÉxÉÉ, iªéé±éé Ê ÉvÉÉxÉºÉ Éä ÉvªÉä ÉɹÉhÉ Eò úhªééséé É ÊiÉSªÉÉ EòÉ ÉEòÉVÉÉiÉ +xªéléé ÉÉMÉ PÉähªÉÉSÉÉ ½þCEò +ºÉä±É +ÉÊhÉ +xéösuäônù 89 ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, +ºÉä EòÉ ÉEòÉVÉ SÉɱÉÚ +ºÉiÉÉxÉÉ + ÉÉ `ö úé ÉÉ É ú ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒ É ú òcié {Éʽþ±ªÉÉSÉ äò úòié ÉiÉnùÉxÉ Eò úhªééséé iªéé±éé ½þCEò +ºÉä±É, {ÉhÉ ÉiÉä ºÉ ÉºÉ ÉÉxÉ ZÉɱªÉÉºÉ ÉÉjÉ xéé½þò. 82. Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùséé ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ É ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ.---+ ÉÒ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉiªÉäEò úévªééséò Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù, ÉCªÉ ÊiÉiÉCªÉÉ ±É ÉEò ú, Ê ÉvÉÉxÉ {ÉÊ ú¹énäùsªéé nùéäxé ºÉnùºªÉÉÆxÉÉ, +xéögò Éä +É{ɱÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ É ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ½þhÉÚxÉ ÊxÉ Éb Ò±É +ÉÊhÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒSÉä ËEò ÉÉ ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒSÉä {Énù Ê úcié ½þÉä<Ç±É iªéé iªéé Éä³ýÒ, iéò Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù, +xªé ºÉnùºªÉÉºÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ½þhÉÚxÉ ÊxÉ Éb Ò±É. 83. ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒSÉä +ÉÊhÉ ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒSÉä {Énù Ê úcié ½þÉähÉä É iªééséé úévéòxéé ÉÉ näùhéä +ÉÊhÉ iªéé É üxé núù ú Eò úhéä.--ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùséé ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ É ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ½þhÉÚxÉ {Énù véé úhé Eò úhéé-ªéé ºÉnùºªÉɺÉ--- (Eò) iªééséä Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùséä ºÉnùºªÉi É ºÉÆ{ÉÖ¹]õÉiÉ +ɱÉä ié ú, +É{ɱÉä {Énù Ê úcié Eò úé Éä ±ÉÉMÉä±É ; (JÉ) +ºÉÉ ºÉnùºªÉ ½þÉ, ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ +ºÉ±ªÉɺÉ, ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒºÉ +ÉÊhÉ +ºÉÉ ºÉnùºªÉ ½þÉ, ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ +ºÉ±ªÉɺÉ, ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒºÉ ºÉÆ ÉÉävÉÚxÉ, EòÉähÉiªÉɽþÒ Éä³ýÒ º ÉiÉ:SªÉÉ ºÉ½þÒÊxÉ ÉÒ +É{ɱªÉÉ {ÉnùÉSÉÉ ±ÉäJÉÒ úévéòxéé ÉÉ näùiéé ªÉä<DZÉ; +ÉÊhÉ (MÉ) Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùsªéé iªéé Éä³ýSªÉÉ ºÉ ÉÇ ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ É½Öþ ÉiÉÉxÉä {ÉÉÊ úié ZÉɱÉ䱪ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùsªéé `ö úé ÉÉuùÉ äú iªéésªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úiéé ªÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, JÉÆb (MÉ) SªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, EòÉähÉiÉɽþÒ `ö úé É, iééä ÉÉÆb hªééséé =qäù É +ºÉ±ªÉÉ Éqù±É ÊxÉnùÉxÉ SÉÉènùÉ Ênù ɺÉÉÆSÉÒ xééä]õòºé näùhªééié +ɱªÉÉJÉä úòvé, ÉÉÆb ±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. 84. ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ËEò ÉÉ +xªé ªÉCiÉÒ ªÉÉÆSÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉÊiÉ{ÉnùÉSÉÒ EòiÉÇ ªÉä {ÉÉ ú {ÉÉb hªééséé ËEò ÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ úúùú.--() ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒSÉä {Énù Ê úcié +ºÉiÉÉxÉÉ, iªéé {ÉnùÉSÉÒ EòiÉÇ ªÉä ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ±ÉÉ, ËEò ÉÉ ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒSÉä {Énù½þÒ Ê úcié +ºÉä±É ié ú, úévªé{éé±é iªéé ɪÉÉäVÉxÉÉEò úiéé VªÉɱÉÉ ÊxɪÉÖCiÉ Eò úò±é + ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùsªéé ºÉnùºªÉɱÉÉ {ÉÉ ú {ÉÉb É ÉÒ ±ÉÉMÉiÉÒ±É.

85 ( ÉÉMÉ ºÉ½þÉ- úévªéä) 6 (2) Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùsªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ Éè`öEòÒiÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ +xéö{éîºléié +ºÉiÉÉxÉÉ ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ËEò ÉÉ, iééä½þò +xéö{éîºléié +ºÉ±ªÉɺÉ, Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùsªéé EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ ÊxÉªÉ ÉÉÆuùÉ äú `ö úê ÉhªÉÉiÉ ªÉä<Ç±É + ÉÒ ªÉCiÉÒ, ËEò ÉÉ + ÉÒ ªÉCiÉÒ ={ÉκlÉiÉ xéºé±ªééºé, Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù `ö ú ÉÒ±É + ÉÒ +xªé ªÉCiÉÒ, ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úò±é. 85. ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒºÉ ËEò ÉÉ ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒºÉ {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhªééséé `ö úé É Ê ÉSÉÉ úévéòxé +ºÉiÉÉxÉÉ iªééxéä +vªéiéºlééxé xé º ÉÒEòÉ úhéä.--- () Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùsªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ Éè`öEòÒiÉ, ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒºÉ iªéésªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhªééséé EòÉähÉiÉɽþÒ `ö úé É Ê ÉSÉÉ úévéòxé +ºÉiÉÉxÉÉ, ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ, +lé ÉÉ ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒºÉ iªéésªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhªééséé EòÉähÉiÉɽþÒ `ö úé É Ê ÉSÉÉ úévéòxé +ºÉiÉÉxÉÉ, ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ, º ÉiÉ: ={ÉκlÉiÉ +ºÉ±ÉÉ ié úò, +vªéiéºlééxé º ÉÒEòÉ úhéé ú xéé½þò +ÉÊhÉ +xéösuäônù 84 SªÉÉ JÉÆb (2) SªÉÉ ié úiéönùò, VÉ ÉÉ iªéé, ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ +xéö{éîºléié +ºÉ±É䱪ÉÉ Éè`öEòÒSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÉiÉ, ié ÉÉSÉ iªéé {ÉÚ ÉÉæCiÉ + ÉÉ ÉiªÉäEò Éè`öEòÒSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÒ±É. (2) ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒºÉ iªéésªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhªééséé EòÉähÉiÉɽþÒ `ö úé É Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùié Ê ÉSÉÉ úévéòxé +ºÉiÉÉxÉÉ iªéé±éé Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäù ÉvªÉä ÉɹÉhÉ Eò úhªééséé É ÊiÉSªÉÉ EòÉ ÉEòÉVÉÉiÉ +xªéléé ÉÉMÉ PÉähªÉÉSÉÉ ½þCEò +ºÉä±É, +ÉÊhÉ +xéösuäônù 89 ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, +ºÉä EòÉ ÉEòÉVÉ SÉɱÉÚ +ºÉiÉÉxÉÉ + ÉÉ `ö úé ÉÉ É ú ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒ É ú òcié {Éʽþ±ªÉÉSÉ äò úòié ÉiÉnùÉxÉ Eò úhªééséé iªéé±éé ½þCEò +ºÉä±É, {ÉhÉ ÉiÉä ºÉ ÉºÉ ÉÉxÉ ZÉɱªÉÉºÉ ÉÉjÉ xéé½þò vªéié É ={ÉÉvªÉIÉ +ÉÊhÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ É ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ªÉÉÆSÉä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä.---Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉÉ +vªéié É ={ÉÉvªÉIÉ ªÉÉÆxÉÉ +ÉÊhÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùséé ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ É ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ªÉÉÆxÉÉ ÉiªÉäEòÒ, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý EòɪÉtÉuùÉ äú ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úò±é +ºÉä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä näùhªééié ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä ié úiéúnù Eò úhªééié ªÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, nöùºé-ªéé +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±Éä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä näùhªééié ªÉäiÉÒ±É. 87. úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉä ºÉÊSÉ ÉɱɪÉ.---() úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þɱÉÉ ËEò ÉÉ nùéä½þéå{éèeòò ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þɱÉÉ º ÉiÉÆjÉ ºÉÊSÉ ÉɱɪÉÒxÉ Eò ÉÇSÉÉ úò ÉMÉÇ +ºÉä±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù +ºÉhÉÉ-ªÉÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, + ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÉ ºÉÉ ÉÉ<ÇEò + ÉÉ {ÉnùÉÆSÉÒ ÊxÉÌ ÉiÉÒ Eò úhªééºé ªÉÉ JÉÆb ÉiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉäiÉÉäþ, +ºÉÉ ÊiÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (2) úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɱÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ ËEò ÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSªÉÉ ºÉÊSÉ ÉɱɪÉÒxÉ Eò ÉÇSÉÉ úò ÉMÉÉÇiÉ Eò úé ɪÉÉSÉÒ É úiéò É iªééié ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ªÉCiÉÓSªÉÉ ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ ªÉÉÆSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (3) JÉÆb (2) +x ɪÉä úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý ié úiéúnù Eò úò{éªéèié, úévªé{éé±ééºé, Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉÉ +vªéié, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùséé ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ Ê ÉSÉÉ úê ÉÊxÉ ÉªÉ Eò üxé, Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ ËEò ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùsªéé ºÉÊSÉ ÉɱɪÉÒxÉ Eò ÉÇSÉÉ úò ÉMÉÉÇiÉ Eò úé ɪÉÉSÉÒ É úiéò É iªééié ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ªÉCiÉÓSªÉÉ ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ ªÉÉÆSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhªééºéé`öò ÊxÉªÉ É Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä Eäò±Éä±Éä EòÉähÉiÉä½þÒ ÊxÉªÉ É, =CiÉ JÉÆb É+x ɪÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé É ÉÉ ÉÒ +ºÉiÉÒ±É. EòÉ ÉEòÉVÉ SÉÉ±É ÉhÉä 88. ºÉnùºªÉÉÆxÉÒ É{ÉlÉ PÉähÉä ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉ Eò úhéä.--- úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉÉ ËEò ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùséé ÉiªÉäEò ºÉnùºªÉ, +É{ɱÉä ºlÉÉxÉ OɽþhÉ Eò úhªéé{éú ÉÔ, úévªé{éé±ééºé ÉÉä ú +lé ÉÉ iªééxéä ªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒºÉ ÉÉä ú, ÊiɺÉ-ªÉÉ +xéöºéúséòié ªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ Ênù±É䱪ÉÉ xé ÉÖxªÉÉxÉÖºÉÉ ú É{ÉlÉ PÉä>ðxÉ ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉ Eò üxé iªééjéé±éò ºÉ½þÒ Eò úò±é.

86 ( ÉÉMÉ ºÉ½þÉ- úévªéä) ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆ ÉvÉÒ±É ÉiÉnùÉxÉ, VÉÉMÉÉ Ê úcié +ºÉiÉÉxÉɽþÒ EòɪÉÇ Eò úhªééséé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSÉÉ +ÊvÉEòÉ É MÉhÉ{ÉÚiÉÔ--- () ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ +xªéléé ié úiéúnù Eäò±ÉÒ +ºÉä±É iªéé ªÉÊiÉÊ úcié <ié ú ÉÉ ÉiÉÒiÉ, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Éè`öEòÒiÉÒ±É ºÉ ÉÇ É xé +vªéié ËEò ÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ, +lé ÉÉ iªéé xééiªééxéä EòɪÉÇ Eò úhéé úò ªÉCiÉÒ ªÉÉÆSªÉÉ ªÉÊiÉÊ úcié +xªé ={ÉκlÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ É ÉiÉnùÉxÉ Eò úhéé-ªéé ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ É½Öþ ÉiÉÉxÉä ÊxÉhÉÔiÉ Eäò±Éä VÉÉiÉÒ±É. +vªéié ËEò ÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ, +lé ÉÉ iªéé xééiªééxéä EòɪÉÇ Eò úhéé úò ªÉCiÉÒ, {Éʽþ±ªÉÉ äò úòié ÉiÉnùÉxÉ Eò úhéé xéé½þò, {ÉhÉ ÉiÉä ºÉ ÉºÉ ÉÉxÉ ZÉɱªÉɺÉ, ÊiɱÉÉ ÊxÉhÉÉǪÉEò ÉiÉ näùhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É É iééä +ÊvÉEòÉ ú iéò ÉÉ{É úò±é. (2) úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ ºÉnùºªÉi ÉÉSÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ VÉÉMÉÉ Ê úcié +ºÉ±ÉÒ ié úò, iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þɱÉÉ EòɪÉÇ Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É +ÉÊhÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉiÉÒ±É EòÉähÉiÉä½þÒ EòÉ ÉEòÉVÉ, iªéé EòÉ ÉEòÉVÉÉSªÉÉ Éä³ýÒ iéäléä ºlÉÉxÉÉ{ÉzÉ ½þÉähªÉÉSÉÉ ËEò ÉÉ ÉiÉnùÉxÉ Eò úhªééséé ËEò ÉÉ +xªéléé ÉÉMÉ PÉähªÉÉSÉÉ ÊVɱÉÉ ½þCEò xé ½þiÉÉ + ÉÉ BJÉÉtÉ ªÉCiÉÒxÉä iéä Eäò±Éä +ɽäþ, +ºÉä ÉÉMÉɽÚþxÉ +Éfø³ÚýxÉ +ɱÉä ié úò½þò Ê ÉÊvÉOÉÉÁ úé½þò±é. (3) úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý EòɪÉtÉuùÉ äú +xªéléé ié úiéúnù Eò úò{éªéèié, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÒ ºÉ ÉÉ ½þÉähªÉɺÉÉ`öÒ MÉhÉ{ÉÚiÉÔ ½þÒ, nù½þé ºÉnùºªÉ ËEò ÉÉ iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉnùºªÉ ºÉÆJªÉäSªÉÉ BEò-nù ÉÉÆ É ªÉÉÆ{ÉèEòÒ VÉÒ +ÊvÉEò +ºÉä±É, ÊiÉiÉEòÒ +ºÉä±É. (4) úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉÒ ËEò ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùséò ºÉ ÉÉ SÉɱÉÚ +ºÉiÉÉxÉÉ, BJÉÉtÉ Éä³ýÒ MÉhÉ{ÉÚiÉÔ ZÉɱÉä±ÉÒ xéºéä±é ié ú, ºÉ ÉÉMÉÞ½þ ié½þeúò É Eò úhéä ËEò ÉÉ MÉhÉ{ÉÚiÉÔ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ ºÉ ÉÉ ºlÉÊMÉiÉ Eò úhéä ½äþ +vªéiééséä ËEò ÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒSÉä, ËEò ÉÉ iªéé xééiªééxéä EòɪÉÇ Eò úhéé-ªéé ªÉCiÉÒSÉä EòiÉÇ ªÉ +ºÉä±É. ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ +{ÉÉjÉiÉÉ 90. VÉÉMÉÉ Ê úcié Eò úhéä () EòÉähÉiÉÒ½þÒ ªÉCiÉÒ, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSÉÒ ºÉnùºªÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò +ÉÊhÉ VÉÒ ªÉCiÉÒ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSÉÒ ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ ÊxÉ Éb ±ÉÒ MÉä±ÉÒ +ºÉä±É ÊiÉxÉä nùéä½þéæ{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ BEòÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉÒ±É ÊiÉSÉÒ VÉÉMÉÉ Ê úcié Eò úé ÉÒ, ªÉɺÉÉ`öÒ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉEòbÚ xé EòɪÉtÉuùÉ äú ié úiéúnù Eäò±ÉÒ VÉÉ<DZÉ. (2) EòÉähÉiÉÒ½þÒ ªÉCiÉÒ, {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ úévªééæ{éèeòò nùéäxé ËEò ÉÉ +ÊvÉEò úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉÆSÉÒ ºÉnùºªÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò +ÉÊhÉ BJÉÉnùÒ ªÉCiÉÒ, + ÉÉ nùéäxé ËEò ÉÉ +ÊvÉEò úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉÆSÉÒ ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ ÊxÉ Éb ±ÉÒ MÉ䱪ÉɺÉ, úé¹]åõ{éiéòxéä Eäò±É䱪ÉÉ ÊxÉªÉ ÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±ÉÉ VÉÉ<Ç±É +ºÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉ ÉÉ{iÉ ½þÉäiÉÉSÉ, + ÉÉ ºÉ ÉÇ úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉiÉÒ±É iªéé ªÉCiÉÒSÉÒ VÉÉMÉÉ, VÉ ú ÊiÉxÉä iéi{éú ÉÔSÉ BEò ºÉÉäbÚ xé ºÉ ÉÇ úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉiÉÒ±É +É{ɱªÉÉ VÉÉMÉäSÉÉ úévéòxéé ÉÉ Ênù±ÉÉ xéºéä±é ié ú, Ê úcié ½þÉä<DZÉ. (3) úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ BJÉÉtÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉnùºªÉ----- (Eò) 2 [+xéösuäônù 9 SÉÉ JÉÆb () ËEò ÉÉ JÉÆb (2)] ªÉÉ ÉvªÉä =±±ÉäÊJɱÉ䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòÉ úhéé ÉÖ³äý +{ÉÉjÉ ½þÉä<Ç±É ié ú, ËEò ÉÉ 3 [(JÉ) +vªéiéé±éé, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ±ÉÉ ºÉÆ ÉÉävÉÚxÉ +É{ɱªÉÉ VÉÉMÉäSÉÉ º ÉiÉ:SªÉÉ ºÉ½þÒÊxÉ ÉÒ ±ÉäJÉÒ úévéòxéé ÉÉ näù<ç±é +ÉÊhÉ +vªéié, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ iªééséé úévéòxéé ÉÉ º ÉÒEòÉ úò±é ié ú,] iénâùxéæié ú iªééséò VÉÉMÉÉ Ê úcié ½þÉä<Ç±É : 4 [{É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ={ÉJÉÆb (JÉ) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévéòxéé ªÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, Ê É³ýɱÉ䱪ÉÉ ÉÉʽþiÉÒ É üxé ËEò ÉÉ +xªéléé +ÉÊhÉ iªéé±éé ªÉÉäMªÉ ÉÉ]äõ±É + ÉÒ SÉÉèEò ÉÒ Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú VÉ ú, +ºÉÉ úévéòxéé ÉÉ º ÉäSUôÉ{ÉÚ ÉÇEò ËEò ÉÉ ÉÉ ÉÉÊhÉEò{ÉhÉä Ênù±Éä±ÉÉ xéé½þò + ÉÒ +vªéiééséò, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒSÉÒ JÉÉjÉÒ ZÉɱÉÒ ié ú, iééä +ºÉÉ úévéòxéé ÉÉ º ÉÒEòÉ úhéé ú xéé½þò.] (4) úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉnùºªÉ, ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ +xéöyéäê É ÉÉªÉ ºÉÉ`ö Ênù ɺÉÉÆSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ÉvªÉä iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ ºÉ ÉÇ ºÉ ÉÉÆxÉÉ +xéö{éîºléié úéê½þ±éé ié ú, ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉºÉ iªééséò VÉÉMÉÉ Ê úcié ½þhÉÚxÉ PÉÉäʹÉiÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É : {ɽþÉ, ÉÉ úiééséä úévé{éjé, +ºÉÉvÉÉ úhé, <ÆOÉVÉÒ {ÉÞ. 678, Ê ÉvÉÒ ÉÆjÉɱɪÉ, +ÊvɺÉÚSÉxÉÉ, Gò. B ò 46/50 ºÉÒ, ÊnùxÉÉÆEò 26 VÉÉxÉä ÉÉ úò 950 ªÉɺÉÉä ÉiÉ ÉʺÉrù ZÉɱÉä±Éä 'BEòºÉ ɪÉÉ ÉSUäônùÒ ºÉnùºªÉi É ÉÊiÉ ÉÆvÉEò ÊxÉªÉ É, 950'. 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉÉ ÉzÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 985 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú "+xéösuäônù 9 SÉÉ JÉÆb ()" ªÉÉ Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( ÉÉSÉÇ 985 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (iéä½äþêiéºéé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ÉÚ³ ý""={éjéæb (JÉ)'' Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 4 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ.

87 ( ÉÉMÉ ºÉ½þÉ- úévªéä) 63 {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ºÉÉ`ö Ênù ɺÉÉÆSÉÉ =CiÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ÉÉäVÉiÉÉxÉÉ, VªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÒ ºÉjÉºÉ ÉÉ{iÉÒ ZÉɱÉä±ÉÒ +ºÉä±É ËEò ÉÉ ±ÉÉMÉÉä{ÉÉ`ö SÉÉ ú Ênù ɺÉÉƽÚþxÉ +ÊvÉEò Eòɳý iéä ié½þeúò É +ºÉä±É, +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɱÉÉ ÉvÉÒ Ê½þ Éä ÉÉiÉ PÉäiɱÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. 9. ºÉnùºªÉi ÉÉ ÉÉ ÉiÉ +{ÉÉjÉiÉÉ.-----() BJÉÉnùÒ ªÉCiÉÒ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉÒ ËEò ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùséò ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ ÊxÉ Éb ±ÉÒ VÉÉhªÉÉºÉ +ÉÊhÉ ié ÉÒ ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ úé½þhªééºé {ÉÖføÒ±É EòÉ úhééºié É +{ÉÉjÉ ½þÉä<DZÉ, iéò + ÉÒ----- (Eò) VÉä ±ÉÉ É{Énù iªéésªéé véé úeòéºé +{ÉÉjÉ Eò úhéé äú xéºé±ªééséä {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséò ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä EòɪÉtÉuùÉ äú PÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä +ɽäþ iªéé½úþxé +xªé +ºÉä, ÉÉ úié ºÉ úeòé úsªéé ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É EòÉähÉiÉä½þÒ ±ÉÉ É{Énù ÊiÉxÉä véé úhé Eäò±Éä +ºÉä±É ié ú ; (JÉ) iéò ÉxÉÉäÊ ÉEò±É +ºÉä±É É ºÉIÉ É xªééªéé±éªééeòbú xé ié ÉÒ PÉÉäʹÉiÉ ZÉɱÉä±ÉÒ +ºÉä±É ié ú ; (MÉ) iéò +Ê É ÉÖCiÉ xéénùé ú +ºÉä±É ié ú ; (PÉ) iéò ÉÉ úiééséò xééméê úeò xéºéä±é +lé ÉÉ ÊiÉxÉä º ÉäSUäôxÉä {É úeòòªé näù ÉÉSÉä xééméê úeòi É ºÉÆ{ÉÉÊnù±Éä +ºÉä±É, +lé ÉÉ iéò {É úeòòªé näù ÉɱÉÉ Êxɹ`öÉ ËEò ÉÉ < ÉÉxÉ näùhªééºé EòÉähÉiªÉɽþÒ Eò ÉÖ±ÉÒxÉä Érù +ºÉä±É ié ú ; (Ró) iéò ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªééjéé±éò iªééºéé`öò +{ÉÉjÉ ZÉɱÉÒ +ºÉä±É ié ú. [º{ɹ]õÒEò úhé.----ªéé JÉÆb ÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé,] BJÉÉnùÒ ªÉCiÉÒ, ºÉÆPÉ úévªééséé ËEò ÉÉ {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééséé ÉÆjÉÒ +ɽäþ B Éfø ÉSÉ EòÉ úhééxéä, iéò ÉÉ úié ºÉ úeòé úsªéé ËEò ÉÉ + ÉÉ úévªé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É ±ÉÉ É{Énù véé úhé Eò úiéä +ºÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. 2 [(2) BJÉÉnùÒ ªÉCiÉÒ, BJÉÉtÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉÒ ËEò ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùséò ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ úé½þhªééºé nù½þé ªÉÉ +xéöºéúséò+x ɪÉä +{ÉÉjÉ +ºÉä±É ié ú, iéò iªééºéé`öò +{ÉÉjÉ ½þÉä<DZÉ.] [ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ +{ÉÉjÉiÉä ÉÉ ÉiÉSªÉÉ É xééǽ É úò±é ÊxÉhÉǪÉ.-----() BJÉÉtÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ BJÉÉnùÉ ºÉnùºªÉ +xéösuäônù 9 SªÉÉ JÉÆb () ÉvªÉä xé ÉÚnù Eäò±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòÉ úhééºié É +{ÉÉjÉ ZÉɱÉÉ +ɽäþ ËEò ÉÉ EòºÉä ªÉÉ ÉÉ ÉiÉ EòÉähÉiÉɽþÒ É xé =nâù É É±ªÉɺÉ, iééä É xé úévªé{éé±ééeòbä ÊxÉhÉǪÉÉlÉÇ ÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eäò±ÉÉ VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ iªééséé ÊxÉhÉÇªÉ +ÆÊiÉ É +ºÉä±É. (2) + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ É xéé É ú EòÉähÉiÉɽþÒ ÊxÉhÉÇªÉ näùhªéé{éú ÉÔ, úévªé{éúé±é, ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÉäMÉÉSÉä ÉiÉ PÉä<Ç±É +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉiÉÉxÉÖºÉÉ ú EÞòiÉÒ Eò úò±é.] 93. +xéösuäônù 88 +x ɪÉä É{ÉlÉ PÉähªÉÉ{ÉÚ ÉÔ ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉ Eò úhªéé{éú ÉÔ +lé ÉÉ {ÉÉjÉ xéºéiééxéé +lé ÉÉ +{ÉÉjÉ ZÉɱªÉÉxÉÆiÉ ú ºlÉÉxÉÉ{ÉzÉ ½þÉähªÉÉ Éqù±É É ÉiÉnùÉxÉ Eò úhªéé Éqù±É ÉɺiÉÒ.-----VÉ ú BJÉÉtÉ ªÉCiÉÒxÉä +xéösuäônù 88 SªÉÉ +É É ªÉEòiÉÉÆSÉä +xéö{éé±éxé Eò úhªéé{éú ÉÔ, +lé ÉÉ BJÉÉtÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ ËEò ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùsªéé ºÉnùºªÉi ÉɱÉÉ +É{ÉhÉ {ÉÉjÉ xéé½þò ËEò ÉÉ +{ÉÉjÉ ZÉɱÉÉä +ɽþÉäiÉ ËEò ÉÉ ºÉƺÉnäùxÉä +MÉ ú iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùóuùé äú iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ ºlÉÉxÉÉ{ÉzÉ ½þÉähªÉÉSÉÒ ËEò ÉÉ ÉiÉnùÉxÉ Eò úhªééséò +É{ÉhÉÉºÉ ÉxÉÉ<Ç +ɽäþ, ½äþ ÉɽÒþiÉ +ºÉiÉÉxÉÉ iéºéä Eäò±Éä ié,ú VªÉÉ VªÉÉ Ênù É ÉÒ iéò ªÉCiÉÒ ºlÉÉxÉÉ{ÉzÉ ZÉɱÉÒ +ºÉä±É ËEò ÉÉ ÊiÉxÉä ÉiÉnùÉxÉ Eäò±Éä +ºÉä±É iªéé ÉiªÉäEò Ênù ɺÉÉ Éqù±É {ÉÉSÉ Éä û{éªéä <iécªéé ÉɺiÉÒºÉ iéò {ÉÉjÉ ½þÉä<Ç±É É iéò ÉɺiÉÒ úévªéé±éé ªÉähÉä ½þhÉÚxÉ ÉºÉÚ±É Eäò±ÉÒ VÉÉ<DZÉ. úévªé Ê ÉvÉùÉxÉ ÉÆb ³äý É iªééæséä ºÉnùºªÉ ªÉÉÆSÉä +ÊvÉEòÉ ú, Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú É =x ÉÖCiÉÒ 94. Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½äþ +ÊhÉ iªééæséä ºÉnùºªÉ É ºÉÊ ÉiªÉÉ ªÉÉÆSÉä +ÊvÉEòÉ ú, Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú, <iªéénùò () ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùò +ÉÊhÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhéé äú ÊxÉªÉ É É ºlÉɪÉÒ +Énäù É ªÉÉÆxÉÉ +véòxé úé½úþxé, ÉiªÉäEò úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉºÉ ÉɹÉhÉ º ÉÉiÉÆjªÉ +ºÉä±É. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉÉ ÉzÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 985 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú, (2) ªÉÉ +xéösuäônùésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä ( ÉÉSÉÇ 985 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä ( ÉÉSÉÇ 985 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 +xéösuäônù 92 ½þÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 33 uùé äú (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ) ºÉÖvÉÉ úhªééié +ɱÉÉ É iªééxéæié ú ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 25 uùé äú ºÉÖvÉÉ úhªééié ªÉä>ðxÉ É úò±é º É ü{ééié +ɱÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

88 64 ( ÉÉMÉ ºÉ½þÉ- úévªéä) (2) úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ ºÉnùºªÉ, Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉiÉ ËEò ÉÉ iªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÊ ÉiÉÒiÉ iªééæxéò Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉCiÉ ªÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ iªééxéä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉiÉnùÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééié EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉÇ ÉɽþÒºÉ {ÉÉjÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò +ÉÊhÉ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ªÉCiÉÒ + ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ úéuùé äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä EòÉähÉiÉɽþÒ +½þ ÉɱÉ, EòÉMÉnù{ÉjÉ, ÉiÉnùÉxÉ ËEò ÉÉ EòÉ ÉEòÉVÉ ÉÞkÉ ªÉÉÆSªÉÉ ÉEòÉ ÉxÉÉ ÉÉ ÉiÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä EòɪÉÇ ÉɽþÒºÉ {ÉÉjÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. (3) +xªé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉä ºÉ ÉÉMÉÞ½þ, +ÉÊhÉ + ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSÉä ºÉnùºªÉ É ºÉÊ ÉiªÉÉ ªÉÉÆSÉä +ÊvÉEòÉ ú, Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú É =x ÉÖCiÉÒ ªÉÉ, iéä Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý EòɪÉtÉuùÉ äú Éä³ýÉä Éä³ýÒ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úò±é + ÉÉ +ºÉiÉÒ±É +ÉÊhÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä ÊxÉÎ SÉiÉ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, [iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þɱÉÉ +ÉÊhÉ iªéésªéé ºÉnùºªÉÉÆxÉÉ +ÉÊhÉ ºÉÊ ÉiªÉÉÆxÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSÉä Eò±É É 26 +Æ É±ÉÉiÉ ªÉähªÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ VÉ ÉÉ ½þÉäiªÉÉ ié ÉÉ +ºÉiÉÒ±É.. ] (4) JÉÆb (), (2) É (3) ªÉÉÆSªÉÉ ié úiéönùò, VÉ ÉÉ iªéé úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ±ÉÉMÉÚ +ɽäþiÉ ié ÉÉSÉ iªéé ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ +ÉvÉÉ äú iªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉ ËEò ÉÉ ÊiÉSªÉÉ EòúÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÊ ÉiÉÒiÉ ÉɹÉhÉ Eò úhªééséé +ÉÊhÉ ÊiÉSªÉÉ EòÉ ÉEòÉVÉÉiÉ +xªéléé ÉÉMÉ PÉähªÉÉSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú +ºÉ±É䱪ÉÉ ªÉCiÉÓSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉiÉÒ±É. 95. ºÉnùºªÉÉÆSÉä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉä +ÉÊhÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùséä ºÉnùºªÉ ½äþ, úévªééséä Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý EòɪÉtÉuùÉ äú Éä³ýÉä Éä³ýÒ ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úò±é +ºÉä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä Ê É³ýhªÉɱÉÉ É iªéé ÉÉ ÉiÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä ié úiéúnù ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ iéäléò±é ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉÉÆiÉÉSªÉÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉ±É䱪ÉÉ + ÉÉ nù úéæxéò É + ÉÉ ÉiÉÕ É ú, ÉäiÉxÉ É ÉkÉä Ê É³ýhªÉÉºÉ ½þCEònùÉ ú +ºÉiÉÒ±É. ÉèvÉÉÊxÉEò EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ 96. Ê ÉvÉäªÉEäò ɺiÉÖiÉ Eò úhéä É {ÉÉÊ úié Eò úhéä ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ ié úiéönùò.-----() véxé Ê ÉvÉäªÉEò É +xªé Ê ÉkÉÒªÉ Ê ÉvÉäªÉEäò ªÉÉ ÉÉ ÉiÉ +xéösuäônù 98 É 207 ÉvªÉä +ºÉ±É䱪ÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, VªÉÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɱÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù +ɽäþ iªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉ Ê ÉvÉäªÉEòÉSÉÉ ÉÉ Æú É ½þÉä>ð ÉEäò±É. (2) +xéösuäônù 97 É 98 SªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù +ºÉ±É䱪ÉÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÒ BJÉÉnäù Ê ÉvÉäªÉEò, ºÉÖvÉÉ úhéäê É ÉÉªÉ ËEò ÉÉ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÉ ºÉÆ ÉiÉ ZÉɱÉ䱪ÉÉ +ºÉiÉÒ±É + ÉÉ ºÉÖvÉÉ úhééæºé½þ ºÉÆ ÉiÉ Eäò±ªÉÉJÉä úòvé nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÒ iéä {ÉÉÊ úié Eäò±Éä +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (3) úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉ ÉvªÉä ɱÉÆÊ ÉiÉ +ºÉ±Éä±Éä Ê ÉvÉäªÉEò, ºÉ ÉÉMÉÞ½þSÉÒ ËEò ÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSÉÒ ºÉjÉºÉ ÉÉ{iÉÒ ZÉɱªÉÉEòÉ úhééxéä ªÉ{ÉMÉiÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. (4) úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùié ɱÉÆÊ ÉiÉ +ºÉ±Éä±Éä VÉä Ê ÉvÉäªÉEò Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäxÉä {ÉÉÊ úié Eäò±Éä±Éä xéºéä±é iéä Ê ÉvÉäªÉEò Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉä Ê ÉºÉVÉÇxÉ ZÉɱÉä +ºÉiÉÉ ªÉ{ÉMÉiÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. (5) VÉä Ê ÉvÉäªÉEò úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉ É±ÉÆÊ ÉiÉ +ºÉä±É, ËEò ÉÉ VÉä Ê ÉvÉäªÉEò Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäEòbÚ xé {ÉÉÊ úié ½þÉä>ðxÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùié ɱÉÆÊ ÉiÉ +ºÉä±É iéä Ê ÉvÉäªÉEò, Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉä Ê ÉºÉVÉÇxÉ ZÉɱÉä +ºÉiÉÉ, ªÉ{ÉMÉiÉ ½þÉä<DZÉ. 97. véxé Ê ÉvÉäªÉEòÉƽÚþxÉ +xªé Ê ÉvÉäªÉEòÉƺÉÆ ÉÆvÉÒ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùsªéé +ÊvÉEòÉ úéæ É ú ÊxÉ ÉÈÆvÉ.-----() Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù +ºÉ±É䱪ÉÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäxÉä BJÉÉnäù Ê ÉvÉäªÉEò {ÉÉÊ úié Eò üxé Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùeòbä {ÉÉ`ö ɱªÉÉxÉÆiÉ VÉ ú---- (Eò) iéä Ê ÉvÉäªÉEò Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùxéä äò]õé³ý±éä ié ú; ËEò ÉÉ (JÉ) iéä Ê ÉvÉäªÉEò Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùºé ÉÉä ú `äö ɱªÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ iéä ÊiÉSªÉÉEòbÚ xé {ÉÉÊ úié xé ½þÉäiÉÉ iéòxé ÉʽþxªÉÉƽÚþxÉ +ÊvÉEò Eòɳý ±ÉÉä]õ±ÉÉ ié ú; ËEò ÉÉ (MÉ) iéä Ê ÉvÉäªÉEò Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùxéä ºÉÖvÉÉ úhééæºé½þ {ÉÉÊ úié Eäò±Éä É iªéé ºÉÖvÉÉ úhéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäxÉä ºÉÆ ÉiÉ Eäò±ªÉÉ xéé½þòié ié ú, Ê ÉvÉÉxÉºÉ Éä±ÉÉ, iéä Ê ÉvÉäªÉEòú Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùxéä Eäò±É䱪ÉÉ, ºÉÖSÉ É±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ ºÉÆ ÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòɽþÒ ºÉÖvÉÉ úhéé +ºÉ±ªÉÉºÉ iªééæºé½þ ËEò ÉÉ iªééê ÉxÉÉ, iªéésé ËEò ÉÉ xéæié úsªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉjÉÉiÉ, +É{ɱªÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhéé-ªéé ÊxÉªÉ ÉÉÆxÉÉ +véòxé úé½úþxé, {ÉÉÊ úié Eò úiéé ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ ÉMÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä {ÉÉÊ úié ZÉɱÉä±Éä Ê ÉvÉäªÉEò Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùeòbä {ÉÉ`ö ÉiÉÉ ªÉä<DZÉ. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 26 uùé äú Ê É ÉÊIÉiÉ É nùéæbä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). BSÉ

89 ( ÉÉMÉ ºÉ½þÉ- úévªéä) 65 (2) ªÉÉ É ÉÉhÉä BJÉÉnäù Ê ÉvÉäªÉEò Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäxÉä nöùºé-ªééænùé {ÉÉÊ úié Eò üxé Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùeòbä {ÉÉ`ö ɱªÉÉxÉÆiÉ ú VÉ ú---- (Eò) iéä Ê ÉvÉäªÉEò Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùxéä äò]õé³ý±éä +ºÉä±É ié ú; ËEò ÉÉ (JÉ) iéä Ê ÉvÉäªÉEò Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäºÉ ÉÉä ú `äö ɱªÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ iéä ÊiÉSªÉÉEòbÚ xé {ÉÉÊ úié xé ½þÉäiÉÉ BEò ÉʽþxªÉÉƽÚþxÉ +ÊvÉEò Eòɳý ±ÉÉä]õ±ÉÉ +ºÉä±É ié ú; ËEò ÉÉ (MÉ) iéä Ê ÉvÉäªÉEò Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùxéä ºÉÖvÉÉ úhééæºé½þ {ÉÉÊ úié Eäò±Éä É iªéé ºÉÖvÉÉ úhéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäxÉä ºÉÆ ÉiÉ Eäò±ªÉÉ xéé½þòié ié ú, Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùxéä Eäò±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ ºÉÖSÉÊ É±É䱪ÉÉ +ÉÊhÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäxÉä ºÉÆ ÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ, + ÉÉ EòɽþÒ ºÉÖvÉÉ úhéé +ºÉ±ªÉɺÉ, iªééæºé½þ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäxÉä nöùºé-ªééænùé iéä Ê ÉvÉäªÉEò VɺÉä {ÉÉÊ úié Eäò±Éä +ºÉä±É iªéé º É ü{ééié iéä úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÒ {ÉÉÊ úié Eäò±Éä +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<DZÉ. (3) ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ véxé Ê ÉvÉäªÉEòÉºÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. 98. véxé Ê ÉvÉäªÉEòÉÆ ÉÉ ÉiÉ Ê É Éä¹É EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ.-----() véxé Ê ÉvÉäªÉEò Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùié ɺiÉÖiÉ Eäò±Éä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (2) Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù +ºÉ±É䱪ÉÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäxÉä véxé Ê ÉvÉäªÉEò {ÉÉÊ úié Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú, iéä Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùeòbä ÊiÉSªÉÉ Ê É òé ú ÉÓEòÊ úiéé {ÉÉ`öÊ É±Éä VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ iéä Ê ÉvÉäªÉEò Ê É³ýɱªÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ SÉÉènùÉ Ênù ɺÉÉÆSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒSªÉÉ +ÉiÉ, Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù, +É{ɱªÉÉ Ê É òé ú ÉӺɽþ iéä Ê ÉvÉäªÉEò Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäEòbä {É úié {ÉÉ`ö ÉÒ±É +ÉÊhÉ iénâùxéæié ú, Ê ÉvÉÉxÉºÉ Éä±ÉÉ, Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùsªéé ºÉ ÉÇ ËEò ÉÉ iªééæ{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê É òé ú ÉÒ BEòiÉ ú º ÉÒEòÉ úiéé ªÉäiÉÒ±É ËEò ÉÉ äò]õé³ýiéé ªÉäiÉÒ±É. (3) VÉ ú Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäxÉä Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùsªéé Ê É òé ú ÉÓ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê É òé ú ÉÒ º ÉÒEòÉ ú±ªéé ié ú, véxé Ê ÉvÉäªÉEò, Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùxéä Ê É òé úºé Eäò±É䱪ÉÉ É Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäxÉä º ÉÒEòÉ ú±é䱪éé ºÉÖvÉÉ úhééæºé½þ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÒ {ÉÉÊ úié Eäò±Éä +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<DZÉ. (4) VÉ ú Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäsªéé Ê É òé ú ÉÓ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê É òé ú ÉÒ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäxÉä º ÉÒEòÉ ú±ªéé xéé½þòié ié ú, véxé Ê ÉvÉäªÉEò, Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùxéä Ê É òé úºé Eäò±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÖvÉÉ úhéäê É ÉÉªÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäxÉä VɺÉä {ÉÉÊ úié Eäò±Éä ½þÉäiÉä ié ÉÉ º É ü{ééié, nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÒ {ÉÉÊ úié Eäò±Éä +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<DZÉ. (5) VÉ ú Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäxÉä {ÉÉÊ úié Eäò±Éä±Éä É Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùeòbä ÊiÉSªÉÉ Ê É òé ú ÉÓEòÊ úiéé {ÉÉ`öÊ É±Éä±Éä véxé Ê ÉvÉäªÉEò, =CiÉ SÉÉènùÉ Ênù ɺÉÉÆSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒSªÉÉ +ÉiÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäEòbä {É úié {ÉÉ`ö ÉhªÉÉiÉ +ɱÉä xéé½þò ié ú, =CiÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ɱªÉÉ É ú, iéä Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäxÉä VɺÉä {ÉÉÊ úié Eäò±Éä ½þÉäiÉä ié ÉÉ º É ü{ééié néäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÒ {ÉÉÊ úié Eäò±Éä +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<DZÉ. 99. véxé Ê ÉvÉäªÉEòä ªÉÉÆSÉÒ ªÉÉJªÉÉ.-----() ªÉÉ ÉEò úhéésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, BJÉÉtÉ Ê ÉvÉäªÉEòÉiÉ {ÉÖføÒ±É ºÉ ÉÇ ËEò ÉÉ iªéé{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÓ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ié úiéönùòsé Eäò ɳý +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉiÉÒ±É ié ú, iéä véxé Ê ÉvÉäªÉEò +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<DZÉ, iªéé ÉÉ ÉÒ + ÉÉ:---- (Eò) EòÉähÉiÉɽþÒ Eò ú ɺÉÊ ÉhÉä, iééä úqù Eò úhéä, iééä ÉÉ ò Eò úhéä, iªééié äò ú Énùù±É Eò úhéä ËEò ÉÉ iªééséä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhéä; (JÉ) úévªé ÉɺÉxÉÉxÉä {ÉèºÉÉ EòVÉÉÇ>ð PÉähÉä ËEò ÉÉ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ½þ ÉÒ näùhéä ªÉÉÆSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ, +lé ÉÉ úévªé ÉɺÉxÉÉxÉä {ÉiEò ú±é䱪éé, ËEò ÉÉ {ÉiEò úé ɪÉÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉkÉÒªÉ +É ÉÆvÉxÉÉ ÉÉ ÉiÉSªÉÉ EòɪÉtÉSÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé; BSÉ

90 66 ( ÉÉMÉ ºÉ½þÉ- úévªéä) (MÉ) úévªééséé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ ËEò ÉÉ +ÉEòκ ÉEòiÉÉ ÊxÉvÉÒ ªÉÉÆSÉÒ +Ê É úiéé Eò úhéä, + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÊxÉvÉÒiÉ {Éè ÉÉÆÆSÉÉ É úhéé Eò úhéä ËEò ÉÉ iªééiéúxé {ÉèºÉä EòÉføhÉä ; (PÉ) úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÒ±É {Éè ÉÉÆSÉä Ê ÉÊxɪÉÉäVÉxÉ ; (Ró) EòÉähÉiÉɽþÒ JÉSÉÇ, úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ú ÉÉÊ úié +ºÉ±Éä±ÉÉ JÉSÉÇ ½þhÉÚxÉ PÉÉäʹÉiÉ Eò úhéä, ËEò ÉÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ JÉSÉÉÇSÉÒ úceò É ÉÉfø ÉhÉä ; (SÉ) úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒSªÉÉ ËEò ÉÉ úévªéésªéé ±ÉÉäEò±ÉäJªÉÉSªÉÉ JÉÉiÉÒ {Éè ÉÉÆSÉÒ +É ÉEò ËEò ÉÉ + ÉÉ {Éè ÉÉÆSÉÒ +Ê É úiéé ËEò ÉÉ VÉÉ ÉEò ; (Uô) ={ÉJÉÆb (Eò) iéä (SÉ) ªÉÉÆiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒ±ÉÉ +ÉxÉÖ¹ÉÆÊMÉEò +ºÉ±Éä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ É. (2) BJÉÉnäù Ê ÉvÉäªÉEò ½äþ, næùb ËEò ÉÉ +xªé pù ªÉ ÉɺiÉÒ ÉºÉÊ ÉhªÉÉEòÊ úiéé +MÉ ú ±ÉɪɺÉxÉ òòséò ËEò ÉÉ Ênù±É䱪ÉÉ ºÉä Éä Éqù±ÉSªÉÉ òòséò ÉÉMÉhÉÒ, ËEò ÉÉ É úhéé Eò úhªééeòê úiéé ié úiéúnù Eò úiéä B Éfø ÉSÉ EòÉ úhééxéä, +lé ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºlÉÉÊxÉEò ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉxÉä ËEò ÉÉ ÊxÉEòɪÉÉxÉä ºlÉÉÊxÉEò ɪÉÉäVÉxÉÉEòÊ úiéé EòÉähÉiÉɽþÒ Eò ú ÉºÉ ÉhÉä, iééä úqù Eò úhéä, iééä ÉÉ ò Eò úhéä, iªééié äò ú Énù±É Eò úhéä ËEò ÉÉ iªééséä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhéä ªÉÉEòÊ úiéé ié úiéúnù Eò úiéä, B Éfø ÉSÉ EòÉ úhééxéää iéä véxé Ê ÉvÉäªÉEò +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (3) VÉälÉä Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù +ɽäþ + ÉÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉ ÉvªÉä ɺiÉÖiÉ Eäò±Éä±Éä BJÉÉnäù Ê ÉvÉäªÉEò ½äþ véxé Ê ÉvÉäªÉEò +ɽäþ ËEò ÉÉ xéé½þò +ºÉÉ É xé =nâù É É±ªÉɺÉ, + ÉÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ +vªéiééséé iªéé É úò±é ÊxÉhÉÇªÉ +ÆÊiÉ É +ºÉä±É. (4) ÉiªÉäEò véxé Ê ÉvÉäªÉEò, +xéösuäônù 98 JÉɱÉÒ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùeòbä {ÉÉ`öÊ ÉhªÉÉiÉ ªÉä<Ç±É iéä ½þÉ +ÉÊhÉ +xéösuäônù 200 +x ɪÉä +xéö ÉiÉÒEòÊ úiéé úévªé{éé±ééºé ºÉÉnù ú Eò úhªééié ªÉä<Ç±É iéä ½þÉ, iéä véxé Ê ÉvÉäªÉEò +ɽäþ, +ºÉä Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ +vªéiéésªéé ºÉ½þÒSÉä É ÉÉhÉ{ÉjÉ iªéé É ú {ÉÞ¹`öÉÆÊEòiÉ Eäò±Éä±Éä +ºÉä±É Ê ÉvÉäªÉEòÉÆxÉÉ +xéö ÉiÉÒ.-----VÉä ½þÉ BJÉÉnäù Ê ÉvÉäªÉEò úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäEòbÚ xé {ÉÉÊ úié ZÉɱÉä±Éä +ºÉä±É, ËEò ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù +ºÉ±É䱪ÉÉ úévªéésªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆEòbÚ xé {ÉÉÊ úié ZÉɱÉä±Éä +ºÉä±É iéä ½þÉ, iéä úévªé{éé±ééºé ºÉÉnù ú Eäò±Éä VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ úévªé{éé±é, BEòiÉ ú +É{ÉhÉ iªéé Ê ÉvÉäªÉEòÉºÉ +xéö ÉiÉÒ näùié +ɽÉäiÉ +ºÉä ËEò ÉÉ iªééºé +xéö ÉiÉÒ näùhªééséä úéäjéúxé `äö ÉÒiÉ +ɽÉäiÉ ËEò ÉÉ iéä Ê ÉvÉäªÉEò úé¹]åõ{éiéòsªéé Ê ÉSÉÉ úéléç úéjéúxé `äö ÉÒiÉ +ɽþÉäiÉ +ºÉä PÉÉäʹÉiÉ Eò úò±é : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, úévªé{éé±ééºé, +xéö ÉiÉÒEòÊ úiéé Ê ÉvÉäªÉEò iªéésªééeòbä ºÉÉnù ú Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú, VÉ ú iéä véxé Ê ÉvÉäªÉEò xéºéä±é ié ú, ÉCªÉ ÊiÉiÉCªÉÉ ±É ÉEò ú, iéä Ê ÉvÉäªÉEò ºÉÆnäù Éɺɽþ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆEòbä {É úié {ÉÉ`ö ÉÚxÉ + ÉÒ Ê ÉxÉÆiÉÒ Eò úiéé ªÉä<Ç±É EòÒ, iªééæxéò iªéé Ê ÉvÉäªÉEòÉSÉÉ ËEò ÉÉ iªééiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ ié úiéönùóséé äò úê ÉSÉÉ ú Eò úé ÉÉ +ÉÊhÉ Ê É Éä¹ÉiÉ:, iééä +É{ɱªÉÉ ºÉÆnäù ÉÉiÉ VªÉÉÆSÉÒ Ê É òé úºé Eò úò±é iªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÖvÉÉ úhéé ɺiÉÖiÉ Eò úhªéésªéé <¹]õiÉäSÉÉ Ê ÉSÉÉ ú Eò úé ÉÉ +ÉÊhÉ Ê ÉvÉäªÉEò ªÉÉ É ÉÉhÉä {É úié {ÉÉ`öÊ É±Éä VÉÉ<Ç±É iéä ½þÉ, ºÉ ÉÉMÉÞ½þ ËEò ÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½äþ iªéé Ê ÉvÉäªÉEòÉ É ú iénùxéöºéé ú äò úê ÉSÉÉ ú Eò úiéò±é +ÉÊhÉ VÉ ú iéä Ê ÉvÉäªÉEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉxÉä ËEò ÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéäºé½þ ËEò ÉÉ iªééê ÉxÉÉ {ÉÖx½þÉ {ÉÉÊ úié Eäò±Éä +ÉÊhÉ úévªé{éé±ééºé +xéö ÉiÉÒEòÊ úiéé ºÉÉnù ú Eäò±Éä ié ú, úévªé{éé±é iªééºé +xéö ÉiÉÒ näùhªééséä úéäjéúxé `äö ÉhÉÉ ú xéé½þò: {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, úévªé{éé±éésªéé ÉiÉä VÉä Ê ÉvÉäªÉEò EòɪÉtÉSªÉÉ ü{ééié +ɱªÉɺÉ, iªéé ÉÖ³äý =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé +ÊvÉEòÉ úéséä + ÉÉ ÉEòÉ äú xªéúxéòeò úhé ½þÉä<Ç±É EòÒ iªééªééääméä, iªéé xªééªéé±éªéé±éé VÉä ºlÉÉxÉ +ºÉÉ Éä +ºÉä ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ ºÉÆEòα{ÉiÉ +ɽäþ, iéä vééäcªééié ªÉä<DZÉ, + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉvÉäªÉEòɱÉÉ úévªé{éé±é +xéö ÉiÉÒ näùhéé ú xéé½þò, ié ú iéä úé¹]åõ{éiéòsªéé Ê ÉSÉÉ ÉlÉÇ úéjéúxé `äö ÉÒ±É. 20. Ê ÉSÉÉ ÉlÉÇ úéjéúxé `äö ɱÉä±ÉÒ Ê ÉvÉäªÉEòä.-----VÉä ½þÉ úévªé{éé±ééxéä BJÉÉnäù Ê ÉvÉäªÉEò úé¹]åõ{éiéòsªéé Ê ÉSÉÉ ÉlÉÇ úéjéúxé `äö ɱÉä +ºÉä±É iéä ½þÉ, úé¹]åõ{éiéò BEòiÉ ú +É{ÉhÉ iªéé Ê ÉvÉäªÉEòÉºÉ +xéö ÉiÉÒ näùié +ɽÉäiÉ +ºÉä PÉÉäʹÉiÉ Eò úò±é ËEò ÉÉ iªééºé +xéö ÉiÉÒ näùhªééséä úéäjéúxé `äö ÉÒiÉ +ɽÉäiÉ, +ºÉä PÉÉäʹÉiÉ Eò úò±é : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, VÉä ½þÉ iéä Ê ÉvÉäªÉEò véxé Ê ÉvÉäªÉEò xéºéä±é iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, úé¹]åõ{éiéò, +xéösuäônù 200 SªÉÉ {Éʽþ±ªÉÉ {É ÆúiÉÖEòÉiÉ =±±ÉäÊJɱÉ䱪ÉÉ + ÉÉ ºÉÆnäù Éɺɽþ iéä Ê ÉvÉäªÉEò úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉEòbä, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆEòbä {É úié {ÉÉ`öÊ ÉhªÉÉSÉÉ ÊxÉnäù É úévªé{éé±éé±éé näù>ð ÉEäò±É +ÉÊhÉ BJÉÉnäù Ê ÉvÉäªÉEò ªÉÉ É ÉÉhÉä, {É úié {ÉÉ`öÊ É±Éä VÉÉ<Ç±É iéä ½þÉ, +ºÉÉ ºÉÆnäù É Ê É³ýɱªÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉÆSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒSªÉÉ +ÉiÉ, ºÉ ÉÉMÉÞ½þ ËEò ÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½äþ iªéé É ú iénxéöºéé ú {ÉÖxÉÌ ÉSÉÉ ú Eò úiéò±é +ÉÊhÉ, VÉ ú iéä Ê ÉvÉäªÉEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉxÉä ËEò ÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÒ ºÉÖvÉÉ úhééæºé½þ ËEò ÉÉ iªééê ÉxÉÉ {ÉÖx½þÉ {ÉÉÊ úié Eäò±Éä ié ú, iéä úé¹]åõ{éiéòºé iªéésªéé Ê ÉSÉÉ úéléç {ÉÖx½þÉ ºÉÉnù ú Eäò±Éä VÉÉ<DZÉ.

91 ( ÉÉMÉ ºÉ½þÉ---- úévªéä) Ê ÉkÉÒªÉ ÉÉ ÉÓ ÉvÉÒ±É EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ 202. ÉÉ̹ÉEò Ê ÉkÉÒªÉ Ê É É úhé{éjé.---() úévªé{éé±é, ÉiªÉäEò Ê ÉkÉÒªÉ É¹ÉÉÇ ÉÉ ÉiÉ, úévªééséò iªéé ɹÉÉÇSÉÒ +ÆnùÉÊVÉiÉ VÉ ÉÉ É JÉSÉÇ ªÉÉÆSÉä ÉÉ̹ÉEò Ê ÉkÉÒªÉ Ê É É úhé{éjé ½þhÉÚxÉ ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉ ÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±Éä Ê É É úhé{éjé, úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉºÉ ÉÉä ú ËEò ÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆºÉ ÉÉä ú `äö ÉÉ ÉªÉÉºÉ ±ÉÉ ÉÒ±É. (2) ÉÉ̹ÉEò Ê ÉkÉÒªÉ Ê É É úhé{éjééié Ênù±É䱪ÉÉ JÉSÉÉÇSªÉÉ +ÆnùÉVÉ{ÉjÉEòÉ ÉvªÉä,----- (Eò) úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ú ÉÉÊ úié +ºÉ±Éä±ÉÉ JÉSÉÇ ½þhÉÚxÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉxÉä ÉÌhɱÉä±ÉÉ JÉSÉÇ ÉÉMÉ ÉhªÉÉEòÊ úiéé +É É ªÉEò +ºÉ±É䱪ÉÉ úeò ÉÉ ; +ÉÊhÉ (JÉ) úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ Eò úhªééséä ɺiÉÉÊ ÉiÉ Eäò±Éä±ÉÉ +xªé JÉSÉÇ ÉÉMÉ ÉhªÉÉEòÊ úiéé +É É ªÉEò +ºÉ±É䱪ÉÉ úeò ÉÉ, ÉäMÉ ÉäMɳ É nùéjé ÉhªÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ É½þºÉÖ±ÉÒ ±ÉäJªÉÉ É úò±é JÉSÉÇ +xªé JÉSÉÉǽÚþxÉ ÉäMɳýÉ nùéjéê ÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. (3) {ÉÖføÒ±É JÉSÉÇ ÉiªÉäEò úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ú ÉÉÊ úié +ºÉÉ JÉSÉÇ +ºÉä±É :----- (Eò) úévªé{éé±éésªéé Ê ÉkÉ±É véò É ÉkÉä +ÉÊhÉ iªéésªéé {ÉnùɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉÉ +xªé JÉSÉÇ ; (JÉ) Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉÉ +vªéié É ={ÉÉvªÉIÉ +ÉÊhÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù +ºÉ±É䱪ÉÉ úévªéésªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùséé ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ É ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ªÉÉÆSÉä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä ; (MÉ) ªÉÉVÉ, EòVÉÇÊxÉ ÉÉ úhé ÊxÉvÉÒ-+ÉEòÉ ú É Ê É ÉÉäSÉxÉ +ÉEòÉ ú ªÉÉƺɽþ VªÉÉÆSªÉÉ Éqù±É úévªé nùéªéò +ɽäþ ú +ÉÊhÉ EòVÉÉÇSÉÒ = ÉÉ ÉÉ É Ê É ÉÉäSÉxÉ ªÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÒSÉÉ +xªé JÉSÉÇ ; (PÉ) EòÉähÉiªÉɽþÒ =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉÆSÉä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä ªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉÒ±É JÉSÉÇ ; (Ró) EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééséé ËEò ÉÉ ±É ÉÉnù xªééªééêvéeò úhééséé EòÉähÉiÉɽþÒ xªééªéêxéhéçªé, ½ÖþEÚò ÉxÉÉ ÉÉ +lé ÉÉ ÊxÉ ÉÉb É ªÉÉÆSÉÒ {ÉÚiÉÔ Eò úhªééºéé`öò +É É ªÉEò +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úeò ÉÉ ; (SÉ) VÉÉä JÉSÉÇ ªÉÉ É ÉÉhÉä ÉÉÊ úié +ºÉ±ªÉÉSÉä ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉuùÉ äú +lé ÉÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä EòɪÉtÉuùÉ äú PÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä +ºÉä±É +ºÉÉ +xªé EòÉähÉiÉɽþÒ JÉSÉÇ ÆnùÉVÉ{ÉjÉEòÉ ÉÉ ÉiÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉiÉÒ±É EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ.----() +ÆnùÉVÉ{ÉjÉEòÉ{ÉèEòÒ VÉä ÉføÉ ÉÉMÉ úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ú ÉÉÊ úié +ºÉ±É䱪ÉÉ JÉSÉÉÇ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉä±É iéä ÉføÉ ÉÉMÉ, Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ ÉiÉÉºÉ ]õéeò±éé VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. {ÉhÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉiÉ iªééæ{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÆnùÉVÉ{ÉjÉEòÉ É úò±é SÉSÉæºÉ ªÉÉ JÉÆb ÉiÉÒ±É EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ ÉÊiÉ ÉÆvÉ Eò úhéé úò +ɽäþ, +ºÉÉ ÊiÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (2) =CiÉ +ÆnùÉVÉ{ÉjÉEòÉ{ÉèEòÒ VÉä ÉføÉ ÉÉMÉ +xªé JÉSÉÉÇ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉä±É iéä ÉføÉ ÉÉMÉ, +xéönùéxééléç ÉÉMÉhªÉÉÆSªÉÉ ü{ééxéä Ê ÉvÉÉxÉºÉ Éä±ÉÉ ºÉÉnù ú Eäò±ÉÉ VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ Éä±ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉhÉÒºÉ +xéö ÉiÉÒ näùhªééséé, ËEò ÉÉ +xéö ÉiÉÒ näùhªééºé xéeòé ú näùhªééséé, ËEò ÉÉ iéòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ úeò ÉäiÉ Eò{ÉÉiÉ Eò üxé iªéé ÉÉMÉhÉÒºÉ +xéö ÉiÉÒ näùhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É. (3) EòÉähÉiÉÒ½þÒ +xéönùéxééléç ÉÉMÉhÉÒ, úévªé{éé±ééséò Ê É òé úºé +ºÉ±ªÉÉJÉä úòvé Eäò±ÉÒ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò Ê ÉÊxɪÉÉäVÉxÉ Ê ÉvÉäªÉEäò.----() Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäxÉä +xéösuäônù 203 +x ɪÉä +xéönùéxéä ÉÆVÉÚ ú Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú ½þÉä<Ç±É ÊiÉiÉCªÉÉ ±É ÉEò ú, (Eò) Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäxÉä ªÉÉ É ÉÉhÉä ÉÆVÉÚ ú Eäò±Éä±ÉÒ +xéönùéxéä ; +ÉÊhÉ 67

92 68 ( ÉÉMÉ ºÉ½þÉ - úévªéä) (J ) Æ V S BEÚ j i x v Æ Æ i + ± ±, { h EÚ h i Ω i i, M fiω S ÀEÚ M fiω S Æ +M n Æ ` ˆ ± ± Æ h { j i n J ± ± J S «Ω x V + v EÚ + h Æ x Ω + J S «, M h `ˆ + EÚ + ± ± «{ Ë S Æ V S BEÚ j i x v i x x V x EÚÆ h S i Æ i n EÚÆ h `ˆ BEÚ v EÚ i i E Ú± V <«±. (2) VªÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéäsªéé {ÉÊ úhéé ÉÒ, ªÉÉ É ÉÉhÉä ÉÆVÉÚ ú Eò úhªééié +ɱÉ䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +xéönùéxééséò úceò É Eò ÉÒ+ÊvÉEò ½þÉä<Ç±É ËEò ÉÉ iªééæsªéé {ÉÚ ÉÉæÊqù¹]õÉiÉ äò ú òé ú ½þÉä<Ç±É ËEò ÉÉ úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ú ÉÉÊ úié Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ JÉSÉÉÇSÉÒ úceò É Eò ÉÒ+ÊvÉEò ½þÉä<Ç±É + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ºÉÖvÉÉ úhéé, úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉ ËEò ÉÉ nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉvÉäªÉEòɱÉÉ ÉºiÉÉÊ ÉiÉ Eäò±ÉÒ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò +ÉÊhÉ ªÉÉ JÉÆb ÉxÉÖºÉÉ ú BJÉÉnùÒ ºÉÖvÉÉ úhéé +OÉÉÁ +ɽäþ ËEò ÉÉ EòºÉä ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÉiÉ, +vªéiéºlééxéò +ºÉhÉÉ-ªÉÉ ªÉCiÉÒSÉÉ ÊxÉhÉÇªÉ +ÆÊiÉ É +ºÉä±É. (3) +xéösuäônù 205 É 206 ªÉÉÆSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, ªÉÉ +xéösuäônùésªéé ié úiéönùósªéé +xéöºéé ú {ÉÉÊ úié ZÉɱÉ䱪ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú Ê ÉÊxɪÉÉäVÉxÉ Eäò±Éä +ºÉ±ªÉÉJÉä úòvé, úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ EòÉähÉiÉɽþÒ {ÉèºÉÉ EòÉfø±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò {ÉÚ úeò, +ÊiÉÊ úcié ËEò ÉÉ +ÊvÉEò +xéönùéxéä.----() VÉ ú,----- (Eò) +xéösuäônù 204 SªÉÉ ié úiéönùóxéöºéé ú Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú SÉɱÉÚ Ê ÉkÉÒªÉ É¹ÉÉÇiÉ BJÉÉtÉ Ê ÉÊ É¹]õ ºÉä ÉäEòÊ úiéé JÉSÉÇ Eò úé ɪÉÉSÉÒ ½þhÉÚxÉ +ÊvÉEÞòiÉ ÉÆVÉÖ úò Ênù±Éä±ÉÒ úceò É iªéé ɹÉÉÇSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé +{ÉÖ úò +ºÉ±ªÉÉSÉä +Éfø³ÚýxÉ +ɱÉä ié ú, +lé ÉÉ SÉɱÉÚ Ê ÉkÉÒªÉ É¹ÉÉÇSªÉÉ ÉÉ̹ÉEò Ê ÉkÉÒªÉ Ê É É úhé{éjééié {ÉÚ ÉÇEòα{ÉiÉ xéºé±é䱪éé BJÉÉtÉ xé ÉÒxÉ ºÉä ÉäEòÊ úiéé {ÉÚ úeò ËEò ÉÉ +ÊiÉÊ úcié JÉSÉÉÇSÉÒ iªéé ɹÉÉÇiÉ MÉ úvé =nâù É É±ÉÒ +ºÉä±É ié ú, ËEò ÉÉ (JÉ) BJÉÉtÉ Ê ÉkÉÒªÉ É¹ÉÉÇiÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉä Éä É ú, iªéé ºÉä ÉäEòÊ úiéé É iªéé ɹÉÉǺÉÉ`öÒ ÉÆVÉÚ ú Eäò±É䱪ÉÉ úeò Éä½ÚþxÉ +ÊvÉEò {ÉèºÉÉ JÉSÉÇ ZÉɱÉÉ +ºÉä±É ié ú, úévªé{éé±é, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉºÉ ÉÉä ú ËEò ÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆºÉ ÉÉä ú iªéé JÉSÉÉÇSÉÒ +ÆnùÉÊVÉiÉ úceò É nù ÉÇÊ ÉhÉÉ äú nöùºé äú Ê É É úhé{éjé `äö ÉhªÉÉSÉÒ ªÉ ɺlÉÉ Eò úò±é, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ Éä{ÉÖfäø + ÉÉ +ÊvÉEò úeò ÉäSÉÒ ÉÉMÉhÉÒ ºÉÉnù ú Eò úhªééséò ªÉ ɺlÉÉ Eò úò±é. (2) +xéösuäônù 202, 203 É 204 ªÉÉÆSªÉÉ ié úiéönùò, ÉÉ̹ÉEò Ê ÉkÉÒªÉ Ê É É úhé{éjé É iªééié xé ÉÚnù Eäò±Éä±ÉÉ JÉSÉÇ ËEò ÉÉ +xéönùéxééléç ÉÉMÉhÉÒ +ÉÊhÉ +ºÉÉ JÉSÉÇ ËEò ÉÉ +xéönùéxé ÉÉMÉ ÉhªÉÉEòÊ úiéé úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÒ±É {Éè ÉÉÆSªÉÉ Ê ÉÊxɪÉÉäVÉxÉÉºÉ +ÊvÉEÞòiÉ ÉÆVÉÖ úò näùhªééºéé`öò Eò úé ɪÉÉSÉÉ EòɪÉnùÉ ªÉÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ VÉ ÉÉ É ÉÉ ÉÒ +ɽäþiÉ, ié ÉÉSÉ, iªéé, ={É úéäcié +ºÉä EòÉähÉiÉä½þÒ Ê É É úhé{éjé +ÉÊhÉ JÉSÉÇ ËEò ÉÉ ÉÉMÉhÉÒ ªÉÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ, +ÉÊhÉ +ºÉÉ JÉSÉÇ ËEò ÉÉ + ÉÉ ÉÉMÉhÉÒSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉÒ±É +xéönùéxé ÉÉMÉ ÉhªÉÉEòÊ úiéé úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÒ±É {Éè ÉÉSªÉÉ Ê ÉÊxɪÉÉäVÉxÉÉºÉ +ÊvÉEÞòiÉ ÉÆVÉÖ úò näùhªééºéé`öò Eò úé ɪÉÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiɽþÒ É ÉÉ ÉÒ +ºÉiÉÒ±É ±ÉäJÉÉxÉÖnùÉxÉä, ÉiªÉªÉÉxÉÖnùÉxÉä É +{É ÉÉnùÉi ÉEò +xéönùéxéä.----() ªÉÉ ÉEò úhéésªéé {ÉÚ ÉÇMÉÉ ÉÒ ié úiéönùó ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ Éä±ÉÉ, (Eò) EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉkÉÒªÉ É¹ÉÉÇSªÉÉ BJÉÉtÉ ÉÉMÉɺÉÉ`öÒ +ÆnùÉÊVɱÉ䱪ÉÉ JÉSÉÉÇ ÉÉ ÉiÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +xéönùéxéé É úò±é ÉiÉnùÉxÉÉEòÊ úiéé +xéösuäônù 203 ÉvªÉä Ê ÉʽþiÉ Eäò±ªÉÉxÉÖºÉÉ ú iéò ÉÊGòªÉÉ {ÉÚhÉÇ ½þÉä>ðxÉ iªéé JÉSÉÉÇSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ +xéösuäônù 204 SªÉÉ ié úiéönùósªéé +xéöºéé ú EòɪÉnùÉ {ÉÉÊ úié ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉú, +ºÉä EòÉähÉiÉä½þÒ +xéönùéxé +ÉMÉÉ>ð näùhªééséé ;ú (JÉ) úévªéésªéé ºÉÉvÉxɺÉÆ{ÉkÉÒiÉÚxÉ {ÉÖ úò Eò úé ɪÉÉSÉÒ BJÉÉnùÒ ÉÉMÉhÉÒ iªéé ºÉä ÉäSÉÉ ªÉÉ{É ËEò ÉÉ ÊiÉSÉä +ÊxÉÎ SÉiÉ º É ü{é ªÉÉ ÉÖ³äý ÉÉ̹ÉEò Ê ÉkÉÒªÉ Ê É É úhé{éjééié ºÉÉvÉÉ úhéié: Ênù±ªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ ié{éê ɱÉÉƺɽþ xé ÉÚnù Eò úiéé ªÉäiÉ xéºéä±é iéä ½þÉ, + ÉÒ +xé{éäêiéié ÉÉMÉhÉÒ {ÉÖ úò Eò úhªééeòê úiéé +xéönùéxé näùhªééséé ; (MÉ) VÉä EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉkÉÒªÉ É¹ÉÉÇSªÉÉ SÉɱÉÚ ºÉä ÉäSÉÉ ÉÉMÉ ½þÉäiÉ xéé½þò +ºÉä +{É ÉÉnùÉi ÉEò +xéönùéxé näùhªééséé, +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É +ÉÊhÉ VªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEòÊ úiéé =CiÉ +xéönùéxéä Ênù±ÉÒ +ºÉiÉÒ±É iªééeòê úiéé úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ {ÉèºÉä EòÉføhªÉÉºÉ EòɪÉtÉuùÉ äú +ÊvÉEÞòiÉ ÉÆVÉÖ úò näùhªééséé úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɱÉÉ +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É.

93 69 ( ÉÉMÉ ºÉ½þÉ---- úévªé) (2) +xéösuäônù 203 É 204 ªÉÉÆSªÉÉ ié úiéönùò VÉ ÉÉ iªéé, ÉÉ̹ÉEò Ê ÉkÉÒªÉ Ê É É úhé{éjééié xé ÉÚnù Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ JÉSÉÉǺÉÆ ÉÆvÉÒ +xéönùéxé näùhªéésªéé +ÉÊhÉ +ºÉÉ JÉSÉÇ ÉÉMÉ ÉhªÉÉEò úiéé úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÒ±É {Éè ÉÉÆSªÉÉ Ê ÉÊxɪÉÉäVÉxÉÉºÉ +ÊvÉEÞòiÉ ÉÆVÉÖ úò näùhªééºéé`öò Eò úé ɪÉÉSªÉÉ EòɪÉtÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ É ÉÉ ÉÒ +ɽäþiÉ, ié ÉÉSÉ iªéé, JÉÆb () +x ɪÉä EòÉähÉiÉä½þÒ +xéönùéxé näùhªéésªéé +ÉÊhÉ iªéé JÉÆb Éx ɪÉä Eò úé ɪÉÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ É ÉÉ ÉÒ +ºÉiÉÒ±É Ê ÉkÉÒªÉ Ê ÉvÉäªÉEòɺÉÆ ÉÆvÉÒ Ê É Éä¹É ié úiéönùò.-----() +xéösuäônù 99 SÉÉ JÉÆb () SÉä ={ÉJÉÆb (Eò) iéä (SÉ) ªÉÉÆiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÓEò úiéé ié úiéúnù Eò úhéé äú Ê ÉvÉäªÉEò ËEò ÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéé, úévªé{éé±ééæséò Ê É òé úºé +ºÉ±ªÉÉJÉä úòvé ɺiÉÖiÉ Eäò±ÉÒ ËEò ÉÉ ÉÉÆb ±ÉÒ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò +ÉÊhÉ + ÉÒ ié úiéúnù Eò úhéé äú Ê ÉvÉäªÉEò, Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùié ɺiÉÖiÉ Eäò±Éä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, EòÉähÉiªÉɽþÒ Eò úéié Eò{ÉÉiÉ Eò úhéä ËEò ÉÉ iééä úqù Eò úhéä ªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ié úiéúnù Eò úhéé úò ºÉÖvÉÉ úhéé ÉÉÆb hªééeò úiéé ªÉÉ JÉÆb Éx ɪÉä EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê É òé ú ÉÓSÉÒ +É É ªÉEòiÉÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. (2) BJÉÉnäù Ê ÉvÉäªÉEò ËEò ÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéé ½þÒ næùb ËEò ÉÉ +xªé pù ªÉ ÉɺiÉÒ ÉºÉ ÉhªÉÉEòÊ úiéé, +lé ÉÉ ±ÉɪɺÉxÉ òò ËEò ÉÉ Ênù±É䱪ÉÉ ºÉä ÉÉÆ Éqù±ÉSÉÒ òò ªÉÉÆSÉÒ ÉÉMÉhÉÒ ËEò ÉÉ É úhéé ªÉÉEò úiéé ié úiéúnù Eò úiéä, B Éfø ÉSÉ EòÉ úhééxéä, +lé ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºlÉÉÊxÉEò ÉÉÊvÉEò úhééxéä ËEò ÉÉ ÊxÉEòɪÉÉxÉä, ºlÉÉÊxÉEò ɪÉÉäVÉxÉÉÆEòÊ úiéé EòÉähÉiÉɽþÒ Eò ú ÉºÉ ÉhÉä, iééä úqù Eò úhéä, iééä ÉÉ ò Eò úhéä, iªééié äò ú òé ú Eò úhéä ËEò ÉÉ iªééséä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhéä ªÉÉEò úiéé ié úiéúnù Eò úiéä, B Éfø ÉSÉ EòÉ úhééxéä iéò {ÉÚ ÉÉæCiÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÓEòÊ úiéé ié úiéúnù Eò úié +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (3) VÉä Ê ÉvÉäªÉEò +ÊvÉÊxɪÉÊ ÉiÉ Eäò±ªÉÉºÉ +ÉÊhÉ +Æ É±ÉÉiÉ +ÉhɱªÉÉºÉ úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ JÉSÉÇ Eò úé ÉÉ ±ÉÉMÉä±É +ºÉä Ê ÉvÉäªÉEò úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þɱÉÉ, iéä Ê ÉSÉÉ úéié PÉähªÉɺÉÉ`öÒ úévªé{éé±ééxéä iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þɱÉÉ Ê É òé úºé Eäò±Éä±ÉÒ +ºÉ±ªÉÉÊ É ÉɪÉ, {ÉÉÊ úié Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò. ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ 208. EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒSÉä ÊxÉªÉ É.----() ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þɺÉ, +É{ɱÉÒ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ +ÉÊhÉ +É{ɱÉä EòÉ ÉEòÉVÉ SÉɱÉÊ ÉhÉä ªÉÉÆSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhªééeò úiéé ÊxÉªÉ É Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É. (2) JÉÆb () +x ɪÉä ÊxÉªÉ É Eäò±Éä VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ iéäléò±é ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉÉÆiÉÉSªÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉ ÉÉ ÉiÉ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±Éä±Éä EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒSÉä ÊxÉªÉ É É ºlÉɪÉÒ +Énäù É ½äþ, Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉÉ +vªéié, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùséé ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ iªééié VÉä äò ú Énù±É É +xéöeúò±éxé Eò úò±é iªééæºé½þ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ É ÉÉ ÉÒ +ºÉiÉÒ±É. (3) Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù +ºÉ±É䱪ÉÉ úévªééæ ÉvªÉä úévªé{éé±éé±éé, Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉÉ +vªéié +ÉÊhÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùséé ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ Ê ÉSÉÉ úê ÉÊxÉ ÉªÉ Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú, nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆ ÉvÉÒ±É {É úº{é ú ºÉÆ{ÉEòÉÇ ÉÉ ÉiÉSªÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ÊxÉªÉ É Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É Ê ÉkÉÒªÉ EòÉ ÉEòÉVÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒSÉä EòɪÉtÉuùÉ äú Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ.---- úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɺÉ, Ê ÉkÉÒªÉ EòÉ ÉEòÉVÉ Éä³äý É ú {ÉÚhÉÇ ½þÉ Éä ªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉɺÉÉ`öÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉkÉÒªÉ ÉÉ ÉÒSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ËEò ÉÉ úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ {Éè ÉÉÆSÉä Ê ÉÊxɪÉÉäVÉxÉ Eò úhªééºéé`öò +ÉhɱÉ䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉvÉäªÉEòÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÒ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ +ÉÊhÉ iªééiéò±é EòÉ ÉEòÉVÉ SÉɱÉÊ ÉhÉä ªÉÉÆSÉä EòɪÉtÉuùÉ äú Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSÉÒ ié úiéúnù, +xéösuäônù 208 SªÉÉ JÉÆb () +x ɪÉä úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ BJÉÉtÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉxÉä ËEò ÉÉ iªéésªéé nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÊxÉªÉ ÉÉ ÉÒ +lé ÉÉ iªéé +xéösuäônùésªéé JÉÆb (2) +x ɪÉä úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ É ÉÉ ÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÊxÉªÉ ÉÉ ÉÒ ËEò ÉÉ ºlÉɪÉÒ +Énäù ÉÉ ÉÒ Ê ÉºÉÆMÉiÉ +ºÉä±É ié ú É iéä Éfø É ÉªÉÉÇnäù{ɪÉÈiÉ, + ÉÒ ié úiéúnù +Ê É ÉÉ ÉÒ `ö äú±é. 20. Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉiÉ ÉÉ{É úé ɪÉÉSÉÒ ÉɹÉÉ.----() ÉÉMÉ ºÉiÉ úé ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, ÉÉjÉ +xéösuäônù 348 SªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉiÉÒ±É EòÉ ÉEòÉVÉ, úévªéésªéé úévé ÉɹÉäiÉÚxÉ ËEò ÉÉ úévé ÉɹÉÉÆiÉÚxÉ +lé ÉÉ Ë½þnùÒiÉÚxÉ ËEò ÉÉ <ÆOÉVÉÒiÉÚxÉ SÉÉ±É ÉhªÉÉiÉ ªÉä<Ç±É :

94 ( ÉÉMÉ ºÉ½þÉ---- úévªéä) {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉÉ +vªéié ËEò ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùséé ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ, ËEò ÉÉ iªéé xééiªééxéä EòɪÉÇ Eò úhéé úò ªÉCiÉÒ, VªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉnùºªÉÉºÉ {ÉÚ ÉÉæCiÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉɹÉäiÉ +É{ɱÉä Ê ÉSÉÉ ú xéò]õ{éhéä ªÉCiÉ Eò úiéé ªÉäiÉ xéºéiéò±é iªéé±éé +É{ɱªÉÉ ÉÉiÉÞ ÉɹÉäiÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þɱÉÉ ºÉÆ ÉÉävÉÚxÉ ÉɹÉhÉ Eò úhªééséò +xéöyéé näù>ð ÉEäò±É. (2) úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä EòɪÉtÉuùÉ äú +xªéléé ié úiéúnù Eäò±ÉÒ xéé½þò ié ú, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉɺÉÚxÉ {ÉÆvÉ úé ɹÉÉÈSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ɱªÉÉxÉÆiÉ ú ½þÉ +xéösuäônù, iªééiéò±é ËEò ÉÉ <ÆOÉVÉÒiÉÚxÉ ½äþ É nù VÉhÉÚ EòɽþÒ MÉɳý±Éä±Éä +ºÉÉ ÉäiÉ iªéé É ÉÉhÉä É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<Ç±É : [{É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, 2 [ ʽþ ÉÉSÉ±É Énäù É, ÉÊhÉ{ÉÚ ú, ÉäPÉÉ±ÉªÉ É ÊjÉ{ÉÖ úé ªÉÉ úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉÆSªÉÉ] ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ, ªÉÉ JÉÆb ÉiÉ +ɱÉ䱪ÉÉ {ÉÆvÉ úé ɹÉæ ªÉÉ É nùéä±±éäjéésªéé VÉÉMÉÒ VÉhÉÚ EòɽþÒ {ÉÆSÉ ÉÒºÉ É¹Éæ +ºÉÉ É nùéä±±éäjé nùéjé±é Eäò±Éä±ÉÉ +ºÉÉ ÉÉ iªéé É ÉÉhÉä iééä JÉÆb É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<Ç±É :] 3 [{É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, 4 [ 5 [+ ûhéésé±é Énäù É, MÉÉä ÉÉ É Ê ÉZÉÉä Éú É] ªÉÉ úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉÆSªÉÉ] ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ, ªÉÉ JÉÆb ÉiÉ +ɱÉ䱪ÉÉ {ÉÆvÉ úé ɹÉæ ªÉÉ É nùéä±±éäjéésªéé VÉÉMÉÒ VÉhÉÚ EòɽþÒ SÉɳýÒºÉ É¹Éæ +ºÉÉ É nùéä±±éäjé nùéjé±é Eäò±Éä±ÉÉ +ºÉÉ ÉÉ iªéé É ÉÉhÉä iééä JÉÆb É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<DZÉ.] 2. Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉiÉÒ±É SÉSÉæ É ú ÊxÉ ÉÈvÉ.----ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé ËEò ÉÉ =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéévéò ÉÉxÉä +É{ɱÉÒ EòiÉÇ ªÉä {ÉÉ ú {ÉÉb iééxéé Eäò±É䱪ÉÉ ÉiÉÇhÉÖEòÒ ÉÉ ÉiÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉiÉ EòÉähÉiÉÒ½þÒ SÉSÉÉÇ Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò. 22. xªééªéé±éªééæxéò Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ EòÉ ÉEòÉVÉÉ ÉÉ ÉiÉ SÉÉèEò ÉÒ xé Eò úhéä.----() EòɪÉÇ{ÉrùùiÉÒiÉ BJÉÉnùÒ iélééeòêléié ÊxÉªÉ É ÉÉÁ MÉÉä¹]õ PÉb ±ÉÒ +ɽäþ ªÉÉ EòÉ úhéé É üxé úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ EòÉ ÉEòÉVÉÉSÉÒ Ê ÉÊvÉOÉÉÁiÉÉ É xééº{énù Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò. (2) úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉiÉÒ±É EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒSÉä ËEò ÉÉ EòÉ ÉEòÉVÉSÉɱÉxÉÉSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhªééséä, +lé ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉiÉ ºÉÖ ªÉ ɺlÉÉ úéjéhªééséä +ÊvÉEòÉ ú ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iénâùx ɪÉä VªÉÉSªÉÉ `öéªéò ÊxÉʽþiÉ Eò úhªééié +ɱÉä +ɽäþiÉ + ÉÉ, Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÊvÉEòÉ-ªÉÉxÉä ËEò ÉÉ ºÉnùºªÉÉxÉä iªéé +ÊvÉEòÉ úéæsªéé Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ{É úé ÉÉ ÉiÉ, iééä EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªéésªéé +ÊvÉEòÉÊ úiéäºé +véòxé +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. 70 ÉEò úhé SÉÉ ú---- úévªé{éé±ééséä ÉèvÉÉÊxÉEò +ÊvÉEòÉ ú 23. Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ Ê É úé ÉEòɳýÉiÉ +vªéénäù É ÉJªÉÉÊ{ÉiÉ Eò úhªééséé úévªé{éé±ééséé +ÊvÉEòÉ ú.----() úévªééséò Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ ºÉjÉɺÉÒxÉ +ºÉä±É iªéé ªÉÊiÉÊ úcié +lé ÉÉ BJÉÉtÉ úévªééié Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù +ºÉä±É iéäléä Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÒ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½äþ ºÉjÉɺÉÒxÉ +ºÉiÉÒ±É iªéé ªÉÊiÉÊ úcié EòÉähÉiªÉɽþÒ Éä³ýÒ, úévªé{éé±ééxéä iééieòé³ý EòÉ ú ÉÉ<Ç Eò úhéä VÉÒ ÉÖ³äý +É É ªÉEò ½þÉ Éä + ÉÒ {ÉÊ úîºléiéò +κiÉi ÉÉiÉ +ºÉ±ªÉÉ Éqù±É úévªé{éé±ééséò JÉÉjÉÒ {É]õ±ªÉɺÉ, iªéé±éé iªéé {ÉÊ úîºléiéòxéöºéé ú +É É ªÉEò ÉÉ]õiÉÒ±É +ºÉä +vªéénäù É ÉJªÉÉÊ{ÉiÉ Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, VªÉÉ +vªéénäù ÉÉiÉÒ±É ié úiéönùóºéé újªéésé ié úiéönùòú,---- (Eò) +ÆiÉ ÉÚ ÇiÉ +ºÉhÉÉ äú EòÉähÉiÉä½þÒ Ê ÉvÉäªÉEò Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉiÉ ÉÉÆb hªééºéé`öò ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉ+x ɪÉä úé¹]åõ{éiéòséò {ÉÚ ÉÇ ÉÆVÉÖ úò ±ÉÉMɱÉÒ +ºÉiÉÒ ; ËEò ÉÉ (JÉ) +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉhÉÉ äú EòÉähÉiÉä½þÒ Ê ÉvÉäªÉEò úé¹]åõ{éiéòsªéé Ê ÉSÉÉ úéléç úéjéúxé `äö ÉhÉä úévªé{éé±éé±éé +É É ªÉEò ÉÉ]õ±Éä +ºÉiÉä ; ËEò ÉÉ. ʽþ ÉÉSÉ±É Énäù É úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 970 (970 SÉÉ 53) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 46 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (25 VÉÉxÉä ÉÉ úò 97 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú ʽþ ÉÉSÉ±É Énäù É ªÉÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ªÉÉ É nùéæbä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (2 VÉÉxÉä ÉÉ úò 97 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. Ê ÉZÉÉä ú É úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 (986 SÉÉ 34) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 39 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (20 äò ÉÖ ÉÉ úò 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ) ûhéésé±é Énäù É úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 (986 SÉÉ 69) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 42 uùé äú + ûhéésé±é Énäù É ªÉÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ªÉÉ É nùéæbä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (20 äò ÉÖ ÉÉ úò 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5. MÉÉä ÉÉ, nù ÉhÉ É nùò É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 987 (987 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 63 uùé äú + ûhéésé±é Énäù É +ÉÊhÉ Ê ÉZÉÉä ú É ªÉÉ É nùéæbä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (30 Éä 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

95 7 ( ÉÉMÉ ºÉ½þÉú---- úévªéä) (MÉ) +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉhÉÉ úé úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÉ BJÉÉnùÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É úé¹]åõ{éiéòsªéé Ê ÉSÉÉ úéléç `äö ɱÉÉ VÉÉ>ðxÉ iªéé±éé úé¹]åõ{éiéòséò +xéö ÉiÉÒ Ê É³ýɱÉÒ xéºéiéò ié ú ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉ+x ɪÉä iééä +ÊvÉÊxÉªÉ É Ê ÉÊvÉ+OÉÉÁ ZÉɱÉÉ +ºÉiÉÉ, +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +vªéénäù É, úévªé{éé±é, úé¹]åõ{éiéòeòbú xé +xéönäù É Ê É³ýɱªÉÉÊ É ÉÉªÉ ÉJªÉÉÊ{ÉiÉ Eò úhéé ú xéé½þò. (2) ªÉÉ +xéösuäônùéx ɪÉä ÉJªÉÉÊ{ÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ +vªéénäù ÉÉSÉä É±É É É ÉÉ É úévªé{éé±ééxéä +xéö ÉiÉÒ Ênù±É䱪ÉÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉÆ É ÉÉhÉäSÉ +ºÉä±É, {É ÆúiÉÖ +ºÉÉ ÉiªÉäEò +vªéénäù É,----- (Eò) úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ Éä{ÉÖfäø, ËEò ÉÉ úévªééié Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù +ºÉä±É iéäléä nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆ{ÉÖfäø `äö ɱÉÉ VÉÉ<DZÉ, +ÉÊhÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÒ {ÉÖx½þÉ ºÉ ÉÉ É ú±ªéé{ééºéúxé ºÉ½þÉ +É`ö Ébä ºÉÆ{ÉiÉÉSÉ, +lé ÉÉ, iééä EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉhªÉÉ{ÉÚ ÉÔ iééä + ÉÉxªÉ Eò úhéé úé `ö úé É Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäxÉä {ÉÉÊ úié Eäò±ÉÉ +ÉÊhÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù +ºÉ±ªÉɺÉ, ÊiÉxÉä iééä `ö úé É ºÉÆ ÉiÉ Eäò±ÉÉ ié ú, `ö úé É {ÉÉÊ úié ½þÉäiÉÉSÉ, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùeòbú xé `ö úé É ºÉÆ ÉiÉ ½þÉäiÉÉSÉ iééä +vªéénäù É VÉÉ úò +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉä<Ç±É ; +ÉÊhÉ (JÉ) úévªé{éé±ééºé EòÉähÉiªÉɽþÒ Éä³ýÒ ÉÉMÉä PÉäiÉÉ ªÉä<DZÉ. º{ɹ]õÒEò úhé.----ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù +ºÉ±É䱪ÉÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÉ {ÉÖx½þÉ ºÉ ÉÉ É ú ÉhªÉɺÉÉ`öÒ ÉäMÉ ÉäMɳ É ÊnùxÉÉÆEòÉÆxÉÉ +Ê ÉÊxÉ ÉÆÊjÉiÉ Eäò±Éä±Éä +ºÉä±É iéä ½þÉ, ªÉÉ JÉÆb ÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, ºÉ½þÉ +É`ö Éb ÉÆSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ iªéé{éèeòò xéæié úsªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ ÉÉäVÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. (3) úévªé{éé±ééxéä +xéö ÉiÉÒ Ênù±É䱪ÉÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉiÉ B ú ½þÒ VÉÒ ié úiéúnù +ÆiÉ ÉÚÇiÉ Eäò±ªÉÉºÉ Ê ÉÊvÉOÉÉÁ `ö úhéé ú xéé½þò + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù, ªÉÉ +xéösuäônùéjéé±éò±é +vªéénäù ÉÉuùÉ äú Eò úhªééié +ɱÉÒ ié ú +ÉÊhÉ iéä Éfø É ÉªÉÉÇnäù{ɪÉÈiÉ, iééä +vªéénäù É ÉÚxªÉ ÉiÉ +ºÉä±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÉ VÉÉä +ÊvÉÊxÉªÉ É, ºÉ É ÉiÉÔ ºÉÚSÉÒiÉ xé ÉÚnù Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ºÉÉƺÉnùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉºÉ ËEò ÉÉ Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉtÉºÉ ÉÊiÉEÚò±É +ºÉä±É, iªéésªéé É ÉÉ ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ié úiéönùósªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, úé¹]åõ{éiéòsªéé +xéönäù ÉÉxÉÖºÉÉ ú ªÉÉ +xéösuäônùé+x ɪÉä ÉJªÉÉÊ{ÉiÉ Eäò±Éä±ÉÉ +vªéénäù É ½þÉ, úé¹]åõ{éiéòsªéé Ê ÉSÉÉ úéléç úéjéúxé `äö ɱÉä±ÉÉ É iªééxéä +xéö ÉiÉÒ Ênù±Éä±ÉÉ +ºÉÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<DZÉ. * * * * * * ÉEò úhé {ÉÉSÉ---- úévªééæ ÉvÉÒ±É =SSÉ xªééªéé±éªéä 24. úévªééæºéé`öò =SSÉ xªééªéé±éªéä ÉiªÉäEò úévªééºéé`öò BEò =SSÉ xªééªéé±éªé +ºÉä±É. 3 * * * 25. =SSÉ xªééªéé±éªéä ½þÒ +Ê É±ÉäJÉ xªééªéé±éªéä +ºÉhÉä ÉiªÉäEò =SSÉ xªééªéé±éªé ½äþ +Ê É±ÉäJÉ xªééªéé±éªé +ºÉä±É +ÉÊhÉ iªééºé +É{ɱªÉÉ + É ÉÉxÉÉ Éqù±É Ê ÉIÉÉ Eò úhªéésªéé +ÊvÉEòÉ úéºé½þ + ÉÉ xªééªéé±éªééséä ºÉ ÉÇ +ÊvÉEòÉ ú +ºÉiÉÒ±É. 26. =SSÉ xªééªéé±éªéä PÉÊ]õiÉ Eò úhéä ÉiªÉäEò =SSÉ xªééªéé±éªé ½äþ ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ É úé¹]åõ{éiéò±éé Éä³ýÉä Éä³ýÒ VÉä ÊxɪÉÖCiÉ Eò úhéä +É É ªÉEò ÉÉ]õiÉÒ±É +ºÉä +xªé xªééªéévéò É Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉä±Éä +ºÉä±É. 4 * * * * * *. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+b ÊiɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé ä ( ÉÚiɱÉIÉÒ É ÉÉ Éɺɽþ) ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä±ÉÉ JÉÆb (4) ½þÉ, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 27 uùé äú MÉɳý±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú () ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. 3. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSÉä Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú JÉÆb (2) É (3) MÉɳý±Éä. 4. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É uùé äú {É ÆúiÉÖEò MÉɳý±Éä.

96 ( ÉÉMÉ ºÉ½þÉú---- úévªéä) 27. =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ É iªéé {ÉnùÉSªÉÉ ÉiÉÔ.----() úé¹]åõ{éiéò =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé ÉiªÉäEò xªééªéévéò ÉÉSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ, ÉÉ úiééséé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ, úévªééséé úévªé{éé±é, +ÉÊhÉ iéºéäsé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ½ÚþxÉ +xªé xªééªéévéò ÉÉSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ Eò úé ɪÉÉSÉÒ +ºÉ±ªÉÉºÉ =SSÉ xªééªéé±éªééséé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ ªÉÉSÉÉ Ê ÉSÉÉ ú PÉäiɱªÉÉxÉÆiÉ ú, º ÉiÉ:SªÉÉ ºÉ½þÒ É Ê ÉCCªÉÉÊxÉ ÉÒ +ÊvÉ{ÉjÉÉuùÉ äú Eò úò±é +ÉÊhÉ [ iééä +ÊiÉÊ úcié ËEò ÉÉ EòɪÉÇEòÉ úò xªééªéévéò É +ºÉä±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, +xéösuäônù 224 ÉvªÉä ié úiéúnù Eäò±ªÉÉ É ÉÉhÉä +ÉÊhÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, iééä 2 [ Éɺɹ]õ ɹÉæ ] ɪÉÉSÉÉ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ {Énù véé úhé Eò úò±é ] : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ,---- (Eò) +ºÉÉ xªééªéévéò É, úé¹]åõ{éiéòºé ºÉÆ ÉÉävÉÚxÉ º ÉiÉ:SªÉÉ ºÉ½þÒÊxÉ ÉÒ +É{ɱªÉÉ {ÉnùÉSÉÉ ±ÉäJÉÒ úévéòxéé ÉÉ näù>ð ÉEäò±É ; (JÉ) ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉºÉ {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhªééºéé`öò +xéösuäônù 24 SªÉÉ JÉÆb (4) ÉvªÉä ié úiéúnù Eäò±É䱪ÉÉ úòiéòxéä úé¹]åõ{éiéò xªééªéévéò ÉÉºÉ iªéésªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò ü ÉEäò±É ; (MÉ) xªééªéévéò ÉÉSÉä {Énù, úé¹]åõ{éiéòxéä iªééséò ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséé xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉÒ Eäò±ªÉÉºÉ ËEò ÉÉ úé¹]åõ{éiéòxéä iªééséò ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééiéò±é +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ =SSÉ xªééªéé±éªééié Énù±ÉÒ Eäò±ªÉÉºÉ Ê úcié ½þÉä<DZÉ. (2) BJÉÉnùÒ ªÉCiÉÒ, ÉÉ úiééséò xééméê úeò +ɽäþ +ÉÊhÉ----- (Eò) ÊiÉxÉä ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié ÊxÉnùÉxÉ nù½þé ɹÉæ xªééêªéeò {Énù véé úhé Eäò±Éä±Éä +ɽäþ ; ËEò ÉÉ (JÉ) iéò 3 * * * BJÉÉtÉ =SSÉ xªééªéé±éªééié +lé ÉÉ + ÉÉ nùéäxé ËEò ÉÉ +ÊvÉEò xªééªéé±éªééié ÊxÉnùÉxÉ ±ÉÉMÉÉä{ÉÉ`ö nù½þé ɹÉæ +ÊvÉ ÉCiÉÉ +ɽäþ ; 4 * * * * * +ºÉä +ºÉ±ªÉÉÊ É ÉÉªÉ iéò =SSÉ xªééªéé±éªééséé xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉÒºÉ {ÉÉjÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. º{ɹ]õÒEò úhé.----ªéé JÉÆb ÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, [(Eò) BJÉÉtÉ ªÉCiÉÒxÉä ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié ÊVÉiÉEòÉ Eòɳý xªééêªéeò {Énù véé úhé Eäò±Éä±Éä +ºÉä±É iééä EòɱÉÉ ÉvÉÒ ÉÉäVÉiÉÉxÉÉ, ÊiÉxÉä EòÉähÉiÉä½þÒ xªééêªéeò {Énù véé úhé Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú, VªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ÉvªÉä iéò ªÉCiÉÒ =SSÉ xªééªéé±éªééséé +ÊvÉ ÉCiÉÉ ½þhÉÚxÉ úéê½þ±éä±éò +ºÉä±É +lé ÉÉ BJÉÉtÉ xªééªééêvéeò úhéésªéé ºÉnùºªÉÉSÉä {Énù ËEò ÉÉ EòɪÉtÉSÉä Ê É Éä¹É YÉÉxÉ +É É ªÉEò +ºÉhÉÉ äú +ºÉä, ºÉÆPÉ úévªé ËEò ÉÉ úévªé ªÉÉÆSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É EòÉähÉiÉä½þÒ {Énù ÊiÉxÉä véé úhé Eäò±Éä±Éä +ºÉä±É, iééä EòɱÉÉ ÉvÉÒ iªééié ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ VÉÉ<Ç±É ; ] 6 [(EòEò)] BJÉÉnùÒ ªÉCiÉÒ ÊVÉiÉEòÉ Eòɳý =SSÉ xªééªéé±éªééséé +ÊvÉ ÉCiÉÉ +ºÉä±É iééä EòɱÉÉ ÉvÉÒ ÉÉäVÉiÉÉxÉÉ, iéò ªÉCiÉÒ +ÊvÉ ÉCiÉÉ ZÉɱªÉÉxÉÆiÉ ú ÊiÉxÉä VªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ÉvªÉä 7 [EòÉähÉiÉä½þÒ xªééêªéeò {Énù +lé ÉÉ BJÉÉtÉ xªééªééêvéeò úhéésªéé ºÉnùºªÉÉSÉä ú{énù +lé ÉÉ EòɪÉtÉSÉä Ê É Éä¹É YÉÉxÉ +É É ªÉEò +ºÉhÉÉ äú +ºÉä, ºÉÆPÉ úévªé ËEò ÉÉ úévªé ªÉÉÆSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É EòÉähÉiÉä½þÒ {Énù véé úhé Eäò±Éä±Éä +ºÉä±É ] iééä EòɱÉÉ ÉvÉÒ iªééié ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ VÉÉ<Ç±É ; 72. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú iééä ºÉÉ`ö ɹÉæ ɪÉÉSÉÉ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ {Énù véé úhé Eò úò±é ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({ÉÆvÉ úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 963 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú 60 ɹÉæ ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äúú {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééiéò±é ½äþ É nù MÉɳý±Éä. 4. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 36 uùé ä ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä±ÉÉ +lé ÉÉ ½þÉ É nù +ÉÊhÉ JÉÆb (MÉ), ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 28 uùé äú MÉɳý±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 28 uùé ä ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 6. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 28 uùé äú ÉÚ³ý JÉÆb (Eò) ªÉɱÉÉ (EòEò) +ºÉÉ xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 7. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 36 uùé ä xªééêªéeò {Énù véé úhé Eäò±Éä±Éä +ºÉä±É ªÉÉ É nùébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). BSÉ

97 ( ÉÉMÉ ºÉ½þÉú---- úévªéä) (JÉ) BJÉÉtÉ ªÉCiÉÒxÉä ÊVÉiÉEòÉ Eòɳý ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié xªééêªéeò {Énù véé úhé Eäò±Éä±Éä +ºÉä±É +lé ÉÉ iéò ÊVÉiÉEòÉ Eòɳý BJÉÉtÉ =SSÉ xªééªéé±éªééséé +ÊvÉ ÉCiÉÉ +ºÉä±É iééä EòɱÉÉ ÉvÉÒ ÉÉäVÉiÉÉxÉÉ, VªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ÉvªÉä, MÉ ½þxÉÇ Éå]õ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉ +ìc]õ, 935 ªÉÉiÉ ªÉÉJªÉÉ Eäò±É䱪ÉÉ + ÉÉ ÉÉ úiééié, 5 +ÉìMɺ]õ, 947 ªÉÉ Ênù ɺÉÉ{ÉÚ ÉÔ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ IÉäjÉÉiÉ ÊiÉxÉä xªééêªéeò {Énù véé úhé Eäò±Éä±Éä +ºÉä±É +lé ÉÉ iéò + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ IÉäjÉÉiÉÒ±É =SSÉ xªééªéé±éªééséé +ÊvÉ ÉCiÉÉ +ºÉä±É +ºÉÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔSÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɱÉÉ ÉvÉÒ iªééié ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. [(3) =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉSªÉÉ ÉªÉÉ ÉÉ ÉiÉ BJÉÉnùÉ É xé =nâù É É±ÉÉ ié ú, úé¹]åõ{éiéò, ÉÉ úiéésªéé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ ÉÒ Ê ÉSÉÉ -ú Ê ÉÊxÉ ÉªÉ Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú iªéé É xééséé ÊxÉhÉÇªÉ Eò úò±é +ÉÊhÉ úé¹]åõ{éiéòséé ÊxÉhÉÇªÉ +ÆÊiÉ É +ºÉä±É.] 28. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ Ê É ÉÊIÉiÉ ié úiéönùò =SSÉ xªééªéé±éªééæxéé ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉä.----+xÉÖSUäônù 24 SÉä JÉÆb (4) É (5) ªÉÉSªÉÉ ié úiéönùò, VÉ ÉÉ ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ±ÉÉMÉÚ +ɽäþiÉ, ié ÉÉ iªéé, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséä ÊxÉnæù É Eäò±ªÉÉ VÉÉMÉÒ =SSÉ xªééªéé±éªééséä ÊxÉnæù É PÉÉiɱÉä VÉÉ>ðxÉ =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÒ±É. 29. =SSÉ xªééªéé±éªééæsªéé xªééªéévéò ÉÉÆxÉÒ É{ÉlÉ PÉähÉä ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉ Eò úhéä * * * =SSÉ xªééªéé±éªééséé xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉÒ ZÉɱÉä±ÉÒ ÉiªÉäEò ªÉCiÉÒ, +É{ɱÉä {Énù OɽþhÉ Eò úhªéé{éú ÉÔ, úévªéésªéé úévªé{éé±ééºé ÉÉä ú +lé ÉÉ iªééxéä ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ BJÉÉtÉ ªÉCiÉÒºÉ ÉÉä ú, ÊiɺÉ-ªÉÉ +xéöºéúséòié iªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ Ênù±É䱪ÉÉ xé ÉÖxªÉÉxÉÖºÉÉ ú É{ÉlÉ PÉä>ðxÉ ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉ Eò üxé iªééjéé±éò º ÉiÉ:SÉÒ ºÉ½þÒ Eò úò±é. 3 [ 220. ºlÉɪÉÒ xªééªéévéò É ZÉɱªÉÉxÉÆiÉ ú ªÉ ɺÉɪÉÉ É ú ÊxÉ ÉÈvÉ.----ÊVÉxÉä ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉxÉÆiÉ ú BJÉÉtÉ =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé ºlÉɪÉÒ xªééªéévéò ÉÉSÉä {Énù véé úhé Eäò±Éä +ɽäþ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒ±ÉÉ, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé É <ié ú =SSÉ xªééªéé±éªéä ªÉÉJÉä úòvé ÉÉ úiééiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééié ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉºÉ ÉÉä ú ÉÊEò±ÉÒ Eò úiéé ËEò ÉÉ EòÉ É SÉÉ±É ÉiÉÉ ªÉähÉÉ ú xéé½þò. º{ɹ]õÒEò úhé.---ªéé +xéösuäônùéiéò±é =SSÉ xªééªéé±éªé ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉÉiÉ, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ 4 +κiÉi ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòiéò±é ÉÉMÉ JÉ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ úévªéésªéé =SSÉ xªééªéé±éªééséé ºÉ ÉÉ Éä É xéé½þò.] 22. xªééªéévéò ÉÉÆSÉä ÉäiÉxÉ, <iªéénùò, [() ÉiªÉäEò =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉÆxÉÉ ºÉƺÉnù EòɪÉtÉuùÉ äú ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úò±é +ºÉä ÉäiÉxÉ Ênù±Éä VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ ié ÉÒ ié úiéúnù Eäò±ÉÒ VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ nöùºé-ªéé +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié +ɱÉä±Éä ÉäiÉxÉ Ênù±Éä VÉÉ<DZÉ.] (2) ÉiªÉäEò xªééªéévéò É, ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iénùx ɪÉä, Éä³ýÉä Éä³ýÒ ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eäò±Éä VÉÉiÉÒ±É +ºÉä ÉkÉä +ÉÊhÉ +xéö{éîºléêié úvéé É ÊxÉ ÉÞÊkÉ ÉäiÉxÉ ªÉÉÆ ÉÉ ÉiÉSÉä ½þCEò +ÉÊhÉ iéä iéºéä ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eäò±Éä VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ nöùºé-ªéé +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié +ɱÉä±Éä +ºÉä ÉkÉä É ½þCEò Ê É³ýhªÉÉºÉ {ÉÉjÉ +ºÉä±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ±ÉÉMÉÉä{ÉÉ`ö xªééªéévéò ÉÉÆSÉä ÉkÉä +lé ÉÉ +xéö{éîºléêié úvéé ËEò ÉÉ ÊxÉ ÉÞÊkÉ ÉäiÉxÉ ªÉÉÆ ÉÉ ÉiÉSÉä iªééséä ½þCEò ªÉÉÆ{ÉèEòÒ Eò ÉÉiɽþÒ iªéé±éé xéöeòºééxéeòé úeò ½þÉä<Ç±É +ºÉÉ Énù±É iªéésªéé ÊxɪÉÖCiÉÒxÉÆiÉ ú Eäò±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò xªééªéévéò ÉÉÆSÉÒ BEòÉ =SSÉ xªééªéé±éªééiéúxé nöùºé-ªéé =SSÉ xªééªéé±éªééié Énù±ÉÒ () úé¹]åõ{éiéò±éé, ÉÉ úiéésªéé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ ÉÒ Ê ÉSÉÉ úê ÉÊxÉ ÉªÉ Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú, BJÉÉtÉ xªééªéévéò ÉÉSÉÒ 6 * * * BEòÉ =SSÉ xªééªéé±éªééiéúxé nöùºé-ªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ =SSÉ xªééªéé±éªééié Énù±ÉÒ Eò úiéé ªÉä<DZÉ. 7 [(2) VÉä ½þÉ BJÉÉtÉ xªééªéévéò ÉÉSÉÒ ªÉÉ É ÉÉhÉä Énù±ÉÒ ZÉɱÉÒ +ºÉä±É ËEò ÉÉ ½þÉä<Ç±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, iééä, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({ÉÆvÉ úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 963 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉxÉÆiÉ ú VÉä ½þÉ nöùºé-ªéé =SSÉ xªééªéé±éªééséé xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ ºÉä ÉäiÉ +ºÉä±É iªéé EòɱÉÉ ÉvÉÒ ÉvªÉä iééä, +É{ɱªÉÉ ÉäiÉxÉÉÊ É ÉÉªÉ +ÉhÉJÉÒ ºÉƺÉnù EòɪÉtÉuùÉ äú ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úò±é +ºÉÉ {ÉÚ úeò ÉkÉÉ +ÉÊhÉ, iééä ªÉÉ É ÉÉhÉä ÊxÉvÉÉÇÊ úié ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, úé¹]åõ{éiéò +Énäù ÉÉuùÉ äú ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úò±é +ºÉÉ {ÉÚ úeò ÉkÉÉ Ê É³ýhªÉÉºÉ ½þCEònùÉ ú +ºÉä±É.]. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({ÉÆvÉ úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 963 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( ÉÚiɱÉIÉÒ É ÉÉ Éɺɽþ). 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú úévªééiéò±é ½þÉ É nù MÉɳý±ÉÉ. 3. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé ä ÉÚ³ý +xéösuäônù 220 Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 4. xééä ½åþ É ú, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉè{ÉzÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ÉÚ³ý ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. ( BÊ É±É 986 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 6. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééiéò±é ½äþ É nù MÉɳý±Éä. 7. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé ä ÉÚ³ý JÉÆb (2) MÉɳý±ÉÉ ½þÉäiÉÉ {É ÆúiÉÖ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({ÉÆvÉ úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 963 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. BSÉ

98 74 ( ÉÉMÉ ºÉ½þÉ---- úévªéä) 223. EòɪÉÇEòÉ úò ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ.---VÉä ½þÉ =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔSÉä {Énù Ê úcié +ºÉä±É +lé ÉÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ +xéö{éîºléiéòsªéé EòÉ úhéé ÉÖ³äý ËEò ÉÉ +xªéléé +É{ɱªÉÉ {ÉnùÉSªÉÉ EòiÉÇ ªÉÉSÉä {ÉɱÉxÉ Eò úhªééºé +ºÉ ÉlÉÇ +ºÉä±É iéä ½þÉ, iªéé {ÉnùÉSÉÒ EòiÉÇ ªÉä, iªéé xªééªéé±éªéésªéé +xªé xªééªéévéò ÉÉÆ{ÉèEòÒ VªÉÉ BEòÉSÉÒ, úé¹]åõ{éiéò, iªéé ɪÉÉäVÉxÉÉEò úiéé ÊxɪÉÖCiÉÒ Eò úò±é, iééä xªééªéévéò É {ÉÉ ú {ÉÉb Ò±É. [224. +ÊiÉÊ úcié É EòɪÉÇEòÉ úò xªééªéévéò ÉÉÆSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ.---() =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé EòÉ ÉEòÉVÉÉiÉ iééi{éö úiéò ÉÉfø ZÉɱªÉÉSªÉÉ EòÉ úhéé ÉÖ³äý +lé ÉÉ EòÉ É léeòòié úéê½þ±ªéésªéé EòÉ úhéé ÉÖ³äý iªéé xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉÆSÉÒ ºÉÆJªÉÉ iªéé Éä³äý{ÉÖ úiéò ÉÉfø ÉÉ ÉÒ +ºÉä úé¹]åõ{éiéò±éé ÉÉ]õ±ªÉÉºÉ úé¹]åõ{éiéò ªÉlÉÉäÊSÉiÉ {ÉÉjÉiÉÉ +ºÉhÉÉ-ªÉÉ ªÉCiÉÓxÉÉ iªéé xªééªéé±éªééséä +ÊiÉÊ úcié xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ, iééä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é iªéé É ÉÉhÉä nùéäxé ɹÉÉȽÚþxÉ +ÊvÉEò xéé½þò <iécªéé EòɱÉÉ ÉvÉÒEòÊ úiéé ÊxɪÉÖCiÉ Eò ü ÉEäò±É. (2) VÉä ½þÉ =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ½ÚþxÉ +xªé xªééªéévéò É +xéö{éîºléiéòsªéé EòÉ úhéé ÉÖ³äý ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ EòÉ úhéé ÉÖ³äý +É{ɱªÉÉ {ÉnùÉSªÉÉ EòiÉÇ ªÉÉÆSÉä {ÉɱÉxÉ Eò úhªééºé +ºÉ ÉlÉÇ +ºÉä±É ËEò ÉÉ iªéé±éé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ ½þhÉÚxÉ iééi{éö úiéä EòɪÉÇ Eò úhªééºé ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±Éä +ºÉä±É iéä ½þÉ, ºlÉɪÉÒ xªééªéévéò É +É{ɱªÉÉ EòÉ ÉÉ É ú {ÉÖx½þÉ ûvéú ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ úé¹]åõ{éiéò ªÉlÉÉäÊSÉiÉ {ÉÉjÉiÉÉ +ºÉhÉÉ-ªÉÉ ªÉCiÉÒ±ÉÉ iªéé xªééªéé±éªééséé xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úhªééºéé`öò ÊxɪÉÖCiÉ Eò ü ÉEäò±É. (3) =SSÉ xªééªéé±éªééséé +ÊiÉÊ úcié ËEò ÉÉ EòɪÉÇEòÉ úò xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉÒ ZÉɱÉä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ªÉCiÉÒ, 2 [ Éɺɹ]õ ɹÉæ ɪÉÉSÉÒ ZÉɱªÉÉxÉÆiÉ ú {Énù véé úhé Eò úhéé ú xéé½þò.] 3 [224Eò. =SSÉ xªééªéé±éªééæsªéé xªééªé{éò`öé ÉvªÉä ÊxÉ ÉÞkÉ xªééªéévéò ÉÉSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ.---ªÉÉ ÉEò úhééié EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé =SSÉ xªééªéé±éªééséé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ, EòÉähÉiªÉɽþÒ Éä³ýÒ úé¹]åõ{éiéòsªéé {ÉÚ ÉǺÉÆ ÉiÉÒxÉä, ÊVÉxÉä iªéé xªééªéé±éªéésªéé ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉSÉä {Énù véé úhé Eäò±Éä±Éä +ɽäþ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒ±ÉÉ, iªéé úévªéésªéé =SSÉ xªééªéé±éªééséò xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ ºlÉÉxÉÉ{ÉzÉ ½þÉä>ðxÉ EòɪÉÇ Eò úhªééºéé`öò Ê ÉxÉÆiÉÒ Eò ü ÉEäò±É, +ÉÊhÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä Ê ÉxÉÆiÉÒ Eäò±Éä±ÉÒ + ÉÒ ÉiªÉäEò ªÉCiÉÒ, iªéé É ÉÉhÉä ºlÉÉxÉÉ{ÉzÉ ½þÉä>ðxÉ EòɪÉÇ Eò úòié +ºÉiÉÉxÉÉ, úé¹]åõ{éiéò +Énäù ÉÉuùÉ äú ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úò±é +ºÉä ÉkÉä Ê É³ýhªÉɺÉ, iéò {ÉÉjÉ +ºÉä±É +ÉÊhÉ ÊiɱÉÉ iªéé xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉSÉÒ ºÉ ÉÇ +ÊvÉEòÉÊ úiéé, +ÊvÉEòÉ ú +ÉÊhÉ Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú +ºÉiÉÒ±É, {ÉhÉ B ú ½þÒ iéò iªéé xªééªéé±éªééséò xªééªéévéò É ÉÉxɱÉÒ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, iªéé =SSÉ xªééªéé±éªééséé xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ ºlÉÉxÉÉ{ÉzÉ ½þÉä>ðxÉ EòɪÉÇ Eò úhªééºé + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉÚ ÉÉæCiÉ ªÉCiÉÒxÉä ºÉÆ ÉiÉÒ Ênù±ÉÒ +ºÉ±ªÉÉÊ É ÉɪÉ, ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý ÊiɱÉÉ iéºéä Eò úhéä ÉÉMÉ {Éb iéä, +ºÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò.] 225. Ê Ét ÉÉxÉ =SSÉ xªééªéé±éªééæséò +ÊvÉEòÉÊ úiéé.---ªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùósªéé +ÉÊhÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉuùÉ äú ºÉ ÉÖÊSÉiÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɱÉÉ ÉnùÉxÉ Eò úhªééié +ɱÉ䱪ÉÉ +ÊvÉEòÉ úéæsªéé +ÉvÉÉ äú iªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùósªéé +véòxé úé½úþxé, EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê Ét ÉÉxÉ =SSÉ xªééªéé±éªééséò +ÊvÉEòÉÊ úiéé É iªééié É ÉÉʺɱÉÉ VÉÉhÉÉ Éú EòɪÉnùÉ, +ÉÊhÉ xªééªéé±éªééséä ÊxÉªÉ É Eò úhªéésªéé +ÉÊhÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªé{éò`öéséä É BEäòEò]õ ÉxÉä ËEò ÉÉ JÉÆb xªééªé{éò`öé É ú ºlÉÉxÉÉ{ÉzÉ ½þÉä>ðxÉ EòɪÉÇ Eò úhéé-ªéé iªéésªéé ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ xªééªé{éò`öéséä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhªéésªéé +ÊvÉEòÉ úéºé½þ iªéé xªééªéé±éªééiéò±é xªééªénùéxééºéæ ÉÆvÉÒ iªéé xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉÆxÉÉ ÉiªÉäEòÒ +ºÉ±Éä±Éä +ÊvÉEòÉ ú, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ VɺÉä ½þÉäiÉä iéºéäsé +ºÉiÉÒ±É : 4 [{É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ɽþºÉÖ±ÉÉÆ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ +lé ÉÉ iªééséò ɺÉÖ±ÉÒ Eò úiééxéé +Énäù É Ênù±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EÞòiÉÒ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ =SSÉ xªééªéé±éªééxéä Eò úé ɪÉÉSªÉÉ + É±É +ÊvÉEòÉÊ úiéäsªéé ÉÉ{É úé É ú ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ VÉÉä ÊxÉ ÉÈvÉ ½þÉäiÉÉ, +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ ÊxÉ ÉÈvÉ, + ÉÉ +ÊvÉEòÉÊ úiéäsªéé ÉÉ{É úé±éé ªÉÉ{ÉÖfäø ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò.] ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú ÉÚ³ý +xéösuôänù 224 Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({ÉÆvÉ úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 963 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 6 uùé äú ºÉÉ`ö ɹÉæ ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 3 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ, Eò±É É 7 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. 4 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 37 uùé ä +xéösuäônù 225 SÉä ÉÚ³ý {É ÆúiÉÖEò MÉɳý±Éä ½þÉäiÉä ( äò ÉÖ ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). {É ÆúiÉÖ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 uùé äú {ÉÖx½þÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

99 ( ÉÉMÉ ºÉ½þÉ---- úévªéä) 75 [226. Ê É ÉÊIÉiÉ ÉÉÊvɱÉäJÉ EòÉføhªÉÉSÉä =SSÉ xªééªéé±éªééæséä +ÊvÉEòÉ ú.---() +xéösuäônù 32 ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, 2 * * * ÉiªÉäEò xªééªéé±éªéé±éé, VªÉÉÆSªÉɺÉÆ ÉvÉÒ iéä +ÊvÉEòÉÊ úiéé ÉÉ{É úiéä iªéé úévªéiéäjééæ ÉvªÉä ºÉ ÉÇjÉ, 3 [ ÉÉMÉ iéòxéuùé äú ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ½þCEòÉSÉÒ ÉVÉÉ ÉhÉÒ Eò úhªééºéé`öò +ÉÊhÉ <ié ú EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉªÉÉäVÉxÉɺÉÉ`öÒ iªéé úévªéiéäjééæiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒ±ÉÉ ËEò ÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉɱÉÉ, iéºéäsé ªÉÉäMªÉ ÉEò úhéò, EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉɺÉxÉɱÉɺÉÖrùÉ =qäù ÉÚxÉ ÊxÉnäù É, +Énäù É +lé ÉÉ näù½þéä{éîºléiéò (½äþÊ ÉªÉºÉ EòÉì{ÉǺÉ), ɽþÉnäù É ( ÉÄbì ɺÉ), ÉÊiɹÉävÉ ( ÉÉäʽþÊ É ÉxÉ), C ÉÉÊvÉEòÉ ú (EòÉä- ÉÉì Æú]õÉä) É ÉÉEò¹ÉÇhÉ (ºÉÌ É+Éä úé úéªé) ªÉÉ º É ü{éésªéé ÉÉÊvɱÉäJÉÉƺɽþ ÉÉÊvɱÉäJÉ ËEò ÉÉ iªééæ{éèeòò EòÉähÉiÉä½þÒ ÉÉÊvɱÉäJÉ EòÉføhªÉÉSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É.] (2) EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉɺÉxÉɱÉÉ, ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉɱÉÉ ËEò ÉÉ ªÉCiÉÒ±ÉÉ =qäù ÉÚxÉ ÊxÉnäù É, +Énäù É ËEò ÉÉ ÉÉÊvɱÉäJÉ EòÉføhªÉÉSÉÉ JÉÆb () uùé úé ÉnùÉxÉ Eäò±Éä±ÉÉ +ÊvÉEòÉ ú, + ÉÉ +ÊvÉEòÉ úésªéé ÉÉ{É úéºéé`öò ±ÉÉMÉhÉÉ äú ÉÉnùEòÉ úhé {ÉÚhÉÇiÉ: ËEò ÉÉ +Æ ÉiÉ: VÉälÉä =nâù É ÉiÉä, iªéé úévªéiéäjééæsªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ +ÊvÉEòÉÊ úiéé ÉÉ{É úhéé-ªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ =SSÉ xªééªéé±éªéé±éé½þò ÉÉ{É úiéé ªÉähªÉɺÉÉ újéä +ºÉä±É--- ÉMÉ +ºÉä ÉɺÉxÉ ËEò ÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ úò ªÉÉÆSÉä EòɪÉǺlÉÉxÉ ËEò ÉÉ + ÉÉ ªÉCiÉÒSÉä ÊxÉ ÉɺɺlÉÉxÉ iªéé úévªéiéäjééæ ÉvªÉä xéºé±éä ié úò ½þ úeòié xéé½þò. 4 [(3) VªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉIÉEòÉ úéê É ûrù, JÉÆb () +x ɪÉä Ê ÉxÉÆiÉÒ+VÉÉÇ É ú ËEò ÉÉ iªééºéæ ÉÆvÉÉiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉÇ ÉɽþÒ ÉvªÉä, +ÆiÉÊ ú É +Énäù É EòÉfø±Éä±ÉÉ +ºÉä±É,--- ÉMÉ iééä ªÉÉnäù ÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ ºlÉÊMÉiÉÒSªÉÉ ü{ééié ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ úòiéòxéä EòÉfø±Éä±ÉÉ +ºÉÉä,-- (Eò) + ÉÉ {ÉIÉEòÉ úé±éé + ÉÉ Ê ÉxÉÆiÉÒ+VÉÉÇSªÉÉ É + ÉÉ +ÆiÉÊ ú É +Énäù ÉÉ ÉÉ ÉiÉSªÉÉ Ê ÉxÉÆiÉÒ±ÉÉ {ÉÖ¹]õÒEòÉ úeò +ºÉhÉÉ-ªÉÉ ºÉ ÉÇ nùºiébä ÉVÉÉÆSªÉÉ ÉiÉÒ {ÉÖ ú ɱªÉÉ xéºéiéò±é ; +ÉÊhÉ (JÉ) + ÉÉ {ÉIÉEòÉ úé±éé +É{ɱÉä ½þhÉhÉä ÉÉÆb hªééséò ºÉÆvÉÒ Ênù±Éä±ÉÒ xéºéä±é iéä ½þÉ, iªéé {ÉIÉEòÉ úéxéä + ÉÉ +Énäù ÉÉSªÉÉ Ê É±ÉÉä{ÉxÉɺÉÉ`öÒ =SSÉ xªééªéé±éªééeòbä +VÉÇ Eäò±ÉÉ É + ÉÉ +VÉÉÇSÉÒ BEò ÉiÉ, VªÉÉSªÉÉ ÉÉVÉÚxÉä +ºÉÉ +Énäù É EòÉføhªÉÉiÉ +ɱÉä±ÉÉ +ºÉä±É iªéé {ÉIÉEòÉ úé±éé ËEò ÉÉ + ÉÉ {ÉIÉEòÉ úésªéé ºÉ ÉÖ{Énäù ÉÒ±ÉÉ {ÉÖ ú ɱÉÒ ié ú iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, =SSÉ xªééªéé±éªé VªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ +VÉÇ Ê É³äý±É iééä ÊnùxÉÉÆEò ËEò ÉÉ VªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ + ÉÉ +VÉÉÇSÉÒ ÉiÉ + ÉÉ úòiéòxéä {ÉÖ úê ÉhªÉÉiÉ ªÉä<Ç±É iééä ÊnùxÉÉÆEò, ªÉÉÆ{ÉèEòÒ VÉÉä xéæié úséé +ºÉä±É iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ nùéäxé +É`ö Éb ÉÆSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒSªÉÉ +ÉiÉ, +lé ÉÉ iªéé EòɱÉÉ ÉvÉÒSªÉÉ Éä É]õSªÉÉ Ênù É ÉÒ =SSÉ xªééªéé±éªé ÉÆnù +ºÉä±É ié ú iªééxéæié ú VÉä ½þÉ =SSÉ xªééªéé±éªé SÉɱÉÚ +ºÉä±É +ºÉÉ {ÉÖføSÉÉ Ênù ÉºÉ ºÉ ÉÉ{iÉ ½þÉähªÉÉ{ÉÚ ÉÔ iééä +VÉÇ ÊxÉEòɱÉÉiÉ EòÉføÒ±É +ÉÊhÉ VÉ ú +VÉÇ + ÉÉ úòiéòxéä ÊxÉEòɱÉÉiÉ EòÉføhªÉÉiÉ +ɱÉÉ xéé½þò ié ú, +ÆiÉÊ ú É +Énäù É iééä EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉ ÉÉ{iÉ ½þÉäiÉÉSÉ, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, =CiÉ {ÉÖføSÉÉ Ênù ÉºÉ ºÉ ÉÉ{iÉ ½þÉäiÉÉSÉ Ê É±ÉÉäÊ{ÉiÉ ½þÉä<DZÉ.] 5 [(4) ªÉÉ +xéösuäônùéuùé äú =SSÉ xªééªéé±éªéé±éé ÉnùÉxÉ Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÉ +ÊvÉEòÉ ú ½þÉ, +xéösuäônù 32, JÉÆb (2) uùé äú ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéé±éé ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ +ÊvÉEòÉ úé±éé xªéúxéeòé úò +ºÉhÉÉ ú xéé½þò.] 6 226Eò. [EåòpùÒªÉ EòɪÉtÉÆSÉÒ PÉ]õxÉÉi ÉEò ÉèvÉiÉÉ +xéösuäônù 226Eò JÉɱÉÒ±É EòɪÉÇ ÉɽþÒ ÉvªÉä Ê ÉSÉÉ úéié xé PÉähÉä].---- ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (jéäsééê³ýºéé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 977 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 8 uùé äú ÊxÉ úêºéié Eäò±ÉÉ ( 3 BÊ É±É 978 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ) =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé ºÉ ÉÇ xªééªéé±éªééǽ É ú näùjé äújé Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú [() ÉiªÉäEò =SSÉ xªééªéé±éªé VªÉÉ úévªéiéäjééæsªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ +ÊvÉEòÉÊ úiéé ÉÉ{É úiéä iªéé úévªé IÉäjÉÉÆ ÉvÉÒ±É ºÉ ÉÇ xªééªéé±éªééæ É ú É xªééªééêvéeò úhééæ É ú iªééséò näùjé äújé úé½þò±é.] (2) {ÉÚ ÉÇMÉÉ ÉÒ ié úiéönùósªéé ªÉÉ{ÉEòiÉä±ÉÉ ÉÉvÉ xé ªÉäiÉÉ, =SSÉ xªééªéé±éªéé±éé,----- (Eò) + ÉÉ xªééªéé±éªééæeòbú xé ÉÊiÉ ÉänùxÉä ÉÉMÉ ÉiÉÉ ªÉäiÉÒ±É ; ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 38 uùé äú +xéösuôänù 226 Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( äò ÉÖ ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (jéäsééê³ýºéé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 977 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú ÉÉjÉ +xéösuäônù 3Eò É +xéösuäônù 226Eò SªÉÉ ={É ÉÆvÉÉSªÉÉ +véòxéiéäxéä ½äþ É nù MÉɳý±Éä (3 BÊ É±É 978 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 30 uùé ä ÉÚ³ý ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±éõ Eäò±ÉÉ ( +ÉìMɺ]õ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ, Eò±É É 30 uùé äú ÉÚ³ý JÉÆb (3), (4), (5) É (6) ªÉÉSªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( +ÉìMɺ]õ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ, Eò±É É 30 uùé äú ÉÚ³ý JÉÆb (7) ªÉɱÉÉ JÉÆb (4) +ºÉÉ xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±ÉÉ ( +ÉìMɺ]õ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 6 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 39 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( äò ÉÖ ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 7 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 40 uùé äú ºÉÖvÉÉ úhªééié +ɱÉÉ ( äò ÉÖ ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ) É iªééxéæié ú, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉɳýÒºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ºÉÖvÉÉ úhªééié ªÉä>ðxÉ É úò±é º É ü{ééié +ɱÉÉ ( +ÉìMɺ]õ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

100 ( ÉÉMÉ ºÉ½þÉ- úévªéä) (JÉ) + ÉÉ xªééªéé±éªééæséò ÉlÉÉ É EòɪÉÇ ÉɽþÒ Ê ÉÊxɪÉÊ ÉiÉ Eò úhªééºéé`öò ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé ÊxÉªÉ É Eò üxé iéä ɺÉÞiÉ Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ xé ÉÖxÉä Ê ÉʽþiÉ Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É ; +ÉÊhÉ (MÉ) + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééæsªéé +ÊvÉEòÉ-ªÉÉÆxÉÒ {ÉÖºiÉEäò, xééånùò É ±ÉäJÉä EòÉähÉiªÉÉ xé ÉÖxªÉÉxÉÖºÉÉ ú `äö ɱÉä {ÉÉʽþVÉäiÉ iéä Ê ÉʽþiÉ Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (3) =SSÉ xªééªéé±éªééséé Éä úò ò É + ÉÉ xªééªéé±éªééséä ºÉ ÉÇ Ê±ÉÊ{ÉEò É +ÊvÉEòÉ úò +ÉÊhÉ iªééié ªÉ ÉºÉÉªÉ Eò úhéé äú xªééªé ÉÉnùÒ, +ÊvÉ ÉCiÉä É ÉEòÒ±É ªÉÉÆxÉÉ té ɪÉÉSªÉÉ òòséò EòÉä¹]õEäò `ö úê ÉiÉÉ ªÉäiÉÒ±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, JÉÆb (2) ËEò ÉÉ JÉÆb (3) +x ɪÉä Eäò±Éä±Éä EòÉähÉiÉä½þÒ ÊxÉªÉ É, Ê ÉʽþiÉ Eäò±Éä±Éä xé ÉÖxÉä ËEò ÉÉ `ö ú ɱÉä±ÉÒ EòÉä¹]õEäò iªéé iªéé Éä³ýÒ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùó ÉÒ Ê ÉºÉÆMÉiÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þòié, +ÉÊhÉ iªééæºé úévªé{éé±ééséò {ÉÚ ÉÇ ÉÉxªÉiÉÉ +É É ªÉEò +ºÉä±É. (4) ºÉ ɺjÉ ºÉäxÉÉƺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä PÉÊ]õiÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªéé É ú ËEò ÉÉ xªééªééêvéeò úhéé É ú näùjé äújé Eò úhªééséä +ÊvÉEòÉ ú, ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý, =SSÉ xªééªéé±éªééºé ÉnùÉxÉ ½þÉäiÉÉiÉ, +ºÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. * * * * 228. Ê É ÉÊIÉiÉ ÉEò úhéä =SSÉ xªééªéé±éªééeòbä ÉMÉÇ Eò úhéä é{éhééºé nöùªªé É +ºÉ±É䱪ÉÉ xªééªéé±éªééié ɱÉÆÊ ÉiÉ +ºÉ±Éä±Éä BJÉÉnäù ÉEò úhé ÊxÉEòɱÉÉiÉ EòÉføhªÉɺÉÉ`öÒ, VªÉÉSÉÉ ÊxÉhÉÇªÉ ½þÉähÉä +É É ªÉEò +ɽäþ +ºÉÉ BJÉÉnùÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÉ +léç ±ÉÉ ÉhªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉÉ ºÉÉ ú ÉÚiÉ EòɪÉnäùÊ É¹ÉªÉEò É xé iªéé ÉEò úhééié MÉÖ ÆiɱÉä±ÉÉ +ɽäþ, + ÉÒ =SSÉ xªééªéé±éªééséò JÉÉjÉÒ ZÉɱÉÒ ié ú, 2 [iéä xªééªéé±éªé iéä ÉEò úhé EòÉfÚøxÉ PÉä<DZÉ, +ÉÊhÉ, 3 * * *,------] (Eò) BEòiÉ ú º ÉiÉ:SÉ iéä ÉEò úhé ÊxÉEòɱÉÉiÉ EòÉfÚø ÉEäò±É, ËEò ÉÉ (JÉ) =CiÉ EòɪÉnäùÊ É¹ÉªÉEò É xé ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò üxé, VªÉÉ xªééªéé±éªééiéúxé iéä ÉEò úhé EòÉfÚøxÉ PÉähªÉÉiÉ +ɱÉä±Éä +ɽäþ iªéésªééeòbä + ÉÉ É xéé É úò±é +É{ɱªÉÉ xªééªéêxéhéçªéésªéé BEòÉ ÉiÉҺɽþ iéä ÉEò úhé {É úié {ÉÉ`ö ÉÚ ÉEäò±É, +ÉÊhÉ iéò ÉiÉ Ê É³ýɱªÉÉ É ú, =CiÉ xªééªéé±éªé + ÉÉ xªééªéêxéhéçªééxéö ü{é ÉEò úhéä ÊxÉEòɱÉÉiÉ EòÉføhªÉÉSÉÒ EòɪÉÇ ÉɽþÒ Eò úò±é Eò. [ úévªé EòɪÉtÉÆSªÉÉ PÉ]õxÉÉi ÉEò ÉèvÉiÉä ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉhÉÉ äú É xé ÊxÉEòɱÉÉiÉ EòÉføhªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ Ê É Éä¹É ié úiéönùò.-----] ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (jéäsééê³ýºéé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 977 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 0 uùé äú ÊxÉ úêºéié Eäò±ÉÉ (3 BÊ É±É 978 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 229ò. =SSÉ xªééªéé±éªééséä +ÊvÉEòÉ úò É ºÉä ÉEò +ÉÊhÉ JÉSÉÇ.-----() =SSÉ xªééªéé±éªééséä +ÊvÉEòÉ úò +ÉÊhÉ ºÉä ÉEò ªÉÉÆSªÉÉ ÊxɪÉÖCiªÉÉ, iªéé xªééªéé±éªééséé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ +lé ÉÉ iééä ÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eò úò±é +ºÉÉ iªéé xªééªéé±éªééséé +xªé xªééªéévéò É ËEò ÉÉ +ÊvÉEòÉ úò ªÉÉÆSªÉÉEòbÚ xé Eäò±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, 5 * * * úévªééséé úévªé{éé±é ÊxÉªÉ ÉÉuùÉ äú +ºÉä +É É ªÉEò Eò ü ÉEäò±É EòÒ, iªéé ÊxÉªÉ ÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É + ÉÉ ÉEò úhéò, iªéé xªééªéé±éªéé ÉÒ +ÉvÉÒ{ÉɺÉÚxÉ ºÉƱÉMxÉ xéºé±é䱪éé EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒºÉ iªéé xªééªéé±éªéé ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉnùÉ É ú úévªé ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉ ÉÒ Ê ÉSÉÉ úê ÉÊxÉ ÉªÉ Eäò±ªÉÉÊ É ÉÉªÉ ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±Éä VÉÉ>ð xéªéä. (2) úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, =SSÉ xªééªéé±éªééséä +ÊvÉEòÉ úò +ÉÊhÉ ºÉä ÉEò ªÉÉÆSªÉÉ ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ, iªéé xªééªéé±éªéésªéé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔxÉä +lé ÉÉ iªééxéä iªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ ÊxÉªÉ É Eò úhªééºéé`öò ÉÉÊvÉEòÉ ú Ênù±É䱪ÉÉ iªéé xªééªéé±ééªéésªéé +xªé xªééªéévéò ÉÉxÉä ËEò ÉÉ +ÊvÉEòÉ-ªÉÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ ÊxÉªÉ ÉÉÆuùÉ äú Ê ÉʽþiÉ Eäò±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É, + ÉÉ +ºÉiÉÒ±É : 76 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 40 ªÉÉuùÉ äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä±ÉÉ ( äò ÉÖ ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ) JÉÆb (5) ½þÉ, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 ªÉÉuùÉ äú MÉɳý±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ÉÚ³ý ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( äò ÉÖ ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (jéääsééê³ýºéé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 977 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 9 uùé ä ÉÚ³ý ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ (3 BÊ É±Éõ 978 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 42 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( äò ÉÖ ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ""VÉälÉä iªéé =SSÉ xªééªéé±éªééséä É ÉÖJÉ EòɪÉǺlÉÉxÉ +ºÉä±É iªéé'' ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ.

101 ( ÉÉMÉ ºÉ½þÉ- úévªéä) {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ªÉÉ JÉÆb Éx ɪÉä Eäò±É䱪ÉÉ ÊxÉªÉ ÉÉÆxÉÉ, VÉälÉ É ú iéä ÉäiÉxÉ, ÉkÉä, úvéé ËEò ÉÉ ÊxÉ ÉÞÊkÉ ÉäiÉxÉ ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉiÉÒ±É iéälé É ú, * * * úévªéésªéé úévªé{éé±ééséò ÉÉxªÉiÉÉ +É É ªÉEò +ºÉä±É. (3) =SSÉ xªééªéé±éªééséä +ÊvÉEòÉ úò +ÉÊhÉ ºÉä ÉEò ªÉÉÆxÉÉ ËEò ÉÉ iªééæsªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ té ɪÉÉSÉä ºÉ ÉÇ ÉäiÉxÉ, ÉkÉä +ÉÊhÉ ÊxÉ ÉÞÊkÉ ÉäiÉxÉ ªÉÉƺɽþ iªéé xªééªéé±éªééséé É ÉɺÉEòÒªÉ JÉSÉÇ, úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ú ÉÉÊ úié Eäò±ÉÉ VÉÉ<DZÉ, +ÉÊhÉ iªéé xªééªéé±éªééxéä PÉäiɱÉä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ òò ËEò ÉÉ +xªé {ÉèºÉä iªéé ÊxÉvÉÒSÉÉ ÉÉMÉ ÉxÉiÉÒ±É. 2 [230. =SSÉ xªééªéé±éªééæsªéé +ÊvÉEòÉÊ úiéäséé ºÉÆPÉ úévªéiéäjééæ É ú Ê ÉºiÉÉ ú Eò úhéä () ºÉƺÉnäù±ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú =SSÉ xªééªéé±éªééséò +ÊvÉEòÉÊ úiéé, EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÆPÉ úévªéiéäjéé É ú Ê ÉºiÉÉÊ úié Eò úiéé ªÉä<Ç±É ËEò ÉÉ iªééiéúxé =SSÉ xªééªéé±éªééséò +ÊvÉEòÉÊ úiéé EòÉfÚøxÉ PÉäiÉÉ ªÉä<DZÉ. (2) VÉä ½þÉ BJÉÉtÉ úévªééséä =SSÉ xªééªéé±éªé BJÉÉtÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ +ÊvÉEòÉÊ úiéé ÉÉ{É úié +ºÉä±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ,--- (Eò) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉºÉ iéò +ÊvÉEòÉÊ úiéé ÉÉføÊ ÉhªÉÉSÉÉ, ÊxÉ ÉÈÊvÉiÉ Eò úhªééséé ËEò ÉÉ xéé½þò ÉÒ Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú Ênù±ÉÉ VÉÉiÉÉä, +ºÉÉ ÊiÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò ; +ÉÊhÉ (JÉ) iªéé úévªéiéäjééiéò±é nöùªªé É xªééªéé±éªééséä EòÉähÉiÉä½þÒ ÊxÉªÉ É, xé ÉÖxÉä ËEò ÉÉ EòÉä¹]õEäò ªÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ +xéösuäônù 227 ÉvÉÒ±É úévªé{éé±ééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, úé¹]åõ{éiéòºéæ ÉÆvÉÒSÉÉ ÊxÉnæù É ½þhÉÚxÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. 23. nùéäxé ËEò ÉÉ +ÊvÉEò úévªééæºéé`öò BEòÉ ºÉÉ ÉÉ<ÇEò =SSÉ xªééªéé±éªééséò ºlÉÉ{ÉxÉÉ () ªÉÉ ÉEò úhéésªéé {ÉÚ ÉÇMÉÉ ÉÒ ié úiéönùó ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±Éä ié úò, ºÉƺÉnäù±ÉÉ, EòɪÉtÉuùÉ äú nùéäxé ËEò ÉÉ +ÊvÉEò úévªééæºéé`öò +lé ÉÉ nùéäxé ËEò ÉÉ +ÊvÉEò úévªéä É BJÉÉnä ùºéæpé úévªéiéäjé ªÉÉÆSªÉɺÉÉ`öÒ BEò ºÉÉ ÉÉ<ÇEò =SSÉ xªééªéé±éªé ºlÉÉ{ÉxÉ Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (2) + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ,---- (Eò) +xéösuôänù 27 ÉvÉÒ±É úévªéésªéé úévªé{éé±ééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇÇ, iéä =SSÉ xªééªéé±éªé VªÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ +ÊvÉEòÉÊ úiéé ÉÉ{É úié +ºÉä±É iªéé ºÉ ÉÇ úévªééæsªéé úévªé{éé±ééºéæ ÉÆvÉÒSÉÉ ÊxÉnæù É ½þhÉÚxÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<Ç±É ; (JÉ) nöùªªé É xªééªéé±éªééæséä EòÉähÉiÉä½þÒ ÊxÉªÉ É, xé ÉÖxÉä ËEò ÉÉ EòÉä¹]õEäò ªÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ +xéösuäônù 227 ÉvÉÒ±É úévªéé{éé±ééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, iéò nöùªªé É xªééªé±éªéä VªÉÉ úévªééié +ºÉiÉÒ±É iªééæsªéé úévªé{éé±ééºéæ ÉÆvÉÒSÉÉ ÊxÉnæù É ½þhÉÚxÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ; +ÉÊhÉ (MÉ) +xéösuäônù 29 É 229 ÉvÉÒ±É úévªééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, VÉälÉä =SSÉ xªééªéé±éªééséä ÉÖJªÉ EòɪÉǺlÉÉxÉ +ºÉä±É iªéé úévªééºéæ ÉÆvÉÒSÉÉ ÊxÉnæù É ½þhÉÚxÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, +ºÉä ÉÖJªÉ EòɪÉǺlÉÉxÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjééié +ºÉä±É ié ú, +xéösuäônù 29 É 229 ÉvÉÒ±É úévªé{éé±é, úévªé ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉ, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý É úévªééséé BEòÊjÉiÉò ÊxÉvÉÒ ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæùù ÉÉÆSÉÉ +xªéªééléç +xéögò Éä úé¹]åõ{éiéò, ºÉÆPÉ ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉ, ºÉƺÉnù É ÉÉ úiééséé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉnæù É ½þhÉÚxÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. ÉEò úhé ºÉ½þÉ-----nÖùªªÉ É xªééªéé±éªéä 233. ÊVɱ½þÉ xªééªéévéò ÉÉÆSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ () EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééséé úévªé{éé±é, iªéé úévªééiéò±é ÊVɱ½þÉ xªééªéévéò ÉÉÆSªÉÉ {ÉnùÉÆ É ú Eò úé ɪÉÉSÉÒ ªÉCiÉÓSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ +ÊhÉ ÊVɱ½þÉ xªééªéévéò ÉÉÆSÉä {ÉnùºlÉÉ{ÉxÉ É {ÉnùÉäzÉiÉÒ ªÉÉ MÉÉä¹]õÒ, + ÉÉ úévªééæsªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ +ÊvÉEòÉÊ úiéäséé ÉÉ{É ú Eò úhéé-ªéé =SSÉ xªééªéé±éªéé ÉÒ Ê ÉSÉÉ úê ÉÊxÉªÉ É Eò üxé Eò úò±é. (2) +ÉvÉÒ{ÉɺÉÚxÉ ºÉÆPÉ úévªéésªéé ËEò ÉÉ úévªéésªéé ºÉä ÉäiÉ xéºé±éä±éò ªÉCiÉÒ, VÉ ú iéò ÊEò ÉÉxÉ ºÉÉiÉ É¹Éæ <iéeòé Eòɳý +ÊvÉ ÉCiÉÉ ËEò ÉÉ ÉEòÒ±É +ºÉä±É +ÉÊhÉ =SSÉ xªééªéé±éªééxéä ÊxɪÉÖCiÉÒEò úiéé ÊiÉSÉÒ Ê É òé úºé Eäò±Éä±ÉÒ +ºÉä±É ié úsé, iéò ÊVɱ½þÉ xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉ ½þÉähªÉÉºÉ {ÉÉjÉ ½þÉä<DZÉ. 77 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú VÉälÉä iªéé =SSÉ xªééªéé±éªééséä É ÉÖJÉ EòɪÉǺlÉÉxÉ +ºÉä±É iªéé ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. 2 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 6 uùé äú +xéösuäônù 230, 23 É 232 ªÉÉÆBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ.

102 78 ( ÉÉMÉ ºÉ½þÉ- úévªéä) [233Eò. Ê É ÉÊIÉiÉ ÊVɱ½þÉ xªééªéévéò ÉÉÆSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ +ÉÊhÉ iªééæxéò Ênù±Éä±Éä xªééªéêxéhéçªé, <iªéénùò Ê ÉÊvÉOÉÉÁ +ºÉhÉä.-----EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééséé EòÉähÉiÉɽþÒ xªééªéêxéhéçªé, ½ÖþEÚò ÉxÉÉ ÉÉ ËEò ÉÉ +Énäù É EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±ÉÉ ié úò,---- (Eò) ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (Ê ÉºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 966 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ EòÉähÉiªÉɽþÒ Éä³ýÒ, +xéösuäônù 233 ËEò ÉÉ +xéösuäônù 235 ªÉÉSªÉÉ ié úiéönùóséä +xéöºé úhé xé Eò úiéé +xªéléé,---- (BEò) +ÉvÉÒ{ÉɺÉÚxÉ úévªéésªéé xªééêªéeò ºÉä ÉäiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒSÉÒ, ËEò ÉÉ VÉÒ ÊEò ÉÉxÉ ºÉÉiÉ É¹Éæ <iéeòé Eòɳý +ÊvÉ ÉCiÉÉ ËEò ÉÉ ÉEòÒ±É +ºÉä±É + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒSÉÒ, iªéé úévªééiéò±é ÊVɱ½þÉ xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ Eäò±Éä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ, +ÉÊhÉ (nùéäxé) + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒSÉä ÊVɱ½þÉ xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ Eäò±Éä±Éä EòÉähÉiÉä½þÒ {ÉnùºlÉÉ{ÉxÉ, {ÉnùÉäzÉiÉÒ ËEò ÉÉ Énù±ÉÒ, =CiÉ ié úiéönùóxéöºéé xé ½þiÉä, Eäò ɳý ªÉÉSÉ ÉºiÉÖκlÉiÉÒSªÉÉ EòÉ úhééºié É + ÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ, {ÉnùºlÉÉ{ÉxÉ, {ÉnùÉäzÉiÉÒ ËEò ÉÉ Énù±ÉÒ + ÉèvÉ ËEò ÉÉ ÉÚxªÉ ÉiÉ +ɽäþ +lé ÉÉ EòvÉÒ EòɳýÒ + ÉèvÉ ËEò ÉÉ ÉÚxªÉ ÉiÉ ½þÉäiÉÒ, +ºÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (JÉ) +xéösuäônù 233 ËEò ÉÉ +xéösuäônù 235 ªÉÉSªÉÉ ié úiéönùóséä +xéöºé úhé xé Eò úiéé +xªéléé EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééiéò±é ÊVɱ½þÉ xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉÒ, {ÉnùºlÉÉ{ÉxÉ, {ÉnùÉäzÉiÉÒ ËEò ÉÉ Énù±ÉÒ ZÉɱÉ䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒxÉä ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (Ê ÉºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 966 ½þÉ +Æ É±ÉÉiÉ ªÉähªÉÉ{ÉÚ ÉÔ ÉÉ{É ú±éä±éò EòÉähÉiÉÒ½þÒ +ÊvÉEòÉÊ úiéé, Ênù±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ xªééªéêxéhéçªé, ½ÖþEÚò ÉxÉÉ ÉÉ, Ê ÉIÉÉnäù É ËEò ÉÉ +Énäù É +ÉÊhÉ ÊiÉxÉä ËEò ÉÉ ÊiÉSªÉÉºÉ ÉÉä ú Eäò±Éä±ÉÒ +xªé EòÉähÉiÉÒ½þÒ EÞòiÉÒ ËEò ÉÉ EòɪÉÇ ÉɽþÒ ½þÒ, + ÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ, {ÉnùºlÉÉ{ÉxÉ, {ÉnùÉäzÉiÉÒ ËEò ÉÉ Énù±ÉÒ =CiÉ ié úiéönùóxéöºéé ú Eäò±Éä±ÉÒ xé ½þiÉÒ, Eäò ɳý ªÉÉSÉ ÉºiÉÖκlÉiÉÒSªÉÉ EòÉ úhééºié É + ÉèvÉ ËEò ÉÉ Ê ÉÊvÉ ÉÉÁ +ɽäþ, +lé ÉÉ EòvÉÒ EòɳýÒ + ÉèvÉ ËEò ÉÉ Ê ÉÊvÉ ÉÉÁ ½þÉäiÉÒ, +ºÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þòäþ ÊVɱ½þÉ xªééªéévéò ÉÉÆ ªÉÊiÉÊ úcié +xªé ªÉCiÉÓSÉÒ xªééêªéeò ºÉä ÉäiÉÒ±É É úiéò.-----êvé±½þé xªééªéévéò ÉÉÆ ªÉÊiÉÊ úcié +xªé ªÉCiÉÓSÉÒ úévªéésªéé xªééêªéeò ºÉä ÉäiÉÒ±É ÊxɪÉÖCiÉÒ, úévªé ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉ É iªéé úévªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ +ÊvÉEòÉÊ úiéé ÉÉ{É úhéé äú =SSÉ xªééªéé±éªé ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ Ê ÉSÉÉ - Ê ÉÊxÉ ÉªÉ Eò üxé úévªé{éé±é, ªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ iªééxéä º ÉiÉ: Eäò±É䱪ÉÉ ÊxÉªÉ ÉÉxÉÖºÉÉ ú Eò úò±é nöùªªé É xªééªéé±éªééæ É úò±é ÊxɪÉÆjÉhÉ.-----ÊVɱ½þÉ xªééªéé±éªéä É iªééæxéé nöùªªé É +ºÉhÉÉ úò xªééªéé±éªéä ªÉÉÆSªÉÉ É ú É iéºéäsé úévªéésªéé xªééêªéeò ºÉä ÉäiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ +ÉÊhÉ ÎVɱ½þÉ xªééªéévéò É {ÉnùɽÚþxÉ +ÊvÉEò EòÊxɹ`ö {ÉnùÉ É ú +ºÉ±É䱪ÉÉ ªÉCiÉÓSÉä {ÉnùºlÉÉ{ÉxÉ, {ÉnùÉäzÉiÉÒ É úvéé- ÉÆVÉÖ úò ªÉÉǼ É ú =SSÉ xªééªéé±éªééséä ÊxɪÉÆjÉhÉ +ºÉä±É, {É ÆúiÉÖ, ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, iªéé ÉÖ³äý + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒ±ÉÉ ÊiÉSªÉÉ ºÉä ÉÉ ÉiÉÕSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhéé-ªéé EòɪÉtÉxÉÖºÉÉ ú +ºÉä±É +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +Ê{ɱÉÉÊvÉEòÉ ú ÊiÉSªÉÉ{ÉɺÉÚxÉ Ê½þ úé ɱÉÉ VÉÉiÉÉä +lé ÉÉ + ÉÉ EòɪÉtÉ+x ɪÉä Ê ÉʽþiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ÊiÉSªÉÉ ºÉä ÉÉ ÉiÉÔSÉä +xéöºé úhé xé Eò úiéé +xªéléé ÊVÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ EòɽþÒ½þÒ Eò úhªééºé iªéé ÉÖ³ä =SSÉ xªééªéé±éªééºé ÉÉÊvÉEòÉ ú ÉÉ{iÉ ½þÉäiÉÉä, +ºÉÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò léç ±ÉÉ ÉhÉä.-----ªÉÉ ÉEò úhééiéò±é,---- (Eò) ÊVɱ½þÉ xªééªéévéò É ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉÉiÉ, xémé ú Ênù ÉÉhÉÒ xªééªéé±éªééséé xªééªéévéò É, +{É ú ÊVɱ½þÉ xªééªéévéò É, ºÉ½þ ÊVɱ½þÉ xªééªéévéò É, ºÉ½þɪÉEò ÊVɱ½þÉ xªééªéévéò É, ±ÉPÉÖ ÉÉnù xªééªéé±éªééséé ÉÖJªÉ xªééªéévéò É, ÉÖJªÉ <±ÉÉJÉÉ É½þ ú næùb ÉÊvÉEòÉ úò, +{É ú ÉÖJªÉ <±ÉÉJÉÉ É½þ ú næùb ÉÊvÉEòÉ úò, ºÉjÉ xªééªéévéò É, +{É ú ºÉjÉ xªééªéévéò É É ºÉ½þɪÉEò ºÉjÉ xªééªéévéò É ªÉÉÆSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ɽäþ ; (JÉ) xªééêªéeò ºÉä ÉÉ ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉÉSÉÉ, +léç Eäò ɳý ÊVɱ½þÉ xªééªéévéò ÉÉSÉä {Énù +ÉÊhÉ ÊVɱ½þÉ xªééªéévéò ÉÉSªÉÉ {ÉnùɽÚþxÉ EòÊxɹ`ö + ÉÒ +xªé ÉÖ±ÉEòÒ xªééêªéeò {Énäù VªÉÉ ªÉCiÉÓ ÉvÉÚxÉ É ú±éò VÉÉiÉÒ±É + ÉÉSÉ ªÉCiÉÓSÉÒ ºÉä ÉÉ, +ºÉÉ +ɽäþ næùb ÉÊvÉEòÉ-ªÉÉÆSªÉÉ Ê É ÉÊIÉiÉ ÉMÉÉDZÉÉ ËEò ÉÉ ÉMÉÉÈxÉÉ ªÉÉ ÉEò úhéésªéé ié úiéönùò ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉä úévªé{éé±é, VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú +ºÉä ÊxÉnäÊù ÉiÉ Eò ü ÉEäò±É EòÒ, ªÉÉ ÉEò úhéésªéé {ÉÚ ÉÉæCiÉ ié úiéönùò É iªéé+x ɪÉä Eäò±Éä±Éä EòÉähÉiÉä½þÒ ÊxÉªÉ É úévªéésªéé xªééêªéeò ºÉä ÉäiÉ ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ªÉCiÉÓSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ VɺÉä ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÉiÉ, iéºéäsé iéä, +ÊvɺÉÚSÉxÉäiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä VÉÉiÉÒ±É + ÉÉ +{É ÉÉnùÉƺɽþ É äò ú Énù±ÉÉƺɽþ, úévªééiéò±é næùb ÉÊvÉEòÉ úéæsªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉMÉÉDZÉÉ ËEò ÉÉ ÉMÉÉÈxÉÉ, iªééºéæ ÉÆvÉÉiÉ úévªé{éé±é ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úò±é + ÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÒ±É. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (Ê ÉºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 966 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹] Eäò±ÉÉõöõ.

103 ( ÉÉMÉ ºÉÉiÉ-{Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ÉÉMÉ-JÉ ÉvÉÒ±É úévªéä ) 79 ÉÉMÉ ºÉÉiÉ.----[{Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ÉÉMÉ-JÉ ÉvÉÒ±É úévªéä.] ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ÊxÉ úêºéié.

104 ÉÉMÉ +É`ö [ºÉÆPÉ úévªéiéäjéä] 80 2 [239. ºÉÆPÉ úévªéiéäjééæséäú É ÉɺÉxÉ () ºÉƺÉnäùxÉä EòɪÉtÉuùÉ äú +xªéléé ié úiéúnù Eäò±ÉÒ +ºÉä±É iéò JÉä úòvéeò üxé, úé¹]åõ{éiéò, º ÉiÉ: Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é + ÉÉ {ÉnùxÉÉ Éɺɽþ iªééxéä ÊxɪÉÖCiÉ Eò úé ɪÉÉSªÉÉ É ÉɺÉEòÉ ÉÉ ÇòiÉ EÞòiÉÒ Eò üxé, iªééºé ªÉÉäMªÉ ÉÉ]äõ±É + ÉÉ ÉªÉÉÇnäù{ɪÉÈiÉ, ÉiªÉäEò ºÉÆPÉ úévªéiéäjééséä É ÉɺÉxÉ Eò úò±é. (2) ÉÉMÉ ºÉ½þÉ ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±Éä ié úò, úé¹]åõ{éiéòºé, BJÉÉtÉ úévªéésªéé úévªé{éé±ééºé ±ÉMÉiÉSªÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjééséé É ÉɺÉEò ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉ Eò ü ÉEäò±É, +ÉÊhÉ úévªé{éé±ééséò + ÉÉ ÉEòÉ äú É ÉɺÉEò ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉÒ Eò úhªééié +ɱÉÒ +ºÉä±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, iééä +É{ɱªÉÉ ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énäùê ÉxÉÉ º ÉiÉÆjÉ{ÉhÉä +É{ɱÉÒ EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb Ò±É. 3 [239Eò. Ê É ÉÊIÉiÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjééæºéé`öò ºlÉÉÊxÉEò Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉÆSÉÒ ËEò ÉÉ ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énäùséò ËEò ÉÉ nùéäx½þóséò ÊxÉÌ ÉiÉÒ () ºÉƺÉnäù±ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú 4 [ 5 [{ÉÖbÖ SÉä úò] ºÉÆPÉ úévªéiéäjééeò úiéé]---- (Eò) iªéé ºÉÆPÉ úévªéiéäjééséä Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úhªééeò úiéé BJÉÉnùÉ ÊxÉEòɪÉ----- ÉMÉ iééä ÊxÉ ÉbÚ xé té ɪÉÉSÉÉ +ºÉÉä ËEò ÉÉ +Æ ÉiÉ: xéé ÉÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eò úé ɪÉÉSÉÉ É +Æ ÉiÉ: ÊxÉ ÉbÚ xé té ɪÉÉSÉÉ +ºÉÉä---ËEò ÉÉ (JÉ) BJÉÉnùÒ ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énù, ËEò ÉÉ nùéäx½þòséò ÊxÉÌ ÉiÉÒ Eò úiéé ªÉä<Ç±É É ÉiªÉäEò ÉÉ ÉiÉÒiÉ, EòɪÉtÉ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±ÉÒ VÉÉ<Ç±É + ÉÒ iªééæséò úséxéé, +ÊvÉEòÉ ú É EòɪÉæ úé½þiéò±é. (2) JÉÆb () ÉvªÉä ÊxÉÌnùÊ É±É䱪ÉÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉiÉ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhéé úò ËEò ÉÉ VªÉÉ {ÉÊ úhéé ÉÒ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé ½þÉäiÉä + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±ÉÒ ié úò½þò +ºÉÉ EòɪÉnùÉ +xéösuäônù 368 SªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò.] 6 [239EòEò. Ênù±±ÉÒSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ Ê É Éä¹É ié úiéönùò () ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÉähɺÉkÉ úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 99 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ, Ênù±±ÉÒ ºÉÆPÉ úévªéiéäjéé±éé, Ênù±±ÉÒ úé¹]åõòªé úévévééxéò úévªéiéäjé (ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉ ªÉÉ{ÉÖfäø úé¹]åõòªé úévévééxéò úévªéiéäjé ½þhÉÚxÉ =±±ÉäÊJɱÉä±Éä) ½þhÉhªÉÉiÉ ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ +xéösuäônù 239 +x ɪÉä ÊxɪÉÖCiÉ Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÉ iªééséé É ÉɺÉEò ½þÉ, ={É úévªé{éé±é ½þhÉÚxÉ {ÉnùÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eò úhªééié ªÉä<DZÉ. (2) (Eò) úé¹]åõòªé úévévééxéò úévªéiéäjééºéé`öò Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ +ºÉä±É +ÉÊhÉ + ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉÒ±É VÉÉMÉÉ, úé¹]åõòªé úévévééxéò úévªéiéäjééiéò±é ÉÉnäùÊ ÉEò ÉiÉnùÉ úºéæpééiéúxé ÉiªÉIÉ ÊxÉ Éb héöeòòuùé äú ÊxÉ Éb hªééié +ɱÉ䱪ÉÉ ºÉnùºªÉÉÆ ÉvÉÚxÉ É úhªééié ªÉäiÉÒ±É. (JÉ) Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉÒ±É VÉÉMÉÉÆSÉÒ ºÉÆJªÉÉ, +xéöºéúêséié VÉÉiÉÓºÉÉ`öÒ úéjéò É VÉÉMÉÉÆSÉÒ ºÉÆJªÉÉ, úé¹]åõòªé úévévééxéò úévªéiéäjééséò ÉÉnäùÊ ÉEò ÉiÉnùÉ úºéæpéé ÉvªÉä Ê É ÉÉMÉhÉÒ (iéºéäsé + ÉÉ Ê É ÉÉMÉhÉÒSÉä +ÉvÉÉ úiék É) +ÉÊhÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ EòÉ ÉEòÉVÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ <ié ú ºÉ ÉÇ ÉÉ ÉÒ, ºÉƺÉnäùEòbÚ xé Eò úhªééié +ɱÉ䱪ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú Ê ÉÊxɪÉÊ ÉiÉ Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòséé ÉÉMÉ MÉ ªÉÉiÉÒ±É úévªéä ªÉÉ ÉÚ³ý ÉÒ¹ÉÉÇBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 2 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú ÉÚ³ý +xéösuäônù 239 É 240 ªÉÉÆSªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 3 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉènùÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 962 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. 4 MÉÉä ÉÉ, nù ÉhÉ É nùò É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 987 (987 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 63 uùé äú MÉÉä ÉÉ, nù ÉhÉ É nùò É +ÉÊhÉ {ÉÉÄÊb SÉä úò ªÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÆPÉ úévªéiéäjééæeòê úiéé ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. (30 Éä 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5 {ÉÉÄÊb SÉä úò (xéé É Énù±ÉhÉä) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2006 (2006 SÉÉ 44) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú {ÉÉÄÊb SÉä úò ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( +ÉìC]õÉä É ú 2006 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 6 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÉähɺÉkÉ úéù ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 99 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( äò ÉÖ ÉÉ úò 992 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). BSÉ

105 8 ( ÉÉMÉ +É`ö---ºÉÆPÉ úévªéiéäjéä) (MÉ) +xéösuäônù 324 iéä 327 +ÉÊhÉ 329 SªÉÉ ié úiéönùò, úévªé, úévªé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ +ÉÊhÉ ÊiÉSÉä ºÉnùºªÉ ªÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ VÉ ÉÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÉiÉ iªéésé É ÉÉhÉä iªéé +xéögò Éä úé¹]åõòªé úévévééxéò úévªéiéäjé, úé¹]åõòªé úévévééxéò úévªéiéäjééséò Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ +ÉÊhÉ ÊiÉSÉä ºÉnùºªÉ ªÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÒ±É ; +ÉÊhÉ +xéösuäônù 326 É 329 ÉvÉÒ±É ºÉ ÉÖÊSÉiÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý ªÉÉSÉÉ ÊxÉnæù É, ½þhÉVÉä ºÉƺÉnäùSÉÉ ÊxÉnæù É +ºÉ±ªÉÉSÉä ºÉ ÉVÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. (3) (Eò) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, Ê ÉvÉÉxÉºÉ Éä±ÉÉ, ºÉÆ{ÉÚhÉÇ úé¹]åõòªé úévªéiéäjééºéé`öò ËEò ÉÉ iªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉɺÉÉ`öÒ, úévªéºéúséò ÉvªÉä ËEò ÉÉ ºÉ É ÉiÉÔ ºÉÚSÉÒ ÉvªÉä xé ÉÚnù Eò úhªééié +ɱÉ䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ, + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ É ºÉÆPÉ úévªéiéäjéé±éé ±ÉÉMÉÚ +ºÉä±É iéälé É ú, úévªé ºÉÚSÉÒSªÉÉ xééånù, 2 É 8 ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ +ÉÊhÉ iªéé ºÉÚSÉÒSªÉÉ xééånùò 64, 65 É 66 ªÉÉ VÉälÉ É ú =CiÉ xééånù, 2 É 8 ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉiÉÒ±É iéälé É ú, iªéé xééånùó ÉÒ ºÉÆ ÉÆvÉÒiÉ ÉÉ ÉÒ ÉMɳýiÉÉ, EòɪÉnäù Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É. (JÉ) ={ÉJÉÆb (Eò) ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý, ºÉÆPÉ úévªéiéäjé ËEò ÉÉ iªééséé EòÉähÉiÉÉ½Ò ÉÉMÉ ªÉɺÉÉ`öÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉx ɪÉä EòɪÉnùÉ Eò úhªéésªéé ºÉƺÉÆnäùSªÉÉ +ÊvÉEòÉ úéºé xªéúxéiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò. (MÉ) EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäEòbÚ xé Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ EòɪÉtÉSÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù, iªéé ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ºÉƺÉnäùEòbÚ xé Eò úhªééié +ɱÉ䱪ÉÉ EòɪÉtÉSªÉÉ-- ÉMÉ iééä Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉ{ÉÚ ÉÔ ËEò ÉÉ xéæié ú ºÉÆ ÉiÉ Eäò±Éä±ÉÉ +ºÉÉä-+lÉ ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäEòbÚ xé Eò úhªééié +ɱÉ䱪ÉÉ EòɪÉtÉ ªÉÊiÉÊ úcié +xªé {ÉÚ ÉÔSªÉÉ EòɪÉtÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùò ÉÒ Ê ÉºÉÆMÉiÉ +ºÉä±É ié ú, nùéäx½þò ÉEò úhéò, ºÉƺÉnäùEòbÚ xé Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÉ EòɪÉnùÉ, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, +ºÉÉ {ÉÚ ÉÔSÉÉ EòɪÉnùÉ, +Ê É ÉÉ ÉÒ +ºÉä±É +ÉÊhÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäEòbÚ xé Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÉ EòɪÉnùÉ, Ê ÉºÉÆMÉiÉ +ºÉä±É iéälé É ú, ÉÚxªÉ ÉiÉ `ö äú±é: {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäEòbÚ xé Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ, úé¹]åõ{éiéòsªéé Ê ÉSÉÉ úéléç úéjéúxé `äö ÉhªÉÉiÉ +ɱÉÉ +ºÉä±É +ÉÊhÉ iªéé±éé iªééséò ÉÉxªÉiÉÉ Ê É³ýɱÉÒ +ºÉä±É ié ú, +ºÉÉ EòɪÉnùÉ úé¹]åõòªé úévévééxéò úévªéiéäjééié +ÊvÉEò É ÉÉ ÉÒ +ºÉä±É : {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, ={ÉJÉÆb ÉiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý iªéésé ÉÉ ÉÓ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ, Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäEòbÚ xé + ÉÉ ié-½äxéä Eò úhªééié +ɱÉ䱪ÉÉ EòɪÉtÉiÉ É ú PÉɱÉhÉÉ úé, ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhéé úé, Énù±É Eò úhéé úé ËEò ÉÉ ÊxÉ úºéxé Eò úhéé úé EòɪÉnùÉ vé üxé EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Éä³ýÒ +ÊvÉÊxɪÉÊ ÉiÉ Eò úhªééºé, ºÉƺÉnäùºÉ ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. (4) EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ +x ɪÉä ={É úévªé{éé±ééxéä +É{ɱªÉÉ Ê É ÉäEòÉÊvÉEòÉ úéxéöºéé ú EÞòiÉÒ Eò úhéä +{ÉäÊIÉiÉ +ºÉä±É + ÉÉ ÉÉ ÉÒ ÉMɳýiÉÉ VªÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ EòɪÉnùÉ Eò úhªééséé Ê ÉvÉÉxÉºÉ Éä±ÉÉ +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É iªéé ÉÉ ÉÓ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +É{ɱÉÒ EòiÉÇ ªÉä {ÉÉ ú {ÉÉb hªééºé ={É úévªé{éé±éé±éé ÉnùiÉ Eò úhªééeòê úiéé É ºÉ±±ÉÉ näùhªééeòê úiéé, Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉÒ±É BEÚòhÉ ºÉnùºªÉ ºÉÆJªÉäSªÉÉ nù½þé ]õccªééæ{éäiéé +ÊvÉEò xéé½þò <iéeäò ºÉnùºªÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ BEò ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énù +ºÉä±É +ÉÊhÉ ÉÖJªÉ ÉÆjÉÒ ÊiÉSÉÉ É ÉÖJÉ +ºÉä±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ={É úévªé{éé±é +ÉÊhÉ iªééséä ÉÆjÉÒ ªÉÉÆSªÉÉiÉ ÉiÉ Éänù +ºÉä±É + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, ={É úévªé{éé±é iéò ÉÉ É ÊxÉhÉǪÉɺÉÉ`öÒ úé¹]åõ{éiéòeòbä ºÉÉä{É ÉÒ±É +ÉÊhÉ iªéé É úò±é úé¹]åõ{éiéòxéä Ênù±É䱪ÉÉ ÊxÉhÉǪÉÉxÉÖºÉÉ ú EÞòiÉÒ Eò úò±é +ÉÊhÉ +ºÉÉ ÊxÉhÉÇªÉ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, VÉ ú iéò ÉÉ É iªéésªéé ÉiÉä, iªééxéä iééieòé³ý EÞòiÉÒ Eò úhéä +É É ªÉEò `ö úé Éä <iéeòò ÊxÉEòb ÒSÉÒ +ºÉä±É ié ú, iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ ={É úévªé{éé±é, iªéé±éé +É É ªÉEò ÉÉ]äõ±É + ÉÒ EòɪÉÇ ÉɽþÒ Eò úhªééºé ËEò ÉÉ iéºéé ÊxÉnäù É näùhªééºé ºÉIÉ É +ºÉä±É. (5) úé¹]åõ{éiéòeòbú xé ÉÖJªÉ ÉÆjªÉÉSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ ÉÖJªÉ ÉÆjªÉÉÆSªÉÉ ºÉ±±ªÉÉxÉÖºÉÉ ú úé¹]åõ{éiéòeòbú xé +xªé ÉÆjªÉÉÆSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ úé¹]åõ{éiéòséò ÉVÉÔ +ºÉä{ɪÉÈiÉ iéä ÉÆjÉÒ {Énù véé úhé Eò úiéò±é. (6) ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énù Ê ÉvÉÉxÉºÉ Éä±ÉÉ ºÉÉ ÉÖnùÉʪÉEò{ÉhÉä VÉ ÉÉ ÉnùÉ ú +ºÉä±É. BSÉ

106 ( ÉÉMÉ +É`ö----ºÉÆPÉ úévªéiéäjéä) [(7)(Eò)] ºÉƺÉnäù±ÉÉ, {ÉÚ ÉÇ ÉiÉÔ JÉÆb ÉÆ ÉvªÉä ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±É䱪ÉÉ ié úiéönùò +Æ É±ÉÉiÉ +ÉhÉhªÉɺÉÉ`öÒ, ËEò ÉÉ iªééié É ú PÉɱÉhªÉɺÉÉ`öÒ +ÉÊhÉ iªééæsªéé +ÉxÉÖ¹ÉÆÊMÉEò ËEò ÉÉ {ÉÊ úhéé ɺ É ü{é + ÉÉ ºÉ ÉÇ ÉÉ ÉÓºÉÉ`öÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ié úiéönùò Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É. 2 [(JÉ) ={É JÉÆb (Eò) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±Éä±ÉÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ ½þÉ, VÉÒ ié úiéúnù ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úiéä ËEò ÉÉ ÊVÉSªÉÉ {ÉÊ úhéé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé PÉbÚ xé ªÉäiÉä + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù iªééié ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±ÉÒ ié úò, +xéösuäônù 368 SªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò.] (8) +xéösuäônù 239 JÉ SªÉÉ ié úiéönùò ªÉÉ, VÉälÉ É ú 3 [{ÉÖbÖ SÉä úòséä] òºéæpé úévªéiéäjé, É ÉɺÉEò +ÉÊhÉ ÊiÉSÉä Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý ªÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÉiÉ iéälé É ú iªéé +xéögò Éä úé¹]åõòªé úévévééxéò úévªéiéäjé, ={É úévªé{éé±é +ÉÊhÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ ªÉÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÒ±É; +ÉÊhÉ iªéé +xéösuäônùéiéò±é +xéösuäônù 239Eò SªÉÉ JÉÆb () SÉÉ ÊxÉnæù É ½þÉ, ªÉÉ +xéösuäônùéséé, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, +xéösuäônù 239EòJÉ SÉÉ ÊxÉnæù É +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. 239EòJÉ. ºÉÉÆÊ ÉvÉÉÊxÉEò ªÉÆjÉhÉÉ ÉÆnù {Éb ±ªÉÉºÉ ié úiéúnù.----={é úévªé{éé±ééeòb Ò±É +½þ ÉÉ±É +ɱªÉÉ É ú ËEò ÉÉ +xªéléé, úé¹]åõ{éiéòséò VÉ ú + ÉÒ JÉÉjÉÒ ZÉɱÉÒ EòÒ,----- (Eò) +xéösuäônù 239EòEò ËEò ÉÉ iªéé +xéösuäônùéxéöºéé ú Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ ªÉÉSªÉÉ ié úiéönùóxéöºéé ú úé¹]åõòªé úévévééxéò úévªéiéäjééséä É ÉɺÉxÉ SÉÉ±É ÉhÉä + ÉCªÉ ZÉɱÉä +ɽäþ, + ÉÒ {ÉÊ úîºléiéò =nâù É É±ÉÒ +ɽäþ; ËEò ÉÉ (JÉ) úé¹]åõòªé úévévééxéò úévªéiéäjéésªéé ªÉÉäMªÉ É ÉɺÉxÉɺÉÉ`öÒ iéºéä Eò úhéä +É É ªÉEò ËEò ÉÉ =ÊSÉiÉ +ɽäþ, ié ú úé¹]åõ{éiéò±éé, +xéösuäônù 239 EòEò SÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù ËEò ÉÉ iªéé +xéösuäônùéxéöºéé ú Eò úhªééié +ɱÉ䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ºÉ ÉÇ ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùò ªÉÉÆSÉä É ÉiÉÇxÉ, + ÉÉ EòɪÉtÉ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É + ÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒºÉÉ`öÒ +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉiÉÕxÉÉ +véòxé úé½úþxé, ÊxɱÉÆÊ ÉiÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ +xéösuäônù 239 É +xéösuäônù 239EòEò ªÉÉSªÉÉ ié úiéönùóxéöºéé ú úé¹]åõòªé úévévééxéò IÉäjÉÉSªÉÉ É ÉɺÉxÉɺÉÉ`öÒ iªéé±éé +É É ªÉEò ËEò ÉÉ <¹]õ ÉÉ]õiÉÒ±É + ÉÉ +ÉxÉÖ¹ÉÆÊMÉEò É {ÉÊ úhéé ɺ É ü{é ié úiéönùò Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É.] 4 [239JÉ. Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ Ê É úé ÉEòɳýÉiÉ +vªéénäù É ÉJªÉÉÊ{ÉiÉ Eò úhªééséé É ÉɺÉEòÉSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú.----() 5 [ 3 [{ÉÖbÖ SÉä úò] òºéæpé úévªéiéäjééséä] òê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý ºÉjÉɺÉÒxÉ +ºÉä±É iªéé ªÉÊiÉÊ úcié EòÉähÉiªÉɽþÒ Éä³ýÒ, iªéé ºÉÆPÉ úévªéiéäjéésªéé É ÉɺÉEòÉxÉä iééieòé³ý EòÉ ú ÉÉ<Ç Eò úhéä +É É ªÉEò ½þÉ Éä + ÉÒ {ÉÊ úîºléiéò +κiÉi ÉÉiÉ +ºÉ±ªÉÉ Éqù±É iªééséò JÉÉjÉÒ ZÉɱªÉɺÉ, iªéé±éé iªéé {ÉÊ úîºléiéòxéöºéé ú +É É ªÉEò ÉÉ]õiÉÒ±É +ºÉä +vªéénäù É ÉJªÉÉÊ{ÉiÉ Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, úé¹]åõ{éiéòeòbú xé iªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ +xéönäù É Ê É³ýÊ É±ªÉÉJÉä úòvé É ÉɺÉEò +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +vªéénäù É, ÉJªÉÉÊ{ÉiÉ Eò úhéé ú xéé½þò. {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, VÉä ½þÉ VÉä ½þÉ =CiÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý Ê ÉºÉÌVÉiÉ ZÉɱÉä±Éä +ºÉä±É, +lé ÉÉ +xéösuäônù 239Eò SªÉÉ JÉÆb () ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉx ɪÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòÉ ú ÉÉ<Ç ÉÖ³äý iªééséä EòɪÉÇ ºlÉÊMÉiÉ ZÉɱÉä +ºÉä±É iéä ½þÉ iéä ½þÉ, É ÉɺÉEò, + ÉÉ Ê ÉºÉVÉÇxÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ ºlÉÊMÉiÉÒSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ÉvªÉä EòÉähÉiÉɽþÒ +vªéénäù É ÉJªÉÉÊ{ÉiÉ Eò úhéé ú xéé½þò. (2) úé¹]åõ{éiéòsªéé +xéönäù ÉÉÆSªÉÉ +xéö úéävééxéä ªÉÉ +xéösuäônùé+x ɪÉä ÉJªÉÉÊ{ÉiÉ Eäò±Éä±ÉÉ +vªéénäù É ½þÉ, +xéösuäônù 239Eò SªÉÉ JÉÆb () ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉiÉ iªééºéæ ÉÆvÉÒ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ié úiéönùóséä +xéö{éé±éxé Eò üxé úòiéºé ú +ÊvÉÊxɪÉÊ ÉiÉ Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<DZÉ, ÉÉjÉ +ºÉÉ ÉiªÉäEò +vªéénäù É,----. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉkÉ úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 992 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú (7) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (2 Êb ºÉå É ú 99 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ.) 2. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. (2 Êb ºÉå É ú, 99 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. {ÉÉÄÊb SÉä úò (xéé É Énù±ÉhÉä) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2006 (2006 SÉÉ 44) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú {ÉÉÄÊb SÉä úò ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( +ÉìC]õÉä É ú 2006 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ. 4. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉkÉÉÊ ÉºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (30 Êb ºÉå É ú 97 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5. MÉÉä ÉÉ, nù ÉhÉ, nùò É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 987 (987 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 63 uùé äú +xéösuäônù 239-Eò SªÉÉ JÉÆb () ÉvªÉä ÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjééséä ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (30 Éä 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 82

107 ( ÉÉMÉ +É`ö----ºÉÆPÉ úévªéiéäjéä) (Eò) ºÉÆPÉ úévªéiéäjéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉºÉ ÉÉä ú `äö ɱÉÉ VÉÉ<Ç±É É Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉä ºÉjÉ {ÉÖx½þÉ É ú±ªééxéæié ú ºÉ½þÉ +É`ö Ébä ºÉÆ{ÉiÉÉSÉ, ËEò ÉÉ iééä EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉhªÉÉ{ÉÚ ÉÔ iééä +vªéénäù É + ÉÉxªÉ Eò úhéé úé `ö úé É Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä {ÉÉÊ úié Eäò±ªÉÉºÉ iééä `ö úé É {ÉÉÊ úié ½þÉäiÉÉSÉ, +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉä<Ç±É ; +ÉÊhÉ (JÉ) iªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ úé¹]åõ{éiéòeòbú xé +xéönäù É Ê É³ýÊ É±ªÉÉxÉÆiÉ ú É ÉɺÉEòɱÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Éä³ýÒ ÉÉMÉä PÉäiÉÉ ªÉä<DZÉ. (3) +xéösuäônù 239Eò SªÉÉ JÉÆb () ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉiÉ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ iªéé EòɪÉtɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ié úiéönùóséä +xéö{éé±éxé Eò üxé Eäò±É䱪ÉÉ, ºÉÆPÉ úévªéiéäjéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉiÉ VÉÒ ié úiéúnù +ÊvÉÊxɪÉÊ ÉiÉ Eäò±ÉÒ +ºÉiÉÉ, VÉÒ Ê ÉÊvÉOÉÉÁ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò, + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù, ªÉÉ +xéösuäônùé+x ɪÉä +vªéénäù É Eò úòié +ºÉä±É ié ú É iéälé É ú, iééä +vªéénäù É ÉÚxªÉ ÉiÉ ½þÉä<DZÉ.] * * * * * * * * 240. Ê É ÉÊIÉiÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjééæºéé`öò Ê ÉÊxÉªÉ É Eò úhªééséé úé¹]åõ{éiéòséé +ÊvÉEòÉ ú.----() úé¹]åõ{éiéò±éé,---- (Eò) +Ænù ÉÉxÉ É ÊxÉEòÉä ÉÉ ú Éä]äõ; 2 [(JÉ) ±ÉIÉuùÒ{É;] 3 [(MÉ) nùénù úé É xémé ú ½þ Éä±ÉÒ ;] 4 [(PÉ) nù ÉhÉ É nùò É ;] 5 [ 6 [(Ró) {ÉÖbÖ SÉä úò];] 7 * * * * * 8 * * * * * ªÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjéé ÉvªÉä ÉÉÆiÉiÉÉ xééænùé ÉÒ +ÉÊhÉ iªééséò ÉMÉiÉÒ ½þÉ ÉÒ É iªééséä ÉɺÉxÉ ºÉÖÊ ÉʽþiÉ ½þÉ Éä, ªÉɺÉÉ`öÒ Ê ÉÊxÉªÉ É Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É : 9 [{É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, VÉä ½þÉ +xéãösuäônù 239Eò +x ɪÉä 0 [ [ 2 [ 3 [{ÉÖbÖ SÉä úò] 4 * * * * ] ªÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjééºéé`öò ]] Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úhªééeò úiéé EòÉähÉiÉɽþÒ ÊxÉEòÉªÉ ÊxÉÌ É±ÉÉ VÉÉ<Ç±É iéä ½þÉ úé¹]åõ{éiéò, iªéé ºÉÆPÉ úévªéiéäjééié±éò ÉÉÆiÉiÉÉ, +ÉÊhÉ iªééséò ÉMÉiÉÒ É iªééséä ºÉÖÊ ÉʽþiÉ ÉɺÉxÉ ªÉɺÉÉ`öÒ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ {Éʽþ±ªÉÉ ºÉ ÉäEò úiéé ÊxɪÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ EòÉähÉiÉɽþÒ Ê ÉÊxÉªÉ É Eò úhéé ú xéé½þò :]. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+b ÊiɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ( ÉÚiɱÉIÉÒ É ÉÉ Éɺɽþ) ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä±ÉÉ JÉÆb (4) ½þÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 32 uùé äú MÉɳý±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. ±ÉJÉnùÒ É, Ê ÉÊxÉEòÉìªÉ É +Ê ÉxÉÊnù ÉÒ Éä]äõ (xéé É Énù±ÉhÉä) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 973 (973 SÉÉ 34) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú xééånù (JÉ) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä ( xééä ½åþ É 973 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).ú 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (nù½þé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 96 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÒ. 4. MÉÉä ÉÉ nù ÉhÉ É nùò É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 987 (987 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 63 uùé äú ÉÚ³ý xééånù (PÉ) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÒ. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉÉ úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 962 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú xééånù (PÉ) ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÒ ½þÉäiÉÒ. 5. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉènùÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 962 ªÉÉSªÉÉ Eò±É Éä 5 É 7 ªÉÉuùÉ äú ½þÒ xééånù ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÒ (6 +ÉìMɺ]õ 962 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 6. {ÉÉÄÊb SÉä úò (xéé É Énù±ÉhÉä) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2006 (2006 SÉÉ 44) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú {ÉÉÄÊb SÉä úò ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä ( +ÉìC]õÉä É ú 2006 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 7. Ê ÉZÉÉä ú É úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 (986 SÉÉ 34) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 39 uùé äú Ê ÉZÉÉä ú É ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ JÉÆb (SÉ) MÉɳý±ÉÉ (20 äò ÉÖ ÉÉ úò 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ) ûhéésé±é Énäù É úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 (986 SÉÉ 69) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 42 uùé äú + ühéésé±é Énäù É ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ JÉÆb (Uô) MÉɳý±Éä (20 äò ÉÖ ÉÉ úò 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 9. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉènùÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 962 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. 0. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉkÉÉÊ ÉºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú MÉÉä ÉÉ, nù ÉhÉ É nùò É ËEò ÉÉ {ÉÉÄbä SÉä úò ªÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjééºéé`öò ªÉÉ Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (5 äò ÉÖ ÉÉ úò 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).. MÉÉä ÉÉ, nù ÉhÉ É nùò É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 987 (987 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 63 uùé äú MÉÉä ÉÉ, nù ÉhÉ É nùò É ËEò ÉÉ {ÉÉÄÊb SÉä úò ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (30 Éä 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉnùÊiɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú {ÉÉÄÊb SÉä úò ËEò ÉÉ Ê ÉZÉÉä úé É ªÉÉ Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ûhéésé±é Énäù É úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 (986 SÉÉ 69) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 42 uùé äú {ÉÉÄÊb SÉä úò ËEò ÉÉ + ûhéésé±é Énäù É ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (20 äò ÉÖ ÉÉ úò 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4. Ê ÉZÉÉä ú É úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 (986 SÉÉ 34) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 39 uùé äú Ê ÉZÉÉä úé É ½þÉ É nùéä±±éäjé MÉɳý±ÉÉ (20 äò ÉÖ ÉÉ úò 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 83

108 ( ÉÉMÉ +É`ö----ºÉÆPÉ úévªéiéäjéä) [{É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, VÉä ½þÉ VÉä ½þÉ 2 [ 3 [ 4 [ 5 [þ{éöb ÖSÉä úò]] 6 * * *]] ªÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjééséä Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úhéé úé ÊxÉEòÉªÉ Ê ÉºÉÌVÉiÉ ½þÉä<DZÉ, +lé ÉÉ iªéé ÊxÉEòɪÉÉSÉä + ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ xééiªééxéä +ºÉ±Éä±Éä EòɪÉÇ +xéãösuäônù 239Eò SªÉÉ JÉÆb () ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉx ɪÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòÉ ú ÉÉ<Ç ÉÖ³äý ºlÉÊMÉiÉ ½þÉä<Ç±É iéä ½þÉ iéä ½þÉ, úé¹]åõ{éiéò±éé + ÉÉ Ê ÉºÉVÉÇxÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ ºlÉÊMÉiÉÓSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ÉvªÉä, iªéé ºÉÆPÉ úévªéiéäjééié ÉÉÆiÉiÉÉ xééænùé ÉÒ +ÉÊhÉ iªééséò ÉMÉiÉÒ ½þÉ ÉÒ É iªééséä ÉɺÉxÉ ºÉÖÊ ÉʽþiÉ ½þÉ Éä ªÉɺÉÉ`öÒ Ê ÉÊxÉªÉ É Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É.] (2) ªÉÉ É ÉÉhÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉÊxÉªÉ ÉÉuùÉ äú iªéé ºÉÆPÉ úévªéiéäjééºé iªéé iªéé Éä³ýÒ ±ÉÉMÉÚ +ºÉä±É +ºÉÉ ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +ÊvÉÊxÉªÉ É ËEò ÉÉ 7 [+xªé EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ ] ªÉÉSÉä ÊxÉ úºéxé ËEò ÉÉ iªééié ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úiéé ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ VÉä ½þÉ iééä Ê ÉÊxÉªÉ É úé¹]åõ{éiéòeòbú xé ÉJªÉÉÊ{ÉiÉ ½þÉä<Ç±É iéä ½þÉ, iªéé úévªéiéäjééºé ±ÉÉMÉÚ +ºÉ±É䱪ÉÉ ºÉƺÉnùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉ<iÉEäòSÉ iªééséä É±É É É ÉÉ É +ºÉä±É.] 24. ºÉÆPÉ úévªéiéäjééæºéé`öò =SSÉ xªééªéé±éªéä.----() ºÉƺÉnäù±ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú 8 [BJÉÉtÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjééºéé`öò ] =SSÉ xªééªéé±éªé PÉÊ]õiÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É ËEò ÉÉ 9 [+ ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéiéäjééiéò±é ] EòÉähÉiÉä½þÒ xªééªéé±éªé ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ºÉ ÉÇ ËEò ÉÉ iªééæ{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ =SSÉ xªééªéé±éªé +ºÉ±ªÉÉSÉä PÉÉäʹÉiÉ Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (2) ºÉ½þÉ ªÉÉ ÉÉMÉÉSªÉÉ ÉEò úhé {ÉÉSÉSªÉÉ ié úiéönùò ªÉÉ +xéösuäônù 24 ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ VÉ ÉÉ ±ÉÉMÉÚ +ɽäþiÉ, ié ÉÉSÉ iªéé ºÉƺÉnù EòɪÉtÉuùÉ äú ié úiéúnù Eò úò±é +ºÉä äò ú Énù±É ËEò ÉÉ +{É ÉÉnù ªÉÉƺɽþ, JÉÆb () ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ ÉiªÉäEò =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉiÉÒ±É. 0 [(3) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùò +ÉÊhÉ ºÉ ÉÖÊSÉiÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä iªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉºÉ ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ +ÊvÉEòÉ úésªéé +ÉvÉÉ äú Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùò ªÉÉÆxÉÉ +véòxé úé½úþxé, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÆPÉ úévªéiéäjéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ +ÊvÉEòÉÊ úiéé ÉÉ{É úhéé äú ÉiªÉäEò =SSÉ xªééªéé±éªé, iªéé úévªéiéäjéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉxÉÆiÉ ú + ÉÉ +ÊvÉEòÉÊ úiéäséé ÉÉ{É ú SÉɱÉÚ `äö ÉÒ±É. (4) ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý, úévªéésªéé =SSÉ xªééªéé±éªééséò +ÊvÉEòÉÊ úiéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÆPÉ úévªéiéäjéé É ú ËEò ÉÉ iªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉ É ú Ê ÉºiÉÉÊ úié Eò úhªéésªéé +lé ÉÉ iªéé{ééºéúxé ÉÌVÉiÉ Eò úhªéésªéé ºÉƺÉnäùSªÉÉ +ÊvÉEòÉ úéæséä xªéúxéòeò úhé ½þÉähÉÉ ú xéé½þò.] 242. [EÚòMÉÇ ] ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ÊxÉ úêºéié. 84 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉkÉÉÊ ÉºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä (5 äò ÉÖ ÉÉ úò 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 MÉÉä ÉÉ, nù ÉhÉ, nùò É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 987 (987 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 63 uùé äú MÉÉä ÉÉ, nù ÉhÉ É nùò É ËEò ÉÉ {ÉÉÄÊb SÉä úò ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (30 Éä 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉnùÊiɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú {ÉÉÄÊb SÉä úò ËEò ÉÉ Ê ÉZÉÉä úé É ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 4 + ûhéésé±é Énäù É úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 (986 SÉÉ 69) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 42 uùé äú {ÉÉÄÊb SÉä úò ËEò ÉÉ + ûhéésé±é Énäù É ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (20 äò ÉÖ ÉÉ úò 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5 {ÉÉÄÊb SÉä úò (xéé É Énù±ÉhÉä) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2006 (2006 SÉÉ 44) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú {ÉÉÄÊb SÉä úò ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( +ÉìC]õÉä É ú 2006 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 6 Ê ÉZÉÉä úé É úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 (986 SÉÉ 34) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 39 uùé äú Ê ÉZÉÉä úé É ½þÉ É nùéä±±éäjé MÉɳý±ÉÉ (20 äò ÉÖ ÉÉ úò 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 7 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉkÉÉÊ ÉºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú EòÉähÉiÉɽþÒ Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉnùÉ ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (5 äò ÉÖ ÉÉ úò 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 8 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòséé ÉÉMÉ MÉ ªÉÉiÉ =±±ÉäÊJɱÉ䱪ÉÉ BJÉÉtÉ úévªééºéé`öò ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 9 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééiéò±é ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 0 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ÉÚ³ý JÉÆb (3) É (4) ªÉÉÆBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ.

109 [ ÉÉMÉ xé>ð 85 {ÉÆSÉɪÉiÉÒ 243. ªÉÉJªÉÉ.----ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉ, ºÉÆnù ÉÉÇxÉÖºÉÉ ú +xªéléé +É É ªÉEò xéºéä±é ié ú,---- (Eò) ÊVɱ½þÉ ªÉÉSÉÉ +léç, BJÉÉtÉ úévªééiéò±é ÊVɱ½þÉ, +ºÉÉ +ɽäþ ; (JÉ) OÉÉ É ºÉ ÉÉ ªÉÉSÉÉ +léç, OÉÉ É {ÉÉiɳýÒ É úò±é {ÉÆSÉɪÉiÉ IÉäjÉÉÆ ÉvªÉä +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ BJÉÉtÉ MÉÉ ÉÉ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉiÉnùÉ ú ªÉÉnùÒiÉ VªÉÉÆSÉÒ xéé Éä xééånùê ÉhªÉÉiÉ +ɱÉä±ÉÒ +ºÉiÉÒ±É + ÉÉ ªÉCiÉÓSÉÉ Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉä±ÉÉ ÊxÉEòɪÉ, +ºÉÉ +ɽäþ ; (MÉ) ÉvɱÉÒ {ÉÉiɳýÒ ªÉÉSÉÉ +léç, BJÉÉtÉ úévªéésªéé úévªé{éé±ééxéä ªÉÉ ÉÉMÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉƺÉÉ`öÒ ÉvɱÉÒ {ÉÉiɳýÒ ½þhÉÚxÉ VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±ÉÒ +ºÉä±É + ÉÒ, OÉÉ É É ÊVɱ½þÉ {ÉÉiɳýÒ ªÉÉÆ ÉvÉÒ±É {ÉÉiɳýÒ, +ºÉÉ +ɽäþ ; (PÉ) {ÉÆSÉɪÉiÉ ªÉÉSÉÉ +léç, OÉÉ ÉÒhÉ IÉäjÉÉƺÉÉ`öÒ +xéösuäônù 243JÉ +x ɪÉä PÉÊ]õiÉ Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ º É úévªé ºÉƺlÉÉ ( ÉMÉ ÊiɱÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ xéé ÉÉxÉä ºÉÆ ÉÉävÉhªÉÉiÉ ªÉä ÉÉä), +ºÉÉ +ɽäþ ; (Ró) {ÉÆSÉɪÉiÉ IÉäjÉ ªÉÉSÉÉ +léç, BJÉÉtÉ {ÉÆSÉɪÉiÉÒSÉä ÉÉnäùÊ ÉEò IÉäjÉ, +ºÉÉ +ɽäþ; (SÉ) ±ÉÉäEòºÉÆJªÉÉ ªÉÉSÉÉ +léç, ÊVÉSÉä ºÉÆ Érù +ÉEòbä ÉEòÉÊ ÉiÉ Eò úhªééié +ɱÉä +ºÉiÉÒ±É + ÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔSªÉÉ VÉxÉMÉhÉxÉäuùÉ äú ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ ±ÉÉäEòºÉÆJªÉÉ, +ºÉÉ +ɽäþ ; (Uô) OÉÉ É ªÉÉSÉÉ +léç, úévªé{éé±ééxéä ªÉÉ ÉÉMÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉƺÉÉ`öÒ VÉä OÉÉ É +ɽäþ, +ºÉä VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä +ºÉä±É iéä OÉÉ É, +ºÉÉ +ɽäþ +ÉÊhÉ ªÉÉiÉ + ÉÉ ÉEòÉ äú Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ OÉÉ ÉÉÆSªÉÉ MÉ]õÉÆSÉɽþÒ ºÉ ÉÉ Éä É ½þÉäiÉÉä. 243Eò. OÉÉ ÉºÉ ÉÉ.----OÉÉ ÉºÉ ÉÉ, OÉÉ É{ÉÉiɳýÒ É ú úévªééséä Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý EòɪÉtÉuùÉ äú ié úiéúnù Eò úò±é + ÉÉ +ÊvÉEòÉ úéæséé ÉÉ{É ú Eò ü ÉEäò±É É + ÉÒ EòɪÉæ Eò ü ÉEäò±É. 243JÉ. {ÉÆSÉɪÉiÉÒ PÉÊ]õiÉ Eò úhéä.-----() ªÉÉ ÉÉMÉÉSªÉÉ ié úiéönùóxéöºéé ú ÉiªÉäEò úévªéé ÉvªÉä OÉÉ É{ÉÉiɳýÒ É ú, ÉvɱªÉÉ {ÉÉiɳýÒ É ú É ÊVɱ½þÉ {ÉÉiɳýÒ É ú {ÉÆSÉɪÉiÉÒ PÉÊ]õiÉ Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É. (2) JÉÆb () ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±Éä ié úò, ÉÒºÉ ±ÉÉJÉÉÆ{ÉäIÉÉ +ÊvÉEò ±ÉÉäEòºÉÆJªÉÉ xéºéä±é + ÉÉ BJÉÉtÉ úévªééié ÉvɱªÉÉ {ÉÉiɳýÒ É úò±é {ÉÆSÉɪÉiÉÒ PÉÊ]õiÉ Eò úhªééié ªÉähÉÉ ú xéé½þòié. 243MÉ. {ÉÆSÉɪÉiÉÓSÉÒ úséxéé.-----() ªÉÉ ÉÉMÉÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɺÉ, {ÉÆSÉɪÉiÉÓSªÉÉ úséxéäsªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ EòɪÉtÉuùÉ äú ié úiéúnùò Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉÉiɳýÒ É úò±é {ÉÆSÉɪÉiÉÒSªÉÉ ÉÉnäùÊ ÉEò IÉäjÉÉSÉÒ ±ÉÉäEòºÉÆJªÉÉ +ÉÊhÉ ÊxÉ Éb héöeòòuùé äú É úé ɪÉÉSªÉÉ + ÉÉ {ÉÆSÉɪÉiÉÒ ÉvÉÒ±É VÉÉMÉÉÆSÉÒ ºÉÆJªÉÉ ªÉÉÆSÉä MÉÖhÉÉäkÉ ú, ªÉ ɽþɪÉÇ ½þÉä<Ç±É iéälé É ú, ºÉÆ{ÉÚhÉÇ úévªé É ú ºÉÉ újéäsé úé½þò±é. (2) {ÉÆSÉɪÉiÉÒ ÉvÉÒ±É ºÉ ÉÇ VÉÉMÉÉ, {ÉÆSÉɪÉiÉ IÉäjÉÉiÉÒ±É ÉÉnäùÊ ÉEò ÉiÉnùÉ úºéæpééæ ÉvÉÚxÉ léä]õ ÊxÉ Éb héöeòòuùé äú ÊxÉ Éb ±É䱪ÉÉ ªÉCiÉÓuùÉ äú É úhªééié ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ ªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉɺÉÉ`öÒ, ÉiªÉäEò {ÉÆSÉɪÉiÉ IÉäjÉÉSÉÒ ÉÉnäùÊ ÉEò ÉiÉnùÉ úºéæpéé ÉvªÉä + ÉÉ úòiéòxéä Ê É ÉÉMÉhÉÒ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É EòÒ, ÉiªÉäEò ÉiÉnùÉ úºéæpééiéò±é ±ÉÉäEòºÉÆJªÉÉ +ÉÊhÉ iªéé ÉiÉnùÉ úºéæpééºéé`öò xéä ÉÚxÉ Ênù±É䱪ÉÉ VÉÉMÉÉÆSÉÒ ºÉÆJªÉÉ ªÉÉÆSÉä MÉÖhÉÉäkÉ ú, ªÉ ɽþɪÉÇ ½þÉä<Ç±É iéälé É ú, ºÉÆ{ÉÚhÉÇ {ÉÆSÉɪÉiÉ IÉäjÉÉ ÉvªÉä ºÉÉ újéäsé úé½þò±é.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (jªéé½þké úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 992 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ½þÉ ÉÉMÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úhªééié +ɱÉÉ (24 BÊ É±É 993 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). ÉÚ³ý ÉÉMÉ xé>ð ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉ ÉªÉ, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséòuùé äú MÉɳý±ÉÉ ½þÉäiÉÉ.

110 86 (3) úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý, EòɪÉtÉuùÉ äú---- ( ÉÉMÉ xé>ð---{éæsééªéiéò) (Eò) OÉÉ É {ÉÉiɳýÒ É úò±é {ÉÆSÉɪÉiÉÓSªÉÉ +vªéiééæxéé, ÉvɱªÉÉ {ÉÉiɳýÒ É úò±é {ÉÆSÉɪÉiÉÓ ÉvªÉä ËEò ÉÉ, VÉälÉä ÉvɱªÉÉ {ÉÉiɳýÒ É úò±é {ÉÆSÉɪÉiÉÒ xéºéiéò±é + ÉÉ BJÉÉtÉ úévªéésªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, ÊVɱ½þÉ {ÉÉiɳýÒ É úò±é {ÉÆSÉɪÉiÉÓ ÉvªÉä ; (JÉ) ÉvɱªÉÉ {ÉÉiɳýÒ É úò±é {ÉÆSÉɪÉiÉÓSªÉÉ +vªéiééæxéé, ÊVɱ½þÉ {ÉÉiɳýÒ É úò±é {ÉÆSÉɪÉiÉÓ ÉvªÉä ; (MÉ) VÉÉä ÉiÉnùÉ úºéæpé OÉÉ É {ÉÉiɳýÒ ªÉÊiÉÊ úcié +xªé {ÉÉiɳýÒ É úò±é {ÉÚhÉÇ ËEò ÉÉ +ÉÆÊ ÉEò {ÉÆSÉɪÉiÉ IÉäjÉ Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉä±ÉÉ +ɽäþ iªéé ÉiÉnùÉ úºéæpééséä ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É Eò úhéé-ªéé, ±ÉÉäEòºÉ ÉÉ ºÉnùºªÉÉÆxÉÉ +ÉÊhÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ ºÉnùºªÉÉÆxÉÉ + ÉÉ {ÉÆSÉɪÉiÉÓ ÉvªÉä ; (PÉ) úévªéºé ÉÉ ºÉnùºªÉÉÆxÉÉ É Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù ºÉnùºªÉÉÆxÉÉ VÉä ½þÉ iªééæséò,---- (BEò) ÉvɱªÉÉ {ÉÉiɳýÒ É úò±é BJÉÉtÉ {ÉÆSÉɪÉiÉ IÉäjÉÉ ÉvªÉä, ÉiÉnùÉ ú ½þhÉÚxÉ xééånùhéò ZÉɱÉä±ÉÒ +ºÉä±É iéä ½þÉ, ÉvɱªÉÉ {ÉÉiɳýÒ É úò±é {ÉÆSÉɪÉiÉÒ ÉvªÉä, (nùéäxé) ÊVɱ½þÉ {ÉÉiɳýÒ É úò±é {ÉÆSÉɪÉiÉ IÉäjÉÉ ÉvªÉä ÉiÉnùÉ ú ½þhÉÚxÉ xééånùhéò ZÉɱÉä±ÉÒ +ºÉä±É iéä ½þÉ, ÊVɱ½þÉ {ÉÉiɳýÒ É úò±é {ÉÆSÉɪÉiÉÒ ÉvªÉä, ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É näùhªééºéé`öò ié úiéúnù Eò ü ÉEäò±É. (4) {ÉÆSÉɪÉiÉÒSªÉÉ +vªéiéé±éé +ÉÊhÉ {ÉÆSÉɪÉiÉÒSªÉÉ <ié ú ºÉnùºªÉÉÆxÉÉ---- ÉMÉ iéä {ÉÆSÉɪÉiÉ IÉäjÉÉiÉÒ±É ÉÉnäùÊ ÉEò ÉiÉnùÉ úºéæpééiéúxé léä]õ ÊxÉ Éb héöeòòuùé äú ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉä±Éä +ºÉÉäiÉ ÉÉ xéºééäié---{éæsééªéiéòsªéé Éè`öEòÓ ÉvªÉä ÉiÉnùÉxÉ Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É. (5) (Eò) OÉÉ É{ÉÉiɳýÒ É úò±é {ÉÆSÉɪÉiÉÒSÉÉ +vªéié ½þÉ, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý, EòɪÉtÉuùÉ äú ié úiéúnù Eò úò±é + ÉÉ úòiéòxéä ÊxÉ Éb hªééié ªÉä<DZÉ; (JÉ) ÉvɱªÉÉ {ÉÉiɳýÒ É úò±é ËEò ÉÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÉiɳýÒ É úò±é {ÉÆSÉɪÉiÉÒSÉÉ +vªéié, ÊiÉSªÉÉ ÊxÉ ÉÉÇÊSÉiÉ ºÉnùºªÉÉÆuùÉ äú É iªééæsªéé ÉvÉÚxÉ ÊxÉ Éb hªééié ªÉä<DZÉ. 243PÉ. VÉÉMÉÉÆSÉä +É úiéhé.----() ÉiªÉäEò {ÉÆSÉɪÉiÉÒ ÉvªÉä,---- (Eò) +xéöºéúêséié VÉÉiÉÓºÉÉ`öÒ ; +ÉÊhÉ (JÉ) +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓºÉÉ`öÒ, VÉÉMÉÉ úéjéúxé `äö ÉhªÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉEòÉ äú úéjéúxé `äö ɱÉ䱪ÉÉ VÉÉMÉÉÆSªÉÉ ºÉÆJªÉäSÉä iªéé {ÉÆSÉɪÉiÉÒ ÉvªÉä léä]õ ÊxÉ Éb héöeòòuùé äú É úé ɪÉÉSªÉÉ VÉÉMÉÉÆSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉä ÉÒ +ºÉ±Éä±Éä É ÉÉhÉ ½äþ, ÉCªÉ ½þÉä<Ç±É iéälé É ú, iªéé {ÉÆSÉɪÉiÉ IÉäjÉÉ ÉvÉÒ±É +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒSªÉÉ ËEò ÉÉ iªéé {ÉÆSÉɪÉiÉ IÉäjÉÉ ÉvÉÒ±É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒSªÉÉ ±ÉÉäEòºÉÆJªÉäSÉä iªéé IÉäjÉÉ ÉvÉÒ±É BEÚòhÉ ±ÉÉäEòºÉÆJªÉä ÉÒ VÉä É ÉÉhÉ +ºÉä±É iéäsé +ºÉä±É +ÉÊhÉ + ÉÉ VÉÉMÉÉÆSÉä {ÉÆSÉɪÉiÉÒ ÉvÉÒ±É Ê ÉÊ ÉvÉ ÉiÉnùÉ úºéæpééæ ÉvªÉä +ɳýÒ{ÉɳýÒxÉä ÉÉ]õ{É Eò úhªééié ªÉä<DZÉ. (2) JÉÆb () +x ɪÉä úéjéúxé `äö ɱÉ䱪ÉÉ VÉÉMÉÉÆSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉäSªÉÉ BEò-iÉÞiÉÒªÉÉÆ ÉÉ{ÉäIÉÉ Eò ÉÒ xéºéiéò±é B Éfø É VÉÉMÉÉ, +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒSªÉÉ, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒSªÉÉ Éʽþ±ÉÉƺÉÉ`öÒ úéjéúxé `äö ÉhªÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É. (3) ÉiªÉäEò {ÉÆSÉɪÉiÉÒ ÉvªÉä léä]õ ÊxÉ Éb héöeòòuùé äú É úé ɪÉÉSªÉÉ VÉÉMÉÉÆSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉäSªÉÉ BEò-iÉÞiÉÒªÉÉÆ ÉÉ{ÉäIÉÉ Eò ÉÒ xéºéiéò±é B Éfø É VÉÉMÉÉ (+xéöºéúêséié VÉÉiÉÒSªÉÉ É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒSªÉÉ Éʽþ±ÉÉƺÉÉ`öÒ úéjéúxé `äö ɱÉ䱪ÉÉ VÉÉMÉÉ ªÉÉƺɽþ) Éʽþ±ÉÉƺÉÉ`öÒ úéjéúxé `äö ÉhªÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ + ÉÉ VÉÉMÉÉÆSÉä {ÉÆSÉɪÉiÉÒ ÉvÉÒ±É Ê ÉÊ ÉvÉ ÉiÉnùÉ úºéæpééæ ÉvªÉä +ɳýÒ{ÉɳýÒxÉä ÉÉ]õ{É Eò úhªééié ªÉä<DZÉ. (4) OÉÉ É ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉÉiɳýÒ É úò±é {ÉÆSÉɪÉiÉÓ ÉvÉÒ±É +vªéiééæséò {Énäù, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý EòɪÉtÉuùÉ äú ié úiéúnù Eò úò±é + ÉÉ úòiéòxéä +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ, +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ +ÉÊhÉ Éʽþ±ÉÉ ªÉÉÆSªÉɺÉÉ`öÒ úéjéúxé `äö ÉhªÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É :

111 ( ÉÉMÉ xé>ð---{éæsééªéiéò) {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéé ÉvÉÒ±É ÉiªÉäEò {ÉÉiɳýÒ É úò±é {ÉÆSÉɪÉiÉÒ ÉvÉÒ±É +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ +ÉÊhÉ +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ ªÉÉÆSªÉɺÉÉ`öÒ úéjéúxé `äö ɱÉ䱪ÉÉ +vªéiééæsªéé {ÉnùÉÆSªÉÉ ºÉÆJªÉäSÉä. ÉiªÉäEò {ÉÉiɳýÒ É úò±é {ÉÆSÉɪÉiÉÒ ÉvÉÒ±É + ÉÉ {ÉnùÉÆSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉä ÉÒ +ºÉ±Éä±Éä É ÉÉhÉ ½äþ, ÉCªÉ ½þÉä<Ç±É iéälé É ú, úévªéé ÉvÉÒ±É +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒSªÉÉ ËEò ÉÉ +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉÊiÉSªÉÉ ±ÉÉäEòºÉÆJªÉäSÉä úévªéésªéé BEÚòhÉ ±ÉÉäEòºÉÆJªÉä ÉÒ VÉä É ÉÉhÉ +ºÉä±É iªéésé É ÉÉhÉÉB Éfäø +ºÉä±É : {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, ÉiªÉäEò {ÉÉiɳýÒ É úò±é {ÉÆSÉɪÉiÉÓ ÉvÉÒ±É +vªéiééæsªéé {ÉnùÉÆSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉäSªÉÉ BEò-iÉÞiÉÒªÉÉÆ ÉÉ{ÉäIÉÉ Eò ÉÒ xéºéiéò±é B ÉføÒ {Énäù, Éʽþ±ÉÉƺÉÉ`öÒ úéjéúxé `äö ÉhªÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É : {É ÆúiÉÖ iéºéäsé, ªÉÉ JÉÆb Éx ɪÉä úéjéúxé `äö ɱÉ䱪ÉÉ ªÉÉ {ÉnùÉÆSÉä ÉiªÉäEò {ÉÉiɳýÒ É úò±é Ê ÉÊ ÉvÉ {ÉÆSÉɪÉiÉÓ ÉvªÉä +ɳýÒ{ÉɳýÒxÉä ÉÉ]õ{É Eò úhªééié ªÉä<DZÉ. (5) JÉÆb () +ÉÊhÉ (2) +x ɪÉä VÉÉMÉÉÆSÉä +É úiéhé +ÉÊhÉ JÉÆb (4) +x ɪÉä +vªéiééæsªéé {ÉnùÉÆSÉä +É úiéhé ½äþ ( Éʽþ±ÉÉƺÉÉ`öÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ +É úiéhéé ªÉÊiÉÊ úcié), +xéösuäônù 334 ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉ ÉÉ{iÉ ZÉɱªÉÉ É ú Êxɹ É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<DZÉ; (6) ªÉÉ ÉÉMÉÉ ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý, úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɺÉ, xééméê úeòéæsªéé ÉÉMÉÉºÉ ÉMÉÉǺÉÉ`öÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉÆSÉɪÉiÉÒ ÉvªÉä VÉÉMÉÉ úéjéúxé `äö ÉhªÉÉEòÊ úiéé ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉÉiɳýÒ É úò±é {ÉÆSÉɪÉiÉÓ ÉvÉÒ±É +vªéiééæséò {Énäù úéjéúxé `äö ÉhªÉÉEòÊ úiéé EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù Eò úhªééºé ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. 243Ró. {ÉÆSÉɪÉiÉÓSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ <iªéénùò.----() ÉiªÉäEò {ÉÆSÉɪÉiÉ iªéé iªéé Éä³ýÒ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉx ɪÉä iéò iéi{éú ÉÔSÉ Ê ÉºÉÌVÉiÉ ZÉɱÉÒ xéºéä±é ié ú, ÊiÉSªÉÉ {Éʽþ±ªÉÉ Éè`öEòÒEòÊ úiéé ÊxɪÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ {ÉÉSÉ É¹ÉÉÈ{ɪÉÈiÉ +κiÉi ÉÉiÉ úé½þò±é, iªéé{éäiéé +ÊvÉEò Eòɳý xéé½þò. (2) iªéé iªéé Éä³ýÒ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉ ÉvÉÒ±É EòÉähÉiÉÒ½þÒ ºÉÖvÉÉ úhéé, + ÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéäsªéé ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ EòɪÉÇ úié +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉÉiɳýÒ É úò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉÆSÉɪÉiÉÒSÉÉ JÉÆb () ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉ ÉÉ{iÉ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ ÊiÉSÉä Ê ÉºÉVÉÇxÉ Eò úhªééeòê úiéé EòÉ úhéò ÉÚiÉ `ö úhéé ú xéé½þò. (3) BJÉÉnùÒ {ÉÆSÉɪÉiÉ PÉÊ]õiÉ Eò úhªééºéé`öòséò ÊxÉ Éb héúeò,---- {ÉÚhÉÇ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É : (Eò) JÉÆb () ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÉ ÊiÉSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉ ÉÉ{iÉ ½þÉähªÉÉ{ÉÚ ÉÔ ; (JÉ) ÊiÉSÉä Ê ÉºÉVÉÇxÉ ZÉɱªÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉÆSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉ ÉÉ{iÉ ½þÉähªÉÉ{ÉÚ ÉÔ ; {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, VªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒºÉÉ`öÒ Ê ÉºÉÌVÉiÉ {ÉÆSÉɪÉiÉ SÉɱÉÚ úéê½þ±éò +ºÉiÉÒ iééä = ÉÇÊ úié EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉÆ{ÉäIÉÉ Eò ÉÒ +ºÉä±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, + ÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒºÉÉ`öÒ {ÉÆSÉɪÉiÉ PÉÊ]õiÉ Eò úhªééeòê úiéé ªÉÉ JÉÆb Éx ɪÉä EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÊxÉ Éb héúeò PÉähªÉÉSÉÒ +É É ªÉEòiÉÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. (4) BJÉÉtÉ {ÉÆSÉɪÉiÉÒSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉ ÉÉ{iÉ ½þÉähªÉÉ{ÉÚ ÉÔ, ÊiÉSÉä Ê ÉºÉVÉÇxÉ ZÉɱªÉÉ ÉÖ³äý PÉÊ]õiÉ Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ {ÉÆSÉɪÉiÉ ½þÒ, JÉÆb () +x ɪÉä VªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒºÉÉ`öÒ iéò Ê ÉºÉÌVÉiÉ {ÉÆSÉɪÉiÉ, ÊiÉSÉä Ê ÉºÉVÉÇxÉ ZÉɱÉä xéºéiéä ié ú +κiÉi ÉÉiÉ úéê½þ±éò +ºÉiÉÒ, iéä Éfø ÉSÉ = ÉÇÊ úié EòɱÉÉ ÉvÉÒºÉÉ`öÒ +κiÉi ÉÉiÉ úé½þò±é. 243SÉ. ºÉnùºªÉi ÉÉ ÉÉ ÉiÉ +{ÉÉjÉiÉÉ.----() BJÉÉnùÒ ªÉCiÉÒ BJÉÉtÉ {ÉÆSÉɪÉiÉÒSÉÒ ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ ÊxÉ Éb ±ÉÒ VÉÉhªÉÉºÉ ËEò ÉÉ ºÉnùºªÉ +ºÉhªÉÉºÉ {ÉÖføÒ±É ÉÉ ÉiÉÒiÉ +{ÉÉjÉ +ºÉä±É,---- (Eò) ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòéæsªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, iªéé iªéé Éä³ýÒ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä ÊiɱÉÉ + ÉÉ ÉEòÉ äú +{ÉÉjÉ `ö úê ÉhªÉÉiÉ +ɱÉä±Éä +ºÉä±É ié ú : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒºÉ, ÊiÉxÉä ɪÉÉSÉÒ BEò ÉÒºÉ É¹Éæ {ÉÚhÉÇ Eäò±Éä±ÉÒ +ºÉ±ªÉɺÉ, iéò {ÉÆSÉ ÉÒºÉ É¹ÉÉÈ{ÉäIÉÉ Eò ÉÒ ÉªÉÉSÉÒ +ɽäþ ªÉÉ EòÉ úhééºié É +{ÉÉjÉ `ö úê ÉhªÉÉiÉ ªÉähÉÉ ú xéé½þò ; (JÉ) úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä ÊiɱÉÉ + ÉÉ ÉEòÉ äú +{ÉÉjÉ `ö úê ÉhªÉÉiÉ +ɱÉä±Éä +ºÉä±É ié ú, (2) {ÉÆSÉɪÉiÉÒSÉÉ BJÉÉnùÉ ºÉnùºªÉ, JÉÆb () ÉvªÉä xé ÉÚnù Eäò±É䱪ÉÉ +{ÉÉjÉiÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ +{ÉÉjÉiÉäºÉ +véòxé ZÉɱÉÉ +ɽäþ ËEò ÉÉ EòºÉä ªÉÉ ÉÉ ÉiÉ EòÉähÉiÉɽþÒ É xé ÊxÉ ÉÉÇhÉ ZÉɱªÉɺÉ, iééä É xé, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý, EòɪÉtÉuùÉ äú ié úiéúnù Eò úò±é + ÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉEòbä É + ÉÉ úòiéòxéä ÊxÉhÉǪÉÉlÉÇ ºÉÉä{ÉÊ ÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. 87

112 243Uô. {ÉÆSÉɪÉiÉÓSÉä +ÊvÉEòÉ ú, ÉÉÊvÉEòÉ ú +ÉÊhÉ VÉ ÉÉ ÉnùÉ-ªÉÉ. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý, EòɪÉtÉuùÉ äú, {ÉÆSÉɪÉiÉÓxÉÉ º É úévªé ºÉƺlÉÉ ½þhÉÚxÉ EòÉ Éä {ÉÉ ú {ÉÉb héä ÉCªÉ ½þÉ Éä, ªÉÉ où¹]õòxéä iªééæxéé +É É ªÉEò +ºÉiÉÒ±É +ºÉä +ÊvÉEòÉ ú É ÉÉÊvÉEòÉ ú näù>ð ÉEäò±É +ÉÊhÉ,---- (Eò) +ÉÌlÉEò Ê ÉEòÉºÉ É ºÉÉ ÉÉÊVÉEò xªééªé ªÉÉƺÉÉ`öÒ ªÉÉäVÉxÉÉ iéªéé ú Eò úhªéésªéé ; (JÉ) +Eò úé ªÉÉ +xéöºéúséò ÉvªÉä ºÉÚSÉÒ Érù Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É ªÉÉäVÉxÉÉƺÉʽþiÉ iªééæsªééeòbä ºÉÉä{ÉÊ ÉhªÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É + ÉÉ, +ÉÌlÉEò Ê ÉEòÉºÉ É ºÉÉ ÉÉÊVÉEò xªééªéê ɹɪÉEò ªÉÉäVÉxÉÉÆSÉÒ +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒ Eò úhªéésªéé, ÉÉ ÉiÉÒiÉ ªÉÉ EòɪÉtÉ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É + ÉÉ ÉiÉÕxÉÉ +véòxé úé½úþxé, ªÉÉäMªÉ iªéé {ÉÉiɳýÒ É úò±é {ÉÆSÉɪÉiÉÓxÉÉ +ÊvÉEòÉ ú É VÉ ÉÉ ÉnùÉ-ªÉÉ ºÉÉä{ÉÊ ÉhªÉÉSªÉÉ ié úiéönùóséé + ÉÉ EòɪÉtÉ ÉvªÉä +ÆiÉ ÉÉÇ É Eò ü ÉEäò±É. 243VÉ. {ÉÆSÉɪÉiÉÓSÉÉ Eò ú ±ÉÉnùhªÉÉSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú +ÉÊhÉ {ÉÆSÉɪÉiÉÓSÉä ÊxÉvÉÒ.---- úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³, EòɪÉtÉuùÉ äú, iªéé EòɪÉtÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉä<DZÉ,---- (Eò) + ÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒxÉÖºÉÉ ú +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉªÉÉÇnùÉÆxÉÉ +véòxé úé½úþxé +ºÉä Eò ú, ÉÖ±Eò, {ÉlÉEò ú +ÉÊhÉ òò +ÉEòÉ úhªééºéú, ɺÉÚ±É Eò úhªééºé +ÉÊhÉ Ê ÉÊxɪÉÉäÊVÉiÉ Eò úhªééºé {ÉÆSÉɪÉiÉÒ±ÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ ú näù>ð ÉEäò±É ; (JÉ) + ÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉƺÉÉ`öÒ +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉiÉÕxÉÉ +ÉÊhÉ ÉªÉÉÇnùÉÆxÉÉ +véòxé úé½úþxé, úévªé ÉɺÉxÉÉxÉä +ÉEòÉ ú±éä±éé É ÉºÉÚ±É Eäò±Éä±ÉÉ +ºÉÉ Eò ú, ÉÖ±Eò, {ÉlÉEò ú +ÉÊhÉ òò {ÉÆSÉɪÉiÉÒEòbä xéä ÉÚxÉ näù>ð ÉEäò±É ; (MÉ) +ºÉä ºÉ½þɪÉEò +xéönùéxé úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ {ÉÆSÉɪÉiÉÓxÉÉ näùhªééséò ié úiéúnù Eò ü ÉEäò±É ; +ÉÊhÉ (PÉ) +ºÉÉ ÊxÉvÉÒ, +xéögò Éä {ÉÆSÉɪÉiÉÓuùÉ äú ËEò ÉÉ {ÉÆSÉɪÉiÉÓSªÉÉ ÉiÉÒxÉä º ÉÒEòÉ ú±éä±éé ºÉ ÉÇ {ÉèºÉÉ VÉ ÉÉJÉÉiÉÒ ]õéeòhªééºéé`öò +ÉÊhÉ iéºéäsé iªééiéúxé iééä EòÉfÚøxÉ PÉähªÉɺÉÉ`öÒ ºlÉÉ{ÉxÉ Eò úhªééséò ié úiéúnù Eò ü ÉEäò±É. 243ZÉ. +ÉÌlÉEò κlÉiÉÒSÉä {ÉÖxÉÌ É±ÉÉäEòxÉ Eò úhªééºéé`öò Ê ÉkÉ +ɪÉÉäMÉ PÉÊ]õiÉ Eò úhéä.----() úévªééséé úévªé{éé±é, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (jªéé½þké úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 992 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉɺÉÚxÉ, ÉCªÉ ½þÉä<Ç±É ÊiÉiÉCªÉÉ ±É ÉEò,ú BEò ɹÉÉÇSªÉÉ +ÉiÉ +ÉÊhÉ iªééxéæié ú ÉiªÉäEò {ÉÉSÉ Éä ɹÉÇ ºÉÆ{ÉiÉÉSÉ, {ÉÆSÉɪÉiÉÓSªÉÉ +ÉÌlÉEò κlÉiÉÒSÉä {ÉÖxÉÌ É±ÉÉäEòxÉ Eò úhªééºéé`öò BEò Ê ÉkÉ +ɪÉÉäMÉ PÉÊ]õiÉ Eò úò±é +ÉÊhÉ iééä {ÉÖføÒ±É ÉÉ ÉÓSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ úévªé{éé±ééeòbä Ê É òé ú ÉÒ Eò úò±é :---- (Eò) (BEò) ªÉÉ ÉÉMÉÉ+x ɪÉä úévªé +ÉÊhÉ {ÉÆSÉɪÉiÉÓ ÉvªÉä VªÉÉÆSÉÒ Ê É ÉÉMÉhÉÒ Eò úiéé ªÉä<Ç±É +ºÉä, úévªééeòbú xé +ÉEòÉ úhªéévééäméä +ºÉ±Éä±Éä Eò ú, ÉÖ±Eò, {ÉlÉEò ú +ÉÊhÉ òò ªÉÉÆ{ÉɺÉÚxÉ Ê É³ýhÉÉ-ªÉÉ ÊxÉ É³ý =i{ézééséä úévªé +ÉÊhÉ {ÉÆSÉɪÉiÉÓ ÉvªÉä Ê ÉiÉ úhé +ÉÊhÉ + ÉÉ =i{ézéésªéé iªééæsªéé iªééæsªéé ʽþ ªÉÉSÉä ºÉ ÉÇ {ÉÉiɲªÉÉÆ É úò±é {ÉÆSÉɪÉiÉÓ ÉvªÉä ÉÉ]õ{É ; (nùéäxé) {ÉÆSÉɪÉiÉÒEòbä xéä ÉÚxÉ näùhªééié ªÉäiÉÒ±É ËEò ÉÉ {ÉÆSÉɪÉiÉÒEòbÚ xé Ê ÉÊxɪÉÉäÊVÉiÉ Eäò±Éä VÉÉiÉÒ±É +ºÉä Eò ú, ÉÖ±Eò +ÉÊhÉ òò ªÉÉÆSÉä ÊxÉvÉÉÇ úhé ; (iéòxé) úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ {ÉÆSÉɪÉiÉÓxÉÉ té ɪÉÉSÉä ºÉ½þɪÉEò +xéönùéxé, ªÉÉÆSÉä ÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhéé úò iék Éä ; ( ÉÉMÉ xé>ð {ÉÆSÉɪÉiÉÒ) (JÉ) {ÉÆSÉɪÉiÉÓSÉÒ +ÉÌlÉEò κlÉiÉÒ ºÉÖvÉÉ úhªééºéé`öò +É É ªÉEò +ºÉ±É䱪ÉÉ ={ÉɪɪÉÉäVÉxÉÉ ; (MÉ) {ÉÆSÉɪÉiÉÒSÉÒ +ÉÌlÉEò κlÉiÉÒ É³ýEò]õ úé½þé ÉÒ ½þhÉÚxÉ, úévªé{éé±ééxéä Ê ÉkÉ +ɪÉÉäMÉÉEòbä ÊxÉnæùÊ É±Éä±ÉÒ +xªé EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ É. (2) úévªééséä Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý, EòɪÉtÉuùÉ äú, +ɪÉÉäMÉÉSÉÒ úséxéé, iªééséä ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉ Eò úhªééºéé`öò VªÉÉ +É É ªÉEò +ºÉiÉÒ±É + ÉÉ {ÉÉjÉiÉÉ +ÉÊhÉ VªÉÉ úòiéòxéä iªééséò ÊxÉ Éb Eò úhªééié ªÉä<Ç±É iéò úòié, ªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ié úiéúnù Eò ü ÉEäò±É. 88 BSÉ

113 (3) +ɪÉÉäMÉ, iªééséò EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úò±é +ÉÊhÉ iªééséò EòɪÉÇ {ÉÉ ú {ÉÉb hªééºéé`öò iªéé±éé úévªééséä Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý EòɪÉtÉxÉä ÉnùÉxÉ Eò úò±é +ºÉä +ÊvÉEòÉ ú +ºÉiÉÒ±É. (4) úévªé{éé±é, +ɪÉÉäMÉÉxÉä ªÉÉ +xéösuäônùé+x ɪÉä Eäò±Éä±ÉÒ ÉiªÉäEò Ê É òé úºé +ÉÊhÉ iªéé É ú Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉÇ ÉɽþÓºÉÆ ÉÆvÉÒSÉä BEò º{ɹ]õÒEò úhééi ÉEò YÉÉ{ÉxÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉ{ÉÖfäø ÉÉÆb hªééséò ªÉ ɺlÉÉ Eò úò±é. 243\É. {ÉÆSÉɪÉiÉÓSªÉÉ ±ÉäJªÉÉÆSÉÒ ±ÉäJÉÉ{É úòiéé. úévªééséä Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý, {ÉÆSÉɪÉiÉÓEòbÚ xé ±ÉäJÉä `äö ɱÉä VÉÉhªÉÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ +ÉÊhÉ + ÉÉ ±ÉäJªÉÉÆSªÉÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéäsªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ EòɪÉtÉuùÉ äú ié úiéúnù Eò úò±é. 243]õ. {ÉÆSÉɪÉiÉÓSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòé. () {ÉÆSÉɪÉiÉÓSªÉÉ ºÉ ÉÇ ÊxÉ Éb héöeòéæºéé`öò ÉiÉnùÉ ú ªÉÉtÉ iéªéé ú Eò úhªéésªéé, +ÉÊhÉ ÊxÉ Éb héöeòé PÉähªÉÉSªÉÉ EòÉ ÉÉSÉä +véòiéhé, ºÉÆSÉɱÉxÉ +ÉÊhÉ ÊxɪÉÆjÉhÉ, úévªé{éé±ééæeòbú xé ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±ªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ úévªé ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÖCiÉÉSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ºÉhÉÉ-ªÉÉ úévªé ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÉäMÉÉEòbä ÊxÉʽþiÉ +ºÉä±É. (2) úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉEòbÚ xé Eäò±ªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, úévªé ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÖCiÉÉSªÉÉ {ÉnùÉSªÉÉ ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ +ÉÊhÉ {ÉnùÉ ÉvÉÒ, úévªé{éé±é ÊxÉªÉ ÉÉuùÉ äú ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úò±é, iªéé É ÉÉhÉä +ºÉä±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉɱÉÉ iªéésªéé {ÉnùÉ É üxé VªÉÉ úòiéòxéä É VªÉÉ EòÉ úhéé É üxé núù ú Eäò±Éä VÉÉiÉä iªéé ªÉÊiÉÊ úcié +xªé úòiéòxéä É +xªé EòÉ úhéé É üxé úévªé ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÖCiÉɱÉÉ nùú ú Eäò±Éä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò, +ÉÊhÉ úévªé ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÖCiÉÉSªÉÉ ºÉä ÉÉ ÉiÉÕ ÉvªÉä iªéésªéé ÊxɪÉÖCiÉÒxÉÆiÉ ú, iªéé±éé +ʽþiÉEòÉ úeò ½þÉäiÉÒ±É + ÉÉ ÉEòÉ äú Énù±É Eäò±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (3) JÉÆb () uùé äú úévªé ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÉäMÉÉEòbä ºÉÉä{ÉÊ ÉhªÉÉiÉ +ɱÉä±ÉÒ EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb hªééºéé`öò +É É ªÉEò +ºÉä±É +ºÉÉ Eò ÉÇSÉÉ úò ÉMÉÇ ={É±É vé Eò üxé té ÉÉ, + ÉÒ Ê ÉxÉÆiÉÒ úévªé ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÉäMÉÉxÉä Eäò±ªÉɺÉ, úévªééséé úévªé{éé±é, úévªé ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÉäMÉÉºÉ +ºÉÉ Eò ÉÇSÉÉ úò ÉMÉÇ ={É±É vé Eò üxé näù<ç±é. (4) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, úévªééséä Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý, EòɪÉtÉuùÉ äú, {ÉÆSÉɪÉiÉÓSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòéæ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ ËEò ÉÉ ÊxÉMÉÊb ié +ºÉhÉÉ-ªÉÉ ºÉ ÉÇ ÉÉ ÉÓºÉÉ`öÒ ié úiéúnù Eò úò±é. 243`ö. ºÉÆPÉ úévªéiéäjééæxéé ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉä.----ªÉÉ ÉÉMÉÉSªÉÉ ié úiéönùò, ºÉÆPÉ úévªéiéäjééæxéé ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ, BJÉÉtÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjéé±éé iªéé ±ÉÉMÉÚ Eò úiééxéé, úévªéésªéé úévªé{éé±ééæséä ÊxÉnæù É ½äþ, VÉhÉÚ EòɽþÒ +xéösuäônù 239 +x ɪÉä ÊxɪÉÖCiÉ Eò úhªééié +ɱÉ䱪ÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjéésªéé É ÉɺÉEòÉSÉä ÊxÉnæù É +ºÉ±ªÉÉ É ÉÉhÉä +ÉÊhÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉä ËEò ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉä ÊxÉnæù É ½äþ, VÉhÉÚ EòɽþÒ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É iªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉä ÊxÉnæù É +ºÉ±ªÉÉ É ÉÉhÉä, iªéé ié úiéönùò É ÉÉ ÉÒ ½þÉäiÉÒ±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, úé¹]åõ{éiéò, VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú, +ºÉÉ ÊxÉnäù É näù>ð ÉEäò±É EòÒ, ªÉÉ ÉÉMÉÉSªÉÉ ié úiéönùò, iªéé +ÊvɺÉÚSÉxÉäiÉ iééä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é + ÉÉ +{É ÉÉnùÉÆxÉÉ +ÉÊhÉ äò ú Énù±ÉÉÆxÉÉ +véòxé úé½úþxé EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÆPÉ úévªéiéäjéé±éé ËEò ÉÉ iªéésªéé ÉÉMÉɱÉÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÒ±É. 243b. Ê É ÉÊIÉiÉ IÉäjÉÉÆxÉÉ ½þÉ ÉÉMÉ ±ÉÉMÉÚ xéºéhéä.----() ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉÒ±É EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ É, +xéösuäônù 244 SªÉÉ JÉÆb () ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ +xéöºéúêséié IÉäjÉÉÆxÉÉ, +ÉÊhÉ JÉÆb (2) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ VÉxÉVÉÉÊiÉ-IÉäjÉÉÆxÉÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. (2) ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉÒ±É EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ É,---- (Eò) xééméé±éäb, ÉäPÉÉ±ÉªÉ +ÉÊhÉ Ê ÉZÉÉä ú É ½þÒ úévªéä ; (JÉ) iªéé iªéé Éä³ýÒ +κiÉi ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉx ɪÉä VªÉɺÉÉ`öÒ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énùé +κiÉi ÉÉiÉ +ɽäþiÉ + ÉÒ ÉÊhÉ{ÉÚ ú úévªééiéò±é {ɽþÉb Ò IÉäjÉä, ªÉÉÆºÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. ( ÉÉMÉ xé>ð {ÉÆSÉɪÉiÉÒ) 89 BSÉ

114 (3) ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉÒ±É,----- (Eò) ÊVɱ½þÉ ºiÉ úé É úò±é {ÉÆSÉɪÉiÉÓ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ É, iªéé iªéé Éä³ýÒ +κiÉi ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉx ɪÉä VªÉɺÉÉ`öÒ nùéìvéë±émé MÉÉä újéé {ɽþÉb Ò {ÉÊ ú¹énù +κiÉi ÉÉiÉ +ɽäþ + ÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É úévªééiéò±é nùéìvéë±émé ÊVɱÁÉSªÉÉ {ɽþÉb Ò IÉäjÉÉÆxÉÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò ; (JÉ) EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, VªÉÉ ÉÖ³äý + ÉÉ EòɪÉtÉx ɪÉä PÉÊ]õiÉ Eäò±É䱪ÉÉ nùéìvéë±émé MÉÉä újéé {ɽþÉb Ò {ÉÊ ú¹énäùséò EòɪÉæ É +ÊvÉEòÉ ú ªÉÉÆxÉÉ ÉÉvÉÉ {ÉÉä½þÉäSÉä±É, + ÉÉ ÉEòÉ äú ±ÉÉ ÉhªÉÉiÉ ªÉähÉÉ ú xéé½þò. [(3Eò) +xéösuäônù 243PÉ ÉvÉÒ±É +xéöºéúêséié VÉÉiÉÓºÉÉ`öÒ VÉÉMÉÉ úéjéúxé `äö ÉhªÉɺÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ É, + ühéésé±é Énäù É ªÉÉ úévªéé±éé ±ÉÉMÉÚ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò.] (4) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉ ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò,----- (Eò) JÉÆb (2) SªÉÉ ={ÉJÉÆb (Eò) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɺÉ, VÉ ú iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäxÉä iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ É½Öþ ÉiÉÉxÉä +ÉÊhÉ iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉ ={ÉκlÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ É ÉiÉnùÉxÉ Eò úhéé-ªéé ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ nùéäxé-iéþiéòªééæ ÉÉ{ÉäIÉÉ Eò ÉÒ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò B Éfø É É½Öþ ÉiÉÉxÉä, ié ÉÉ +É ÉªÉÉSÉÉ `ö úé É ÉÆVÉÚ ú Eäò±ÉÉ ié ú, JÉÆb () ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ IÉäjÉÉÆJÉä úòvé, EòÉähÉiÉä½þÒ +ºÉ±ªÉɺÉ, iªéé úévªéé ÉvªÉä ªÉÉ ÉÉMÉÉSÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú Ê ÉºiÉÉ ú Eò úiéé ªÉä<Ç±É ; (JÉ) ºÉƺÉnäù±ÉÉ, EòɪÉtÉuùÉ ä, + ÉÉ EòɪÉtÉ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É +ºÉä +{É ÉÉnù É äò ú Énù±É ªÉÉÆxÉÉ +véòxé úé½úþxé, JÉÆb () ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ +xéöºéúêséié IÉäjÉÉ ÉvªÉä É VÉxÉVÉÉÊiÉ IÉäjÉÉ ÉvªÉä ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉÒ±É ié úiéönùóséé Ê ÉºiÉÉ ú Eò úiéé ªÉä<DZÉ, +ÉÊhÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +ºÉÉ EòɪÉnùÉ, +xéösuäônù 368 SªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉƺÉÉ`öÒ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxÉhªÉÉiÉ ªÉähÉÉ ú xéé½þò. 243fø. Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉnäù É {ÉÆSÉɪÉiÉÒ +κiÉk ÉÉiÉ úé½þhéä. ªÉÉ ÉÉMÉÉ ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (jªéé½þké úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 992, ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ BJÉÉtÉ úévªéé ÉvªÉä {ÉÆSÉɪÉiÉÒÆ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉiÉÒ±É, ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉÒ±É ié úiéönùó ÉÒ Ê ÉºÉÆMÉiÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù, ºÉIÉ É Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉEòbÚ xé ËEò ÉÉ <ié ú ºÉIÉ É ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉEòbÚ xé ºÉÖvÉÉÊ úié ËEò ÉÉ ÊxÉ úêºéié Eäò±ÉÒ VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ ËEò ÉÉ + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ BEò ɹÉæ {ÉÚhÉÇ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, ªÉÉÆ{ÉèEòÒ VÉä +MÉÉänù úséä +ºÉä±É iéälé É ú, +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä SÉɱÉÚ úé½þò±é : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ +κiÉk ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ºÉ ÉÇ {ÉÆSÉɪÉiÉÒ, iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäxÉä ËEò ÉÉ, iªéé úévªééséò Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù +ºÉ±ªÉɺÉ, iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉEòbÚ xé ié ÉÉ +É ÉªÉÉSÉÉ `ö úé É ÉÆVÉÚ ú Eò üxé iªééuùé äú iéi{éú ÉÔ Ê ÉºÉÌVÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ xéºé±ªééºé, iªééæséé EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉ ÉÉ{iÉ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ +κiÉi ÉÉiÉ úé½þiéò±é. 243hÉ. ( ÉÉMÉ xé>ð {ÉÆSÉɪÉiÉÒ) ÊxÉ Éb héöeòòºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÉÉ ÉÓ ÉvªÉä xªééªéé±éªééæxéò ½þºiÉIÉä{É Eò úhªééºé úéävé. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉ ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò,----- (Eò) +xéösuäônù 243]õ +x ɪÉä Eäò±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ Eäò±ªÉÉSÉä +Ê É ÉäiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ, ÉiÉnùÉ úºéæpééséä {ÉÊ úºéò ÉxÉ Eò úhéä ËEò ÉÉ + ÉÉ ÉiÉnùÉ úºéæpéé ÉvªÉä VÉÉMÉÉÆSÉä ÉÉ]õ{É Eò úhéä ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSÉÒ Ê ÉÊvÉOÉÉÁiÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééié É xééº{énù Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò ; (JÉ) EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉÆSÉɪÉiÉÒSÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÊxÉ Éb héúeò úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iénâùx ɪÉä, ié úiéúnù Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉEòbä +ÉÊhÉ ié ÉÉ úòiéòxéä, ÊxÉ Éb héúeò Ê ÉxÉÆiÉÒ+VÉÇ ºÉÉnù ú Eäò±ªÉÉJÉä úòvé +xªé úòiéòxéä É xééº{énù Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò.] 90 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (jªéébå ÉÒ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2000 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ½þÉ JÉÆb ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úhªééié +ɱÉÉ (8 ºÉ{]åõ É ú 2000 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

115 [ ÉÉMÉ xé>ð Eò xémé ú{ééê±éeòé 9 243iÉ. ªÉÉJªÉÉ. ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉ, ºÉÆnù ÉÉÇxÉÖºÉÉ ú +xªéléé +É É ªÉEò xéºéä±é ié ú,----- (Eò) ºÉÊ ÉiÉÒ ªÉÉSÉÉ +léç, +xéösuäônù 243vÉ +x ɪÉä PÉÊ]õiÉ Eäò±Éä±ÉÒ ºÉÊ ÉiÉÒ, +ºÉÉ +ɽäþ ; (JÉ) ÊVɱ½þÉ ªÉÉSÉÉ +léç, BJÉÉtÉ úévªééiéò±é ÊVɱ½þÉ, +ºÉÉ +ɽäþ ; (MÉ) ɽþÉxÉMÉ ú IÉäjÉ ªÉÉSÉÉ +léç, ªÉÉ ÉÉMÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉɺÉÉ`öÒ É½þÉxÉMÉ ú IÉäjÉ ½þhÉÚxÉ VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú úévªé{éé±ééxéä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±Éä nù½þé ±ÉÉJÉ ËEò ÉÉ iªéé½úþxé +ÊvÉEò ±ÉÉäEòºÉÆJªÉÉ +ºÉ±Éä±Éä, BEò ËEò ÉÉ +ÊvÉEò ÊVɱ½äþ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±Éä±Éä +ÉÊhÉ nùéäxé ËEò ÉÉ +ÊvÉEò xémé ú{ééê±éeòé ËEò ÉÉ {ÉÆSÉɪÉiÉÒ ËEò ÉÉ <ié ú ±ÉMÉiÉSÉä IÉäjÉ Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉä±Éä IÉäjÉ, +ºÉÉ +ɽäþ ; (PÉ) xémé ú{ééê±éeòé IÉäjÉ ªÉÉSÉÉ +léç, úévªé{éé±ééxéä +ÊvɺÉÚÊSÉiÉ Eäò±Éä +ºÉä±É +ºÉä xémé ú{ééê±éeäòséä ÉÉnäùÊ ÉEò IÉäjÉ, +ºÉÉ +ɽäþ ; (Ró) xémé ú{ééê±éeòé ªÉÉSÉÉ +léç, +xéösuäônù 243lÉ +x ɪÉä PÉÊ]õiÉ Eäò±Éä±ÉÒ º É úévªé ºÉƺlÉÉ, +ºÉÉ +ɽäþ ; (SÉ) {ÉÆSÉɪÉiÉ ªÉÉSÉÉ +léç, +xéösuäônù 243JÉ +x ɪÉä PÉÊ]õiÉ Eäò±Éä±ÉÒ {ÉÆSÉɪÉiÉ +ºÉÉ +ɽäþ ; (Uô) ±ÉÉäEòºÉÆJªÉÉ ªÉÉSÉÉ +léç, ÊVÉSÉÒ ºÉÆ Érù +ÉEòbä ÉÉ úò ÉʺÉrù Eò úhªééié +ɱÉÒ +ºÉä±É + ÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔSªÉÉ VÉxÉMÉhÉxÉäuùÉ äú ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ ±ÉÉäEòºÉÆJªÉÉ, +ºÉÉ +ɽäþ. 243lÉ. xémé ú{ééê±éeòé PÉÊ]õiÉ Eò úhéä. () ªÉÉ ÉÉMÉÉSªÉÉ ié úiéönùòxéöºéé ú, ÉiªÉäEò úévªéé ÉvªÉä,----- (Eò) ºÉÆGò ÉhÉ ÉÒ±É IÉäjÉɺÉÉ`öÒ ½þhÉVÉäSÉ, OÉÉ ÉÒhÉ IÉäjÉÉ ÉvÉÚxÉ xéémé úò IÉäjÉÉ ÉvªÉä ºÉÆGò ÉhÉ ½þÉäiÉ +ºÉä±É + ÉÉ IÉäjÉɺÉÉ`öÒ BEò xémé ú {ÉÆSÉɪÉiÉ ( ÉMÉ ÊiɱÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ xéé ÉÉxÉä ºÉÆ ÉÉävÉhªÉÉiÉ ªÉä ÉÉä); (JÉ) lééäb É ±É½þÉxÉ xéémé úò IÉäjÉɺÉÉ`öÒ BJÉÉnùÒ xémé {ÉÊ ú¹énù ; +ÉÊhÉ (MÉ) +ÊvÉEò ÉÉä`ö É xéémé úò IÉäjÉɺÉÉ`öÒ BJÉÉnùÒ É½þÉxÉMÉ ú{ééê±éeòé, PÉÊ]õiÉ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, IÉäjÉÉSÉÉ +ÉEòÉ ú +ÉÊhÉ iªéé IÉäjÉÉiÉÒ±É +ÉètÉäÊMÉEò +ɺlÉÉ{ÉxÉÉÆEòbÚ xé {ÉÖ úê ÉhªÉÉiÉ ªÉähÉÉ-ªÉÉ ËEò ÉÉ {ÉÖ úê ÉhªÉÉSÉä ɺiÉÉÊ ÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ xémé ú{ééê±éeòé ºÉä ÉÉ +ÉÊhÉ úévªé{éé±éé±éé ªÉÉäMªÉ ÉÉ]õiÉÒ±É +ºÉä <ié ú PÉ]õEò Ê ÉSÉÉ úéié PÉä>ðxÉ, úévªé{éé±é VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú VÉä IÉäjÉ +ÉètÉäÊMÉEò ɺÉɽþiÉ ½þhÉÚxÉ PÉÉäʹÉiÉ Eò úò±é + ÉÉ xéémé úò IÉäjÉÉiÉ ËEò ÉÉ iªéésªéé ÉÉMÉÉiÉ ªÉÉ JÉÆb Éx ɪÉä xémé ú{ééê±éeòé PÉÊ]õiÉ Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò. (2) ªÉÉ +xéösuäônùé ÉvÉÒ±É ºÉÆGò ÉhÉ ÉÒ±É IÉäjÉ, lééäbä ±É½þÉxÉ xéémé úò IÉäjÉ ËEò ÉÉ +ÊvÉEò ÉÉä`äö xéémé úò IÉäjÉ ªÉÉSÉÉ +léç, iªéé IÉä äjééséò ±ÉÉäEòºÉÆJªÉÉ, iéäléò±é ±ÉÉäEòºÉÆJªÉäSÉÒ PÉxÉiÉÉ, ºlÉÉÊxÉEò É ÉɺÉxÉɺÉÉ`öÒ ÊxÉ ÉÉÇhÉ ½þÉähÉÉ úé ɽþºÉÚ±É, EÞò¹ÉÒiÉ ú EòɪÉÇGò ÉÉÆ ÉvÉÒ±É úéävéméé úéséò ]õceäò ÉÉ úò É +ÉÌlÉEò ɽþk ÉÉSÉä ËEò ÉÉ úévªé{éé±éé±éé ªÉÉäMªÉ ÉÉ]õiÉÒ±É +ºÉä <ié ú PÉ]õEò Ê ÉSÉÉ úéié PÉä>ðxÉ, úévªé{éé±é ªÉÉ ÉÉMÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉƺÉÉ`öÒ VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é +ºÉä IÉäjÉ, +ºÉÉ ½þÉäiÉÉä.; 243nù. xémé ú{ééê±éeòéæséò úséxéé. () JÉÆb (2) ÉvªÉä ié úiéúnù Eò úhªééié +ɱÉÒ +ºÉä±É iéò JÉä úòvéeò üxé, xémé ú{ééê±éeäòiéò±é ºÉ ÉÇ VÉÉMÉÉ, xémé ú{ééê±éeòé IÉäjÉÉiÉÒ±É ÉÉnäùÊ ÉEò ÉiÉnùÉ úºéæpééæ ÉvÉÚxÉ léä]õ ÊxÉ Éb héöeòòuùé äú ÊxÉ Éb ±É䱪ÉÉ ªÉCiÉÓuùÉ äú É úhªééié ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ ªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉɺÉÉ`öÒ ÉiªÉäEò xémé ú{ééê±éeòé IÉäjÉÉSÉÒ, É ÉÉMÉ ½þhÉÚxÉ +Éä³ýJɱªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ ÉÉnäùÊ ÉEò ÉiÉnùÉ úºéæpééæ ÉvªÉä Ê É ÉÉMÉhÉÒ Eò úhªééié ªÉä<DZÉ. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉè-ªÉɽþkÉ úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 992 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ½þÉ ÉÉMÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úhªééié +ɱÉÉ (ÊnùxÉÉÆEò VÉÚxÉ 993 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

116 (2) úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý, EòɪÉtÉuùÉ äú (Eò) (BEò) xémé ú{ééê±éeòé É ÉɺÉxÉÉ ÉvªÉä Ê É Éä¹É YÉÉxÉ ËEò ÉÉ +xéö É É +ºÉhÉÉ-ªÉÉ ªÉCiÉÓxÉÉ ; (nùéäxé) {ÉÚhÉÇ ËEò ÉÉ +ÉÆÊ ÉEò xémé ú{ééê±éeòé IÉäjÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉiÉnùÉ úºéæpééséä ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É Eò úhéé-ªéé ±ÉÉäEòºÉ ÉÉ ºÉnùºªÉÉÆxÉÉ +ÉÊhÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆxÉÉ ; (iéòxé) xémé ú{ééê±éeòé IÉäjÉÉ ÉvªÉä ÉiÉnùÉ ú ½þhÉÚxÉ xééånùhéò ZÉɱÉ䱪ÉÉ úévªéºé ÉÉ ºÉnùºªÉÉÆxÉÉ +ÉÊhÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù ºÉnùºªÉÉÆxÉÉþ ; (SÉÉ ú) +xéösuäônù 243vÉ SªÉÉ JÉÆb (5) +x ɪÉä PÉÊ]õiÉ Eò úhªééié +ɱÉ䱪ÉÉ ºÉÊ ÉiªÉÉÆSªÉÉ +vªéiééæxéé, xémé ú{ééê±éeäò ÉvªÉä ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É näùhªééºéé`öò ié úiéúnù Eò ü ÉEäò±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, {ÉÊ úsuäônù (BEò) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ ªÉCiÉÓxÉÉ, xémé ú{ééê±éeäòsªéé Éè`öEòÒ ÉvªÉä ÉiÉnùÉxÉ Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ºÉhÉÉ ú xéé½þò ; (JÉ) xémé ú{ééê±éeäòsªéé +vªéiééséò ÊxÉ Éb Eò úhªéésªéé úòiéòºéé`öò ié úiéúnù Eò ü ÉEäò±É. 243vÉ. É ÉÉMÉ ºÉÊ ÉiªÉÉ PÉÊ]õiÉ Eò úhéä É iªééæséò úséxéé, <iªéénùò. () iéòxé ±ÉÉJÉ ËEò ÉÉ iªéé{éäiéé +ÊvÉEò ±ÉÉäEòºÉÆJªÉÉ +ºÉhÉÉ-ªÉÉ xémé ú{ééê±éeòéæsªéé ÉÉnäùÊ ÉEò IÉäjÉÉ ÉvªÉä, BEòÉ ËEò ÉÉ +ÊvÉEò É ÉÉMÉÉÆSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ºÉ±É䱪ÉÉ É ÉÉMÉ ºÉÊ ÉiªÉÉ PÉÊ]õiÉ Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É. (2) úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý, EòɪÉtÉuùÉ äú, (Eò) É ÉÉMÉ ºÉÊ ÉiªÉÉÆSÉÒ úséxéé É iªééæséä ÉÉnäùÊ ÉEò IÉäjÉù ; (JÉ) É ÉÉMÉ ºÉÊ ÉiÉÒ ÉvÉÒ±É VÉÉMÉÉ VªÉÉ úòiéòxéä É úé ɪÉÉSªÉÉ iéò úòié, ªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ié úiéúnù Eò ü ÉEäò±É. (3) É ÉÉMÉ ºÉÊ ÉiÉÒSªÉÉ ÉÉnäùÊ ÉEò IÉäjÉÉ ÉvÉÒ±É É ÉÉMÉÉSÉä ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É Eò úhéé úé xémé ú{ééê±éeòé ºÉnùºªÉ ½þÉ, iªéé ºÉÊ ÉiÉÒSÉÉ ºÉnùºªÉ +ºÉä±É. (4) VÉä ½þÉ É ÉÉMÉ ºÉÊ ÉiÉÒ, ( ÉÉMÉ xé>ð-eò xémé ú{ééê±éeòé) (Eò) BEòÉ É ÉÉMÉÉSÉÒ Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉä±ÉÒ +ºÉä±É + ÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, iªéé É ÉÉMÉÉSÉä xémé ú{ééê±éeäò ÉvªÉä ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É Eò úhéé úé ºÉnùºªÉ ; ËEò ÉÉ (JÉ) nùéäxé ËEò ÉÉ +ÊvÉEò É ÉÉMÉÉÆSÉÒ Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉä±ÉÒ +ºÉä±É + ÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, + ÉÉ É ÉÉMÉÉÆSÉä xémé ú{ééê±éeäò ÉvªÉä ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É Eò úhéé-ªéé ºÉnùºªÉÉÆ ÉvÉÚxÉ É ÉÉMÉ ºÉÊ ÉiÉÒSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆxÉÒ ÊxÉ Éb ±ÉÉ +ºÉä±É +ºÉÉ BEò ºÉnùºªÉ, ½þÉ iªéé ºÉÊ ÉiÉÒSÉÉ +vªéié +ºÉä±É. (5) ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý, É ÉÉMÉ ºÉÊ ÉiªÉÉÆ ªÉÊiÉÊ úcié +ÉhÉJÉÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÊ ÉiªÉÉ PÉÊ]õiÉ Eò úhªééºéé`öò EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù Eò úhªééºé úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉºÉ ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉäiÉÉä, +ºÉä ÉÉxÉhªÉÉiÉ ªÉähÉÉ ú xéé½þò. 243xÉ. VÉÉMÉÉÆSÉä +É úiéhé. () ÉiªÉäEò xémé ú{ééê±éeäò ÉvªÉä +xéöºéúêséié VÉÉiÉÓºÉÉ`öÒ +ÉÊhÉ +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓºÉÉ`öÒ VÉÉMÉÉ úéjéúxé `äö ÉhªÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉEòÉ äú úéjéúxé `äö ɱÉ䱪ÉÉ VÉÉMÉÉÆSªÉÉ ºÉÆJªÉäSÉä iªéé xémé ú{ééê±éeäò ÉvªÉä léä]õ ÊxÉ Éb héöeòòuùé äú É úé ɪÉÉSªÉÉ VÉÉMÉÉÆSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉä ÉÒ +ºÉ±Éä±Éä É ÉÉhÉ ½äþ, ÉCªÉ ½þÉä<Ç±É iéälé É ú, iªéé xémé ú{ééê±éeòé IÉäjÉÉ ÉvÉÒ±É +xéöºéúêséié VÉÉiÉÓSªÉÉ ËEò ÉÉ iªéé xémé ú{ééê±éeòé IÉäjÉÉiÉÒ±É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓSªÉÉ ±ÉÉäEòºÉÆJªÉäSÉä iªéé IÉäjÉÉiÉÒ±É BEÚòhÉ ±ÉÉäEòºÉÆJªÉä ÉÒ VÉä É ÉÉhÉ +ºÉä±É, iéäsé +ºÉä±É +ÉÊhÉ + ÉÉ VÉÉMÉÉÆSÉä xémé ú{ééê±éeäòiéò±é Ê ÉÊ ÉvÉ ÉiÉnùÉ úºéæpééæ ÉvªÉä +ɳýÒ{ÉɳýÒxÉä ÉÉ]õ{É Eò úhªééié ªÉä<DZÉ. (2) JÉÆb () +x ɪÉä úéjéúxé `äö ɱÉ䱪ÉÉ VÉÉMÉÉÆSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉäSªÉÉ BEò-iÉÞiÉÒªÉÉÆ ÉÉ{ÉäIÉÉ Eò ÉÒ xéºéiéò±é B Éfø É VÉÉMÉÉ, +xéöºéúêséié VÉÉiÉÓSªÉÉ, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓSªÉÉ Éʽþ±ÉÉƺÉÉ`öÒ úéjéúxé `äö ÉhªÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É. 92

117 (3) ÉiªÉäEò xémé ú{ééê±éeäò ÉvÉÒ±É léä]õ ÊxÉ Éb héöeòòuùé äú É úé ɪÉÉSªÉÉ VÉÉMÉÉÆSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉäSªÉÉ BEò-iÉÞiÉÒªÉÉÆ ÉÉ{ÉäIÉÉ Eò ÉÒ xéºéiéò±é B Éfø É VÉÉMÉÉ (+xéöºéúêséié VÉÉiÉÓSªÉÉ É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓSªÉÉ Éʽþ±ÉÉƺÉÉ`öÒ úéjéúxé `äö ɱÉ䱪ÉÉ VÉÉMÉÉ ªÉÉƺɽþ) Éʽþ±ÉÉƺÉÉ`öÒ úéjéúxé `äö ÉhªÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ + ÉÉ VÉÉMÉÉÆSÉä xémé ú{ééê±éeäòiéò±é Ê ÉÊ ÉvÉ ÉiÉnùÉ úºéæpééæ ÉvªÉä +ɳýÒ{ÉɳýÒxÉä ÉÉ]õ{É Eò úhªééié ªÉä<DZÉ. (4) xémé ú{ééê±éeòéæ ÉvÉÒ±É +vªéiééæséò {Énäù, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý, EòɪÉtÉuùÉ äú, ié úiéúnù Eò úò±é + ÉÉ úòiéòxéä +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ, +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ +ÉÊhÉ Éʽþ±ÉÉ ªÉÉÆSªÉɺÉÉ`öÒ úéjéúxé `äö ÉhªÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É. (5) JÉÆb () +ÉÊhÉ (2) +x ɪÉä VÉÉMÉÉÆSÉä +É úiéhé +ÉÊhÉ JÉÆb (4) +x ɪÉä +vªéiééæsªéé {ÉnùÉÆSÉä +É úiéhé ½äþ ( Éʽþ±ÉÉƺÉÉ`öÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ +É úiéhéé ªÉÊiÉÊ úcié), +xéösuäônù 334 ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉ ÉÉ{iÉ ZÉɱªÉÉ É ú Êxɹ É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<DZÉ. (6) ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý, BJÉÉtÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉºÉ xééméê úeòéæsªéé ÉÉMÉÉºÉ ÉMÉÉǺÉÉ`öÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ xémé ú{ééê±éeäò ÉvªÉä VÉÉMÉÉ úéjéúxé `äö ÉhªÉɺÉÉ`öÒ ËEò ÉÉ xémé ú{ééê±éeòéæ ÉvªÉä +vªéiééæséò {Énäù úéjéúxé `äö ÉhªÉɺÉÉ`öÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù Eò úhªééºé ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. 243{É. xémé ú{ééê±éeòéæséé EòɱÉÉ ÉvÉÒ, <iªéénùò. () ÉiªÉäEò xémé ú{ééê±éeòé, iªéé iªéé Éä³ýÒ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉ+x ɪÉä iéò iéi{éú ÉÔSÉ Ê ÉºÉÌVÉiÉ ZÉɱÉÒ xéºéä±é ié,ú ÊiÉSªÉÉ {Éʽþ±ªÉÉ Éè`öEòÒEòÊ úiéé ÊxɪÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ {ÉÉSÉ É¹ÉÉÈ{ɪÉÈiÉ +κiÉi ÉÉiÉ úé½þò±é, iªéé{éäiéé +ÊvÉEò Eòɳý xéé½þò : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, xémé ú{ééê±éeäòséä Ê ÉºÉVÉÇxÉ Eò úhªéé{éú ÉÔ, ÊiɱÉÉ +É{ɱÉÒ ÉÉVÉÚ ÉÉÆb hªééséò ÉÉVÉ ÉÒ ºÉÆvÉÒ näùhªééié ªÉä<DZÉ. (2) iªéé iªéé Éä³ýÒ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉ ÉvÉÒ±É EòÉähÉiÉÒ½þÒ ºÉÖvÉÉ úhéé, + ÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéäsªéé ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ EòɪÉÇ úié +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉÉiɳýÒ É úò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ xémé ú{ééê±éeäòséä Ê ÉºÉVÉÇxÉ Eò úhªééeòê úiéé EòÉ úhéò ÉÚiÉ ½þÉähªÉÉSªÉÉ où¹]õòxéä, JÉÆb () ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÉ ÊiÉSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉ ÉÉ{iÉ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ É ÉÉ ÉÒ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. (3) BJÉÉnùÒ xémé ú{ééê±éeòé PÉÊ]õiÉ Eò úhªééºéé`öòséò ÊxÉ Éb héúeò, ( ÉÉMÉ xé>ð-eò xémé ú{ééê±éeòé) (Eò) JÉÆb () ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÉ ÊiÉSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉ ÉÉ{iÉ ½þÉähªÉÉ{ÉÚ ÉÔ ; (JÉ) ÊiÉSÉä Ê ÉºÉVÉÇxÉ ZÉɱªÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉÆSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉ ÉÉ{iÉ ½þÉähªÉÉ{ÉÚ ÉÔ, {ÉÚhÉÇ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, VªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒºÉÉ`öÒ Ê ÉºÉÌVÉiÉ xémé ú{ééê±éeòé SÉɱÉÚ úéê½þ±éò +ºÉiÉÒ iééä = ÉÇÊ úié EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉÆ{ÉäIÉÉ Eò ÉÒ +ºÉä±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, + ÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒºÉÉ`öÒ xémé ú{ééê±éeòé PÉÊ]õiÉ Eò úhªééeòê úiéé ªÉÉ JÉÆb É+x ɪÉä EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÊxÉ Éb héúeò PÉähªÉÉSÉÒ +É É ªÉEòiÉÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. (4) BJÉÉtÉ xémé ú{ééê±éeäòséé EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉ ÉÉ{iÉ ½þÉähªÉÉ{ÉÚ ÉÔ ÊiÉSÉä Ê ÉºÉVÉÇxÉ ZÉɱªÉÉ ÉÖ³äý PÉÊ]õiÉ Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ xémé ú{ééê±éeòé ½þÒ, VÉ ú Ê ÉºÉÌVÉiÉ xémé ú{ééê±éeäòséä Ê ÉºÉVÉÇxÉ ZÉɱÉä xéºéiéä ié ú, JÉÆb () +x ɪÉä VªÉÉ = ÉÇÊ úié EòɱÉÉ ÉvÉÒºÉÉ`öÒ iéò xémé ú{ééê±éeòé +κiÉi ÉÉiÉ úéê½þ±éò +ºÉiÉÒ, iéä Éfø ÉSÉ = ÉÇÊ úié EòɱÉÉ ÉvÉÒºÉÉ`öÒ +κiÉi ÉÉiÉ úé½þò±é. 243 ò. ºÉnùºªÉi ÉÉ ÉÉ ÉiÉ +{ÉÉjÉiÉÉ.---() BJÉÉnùÒ ªÉCiÉÒ, BJÉÉtÉ xémé ú{ééê±éeäòséò ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ ÊxÉ Éb ±ÉÒ VÉÉhªÉÉºÉ ËEò ÉÉ ºÉnùºªÉ +ºÉhªÉɺÉ, {ÉÖføÒ±É ÉÉ ÉiÉÒiÉ +{ÉÉjÉ +ºÉä±É, (Eò) ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòéæsªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ iªéé iªéé Éä³ýÒ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä ÊiɱÉÉ + ÉÉ ÉEòÉ äú +{ÉÉjÉ `ö úê ÉhªÉÉiÉ +ɱÉä±Éä +ºÉä±É ié ú : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒºÉ, ÊiÉxÉä ɪÉÉSÉÒ BEò ÉÒºÉ É¹Éæ {ÉÚhÉÇ Eäò±Éä±ÉÒ +ºÉ±ªÉɺÉ, iéò {ÉÆSÉ ÉÒºÉ É¹ÉÉÈ{ÉäIÉÉ Eò ÉÒ ÉªÉÉSÉÒ +ɽäþ, ªÉÉ EòÉ úhééºié É +{ÉÉjÉ `ö ú ÉhªÉÉiÉ ªÉähÉÉ ú xéé½þò ; (JÉ) úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä ÊiɱÉÉ + ÉÉ ÉEòÉ äú +{ÉÉjÉ `ö ú ÉhªÉÉiÉ +ɱÉä±Éä +ºÉä±É ié ú, 93

118 (2) xémé ú{ééê±éeäòséé BJÉÉnùÉ ºÉnùºªÉ, JÉÆb () ÉvªÉä xé ÉÚnù Eäò±É䱪ÉÉ +{ÉÉjÉiÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ +{ÉÉjÉiÉäºÉ +véòxé ZÉɱÉÉ +ɽäþ ËEò ÉÉ EòºÉä ªÉÉ ÉÉ ÉiÉ EòÉähÉiÉɽþÒ É xé ÊxÉ ÉÉÇhÉ ZÉɱªÉɺÉ, iééä É xé, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý, EòɪÉtÉuùÉ äú ié úiéúnù Eò úò±é + ÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉEòbä É + ÉÉ úòiéòxéä ÊxÉhÉǪÉÉlÉÇ ºÉÉä{ÉÊ ÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. 243 É. EòɪÉtÉuùÉ äú, xémé ú{ééê±éeòé, <iªéénùóséä +ÊvÉEòÉ ú, ÉÉÊvÉEòÉ ú +ÉÊhÉ VÉ ÉÉ ÉnùÉ-ªÉÉ. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý, (Eò) xémé ú{ééê±éeòéæxéé º É úévªé ºÉƺlÉÉ ½þhÉÚxÉ EòÉ Éä {ÉÉ ú {ÉÉb héä ÉCªÉ ½þÉ Éä ªÉÉoù¹]õÒxÉä +É É ªÉEò +ºÉiÉÒ±É +ºÉä +ÊvÉEòÉ ú É ÉÉÊvÉEòÉ ú iªééæxéé näù>ð ÉEäò±É +ÉÊhÉ (BEò) +ÉÌlÉEò Ê ÉEòÉºÉ +ÉÊhÉ ºÉÉ ÉÉÊVÉEò xªééªé ªÉɺÉÉ`öÒ ªÉÉäVÉxÉÉ iéªéé ú Eò úhªéésªéé ; (nùéäxé) ÉÉ úé ªÉÉ +xéöºéúséò ÉvªÉä ºÉÚSÉÒ Érù Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É EòɪÉÉȺɽþ iªééæsªéé É ú ºÉÉä{ÉÊ ÉhªÉÉiÉ +ɱÉä±ÉÒ EòɪÉÇä {ÉÉ ú {ÉÉb héä É ªÉÉäVÉxÉÉÆSÉÒ +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒ Eò úhªéésªéé, ÉÉ ÉiÉÒiÉ, ªÉÉ EòɪÉtÉ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É + ÉÉ ÉiÉÕxÉÉ +véòxé úé½úþxé, ªÉÉ xémé ú{ééê±éeòéæxéé +ÊvÉEòÉ ú É VÉ ÉÉ ÉnùÉ-ªÉÉ ºÉÉä{ÉÊ ÉhªÉÉSªÉÉ ié úiéönùóséé + ÉÉ EòɪÉtÉ ÉvªÉä +ÆiÉ ÉÉÇ É Eò ü ÉEäò±É ; (JÉ) ÉÉ úé ªÉÉ +xéöºéúséò ÉvªÉä ºÉÚSÉÒ Érù Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É VÉ ÉÉ ÉnùÉ-ªÉÉƺɽþ iªééæxéé ÉnùÉxÉ Eò úhªééié +ɱÉ䱪ÉÉ VÉ ÉÉ ÉnùÉ-ªÉÉ {ÉÚhÉÇ Eò úhéä ÉCªÉ ½þÉ Éä, ªÉɺÉÉ`öÒ +É É ªÉEò +ºÉiÉÒ±É +ºÉä +ÊvÉEòÉ ú É ÉÉÊvÉEòÉ ú ºÉÊ ÉiÉÒºÉ näù>ð ÉEäò±É. 243 É. xémé ú{ééê±éeòéæséé Eò ú ±ÉÉnùhªÉÉSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú +ÉÊhÉ xémé ú{ééê±éeòéæséä ÊxÉvÉÒ. úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý, EòɪÉtÉuùÉ äú, iªéé EòɪÉtÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉä<DZÉ, (Eò) + ÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒxÉÖºÉÉ ú +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉªÉÉÇnùÉÆxÉÉ +véòxé úé½úþxé, +ºÉä Eò ú, ÉÖ±Eò, {ÉlÉEò ú +ÉÊhÉ òò +ÉEòÉ úhªééºé, ɺÉÚ±É Eò úhªééºé +ÉÊhÉ Ê ÉÊxɪÉÉäÊVÉiÉ Eò úhªééºé xémé ú{ééê±éeòéæxéé ÉÉÊvÉEòÉ ú näù>ð ÉEäò±É ; (JÉ) + ÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉƺÉÉ`öÒ +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉiÉÕxÉÉ +ÉÊhÉ ÉªÉÉÇnùÉÆxÉÉ +véòxé úé½úþxé, úévªé ÉɺÉxÉÉxÉä +ÉEòÉ ú±éä±éé +ÉÊhÉ ÉºÉÚ±É Eäò±Éä±ÉÉ +ºÉÉ Eò ú, ÉÖ±Eò, {ÉlÉEò ú +ÉÊhÉ òò xémé ú{ééê±éeäòeòbä xéä ÉÚxÉ näù>ð ÉEäò±É ; (MÉ) +ºÉä ºÉ½þɪÉEò +xéönùéxé úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ xémé ú{ééê±éeòéæxéé näùhªééséò ié úiéúnù Eò ü ÉEäò±É ; +ÉÊhÉ (PÉ) +ºÉÉ ÊxÉvÉÒ, +xéögò Éä xémé ú{ééê±éeòéæuùé äú ËEò ÉÉ xémé ú{ééê±éeòéæsªéé ÉiÉÒxÉä º ÉÒEòÉ ú±éä±éé ºÉ ÉÇ {ÉèºÉÉ VÉ ÉÉJÉÉiÉÒ ]õéeòhªééºéé`öò +ÉÊhÉ iéºéäsé iªééiéúxé iééä EòÉfÚøxÉ PÉähªÉɺÉÉ`öÒ ºlÉÉ{ÉxÉ Eò úhªééséò ié úiéúnù Eò ü ÉEäò±É. 243 É. Ê ÉkÉ +ɪÉÉäMÉ. () +xéösuäônù 243ZÉ +x ɪÉä PÉÊ]õiÉ Eäò±Éä±ÉÉ Ê ÉkÉ +ɪÉÉäMÉ, xémé ú{ééê±éeòéæsªéé +ÉÌlÉEò κlÉiÉÒSÉä½þÒ {ÉÖxÉÌ É±ÉÉäEòxÉ Eò úò±é +ÉÊhÉ {ÉÖføÒ±É ÉÉ ÉÓSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ úévªé{éé±ééeòbä Ê É òé ú ÉÒ Eò úò±é : (Eò) {ÉÖføÒ±É MÉÉä¹]õÓSÉä ÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhéé úò iék Éä ( ÉÉMÉ xé>ð-eò xémé ú{ééê±éeòé) (BEò) ªÉÉ ÉÉMÉÉx ɪÉä úévªé +ÉÊhÉ xémé ú{ééê±éeòé ªÉÉÆSªÉÉ ÉvªÉä VªÉÉÆSÉÒ Ê É ÉÉMÉhÉÒ Eò úiéé ªÉä<Ç±É +ºÉä, úévªééeòbú xé +ÉEòÉ ú±éä VÉÉhÉÉ äú Eò ú, ÉÖ±Eò, {ÉlÉEò ú +ÉÊhÉ òò ªÉÉÆ{ÉɺÉÚxÉ Ê É³ýhÉÉ-ªÉÉ ÊxÉ É³ý =i{ézééséä, úévªé +ÉÊhÉ xémé ú{ééê±éeòéæ ÉvªÉä Ê ÉiÉ úhé +ÉÊhÉ + ÉÉ =i{ézééiéò±é iªééæsªéé iªééæsªéé ʽþ ªÉÉSÉä ºÉ ÉÇ {ÉÉiɳýÒ É úò±é xémé ú{ééê±éeòéæ ÉvªÉä Ê ÉiÉ úhé ; (nùéäxé) xémé ú{ééê±éeòéæeòbä xéä ÉÚxÉ näùhªééié ªÉäiÉÒ±É ËEò ÉÉ xémé ú{ééê±éeòéæeòbú xé Ê ÉÊxɪÉÉäÊVÉiÉ Eäò±Éä VÉÉiÉÒ±É +ºÉä Eò ú, ÉÖ±Eò, {ÉlÉEò ú +ÉÊhÉ òò ªÉÉÆSÉä ÊxÉvÉÉÇ úhé ; 94

119 ( ÉÉMÉ xé>ð-eò xémé ú{ééê±éeòé) (iéòxé) úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ xémé ú{ééê±éeòéæxéé té ɪÉÉSÉä ºÉ½þɪÉEò +xéönùéxé ; (JÉ) xémé ú{ééê±éeòéæséò +ÉÌlÉEò κlÉiÉÒ ºÉÖvÉÉ úhªééºéé`öò +É É ªÉEò +ºÉ±É䱪ÉÉ ={ÉɪɪÉÉäVÉxÉÉ ; (MÉ) xémé ú{ééê±éeäòséò +ÉÌlÉEò κlÉiÉÒ É³ýEò]õ úé½þé ÉÒ ½þhÉÚxÉ úévªé{éé±ééxéä Ê ÉkÉ +ɪÉÉäMÉÉEòbä ÊxÉnæùÊ É±Éä±ÉÒ Eäò±Éä±ÉÒ +xªé EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ É. (2) úévªé{éé±é, ªÉÉ +xéösuäônùé+x ɪÉä +ɪÉÉäMÉÉuùÉ äú Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ ÉiªÉäEò Ê É òé úºé +ÉÊhÉ iªéé ÉÉ ÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉÇ ÉɽþÒSÉä º{ɹ]õÒEò úhééi ÉEò YÉÉ{ÉxÉ, úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉ{ÉÖfäø ÉÉÆb hªééséò ªÉ ɺlÉÉ Eò úò±é. 243ªÉ. xémé ú{ééê±éeòéæsªéé ±ÉäJªÉÉÆSÉÒ ±ÉäJÉÉ{É úòiéé. úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɺÉ, xémé ú{ééê±éeäòeòbú xé ±ÉäJÉä `äö ɱÉä VÉÉhªÉÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ +ÉÊhÉ + ÉÉ ±ÉäJªÉÉÆSªÉÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéäsªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ EòɪÉtÉuùÉ äú ié úiéönùò Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É. 243ªÉEò. xémé ú{ééê±éeòéæsªéé ÊxÉ Éb héöeòé. () xémé ú{ééê±éeòéæsªéé ºÉ ÉÇ ÊxÉ Éb héöeòéæºéé`öò ÉiÉnùÉ ú ªÉÉtÉ iéªéé ú Eò úhªéésªéé +ÉÊhÉ + ÉÉ ÊxÉ Éb héöeòéæséä +ɪÉÉäVÉxÉ Eò úhªéésªéé EòÉ ÉÉSÉä +véòiéhé, ºÉÆSÉɱÉxÉ +ÉÊhÉ ÊxɪÉÆjÉhÉ ªÉÉ ÉÉ ÉÒ, +xéösuäônù 243]õ ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ úévªé ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÉäMÉÉEòbä ÊxÉʽþiÉ +ºÉiÉÒ±É. (2) ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, úévªééséä Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý, EòɪÉtÉuùÉ äú, xémé ú{ééê±éeòéæsªéé ÊxÉ Éb héöeòéæ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ ËEò ÉÉ ÊxÉMÉÊb ié +ºÉhÉÉ-ªÉÉ ºÉ ÉÇ ÉÉ ÉÓºÉÉ`öÒ ié úiéúnù Eò úò±é. 243ªÉJÉ. ºÉÆPÉ úévªéiéäjéé±éé ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉä. ªÉÉ ÉÉMÉÉSªÉÉ ié úiéönùò, ºÉÆPÉ úévªéiéäjéé±éé ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ BJÉÉtÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjéé±éé iªéé ±ÉÉMÉÚ Eò úiééxéé, úévªéésªéé úévªé{éé±ééséä ÊxÉnæù É ½äþ, VÉhÉÚ EòɽþÒ +xéösuäônù 239 +x ɪÉä ÊxɪÉÖCiÉ Eò úhªééié +ɱÉ䱪ÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjéésªéé É ÉɺÉEòÉSÉä ÊxÉnæù É +ºÉ±ªÉÉ É ÉÉhÉä +ÉÊhÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉä ËEò ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉä ÊxÉnæù É ½äþ, VÉhÉÚ EòɽþÒ, Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É iªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉä ÊxÉnæù É +ºÉ±ªÉÉ É ÉÉhÉä É ÉÉ ÉÒ ½þÉäiÉÒ±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, úé¹]åõ{éiéò, VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú, +ºÉÉ ÊxÉnäù É näù>ð ÉEäò±É EòÒ, ªÉÉ ÉÉMÉÉSªÉÉ ié úiéönùò, iªéé +ÊvɺÉÚSÉxÉäiÉ iééä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é + ÉÉ +{É ÉÉnùÉÆxÉÉ +ÉÊhÉ äò ú Énù±ÉÉÆxÉÉ +véòxé úé½úþxé, EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÆPÉ úévªéiéäjéé±éé ËEò ÉÉ iªéésªéé ÉÉMÉɱÉÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÒ±É. 243ªÉMÉ. Ê É ÉÊIÉiÉ IÉäjÉÉÆxÉÉ ½þÉ ÉÉMÉ ±ÉÉMÉÚ xéºéhéä. () ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉÒ±É EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ É, +xéösuäônù 244 SªÉÉ JÉÆb () ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ +xéöºéúêséié IÉäjÉÉÆxÉÉ +ÉÊhÉ JÉÆb (2) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ VÉxÉVÉÉÊiÉ IÉäjÉÉÆxÉÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. (2) ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É úévªééiéò±é nùéìvéë±émé ÊVɱÁÉSªÉÉ {ɽþÉb Ò IÉäjÉÉƺÉÉ`öÒ iªéé iªéé Éä³ýÒ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉx ɪÉä PÉÊ]õiÉ Eäò±É䱪ÉÉ nùéìvéë±émé MÉÖ újéé {ɽþÉb Ò {ÉÊ ú¹énäùséò EòɪÉæ É +ÊvÉEòÉ ú ªÉÉÆxÉÉ ÉÉvÉÉ {ÉÉä½þÉäSÉä±É, + ÉÉ ÉEòÉ äú ±ÉÉ ÉhªÉÉiÉ ªÉähÉÉ ú xéé½þò. (3) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉ ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±Éä ié úò, ºÉƺÉnäù±ÉÉ, EòɪÉtÉuùÉ äú, + ÉÉ EòɪÉtÉ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É +ºÉä +{É ÉÉnù É äò ú Énù±É ªÉÉÆxÉÉ +véòxé úé½úþxé, JÉÆb () ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ +xéöºéúêséié IÉäjÉÉÆ ÉvªÉä É VÉxÉVÉÉÊiÉ IÉäjÉÉÆ ÉvªÉä ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉÒ±É ié úiéönùóséé Ê ÉºiÉÉ ú Eò úiéé ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ, +xéösuäônù 368 SªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉƺÉÉ`öÒ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxÉhªÉÉiÉ ªÉähÉÉ ú xéé½þò. 243ªÉPÉ. ÊVɱ½þÉ ÊxɪÉÉäVÉxÉ ºÉÊ ÉiÉÒ. () ÉiªÉäEò úévªéé ÉvªÉä ÊVɱ½þÉ {ÉÉiɳýÒ É ú, iªéé ÊVɱÁÉiÉÒ±É {ÉÆSÉɪÉiÉÒ +ÉÊhÉ xémé ú{ééê±éeòé ªÉÉÆxÉÒ iéªéé ú Eäò±É䱪ÉÉ ªÉÉäVÉxÉÉ BEòÊjÉiÉ Eò úhªééºéé`öò +ÉÊhÉ ºÉÆ{ÉÚhÉÇ ÊVɱÁÉSÉÒ BEòSÉ ÉÉ ü{é Ê ÉEòÉºÉ ªÉÉäVÉxÉÉ iéªéé ú Eò úhªééºéé`öò, BEò ÊVɱ½þÉ ÊxɪÉÉäVÉxÉ ºÉÊ ÉiÉÒ PÉÊ]õiÉ Eò úhªééié ªÉä<DZÉ. 95

120 ( ÉÉMÉ xé>ð-eò xémé ú{ééê±éeòé) (2) BJÉÉtÉ úévªééséä Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý, EòɪÉtÉuùÉ äú, {ÉÖføÒ±É ÉÉ ÉÓSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ié úiéúnù Eò ü ÉEäò±É :---- (Eò) ÊVɱ½þÉ ÊxɪÉÉäVÉxÉ ºÉÊ ÉiÉÒSÉÒ úséxéé ; (JÉ) + ÉÉ ºÉÊ ÉiÉÒ ÉvÉÒ±É VÉÉMÉÉ VªÉÉ úòiéòxéä É úhªééié ªÉäiÉÒ±É iéò úòié : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, + ÉÉ ºÉÊ ÉiÉÒSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉäSªÉÉ SÉÉ ú-{éæsé ÉÉÆ ÉÉ{ÉäIÉÉ Eò ÉÒ xéºéiéò±é <iéeäò ºÉnùºªÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÉiɳýÒ É ú {ÉÆSÉɪÉiÉÒSªÉÉ +ÉÊhÉ iªéé ÊVɱÁÉ ÉvÉÒ±É xémé ú{ééê±éeòéæsªéé ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉ䱪ÉÉ ºÉnùºªÉÉÆuùÉ äú É iªééæsªéé ÉvÉÚxÉ, iªéé ÊVɱÁÉiÉÒ±É OÉÉ ÉÒhÉ IÉäjÉÉÆSªÉÉ +ÉÊhÉ xéémé úò IÉäjÉÉÆSªÉÉ ±ÉÉäEòºÉÆJªÉäSªÉÉ MÉÖhÉÉäkÉ úésªéé É ÉÉhÉÉiÉ ÊxÉ Éb hªééié ªÉäiÉÒ±É ; (MÉ) ÊVɱ½þÉ ÊxɪÉÉäVÉxÉÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É VÉÒ EòÉ Éä + ÉÉ ºÉÊ ÉiªÉÉÆxÉÉ xéä ÉÚxÉ näùiéé ªÉäiÉÒ±É iéò EòÉ Éä ; (PÉ) + ÉÉ ºÉÊ ÉiªÉÉÆSÉä +vªéié VªÉÉ úòiéòxéä ÊxÉ Éb hªééié ªÉäiÉÒ±É iéò úòié. (3) ÉiªÉäEò ÊVɱ½þÉ ÊxɪÉÉäVÉxÉ ºÉÊ ÉiÉÒ, ÉÉ ü{é Ê ÉEòÉºÉ ªÉÉäVÉxÉÉ iéªéé ú Eò úiééxéé,----- (Eò) {ÉÖføÒ±É ÉÉ ÉÒ Ê ÉSÉÉ úéié PÉä<Ç±É :----- (BEò) VÉÉMÉäºÉÆ ÉÆvÉÒSÉä ÊxɪÉÉäVÉxÉ, {ÉÉhªÉÉSÉä ÉÉ]õ{É +ÉÊhÉ <ié ú ÉÉèÊiÉEò É xéèºéìméeò ºÉÉvÉxɺÉÆ{ÉkÉÒ, ÉÚ±É ÉÚiÉ ºÉÉäªÉÓSÉÉ BEòÉi ÉÒEÞòiÉ Ê ÉEòÉºÉ +ÉÊhÉ {ɪÉÉÇ É úhé ºÉÆ úiéhé ªÉÉƺɽþ {ÉÆSÉɪÉiÉÒ +ÉÊhÉ xémé ú{ééê±éeòé ªÉÉÆSªÉÉ ÉvÉÒ±É ºÉÉ ÉÉ<ÇEò ʽþiɺÉÆ ÉÆvÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉÒ ; (nùéäxé) ={É±É vé ºÉÉvÉxɺÉÆ{ÉkÉÒSÉÒ- ÉMÉ iéò Ê ÉkÉÒªÉ +ºÉÉä +lé ÉÉ +xªé +ºÉÉä- ªÉÉ{iÉÒ É ÉEòÉ ú ; (JÉ) úévªé{éé±é, +Énäù ÉÉuùÉ äú, Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é, + ÉÉ ºÉƺlÉÉ +ÉÊhÉ ºÉÆPÉ]õxÉÉ ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ ºÉ±±ÉÉ ÉºÉ±ÉiÉ Eò úò±é. (4) ÉiªÉäEò ÊVɱ½þÉ ÊxɪÉÉäVÉxÉ ºÉÊ ÉiÉÒSÉä +vªéié, + ÉÉ ºÉÊ ÉiÉÒxÉä Ê É òé úºé Eäò±ªÉÉ É ÉÉhÉä +ºÉ±Éä±ÉÒ Ê ÉEòÉºÉ ªÉÉäVÉxÉÉ úévªé ÉɺÉxÉÉEòbä {ÉÉ`ö ÉÒ±É. 243ªÉRó. ɽþÉxÉMÉ ú ÊxɪÉÉäVÉxÉ ºÉÊ ÉiÉÒ. () ÉiªÉäEò ɽþÉxÉMÉ ú IÉäjÉÉ ÉvªÉä, ºÉÆ{ÉÚhÉÇ É½þÉxÉMÉ ú IÉäjÉɺÉÉ`öÒ BEò ÉÉ ü{é Ê ÉEòÉºÉ ªÉÉäVÉxÉÉ iéªéé ú Eò úhªééeòê úiéé BEò ɽþÉxÉMÉ ú ÊxɪÉÉäVÉxÉ ºÉÊ ÉiÉÒ PÉÊ]õiÉ Eò úhªééié ªÉä<DZÉ. (2) úévªééséä Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý, EòɪÉtÉuùÉ äú, {ÉÖføÒ±É ÉÉ ÉÓSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ié úiéúnù Eò ü ÉEäò±É :----- (Eò) ɽþÉxÉMÉ ú ÊxɪÉÉäVÉxÉ ºÉÊ ÉiªÉÉÆSÉÒ úséxéé ; (JÉ) + ÉÉ ºÉÊ ÉiªÉÉÆ ÉvÉÒ±É VÉÉMÉÉ VªÉÉ úòiéòxéä É úhªééié ªÉäiÉÒ±É iéò úòié : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, + ÉÉ ºÉÊ ÉiÉÒSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ nùéäxé-iéþiéòªééæ ÉÉ{ÉäIÉÉ Eò ÉÒ xéºéiéò±é <iéeäò ºÉnùºªÉ, iªéé ɽþÉxÉMÉ ú IÉäjÉÉÆ ÉvÉÒ±É xémé ú{ééê±éeòéæsªéé ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉ䱪ÉÉ ºÉnùºªÉÉÆuùÉ äú É iªééæsªéé ÉvÉÚxÉ +ÉÊhÉ {ÉÆSÉɪÉiÉÒSªÉÉ ºÉ ÉÉvªÉIÉÉÆuùÉ äú É iªééæsªéé ÉvÉÚxÉ, iªéé IÉäjÉÉSªÉÉ xémé ú{ééê±éeòéæsªéé +ÉÊhÉ {ÉÆSÉɪÉiÉÓSªÉÉ ±ÉÉäEòºÉÆJªÉäSªÉÉ MÉÖhÉÉäkÉ úésªéé É ÉÉhÉÉiÉ ÊxÉ Éb hªééié ªÉäiÉÒ±É ; (MÉ) + ÉÉ ºÉÊ ÉiªÉÉÆxÉÉ xéä ÉÚxÉ näùhªééié +ɱÉä±ÉÒ EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb hªééºéé`öò +É É ªÉEò ÉÉ]äõ±É +ºÉä, ÉÉ úié ºÉ úeòé úséä É úévªé ÉɺÉxÉÉSÉä +ÉÊhÉ + ÉÉ ºÉÆPÉ]õxÉÉÆSÉä É ºÉƺlÉÉÆSÉä + ÉÉ ºÉÊ ÉiªÉÉÆ ÉvÉÒ±É ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É ; (PÉ) + ÉÉ ºÉÊ ÉiªÉÉÆxÉÉ xéä ÉÚxÉ näùhªééié ªÉäiÉÒ±É + ÉÒ, iªéé ɽþÉxÉMÉ ú IÉäjÉÉÆSÉä ÊxɪÉÉäVÉxÉ É ºÉ Éx ÉªÉ ªÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É EòɪÉæ ; (Ró) + ÉÉ ºÉÊ ÉiªÉÉÆSÉä +vªéié VªÉÉ úòiéòxéä ÊxÉ Éb hªééié ªÉäiÉÒ±É iéò úòié ; 96 BSÉ

121 ( ÉÉMÉ xé>ð-eò xémé ú{ééê±éeòé) 97 (3) ÉiªÉäEò ɽþÉxÉMÉ ú ÊxɪÉÉäVÉxÉ ºÉÊ ÉiÉÒ, ÉÉ ü{é Ê ÉEòÉºÉ ªÉÉäVÉxÉÉ iéªéé ú Eò úiééxéé,---- (Eò) {ÉÖføÒ±É MÉÉä¹]õÒ Ê ÉSÉÉ úéié PÉä<Ç±É :----- (BEò) ɽþÉxÉMÉ ú IÉäjÉÉiÉÒ±É xémé ú{ééê±éeòé +ÉÊhÉ {ÉÆSÉɪÉiÉÒ ªÉÉÆxÉÒ iéªéé ú Eäò±É䱪ÉÉ ªÉÉäVÉxÉÉ ; (nùéäxé) iªéé IÉäjÉÉÆSÉä ºÉ ÉÎx ÉiÉ VÉÉMÉÉÊ É¹ÉªÉEò ÊxɪÉÉäVÉxÉ, {ÉÉhªÉÉSÉä ÉÉ]õ{É +ÉÊhÉ <ié ú ÉÉèÊiÉEò É xéèºéìméeò ºÉÉvÉxɺÉÆ{ÉkÉÒ, ÉÚ±É ÉÚiÉ ºÉÉäªÉÓSÉÉ BEòÉi ÉÒEÞòiÉ Ê ÉEòÉºÉ +ÉÊhÉ {ɪÉÉÇ É úhé ºÉÆ úiéhé ªÉÉƺɽþ, xémé ú{ééê±éeòé +ÉÊhÉ {ÉÆSÉɪÉiÉÒ ªÉÉÆSªÉÉ ÉvÉÒ±É ºÉÉ ÉÉ<ÇEò ʽþiɺÉÆ ÉÆvÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉÒ ; (iéòxé) ÉÉ úié ºÉ úeòé úxéä +ÉÊhÉ úévªé ÉɺÉxÉÉxÉä `ö ú ÉÚxÉ Ênù±Éä±ÉÒ BEÚòhÉ =Êqù¹]äõ +ÉÊhÉ +OÉGò É ; (SÉÉ ú) ÉÉ úié ºÉ úeòé úsªéé +ÉÊhÉ úévªé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ +Ê ÉEò úhééæuùé äú ɽþÉxÉMÉ ú IÉäjÉÉiÉ Eò úhªééié ªÉähªÉÉSÉÉ ºÉÆ É É +ºÉ±É䱪ÉÉ MÉÖ ÆiÉ ÉhÉÖEòÒSÉÒ +ÉÊhÉ <ié ú ={É±É vé ºÉÉvÉxɺÉÆ{ÉkÉÒ- ÉMÉ iéò Ê ÉkÉÒªÉ +ºÉÉä +lé ÉÉ +xªé +ºÉÉä-- ªÉÉ{iÉÒ É º É ü{é ; (JÉ) úévªé{éé±é, +Énäù ÉÉuùÉ äú Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é + ÉÉ ºÉƺlÉÉ É ºÉÆPÉ]õxÉÉ ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ ºÉ±±ÉÉ ÉºÉ±ÉiÉ Eò úò±é ; (4) ÉiªÉäEò ɽþÉxÉMÉ ú ÊxɪÉÉäVÉxÉ ºÉÊ ÉiÉÒSÉÉ +vªéié, + ÉÉ ºÉÊ ÉiÉÒxÉä Ê É òé úºé Eäò±ªÉÉ É ÉÉhÉä +ºÉ±Éä±ÉÒ Ê ÉEòÉºÉ ªÉÉäVÉxÉÉ úévªé ÉɺÉxÉÉEòbä {ÉÉ`ö ÉÒ±É. 243 ªÉSÉó. Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉnäù É xémé ú{ééê±éeòé +κiÉi ÉÉiÉ úé½þhéä. ªÉÉ ÉÉMÉÉ ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±Éä ié úò, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉè-ªÉɽþkÉ úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 992 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ úévªéé ÉvªÉä +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ, xémé ú{ééê±éeòéæ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉiÉÒ±É, ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉÒ±É ié úiéönùó ÉÒ Ê ÉºÉÆMÉiÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù ½þÒ, ºÉIÉ É Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉEòbÚ xé ËEò ÉÉ, <ié ú ºÉIÉ É ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉEòbÚ xé ºÉÖvÉÉÊ úié ËEò ÉÉ ÊxÉ úêºéié Eäò±ÉÒ VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ, ËEò ÉÉ + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ BEò ɹÉÇ {ÉÚhÉÇ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, ªÉÉ{ÉèEòÒ VÉä +MÉÉänù úséä +ºÉä±É iééä{éªéèié, +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä SÉɱÉÚ úé½þò±é : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ +κiÉi ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ºÉ ÉÇ xémé ú{ééê±éeòé, iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäEòbÚ xé ËEò ÉÉ iªéé úévªééséò Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù +ºÉ±ªÉɺÉ, iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉEòbÚ xé, ié ÉÉ +É ÉªÉÉSÉÉ `ö úé É ÉÆVÉÚ ú Eò üxé iªééuùé äú, iéi{éú ÉÔSÉ Ê ÉºÉÌVÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ xéºé±ªééºé, iªééæséé EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉ ÉÉ{iÉ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ +κiÉi ÉÉiÉ úé½þiéò±é. 243ªÉUôó. ÊxÉ Éb héöeòòºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÉÉ ÉÓ ÉvªÉä xªééªéé±éªééæxéò ½þºiÉIÉä{É Eò úhªééºé úéävé. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±Éä ié úò,--- (Eò) +xéösuäônù 243ªÉEò +x ɪÉä Eäò±Éä±Éä ËEò ÉÉ Eò úhªééséä +Ê É ÉäiÉ +ºÉ±Éä±Éä, ÉiÉnùÉ úºéæpééæséä {ÉÊ úºéò ÉxÉ ËEò ÉÉ + ÉÉ ÉiÉnùÉ úºéæpééæ ÉvªÉä VÉÉMÉÉÆSÉÒ ÉÉ]õhÉÒ ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSÉÒ Ê ÉÊvÉOÉÉÁiÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééié É xééº{énù Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò ; (JÉ) EòÉähÉiªÉɽþÒ xémé ú{ééê±éeäòséò EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÊxÉ Éb héúeò, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iénùx ɪÉä, ié úiéúnù Eäò±É䱪ÉÉ + ÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉEòb ä +ÉÊhÉ ié ÉÉ úòiéòxéä, ÊxÉ Éb héúeò Ê ÉxÉÆiÉÒ +VÉÇ ºÉÉnù ú Eäò±ªÉÉJÉä úòvé, +xªé úòiéòxéä É xééº{énù Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò.] BSÉ

122

123

124

125

126 ÉÉMÉ nù½þé +xéöºéúêséié É VÉxÉVÉÉÊiÉ IÉäjÉä xéöºéúêséié É VÉxÉVÉÉÊiÉ IÉäjÉä ªÉÉÆSÉä É ÉɺÉxÉ. () {ÉÉSÉ ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ié úiéönùò, 2 [ +ɺÉÉ É, 3 [, 4 [ ÉäPÉɱɪÉ, ÊjÉ{ÉÖ úé É Ê ÉZÉÉä ú É] ] ½þÒ úévªéä ] ÉMɳýiÉÉ ] *** +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééiéò±é +xéöºéúêséié IÉäjÉä É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ ªÉÉÆSÉä É ÉɺÉxÉ É ÊxɪÉÆjÉhÉ ªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉiÉÒ±É. (2) ºÉ½þÉ ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ié úiéönùò, 2 [ +ɺÉÉ É, 3 [, 5 [ ÉäPÉɱɪÉ, ÊjÉ{ÉÖ úé É Ê ÉZÉÉä ú É] ªÉÉ úévªééæiéò±é ] VÉxÉVÉÉÊiÉ IÉäjÉÉÆSªÉÉ É ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉiÉÒ±É. 6 [244Eò. +ɺÉÉ É ÉvÉÒ±É Ê É ÉÊIÉiÉ VÉxÉVÉÉÊiÉ IÉäjÉä ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±Éä±Éä º ÉɪÉkÉ úévªé ÉxÉ ÉhÉä +ÉÊhÉ iªééeò úiéé ºlÉÉÊxÉEò Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÒ ËEò ÉÉ ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énäùséò ËEò ÉÉ nùéäx½þóséò ÊxÉÌ ÉiÉÒ. () ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, ºÉƺÉnäù±ÉÉ, EòɪÉtÉuùÉ äú, +ɺÉÉ É úévªééié, ºÉ½þÉ ªÉÉ +xéöºéúséòiéò±é 20 ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùéºééä ÉiÉ VÉÉäb ±É䱪ÉÉ iéciªééiéò±é 7 [ ÉÉMÉ BEò] ªÉÉ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ ºÉ ÉÇ ËEò ÉÉ iªééæ{éèeòò EòÉähÉiÉÒ½þÒ VÉxÉVÉÉÊiÉ IÉäjÉä (ºÉÆ{ÉÚhÉÇiÉ: ËEò ÉÉ +Æ ÉiÉ:) ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±Éä±Éä º ÉɪÉkÉ úévªé ÉxÉ ÉiÉÉ ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ iªééeò úiéé----- (Eò) iªéé º ÉɪÉkÉ úévªééséä Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úhéé úé BEò ÊxÉEòɪÉ,-- ÉMÉ iééä ÊxÉ ÉbÚ xé té ɪÉÉSÉÉ +ºÉÉä ËEò ÉÉ +Æ ÉiÉ: xéé ÉÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eò úé ɪÉÉSÉÉ É +Æ ÉiÉ: ÊxÉ ÉbÚ xé té ɪÉÉSÉÉ +ºÉÉä--- ËEò ÉÉþ (JÉ) BEò ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énù, ËEò ÉÉ nùéäx½þò ÊxÉ ÉÉÇhÉ Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É É ÉiªÉäEò ÉÉ ÉiÉÒiÉ, EòɪÉtÉ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±ÉÒ VÉÉ<Ç±É + ÉÒ iªééæséò PÉ]õxÉÉ, +ÊvÉEòÉ ú É EòɪÉæ úé½þiéò±é. (2) JÉÆb () ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú, Ê É Éä¹ÉiÉ :----- (Eò) úévªé ºÉÚSÉÒiÉ ËEò ÉÉ ºÉ É ÉiÉÔ ºÉÚSÉÒiÉ xé ÉÚnù Eäò±É䱪ÉÉ VªÉÉ ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÒ º ÉɪÉkÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɺÉ, iªéésªéé ºÉÆ{ÉÚhÉÇ ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉEò úiéé EòɪÉnäù Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É, iªéé ÉÉ ÉÒ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É--- ÉMÉ iééä +ÊvÉEòÉ ú +ɺÉÉ É úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉºÉ ÉMɳÚýxÉ +ºÉÉä ËEò ÉÉ +xªéléé +ºÉÉä ; (JÉ) º ÉɪÉkÉ úévªéésªéé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úésªéé ªÉÉ{iÉÒiÉ VªÉÉ ÉÉ ÉÒ ªÉäiÉÒ±É, iªéé ÉÉ ÉÒ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É ; (MÉ) +ɺÉÉ É úévªééxéä ÉºÉ É±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Eò úéséä =i{ézé º ÉɪÉkÉ úévªééeòbú xé ÉÉ{iÉ ZÉɱªÉÉSÉä VÉälÉ É ú ÉÉxÉiÉÉ ªÉä<Ç±É iéälé É ú, iéä iªéé º ÉɪÉkÉ úévªééºé xéä ÉÚxÉ Ênù±Éä VÉÉ Éä, + ÉÒ ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<Ç±É ; (PÉ) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +xéösuäônùéiéò±é BJÉÉtÉ úévªééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÊxÉnæù ÉÉ ÉvªÉä iªéé º ÉɪÉkÉ úévªééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ɽäþ, +ºÉÉ iªééséé +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ ÉÉ, + ÉÒ ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<Ç±É ; +ÉÊhÉ (Ró) +É É ªÉEò ÉÉ]õiÉÒ±É + ÉÉ {ÉÚ úeò, +ÉxÉÖ¹ÉÆÊMÉEò É {ÉÊ úhéé ɺ É ü{é ié úiéönùò Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòséé ÉÉMÉ Eò ËEò ÉÉ ÉÉMÉ JÉ ªÉÉÆ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. 2 <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú +ɺÉÉ É úévªé ªÉÉBä ÉVÉÒ ½þÉ É nùéä±±éäjé nùéjé±é Eäò±ÉÉ (2 VÉÉxÉä ÉÉ úò 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÉähÉSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 984 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú É ÉäPÉÉ±ÉªÉ ªÉÉ É nùébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( BÊ É±É 985 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4 Ê ÉZÉÉä ú É úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 (986 SÉÉ 34) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 39 uùé äú ÉäPÉÉ±ÉªÉ É ÊjÉ{ÉÖ úé ªÉÉ É nùéæbä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (20 äò ÉÖ ÉÉ úò 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 39 uùé äú ÉäPÉÉ±ÉªÉ É ÊjÉ{ÉÖ úé ½þÒ úévªéä É Ê ÉZÉÉä ú É ºÉÆPÉ úévªéiéäjé ªÉÉÆiÉÒ±É ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (20 äò ÉÖ ÉÉ úò 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 6 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉÉÊ ÉºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 969 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. 7 <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú ÉÉMÉ Eò ªÉÉ É nùéæbä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä (2 VÉÉxÉä ÉÉ úò 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

127 ( ÉÉMÉ nù½þé +xéöºéúêséié É VÉxÉVÉÉÊiÉ IÉäjÉä) (3) {ÉÚ ÉÉæCiÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé ½þÒ, JÉÆb (2) SªÉÉ ={É JÉÆb (Eò) ËEò ÉÉ ={É JÉÆb (JÉ) ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÒ ÉÓ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉä±É iéälé É ú, iéò ºÉƺÉnäùSªÉÉ ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉ ={ÉκlÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ É ÉiÉnùÉxÉ Eò úhéé-ªéé ºÉnùºªÉÉÆ{ÉèEòÒ ÊEò ÉÉxÉ nùéäxéiéþiéòªééæ É ºÉnùºªÉÉÆxÉÒ {ÉÉÊ úié Eäò±ªÉÉÊ É ÉɪÉ, É ÉÉ ÉÒ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. (4) ªÉÉ +xéösuäônùéié ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉiÉ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ VÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úiéä ËEò ÉÉ VÉÒ ÉÖ³äý {ÉÊ úhéé ÉÒ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ ºÉÖvÉÉ úhéé ½þÉäiÉä + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±ÉÒ ié úò½þò, iééä EòɪÉnùÉ, +xéösuäônù 368 SªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉÒ±É ºÉÖvÉÉ úhéé +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò.] 03

128 ÉÉMÉ +Eò úé ºÉÆPÉ úévªé +ÉÊhÉ úévªéä ªÉÉÆ ÉvÉÒ±É ºÉÆ ÉÆvÉ ÉEò úhé BEò ÉèvÉÉÊxÉEò ºÉÆ ÉÆvÉ ÉèvÉÉÊxÉEò +ÊvÉEòÉ úéæséò Ê É ÉÉMÉhÉÒ 245. ºÉƺÉnäùxÉä +ÉÊhÉ úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉÆxÉÒ Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉÆSÉÒ ªÉÉ{iÉÒ. () ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, ºÉƺÉnäù±ÉÉ, ÉÉ úiéésªéé ºÉÆ{ÉÚhÉÇ úévªéiéäjééeòê úiéé ËEò ÉÉ iªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉEò úiéé EòɪÉnäù Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɱÉÉ, iªéé ºÉÆ{ÉÚhÉÇ úévªééeò úiéé ËEò ÉÉ iªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉEò úiéé EòɪÉnäù Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É. xéé½þò. (2) ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉÉ½Ò EòɪÉnùÉ, úévªéiéäjéé Éɽäþ ú +Æ É±ÉÉiÉ ªÉä>ð ÉEäò±É ªÉÉ EòÉ úhéé É üxé iééä Ê ÉÊvÉ+OÉÉÁ +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú 246. ºÉƺÉnùäxÉä +ÉÊhÉ úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉÆxÉÒ Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉÆSÉä Ê É¹ÉªÉ. () JÉÆb (2) +ÉÊhÉ (3) ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, ºÉƺÉnäù±ÉÉ ºÉÉiÉ ªÉÉ +xéöºéúséòiéò±é (ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ ºÉÆPɺÉÚSÉÒ ½þhÉÚxÉ ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ) ºÉÚSÉÒ BEò ÉvªÉä xé ÉÚnù Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ EòɪÉnäù Eò úhªééséé +xéxªé +ÊvÉEòÉ ú +ɽäþ. (2) JÉÆb (3) ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, ºÉƺÉnäù±ÉÉ, +ÉÊhÉ JÉÆb () ±ÉÉ +véòxé úé½úþxé * * * EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɱÉɽþÒ, ºÉÉiÉ ªÉÉ +xéöºéúséòiéò±é (ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ ºÉ É ÉiÉÔ ºÉÚSÉÒ ½þhÉÚxÉ ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ) ºÉÚSÉÒ iéòxé ÉvªÉä xé ÉÚnù Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ EòɪÉnäù Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ɽäþ. (3) JÉÆb () +ÉÊhÉ (2) ±ÉÉ +véòxé úé½úþxé * * * EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɱÉÉ, + ÉÉ úévªééeò úiéé ËEò ÉÉ iªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉEò úiéé, ºÉÉiÉ ªÉÉ +xéöºéúséòiéò±é (ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ úévªé ºÉÚSÉÒ ½þhÉÚxÉ ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ) ºÉÚSÉÒ nùéäxé ÉvªÉä xé ÉÚnù Eäò±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ EòɪÉnäù Eò úhªééséé +xéxªé +ÊvÉEòÉ ú +ɽäþ. (4) ºÉƺÉnäù±ÉÉ, 2 [BJÉÉtÉ úévªéé ÉvªÉä] ºÉ ÉÉÊ É¹]õ xéºé±é䱪éé + ÉÉ, ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉEò úiéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ, ÉMÉ + ÉÒ ÉÉ É úévªé ºÉÚSÉÒiÉ xé ÉÚnù Eäò±Éä±ÉÒ ÉÉ É +ºÉ±ÉÒ ié úò--eòéªénäù Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ɽäþ Ê É ÉÊIÉiÉ +ÊiÉÊ úcié xªééªéé±éªééæséò ºlÉÉ{ÉxÉÉ Eò úhªééºéé`öò ié úiéúnù Eò úhªééséé ºÉƺÉnäùSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú. ªÉÉ ÉEò úhééié EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, ºÉÆPÉ ºÉÚSÉÒiÉ xé ÉÚnù Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉÆSÉä +lé ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉtÉÆSÉä +ÊvÉEò SÉÉÆMɱªÉÉ ié-½äxéä É ÉɺÉxÉ ½þÉ Éä ªÉÉEò úiéé ºÉƺÉnäù±ÉÉ EòÉähÉiÉÒ½þÒ +ÊiÉÊ úcié xªééªéé±éªéä ºlÉÉ{ÉxÉ Eò úhªééºéé`öò EòɪÉtÉuùÉ äú ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<Ç±É Ê ÉÊvÉÊ ÉvÉÉxÉÉSÉä + ÉÊ É¹]õ +ÊvÉEòÉ úú. () ºÉƺÉnäù±ÉÉ ºÉ É ÉiÉÔ ºÉÚSÉÒ ËEò ÉÉ úévªé ºÉÚSÉÒ ªÉÉ ÉvªÉä xé ÉÚnù xé Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ Eò úhªééséé +xéxªé +ÊvÉEòÉ ú +ɽäþ. (2) + ÉÉ +ÊvÉEòÉ úé ÉvªÉä, iªéé nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÚSÉÒiÉ xé =±±ÉäÊJɱÉä±ÉÉ Eò ú ÉºÉ ÉhÉÉ úé EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ Eò úhªéésªéé +ÊvÉEòÉ úéséé ºÉ ÉÉ Éä É +ºÉä±É úé¹]åõòªé ʽþiÉɺÉÉ`öÒ úévªé ºÉÚSÉÒiÉÒ±É ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ Ê ÉÊvÉÊ ÉvÉÉxÉ Eò úhªééséé ºÉƺÉnäùSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú. () ªÉÉ ÉEò úhéésªéé {ÉÚ ÉÇMÉÉ ÉÒ ié úiéönùó ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, VÉ ú úévªéºé ÉäxÉä, ÊiÉSªÉÉ ={ÉκlÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ É ÉiÉnùÉxÉ Eò úhéé-ªéé ÊEò ÉÉxÉ nùéäxé-iéþiéòªééæ É ºÉnùºªÉÉÆxÉÒ {ÉÉË`ö ÉÉ Ênù±É䱪ÉÉ `ö úé ÉÉuùÉ äú, úévªé ºÉÚSÉÒiÉ xé ÉÚnù Eäò±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ, iªéé `ö úé ÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ºÉƺÉnäùxÉä EòɪÉnùÉ Eò úhéä, ½äþ úé¹]åõòªé ʽþiÉÉlÉÇ +É É ªÉEò ËEò ÉÉ ºÉ ɪÉÉäÊSÉiÉ +ɽäþ, +ºÉä PÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä +ºÉä±É ié ú, iééä `ö úé É +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉäiÉÉä É ú ºÉƺÉnäùxÉä ÉÉ úiéésªéé ºÉÆ{ÉÚhÉÇ úévªéiéäjééeò úiéé ËEò ÉÉ iªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉEò úiéé iªéé ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ EòɪÉnäù Eò úhéä, ½äþ Ê ÉÊvɺÉÆ ÉiÉ ½þÉä<DZÉ. 04 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòséé ÉÉMÉ Eò ËEò ÉÉ ÉÉMÉ JÉ ªÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. 2 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòséé ÉÉMÉ Eò ËEò ÉÉ ÉÉMÉ JÉ ÉvªÉä ªÉÉBä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ. BSÉ

129 ( ÉÉMÉ +Eò úé ºÉÆPÉ úévªé +ÉÊhÉ úévªéä ªÉÉÆ ÉvÉÒ±É ºÉÆ ÉÆvÉ) (2) JÉÆb () +x ɪÉä {ÉÉÊ úié Eäò±Éä±ÉÉ `ö úé É, iªééié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É + ÉÉ VÉɺiÉÒiÉ VÉɺiÉ BEò ɹÉÉÇSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ{ɪÉÈiÉ +Æ É±ÉÉiÉ úé½þò±é : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, VÉ ú É VÉä ½þÉ VÉä ½þÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ `ö úé ÉÉSÉÉ +Æ É±É SÉɱÉÚ `äö ÉhªÉÉºÉ ÉÉxªÉiÉÉ näùhéé úé `ö úé É, JÉÆb () ÉvªÉä ié úiéúnù Eäò±É䱪ÉÉ úòiéòxéä {ÉÉÊ úié ½þÉä<Ç±É ié ú É iéä ½þÉ iéä ½þÉ, + ÉÉ `ö úé ÉÉSÉÉ +Æ É±É ªÉÉ JÉÆb Éx ɪÉä B ú ½þÒ VªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ ºÉÆ{ÉÖ¹]õÉiÉ +ɱÉÉ +ºÉiÉÉ iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ {ÉÖfäø BEò ɹÉÉÇSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ{ɪÉÈiÉ iééä SÉɱÉÚ úé½þò±é. (3) JÉÆb () +x ɪÉä `ö úé É {ÉÉÊ úié ZÉɱÉÉ xéºéiéé ié ú, VÉÉä EòɪÉnùÉ Eò úhªééºé ºÉƺÉnù ºÉIÉ É ZÉɱÉÒ xéºéiéò, +ºÉÉ ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±Éä±ÉÉ EòɪÉnùÉ, `ö úé ÉÉSÉÉ +Æ É±É ºÉÆ{ÉÖ¹]õÉiÉ +ɱªÉÉ{ÉɺÉÚxÉ ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉÆSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉiÉÉSÉ +IÉ ÉiÉäSªÉÉ ÉªÉÉÇnäù{ÉÖ úiéé Êxɹ É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<DZÉ, ÉÉjÉ, =CiÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉhªÉÉ{ÉÚ ÉÔ iªéé EòɪÉtÉx ɪÉä Eäò±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ Eò úhªééséä ÉÌVɱÉ䱪ÉÉ MÉÉä¹]õÒ ªÉɱÉÉ +{É ÉÉnù +ºÉiÉÒ±É ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé VÉÉ úò +ºÉiÉÉxÉÉ úévªé ºÉÚSÉÒiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ Ê ÉÊvÉÊ ÉvÉÉxÉ Eò úhªééséé ºÉƺÉnäùSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú. () ªÉÉ ÉEò úhééié EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, ºÉƺÉnäù±ÉÉ, +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé VÉÉ úò +ºÉiÉÉxÉÉ, úévªé ºÉÚSÉÒiÉ xé ÉÚnù Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ÉÉ úiéésªéé ºÉÆ{ÉÚhÉÇ úévªéiéäjééeò úiéé ËEò ÉÉ iªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉEò úiéé EòɪÉnäù Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É. (2) +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé Eò úhªééié +ɱÉÒ xéºéiéò ié ú, VÉÉä EòɪÉnùÉ Eò úhªééºé ºÉƺÉnù ºÉIÉ É ZÉɱÉÒ xéºéiéò, +ºÉÉ ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±Éä±ÉÉ EòɪÉnùÉ, =nâùpééä¹éhéé VÉÉ úò +ºÉhªÉÉSÉä ºÉÆ{ÉÖ¹]õÉiÉ +ɱªÉÉ{ÉɺÉÚxÉ ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉÆSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉiÉÉSÉ, +IÉ ÉiÉäSªÉÉ ÉªÉÉÇnäù{ÉÖ úiéé Êxɹ É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<DZÉ, ÉÉjÉ =CiÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉhªÉÉ{ÉÚ ÉÔ iªéé EòɪÉtÉx ɪÉä Eäò±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ Eò úhªééséä ÉÌVɱÉ䱪ÉÉ MÉÉä¹]õÒ ªÉɱÉÉ +{É ÉÉnù +ºÉiÉÒ±É. 25. ºÉƺÉnäùxÉä +xéösuäônù 249 +ÉÊhÉ 250 +x ɪÉä Eäò±Éä±Éä EòɪÉnäù +ÉÊhÉ úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉÆxÉÒ Eäò±Éä±Éä EòɪÉnäù ªÉÉÆ ÉvÉÒ±É Ê ÉºÉÆMÉiÉÒ. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉx ɪÉä úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɱÉÉ VÉÉä EòɪÉnùÉ Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ɽäþ, +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ Eò úhªéésªéé iªéésªéé +ÊvÉEòÉ úé É ú, +xéösuäônù 249 É 250 ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý ÊxÉ ÉÈvÉ {Éb héé ú xéé½þò, ÉÉjÉ VÉ ú úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉSÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù ½þÒ, =CiÉ +xéösuäônùéæ{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ +xéösuäônùé+x ɪÉä VÉÉä EòɪÉnùÉ Eò úhªééséé ºÉƺÉnäù±ÉÉ +ÊvÉEòÉ ú +ɽäþ, + ÉÉ ºÉƺÉnùÒªÉ EòɪÉtÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùòºé ÉÊiÉEÚò±É +ºÉä±É ié ú, ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±Éä±ÉÉ EòɪÉnùÉ -- ÉMÉ iééä úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉSªÉÉ +MÉÉänù ú {ÉÉÊ úié ZÉɱÉä±ÉÉ +ºÉÉä ËEò ÉÉ xéæié ú ZÉɱÉä±ÉÉ +ºÉÉä +Ê É ÉÉ ÉÒ `ö äú±é, +ÉÊhÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±Éä±ÉÉ EòɪÉnùÉ, ÉÊiÉEÚò±ÉiÉäSªÉÉ ÉªÉÉÇnäù{ÉÖ úiéé, ÉÉjÉ ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±Éä±ÉÉ EòɪÉnùÉ É ÉÉ ÉÒ +ºÉäiÉÉä É úsé, +Æ É±É ú½þòié +ºÉä±É nùéäxé ËEò ÉÉ +ÊvÉEò úévªééæeòê úiéé iªééæsªéé ºÉÆ ÉiÉÒxÉä Ê ÉÊvÉÊ ÉvÉÉxÉ Eò úhªééséé ºÉƺÉnäùSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú +ÉÊhÉ + ÉÉ Ê ÉÊvÉÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééeòbú xé +ÆMÉÒEòÉ ú. () VÉ ú nùéäxé ËEò ÉÉ +ÊvÉEò úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉÆxÉÉ, +xéösuäônù 249 É 250 ÉvªÉä ié úiéúnù Eäò±ÉÒ +ɽäþ iªééjéä úòvé, VªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ºÉƺÉnäù±ÉÉ úévªééæeò úiéé EòɪÉnäù Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú xéé½þò + ÉÉ ÉÉ ÉÓ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒSÉä + ÉÉ úévªééæ ÉvªÉä, ºÉƺÉnäùxÉä EòɪÉtÉuùÉ äú Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhéä <¹]õ +ɽäþ, +ºÉä ÊnùºÉÚxÉ +ɱÉä +ºÉä±É ié ú +ÉÊhÉ iªéé úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÇ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆxÉÒ iªéé +É ÉªÉÉSÉä `ö úé É {ÉÉÊ úié Eäò±Éä ié ú, iénâùxéöºéé ú iªéé ÉÉ ÉÒSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhªééeò úiéé ºÉƺÉnäùxÉä +ÊvÉÊxÉªÉ É {ÉÉÊ úié Eò úhéä, ½äþ Ê ÉÊvɺÉÆ ÉiÉ ½þÉä<DZÉ, +ÉÊhÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä {ÉÉÊ úié Eäò±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ, + ÉÉ úévªééæxéé +ÉÊhÉ VÉä úévªé, iªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉxÉä ËEò ÉÉ nùéäxé ºÉ ÉÉMÉÞ½äþ +ºÉiÉÒ±É iéäléä iªééæ{éèeòò ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉxÉä, iénâùxéæié ú iªééºéæ ÉÆvÉÉiÉ {ÉÉÊ úié Eäò±É䱪ÉÉ `ö úé ÉÉuùÉ äú iééä EòɪÉnùÉ +ÆMÉÒEÞòiÉ Eò úò±é, + ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééºé ±ÉÉMÉÚ ½þÉä<DZÉ. (2) ºÉƺÉnäùxÉä ªÉÉ É ÉÉhÉä {ÉÉÊ úié Eäò±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +ÊvÉÊxÉªÉ É, ié ÉÉSÉ úòiéòxéä {ÉÉÊ úié Eäò±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ +ÆMÉÒEÞòiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ºÉƺÉnùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉuùÉ äú ÊxÉ úêºéié Eò úiéé ªÉä<Ç±É ËEò ÉÉ iªééié ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úiéé ªÉä<DZÉ, ÉÉjÉ VªÉɱÉÉ iééä ±ÉÉMÉÚ +ɽäþ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉuùÉ äú iªééié ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò ËEò ÉÉ iééä ÊxÉ úêºéié Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò ÉÆiÉ ú úé¹]åõòªé Eò úé úéæséò +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒ Eò úhªééeò úiéé Ê ÉÊvÉÊ ÉvÉÉxÉ. ªÉÉ ÉEò úhéésªéé {ÉÚ ÉÇMÉÉ ÉÒ ié úiéönùó ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, ºÉƺÉnäù±ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ näù ÉÉ ÉÒ ËEò ÉÉ näù ÉÉÆ ÉÒ ZÉɱÉä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ ié½þ, Eò úé ú ËEò ÉÉ ºÉÆEäòiÉ +lé ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÉÆiÉ ú úé¹]åõòªé {ÉÊ ú¹énäùié, +ÊvɺÉÆPÉÉiÉ ËEò ÉÉ +xªé ÊxÉEòɪÉÉiÉ ZÉɱÉä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ ÊxÉhÉÇªÉ EòɪÉÉÇÎx ÉiÉ Eò úhªééºéé`öò, ÉÉ úiéésªéé ºÉÆ{ÉÚhÉÇ úévªéiéäjééeò úiéé ËEò ÉÉ iªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉEò úiéé EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ɽäþ. BSÉ

130 ( ÉÉMÉ +Eò úé----ºéæpé úévªé +ÉÊhÉ úévªéä ªÉÉÆ ÉvÉÒ±É ºÉÆ ÉÆvÉ) 254. ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±Éä±Éä EòɪÉnäù +ÉÊhÉ úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉÆxÉÒ Eäò±Éä±Éä EòɪÉnäù ªÉÉÆ ÉvÉÒ±É Ê ÉºÉÆMÉiÉÒ. () úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉSÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù VÉ úþ, ºÉƺÉn,ù VÉÉä EòɪÉnùÉ +ÊvÉÊxɪÉÊ ÉiÉ Eò hªééºé ºÉIÉ É +ɽäþ, + ÉÉ ºÉƺÉnùÒªÉ EòɪÉtÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùòºé ËEò ÉÉ ºÉ É ÉiÉÔ ºÉÚSÉÒiÉ xé ÉÚnù Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓ{ÉèEòÒ BJÉÉtÉ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ Ê Ét ÉÉxÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùòºé ÉÊiÉEÚò±É +ºÉä±É ié ú, ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±Éä±ÉÉ EòɪÉnùÉ,----- ÉMÉ iééä + ÉÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉSªÉÉ +MÉÉänù ú {ÉÉÊ úié ZÉɱÉä±ÉÉ +ºÉÉä, ËEò ÉÉ xéæié ú ZÉɱÉä±ÉÉ +ºÉÉä-- ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉnùÉ, JÉÆb (2) SªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, +Ê É ÉÉ ÉÒ `ö äú±é +ÉÊhÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±Éä±ÉÉ EòɪÉnùÉ ÉÊiÉEÚò±ÉiÉäSªÉÉ ÉªÉÉÇnäù{ÉÖ úiéé ÉÚxªÉ ÉiÉ ½þÉä<DZÉ. (2) VÉä ½þÉ *** úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä ºÉ É ÉiÉÔ ºÉÚSÉÒiÉ xé ÉÚnù Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓ{ÉèEòÒ BJÉÉtÉ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉiÉ, iªéé ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ºÉƺÉnäùxÉä {ÉÚ ÉÔ Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉiÉÒ±É ËEò ÉÉ Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉtÉiÉÒ±É ié úiéönùòºé ÉÊiÉEÚò±É + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉä±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, + ÉÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä ªÉÉ É ÉÉhÉä Eäò±Éä±ÉÉ EòɪÉnùÉ, VÉ ú iééä úé¹]åõ{éiéòsªéé Ê ÉSÉÉ úéléç úéjéúxé `äö ɱÉÉ VÉÉ>ðxÉ iªééºé iªééséò +xéö ÉiÉÒ Ê É³ýɱÉÒ +ºÉä±É ié ú, iªéé úévªééié +Ê É ÉÉ ÉÒ `ö äú±é : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ªÉÉ JÉÆb ÉiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÓ ÉÖ³äý, ºÉƺÉnäù±ÉÉ iªéésé ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ É iéºéäsé, úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä ªÉÉ É ÉÉhÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉiÉ É ú PÉɱÉhÉÉ úé, iªééié ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhéé úé, iªééié Énù±É Eò úhéé úé ËEò ÉÉ iªééséä ÊxÉ úºéxé Eò úhéé úé EòɪÉnùÉ, EòÉähÉiªÉɽþÒ Éä³ýÒ Eò úhªééºé ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò Ê É òé ú ÉÒ É {ÉÚ ÉÇ ÉÆVÉÖ úò ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ +É É ªÉEòiÉÉ Eäò ɳý EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒSªÉÉ ÉÉ ÉÒ ÉÉxÉhÉä.----ºÉƺÉnäùSªÉÉ ËEò ÉÉ *** úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ BJÉÉtÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉɱÉÉ,---- (Eò) úévªé{éé±ééséò Ê É òé úºé +É É ªÉEò +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ BEòiÉ ú úévªé{éé±ééxéä ËEò ÉÉ úé¹]åõ{éiéòxéä ; (JÉ) úévé É ÉÖJÉÉSÉÒ Ê É òé úºé +É É ªÉEò +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ BEòiÉ ú úévé É ÉÖJÉÉxÉä ËEò ÉÉ úé¹]åõ{éiéòxéä ; (MÉ) úé¹]åõ{éiéòséò Ê É òé úºé ËEò ÉÉ {ÉÚ ÉÇ ÉÆVÉÖ úò +É É ªÉEò +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, úé¹]åõ{éiéòxéä +xéö ÉiÉÒ Ênù±ÉÒ +ºÉä±É ié ú, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉxÉä +É É ªÉEò Eäò±ªÉÉ É ÉÉhÉä ié ÉÒ Ê É òé úºé Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ xé ½þiÉÒ ËEò ÉÉ {ÉÚ ÉÇ ÉÆVÉÖ úò näùhªééié +ɱÉä±ÉÒ xé ½þiÉÒ, B Éfø ÉSÉ EòÉ úhééºié É +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +ÊvÉÊxÉªÉ É +ÉÊhÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉiÉÒ±É EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù Ê ÉÊvÉ+OÉÉÁ `ö úhéé ú xéé½þò. ÉEò úhé nùéäxé---- É ÉɺÉÊxÉEò ºÉÆ ÉÆvÉ ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé 256. úévªéä É ºÉÆPÉ úévªé ªÉÉÆSÉä ÉÊiÉnùÉʪÉi É. ÉiªÉäEò úévªééséé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ ú + ÉÉ ÉEòÉ äú ÉÉ{É ú±éé VÉÉ<Ç±É EòÒ, iªééªééäméä, ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉÆSÉä +ÉÊhÉ iªéé úévªééié VÉä ±ÉÉMÉÚ +ºÉiÉÒ±É + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉtÉÆSÉä {ÉɱÉxÉ ºÉÖÊxÉÎ SÉiÉ ½þÉä<Ç±É +ÉÊhÉ iªéé ɪÉÉäVÉxÉÉEò úiéé ÉÉ úié ºÉ úeòé ú±éé +É É ªÉEò ÉÉ]õiÉÒ±É +ºÉä ÊxÉnäù É úévªéé±éé näùhéä ½äþ ºÉÆPÉ úévªéésªéé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úésªéé ªÉÉ{iÉÒiÉ ªÉä<Ç±É Ê É ÉÊIÉiÉ ÉEò úhéò ºÉÆPÉ úévªééséä úévªééæ É ú ÊxɪÉÆjÉhÉ.-----() ÉiªÉäEò úévªééséé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ ú + ÉÉ ÉEòÉ äú ÉÉ{É ú±éé VÉÉ<Ç±É EòÒ, iªééªééäméä ºÉÆPÉ úévªéésªéé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úésªéé ÉÉ{É úé±éé ÉiªÉ ÉÉªÉ ËEò ÉÉ ÉÉvÉ ªÉähÉÉ ú xéé½þò +ÉÊhÉ iªéé ɪÉÉäVÉxÉÉEò úiéé ÉÉ úié ºÉ úeòé ú±éé +É É ªÉEò ÉÉ]õiÉÒ±É +ºÉä ÊxÉnäù É úévªéé±éé näùhéä, ½äþ ºÉÆPÉ úévªéésªéé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úésªéé ªÉÉ{iÉÒiÉ ªÉä<DZÉ. (2) BJÉÉtÉ úévªéé±éé ÊxÉnäù É näù>ðxé iªéé ÉvªÉä úé¹]åõòªé ËEò ÉÉ ±É¹Eò úòoù¹]õ É É½þk É{ÉÚhÉÇ ½þhÉÚxÉ PÉÉäʹÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ nù³ýhé ɳýhÉ-ºÉÉvÉxÉÉÆSÉÒ = ÉÉ úhéò É näùjé ÉÉ±É ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ ÊxÉnäù ÉxÉ Eò úhéä, ½äþ ºÉÖrùÉ ºÉÆPÉ úévªéésªéé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úésªéé ªÉÉ{iÉÒiÉ ªÉä<DZÉ. 06. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú " {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòséé ÉÉMÉ Eò ËEò ÉÉ ÉÉMÉ JÉ ªÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ " ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ.

131 07 ( ÉÉMÉ +Eò úé-ºéæpé úévªé +ÉÊhÉ úévªéä ªÉÉÆ ÉvÉÒ±É ºÉÆ ÉÆvÉ) {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ɽþÉ ÉÉMÉÇ ËEò ÉÉ VÉ±É ÉÉMÉÇ ½äþ úé¹]åõòªé ɽþÉ ÉÉMÉÇ ËEò ÉÉ úé¹]åõòªé VÉ±É ÉÉMÉÇ ½þhÉÚxÉ PÉÉäʹÉiÉ Eò úhªéésªéé ºÉƺÉnäùSªÉÉ +ÊvÉEòÉ úéºé +lé ÉÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä PÉÉäʹÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ É½þÉ ÉÉMÉÉÇSªÉÉ ËEò ÉÉ VÉ±É ÉÉMÉÉÇSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉÒ±É ºÉÆPÉ úévªéésªéé +ÊvÉEòÉ úéºé +lé ÉÉ xééèºéèêxéeòò, ÉÚºÉèÊxÉEòÒ É ÉɪÉÖºÉèÊxÉEòÒ ÉÉÆvÉEòÉ ÉÉÆ ÉÉ ÉiÉSªÉÉ +É{ɱªÉÉ EòɪÉÉÇSÉÉ ÉÉMÉ ½þhÉÚxÉ nù³ýhé ɳýhÉ ºÉÉvÉxÉä = ÉÉ úhªéésªéé +ÉÊhÉ iªééæséò näùjé ÉÉ±É Eò úhªéésªéé ºÉÆPÉ úévªéésªéé +ÊvÉEòÉ úéºé ªÉÉ JÉÆb ÉiÉÒ±É EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ ÊxÉ ÉÈÊvÉiÉ Eò úòié +ºÉ±ªÉÉSÉä ºÉ ÉVɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (3) BJÉÉtÉ úévªéé ÉvÉÒ±É äú± Éä ÉÉMÉÉÇSªÉÉ úiéhééeò úiéé ªÉÉäVÉÉ ÉªÉÉSªÉÉ ={ÉɪÉÉÆ ÉÉ ÉiÉ iªéé úévªéé±éé ÊxÉnäù É näùhéä ½äþ½þÒ ºÉÆPÉ úévªéésªéé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úésªéé ªÉÉ{iÉÒiÉ ªÉä<DZÉ. (4) EòÉähÉiªÉɽþÒ nù³ýhé ɳýhÉ ºÉÉvÉxÉÉÆSÉÒ = ÉÉ úhéò ËEò ÉÉ näùjé ÉÉ±É ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ JÉÆb (2) +x ɪÉä +lé ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ äú± Éä ÉÉMÉÉÇSªÉÉ úiéhééléç ªÉÉäVÉÉ ÉªÉÉSªÉÉ ={ÉɪÉÉÆ ÉÉ ÉiÉ JÉÆb (3) +x ɪÉä úévªéé±éé Ênù±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÊxÉnäù ÉÉÆSÉÒ +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒ Eò úiééxéé, +ºÉÉ ÊxÉnäù É näùhªééié +ɱÉÉ xéºéiéé ié ú, úévªéé±éé +É{ɱÉÒ ÊxÉiªÉ EòiÉÇ ªÉä {ÉÉ ú {ÉÉb iééxéé ÊVÉiÉEòÉ JÉSÉÇ +ɱÉÉ +ºÉiÉÉ iªéé½úþxé +ÊvÉEò JÉSÉÇ +ɱÉä±ÉÉ +ºÉä±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, ªÉÉ É ÉÉhÉä úévªéé±éé +ɱÉ䱪ÉÉ VÉÉnùÉ JÉSÉÉÇ ÉÉ ÉiÉ BEò ÉiÉÉxÉä `ö äú±é +lé ÉÉ BEò ÉiÉ xé ZÉɱªÉÉºÉ ÉÉ úiéésªéé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔxÉä ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ±É ÉÉnùÉEòbÚ xé ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eäò±ÉÒ VÉÉ<Ç±É + ÉÒ úceò É ÉÉ úié ºÉ úeòé úeòbú xé úévªéé±éé Ênù±ÉÒ VÉÉ<DZÉ. 257Eò. [ºÉÆPÉ úévªéésªéé ºÉ ÉºjÉ ºÉäxÉÉnù±ÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ <ié ú nù±ééæsªéé iéèxééiéòuùé ä úévªééæxéé ºÉ½þɪªÉ.] ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 33 uùé äú ÊxÉ úêºéié (20 VÉÚxÉ 976 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ) Ê É ÉÊIÉiÉ ÉEò úhéò úévªééæxééú +ÊvÉEòÉ ú, <iªéénùò ÉnùÉxÉ Eò úhªééséé ºÉÆPÉ úévªééséé +ÊvÉEòÉ ú.-----() ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, úé¹]åõ{éiéò±éé, ºÉÆPÉ úévªéésªéé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úésªéé ªÉÉ{iÉÒiÉ ªÉä<Ç±É + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒSÉÒ EòɪÉæ úévªé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ºÉÆ ÉiÉÒxÉä iªéé ÉɺÉxÉÉEòbä ËEò ÉÉ iªéésªéé +ÊvÉEòÉ-ªÉÉÆEòbä ºÉ ÉiÉÇ +lé ÉÉ Ê ÉxÉ ÉiÉÇ ºÉÉä{É ÉiÉÉ ªÉäiÉÒ±É. (2) BJÉÉtÉ úévªééié VÉÉä ±ÉÉMÉÚ +ɽäþ +ºÉÉ ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±Éä±ÉÉ EòɪÉnùÉ, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉºÉ VªÉÉ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ EòɪÉnùÉ Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú xéé½þò ÊiÉSªÉÉ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±ÉÉ ié úò, iªéé+x ɪÉä iªéé úévªéé±éé ËEò ÉÉ iªéésªéé +ÊvÉEòÉ-ªÉÉÆxÉÉ É ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉÆxÉÉ +ÊvÉEòÉ ú ÉnùÉxÉ Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ iªééæsªééeòbä EòiÉÇ ªÉä ºÉÉä{É ÉiÉÉ ªÉäiÉÒ±É +lé ÉÉ +ÊvÉEòÉ úéæséä ÉnùÉxÉ +ÉÊhÉ EòiÉÇ ªÉÉÆSÉÒ ºÉÉä{É ÉhÉÚEò ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (3) VÉälÉä ªÉÉ +xéösuäônùésªéé +ÉvÉÉ äú úévªéé±éé ËEò ÉÉ iªéésªéé +ÊvÉEòÉ-ªÉÉÆxÉÉ ËEò ÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉÆxÉÉ +ÊvÉEòÉ ú ÉnùÉxÉ Eò úhªééié +ɱÉä +ºÉiÉÒ±É ËEò ÉÉ iªééæsªééeòbä EòiÉÇ ªÉä ºÉÉä{É É±Éä±ÉÒ +ºÉiÉÒ±É iéäléä, úévªéé±éé iªéé +ÊvÉEòÉ úéæsªéé ËEò ÉÉ EòiÉÇ ªÉÉÆSªÉÉ ÉVÉÉ ÉhÉÒºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ªÉähÉÉ-ªÉÉ VÉÉnùÉ É ÉɺÉEòÒªÉ JÉSÉÉÇ ÉÉ ÉiÉ, BEò ÉiÉÉxÉä `ö äú±é ËEò ÉÉ BEò ÉiÉ xé ZÉɱªÉÉºÉ ÉÉ úiéésªéé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔxÉä ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ±É ÉÉnùÉEòbÚ xé ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eäò±ÉÒ VÉÉ<Ç±É + ÉÒ úceò É, ÉÉ úié ºÉ úeòé úeòbú xé úévªé ÉɺÉxÉɱÉÉ Ênù±ÉÒ VÉÉ<DZÉ. 2 [258Eò. ºÉÆPÉ úévªééeòbä EòɪÉæ ºÉÉä{É ÉhªÉÉSÉÉ úévªééæséé +ÊvÉEòÉ ú.-----ªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, BJÉÉtÉ úévªéésªéé úévªé{éé±éé±éé, úévªéésªéé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úésªéé ªÉÉ{iÉÒiÉ ªÉäiÉ +ºÉä±É + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒSÉÒ EòɪÉæ, ÉÉ úié ºÉ úeòé úsªéé ºÉÆ ÉiÉÒxÉä, iªéé ºÉ úeòé úeòbä ËEò ÉÉ iªéésªéé +ÊvÉEòÉ-ªÉÉÆEòbä ºÉ ÉiÉÇ ËEò ÉÉ Ê ÉxÉ ÉiÉÇ ºÉÉä{É ÉiÉÉ ªÉäiÉÒ±É.] 259. [{Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ÉÉMÉ JÉ ÉvÉÒ±É úévªééæiéò±é ºÉ ɺjÉ ºÉäxÉÉ] ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 +ÉÊhÉ +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ÊxÉ úêºéié ÉÉ úiéé Éɽäþ úò±é úévªéiéäjééæºéæ ÉÆvÉÒ ºÉÆPÉ úévªééséò +ÊvÉEòÉÊ úiééú ÉÉ úié ºÉ úeòé ú±éé, ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééséé ÉÉMÉ xéºé±é䱪éé EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéiéäjéésªéé ºÉ úeòé ú É úéä É ú Eò úé ú Eò üxé iªéé+x ɪÉä + ÉÉ úévªéiéäjéésªéé ºÉ úeòé úeòbä ÊxÉʽþiÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉɺÉEòÒªÉ, ÉèvÉÉÊxÉEò ËEò ÉÉ xªééêªéeò EòɪÉæ ½þÉiÉÒ PÉäiÉÉ ªÉäiÉÒ±É, {ÉhÉ, +ºÉÉ ÉiªÉäEò Eò úé ú, Ê Énäù ÉÊ É¹ÉªÉEò +ÊvÉEòÉÊ úiéäsªéé ÉÉ{É úéºéæ ÉÆvÉÒ iªéé iªéé EòɳýÒ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉºÉ +véòxé +ºÉä±É +ÉÊhÉ iªééuùé äú ÊxɪÉÆÊjÉiÉ ½þÉä<DZÉ.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 43 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. ºÉÆÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 8 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ.

132 ( ÉÉMÉ +Eò úé ºÉÆPÉ úévªé +ÉÊhÉ úévªéä ªÉÉÆ ÉvÉÒ±É ºÉÆ ÉÆvÉ) 26. ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò EÞòiÉÒ, +Ê É±ÉäJÉ +ÉÊhÉ xªééêªéeò EòɪÉÇ ÉɽþÒ.-----() ºÉÆPÉ úévªéésªéé +ÉÊhÉ ÉiªÉäEò úévªéésªéé ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò EÞòiÉÒ, +Ê É±ÉäJÉ É xªééêªéeò EòɪÉÇ ÉɽþÒ ªÉÉÆxÉÉ ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié ºÉ ÉÇjÉ ºÉÆ{ÉÚhÉÇ Ê É ÉɺÉɽÇþiÉÉ +ÉÊhÉ {ÉÚhÉÇ ÉÉxªÉiÉÉ Ênù±ÉÒ VÉÉ<DZÉ. (2) JÉÆb () ÉvªÉä ÊxÉnæù É Eäò±É䱪ÉÉ EÞòiÉÒ, +Ê É±ÉäJÉ É EòɪÉÇ ÉɽþÒ Eò ÉÉ ÒúiÉÒxÉä +ÉÊhÉ EòÉähÉiªÉÉ ÉiÉÔ É ú ÉÉ ÉÒiÉ Eäò±ªÉÉ VÉÉ ªÉÉiÉ +ÉÊhÉ iªééæséé {ÉÊ úhéé É EòºÉÉ `ö ú ɱÉÉ VÉÉ ÉÉ ªÉÉ ÉÉ ÉÒ, ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú ié úiéúnù Eäò±ªÉÉ É ÉÉhÉä +ºÉiÉÒ±É. (3) ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉiÉÒ±É ÉÖ±ÉEòÒ xªééªéé±éªééæxéò Ênù±Éä±Éä +ÆÊiÉ É xªééªéêxéhéçªé ËEò ÉÉ Ênù±Éä±Éä +Énäù É, iªéé úévªéiéäjééié EòÉä`äö½þÒ EòɪÉtÉxÉÖºÉÉ ú +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒªÉÉäMªÉ +ºÉiÉÒ±É. {ÉÉhªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ iéæ]äõ ÉÆiÉ ú úévªéòªé xétéæsªéé ËEò ÉÉ xénùòjééä-ªééæiéò±é {ÉÉhªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ iéæ]õ ÉÆSÉÉ +Ê ÉÊxÉhÉǪÉ.-----() ºÉƺÉnäù±ÉÉ, EòɪÉtÉuùÉ äú EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÉÆiÉ ú úévªéòªé xénùòsªéé ËEò ÉÉ xénùòjééä-ªééiéò±é {ÉÉhªÉÉSÉÉ ÉÉ{É ú, ÉÉ]õ{É ËEò ÉÉ iªéé É úò±é ÊxɪÉÆjÉhÉ ªÉÉ ÉÉ ÉiÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ iéæ]õ ÉSªÉÉ ËEò ÉÉ iégòé úòsªéé +Ê ÉÊxÉhÉǪÉÉEò úiéé ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (2) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, ºÉƺÉnäùºÉ, EòɪÉtÉuùÉ äú, JÉÆb () ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ Eäò±É䱪ÉÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ iéæ]õ ÉSªÉÉ ËEò ÉÉ iégòé úòsªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéé±éé ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªéé±éé +ÊvÉEòÉÊ úiéé ÉÉ{É úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò, + ÉÒ ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<DZÉ. úévªéé- úévªééæ ÉvÉÒ±É ºÉ Éx ÉªÉ ÉÆiÉ ú úévªéòªé {ÉÊ ú¹énäù ÉÉ ÉiÉSªÉÉ ié úiéönùò.-----(eò) úévªéé- úévªééæ ÉvªÉä VÉä Ê É ÉÉnù =nâù É É±Éä +ºÉiÉÒ±É iªééæ ÉÉ ÉiÉ SÉÉèEò ÉÒ Eò úhéä +ÉÊhÉ iªééæ É ú ºÉ±±ÉÉ näùhéä ; (JÉ) úévªééæ{éèeòò ºÉ ÉÉÈSÉÉ ËEò ÉÉ EòɽþÓSÉÉ +lé ÉÉ ºÉÆPÉ úévªé É BEò ËEò ÉÉ +ÊvÉEò úévªéä ªÉÉÆSÉÉ VªÉÉÆiÉ ºÉÉ ÉÉ<ÇEò ʽþiɺÉÆ ÉÆvÉ +ɽäþ + ÉÉ Ê É¹ÉªÉÉÆ ÉÉ ÉiÉ +x Éä¹ÉhÉ Eò úhéä +ÉÊhÉ SÉSÉÉÇ Eò úhéä ; +lé ÉÉ (MÉ) + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê É¹ÉªÉÉ É ú Ê É òé ú ÉÒ +ÉÊhÉ Ê É Éä¹ÉiÉ:, iªéé Ê É¹ÉªÉÉ ÉÉ ÉiÉSÉä vééä úhé +ÉÊhÉ EòÉ ú ÉÉ<Ç ªÉÉÆSÉÉ +ÊvÉEò SÉÉÆMɱªÉÉ ÉEòÉ äú ºÉ Éx ÉªÉ ºÉÉvÉhªÉÉEò úiéé Ê É òé ú ÉÒ Eò úhéä, ½þÒ EòiÉÇ ªÉä ºÉÉä{É ÉiÉÉ ªÉähªÉɺÉÉ újªéé BJÉÉtÉ {ÉÊ ú¹énäùséò ºlÉÉ{ÉxÉÉ Eäò±ªÉÉxÉä ±ÉÉäEòʽþiÉ ºÉÉvɱÉä VÉÉ<DZÉ, +ºÉä Eäò ½þɽþÒ úé¹]åõ{éiéò±éé ÉÉ]õ±Éä ié ú, úé¹]åõ{éiéòxéä +Énäù ÉÉuùÉ äú + ÉÒ {ÉÊ ú¹énù ºlÉÉ{ÉxÉ Eò úhéä +ÉÊhÉ ÊiÉxÉä Eò úé ɪÉÉSªÉÉ EòiÉÇ ªÉÉÆSÉä º É ü{é É ÊiÉSÉÒ úséxéé +ÉÊhÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhéä, ½äþ Ê ÉÊvɺÉÆ ÉiÉ +ºÉä±É. 08

133 09 +ɽäþ.] ÉÉMÉ ÉÉ úé Ê ÉkÉ ªÉ ɺlÉÉ, ÉÉ±É ÉkÉÉ, ºÉÆÊ ÉnùÉ +ÉÊhÉ nùé Éäù ÉEò úhé BEò----Ê ÉkÉ ªÉ ɺlÉÉ ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé [264. +léç ±ÉÉ ÉhÉä.-----ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉÒ±É Ê ÉkÉ +ɪÉÉäMÉ ªÉÉSÉÉ +léç, +xéösuäônù 280 +x ɪÉä PÉÊ]õiÉ Eäò±Éä±ÉÉ Ê ÉkÉ +ɪÉÉäMÉ, +ºÉÉ 265. EòɪÉtÉxÉä ÉÉÊvÉEòÉ ú Ênù±ªÉÉJÉä úòvé Eò ú xé ÉºÉ ÉhÉä.-----EòɪÉtÉxÉä ÉÉÊvÉEòÉ ú Ênù±ªÉÉJÉä úòvé, EòÉähÉiÉɽþÒ Eò ú +ÉEòÉ ú±éé ËEò ÉÉ ÉºÉÚ±É Eäò±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò ÉÉ úiééséä +ÉÊhÉ úévªééæséä BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ±ÉÉäEò ±ÉäJÉä.-----() +xéösuäônù 267 SªÉÉ ié úiéönùóxéé +ÉÊhÉ Ê É ÉÊIÉiÉ Eò ú É ÉÖ±Eäò ªÉÉÆSÉä ÊxÉ É³ý =i{éxxé {ÉÚhÉÇiÉ: ËEò ÉÉ +Æ ÉiÉ: úévªééæxéé xéä ÉÚxÉ näùhªéé ÉÉ ÉiÉSªÉÉ ªÉÉ ÉEò úhéésªéé ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, ÉÉ úié ºÉ úeòé ú±éé Ê É³ýɱÉä±ÉÉ ºÉ ÉÇ É½þºÉÚ±É, iªéé ºÉ úeòé úxéä úévéeòéä¹é {ÉjÉä, EòVÉæ ËEò ÉÉ +lééæ{ééªé +ÊOÉ Éä EòÉfÚøxÉ = ÉÉ ú±éä±éò ºÉ Éæ EòVÉæ +ÉÊhÉ EòVÉÉÇSªÉÉ {É úié äòb ÒnùÉJÉ±É iªéé ºÉ úeòé ú±éé ºÉ ÉÇ {ÉèºÉÉ Ê É³ÚýxÉ ÉÉ úiééséé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ ªÉÉ xéé ÉÉSÉÉ BEò BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ iéªéé ú ½þÉä<DZÉ, +ÉÊhÉ úévªé ÉɺÉxÉɱÉÉ Ê É³ýɱÉä±ÉÉ ºÉ ÉÇ É½þºÉÚ±É, iªéé ÉɺÉxÉÉxÉä úévéeòéä¹é {ÉjÉä, EòVÉæ, ËEò ÉÉ +lééæ{ééªé +ÊOÉ Éä EòÉfÚøxÉ = ÉÉ ú±éä±éò ºÉ ÉÇ EòVÉæ +ÉÊhÉ EòVÉÉÇSªÉÉ {É úié äòb ÒnùÉJÉ±É iªéé ÉɺÉxÉɱÉÉ Ê É³ýɱÉä±ÉÉ ºÉ ÉÇ {ÉèºÉÉ Ê É³ÚýxÉ úévªééséé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ ªÉÉ xéé ÉÉSÉÉ BEò BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ iéªéé ú ½þÉä<DZÉ. (2) ÉÉ úié ºÉ úeòé úxéä ËEò ÉÉ úévªé ÉɺÉxÉÉxÉä +lé ÉÉ iªéésªéé ÉiÉÒxÉä º ÉÒEòÉ ú±éä±éé +xªé ºÉ ÉÇ ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò {ÉèºÉÉ, ÉÉ úiéésªéé ±ÉÉäEò ±ÉäJªÉÉiÉ, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, úévªéésªéé ±ÉÉäEò ±ÉäJªÉÉiÉ VÉ ÉÉ Eò úhªééié ªÉä<DZÉ. (3) ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÒ±É ËEò ÉÉ úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ {Éè ÉÉÆSÉä Ê ÉÊxɪÉÉäVÉxÉ, iéä EòɪÉtɱÉÉ +xéöºé üxé +ºÉ±ªÉÉJÉä úòvé +ÉÊhÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ ié úiéúnù Eäò±É䱪ÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé É ié ÉÉ úòiéòxéä +ºÉ±ªÉÉJÉä úòvé, Eäò±Éä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò ÉEòκ ÉEòiÉÉ ÊxÉvÉÒ.-----(ò) ºÉƺÉnäù±ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú +OÉvÉxÉÉSªÉÉ º É ü{ééié ÉÉ úiééséé +ÉEòκ ÉEòiÉÉ ÊxÉvÉÒ ªÉÉ xéé ÉÉSÉÉ BEò +ÉEòκ ÉEòiÉÉ ÊxÉvÉÒ ºlÉÉ{ÉxÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É É iªéé ÊxÉvÉÒiÉ, + ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eäò±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É + ÉÉ úeò ÉÉ Éä³ýÉä Éä³ýÒ É ú±ªéé VÉÉiÉÒ±É +ÉÊhÉ +xé{éäêiéié JÉSÉÇ ÉÉMÉÊ ÉhªÉɺÉÉ`öÒ, +xéösuäônù 5 ËEò ÉÉ 6 +x ɪÉä ºÉƺÉnäùEòbÚ xé EòɪÉtÉuùÉ äú +ºÉÉ JÉSÉÇ ÉÉÊvÉEÞòiÉ ½þÉä<ÇiÉÉä{ɪÉÈiÉ, + ÉÉ ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ +ÊOÉ Éä näùhéä úé¹]åõ{éiéòºé ÉCªÉ ½þÉ Éä ªÉÉEò úiéé, =Hò ÊxÉvÉÒ Ê ÉÊxɪÉÉäMÉɺÉÉ`öÒ iªéé±éé ={É±É vé úé½þò±é. (2) úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɱÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú +OÉvÉxÉÉSªÉÉ º É ü{ééié úévªééséé +ÉEòκ ÉEòiÉÉ ÊxÉvÉÒ ªÉÉ xéé ÉÉSÉÉ BEò +ÉEòκ ÉEòiÉÉ ÊxÉvÉÒ ºlÉÉ{ÉxÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É É + ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eäò±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É + ÉÉ úeò ÉÉ iªééié Éä³ýÉä Éä³ýÒ É ú±ªéé VÉÉiÉÒ±É +ÉÊhÉ +xé{éäêiéié JÉSÉÇ ÉÉMÉÊ ÉhªÉɺÉÉ`öÒ +xéösuäônù 205 ËEò ÉÉ 206 +x ɪÉä úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉEòbÚ xé EòɪÉtÉuùÉ äú +ºÉÉ JÉSÉÇ ÉÉÊvÉEÞòiÉ ½þÉä<ÇiÉÉä{ɪÉÈiÉ, + ÉÉ ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ +ÊOÉ Éä nùähéä úévªé{éé±ééºé 2 * * * ÉCªÉ ½þÉ Éä ªÉÉEò úiéé, =CiÉ ÊxÉvÉÒ Ê ÉÊxɪÉÉäMÉɺÉÉ`öÒ iªéé±éé ={É±É vé úé½þò±é.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉuùÉ äú ÉÚ³ý +xéösuäônù 264 Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 2. É úò±é +ÊvÉÊxɪÉÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ËEò ÉÉ úévé É ÉÖJÉÉºÉ ½äþ É nù MÉɳ±Éä.

134 ( ÉÉMÉ ÉÉ úé----ê ÉkÉ ªÉ ɺlÉÉ, ÉÉ±É ÉkÉÉ, ºÉÆÊ ÉnùÉ +ÉÊhÉ nùé Éä) ºÉÆPÉ úévªé +ÉÊhÉ úévªéä ªÉÉÆSªÉÉ ÉvªÉä ɽþºÉÖ±ÉÉÆSÉä ÉÉ]õ{É 268. ºÉÆPÉ úévªééxéä +ÉEòÉ úhéò Eäò±Éä±ÉÒ {ÉhÉ úévªééæxéò ɺÉÚ±É Eäò±Éä±ÉÒ +ÉÊhÉ Ê ÉÊxɪÉÉäVÉxÉ Eäò±Éä±ÉÒ ÉÖ±Eäò.-----() ºÉÆPÉ ºÉÚSÉÒiÉ =±±ÉäÊJɱÉä±ÉÒ + ÉÒ ÉÖpùÉÆEò ÉÖ±Eäò +ÉÊhÉ +Éè¹ÉvÉÒªÉ É ÉºÉÉvÉxÉ {ÉnùÉlÉÉÈ É úò±é + ÉÒ =i{éénùxé ÉÖ±Eäò ªÉÉÆSÉÒ +ÉEòÉ úhéò ÉÉ úié ºÉ úeòé ú Eò úò±é, {ÉhÉ iªééæséò ɺÉÖ±ÉÒ - (Eò) + ÉÒ ÉÖ±Eäò [ºÉÆPÉ úévªéiéäjééié] +ÉEòÉ úhªééªééämªé +ºÉiÉÒ±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, ÉÉ úié ºÉ úeòé úuùé äú, +ÉÊhÉ (JÉ) +xªé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, + ÉÒ ÉÖ±Eäò VªÉÉ úévªééæ ÉvªÉä +ÉEòÉ úhªééªééämªé +ºÉiÉÒ±É +xéögò Éä iªéé úévªééuùé äú, Eò úhªééié ªÉä<DZÉ. (2) EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééié +ÉEòÉ úhªééªééämªé +ºÉ±É䱪ÉÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÖ±EòÉSÉä EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉkÉÒªÉ É¹ÉÉÇiÉÒ±É =i{éxxé, ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒSÉÉ ÉÉMÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò, ié ú iéä iªéé úévªéé±éé xéä ÉÚxÉ Ênù±Éä VÉÉ<DZÉ. * [268Eò. ºÉÆPÉ úévªééxéä +ÉEòÉ úhéò Eäò±Éä±ÉÉ +ÉÊhÉ ºÉÆPÉ úévªé É úévªé ªÉÉÆxÉÒ ÉºÉÚ±É Eäò±Éä±ÉÉ É Ê ÉÊxɪÉÉäVÉxÉ Eäò±Éä±ÉÉ ºÉä ÉÉ Eò ú.-----() ºÉä ÉÉÆ É úò±é Eò úéæséò +ÉEòÉ úhéò ÉÉ úié ºÉ úeòé ú Eò úò±é +ÉÊhÉ + ÉÉ Eò úéséò ɺÉÖ±ÉÒ É iªééséä Ê ÉÊxɪÉÉäVÉxÉ JÉÆb (2) ÉvªÉä ié úiéúnù Eò úhªééié +ɱÉ䱪ÉÉ úòiéòxéä ÉÉ úié ºÉ úeòé úeòbú xé É úévªééæeòbú xé Eò úhªééié ªÉä<DZÉ. (2) JÉÆb () ÉvÉÒ±É ié úiéönùóxéöºéé ú +ÉEòÉ úhéò Eäò±É䱪ÉÉ, + ÉÉ Eò úésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉkÉÒªÉ É¹ÉÉÇiÉÒ±É =i{éxxééséò, ºÉƺÉnäùEòbÚ xé EòɪÉtÉuùÉ äú iéªéé ú Eò úhªééié ªÉä<DZÉ, + ÉÉ ÉºÉÖ±ÉÒSªÉÉ É Ê ÉÊxɪÉÉäVÉxÉÉSªÉÉ iék ÉÉÆxÉÖºÉÉ ú---- Eò úhªééié ªÉä<DZÉ.] (Eò) ÉÉ úié ºÉ úeòé úeòbú xé É úévªééæeòbú xé ɺÉÖ±ÉÒ ; (JÉ) ÉÉ úié ºÉ úeòé úeòbú xé É úévªééæeòbú xé Ê ÉÊxɪÉÉäVÉxÉ, 269. ºÉÆPÉ úévªééxéä +ÉEòÉ úhéò É ÉºÉÖ±ÉÒ Eäò±Éä±Éä {ÉhÉ úévªééæxéé xéä ÉÚxÉ Ênù±Éä±Éä Eò ú [() ÉɱÉÉSªÉÉ Ê ÉGòÒ É úò±é ËEò ÉÉ JÉ äúnùò É úò±é Eò ú +ÉÊhÉ ÉɱÉÉSªÉÉ {ÉÉ`ö ÉhÉÒ É úò±é Eò ú, ªÉÉÆSÉÒ +ÉEòÉ úhéò É ÉºÉÖ±ÉÒ ÉÉ úié ºÉ úeòé EòbÚ xé Eò úhªééié ªÉä<DZÉ, {ÉhÉú, JÉÆb (2) ÉvªÉä ié úiéúnù Eäò±É䱪ÉÉ úòiéòxéä iéä ÊnùxÉÉÆEò BÊ É±É, 996 úéävéò ËEò ÉÉ iªééxéæié ú úévªééæxéé xéä ÉÚxÉ Ênù±Éä VÉÉiÉÒ±É +ÉÊhÉ xéä ÉÚxÉ Ênù±ªÉÉSÉä ÉÉxÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. º{ɹ]õÒEò úhé.----ªéé JÉÆb ÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ,----- (Eò) ÉɱÉÉSªÉÉ Ê ÉGòÒ É úò±é ËEò ÉÉ JÉ äúnùò É úò±é Eò ú ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +léç, ÉÞkÉ{ÉjÉÉÆ ªÉÊiÉÊ úcié +xªé ÉɱÉÉSÉÒ Ê ÉGòÒ ËEò ÉÉ JÉ äúnùò VÉälÉä +ÉÆiÉ ú úévªéòªé ªÉÉ{ÉÉ ú ËEò ÉÉ ÉÉÊhÉVªÉ ªÉ ɽþÉ ú ªÉÉÆSªÉÉ +ÉäPÉÉiÉ PÉb iéä iéäléä + ÉÒ Ê ÉGòÒ ËEò ÉÉ JÉ äúnùò ªÉÉǼ É úò±é Eò ú, +ºÉÉ +ɽäþ ; (JÉ) ÉɱÉÉSªÉÉ {ÉÉ`ö ÉhÉÒ É úò±é Eò úú ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +léç, +ÉÆiÉ ú úévªéòªé ªÉÉ{ÉÉ ú ËEò ÉÉ ÉÉÊhÉVªÉ ªÉ ɽþÉ ú ªÉÉÆSªÉÉ +ÉäPÉÉiÉ VÉä ½þÉ ÉɱÉÉSÉÒ {ÉÉ`ö ÉhÉÒ Eò úhªééié +ɱÉÒ +ºÉä±É iéä ½þÉ, + ÉÉ ÉɱÉÉSªÉÉ {ÉÉ`ö ÉhÉÒ É úò±é Eò ú, +ºÉÉ +ɽäþ ( ÉMÉ +ºÉÉ ÉÉ±É iééä {ÉÉ` ÉöhÉÉ-ªÉÉ ªÉCiÉÒEòbä SÉ {ÉÉ`ö ÉhªÉÉiÉ +ɱÉä±ÉÉ +ºÉÉä ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒEòbä {ÉÉ`ö ÉhªÉÉiÉ +ɱÉä±ÉÉ +ºÉÉä). (2) + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Eò úéséä EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉkÉÒªÉ É¹ÉÉÇiÉÒ±É ÊxÉ É³ý =i{éxxé, ºÉÆPÉ úévªéiéäjééæ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉä =i{éxxé nù ÉÇÊ ÉhÉÉ äú +ºÉä±É iéä ÉføÒ ÉªÉÉÇnùÉ JÉä úòvéeò üxé, iéä ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒSÉÉ ÉÉMÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò, ié ú iéä =i{éxxé, VªÉÉ úévªééæ ÉvªÉä iªéé ɹÉÔ iééä Eò ú +ÉEòÉ úhªéévééäméé +ºÉä±É iªééæxéé xéä ÉÚxÉ Ênù±Éä VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ ºÉƺÉnù EòɪÉtÉuùÉ äú ºÉÚjÉ Érù Eò úò±é + ÉÉ Ê ÉiÉ úhé iék ÉÉxÉÖºÉÉ ú iéä iªéé úévªééæ ÉvªÉä Ê ÉiÉÊ úié Eäò±Éä VÉÉ<DZÉ.] 0. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ÉÉMÉ-MÉ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ úévªééié ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ. *. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+`Âö`ö ÉBäÆ ÉÒ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ½þÉ +xéösuäônù ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (iééä +té{é +Æ É±ÉÉiÉ +ɱÉä±ÉÉ xéé½þò. iªééséé ÊnùxÉÉÆEò xéæié ú +ÊvɺÉÚÊSÉiÉ Eò úhªééié ªÉä<DZÉ). 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BäÆ ÉÒ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2000 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ÉÚ³ý JÉÆb () É (2) ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ.

135 ( ÉÉMÉ ÉÉ úé---ê ÉkÉ ªÉ ɺlÉÉ, ÉÉ±É ÉkÉÉ, ºÉÆÊ ÉnùÉ É nùé Éä) [(3) 2 [ ÉɱÉÉSÉÒ Ê ÉGòÒ ËEò ÉÉ JÉ äúnùò ËEò ÉÉ iªééséò {ÉÉ`ö ÉhÉÒ ½þÒ] +ÉÆiÉ ú úévªéòªé ªÉÉ{ÉÉ ú ËEò ÉÉ ÉÉÊhÉVªÉ ªÉ ɽþÉ ú ªÉÉÆSªÉÉ +ÉäPÉÉiÉ Eäò ½þÉ PÉb iéä, ½äþ `ö úê ÉhªÉɺÉÉ`öÒ ºÉƺÉnäù±ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú iék Éä iéªéé ú Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É.] 3 [270. +ÉEòÉ úhéò Eäò±Éä±Éä +ÉÊhÉ ºÉÆPÉ úévªé É úévªéä ªÉÉÆSªÉÉ ÉvªÉä Ê ÉiÉÊ úié Eò úhªééié ªÉähÉÉ äú Eò ú.-----() * [+xéösuäônù 268 É 269] ÉvªÉä ÊxÉÌnùÊ É±Éä±Éä +xéögò Éä ÉÖ±Eò É Eò ú ªÉÉÆ ªÉÊiÉÊ úcié, ºÉÆPÉ ºÉÚSÉÒ ÉvªÉä ÊxÉÌnùÊ É±Éä±Éäõ Eäò±Éä±Éä ºÉ ÉÇ Eò ú É ÉÖ±Eò, +xéösuäônù 27 ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±Éä±Éä Eò ú É ÉÖ±Eò ªÉÉ É úò±é +ÊvÉ ÉÉ ú +ÉÊhÉ ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉx ɪÉä Ê É ÉÊIÉiÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉƺÉÉ`öÒ +ÉEòÉ ú±éä±éé EòÉähÉiÉɽþÒ ={ÉEò ú ªÉÉÆSÉÒ +ÉEòÉ úhéò É ÉºÉÖ±ÉÒ, ÉÉ úié ºÉ úeòé úeòbú xé Eäò±ÉÒ VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ JÉÆb (2) ÉvªÉä ié úiéúnù Eäò±É䱪ÉÉ úòiéòxéä iéä ºÉÆPÉ úévªé É úévªéä ªÉÉÆSªÉÉ ÉvªÉä Ê ÉiÉÊ úié Eäò±Éä VÉÉiÉÒ±É. (2) EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉkÉÒªÉ É¹ÉÉÈiÉÒ±É + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Eò úésªéé ËEò ÉÉ ÉÖ±EòÉSªÉÉ ÊxÉ É³ý =i{éxxééséò Ê ÉʽþiÉ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É <iéeòò ]õceäò ÉÉ úþò ½þÒ, ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒSÉÉ ÉÉMÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò, ié ú VªÉÉ úévªééæ ÉvªÉä iªéé ɹÉÉÇiÉ iééä Eò ú ËEò ÉÉ iéä ÉÖ±Eò +ÉEòÉ úhªééªééämªé +ºÉä±É iªéé úévªééæxéé xéä ÉÚxÉ Ênù±ÉÒ VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ JÉÆb (3) ÉvªÉä ié úiéúnù Eäò±É䱪ÉÉ úòiéòxéä Ê ÉʽþiÉ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É + ÉÉ úòiéòxéä É + ÉÉ Éä³äý{ÉɺÉÚxÉ iªéé úévªééæ ÉvªÉä Ê ÉiÉÊ úié Eäò±ÉÒ VÉÉ<DZÉ. (3) ªÉÉ +xéösuäônùéié, Ê ÉʽþiÉ ªÉÉSÉÉ +léç,---- (BEò) Ê ÉkÉ +ɪÉÉäMÉ PÉÊ]õiÉ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, úé¹]åõ{éiéòxéä, +Énäù ÉÉuùÉ äú Ê ÉʽþiÉ Eäò±Éä±Éä, +ÉÊhÉ (nùéäxé) Ê ÉkÉ +ɪÉÉäMÉ PÉÊ]õiÉ ZÉɱªÉÉxÉÆiÉ ú úé¹]åõ{éiéòxéä Ê ÉkÉ +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ Ê É òé ú ÉÓSÉÉ Ê ÉSÉÉ ú Eò üxé +Énäù ÉÉuùÉ äú Ê ÉʽþiÉ Eäò±Éä±Éä, +ºÉÉ +ɽäþ.] 27. ºÉÆPÉ úévªéésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉƺÉÉ`öÒ Ê É ÉÊIÉiÉ ÉÖ±Eäò +ÉÊhÉ Eò ú ªÉÉÆ É ú +ÊvÉ ÉÉ ú----+xéösuäônù 269 É 270 ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, ºÉƺÉnäù±ÉÉ, EòÉähÉiªÉɽþÒ Éä³ýÒ iªéé +xéösuäônùéié ÊxÉnæÊù ɱÉ䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiÉä½þÒ ÉÖ±Eò ËEò ÉÉ Eò ú ºÉÆPÉ úévªéésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉƺÉÉ`öÒ, +ÊvÉ ÉÉ ú +ÉEòÉ üxé ÉÉfø ÉiÉÉ ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÊvÉ ÉÉ úéséä ºÉÆ{ÉÚhÉÇ =i{éxxé, ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒSÉÉ ÉÉMÉ ½þÉä<Ç±É [ºÉÆPÉ úévªééxéä +ÉEòÉ úhéò É ÉºÉÚ±É Eäò±Éä±Éä +ÉÊhÉ ºÉÆPÉ úévªé É úévªéä ªÉÉÆSªÉÉ ÉvªÉä Ê ÉiÉÊ úié Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É +ºÉä Eò ú] ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BäÆ ÉÒ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2000 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ÊxÉ úêºéié iéémé +ÉÊhÉ iéémééäi{ééênùié ɺiÉÚ ªÉÉÆ É úò±é ÊxɪÉÉÇiÉ ÉÖ±EòÉBä ÉVÉÒ +xéönùéxéä.----() iéémé +ÉÊhÉ iéémééäi{ééênùié ɺiÉÚ ªÉÉÆ É úò±é ÊxɪÉÉÇiÉ ÉÖ±EòÉSªÉÉ ÉiªÉäEò ɹÉÉÇiÉÒ±É ÊxÉ É³ý =i{éxxééséé EòÉähÉiÉɽþÒ Ê½þººÉÉ +ɺÉÉ É, Ê É½þÉ,ú *[+ÉäÊb ÉÉ] +ÉÊhÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É ªÉÉ úévªééæxéé xéä ÉÚxÉ näùhªéébä ÉVÉÒ, iªéé úévªééæsªéé ɽþºÉÖ±ÉÉºÉ ºÉ½þɪÉEò +xéönùéxéä ½þhÉÚxÉ, Ê ÉʽþiÉ Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É + ÉÉ úeò ÉÉ ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ú ÉiªÉäEò ɹÉÔ ÉÉÊ úié Eäò±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É. (2) ªÉÉ É ÉÉhÉä Ê ÉʽþiÉ Eäò±É䱪ÉÉ úeò ÉÉ ªÉÉ, iéémé ËEò ÉÉ iéémééäi{ééênùié ɺiÉÚ ªÉÉÆ É ú ÉÉ úié ºÉ úeòé ú EòÉähÉiÉä½þÒ ÊxɪÉÉÇiÉ ÉÖ±Eò +ÉEòÉ úhªééséä ÊVÉiÉEòÉ Eòɳý SÉɱÉÚ `äö ÉÒ±É ÊiÉiÉEòÉ Eòɳý +lé ÉÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉɺÉÚxÉ nù½þé ɹÉÉÇSÉÉ Eòɳý, ªÉÉÆ{ÉèEòÒ VÉÉä +MÉÉänù ú ºÉÆ{Éä±É iªéé EòɱÉÉ ÉvÉÒ{ɪÉÈiÉ ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ú ÉÉÊ úié Eò úhªééséä SÉɱÉÚ úé½þò±é. (3) ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é Ê ÉʽþiÉ ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉɱÉÉ, +xéösuäônù 270 ÉvªÉä +ºÉ±Éä±ÉÉSÉ +léç +ɽäþ úévªéä VªÉÉiÉ Ê½þiɺÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ɽäþiÉ + ÉÉ Eò ú +ÉEòÉ úhéò É ú {ÉÊ úhéé É Eò úhéé-ªéé Ê ÉvÉäªÉEòÉÆxÉÉ úé¹]å{éõiéòséò {ÉÚ ÉÇÊ É òé úºé +É É ªÉEò.----() úévªéä ʽþiɺÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ɽäþiÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ Eò ú ËEò ÉÉ ÉÖ±Eò ÉºÉ ÉhÉÉ äú ËEò ÉÉ iªééié Énù±É Eò úhéé äú, +lé ÉÉ ÉÉ úiéòªé ÉÉÎ{iÉEò úéºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ +ÊvÉÊxɪÉÊ ÉiÉÒÆSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEòÊ úiéé ªÉÉJªÉÉ Eäò±É䱪ÉÉ EÞòÊ¹É =i{ézé ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ +lééç ÉvªÉä Énù±É Eò úhéé äú +lé ÉÉ ªÉÉ ÉEò úhéésªéé {ÉÚ ÉÇMÉÉ ÉÒ ié úiéönùó{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùó+x ɪÉä úévªééæxéé VªÉÉ iék ÉÉÆ É ú {ÉèºÉÉ Ê ÉiÉÊ úié Eò úiéé ªÉäiÉÉä ËEò ÉÉ ªÉä<Ç±É iªééæ É ú {ÉÊ úhéé É Eò úhéé äú +lé ÉÉ ªÉÉ ÉEò úhéésªéé {ÉÚ ÉÇMÉÉ ÉÒ ié úiéönùó ÉvªÉä =±±ÉäÊJɱÉä±ÉÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +ÊvÉ ÉÉ ú ºÉÆPÉ úévªéésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ ÉºÉ ÉhÉÉ äú +ºÉä EòÉähÉiÉä½þÒ Ê ÉvÉäªÉEò ËEò ÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéé, úé¹]åõ{éiéòséò Ê É òé úºé +ºÉ±ªÉÉJÉä úòvé ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉ ÉºiÉÖiÉ Eäò±ÉÒ ËEò ÉÉ ÉÉÆb ±ÉÒ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉ½þÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( Éä½äþSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 982 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ÉɱÉÉSÉÒ Ê ÉGòÒ ËEò ÉÉ JÉ äúnùò ½þÒ ªÉÉBä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BäÆ ÉÒ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2000 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé ä ÉÚ³ý +xéösuäônùébä ÉVÉÒ ½þÉ +xéösuäônùú nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( BÊ É±É 996 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). * ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+`Âö`ö ÉÆBä ÉÒ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú +xéösuäônù 268, 268Eò É 269 ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. (iééä +téé{é +Æ É±ÉÉiÉ +ɱÉä±ÉÉ xéé½þò, iªééséé ÊnùxÉÉÆEò xéæié ú +ÊvɺÉÚÊSÉiÉ Eò úhªééié ªÉä<DZÉ). * +ÉäÊ úºéé (xéé É Énù±ÉhÉä) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 20 (20 SÉÉ 5) Eò±É É 5 uùé äú +ÉäÊ úºéé ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. ( xééä ½åþ É ú 20 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

136 ( ÉÉMÉ ÉÉ úé---ê ÉkÉ ªÉ ɺlÉÉ, ÉÉ±É ÉkÉÉ, ºÉÆÊ ÉnùÉ É nùé Éä) (2) ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é, úévªéä VªÉÉiÉ Ê½þiɺÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ɽäþiÉ +ºÉÉ Eò ú ËEò ÉÉ ÉÖ±Eò ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +léç,---- (Eò) VªÉÉSÉä ÊxÉ É³ý =i{ézé {ÉÚhÉÇiÉ: ËEò ÉÉ +Æ ÉiÉ: EòúÉähÉiªÉɽþÒ úévªééºé xéä ÉÚxÉ Ênù±Éä VÉÉiÉä, +ºÉÉ Eò ú ËEò ÉÉ ÉÖ±Eò ; ËEò ÉÉ (JÉ) VªÉÉSªÉÉ ÊxÉ É³ý =i{éxxéésªéé ºÉÆnù ÉÉÇiÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééºé ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ iªéé iªéé Éä³ýÒ úeò ÉÉ ÉnäùªÉ +ºÉiÉÒ±É, +ºÉÉ Eò ú ËEò ÉÉ ÉÖ±Eò, +ºÉÉ +ɽäþ Ê É ÉÊIÉiÉ úévªééæxéé ºÉÆPÉ úévªééeòbú xé +xéönùéxéä.ú----() ºÉƺÉnù EòɪÉtÉuùÉ äú ié úiéúnù Eò úò±é + ÉÉ úeò ÉÉ, VªÉÉÆxÉÉ ºÉ½þɪªÉÉSÉÒ MÉ úvé +ɽäþ +ºÉä ºÉƺÉnù `ö ú ÉÒ±É + ÉÉ úévªééæsªéé ɽþºÉÖ±ÉÉºÉ ºÉ½ÉþªÉEò +xéönùéxéä ½þhÉÚxÉ nù ú ɹÉÔ ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ú ÉÉÊ úié Eäò±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É +ÉÊhÉ ÉäMÉ ÉäMɲªÉÉ úévªééæeò úiéé ÉäMÉ ÉäMɲªÉÉ úeò ÉÉ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É : {É ÆúiÉÖ, +ºÉä EòÒ, BJÉÉtÉ úévªééiéò±é +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓSªÉÉ Eò±ªÉÉhÉ ÉÞrùÒºÉÉ`öÒ ËEò ÉÉ iªéé úévªééiéò±é +xéöºéúêséié IÉäjÉÉÆSÉÒ É ÉɺÉxÉ {ÉÉiɳýÒ iªéé úévªéésªéé = ÉÇÊ úié IÉäjÉÉÆSªÉÉ É ÉɺÉxÉ {ÉÉiɳýÒ <iéeòò =ÆSÉÉ ÉhªÉɺÉÉ`öÒ iéä úévªé ÉÉ úié ºÉ úeòé úsªéé ÉÉxªÉiÉäxÉä ½þÉiÉÒ PÉä<Ç±É + ÉÉ Ê ÉEòÉºÉ ªÉÉäVÉxÉÉÆSÉÉ JÉSÉÇ ÉÉMÉ ÉhÉä úévªéé±éé ÉCªÉ ½þÉ Éä ªÉɺÉÉ`öÒ, +É É ªÉEò +ºÉiÉÒ±É + ÉÉ ÉÉÆb ɱÉÒ É +É ÉiÉÔ úeò ÉÉ iªéé úévªéésªéé ɽþºÉÖ±ÉÉºÉ ºÉ½þɪÉEò +xéönùéxéä ½þhÉÚxÉ ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ Ênù±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É : {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, +ɺÉÉ É úévªéésªéé ɽþºÉÖ±ÉÉºÉ ºÉ½ÉªÉEò +xéönùéxéä ½þhÉÚxÉ,---- (Eò) ºÉ½þÉ ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé 20 ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùéºééä ÉiÉ VÉÉäb ±É䱪ÉÉ iéciªéésªéé [ ÉÉMÉ BEò] ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ VÉxÉVÉÉÊiÉ IÉäjÉÉSªÉÉ É ÉɺÉxÉÉ ÉÉ ÉiÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔSªÉÉ nùéäxé ɹÉÉÇiÉÒ±É É½þºÉÖ±ÉɽÚþxÉ +ÊvÉEò ZÉɱÉ䱪ÉÉ JÉSÉÉÇSªÉÉ ºÉ úéºé úòb Éfø É; +ÉÊhÉ (JÉ) iªéé úévªééiéò±é =CiÉ IÉäjÉÉÆSÉÒ É ÉɺÉxÉ {ÉÉiɳýÒ = ÉÇÊ úié IÉäjÉÉSªÉÉ É ÉɺÉxÉ {ÉÉiɳýÒ <iéeòò =ÆSÉÉ ÉhªÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, iéä úévªé ÉÉ úié ºÉ úeòé úsªéé ÉÉxªÉiÉäxÉä ½þÉiÉÒ PÉä<Ç±É + ÉÉ Ê ÉEòÉºÉ ªÉÉäVÉxÉÉÆSªÉÉ JÉSÉÉÇB Éfø É, ÉÉÆb ɱÉÒ É +É ÉiÉÔ úeò ÉÉ ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ Ênù±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É. 2 [(Eò) +xéösuäônù 244Eò +x ɪÉä º ÉɪÉkÉ úévªé ÉxÉä±É iéä ½þÉ É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ,---- (BEò) JÉÆb () SªÉÉ nöùºé-ªéé {É ÆúiÉÖEòÉiÉÒ±É JÉÆb (Eò) +x ɪÉä ÉnäùªÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úeò ÉÉ, VÉ ú º ÉɪÉiÉ úévªé iªéé JÉÆb ÉiÉ ÊxÉÌnÊ É±Éä±ÉÒ ºÉ ÉÇ VÉxÉVÉÉÊiÉ IÉäjÉä Ê É³ÚýxÉ ZÉɱÉä±Éä +ºÉä±É ié ú, º ÉɪÉiÉ úévªééºé Ênù±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É +ÉÊhÉ VÉ ú º ÉɪÉiÉ úévªé iªéé VÉxÉVÉÉÊiÉ IÉäjÉÉÆ{ÉèEòÒ Eäò ɳý EòɽþÒ IÉäjÉÉÆSÉä Ê É³ÚýxÉ ZÉɱÉä +ºÉä±É ié ú, úé¹]åõ{éiéò, +Énäù ÉÉuùÉ äú Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é iªééxéöºéé ú +ɺÉÉ É úévªé É º ÉɪÉkÉ úévªé ªÉÉÆSªÉÉ ÉvªÉä ºÉÆÊ É ÉÉÊVÉiÉ Eäò±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É ; (nùéäxé) º ÉɪÉiÉ úévªééséò É ÉɺÉxÉ {ÉÉiɳýÒ = ÉÇÊ úié +ɺÉÉ É úévªéésªéé É ÉɺÉxÉ {ÉÉiɳýÒ<iÉEòÒ =ÆSÉÉ ÉhªÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, º ÉɪÉkÉ úévªé, ÉÉ úié ºÉ úeòé úsªéé ÉÉxªÉiÉäxÉä ½þÉiÉÒ PÉä<Ç±É + ÉÉ Ê ÉEòÉºÉ ªÉÉäVÉxÉÉÆSªÉÉ JÉSÉÉÇB Éfø É ÉÉÆb ɱÉÒ É +É ÉiÉÔ úeò ÉÉ, iªéé úévªéésªéé ɽþºÉÖ±ÉÉºÉ ºÉ½þɪÉEò +xéönùéxéä ½þhÉÚxÉ ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ Ênù±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É.] (2) ºÉƺÉnäùEòbÚ xé JÉÆb () +x ɪÉä ié úiéúnù Eò úhªééié ªÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, iªéé JÉÆb É+x ɪÉä ºÉƺÉnäù±ÉÉ ÉnùÉxÉ Eäò±Éä±Éä +ÊvÉEòÉ ú, úé¹]åõ{éiéò±éé +Énäù ÉÉuùÉ äú ÉÉ{É úiéé ªÉähªÉɺÉÉ újéä +ºÉiÉÒ±É +ÉÊhÉ ªÉÉ JÉÆb Éx ɪÉä úé¹]åõ{éiéòxéä Eäò±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +Énäù É, ºÉƺÉnäùxÉä ªÉÉ É ÉÉhÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùò±éé +véòxé úé½úþxé É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<Ç±É : 2. <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúÃSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé ä ÉÉMÉ Eò ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (2 VÉÉxÉä ÉÉ úò 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉÉÊ ÉºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 969 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. BSÉ

137 3 ( ÉÉMÉ ÉÉ úé Ê ÉkÉ ªÉ ɺlÉÉ, ÉÉ±É ÉkÉÉ, ºÉÆÊ ÉnùÉ +ÉÊhÉ nùé Éä) {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, Ê ÉkÉ +ɪÉÉäMÉ PÉÊ]õiÉ ZÉɱªÉÉxÉÆiÉ ú, Ê ÉkÉ +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ Ê É òé ú ÉÓSÉÉ Ê ÉSÉÉ ú Eäò±ªÉÉJÉä úòvé, úé¹]åõ{éiéò ªÉÉ JÉÆb É+x ɪÉä EòÉähÉiÉɽþÒ +Énäù É Eò úhéé ú xéé½þò ªÉ ɺÉɪÉ, ªÉÉ{ÉÉ ú, +ÉVÉÒÊ ÉEòÉ +ÉÊhÉ xééäeò-ªéé ªÉÉǼ É úò±é Eò ú. () +xéösuäônù 246 ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, ªÉ ɺÉɪÉ, ªÉÉ{ÉÉ ú, +ÉVÉÒÊ ÉEòÉ ËEò ÉÉ xééäeò-ªéé ªÉÉ ÉÉ ÉiÉ BJÉÉtÉ úévªéésªéé +lé ÉÉ iªééiéò±é xémé ú{ééê±éeòé, ÊVɱ½þÉ ÉÆb ³ý, ºlÉÉÊxÉEò ÉÆb ³ý ËEò ÉÉ +xªé ºlÉÉÊxÉEò ÉÉÊvÉEò úhé ªÉÉÆSªÉÉ ±ÉÉ ÉÉlÉÇ +ºÉ±É䱪ÉÉ Eò úéæºéæ ÉÆvÉÒSÉÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ, iééä ÉÉ{iÉÒ É úò±é Eò úé ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ɽäþ, ªÉÉ EòÉ úhéé É üxé Ê ÉÊvÉOÉÉÁ `ö úhéé ú xéé½þò. (2) ªÉ ɺÉɪÉ, ªÉÉ{ÉÉ ú, +ÉVÉÒÊ ÉEòÉ +ÉÊhÉ xééäeò-ªéé ªÉÉÆ É úò±é Eò úéæsªéé ü{ééxéä EòÉähÉiªÉɽþÒ BEòÉ ªÉCiÉÒSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ úévªéé±éé +lé ÉÉ iªééiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ BEòÉ xémé ú{ééê±éeäò±éé, ÊVɱ½þÉ ÉÆb ³ýɱÉÉ, ºlÉÉÊxÉEò ÉÆb ³ýɱÉÉ ËEò ÉÉ +xªé ºlÉÉÊxÉEò ÉÉÊvÉEò úhéé±éé té ɪÉÉSÉÒ BEÚòhÉú úceò É, ÉÊiÉ É¹ÉÔ [nùéäxé ½þVÉÉ ú {ÉÉSÉ Éä û{éªééæ{éäiéé] +ÊvÉEò +ºÉhÉÉ ú xéé½þò : 2 * * * * * * * (3) ªÉ ɺÉɪÉ, ªÉÉ{ÉÉ ú, +ÉVÉÒÊ ÉEòÉ +ÉÊhÉ xééäeò-ªéé ªÉÉÆ É úò±é Eò úéæ ÉÉ ÉiÉ {ÉÚ ÉÉæCiÉ É ÉÉhÉä EòɪÉnäù Eò úhªééséé úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú ½þÉ, ªÉ ɺÉɪÉ, ªÉÉ{ÉÉ ú, +ÉVÉÒÊ ÉEòÉ +ÉÊhÉ xééäeò-ªéé ªÉÉÆiÉÚxÉ ={ÉÉÌVÉiÉ ½þÉähÉÉ-ªÉÉ ËEò ÉÉ =nâù É ÉhÉÉ-ªÉÉ ÉÉ{iÉÒ É úò±é Eò úéæ ÉÉ ÉiÉ EòɪÉnùÉ Eò úhéé-ªéé ºÉƺÉnäùSªÉÉ +ÊvÉEòÉ úé É ú EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉEòÉ äú ɪÉÉÇnùÉ PÉɱÉiÉÉä, +ºÉÉ iªééséé +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò ªÉÉ ÉÞkÉÒ.----ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééséä ÉɺÉxÉ +lé ÉÉ EòÉähÉiÉÒ½þÒ xémé ú{ééê±éeòé ËEò ÉÉ +xªé ºlÉÉÊxÉEò ÉÉÊvÉEò úhé ËEò ÉÉ ÊxÉEòÉªÉ ªÉÉÆSªÉÉEòbÚ xé úévªé, xémé ú{ééê±éeòé, ÊVɱ½þÉ ËEò ÉÉ +xªé ºlÉÉÊxÉEò IÉäjÉ ªÉÉÆSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé EòɪÉnäù ÉÒ ú{éhéä +ÉEòÉ ú±éä VÉÉiÉ ½þÉäiÉä, +ºÉä EòÉhÉiÉä½þÒ Eò ú, ÉÖ±Eò, ={ÉEò ú ËEò ÉÉ òò, VÉ úò ºÉÆPÉ ºÉÚSÉÒiÉ =±±ÉäÊJɱÉä±ÉÒ +ºÉ±ÉÒ ié úò½þò, iéä Eò ú ÉÖ±Eò, ={ÉEò ú ËEò ÉÉ òò ªÉÉÆSÉÒ +ÉEòÉ úhéò É iªéé ɪÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé ½þÉähÉÉ úé iªééæséé Ê ÉÊxɪÉÉäMÉ, ºÉƺÉnäùEòbÚ xé EòɪÉtÉuùÉ äú iªééê É ürù ié úiéúnù Eäò±ÉÒ VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ, SÉɱÉÚ `äö ÉiÉÉ ªÉä<Ç±É [Ê É ÉÊIÉiÉ Ê ÉkÉÒªÉ ÉÉ ÉÓºÉÉ ÉÆvÉÒ {Éʽþ±ÉÉ +xéöºéúséòsªéé ÉÉMÉ-JÉ ÉvÉÒ±É úévªééæ É úéä É ú Eò úé ú] ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSÉä Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉuùÉÆ äú ÊxÉ úêºéié ÊxÉ É³ý =i{ézé <iªéénùóséò {ÉÊ úméhéxéé.----() ªÉÉ ÉEò úhéésªéé {ÉÚ ÉÇMÉÉ ÉÒ ié úiéönùó ÉvÉÒ±É ÊxÉ É³ý =i{ézé ªÉÉSÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Eò úésªéé ËEò ÉÉ ÉÖ±EòÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É +léç, ɺÉÖ±ÉÒSÉÉ JÉSÉÇ ÉVÉÉ VÉÉiÉÉ úéê½þ±éä±éä =i{ézé, +ºÉÉ +ɽäþ +ÉÊhÉ iªéé ié úiéönùósªéé ɪÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé, EòÉähÉiªÉɽþÒ IÉäjÉÉiÉÒ±É ËEò ÉÉ IÉäjÉÉ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ Eò úéséä ËEò ÉÉ ÉÖ±EòÉSÉä +lé ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Eò úésªéé ËEò ÉÉ ÉÖ±EòÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉSÉä ÊxÉ É³ý =i{ézé, ÉÉ úiééséé ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò ªÉÉSªÉÉEòbÚ xé ºÉÖÊxÉÎ SÉiÉ É É ÉÉÊhÉiÉ Eäò±Éä VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ iªééséä É ÉÉhÉ{ÉjÉ +ÆÊiÉ É +ºÉä±É. (2) {ÉÚ ÉÉæCiÉ ié úiéönùò±éé +ÉÊhÉ ªÉÉ ÉEò úhéésªéé +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉ ié úiéönùò±éé +véòxé úé½úþxé, ªÉÉ ÉÉMÉÉJÉɱÉÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÖ±EòÉSÉä ËEò ÉÉ Eò úéséä =i{ézé, EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéé±éé xéä ÉÚxÉ näùhªééié +ɱÉä +ºÉä±É, ËEò ÉÉ näùiéé ªÉä<Ç±É + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, iªéé =i{ézééséò Eò ÉÉ úòiéòxéä {ÉÊ úméhéxéé Eò úé ɪÉÉSÉÒ, EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉnùÉxÉä EòÉähÉiªÉÉ Éä³äý{ÉɺÉÚxÉ +lé ÉÉ EòÉähÉiªÉÉ Éä³ýÒ +ÉÊhÉ Eò ÉÉ úòiéòxéä Eò úé ɪÉÉSÉÒ ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ, BEò Ê ÉkÉÒªÉ É¹ÉÇ É +xªé Ê ÉkÉÒªÉ É¹ÉÇ ªÉÉÆSªÉÉiÉ ºÉ ÉɪÉÉäVÉxÉä Eò úhªééºéæ ÉÆvÉÒ +ÉÊhÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÉxÉÖ¹ÉÆÊMÉEò ËEò ÉÉ ºÉ½þɪªÉ ÉÚiÉ ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÒ, ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±Éä±ÉÉ EòɪÉnùÉ ËEò ÉÉ úé¹]åõ{éiéòséé +Énäù É ªÉÉuùÉ äú ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<Ç±É Ê ÉkÉ +ɪÉÉäMÉ.----ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉɺÉÚxÉ nùéäxé ɹÉÉÇSªÉÉ +ÉiÉ +ÉÊhÉ iªééxéæié ú ÉiªÉäEò {ÉÉSÉ Éä ɹÉÇ ºÉÆ{ÉiÉÉSÉ ËEò ÉÉ úé¹]åõ{éiéòºé +É É ªÉEò ÉÉ]äõ±É + ÉÉ +MÉÉänù úsªéé Éä³ýÒ, úé¹]åõ{éiéò, +Énäù ÉÉuùÉ äú, Ê ÉkÉ +ɪÉÉäMÉ PÉÊ]õiÉ Eò úò±é É úé¹]åõ{éiéò ÊxɪÉÖCiÉ Eò úò±é +ºÉÉ +vªéié É +ºÉä +xªé SÉÉ ú ºÉnùºªÉ Ê É³ÚýxÉ iééä ÉxɱÉä±ÉÉ +ºÉä±É. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉ`öÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 988 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú nùéäxé Éä {ÉzÉÉºÉ û{éªééæ{éäiéé ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 2 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú {É ÆúiÉÖEò MÉɳý±Éä. BSÉ

138 4 ( ÉÉMÉ ÉÉ úé Ê ÉkÉ ªÉ ɺlÉÉ, ÉÉ±É ÉkÉÉ, ºÉÆÊ ÉnùÉ +ÉÊhÉ nùé Éä) (2) +ɪÉÉäMÉÉSÉä ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉÒ ½þÉähªÉɺÉÉ`öÒ EòÉähÉiªÉÉ {ÉÉjÉiÉÉ +É É ªÉEò +ºÉiÉÒ±É +ÉÊhÉ iéä Eò ÉÉ úòiéòxéä ÊxÉ Éb ±Éä VÉÉiÉÒ±É, iéä ºÉƺÉnäù±ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (3) {ÉÖføÒ±É MÉÉä¹]õÓºÉÆ ÉÆvÉÒ úé¹]åõ{éiéò±éé Ê É òé ú ÉÒ Eò úhéä ½äþ +ɪÉÉäMÉÉSÉä EòiÉÇ ªÉ +ºÉä±É, iªéé + ÉÉ :----- (Eò) ªÉÉ ÉEò úhééjéé±éò ºÉÆPÉ úévªé É úévªéä ªÉÉÆSªÉÉ ÉvªÉä VÉä Ê É ÉÉMÉÚxÉ té ɪÉÉSÉä +ɽäþ ËEò ÉÉ Ê É ÉÉMÉÚxÉ näùiéé ªÉä<Ç±É +ºÉä Eò úéæséä ÊxÉ É³ý =i{ézé iªééæsªéé ÉvªÉä Ê ÉiÉÊ úié Eò úhéä +ÉÊhÉ úévªééæ ÉvªÉä + ÉÉ =i{ézééiéò±é iªééæséä ʽþººÉä ÉÉ]ÚõxÉ näùhéä ; (JÉ) ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ té ɪÉÉSÉÒ úévªé ɽþºÉÖ±ÉÉºÉ ºÉ½þɪÉEò + ÉÒ +xéönùéxéä VªÉÉxÉÖºÉÉ ú ÊxɪÉÆÊjÉiÉ ½þÉ ÉÒiÉ iéò iék Éä ; [(JÉJÉ) úévªéésªéé Ê ÉkÉ +ɪÉÉäMÉÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ Ê É òé ú ÉÓSªÉÉ +ÉvÉÉ äú úévªééiéò±é {ÉÆSÉɪÉiÉÒ ºÉÉvÉxɺÉÆ{ÉkÉÒºÉ {ÉÚ úeò `ö úé ªÉÉiÉ ½þhÉÚxÉ úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉ ÉÉfø Eò úhªééºéé`öò +É É ªÉEò +ºÉ±É䱪ÉÉ ={ÉɪɪÉÉäVÉxÉÉ ;] 2 [(MÉ) úévªéésªéé Ê ÉkÉ +ɪÉÉäMÉÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ Ê É òé ú ÉÓSªÉÉ +ÉvÉÉ äú úévªéésªéé xémé ú{ééê±éeäòsªéé ºÉÉvÉxɺÉÆ{ÉkÉÒºÉ {ÉÚ úeò `ö úé ªÉÉiÉ ½þhÉÚxÉ úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉ ÉÉfø Eò úhªééºéé`öò +É É ªÉEò +ºÉ±É䱪ÉÉ ={ÉɪɪÉÉäVÉxÉÉ ;] 3 [(PÉ) +ÉÌlÉEò κlÉiÉÒ É³ýEò]õ úé½þé ÉÒ ½þhÉÚxÉ úé¹]åõ{éiéòxéä +ɪÉÉäMÉÉEòbä ÊxÉnæùÊ É±Éä±ÉÒ +xªé EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ É. (4) +ɪÉÉäMÉ, +É{ɱÉÒ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ `ö ú ÉÒ±É +ÉÊhÉ +É{ɱÉÒ EòɪÉæ {ÉÉ ú {Éb iééxéé iªéé±éé ºÉƺÉnäùEòbÚ xé EòɪÉtÉuùÉ äú ÉnùÉxÉ Eäò±Éä VÉÉiÉÒ±É +ºÉä +ÊvÉEòÉ ú +ºÉiÉÒ±É. 28. Ê ÉkÉ +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ Ê É òé ú ÉÒ.---- úé¹]åõ{éiéò, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùó+x ɪÉä Ê ÉkÉ +ɪÉÉäMÉÉxÉä Eäò±Éä±ÉÒ ÉiªÉäEò Ê É òé úºé, iéò É ú EòÉähÉiÉÒ EòÉ ú ÉÉ<Ç Eäò±ÉÒ iªééséä º{ɹ]õÒEò úhé Eò úhéé-ªéé ÊxÉ ÉänùxÉɺÉʽþiÉ, ºÉƺÉnäùSªÉÉ ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉºÉ ÉÉä ú `äö ÉhªÉÉSÉÒ ªÉ ɺlÉÉ Eò úò±é. ºÉÆEòÒhÉÇ Ê ÉkÉÒªÉ ié úiéönùò 282. ºÉÆPÉ úévªééxéä ËEò ÉÉ úévªééxéä +É{ɱªÉÉ É½þºÉÖ±ÉÉiÉÚxÉ ÉÉMÉ ÉhªÉÉVÉÉäMÉÉ JÉSÉÇ.----BJÉÉnäù ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ɪÉÉäVÉxÉ, VªÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ºÉƺÉnäù±ÉÉ, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɱÉÉ EòɪÉnùÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É + ÉÉ ÉEòÉ úséä xéºé±éä ié úò, ºÉÆPÉ úévªé ËEò ÉÉ iéä úévªé iªéé ɪÉÉäVÉxÉɺÉÉ`öÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ +xéönùéxéä näù>ð ÉEäò±É BEòÎjÉiÉ ÊxÉvÉÒ, +ÉEòκ ÉEòiÉÉ ÊxÉvÉÒ +ÉÊhÉ ±ÉÉäEò ±ÉäJªÉÉÆSªÉÉ JÉÉiÉÒ VÉ ÉÉ Eäò±Éä±Éä {ÉèºÉä ªÉÉÆSÉÒ +Ê É úiéé, <iªéénùò. () ÉÉ úiééséé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ÉÉ úiééséé +ÉEòʺ ÉEòiÉÉ ÊxÉvÉÒ ªÉÉÆSÉÒ +Î É úiéé, + ÉÉ ÊxÉvÉÓ ÉvªÉä {Éè ÉÉÆSÉÉ É úhéé Eò úhéä, iªéé ÉvÉÚxÉ {ÉèºÉä EòÉføhÉä, ÊxÉvÉÒiÉ VÉ ÉÉ ZÉɱÉ䱪ÉÉƽÚþxÉ +xªé + ÉÉ, ÉÉ úié ºÉ úeòé úxéä ËEò ÉÉ iªéésªéé ÉiÉÒxÉä º ÉÒEòÉ ú±é䱪éé ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò {Éè ÉÉSÉÒ +Ê É úiéé, iªééæséé ÉÉ úiéésªéé ±ÉÉäEò ±ÉäJªÉÉSªÉÉ JÉÉiÉÒ É úhéé Eò úhéä É + ÉÉ JÉÉiªÉÉ ÉvÉÚxÉ {ÉèºÉä EòÉføhÉä ªÉÉ +ÉÊhÉ {ÉÚ ÉÉæCiÉ ÉÉ ÉÓ ÉÒ ÊxÉMÉÊb ié ËEò ÉÉ iªééæxéé ºÉ½þɪªÉ ÉÚiÉ + ÉÉ +xªé ºÉ ÉÇ ÉÉ ÉÒ, ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú Ê ÉÊxɪÉÊ ÉiÉ ½þÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ iªééºéæ ÉÆvÉÉiÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä ié úiéúnù Eäò±ÉÒ VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ úé¹]åõ{éiéòxéä Eäò±É䱪ÉÉ ÊxÉªÉ ÉÉÆuùÉ äú Ê ÉÊxɪÉÊ ÉiÉ ½þÉäiÉÒ±É. (2) úévªééséé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É úévªééséé +ÉEòκ ÉEòiÉÉ ÊxÉvÉÒ ªÉÉÆSÉÒ +Ê É úiéé, + ÉÉ ÊxÉvÉÓ ÉvªÉä {Éè ÉÉÆSÉÉ É úhéé Eò úhéä, iªéé ÉvÉÚxÉ {ÉèºÉä EòÉføhÉä, ÊxÉvÉÒiÉ VÉ ÉÉ ZÉɱÉ䱪ÉÉƽÚþxÉ +xªé + ÉÉ, úévªé ÉɺÉxÉÉxÉä ËEò ÉÉ iªééæsªéé ÉiÉÒxÉä º ÉÒEòÉ ú±é䱪éé ºÉÉ ÉÇùVÉÊxÉEò {Éè ÉÉÆSÉÒ +Ê É úiéé, iªééséé úévªéésªéé ±ÉÉäEò ±ÉäJªÉÉSªÉÉ JÉÉiÉÒ É úhéé Eò úhéä É + ÉÉ JÉÉiªÉÉ ÉvÉÚxÉ {ÉèºÉä EòÉføhÉä ªÉÉ +ÉÊhÉ {ÉÚ ÉÉæCiÉ ÉÉ ÉÓ ÉÒ ÊxÉMÉÊb ié ËEò ÉÉ iªééæxéé ºÉ½þɪªÉ ÉÚiÉ + ÉÉ +xªé ºÉ ÉÇ ÉÉ ÉÒ, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú Ê ÉÊxɪÉÊ ÉiÉ ½þÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ iªééºéæ ÉÆvÉÉiÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä ié úiéúnù Eäò±ÉÒ VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ, iªéé úévªéésªéé úévªé{éé±ééxéä 4 **** Eäò±É䱪ÉÉ ÊxÉªÉ ÉÉÆuùÉ äú Ê ÉÊxɪÉÊ ÉiÉ ½þÉäiÉÒ±É. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (jªéé½þké úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 992 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (24 BÊ É±É 993 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉè-ªÉɽþkÉ úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 992 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( VÉÚxÉ 993 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 ÁÉ ={ÉJÉÆb (MÉ) ±ÉÉ (PÉ) +ºÉÉ xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±ÉÉ ( VÉÚxÉ 993 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ËEò ÉÉ úévé É ÉÖJÉÉxÉä ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ.

139 5 ( ÉÉMÉ ÉÉ úé Ê ÉkÉ ªÉ ɺlÉÉ, ÉÉ±É ÉkÉÉ, ºÉÆÊ ÉnùÉ +ÉÊhÉ nùé Éä) 284. ±ÉÉäEòºÉä ÉEò +ÉÊhÉ xªééªéé±éªéä ªÉÉÆxÉÉ Ê É³ýɱÉ䱪ÉÉ ÉÉn{ÉIÉEòÉ úéæsªéé `äö ÉÒ É <ié ú {ÉèºÉä ªÉÉÆSÉÒ +Ê É úiéé.---- (Eò) ºÉÆPÉ úévªéésªéé ËEò ÉÉ BJÉÉtÉ úévªéésªéé EòÉ ú ÉÉ úésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ xéä ɱÉä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +ÊvÉEòÉ úò, ªÉÉ xééiªééxéä EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÊvÉEòÉ-ªÉɺÉ, ÉÉ úié ºÉ úeòé úxéä, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, úévªé ÉɺÉxÉÉxÉä = ÉÉ ú±é䱪éé ËEò ÉÉ iªééºé Ê É³ýɱÉä±ÉÉ É½þºÉÚ±É ËEò ÉÉ ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò {ÉèºÉÉ ªÉÉ ªÉÊiÉÊ úcié +xªé º É ü{ééié ; ËEò ÉÉ (JÉ) ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééeòbä, EòÉähÉiÉä½þÒ EòÉ É, ÉÉ É, ±ÉäJÉÉ ËEò ÉÉ ªÉCiÉÒ ªÉÉÆSªÉÉ xéé Éä, Ê É³ýɱÉ䱪ÉÉ ËEò ÉÉ iªééeòbä VÉ ÉÉ Eäò±É䱪ÉÉ ºÉ ÉÇ {Éè ÉÉÆSÉÉ É úhéé, ÉÉ úiéésªéé ±ÉÉäEò ±ÉäJªÉÉ ÉvªÉä, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, úévªéésªéé ±ÉÉäEò- ±ÉäJªÉÉ ÉvªÉä Eäò±ÉÉ VÉÉ<Ç±É ºÉÆPÉ úévªéésªéé ÉÉ±É ÉkÉäºÉ úévªéésªéé Eò ú+éeòé úhéò{ééºéúxé ºÉÚ]õ.----() úévªééxéä ËEò ÉÉ úévªééiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉÊvÉEò úhééxéä ɺÉÊ É±É䱪ÉÉ ºÉ ÉÇ Eò úéæ{ééºéúxé ºÉÆPÉ úévªéésªéé ÉÉ±É ÉkÉä±ÉÉ, ºÉƺÉnù EòɪÉtÉuùÉ äú +xªéléé ié úiéúnù Eò úò±é iªéé ªÉÊiÉÊ úcié <ié ú ÉÉ ÉiÉÒiÉ ºÉÚ]õ +ºÉä±É. (2) ºÉÆPÉ úévªééséò EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ±É ÉkÉÉ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ VªÉÉ Eò úéºé {ÉÉjÉ ½þÉäiÉÒ ËEò ÉÉ {ÉÉjÉ ½þhÉÚxÉ ÉÉxɱÉÒ VÉÉiÉ ½þÉäiÉÒ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ Eò ú, + ÉÉ ÉÉ±É ÉkÉä É ú BJÉÉtÉ úévªééié +ÉEòÉ ú±éé VÉÉhªÉÉSÉä SÉɱÉÚ +ºÉä±É iééä É ú, iªéé úévªééiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉºÉ + ÉÉ ÉÉ±É ÉkÉä É ú iééä Eò ú +ÉEòÉ úhªééºé, ºÉƺÉnù EòɪÉtÉuùÉ äú +xªéléé ié úiéúnù Eò úò{éªéèié, JÉÆb () ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò ÉɱÉÉSÉÒ Ê ÉGòÒ ËEò ÉÉ JÉ äúnùò ªÉÉÆ É ú Eò ú ɺÉÊ ÉhªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ ÊxÉ ÉÈvÉ.----() ÉɱÉÉSÉÒ Ê ÉGòÒ ËEò ÉÉ JÉ äúnùò VÉä ½þÉ,-- (Eò) úévªéésªéé Éɽäþ ú PÉb iéä ; ËEò ÉÉ (JÉ) ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié ÉɱÉÉSÉÒ +ɪÉÉiÉ Eò úhªéésªéé ËEò ÉÉ iªéésªéé Éɽäþ ú ÉɱÉÉSÉÒ ÊxɪÉÉÇiÉ Eò úhªéésªéé +ÉäPÉÉiÉ PÉb iéä, iéä ½þÉ iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, úévªééséé EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ + ÉÉ Ê ÉGòÒ É ú ËEò ÉÉ JÉ äúnùò É ú Eò ú ɺÉÊ ÉhÉÉ ú xéé½þò ËEò ÉÉ ÉºÉ ÉhÉä ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eò úhéé ú xéé½þò. * * * * * * * 2 [(2) ÉɱÉÉSÉÒ Ê ÉGòÒ ËEò ÉÉ JÉ äúnùò ½þÒ, JÉÆb () ÉvªÉä =±±ÉäÊJɱÉ䱪ÉÉ ÉEòÉ úéæ{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉEòÉ äú Eäò ½þÉ PÉb iéä ½äþ `ö úê ÉhªÉɺÉÉ`öÒ ºÉƺÉnäù±ÉÉ, EòɪÉtÉuùÉ äú iék Éä ºÉÚjÉ Érù Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É. 3 [(3) úévªéésªéé EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ ½þÉ VÉälÉ É ú,---- (Eò) ºÉƺÉnäùxÉä, EòɪÉtÉuùÉ äú +ÉÆiÉ ú úévªéòªé ªÉÉ{ÉÉ ÉúiÉ ËEò ÉÉ ÉÉÊhÉVªÉ ªÉ ɽþÉ úéié Ê É Éä¹É ɽþk ÉÉSÉÉ ½þhÉÚxÉ PÉÉäʹÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ÉɱÉÉSªÉÉ Ê ÉGòÒ É ú ËEò ÉÉ JÉ äúnùò É ú Eò ú ÉºÉ ÉÒiÉ +ºÉä±É ËEò ÉÉ +ºÉÉ Eò ú ɺÉÊ ÉhÉä ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eò úòié +ºÉä±É ; +lé ÉÉ (JÉ) ÉɱÉÉSªÉÉ Ê ÉGòÒ É ú ËEò ÉÉ JÉ äúnùò É ú Eò ú ÉºÉ ÉÒiÉ +ºÉä±É ËEò ÉÉ +ºÉÉ Eò ú ɺÉÊ ÉhÉä ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eò úòié +ºÉä±É +ÉÊhÉ +ºÉÉ Eò ú ½þÉ +xéösuäônù 366SªÉÉ JÉÆb (29Eò) SÉÉ ={ÉJÉÆb (JÉ), ={ÉJÉÆb (MÉ) ËEò ÉÉ ={ÉJÉÆb (PÉ) ªÉÉiÉ ÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ º É ü{ééséé Eò ú ½þhÉÚxÉ +ºÉä±É, iéälé É ú, iééä EòɪÉnùÉ, iªéé Eò úésªéé +ÉEòÉ úhéòséò {ÉrùiÉ, nù ú +ÉÊhÉ +xªé +ÉxÉÖ¹ÉÆÊMÉEò MÉÉä¹]õÒ ªÉÉÆÊ É¹ÉªÉÒ ºÉƺÉnù EòɪÉtÉuùÉ äú Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é + ÉÉ ÊxÉ ÉÈvÉÉxÉÉ +ÉÊhÉ ÉiÉÕxÉÉ +véòxé +ºÉä±É.]] ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉ½þÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú JÉÆb () SÉä º{ɹ]õÒEò úhé MÉɳý±Éä. 2 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú JÉÆb (2) É (3) ªÉÉÆBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 3 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( Éä½äþSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 982 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ÉÚ³ý JÉÆb (3) ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä.

140 Ê ÉVÉä É úò±é Eò úéæ{ééºéúxé ºÉÚ]õ.----VÉÒ ÉÒVÉ,--- ( ÉÉMÉ ÉÉ úé Ê ÉkÉ ªÉ ɺlÉÉ, ÉÉ±É ÉkÉÉ, ºÉÆÊ ÉnùÉ +ÉÊhÉ nùé Éä) (Eò) ÉÉ úié ºÉ úeòé úeòbú xé ÉÉ{É ú±éò VÉÉiÉä ËEò ÉÉ ÉÉ úié ºÉ úeòé úsªéé ÉÉ{É úéeò úiéé iªéé ºÉ úeòé ú±éé Ê ÉEò±ÉÒ VÉÉiÉä ; +lé ÉÉ (JÉ) EòÉähÉiÉÒ½þÒ äú± Éä ÉÉÆvÉhÉä, ÊiÉSÉÒ näùjé ÉÉ±É Eò úhéä ËEò ÉÉ iéò SÉɱÉÊ ÉhÉä ªÉÉ EòÉ ÉÒ ÉÉ úié ºÉ úeòé úeòbú xé ËEò ÉÉ iéò äú± Éä SÉɱÉÊ ÉhÉÉ-ªÉÉ äú± Éä EÆò{ÉxÉÒEòbÚ xé ÉÉ{É ú±éò VÉÉiÉä, +lé ÉÉ EòÉähÉiÉÒ½þÒ äú± Éä ÉÉÆvÉhÉä, ÊiÉSÉÒ näùjé ÉÉ±É Eò úhéä ËEò ÉÉ SÉɱÉÊ ÉhÉä ªÉÉ EòÉ ÉÒ ÉÉ{É úhªééeò úiéé iªéé ºÉ úeòé ú±éé ËEò ÉÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ äú± Éä EÆò{ÉxÉÒ±ÉÉ Ê ÉEò±ÉÒ VÉÉiÉä, + ÉÉ Ê ÉVÉäSªÉÉ ÉÉ{É úé É ú ËEò ÉÉ Ê ÉGòÒ É ú ( ÉMÉ ÊiÉSÉä =i{éénùxé ºÉ úeòé úxéä Eäò±Éä±Éä +ºÉÉä ËEò ÉÉ +xªé ªÉCiÉÓxÉÒ Eäò±Éä±Éä +ºÉÉä). ºÉƺÉnù EòɪÉtÉuùÉ äú +xªéléé ié úiéúnù Eò úò±é iªéé ªÉÊiÉÊ úcié úévªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú Eò ú ÉºÉ ÉiÉÉ ªÉähÉÉ ú xéé½þò +ÉÊhÉ Ê ÉVÉäSªÉÉ Ê ÉGòÒ É ú Eò ú ɺÉÊ ÉhÉÉ-ªÉÉ ËEò ÉÉ ÉºÉ ÉhÉä ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eò úhéé-ªéé + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú, ÉÉ úié ºÉ úeòé ú±éé iªéé ºÉ úeòé úsªéé ÉÉ{É úéeò úiéé ËEò ÉÉ {ÉÚ ÉÉæCiÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ äú± Éä EÆò{ÉxÉÒ±ÉÉ EòÉähÉiÉÒ½þÒ äú± Éä ÉÉÆvÉhÉä, ÊiÉSÉÒ näùjé ÉÉ±É Eò úhéä ËEò ÉÉ iéò SÉɱÉÊ ÉhÉä ªÉÉ EòÉ ÉÒ ÉÉ{É úhªééeò úiéé Ê ÉEò±É䱪ÉÉ Ê ÉVÉäSÉÒ ËEò ÉiÉ ½þÒ, Ê ÉVÉäSÉÉ É úò É É ÉÉhÉÉiÉ ÉÉ{É ú Eò úhéé-ªéé +xªé ={É ÉÉäCiªÉÉÆ É ú +ÉEòÉ ú±ªéé VÉÉhÉÉ-ªÉÉ ËEò ÉiÉÒ{ÉäIÉÉ Eò úésªéé úeò Éä<iÉEòÒ Eò ÉÒ +ºÉä±É, ªÉÉSÉÒ ºÉÖÊxÉÎ SÉiÉÒ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É {ÉÉhÉÒ ËEò ÉÉ ÉÒVÉ ªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ úévªééæxéò Eäò±É䱪ÉÉ Eò +ÉEòÉ úhéò{ééºéúxé Ê É ÉÊIÉiÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ ºÉÚ]õõ.----() úé¹]åõ{éiéò +Énäù ÉÉuùÉ äú +xªéléé ié úiéúnù Eò úò±é iªéé ªÉÊiÉÊ úcié, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ úévªééséé EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ ½þÉ, EòÉähÉiÉÒ½þÒ +ÉÆiÉ ú úévªéòªé xénùò ËEò ÉÉ xénùò-jééä äú ªÉÉSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ ËEò ÉÉ Ê ÉEòÉºÉ Eò úhªééeòê úiéé EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ºlÉÉ{ÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉÊvÉEò úhééxéä ºÉÉ`öÊ É±É䱪ÉÉ, ÊxÉ ÉÉÇhÉ Eäò±É䱪ÉÉ, ÉÉ{É ú Eäò±É䱪ÉÉ, Ê ÉiÉ úòié Eäò±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ Ê ÉGòÒ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉÉhªÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ Ê ÉVÉäSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ Eò ú ÉºÉ ÉhÉÉ ú xéé½þò ËEò ÉÉ ÉºÉÊ ÉhÉä ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eò úhéé ú xéé½þò. º{ɹ]õÒEò úhé.----ªéé JÉÆb ÉiÉÒ±É, +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±Éä±ÉÉ úévªééséé EòɪÉnùÉ ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉÉiÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ {ÉÉÊ úié Eäò±Éä±ÉÉ ËEò ÉÉ Eäò±Éä±ÉÉ +ÉÊhÉ iéi{éú ÉÔ ÊxÉ úêºéié xé Eäò±Éä±ÉÉ úévªééséé EòɪÉnùÉ, iééä ËEò ÉÉ iªééséä ÉÉMÉ iªéé Éä³ýÒ ÉÖ³ýÒSÉ ËEò ÉÉ Ê ÉÊ É¹]õ IÉäjÉÉÆ ÉvªÉä +Æ É±ÉÉiÉ xéºé±éä ié úò½þò, ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉä±É. (2) úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɱÉÉ JÉÆb () ÉvªÉä =±±ÉäÊJɱÉä±ÉÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ Eò ú, EòɪÉtÉuùÉ äú ÉºÉ ÉiÉÉ ªÉä<Ç±É ËEò ÉÉ ÉºÉÊ ÉhÉä ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eò úiéé ªÉä<DZÉ, {ÉhÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ, úé¹]åõ{éiéòsªéé Ê ÉSÉÉ úéléç úéjéúxé `äö ɱÉÉ VÉÉ>ðxÉ iªééºé iªééséò +xéö ÉiÉÒ Ê É³ýɱªÉÉÊ É ÉÉªÉ iééä EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉEòÉ äú É ÉÉ ÉÒ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò +ÉÊhÉ VÉ ú EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉ ÉvªÉä, + ÉÉ Eò úéséä nù ú É +xªé +ÉxÉÖ¹ÉÆÊMÉEò MÉÉä¹]õÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉÊvÉEò úhééxéä iªéé EòɪÉtÉx ɪÉä Eò úé ɪÉÉSªÉÉ ÊxÉªÉ ÉÉÆSªÉÉ ËEò ÉÉ +Énäù ÉÉÆSªÉÉ uùé äú ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úé ªÉÉiÉ, + ÉÒ ié úiéúnù Eäò±Éä±ÉÒ +ºÉä±É ié ú, iªéé EòɪÉtÉ ÉvªÉä, +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ ÊxÉªÉ É ËEò ÉÉ +Énäù É Eò úhªééºéé`öò úé¹]åõ{éiéòséò {ÉÚ ÉǺÉÆ ÉiÉÒ Ê É³ý ɱÉÒ VÉÉhªÉÉSÉÒ ié úiéúnù Eò úé ÉÒ ±ÉÉMÉä±É úévªééséò ÉÉ±É ÉkÉÉ +ÉÊhÉ ÉÉ{iÉÒ ªÉÉÆxÉÉ ºÉÆPÉÒªÉ Eò +ÉEòÉ úhéò{ééºéúxé ºÉÚ]õõ.----() úévªééséò ÉÉ±É ÉkÉÉ +ÉÊhÉ ÉÉ{iÉÒ ªÉÉÆxÉÉ ºÉÆPÉÒªÉ Eò +ÉEòÉ úhéò{ééºéúxé ºÉÚ]õ +ºÉä±É. (2) úévªé ÉɺÉxÉÉxÉä ËEò ÉÉ iªéésªéé ÉiÉÒxÉä SÉɱÉÊ É±Éä±ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉEòÉ úséé ªÉÉ{ÉÉ ú ËEò ÉÉ véænùé +lé ÉÉ iªéésªéé ÉÒ ÊxÉMÉÊb ié +ºÉ±Éä±Éä EòÉähÉiÉä½þÒ ªÉ ɽþÉ ú +lé ÉÉ + ÉÉ ªÉÉ{ÉÉ úésªéé ËEò ÉÉ véætésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ ÉÉ{É ú±éä±éò ËEò ÉÉ iéé ªÉÉiÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ±É ÉkÉÉ +lé ÉÉ ÊiÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ={ÉÉÌVÉiÉ ½þÉähÉÉ úò ËEò ÉÉ =nâù É ÉhÉÉ úò EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ{iÉÒ ªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ºÉƺÉnäùxÉä EòɪÉtÉuùÉ äú VÉ ú EòɽþÒ ÉªÉÉÇnùÉ PÉɱÉÚxÉ Ênù±ÉÒ ié ú iéä Éfø É ÉªÉÉÇnäù{ɪÉÈiÉ, ºÉÆPÉ úévªéé±éé EòÉähÉiÉɽþÒ Eò ú ÉºÉ ÉhªÉÉºÉ ËEò ÉÉ ÉºÉ ÉhÉä ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eò úhªééºé, JÉÆb () ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. (3) JÉÆb (2) ÉvÉÒ±É EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ, ºÉƺÉnù EòɪÉtÉuùÉ äú VÉÉä ªÉÉ{ÉÉ ú ËEò ÉÉ véænùé ËEò ÉÉ iªééæséé ÉMÉÇ ½þÉ ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé EòɪÉÉÈxÉÉ +ÉxÉÖ¹ÉÆÊMÉEò ½þhÉÚxÉ PÉÉäʹÉiÉ Eò úò±é, + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉÉ{ÉÉ úé±éé ËEò ÉÉ véæté±éé +lé ÉÉ ªÉÉ{ÉÉ ú ËEò ÉÉ véænùé ªÉÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉMÉÉDZÉÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò.

141 7 ( ÉÉMÉ ÉÉ úé Ê ÉkÉ ªÉ ɺlÉÉ, ÉÉ±É ÉkÉÉ, ºÉÆÊ ÉnùÉ +ÉÊhÉ nùé Éä) 290. Ê É ÉÊIÉiÉ JÉSÉÇ +ÉÊhÉ {Éäx ÉxÉä ªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ºÉ ÉɪÉÉäVÉxÉõ.----VÉä ½þÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùó+x ɪÉä EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééséé ËEò ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ JÉSÉÇ +lé ÉÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ Ê É]õÒ É úévéºékéäjéé±éò ÉÉ úiééié ËEò ÉÉ + ÉÉ ÉÉ úæ ÉÉxÉÆiÉ ú ºÉÆPÉ úévªéésªéé ËEò ÉÉ úévªéésªéé EòÉ ú ÉÉ úéºéæ ÉÆvÉÉiÉ, VªÉÉ ªÉCiÉÒxÉä ºÉä ÉÉ Eäò±Éä±ÉÒ +ɽäþ ÊiɱÉÉ ËEò ÉÉ ÊiÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ té ɪÉÉSÉä {Éäx ÉxÉ, ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ú ËEò ÉÉ BJÉÉtÉ úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ú ÉÉÊ úié +ºÉä±É iéä ½þÉ, VÉ ú, (Eò) ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É úò±é ÉÉ úésªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, iªéé xªééªéé±éªééxéä ËEò ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉxÉä BJÉÉtÉ úévªéésªéé º ÉiÉÆjÉ EòÉ ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòÉ ÉÉSÉÒ MÉ úvé ÉÉMÉÊ É±ÉÒ +ºÉä±É, +lé ÉÉ iªéé ªÉCiÉÒxÉä BJÉÉtÉ úévªéésªéé EòÉ ú ÉÉ úéºéæ ÉÆvÉÉiÉ {ÉÚhÉÇiÉ: ËEò ÉÉ +Æ ÉiÉ: ºÉä ÉÉ Eäò±Éä±ÉÒ +ºÉä±É ié ú ; ËEò ÉÉ (JÉ) BJÉÉtÉ úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É úò±é ÉÉ úésªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, iªéé xªééªéé±éªééxéä ËEò ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉxÉä ºÉÆPÉ úévªéésªéé ËEò ÉÉ nöùºé-ªéé úévªéésªéé º ÉiÉÆjÉ EòÉ ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòÉ ÉÉSÉÒ MÉ úvé ÉÉMÉ É±ÉÒ +ºÉä±É, +lé ÉÉ iªéé ªÉCiÉÒxÉä ºÉÆPÉ úévªéésªéé ËEò ÉÉ nöùºé-ªéé úévªéésªéé EòÉ ú ÉÉ úéºéæ ÉÆvÉÉiÉ {ÉÚhÉÇiÉ: ËEò ÉÉ +Æ ÉiÉ: ºÉä ÉÉ Eäò±Éä±ÉÒ +ºÉä±É ié ú, iªééæsªéé ÉvªÉä BEò ÉiÉÉxÉä `ö äú±é, ËEò ÉÉ BEò ÉiÉ xé ZÉɱªÉɺÉ, ÉÉ úiéésªéé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔxÉä ÊxɪÉÖCiÉ Eò úé ɪÉÉSªÉÉ ±É ÉÉnùÉEòbÚ xé ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eäò±Éä VÉÉ<Ç±É +ºÉä JÉSÉÉÇ ÉÉ ÉiÉSÉä ËEò ÉÉ {Éäx ÉxÉ ÉÉ ÉiÉSÉä +Æ ÉnùÉxÉ, iªéé úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ú, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ú ËEò ÉÉ iªéé nöùºé-ªéé úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ú ÉÉÊ úié Eäò±Éä VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ iªéé ÉvÉÚxÉ Ênù±Éä VÉÉ<DZÉ. [290Eò. Ê É ÉÊIÉiÉ näù ɺ É É ÊxÉvÉÓ ÉvªÉä ÉÉ̹ÉEò É úhéé.----nù ú ɹÉÔ Éä½äþSÉɳýÒºÉ ±ÉIÉ {ÉzÉÉºÉ ½þVÉÉ ú û{éªééæséò úceò É, Eäò ú³ý úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ú ÉÉÊ úié Eò üxé iéò iªéé ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ jéé ÉhÉEòÉä ú näù ɺ É É ÊxÉvÉÒºÉ Ênù±ÉÒ VÉÉ<Ç±É ; +ÉÊhÉ nù ú ɹÉÔ iéä úé ±ÉIÉ {ÉzÉÉºÉ ½þVÉÉ ú û{éªééæséò úceò É 2 [iééê ɳýxÉÉbÚ] úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ú ÉÉÊ úié Eò üxé iéò iªéé ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ xééä ½åþ É ú 956 úéävéò jéé ÉhÉEòÉä ú-eòéäséòxé úévªééiéúxé iªéé úévªééeòbä ½þºiÉÉÆiÉÊ úié ZÉɱÉ䱪ÉÉ úévªé IÉäjÉÉÆiÉÒ±É Ë½þnÚù näù ÉɱɪÉÉÆSªÉÉ +ÉÊhÉ {ÉÊ ÉjÉ ºlÉÉxÉÉSªÉÉ näùjé ÉɱÉÒEò úiéé iªéé úévªééié ºlÉÉ{ÉxÉ ZÉɱÉ䱪ÉÉ näù ɺ É É ÊxÉvÉÒºÉ Ênù±ÉÒ VÉÉ<DZÉ.] 29. [+ÊvÉ{ÉiÉÓSªÉÉ JÉɺÉMÉiÉ iéxéjªééæsªéé úeò ÉÉ].----ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉΠɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ÊxÉ úêºéié. ÉEò úhé nùéäxé---eòvéæ EòÉføhÉä 292. ÉÉ úié ºÉ úeòé úxéä EòVÉæ EòÉføhÉä.----ºÉƺÉnäùEòbÚ xé EòɪÉtÉuùÉ äú Éä³ýÉä Éä³ýÒ ÊxÉÎ SÉiÉ Eäò±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É + ÉÉ VÉ ú EòɽþÒ ÉªÉÉÇnùÉ +ºÉiÉÒ±É ié ú iªéé ɪÉÉÇnùÉÆ ÉvªÉä, ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÉSªÉÉ ÉÊiÉ ÉÚiÉÒ É ú EòVÉæ EòÉføhÉä +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉEòÉ äú ÊxÉÎ SÉiÉ Eäò±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É + ÉÉ VÉ ú EòɽþÒ ÉªÉÉÇnùÉ +ºÉiÉÒ±É ié ú iªéé ɪÉÉÇnùÉÆ ÉvªÉä ½þ ÉÒ näùhéä, ½äþ ºÉÆPÉ úévªéésªéé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úésªéé EòIÉäiÉ ªÉä<Ç±É úévªééæxéò EòVÉæ EòÉføhÉä.----() ªÉÉ +xéösuäônùésªéé ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, + ÉÉ úévªééõsªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉEòbÚ xé EòɪÉtÉuùÉ äú Éä³ýÉä Éä³ýÒ ÊxÉÎ SÉiÉ Eäò±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É + ÉÉ VÉ ú EòɽþÒ ÉªÉÉÇnùÉ +ºÉiÉÒ±É ié ú iªéé ɪÉÉÇnùÉÆ ÉvªÉä, úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒSªÉÉ ÉÊiÉ ÉÚiÉÒ É ú ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié EòVÉæ EòÉføhÉä +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉEòÉ äú ÊxÉÎ SÉiÉ Eäò±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É + ÉÉ VÉ ú EòɽþÒ ÉªÉÉÇnùÉ +ºÉiÉÒ±É ié ú iªéé ɪÉÉÇnùÉÆ ÉvªÉä ½þ ÉÒ näùhéä, ½äþ úévªéésªéé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úésªéé EòIÉäiÉ ªÉä<DZÉ. (2) ÉÉ úié ºÉ úeòé,ú ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä PÉɱÉÚxÉ Ênù±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É + ÉÉ ÉiÉÕxÉÉ +véòxé úé½úþxé, EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéé±éé EòVÉæ näù>ð ÉEäò±É +lé ÉÉ, +xéösuäônù 292 +x ɪÉä ÊxÉÎ SÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉªÉÉÇnùÉ +Éä±ÉÉÆb ±ªÉÉ VÉÉiÉ xéé½þòié iéälé É ú, EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééxéä = ÉÉ ú±é䱪éé EòVÉÉǺÉÆ ÉÆvÉÒ ½þ ÉÒ näù>ð ÉEäò±É +ÉÊhÉ + ÉÒ EòVÉæ näùhªéésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ +É É ªÉEò +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úeò ÉÉ ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ú É ÉÉÊ úié Eäò±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É. (3) ÉÉ úié ºÉ úeòé úxéä ËEò ÉÉ iªééæsªéé {ÉÚ ÉÉÇÊvÉEòÉ úò ºÉ úeòé úxéä úévªééºé VÉä EòVÉÇ Ênù±Éä±Éä +ºÉä±É ËEò ÉÉ VªÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ÉÉ úié ºÉ úeòé úxéä ËEò ÉÉ iªéésªéé {ÉÚ ÉÉÇÊvÉEòÉ úò ºÉ úeòé úxéä ½þ ÉÒ Ênù±Éä±ÉÒ +ºÉä±É, iªéé EòVÉÉÇSÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ ÉÉMÉ +VÉÚxÉ ªÉähÉä ÉÉEòÒ +ºÉä±É ié ú iªéé úévªéé±éé ÉÉ úié ºÉ úeòé úsªéé ºÉÆ ÉiÉÒÊ É ÉÉªÉ EòÉähÉiÉä½þÒ EòVÉÇ = ÉÉ úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 9 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. 2 ÉpùÉºÉ úévªé (xéé É Énù±ÉhÉäú) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 968 (968 SÉÉ 53) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ÉpùÉºÉ ªÉÉ É nùébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä (4 VÉÉxÉä ÉÉ úò 969 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

142 8 ( ÉÉMÉ ÉÉ úé Ê ÉkÉ ªÉ ɺlÉÉ, ÉÉ±É ÉkÉÉ, ºÉÆÊ ÉnùÉ +ÉÊhÉ nùé Éä) (4) JÉÆb (3) JÉɱÉÒ±É ºÉÆ ÉiÉÒ, ÉÉ úié ºÉ úeòé ú±éé ªÉÉäMªÉ ÉÉ]äõ±É + ÉÉ, VÉ ú EòɽþÒ ÉiÉÔ ±ÉÉnùÉ ÉªÉÉSªÉÉ +ºÉiÉÒ±É ié ú, iªééæxéé +véòxé úé½úþxé näùiéé ªÉä<DZÉ. ÉEò úhé iéòxé--- ÉÉ±É ÉkÉÉ, ºÉÆÊ ÉnùÉ, ½þCEò, nùéêªéi Éä, ÉÊiÉnùÉʪÉi Éä +ÉÊhÉ nùé Éä 294. Ê É ÉÊIÉiÉ ÉEò úhééæ ÉvªÉä ÉÉ±É ÉkÉÉ, ÉkÉÉ, ½þCEò, nùéêªéi Éä É ÉÊiÉnùÉʪÉi Éä ªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉSÉÉ =ké úéêvéeòé ú. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉɺÉÚxÉSÉ (Eò) + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ, VÉÒ b ÉäÊ ÉÊxÉ+xÉ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉ ºÉ úeòé úsªéé ɪÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé ʽþVÉ ÉìVÉäº]õÒSªÉÉ `öéªéò ÊxÉʽþiÉ ½þÉäiÉÒ + ÉÒ ºÉ ÉÇ ÉÉ±É ÉkÉÉ É ÉkÉÉ +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ VÉÒ, MÉ ½þxÉÇ ú +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉiªÉäEò ÉÉÆiÉÉSªÉÉ ºÉ úeòé úsªéé ɪÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé ʽþVÉ ÉìVÉäº]õÒSªÉÉ `öéªéò ÊxÉʽþiÉ ½þÉäiÉÒ + ÉÒ ºÉ ÉÇ ÉÉ±É ÉkÉÉ É ÉkÉÉ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ {ÉÉÊEòºiÉÉxÉ b ÉäÊ ÉÊxÉ+xÉSÉÒ ËEò ÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉɱÉ, {ÉÚ ÉÇ ÉÆMÉɱÉ, {ÉÎ SÉ É {ÉÆVÉÉ É É {ÉÚ ÉÇ {ÉÆVÉÉ É ªÉÉ ÉÉÆiÉÉSÉÒ ÊxÉÌ ÉiÉÒ ZÉɱªÉÉEòÉ úhééxéä Eäò±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ Eò úé ɪÉÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉɪÉÉäVÉxÉɱÉÉ +véòxé úé½úþxé, +xéögò Éä ºÉÆPÉ úévªéésªéé É iéäléò±é ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ úévªéésªéé `öéªéò ÊxÉʽþiÉ ½þÉä<DZÉ, +ÉÊhÉ (JÉ) b ÉäÊ ÉÊxÉ+xÉ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉ ºÉ úeòé úséä +ÉÊhÉ MÉ ½þxÉÇ ú +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉiªÉäEò ÉÉÆiÉÉSªÉÉ ºÉ úeòé SÉä ºÉ ÉÇ ½þCEò, nùéêªéi Éä É ÉÊiÉnùÉʪÉi Éä ½þÒ, ÉMÉ iéò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÆÊ ÉnäùiÉÚxÉ =nâù É É±Éä±ÉÒ +ºÉÉäiÉ ËEò ÉÉ +xªéléé =nâù É É±Éä±ÉÒ +ºÉÉäiÉä--ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ {ÉÉÊEòºiÉÉxÉ b ÉäÊ ÉÊxÉ+xÉSÉÒ ËEò ÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉɱÉ, {ÉÚ ÉÇ ÉÆMÉɱÉ, {ÉÎ SÉ É {ÉÆVÉÉ É É {ÉÚ ÉÇ {ÉÆVÉÉ É ªÉÉ ÉÉÆiÉÉSÉÒ ÊxÉÌ ÉiÉÒ ZÉɱªÉÉEòÉ úhééxéä Eäò±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ Eò úé ɪÉÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉɪÉÉäVÉxÉɱÉÉ +véòxé úé½úþxé, +xéögò Éä ÉÉ úié ºÉ úeòé úséä É iéäléò±é ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ ÉiªÉäEò úévªé ÉɺÉxÉÉSÉä ½þCEò, nùéêªéi Éä É ÉÊiÉnùÉʪÉi Éä `ö úiéò±é xªé ÉEò úhééæ ÉvªÉä ÉÉ±É ÉkÉÉ, ÉkÉÉ, ½þCEò, nùéêªéi Éä É ÉÊiÉnùÉʪÉi Éä ªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉSÉÉ =ké úéêvéeòé ú.----() ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉɺÉÚxÉSÉ (Eò) + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ, VÉÒ {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ÉÉMÉ-JÉ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ úévªéésªéé ºlÉÉxÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ úiéòªé ºÉƺlÉÉxÉÉSªÉÉ `öéªéò ÊxÉʽþiÉ ½þÉäiÉÒ + ÉÒ ºÉ ÉÇ ÉÉ±É ÉkÉÉ É ÉkÉÉ ½þÒ, + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ + ÉÒ ÉÉ±É ÉkÉÉ É ÉkÉÉ VªÉÉÆEò úiéé véé úhé Eäò±ÉÒ ½þÉäiÉÒ iéò ɪÉÉäVÉxÉä iªééxéæié ú ºÉÆPÉ ºÉÚSÉÒiÉ xé ÉÚnù Eäò±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÓ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ ºÉÆPÉ úévªééséò ɪÉÉäVÉxÉä ZÉɱÉÒ ié ú, ÉÉ úié ºÉ úeòé úxéä iªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ iªéé ºÉƺlÉÉxÉÉSªÉÉ ºÉ úeòé ú ÉÒ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Eò úé úé±éé +véòxé úé½úþxé ºÉÆPÉ úévªéésªéé `öéªéò ÊxÉʽþiÉ ½þÉä<DZÉ, +ÉÊhÉ (JÉ) {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ÉÉMÉ-JÉ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ úévªéésªéé ºlÉÉxÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ úiéòªé ºÉƺlÉÉxÉÉSÉä ºÉ ÉÇ ½þCEò, nùéêªéi Éä É ÉÊiÉnùÉʪÉi Éä ½þÒä-- ÉMÉ iéò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÆÊ ÉnäùiÉÚxÉ =nâù É É±Éä±ÉÒ +ºÉÉäiÉ ËEò ÉÉ +xªéléé =nâù É É±Éä±ÉÒ +ºÉÉäiÉ + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ VªÉÉÆEò úiéé +ºÉä ½þCEò ºÉÆ{ÉÉÊnùiÉ Eäò±Éä ½þÉäiÉä +lé ÉÉ + ÉÒ nùéêªéi Éä ËEò ÉÉ ÉÊiÉnùÉʪÉi Éä +Éäfø ɱÉÒ ½þÉäiÉÒ iéò ɪÉÉäVÉxÉä iªééxéæié ú ºÉÆPÉ ºÉÚSÉÒiÉ xé ÉÚnù Eäò±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÓ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ ÉÉ úié ºÉ úeòé úséò ɪÉÉäVÉxÉä ZÉɱÉÒ ié ú, ÉÉ úié ºÉ úeòé úxéä iªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ iªéé ºÉƺlÉÉxÉÉSªÉÉ ºÉ úeòé ú ÉÒ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Eò úé úé±éé +véòxé úé½ú þxé ÉÉ úié ºÉ úeòé úséä ½þCEò, nùéêªéi Éä É ÉÊiÉnùÉʪÉi Éä `ö úiéò±é. (2) ={É úéäcié É ÉÉhÉä +véòxé úé½úþxé, JÉÆb () ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉƽÚþxÉ +xªé ºÉ ÉÇ ÉÉ±É ÉkÉÉ É ÉkÉÉ +ÉÊhÉ +ºÉä ºÉ ÉÇ ½þCEò, nùéêªéi Éä É ÉÊiÉnùÉʪÉi Éä ÉMÉ iéò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÆÊ ÉnäùiÉÚxÉ =nâù É É±Éä±ÉÒ +ºÉÉäiÉ ËEò ÉÉ +xªéléé =nâù É É±Éä±ÉÒ +ºÉÉäiÉ ªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ÉÉMÉ-JÉ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ ÉiªÉäEò úévªééséä ÉɺÉxÉ ½äþ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉɺÉÚxÉSÉ iéäléò±é ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ ÉÉ úiéòªé ºÉƺlÉÉxÉÉSªÉÉ ºÉ úeòé úséä =ké úéêvéeòé úò ½þÉä<Ç±É ºÉ úeòé úvé ÉÉ ËEò ÉÉ ªÉ{ÉMÉiÉ ZÉɱªÉÉxÉä +lé ÉÉ Éä ÉÉ ú ÉÒ ÉÉ±É ÉkÉÉ ½þhÉÚxÉ ={ÉÉÌVÉiÉ ½þÉähÉÉ úò ÉÉ±É ÉkÉÉú.----ªÉÉiÉ ªÉÉ{ÉÖfäø ié úiéúnù Eäò±ÉÒ +ɽäþ iªééºé +véòxé úé½úþxé, ½äþ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Æ É±ÉÉiÉ +ɱÉä xéºéiéä ié ú VÉÒ ÉÉ±É ÉkÉÉ ºÉ úeòé úvé ÉÉ ËEò ÉÉ ªÉ{ÉMÉiÉ ZÉɱªÉÉxÉä +lé ÉÉ ½þCEònùÉ ú ÉɱÉEòÉSªÉÉ + ÉÉ ÉÒ Éä ÉÉ ú ÉÒ ÉÉ±É ÉkÉÉ ½þhÉÚxÉ, ʽþVÉ ÉìVÉäº]õÒ±ÉÉ, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ úiéòªé ºÉƺlÉÉxÉÉSªÉÉ +ÊvÉ{ÉiÉÒ±ÉÉ ={ÉÉÌVÉiÉ ZÉɱÉÒ +ºÉiÉÒ + ÉÒ ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééiéò±é EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ±É ÉkÉÉ, VÉ ú iéò BJÉÉtÉ úévªééié κlÉiÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ ÉÉ±É ÉkÉÉ +ºÉä±É ié ú, iªéé úévªéésªéé `öéªéò ÊxÉʽþiÉ ½þÉä<DZÉ, +ÉÊhÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, ºÉÆPÉ úévªéésªéé `öéªéò ÊxÉʽþiÉ ½þÉä<Ç±É :

143 9 ( ÉÉMÉ ÉÉ úé Ê ÉkÉ ªÉ ɺlÉÉ, ÉÉ±É ÉkÉÉ, ºÉÆÊ ÉnùÉ +ÉÊhÉ nùé Éä) {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, + ÉÉ ÉEòÉ äú VÉ ú BJÉÉnùÒ ÉÉ±É ÉiÉÉ, ʽþVÉ ÉìVÉäº]õÒ±ÉÉ ËEò ÉÉ BJÉÉtÉ ÉÉ úiéòªé ºÉƺlÉÉxÉÉSªÉÉ +ÊvÉ{ÉiÉÒ±ÉÉ VªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ ={ÉÉÌVÉiÉ ZÉɱÉÒ +ºÉiÉÒ iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ iéò, ÉÉ úié ºÉ úeòé úsªéé ËEò ÉÉ BJÉÉtÉ úévªéésªéé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ Eò VÉÉiÉ ËEò ÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉä±É ié ú, + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ±É ÉkÉÉ, VªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé iéò iªéé Éä³ýÒ ÉÉ{É ú±éò MÉä±ÉÒ ËEò ÉÉ véé úhé Eäò±ÉÒ MÉä±ÉÒ +ºÉä±É, iéò ɪÉÉäVÉxÉä ºÉÆPÉ úévªééséò ËEò ÉÉ úévªééséò +ºÉiÉÒ±É iªééxéöºéé ú, ºÉÆPÉ úévªéésªéé ËEò ÉÉ iªéé úévªéésªéé `öéªéò ÊxÉʽþiÉ ½þÉä<DZÉ. º{ɹ]õÒEò úhéú. ªÉÉ +xéösuäônùéié +ÊvÉ{ÉiÉÒ +ÉÊhÉ ÉÉ úiéòªé ºÉƺlÉÉxÉ ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉÉÆxÉÉ +xéösuäônù 363 ÉvªÉä +ºÉ±Éä±ÉÉSÉ +léç +ɽäþ. [297. ÉÉ úiééséé IÉäjÉÒªÉ VɱÉvÉÒ ËEò ÉÉ ºÉÉMÉ ú ÉMxÉ JÉÆb ÉÚ ÉÒ ªÉÉÆSªÉÉ +ÉiÉÒ±É ÉÉè±ªÉ ÉÉxÉ ÉºiÉÚ +ÉÊhÉ +xéxªéºéévéé úhé +ÉÌlÉEò {ÉÊ úiéäjééiéò±é ºÉÉvÉxɺÉÆ{ÉkÉÒ ºÉÆPÉ úévªéésªéé `öéªéò ÊxÉʽþiÉ ½þÉähÉä. () ÉÉ úiééséé IÉäjÉÒªÉ VɱÉvÉÒ, iªééæséò ºÉÉMÉ ú ÉMxÉ JÉÆb ÉÚ ÉÒ ËEò ÉÉ iªééséä +xéxªéºéévéé úhé +ÉÌlÉEò {ÉÊ úiéäjé ªÉÉSªÉÉ +ÉiÉÒ±É ºÉÉMÉ úéjéé±éò +ºÉ±É䱪ÉÉ ºÉ ÉÇ VÉÊ ÉxÉÒ, JÉÊxÉVÉä É <ié ú ÉÉè±ªÉ ÉÉxÉ ÉºiÉÚ ºÉÆPÉ úévªéésªéé `öéªéò ÊxÉʽþiÉ ½þÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ ºÉÆPÉ úévªéésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉƺÉÉ`öÒ véé úhé Eäò±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É. (2) ÉÉ úiéésªéé +xéxªéºéévéé úhé +ÉÌlÉEò {ÉÊ úiéäjééiéò±é <ié ú ºÉ ÉÇ ºÉÉvÉxɺÉÆ{ÉkÉÒ ½þÒ näùjéò±é ºÉÆPÉ úévªéésªéé `öéªéò ÊxÉʽþiÉ ½þÉä<Ç±É +ÉÊhÉ ºÉÆPÉ úévªéésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉƺÉÉ`öÒ véé úhé Eäò±ÉÒ VÉÉ<DZÉ. (3) ÉÉ úiééséé IÉäjÉÒªÉ VɱÉvÉÒ, iªééséò ºÉÉMÉ ú ÉMxÉ JÉÆb ÉÚ ÉÒ, iªééséä +xéxªéºéévéé úhé +ÉÌlÉEò {ÉÊ úiéäjé É <ié ú ºÉÉMÉ úò {ÉÊ úiéäjéä ªÉÉÆSªÉÉ ÉªÉÉÇnùÉ ªÉÉ, ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä Éä³ýÉä Éä³ýÒ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É iªéé É ÉÉhÉä +ºÉiÉÒ±É]. 2 [298. ªÉÉ{ÉÉ ú, <iªéénùò Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú. EòÉähÉiÉɽþÒ ªÉÉ{ÉÉ ú ËEò ÉÉ véænùé Eò úhéä +ÉÊhÉ ÉÉ±É ÉkÉÉ ºÉÆ{ÉÉnùxÉ Eò úhéä, véé úhé Eò úhéä É ÊiÉSÉÒ Ê É±½äþ ÉÉ]õ Eò úhéä +ÉÊhÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉªÉÉäVÉxÉÉEò úiéé ºÉÆÊ ÉnùÉ Eò úhéä, ½äþ ºÉÆPÉ úévªéésªéé É ÉiªÉäEò úévªéésªéé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úésªéé EòIÉäiÉ ªÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, (Eò) ºÉÆPÉ úévªééséé =CiÉ EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ ú, VÉälÉ É ú +ºÉÉ ªÉÉ{ÉÉ ú ËEò ÉÉ véænùé ËEò ÉÉ +ºÉä ɪÉÉäVÉxÉ ½äþ, VªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ºÉƺÉnäù±ÉÉ EòɪÉnäù Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É + ÉÉÆ{ÉèEòÒ xéºéä±é iéälé É ú, ÉiªÉäEò úévªééié iªéé úévªééxéä Eäò±É䱪ÉÉ Ê ÉÊvÉÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ +véòxé +ºÉä±É ; +ÉÊhÉ (JÉ) ÉiªÉäEò úévªééséé =CiÉ EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ ú, VÉälÉ É ú +ºÉÉ ªÉÉ{ÉÉ ú ËEò ÉÉ véænùé ËEò ÉÉ +ºÉä ɪÉÉäVÉxÉ ½äþ, VªÉÉ ÉÉ ÉiÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɱÉÉ EòɪÉnäù Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É + ÉÉÆ{ÉèEòÒ xéºéä±é iéälé É ú, ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ Ê ÉÊvÉÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ +véòxé +ºÉä±É.] 299. ºÉÆÊ ÉnùÉ. () ºÉÆPÉ úévªéésªéé ËEò ÉÉ úévªéésªéé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úéséé ÉÉ{É ú Eò üxé Eäò±É䱪ÉÉ ºÉ ÉÇ ºÉÆÊ ÉnùÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, úé¹]åõ{éiéòeòbú xé ËEò ÉÉ úévªéésªéé úévªé{éé±ééeòbú xé 3 * * * Eò úhªééié ªÉäiÉ +ºÉ±ªÉÉSÉä ½þ]õ±Éä VÉÉ<DZÉ, +ÉÊhÉ iªéé +ÊvÉEòÉ úéséé ÉÉ{É ú Eò üxé Eäò±É䱪ÉÉ + ÉÉ ºÉ ÉÇ ºÉÆÊ ÉnùÉ É ÉÉ±É ÉkÉäSÉÒ ºÉ ÉÇ ½þºiÉÉÆiÉ úhé{éjéä úé¹]åõ{éiéòsªéé ËEò ÉÉ úévªé{éé±éésªéé 3 * * * ÉiÉÒxÉä, iééä ÊxÉnäùÊ ÉiÉ ËEò ÉÉ ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eò úò±é + ÉÉ ªÉCiÉÒEòbÚ xé +ÉÊhÉ + ÉÉ úòiéòxéä Êxɹ{ÉÉÊnùiÉ Eäò±ÉÒ VÉÉiÉÒ±É. (2) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ ËEò ÉÉ ªÉÉSªÉÉ {ÉÚ ÉÔ{ɪÉÈiÉ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉÉ úié ºÉ úeòé úºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÊvÉÊxɪÉÊ ÉiÉÒSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ Eäò±Éä±ÉÒ ËEò ÉÉ Êxɹ{ÉÉÊnù±Éä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ºÉÆÊ ÉnùÉ ËEò ÉÉ ½þºiÉÉÆiÉ úhé{éjé ªÉÉ ÉÉ ÉiÉ, úé¹]åõ{éiéò ËEò ÉÉ úévªé{éé±é 3 * * * ªÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉÒ½þÒ ªÉÎCiÉ É: nùéªéò +ºÉhÉÉ ú xéé½þò, iéºéäsé iªééæsªéé{éèeòò EòÉähÉÉSªÉɽþÒ ÉiÉÒxÉä + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ºÉÆÊ ÉnùÉ ËEò ÉÉ ½þºiÉÉÆiÉ úhé{éjé Eò úhéé úò ËEò ÉÉ Êxɹ{ÉÉÊnùiÉ Eò úhéé úò EòÉähÉiÉÒ½þÒ ªÉCiÉÒ iªéé ÉÉ ÉiÉ ªÉÎCiÉ É: nùéªéò ½þÉähÉÉ ú xéé½þò nùé Éä +ÉÊhÉ EòɪÉÇ ÉɽþÒ. () ÉÉ úié ºÉ úeòé ú±éé ËEò ÉÉ iªéésªééê É ürù ÉÉ úiéòªé ºÉÆPÉ úévªéésªéé xéé Éä nùé ÉÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É É úévªéésªéé ÉɺÉxÉɱÉÉ ËEò ÉÉ iªéésªééê É ürù iªéé úévªéésªéé xéé Éä nùé ÉÉù Eò úiéé ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉxÉä ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ +ÊvÉEòÉ úéæsªéé. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ÉÚ³ý +xéösuäônù 297 Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (27 Éä 976 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 20 uùé äú ÉÚ³ý +xéösuäônù 298 Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 3. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ËEò ÉÉ úévé É ÉÖJÉÉÆEòbÚ xé/ëeò ÉÉ úévé É ÉÖJÉÉSªÉÉ ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ.

144 20 ( ÉÉMÉ ÉÉ úé Ê ÉkÉ ªÉ ɺlÉÉ, ÉÉ±É ÉkÉÉ, ºÉÆÊ ÉnùÉ +ÉÊhÉ nùé Éä) +ÉvÉÉ äú +ÊvÉÊxɪÉÊ ÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ºÉƺÉnäùSªÉÉ ËEò ÉÉ + ÉÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉÆuùÉ äú Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, iªééæsªéé +É{ÉÉ{ɱªÉÉ EòÉ ú ÉÉ úéºéæ ÉÆvÉÉiÉ iªééæxéé ËEò ÉÉ iªééæsªééê É ürù VÉ ú ½äþ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +ÊvÉÊxɪÉÊ ÉiÉ ZÉɱÉä xéºéiéä ié ú, b ÉäÊ ÉÊxÉ+xÉ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉ +ÉÊhÉ iéäléò±é ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±Éä±Éä ÉÉÆiÉ ËEò ÉÉ iéäléò±é ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ ÉÉ úiéòªé ºÉƺlÉÉxÉä ªÉÉÆxÉÉ ËEò ÉÉ iªééæsªééê É ürù VªÉÉ ÉEò úhééæ ÉvªÉä nùé ÉÉ Eò úiéé +ɱÉÉ +ºÉiÉÉ, iªéé ºÉÉ újªéésé ÉEò úhééæ ÉvªÉä nùé ÉÉ Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (2) VÉ ú ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÒ,----- (Eò) VªÉÉ ÉvªÉä b ÉäÊ ÉÊxÉ+xÉ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉ ½þÉ BEò {ÉIÉEòÉ ú +ɽäþ, + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ Ê ÉÊvÉÊ É¹ÉªÉEò EòɪÉÇ ÉɽþÒ É±ÉÆÊ ÉiÉ +ºÉä±É ié ú, iªéé EòɪÉÇ ÉɽþÒiÉ b ÉäÊ ÉÊxÉ+xÉSªÉÉ VÉÉMÉÒ ÉÉ úiéòªé ºÉÆPÉ úévªé +ɱÉä +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<Ç±É ; +ÉÊhÉ (JÉ) VªÉÉ ÉvªÉä BJÉÉnùÉ ÉÉÆiÉ ËEò ÉÉ ÉÉ úiéòªé ºÉƺlÉÉxÉ ½þÉ BEò {ÉIÉEòÉ ú +ɽäþ, + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ Ê ÉÊvÉÊ É¹ÉªÉEò EòɪÉÇ ÉɽþÒ É±ÉÆÊ ÉiÉ +ºÉä±É ié ú, iªéé EòɪÉÇ ÉɽþÒiÉ ÉÉÆiÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ ÉÉ úiéòªé ºÉƺlÉÉxÉÉSªÉÉ VÉÉMÉÒ iéäléò±é ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±Éä±Éä úévªé +ɱÉä +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<DZÉ. [ ÉEò úhé SÉÉ ú---- ÉÉ±É ÉkÉäSÉÉ ½þCEò 300Eò. EòɪÉtÉxÉä ÉÉÊvÉEòÉ ú Ênù±ªÉÉ ÉÉSÉÚxÉ ªÉCiÉÓxÉÉ ÉÉ±É ÉkÉä{ÉɺÉÚxÉ ÉÆÊSÉiÉ xé Eò úhéä.----eòéªétéxéä ÉÉÊvÉEòÉ ú Ênù±ªÉÉ ÉÉSÉÚxÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒ±ÉÉ ÊiÉSªÉÉ ÉÉ±É ÉkÉä{ÉɺÉÚxÉ ÉÆÊSÉiÉ Eò úhªééié ªÉähÉÉ ú xéé½þò. ]. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 34 uùé äú ½äþ ÉEò úhé ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). BSÉ

145 2 ÉÉMÉ iéä úé ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééiéò±é ªÉÉ{ÉÉ ú, ÉÉÊhÉVªÉ +ÉÊhÉ ªÉ ɽþÉ úºéæ ÉÆvÉ 30. ªÉÉ{ÉÉ ú, ÉÉÊhÉVªÉ +ÉÊhÉ ªÉ ɽþÉ ºÉÆ ÉÆvÉ ªÉÉÆSÉä º ÉÉiÉÆjªÉ. ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉÒ±É +xªé ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié ºÉ ÉÇjÉ ªÉÉ{ÉÉ ú, ÉÉÊhÉVªÉ +ÉÊhÉ ªÉ ɽþÉ úºéæ ÉÆvÉ ªÉÉÆSÉä º ÉÉiÉÆjªÉ +ºÉä±É ªÉÉ{ÉÉ ú, ÉÉÊhÉVªÉ +ÉÊhÉ ªÉ ɽþÉ ºÉÆ ÉÆvÉ ªÉÉÆ É ú ÊxÉ ÉÈvÉ PÉɱÉÉ ÉªÉÉSÉÉ ºÉƺÉnäùSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú. ºÉƺÉnäùºÉ, EòɪÉtÉuùÉ äú, úévªéé- úévªééæ ÉvÉÒ±É +lé ÉÉ ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉiÉÒ±É ªÉÉ{ÉÉ ú, ÉÉÊhÉVªÉ ËEò ÉÉ ªÉ ɽþÉ úºéæ ÉÆvÉ ªÉÉÆSªÉÉ º ÉÉiÉÆjªÉÉ É ú ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ʽþiÉÉlÉÇ +É É ªÉEò +ºÉiÉÒ±É +ºÉä ÊxÉ ÉÈvÉ PÉɱÉiÉÉ ªÉäiÉÒ±É ªÉÉ{ÉÉ +ÉÊhÉ ÉÉÊhÉVªÉ ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ºÉÆPÉ úévªéésªéé É úévªééæsªéé ÉèvÉÉÊxÉEò +ÊvÉEòÉ úéæ É ú ÊxÉ ÉÈvÉú. () +xéösuäônù 302 ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, ºÉÉiÉ ªÉÉ +xéöºéúséò ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÚSÉÒiÉÒ±É ªÉÉ{ÉÉ ú +ÉÊhÉ ÉÉÊhÉVªÉ ªÉÉƺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ xééånùòsªéé +ÉvÉÉ äú, BEòÉ úévªéé±éé nöùºé-ªéé{éäiéé +OÉGò É näùhéé úé, ËEò ÉÉ iéºéä näùhéä ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eò úhéé úé, +lé ÉÉ úévªéé- úévªééæ ÉvªÉä Éänù ÉÉ É Eò úhéé úé ËEò ÉÉ iéºéä Eò úhéä ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eò úhéé úé EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ Eò úhªééséé ºÉƺÉnù ËEò ÉÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý ªÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉɺɽþÒ +ÊvÉEòÉ ú +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. (2) EòÉähÉiÉɽþÒ +OÉGò É näùhéé úé, ËEò ÉÉ iéºéä näùhéä ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eò úhéé úé, +lé ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ Éänù ÉÉ É Eò úhéé úé ËEò ÉÉ iéºéä Eò úhéä ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eò úhéé úé EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ Eò úhéä, ½äþ ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉiÉÒ±É ÉɱÉ-]ÆõSÉÉ<ÇiÉÚxÉ =nâù É ÉhÉÉ úò {ÉÊ úîºléiéò ½þÉiÉɳýhªÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ +É É ªÉEò +ɽäþ, +ºÉä + ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú PÉÉäʹÉiÉ Eò úhªééié +ɱÉä +ºÉä±É ié ú, +ºÉÉ EòɪÉnùÉ Eò úhªééºé ºÉƺÉnäù±ÉÉ JÉÆb () ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò úévªéé- úévªééæ ÉvÉÒ±É ªÉÉ{ÉÉ ú, ÉÉÊhÉVªÉ +ÉÊhÉ ªÉ ɽþÉ úºéæ ÉÆvÉ ªÉÉÆ É ú ÊxÉ ÉÈvÉú. +xéösuäônù 30 ËEò ÉÉ +xéösuäônù 303 ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±Éä ié úò, úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɱÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú, (Eò) +xªé úévªéä [ËEò ÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjéä] ªÉÉÆ ÉvÉÚxÉ +ɪÉÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ÉɱÉÉ É ú, iªéé úévªééié ÊxÉÌ É±Éä±ÉÉ ËEò ÉÉ =i{ééênùié Eäò±Éä±ÉÉ iªééºéé újéé ÉÉ±É VªÉÉ Eò úéºé {ÉÉjÉ +ºÉä±É +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ Eò ú + ÉÉ ÉEòÉ äú ÉºÉ ÉiÉÉ ªÉä<Ç±É EòÒ, VÉähÉäEò üxé +ºÉÉ +ɪÉÉiÉ Eäò±Éä±ÉÉ ÉÉ±É +ÉÊhÉ +ºÉÉ ÊxÉÌ ÉiÉ ËEò ÉÉ =i{ééênùié ÉÉ±É ªÉÉÆSªÉÉ ÉvªÉä Éänù ÉÉ É ½þÉähÉÉ ú xéé½þò, +ÉÊhÉ (JÉ) iªéé úévªéé ÉÒ ËEò ÉÉ úévªéé ÉvªÉä ½þÉähÉÉ úé ªÉÉ{ÉÉ ú, ÉÉÊhÉVªÉ ËEò ÉÉ ªÉ ɽþÉ úºéæ ÉÆvÉ ªÉÉÆSªÉÉ º ÉÉiÉÆjªÉÉ É ú ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ʽþiÉÉlÉÇ +É É ªÉEò +ºÉiÉÒ±É +ºÉä ÉÉVÉ ÉÒ ÊxÉ ÉÈvÉ PÉɱÉiÉÉ ªÉäiÉÒ±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, JÉÆb (JÉ) SªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ EòÉähÉiÉä½þÒ Ê ÉvÉäªÉEò ËEò ÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéé, úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉiÉ úé¹]åõ{éiéòsªéé {ÉÚ ÉÇ ÉÆVÉÖ úòê É ÉÉªÉ ÉºiÉÖiÉ Eäò±ÉÒ ËEò ÉÉ ÉÉÆb ±ÉÒ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. 2 [305. Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉnäù +ÉÊhÉ úévªéésªéé BEòÉÊvÉEòÉ úéséò ié úiéúnù Eò úhéé äú EòɪÉnäù ªÉÉÆSÉÒ ªÉÉ ÉÞkÉÒ. +xéösuäônù 30 É 303 ªÉÉÆ ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý, EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùó É ú, úé¹]åõ{éiéò +Énäù ÉÉuùÉ äú +xªéléé ÊxÉnäù É näù<ç±é iéä Éfäø JÉä úòvéeò üxé B ú ½þÒ, É ÉÉ ÉÒ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò +ÉÊhÉ +xéösuäônù 30 ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉèlÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 955 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ Eäò±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ ½þÉ, +xéösuäônù 9, JÉÆb (6), ={ÉJÉÆb (nùéäxé) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉä±É iéälé É ú, iªéésªéé É ÉiÉÇxÉÉ É ú É ÉÉÊ ÉiÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò, +lé ÉÉ iªéé ÉÉ ÉÒ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ Eò úhªééºé ºÉƺÉnäù±ÉÉ ËEò ÉÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɱÉÉ ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò.] 306. [{Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòséé ÉÉMÉ JÉ ªÉÉiÉÒ±É Ê É ÉÊIÉiÉ úévªééæséé ªÉÉ{ÉÉ ú É ÉÉÊhÉVªÉ ªÉÉÆ É ú ÉÆvÉxÉä PÉɱÉhªÉÉSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú.] ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ÊxÉ úêºéié iéä 304 ªÉÉ +xéösuäônùéæséò ɪÉÉäVÉxÉä {ÉÉ ú {ÉÉb hªééeò úiéé ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ. ºÉƺÉnäùºÉ, EòɪÉtÉuùÉ äú, +xéösuäônù 30, 302, 303 +ÉÊhÉ 304 ªÉÉÆSÉÒ ÉªÉÉäVÉxÉä {ÉÉ ú {ÉÉb hªééeò úiéé º ÉiÉ:±ÉÉ ºÉ ÉÖÊSÉiÉ ÉÉ]äõ±É + ÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ Eò úiéé ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉEòÉ äú ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉEòbä ÊiɱÉÉ +É É ªÉEò ÉÉ]õiÉÒ±É +ºÉä +ÊvÉEòÉ ú +ÉÊhÉ + ÉÒ EòiÉÇ ªÉä ºÉÉä{É ÉiÉÉ ªÉäiÉÒ±É.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä. 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉèlÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 955 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ÉÚ³ý +xéösuäônù 305 Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. BSÉ

146 ÉÉMÉ SÉÉènùÉ ºÉÆPÉ úévªé +ÉÊhÉ úévªéä ªÉÉÆSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ ºÉä ÉÉ ÉEò úhé BEò ºÉä ÉÉ léç ±ÉÉ ÉhÉä. ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉ, ºÉÆnù ÉÉÇxÉÖºÉÉ ú +xªéléé +É É ªÉEò xéºéä±é ié ú, úévªé ªÉÉ [ É nù ɪÉÉäMÉÉiÉ VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú ªÉÉ úévªééséé ºÉ ÉÉ Éä É ½þÉäiÉ xéé½þò.] 309. ºÉÆPÉ úévªé ËEò ÉÉ úévªé ªÉÉÆSªÉÉ ºÉä ÉäiÉ +ºÉhÉÉ-ªÉÉ ªÉCiÉÓSÉÒ É úiéò +ÉÊhÉ iªééæsªéé ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, ºÉ ÉÖÊSÉiÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉÆuùÉ äú ºÉÆPÉ úévªéésªéé ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé EòÉ ú ÉÉ úéºéæ ÉÆvÉÉiÉÒ±É ±ÉÉäEòºÉä ÉÉÆ ÉvªÉä +ÉÊhÉ {ÉnùÉÆ É ú Eò úé ɪÉÉSÉÒ É úiéò É iéäléä ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±ªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ ªÉCiÉÓSªÉÉ ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ ªÉÉÆSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ºÉÆPÉ úévªéésªéé EòÉ ú ÉÉ úéºéæ ÉÆvÉÉiÉÒ±É ºÉä ÉÉ É {Énäù ªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ úé¹]åõ{éiéò, ËEò ÉÉ iééä ÊxÉnäù É näù<ç±é + ÉÒ ªÉCiÉÒ, +ÉÊhÉ úévªéésªéé EòÉ ú ÉÉ úéºéæ ÉÆvÉÉiÉÒ±É ºÉä ÉÉ É {Énäù ªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ úévªé{éé±é 2 * * * ËEò ÉÉ iééä ÊxÉnäù É näù<ç±é + ÉÒ ªÉCiÉÒ, ªÉÉ +xéösuäônùéjéé±éò±é ºÉ ÉÖÊSÉiÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä iªéé ÉÉ ÉiÉ ié úiéúnù Eäò±ÉÒ VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ, + ÉÉ ºÉä ÉÉÆ ÉvªÉä É {ÉnùÉÆ É ú Eò úé ɪÉÉSÉÒ É úiéò É iéäléä ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±ªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ ªÉCiÉÓSªÉÉ ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ ªÉÉÆSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhéé äú ÊxÉªÉ É Eò úhªééºé ºÉIÉ É +ºÉä±É, +ÉÊhÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä Eäò±Éä±Éä EòÉähÉiÉä½þÒ ÊxÉªÉ É + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé É ÉÉ ÉÒ ½þÉäiÉÒ±É. 30. ºÉÆPÉ úévªé ËEò ÉÉ úévªé ªÉÉÆSªÉÉ ºÉä ÉäiÉ +ºÉhÉÉ-ªÉÉ ªÉCiÉÓSÉÉ {ÉnùÉ ÉvÉÒ. () ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉ ÉvªÉä º{ɹ]õ{ÉhÉä ié úiéúnù Eäò±ÉÒ +ºÉä±É iªéé ªÉÊiÉÊ úcié, VÉÒ ªÉCiÉÒ ºÉÆPÉ úévªééséò ºÉÆ úiéhé ºÉä ÉÉ ËEò ÉÉ xéémé úò ºÉä ÉÉ ËEò ÉÉ +ÊJÉ±É ÉÉ úiéòªé ºÉä ÉÉ ªÉÉÆSÉÒ ºÉnùºªÉ +ºÉä±É +lé ÉÉ ºÉÆPÉ úévªéésªéé +véòxé +ºÉ±Éä±Éä, ºÉÆ úiéhéé ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±Éä±Éä EòÉähÉiÉä½þÒ {Énù ËEò ÉÉ EòÉähÉiÉä½þÒ xéémé úò {Énù véé úhé Eò úòié +ºÉä±É + ÉÒ ÉiªÉäEò ªÉCiÉÒ, úé¹]åõ{éiéòséò ÉVÉÔ +ºÉäiÉÉä{ɪÉÈiÉú iéä {Énù véé úhé Eò úò±é, +ÉÊhÉ VÉÒ ªÉCiÉÒ úévªéésªéé xéémé úò ºÉä ÉäSÉÒ ºÉnùºªÉ +ºÉä±É ËEò ÉÉ úévªéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±Éä±Éä EòÉähÉiÉä½þÒ xéémé úò {Énù véé úhé Eò úié +ºÉä±É + ÉÒ ÉiªÉäEò ªÉCiÉÒ, úévªéésªéé úévªé{éé±ééséò 2 * * * ÉVÉÔ +ºÉäiÉÉä{ɪÉÈiÉú iéä {Énù véé úhé Eò úò±é. (2) ºÉÆPÉ úévªéésªéé ËEò ÉÉ BJÉÉtÉ úévªéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±Éä±Éä xéémé úò {Énù véé úhé Eò úhéé úò ªÉCiÉÒ, úé¹]åõ{éiéòséò, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, úévªéésªéé úévªé{éé±ééséò 2 * * * ÉVÉÔ +ºÉäiÉÉä{ɪÉÈiÉ {Énù véé úhé Eò úòié +ºÉ±ÉÒ ié úò½þò, ºÉÆ úiéhé ºÉä ÉäSÉÒ +lé ÉÉ +ÊJÉ±É ÉÉ úiéòªé ºÉä ÉäSÉÒ +lé ÉÉ ºÉÆPÉ úévªé ËEò ÉÉ úévªé ªÉÉÆSªÉÉ xéémé úò ºÉä ÉäSÉÒ ºÉnùºªÉ xéºé±éä±éò ªÉCiÉÒ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉJÉɱÉÒ +ºÉä {Énù véé úhé Eò úhªééeò úiéé VªÉÉ ºÉÆÊ Énäù+x ɪÉä ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±ÉÒ VÉÉ<Ç±É + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÆÊ Énäù ÉvªÉä, VÉ ú Ê É Éä¹É +½ÇþiÉÉ +ºÉhÉÉ-ªÉÉ ªÉCiÉÒSÉÒ ºÉä ÉÉ ÉÉ{iÉ Eò üxé PÉähªÉÉEò úiéé iéºéä +É É ªÉEò +ɽäþ +ºÉä, úé¹]åõ{éiéò±éé, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, iªéé úévªé{éé±éé±éé 2 * * * ÉÉ]äõ±É ié ú, ºÉÆ ÉiÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒSªÉÉ ºÉ ÉÉ{iÉÒ{ÉÚ ÉÔ iéä {Énù xé¹]õ Eò úhªééié +ɱªÉÉºÉ ËEò ÉÉ iªéé ªÉCiÉÒSªÉÉ MÉè ú ÉiÉÇhÉÖEòÒ ÉÒ ºÉÆ ÉÆvÉ xéºé±é䱪éé EòÉ úhééºié É ÊiɱÉÉ iéä {Énù Ê úcié Eò úé Éä ±ÉÉMɱªÉɺÉ, ÊiɱÉÉ É ú{éé<ç näùhªééié ªÉÉ ÉÒ, + ÉÒ ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<DZÉ. 3. ºÉÆPÉ úévªé ËEò ÉÉ úévªé ªÉÉÆSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ xéémé úò {ÉnùÉÆ É ú ºÉä ÉÉÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ªÉCiÉÓxÉÉ Éb ié Çò Eò úhéä, {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhéä ËEò ÉÉ {ÉnùÉ ÉxÉiÉ Eò héä. () VÉÒ ªÉCiÉÒ ºÉÆPÉ úévªéésªéé xéémé úò ºÉä ÉäSÉÒ ËEò ÉÉ +ÊJÉ±É ÉÉ úiéòªé ºÉä ÉäSÉÒ ËEò ÉÉ úévªéésªéé xéémé úò ºÉä ÉäSÉÒ ºÉnùºªÉ +ºÉä±É, +lé ÉÉ ºÉÆPÉ úévªé ËEò ÉÉ úévªé ªÉÉÆSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±Éä±Éä xéémé úò {Énù véé úhé Eò úòié +ºÉä±É + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒ±ÉÉ, VªÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉxÉä ÊiÉSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ Eäò±ÉÒ ½þÉäiÉÒ iªéé½úþxé nöùªªé É +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉEòbÚ xé Éb ié Çò Eäò±Éä ËEò ÉÉ {ÉnùÉ É üxé núù ú Eäò±Éä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. 3 [(2) {ÉÚ ÉÉæCiÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒ±ÉÉ, VªÉÉ SÉÉèEò ÉÒ ÉvªÉä ÊiÉSªÉÉ É úò±é nùéä¹éé úéä{ééæséò ÉÉʽþiÉÒ Eò üxé Ênù±Éä±ÉÒ +ɽäþ +ÉÊhÉ iªéé nùéä¹éé úéä{ééæ ÉÉ ÉiÉ ÊiɱÉÉ +É{ɱÉä ½þhÉhÉä ÉÉÆb hªééséò ÉÉVÉ ÉÒ ºÉÆvÉÒ Ênù±Éä±ÉÒ +ɽäþ, + ÉÒ SÉÉèEò ÉÒ ZÉɱªÉÉJÉä úòvé 4 * * * ÊiɱÉÉ Éb ié Çò Eäò±Éä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò ËEò ÉÉ {ÉnùÉ É üxé núù ú Eäò±Éä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò ËEò ÉÉ {ÉnùÉ ÉxÉiÉ Eäò±Éä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò :. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú É nù ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +léç, {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòséé ÉÉMÉ Eò ËEò ÉÉ ÉÉMÉ JÉ ªÉÉÆiÉ =±±ÉäÊJɱÉä±Éä úévªé +ºÉÉ +ɽäþ. ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 2. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ÉÚ³ý ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({ÉÆvÉ úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 963 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 0 uùé äú JÉÆb (2) É (3) ªÉÉÆBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 4. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 44 uùé äú Ê É ÉÊIÉiÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 22

147 [{É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, + ÉÉ SÉÉèEò ÉÒ+ÆiÉÒ, ÊiÉSªÉÉ É ú + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉɺiÉÒ ±ÉÉnùhªÉÉSÉä ɺiÉÉÊ ÉiÉ Eò úhªééié +ɱÉä +ºÉä±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, + ÉÉ SÉÉèEò ÉÒ ÉvªÉä ºÉÉnù ú Eäò±É䱪ÉÉ {ÉÖ úé ªÉÉSªÉÉ +ÉvÉÉ úé É ú + ÉÒ ÉɺiÉÒ ±ÉÉnùiÉÉ ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ + ÉÉ ªÉCiÉÒ±ÉÉ ÉºiÉÉÊ ÉiÉ ÉɺiÉÒÊ É ûrù +Ê É ÉänùxÉ Eò úhªééºéé`öò EòÉähÉiÉÒ½þÒ ºÉÆvÉÒ näùhªééséò +É É ªÉEòiÉÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò : {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, ½þÉ JÉÆb {ÉÖføÒ±É ÉÉ ÉiÉÒiÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò]. (Eò) BJÉÉnùÒ ªÉCiÉÒ VªÉÉ ÉiÉÇxÉÉ ÉÖ³äý òéèvénùé úò nùéä¹éé úéä{é ʺÉrù ZÉɱªÉÉxÉÆiÉ ú nùéä¹éò `ö ú±éä±éò +ºÉä±É iªéé ÉiÉÇxÉÉSªÉÉ EòÉ úhéé É üxé ÊiɱÉÉ Éb ié Çò ËEò ÉÉ {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhªééié +ɱÉä +ºÉä±É ËEò ÉÉ {ÉnùÉ ÉxÉiÉ Eò úhªééié +ɱÉä +ºÉä±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ ; ËEò ÉÉ (JÉ) BJÉÉtÉ ªÉCiÉÒºÉ Éb ié Çò ËEò ÉÉ {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhªééséé ËEò ÉÉ ÊiɱÉÉ {ÉnùÉ ÉxÉiÉ Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉɱÉÉ EòɽþÒ EòÉ úhééºié É iéä EòÉ úhé iªéé ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉɱÉÉ xé ÉÚnù Eò úé Éä ±ÉÉMÉä±É + ÉÒ SÉÉèEò ÉÒ Eò úhéä ÉÉVÉ ÉÒ{ÉhÉä ªÉ É½þɪÉÇ xéé½þò, +ºÉä JÉÉjÉÒ{ÉÚ ÉÇEò ÉÉ]äõ±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ ; ËEò ÉÉ (MÉ) + ÉÒ SÉÉèEò ÉÒ Eò úhéä úévªéésªéé ºÉÖ úêiéiéiéäsªéé où¹]õòxéä ºÉ ÉªÉÉäÊSÉiÉ xéé½þò +ºÉä úé¹]åõ{éiéò±éé, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, úévªé{éé±éé±éé JÉÉjÉÒ{ÉÚ ÉÇEò ÉÉ]äõ±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ. (3) VÉ ú {ÉÚ ÉÉæCiÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒ ÉÉ ÉiÉ JÉÆb (2) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±Éä±ÉÒ + ÉÒ SÉÉèEò ÉÒ Eò úhéä ÉÉVÉ ÉÒ{ÉhÉä ªÉ É½þɪÉÇ +ɽäþ ËEò ÉÉ EòºÉä +ºÉÉ É xé =nâù É É±ÉÉ ié ú, + ÉÉ ªÉCiÉÒ±ÉÉ Éb ié Çò ËEò ÉÉ {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhªééséé ËEò ÉÉ ÊiɱÉÉ {ÉnùÉ ÉxÉiÉ Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉSÉÉ iªéé É úò±é ÊxÉhÉÇªÉ +ÆÊiÉ É +ºÉä±É.] ÊJÉ±É ÉÉ úiéòªé ºÉä ÉÉ. () 2 [ ÉÉMÉ ºÉ½þÉSÉä ÉEò úhé ºÉ½þÉ ËEò ÉÉ ÉÉMÉ +Eò úé] ªÉÉÆ ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±Éä ié úò, úévªéºé ÉäxÉä, ={ÉκlÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ É ÉiÉnùÉxÉ Eò úhéé-ªéé ÊiÉSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆ{ÉèEòÒ Eò ÉÒiÉEò ÉÒ nùéäxé-iéþiéòªééæ É ºÉnùºªÉÉÆxÉÒ {ÉÉË`ö ÉÉ Ênù±É䱪ÉÉ `ö úé ÉÉuùÉ äú VÉ ú iéºéä Eò úhéä úé¹]åõê½þiééléç +É É ªÉEò ËEò ÉÉ <¹]õ +ɽäþ +ºÉä PÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä +ºÉä±É ié ú, ºÉƺÉnäù±ÉÉ, EòɪÉtÉuùÉ äú ºÉÆPÉ úévªé +ÉÊhÉ úévªéä ªÉÉÆxÉÉ ºÉÉ ÉÉ<ÇEò + ÉÉ BEò ËEò ÉÉ +xéäeò +ÊJÉ±É ÉÉ úiéòªé ºÉä ÉÉ 3 [(+ÊJÉ±É ÉÉ úiéòªé xªééêªéeò ºÉä ÉÉ vé üxé)] ÊxÉ ÉÉÇhÉ Eò úhªééséò ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<DZÉ, +ÉÊhÉ, ªÉÉ ÉEò úhéésªéé +xªé ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉä ÉäiÉ Eò úé ɪÉÉSÉÒ É úiéò É iéò ÉvªÉä ÊxɪÉÖCiÉ ½þÉähÉÉ-ªÉÉ ªÉCiÉÓSªÉÉ ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ ªÉÉÆSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (2) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÒ, ÉÉ úiéòªé É ÉɺÉEòÒªÉ ºÉä ÉÉ +ÉÊhÉ ÉÉ úiéòªé {ÉÉä±ÉÒºÉ ºÉä ÉÉ ½þhÉÚxÉ +Éä³ýJɱªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ ºÉä ÉÉ ºÉƺÉnäùxÉä ªÉÉ +xéösuäônùé+x ɪÉä ÊxÉ ÉÉÇhÉ Eäò±É䱪ÉÉ ºÉä ÉÉ +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<DZÉ. 3 [(3) JÉÆb () ÉvªÉä ÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ +ÊJÉ±É ÉÉ úiéòªé xªééêªéeò ºÉä Éä ÉvªÉä, +xéösuäônù 236 ÉvªÉä ªÉÉJªÉÉ Eäò±É䱪ÉÉ ÊVɱ½þÉ xªééªéévéò ÉÉSªÉÉ {ÉnùÉ{ÉäIÉÉ EòÊxɹ`ö +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉnùÉSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. (4) {ÉÚ ÉÉæCiÉ +ÊJÉ±É ÉÉ úiéòªé xªééêªéeò ºÉä ÉÉ ÊxÉ ÉÉÇhÉ Eò úhªééºéé`öò ié úiéúnù Eò úhéé-ªéé EòɪÉtÉ ÉvªÉä, iªéé EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùóséò +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒ Eò úhªééºéé`öò +É É ªÉEò +ºÉiÉÒ±É + ÉÉ, ÉÉMÉ ºÉ½þÉSÉä ÉEò úhé ºÉ½þÉ ªÉÉiÉ ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhéé-ªéé ié úiéönùóséé +ÆiÉ ÉÉÇ É Eò úiéé ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ ½þÉ, +xéösuäônù 368 SªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxÉhªÉÉiÉ ªÉähÉÉ ú xéé½þò.] 4 [32Eò. Ê É ÉÊIÉiÉ ºÉä ÉÉÆ ÉvÉÒ±É +ÊvÉEòÉ-ªÉÉÆSªÉÉ ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ Énù±ÉhªÉÉSÉÉ ËEò ÉÉ úqù Eò úhªééséé ºÉƺÉnäùSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú. () ºÉƺÉnäùºÉ EòɪÉtÉuùÉ äú, ( ÉÉMÉ SÉÉènùÉ ºÉÆPÉ úévªé +ÉÊhÉ úévªéä ªÉÉÆSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ ºÉä ÉÉ) (Eò) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ VªÉÉ ªÉCiÉÒ ºÉäGäò]õ úò +Éì ò º]äõ]õ ËEò ÉÉ ºÉäGäò]õ úò +Éì ò º]äõ]õ <xé EòÉèÎxºÉ±É ªÉÉÆxÉÒ Ê ÉÊ]õ É úévéºékéäsªéé ÉÉ úiéòªé xéémé úò ºÉä ÉäiÉ ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ +ºÉÚxÉ, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+aöéê ɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉºÉ É iªééxéæié ú ÉÉ úié ºÉ úeòé úsªéé ËEò ÉÉ úévªé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉä ÉäiÉ ËEò ÉÉ {ÉnùÉ É ú úéê½þ±é䱪éé +ºÉiÉÒ±É iªééæséä {ÉÉÊ ú ÉÊ ÉEò, úvéé É {Éäx ÉxÉ ªÉÉÆ ÉÉ ÉiÉSªÉÉ iªééæsªéé ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ É Ê ÉºiÉ ªÉÉÆ ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÒSÉä iªééæséä ½þCEò ÉÊ É¹ªÉ±ÉIÉÒ ËEò ÉÉ ÉÚiɱÉIÉÒ É ÉÉ ÉÉxÉä Énù±ÉiÉÉ ËEò ÉÉ ÉiªÉɾþiÉ Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É ; (JÉ) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ ºÉäGäò]õ úò +Éì ò º]äõ]õ ËEò ÉÉ ºÉäGäò]õ úò +Éì ò º]äõ]õ <xé EòÉèÎxºÉ±É ªÉÉÆxÉÒ Ê ÉÊ]õ É úévéºékéäsªéé ÉÉ úiéòªé xéémé úò ºÉä ÉäiÉ ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ VªÉÉ ªÉCiÉÒ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+aöéê ɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ EòÉähÉiªÉɽþÒ Éä³ýÒ ºÉä ÉÉÊxÉ ÉÞkÉ ZÉɱªÉÉ +ºÉiÉÒ±É ËEò ÉÉ +xªéléé ºÉä ÉäiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ZÉɱÉä +ºÉä±É, iªéé ªÉCiÉÓSªÉÉ {Éäx ÉxÉ ÉÉ ÉiÉSªÉÉ ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ ÉÊ É¹ªÉ±ÉIÉÒ ËEò ÉÉ ÉÚiɱÉIÉÒ É ÉÉ ÉÉxÉä Énù±ÉiÉÉ ËEò ÉÉ ÉiªÉɾþiÉ Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É :. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 44 uùé äú Ê É ÉÊIÉiÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 45 uùé äú ÉÉMÉ +Eò úé ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 45 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò, 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+aöéê ɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä (29 +ÉìMɺ]õ 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 23

148 ( ÉÉMÉ SÉÉènùÉ ºÉÆPÉ úévªé +ÉÊhÉ úévªéä ªÉÉÆSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ ºÉä ÉÉ.) {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséé ËEò ÉÉ =SSÉ xªééªéé±éªééséé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ ËEò ÉÉ +xªé xªééªéévéò É, ÉÉ úiééséé ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò, ºÉÆPÉ ËEò ÉÉ úévªé ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +vªéié ËEò ÉÉ +xªé ºÉnùºªÉ ËEò ÉÉ ÉÖJªÉ ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÖCiÉ ½äþ {Énù ÊVÉxÉä véé úhé Eäò±Éä +ɽäþ ËEò ÉÉ véé úhé Eäò±Éä ½þÉäiÉä + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, + ÉÉ {ÉnùÉ É ú ÊiÉSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ Eò úhªééié +ɱªÉÉxÉÆiÉ ú ÊiÉSªÉÉ ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ, iéò ªÉCiÉÒ ºÉäGäò]õ úò +Éì ò º]äõ]õ ËEò ÉÉ ºÉäGäò]õ úò +Éì ò º]äõ]õ <xé EòÉèÎxºÉ±É ªÉÉÆxÉÒ Ê ÉÊ]õ É úévéºékéäsªéé ÉÉ úiéòªé xéémé úò ºÉä ÉäiÉ ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±Éä±ÉÒ +ºÉ±ªÉÉEòÉ úhééxéä + ÉÉ ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ ÊiɱÉÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉiÉÒ±É iªéé ªÉÊiÉÊ úcié, ÊiɱÉÉ xéöeòºééxéeòé úeò ½þÉä<Ç±É + ÉÉ ÉEòÉ äú Énù±ÉhªÉÉSÉÉ ËEò ÉÉ ÉiªÉɾþiÉ Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú ºÉƺÉnäùºÉ, ={É JÉÆb (Eò) ËEò ÉÉ ={É JÉÆb (JÉ) ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý ÉÉ{iÉ ½þÉäiÉÉä, +ºÉÉ ÊiÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (2) JÉÆb () ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ ªÉCiÉÓSªÉÉ ºÉä ÉÉ- ÉiÉÕSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ËEò ÉÉ +xªé ÉÉÊvÉEò úhéésªéé ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùòjéé±éò±é +ÊvÉEòÉ úé É ú, ªÉÉ +xéösuäônùéjéé±éò±é EòɪÉtÉuùÉ äú ºÉƺÉnäùxÉä ié úiéúnù Eäò±ÉÒ +ºÉä±É iªéé ªÉÊiÉÊ úcié, ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý {ÉÊ úhéé É ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. (3) ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéé±éé ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªéé±éé, (Eò) JÉÆb () ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒSÉÒ Ê ÉÊ]õ É úévéºékéäsªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ úiéòªé ºÉä ÉäiÉÒ±É ÊxɪÉÖCiÉÒ +lé ÉÉ b ÉäÊ ÉÊxÉ+xÉ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ iªééiéò±é ÉÉÆiÉÉSªÉÉ ºÉ úeòé úsªéé +véòxé +ºÉ±Éä±ÉÒ ÊiÉSÉÒ ºÉä ÉÉ SÉɱÉÚ úé½þhéä ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ ÊiÉxÉä Eäò±ÉÒ ½þÉäiÉÒ ËEò ÉÉ Êxɹ{ÉÉÊnùiÉ Eäò±ÉÒ ½þÉäiÉÒ + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉºÉÆÊ ÉnùÉ, Eò úé ú ËEò ÉÉ +xªé iéiºé É ºÉƱÉäJÉ ªÉÉÆSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùòiéúxé ËEò ÉÉ iªéé É úò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉÞ¹`öÉÆEòxÉÉiÉÚxÉ =nâù É ÉhÉÉ úé EòÉähÉiÉɽþÒ Ê É ÉÉnù ; (JÉ) ÉÖ³ýÉiÉ VɺÉÉ +ÊvÉÊxɪÉÊ ÉiÉ ZÉɱÉÉ iéºéé +xéösuäônù 34 +x ɪÉä EòÉähÉiÉɽþÒ ½þCEò, nùéêªéi É ËEò ÉÉ ÉÊiÉnùÉʪÉi É ªÉÉ ÉÉ ÉiÉSÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ Ê É ÉÉnù, ªÉÉ ÉÉ ÉiÉ +ÊvÉEòÉÊ úiéé +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. (4) ÉÖ³ýÉiÉ VɺÉÉ +ÊvÉÊxɪÉÊ ÉiÉ ZÉɱÉÉ iéºéé +xéösuäônù 34 ªÉÉ ÉvªÉä, ËEò ÉÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùò ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±Éä ié úò, ªÉÉ +xéösuäônùésªéé ié úiéönùò É ÉÉ ÉÒ ½þÉäiÉÒ±É.] 33. ºÉÆGò ÉhÉEòɱÉÒxÉ ié úiéönùò. ªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉ+x ɪÉä +xªé ié úiéúnù Eäò±ÉÒ VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±Éä±Éä +ÉÊhÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉxÉÆiÉ ú +ÊJÉ±É ÉÉ úiéòªé ºÉä ÉÉ ½þhÉÚxÉ +lé ÉÉ ºÉÆPÉ úévªé ËEò ÉÉ úévªé ªÉÉÆSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ ºÉä ÉÉ ËEò ÉÉ {Énù ½þhÉÚxÉ +κiÉi ÉÉiÉ úéê½þ±é䱪éé + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ±ÉÉäEòºÉä Éä±ÉÉ ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉnùɱÉÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉ±Éä±Éä ºÉ ÉÇ EòɪÉnäù, VÉälÉ É ú iéä ÁÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùó ÉÒ ºÉÖºÉÆMÉiÉ +ºÉiÉÒ±É iéälé É ú, +Æ É±ÉÉiÉ úé½þiéò±é. 34. [Ê É ÉÊIÉiÉ ºÉä ÉÉÆ ÉvÉÒ±É Ê Ét ÉÉxÉ +ÊvÉEòÉ-ªÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ úiéhééléç ié úiéún. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+aöéê ɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ÊxÉ úêºéié (29 +ÉìMɺ]õ 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). ÉEò úhé nùéäxé ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉ 35. ºÉÆPÉ úévªééeò úiéé +ÉÊhÉ úévªééæeò úiéé ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉ. () ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, ºÉÆPÉ úévªééeò úiéé BEò ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉ +ÉÊhÉ ÉiªÉäEò úévªééeò úiéé BEäòEò ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉ +ºÉä±É. (2) nùéäxé ËEò ÉÉ +ÊvÉEò úévªéä +ºÉÉ Eò úé ú Eò úiéò±é EòÒ, iªéé úévªééæsªéé ºÉ ÉÚ½þÉEò úiéé BEò ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉ +ºÉä±É +ÉÊhÉ VÉ ú iªéé úévªééæ{éèeòò ÉiªÉäEò úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉxÉä, ËEò ÉÉ VÉälÉä nùéäxé ºÉ ÉÉMÉÞ½äþ +ºÉiÉÒ±É iéäléä ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉxÉä ié ÉÉ +É ÉªÉÉSÉÉ `ö úé É {ÉÉÊ úié Eäò±ÉÉ ié ú, ºÉƺÉnäù±ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú iªéé úévªééæsªéé EòÉ ÉÉÆSÉÒ MÉ úvé ÉÉMÉ ÉhªÉÉEò úiéé BEò ºÉƪÉÖCiÉ úévªé ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉ (ªÉÉ ÉEò úhééié ºÉƪÉÖCiÉ +ɪÉÉäMÉ ½þhÉÚxÉ ÊxÉnæùÊ É±Éä±ÉÉ) ÊxɪÉÖCiÉ Eò úhªééséò ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (3) {ÉÚ ÉÉæCiÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉiÉ, iªéé EòɪÉtÉSÉÒ ÉªÉÉäVÉxÉä {ÉÉ ú {ÉÉb hªééeò úiéé +É É ªÉEò ËEò ÉÉ <¹]õ +ºÉiÉÒ±É + ÉÉ +ÉxÉÖ¹ÉÆÊMÉEò É É ÉÉ ÉÒ ié úiéönùò +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉÚ ÉEòiÉÒ±É. (4) ºÉÆPÉ úévªéésªéé ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉɱÉÉ BJÉÉtÉ úévªéésªéé úévªé{éé±ééxéä * * * ié ÉÒ Ê ÉxÉÆiÉÒ Eäò±ÉÒ ié ú, iªééºé úé¹]åõ{éiéòséò ÉÉxªÉiÉÉ PÉä>ðxÉ iªéé úévªéésªéé ºÉ ÉÇ ËEò ÉÉ iªééæ{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ EòÉ ÉÉSÉÒ MÉ úvé ÉÉMÉ ÉhªÉÉSÉä Eò ÉÚ±É Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (5) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉÒ±É, ºÉÆPÉ ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉ ËEò ÉÉ úévªé ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉ ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, ºÉÆnù ÉÉÇxÉÖºÉÉ ú +xªéléé +É É ªÉEò xéºéä±é ié ú, Ê ÉÊ É¹]õ É xééº{énù ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ºÉÆPÉ úévªéésªéé, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, úévªéésªéé EòÉ ÉÉÆSÉÒ MÉ úvé ÉÉMÉ ÉhÉÉ-ªÉÉ +ɪÉÉäMÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉnæù É ½þhÉÚxÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. 36. ºÉnùºªÉÉÆSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ +ÉÊhÉ {ÉnùÉ ÉvÉÒ. () ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +vªéié +ÉÊhÉ +xªé ºÉnùºªÉ ½äþ, ºÉÆPÉ +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ ºÉƪÉÖCiÉ +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, úé¹]åõ{éiéòeòbú xé +ÉÊhÉ úévªé +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ úévªéésªéé úévªé{éé±ééeòbú xé * * * ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±Éä VÉÉiÉÒ±É :. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ÉÚ³ý ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. 24

149 25 {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ÉiªÉäEò ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆ{ÉèEòÒ ÉCªÉ ½þÉä<Ç±É ÊiÉiÉ{ÉiÉ VÉ É³ýVÉ É³ý ÊxÉ ªÉÉ<iÉEäò ºÉnùºªÉ ½äþ, + ÉÉ ªÉCiÉÒ +ºÉiÉÒ±É EòÒ, VªÉÉÆxÉÒ +É{ÉÉ{ɱªÉÉ ÊxɪÉÖCiÉÒSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉÆxÉÉ, BEòiÉ ú ÉÉ úié ºÉ úeòé úsªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±Éä±Éä ËEò ÉÉ BJÉÉtÉ úévªé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±Éä±Éä {Énù ÊxÉnùÉxÉ nù½þé ɹÉæ véé úhé Eäò±Éä±Éä +ºÉä±É, +ÉÊhÉ =CiÉ nù½þé ɹÉÉÈSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ÉÉäVÉiÉÉxÉÉ, BJÉÉtÉ ªÉCiÉÒxÉä VªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ ÉÉ úiééiéò±é Ê É]õÒ É úévéºékéäsªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±Éä±Éä ËEò ÉÉ BJÉÉtÉ ÉÉ úiéòªé ºÉƺlÉÉxÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±Éä±Éä {Énù véé úhé Eäò±Éä±Éä +ºÉä±É +ºÉÉ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔSÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. [(Eò) VÉ ú +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ +vªéiééséä {Énù Ê úcié ZÉɱÉä +ºÉä±É +lé ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +vªéié +xéö{éîºléiéò ÉÖ³äý ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ EòÉ úhééxéä +É{ɱªÉÉ {ÉnùÉSÉÒ EòiÉÇ ªÉä {ÉÉ ú {ÉÉb hªééºé +ºÉ ÉlÉÇ +ºÉä±É ié ú, JÉÆb () +x ɪÉä iªéé Ê úcié {ÉnùÉ É ú ÊxɪÉÖCiÉ ZÉɱÉä±ÉÒ BJÉÉnùÒ ªÉCiÉÒ, iªéé {ÉnùÉSÉÒ EòiÉÇ ªÉä {ÉÉ ú {ÉÉb hªééºé ºÉÖ û ÉÉiÉ Eò úò{éªéèié, ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, +vªéié +É{ɱªÉÉ EòÉ ÉÉ É ú {É úié ûvéú ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, iéò EòiÉÇ ªÉä ºÉÆPÉ +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ ºÉƪÉÖCiÉ +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, úé¹]åõ{éiéò +ÉÊhÉ úévªé +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ úévªééséé úévªé{éé±é, +xªé ºÉnùºªÉÉÆ{ÉèEòÒ VªÉÉ BEòÉºÉ iªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ ÊxɪÉÖCiÉ Eò úò±é, iªéésªééeòbú xé {ÉÉ ú {ÉÉb ±ÉÒ VÉÉiÉÒ±É.] (2) ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ ºÉnùºªÉ, VªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ iééä +É{ɱÉä {Énù OɽþhÉ Eò úò±é iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ ºÉ½þÉ É¹ÉÉÈSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ{ɪÉÈiÉ +lé ÉÉ ºÉÆPÉ +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, iééä {Éɺɹ]õ ɹÉæ ɪÉÉSÉÉ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ +ÉÊhÉ úévªé +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ ºÉƪÉÖCiÉ +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, iééä 2 [ Éɺɹ]õ ɹÉæ] ɪÉÉSÉÉ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, ªÉÉÆ{ÉèEòÒ VÉä +MÉÉänù ú PÉbä ±É iééä{éªéèié {Énù véé úhé Eò úò±é : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ( ÉÉMÉ SÉÉènùÉ ºÉÆPÉ úévªé +ÉÊhÉ úévªéä ªÉÉÆSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ ºÉä ÉÉ.) (Eò) ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ ºÉnùºªÉ, ºÉÆPÉ +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ ºÉƪÉÖCiÉ +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ úé¹]åõ{éiéòºé +ÉÊhÉ úévªé +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, úévªéésªéé úévªé{éé±ééºé 3 * * * ºÉÆ ÉÉävÉÚxÉ +É{ɱªÉÉ ºÉ½þÒÊxÉ ÉÒ +É{ɱªÉÉ {ÉnùÉSÉÉ ±ÉäJÉÒ úévéòxéé ÉÉ näù>ð ÉEäò±É ; (JÉ) ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ ºÉnùºªÉɺÉ, +xéösuäônù 37 SÉÉ JÉÆb () ËEò ÉÉ JÉÆb (3) ªÉÉÆ ÉvªÉä ié úiéúnù Eäò±É䱪ÉÉ úòiéòxéä iªéésªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (3) ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ {Énù véé úhé Eò úié +ºÉä±É iéò ªÉCiÉÒ, ÊiÉSÉÉ {ÉnùÉ ÉvÉÒ ºÉ ÉÉ{iÉ ZÉɱªÉÉ É ú, iªéé {ÉnùÉ É ú {ÉÖxÉÌxɪÉÖCiÉÒ ½þÉähªÉÉºÉ {ÉÉjÉ xéºéä±é. 37. ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ ºÉnùºªÉÉºÉ {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhéä +ÉÊhÉ ÊxɱÉÆÊ ÉiÉ Eò úhéä. () JÉÆb (3) SªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +vªéié ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiÉɽþÒ ºÉnùºªÉ ªÉÉSªÉÉ MÉè ú ÉiÉÇhÉÖEòÒSÉÒ ÉÉ É, úé¹]åõ{éiéòxéä ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééeòbä ÊxÉhÉǪÉÉlÉÇ ºÉÉä{É É±ªÉÉxÉÆiÉ ú, iªéé xªééªéé±éªééxéä +xéösuäônù 45 +x ɪÉä iªééºéæ ÉÆvÉÉiÉ Ê ÉʽþiÉ Eò úhªééié +ɱÉ䱪ÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒxÉÖºÉÉ ú úòiéºé ú SÉÉèEò ÉÒ SÉÉ±É ÉÚxÉ xéæié ú iªéé +vªéiééºé, ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, +xªé ºÉnùºªÉÉºÉ iªéé MÉè ú ÉiÉÇhÉÖEòÒSªÉÉ EòÉ úhééºié É {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úé ɪÉÉºÉ {ÉÉʽþVÉä, +ºÉä Eò³ý ɱªÉÉxÉÆiÉ úsé Eäò ɳý, úé¹]åõ{éiéòsªéé +Énäù ÉÉuùÉ äú iªéé EòÉ úhééºié É iªéé±éé iªéésªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eäò±Éä VÉÉ<DZÉ. (2) ºÉÆPÉ +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ ºÉƪÉÖCiÉ +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, úé¹]åõ{éiéò +ÉÊhÉ úévªé +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ úévªé{éé±é 3 * * * VªÉÉSÉÒ ÉÉ É, JÉÆb () +x ɪÉä ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééeòbä ÊxÉhÉǪÉÉlÉÇ ºÉÉä{É ÉhªÉÉiÉ +ɱÉÒ +ºÉä±É + ÉÉ, +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ +vªéiéé±éé ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉnùºªÉɱÉÉ, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé, ÊxÉhÉǪÉÉlÉÇ ºÉÉä{É É±É䱪ÉÉ + ÉÉ ÉÉ ÉÒ É úò±é ÊxÉhÉÇªÉ ÉÉ{iÉ ½þÉä>ðxÉ úé¹]åõ{éiéò +Énäù É näù<ç{éªéèié, iªéésªéé {ÉnùÉ É üxé ÊxɱÉÆÊ ÉiÉ Eò ü ÉEäò±É. (3) JÉÆb () ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±Éä ié úò, ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +vªéié ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiÉɽþÒ ºÉnùºªÉ VÉ ú, (Eò) xéénùé ú +ºÉ±ªÉÉSÉä xªééªéêxéhéôié ZÉɱÉä +ºÉä±É ié ú, ËEò ÉÉ (JÉ) +É{ɱªÉÉ {ÉnùÉ ÉvÉÒiÉ, +É{ɱªÉÉ {ÉnùÉSªÉÉ EòiÉÇ ªÉÉÆ ªÉÊiÉÊ úcié +xªé EòÉähÉiÉä½þÒ ºÉ ÉäiÉxÉ EòÉ É Eò úò±é ié ú; ËEò ÉÉ (MÉ) úé¹]åõ{éiéòsªéé ÉiÉä, ÉÉxÉʺÉEò ËEò ÉÉ ÉÉ úòê úeò nöù ÉDZÉiÉä ÉÖ³äý ªÉÉ{ÉÖfäø {ÉnùÉ É ú úé½þhªééºé +ªÉÉäMªÉ +ºÉä±É ié ú, úé¹]åõ{éiéò, +vªéiééºé, ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, + ÉÉ +xªé ºÉnùºªÉÉºÉ +Énäù ÉÉuùÉ äú {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò ü ÉEäò±É.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({ÉÆvÉ úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 963 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEäòSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉÉ`ö ɹÉæ ªÉÉBä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ÉÚ³ý ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ.

150 26 (4) ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +vªéié ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiÉɽþÒ ºÉnùºªÉ, BJÉÉtÉ Ê ÉÊvɺÉƺlÉÉÊ{ÉiÉ EÆò{ÉxÉÒSÉÉ ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ xé ½äþ É iªéé EÆò{ÉxÉÒSªÉÉ +xªé ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ ºÉ É ÉäiÉ xé ½äþ ié ú +xªéléé, VÉ ú ÉÉ úié ºÉ úeòé úxéä ËEò ÉÉ úévªé ÉɺÉxÉÉxÉä +lé ÉÉ iªéésªéé ÉiÉÒxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÆÊ Énäù ÉÒ ËEò ÉÉ Eò úé úé ÉÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ úòiéòxéä ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ ËEò ÉÉ Ê½þiɺÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±ÉÉ ËEò ÉÉ ZÉɱÉÉ +lé ÉÉ iªéésªéé xé}ªééié ËEò ÉÉ iªéé ÉvÉÚxÉ =nâù É ÉhÉÉ-ªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ±ÉÉ ÉÉiÉ ËEò ÉÉ Ê ÉkÉ±É véòié EòÉähÉiªÉɽþÒ úòiéòxéä ºÉ½þ ÉÉMÉÒ ZÉɱÉÉ ié ú, JÉÆb () SªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ iééä MÉè ú ÉiÉÇhÉÖEòÒ Éqù±É nùéä¹éò +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<Ç±É ÉªÉÉäMÉÉSÉÉ ºÉnùºªÉ +ÉÊhÉ Eò ÉÇSÉÉ úò ÉMÉÇ ªÉÉÆSªÉÉ ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ ÉÉ ÉiÉ Ê ÉÊxÉªÉ É Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú. ºÉÆPÉ +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ ºÉƪÉÖCiÉ +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, úé¹]åõ{éiéò±éé +ÉÊhÉ úévªé +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, úévªéésªéé úévªé{éé±éé±éé * * * Ê ÉÊxÉªÉ ÉÉÆuùÉ äú, ZÉɱªÉÉ É ú ( ÉÉMÉ SÉÉènùÉ ºÉÆPÉ úévªé +ÉÊhÉ úévªéä ªÉÉÆSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ ºÉä ÉÉ.) (Eò) +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆSÉÒ ºÉÆJªÉÉ +ÉÊhÉ iªééæsªéé ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É ; +ÉÊhÉ (JÉ) +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ Eò ÉÇSÉÉ úò ÉMÉÉÇSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆSÉÒ ºÉÆJªÉÉ +ÉÊhÉ iªééæsªéé ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ ªÉÉÆ ÉÉ ÉiÉ ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ ºÉä ÉÉ ÉiÉÕ ÉvªÉä iªéé±éé ½þÉÊxÉEòÉ úeò +ºÉÉ Énù±É iªéésªéé ÊxɪÉÖCiÉÒxÉÆiÉ ú Eäò±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆxÉÒ, +ºÉä ºÉnùºªÉi É ºÉ ÉÉ{iÉ ZÉɱªÉÉ É ú {Énäù véé úhé Eò úhªéé ÉÉ ÉiÉ ÉxÉÉ<Ç. {Énù véé úhé Eò úhéä ºÉ ÉÉ{iÉ (Eò) ºÉÆPÉ ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +vªéié ½þÉ, iªééxéæié ú ÉÉ úié ºÉ úeòé úsªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ ËEò ÉÉ BJÉÉtÉ úévªé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ xééäeò úò Eò úhªééºé {ÉÉjÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò ; (JÉ) úévªé ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +vªéié ½þÉ, ºÉÆPÉ ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +vªéié ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiÉɽþÒ ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ +lé ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªé ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +vªéié ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉÒ ½þÉähªÉÉºÉ {ÉÉjÉ +ºÉä±É, {ÉhÉ ÉÉ úié ºÉ úeòé úsªéé ËEò ÉÉ BJÉÉtÉ úévªé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ xééäeò úòºé {ÉÉjÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò ; (MÉ) ºÉÆPÉ ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ +vªéiéé ªÉÊiÉÊ úcié +xªé ºÉnùºªÉ ½þÉ ºÉÆPÉ ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +vªéié ½þhÉÚxÉ ËEò ÉÉ úévªé ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +vªéié ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉÒ ½þÉähªÉÉºÉ {ÉÉjÉ +ºÉä±É, {ÉhÉ ÉÉ úié ºÉ úeòé úsªéé ËEò ÉÉ BJÉÉtÉ úévªé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ xééäeò úòºé {ÉÉjÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò ; (PÉ) úévªé ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ +vªéiééǽ ªÉÊiÉÊ úcié +xªé ºÉnùºªÉ ½þÉ, ºÉÆPÉ ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +vªéié ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiÉɽþÒ ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ +lé ÉÉ iªéé ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªé ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +vªéié ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉÒ ½þÉähªÉÉºÉ {ÉÉjÉ +ºÉä±É, {ÉhÉ ÉÉ úié ºÉ úeòé úsªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ BJÉÉtÉ úévªé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ xééäeò úòºé {ÉÉjÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉÆSÉÒ EòɪÉæ. () ºÉÆPÉ úévªéésªéé ºÉä ÉÉÆ ÉvªÉä +ÉÊhÉ úévªéésªéé ºÉä ÉÉÆ ÉvªÉä ÊxɪÉÖCiÉÒ Eò úhªééeò úiéé {É úòiéé PÉähÉä ½äþ +xéögò Éä ºÉÆPÉ +ÉÊhÉ úévªé ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉÆSÉä EòiÉÇ ªÉ +ºÉä±É. (2) EòÉähÉiªÉɽþÒ nùéäxé ËEò ÉÉ +ÊvÉEò úévªééæxéò ié ÉÒ Ê ÉxÉÆiÉÒ Eäò±ªÉɺÉ, VªÉÉÆSªÉÉEò úiéé Ê É Éä¹É +½ÇþiÉÉ +ºÉ±Éä±Éä = Éänù ÉÉ ú +É É ªÉEò +ɽäþiÉ, + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉä ÉÉƺÉÉ`öÒ ºÉƪÉÖCiÉ É úiéòsªéé ªÉÉäVÉxÉÉ iéªéé ú Eò úhªéésªéé É iªéé +Æ É±ÉÉiÉ +ÉhÉhªÉÉSªÉÉ EòÉ ÉÒ iªéé úévªééæxéé ºÉ½þɪªÉ Eò úhéä, ½äþ ºÉÖrùÉ ºÉÆPÉ ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉä EòiÉÇ ªÉ +ºÉä±É. (3) (Eò) xéémé úò ºÉä ÉÉÆ ÉvªÉä +ÉÊhÉ xéémé úò {ÉnùÉÆ É ú É úiéò Eò úhªéésªéé {ÉrùiÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ºÉ ÉÇ ÉÉ ÉÓÊ É¹ÉªÉÒ ; (JÉ) xéémé úò ºÉä ÉÉÆ ÉvªÉä É {ÉnùÉÆ É ú ÊxɪÉÖCiªÉÉ Eò úiééxéé +ÉÊhÉ ÉføiªÉÉ näùiééxéé É BEòÉ ºÉä ÉäiÉÚxÉ nöùºé-ªéé ºÉä ÉäiÉ Énù±ªÉÉ Eò úiééxéé +xéöºé úé ɪÉÉSªÉÉ iék ÉÉÆÊ É¹ÉªÉÒ +ÉÊhÉ + ÉÉ ÊxɪÉÖCiªÉÉ, ÉføiªÉÉ ËEò ÉÉ Énù±ªÉÉ ªÉÉÆSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ = Éänù ÉÉ úéæsªéé ªÉÉäMªÉiÉÉÆÊ É¹ÉªÉÒ ; (MÉ) ÉÉ úié ºÉ úeòé ú ËEò ÉÉ úévªé ÉɺÉxÉ ªÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ xéémé úò ½ÖþtÉǼ É ú ºÉä ÉÉ Eò úhéé-ªéé ªÉCiÉÒ±ÉÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉähÉÉ-ªÉÉ ºÉ ÉÇ Ê ÉºiÉÊ É¹ÉªÉEò ÉÉ ÉÒ iéºéäsé iªéé ºÉÆ ÉÆvÉÒSÉÒ Ê ÉYÉÉ{ÉxÉä ËEò ÉÉ Ê ÉxÉÆiÉÒ+VÉÇ ªÉÉÊ É¹ÉªÉÒ ; ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ÉÚ³ý ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ.

151 ( ÉÉMÉ SÉÉènùÉ ºÉÆPÉ úévªé +ÉÊhÉ úévªéä ªÉÉÆSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ ºÉä ÉÉ.) (PÉ) ÉÉ úié ºÉ úeòé ú ËEò ÉÉ úévªé ÉɺÉxÉ ªÉÉÆSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ ÉÉ úiééiéò±é Ê ÉÊ]õ É úévéºékéäsªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ ÉÉ úiéòªé ºÉƺlÉÉxÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ xéémé úò ½ÖþtÉ É ú VÉÒ ªÉCiÉÒ ºÉä ÉÉ Eò úòié +ɽäþ ËEò ÉÉ ÊVÉxÉä ºÉä ÉÉ Eäò±Éä±ÉÒ +ɽäþ, ÊiÉxÉä +É{ɱÉä EòiÉÇ ªÉ ÉVÉÉ ÉiÉÉxÉÉ Eäò±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ Eò úhªééséä +Ê É ÉäiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EÞòiÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ÊiÉSªÉÉÊ É ûrù nùéjé±é Eò úhªééié +ɱÉ䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉèvÉ EòɪÉÇ ÉɽþÒ ÉvªÉä ÉSÉÉ É Eò úhªééºéé`öò ÊiɱÉÉ +ɱÉä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ JÉSÉÇ, ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ Ênù±ÉÉ VÉÉ ÉÉ, + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉMÉhÉÒ ÊiÉxÉä ËEò ÉÉ ÊiÉSªÉɺÉÆ ÉÆvÉÉiÉ Eäò±Éä±ÉÒ +ºÉä±É iªééê ɹɪÉÒ ; (Ró) ÉÉ úié ºÉ úeòé ú ËEò ÉÉ úévªé ÉɺÉxÉ ªÉÉÆSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ +lé ÉÉ ÉÉ úiééiéò±é Ê ÉÊ]õ É úévéºékéäsªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ +lé ÉÉ ÉÉ úiéòªé ºÉƺlÉÉxÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ xéémé úò ½ÖþtÉ É ú ºÉä ÉÉ Eò úòié +ºÉiÉÉxÉÉ BJÉÉtÉ ªÉCiÉÒºÉ {ÉÉäSɱÉ䱪ÉÉ IÉiÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ, {Éäx ÉxÉ näùhªéé ÉÉ ÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉhÉÒÊ É¹ÉªÉÒ +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉEòÉ äú té ɪÉÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úeò Éä Éqù±ÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ É xééê ɹɪÉÒ, ºÉÆPÉ ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, úévªé ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ Ê ÉSÉÉ ú PÉäiɱÉÉ VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉEòbä + ÉÉ ÉEòÉ äú Ê ÉSÉÉ úéléç {ÉÉ`ö ɱÉ䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒ É ú +ÉÊhÉ úé¹]åõ{éiéò ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, iªéé úévªééséé úévªé{éé±é * * * iªéésªééeòbä Ê ÉSÉÉ úéléç {ÉÉ`ö ÉÒ±É + ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒ É ú ºÉ±±ÉÉ näùhéä, ½äþ iªééséä EòiÉÇ ªÉ +ºÉä±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, +ÊJÉ±É ÉÉ úiéòªé ºÉä ÉÉÆ ÉÉ ÉiÉ É ºÉÆPÉ úévªéésªéé EòÉ ú ÉÉ úé ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +xªé ºÉä ÉÉ É {Énäù ªÉÉÆ ÉÉ ÉiɽþÒ úé¹]åõ{éiéò±éé +ÉÊhÉ úévªéésªéé EòÉ ú ÉÉ úé ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +xªé ºÉä ÉÉ É {Énäù, ªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ úévªé{éé±éé±éé * * * EòÉähÉiªÉÉ ÉÉ ÉÒ É ú ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé{éhéä ËEò ÉÉ BJÉÉtÉ Ê ÉÊ É¹]õ ÉMÉÉÇiÉÒ±É ÉEò úhéò ËEò ÉÉ EòɽþÒ Ê ÉÊ É¹]õ {ÉÊ úîºléiéòié, ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ Ê ÉSÉÉ ú PÉähªÉÉSÉÒ VÉ ü úò +ºÉhÉÉ ú xéé½þò, iéä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhéé äú Ê ÉÊxÉªÉ É Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É. (4) +xéösuäônù 6 SªÉÉ JÉÆb (4) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±Éä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù Eò ÉÉ úòiéòxéä Eò úiéé ªÉä<Ç±É iªéé ÉÉ ÉiÉ ËEò ÉÉ +xéösuäônù 335 SªÉÉ ié úiéönùò Eò ÉÉ úòiéòxéä +Æ É±ÉÉiÉ +ÉhÉiÉÉ ªÉäiÉÒ±É iªéé ÉÉ ÉiÉ ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ Ê ÉSÉÉ ú PÉähÉä, JÉÆb (3) ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý +É É ªÉEò ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. (5) JÉÆb (3) SªÉÉ {É ÆúiÉÖEòÉ+x ɪÉä úé¹]åõ{éiéòxéä ËEò ÉÉ úévªéésªéé úévªé{éé±ééxéä * * * Eäò±Éä±Éä ºÉ ÉÇ Ê ÉÊxÉªÉ É, iéä Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú ÉCªÉ ÊiÉiÉCªÉÉ ±É ÉEò ú, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ºÉƺÉnäùSªÉÉ ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉºÉ ÉÉä ú +lé ÉÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉºÉ ÉÉä ú ËEò ÉÉ ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉºÉ ÉÉä ú Eò ÉÒiÉ Eò ÉÒ SÉÉènùÉ Ênù ɺÉÉÆ{ɪÉÈiÉ `äö ɱÉä VÉÉiÉÒ±É, +ÉÊhÉ VªÉÉ ºÉjÉÉiÉ iéä + ÉÉ ÉEòÉ äú `äö ɱÉä±Éä +ºÉiÉÒ±É iªéé EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ ºÉƺÉnäùSÉÒ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½äþ +lé ÉÉ iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉä ºÉ ÉÉMÉÞ½þ ËEò ÉÉ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½äþ ÊxÉ úºéxéésªéé ü{ééxéä ËEò ÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéäsªéé ü{ééxéä iªéé ÉvªÉä VÉä äò ú Énù±É Eò úiéò±é, iªééæºé iéä Ê ÉÊxÉªÉ É +véòxé +ºÉiÉÒ±É. 32. ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉÆSªÉÉ EòɪÉÉÇSÉÉ Ê ÉºiÉÉ ú Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú. ºÉƺÉnäùxÉä, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉuùÉ äú, ºÉÆPÉ úévªéésªéé ËEò ÉÉ úévªéésªéé ºÉä ÉÉÆ ÉÉ ÉiÉSÉÒ +ÉÊhÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºlÉÉÊxÉEò ÉÉÊvÉEò úhéésªéé ËEò ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú PÉÊ]õiÉ ZÉɱÉ䱪ÉÉ +xªé ÊxÉMÉ É ÊxÉEòɪÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ºÉƺlÉäSªÉÉ ºÉä ÉÉÆ ÉÉ ÉiÉSÉÒ ºÉÆPÉ ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉEòbÚ xé ËEò ÉÉ úévªé ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉEòbÚ xé +ÊiÉÊ úcié EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb ±ÉÒ VÉÉhªÉɺÉÉ`öÒ ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<Ç±É ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉÆSÉÉ JÉSÉÇ. ºÉÆPÉ ËEò ÉÉ úévªé ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ JÉSÉÇ, +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆxÉÉ ËEò ÉÉ Eò ÉÇSÉÉ úò ÉMÉÉDZÉÉ +lé ÉÉ iªééæsªééºéææ ÉÆvÉÉiÉ té ɪÉÉSÉä EòÉähÉiÉä½þÒ ÉäiÉxÉ, ÉkÉä É {Éäx ÉxÉä vé üxé ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ú, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒ É ÉÉÊ úié Eäò±ÉÉ VÉÉ<Ç±É ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉÆSÉä +½þ ÉɱÉú. () nù ú ɹÉÔ úé¹]åõ{éiéò±éé ºÉÆPÉ ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉ ÉÉSÉÉ +½þ ÉÉ±É ºÉÉnù ú Eò úhéä, ½äþ iªéé +ɪÉÉäMÉÉSÉä EòiÉÇ ªÉ +ºÉä±É +ÉÊhÉ iééä +½þ ÉÉ±É Ê É³ýɱªÉÉ É ú, +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ ºÉ±±ÉÉ VªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ º ÉÒEòÉ ú±éé xé ½þiÉÉ + ÉÒ EòɽþÒ ÉEò úhéä +ºÉ±ªÉÉºÉ iªéé ÉÉ ÉiÉ, + ÉÉ +º ÉÒEÞòiÉÒSÉÒ EòÉ úhéä º{ɹ]õ Eò úhéé-ªéé ÊxÉ ÉänùxÉɺɽþ + ÉÉ +½þ ÉɱÉÉSÉÒ BEò ÉiÉ úé¹]åõ{éiéò, ºÉƺÉnäùSªÉÉ ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉºÉ ÉÉä ú `äö ÉhªÉÉSÉÒ ªÉ ɺlÉÉ Eò úò±é. (2) nù ú ɹÉÔ úévªéésªéé úévªé{éé±éé±éé * * * úévªé +ɪÉÉäMÉÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉ ÉÉSÉÉ +½þ ÉÉ±É ºÉÉnù ú Eò úhéä, ½äþ iªéé +ɪÉÉäMÉÉSÉä EòiÉÇ ªÉ +ºÉä±É, +ÉÊhÉ ºÉƪÉÖCiÉ +ɪÉÉäMÉÉxÉä VªÉÉ úévªééæsªéé EòÉ ÉÉÆSÉÒ MÉ úvé {ÉÚhÉÇ Eäò±ÉÒ +ºÉä±É iªééæ{éèeòò ÉiªÉäEòÉSªÉÉ úévªé{éé±éé±éé * * * iªéé úévªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ +ɪÉÉäMÉÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉ ÉÉSÉÉ +½þ ÉÉ±É nù ú ɹÉÔ ºÉÉnù ú Eò úhéä, ½äþ ºÉƪÉÖCiÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉä EòiÉÇ ªÉ +ºÉä±É, +ÉÊhÉ nùéäx½þò ÉÉ ÉiÉÒiÉ, iééä +½þ ÉÉ±É Ê É³ýɱªÉÉ É ú +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ ºÉ±±ÉÉ VªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ º ÉÒEòÉ ú±éé xé ½þiÉÉ, + ÉÒ EòɽþÒ ÉEò úhéä +ºÉ±ªÉɺÉ, iªéé ÉÉ ÉiÉ + ÉÉ +º ÉÒEÞòiÉÒSÉÒ EòÉ úhéä º{ɹ]õ Eò úhéé-ªéé ÊxÉ ÉänùxÉɺɽþ + ÉÉ +½þ ÉɱÉÉSÉÒ BEò ÉiÉ úévªé{éé±é * * * úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉºÉ ÉÉä ú `äö ÉhªÉÉSÉÒ ªÉ ɺlÉÉ Eò úò±é. 27. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ÉÚ³ý ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ.

152 [ ÉÉMÉ SÉÉènùÉ Eò 28 xªééªééêvéeò úhéä 323Eò. É ÉɺÉEòÒªÉ xªééªééêvéeò úhéä. () ºÉÆPÉ úévªéésªéé +lé ÉÉ ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééiéò±é ËEò ÉÉ ÉÉ úié ºÉ úeòé úsªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºlÉÉÊxÉEò ËEò ÉÉ +xªé ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉSªÉÉ +lé ÉÉ ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ÉɱÉEòÒSªÉÉ ËEò ÉÉ iªééxéä ÊxɪÉÆÊjÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÊxÉMÉ ÉÉSªÉÉ EòÉ ú ÉÉ úéºéæ ÉÆvÉÉiÉÒ±É ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ É {Énäù ªÉÉÆ É ú ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ªÉCiÉÓSÉÒ É úiéò É ºÉä ÉÉ- ÉiÉÔ ªÉÉÆ ÉÉ ÉiÉSÉä Ê É ÉÉnù ËEò ÉÉ iégòé úò ªÉÉÆSÉÉ +Ê ÉÊxÉhÉÇªÉ ËEò ÉÉ xªééªésééèeò ÉÒ É ÉɺÉEòÒªÉ xªééªééêvéeò úhééæ ÉÉ ÇòiÉ ½þÉ ÉÒ, ªÉɺÉÉ`öÒ ºÉƺÉnäù±ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (2) JÉÆb () +x ɪÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú----- (Eò) ºÉÆPÉ úévªééeò úiéé BEò É ÉɺÉEòÒªÉ xªééªééêvéeò úhé +ÉÊhÉ ÉiªÉäEò úévªééeò úiéé +lé ÉÉ nùéäxé ËEò ÉÉ +ÊvÉEò úévªééæeò úiéé BEò º ÉiÉÆjÉ É ÉɺÉEòÒªÉ xªééªééêvéeò úhé ºlÉÉ{ÉxÉ Eò úhªééºéé`öò ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<Ç±É ; (JÉ) =CiÉ xªééªééêvéeò úhééæ{éèeòò ÉiªÉäEòɱÉÉ ÉÉ{É úiéé ªÉä<Ç±É + ÉÒ +ÊvÉEòÉÊ úiéé, +ÊvÉEòÉ ú (+ É ÉÉxÉÉ Éqù±É Ê ÉIÉÉ Eò úhªéésªéé +ÊvÉEòÉ úéºé½þ) É ÉÉÊvÉEòÉ ú Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É ; (MÉ) =CiÉ xªééªééêvéeò úhééæxéò +xéöºé úé ɪÉÉSªÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ( ÉÖnùiÉ É {ÉÖ úé ªÉÉSÉä ÊxÉªÉ É ªÉÉÆ ÉÉ ÉiÉSªÉÉ ié úiéönùóºé½þ) ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<Ç±É ; (PÉ) JÉÆb () ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±Éä±Éä Ê É ÉÉnù ËEò ÉÉ iégòé úò ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ, +xéösuäônù 36 +x ɪÉä ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséò +ÊvÉEòÉÊ úiéé JÉä úòvéeò üxé, <ié ú ºÉ ÉÇ xªééªéé±éªééæséò +ÊvÉEòÉÊ úiéé ÉÌVÉiÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É ; (Ró) + ÉÉ ÉiªÉäEò É ÉɺÉEòÒªÉ xªééªééêvéeò úhééeòbä, + ÉÉ xªééªééêvéeò úhéésªéé ºlÉÉ{ÉxÉäSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªéé{éöfäø ËEò ÉÉ +xªé ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉ{ÉÖfäø ɱÉÆÊ ÉiÉ +ºÉiÉÒ±É + ÉÒ +ÉÊhÉ nùé Éä ÊEÆò ÉÉ EòɪÉÇ ÉɽþÒ VªÉÉÆ É ú +ÉvÉÉ ú±éä±éò +ɽäþ iéò ÉÉnùEòÉ úhéä + ÉÉ xªééªééêvéeò úhéésªéé ºlÉÉ{ÉxÉäxÉÆiÉ ú =nâù É É±ÉÒ +ºÉiÉÒ ié ú +ºÉä nùé Éä ËEò ÉÉ EòɪÉÇ ÉɽþÒ iªéé xªééªééêvéeò úhéésªéé +ÊvÉEòÉÊ úiéäié +ɱÉÒ +ºÉiÉÒ + ÉÒ, EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉEò úhéä ÉMÉÇ Eò úhªééºéé`öò ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<Ç±É ; (SÉ) +xéösuäônù 37 PÉ SªÉÉ JÉÆb (3) +x ɪÉä úé¹]åõ{éiéòxéä Eäò±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +Énäù É ÊxÉ úêºéié Eò úiéé ªÉä<Ç±É ËEò ÉÉ iªééié ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úiéé ªÉä<Ç±É ; (Uô) + ÉÉ xªééªééêvéeò úhééséä EòɪÉÇ É ÉÉ ÉÒ úòiªéé SÉɱÉÉ Éä +ÉÊhÉ iªééæxéé i É äúxéä ÉEò úhéä ÊxÉEòɱÉÉiÉ EòÉføiÉÉ ªÉÉ ÉÒiÉ, +ÉÊhÉ iªééæsªéé +Énäù ÉÉÆSÉÒ +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒ ½þÉ ÉÒ, ªÉɺÉÉ`öÒ ºÉƺÉnäù±ÉÉ +É É ªÉEò ÉÉ]õiÉÒ±É + ÉÉ {ÉÚ úeò, +ÉxÉÖ¹ÉÆÊMÉEò É É ÉÉ ÉÒ ié úiéönùóséé ( òòºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ié úiéönùóºé½þ) +ÆiÉ ÉÉÇ É Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (3) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùó ÉvªÉä ËEò ÉÉ iªéé iªéé Éä³ýÒ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhÉÉ-ªÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉ ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±Éä ié úò, ªÉÉ +xéösuäônùésªéé ié úiéönùò É ÉÉ ÉÒ ½þÉäiÉÒú±É. 323JÉ. +xªé ÉÉ ÉÓºÉÉ`öÒ xªééªééêvéeò úhéä.----() JÉÆb (2) ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ VªÉÉ ÉÉ ÉÓSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ EòɪÉnäù Eò úhªééséé ºÉ ÉÖÊSÉiÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɱÉÉ +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É iªéé ºÉ ÉÇ ËEò ÉÉ iªéé{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É EòÉähÉiÉä½þÒ Ê É ÉÉnù, iégòé úò ËEò ÉÉ +{É úévé ªÉÉÆSÉÉ xªééªééêvéeò úhééæeòbú xé +Ê ÉÊxÉhÉÇªÉ ËEò ÉÉ xªééªésééèeò ÉÒ ½þÉ ÉÒ, ªÉɺÉÉ`öÒ + ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɱÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (2) JÉÆb () ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÒ {ÉÖføÒ±É É ÉÉhÉä +ɽäþiÉ, iªéé + ÉÉ---- (Eò) EòÉähÉiÉɽþÒ Eò ú ɺÉÊ ÉhÉä, iééä ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úhéä, iªééséò ɺÉÖ±ÉÒ Eò úhéä É ºÉCiÉÒSÉÒ ÉºÉÖ±ÉÒ Eò úhéä ; (JÉ) {É úeòòªé SɱÉxÉ, ºÉÒ ÉÉ ÉÖ±Eò--ºÉ ú½þqùò É üxé +ɪÉÉiÉ É ÊxɪÉÉÇiÉ ; (MÉ) +ÉètÉäÊMÉEò É EòúÉ ÉMÉÉ úê ɹɪÉEò Ê É ÉÉnù ; (PÉ) +xéösuäônù 3 Eò ÉvªÉä ªÉÉJªÉÉ Eäò±ªÉÉ É ÉÉhÉä EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÆ{ÉnäùSÉä ËEò ÉÉ iéò ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÊvÉEòÉ úéæséä úévªééxéä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ Eò úhéä +lé ÉÉ +ºÉä EòÉähÉiÉä½þÒ +ÊvÉEòÉ ú xé¹]õ Eò úhéä ËEò ÉÉ iªééié äò ú Énù±É Eò úhéä ªÉÉuùÉ äú, +lé ÉÉ ÉäiÉVÉÊ ÉxÉÒ É ú Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ +ÉhÉÚxÉ iªééuùé äú +lé ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉÇxÉä VÉÊ ÉxÉÒÊ É¹ÉªÉEò ºÉÖvÉÉ úhéé ; ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 46 uùé ä ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). BSÉ

153 ( ÉÉMÉ SÉÉènùÉ Eò-xªÉɪÉÊvÉEò úhéä) (Ró) xéémé úò ÉÉ±É ÉkÉä É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ; (SÉ) ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ ËEò ÉÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ ËEò ÉÉ nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòé, ÉÉjÉ +xéösuäônù 329 É +xéösuäônù 329Eò ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÒ ÉMɳÚýxÉ ; (Uô) +xxéºéé ÉOÉÒ (MÉʳýiÉÉSÉÒ vééxªéä É JÉÉtiÉä±Éä ªÉÉƺɽþ) +ÉÊhÉ úé¹]åõ{éiéò VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú ªÉÉ +xéösuäônùésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ +iªéé É ªÉEò ɺiÉÚ ½þhÉÚxÉ PÉÉäʹÉiÉ Eò úò±é + ÉÉ +xªé ɺiÉÚ, ªÉÉÆSÉä =i{éénùxé, ÉÉ{ÉhÉ, {ÉÖ ú É`öÉ É Ê ÉiÉ úhé +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉºiÉÚÆSªÉÉ ËEò ÉiÉÒSÉä ÊxɪÉÆjÉhÉù ; [(VÉ) ÉÉbä, iªééæséä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ É ÊxɪÉÆjÉhÉ +ÉÊhÉ ÉɱÉEò É ÉÉbä Eò ü ªÉÉÆSÉÉ ½þCEò, ÉɱÉEòÒ½þCEò É Ê½þiɺÉÆ ÉÆvÉ ªÉÉƺÉʽþiÉ ÉÉbä Eò üê ɹɪÉEò É xé ;] 2 [(ZÉ)] ={ÉJÉÆb (Eò) iéä 3 [(VÉ)] ªÉÉÆ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÓSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É EòɪÉtÉÆSªÉÉ EòIÉäiÉ ªÉähÉÉ äú +{É úévé É iªééæ{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÓSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É òò ; 2 [(\É)] ={ÉJÉÆb (Eò) iéä 4 [(ZÉ)] ªÉÉÆ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ É +ÉxÉÖ¹ÉÉÆÊMÉEò +ºÉ±Éä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ É. (3) JÉÆb () +x ɪÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú---- (Eò) Gò É ÉvÉÔ xªééªééêvéeò úhéä ºlÉÉ{ÉxÉ Eò úhªééºéé`öò ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<Ç±É ; (JÉ) =CiÉ xªééªééêvéeò úhééæ{éèeòò ÉiªÉäEòɱÉÉ ÉÉ{É úiéé ªÉä<Ç±É + ÉÒ +ÊvÉEòÉÊ úiéé, +ÊvÉEòÉ ú (+ É ÉÉxÉÉ Éqù±É Ê ÉIÉÉ Eò úhªéésªéé +ÊvÉEòÉ úéºé½þ) É ÉÉÊvÉEòÉ ú Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É ; (MÉ) =CiÉ xªééªééêvéeò úhééæxéò +xéöºé úé ɪÉÉSªÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ( ÉÖnùiÉ É {ÉÖ úé ªÉÉSÉä ÊxÉªÉ É ªÉÉÆ ÉÉ ÉiÉSªÉÉ ié úiéönùóºé½þ) ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<Ç±É ; (PÉ) =CiÉ xªééªééêvéeò úhééæsªéé +ÊvÉEòÉÊ úiéä ÉvªÉä ªÉähÉÉ-ªÉÉ ºÉ ÉÇ ËEò ÉÉ iªééæ{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ +xéösuäônù 36 +x ɪÉä ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséò +ÊvÉEòÉÊ úiéé JÉä úòvéeò üxé, ºÉ ÉÇ xªééªéé±éªééæséò +ÊvÉEòÉÊ úiéé ÉÌVÉiÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É ; (Ró) + ÉÉ ÉiªÉäEò xªééªééêvéeò úhééeòbä, + ÉÉ xªééªééêvéeò úhéésªéé ºlÉÉ{ÉxÉäSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªéé{éöfäø ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉ{ÉÖfäø ɱÉÆÊ ÉiÉ +ºÉiÉÒ±É + ÉÒ +ÉÊhÉ nùé Éä ËEò ÉÉ EòɪÉÇ ÉɽþÒ VªÉÉÆ É ú +ÉvÉÉ ú±éä±éò +ɽäþiÉ iéò ÉÉnùEòÉ úhéä + ÉÉ xªééªééêvéeò úhéésªéé ºlÉÉ{ÉxÉäxÉÆiÉ ú =nâù É É±ÉÒ +ºÉiÉÒ ié ú +ºÉä nùé Éäù ËEò ÉÉ EòɪÉÇ ÉɽþÒ iªéé xªééªééêvéeò úhéésªéé +ÊvÉEòÉÊ úiéäié +ɱÉÒ +ºÉiÉÒ + ÉÒ, EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉEò úhéä ÉMÉÇ Eò úhªééºéé`öò ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (SÉ) + ÉÉ xªééªééêvéeò úhééæséä EòɪÉÇ É ÉÉ ÉÒ úòiªéé SÉɱÉÉ Éä +ÉÊhÉ iªééæxéé i É äúxéä ÉEò úhéä ÊxÉEòɱÉÉiÉ EòÉføiÉÉ ªÉÉ ÉÒiÉ, +ÉÊhÉ iªééæsªéé +Énäù ÉÉSÉÒ +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒ ½þÉ ÉÒ, ªÉɺÉÉ`öÒ ºÉ ÉÖÊSÉiÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɱÉÉ +É É ªÉEò ÉÉ]õiÉÒ±É + ÉÉ {ÉÚ úeò, +ÉxÉÖ¹ÉÆÊMÉEò É É ÉÉ ÉÒ ié úiéönùóséé ( òòºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ié úiéönùóºé½þ) +ÆiÉ ÉÉÇ É Eò úiéé ªÉä<Ç±É ; (4) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùó ÉvªÉä +lé ÉÉ iªéé iªéé Éä³ýÒ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhÉÉ-ªÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉ ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±Éä ié úò, ªÉÉ +xéösuäônùésªéé ié úiéönùò É ÉÉ ÉÒ ½þÉäiÉÒ±É. º{ɹ]õÒEò úhéú.----ªéé +xéösuäônùéiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ºÉ ÉÖÊSÉiÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +léç, ÉÉMÉ +Eò úésªéé ié úiéönùòxéöºéé ú + ÉÉ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ EòɪÉnäù Eò úhªééié ºÉIÉ É +ºÉ±Éä±ÉÒ ºÉƺÉnù, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, BJÉÉnäù úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý, +ºÉÉ +ɽäþ.] 29 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({ÉÆSÉɽþkÉ úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 993 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé ä ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (5 Éä 994 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ÉÚ³ý ={ÉJÉÆb (VÉ) É (ZÉ) ªÉÉÆxÉÉ +xéögò Éä (ZÉ) É (\É) +ºÉä xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±Éä (5 Éä 994 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú (Uô) ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. (5 Éä 994 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú (VÉ) ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. (5 Éä 994 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). BSÉ

154 30 ÉÉMÉ {ÉÆvÉ úé ÊxÉ Éb héöeòé 324. ÊxÉ Éb héöeòéæ ÉÉ ÉiÉSÉä +véòiéúhé, ÊxÉnäù ÉxÉ É ÊxɪÉÆjÉhÉ ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ `öéªéò ÊxÉʽþiÉ +ºÉhÉä.-----() ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉx ɪÉä PÉäiɱªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ ºÉƺÉnäùSªÉÉ É ÉiªÉäEò úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÇ ÊxÉ Éb héöeòéæeò úiéé ÉiÉnùÉ úªéété iéªéé ú Eò úhéä É iªéé ÊxÉ Éb héöeòéæséä +ÉÊhÉ úé¹]åõ{éiéò É ={É úé¹]åõ{éiéò ªÉÉÆSªÉÉ {ÉnùÉÆSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòéæséä ºÉÆSÉɱÉxÉ Eò úhéä, ªÉÉ EòÉ ÉÉÆ É ú +véòiéhé, ÊxÉnäù ÉxÉ É ÊxɪÉÆjÉhÉ ªÉÉÆSÉÉ * * * +ÊvÉEòÉ ú, (ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÉäMÉ ½þhÉÚxÉ ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ) BEòÉ +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ `öéªéò ÊxÉʽþiÉ +ºÉä±É. (2) ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÉäMÉ ½þÉ ÉÖJªÉ ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÖCiÉ +ÉÊhÉ úé¹]åõ{éiéò Éä³ýÉä Éä³ýÒ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úò±é iéä Éfø É ºÉÆJªÉäSÉä +xªé ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÖCiÉ Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉä±ÉÉ +ºÉä±É, +ÉÊhÉ ÉÖJªÉ ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÖCiÉ É +xªé ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÖCiÉ ªÉÉÆSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ, ºÉƺÉnäùxÉä iªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, úé¹]åõ{éiéòeòbú xé Eäò±ÉÒ VÉÉ<DZÉ. (3) VÉä ½þÉ <ié ú EòÉähÉiÉɽþÒ ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÖCiÉ ½þÉ ÉÖJªÉ ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÖHò ½þhÉÚxÉ + ÉÉ ÉEòÉ äú ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±ÉÉ +ºÉä±É iéä ½þÉ, iééä ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +vªéié ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úò±é. (4) ±ÉÉäEòºÉ ÉÉ É ÉiªÉäEò úévªééséò Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ ªÉÉÆSªÉÉ ÉiªÉäEò ºÉÉ ÉÇÊjÉEò ÊxÉ Éb héöeòò{éú ÉÔ, +ÉÊhÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù +ºÉhÉÉ-ªÉÉ ÉiªÉäEò úévªéésªéé + ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùsªéé {Éʽþ±ªÉÉ ºÉÉ ÉÇÊjÉEò ÊxÉ Éb héöeòò{éú ÉÔ É iªééxéæié ú, iªéésªéé ÉiªÉäEò uèù ÉÉ̹ÉEò ÊxÉ Éb héöeòò{éú ÉÔ, úé¹]åõ{éiéò±éé, ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÉäMÉÉ ÉÒ Ê ÉSÉÉ úê ÉÊxÉ ÉªÉ Eò üxé º ÉiÉ:±ÉÉ +É É ªÉEò ÉÉ]õiÉÒ±É +ºÉä ÉÉnäùÊ ÉEò +ɪÉÖCiÉ näùjéò±é JÉÆb () uùé äú ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÉäMÉÉEòbä ºÉÉä{É É±Éä±ÉÒ EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb hªéésªéé EòÉ ÉÒ +ɪÉÉäMÉÉºÉ ºÉ½þɪªÉ Eò úhªééeòê úiéé, ÊxɪÉÖCiÉ Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É. (5) ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÖCiÉ É ÉÉnäùÊ ÉEò +ɪÉÖCiÉ ªÉÉÆSªÉÉ ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ É {ÉnùÉ ÉvÉÒ ½äþ, úé¹]åõ{éiéò ÊxÉªÉ ÉÉÆuùÉ äú ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úò±é iªéé É ÉÉhÉä +ºÉiÉÒ±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉºÉ VÉ ÉÉ úòiéòxéä {ÉnùÉ É üxé núù ú Eò úhªééié ªÉäiÉä, ié ÉÒSÉ úòié + ɱÉÆÊ É±ªÉÉJÉä úòvé É ié ÉÉSÉ ÉEòÉ úséò EòÉ úhéä +ºÉ±ªÉÉJÉä úòvé, ÉÖJªÉ ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÖCiÉÉºÉ iªééæsªéé {ÉnùÉ É üxé núù ú Eäò±Éä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò +ÉÊhÉ ÉÖJªÉ ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÖCiÉÉSªÉÉ ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ ÉvªÉä iªéé±éé ½þÉÊxÉEòÉ úeò +ºÉÉ Énù±É, iªéésªéé ÊxɪÉÖCiÉÒxÉÆiÉ ú Eäò±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò : {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, ÉÖJªÉ ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÖCiÉÉSÉÒ Ê É òé úºé +ºÉ±ªÉÉJÉä úòvé, +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÖCiÉÉºÉ ËEò ÉÉ ÉÉnäùÊ ÉEò +ɪÉÖCiÉÉºÉ {ÉnùÉ É üxé núù ú Eäò±Éä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (6) úé¹]åõ{éiéò ËEò ÉÉ BJÉÉtÉ úévªééséé úévªé{éé±é, 2 * * * ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÉäMÉÉEòbÚ xé iªéé±éé ié ÉÒ Ê ÉxÉÆiÉÒ Eäò±ÉÒ VÉÉ<Ç±É iéä ½þÉ, JÉÆb () uùé äú ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÉäMÉÉEòbä ºÉÉä{É É±Éä±ÉÒ EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb hªééeò úiéé +É É ªÉEò +ºÉä±É +ºÉÉ Eò ÉÇSÉÉ úò ÉMÉÇ ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÉäMÉÉºÉ +lé ÉÉ ÉÉnäùÊ ÉEò +ɪÉÖCiÉÉºÉ ={É±É vé Eò üxé näù<ç±é EòÉähÉiÉÒ½þÒ ªÉCiÉÒ vé ÉÇ, ÉÆ É, VÉÉiÉ ËEò ÉÉ Ë±ÉMÉ ªÉÉ EòÉ úhééæ É üxé ÉiÉnùÉ ú ªÉÉnùÒiÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ ½þúÉähªÉÉºÉ +{ÉÉjÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò ËEò ÉÉ iªéé EòÉ úhéé É üxé ÊiɱÉÉ JÉÉºÉ ÉiÉnùÉ ú ªÉÉnùÒiÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä VÉÉhªÉÉSÉÒ ÉÉMÉhÉÒ Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò.-----ºéæºénäùsªéé nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ +lé ÉÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ ËEò ÉÉ nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòòeòê úiéé ÉiªÉäEò IÉäjÉÒªÉ ÉiÉnùÉ úºéæpééºéé`öò BEò ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé ÉiÉnùÉ ú ªÉÉnùÒ +ºÉä±É +ÉÊhÉ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ªÉCiÉÒ Eäò ɳý vé ÉÇ, ÉÆ É, VÉÉiÉ, ˱ÉMÉ ªÉÉ ËEò ÉÉ ªÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòÉ úhéé É üxé + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉiÉnùÉ ú ªÉÉnùÒiÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ ½þÉähªÉÉºÉ +{ÉÉjÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò, +lé ÉÉ iªéé EòÉ úhééºié É ÊiɱÉÉ, + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉiÉnùÉ úºéæpééºéé`öò +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ JÉÉºÉ ÉiÉnùÉ ú ªÉÉnùÒiÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä VÉÉhªÉÉSÉÒ ÉÉMÉhÉÒ Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÉäÊhɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 966 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé ä ºÉƺÉnäùSªÉÉ É úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòéæ ÉvÉÚxÉ =i{ézé ½þÉähÉÉ äú ËEò ÉÉ iªéésªéé ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉhÉÉ äú ÉÆEòɺ{Énù ÉÖqäù É iéæ]äõ ªÉÉÆSÉÉ ÊxÉhÉÇªÉ Eò úhªééeò úiéé ÊxÉ Éb héúeò xªééªééêvéeò úhééæséò ÊxɪÉÖCiÉÒ Eò úhéä ªÉɺÉÖrùÉ ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ËEò ÉÉ úévé É ÉÖJÉ ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ.

155 ( ÉÉMÉ {ÉÆvÉ úé ---- ÊxÉ Éb héöeòé) 326. ±ÉÉäEòºÉ ÉÉ É úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ ªÉÉÆSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòé ÉÉèfø ÉiÉÉÊvÉEòÉ úésªéé +ÉvÉÉ äú ½þÉähÉä.-----±ÉÉäEòºÉ ÉäSªÉÉ É ÉiªÉäEò úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòé, ÉÉèfø ÉiÉÉÊvÉEòÉ úésªéé +ÉvÉÉ äú ½þÉäiÉÒ±É, ½þhÉVÉä VÉÒ VÉÒ ªÉCiÉÒ ÉÉ úiééséò xééméê úeò +ɽäþ +ÉÊhÉ ºÉ ÉÖÊSÉiÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä iªééºéæ ÉÆvÉÉiÉ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É + ÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ [+`ö úé ɹÉÉǽÚþxÉ] Eò ÉÒ ÉªÉÉSÉÒ xéé½þò +ÉÊhÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉx ɪÉä ËEò ÉÉ ºÉ ÉÖÊSÉiÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉx ɪÉä +ÊxÉ ÉɺÉ, ÉxÉÉSÉÒ Ê ÉEò±ÉiÉÉ, MÉÖx½þÉ +lé ÉÉ É¹]õ ËEò ÉÉ + ÉèvÉ +ÉSÉ úhé ªÉÉ EòÉ úhéé É üxé +xªéléé +{ÉÉjÉ `ö ú±éä±éò xéé½þò, + ÉÒ ÉiªÉäEò ªÉCiÉÒ, + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÊxÉ Éb héöeòòºé ÉiÉnùÉ ú ½þhÉÚxÉ xééånù ɱÉÒ VÉÉhªÉÉºÉ ½þCEònùÉ ú +ºÉä±É ºÉƺÉnäùSÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòéæ ÉÉ ÉiÉ ié úiéúnù Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú.----ªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ +lé ÉÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ ËEò ÉÉ nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòéæ ÉÉ ÉiÉSªÉÉ ºÉ ÉÇ ÉÉ ÉÓÊ É¹ÉªÉÒ ËEò ÉÉ ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ, iéºéäsé ÉiÉnùÉ ú ªÉÉtÉ iéªéé ú Eò úhéä, ÊxÉ Éb héúeò IÉäjÉÉÆSÉä {ÉÊ úºéò ÉxÉ Eò úhéä ªÉÉ ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ +ÉÊhÉ +ºÉä ºÉ ÉÉMÉÞ½þ ËEò ÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½äþ úòiéºé ú PÉÊ]õiÉ ½þÉ ÉÒiÉ ªÉÉEò úiéé +É É ªÉEò +ºÉ±É䱪ÉÉ <ié ú ºÉ ÉÇ ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÉiɽþÒ ºÉƺÉnäù±ÉÉ Éä³ýÉä Éä³ýÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<Ç±É úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÉ + ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòéæ ÉÉ ÉiÉ ié úiéúnù Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú.----ªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé +ÉÊhÉ ºÉƺÉnäùxÉä iªééºéæ ÉÆvÉÉiÉ ié úiéúnù Eäò±ÉÒ xéºéä±é iéä Éfø É ÉªÉÉÇnäù{ɪÉÈiÉ, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ ËEò ÉÉ nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòéæ ÉÉ ÉiÉ ºÉ ÉÇ ÉÉ ÉÓÊ É¹ÉªÉÒ ËEò ÉÉ ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ iéºéäsé ÉiÉnùÉ ú ªÉÉtÉ iéªéé ú Eò úhªééeò úiéé +ÉÊhÉ +ºÉä ºÉ ÉÉMÉÞ½þ ËEò ÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½äþ úòiéºé ú PÉÊ]õiÉ ½þÉ ÉÒiÉ ªÉÉEò úiéé +É É ªÉEò +ºÉ±É䱪ÉÉ <ié ú ºÉ ÉÇ ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÉiɽþÒ iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɱÉÉ Éä³ýÉä Éä³ýÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<Ç±É ÊxÉ Éb héúeòê ɹɪÉEò ÉÉ ÉÓ ÉvªÉä xªééªéé±éªééæxéò ½þºiÉIÉä{É Eò úhªééºé úéävé [ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, 3 * * * ] (Eò) ÉiÉnùÉ úºéæpééséä {ÉÊ úºéò ÉxÉ ËEò ÉÉ + ÉÉ ÉiÉnùÉ úºéæpééæ ÉvªÉä VÉÉMÉÉÆSÉä ÉÉ]õ{É ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ +xéösuäônù 327 ËEò ÉÉ 328 +x ɪÉä Eäò±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ Eäò±ªÉÉSÉä +Ê É ÉäiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSÉÒ Ê ÉÊvÉOÉÉÁiÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééié É xééº{énù Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò ; (JÉ) ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÒ +lé ÉÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÒ ËEò ÉÉ nùéä½þéå{éäeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÊxÉ Éb héúeò, ºÉ ÉÖÊSÉiÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä ié úiéúnù Eäò±ÉÒ VÉÉ<Ç±É + ÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉEòbä É ié ÉÉ úòiéòxéä ÊxÉ Éb héúeò iégòé ú +VÉÇ ºÉÉnù ú Eäò±ªÉÉJÉä úòvé, É xééº{énù Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò Eò. [ ÉvÉÉxÉ ÉÆjÉÒ É +vªéié ªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ ºÉƺÉnäùSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòéæºéé`öò Ê É Éä¹É ié úiéún.]----ºéæê ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978, ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 36 uùé äú ÊxÉ úêºéié (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòºÉ¹]õÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 988 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé ääú BEò ÉÒºÉ É¹ÉÉǽÚþxÉ ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÉähÉSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú Ê É ÉÊIÉiÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 3 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 35 uùé äú ÉÉjÉ +xéösuäônù 329 Eò SªÉÉ ié úiéönùósªéé +véòxéiéäxéä ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÉähÉSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ½þÉ ÉVÉEÚò ú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ.

156 ÉÉMÉ ºÉÉä³ýÉ Ê É ÉÊIÉiÉ ÉMÉÉȺÉÆ ÉÆvÉÒ Ê É Éä¹É ié úiéönùò 330. ±ÉÉäEòºÉ ÉäiÉ +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ ªÉÉÆSªÉÉEòÊ úiéé VÉÉMÉÉ úéjéúxé `äö ÉhÉä.-----() ±ÉÉäEòºÉ ÉäiÉ,---- (Eò) +xéöºéöêséié VÉÉiÉÓºÉÉ`öÒ ; [(JÉ) +ɺÉÉ ÉSªÉÉ º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉÆ ÉvÉÒ±É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ JÉä úòvéeò üxé <ié ú +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓºÉÉ`öÒ ; +ÉÊhÉ] (MÉ) +ɺÉÉ ÉSªÉÉ º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉÆ ÉvÉÒ±É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓºÉÉ`öÒ VÉÉMÉÉ úéjéúxé `äö ɱªÉÉ VÉÉiÉÒ±É. (2) VªÉÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ JÉÆb () +x ɪÉä +xéöºéúêséié VÉÉiÉÓºÉÉ`öÒ ËEò ÉÉ +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓºÉÉ`öÒ VÉÉMÉÉ úéjéúxé `äö ɱªÉÉ +ɽäþiÉ +ºÉä EòÉähÉiÉä½þÒ úévªé 2 [ËEò ÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjé] ªÉÉ ÉvÉÒ±É +xéöºéúêséié VÉÉiÉÓSªÉÉ, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, +ºÉä úévªé 2 [ËEò ÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjé] +lé ÉÉ + ÉÉ úévªéésªéé 2 [ËEò ÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjééséé] ÉÉMÉ ªÉÉ ÉvÉÒ±É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓSªÉÉ ±ÉÉäEòºÉÆJªÉäSÉä iªéé úévªéésªéé 2 [ËEò ÉÉ ºÉÆPÉ úévªé IÉäjÉÉSªÉÉ] BEÚòhÉ ±ÉÉäEòºÉÆJªÉä ÉÒ ÊVÉiÉEäò É ÉÉhÉ +ºÉä±É, VÉ É³ýVÉ É³ý ÊiÉiÉEäòSÉ É ÉÉhÉ, iªéé úévªééié 2 [ËEò ÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjééié] + ÉÉ ÉEòÉ äú úéjéúxé `äö ɱÉ䱪ÉÉ VÉÉMÉÉÆSªÉÉ ºÉÆJªÉäSÉä ±ÉÉäEòºÉ ÉäiÉ iªéé úévªééºé 2 [ËEò ÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjééºé] xéä ÉÚxÉ Ênù±É䱪ÉÉ VÉÉMÉÉÆSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉä ÉÒ +ºÉä±É. 3 [(3) JÉÆb (2) ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±Éä ié úò, +ɺÉÉ ÉSªÉÉ º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉÆ ÉvÉÒ±É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓºÉÉ`öÒ ±ÉÉäEòºÉ ÉäiÉ úéjéúxé `äö ɱÉ䱪ÉÉ VÉÉMÉÉÆSªÉÉ ºÉÆJªÉäSÉä, iªéé úévªéé±éé xéä ÉÚxÉ Ênù±É䱪ÉÉ VÉÉMÉÉÆSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉä ÉÒ +ºÉÉ ÉªÉÉSÉä É ÉÉhÉ ½äþ, Eò ÉÒiÉ Eò ÉÒ =CiÉ º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉÆ ÉvÉÒ±É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓSªÉÉ ±ÉÉäEòºÉÆJªÉäSÉä iªéé úévªéésªéé BEÚòhÉ ±ÉÉäEòºÉÆJªÉä ÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ É ÉÉhÉÉ<iÉEäò +ºÉä±É.] 4 [º{ɹ]õÒEò úhé.----ªéé +xéösuäônùéiéò±é É +xéösuäônù 332 ÉvÉÒ±É ±ÉÉäEòºÉÆJªÉÉ ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +léç, VªÉÉ VÉxÉMÉhÉxÉäSÉÒ ºÉÆ Érù +ÉEòbä ÉÉ úò ÉʺÉrù ZÉɱÉä±ÉÒ +ɽäþ, + ÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÇ VÉxÉMÉhÉxÉä ÉvªÉä ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ ±ÉÉäEòºÉÆJªÉÉ, +ºÉÉ +ɽäþ : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ªÉÉ º{ɹ]õÒEò úhééiéò±é VªÉÉ VÉxÉMÉhÉxÉäSÉÒ ºÉÆ Érù +ÉEòbä ÉÉ úò ÉʺÉrù ZÉɱÉä±ÉÒ +ɽäþ + ÉÒ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÇ VÉxÉMÉhÉxÉÉ ªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, ºÉxÉ 5 [2026] xéæié ú ½þÉähÉÉ-ªÉÉ {Éʽþ±ªÉÉ VÉxÉMÉhÉxÉäSÉÒ ºÉÆ Érù +ÉEòbä ÉÉ úò ÉʺÉrù ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, ºÉxÉ 6 [200] SªÉÉ VÉxÉMÉhÉxÉäSÉÉ ÊxÉnæù É ½þhÉÚxÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ.] 33. ±ÉÉäEòºÉ ÉäiÉ +ÉÆM±É ÉÉ úiéòªé ºÉ ÉÉVÉÉSÉä ÉÊiÉÊxÉÊvÉi Éú.----+xÉÖSUäônù 8 ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, VÉ ú +ÉÆM±É ÉÉ úiéòªé ºÉ ÉÉVÉɱÉÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäiÉ {ɪÉÉÇ{iÉ ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É Ê É³ýɱÉä±Éä xéé½þò, +ºÉä úé¹]åõ{éiéòäséä ÉiÉ +ºÉä±É ié ú, iªéé±éé iªéé ºÉ ÉÉVÉÉSÉä VÉɺiÉÒiÉ VÉɺiÉ nùéäxé ºÉnùºªÉ ±ÉÉäEòºÉ Éä É ú xéé ÉÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉÆ ÉvªÉä +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ ªÉÉÆSªÉÉEòÊ úiéé VÉÉMÉÉ úéjéúxé `äö ÉhÉä.----() +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ É 7 [+ɺÉÉ ÉSªÉÉ º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉÆ ÉvÉÒ±É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ JÉä úòvéeò üxé] +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ ªÉÉÆSªÉÉEòÊ úiéé 8 * * * ÉiªÉäEò úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉ VÉÉMÉÉ úéjéúxé `äö ɱªÉÉ VÉÉiÉÒ±É. 32. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÉ ÉxxÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 984 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ={ÉJÉÆb (JÉ) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. (6 VÉÚxÉ 986 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ªÉÉEò úêhéeò äò ú òé úéæºé½þ ½þÉ ÉVÉEÚò ú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÊiɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 973 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. 4. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 47 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉè-ªÉÉÆBäÆ ÉÒ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 200 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 6 uùé äú 2000 ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 6. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉkªÉÉÆBÆä ÉÒ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé ä 99 ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 7. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÉ ÉxxÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 984 (ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú Ê É ÉÊIÉiÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (6 VÉÚxÉ 986 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 8. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòséé ÉÉMÉ Eò ËEò ÉÉ ÉÉMÉ JÉ ªÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ.

157 33 ( ÉÉMÉ ºÉÉä³ýÉ ---- Ê É ÉÊIÉiÉ ÉMÉÉȺÉÆ ÉÆvÉÒ Ê É Éä¹É ié úiéönùò) (2) +ɺÉÉ É úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉ º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉƺÉÉ`öÒnäùJÉÒ±É VÉÉMÉÉ úéjéúxé `äö ɱªÉÉ VÉÉiÉÒ±É. (3) JÉÆb () +x ɪÉä EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉÒ±É +xéöºéúêséié VÉÉiÉÓºÉÉ`öÒ ËEò ÉÉ +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓºÉÉ`öÒ úéjéúxé `äö ɱÉ䱪ÉÉ VÉÉMÉÉÆSÉÒ ºÉÆJªÉÉ, VªÉÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ + ÉÉ ÉEòÉ äú VÉÉMÉÉ úéjéúxé `äö ɱÉ䱪ÉÉ +ɽäþiÉ iªéé úévªééiéò±é +xéöºéúêséié VÉÉiÉÓSªÉÉ ËEò ÉÉ iªéé úévªééiéò±é ËEò ÉÉ iªéésªéé ÉÉMÉÉiÉÒ±É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓSªÉÉ ±ÉÉäEòºÉÆJªÉäSÉä iªéé úévªéésªéé BEÚòhÉ ±ÉÉäEòºÉÆJªÉä ÉÒ VÉä É ÉÉhÉ +ºÉä±É, VÉ É³ýVÉ É³ý iªéésé É ÉÉhÉÉiÉ, iªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉÒ±É VÉÉMÉÉÆSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉäSªÉÉ É ÉÉhÉÉiÉ +ºÉä±É. [(3Eò) JÉÆb (3) ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±Éä ié úò, + ûhéésé±é Énäù É, ÉäPÉɱɪÉ, Ê ÉZÉÉä ú É É xééméé±éäb ªÉÉ úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉÆiÉÒ±É VÉÉMÉÉÆSªÉÉ ºÉÆJªÉäSÉä +xéösuäônù 70 +x ɪÉä ºÉxÉ 2 [2026] xéæié úsªéé {Éʽþ±ªÉÉ VÉxÉMÉhÉxÉäSªÉÉ +ÉvÉÉ äú Eäò±Éä±Éä {ÉÖxÉ:ºÉ ÉɪÉÉäVÉxÉ +Æ É±ÉÉiÉ ªÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉ +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓºÉÉ`öÒ VªÉÉ VÉÉMÉÉ úéjéúxé `äö ÉhªÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É iªéé VÉÉMÉÉ JÉɱÉÒ±É É ÉÉhÉä +ºÉiÉÒ±É,----- (Eò) ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉkÉÉ ÉxxÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 987 +Æ É±ÉÉiÉ ªÉähªÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ + ÉÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉÒ±É (ªÉÉ JÉÆb ÉiÉ ªÉÉ{ÉÖfäø ÊVÉSÉÉ Ê Ét ÉÉxÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ ½þhÉÚxÉ ÊxÉnæù É Eò úhªééié +ɱÉÉ +ɽäþ) ºÉ ÉÇ VÉÉMÉÉ +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆxÉÒSÉ véé úhé Eäò±É䱪ÉÉ +ºÉiÉÒ±É ié ú, BEò JÉä úòvéeò üxé ºÉ ÉÇ VÉÉMÉÉ ; (JÉ) +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, VÉÉMÉÉÆSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉä ÉÒ, Ê Ét ÉÉxÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉÒ±É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ (=CiÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ) ºÉÆJªÉäSÉä ºÉvªÉÉSªÉÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉÒ±É VÉÉMÉÉÆSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉä ÉÒ VÉä É ÉÉhÉ +ºÉä±É, iªéé½úþxé Eò ÉÒ xéé½þò B Éfø É É ÉÉhÉÉiÉ +ºÉiÉÒ±É <iécªéé VÉÉMÉÉ.] 3 [(3JÉ) JÉÆb (3) ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±Éä ié úò, ÊjÉ{ÉÖ úé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉÒ±É VÉÉMÉÉÆSªÉÉ ºÉÆJªÉäSÉä, ºÉxÉ 2 [2026] xéæié úsªéé {Éʽþ±ªÉÉ VÉxÉMÉhÉxÉäSªÉÉ +ÉvÉÉ äú, +xéösuäônù 70 +x ɪÉä {ÉÖxÉ:ºÉ ÉɪÉÉäVÉxÉ Eò úhªééié ªÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉ +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓºÉÉ`öÒ úéjéúxé `äö ÉÉ ÉªÉÉSªÉÉ VÉÉMÉÉÆSªÉÉ ºÉÆJªÉäSÉä, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ɽþÉkÉ úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 992 +Æ É±ÉÉiÉ ªÉähªÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ VÉÉMÉÉÆSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉä ÉÒ +ºÉÉ ÉªÉÉSÉä É ÉÉhÉ ½äþ, =CiÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ +κiÉi ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉÒ±É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ ºÉÆJªÉäSÉä, iªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉÒ±É BEÚòhÉ VÉÉMÉÉÆSªÉÉ ºÉÆJªÉä ÉÒ VÉä É ÉÉhÉ +ºÉä±É, iªéé É ÉÉhÉÉ{ÉäIÉÉ Eò ÉÒ xéºéä±é.] (4) +ɺÉÉ É úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉ BJÉÉtÉ º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉEòÊ úiéé úéjéúxé `äö ɱÉ䱪ÉÉ VÉÉMÉÉÆSªÉÉ ºÉÆJªÉäSÉä, iªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉÒ±É VÉÉMÉÉÆSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉÆJªÉä ÉÒ +ºÉÉ ÉªÉÉSÉä É ÉÉhÉ ½äþ, Eò ÉÒiÉ Eò ÉÒ iªéé ÊVɱÁÉSªÉÉ ±ÉÉäEòºÉÆJªÉäSÉä iªéé úévªéésªéé BEÚòhÉ ±ÉÉäEòºÉÆJªÉä ÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ É ÉÉhÉÉ<iÉEäò +ºÉä±É. (5) 4 * * * +ɺÉÉ ÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉEòÊ úiéé úéjéúxé `öä ɱÉ䱪ÉÉ VÉÉMÉÉÆSªÉÉ ÉiÉnùÉ úºéæpééié iªéé ÊVɱÁÉ Éɽäþ úò±é EòÉähÉiÉä½þÒ IÉäjÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. (6) +ɺÉÉ É úévªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉiÉÒ±É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒSÉÉ PÉ]õEò xéºé±éä±éò + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ªÉCiÉÒ, iªéé ÊVɱÁÉiÉÒ±É 4 * * * EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉiÉnùÉ úºéæpééiéúxé ½þÉähÉÉ-ªÉÉ iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòòºé {ÉÉjÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò : 5 [{É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, +ɺÉÉ É úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòòeòê úiéé ÉÉäb Éä±ÉÄb ÉÉnäùÊ ÉEò IÉäjÉ ÊVɱ½þÉ iéºéäsé +xªé ÉiÉnùÉ úºéæpé ªÉÉÆ ÉvÉÒ±É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓSÉä É Ê ÉMÉ ú +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓSÉä ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É VÉä + ÉÉ ÉEòÉ äú +ÊvɺÉÚÊSÉiÉ Eäò±Éä ½þÉäiÉä +ÉÊhÉ ÉÉäb Éä±ÉÄb ÉÉnäùÊ ÉEò IÉäjÉ ÊVɱ½þÉ PÉÊ]õiÉ ½þÉähªÉÉ{ÉÚ ÉÔ VÉä +ʺiÉi ÉÉiÉ +ºÉä±É, iéä iéºéäsé `äö ÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ.]. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉkÉÉ ÉxxÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 987 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé ä ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (2 ºÉ{]åõ É ú 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉè-ªÉÉBäÆ ÉÒ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 200 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú 2000 ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ɽþÉkÉ úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 992 Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. (5 Êb ºÉå É ú 992 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4. <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ 8) Eò±É É 7 uùé äú Ê É ÉÊIÉiÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. (2 VÉÉxÉä ÉÉ úò 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (xé ÉnùÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä.

158 ( ÉÉMÉ ºÉÉä³ýÉ ---- Ê É ÉÊIÉiÉ ÉMÉÉȺÉÆ ÉÆvÉÒ Ê É Éä¹É ié úiéönùò) 333. úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉÆ ÉvªÉä +ÉÆM±É ÉÉ úiéòªé ºÉ ÉÉVÉÉSÉä ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É.ú----+xÉÖSUäônù 70 ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, VÉ ú BJÉÉtÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉ, +ÉÆM±É ÉÉ úiéòªé ºÉ ÉÉVÉÉºÉ ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É Ê É³ýhªÉÉSÉÒ MÉ úvé +ɽäþ É iªééºé {ɪÉÉÇ{iÉ ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É Ê É³ýɱÉä±Éä xéé½þò, +ºÉä iªéé úévªéésªéé úévªé{éé±ééséä * * * ÉiÉ +ºÉä±É ié ú, iªéé±éé 2 [iªéé ºÉ ÉÉVÉÉSÉÉ BEò ºÉnùºªÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ Éä É úú xéé ÉÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eò úiéé ªÉä<DZÉ.] 334. úéjéò É VÉÉMÉÉ É Ê É Éä¹É ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É 3 [ºÉkÉ úú ɹÉÉÆÇxÉÆiÉ ] ºÉ ÉÉ{iÉ ½þÉähÉä.----ªÉÉ ÉÉMÉÉSªÉÉ {ÉÚ ÉÇMÉÉ ÉÒ ié úiéönùó ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò,---- (Eò) ±ÉÉäEòºÉ ÉäiÉ É úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉ +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ ªÉÉÆSªÉÉEòÊ úiéé VÉÉMÉÉÆSÉä +É úiéhé ; +ÉÊhÉ (JÉ) ±ÉÉäEòºÉ ÉäiÉ É úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉ +ÉÆM±É ÉÉ úiéòªé ºÉ ÉÉVÉɱÉÉ xéé ÉÊxÉnæù ÉxÉÉuùÉ äú ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É ; ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉhÉÉ-ªÉÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùò, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉɺÉÚxÉ 3 [ºÉkÉ ú ɹÉÉÈSÉÉ] EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉiÉÉSÉ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý, ±ÉÉäEòºÉ ÉäiÉÒ±É ËEò ÉÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÊiÉÊxÉÊvÉi ÉÉ É ú, iªéé Éä³ýÒ +κiÉi ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉä, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉä Ê ÉºÉVÉÇxÉ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ {ÉÊ úhéé É ½þÉähÉÉ ú xéé½þò ºÉä ÉÉ É {Énäù ªÉÉÆ É ú +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉÊiÉ ªÉÉÆSÉä ½þCEò.---ºÉÆPÉ úévªé ËEò ÉÉ úévªé ªÉÉÆSªÉÉ EòÉ ú ÉÉ úésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É ºÉä ÉÉÆ ÉvªÉä É {ÉnùÉÆ É ú ÊxɪÉÖCiÉÒ Eò úiééxéé, +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ ªÉÉÆ ÉvÉÒ±É ªÉCiÉÓSªÉÉ ½þCEò ÉÉMÉhªÉÉ, É ÉɺÉxÉÉSªÉÉ EòɪÉÇIÉ ÉiÉä ÉÒ ºÉÖºÉÆMÉiÉ úéjéúxé Ê ÉSÉÉ úéié PÉäiɱªÉÉ VÉÉiÉÒ±É : 4 [{É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ºÉÆPÉ úévªé ËEò ÉÉ úévªé ªÉÉÆSªÉÉ EòÉ ú ÉÉ úésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É ºÉä ÉÉÆSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉMÉÉÇ ÉvªÉä ËEò ÉÉ ÉMÉÉÆÇ ÉvªÉä ËEò ÉÉ {ÉnùÉÆ É ú {ÉnùÉäzÉiÉÒ näùhªéésªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ +É úiéhé `äö ÉhªÉÉEòÊ úiéé, +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ ªÉÉÆ ÉvÉÒ±É ªÉCiÉÓºÉÉ`öÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ {É úòiéé =kéòhéç ½þÉähªÉɺÉÉ`öÒ +É É ªÉEò +ºÉ±Éä±ÉÒ MÉÖhÉ ÉªÉÉÇnùÉ Ê ÉÊlÉ±É Eò úhªéésªéé où¹]õòxéä ËEò ÉÉ ÉÚ±ªÉ ÉÉ{ÉxÉɺÉÉ`öÒ +É É ªÉEò +ºÉ±É䱪ÉÉ MÉÖhÉ ÉkÉäSÉä É ÉÉhÉ Eò ÉÒ Eò úhªéésªéé où¹]õòxéä EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù Eò úhªééºéé`öò ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò.] 336. Ê É ÉÊIÉiÉ ºÉä ÉÉÆ ÉvªÉä +ÉÆM±É ÉÉ úiéòªé ºÉ ÉÉVÉÉEòÊ úiéé Ê É Éä¹É ié úiéúnù.----() ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉxÉÆiÉ ú {Éʽþ±ªÉÉ nùéäxé ɹÉÉÈ ÉvªÉä, ºÉÆPÉ úévªéésªéé äú± Éä, ºÉÒ ÉÉ ÉÖ±Eò, b ÉEò É iéé ú ºÉä ÉÉÆ ÉvÉÒ±É {ÉnùÉÆ É ú +ÉÆM±É ÉÉ úiéòªé ºÉ ÉÉVÉÉiÉÒ±É ªÉCiÉÓSªÉÉ ÊxɪÉÖCiªÉÉ, 5 +ÉìMɺ]õ 947 ªÉÉ Ênù ɺÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ VªÉÉ +ÉvÉÉ äú Eäò±ªÉÉ VÉÉiÉ ½þÉäiªÉÉ, iªéésé +ÉvÉÉ úé É ú Eäò±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É. nù ú nùéäxé ɹÉÉÈSªÉÉ +xéö ÉiÉÔ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ÉvªÉä, =CiÉ ºÉ ÉÉVÉÉiÉÒ±É ªÉCiÉÓEòÊ úiéé =CiÉ ºÉä ÉÉÆ ÉvªÉä úéjéúxé `äö ɱÉ䱪ÉÉ {ÉnùÉÆSÉÒ ºÉÆJªÉÉ, ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÇ nùéäxé ɹÉÉÈSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä úéjéúxé `äö ɱÉ䱪ÉÉ {ÉnùºÉÆJªÉä{ÉäIÉÉ ÉCªÉ iéälé É ú, nù½þé ]õccªééæxéò Eò ÉÒ +ºÉä±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉɺÉÚxÉ nù½þé ɹÉÉÈSªÉÉ +JÉä úòºé, + ÉÉ ÉEòÉ äú VÉÉMÉÉ úéjéúxé `äö ÉhÉä ÉÆnù ½þÉä<DZÉ. 34. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ ä ËEò ÉÉ úévé É ÉÖJÉÉSÉä ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (iéäê ɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 969 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú iªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉ iªééºé ºÉ ÉÖÊSÉiÉ ÉÉ]õiÉÒ±É ÊiÉiÉEäò iªéé ºÉ ÉÉVÉÉSÉä ºÉnùºªÉ xéé ÉÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({ÉÆSÉÉhhÉ ÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2009 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉÉ`ö ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ (25 VÉÉxÉä ÉÉ úò 200 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ªÉÉBäÆ ÉÒ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2000 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ½äþ {É ÆúiÉÖEò ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä.

159 ( ÉÉMÉ ºÉÉä³ýÉ ---- Ê É ÉÊIÉiÉ ÉMÉÉȺÉÆ ÉÆvÉÒ Ê É Éä¹É ié úiéönùò) (2) VÉ ú +ÉÆM±É ÉÉ úiéòªé ºÉ ÉÉVÉÉiÉÒ±É ªÉCiÉÒ, +xªé ºÉ ÉÉVÉÉiÉÒ±É ªÉCiÉÓ ÉÒ iéö±éxéé Eò úiéé, MÉÖhÉ ÉiÉäSªÉÉ +ÉvÉÉ äú ÊxɪÉÖCiÉÒºÉ {ÉÉjÉ +ºÉ±ªÉÉSÉä +Éfø³ÚýxÉ +ɱÉä ié ú, JÉÆb () +x ɪÉä iªéé ºÉ ÉÉVÉÉEòÊ iéé úéjéúxé `äö ɱÉ䱪ÉÉ {ÉnùÉÆ É ú + ÉÉ ªÉCiÉÓSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ Eò úhªééºé iªéé JÉÆb ÉiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý +Éb EòÉ`öÒ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò ÉÆM±É ÉÉ úiéòªé ºÉ ÉÉVÉÉSªÉÉ ±ÉÉ ÉÉEò ÒúiÉÉ ÉèIÉÊhÉEò +xéönùéxééæ ÉÉ ÉiÉ Ê É Éä¹É ié úiéúnù.ú----+éæm±é ÉÉ úiéòªé ºÉ ÉÉVÉÉSªÉÉ ±ÉÉ ÉÉEòÊ úiéé 3 ÉÉSÉÇ, 948 úéävéò ºÉÆ{ÉhÉÉ-ªÉÉ Ê ÉkÉÒªÉ É¹ÉÉÇiÉ Ê ÉIÉhÉÉ ÉÉ ÉiÉ Ênù±ÉÒ MÉä±ÉÒ ½þÉäiÉÒ + ÉÒ EòɽþÒ +xéönùéxéä +ºÉiÉÒ±É ié ú, iéòsé +xéönùéxéä ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉxÉÆiÉ ú {Éʽþ±ªÉÉ iéòxé Ê ÉkÉÒªÉ É¹ÉÉÇiÉ ºÉÆPÉ úévªé É * * * ÉiªÉäEò úévªé ªÉÉÆSªÉÉEòbÚ xé Ênù±ÉÒ VÉÉiÉÒ±É. nù ú iéòxé ɹÉÉÈSªÉÉ +xéö ÉiÉÔ EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ, ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÇ iéòxé ɹÉÉÇSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉÒ±É +xéönùéxééæ{éäiéé iéò nù½þé ]õccªééæxéò Eò ÉÒ +ºÉÚ ÉEòiÉÒ±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉɺÉÚxÉ nù½þé ɹÉÉÈSªÉÉ +JÉä úòºé + ÉÒ +xéönùéxéä, VÉälÉ É ú iéò +ÉÆM±É ÉÉ úiéòªé ºÉ ÉÉVÉɱÉÉ Ê É Éä¹É ºÉ ɱÉiÉ ½þhÉÚxÉ +ºÉiÉÒ±É iéä Éfø É ªÉÉ{iÉÒ{ÉÖ úiéò, ÉÆnù ½þÉäiÉÒ±É : {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, EòÉähÉiÉÒ½þÒ Ê ÉIÉhɺÉƺlÉÉ, ÊiÉSªÉÉiÉ té ɪÉÉSªÉÉ ÉÉ̹ÉEò É Éä ÉÉÆ{ÉèEòÒ Eò ÉÒiÉ Eò ÉÒ SÉɳýÒºÉ ]õceäò É Éä É +ÉÆM±É ÉÉ úiéòªé ºÉ ÉÉVÉɽÚþxÉ +xªé ºÉ ÉÉVÉÉiÉÒ±É ªÉCiÉÓxÉÉ ={É±É vé Eäò±ªÉÉJÉä úòvé, ªÉÉ +xéösuäônùé+x ɪÉä EòÉähÉiÉä½þÒ +xéönùéxé Ê É³ýhªÉÉºÉ ½þCEònùÉ ú ½þÉähÉÉ ú xéé½þò [+xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ úé¹]åõòªé +ɪÉÉäMÉ] [() +xéöºéúêséié VÉÉiÉÓEò úiéé, +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ úé¹]åõòªé +ɪÉÉäMÉ, ½þhÉÚxÉ +Éä³ýJɱÉÉ VÉÉhÉÉ úé BEò +ɪÉÉäMÉ +ºÉä±É. (2) ºÉƺÉnäùxÉä ªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, ½þÉ +ɪÉÉäMÉ, +vªéié, ={ÉÉvªÉIÉ +ÉÊhÉ <ié ú iéòxé ºÉnùºªÉ ªÉÉÆSÉÉ Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉä±ÉÉ +ºÉä±É +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉEòÉ äú ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±Éä±ÉÉ +vªéié, ={ÉÉvªÉIÉ É <ié ú ºÉnùºªÉ ªÉÉÆSªÉÉ ºÉä ÉäSªÉÉ ÉiÉÔ É {ÉnùÉ ÉvÉÒ, úé¹]åõ{éiéò, ÊxÉªÉ ÉÉuùÉ äú ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úò±é iªéé É ÉÉhÉä +ºÉiÉÒ±É.] (3) +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +vªéié, ={ÉÉvªÉIÉ +ÉÊhÉ <ié ú ºÉnùºªÉ ªÉÉÆSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ, úé¹]åõ{éiéò +É{ɱªÉÉ ºÉ½þÒÊ ÉCCªÉÉÊxÉ ÉÒ, +ÊvÉ{ÉjÉÉuùÉ äú Eò úò±é. (4) +ɪÉÉäMÉɱÉÉ +É{ɱªÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É. (5) +ɪÉÉäMÉÉSÉÒ EòiÉÇ ªÉä {ÉÖføÒ±É É ÉÉhÉä +ºÉiÉÒ±É :---- (Eò) +xéöºéúêséié VÉÉiÉÓºÉÉ`öÒ 4 * * * ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉx ɪÉä ËEò ÉÉ iªéé iªéé Éä³ýÒ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ <ié ú EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉx ɪÉä ËEò ÉÉ ÉɺÉxÉÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +Énäù ÉÉx ɪÉä ié úiéúnù Eò úhªééié +ɱÉ䱪ÉÉ ºÉÆ úiéeò ={ÉɪɪÉÉäVÉxÉÉƺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ºÉ ÉÇ ÉÉ ÉÓSÉä +x Éä¹ÉhÉ É ºÉÆÊxɪÉÆjÉhÉ Eò úhéä +ÉÊhÉ + ÉÉ ºÉÆ úiéeò ={ÉɪɪÉÉäVÉxÉÉÆSªÉÉ EòɪÉÉÇx ɪÉxÉÉSÉä ÉÚ±ªÉ ÉÉ{ÉxÉ Eò úhéä ; (JÉ) +xéöºéúêséié VÉÉiÉÓxÉÉ 4 * * * ½þCEòÉÆ{ÉɺÉÚxÉ +ÉÊhÉ ºÉÆ úiéeò ={ÉɪɪÉÉäVÉxÉÉÆ{ÉɺÉÚxÉ ÉÆÊSÉiÉ Eäò±ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ Ê ÉÊ É¹]õ iégòé úóséò SÉÉèEò ÉÒ Eò úhéä ; (MÉ) +xéöºéúêséié VÉÉiÉÓSªÉÉ 4 * * * ºÉÉ ÉÉÊVÉEò-+ÉÌlÉEò Ê ÉEòɺÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÉäVÉxÉ ÉÊGòªÉä ÉvªÉä ºÉ½þ ÉÉMÉÒ ½þÉähÉä É ºÉ±±ÉÉ näùhéä +ÉÊhÉ ºÉÆPÉ úévªéésªéé +ÉÊhÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É iªééæsªéé Ê ÉEòɺÉÉSªÉÉ ÉMÉiÉÒSÉä ÉÚ±ªÉ ÉÉ{ÉxÉ Eò úhéä ; (PÉ) iªéé ºÉÆ úiéeò ={ÉɪɪÉÉäVÉxÉÉÆSªÉÉ EòɪÉÉÇx ɪÉxÉÉ É úò±é +½þ ÉÉ±É nù ú ɹÉÔ +ÉÊhÉ +ɪÉÉäMÉɱÉÉ ªÉÉäMªÉ ÉÉ]äõ±É + ÉÉ <ié ú Éä³ýÒ úé¹]åõ{éiéò±éé ºÉÉnù ú Eò úhéä : 35. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ ä {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòséé ÉÉMÉ Eò ËEò ÉÉ ÉÉMÉ JÉ ªÉÉiÉ =±±ÉäÊJɱÉä±Éä ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÉähÉxÉ ÉnùÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú +ÉvÉÒSªÉÉ ºÉ ÉɺÉ]Ò{ÉäBä ÉVÉÒ ½þÒ ºÉ ÉɺÉ]Ò{É nùéjé±é Eäò±ÉÒ (9 äò ÉÖ ÉÉ úò 2004 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú JÉÆb () É (2) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä (9 äò ÉÖ ÉÉ úò, 2004 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ÉÚ³ý ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ (9 äò ÉÖ ÉÉ úò 2004 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

160 ( ÉÉMÉ ºÉÉä³ýÉö---Ê É ÉÊIÉiÉ ÉMÉÉȺÉÆ ÉÆvÉÒ Ê É Éä¹É ié úiéönùò.) (Ró) + ÉÉ +½þ ÉɱÉÉÆ ÉvªÉä, ºÉÆPÉ úévªééxéä ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééxéä, iªéé ºÉÆ úiéeò ={ÉɪɪÉÉäVÉxÉÉÆSÉÒ É ÉÉ ÉÒ +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒ Eò úhªééeò iéé ªÉÉäVÉÉ ÉªÉÉSÉä ={ÉÉªÉ +ÉÊhÉ +xéöºéöêséié VÉÉiÉÓSÉä * * * ºÉÆ úiéhé, Eò±ªÉÉhÉ É ºÉÉ ÉÉÊVÉEò +ÉÌlÉEò Ê ÉEòÉºÉ ªÉÉÆEò iéé Eò úé ɪÉÉSÉä <ié ú ={ÉɪÉ, ªÉÉ ÉÉ ÉiÉ Ê É òé ú ÉÒ Eò úhéä ; +ÉÊhÉ (SÉ) +xéöºéúêséié VÉÉiÉÓSÉä * * * ºÉÆ úiéhé, Eò±ªÉÉhÉ É Ê ÉEòÉºÉ +ÉÊhÉ =zéiéò ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, úé¹]åõ{éiéò, ÊxÉªÉ ÉÉuùÉ äú Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é, + ÉÒ <ié ú EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb héä. (6) úé¹]åõ{éiéò, ºÉÆPÉ úévªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É Ê É òé ú ÉÓ É ú Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ ËEò ÉÉ ÉºiÉÉÊ ÉiÉ Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ EòÉ ú ÉÉ<Ç +ÉÊhÉ + ÉÉ Ê É òé ú ÉÓ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê É òé ú ÉÒ º ÉÒEòÉ úhªééié +ɱªÉÉ xéºéiéò±é ié ú, + ÉÉ +º ÉÒEòÉ úéséò EòÉ úhéä ªÉÉÆSÉä º{ɹ]õÒEò úhé +ºÉ±É䱪ÉÉ ÊxÉ ÉänùxÉɺÉʽþiÉ +ºÉä ºÉ ÉÇ +½þ ÉÉ±É ºÉƺÉnäSªÉÉ ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉ{ÉÖfäø `äö ÉhªÉÉSÉÒ ªÉ ɺlÉÉ Eò úò±é ; (7) VÉä ½þÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +½þ ÉÉ±É ËEò ÉÉ iªééséé EòÉähÉiÉɽþÒ ÉÉMÉ, EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªé ÉɺÉxÉÉ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉùiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ BJÉÉtÉ ÉÉ ÉÒ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉä±É iéä ½þÉ, + ÉÉ +½þ ÉɱÉÉSÉÒ BEò ÉiÉ, iªéé úévªéésªéé úévªé{éé±éé±éé {ÉÉ`öÊ ÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ, iééä úévªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É Ê É òé ú ÉÓ É ú Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ ËEò ÉÉ Eò úhªééséä ɺiÉÉÊ ÉiÉ Eäò±Éä±ÉÒ EòÉ ú ÉÉ<Ç +ÉÊhÉ + ÉÉ Ê É òé ú ÉÓ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê É òé ú ÉÒ º ÉÒEòÉ úhªééié +ɱªÉÉ xéºéiéò±é ié ú, + ÉÉ +º ÉÒEòÉ úéséò EòÉ úhéä, ªÉÉÆSÉä º{ɹ]õÒEò úhé +ºÉ±É䱪ÉÉ ÊxÉ ÉänùxÉɺÉʽþiÉ + ÉÒ ÉiÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉ{ÉÖfäø `äö ÉhªÉÉSÉÒ ªÉ ɺlÉÉ Eò úò±é. (8) JÉÆb (5) SªÉÉ ={ÉJÉÆb (Eò) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÓSÉä +x Éä¹ÉhÉ Eò úiééxéé ËEò ÉÉ ={ÉJÉÆb (JÉ) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ iégòé úòséò SÉÉèEò ÉÒ Eò úiééxéé +ÉÊhÉ Ê É Éä¹ÉiÉ: JÉɱÉÒ±É ÉÉ ÉÓSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, +ɪÉÉäMÉɱÉÉ, BJÉÉtÉ nùé ªÉÉSÉÒ xªééªésééèeò ÉÒ Eò úhéé-ªéé Ênù ÉÉhÉÒ xªééªéé±éªéé±éé +ºÉ±Éä±Éä ºÉ ÉÇ +ÊvÉEòÉ ú +ºÉiÉÒ±É, iªéé ÉÉ ÉÒ + ÉÉ :---- (Eò) ÉÉ úiéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒ±ÉÉ ºÉ ÉxºÉ {ÉÉ`ö ÉÚxÉ ÉÉä±ÉÉ ÉhÉä É ={ÉκlÉiÉ úé½þhªééºé ÉÉMÉ {ÉÉb héä +ÉÊhÉ ÊiÉSÉÒ É{ÉlÉä É ú ié{ééºéhéò Eò úhéä ; (JÉ) EòÉähÉiªÉɽþÒ nùºiébä ÉVÉÉSÉÉ ÉÉävÉ PÉähªÉÉºÉ É iééä ºÉÉnù ú Eò úhªééºé ÉÉMÉ {ÉÉb héä ; (MÉ) É{ÉlÉ{ÉjÉÉÆ É ú {ÉÖ úé ÉÉ º ÉÒEòÉ úhéä ; (PÉ) EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééeòbú xé ËEò ÉÉ EòɪÉÉDZɪÉÉEòbÚ xé EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò +Ê É±ÉäJÉÉSÉÒ ËEò ÉÉ iªéésªéé ÉiÉÒSÉÒ ÉÉMÉhÉÒ Eò úhéä ; (Ró) ºÉÉIÉÒnùÉ ú É nùºiébä ÉVÉ ªÉÉÆSÉÒ ié{ééºéhéò Eò úhªééºéé`öò +ɪÉÉäMÉ{ÉjÉä EòÉføhÉä ; (SÉ) úé¹]åõ{éiéò, ÊxÉªÉ ÉÉuùÉ äú ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úò±é + ÉÒ <ié ú EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ É. (9) ºÉÆPÉ úévªé É ÉiªÉäEò úévªé ÉɺÉxÉ, +xéöºéúêséié VÉÉiÉÓ É ú * * * {ÉÊ úhéé É Eò úhéé-ªéé ºÉ ÉÇ É ÉÖJÉ vééä úhéê ɹɪÉEò ÉÉ ÉÓ É ú +ɪÉÉäMÉÉ ÉÒ Ê ÉSÉÉ úê ÉÊxÉ ÉªÉ Eò úò±é.] 2 [(0)] ªÉÉ +xéösuäônùéié, +xéöºéúêséié VÉÉiÉÓSªÉÉ ú * * * ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +x ÉlÉÉlÉÇ, +xéösuäônù 340 SªÉÉ JÉÆb () +x ɪÉä ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +½þ ÉÉ±É Ê É³ýɱªÉÉ É ú, úé¹]åõ{éiéòxéä +Énäù ÉÉuùÉ äú Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ + ÉÉ +xªé ÉÉMÉÉºÉ ÉMÉÉÈSÉä ÊxÉnæù É +ÉÊhÉ +ÉÆM±É ÉÉ úiéòªé ºÉ ÉÉVÉÉSÉä½þÒ ÊxÉnæù É iªééié +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±ªÉÉ É ÉÉhÉä, ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. 3 [338Eò. +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ úé¹]åõòªé +ɪÉÉäMÉ.----() +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓEò iéé, +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ úé¹]åõòªé +ɪÉÉäMÉ ½þhÉÚxÉ +Éä³ýJɱÉÉ VÉÉhÉÉ úé BEò +ɪÉÉäMÉ +ºÉä±É. (2) ºÉƺÉnäùxÉä ªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véò±é úé½úþxé, ½þÉ +ɪÉÉäMÉ +vªéié, ={ÉÉvªÉIÉ +ÉÊhÉ <ié ú iéòxé ºÉnùºªÉ ªÉÉÆSÉÉ Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉä±ÉÉ +ºÉä±É +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉEòÉ äú ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±Éä±ÉÉ +vªéié, ={ÉÉvªÉIÉ É <ié ú ºÉnùºªÉ ªÉÉÆSªÉÉ ºÉä ÉäSªÉÉ ÉiÉÔ É {ÉnùÉ ÉvÉÒ, úé¹]åõ{éiéò, ÊxÉªÉ ÉÉuùÉ äú ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úò±é iªéé É ÉÉhÉä +ºÉiÉÒ±É.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÉähÉxÉ ÉnùÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ÉÚ³ý ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ (9 äò ÉÖ ÉÉ úò 2004 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({Éɺɹ]õÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 990 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú {ÉÚ ÉÔSªÉÉ JÉÆb (3) ±ÉÉ JÉÆb (0) ½þÉ xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±ÉÉ (2 ÉÉSÉÇ 992 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÉähÉxÉ ÉnùÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé ä ½þÉ +xéösuäônù ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉú (9 äò ÉÖ ÉÉ úò 2004 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). BSÉ

161 37 ( ÉÉMÉ ºÉÉä³ýÉö---Ê É ÉÊIÉiÉ ÉMÉÉȺÉÆ ÉÆvÉÒ Ê É Éä¹É ié úiéönùò) (3) +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +vªéié, ={ÉÉvªÉIÉ +ÉÊhÉ <ié ú ºÉnùºªÉ ªÉÉÆSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ, úé¹]åõ{éiéò +É{ɱªÉÉ ºÉ½þÒÊ ÉCªÉÉÊxÉ ÉÒ +ÊvÉ{ÉjÉÉuùÉ äú Eò úò±é. (4) +ɪÉÉäMÉɱÉÉ +É{ɱªÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É. (5) +ɪÉÉäMÉÉSÉÒ EòiÉÇ ªÉä {ÉÖføÒ±É É ÉÉhÉä +ºÉiÉÒ±É :---- (Eò) +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓºÉÉ`öÒ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉx ɪÉä ËEò ÉÉ iªéé iªéé Éä³ýÒ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ <ié ú EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉx ɪÉä ËEò ÉÉ ÉɺÉxÉÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +Énäù ÉÉx ɪÉä ié úiéúnù Eò úhªééié +ɱÉ䱪ÉÉ ºÉÆ úiéeò ={ÉɪɪÉÉäVÉxÉÉƺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ºÉ ÉÇ ÉÉ ÉÓSÉä +x Éä¹ÉhÉ É ºÉÆÊxɪÉÆjÉhÉ Eò úhéä +ÉÊhÉ + ÉÉ ºÉÆ úiéeò ={ÉɪɪÉÉäVÉxÉÉÆSªÉÉ EòɪÉÉÇx ɪÉxÉÉSÉä ÉÚ±ªÉ ÉÉ{ÉxÉ Eò úhéä ; (JÉ) +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓxÉÉ ½þCEòÉÆ{ÉɺÉÚxÉ +ÉÊhÉ ºÉÆ úiéeò ={ÉɪɪÉÉäVÉxÉÉÆ{ÉɺÉÚxÉ ÉÆÊSÉiÉ Eäò±ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ Ê ÉÊ É¹]õ iégòé úóséò SÉÉèEò ÉÒ Eò úhéä ; (MÉ) +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓSªÉÉ ºÉÉ ÉÉÊVÉEò-+ÉÌlÉEò Ê ÉEòɺÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÉäVÉxÉ ÉÊGòªÉä ÉvªÉä ºÉ½þ ÉÉMÉÒ ½þÉähÉä É ºÉ±±ÉÉ näùhéä +ÉÊhÉ ºÉÆPÉ úévªéésªéé +ÉÊhÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É iªééæsªéé Ê ÉEòɺÉÉSªÉÉ ÉMÉiÉÒSÉä ÉÚ±ªÉ ÉÉ{ÉxÉ Eò úhéä ; (PÉ) iªéé ºÉÆ úiéeò ={ÉɪɪÉÉäVÉxÉÉÆSªÉÉ EòɪÉÉÇx ɪÉxÉÉ É úò±é +½þ ÉÉ±É nù ú ɹÉÔ +ÉÊhÉ +ɪÉÉäMÉɱÉÉ ªÉÉäMªÉ ÉÉ]äõ±É + ÉÉ <ié ú Éä³ýÒ úé¹]åõ{éiéò±éé ºÉÉnù ú Eò úhéä ; (Ró) + ÉÉ +½þ ÉɱÉÉ ÉvªÉä, ºÉÆPÉ úévªééxéä ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééxéä, iªéé ºÉÆ úiéeò ={ÉɪɪÉÉäVÉxÉÉÆSÉÒ É ÉÉ ÉÒ +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒ Eò úhªééeò úiéé ªÉÉäVÉÉ ÉªÉÉSÉä ={ÉÉªÉ +ÉÊhÉ +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓSÉä ºÉÆ úiéhé, Eò±ªÉÉhÉ É ºÉÉ ÉÉÊVÉEò-+ÉÌlÉEò Ê ÉEòÉºÉ ªÉÉÆEòÊ úiéé Eò úé ɪÉÉSÉä <ié ú ={ÉɪÉ, ªÉÉÆ ÉÉ ÉiÉ Ê É òé ú ÉÒ Eò úhéä ; (SÉ) +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓSÉä ºÉÆ úiéhé, Eò±ªÉÉhÉ É Ê ÉEòÉºÉ +ÉÊhÉ =zéiéò ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, úé¹]åõ{éiéò, ÊxÉªÉ ÉÉuùÉ äú Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é + ÉÒ <ié ú EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb héä. (6) úé¹]åõ{éiéò, ºÉÆPÉ úévªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É Ê É òé ú ÉÓ É ú Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ ËEò ÉÉ ÉºiÉÉÊ ÉiÉ Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ EòÉ ú ÉÉ<Ç +ÉÊhÉ + ÉÉ Ê É òé ú ÉÓ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê É òé ú ÉÒ º ÉÒEòÉ úhªééié +ɱªÉÉ xéºéiéò±é ié ú + ÉÉ +º ÉÒEòÉ úéséò EòÉ úhéä ªÉÉÆSÉä º{ɹ]õÒEò úhé +ºÉ±É䱪ÉÉ ÊxÉ ÉänùxÉɺÉʽþiÉ +ºÉä ºÉ ÉÇ +½þ ÉÉ±É ºÉƺÉnäùSªÉÉ ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉ{ÉÖfäø `äö ÉhªÉÉSÉÒ ªÉ ɺlÉÉ Eò úò±é. (7) VÉä ½þÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +½þ ÉÉ±É ËEò ÉÉ iªééséé EòÉähÉiÉɽþÒ ÉÉMÉ, EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªé ÉɺÉxÉÉ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ BJÉÉtÉ ÉÉ ÉÒ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉä±É iéä ½þÉ, + ÉÉ +½þ ÉɱÉÉSÉÒ BEò ÉiÉ, iªéé úévªéésªéé úévªé{éé±éé±éé {ÉÉ`öÊ ÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ, iééä úévªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É Ê É òé ú ÉÓ É ú Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ ËEò ÉÉ Eò úhªééséä ɺiÉÉÊ ÉiÉ Eäò±Éä±ÉÒ EòÉ ú ÉÉ<Ç +ÉÊhÉ + ÉÉ Ê É òé ú ÉÓ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê É òé ú ÉÒ º ÉÒEòÉ úhªééié +ɱªÉÉ xéºéiéò±é ié ú, + ÉÉ +º ÉÒEòÉ úéséò EòÉ úhéä, ªÉÉÆSÉä º{ɹ]õÒEò úhé +ºÉ±É䱪ÉÉ ÊxÉ ÉänùxÉɺÉʽþiÉ + ÉÒ ÉiÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉ{ÉÖfäø `äö ÉhªÉÉSÉÒ ªÉ ɺlÉÉ Eò úò±é. (8) JÉÆb (5) SªÉÉ ={ÉJÉÆb (Eò) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÓSÉä +x Éä¹ÉhÉ Eò úiééxéé ËEò ÉÉ ={ÉJÉÆb (JÉ) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ iégòé úòséò SÉÉèEò ÉÒ Eò úiééxéé +ÉÊhÉ Ê É Éä¹ÉiÉ: JÉɱÉÒ±É ÉÉ ÉÓSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, +ɪÉÉäMÉɱÉÉ, BJÉÉtÉ nùé ªÉÉSÉÒ xªééªésééèeò ÉÒ Eò úhéé-ªéé Ênù ÉÉhÉÒ xªééªéé±éªéé±éé +ºÉ±Éä±Éä ºÉ ÉÇ +ÊvÉEòÉ ú +ºÉiÉÒ±É, iªéé ÉÉ ÉÒ + ÉÉ :---- (Eò) ÉÉ úiéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒ±ÉÉ ºÉ ÉxºÉ {ÉÉ`ö ÉÚxÉ ÉÉä±ÉÉ ÉhÉä É ={ÉκlÉiÉ úé½þhªééºé ÉÉMÉ {ÉÉb héä +ÉÊhÉ ÊiÉSÉÒ É{ÉlÉä É ú ié{ééºéhéò Eò úhéä ; (JÉ) EòÉähÉiªÉɽþÒ nùºiébä ÉVÉÉSÉÉ ÉÉävÉ PÉähªÉÉºÉ É iééä ºÉÉnù ú Eò úhªééºé ÉÉMÉ {ÉÉb héä ; (MÉ) É{ÉlÉ{ÉjÉÉÆ É ú {ÉÖ úé ÉÉ º ÉÒEòÉ úhéä ; (PÉ) EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééeòbú xé ËEò ÉÉ EòɪÉÉDZɪÉÉEòbÚ xé EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò +Ê É±ÉäJÉÉSÉÒ ËEò ÉÉ iªéésªéé ÉiÉÒSÉÒ ÉÉMÉhÉÒ Eò úhéä ; (Ró) ºÉÉIÉÒnùÉ ú É nùºiébä ÉVÉ ªÉÉÆSÉÒ ié{ééºéhéò Eò úhªééºéé`öò +ɪÉÉäMÉ{ÉjÉä EòÉføhÉä ; (SÉ) úé¹]åõ{éiéò, ÊxÉªÉ ÉÉuùÉ äú ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úò±é + ÉÒ <ié ú EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ É. BSÉ

162 ( ÉÉMÉ ºÉÉä³ýÉö---Ê É ÉÊIÉiÉ ÉMÉÉȺÉÆ ÉÆvÉÒ Ê É Éä¹É ié úiéönùò) (9) ºÉÆPÉ úévªé É ÉiªÉäEò úévªé ÉɺÉxÉ, +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓ É ú {ÉÊ úhéé É Eò úhéé-ªéé ºÉ ÉÇ É ÉÖJÉ vééä úhéê ɹɪÉEò ÉÉ ÉÓ É ú +ɪÉÉäMÉÉ ÉÒ Ê ÉSÉÉ úê ÉÊxÉ ÉªÉ Eò úò±é.] xéöºéúêséié IÉäjÉÉÆSÉä É ÉɺÉxÉ É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓºÉÆ ÉÆvÉÒSÉä Eò±ªÉÉhÉEòɪÉÇ ªÉÉǼ É ú ºÉÆPÉ úévªééæséä ÊxɪÉÆjÉhÉ.----() úé¹]åõ{éiéò±éé, +Énäù ÉÉuùÉ äú, * * * úévªééæ ÉvÉÒ±É +xéöºéúêséié IÉäjÉÉÆSÉä É ÉɺÉxÉ É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓSÉä Eò±ªÉÉhÉ ªÉÉÆ É ú +½þ ÉÉ±É näùhªééeò úiéé BEò +ɪÉÉäMÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Éä³ýÒ ÊxɪÉÖCiÉ Eò úiéé ªÉä<DZÉ, ÉÉjÉ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉɺÉÚxÉ nù½þé ɹÉæ ºÉÆ{ÉiÉÉSÉ iééä ÊxɪÉÖCiÉ Eò úé ÉÉSÉ ±ÉÉMÉä±É. iªéé +Énäù ÉÉuùÉ äú +ɪÉÉäMÉÉSÉÒ úséxéé, +ÊvÉEòÉ ú É EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ iªééié, úé¹]åõ{éiéòºé +É É ªÉEò ËEò ÉÉ <¹]õ ÉÉ]õiÉÒ±É + ÉÉ +ÉxÉÖ¹ÉÆÊMÉEò ËEò ÉÉ ºÉ½þɪªÉ ÉÚiÉ ié úiéönùò +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉÚ ÉEòiÉÒ±É. (2) úévªééiéò±é +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓSªÉÉ Eò±ªÉÉhÉɺÉÉ`öÒ +É É ªÉEò +ºÉ±É䱪ÉÉ ½þhÉÚxÉ ÊxÉnæù ÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ ªÉÉäVÉxÉÉ iéªéé ú Eò úhªéésªéé É iªééæséò +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒ Eò úhªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ, 2 [ úévªéé±éé] ÊxÉnäù É näùhéä ½äþ ºÉÆPÉ úévªéésªéé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úésªéé EòIÉäiÉ ªÉä<Ç±É ÉÉMÉÉºÉ ÉMÉÉÈSªÉÉ ÎºlÉiÉÒSÉä +x Éä¹ÉhÉ Eò úhªééºéé`öò +ɪÉÉäMÉÉSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ.----() ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééiéò±é ºÉÉ ÉÉÊVÉEò É ÉèIÉÊhÉEò où¹]õ É ÉÉMÉɺɱÉ䱪ÉÉ ÉMÉÉÈSªÉÉ ÎºlÉiÉÒSÉä É iªééæxéé VªÉÉ +b SÉhÉÒ ºÉÉäºÉÉ ªÉÉ ±ÉÉMÉiÉÉiÉ iªééæséä +x Éä¹ÉhÉ Eò úhéä +ÉÊhÉ + ÉÉ +b SÉhÉÒ núù ú Eò úhªééºéé`öò É iªééæséò κlÉiÉÒ ºÉÖvÉÉ úhªééºéé`öò ºÉÆPÉ úévªééxéä ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééxéä EòÉähÉiªÉÉ ={ÉɪɪÉÉäVÉxÉÉ Eò úé ªÉÉ, ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ +ÉÊhÉ iªéé ɪÉÉäVÉxÉÉEò úiéé ºÉÆPÉ úévªééxéä ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééxéä EòÉähÉiÉÒ +xéönùéxéä té ÉÒiÉ É EòÉähÉiªÉÉ ÉiÉÕxÉÉ +véòxé úé½úþxé + ÉÒ +xéönùéxéä té ÉÒiÉ, ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ Ê É òé ú ÉÒ Eò úhéä ªÉÉEò úiéé úé¹]åõ{éiéò±éé, iªééºé ªÉÉäMªÉ ÉÉ]õiÉÒ±É + ÉÉ ªÉCiÉÓSÉÉ Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉä±ÉÉ +ɪÉÉäMÉ, +Énäù ÉÉuùÉ äú ÊxɪÉÖCiÉ Eò úiéé ªÉä<DZÉ, +ÉÊhÉ +ºÉÉ +ɪÉÉäMÉ ÊxɪÉÖCiÉ Eò úhéé-ªéé +Énäù ÉÉuùÉ äú, +ɪÉÉäMÉÉxÉä +xéöºé úé ɪÉÉSÉÒ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhªééié ªÉä<DZÉ. (2) ªÉÉ É ÉÉhÉä ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±Éä±ÉÉ +ɪÉÉäMÉ, iªéésªééeòbä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓSÉä +x Éä¹ÉhÉ Eò úò±é, +ÉÊhÉ iªééºé +Éfø³ÚýxÉ ªÉä<Ç±É + ÉÒ ÉºiÉÖκlÉiÉÒ ÉÉÆb héé úé É iªéé±éé =ÊSÉiÉ ÉÉ]õiÉÒ±É + ÉÉ Ê É òé ú ÉÒ Eò úhéé úé +½þ ÉÉ±É úé¹]åõ{éiéòºé ºÉÉnù ú Eò úò±é. (3) úé¹]åõ{éiéò, ªÉÉ É ÉÉhÉä ºÉÉnù ú Eäò±É䱪ÉÉ +½þ ÉɱÉÉSÉÒ ÉiÉ, iªéé É ú Eäò±É䱪ÉÉ EòÉ ú ÉÉ<ÇSÉä º{ɹ]õÒEò úhé Eò úhéé-ªéé ÊxÉ ÉänùxÉɺÉʽþiÉ, ºÉƺÉnäùSªÉÉ ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉºÉ ÉÉä ú `äö ÉhªÉÉSÉÒ ªÉ ɺlÉÉ Eò úò±é xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ.----() úé¹]åõ{éiéò±éé 3 [EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé 4 [ËEò ÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjéésªéé] ÉÉ ÉiÉÒiÉ, +ÉÊhÉ iéä * * * úévªé +ºÉä±É ié ú iªéésªéé úévªé{éé±éé ÉÒ 5 * * * Ê ÉSÉÉ úê ÉÊxÉ ÉªÉ Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú,] VÉɽþÒ ú 6 +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú iªéé úévªéésªéé 4 [ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ºÉÆPÉ úévªéiéäjéésªéé] ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ ½þhÉÚxÉ ÉÉxɱªÉÉ VÉÉiÉÒ±É iªéé VÉÉiÉÒ, ÉÆ É ËEò ÉÉ VÉxÉVÉÉiÉÒ +lé ÉÉ VÉÉiÉÒ, ÉÆ É ËEò ÉÉ VÉxÉVÉÉiÉÒ ªÉÉÆSÉä ÉÉMÉ ËEò ÉÉ iªééiéò±é MÉ]õ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É. 38. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòséé ÉÉMÉ Eò ËEò ÉÉ ÉÉMÉ JÉ ªÉÉiÉ =±±ÉäÊJɱÉ䱪ÉÉ ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. 2. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéé±éé ªÉÉ Bä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({Éʽþ±ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 95 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 0 uùé äú úévªééséé úévªé{éé±é ËEò ÉÉ úévé É ÉÖJÉ ªÉÉSÉÉ Ê ÉSÉÉ ú PÉäiɱªÉÉxÉÆiÉ ú ªÉÉBä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 4. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ½þÉ ÉVÉEÚò ú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. 5. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ËEò ÉÉ úévé É ÉÖJÉÉSÉÉ ½þÉ ÉVÉEÚò úù MÉɳý±ÉÉ. 6. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ) +Énäù É, 950 (ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 9), ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ) (ºÉÆPÉ úévªéiéäjéä) +Énäù É, 95 (ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 32), ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (VÉ ÉÚ É EòÉÎ É ú) +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ +Énäù É, 956 (ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 52), ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (nùénù úé É xémé ú½þ Éä±ÉÒ) +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ +Énäù É, 962 (ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 64), ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({ÉÖbÖ SÉä úò) +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ +Énäù É, 964 (ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 68), ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (MÉÉä ÉÉ, nù ÉhÉ É nùò É) +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ +Énäù É, 968 (ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 8) +ÉÊhÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ʺÉCEòÒ É) +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ +Énäù É, 978 (ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 0) {ɽþÉ.

163 ( ÉÉMÉ ºÉÉä³ýÉö---Ê É ÉÊIÉiÉ ÉMÉÉȺÉÆ ÉÆvÉÒ Ê É Éä¹É ié úiéönùò.) (2) ºÉƺÉnäù±ÉÉ, EòɪÉtÉuùÉ äú, EòÉähÉiÉÒ½þÒ VÉÉiÉ, ÉÆ É ËEò ÉÉ VÉxÉVÉÉiÉÒ +lé ÉÉ EòÉähÉiÉÒ½þÒ VÉÉiÉ, ÉÆ É ËEò ÉÉ VÉxÉVÉÉiÉÒ ªÉÉÆSÉÉ ÉÉMÉ ËEò ÉÉ iªééiéò±é MÉ]õ, JÉÆb () +x ɪÉä EòÉfø±É䱪ÉÉ +ÊvɺÉÚSÉxÉäiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ +xéöºéúêséié VÉÉiÉÓSªÉÉ ºÉÚSÉÒiÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úiéé ªÉä<Ç±É ËEò ÉÉ iéò ÉvÉÚxÉ ÉMɳýiÉÉ ªÉä<DZÉ, {ÉhÉ =CiÉ JÉÆb Éx ɪÉä EòÉfø±É䱪ÉÉ +ÊvɺÉÚSÉxÉäiÉ xéæié úsªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú {ÉÚ ÉÉæCiÉÉxÉÖºÉÉ ú +ºÉä±É iªéé{éäiéé +xªéléé ò úeò Eäò±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ.----() úé¹]åõ{éiéò±éé, [EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé 2 [ËEò ÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjéésªéé] ÉÉ ÉiÉÒiÉ +ÉÊhÉ iéä 3 * * * úévªé +ºÉä±É ié ú, iªéésªéé úévªé{éé±éé ÉÒ 4 * * * Ê ÉSÉÉ úê ÉÊxÉ ÉªÉ Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú,] VÉɽþÒ ú 5 +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú iªéé úévªéésªéé 2 [ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ºÉÆPÉ úévªéiéäjéésªéé] ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ ½þhÉÚxÉ ÉÉxɱªÉÉ VÉÉiÉÒ±É iªéé VÉxÉVÉÉiÉÒ ËEò ÉÉ VÉxÉVÉÉiÉÒºÉ ÉÖnùÉªÉ +lé ÉÉ VÉ ÉÉiÉÒ ËEò ÉÉ VÉxÉVÉÉiÉÒºÉ ÉÖnùÉªÉ ªÉÉÆSÉä ÉÉMÉ ËEò ÉÉ iªééiéò±é ºÉ ÉÚ½þ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É. (2) ºÉƺÉnäù±ÉÉ, EòɪÉtÉuùÉ äú, EòÉähÉiªÉɽþÒ VÉxÉVÉÉiÉÒ ËEò ÉÉ VÉxÉVÉÉiÉÒºÉ ÉÖnùɪÉþ +lé ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ VÉxÉVÉÉiÉÒ ËEò ÉÉ VÉxÉVÉÉiÉÒºÉ ÉÖnùɪÉþ ªÉÉÆSÉÉ ÉÉMÉ ËEò ÉÉ iªééiéò±é ºÉ ÉÚ½þ, JÉÆb () +x ɪÉä EòÉfø±É䱪ÉÉ +ÊvɺÉÚSÉxÉäiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓSªÉÉ ºÉÚSÉÒiÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úiéé ªÉä<Ç±É ËEò ÉÉ iéò ÉvÉÚxÉ ÉMɳýiÉÉ ªÉä<DZÉ, {ÉhÉ =CiÉ JÉÆb Éx ɪÉä EòÉfø±É䱪ÉÉ +ÊvɺÉÚSÉxÉäiÉ, xéæié úsªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú {ÉÚ ÉÉæCiÉÉxÉÖºÉÉ ú +ºÉä±É iªéé{éäiéé +xªéléé ò úeò Eäò±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. 39. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({Éʽþ±ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 95 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É uùé äú úévªééséé úévªé{éé±é ËEò ÉÉ úévé É ÉÖJÉ ªÉÉÆSÉÉ Ê ÉSÉÉ ú PÉäiɱªÉÉxÉÆiÉ ú ªÉÉBä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. 3. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòséé ÉÉMÉ Eò ËEò ÉÉ ÉÉMÉ JÉ ªÉÉiÉ =±±ÉäÊJɱÉä±Éä ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. 4. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ËEò ÉÉ úévé É ÉÖJÉÉSÉÉ ½þÉ ÉVÉEÚò úù MÉɳý±ÉÉ. 5. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ) +Énäù É, 950 (ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 22), ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ) (ºÉÆPÉ úévªéiéäjéä) +Énäù É, 95 (ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 33), ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+Ænù ÉÉxÉ É ÊxÉEòÉä ÉÉ ú Éä]äõú) +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ +Énäù É, 959 (ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 58), ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (nùénù úé É xémé ú½þ Éä±ÉÒ) +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ +Énäù É, 962 (ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 65), ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ) (=ké ú Énäù É) +Énäù É, 967 (ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 78), ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (MÉÉä ÉÉ, nù ÉhÉ É nùò É) +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ +Énäù É, 968 (ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 82), ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (xééméé±éäb ) +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ +Énäù É, 970 (ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 88) É ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ʺÉCEòÒ É) +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ +Énäù É, 978 (ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É ) {ɽþÉ.

164 ÉÉMÉ ºÉiÉ úé úévé ÉɹÉÉ ÉEò úhé BEò----ºÉÆPÉ úévªééséò ÉɹÉÉ 343. ºÉÆPÉ úévªééséò úévé ÉɹÉÉ.----() ºÉÆPÉ úévªééséò úévé ÉɹÉÉ näù ÉxÉÉMÉ úò ʱÉ{ÉÒiÉÒ±É Ë½þnùÒ +ºÉä±É. ºÉÆPÉ úévªéésªéé ÉɺÉEòÒªÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉƺÉÉ`öÒ ÉÉ{É úé ɪÉÉSªÉÉ +ÆEòÉÆSÉä ü{é ½äþ ÉÉ úiéòªé +ÆEòÉÆSÉä +ÉÆiÉ ú úé¹]åõòªé ü{é +ºÉä±É. (2) JÉÆb () ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ÆiÉ ÉÚ ÇiÉ +ºÉ±Éä ié úò, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉɺÉÚxÉ {ÉÆvÉ úé ɹÉÉÈSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ{ɪÉÈiÉ, ºÉÆPÉ úévªéésªéé VªÉÉ ÉɺÉEòÒªÉ ÉªÉÉäVÉxÉɺÉÉ`öÒ + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ <ÆOÉVÉÒ ÉɹÉÉ ÉÉ{É ú±éò VÉÉiÉ ½þÉäiÉÒ, iªéé ºÉ ÉÇ ÉªÉÉäVÉxÉÉƺÉÉ`öÒ ÊiÉSÉÉ ÉÉ{É ú SÉɱÉÚ úé½þò±é : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, úé¹]åõ{éiéò±éé, =CiÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ +Énäù ÉÉuùÉ äú, ºÉÆPÉ úévªéésªéé ÉɺÉEòÒªÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉªÉÉäVÉxÉÉEò úiéé <ÆOÉVÉÒ ÉɹÉäSªÉÉ VÉÉäb ÒºÉ Ë½þnùÒ ÉɹÉäSÉÉ +ÉÊhÉ ÉÉ úiéòªé +ÆEòÉÆSªÉÉ +ÉÆiÉ ú úé¹]åõòªé ü{éésªéé VÉÉäb ÒºÉ näù ÉxÉÉMÉ úò ü{ééséé ÉÉ{É ú ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (3) ªÉÉ +xéösuäônùéié EòɽþÒ½þÒ +ÆiÉ ÉÚ ÇiÉ +ºÉ±Éä ié úò, ºÉƺÉnäù±ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú =CiÉ {ÉÆvÉ úé ɹÉÉÈSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒxÉÆiÉ ú iªéé EòɪÉtÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É + ÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉƺÉÉ`öÒ---- (Eò) <ÆOÉVÉÒ ÉɹÉäSÉÉ, ËEò ÉÉ (JÉ) +ÆEòÉÆSªÉÉ näù ÉxÉÉMÉ úò ü{ééséé, ÉÉ{É ú Eò úhªééeò úiéé ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<Ç±É úévé ÉɹÉäºÉÉ`öÒ +ɪÉÉäMÉ É ºÉƺÉnùÒªÉ ºÉÊ ÉiÉÒ.----() úé¹]åõ{éiéò, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉɺÉÚxÉ {ÉÉSÉ É¹Éæ ºÉÆ{ÉiÉÉSÉ +ÉÊhÉ iªééxéæié ú + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉɺÉÚxÉ nù½þé ɹÉæ ºÉÆ{ÉiÉÉSÉ, +Énäù ÉÉuùÉ äú, BEò +ɪÉÉäMÉ PÉÊ]õiÉ Eò úò±é +ÉÊhÉ +vªéié É +É`ö ªÉÉ +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ ÊxÉ úêxé ú鲪éé ÉɹÉÉÆSÉä ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É Eò úhéé äú VÉä ºÉnùºªÉ úé¹]åõ{éiéò ÊxɪÉÖCiÉ Eò úò±é +ºÉä +xªé ºÉnùºªÉ Ê É³ÚýxÉ iééä +ɪÉÉäMÉ ÉxɱÉä±ÉÉ +ºÉä±É +ÉÊhÉ iªéé +Énäù ÉÉuùÉ äú +ɪÉÉäMÉÉxÉä +xéöºé úé ɪÉÉSÉÒ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhªééié ªÉä<DZÉ. (2) (Eò) ºÉÆPÉ úévªéésªéé ÉɺÉEòÒªÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé ˽þnùÒ ÉɹÉäSÉÉ =ké úéäké ú +ÊvÉEò ÉÉ{É ú ; (JÉ) ºÉÆPÉ úévªéésªéé ºÉ ÉÇ ËEò ÉÉ iªééæ{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉɺÉEòÒªÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé <ÆOÉVÉÒ ÉɹÉäSÉÉ ÉÉ{É ú Eò úhªéé É ú ÊxÉ ÉÈvÉ ; (MÉ) +xéösuäônù 348 ÉvªÉä =±±ÉäÊJɱÉ䱪ÉÉ ºÉ ÉÇ ËEò ÉÉ iªééæ{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé ÉÉ{É úé ɪÉÉSÉÒ ÉɹÉÉú ; (PÉ) ºÉÆPÉ úévªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ BEòÉ ËEò ÉÉ +ÊvÉEò Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ ɪÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé ÉÉ{É úé ɪÉÉSªÉÉ +ÆEòÉÆSÉä ü{éú ; (Ró) ºÉÆPÉ úévªééséò úévé ÉɹÉÉ +ÉÊhÉ ºÉÆPÉ úévªé É BJÉÉnäù úévªé ªÉÉÆSªÉÉ ÉvÉÒ±É ËEò ÉÉ úévªéé úévªééæ ÉvÉÒ±É ªÉ ɽþÉ úéséò ÉɹÉÉ +ÉÊhÉ iªééséé ÉÉ{É ú ªÉÉÆÊ É¹ÉªÉÒ úé¹]åõ{éiéòxéä +ɪÉÉäMÉÉEòbä ÊxÉnæùÊ É±Éä±ÉÒ +xªé EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ É, ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ úé¹]åõ{éiéò±éé Ê É òé ú ÉÒ Eò úhéä, ½äþ ªÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉä EòiÉÇ ªÉ +ºÉä±É.. {ɽþÉ. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 4. 40

165 ( ÉÉMÉ ºÉiÉ úé-- úévé ÉɹÉÉ.) 4 (3) ½þÉ +ɪÉÉäMÉ, JÉÆb (2) +x ɪÉä +É{ɱªÉÉ Ê É òé ú ÉÒ Eò úiééxéé, ÉÉ úiééséò +ÉètÉäÊMÉEò, ºÉÉƺEÞòÊiÉEò, ÉèYÉÉÊxÉEò +Ê É ÉÞrùÒ +ÉÊhÉ ±ÉÉäEòºÉä ÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É +˽þnùÒ ÉɹÉÒ IÉäjÉÉÆ ÉvÉÒ±É ªÉCiÉÓSÉä xªé骪é ÉÉMÉhÉÒ½þCEò É Ê½þiɺÉÆ ÉÆvÉ ªÉÉäMªÉ ÉEòÉ äú ±ÉIÉÉiÉ PÉä<DZÉ. (4) iéòºé ºÉnùºªÉ Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉä±ÉÒ BEò ºÉÊ ÉiÉÒ PÉÊ]õiÉ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ iªééæ{éèeòò ÉÒºÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉä ºÉnùºªÉ +ºÉiÉÒ±É É nù½þé úévªéºé ÉäSÉä ºÉnùºªÉ +ºÉiÉÒ±É +ÉÊhÉ iéä ºÉnùºªÉ +xéögò Éä, ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉä ºÉnùºªÉ É úévªéºé ÉäSÉä ºÉnùºªÉ ªÉÉÆSªÉÉEòbÚ xé, É ÉÉhÉ ÉÒ ú ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É {ÉrùiÉÒxÉÖºÉÉ ú BEò±É ºÉÆGò ÉhÉÒªÉ ÉiÉÉuùÉ äú ÊxÉ Éb hªééié ªÉäiÉÒ±É. (5) JÉÆb () +x ɪÉä PÉÊ]õiÉ Eäò±É䱪ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ Ê É òé ú ÉÓSÉÒ ié{ééºéhéò Eò úhéä +ÉÊhÉ iªéé É úò±é +É{ɱÉä ÉiÉ xé ÉÚnù Eò úhéé úé +Ê É ÉÉªÉ úé¹]åõ{éiéòºé Eò³ýÊ ÉhÉä ½äþ ºÉÊ ÉiÉÒSÉä EòiÉÇ ªÉ +ºÉä±É. (6) +xéösuäônù 343 ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±Éä ié úò, JÉÆÃb (5) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ +Ê É ÉɪÉÉSÉÉ Ê ÉSÉÉ ú Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú, úé¹]åõ{éiéò, iªéé ºÉÆ{ÉÚhÉÇ +Ê É ÉɪÉÉºÉ ËEò ÉÉ iªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉºÉ +xéöºé üxé ÊxÉnäù É näù>ð ÉEäò±É. ÉEò úhé nùéäxé--- ÉÉnäùÊ ÉEò ÉɹÉÉ 345. úévªééséò ËEò ÉÉ úévªééæsªéé úévé ÉɹÉÉ xÉÖSUäônù 346 É 347 ªÉÉÆSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɱÉÉ, úévªéé ÉvªÉä ÉÉ{É úéié +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ BEòÉ ËEò ÉÉ +ÊvÉEò ÉɹÉÉÆSÉÉ ËEò ÉÉ Ë½þnùÒSÉÉ, iªéé úévªéésªéé ºÉ ÉÇ ËEò ÉÉ iªéé{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉɺÉEòÒªÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé ÉÉ{É úé ɪÉÉSÉÒ ËEò ÉÉ ÉÉ{É úé ɪÉÉSªÉÉ ÉɹÉÉ ½þhÉÚxÉ, EòɪÉtÉuùÉ äú +ÆMÉÒEòÉ ú Eò úiéé ªÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý, EòɪÉtÉuùÉ äú +xªéléé ié úiéúnù Eò úò{éªéèié, iªéé úévªééié ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ VªÉÉ ÉɺÉEòÒªÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé <ÆOÉVÉÒ ÉɹÉÉ ÉÉ{É ú±éò VÉÉiÉ ½þÉäiÉÒ, iªéé ɪÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé ÊiÉSÉÉ ÉÉ{É ú SÉɱÉÚ úé½þò±é úévªéé- úévªééæ ÉvÉÒ±É +lé ÉÉ úévªé É ºÉÆPÉ úévªé ªÉÉÆSªÉÉ ÉvÉÒ±É ªÉ ɽþÉ úéséò úévé ÉɹÉÉ.-----ºÉÆPÉ úévªééié ÉɺÉEòÒªÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé ÉÉ{É úhªééºéé`öò iªéé iªéé Éä³ýÒ ÉÉÊvÉEÞòiÉ ZÉɱÉä±ÉÒ ÉɹÉÉ ½þÒ, úévªéé- úévªééæ ÉvÉÒ±É +ÉÊhÉ BJÉÉnäù úévªé É ºÉÆPÉ úévªé ªÉÉÆSªÉÉ ÉvÉÒ±É ªÉ ɽþÉ úéséò úévé ÉɹÉÉ +ºÉä±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, VÉ ú nùéäxé ËEò ÉÉ +ÊvÉEò úévªééæxéò, ˽þnùÒ ÉɹÉÉ ½þÒ + ÉÉ úévªééæ ÉvÉÒ±É ªÉ ɽþÉ úéséò úévé ÉɹÉÉ +ºÉÉ ÉÒ, +ºÉä BEò ÉiÉÉxÉä `ö úê ɱÉä ié ú, iéò ÉɹÉÉ + ÉÉ ªÉ ɽþÉ úéºéé`öò ÉÉ{É úiéé ªÉä<Ç±É úévªéésªéé ±ÉÉäEòºÉÆJªÉä{ÉèEòÒ BJÉÉtÉ ÉMÉÉÇEòbÚ xé ÉÉä±É±ªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ ÉɹÉäÊ É¹ÉªÉÒ Ê É Éä¹É ié úiéúnù ÉɹÉäSªÉÉ ÉÉ{É úéºé ÉÉxªÉiÉÉ Ê É³ýhªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ÉÉMÉhÉÒ Eäò±ÉÒ MÉ䱪ÉÉ É VÉ,ú BJÉÉtÉ úévªéé ÉvÉÒ±É ±ÉÉäEòºÉÆJªÉä{ÉèEòÒ {ɪÉÉÇ{iÉ ±ÉÉäEòÉÆSÉÒ, ÊiÉSªÉÉEòbÚ xé ÉÉä±É±ªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉɹÉäSªÉÉ ÉÉ{É úéºé iªéé úévªééeòbú xé ÉÉxªÉiÉÉ Ê É³ýÉ ÉÒ, + ÉÒ <SUôÉ +ɽäþ ªÉÉ Éqù±É úé¹]åõ{éiéòséò JÉÉjÉÒ ZÉɱÉÒ ié ú, iééä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é + ÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉEò úiéé iªéé úévªééié ºÉ ÉÇjÉ ËEò ÉÉ iªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉiÉ, + ÉÉ ÉɹÉä±ÉÉ +ÊvÉEÞòiÉ úòiªéé ÉÉxªÉiÉÉ Ê É³ýÉ ÉÒ, +ºÉÉ ÊxÉnäù É iééä näù>ð ÉEäò±É. ÉEò úhé iéòxé---ºé ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé, =SSÉ xªééªéé±éªé, <iªéénùóséò ÉɹÉÉ 348. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééié É =SSÉ xªééªéé±éªééæ ÉvªÉä +ÉÊhÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, Ê ÉvÉäªÉEäò, <iªéénùóeò úiéé ÉÉ{É úé ɪÉÉSÉÒ ÉɹÉÉ.-----() ªÉÉ ÉÉMÉÉSªÉÉ {ÉÚ ÉÇMÉÉ ÉÒ ié úiéönùó ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, ºÉƺÉnù EòɪÉtÉuùÉ äú +xªéléé ié úiéúnù Eò úò{éªéèié----- (Eò) ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééiéò±é É ÉiªÉäEò =SSÉ xªééªéé±éªééiéò±é ºÉ ÉÇ EòɪÉÇ ÉɽþÒ, <ÆOÉVÉÒ ÉɹÉäiÉ +ºÉä±É.

166 42 ( ÉÉMÉ ºÉiÉ úé-- úévé ÉɹÉÉ.) (JÉ) (BEò) ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉ +lé ÉÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉ ËEò ÉÉ nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉ ÉºiÉÖiÉ Eò úé ɪÉÉSÉÒ ºÉ ÉÇ Ê ÉvÉäªÉEäò ËEò ÉÉ iªééæsªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ ÉÉÆb É ÉªÉÉSªÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéé ªÉÉÆSÉä, (nùéäxé) ºÉƺÉnäùxÉä ËEò ÉÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä {ÉÉÊ úié Eäò±É䱪ÉÉ ºÉ ÉÇ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉÆSÉä É úé¹]åõ{éiéòxéä ËEò ÉÉ úévªéésªéé úévªé{éé±ééxéä * * * ÉJªÉÉÊ{ÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ºÉ ÉÇ +vªéénäù ÉÉÆSÉä, +ÉÊhÉ (iéòxé) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉ+x ɪÉä +lé ÉÉ ºÉƺÉnäùxÉä ËEò ÉÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉ+x ɪÉä EòÉfø±Éä±Éä ºÉ ÉÇ +Énäù É, ÊxÉªÉ É, Ê ÉÊxÉªÉ É É ={ÉÊ ÉvÉÒ ªÉÉÆSÉä, ÉÉÊvÉEÞòiÉ {ÉÉ`ö, <ÆOÉVÉÒ ÉɹÉäiÉ +ºÉiÉÒ±É, (2) JÉÆb () SÉÉ ={ÉJÉÆb (Eò) ªÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, úévªéésªéé úévªé{éé±ééºé * * *, úé¹]åõ{éiéòsªéé {ÉÚ ÉǺÉÆ ÉiÉÒxÉä, VªÉÉSÉä ÉÖJªÉ EòɪÉǺlÉÉxÉ iªéé úévªééié +ºÉä±É + ÉÉ =SSÉ xªééªéé±éªééiéò±é EòÉ ÉEòÉVÉÉiÉ Ë½þnùÒ ÉɹÉäSÉÉ ËEò ÉÉ iªéé úévªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉɺÉEòÒªÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé ÉÉ{É ú±ªéé VÉÉhÉÉ-ªÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉɹÉäSÉÉ ÉÉ{É ú ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, + ÉÉ =SSÉ xªééªéé±éªééxéä Ênù±Éä±ÉÉ ËEò ÉÉ Eäò±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ xªééªéêxéhéçªé, ½ÖþEÖò ÉxÉÉ ÉÉ ËEò ÉÉ +Énäù É ªÉÉºÉ ªÉÉ JÉÆb ÉiÉÒ±É EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. (3) JÉÆb () SÉÉ ={ÉJÉÆb (JÉ) ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, VÉälÉä BJÉÉtÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉiÉ ÉºiÉÖiÉ Eäò±ÉÒ VÉÉhÉÉ úò Ê ÉvÉäªÉEäò ËEò ÉÉ iªééæsªééeòbú xé {ÉÉÊ úié Eäò±Éä VÉÉhÉÉ äú +ÊvÉÊxÉªÉ É ªÉÉÆSªÉÉ ÉvªÉä ËEò ÉÉ úévªéésªéé úévªé{éé±ééeòbú xé * * * ÉJªÉÉÊ{ÉiÉ Eäò±ªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ +vªéénäù ÉÉÆ ÉvªÉä ËEò ÉÉ =CiÉ ={ÉJÉÆb ÉSªÉÉ {ÉÊ úsuäônù (iéòxé) ªÉÉiÉ ÊxÉnæùÊ É±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +Énäù É, ÊxÉªÉ É, Ê ÉÊxÉªÉ É ËEò ÉÉ ={ÉÊ ÉvÉÒ ªÉÉÆSªÉÉ ÉvªÉä ÉÉ{É úhªééºéé`öò <ÆOÉVÉÒ ÉɹÉä½ÚþxÉ +xªé EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉɹÉÉ Ê ÉʽþiÉ Eäò±ÉÒ +ºÉä±É iéäléä, iªéé úévªéésªéé úévªé{éé±éésªéé * * * ÉÉÊvÉEòÉ úé+x ɪÉä iªéé úévªéésªéé ÉɺÉEòÒªÉ úévé{éjééié ÉʺÉrù Eäò±Éä±ÉÉ iªééséé <ÆOÉVÉÒ ÉɹÉäiÉÒ±É +xéö ÉÉnù ½þÉ, ªÉÉ +xéösuäônùé+x ɪÉä iªééséé <ÆOÉVÉÒ ÉɹÉäiÉÒ±É ÉÉÊvÉEÞòiÉ {ÉÉ`ö +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<Ç±É ÉɹÉÉÊ É¹ÉªÉEò Ê É ÉÊIÉiÉ EòɪÉnäù Eò úhªééeò úiéé Ê É Éä¹É EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ.----ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉɺÉÚxÉ {ÉÆvÉ úé ɹÉÉÇSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ, +xéösuäônù 348 SÉÉ JÉÆb () ªÉÉiÉ =±±ÉäÊJɱÉ䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉªÉÉäVÉxÉÉƺÉÉ`öÒ ÉÉ{É úé ɪÉÉSªÉÉ ÉɹÉä ÉÉ ÉiÉ ié úiéúnù Eò úhéé äú EòÉähÉiÉä½þÒ Ê ÉvÉäªÉEò ËEò ÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéé, ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉ, úé¹]åõ{éiéòsªéé {ÉÚ ÉÇ ÉÆVÉÖ úòê É ÉÉªÉ ÉºiÉÖiÉ Eäò±ÉÒ ËEò ÉÉ ÉÉÆb ±ÉÒ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò +ÉÊhÉ úé¹]åõ{éiéòxéä, +xéösuäônù 344 SªÉÉ JÉÆb () +x ɪÉä PÉÊ]õiÉ Eäò±É䱪ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ Ê É òé ú ÉÒ É iªéé +xéösuäônùésªéé JÉÆb (4) +x ɪÉä PÉÊ]õiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ºÉÊ ÉiÉÒSÉÉ +½þ ÉÉ±É Ê ÉSÉÉ úéié PÉäiɱªÉÉJÉä úòvé, úé¹]åõ{éiéò +ºÉä EòÉähÉiÉä½þÒ Ê ÉvÉäªÉEò ɺiÉÖiÉ Eò úhªéé±éé ËEò ÉÉ + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ºÉÖvÉÉ úhéé ÉÉÆb hªéé±éé ÉÆVÉÖ úò näùhéé ú xéé½þò. ÉEò úhé SÉÉ ú---ê É Éä¹É ÊxÉnäù É 350. MÉÉ-½ÉhªÉÉÆSªÉÉ ÊxÉ ÉÉ úhééºéé`öò Eäò±É䱪ÉÉ +Ê É ÉänùxÉÉÆ ÉvªÉä ÉÉ{É úé ɪÉÉSÉÒ ÉɹÉÉ. -- ÉiªÉäEò ªÉCiÉÒ, EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉ-½ÉhªÉÉSªÉÉ ÊxÉ ÉÉ úhééeò úiéé ºÉÆPÉ úévªéésªéé ËEò ÉÉ úévªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÊvÉEòÉ-ªÉÉEòbä, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ ÉÊvÉEòÉ-ªÉÉEòbä ºÉÆPÉ úévªééié ËEò ÉÉ iªéé úévªééié ÉÉ{É ú±ªéé VÉÉhÉÉ-ªÉÉ ÉɹÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉɹÉäiÉ +Ê É ÉänùxÉ ºÉÉnù ú Eò úhªééºé ½þCEònùÉ ú +ºÉä±É. 2 [350Eò. ÉÉlÉÊ ÉEò ºiÉ úé É ú ÉÉiÉÞ ÉɹÉäiÉÚxÉ Ê ÉIÉhÉÉSªÉÉ ºÉÉäªÉÒ. -- ÉiªÉäEò úévªé +ÉÊhÉ úévªééiéò±é ÉiªÉäEò ºlÉÉÊxÉEò ÉÉÊvÉEòÉ úò, ÉÉʹÉEò +±{ɺÉÆJªÉÉEò ºÉ ÉÉVÉÉiÉÒ±É ÉÖ±ÉÉÆxÉÉ, Ê ÉIÉhÉÉSªÉÉ ÉÉlÉÊ ÉEò ºiÉ úé É ú ÉÉiÉÞ ÉɹÉäiÉÚxÉ Ê ÉIÉhÉ näùhªéésªéé {ɪÉÉÇ{iÉ ºÉÉäªÉÒ ={É±É vé Eò üxé näùhªééºéé`öò ɪÉixÉ ÉÒ±É úé½þò±é +ÉÊhÉ + ÉÉ ºÉÉäªÉÒ {ÉÖ ú ÉhÉä ÉCªÉ ½þÉ Éä, ªÉɺÉÉ`öÒ úé¹]åõ{éiéò º ÉiÉ:±ÉÉ +É É ªÉEò ËEò ÉÉ ªÉÉäMªÉ ÉÉ]õiÉÒ±É +ºÉä ÊxÉnäù É EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéé±éé näù>ð ÉEäò±É.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ÉÚ³ý ÉVÉEÚò úù MÉɳý±ÉÉ. 2. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ.

167 ( ÉÉMÉ ºÉiÉ úé--- úévé ÉɹÉÉ) JÉ. ÉÉʹÉEò +±{ɺÉÆJªÉÉEò ºÉ ÉÉVÉÉEò úiéé Ê É Éä¹É +ÊvÉEòÉ úò. --() ÉÉʹÉEò +±{ɺÉÆJªÉÉEò ºÉ ÉÉVÉÉEò úiéé BEò Ê É Éä¹É +ÊvÉEòÉ úò +ºÉä±É É iééä úé¹]åõ{éiéòxéä ÊxɪÉÖCiÉ Eò úé ɪÉÉSÉÉ +ºÉä±É. (2) ÉÉʹÉEò +±{ɺÉÆJªÉÉEò ºÉ ÉÉVÉÉEò úiéé ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉ+x ɪÉä ié úiéúnù Eäò±É䱪ÉÉ ºÉÆ úiéeò ={ÉɪɪÉÉäVÉxÉÉƺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ºÉ ÉÇ ÉÉ ÉÓSÉä +x Éä¹ÉhÉ Eò úhéä É úé¹]åõ{éiéò ÊxÉnäù É näù<ç±é + ÉÉ ÊxɪÉiÉ EòɱÉÉÆiÉ úéméêhéeò iªéé ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÒ úé¹]åõ{éiéò±éé +½þ ÉÉ±É näùhéä, ½äþ Ê É Éä¹É +ÊvÉEòÉ-ªÉÉSÉä EòiÉÇ ªÉ +ºÉä±É +ÉÊhÉ úé¹]åõ{éiéò, +ºÉä ºÉ ÉÇ +½þ ÉÉ±É ºÉƺÉnäùSªÉÉ ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉºÉ ÉÉä ú `äö ÉhªÉÉSÉÒ +ÉÊhÉ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ úévªééæsªéé ÉɺÉxÉÉEòbä {ÉÉ`ö ÉhªÉÉSÉÒ ªÉ ɺlÉÉ Eò úò±é.] 35. ˽þnùÒ ÉɹÉäSªÉÉ Ê ÉEòɺÉɺÉÉ`öÒ ÊxÉnäù É. --˽þnùÒ ÉɹÉäSªÉÉ ÉºÉÉ úéºé SÉɱÉxÉÉ näùhéä, iéò ÉÉ úiéésªéé ºÉÆÊ É É ºÉƺEÞòiÉÒSªÉÉ ºÉ ÉÇ PÉ]õEòÉÆxÉÉ +Ê É ªÉCiÉÒSÉä ÉÉvªÉ É ½þhÉÚxÉ ={ɪÉÉäMÉÉiÉ ªÉä<Ç±É + ÉÉ úòiéòxéä ÊiÉSÉÉ Ê ÉEòÉºÉ Eò úhéä, ÊiÉSªÉÉ ÉEÞòiÉÒ±ÉÉ véceòé xé ±ÉÉ ÉiÉÉ, ˽þnÖùºlÉÉxÉÒ É +É`ö ªÉÉ +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ +xªé ÉÉ úiéòªé ÉɹÉÉ ªÉÉ ÉvªÉä ÉÉ{É ú±éò VÉÉhÉÉ úò û{éä, Éè±ÉÒ É É nù ɪÉÉäMÉ ºÉÉ ÉÉ ÉÚxÉ PÉä>ðxÉ +ÉÊhÉ VÉälÉä VÉälÉä +É É ªÉEò ÉÉ <¹]õ +ºÉä±É iéäléä iéäléä ÊiÉSªÉÉ É nùºéæoé½þéeò úiéé ÉÖJªÉiÉ: ºÉƺEÞòiÉSÉÉ É MÉÉèhÉiÉ: +xªé ÉɹÉÉÆSÉÉ + ɱÉÆ É Eò üxé ÊiÉSÉÒ ºÉ ÉÞrùÒ ºÉÉvÉhÉä, ½ä ºÉÆPÉ úévªééséä EòiÉÇ ªÉ +ºÉä±É.

168 ÉÉMÉ +`ö úé +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ié úiéönùò ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé. () ÉÉ úiééséò ËEò ÉÉ iªéésªéé úévªéiéäjéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉSÉÒ ºÉÖ úêiéiéiéé VªÉÉ ÉÖ³äý vééäcªééié +ɱÉÒ +ɽäþ,--- ÉMÉ iéò ªÉÖrùÉ ÉÖ³äý +ºÉÉä, {É úségòé ÉÖ³äý +ºÉÉä ËEò ÉÉ [ºÉ ɺjÉ ÉÆb É ÉÖ³äý] +ºÉÉä----+ ÉÒ MÉÆ ÉÒ ú +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒ +κiÉi ÉÉiÉ +ɽäþ ªÉÉ ÉÉ ÉiÉ VÉ ú úé¹]åõ{éiéòséò JÉÉjÉÒ ZÉɱÉÒ ié ú iªéé±éé, =nâùpééä¹éhéäuùé äú 2 [ºÉÆ{ÉÚhÉÇ ÉÉ úiéésªéé ËEò ÉÉ iªéésªéé úévªéiéäjéé{éèeòò =nâùpééä¹éhéä ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É + ÉÉ ÉÉMÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ], ié ÉÉ +É ÉªÉÉSÉÒ PÉÉä¹ÉhÉÉ Eò úiéé ªÉä<DZÉ. 3 [º{ɹ]õÒEò úhé.--- ªÉÖrù, {É úségò ËEò ÉÉ ºÉ ɺjÉ ÉÆb ªÉÉÆSÉÉ ÊxÉEò]õ ÉiÉÔ vééäeòé +ºÉ±ªÉÉ Éqù±É úé¹]åõ{éiéòséò JÉÉjÉÒ ZÉɱÉÒ ié ú, ÉÉ úiééséò ËEò ÉÉ iªéésªéé úévªéiéäjéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉSÉÒ ºÉÖ úêiéiéiéé ªÉÖrùÉ ÉÖ³äý ËEò ÉÉ {É úségòé ÉÖ³äý ËEò ÉÉ ºÉ ɺjÉ ÉÆb É ÉÖ³äý vééäcªééié +ɱÉÒ +ɽäþ +ºÉä PÉÉäʹÉiÉ Eò úhéé úò +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé, iéä ªÉÖrù +lé ÉÉ +ºÉä EòÉähÉiÉä½þÒ {É úségò ËEò ÉÉ ÉÆb ÉiªÉIÉÉiÉ PÉb hªéé{éú ÉÔ Eò úiéé ªÉä<DZÉ.] 4 [(2) JÉÆb () +x ɪÉä VÉÉ úò Eäò±Éä±ÉÒ =nâùpééä¹éhéé, xéæié úsªéé =nâùpééä¹éhéäuùé äú Énù±ÉiÉÉ ªÉä<Ç±É ËEò ÉÉ úqù Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (3) JÉÆb () JÉɱÉÒ±É =nâùpééä¹éhéé ËEò ÉÉ + ÉÉ =nâùpééä¹éhéä ÉvªÉä Énù±É Eò úhéé úò =nâùpééä¹éhéé VÉÉ úò Eò úhªééié ªÉÉ ÉÒ, +ºÉÉ ºÉÆPÉ úévªéésªéé ÉÆÊjÉ ÉÆb ³ýÉSÉÉ ( ½þhÉVÉäSÉ, +xéösuäônù 75 +x ɪÉä ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±Éä±ÉÉ ÉvÉÉxÉ ÉÆjÉÒ É ÉÆÊjÉ ÉÆb ³ý nùvééçséä +xªé ÉÆjÉÒ Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉ䱪ÉÉ ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énäùséé) ÊxÉhÉÇªÉ úé¹]åõ{éiéòºé ±ÉäJÉÒ Eò³ýÊ ÉhªÉÉiÉ +ɱªÉÉJÉä úòvé, úé¹]åõ{éiéò + ÉÒ =nâùpééä¹éhéé VÉÉ úò Eò úhéé ú xéé½þò. (4) ªÉÉ +xéösuäônùéx ɪÉä VÉÉ úò Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ ÉiªÉäEò =nâùpééä¹éhéé, ºÉƺÉnäùSªÉÉ ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉºÉ ÉÉä `äö ÉhªÉÉiÉ ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ VÉä ½þÉ iéò =nâùpééä¹éhéé {ÉÚ ÉÔSªÉÉ =nâùpééä¹éhéäºé úqù Eò úhéé úò =nâùpééä¹éhéé xéºéä±é iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, BEò ÉʽþxÉÉ ºÉÆ{ÉiÉÉSÉ iéò =nâùùpééä¹éhéé, iééä EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉhªÉÉ{ÉÚ ÉÔ ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSªÉÉ `ö úé ÉÉuùÉ äú ÊiɱÉÉ ÉÉxªÉiÉÉ näùhªééié +ɱÉÒ xéºéä±é ié ú, +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, VÉ ú ({ÉÚ ÉÔSÉÒ =nâùpééä¹éhéé úqù Eò úhéé úò =nâùpééä¹éhéé xéºéhéé úò) + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ =nâùpééä¹éhéé, VÉä ½þÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉÉ Ê ÉºÉÌVÉiÉ ZÉɱÉä±ÉÒ +ɽäþ + ÉÉ EòɳýÉiÉ VÉÉ úò Eäò±ÉÒ MÉä±ÉÒ, ËEò ÉÉ ªÉÉ JÉÆb ÉiÉ ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ BEò ÉʽþxªÉÉSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉä Ê ÉºÉVÉÇxÉ ZÉɱÉä ié ú, +ÉÊhÉ VÉ ú úévªéºé ÉäxÉä =nâùpééä¹éhéäºé ÉÉxªÉiÉÉ näùhéé úé `ö úé É {ÉÉÊ úié Eäò±ÉÉ +ºÉä±É, {ÉhÉ iééä EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉhªÉÉ{ÉÚ ÉÔ ±ÉÉäEòºÉ ÉäxÉä + ÉÉ =nâùpééä¹éhéä ÉÉ ÉiÉ EòÉähÉiÉɽþÒ `ö úé É {ÉÉÊ úié Eäò±ÉÉ xéºéä±é ié ú, ±ÉÉäEòºÉ ÉÉ, iéò {ÉÖx½þÉ PÉÊ]õiÉ ZÉɱªÉÉxÉÆiÉ úú ÉlÉ É VªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ É äú±é, iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ iéòºé Ênù ÉºÉ ºÉÆ{ÉiÉÉSÉ, iéò =nâùpééä¹éhéé, =CiÉ iéòºé Ênù ɺÉÉÆSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉhªÉÉ{ÉÚ ÉÔ iªéé ±ÉÉäEòºÉ ÉäxÉä½þÒ iªéé =nâùpééä¹éhéäºé ÉÉxªÉiÉÉ näùhéé úé `ö úé É {ÉÉÊ úié Eäò±ÉÉ xéºéä±é ié ú, +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉä<DZÉ.ú (5) ªÉÉ É ÉÉhÉä ÉÉxªÉiÉÉ Ênù±Éä±ÉÒ =nâùpééä¹éhéé, iéò úqù ZÉɱÉÒ xéé½þò ié ú, JÉÆb (4) +x ɪÉä =nâùpééä¹éhéäºé ÉÉxªÉiÉÉ näùhéé-ªéé `ö úé ÉÉÆ{ÉèEòÒ nöùºé úé `ö úé É {ÉÉÊ úié ZÉɱªÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉÆSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉiÉÉSÉ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, + ÉÒ BJÉÉnùÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä SÉɱÉÚ úé½þhªééºé ÉÉxªÉiÉÉ näùhéé úé `ö úé É ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆEòbÚ xé {ÉÉÊ úié ½þÉä<Ç±É ié ú É iéä ½þÉ iéä ½þÉ, iéò =nâùpééä¹éhéé úqù ZÉɱÉÒ xéé½þò ié ú, ªÉÉ JÉÆb Éx ɪÉä B ú ½þÒ VªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ZÉɱÉÒ +ºÉiÉÒ iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ +ÉhÉJÉÒ ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉÆSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ{ɪÉÈiÉ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä SÉɱÉÚ úé½þò±é : {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, VÉ ú + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉÆSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ, ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉä Ê ÉºÉVÉÇxÉ ZÉɱÉä +ÉÊhÉ úévªéºé ÉäxÉä + ÉÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä SÉɱÉÚ úé½þhªééºé ÉÉxªÉiÉÉ näùhéé úé `ö úé É {ÉÉÊ úié Eäò±ÉÉ +ºÉä±É, {ÉhÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäxÉä + ÉÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä SÉɱÉÚ úé½þhªééºéæ ÉÆvÉÒ EòÉähÉiÉɽþÒ `ö úé É =CiÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ {ÉÉÊ úié Eäò±ÉÉ xéºéä±é ié ú, ±ÉÉäEòºÉ ÉÉ, iéò {ÉÖx½þÉ PÉÊ]õiÉ ZÉɱªÉÉxÉÆiÉ úú ÉlÉ É VªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ É äú±é iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ iéòºé Ênù ÉºÉ ºÉÆ{ÉiÉÉSÉ iéò =nâùpééä¹éhéé, =CiÉ iéòºé Ênù ɺÉÉÆSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉhªÉÉ{ÉÚ ÉÔ iªéé ±ÉÉäEòºÉ ÉäxÉä½þÒ iéò =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä SÉɱÉÚ úé½þhªééºé ÉÉxªÉiÉÉ näùhéé úé `ö úé É {ÉÉÊ úié Eäò±ÉÉ xéºéä±é ié ú, +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉä<DZÉ.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 37 uùé äú +ÆiÉMÉÇiÉ + ÉÉÆiÉiÉÉ ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 48 uùé äú ½þÉ ÉVÉEÚò ú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 37 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 37 uùé äú JÉÆb (2), (2Eò) É (3) ªÉÉBä ÉVÉÒ ½äþ JÉÆb nùéjé±é Eäò±Éä (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). BSÉ

169 ( ÉÉMÉ +`ö úé-----+éhéò ÉÉhÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ié úiéönùò) 45 (6) JÉÆb (4) É (5) ªÉÉÆSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, BJÉÉnùÉ `ö úé É, ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þɱÉÉ iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉnùºªÉ-ºÉÆJªÉäSªÉÉ É½Öþ ÉiÉÉxÉäSÉ Eäò ɳý +ÉÊhÉ iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ ={ÉκlÉiÉ +ºÉhÉÉ-ªÉÉ É ÉiÉnùÉxÉ Eò úhéé-ªéé ºÉnùºªÉÉÆ{ÉèEòÒ ÊEò ÉÉxÉ nùéäxé-iéþiéòªééæ É ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ É½Öþ ÉiÉÉxÉä {ÉÉÊ úié Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (7) {ÉÚ ÉÇMÉÉ ÉÒ JÉÆb ÉÆ ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±Éä ié úò, JÉÆb () +x ɪÉä VÉÉ úò Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ =nâùpééä¹éhéé, ËEò ÉÉ + ÉÉ =nâùpééä¹éhéä ÉvªÉä Énù±É Eò úhéé úò =nâùpééä¹éhéé + ÉÉxªÉ Eò úhéé úé, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, iéò =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±ªÉÉSÉä SÉɱÉÚ `äö ÉhÉä + ÉÉxªÉ Eò úhéé úéã `ö úé É ±ÉÉäEòºÉ ÉäxÉä {ÉÉÊ úié Eäò±ÉÉ ié ú, úé¹]åõ{éiéò, + ÉÒ =nâùpééä¹éhéé úqù Eò úò±é. (8) JÉÆb () +x ɪÉä VÉÉ úò Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ =nâùpééä¹éhéé ËEò ÉÉ + ÉÉ =nâùpééä¹éhéä ÉvªÉä Énù±É Eò úhéé úò =nâùpééä¹éhéé + ÉÉxªÉ Eò úhéé úé, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, iéò =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä SÉɱÉÚ `äö ÉhÉä + ÉÉxªÉ Eò úhéé úé `ö úé É ÉÉÆb hªééséé +É{ɱÉÉ =qäù É +ºÉ±ªÉÉ Éqù±É ±ÉÉäEòºÉ ÉäSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉnùºªÉÉÆ{ÉèEòÒ, ÊEò ÉÉxÉ BEò-nù ÉÉÆ É <iécªéé ºÉnùºªÉÉÆxÉÒ ºÉÁÉ Eäò±Éä±ÉÒ ±ÉäJÉÒ xééä]õòºé,---- (Eò) ºÉ ÉÉMÉÞ½þ ºÉjÉɺÉÒxÉ +ºÉä±É ié ú, +vªéiéé±éé ; ËEò ÉÉ (JÉ) ºÉ ÉÉMÉÞ½þ ºÉjÉɺÉÒxÉ xéºéä±é ié ú, úé¹]åõ{éiéò±éé, Ênù±Éä±ÉÒ +ºÉä±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, + ÉÒ xééä]õòºé, +vªéiéé±éé, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, úé¹]åõ{éiéò±éé Ê É³ýɱªÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ SÉÉènùÉ Ênù ɺÉÉÆSªÉÉ +ÉiÉ, + ÉÉ `ö úé ÉÉ É ú Ê ÉSÉÉ ú Eò úhªéésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÒ Ê É Éä¹É Éè`öEò PÉähªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ.] [ 2 [(9)ý] + ÉÉ +xéösuäônùéuùé äú úé¹]åõ{éiéò±éé ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ +ÊvÉEòÉ úé ÉvªÉä, ªÉÖrù ËEò ÉÉ {É úségò ËEò ÉÉ 3 [ºÉ ɺjÉ ÉÆb ý] +lé ÉÉ ªÉÖrùÉSªÉÉ ËEò ÉÉ {É úségòéséé ËEò ÉÉ 3 [ºÉ ɺjÉ ÉÆb ÉSÉÉý] ÊxÉEò]õ ÉiÉÔ vééäeòé, + ÉÉ ÊxÉ úêxé ú鲪éé EòÉ úhééǽ É üxé ÊxÉ úêxé ú鲪éé =nâùpééä¹éhéé VÉÉ úò Eò úhªéésªéé +ÊvÉEòÉ úéséé ºÉ ÉÉ Éä É ½þÉä<DZÉ--- ÉMÉ JÉÆb () +x ɪÉä úé¹]åõ{éiéòxéä EòÉähÉiÉÒ½þÒ =nâùpééä¹éhéé +ÉvÉÒSÉ VÉÉ úò Eäò±Éä±ÉÒ +ºÉÉä ÉÉ xéºééä +ÉÊhÉ + ÉÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉÉä ÉÉ xéºééä. 4 * * * * *] ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSªÉÉ =nâùpééä¹éhéäséé {ÉÊ úhéé É.----VÉä ½þÉ +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉä±É iéä ½þÉ,---- (Eò) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééºé iªééxéä +É{ɱªÉÉ EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úéséé ÉÉ{É ú EòÉähÉiªÉÉ úòúiéòxéä Eò úé ÉÉ iªééºéæ ÉÆvÉÒ ÊxÉnäù É näùhéä, ½äþ ºÉÆPÉ úévªéésªéé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úésªéé EòIÉäiÉ ªÉä<Ç±É ; (JÉ) EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ EòɪÉnùÉ Eò úhªéésªéé ºÉƺÉnäùSªÉÉ +ÊvÉEòÉ úéié, iéò ÉÉ É ºÉÆPÉ ºÉÚSÉÒiÉ xé ÉÚnù Eäò±Éä±ÉÒ xéºé±éò ié úò½þò, ÊiÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ºÉÆPÉ úévªé ËEò ÉÉ ºÉÆPÉ úévªééséä +ÊvÉEòÉ úò +ÉÊhÉ ÉÉÊvÉEòÉ úò ªÉÉÆxÉÉ +ÊvÉEòÉ ú ÉnùÉxÉ Eò úhéé äú É iªééæxéé EòiÉÇ ªÉä xéä ÉÚxÉ näùhéé äú ËEò ÉÉ +ÊvÉEòÉ ú ÉnùÉxÉ Eò úhéä É EòiÉÇ ªÉä xéä ÉÚxÉ näùhéä, ½äþ ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eò úhéé äú EòɪÉnäù Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉä±É : 5 [{É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, VÉä ½þÉ +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé, ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjéésªéé òcié BJÉÉtÉSÉ ÉÉMÉÉ ÉvªÉä +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉä±É iéä ½þÉ,---- (BEò) JÉÆb (Eò) +x ɪÉä ÊxÉnäù É näùhªééséé ºÉÆPÉ úévªééséé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ ú, +ÉÊhÉ (nùéäxé) JÉÆb (JÉ) +x ɪÉä EòɪÉnäù Eò úhªééséé ºÉƺÉnäùSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú, ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééiéò±é VªÉÉ ÉÉMÉÉ ÉvªÉä +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉä±É iéäléò±é ËEò ÉÉ iªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É ½þɱÉSÉɱÉÒ ÉÖ³äý ÉÉ úiééséò ËEò ÉÉ iªéésªéé úévªéiéäjéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉSÉÒ ºÉÖ úêiéiéiéé vééäcªééié +ɱÉÒ +ºÉä±É ié ú +ÉÊhÉ iéä Éfø É ÉªÉÉÇnäù{ɪÉÈiÉ, VªÉÉ úévªéé ÉvªÉä ËEò ÉÉ VªÉÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉ ÉvªÉä +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉä±É iªéé½úþxé +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéé ÉvªÉä näùjéò±é ±ÉÉMÉÚ ½þÉä<DZÉ.]. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+b ÊiɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( ÉÚiɱÉIÉÒ É ÉÉ Éɺɽþ). 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 37 uùé äú JÉÆb (4) ªÉɱÉÉ JÉÆb (9) +ºÉÉ xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 37 uùé äú +ÆiÉMÉÇiÉ + ÉÉÆiÉiÉÉ ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 37 uùé äú ÉÚ³ý JÉÆb (5) MÉɳý±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 49 uùé äú ½äþ {É ÆúiÉÖEò ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). BSÉ

170 46 ( ÉÉMÉ +`ö úé-----+éhéò ÉÉhÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ié úiéönùò) ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉiÉÉxÉÉ É½þºÉÖ±ÉÉÆSªÉÉ ÉÉ]õ{ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ié úiéönùò ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉä.----() +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉiÉÉxÉÉ, úé¹]åõ{éiéò±éé, +Énäù ÉÉuùÉ äú, +xéãösuäônù 268 iéä 279 ªÉÉÆSªÉÉ ºÉ ÉÇ ËEò ÉÉ iªééæ{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùò, iªééºé ªÉÉäMªÉ ÉÉ]õiÉÒ±É + ÉÉ +{É ÉÉnùÉƺɽþ ËEò ÉÉ äò ú Énù±ÉÉƺɽþ, +Énäù ÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É + ÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ{ɪÉÈiÉ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉiÉÒ±É +ºÉä ÊxÉnäùÊ ÉiÉ Eò úiéé ªÉä<DZÉ, ÉÉjÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉÊ úîºléiéòié VªÉÉ Ê ÉkÉÒªÉ É¹ÉÉÇiÉ + ÉÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉähÉÉ ú +ºÉä±É, iªéé ɹÉÉÇSªÉÉ ºÉ ÉÉ{iÉÒ{ɱÉÒEòbä iééä EòɱÉÉ ÉvÉÒ ÉÉføhÉÉ ú xéé½þò. (2) JÉÆb () +x ɪÉä Eäò±Éä±ÉÉ ÉiªÉäEò +Énäù É, iééä Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú ½þÉä<Ç±É ÊiÉiÉCªÉÉ ±É ÉEò ú, ºÉƺÉnäùSªÉÉ ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉºÉ ÉÉä ú `äö ɱÉÉ VÉÉ<Ç±É {É úségò É +ÆiÉMÉÇiÉ + ÉÉÆiÉiÉÉ ªÉÉÆ{ÉɺÉÚxÉ úévªééséä ºÉÆ úiéhé Eò úhéä ½äþ ºÉÆPÉ úévªééséä EòiÉÇ ªÉ.----{É úségò É +ÆiÉMÉÇiÉ + ÉÉÆiÉiÉÉ ªÉÉÆSªÉÉ{ÉɺÉÚxÉ ÉiªÉäEò úévªééséä ºÉÆ úiéhé Eò úhéä +ÉÊhÉ ÉiªÉäEò úévªééséä ÉɺÉxÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +xéöºé üxé SÉÉ±É É±Éä VÉÉ<Ç±É ªÉÉSÉÒ ºÉÖÊxÉÎ SÉiÉÒ Eò úhéä, ½äþ ºÉÆPÉ úévªééséä EòiÉÇ ªÉ +ºÉä±É úévªééiéò±é ºÉÉÆÊ ÉvÉÉÊxÉEò ªÉÆjÉhÉÉ ÉÆnù {Éb ±ªÉÉºÉ iªéé ÉÉ ÉiÉ ié úiéönùò.----() VÉ ú úévªééséä ÉɺÉxÉ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +xéöºé üxé SÉÉ±É ÉhÉä ÉCªÉ xéé½þò + ÉÒ {ÉÊ úîºléiéò =nâù É É±ÉÒ +ɽäþ ªÉÉ ÉÉ ÉiÉ, iªéé úévªéésªéé úévªé{éé±ééeòbú xé * * * +½þ ÉÉ±É Ê É³ýɱªÉÉ É üxé ËEò ÉÉ +xªéléé úé¹]åõ{éiéòséò JÉÉjÉÒ ZÉɱÉÒ ié ú, úé¹]åõ{éiéò±éé =nâùpééä¹éhéäuùé äú,---- (Eò) iªéé úévªé ÉɺÉxÉÉSÉÒ ºÉ ÉÇ ËEò ÉÉ iªééæ{éèeòò EòÉähÉiÉÒ½þÒ EòɪÉæ +ÉÊhÉ úévªé{éé±é 2 * * * +lé ÉÉ úévªééiéò±é úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɽÚþxÉ +xªé EòÉähÉiÉɽþÒ ÊxÉEòɪÉ, ËEò ÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ úò ªÉÉSªÉÉ `öéªéò ÊxÉʽþiÉ +ºÉ±Éä±Éä +lé ÉÉ iªéé±éé ÉÉ{É úiéé ªÉähªÉɺÉÉ újéä ºÉ ÉÇ ËEò ÉÉ iªééæ{éèeòò EòÉähÉiÉä½þÒ +ÊvÉEòÉ ú º ÉiÉ:Eòbä PÉäiÉÉ ªÉäiÉÒ±É ; (JÉ) VªÉÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉä +ÊvÉEòÉ ú, ºÉƺÉnäùSªÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ úéuùé äú ËEò ÉÉ iªéé +x ɪÉä ÉÉ{É úhªééié ªÉäiÉÒ±É +ºÉä PÉÉäʹÉiÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É ; (MÉ) iªéé úévªééiéò±é EòÉähÉiÉɽþÒ ÊxÉEòÉªÉ ËEò ÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ úò ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùóséä É ÉiÉÇxÉ ºÉÆ{ÉÚhÉÇiÉ: ËEò ÉÉ +Æ ÉiÉ: ÊxɱÉÆÊ ÉiÉ Eò úhéé-ªéé ié úiéönùóºé½þ =nâùpééä¹éhéäséò =Êqù¹]äõ +Æ É±ÉÉiÉ +ÉhÉhªÉÉEò úiéé úé¹]åõ{éiéò±éé +É É ªÉEò ËEò ÉÉ <¹]õ ÉÉ]õiÉÒ±É + ÉÉ +ÉxÉÖ¹ÉÆÊMÉEò É É ÉÉ ÉÒ ié úiéönùò Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, úé¹]åõ{éiéò±éé, =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé `öéªéò ÊxÉʽþiÉ +ºÉ±Éä±Éä ËEò ÉÉ iªéé±éé ÉÉ{É úiéé ªÉähªÉɺÉÉ újéä EòÉähÉiÉä½þÒ +ÊvÉEòÉ ú º ÉiÉ:Eòbä PÉähªÉÉºÉ +lé ÉÉ =SSÉ xªééªéé±éªééæ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùòséä É ÉiÉÇxÉ ºÉÆ{ÉÚhÉÇiÉ: ËEò ÉÉ +Æ ÉiÉ: ÊxɱÉÆÊ ÉiÉ Eò úhªééºé ªÉÉ JÉÆb ÉiÉÒ±É EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eò úhéé ú xéé½þò. (2) + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ =nâùpééä¹éhéé, xéæié úsªéé =nâùpééä¹éhéäuùé äú úqù Eò úiéé ªÉä<Ç±É ËEò ÉÉ Énù±ÉiÉÉ ªÉä<DZÉ. (3) ªÉÉ +xéösuäônùé+x ɪÉä ÉiªÉäEò =nâùpééä¹éhéé, ºÉƺÉnäùSªÉÉ ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉºÉ ÉÉä ú `äö ÉhªÉÉiÉ ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ VÉä ½þÉ iéò =nâùpééä¹éhéé {ÉÚ ÉÔSªÉÉ =nâùpééä¹éhéäºé úqù Eò úhéé úò =nâùpééä¹éhéé xéºéä±é iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, nùéäxé ÉʽþxÉä ºÉÆ{ÉiÉÉSÉ iéò =nâùpééä¹éhéé, iééä EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉhªÉÉ{ÉÚ ÉÔ ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSªÉÉ `ö úé ÉÉuùÉ äú ÊiɱÉÉ ÉÉxªÉiÉÉ näùhªééié +ɱÉÒ xéºéä±é ié ú, +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, VÉ ú {ÉÚ ÉÔSÉÒ =nâùpééä¹éhéé ( úqù Eò úhéé úò =nâùpééä¹éhéé xéºéhéé úò + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ =nâùpééä¹éhéé), VÉä ½þÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉÉ Ê ÉºÉÌVÉiÉ ZÉɱÉä±ÉÒ +ɽäþ + ÉÉ EòɳýÉiÉ VÉÉ úò Eäò±ÉÒ MÉä±ÉÒ +ºÉä±É ËEò ÉÉ ªÉÉ JÉÆb ÉiÉ ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ nùéäxé ÉʽþxªÉÉÆSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉä Ê ÉºÉVÉÇxÉ ZÉɱÉä ié ú +ÉÊhÉ VÉ ú úévªéºé ÉäxÉä =nâùpééä¹éhéäºé ÉÉxªÉiÉÉ näùhéé úé `ö úé É {ÉÉÊ úié Eäò±ÉÉ +ºÉä±É, {ÉhÉ iééä EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉhªÉÉ{ÉÚ ÉÔ ±ÉÉäEòºÉ ÉäxÉä + ÉÉ =nâùpééä¹éhéä ÉÉ ÉiÉ EòÉähÉiÉɽþÒ `ö úé É {ÉÉÊ úié Eäò±ÉÉ xéºéä±é ié ú, ±ÉÉäEòºÉ ÉÉ, iéò {ÉÖx½þÉ PÉÊ]õiÉ ZÉɱªÉÉxÉÆiÉ ú ÉlÉ É VªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ É äú±é iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ iéòºé Ênù ÉºÉ ºÉÆ{ÉiÉÉSÉ iéò =nâùpééä¹éhéé, =CiÉ iéòºé Ênù ɺÉÉÆSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉhªÉÉ{ÉÚ ÉÔ iªéé ±ÉÉäEòºÉ ÉäxÉä½þÒ iªéé =nâùpééä¹éhéäºé ÉÉxªÉiÉÉ näùhéé úé `ö úé É {ÉÉÊ úié Eäò±ÉÉ xéºéä±é ié ú, +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉä<DZÉ.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ËEò ÉÉ úévé É ÉÖJÉÉEòbÚ xé ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. 2. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, úévé É ÉÖJÉ ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ.

171 ( ÉÉMÉ +`ö úé-----+éhéò ÉÉhÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ié úiéönùò) 47 (4) ªÉÉ É ÉÉhÉä ÉÉxªÉiÉÉ Ênù±Éä±ÉÒ =nâùpééä¹éhéé, iéò úqù ZÉɱÉÒ xéé½þò ié ú, [=nâùpééä¹éhéé VÉÉ úò Eò úhªééié +ɱªÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉÆSÉÉ] EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉiÉÉSÉ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, + ÉÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä SÉɱÉÚ úé½þhªééºé ÉÉxªÉiÉÉ näùhéé úé `ö úé É, ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆEòbÚ xé {ÉÉÊ úié ½þÉä<Ç±É ié ú É iéä ½þÉ iéä ½þÉ iéò =nâùpééä¹éhéé, iéò úqù ZÉɱÉÒ xéé½þò ié ú,---ªéé JÉÆb Éx ɪÉä B ú ½þÒ VªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ iéò +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ZÉɱÉä +ºÉiÉä iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ +ÉhÉJÉÒ 2 [ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉÆSªÉÉý] EòɱÉÉ ÉvÉÒ{ɪÉÈiÉ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä SÉɱÉÚ úé½þò±é, {ÉhÉ + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ =nâùpééä¹éhéé, EòɽþÒ ZÉɱÉä ié úò iéòxé ɹÉÉȽÚþxÉ +ÊvÉEò Eòɳý +Æ É±ÉÉiÉ úé½þhéé ú xéé½þò : {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, VÉ ú + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ 2 [ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉÆSªÉÉý] EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉä Ê ÉºÉVÉÇxÉ ZÉɱÉä +ÉÊhÉ úévªéºé ÉäxÉä + ÉÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä SÉɱÉÚ úé½þhªééºé ÉÉxªÉiÉÉ näùhéé úé `ö úé É {ÉÉÊ úié Eäò±ÉÉ +ºÉä±É, {ÉhÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäxÉä + ÉÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä SÉɱÉÚ úé½þhªééºéæ ÉÆvÉÒ EòÉähÉiÉɽþÒ `ö úé É =CiÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ {ÉÉÊ úié Eäò±ÉÉ xéºéä±é ié ú, ±ÉÉäEòºÉ ÉÉ iéò {ÉÖx½þÉ PÉÊ]õiÉ ZÉɱªÉÉxÉÆiÉ úú ÉlÉ É VªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ É äú±é iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ iéòºé Ênù ÉºÉ ºÉÆ{ÉiÉÉSÉ iéò =nâùpééä¹éhéé, =CiÉ iéòºé Ênù ɺÉÉÆSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉhªÉÉ{ÉÚ ÉÔ iªéé ±ÉÉäEòºÉ ÉäxÉä½þÒ iéò =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä SÉɱÉÚ úé½þhªééºé ÉÉxªÉiÉÉ näùhéé úé `ö úé É {ÉÉÊ úié Eäò±ÉÉ xéºéä±é ié ú, +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉä<Ç±É : 3 [{É ÆúiÉÖ iéºéäsé, {ÉÆVÉÉ É úévªéésªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ Éä 987 úéävéò, JÉÆb () +x ɪÉä VÉÉ úò Eäò±É䱪ÉÉ =nâùpééä¹éhéäsªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É ªÉÉ JÉÆb ÉSªÉÉ {Éʽþ±ªÉÉ {É ÆúiÉÖEòÉ ÉvÉÒ±É iéòxé ɹÉÉȽÚþxÉ ªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, 4 [{ÉÉSÉ É¹ÉÉȽÚþxÉý] +ºÉÉ ÊxÉnæù É ½þhÉÚxÉ ±ÉÉ ÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ.] 5 [(5) JÉÆb (4) ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±Éä ié úò, + ÉÒ =nâùpééä¹éhéé VÉÉ úò Eäò±ªÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ BEò ɹÉÇ =±É]ÚõxÉ MÉ䱪ÉÉxÉÆiÉ úsªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ÉvªÉä, JÉÆb (3) +x ɪÉä ÉÉxªÉiÉÉ Ênù±Éä±ÉÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä SÉɱÉÚ úé½þhªéésªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉÒ±É `ö úé É,---- (Eò) +ºÉÉ `ö úé É {ÉÉÊ úié Eò úhªéésªéé Éä³ýÒ ºÉÆ{ÉÚhÉÇ ÉÉ úiéé ÉvªÉä, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ºÉÆ{ÉÚhÉÇ úévªéé ÉvªÉä ËEò ÉÉ iªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉ ÉvªÉä +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±ªÉÉÊ É ÉɪÉ, +ÉÊhÉ (JÉ) ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ ºÉÉ ÉÇÊjÉEò ÊxÉ Éb héöeòé PÉähªÉÉ ÉvÉÒ±É +b SÉhÉÒ ÉÖ³äý, + ÉÉ `ö úé ÉÉ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ JÉÆb (3) +x ɪÉä ÉÉxªÉiÉÉ Ênù±Éä±ÉÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä SÉɱÉÚ `äö ÉhÉä +É É ªÉEò +ºÉ±ªÉÉSÉä ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÉäMÉÉxÉä É ÉÉÊhÉiÉ Eäò±ªÉÉÊ É ÉɪÉ, ½þÉähÉÉ ú xéé½þò.] ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þɱÉÉ {ÉÉÊ úié Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò :ý] 6 [{É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ªÉÉ JÉÆb ÉiÉÒ±É EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ {ÉÆVÉÉ É úévªéésªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ Éä 987 úéävéò JÉÆb () +x ɪÉä VÉÉ úò Eäò±É䱪ÉÉ =nâùpééä¹éhéä±éé ±ÉÉMÉÚ. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 50 uùé äú ÉÚ³ ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉÆSÉÉ ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ BEò ɹÉÉÇSÉÉ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ ½þÉäiÉÉ (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ), ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 38 uùé äú JÉÆb (3) +x ɪÉä =nâùpééä¹éhéé ÉÉxªÉ Eò úhéé-ªéé `ö úé ÉÉÆSÉä +xéö ÉÉänùxÉ ºÉÆ ÉiÉ Eäò±ªÉÉSªÉÉ iéé újéä{ééºéúxé BEò ɹÉÉÈSÉÉ ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 50 uùé äú ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉÆSªÉÉ ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ BEò ɹÉÉÇSªÉÉ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ ½þÉäiÉÉ (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 38 uùé äú BEò ɹÉÉÇSªÉÉ ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉèºÉ¹]õÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 990 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. 4. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉnÖùºÉ¹]õÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 990 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú +ÉÊhÉ iªééxéæié ú ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+bö ºÉ¹]õÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 99 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉÖvÉÉ úhªééié ªÉä>ðxÉ É úò±é º É ü{ééié +ɱÉÉ. 5. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+b ÊiɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 6 uùé äú ( ÉÚiɱÉIÉÒ É ÉÉ ÉÉxÉä) ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ JÉÆb (5) Bä ÉVÉÒ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 38 uùé äú ½þÉ JÉÆb nùéjé±é Eäò±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 6. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (jéäºé¹]õé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 989 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú MÉɳý±Éä±Éä ÉÚ³ý {É ÆúiÉÖEò ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉèºÉ¹]õÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 990 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä.

172 ( ÉÉMÉ +`ö úé-----+éhéò ÉÉhÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ié úiéönùò) xéösuäônù 356 +x ɪÉä VÉÉ úò Eäò±É䱪ÉÉ =nâùpééä¹éhéäjéé±éò±é ÉèvÉÉÊxÉEò +ÊvÉEòÉ úéæséé ÉÉ{É ú.----() VÉä ½þÉ +xéösuäônù 356 SªÉÉ JÉÆb () +x ɪÉä VÉÉ úò Eäò±É䱪ÉÉ =nâùpééä¹éhéäuùé äú, úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉä +ÊvÉEòÉ ú, ºÉƺÉnäùSªÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ úéuùé äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä ÉÉ{É úhªééié ªÉäiÉÒ±É +ºÉä PÉÉäʹÉiÉ Eò úhªééié +ɱÉä +ºÉä±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ,---- (Eò) ºÉƺÉnù, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÉ EòɪÉnäù Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú úé¹]åõ{éiéò±éé ÉnùÉxÉ Eò úhªééºé +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉEòÉ äú ÉnùÉxÉ Eäò±Éä±ÉÉ +ÊvÉEòÉ ú, VªÉÉ ÉiÉÔ PÉɱÉhÉä úé¹]õ{éiéò±éé ªÉÉäMªÉ ÉÉ]äõ±É + ÉÉ ÉiÉÕxÉÉ +véòxé úé½úþxé, iªééxéä iªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úé ɪÉÉSªÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉEòbä ºÉÉä{ÉÊ ÉhªÉɺÉÉ`öÒ iªéé±éé ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eò úhªééºé ; (JÉ) ºÉƺÉnù ËEò ÉÉ úé¹]åõ{éiéò ËEò ÉÉ ={ÉJÉÆb (Eò) +x ɪÉä +ºÉÉ EòɪÉnäù Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú VªÉÉSªÉÉ `öéªéò ÊxÉʽþiÉ Eäò±ÉÉ +ɽäþ +ºÉÉ +xªé ÉÉÊvÉEòÉ úò, ºÉÆPÉ úévªéé±éé +lé ÉÉ iªéésªéé +ÊvÉEòÉ-ªÉÉÆxÉÉ ËEò ÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉÆxÉÉ +ÊvÉEòÉ ú ÉnùÉxÉ Eò úhéé äú É iªééæxéé EòiÉÇ ªÉä xéä ÉÚxÉ näùhéé äú +lé ÉÉ +ÊvÉEòÉ ú ÉnùÉxÉ Eò úhªééºé É EòiÉÇ ªÉä xéä ÉÚxÉ näùhªééºé ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eò úhéé äú EòɪÉnäù Eò úhªééºé ; (MÉ) úé¹]åõ{éiéò, ±ÉÉäEòºÉ ÉÉ ºÉjÉɺÉÒxÉ xéºéä±é iéä ½þÉ úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ JÉSÉÇ Eäò±ÉÉ VÉÉhªÉÉºÉ ºÉƺÉnäùEòbÚ xé + ÉÉ JÉSÉÉÇºÉ ÉÆVÉÖ úò Ê É³äý{ɪÉÈiÉú ÉÉÊvÉEòÉ ú näùhªééºé, ºÉIÉ É +ºÉä±É. [(2) ºÉƺÉnäùxÉä ËEò ÉÉ úé¹]åõú{éiéòxéä ËEò ÉÉ JÉÆb () SªÉÉ ={É JÉÆb (Eò) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ +xªé ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉxÉä úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉSÉÉ ÉÉ{É ú Eò üxé Eäò±Éä±ÉÉ VÉÉä EòɪÉnùÉ Eò úhªééºé ºÉƺÉnù, úé¹]åõ{éiéò ËEò ÉÉ +ºÉÉ +xªé ÉÉÊvÉEòÉ úò, +xéösuäônù 356 +x ɪÉä =nâùpééä¹éhéé VÉÉ úò Eäò±ÉÒ xéºéiéò ié ú, B ú ½þÒ ºÉIÉ É ZÉɱÉä xéºéiéä, +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ ½þÉ, iéò =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ZÉɱªÉÉxÉÆiÉ ú, BJÉÉnäù ºÉIÉ É Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý ËEò ÉÉ +xªé ÉÉÊvÉEòÉ úò ªÉÉÆSªÉÉEòbÚ xé iééä Énù±ÉhªÉÉiÉ +lé ÉÉ ÊxÉ úêºéié Eò úhªééié ËEò ÉÉ iªééié ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhªééié ªÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä SÉɱÉÚ úé½þò±é.] ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ +xéösuäônù 9 SªÉÉ ié úiéönùò ÊxɱÉÆÊ ÉiÉ +ºÉhÉäú [()] 3 [ ÉÉ úiééséò ËEò ÉÉ iªéésªéé úévªéiéäjéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉSÉÒ ºÉÖ úêiéiéiéé ªÉÖrùÉ ÉÖ³äý ËEò ÉÉ {É úségòé ÉÖ³äý vééäcªééié +ɱÉÒ +ɽäþ +ºÉä PÉÉäʹÉiÉ Eò úhéé úò +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉä±É iªéé EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ] +xéösuäônù 9 ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÓ ÉÖ³äý, ÉÉMÉ iéòxé ÉvªÉä ªÉÉJªÉÉ Eäò±Éä±Éä úévªé, iªéé ÉÉMÉÉiÉ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ié úiéönùò xéºéiªéé ié ú B ú ½þÒ, VÉÉä EòɪÉnùÉ ËEò ÉÉ ÉɺÉEòÒªÉ EòÉ ú ÉÉ<Ç Eò úhªééºé ºÉIÉ É ZÉɱÉä +ºÉiÉä, +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ ËEò ÉÉ + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉɺÉEòÒªÉ EòÉ ú ÉÉ<Ç Eò úhªéésªéé úévªéésªéé +ÊvÉEòÉ úé É ú ÊxÉ ÉÈvÉ {Éb héé ú xéé½þò. {ÉhÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä Eäò±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ, iéò =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉäiÉÉSÉ +IÉ ÉiÉäSªÉÉ ªÉÉ{iÉÒ{ɪÉÈiÉ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉä<DZÉ. ÉÉjÉ, iééä EòɪÉnùÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉähªÉÉ{ÉÚ ÉÔ Eäò±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ Eò úhªééséä ÉÌVɱÉ䱪ÉÉ MÉÉä¹]õÒ ªÉɱÉÉ +{É ÉÉnù +ºÉiÉÒ±É : 4 [{É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, 5 [VÉä ½þÉ + ÉÒ +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé] ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjéésªéé òcié BJÉÉtÉSÉ ÉÉMÉÉ ÉvªÉä +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉä±É iéä ½þÉ, ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjéésªéé VªÉÉ ÉÉMÉÉ ÉvªÉä +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉä±É iéäléò±é ËEò ÉÉ iªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É ½þɱÉSÉɱÉÓ ÉÖ³äý ÉÉ úiééséò ËEò ÉÉ iªéésªéé úévªéiéäjéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉSÉÒ ºÉÖ úêiéiéiéé vééäcªééié +ɱÉÒ +ºÉä±É ié ú +ÉÊhÉ iéä Éfø É ÉªÉÉÇnäù{ɪÉÈiÉ, VªÉÉ ÉvªÉä ËEò ÉÉ VªÉÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉ ÉvªÉä +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ xéºéä±é +ºÉä EòÉähÉiÉä½þÒ úévªé ËEò ÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjé ªÉÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ËEò ÉÉ iéäléä ªÉÉ +xéösuäônùéx ɪÉä +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É ËEò ÉÉ + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉɺÉEòÒªÉ EòÉ ú ÉÉ<Ç Eò úiéé ªÉä<DZÉ.]. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú ÉÚ³ý JÉÆb (2) Bä ÉVÉÒ nùùéjé±é Eäò±ÉÉ (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 39 uùé äú ªÉÉ +xéösuäônùéºé JÉÆb () +ºÉÉ xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. É úò±é +ÊvÉùÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 39 uùé äú +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉiÉÉxÉÉ ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 52 uùé äú ½äþ {É ÆúiÉÖEò ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 39 uùé äú VÉä ½þÉ +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

173 49 ( ÉÉMÉ +`ö úé-----+éhéò ÉÉhÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ié úiéönùò) [(2) JÉÆb () ÉvÉÒ±É EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ,---ý (Eò) VªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉ ÉvªÉä, iééä, Eò úhªééié +ɱÉÉ iªéé Éä³ýÒ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSªÉÉ =nâùpééä¹éhéäºéæ ÉÆvÉÒSÉÉ iééä EòɪÉnùÉ +ɽäþ, + ÉÉ +É ÉªÉÉSÉä EòlÉxÉ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ xéºéä±é iªéé EòɪÉtɱÉÉ, ËEò ÉÉ (JÉ) +ºÉä EòlÉxÉ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉx ɪÉä xé ½äþ ié ú +xªéléé Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉɺÉEòÒªÉ EòÉ ú ÉÉ<DZÉÉ, ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉÉ ú xéé½þòäý.] ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ ÉÉMÉ iéòxé +x ɪÉä ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ ½þCEòÉÆSÉÒ ÉVÉÉ ÉhÉÒ ÊxɱÉÆÊ ÉiÉ +ºÉhÉä.---() VÉä ½þÉ +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉä±É iéä ½þÉ, úé¹]åõ{éiéò±éé +Énäù ÉÉuùÉ äú, 2 [(+xéösuäônù 20 É 2 JÉä úòvéeò üxé) ÉÉMÉ iéòxé +x ɪÉä ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ ½þCEòÉÆ{ÉèEòÒ] iªéé +Énäù ÉÉiÉ VÉä =±±ÉäÊJɱÉä±Éä +ºÉiÉÒ±É + ÉÉ ½þCEòÉÆSªÉÉ ÉVÉÉ ÉhÉÒEò úiéé EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªéé±éé Ê ÉxÉÆiÉÒ Eò úhªééséé ½þCEò +ÉÊhÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä =±±ÉäÊJɱÉ䱪ÉÉ ½þCEòÉÆSªÉÉ ÉVÉÉ ÉhÉÒEò úiéé EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééié ɱÉÆÊ ÉiÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ ºÉ ÉÇ EòɪÉÇ ÉɽþÒ iéò =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉä±É iªéé EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ ËEò ÉÉ +Énäù ÉÉºÉ =±±ÉäÊJɱÉÉ VÉÉ<Ç±É + ÉÉ iªéé½úþxé +±{É EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ ÊxɱÉÆÊ ÉiÉ +ºÉä±É, +ºÉä PÉÉäʹÉiÉ Eò úiéé ªÉä<DZÉ. 3 [(Eò) VÉä ½þÉ 2 [(+xéösuäônù 20 É 2 JÉä úòvéeò üxé) ÉÉMÉ iéòxé +x ɪÉä ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ ½þCEòÉÆ{ÉèEòÒ] EòÉähÉiªÉɽþÒ ½þCEòÉSÉÉ =±±ÉäJÉ Eò úhéé-ªéé JÉÆb () +x ɪÉä Eäò±Éä±ÉÉ +Énäù É +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉiÉÉxÉÉ, iªéé ÉÉMÉÉiÉÒ±É iéä ½þCEò ÉnùÉxÉ Eò úhéé-ªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý, =CiÉ ÉÉMÉÉ ÉvªÉä ªÉÉJªÉÉ Eäò±Éä±Éä úévªé, iªéé ÉÉMÉÉiÉ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ié úiéönùò xéºéiªéé ié ú B ú ½þÒ, VÉÉä EòɪÉnùÉ ËEò ÉÉ ÉɺÉEòÒªÉ EòÉ ú ÉÉ<Ç Eò úhªééºé ºÉIÉ É ZÉɱÉä +ºÉiÉä, +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ ËEò ÉÉ + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉɺÉEòÒªÉ EòÉ ú ÉÉ<Ç Eò úhªéésªéé úévªéésªéé +ÊvÉEòÉ úé É ú ÊxÉ ÉÈvÉ {Éb héé ú xéé½þò. {ÉhÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä Eäò±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ, {ÉÚ ÉÉæCiÉ +Énäù É +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉäiÉÉSÉ +IÉ ÉiÉäSªÉÉ ªÉÉ{iÉÒ{ɪÉÈiÉ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉä<DZÉ, ÉÉjÉ iééä EòɪÉnùÉ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉähªÉÉ{ÉÚ ÉÔ Eäò±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ Eò úhªééséä ÉÌVɱÉ䱪ÉÉ MÉÉä¹]õÒ ªÉɱÉÉ +{É ÉÉn +ºÉiÉÒ±É :] 4 [{É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, VÉä ½þÉ +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjéésªéé òcié BJÉÉtÉSÉ ÉÉMÉÉ ÉvªÉä +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉä±É iéä ½þÉ, ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjéésªéé VªÉÉ ÉÉMÉÉ ÉvªÉä +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉä±É iéäléò±é ËEò ÉÉ iªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É ½þɱÉSÉɱÉÓ ÉÖ³äý ÉÉ úiééséò ËEò ÉÉ iªéésªéé úévªéiéäjéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉSÉÒ ºÉÖ úêiéiéiéé vééäcªééié +ɱÉÒ +ºÉä±É ié ú +ÉÊhÉ iéä Éfø É ÉªÉÉÇnäù{ɪÉÈiÉ, VªÉÉ ÉvªÉä ËEò ÉÉ VªÉÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉ ÉvªÉä +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ xéºéä±é +ºÉä EòÉähÉiÉä½þÒ úévªé ËEò ÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjéä ªÉÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ËEò ÉÉ iéäléä, ªÉÉ +xéösuäônùéx ɪÉä +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É ËEò ÉÉ + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉɺÉEòÒªÉ EòÉ ú ÉÉ<Ç Eò úiéé ªÉä<DZÉ.] 5 [(JÉ) JÉÆb (Eò) ÉvÉÒ±É EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ,--- (Eò) VªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉx ɪÉä, iééä Eò úhªééié +ɱÉÉ iªéé Éä³ýÒ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSªÉÉ =nâùpééä¹éhéäºéæ ÉÆvÉÒSÉÉ iééä EòɪÉnùÉ +ɽäþ, + ÉÉ +É ÉªÉÉSÉä EòlÉxÉ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ xéºéä±é iªéé EòɪÉtɱÉÉ ; ËEò ÉÉ (JÉ) +ºÉä EòlÉxÉ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉx ɪÉä xé ½äþ ié ú +xªéléé Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉɺÉEòÒªÉ EòÉ ú ÉÉ<DZÉÉ, ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò.] (2) {ÉÚ ÉÉæCiÉÉ É ÉÉhÉä Eäò±É䱪ÉÉ +Énäù ÉÉSÉÒ ªÉÉ{iÉÒ, ÉÉ úiéésªéé ºÉÆ{ÉÚhÉÇ úévªéiéäjééié ËEò ÉÉ iªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉiÉ +ºÉÚ ÉEäò±É : 6 [{É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, VÉä ½þÉ +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjéésªéé òcié BJÉÉtÉSÉ ÉÉMÉÉ ÉvªÉä +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉä±É iéä ½þÉ, VªÉÉ ÉvªÉä +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ɽäþ + ÉÉ ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééiéò±é ËEò ÉÉ iªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É EòÉ ú ÉɪÉÉÆ ÉÖ³äý ÉÉ úiééséò ËEò ÉÉ iªéésªéé úévªéiéäjéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉSÉÒ ºÉÖ úêiéiéiéé vééäcªééié +ɱÉÒ +ɽä, + ÉÒ úé¹]åõ{éiéòséò JÉÉjÉÒ ZÉɱªÉÉxÉä, +Énäù ÉÉSÉä Ê ÉºiÉÉ úiéäjé ÉÉfø ÉhÉä +É É ªÉEò +ɽäþ, +ºÉä iªéé±éé ÉÉ]õ±ªÉÉÊ É ÉɪÉ,+ ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +Énäù ÉÉSÉÉ Ê ÉºiÉÉ ú ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjéésªéé +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉ É ú Eäò±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò.] (3) JÉÆb () +x ɪÉä EòÉfø±Éä±ÉÉ ÉiªÉäEò +Énäù É, iééä EòÉfø±ªÉÉxÉÆiÉ ú, ½þÉä<Ç±É ÊiÉiÉCªÉÉ ±É ÉEò ú, ºÉƺÉnäùSªÉÉ ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉºÉ ÉÉä ú `äö ɱÉÉ VÉÉ<DZÉ.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 39 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 40 uùé äú ÉÚ³ý ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+b ÊiɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú ( ÉÚiɱÉIÉÒ É ÉÉ ÉÉxÉä) ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. 4. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 53 uùé äú ½äþ {É ÆúiÉÖEò ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 40 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 6. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 53 uùé äú ½äþ {É ÆúiÉÖEò ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

174 ( ÉÉMÉ +`ö úé-----+éhéò ÉÉhÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ié úiéönùò) Eò. [½þÉ ÉÉMÉ {ÉÆVÉÉ É úévªéé±éé ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉä.---] ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (jéäºé¹]õé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 989 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ÊxÉ úêºéié (6 VÉÉxÉä ÉÉ úò, 990 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ) ÉÌlÉEò +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ié úiéönùò.--- () ÊVÉSªÉÉ ÉÖ³äý ÉÉ úiééséä ËEò ÉÉ iªéésªéé úévªéiéäjéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉSÉä +ÉÌlÉEò ºlÉèªÉÇ ËEò ÉÉ {ÉiÉ vééäcªééié +ɱÉÒ +ɽäþ + ÉÒ {ÉÊ úîºléiéò =nâù É É±ÉÒ +ɽäþ, + ÉÒ VÉ ú úé¹]åõ{éiéòséò JÉÉjÉÒ ZÉɱÉÒ ié ú, iªéé±éé, =nâùpééä¹éhéäuùé äú ié ÉÉ +É ÉªÉÉSÉÒ PÉÉä¹ÉhÉÉ Eò úiéé ªÉä<DZÉ. 2 [(2) JÉÆb () +x ɪÉä VÉÉ úò Eäò±Éä±ÉÒ =nâùpééä¹éhéé,--- (Eò) iªééxéæié úsªéé =nâùpééä¹éhéäuùé äú úqù Eò úiéé ªÉä<Ç±É ËEò ÉÉ Énù±ÉiÉÉ ªÉä<Ç±É ; (JÉ) ºÉƺÉnäùSªÉÉ ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉºÉ ÉÉä ú `äö ÉhªÉÉiÉ ªÉä<Ç±É ; (MÉ) iééä EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉhªÉÉ{ÉÚ ÉÔ ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSªÉÉ `ö úé ÉÉÆuùÉ äú ÊiɱÉÉ ÉÉxªÉiÉÉ Ê É³ýɱÉä±ÉÒ xéºéä±é ié ú nùéäxé ÉʽþxÉä ºÉÆ{ÉiÉÉSÉ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, VÉ ú + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ =nâ ùpééä¹éhéé, VÉä ½þÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉÉ Ê ÉºÉÌVÉiÉ ZÉɱÉä±ÉÒ +ºÉä±É + ÉÉ EòɳýÉiÉ VÉÉ úò Eäò±ÉÒ MÉä±ÉÒ +ºÉä±É ËEò ÉÉ ={É JÉÆb (MÉ) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ nùéäxé ÉʽþxªÉÉÆSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉä Ê ÉºÉVÉÇxÉ ZÉɱÉä ié ú +ÉÊhÉ VÉ ú úévªéºé ÉäxÉä =nâùpééä¹éhéäºé ÉÉxªÉiÉÉ näùhéé úé `ö úé É {ÉÉÊ úié Eäò±ÉÉ +ºÉä±É, {ÉhÉ iééä EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉhªÉÉ{ÉÚ ÉÔ ±ÉÉäEòºÉ ÉäxÉä + ÉÉ =nâùpééä¹éhéä ÉÉ ÉiÉ EòÉähÉiÉɽþÒ `ö úé É {ÉÉÊ úié Eäò±ÉÉ xéºéä±é ié ú, ±ÉÉäEòºÉ ÉÉ, iéò {ÉÖx½þÉ PÉÊ]õiÉ ZÉɱªÉÉxÉÆiÉ ú ÉlÉ É VªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ É äú±é iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ iéòºé Ênù ÉºÉ ºÉÆ{ÉiÉÉSÉ iéò =nâùpééä¹éhéé, =CiÉ iéòºé Ênù ɺÉÉÆSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉhªÉÉ{ÉÚ ÉÔ iªéé ±ÉÉäEòºÉ ÉäxÉä½þÒ iªéé =nâùpééä¹éhéäºé ÉÉxªÉiÉÉ näùhéé úé `ö úé É {ÉÉÊ úié Eäò±ÉÉ xéºéä±é ié ú, +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉä<DZÉ.] (3) JÉÆb () ÉvªÉä =±±ÉäÊJɱÉä±ÉÒ + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉä±É iªéé EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ, EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéé±éé +ÉÌlÉEò +ÉèÊSÉiªÉÉSªÉÉ ÊºÉrùÉÆiÉÉSÉä {ÉɱÉxÉ Eò úhªéé ÉÉ ÉiÉ ÊxÉnäù É näù>ðxé iªéé ÊxÉnäù ÉÉiÉ iééä ʺÉrùÉÆiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhéä +ÉÊhÉ iªéé ɪÉÉäVÉxÉÉEò úiéé úé¹]åõ{éiéò±éé VÉä +É É ªÉEò É {ɪÉÉÇ{iÉ ÉÉ]õiÉÒ±É +ºÉä +xªé ÊxÉnäù É näùhéä, ½äþ ºÉÆPÉ úévªéésªéé EòɪÉÇEòÉ úò ÉÉÊvÉEòÉ úésªéé EòIÉäiÉ ªÉä<DZÉ. (4) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò,--- (Eò) + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÊxÉnäù ÉÉiÉ,--- (BEò) BJÉÉtÉ úévªéésªéé EòÉ ú ÉÉ úéºéæ ÉÆvÉÉiÉ ºÉä ÉÉ Eò úhéé-ªéé ºÉ ÉÇ ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉMÉÉÇiÉÒ±É ªÉCiÉÓSªÉÉ ÉäiÉxÉÉiÉ É ÉkªÉÉiÉ PÉ]õ Eò úhéä +É É ªÉEò Eò úhéé úò ié úiéúnù, (nùéäxé) ºÉ ÉÇ véxé Ê ÉvÉäªÉEäò, ËEò ÉÉ +xéösuäônù 207 ÉvÉÒ±É ié úiéönùò VªÉÉÆxÉÉ ±ÉÉMÉÚ +ɽäþiÉ + ÉÒ +xªé Ê ÉvÉäªÉEäò úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä {ÉÉÊ úié Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú iéò úé¹]åõ{éiéòsªéé Ê ÉSÉÉ úéléç úéjéúxé `äö ÉhÉä +É É ªÉEò Eò úhéé úò ié úiéún, ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉÚ ÉEäò±É ; (JÉ) ªÉÉ +xéösuäônùé+x ɪÉä VÉÉ úò Eäò±Éä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉä±É iªéé EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ, úé¹]åõ{éiéò ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé É =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉƺɽþ, ºÉÆPÉ úévªéésªéé EòÉ ú ÉÉ úéºéæ ÉÆvÉÉiÉ ºÉä ÉÉ Eò úhéé-ªéé ºÉ ÉÇ ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉMÉÉÇiÉÒ±É ªÉCiÉÓSªÉÉ ÉäiÉxÉÉiÉ É ÉkªÉÉiÉ PÉ]õ Eò úhªééséé ÊxÉnäù É näùhªééºé ºÉIÉ É +ºÉä±É. 3 * * * * *. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÉähɺÉÉ`öÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 988 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú +xéösuäônù 359Eò ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. ªÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉɺÉÚxÉ ½þhÉVÉä 3 ÉÉSÉÇ, 988 {ÉɺÉÚxÉ nùéäxé ɹÉÉÈSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉ ÉÉ{iÉ ZÉɱªÉÉ É ú iééä +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉä<DZÉ. 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ÉÚ³ý JÉÆb (2) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+b ÊiɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 8 uùé äú ( ÉÚiɱÉIÉÒ É ÉÉ ÉÉxÉä) ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä±ÉÉ JÉÆb (5) ½þÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú MÉɳý±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

175 ÉÉMÉ-BEòÉähÉÒºÉ ºÉÆEòÒhÉÇ úé¹]åõ{éiéò +ÉÊhÉ úévªé{éé±é É úévé É ÉÖJÉ ªÉÉÆxÉÉ ºÉÆ úiéhé. () úé¹]åõ{éiéò, ËEò ÉÉ úévªééséé úévªé{éé±é ËEò ÉÉ úévé É ÉÖJÉ +É{ɱªÉÉ {ÉnùÉSªÉÉ +ÊvÉEòÉ úéæsªéé ÉÉ{É úé Éqù±É +ÉÊhÉ EòiÉÇ ªÉÉÆSªÉÉ {ÉɱÉxÉÉ Éqù±É +lé ÉÉ iéä +ÊvÉEòÉ ú ÉÉ{É úiééxéé É iéò EòiÉÇ ªÉä {ÉÉ ú {ÉÉb iééxéé iªééxéä Eäò±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ iªééxéä Eò úhªééséä +Ê É ÉäiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EÞòiÉÒ Éqù±É EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªéé±éé =ké únùéªéò +ºÉhÉÉ ú xéé½þò : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, +xéösuäônù 6 JÉɱÉÒ±É nùéä¹éé úéä{ééséä +x Éä¹ÉhÉ Eò úhªééºéé`öò ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉxÉä ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ {ÉnùÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééuùé äú, xªééªééêvéeò úhééuùé äú ËEò ÉÉ ÊxÉEòɪÉÉuùÉ äú úé¹]åõ{éiéòsªéé ÉiÉÇxÉÉSÉä {ÉÖxÉÌ É±ÉÉäEòxÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, ªÉÉ JÉÆb ÉiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý, ÉÉ úié ºÉ úeòé úsªéé ËEò ÉÉ úévªé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ Ê É ürù ºÉ ÉÖÊSÉiÉ EòɪÉÇ ÉɽþÒ Eò úhªééséé EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒSÉÉ ½þCEò ÊxÉ ÉÈÊvÉiÉ ½þÉäiÉÉä, +ºÉÉ ÊiÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (2) úé¹]åõ{éiéòsªéé ËEò ÉÉ úévªéésªéé úévªé{éé±éésªéé *** Ê É ürù, iªéésªéé {ÉnùÉ ÉvÉÒiÉ, EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééié EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉEòÉ úséò òéèvénùé úò EòɪÉÇ ÉɽþÒ ºÉÖ ü Eäò±ÉÒ ËEò ÉÉ SÉɱÉÚ Eäò±ÉÒ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (3) úé¹]åõ{éiéò±éé ËEò ÉÉ úévªéésªéé úévªé{éé±éé±éé *** +]õeò Eò úhªééºéé`öò ËEò ÉÉ EòÉ úéméþ½þéié ]õéeòhªééºéé`öò iªéésªéé {ÉnùÉ ÉvÉÒiÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééiéúxé EòÉähÉiÉÒ½þÒ +ÉnäùÊ ÉEòÉ EòÉfø±ÉÒ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (4) úé¹]åõ{éiéò ËEò ÉÉ úévªééséé úévªé{éé±é *** ½þhÉÚxÉ +É{ɱÉä {Énù OɽþhÉ Eò úhªéé{éú ÉÔ ËEò ÉÉ xéæié ú iªééxéä º ÉiÉ:SªÉÉ ªÉÎCiÉMÉiÉ xééiªééxéä Eäò±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ Eäò±ªÉÉSÉä +Ê É ÉäiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EÞòiÉÒSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ EòÉähÉiÉÒ½þÒ Ênù ÉÉhÉÒ EòɪÉÇ ÉɽþÒ, VÉÒ ÉvªÉä iªéésªééê É ürùù +xéöiééä¹ééséò ÉÉMÉhÉÒ Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ +ɽäþ, iªéésªéé {ÉnùÉ ÉvÉÒ ÉvªÉä EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééié, iªéé EòɪÉÇ ÉɽþÒSÉä º É ü{é, ÊiÉSÉä ÉÉnùEòÉ úhé, VªÉÉ {ÉIÉÉEòbÚ xé + ÉÒ EòɪÉÇ ÉɽþÒ nùéjé±é Eò úhªééié ªÉÉ ÉªÉÉSÉÒ +ɽäþ iªééséä xéé É, ÉhÉÇxÉ É úé½þhªééséä Ê`öEòÉhÉ +ÉÊhÉ iªééxéä nùé ÉÉ Eäò±Éä±ÉÉ +xéöiééä¹é xé ÉÚnù Eò úhéé úò ±ÉäJÉÒ xééä]õòºé, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, úé¹]åõ{éiéò±éé ËEò ÉÉ iªéé úévªé{éé±éé±éé 2 *** ºÉÖ{ÉÚnÇù Eäò±ªÉÉ{ÉɺÉÚxÉ ËEò ÉÉ iªéésªéé EòɪÉÉDZɪÉÉiÉ `äö ÉÚxÉ näùhªééié +ɱªÉÉ{ÉɺÉÚxÉ ±ÉMÉiÉxÉÆiÉ úséä nùéäxé ÉʽþxÉä ºÉÆ{Éä{ɪÉÈiÉ ºÉÖ ü Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò. 36Eò. 3 [ºÉƺÉnäùSªÉÉ É úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉÆSªÉÉ EòÉ ÉEòÉVÉ ÉÞkÉÉÆSªÉÉ ÉʺÉrùÒºÉ ºÉÆ úiéhé. () ºÉƺÉnäùSÉä EòÉähÉiÉä½þÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þ +lé ÉÉ úévªééséò Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, iªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉä EòÉähÉiÉä½þÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þ, ªÉÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòÉ ÉEòÉVÉÉSÉä ºÉÉ úié: JÉ äú ÉÊiÉ ÉÞkÉ ÉÞkÉ{ÉjÉÉ ÉvªÉä ÉʺÉrù Eò úhªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ªÉCiÉÒ, EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªéé ÉvªÉä + ÉÒ ÉʺÉrùÒ Ê Éuäù¹É{ÉÚ ÉÇEò Eò úhªééié +ɱÉÒ +ɽä, +ºÉä ÉÉ ÉÒiÉ Eò úhªééié +ɱÉä xéºéä±é ié,ú EòÉähÉiªÉɽþÒ òéèvénùé úò ËEò ÉÉ Ênù ÉÉhÉÒ EòɪÉÇ ÉɽþÒºÉ {ÉÉjÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ºÉƺÉnäùSÉä EòÉähÉiÉä½þÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þ +lé ÉÉ BJÉÉtÉ úévªééséò Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, iªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉä EòÉähÉiÉä½þÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þ ªÉÉÆSªÉÉ BJÉÉtÉ MÉÖ{iÉ Éè`öEòÒSªÉÉ EòÉ ÉEòÉVÉÉSÉä EòÉähÉiÉä½þÒ ÉÊiÉ ÉÞkÉ, ÉʺÉrù Eò úhªéé ÉÉ ÉiÉ ªÉÉ JÉÆb ÉiÉÒ±É EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. (2) JÉÆb () VªÉÉ É ÉÉhÉä ÉÞkÉ{ÉjÉÉiÉ ÉʺÉrù ZÉɱÉ䱪ÉÉ ÉÊiÉ ÉÞkÉÉÆSªÉÉ ËEò ÉÉ ÉÉ ÉÓSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÉä iªéésé É ÉÉhÉä iééä, v ÉÊxÉIÉä{ÉhÉ EåòpùÉSªÉÉ ºÉ½þɪªÉÉxÉä ºÉÉnù ú Eäò±ªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉÇGò ÉÉSÉÉ ËEò ÉÉ ºÉä ÉäSÉÉ ÉÉMÉ ½þhÉÚxÉ Ê ÉxÉiÉÉ úò ºÉÆnäù É ªÉÆjÉhÉäuùÉ äú v ÉÊxÉIÉäÊ{ÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ÉÊiÉ ÉÞkÉÉÆSªÉÉ ËEò ÉÉ ÉÉ ÉÓSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiɽþÒ ±ÉÉMÉÚ +ºÉä±É. º{ɹ]õÒEò úhé.---ªéé +xéösuäônùéiéò±é ÉÞkÉ{ÉjÉ ªÉÉiÉ, ÉÞkÉ{ÉjÉÉ ÉvªÉä ÉʺÉrù Eò úé ɪÉÉSÉÉ ÉVÉEÚò ú VªÉÉiÉ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ɽäþ + ÉÉ, BJÉÉtÉ ÉÞkɺÉƺlÉäSªÉÉ ÉÊiÉ ÉÞkÉÉÆSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ɽäþ.]. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ÉÚ³ý ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 42 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

176 ( ÉÉMÉ BEòÉähÉÒºÉ ºÉÆEòÒhÉÇ) [36JÉ. ±ÉÉ ÉEòÉ úò úévéeòòªé {ÉnùÉ É ú ÊxɪÉÖCiÉÒ ½þÉähªÉɺÉÉ`öÒ +xé½çþiéé. EòÉähÉiªÉɽþÒ úévéeòòªé {ÉIÉÉSÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ VÉÉä ºÉnùºªÉ nù½þé ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù 2 +x ɪÉä iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉnùºªÉ ½þÉähªÉÉºÉ +xé½çþ +ºÉä±É, iééä, iªéésªéé +xé½çþiéäsªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ iªéésªéé ºÉnùºªÉi ÉÉSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉ ÉÉ{iÉ ½þÉähªÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ɪÉÈiÉ ËEò ÉÉ VªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ iªééxéä EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÒ ÊxÉ Éb héúeò ±ÉføÊ É±Éä±ÉÒ +ºÉä±É É iééä ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱªÉÉSÉä PÉÉäʹÉiÉ ZÉɱÉä +ºÉä±É iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ɪÉÈiÉ, ªÉÉÆ{ÉèEòÒ VÉÉä +MÉÉänù ú ªÉä<Ç±É iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ɪÉÈiÉSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒnù ú ªÉÉxÉ, EòÉähÉiÉä½þÒ ±ÉÉ ÉEòÉ úò úévéeòòªé {Énù véé úhé Eò úhªééºé näùjéò±é +xé½çþ +ºÉä±É. º{ɹ]õÒEò úhé.---ªéé +xéösuäônùésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ,----- (Eò) ºÉ ÉÉMÉÞ½þ ªÉÉ ºÉÆYÉäºÉ, nù½þé ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù SªÉÉ JÉÆb (JÉ) ÉvªÉä VÉÉä +léç xéä ÉÚxÉ Ênù±Éä±ÉÉ +ºÉä±É iééäsé +léç +ºÉä±É ; (JÉ) ±ÉÉ ÉEòÉ úò úévéeòòªé {Énùþ ªÉÉ ºÉÆYÉäSÉÉ +léç,----- (BEò) VÉä ½þÉ + ÉÉ {ÉnùÉSÉä ÉäiÉxÉ ËEò ÉÉ {ÉÉÊ ú ÉÊ ÉEò ÉÉ úié ºÉ úeòé úsªéé, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, úévªé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ɽþºÉÖ±ÉÉiÉÚxÉ ÉnùÉxÉ Eäò±Éä VÉÉiÉ +ºÉä±É iéä ½þÉ, ÉÉ úié ºÉ úeòé ú ËEò ÉÉ úévªé ÉɺÉxÉ ªÉÉÆSªÉÉ +véòxé +ºÉ±Éä±Éä EòÉähÉiÉä½þÒ {Énù, +ºÉÉ +ɽäþ ; ËEò ÉÉ (nùéäxé) VÉÉä {ÉÚhÉÇiÉ: ËEò ÉÉ +Æ ÉiÉ: ÉÉ úié ºÉ úeòé úsªéé ËEò ÉÉ úévªé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ÉɱÉEòÒSÉÉ +ɽäþ + ÉÉ ÊxÉEòɪÉÉSªÉÉ---- ÉMÉ iééä Ê ÉÊvɺÉƺlÉÉÊ{ÉiÉ +ºÉÉä ËEò ÉÉ xéºééä----+véòxé +ºÉ±Éä±Éä +ÉÊhÉ VªÉÉSÉä ÉäiÉxÉ ËEò ÉÉ {ÉÉÊ ú ÉÊ ÉEò + ÉÉ ÊxÉEòɪÉÉEòbÚ xé näùhªééié ªÉäiÉä, +ºÉä EòÉähÉiÉä½þÒ {Énù, +ºÉÉ +ɽäþ, ÉÉjÉ, ÉnùÉxÉ Eäò±Éä±Éä ÉäiÉxÉ É {ÉÉÊ ú ÉÊ ÉEò ½þÉÊxÉ{ÉÚ úeò º É ü{ééié +ºÉä±É iéä ½þÉ iªééséé +{É ÉÉnù Eäò±ÉÉ VÉÉ<DZÉ.] 362. [ ÉÉ úiéòªé ºÉƺlÉÉxÉÉÆSªÉÉ +ÊvÉ{ÉiÉÓSÉä ½þCEò É Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú.----] ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉΠɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ÊxÉ úêºéié Ê É ÉÊIÉiÉ ié½þ, Eò úé ú, <iªéénùóiéúxé =nâù É ÉhÉÉ-ªÉÉ Ê É ÉÉnùÉÆ ÉvªÉä xªééªéé±éªééxéä ½þºiÉIÉä{É Eò úhªééºé úéävé.---() ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, ÉÉjÉ, +xéösuäônù 43 SªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé VÉÉä ié½þ, Eò úé ú, ɺÉÆÊ ÉnùÉ, +Ê ÉºÉÆEäòiÉ, ºÉxÉnù ËEò ÉÉ +xªé iéiºé É ºÉƱÉäJÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ úiéòªé ºÉƺlÉÉxÉÉSªÉÉ +ÊvÉ{ÉiÉÒxÉä Eäò±ÉÉ ½þÉäiÉÉ ËEò ÉÉ Êxɹ{ÉÉÊnùiÉ Eäò±ÉÉ ½þÉäiÉÉ +ÉÊhÉ VªÉÉ ÉvªÉä b ÉäÊ ÉÊxÉ+xÉ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉSÉä ºÉ úeòé ú ËEò ÉÉ iªééæsªéé {ÉÚ ÉÉÇÊvÉEòÉ-ªÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiÉä½þÒ ºÉ úeòé ú {ÉIÉEòÉ ú ½þÉäiÉä +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉxÉÆiÉ ú VÉÉä +Æ É±ÉÉiÉ úéê½þ±éä±éé +ɽäþ ËEò ÉÉ +Æ É±ÉÉiÉ `äö ÉhªÉÉiÉ +ɱÉÉ +ɽäþ iªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùòiéúxé =nâù É ÉhÉÉ-ªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê É ÉÉnùÉiÉ +lé ÉÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ ié½þ, Eò úé ú, ɺÉÆÊ ÉnùÉ, +Ê ÉºÉÆEäòiÉ, ºÉxÉnù ËEò ÉÉ +xªé iéiºé É ºÉƱÉäJÉ ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ + ÉÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùò+x ɪÉä ÉÉänÂù ÉÚiÉ ½þÉähÉÉ úé EòÉähÉiÉɽþÒ ½þCEò +lé ÉÉ iªééiéúxé =nâù É ÉhÉÉ äú EòÉähÉiÉä½þÒ nùéêªéi É ËEò ÉÉ +É ÉÆvÉxÉ ªÉÉ ÉÉ ÉiÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê É ÉÉnùÉiÉ ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéé±éé ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªéé±éé +ÊvÉEòÉÊ úiéé +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. (2) ªÉÉ +xéösuäônùéié,---- (Eò) ÉÉ úiéòªé ºÉƺlÉÉxÉ ªÉÉSÉÉ +léç, ʽþVÉ ÉìVÉäº]õÒxÉä ËEò ÉÉ b ÉäÊ ÉÊxÉ+xÉ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉSªÉÉ ºÉ úeòé úxéä ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ +ºÉä ºÉƺlÉÉxÉ ½þhÉÚxÉ ÉÉxªÉiÉÉ Ênù±Éä±Éä EòÉähÉiÉä½þÒ úévªéiéäjé, +ºÉÉ +ɽäþ ; +ÉÊhÉ (JÉ) +ÊvÉ{ÉiÉÒùþ ªÉÉiÉ, ʽþVÉ ÉìVÉäº]õÒxÉä ËEò ÉÉ b ÉäÊ ÉÊxÉ+xÉ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉSªÉÉ ºÉ úeòé úxéä + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ úiéòªé ºÉƺlÉÉxÉÉSÉÉ +ÊvÉ{ÉiÉÒ ½þhÉÚxÉ ÉÉxªÉiÉÉ Ênù±Éä±ÉÉ úévéé, ºÉƺlÉÉÊxÉEò ËEò ÉÉ +xªé ªÉCiÉÒ, ªÉÉÆSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ɽäþ. 52. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BCªÉÉhhÉ ÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ½þÉ +xéösuäônù ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. BSÉ

177 ( ÉÉMÉ BEòÉähÉÒºÉ ºÉÆEòÒhÉÇ) [363Eò. ÉÉ úiéòªé ºÉƺlÉÉxÉÉÆSªÉÉ +ÊvÉ{ÉiÉÓxÉÉ Ênù±Éä±ÉÒ ÉÉxªÉiÉÉ ºÉÆ{ÉÖ¹]õÉiÉ ªÉähÉä É JÉɺÉMÉiÉ iéxéjéä xé¹]õ Eò úhéä. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉ ÉvªÉä +lé ÉÉ iªéé iªéé Éä³ýÒ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉ ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò,---- (Eò) ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉΠɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ EòÉähÉiªÉɽþÒ Éä³ýÒ, úé¹]åõ{éiéòxéä ÉÉ úiéòªé ºÉƺlÉÉxÉÉSÉÉ +ÊvÉ{ÉiÉÒ ½þhÉÚxÉ VªÉɱÉÉ ÉÉxªÉiÉÉ Ênù±ÉÒ ½þÉäiÉÒ +ºÉÉ úévéé, ºÉƺlÉÉÊxÉEò ËEò ÉÉ +xªé ªÉCiÉÒ ªÉÉÆxÉÉ +lé ÉÉ ÊVɱÉþÉ + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ EòÉähÉiªÉɽþÒ Éä³ýÒ, úé¹]åõ{éiéòxéä + ÉÉ +ÊvÉ{ÉiÉÒSÉÉ =ké úéêvéeòé úò ½þhÉÚxÉ ÉÉxªÉiÉÉ Ênù±Éä±ÉÒ ½þÉäiÉÒ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒ±ÉÉ, +ºÉÉ +ÊvÉ{ÉiÉÒ ËEò ÉÉ + ÉÉ +ÊvÉ{ÉiÉÒSÉÉ =ké úéêvéeòé úò ½þhÉÚxÉ Ê É³ýɱÉä±ÉÒ ÉÉxªÉiÉÉ + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ +ÉÊhÉ iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ ºÉÆ{ÉÖ¹]õÉiÉ ªÉä<DZÉ. (JÉ) ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉΠɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ +ÉÊhÉ iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ JÉɺÉMÉiÉ iéxéjéä xé¹]õ Eò úhªééié +ɱÉä +ɽäþiÉ +ÉÊhÉ JÉɺÉMÉiÉ iéxéjªééæsªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉÒ±É ºÉ ÉÇ ½þCEò, nùéêªéi Éä +ÉÊhÉ +É ÉÆvÉxÉä xé¹]õ Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ +ɽäþiÉ +ÉÊhÉ iénâùxéöºéé ú JÉÆb (Eò) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±Éä±ÉÉ +ÊvÉ{ÉiÉÒ, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, + ÉÉ +ÊvÉ{ÉiÉÒSÉÉ =ké úéêvéeòé úò +lé ÉÉ +xªé EòÉähÉiÉÒ½þÒ ªÉCiÉÒ ªÉÉÆxÉÉ JÉɺÉMÉiÉ iéxéjéé, ½þhÉÚxÉ EòÉähÉiÉÒ½þÒ úceò É Ênù±ÉÒ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò.] 364. ÉÉä`öÒ ÉÆnù äú É Ê É ÉÉxÉiɳý ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ Ê É Éä¹É ié úiéönùò. () ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, úé¹]åõ{éiéò VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú +ºÉÉ ÊxÉnäù É näù>ð ÉEäò±É EòÒ, +ÊvɺÉÚSÉxÉäiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É + ÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ---- (Eò) ºÉƺÉnäùxÉä ËEò ÉÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ, BJÉÉnä ÉÉä`äö ÉÆnù ú ËEò ÉÉ Ê É ÉÉxÉiɳý ªÉÉÆxÉÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò +lé ÉÉ iªéé +ÊvɺÉÚSÉxÉäiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É + ÉÉ +{É ÉÉnùÉƺɽþ ËEò ÉÉ äò ú Énù±ÉÉƺɽþ iªééæxéé ±ÉÉMÉÚ ½þÉä<DZÉ, +lé ÉÉ (JÉ) BJÉÉnùÉ Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉnùÉ ½þÉ, BJÉÉnäù ÉÉä`äö ÉÆnù ú ËEò ÉÉ Ê É ÉÉxÉiɳý ªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ =CiÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉÚ ÉÔ Eäò±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ Eò úhªééséä ÉÌVɱÉ䱪ÉÉ MÉÉä¹]õÒ JÉä úòvéeò üxé B ú ½þÒ, +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉä<DZÉ, +lé ÉÉ + ÉÉ ÉÆnù úé±éé ËEò ÉÉ Ê É ÉÉxÉiɳýɱÉÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÉxÉÉ, +ÊvɺÉÚSÉxÉäiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É + ÉÉ +{É ÉÉnùÉƺɽþ ËEò ÉÉ äò ú Énù±ÉÉƺɽþ +Æ É±ÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. (2) ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é, (Eò) ÉÉä`äö ÉÆnù ú ªÉÉSÉÉ +léç, ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iénâùx ɪÉä ÉÉä`äö ÉÆnù ú ½þhÉÚxÉ PÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä±Éä ÉÆnù ú, +ºÉÉ +ɽäþ +ÉÊhÉ iªéé iªéé Éä³ýÒ + ÉÉ ÉÆnù úésªéé ºÉÒ ÉÉÆ ÉvªÉä ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±É䱪ÉÉ ºÉ ÉÇ IÉäjÉÉÆSÉÉ iªééié ºÉ ÉÉ Éä É +ɽäþ. (JÉ) Ê É ÉÉxÉiɳýùþ ªÉÉSÉÉ +léç, ½þ ÉÉ<Ç ÉÉMÉÇ, Ê É ÉÉxÉä É Ê É ÉÉxÉSÉɱÉxÉ ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ +ÊvÉÊxɪÉÊ ÉiÉÓSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ ªÉÉJªÉÉ Eäò±ªÉÉ É ÉÉhÉä Ê É ÉÉxÉiɳý, +ºÉÉ +ɽäþ ºÉÆPÉ úévªééxéä Ênù±É䱪ÉÉ ÊxÉnäù ÉÉÆSÉä +xéö{éé±éxé Eò úhªééié ËEò ÉÉ iªééæséò +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒ Eò úhªééié EòºÉÚ ú Eäò±ªÉÉSÉÉ {ÉÊ úhéé É. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ié úiéönùó{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùóx ɪÉä ºÉÆPÉ úévªéésªéé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úéséé ÉÉ{É ú Eò úiééxéé Ênù±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÊxÉnäù ÉÉÆSÉä +xéö{éé±éxé Eò úhªééié ËEò ÉÉ iªééæséò +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒ Eò úhªééié EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééxéä EòºÉÚ ú Eäò±ÉÒ +ºÉä±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, iªéé úévªééséä ÉɺÉxÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +xéöºé üxé SÉÉ±É ÉhÉä ÉCªÉ xéé½þò, + ÉÒ {ÉÊ úîºléiéò =nâù É É±ÉÒ +ɽäþ, +ºÉä úé¹]åõ{éiéòxéä `ö ú ÉhÉä EòɪÉnäù ÉÒ ½þÉä<Ç±É ªÉÉJªÉÉ. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ, ºÉÆnù ÉÉÇxÉÖºÉÉ ú +xªéléé +É É ªÉEò xéºéä±é ié ú, {ÉÖføÒ±É É nù ɪÉÉäMÉÉÆxÉÉ ªÉÉuùÉ äú xéä ÉÚxÉ Ênù±ªÉÉ É ÉÉhÉä iéä iéä +léç +ºÉiÉÒ±É, iéä ½þhÉVÉä :----- () EÞòÊ¹É =i{ézé ªÉÉSÉÉ +léç, ÉÉ úiéòªé ÉÉ{iÉÒEò úéºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ +ÊvÉÊxɪÉÊ ÉiÉÓSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ ªÉÉJªÉÉ Eäò±ªÉÉ É ÉÉhÉä EÞòÊ¹É =i{ézé, +ºÉÉ +ɽäþ ; (2) +ÉÆM±É- ÉÉ úiéòªéýùþ ªÉÉSÉÉ +léç, VªÉÉ ªÉCiÉÒSªÉÉ ÉVÉxÉEòÉ{ÉèEòÒ Ê{ÉiÉÉ ËEò ÉÉ iªéé {ÉÖ û¹é {ÉÆ ú{é äúiéò±é +xªé EòÉähÉÒ½þÒ ÉÚ³ýSÉÉ ªÉÖ úéä{éòªé +ɽäþ ËEò ÉÉ ½þÉäiÉÉ, {ÉhÉ VÉÒ ªÉCiÉÒ ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééiéò±é +ÊvÉ ÉɺÉÒ +ɽäþ +ÉÊhÉ + ÉÉ úévªéiéäjééié Eäò ɳý iééieòéê±éeò ɪÉÉäVÉxÉÉƺÉÉ`öÒ ºlÉÉʪÉEò ZÉɱÉ䱪ÉÉ xé ½äþ ié ú iªééié ÊxÉiªÉ É: úê½þ ÉɺÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉÉiÉÉ-Ê{ÉiªÉÉSªÉÉ {ÉÉä]õÒ VÉÒ VÉx ɱÉÒ +ɽäþ ËEò ÉÉ ½þÉäiÉÒ iéò ªÉCiÉÒ, +ºÉÉ +ɽäþ ; 53. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉΠɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ½þÉ +xéösuäônù ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. BSÉ

178 ( ÉÉMÉ BEòÉähÉÒºÉ ºÉÆEòÒhÉÇ) 54 (3) +xéösuäônùýùþ ªÉÉSÉÉ +léç, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÉ +xéösuäônù, +ºÉÉ +ɽäþþ ; (4) EòVÉÉÇ>ð PÉähÉä ªÉÉiÉ, ɹÉÉǺÉxÉä näù>ðxé {ÉèºÉä = ÉÉ úhéä ªÉÉSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ɽäþ +ÉÊhÉ EòVÉÇ ªÉÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ iénùxéöºéé ú ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<Ç±É : * * * * * * * (5) JÉÆb ªÉÉSÉÉ +léç, VªÉÉ +xéösuäônùéié iééä É nù ɪÉÉäMÉ ªÉäiÉÉä iªééséé JÉÆb, +ºÉÉ +ɽäþ ; (6) ÊxÉMÉ É Eò ú ªÉÉSÉÉ +léç, iééä Eò ú VÉälÉ É ú EÆò{ÉxªÉÉÆxÉÒ té ɪÉÉSÉÉ +ɽäþ iéälé É ú =i{ézéé É úò±é EòÉähÉiÉɽþÒ Eò ú, +ºÉÉ +ɽäþ +ÉÊhÉ VªÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ {ÉÖføÒ±É ÉiÉÔ {ÉÚhÉÇ ½þÉäiÉÉiÉ +ºÉÉ Eò ú, +ºÉÉ +ɽäþ :----- (Eò) iééä EÞòÊ¹É =i{ézéésªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ +ÉEòÉ úhéòªééämªé xéé½þò ; (JÉ) EÆò{ÉxªÉÉÆxÉÒ É úé ɪÉÉSªÉÉ Eò úé±éé ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÒ±É + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÊvÉÊxɪÉÊ ÉiÉÓSªÉÉuùÉ äú iªéé Eò úéæsªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, EÆò{ÉxªÉÉÆxÉÒ ªÉCiÉÓxÉÉ té ɪÉÉSªÉÉ ±ÉÉ ÉÉÆ ÉÉÆiÉÚxÉ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉVÉÉiÉ Eò úhªééséé ÉÉÊvÉEòÉ ú näùhªééié +ɱÉä±ÉÉ xéé½þò ; (MÉ) +ºÉä ±ÉÉ ÉÉÆ É Ê É³ýhÉÉ-ªÉÉ ªÉCiÉÓSªÉÉ BEÚòhÉ =i{ézééséò ÉÉ úiéòªé ÉÉÎ{iÉEò úésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ MÉhÉxÉÉ Eò úiééxéé +lé ÉÉ + ÉÉ ªÉCiÉÓxÉÒ té ɪÉÉSªÉÉ ÊEò ÉÉ iªééæxéé {É úiéé ÉɪÉÉäMªÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉÉ úiéòªé ÉÉÎ{iÉEò úéséò MÉhÉxÉÉ Eò úiééxéé ªÉÉ É ÉÉhÉä É ú±éä±éé Eò ú ʽþ Éä ÉÉiÉ PÉähªÉɺÉÉ`öÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù +κiÉi ÉÉiÉ xéé½þò ; (7) ÉÆEòɺ{Énù κlÉiÉÒiÉ iéäléò±é ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ ÉÉÆiÉ, iéäléò±é ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ ÉÉ úiéòªé ºÉƺlÉÉxÉ ËEò ÉÉ iéäléò±é ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ úévªé ªÉÉSÉÉ +léç, É xééº{énù Ê ÉÊ É¹]õ ɪÉÉäVÉxÉÉEò úiéé, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, iéäléò±é ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ ÉÉÆiÉ, iéäléò±é ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ ÉÉ úiéòªé ºÉƺlÉÉxÉ ËEò ÉÉ iéäléò±é ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ úévªé ½þhÉÚxÉ úé¹]åõ{éiéò `ö ú ÉÒ±É +ºÉÉ ÉÉÆiÉ, ÉÉ úiéòªé ºÉƺlÉÉxÉ ËEò ÉÉ úévªé, +ºÉÉ +ɽäþ ; ªÉÉiÉ, ɹÉÉǺÉxÉÉÆSªÉÉ ü{ééxéä ÉÖqù±É úeò ÉÉÆSÉÒ {É úié äòb Eò úhªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ +É ÉÆvÉxÉÉ ÉÉ ÉiÉSÉä EòÉähÉiÉä½þÒ nùéêªéi É É EòÉähÉiªÉɽþÒ ½þ ÉÒxÉÖºÉÉ ú +ºÉ±Éä±Éä EòÉähÉiÉä½þÒ nùéêªéi É ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ɽäþ ÉÉ ú ªÉÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ iénùxéöºéé ú ±ÉÉ ÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉþ ; (9) ºÉÆ{ÉnùÉ ÉÖ±Eò ªÉÉSÉÉ +léç, iªéé ÉÖ±EòɺÉÆ ÉÆvÉÒ ºÉƺÉnäùxÉä ËEò ÉÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉÆSªÉÉ ié úiéönùóx ɪÉä ÉÞiªÉÖxÉÆiÉ ú ºÉÆGòÉÊ ÉiÉ ½þÉähÉÉ-ªÉÉ ËEò ÉÉ + ÉÉ ÉEòÉ äú ºÉÆGòÉÊ ÉiÉ ½þÉäiÉ +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ ÉÉ±É ÉkÉäSÉä =CiÉ EòɪÉtÉÆuùÉ äú ËEò ÉÉ iénâùx ɪÉä Ê ÉʽþiÉ Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É + ÉÉ ÊxÉªÉ ÉÉÆxÉÉ +xéöºé üxé VÉä ÉÚ³ý ÉÚ±ªÉ Ê ÉÊxÉÎ SÉiÉ Eäò±Éä +ºÉä±É iªéé É ú ËEò ÉÉ iªéésªéé ºÉÆnù ÉÉÇiÉ ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úé ɪÉÉSÉä ÉÖ±Eò, +ºÉÉ +ɽäþ ; (0) Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉnùÉ ªÉÉSÉÉ +léç, EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ, +vªéénäù É, +Énäù É, ={ÉÊ ÉvÉÒ, ÊxÉªÉ É ËEò ÉÉ Ê ÉÊxÉªÉ É Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä, ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉxÉä ËEò ÉÉ ªÉCiÉÒxÉä ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ {ÉÉÊ úié Eäò±Éä±ÉÉ ËEò ÉÉ Eäò±Éä±ÉÉ +ºÉÉ EòɪÉnùÉ, +vªéénäù É, +Énäù É, ={ÉÊ ÉvÉÒ, ÊxÉªÉ É ËEò ÉÉ Ê ÉÊxÉªÉ É, +ºÉÉ +ɽäþþ ; () äòb ú±é xªééªéé±éªé ªÉÉSÉÉ +léç, MÉ ½þxÉÇ Éå]õ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉ +ìc]õ, 935 ªÉÉx ɪÉä PÉÊ]õiÉ Eäò±Éä±Éä äòb ú±é xªééªéé±éªé, +ºÉÉ +ɽäþ ; (2) ÉÉ±É ªÉÉiÉ ºÉ ÉÇ ºÉÉ ÉOÉÒ, Ê ÉGäòªÉ É ÊVÉzÉºÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ɽäþiÉ ; (3) ½þ ÉÒ ªÉÉiÉ BJÉÉtÉ ={ÉGò ÉÉSÉÉ xé òé Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ úeò Éä{ÉäIÉÉ Eò ÉÒ {Éb ±ªÉÉºÉ {ÉèºÉä É úhªééséä ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ {ÉiEò ú±éä±éä EòÉähÉiÉä½þÒ +É ÉÆvÉxÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ɽäþ ; (4) =SSÉ xªééªéé±éªé ªÉÉSÉÉ +léç, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ VÉä EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééséä =SSÉ xªééªéé±éªé ½þhÉÚxÉ ÉÉxɱÉä MÉä±Éä +ɽäþ +ºÉä EòÉähÉiÉä½þÒ xªééªéé±éªé, +ºÉÉ +ɽäþ +ÉÊhÉ iªééié,----þ (Eò) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉ+x ɪÉä =SSÉ xªééªéé±éªé ½þhÉÚxÉ PÉÊ]õiÉ Eäò±Éä±Éä ËEò ÉÉ {ÉÖx½þÉ PÉÊ]õiÉ Eäò±Éä±Éä ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééiéò±é EòÉähÉiÉä½þÒ xªééªéé±éªé, +ÉÊhÉ ;. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 54 uùé äú ( äò ÉÖ ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ) ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä±ÉÉ JÉÆb (4Eò) ½þÉ, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (jéäsééê³ýºéé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 977 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É uùé äú MÉɳý±ÉÉ (3 BÊ É±É 978 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

179 55 ( ÉÉMÉ BEòÉähÉÒºÉ ºÉÆEòÒhÉÇ) (JÉ) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ºÉ ÉÇ ËEò ÉÉ iªééæ{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉªÉÉäVÉxÉÉƺÉÉ`öÒ ºÉƺÉnäùEòbÚ xé EòɪÉtÉuùÉ äú =SSÉ xªééªéé±éªé ½þhÉÚxÉ PÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä VÉÉ<Ç±É +ºÉä ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééiéò±é +xªé EòÉähÉiÉä½þÒ xªééªéé±éªé, ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ɽäþ ; (5) ÉÉ úiéòªé ºÉƺlÉÉxÉ ªÉÉSÉÉ +léç, b ÉäÊ ÉÊxÉ+xÉ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉSªÉÉ ºÉ úeòé úxéä VªÉɱÉÉ +ºÉä ºÉƺlÉÉxÉ ½þhÉÚxÉ ÉÉxªÉiÉÉ Ênù±ÉÒ ½þÉäiÉÒ, +ºÉä EòÉähÉiÉä½þÒ úévªéiéäjé, +ºÉÉ +ɽäþ ; (6) ÉÉMÉ ªÉÉSÉÉ +léç, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÉ ÉÉMÉ, +ºÉÉ +ɽäþ ; (7) {Éäx ÉxÉ ªÉÉSÉÉ +léç, EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒ±ÉÉ ËEò ÉÉ ÊiÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ ÉnäùªÉ +ºÉ±Éä±Éä EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉEòÉ úséä {Éäx ÉxÉ--- ÉMÉ iéä +Æ ÉnùɪÉÒ +ºÉÉä ÉÉ xéºééä---+ºéé +ɽäþ +ÉÊhÉ iªééié, + ÉÉ ÉEòÉ äú ÉnäùªÉ +ºÉ±Éä±Éä ºÉä ÉÉ ÊxÉ ÉÞÊkÉ ÉäiÉxÉ, + ÉÉ ÉEòÉ äú ÉnäùªÉ +ºÉ±Éä±Éä ={ÉnùÉxÉ É ÉÊ É¹ªÉ ÊxÉvÉÒiÉ ÉMÉÇhÉÒ ½þhÉÚxÉ Ênù±É䱪ÉÉ úeò ÉÉÆSªÉÉ {É úiéé ªÉÉnùÉJÉ±É + ÉÉ ÉEòÉ äú ÉnäùªÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ úceò É ËEò ÉÉ úeò ÉÉ,----iªÉÉÆ É úò±é ªÉÉVÉ ËEò ÉÉ iªééæiéò±é +xªé EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉfø ªÉÉƺɽþ ËEò ÉÉ iªééê ÉxÉÉ----ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ɽäþiÉú ; (8) +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé ªÉÉSÉÉ +léç, +xéösuäônù 352 SªÉÉ JÉÆb () +x ɪÉä VÉÉ úò Eäò±Éä±ÉÒ =nâùpééä¹éhéé, +ºÉÉ +ɽäþ ; (9) VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉÉ ªÉÉSÉÉ +léç, ÉÉ úiééséä úévé{éjé, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, BJÉÉtÉ úévªééséä úévé{éjé ªÉÉiÉÒ±É +ÊvɺÉÚSÉxÉÉ, +ºÉÉ +ɽäþ ; (20) äú± Éä ªÉÉiÉ,---- (Eò) ºÉÆ{ÉÚhÉÇ{ÉhÉä xémé ú{ééê±éeòé IÉäjÉÉiÉ +ºÉ±Éä±ÉÉ ]ÅõÉ É ÉÉMÉÇ, ËEò ÉÉ (JÉ) ºÉÆ{ÉÚhÉÇ{ÉhÉä BEòÉ úévªééié +ºÉ±Éä±ÉÉ É ºÉƺÉnäùxÉä EòɪÉtÉuùÉ äú äú± Éä xéºé±ªééséä PÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä±ÉÉ +xªé EòÉähÉiÉɽþÒ nù³ýhé ɳýhÉ ÉÉMÉÇ, ºÉ ÉÉÊ É¹]õ xéé½þòié ; * * * * * * 2 [(22) +ÊvÉ{ÉiÉÒ ªÉÉSÉÉ +léç, VªÉɱÉÉ úé¹]åõ{éiéòxéä ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉΠɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ EòÉähÉiªÉɽþÒ Éä³ýÒ ÉÉ úiéòªé ºÉƺlÉÉxÉÉSÉÉ +ÊvÉ{ÉiÉÒ ½þhÉÚxÉ ÉÉxªÉiÉÉ Ênù±ÉÒ ½þÉäiÉÒ +ºÉÉ úévéé, ºÉƺlÉÉÊxÉEò ËEò ÉÉ +xªé ªÉCiÉÒ +lé ÉÉ, ÊVɱÉÉ úé¹]åõ{éiéòxéä + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ EòÉähÉiªÉɽþÒ Éä³ýÒ + ÉÉ +ÊvÉ{ÉiÉÒSÉÉ =ké úéêvéeòé úò ½þhÉÚxÉ ÉÉxªÉiÉÉ Ênù±ÉÒ ½þÉäiÉÒ + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ªÉCiÉÒ, +ºÉÉ +ɽäþ ;] (23) +xéöºéúséò ªÉÉSÉÉ +léç, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÒ +xéöºéúséò, +ºÉÉ +ɽäþ ; (24) +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ ªÉÉSÉÉ +léç, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, +xéösuäônù 34 +x ɪÉä +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä MÉä±Éä +ɽäþ + ÉÉ VÉÉiÉÒ, ÉÆ É ËEò ÉÉ VÉ ÉÉiÉÒ +lé ÉÉ + ÉÉ VÉÉiÉÒSÉä, ÉÆ ÉÉSÉä ËEò ÉÉ VÉ ÉÉiÉÓSÉä ÉÉMÉ +lé ÉÉ iªééiéò±é MÉ]õ, +ºÉÉ +ɽäþ ; (25) +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ ªÉÉSÉÉ +léç, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ +xéösuäônù 342 +x ɪÉä +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä MÉä±Éä +ɽäþ, + ÉÉ VÉxÉVÉÉiÉÒ ËEò ÉÉ VÉxÉVÉÉÊiÉºÉ ÉÚ½þ +lé ÉÉ + ÉÉ VÉxÉVÉÉiÉÓSÉä ËEò ÉÉ VÉxÉVÉÉÊiÉºÉ ÉÚ½þÉÆSÉä ÉÉMÉ +lé ÉÉ iªééiéò±é MÉ]õ, +ºÉÉ +ɽäþ ; (26) EòVÉÇ úéäjéä ªÉÉiÉ úéäjéä{éæövéò (º]õÉìEò) ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ɽäþiÉ ; 3 * * * * * * (27) ={ÉJÉÆb ªÉÉSÉÉ +léç, VªÉÉ JÉÆb ÉiÉ iééä É nù ɪÉÉäMÉ ªÉäiÉÉä iªééséé ={ÉJÉÆb, +ºÉÉ +ɽäþ ; (28) Eò ú--+éeòé úhéò ªÉÉiÉ, EòÉähÉiÉɽþÒ Eò ú ËEò ÉÉ ÉEò ú-- ÉMÉ iééä ºÉ úºéeò]õ +ºÉÉä ËEò ÉÉ ºlÉÉÊxÉEò +ºÉÉä ÉÉ Ê É Éä¹É +ºÉÉä--- ÉºÉ ÉhÉä ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ɽäþ, +ÉÊhÉ Eò ú ªÉÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ iénâùxéöºéé ú ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉþ ;. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉuùÉ äú JÉÆb (2) MÉɳý±ÉÉ. 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉΠɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ÉÚ³ý JÉÆb ÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 54 uùé äú ( äò ÉÖ ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ) ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä±ÉÉ JÉÆb (26Eò) ½þÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (jéäsééê³ýºéé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 977 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É uùé äú MÉɳý±ÉÉ (3 BÊ É±É 978 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

180 ( ÉÉMÉ BEòÉähÉÒºÉ ºÉÆEòÒhÉÇ) (29) =i{ézéé É úò±é Eò ú ªÉÉiÉ, +ÊiÉÊ úcié xé òé-eò úésªéé º É ü{ééséé EòÉähÉiÉɽþÒ Eò ú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ɽäþ ; [(29Eò) ÉɱÉÉSÉÒ Ê ÉGòÒ ËEò ÉÉ JÉ äúnùò ªÉÉ É úò±é Eò ú ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉÉiÉ, (Eò) BJÉÉtÉ ºÉÆÊ ÉnäùSªÉÉ +xéöºéé ú +ºÉä±É iªéé ªÉÊiÉÊ úcié <ié ú úòúiéòxéä, EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉɱÉÉ É úò±é ÉɱÉEòÒ½þCEòÉSÉä úéäjéòxéä, ºlÉÊMÉiÉ ÉnùÉxÉÉ É ú ËEò ÉÉ +xªé ÉÉè±ªÉ ÉÉxÉ ÉÊiÉ ò±ééléç ½þºiÉÉÆiÉ úhé Eò úhªéé É úò±é Eò ú ; (JÉ) BJÉÉtÉ EòɪÉÇ EÆòjÉÉ]õÉSÉÒ +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒ Eò úiééxéé, ÉɱÉÉ É úò±é ÉɱÉEòÒ½þCEò ( ÉMÉ iééä ÉɱÉÉSªÉÉ º É ü{ééié +ºÉÉä ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +xªé º É ü{ééié +ºÉÉä) ½þºiÉÉÆiÉÊ úié ½þÉäiÉ +ºÉ±ªÉÉºÉ + ÉÉ ½þºiÉÉÆiÉ úhéé É úò±é Eò ú ; (MÉ) ÉÉbä JÉ äúnùòxéä ËEò ÉÉ ½þ{iªÉɽþ{iªÉÉxÉä ÉnùÉxÉ Eò úhªéésªéé <ié ú EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉrùiÉÒxÉä Eäò±É䱪ÉÉ ÉɱÉÉSªÉÉ ºÉÖ{ÉÚnÇùMÉÒ É úò±é Eò úú ; (PÉ) EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉɱÉÉSÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉªÉÉäVÉxÉÉEò úiéé ÉÉ{É ú Eò úhªéésªéé ½þCEòÉSÉä úéäjéòxéä, ºlÉÊMÉiÉ ÉnùÉxÉÉ É ú ËEò ÉÉ <ié ú ÉÉè±ªÉ ÉÉxÉ ÉÊiÉ ò±ééléç ½þºiÉÉÆiÉ úhé Eò úhªéé É úò±é Eò ú ( ÉMÉ iéä ½þºiÉÉÆiÉ úhé BJÉÉtÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ ÉÖnùiÉÒEò úiéé +ºÉÉä ÉÉ xéºééä) ; (Ró) EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉÊvÉ ºÉƺlÉÉÊ{ÉiÉ xéºé±é䱪éé ºÉÆPÉÉxÉä ËEò ÉÉ ªÉCiÉÓSªÉÉ ÊxÉEòɪÉÉxÉä +É{ɱªÉÉ BJÉÉtÉ ºÉnùºªÉÉºÉ úéäjéòxéä, ºlÉÊMÉiÉ ÉnùÉxÉÉ É ú ËEò ÉÉ <ié ú ÉÉè±ªÉ ÉÉxÉ ÉÊiÉ ò±ééléç Eäò±É䱪ÉÉ ÉɱÉÉSªÉÉ {ÉÖ ú É`ö É É úò±é Eò úú ; (SÉ) BJÉÉnùÉ +zé{énùéléç ½þhÉÚxÉ ËEò ÉÉ ÉÉxÉ ÉÒ ºÉä ÉxÉɺÉÉ`öÒ +ºÉ±Éä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉºiÉÚ ½þhÉÚxÉ ËEò ÉÉ EòÉähÉiÉä½þÒ {ÉäªÉ ( ÉMÉ iéä ÉÉnùEò +ºÉÉä ÉÉ xéºééä) ½þhÉÚxÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉɱÉÉSªÉÉ, EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉä ÉäSªÉÉ ü{ééxéä ËEò ÉÉ + ÉÉ ºÉä ÉäSÉÉ ÉÉMÉ ½þhÉÚxÉ ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ úòiéòxéä, Eäò±É䱪ÉÉ {ÉÖ ú É`ö É É úò±é Eò ú, ÉÉjÉ +ºÉÉ {ÉÖ ú É`öÉ ËEò ÉÉ ºÉä ÉÉ ½þÒ úéäjéòxéä, ºlÉÊMÉiÉ ÉnùÉxÉÉ É ú ËEò ÉÉ +xªé ÉÉè±ªÉ ÉÉxÉ ÉÊiÉ ò±ééléç Eò úhªééié ËEò ÉÉ {ÉÖ ú ÉhªÉÉiÉ +ɱÉÒ +ºÉÉ ÉÒ,--- ªÉÉÆSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É ½þÉäiÉÉä +ÉÊhÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉɱÉÉSÉä + ÉÉ úòiéòxéä Eäò±Éä±Éä ½þºiÉÉÆiÉ úhé ËEò ÉÉ Eäò±Éä±ÉÒ ºÉÖ{ÉÚnÇùMÉÒ ËEò ÉÉ {ÉÖ ú É`öõÉ ½þÉ, +ºÉä ½þºiÉÉÆiÉ úhé, ºÉÖ{ÉÚnÇùMÉÒ ËEò ÉÉ {ÉÖ ú É`öÉ Eò úhéé-ªéé ªÉCiÉÒxÉä Eäò±Éä±ÉÒ Ê ÉGòÒ +ɽäþ +ÉÊhÉ VªÉÉ ªÉCiÉÒEòbä +ºÉä ½þºiÉÉÆiÉ úhé, ºÉÖ{ÉÚnÇùMÉÒ ËEò ÉÉ {ÉÖ ú É`öÉú Eò úhªééié +ɱÉÉ +ºÉä±É iªéé ªÉCiÉÒxÉä iªéé ÉɱÉÉSÉÒ Eäò±Éä±ÉÒ JÉ äúnùò +ɽäþ, +ºÉä ºÉ ÉVɱÉä VÉÉ<Ç±É ; 2 [(30) ºÉÆPÉ úévªéiéäjéú ªÉÉSÉÉ +léç, {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±Éä EòÉähÉiÉä½þÒ ºÉÆPÉ úévªéiéäjé, +ºÉÉ +ɽäþ É iªéé ÉvªÉä, ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±É䱪ÉÉ {ÉhÉ iªéé +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ xé Eäò±É䱪ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéiéäjééséé ºÉ ÉÉ Éä É +ɽäþ.] léç ±ÉÉ ÉhÉä.---() ºÉÆnù ÉÉÇxÉÖºÉÉ ú +xªéléé +É É ªÉEò xéºéä±é ié ú, ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé ÉÉEÂòJÉÆb +ÊvÉÊxÉªÉ É, 897 VɺÉÉ b ÉäÊ ÉÊxÉ+xÉ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉSªÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSÉÉ +léç ±ÉÉ ÉhªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ±ÉÉMÉÚ +ɽäþ iéºéé iééä, +xéösuäônù 372 +x ɪÉä iªééié Eäò±ÉÉ VÉÉ<Ç±É + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +xéöeúò±éxééæºé½þ É äò ú Énù±ÉÉƺɽþ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÉ +léç ±ÉÉ ÉhªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉä±É. (2) ºÉƺÉnäùSÉä +ÊvÉÊxÉªÉ É ËEò ÉÉ ÊiÉxÉä Eäò±Éä±Éä EòɪÉnäù ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ +lé ÉÉ 3 *** úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉä +ÊvÉÊxÉªÉ É ËEò ÉÉ iªééxéä Eäò±Éä±Éä EòɪÉnäù ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÊxÉnæù ÉÉ ÉvªÉä, úé¹]åõ{éiéòxéä EòÉfø±Éä±ÉÉ, +vªéénäù É, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, úévªé{éé±ééxéä 4 *** EòÉfø±Éä±ÉÉ +vªéénäù É ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ ÊxÉnæù É ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ɽäþ, +ºÉÉ iªééséé +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. (3) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ {É úeòòªé úévªé ªÉÉSÉÉ +léç, ÉÉ úiéé ªÉÊiÉÊ úcié +xªé EòÉähÉiÉä½þÒ úévªé, +ºÉÉ +ɽäþ : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, úé¹]åõ{éiéò±éé 5 +Énäù ÉÉuùÉ äú, EòÉähÉiÉä½þÒ úévªé iªéé +Énäù ÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É + ÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉƺÉÉ`öÒ {É úeòòªé úévªé xéºé±ªééséä PÉÉäʹÉiÉ Eò úiéé ªÉä<DZÉ.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( Éä½äþSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 982 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ½þÉ JÉÆb ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ÉÚ³ý JÉÆb (30) ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòséé ÉÉMÉ Eò ËEò ÉÉ ÉÉMÉ JÉ ªÉÉiÉ =±±ÉäÊJɱÉ䱪ÉÉ ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. 4. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ËEò ÉÉ úévé É ÉÖJÉÉxÉä ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. 5. {ɽþÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({É úeòòªé näù ÉÉƺÉÆ ÉÆvÉÒSÉÒ PÉÉä¹ÉhÉÉ) +Énäù É, 950 (ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 2).

181 Scan-3 (H 288) Page 5 57 (5) ÉÉMÉ ÉÒºÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé 368. [ºÉƺÉnäùSÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú É iªééºéæ ÉÆvÉÒSÉÒ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ]. 2 [() ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, ºÉƺÉnäù±ÉÉ +É{ɱªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉɪÉÒ +ÊvÉEòÉ úéséé ÉÉ{É ú Eò üxé ªÉÉ +xéösuäônùéié PÉɱÉÚxÉ Ênù±É䱪ÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒxÉÖºÉÉ ú ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùò ÉvªÉä ÉVÉEÚò ú VÉÉnùÉ nùéjé±é Eò üxé, äò ú Énù±É Eò üxé ËEò ÉÉ ÊiÉSÉä ÊxÉ úºéxé Eò üxé ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úiéé ªÉä<DZÉ.] 3 [(2)] ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéäséé +É Æú É, ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉ iªéé ɪÉÉäVÉxÉÉEò úiéé Ê ÉvÉäªÉEò ɺiÉÖiÉ Eò üxésé Eò úiéé ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ VÉä ½þÉ iéä Ê ÉvÉäªÉEò, ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉ iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ BEÚòhÉ ºÉnùºªÉ-ºÉÆJªÉäSªÉÉ É½Öþ ÉiÉÉxÉä É iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ ={ÉκlÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ É ÉiÉnùÉxÉ Eò úhéé-ªéé ºÉnùºªÉÉÆ{ÉèEòÒ ÊEò ÉÉxÉ nùéäxé-iéþiéòªééæ É{ÉäIÉÉ Eò ÉÒ xéºéä±é <iécªéé ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ É½Öþ ÉiÉÉxÉä {ÉÉÊ úié ½þÉä<Ç±É iéä ½þÉ, 4 [iéä úé¹]åõ{éiéò±éé ºÉÉnù ú Eäò±Éä VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ iééä iªéé Ê ÉvÉäªÉEòÉºÉ +É{ɱÉÒ +xéö ÉiÉÒ näù<ç±é +ÉÊhÉ iénâùxéæié ú,] ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ, Ê ÉvÉäªÉEòÉ É ú½öþeúò É ºÉÖvÉÉÊ úié ZÉɱÉä±Éä +ºÉä±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, VÉ ú + ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé ½þÒ, (Eò) +xéösuäônù 54, +xéösuäônù 55, +xéãösuäônù 73, +xéösuäônù 62 ËEò ÉÉ +xéösuäônù 24, ËEò ÉÉ (JÉ) ÉÉMÉ {ÉÉSÉ ÉvÉÒ±É ÉEò úhé SÉÉ ú, ÉÉMÉ ºÉ½þÉ ÉvÉÒ±É ÉEò úhé {ÉÉSÉ, ËEò ÉÉ ÉÉMÉ +Eò úé ÉvÉÒ±É ÉEò úhé BEò, ËEò ÉÉ (MÉ) ºÉÉiÉ ªÉÉ +xéöºéúséòié +ºÉ±É䱪ÉÉ ºÉÚSªÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ºÉÚSÉÒ, ËEò ÉÉ (PÉ) ºÉƺÉnäùiÉÒ±É úévªééæséä ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É, ËEò ÉÉ (Ró) ªÉÉ +xéösuäônùésªéé ié úiéönùò, 57 ªÉÉiÉ EòÉähÉiÉɽþÒ Énù±É Eò ü {ÉɽþiÉ +ºÉä±É ié ú, + ÉÉ ºÉÖvÉÉ úhééæséò ié úiéúnù Eò úhéé äú Ê ÉvÉäªÉEò, úé¹]åõ{éiéò±éé +xéö ÉiÉÒºÉÉ`öÒ ºÉÉnù ú Eò úhªéé{éú ÉÔ iªéé ºÉÖvÉÉ úhéäséä 5 * * * úévªééæ{éèeòò ÊEò ÉÉxÉ ÊxÉ ªÉÉ úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉÆxÉÒ {ÉÉÊ úié Eäò±É䱪ÉÉ ié ÉÉSÉ +É ÉªÉÉSªÉÉ `ö úé ÉÉÆuùÉ äú, iªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉEòbÚ xé +xéöºé ÉlÉÇxÉ Ê É³ýhÉä½þÒ +É É ªÉEò +ºÉä±É. 2 [(3) +xéösuäônù 3 ÉvÉÒ±É EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ, ªÉÉ +xéösuäônùé+x ɪÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÖvÉÉ úhéä±éé ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò.] 6 [(4) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉ ÉvªÉä ( ÉÉMÉ iéòxésªéé ié úiéönùóºé½þ) ªÉÉ +xéösuäônùéx ɪÉä Eäò±Éä±ÉÒ ËEò ÉÉ Eäò±ªÉÉSÉä +Ê É ÉäiÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ºÉÖvÉÉ úhéé [( ÉMÉ iéò ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 55 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ Eäò±Éä±ÉÒ +ºÉÉä ÉÉ xéæié ú Eäò±Éä±ÉÒ +ºÉÉä)], EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééié EòÉähÉiªÉɽþÒ EòÉ úhééºié É É xééº{énù Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò. (5) ÉÆEòÉÊxÉ úºéxééléç, ªÉÉuùÉ äú +ºÉä PÉÉäʹÉiÉ Eò úhªééié ªÉäiÉ +ɽäþ EòÒ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùó ÉvªÉä ÉVÉEÚò ú VÉÉnùÉ nùéjé±é Eò üxé, iªééié äò ú Énù±É Eò üxé ËEò ÉÉ iªéé ÊxÉ úêºéié Eò üxé iªééæséò ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhªéé ÉÉ ÉiÉ ªÉÉ +xéösuäônùéx ɪÉä ºÉƺÉnäù±ÉÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉɪÉÒ +ÊvÉEòÉ úé É ú EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉEòÉ úséò ɪÉÉÇnùÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò.]. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉäÊ ÉýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéäséò EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ ªÉÉ ÉÚ³ý ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 2. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. 3. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ÉÚ³ý +xéösuäônù 368 ±ÉÉ +xéösuäônùéséé JÉÆb (2) ½þhÉÚxÉ xé ªÉÉxÉä Gò ÉÉÆEò Ênù±ÉÉ. 4. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú iéä úé¹]åõ{éiéò±éé iªéésªéé +xéö ÉiÉÒEò úiéé ºÉÉnù ú Eäò±Éä VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ Ê ÉvÉäªÉEòÉºÉ + ÉÒ +xéö ÉiÉÒ näùhªééié +ɱªÉÉ É ú ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 5. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòséé ÉÉMÉ Eò +ÉÊhÉ ÉÉMÉ JÉ ªÉÉiÉ =±±ÉäÊJɱÉ䱪ÉÉú ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. 6. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 55 uùé äú, +xéösuäônù 368 ÉvªÉä JÉÆb (4) É (5) ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééxéä Ê ÉxÉ ÉÉÇ Ê É±ºÉ ʱÉ. +ÉÊhÉ <ié ú Ê É ûrù ÉÉ úiéòªé ºÉÆPÉ úévªé +ÉÊhÉ <ié ú (980) 2 BºÉ. ºÉÒ. ºÉÒ. 59 SªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ ½äþ Eò±É É Ê ÉÊvÉ+OÉÉÁ +ºÉ±ªÉÉSÉä PÉÉäʹÉiÉ Eò úhªééié +ɱÉä +ɽäþiÉ.

182 ( ÉÉMÉ BEò ÉÒºÉ---+ºlÉɪÉÒ, ÉÉMÉ ºÉÆGò ÉhÉEòɱÉÒxÉ BEò ÉÒºÉ É Ê É Éä¹É ié úiéönùò) [+ºlÉɪÉÒ, ºÉÆGò ÉhÉEòɱÉÒxÉ É Ê É Éä¹É ié úiéönùò] úévªé ºÉÚSÉÒiÉÒ±É Ê É ÉÊIÉiÉ ÉÉ ÉÒ VÉhÉÚ EòɽþÒ ºÉ É ÉiÉÔ ºÉÚSÉÒiÉÒ±É ÉÉ ÉÒ +ºÉÉ ªÉÉiÉ iªéé É ÉÉhÉä iªéé ÉÉ ÉiÉ EòɪÉnäù Eò úhªééséé ºÉƺÉnäù±ÉÉ +ºlÉɪÉÒ +ÊvÉEòÉ ú.-----ªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉɺÉÚxÉ {ÉÉSÉ É¹ÉÉÈSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ÉvªÉä ºÉƺÉnäù±ÉÉ, {ÉÖføÒ±É ÉÉ ÉÒ VÉhÉÚ EòɽþÒ ºÉ É ÉiÉÔ ºÉÚSÉÒiÉ xé ÉÚnù Eäò±É䱪ÉÉ +ºÉÉ ªÉÉiÉ iªéé É ÉÉhÉä iªéé ÉÉ ÉiÉ EòɪÉnäù Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É, iªéé ÉÉ ÉÒ + ÉÉ:---- (Eò) ºÉÖiÉÒ É ±ÉÉäEò úò EòÉ{Éb, EòSSÉÉ EòÉ{ÉÚºÉ (ºÉ úeòò EòÉfø±Éä±ÉÉ É ºÉ úeòò xé EòÉf±Éä±ÉÉ EòÉ{ÉÚºÉ ËEò ÉÉ Eò{ÉÉºÉ ªÉÉƺɽþ) ºÉ úeòò, EòÉMÉnù, ( ÉÞkÉ{ÉjÉÒ EòÉMÉnù ªÉÉƺɽþ), JÉÉt{ÉnùÉlÉÇ (JÉÉt iéä±éê ɪÉÉ É iéä±é ªÉÉƺɽþ), MÉÖ úéæséò Éè úhé ({Éåb É <ié ú JÉÖ úéeò ªÉÉƺɽþ), EòÉä³ýºÉÉ (EòÉäEò É EòÉä³ýºÉÉVÉxªÉ {ÉnùÉlÉÇ ªÉÉƺɽþ), ±ÉÉäJÉÆb, {ÉÉä±ÉÉnù É + ÉEò ªÉÉÆSÉÉ úévªééæiéméçié ªÉÉ{ÉÉ ú É ÉÉÊhÉVªÉ +ÉÊhÉ iªééæséä =i{éénùxé, {ÉÖ ú É`öÉ É Ê ÉiÉ úhé ; (JÉ) JÉÆb (Eò) ÉvªÉä =±±ÉäÊJɱÉ䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ EòɪÉtÉÆÊ É ûrù PÉb héé äú +{É úévé, iªééæ{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÒ ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé JÉä úòvéeò üxé ºÉ ÉÇ xªééªéé±éªééæséò +ÊvÉEòÉÊ úiéé É iªééæséä +ÊvÉEòÉ ú +ÉÊhÉ iªééæ{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÒSÉÒ òò----{éhé EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééié PÉäiɱªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ òòséé iªééié ºÉ ÉÉ Éä É xéé½þò ; {É ÆúiÉÖ, ªÉÉ +xéösuäônùésªéé ié úiéönùò xéºéiªéé ié ú VÉÉä EòɪÉnùÉ Eò úhªééºé ºÉƺÉnù ºÉIÉ É ZÉɱÉÒ xéºéiéò +ºÉÉ ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ, =CiÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉiÉÉSÉ +IÉ ÉiÉäSªÉÉ ªÉÉ{iÉÒ{ɪÉÈiÉ Êxɹ É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<DZÉ, ÉÉjÉ iééä ºÉÆ{ÉhªÉÉ{ÉÚ ÉÔ Eäò±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ Eò úhªééséä ÉÌVɱÉ䱪ÉÉ MÉÉä¹]õÒ ªÉɱÉÉ +{É ÉÉnù +ºÉiÉÒ±É. 2 [370. VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéé ÉÉ ÉiÉ +ºlÉɪÉÒ ié úiéúnù.---() ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò,---- (Eò) +xéösuäônù 238 SªÉÉ ié úiéönùò, VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉÉ ú xéé½þòié ; (JÉ) =CiÉ úévªééeò úiéé EòɪÉnäù Eò úhªééséé ºÉƺÉnäùSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú {ÉÖføÒ±É ÉÉ ÉÓ{ÉÖ úiéé ɪÉÉÇÊnùiÉ +ºÉä±É :---- (BEò) BJÉÉnäù ºÉƺlÉÉxÉ b ÉäÊ ÉÊxÉ+xÉ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉiÉ ºÉÉ ÉÒ±É ½þÉähªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhéé-ªéé ºÉÉ ÉÒ±ÉxÉÉ ªÉÉiÉ, VªÉÉSªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ b ÉäÊ ÉÊxÉ+xÉSªÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɱÉÉ iªéé ºÉƺlÉÉxÉÉEò úiéé EòɪÉnäù Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É + ÉÉ ÉÉ ÉÒ ½þhÉÚxÉ VªÉÉ ÉÉ ÉÒ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ +ºÉiÉÒ±É iªéé ÉÉ ÉÓ ÉÒ VªÉÉ ºÉ ÉxÉÖ ü{é +ºÉ±ªÉÉSÉä úé¹]åõ{éiéòxéä úévªéésªéé ÉɺÉxÉÉSÉÉ Ê ÉSÉÉ ú PÉä>ðxÉ PÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä +ɽäþ, + ÉÉ ºÉÆPÉ-ºÉÚSÉÒiÉÒ±É É ºÉ É ÉiÉÔ ºÉÚSÉÒiÉÒ±É ÉÉ ÉÒ ; +ÉÊhÉ (nùéäxé) iªéé úévªéésªéé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ºÉ½þ ÉiÉÒxÉä úé¹]åõ{éiéò +Énäù ÉÉuùÉ äú Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é + ÉÉ =CiÉ ºÉÚSÉÒ ÉvÉÒ±É +xªé ÉÉ ÉÒ.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (iéä úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 962 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú +ºlÉɪÉÒ É ºÉÆGò ÉhÉEòɱÉÒxÉ ié úiéönùò ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä ( Êb ºÉå É ú 963 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. ªÉÉ +xéösuäônùéuùé äú ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ +ÊvÉEòÉ úéæséé ÉÉ{É ú Eò üxé, úé¹]åõ{éiéòxéä VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ Ê É òé ú ÉÒ É üxé +ºÉä PÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä EòÒ, 7 xééä ½åþ É ú 952 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ, =CiÉ +xéösuäônù 370 ªÉÉSªÉÉ JÉÆb () ÉvÉÒ±É º{ɹ]õÒEò úhéébä ÉVÉÒ {ÉÖføÒ±É º{ɹ]õÒEò úhé nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä>ðxÉ iªéé Énù±Éɺɽþ iééä +xéösuäônù +Æ É±ÉÉiÉ ªÉä<DZÉ, iéä º{ɹ]õÒEò úhé +ºÉä:--- º{ɹ]õÒEò úhé.-----ªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ úévªééséä ÉɺÉxÉ ªÉÉSÉÉ +léç, iªéé úévªééié iªéé iªéé EòɳýÒ +ÊvÉEòÉ úé üfø +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énäùsªéé ºÉ±±ªÉÉ É üxé EòɪÉÇ Eò úhéé úò, úé¹]åõ{éiéòxéä VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ úséé ** ºÉnù ú-<-ê úªééºéié ½þhÉÚxÉ iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ Ê É òé ú ÉÒ É üxé iªéé iªéé EòɳýÒ ÉÉxªÉiÉÉ Ênù±Éä±ÉÒ ªÉCiÉÒ, +ºÉÉ +ɽäþ (Ê ÉÊvÉ ÉÆjÉɱɪÉ, +Énäù É Gò ÉÉÆEò ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 44, ÊnùxÉÉÆEò 5 xééä ½åþ É ú 952). * +ÉiÉÉ úévªé{éé±é.

183 ( ÉÉMÉ BEò ÉÒºÉ---+ºlÉɪÉÒ, ºÉÆGò ÉhÉEòɱÉÒxÉ É Ê É Éä¹É ié úiéönùò) 59 º{ɹ]õÒEò úhé ªéé +xéösuäônùésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, "" úévªééséä ÉɺÉxÉ'' ªÉÉSÉÉ +léç, úé¹]åõ{éiéòxéä VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ úséé ɽþÉ úévéé ½þhÉÚxÉ iªéé iªéé Éä³ýÒ ÉÉxªÉiÉÉ Ênù±Éä±ÉÒ,'' ɽþÉ úévééæsªéé ÊnùxÉÉÆEò 5 ÉÉSÉÇ 948 SªÉÉ =nùpééä¹éhéäxéöºéé ú iªéé iªéé Éä³ýÒ +ÊvÉEòÉ úé üfø +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énäùsªéé ºÉ±±ªÉÉxÉä EòɪÉÇ Eò úhéé úò ªÉCiÉÒ'', +ºÉÉ +ɽäþ. (MÉ) +xéösuäônù SªÉÉ É ªÉÉ +xéösuäônùésªéé ié úiéönùò iªéé úévªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉiÉÒ±É. (PÉ) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ +xªé ié úiéönùó{éèeòò, úé¹]åõ{éiéò +Énäù ÉÉuùÉ äú Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é + ÉÉ ié úiéönùò, +ºÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ +{É ÉÉnù É äò ú Énù±É ªÉÉƺɽþ iªéé úévªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉiÉÒ±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ={ÉJÉÆb (JÉ) SªÉÉ {ÉÊ úsuäônù (BEò) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ ºÉƺlÉÉxÉÉSªÉÉ ºÉÉ ÉÒ±ÉxÉÉ ªÉÉiÉÒ±É Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ ÉÉ ÉÓ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉä±É +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +Énäù É, iªéé úévªéésªéé ÉɺÉxÉÉSÉÉ Ê ÉSÉÉ ú PÉäiɱªÉÉJÉä úòvé EòÉfø±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò: {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÇ {É ÆúiÉÖEòÉiÉ ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓ½ÚþxÉ +xªé ÉÉ ÉÓ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉä±É +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +Énäù É, iªéé ÉɺÉxÉÉSÉÒ ºÉ½þ ÉiÉÒ +ºÉ±ªÉÉJÉä úòvé EòÉfø±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (2) VÉ ú JÉÆb () SªÉÉ ={ÉJÉÆb (JÉ) {ÉÊ úsuäônù (nùéäxé) ÉvªÉä ËEò ÉÉ iªéé JÉÆb ÉSªÉÉ ={ÉJÉÆb (PÉ) ÉvÉÒ±É nöùºé-ªéé {É ÆúiÉÖEòÉiÉ ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ úévªéésªéé ÉɺÉxÉÉSÉÒ ºÉ½þ ÉiÉÒ, iªéé úévªééséä ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ iéªéé ú Eò úhªééºéé`öò ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ +É ÉÆÊjÉiÉ Eäò±ÉÒ VÉÉhªÉÉ{ÉÚ ÉÔ näùhªééié +ɱÉÒ +ºÉä±É ié ú, + ÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉºÉ ÉäxÉä iªéé ºÉ½þ ÉiÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ÊxÉhÉÇªÉ PªÉÉ ÉÉ, ªÉɺÉÉ`öÒ iéò ÊiÉSªÉÉºÉ ÉÉä ú `äö ɱÉÒ VÉÉ<DZÉ. (3) ªÉÉ +xéösuäônùésªéé {ÉÚÚ ÉÇMÉÉ ÉÒ ié úiéönùó ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, úé¹]åõ{éiéò±éé, iééä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é + ÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ ½þÉ +xéösuäônù É ÉiÉÇxÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉä<Ç±É ËEò ÉÉ iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ + ÉÉSÉ +{É ÉÉnùÉƺɽþ É äò ú Énù±ÉÉƺɽþ É ÉiÉÇxÉÉiÉ úé½þò±é, +ºÉä VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú PÉÉäʹÉiÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, úé¹]åõ{éiéòxéä + ÉÒ +ÊvɺÉÚSÉxÉÉ EòÉføhªÉÉ{ÉÚ ÉÔ, JÉÆb (2) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ úévªéésªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉÒ Ê É òé úºé +É É ªÉEò +ºÉä±É. 2 [37ò. 3 **** ɽþÉ úé¹]åõ É MÉÖVÉ úéié ªÉÉ úévªééæ ÉÉ ÉiÉ Ê É Éä¹É ié úiéúnù * * * * * (2) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, 5 [ ɽþÉ úé¹]åõ ËEò ÉÉ MÉÖVÉ úélé ªÉÉ úévªééæ ÉÉ ÉiÉ] EòÉfø±É䱪ÉÉ +Énäù ÉÉuùÉ äú úé¹]åõ{éiéò±éé {ÉÖføÒ±É MÉÉä¹]õÓºÉÉ`öÒ úévªé{éé±éé É ú EòÉähÉiÉÒ½þÒ Ê É Éä¹É VÉ ÉÉ ÉnùÉ úò ºÉÉä{ÉÊ ÉhªÉÉSÉÒ ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<DZÉ:----- (Eò) Ê Énù ÉÇ, É úé`ö ÉÉb É 6 [ É = ÉÇÊ úié ɽþÉ úé¹]åõ ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ,] ºÉÉè úé¹]åõ, EòSUô É = ÉÇÊ úié MÉÖVÉ úéié ªÉÉÆSªÉɺÉÉ`öÒ º ÉiÉÆjÉ Ê ÉEòÉºÉ ÉÆb ³äý ºlÉÉ{ÉxÉ Eò üxé, iªééæ{éèeòò ÉÆb ³ýÉSªÉÉ EòÉ ÉEòÉVÉÉSÉÉ +½þ ÉÉ±É nù ú ɹÉÔ úévªé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäºÉ ÉÉä ú `äö ɱÉÉ VÉÉ<Ç±É + ÉÒ iévé ÉÒVÉ Eò úhéä ; (JÉ) ºÉ ÉÆvÉ úévªéésªéé MÉ úvéé ºÉÉEò±ªÉÉxÉä ±ÉIÉÉiÉ PÉä>ðxÉ, =CiÉ IÉäjÉÉÆ É úò±é Ê ÉEòÉºÉ JÉSÉÉǺÉÉ`öÒ ÊxÉvÉÒSÉä ºÉ ÉxªÉÉªÉ ÉÉ]õ{É Eò úhéä ; +ÉÊhÉ (MÉ) ºÉ ÉÆvÉ úévªéésªéé MÉ úvéé ºÉÉEò±ªÉÉxÉä ±ÉIÉÉiÉ PÉä>ðxÉ, =CiÉ ºÉ ÉÇ IÉäjÉÉÆ ÉÉ ÉiÉ iéæjéê ÉIÉhÉ É ªÉÉ ÉºÉÉʪÉEò ÉÊ ÉIÉhÉ ªÉÉƺÉÉ`öÒ {ɪÉÉÇ{iÉ ºÉÉäªÉÒ É úévªé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É ºÉä ÉÉÆ ÉÆvªÉä xééäeò úòséò {ɪÉÉÇ{iÉ ºÉÆvÉÒ ={É±É vé Eò úhéé úò ºÉ ÉxªÉÉªÉ ªÉ ɺlÉÉ Eò úhéä.]. {ÉÊ úê ɹ]õ ÉvªÉä Éä³ýÉä Éä³ýÒ ºÉÖvÉÉ úhéé Eäò±ªÉÉ É ÉÉhÉä ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä) +Énäù É, 954 (ºÉÆÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 48) {ɽþÉ. 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 22 uùé äú ÉÚ³ý +xéösuäônù 37 ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉÊkɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 973 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé ä ""+ÉÆwÉ Énäù É,'' ½þÉ É nù MÉɳý±ÉÉ ( VÉÖ±Éè 974 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ, Eò±É É 2 uùé äú JÉÆb () MÉɳý±ÉÉ ( VÉÖ±Éè 974 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5. ÉÖÆ É<Ç {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 960 (960 SÉÉ ) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 85 uùé äú "" ÉÖÆ É<Ç úévªéé ÉÉ ÉiÉ,'' ªÉÉBä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( Éä 960 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 6. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 85 uùé äú ""= ÉÇÊ úié ɽþÉ úé¹]åõ'' ªÉÉBä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( Éä 960 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

184 ( ÉÉMÉ BEò ÉÒºÉ---+ºlÉɪÉÒ, ºÉÆGò ÉhÉEòɱÉÒxÉ É Ê É Éä¹É ié úiéönùò) [37 Eò. xééméé±éäb úévªéé ÉÉ ÉiÉ Ê É Éä¹É ié úiéúnù. () ªÉɺÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, xéé½þò. (Eò) (BEò) xéémééæsªéé vééì ÉEò ËEò ÉÉ ºÉÉ ÉÉÊVÉEò ÉlÉÉ (nùéäxé) xéémééæséé üføò ÉÉ{iÉ EòɪÉnùÉ É EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ. (iéòxé) xéémééæsªéé ûføò ÉÉ{iÉ EòɪÉtÉxÉÖºÉÉ ú ÊxÉhÉÇªÉ näùhéä, ½äþ VªÉÉÆiÉ +xéöºªéöié +ɽäþ +ºÉä Ênù ÉÉhÉÒ É òéèvénùé úò xªééªénùéxé, (SÉÉ ú) VÉ ÉÒxÉ É ÊiÉSªÉÉiÉÒ±É ºÉÉvÉxɺÉÆ{ÉkÉÒ ªÉÉÆSÉä º ÉÉÊ Éi É É ½þºiÉÉÆiÉ úhé, ªÉÉÆ ÉÉ ÉiÉ ºÉƺÉnäùSÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +ÊvÉÊxÉªÉ É, xééméé±éäb SªÉÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäxÉä `ö úé ÉÉuùÉ äú iéºéä `ö úê ɱªÉÉÊ É ÉÉªÉ xééméé±éäb úévªéé±éé ±ÉÉMÉÚ ½þÉähÉÉ ú (JÉ) xééméé±éäb úévªéésªéé ÊxÉÌ ÉiÉÒSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ xééméé ʽþ±ºÉ iªéöbxéºééæmé IÉäjÉÉiÉ =nâù É ÉhÉÉ úò +ÆiÉMÉÇiÉ + ÉÉÆiÉiÉÉ xééméé±éäb SªÉÉ úévªé{éé±éésªéé ÉiÉä VÉÉä{ɪÉÈiÉ iéäléä ËEò ÉÉ iªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉiÉ SÉɱÉÚ +ɽäþiÉ ÊiÉiÉEòÉ Eòɳý, iªéé úévªééiéò±é EòɪÉnùÉ É ºÉÖ ªÉ ɺlÉÉ ªÉÉÆ ÉÉ ÉiÉ iªéésªéé É ú Ê É Éä¹É VÉ ÉÉ ÉnùÉ úò +ºÉä±É +ÉÊhÉ iªééºéæ ÉÆvÉÒSÉÒ +É{ɱÉÒ EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb iééxéé Eò úé ɪÉÉSªÉÉ EòÉ ú ÉÉ<Ç ÉÉ ÉiÉ úévªé{éé±é, ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énäùséé Ê ÉSÉÉ ú PÉäiɱªÉÉxÉÆiÉ ú, +É{ɱªÉÉ ÉèªÉÎCiÉEò ÊxÉhÉÇªÉ ÉCiÉÒSÉÉ ÉÉ{É ú Eò úò±é : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, VÉ ú EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ É ½þÒ, ÊVÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ªÉÉ ={ÉJÉÆb Éx ɪÉä úévªé{éé±ééxéä +É{ɱÉÒ ÉèªÉÎCiÉEò ÊxÉhÉÇªÉ ÉCiÉÒ ÉÉ{É üxé EòɪÉÇ Eò úhéä +É É ªÉEò +ɽäþ + ÉÒ ÉÉ É +ɽäþ EòÒ xéé½þò, +ºÉÉ É xé =nâù É É±ÉÉ ié ú, úévªé{éé±ééséé º ÉÊ É ÉäEòÉxÉÖºÉÉ ú ÊxÉhÉÇªÉ +ÆÊiÉ É +ºÉä±É +ÉÊhÉ iªééxéä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒSÉÒ Ê ÉvÉÒOÉÉÁiÉÉ ½þÒ, iªééxéä +É{ɱÉÒ ÉèªÉÎCiÉEò ÊxÉhÉÇªÉ ÉCiÉÒ ÉÉ{É üxé EòɪÉÇ Eò úé ɪÉÉºÉ ½þ Éä ½þÉäiÉä ËEò ÉÉ xéeòéä ½þÉäiÉä, ªÉÉ EòÉ úhéé É üxé É xééº{énù Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò : {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, VÉ ú xééméé±éäb úévªééiéò±é EòɪÉnùÉ É ºÉÖ ªÉ ɺlÉÉ ªÉÉÆ ÉÉ ÉiÉ úévªé{éé±éé É ú Ê É Éä¹É VÉ ÉÉ ÉnùÉ úò +ºÉhªÉÉSÉÒ ªÉÉ{ÉÖfäø +É É ªÉEòiÉÉ xéé½þò ªÉɺÉÆ Æ ÉÆvÉÒ úé¹]åõ{éiéòséò, úévªé{éé±ééeòbú xé +½þ ÉÉ±É Ê É³ýɱªÉÉ É üxé ËEò ÉÉ +xªéléé JÉÉjÉÒ ZÉɱÉÒ ié ú, iééä, +Énäù ÉÉuùÉ äú, úévªé{éé±éé É úséò + ÉÒ VÉ ÉÉ ÉnùÉ úò, +Énäù ÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É + ÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ ºÉÆ{ÉÖ¹]õÉiÉ ªÉä<DZÉ, +ºÉÉ ÊxÉnäù É näù>ð ÉEäò±É ; (MÉ) +xéönùéxéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉhÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ +É{ɱÉÒ Ê É òé úºé Eò úiééxéé, xééméé±éäb SÉÉ úévªé{éé±é, EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉÊ É¹]õ ºÉä ÉäºÉÉ`öÒ ËEò ÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉɺÉÉ`öÒ ÉÉ úié ºÉ úeòé úxéä ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ {ÉÖ úê ɱÉ䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ {Éè ÉÉSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É iªéé ºÉä Éä ÉÒ ËEò ÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ +xéönùéxééléç ÉÉMÉhÉÒiÉ +ºÉä±É É +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉhÉÒiÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò, ªÉÉSÉÒ ºÉÖÊxÉÎ SÉiÉÒ Eò úò±é ; (PÉ) xééméé±éäb SÉÉ úévªé{éé±é VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú ªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é + ÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ iªéöbxéºééæmé ÊVɱÁÉEò úiéé {ɺiÉÒºÉ ºÉnùºªÉÉÆSÉÒ Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉä±ÉÒ BEò ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énù ºlÉÉ{ÉxÉ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É É úévªé{éé±é º ÉÊ É ÉäEòÉxÉÖºÉÉ ú {ÉÖføÒ±É MÉÉä¹]õÓEò úiéé ié úiéúnù Eò úhéé äú ÊxÉªÉ É Eò úò±é ---- (BEò) ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùséò úséxéé É ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùséä ºÉnùºªÉ VªÉÉ úòiéòxéä ÊxÉ Éb ±Éä VÉÉiÉÒ±É iéò úòié : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, iªéöbxéºééæmé ÊVɱÁÉSÉÉ ={É +ɪÉÖCiÉ ½þÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùséé {ÉnùʺÉrù +vªéié +ºÉä±É +ÉÊhÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùséé ={ÉÉvªÉIÉ, ÊiÉSÉä ºÉnùºªÉ iªééæsªéé ÉvÉÚxÉ ÊxÉ ÉbÚ xé näùiéò±é. (nùéäxé) ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùséä ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ ÊxÉ Éb ±Éä VÉÉhªÉɺÉÉ`öÒ +ÉÊhÉ úé½þhªééºéé`öò ±ÉÉMÉhÉÉ-ªÉÉ +½ÇþiÉÉ ; (iéòxé) ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùsªéé ºÉnùºªÉÉÆSÉÉ {ÉnùÉ ÉvÉÒ +ÉÊhÉ iªééæxéé ÉnäùªÉ +ºÉ±Éä±Éä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä, EòÉähÉiÉä½þÒ +ºÉ±ªÉÉºÉ ;. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (iéä úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 962 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( Êb ºÉå É ú 963 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). BSÉ

185 ( ÉÉMÉ BEò ÉÒºÉ---+ºlÉɪÉÒ, ºÉÆGò ÉhÉEòɱÉÒxÉ É Ê É Éä¹É ié úiéönùò) (SÉÉ ú) ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùséò EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ É ÊiÉSÉä EòÉ ÉEòÉVÉ SÉÉ±É ÉhÉä ; ({ÉÉSÉ) ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùsªéé +ÊvÉEòÉ-ªÉÉÆSÉÒ É Eò ÉÇSÉÉ-ªÉÉÆSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ +ÉÊhÉ iªééæsªéé ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ ; +ÉÊhÉ (ºÉ½þÉ) ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énù PÉÊ]õiÉ Eò úhªééºéé`öò +ÉÊhÉ ÊiÉSÉä EòɪÉÇ ªÉÉäMªÉ ÉEòÉ äú SÉɱÉhªÉɺÉÉ`öÒ VªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ ÊxÉªÉ É Eò úhéä +É É ªÉEò +ɽäþ, + ÉÒ +xªé EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ É. (2) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, xééméé±éäb úévªéésªéé ÊxÉÌ ÉiÉÒSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ nù½þé ɹÉÉÈSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ{ɪÉÈiÉ ËEò ÉÉ úévªéé{éé±é ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùsªéé Ê É òé ú ÉÓ É üxé VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é + ÉÉ +ÉhÉJÉÒ EòɱÉÉ ÉvÉÒ{ɪÉÈiÉ,----- (Eò) iªéöbxéºééæmé ÊVɱÁÉSÉä É ÉɺÉxÉ úévªé{éé±ééeòbú xé SÉÉ±É É±Éä VÉÉ<Ç±É ; (JÉ) ºÉ ÉÆvÉ xééméé±éäb úévªéésªéé +É É ªÉEòiÉÉ {ÉÚhÉÇ Eò úhªééºéé`öò ÉÉ úié ºÉ úeòé úxéä xééméé±éäb SªÉÉ ÉɺÉxÉɱÉÉ EòɽþÒ {ÉèºÉÉ {ÉÖ ú ɱÉÉ +ºÉä±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, úévªé{éé±é, º ÉÊ É ÉäEòÉxÉÖºÉÉ ú iªéé {Éè ÉÉSÉÒ iªéöbxéºééæmé ÊVɱ½þÉ É = ÉÇÊ úié úévªé ªÉÉÆSªÉÉ ÉvªÉä ºÉ ÉxªÉɪªÉ ÉÉ]õ{É Eò úhªééséò ªÉ ɺlÉÉ Eò úò±é ; (MÉ) xééméé±éäb Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +ÊvÉÊxÉªÉ É, úévªé{éé±ééxéä ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùsªéé Ê É òé ú ÉÒ É üxé VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú iéºéé ÊxÉnäù É Ênù±ªÉÉÊ É ÉÉªÉ iªéöbxéºééæmé ÊVɱÁÉºÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò +ÉÊhÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉ ÉÉ ÉiÉ +ºÉÉ ÊxÉnäù É näùiééxéé úévªé{éé±é, iééä +ÊvÉÊxÉªÉ É iªéöbxéºééæmé ÊVɱÁÉºÉ ËEò ÉÉ iªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉºÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÉxÉÉ, ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùsªéé Ê É òé ú ÉÒ É üxé úévªé{éé±é Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é + ÉÉ +{É ÉÉnùÉƺɽþ ËEò ÉÉ äò ú Énù±ÉÉƺɽþ É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<DZÉ, +ºÉÉ ÊxÉnäù É näù>ð ÉEäò±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ªÉÉ ={ÉJÉÆb Éx ɪÉä Ênù±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ ÊxÉnäù É, iªééséé ÉÚiɱÉIÉÒ É ÉÉ É +ºÉä±É + ÉÉ ÉEòÉ äú näùiéé ªÉä<Ç±É ; (PÉ) úévªé{éé±éé±éé, iªéöbxéºééæmé ÊVɱÁÉiÉ ÉÉÆiÉiÉÉ xééænùé ÉÒ, iªééséò ÉMÉiÉÒ ½þÉ ÉÒ É iªééséä ÉɺÉxÉ ºÉÖÊ ÉʽþiÉ ½þÉ Éä ªÉɺÉÉ`öÒ Ê ÉÊxÉªÉ É Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ iªéé É ÉÉhÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉÊxÉªÉ ÉÉÆuùÉ äú iªéé ÊVɱÁÉºÉ iªéé iªéé Éä³ýÒ VÉÉä ±ÉÉMÉÚ +ºÉä±É + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉƺÉnùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSÉä ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSÉä, +É É ªÉEò +ºÉ±ªÉÉºÉ ÉÚiɱÉIÉÒ É ÉÉ ÉÉxÉä, ÊxÉ úºéxé Eò úiéé ªÉä<Ç±É ËEò ÉÉ iªééié ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úiéé ªÉä<Ç±É ; (Ró) (BEò) xééméé±éäb SªÉÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉ iªéöbxéºééæmé ÊVɱÁÉSÉä ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É Eò úhéé-ªéé ºÉnùºªÉÉÆ{ÉèEòÒ BEò ºÉnùºªÉ, ÉÖJªÉ ÉÆjªÉÉSªÉÉ ºÉ±±ªÉÉ É üxé iªéöbxéºééæméê ɹɪÉEò ªÉ ɽþÉ ú ÉÆjÉÒ ½þhÉÚxÉ úévªé{éé±ééeòbú xé ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±ÉÉ VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ ÉÖJªÉ ÉÆjÉÒ, +É{ɱÉÉ ºÉ±±ÉÉ näùiééxéé, {ÉÚ ÉÉæCiÉ ºÉnùºªÉÉÆ{ÉèEòÒ É½ÖþºÉÆJªÉÉEòÉÆSªÉÉ Ê É òé ú ÉÒxÉÖºÉÉ ú EÞòiÉÒ Eò úò±é ; (nùéäxé) iªéöbxéºééæméê ɹɪÉEò ªÉ ɽþÉ ú ÉÆjÉÒ iªéöbxéºééæmé ÊVɱÁɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ºÉ ÉÇ ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÒþ EòɪÉÇ ÉɽþÒ Eò úò±é É iªéé ÉÉ ÉiÉ iªéé±éé úévªé{éé±éé ÉÒ léä]õ ºÉÆ{ÉEÇò ºÉÉvÉiÉÉ ªÉä<DZÉ, {ÉhÉ iªééê ɹɪÉÒ iééä ÉÖJªÉ ÉÆjªÉÉºÉ ÉÉʽþiÉÒ näùié úé½þò±é ; (SÉ) ªÉÉ JÉÆb ÉSªÉÉ {ÉÚ ÉÇMÉÉ ÉÒ ié úiéönùó ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, iªéöbxéºééæmé ÊVɱÁÉƺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ºÉ ÉÇ ÉÉ ÉÓ É ú úévªé{éé±é º ÉÊ É ÉäEòÉxÉÖºÉÉ ú +ÆÊiÉ É ÊxÉhÉÇªÉ Eò úò±é; (Uô) +xéösuäônù 54 É 55 +ÉÊhÉ +xéösuäônù 80 SÉÉ JÉÆb (4) ªÉÉÆ ÉvªÉä úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉ䱪ÉÉ ºÉnùºªÉÉƺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ËEò ÉÉ + ÉÉ ÉiªÉäEò ºÉnùºªÉÉƺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆ ÉvªÉä, ªÉÉ +xéösuäônùé+x ɪÉä ºlÉÉ{ÉxÉ ZÉɱÉ䱪ÉÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùxéä ÊxÉ ÉbÚ xé Ênù±É䱪ÉÉ xééméé±éäb SªÉÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ ºÉnùºªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉä ËEò ÉÉ ºÉnùºªÉÉƺÉÆ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉnæù É ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉiÉÒ±É. 6. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+b SÉhÉÓSÉä ÊxÉ ÉÉ úhé) +Énäù É, Gò ÉÉÆEò 0 SÉÉ {ÉÊ úsuäônù 2 ( Êb ºÉå É ú, 963 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ) ªÉÉ ÉvªÉä + ÉÒ ié úiéúnù +ɽäþ EòÒ, ÉÉ úiéésªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÉ +xéösuäônù 37 Eò ½þÉ VÉhÉÚ EòɽþÒ iªéésªéé JÉÆb (2) SªÉÉ ={É JÉÆb (Ró) SÉÉ {ÉÊ úsuäônù (BEò) ÉvªÉä {ÉÖføÒ±É {É ÆúiÉÖEò VÉÉnùÉ nùéjé±é Eäò±Éä±ÉÉ +ºÉÉ ÉÉ iªéé É ÉÉhÉä É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<DZÉ, iéä +ºÉä :----- ö"" {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, xééméé±éäbsªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉ iªéöbxéºééæmé ÊVɱÁÉiÉ xéä ÉÚxÉ Ênù±É䱪ÉÉ VÉÉMÉÉ É úhªééºéé`öò EòɪÉtÉxÉÖºÉÉ ú ªÉCiÉÒ ÊxÉ Éb ±ªÉÉ VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ úévªé{éé±é, EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒ±ÉÉ iªéöbxéºééæméê ɹɪÉEò ªÉ ɽþÉ ú ÉÆjÉÒ ½þhÉÚxÉ iªéé xééiªééxéä EòɪÉÇ Eò úhªééºéé`öò ÉÖJªÉ ÉÆjªÉÉÆSªÉÉ ºÉ±±ªÉÉ É üxé ÊxɪÉÖCiÉ Eò ü ÉEäò±É.''. BSÉ

186 ( ÉÉMÉ BEò ÉÒºÉ---+ºlÉɪÉÒ, ºÉÆGò ÉhÉEòɱÉÒxÉ É Ê É Éä¹É ié úiéönùò) (VÉ) +xéösuänù 70 ÉvªÉä,----- (BEò) JÉÆb () ½þÉ, xééméé±éäb SªÉÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ, iªéé ÉvªÉä "" ºÉÉ`ö '' ªÉÉBä ÉVÉÒ VÉhÉÚ EòɽþÒ "" Éä½äþSÉɳýÒºÉ'' +ºÉÉ É nùéä±±éäjé nùéjé±é Eäò±Éä±ÉÉ +ºÉÉ ÉÉ iªéé É ÉÉhÉä É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<Ç±É ; (nùéäxé) =CiÉ JÉÆb ÉiÉ, iªéé úévªééiéò±é IÉäjÉÒªÉ ÉiÉnùÉ úºéæpééiéúxé ½þÉähÉÉ-ªÉÉ ÉiªÉIÉ ÊxÉ Éb héöeòòºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉiÉ, ªÉÉ +xéösuäônùéx ɪÉä ºlÉÉ{ÉxÉ ZÉɱÉ䱪ÉÉö ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùsªéé ºÉnùºªÉÉÆ ÉÉ ÇòiÉ ½þÉähÉÉ úò ÊxÉ Éb héúeò ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉä±É ; (iéòxé) JÉÆb (2) É (3) ÉvªÉä, IÉäjÉÒªÉ ÉiÉnùÉ úºéæpééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +léç, EòÉäʽþ ÉÉ É ÉÉäEòÉäEòSÉÖ ÆMÉ ÊVɱÁÉÆSªÉÉ IÉäjÉÒªÉ ÉiÉnùÉ úºéæpééºéæ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉnæù É, +ºÉÉ +ºÉä±É. (3) VÉ ú ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é {ÉÚ ÉÇMÉÉ ÉÒ ié úiéönùó{éèeòò EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù +Æ É±ÉÉiÉ +ÉhÉiÉÉxÉÉ EòÉähÉiÉÒ½þÒ +b SÉhÉ =nâù É É±ÉÒ ié ú, úé¹]åõ{éiéò±éé, iéò +b SÉhÉ núù ú Eò úhªééºéé`öò º ÉiÉ:±ÉÉ +É É ªÉEò ÉÉ]äõ±É + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ (+xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ +xéösuäônùéséä EòÉähÉiÉä½þÒ +xéöeúò±éxé ËEò ÉÉ äò ú Énù±É ªÉÉƺɽþ) +Énäù ÉÉuùÉ äú, Eò úiéé ªÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, xééméé±éäb úévªéésªéé ÊxÉÌ ÉiÉÒSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ iéòxé ɹÉæ ºÉÆ{ɱªÉÉxÉÆiÉ ú, +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +Énäù É EòÉfø±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. º{ɹ]õÒEò úhé.-----ªéé +xéösuäônùéié EòÉäʽþ ÉÉ, ÉÉäEòÉäEòSÉÖÆMÉ É iªéöbxéºééæmé ÊVɱ½äþ ªÉÉÆxÉÉ xééméé±éäb úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 962 ÉvªÉä VÉä +léç +ºÉiÉÒ±É iéäsé +léç +ºÉiÉÒ±É.] [37JÉ. +ɺÉÉ É úévªéé ÉÉ ÉiÉ Ê É Éä¹É ié úiéúnù.---ªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò úé¹]åõ{éiéò±éé, +ɺÉÉ É úévªéé ÉÉ ÉiÉ EòÉfø±É䱪ÉÉ +Énäù ÉÉuùÉ äú ºÉ½þÉ ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù 20 ±ÉÉ VÉÉäb ±É䱪ÉÉ iéciªééiéò±é 2 [ ÉÉMÉ BEò] ªÉÉ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ VÉxÉVÉÉÊiÉ-IÉäjÉÉÆiÉÚxÉ ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉä±Éä iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉä ºÉnùºªÉ +ÉÊhÉ iªéé +Énäù ÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É iªéé ºÉÆJªÉä<iÉEäò iªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉä +xªé ºÉnùºªÉ Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉä±ÉÒ, iªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉÒ ºÉÊ ÉiÉÒ PÉÊ]õiÉ Eò úhªééeòê úiéé É ÊiÉSÉÒ EòɪÉæ ªÉÉÆEòÊ úiéé +ÉÊhÉ + ÉÒ ºÉÊ ÉiÉÒ PÉÊ]õiÉ Eò úhªééºéé`öò É ÊiÉSÉä EòɪÉÇ ªÉÉäMªÉ ÉEòÉ äú SÉɱÉhªÉɺÉÉ`öÒ iªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùÊiÉ-ÊxÉªÉ ÉÉÆiÉ äò ú Énù±É Eò úhªééeò úiéé ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<DZÉ.] 3 [37MÉ. ÉÊhÉ{ÉÚ ú úévªéé ÉÉ ÉiÉ Ê É Éä¹É ié úiéúnù.--- () ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò úé¹]åõ{éiéò±éé, ÉÊhÉ{ÉÚ ú úévªéé ÉÉ ÉiÉ EòÉfø±É䱪ÉÉ +Énäù ÉÉuùùÉ äú iªéé úévªéésªéé b ÉåMÉ úò IÉäjÉÉÆ ÉvÉÚxÉ ÊxÉ ÉbÚ xéã +ɱÉä±Éä iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉä ºÉnùºªÉ Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉä±ÉÒ, iªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉÒ ºÉÊ ÉiÉÒ PÉÊ]õiÉ Eò úhªééeòê úiéé É ÊiÉSÉÒ EòɪÉæ ªÉÉÆEòÊ úiéé, ÉɺÉEòÒªÉ EòÉ ÉEòÉVÉÉSªÉÉ ÊxÉªÉ ÉÉÆiÉ +ÉÊhÉ iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùÊiÉ-ÊxÉªÉ ÉÉÆiÉ äò ú Énù±É Eò úhªééeòê úiéé +ÉÊhÉ + ÉÉ ºÉÊ ÉiÉÒSÉä EòɪÉÇ ªÉÉäMªÉ ÉEòÉ äú SÉɱÉhªÉÉSÉÒ ÊxÉÎ SÉiÉÒ Eò úhªééeòê úiéé úévªé{éé±éé É ú EòÉähÉiÉÒ½þÒ Ê É Éä¹É VÉ ÉÉ ÉnùÉ úò ºÉÉä{É ÉhªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (2) úévªé{éé±é, nù ú ɹÉÔ, ËEò ÉÉ VÉä ½þÉ VÉä ½þÉ úé¹]åõ{éiéò ªÉÉ É ÉÉhÉä +É É ªÉEò Eò úò±é iéä ½þÉ, ÉÊhÉ{ÉÚ ú úévªééiéò±é b ÉåMÉ úò IÉäjÉÉÆSªÉÉ É ÉɺÉxÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ úé¹]åõ{éiéò±éé +½þ ÉÉ±É näù<ç±é +ÉÊhÉ =CiÉ IÉäjÉÉÆSªÉÉ É ÉɺÉxÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ iªéé úévªééºé ÊxÉnäù É näùhéä ½äþ ºÉÆPÉ úévªéésªéé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úéæsªéé EòIÉäiÉ ªÉä<DZÉ. º{ɹ]õÒEò úhé.--- ªÉÉ +xéösuäônùéié, b ÉåMÉ úò IÉäjÉä ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +léç, úé¹]åõ{éiéò +Énäù ÉÉuùÉ äú b ÉåMÉ úò IÉäjÉä ½þhÉÚxÉ PÉÉäʹÉiÉ Eò úò±é + ÉÒ IÉäjÉä, +ºÉÉ +ɽäþ.] 62. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉÉÊ ÉºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 969 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. 2. <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú ÉÉMÉ Eò ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é (2 VÉÉxÉä ÉÉ úò 972 úéävéò ÉÉ iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉkÉÉÊ ÉºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (5 äò ÉÖ ÉÉ úò 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

187 ( ÉÉMÉ BEò ÉÒºÉ---+ºlÉɪÉÒ, ºÉÆGò ÉhÉEòɱÉÒxÉ É Ê É Éä¹É ié úiéönùò) [37PÉ. +ÉÆwÉ Énäù É úévªéé ÉÉ ÉiÉ Ê É Éä¹É ié úiéönùò.---() +ÉÆwÉ Énäù É úévªéésªéé MÉ úvéé ºÉÉEò±ªÉÉxÉä ±ÉIÉÉiÉ PÉä>ðxÉ, ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò úéävéméé úésªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ +ÉÊhÉ Ê ÉIÉhÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ úévªéésªéé ÉäMÉ ÉäMɲªÉÉ ÉÉMÉÉÆiÉÒ±É ±ÉÉäEòÉÆxÉÉ ºÉ ÉxªÉɪªÉ ºÉÆvÉÒ +ÉÊhÉ ºÉÖÊ ÉvÉÉ ={É±É vé Eò üxé näùhªééeò úiéé úé¹]åõ{éiéò±éé iªéé úévªéé ÉÉ ÉiÉ +Énäù É Eò üxé iªééuùé äú ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ úévªéésªéé ÉäMÉ ÉäMɲªÉÉ ÉÉMÉÉƺÉÉ`öÒ ÉäMÉ ÉäMɲªÉÉ ié úiéönùò Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É. (2) JÉÆb () +x ɪÉä Eäò±É䱪ÉÉ +Énäù ÉÉuùÉ äú, Ê É Éä¹ÉiÉ:---- (Eò) úévªé ÉɺÉxÉÉxÉä, iªéé úévªéésªéé ÉÖ±ÉEòÒ ºÉä ÉäiÉÒ±É {ÉnùÉÆSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉMÉÉÇSÉÒ ËEò ÉÉ ÉMÉÉÈSÉÒ ËEò ÉÉ úévªéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É ÉÖ±ÉEòÒ {ÉnùÉÆSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉMÉÉÇSÉÒ ËEò ÉÉ ÉMÉÉÈSÉÒ úévªéésªéé ÉäMÉ ÉäMɲªÉÉ ÉÉMÉÉÆEò úiéé ÉäMÉ ÉäMɲªÉÉ ºlÉÉÊxÉEò ºÉÆ ÉMÉÉÈ ÉvªÉä úséxéé Eò úhéä +ÉÊhÉ + ÉÒ {Énäù véé úhé Eò úhéé-ªéé ªÉCiÉÒ, ªÉÉ É ÉÉhÉä úséxéé Eäò±É䱪ÉÉ ºlÉÉÊxÉEò ºÉÆ ÉMÉÉÈxÉÉ, +Énäù ÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É + ÉÉ iék ÉÉÆxÉÖºÉÉ ú É ÉÊGòªÉäxÉÖºÉÉ ú ÉÉ]ÚõxÉ näùhéä, ½äþ +É É ªÉEò Eò úiéé ªÉä<DZÉ; (JÉ) (BEò) iªéé úévªé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ ºlÉÉÊxÉEò ºÉÆ ÉMÉÉÇiÉÒ±É ( ÉMÉ iééä ªÉÉ +xéösuäônùé+x ɪÉä +Énäù ÉÉxÉÖºÉÉ ú úséxéé Eäò±Éä±ÉÉ +ºÉÉä ÉÉ +xªéléé PÉÊ]õiÉ Eäò±Éä±ÉÉ +ºÉÉä) {ÉnùÉÆ É ú léä]õ É úiéò Eò úhªéésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ; +ÉÊhÉ (nùéäxé) úévªéé ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ ºlÉÉÊxÉEò ÉÉÊvÉEò úhéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉǼ ÉMÉÉÇiÉÒ±É {ÉnùÉǼ É ú léä]õ É úiéò Eò úhªéésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, (iéòxé) úévªééiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉtÉ{ÉÒ`öÉ ÉvªÉä ËEò ÉÉ úévªé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉvÉÒxÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉèIÉÊhÉEò ºÉƺlÉäiÉ É Éä É Ê É³ýhªÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, úévªééséé EòÉähÉiÉÉ ÉÉMÉ ËEò ÉÉ EòÉähÉiÉä ÉÉMÉ ºlÉÉÊxÉEò IÉäjÉ ½þhÉÚxÉ ÉÉxɱÉä VÉÉiÉÒ±É, iéä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É; (MÉ) (BEò) ={ÉJÉÆb (JÉ) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±Éä±ÉÉ +ºÉÉ VÉÉä EòÉähÉiÉɽþÒ ºÉÆ ÉMÉÇ iªéé +Énäù ÉÉ ÉvªÉä ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É iªééiéò±é {ÉnùÉÆ É ú léä]õ É úiéò Eò úiééxéé; (nùéäxé) ={ÉJÉÆb (JÉ) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ +Énäù ÉÉ ÉvªÉä ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉtÉ{ÉÒ`öÉiÉ ËEò ÉÉ +xªé ÉèIÉÊhÉEò ºÉƺlÉäiÉ É Éä É näùiééxéé, VªÉÉÆxÉÒ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, +ºÉÉ ºÉÆ ÉMÉÇ, Ê ÉtÉ{ÉÒ`ö ËEò ÉÉ +xªé ÉèIÉÊhÉEò ºÉƺlÉÉ ªÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É ºlÉÉÊxÉEò IÉäjÉÉiÉ, +Énäù ÉÉ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɱÉÉ ÉvÉÒ{ɪÉÈiÉ úê½þ ÉÉºÉ Eäò±ÉÉ +ºÉä±É ËEò ÉÉ Ê ÉIÉhÉ PÉäiɱÉä +ºÉä±É, iªéé = Éänù ÉÉ úéæxéé ËEò ÉÉ iªééæsªéé ÉÒiªÉlÉÇ EòÉähÉiªÉÉ ÉªÉÉÇnäù{ɪÉÈiÉ, EòÉähÉiªÉÉ úòiéòxéä É EòÉähÉiªÉÉ ÉiÉÕxÉÉ +véòxé úé½úþxé +OÉGò É té ÉÉ ËEò ÉÉ VÉÉMÉÉ úéjéúxé `äö ÉÉ ªÉÉiÉ iéä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (3) úé¹]åõ{éiéò±éé, +Énäù ÉÉuùÉ äú, +ÉÆwÉù Énäù É úévªééeò úiéé BEò É ÉɺÉEòÒªÉ xªééªééêvéeò úhé PÉÊ]õiÉ Eò úhªééºéé`öò ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<DZÉ. iéä xªééªééêvéeò úhé, {ÉÖføÒ±É ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ +Énäù ÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É + ÉÒ +ÊvÉEòÉÊ úiéé, +ÊvÉEòÉ ú É ÉÉÊvÉEòÉ ú ªÉÉÆSÉÉ [ iéºéäsé (ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéé½úþxé +xªé) EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªéé±éé ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªééêvéeò úhéé±éé ËEò ÉÉ +xªé ÉÉÊvÉEò úhéé±éé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉÊkɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 973 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ ÉÉ{É úiéé ªÉähªÉɺÉÉ újéò +ºÉ±Éä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ +ÊvÉEòÊ úiéé, +ÊvÉEòÉ ú É ÉÉÊvÉEòÉ ú ªÉÉÆSÉɺÉÖrùÉ ] ÉÉ{É ú Eò úò±é iªéé ÉÉ ÉÒ + ÉÉ:---- (Eò) +Énäù ÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É + ÉÉ, úévªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÖ±ÉEòÒ ºÉä ÉäiÉÒ±É {ÉnùÉÆSªÉÉ ÉMÉÉÇiÉ ËEò ÉÉ ÉMÉÉÈ ÉvªÉä, +lé ÉÉ úévªéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É ié ÉÉ ÉÖ±ÉEòÒ {ÉnùÉÆSªÉÉ ÉMÉÉÇiÉ ËEò ÉÉ ÉMÉÉÈ ÉvªÉä +lé ÉÉ úévªééiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ ºlÉÉÊxÉEò ÉÉÊvÉEò úhéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É ié ÉÉ {ÉnùÉÆSªÉÉ ÉMÉÉÇiÉ ËEò ÉÉ ÉMÉÉÈ ÉvªÉä ÊxɪÉÖCiÉÒ, ÉÉ]õ{É ÉÉ{iÉ xéä ÉhÉÚEò ËEò ÉÉ {ÉnùÉäzÉiÉÒ; (JÉ) +Énäù ÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É + ÉÉ, úévªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÖ±ÉEòÒ ºÉä ÉäiÉÒ±É {ÉnùÉÆSªÉÉ ÉMÉÉÇiÉ ËEò ÉÉ ÉMÉÉÈ ÉvªÉä +lé ÉÉ úévªéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É ié ÉÉ ÉÖ±ÉEòÒ {ÉnùÉÆSªÉÉ ÉMÉÉÇiÉ ËEò ÉÉ ÉMÉÉÈ ÉvªÉä +lé ÉÉ úévªééiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ ºlÉÉÊxÉEò ÉÉÊvÉEò úhéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É ié ÉÉ {ÉnùÉÆSªÉÉ ÉMÉÉÇiÉ ËEò ÉÉ ÉMÉÉÈ ÉvªÉä ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ, ÉÉ]õ{É ÉÉ{iÉ xéä ÉhÉÚEò Eäò±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ {ÉnùÉäzÉiÉÒ Ênù±É䱪ÉÉ ªÉCiÉÓSÉÒ VªÉä¹`öiÉÉ; 63. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉÊkɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 973 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä ( VÉÖ±Éè 974 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

188 ( ÉÉMÉ BEò ÉÒºÉ---+ºlÉɪÉÒ, ºÉÆGò ÉhÉEòɱÉÒxÉ É Ê É Éä¹É ié úiéönùò) (MÉ) +Énäù ÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É + ÉÉ úévªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÖ±ÉEòÒ ºÉä ÉäiÉÒ±É {ÉnùÉÆSªÉÉ ÉMÉÉÇiÉ ËEò ÉÉ ÉMÉÉÈ ÉvªÉä +lé ÉÉ úévªéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É ié ÉÉ ÉÖ±ÉEòÒ {ÉnùÉÆSªÉÉ ÉMÉÉÇiÉ ËEò ÉÉ ÉMÉÉÈ ÉvªÉä +lé ÉÉ úévªééiéò±é ºlÉÉÊxÉEò ÉÉÊvÉEò úhéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É ié ÉÉ {ÉnùÉÆSªÉÉ ÉMÉÉÇiÉ ËEò ÉÉ ÉMÉÉÈÇ ÉvªÉä ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ, ÉÉ]õ{É ÉÉ{iÉ xéä ÉhÉÚEò Eäò±É䱪ÉÉ, ËEò ÉÉ {ÉnùÉäzÉiÉÒ Ênù±É䱪ÉÉ ªÉCiÉÓSªÉÉ ié ÉÉ <ié ú ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ ; (4) JÉÆb (3ú) +x ɪÉä VÉÉä +Énäù É Ênù±ÉÉ VÉÉ<DZÉ---- (Eò) iªééuùé äú É ÉɺÉEòÒªÉ xªééªééêvéeò úhééºé, úé¹]åõ{éiéò +Énäù ÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é + ÉÒ VÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ É xªééªééêvéeò úhéésªéé +ÊvÉEòÉÊ úiéäié ªÉä<Ç±É ÊiÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ MÉÉ-½ÉhªÉÉÆSÉä ÊxÉ ÉÉ úhé Eò úhªééê ɹɪÉÒSÉÒ +Ê É ÉänùxÉä º ÉÒEòÉ úhªééºéé`öò É iªéé É ú iªéé É ÉɺÉEòÒªÉ xªééªééêvéeò úhéé±éé ªÉÉäMªÉ ÉÉ]õiÉÒ±É +ºÉä +Énäù É näùhªééºéé`öò ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É ; (JÉ) iªéé ÉvªÉä É ÉɺÉEòÒªÉ xªééªééêvéeò úhééséä +ÊvÉEòÉ ú, ÉÉÊvÉEòÉ ú É EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ ªÉÉÆ ÉÉ ÉiÉ úé¹]åõ{éiéò±éé +É É ªÉEò ÉÉ]õiÉÒ±É + ÉÉ ié úiéönùò (+É{ɱªÉÉ + É ÉÉxÉÉ Éqù±É Ê ÉIÉÉ Eò úhªéésªéé É ÉɺÉEòÒªÉ xªééªééêvéeò úhéésªéé +ÊvÉEòÉ úéºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ié úiéönùóºé½þ) +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉÚ ÉEòiÉÒ±É; (MÉ) iªééuùé äú É ÉɺÉEòÒªÉ xªééªééêvéeò úhéésªéé +ÊvÉEòÉÊ úiéäiéò±é ÉÉ ÉÒSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É +ÉÊhÉ + ÉÉ +Énäù ÉÉSÉÉ ÉÉ Æú É ½þÉähªÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ (ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéé½úþxé +xªé) EòÉähÉiÉä½þÒ xªééªéé±éªé ËEò ÉÉ xªééªééêvéeò úhé ËEò ÉÉ +xªé ÉÉÊvÉEò úhé ªÉÉSªÉÉºÉ ÉÉä ú ɱÉÆÊ ÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòɪÉÇ ÉɽþÒ{ÉèEòÒ +Énäù ÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É + ÉÉ ÉMÉÉÈÇiÉÒ±É EòɪÉÇ ÉɽþÒ iªéé É ÉɺÉEòÒªÉ xªééªééêvéeò úhééeòbä ÉMÉÇ Eò úhªééséò ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<Ç±É ; (PÉ) iªéé ÉvªÉä úé¹]åõ{éiéò±éé +É É ªÉEò ÉÉ]õiÉÒ±É + ÉÉ {ÉÚ úeò, +ÉxÉÖ¹ÉÆÊMÉEò É É ÉÉ ÉÒ ié úiéönùò ( òò ÉÉ ÉiÉSªÉÉ +ÉÊhÉ ÉÖnùiÉ, {ÉÖ úé ÉÉ ªÉÉÆ ÉÉ ÉiÉSªÉÉ ËEò ÉÉ iªéé iªéé Éä³ýÒ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +{É ÉÉnùÉƺɽþ ËEò ÉÉ äò ú Énù±ÉÉƺɽþ ±ÉÉMÉÚ Eò úhªééeò úiéé Eäò±É䱪ÉÉ ié úiéönùò ªÉÉƺɽþ) +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉÚ ÉEòiÉÒ±É. (5) EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉEò úhééséé +ÆÊiÉ É ÊxÉEòÉ±É Eò úhéé úé É ÉɺÉEòÒªÉ xªééªééêvéeò úhééséé +Énäù É ½þÉ, úévªé ÉɺÉxÉÉxÉä iééä EòÉªÉ É Eò úhéä ËEò ÉÉ +Énäù É Eäò±ªÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ iéòxé ÉʽþxÉä ºÉ ÉÉ{iÉ ½þÉähÉä ªÉÉ{ÉèEòÒ VÉÒ +MÉÉänù ú PÉbä ±É iéò PÉ]õxÉÉ PÉb ±ªÉÉ É ú, É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, úévªé ÉɺÉxÉɱÉÉ, ±ÉäJÉÒ Ê É Éä¹É +Énäù ÉÉuùÉ äú É iªééié EòÉ úhéä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò üxé iªéé EòÉ úhééºié É, É ÉɺÉEòÒªÉ xªééªééêvéeò úhéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ +Énäù ÉÉiÉ iééä É ÉÉ ÉÒ ½þÉähªÉÉ{ÉÚ ÉÔ, äò ú Énù±É Eò úiéé ªÉä<Ç±É ËEò ÉÉ iééä úqù ÉÉiÉ±É Eò úiéé ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, É ÉɺÉEòÒªÉ xªééªéêvéeò úhééséé +Énäù É, + ÉÉ äò ú Énù±É Eäò±É䱪ÉÉ º É ü{ééiésé É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<DZÉ, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ÉÖ³ýÒSÉ É ÉÉ ÉÒ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. (6) JÉÆb (5) SªÉÉ {É ÆúiÉÖEòÉx ɪÉä úévªé ÉɺÉxÉÉxÉä Eäò±Éä±ÉÉ ÉiªÉäEò Ê É Éä¹É +Énäù É, iééä Eò úhªééié +ɱªÉÉxÉÆiÉ ú ½þÉä<Ç±É ÊiÉiÉCªÉÉ ±É ÉEò ú, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉºÉ ÉÉä ú `äö ÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. (7) úévªéésªéé =SSÉ xªééªéé±éªéé±éé, É ÉɺÉEòÒªÉ xªééªééêvéeò úhéé É ú näùjé äújé Eò úhªééséä EòÉähÉiÉä½þÒ +ÊvÉEòÉ ú +ºÉhÉÉ ú xéé½þòié +ÉÊhÉ (ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéé½úþxé +xªé) EòÉähÉiÉä½þÒ xªééªéé±éªé ËEò ÉÉ xªééªééêvéeò úhé É ÉɺÉEòÒªÉ xªééªééêvéeò úhéésªéé +ÊvÉEòÉÊ úiéäsªéé, +ÊvÉEòÉ úésªéé ËEò ÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ úésªéé +véòxé +ºÉ±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ iªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ EòÉähÉiÉÒ½þÒ +ÊvÉEòÉÊ úiéé, +ÊvÉEòÉ ú ËEò ÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ ú ÉÉ{É úhéé ú xéé½þò. (8) É ÉɺÉEòÒªÉ xªééªééêvéeò úhééséä +κiÉi É SÉɱÉÚ `äö ÉhªÉÉSÉÒ +É É ªÉEòiÉÉ xéé½þò, + ÉÒ úé¹]åõ{éiéòséò JÉÉjÉÒ ZÉɱªÉɺÉ, úé¹]åõ{éiéò±éé, +Énäù ÉÉuùùÉ äú, É ÉɺÉEòÒªÉ xªééªééêvéeò úhé Ê ÉºÉÌVÉiÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ + ÉÉ Ê ÉºÉVÉÇxÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ xªééªééêvéeò úhééºé ÉÉä ú ɱÉÆÊ ÉiÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ ÉEò úhéä ÉMÉÇ Eò úhéä É ÊxÉEòɱÉÉiÉ EòÉføhÉä ªÉÉÆEò úiéé iªéé±éé ªÉÉäMªÉ ÉÉ]õiÉÒ±É + ÉÉ ié úiéönùò + ÉÉ +Énäù ÉÉiÉ Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É. 64. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééxéä {ÉÒ. ºÉÉÆ É ÉÚiÉÔ +ÉÊhÉ <ié ú Ê É ûrù +ÉÆwÉ Énäù É úévªé +ÉÊhÉ <ié ú (987) BºÉ. ºÉÒ. ºÉÒ., {ÉÞ. 362 ÉvªÉä +xéösuäônù 37 PÉ SÉä JÉÆb (5) +ÉÊhÉ iªééséä {É ÆúiÉÖEò +ºÉÉÆÊ ÉvÉÉÊxÉEò +ÉÊhÉ ÉÚxªÉ ÉiÉ +ºÉ±ªÉÉSÉä PÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä.

189 ( ÉÉMÉ BEò ÉÒºÉ---+ºlÉɪÉÒ, ºÉÆGò ÉhÉEòɱÉÒxÉ É Ê É Éä¹É ié úiéönùò) (9) EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééséé, xªééªééêvéeò úhééséé ËEò ÉÉ +xªé ÉÉÊvÉEò úhééséé EòÉähÉiÉɽþÒ xªééªéêxéhéçªé, ½ÖþEÚò ÉxÉÉ ÉÉ ËEò ÉÉ +Énäù É EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±ÉÉ ié úò, (Eò) (BEò) xééä ½åþ É ú, 956 {ÉÚ ÉÔ VɺÉä +κiÉi ÉÉiÉ ½þÉäiÉä ié ÉÉ ½èþpùÉ ÉÉnù úévªéésªéé ËEò ÉÉ iªéé ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ ºlÉÉÊxÉEò ÉÉÊvÉEò úhéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉnùÉ É ú iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉÚ ÉÔ Eäò±Éä±ÉÒ; ËEò ÉÉ (nùéäxé) +ÉÆwÉ Énäù É úévªéésªéé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ +lé ÉÉ iªéé ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ ºlÉÉÊxÉEò ËEò ÉÉ +xªé ÉÉÊvÉEò úhéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉnùÉ É ú ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉÊkɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 973 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ Eäò±Éä±ÉÒ, EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÓSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ, {ÉnùºlÉÉ{ÉxÉÉ, {ÉnùÉäzÉiÉÒ ËEò ÉÉ Énù±ÉÒ; +ÉÊhÉ (JÉ) ={ÉJÉÆb (Eò) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒxÉä ËEò ÉÉ iªéé ªÉCiÉÒºÉ ÉÉä ú Eäò±Éä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ EòÉ ú ÉÉ<Ç ËEò ÉÉ MÉÉä¹]õ, Eäò ɳý + ÉÉ ªÉCiÉÓSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ, {ÉnùºlÉÉ{ÉxÉÉ {ÉnùÉäzÉiÉÒ ËEò ÉÉ Énù±ÉÒ ½þÒ, + ÉÉ ÊxɪÉÖCiÉÒSªÉÉ, {ÉnùºlÉÉ{ÉxÉäSªÉÉ, {ÉnùÉäzÉiÉÒSªÉÉ ËEò ÉÉ Énù±ÉÒSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ½èþpùÉ ÉÉnù úévªééié, ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, +ÉÆwÉ Énäù É úévªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉiÉ úê½þ ÉÉºÉ +ºÉ±ªÉÉ ÉÉ ÉiÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +É É ªÉEòiÉäSÉÒ ié úiéúnù Eò úhéé-ªéé iªéé Éä³ýÒ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉxÉÖºÉÉ ú Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ xé ½þiÉÒ, B Éfø ÉSÉ EòÉ úhéé É üxé + ÉèvÉ ËEò ÉÉ ÉÚxªÉ ÉiÉ +ɽäþ +lé ÉÉ EòvÉÒEòɳýÒ + ÉèvÉ ËEò ÉÉ ÉÚxªÉ ÉiÉ ZÉɱÉÒ ½þÉäiÉÒ, +ºÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (0) ªÉÉ +xéösuäônùésªéé É úé¹]åõ{éiéòxéä iªéé+x ɪÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +Énäù ÉÉSªÉÉ ié úiéönùò, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùòié ËEò ÉÉ iªéé iªéé Éä³ýÒ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±Éä ié úò, É ÉÉ ÉÒ ½þÉäiÉÒ±É. 37Ró. +ÉÆwÉ Énäù ÉÉiÉ EåòpùÒªÉ Ê ÉtÉ{ÉÒ`öÉSÉÒ ºlÉÉ{ÉxÉÉù.---- ºÉƺÉnäù±ÉÉ +ÉÆwÉ Énäù É úévªééié Ê ÉtÉ{ÉÒ`ö ºlÉÉ{ÉxÉ Eò úhªééºéé`öò EòɪÉtÉuùÉ äú ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<DZÉ. [37SÉ. ʺÉCEòÒ É úévªéé ÉÉ ÉiÉ Ê É Éä¹É ié úiéönùò.---ªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉ ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò,---- (Eò) ʺÉCEòÒ É úévªééséò Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ iéòºé{éäiéé Eò ÉÒ xéé½þòié <iéeäò ºÉnùºªÉ Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉä±ÉÒ +ºÉä±É; (JÉ) ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (UôÊkɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ (ªÉÉ +xéösuäônùé ÉvªÉä ªÉÉ{ÉÖfäø "ÊxɪÉiÉ ÊnùxÉ" ½þhÉÚxÉ ÊxÉnæùÊ É±Éä±ÉÉ)õ,---- (BEò) BÊ É±É, 974 ÉvªÉä ʺÉCEòÒ É ÉvªÉä ÊxÉ Éb héöeòé ½þÉä>ðxÉ =CiÉ ÊxÉ Éb héöeòéæ ÉvªÉä ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉä±Éä ÉkÉÒºÉ ºÉnùºªÉ (ªÉÉiÉ ªÉÉ{ÉÖfäø Ê Ét ÉÉxÉ ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ ÊxÉnæùÊ É±Éä±ÉÉ) +ºÉ±Éä±ÉÒ ÊºÉCEòÒ ÉSÉÒ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ ½þÒ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉx ɪÉä úòiéºé ú PÉÊ]õiÉ Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ ÊºÉCEòÒ É úévªééséò Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ; (nùéäxé) Ê Ét ÉÉxÉ ºÉnùºªÉ ½äþ, ʺÉCEòÒ É úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉä ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉx ɪÉä úòiéºé ú ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉä±Éä ºÉnùºªÉ +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ; +ÉÊhÉ (iéòxé) ʺÉCEòÒ É úévªééséò =CiÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉx ɪÉä BJÉÉtÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ Éä±ÉÉ +ºÉ±Éä±Éä +ÊvÉEòÉ ú ÉÉ{É úò±é +ÉÊhÉ ÊiÉSÉÒ EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb Ò±É. (MÉ) JÉÆb (JÉ) +x ɪÉä ʺÉCEòÒ É úévªééséò Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ ½þhÉÚxÉ ÉÉxÉhªÉÉiÉ ªÉähÉÉ-ªÉÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, +xéãösuäônù 72 SªÉÉ JÉÆb () ÉvÉÒ±É 2 [{ÉÉSÉú ɹÉÉÇSªÉÉ] EòɱÉÉ ÉvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇÇ, 3 [SÉÉ ú ɹÉÉÇSªÉÉ] EòɱÉÉ ÉvÉÒSÉä ÊxÉnæù É ½þhÉÚxÉ ±ÉÉ ÉhªÉÉiÉ ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ =CiÉ 3 [SÉÉ ú ɹÉÉÇSÉÉ] EòɱÉÉ ÉvÉÒ ÊxɪÉiÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ ºÉÖ ü ½þÉäiÉÉä, +ºÉä ÉÉxÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ; 65. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (UôÊkɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (26 BÊ É±É 975 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É 978 ªÉÉÆSªÉÉ Eò±É É 43 uùé äú ºÉ½þÉ É¹ÉÉÈSªÉÉ ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (6 ºÉ{]åõ É ú 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 56 uùé äú {ÉÉSÉ É¹ÉÉÈSªÉÉ ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ ºÉ½þÉ É¹ÉÉÈSªÉÉ ½þÉ ÉVÉÚEò ú ù nùéjé±é Eäò±ÉÉ ½þÉäiÉÉ. (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 43 uùé äú {ÉÉSÉ É¹ÉÇ ªÉÉBä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ (6 ºÉ{]åõ É ú 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ) ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 56 uùé äú SÉÉ ú ɹÉÉÈSªÉÉ ªÉÉ ÉÚ³ý ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ {ÉÉSÉ É¹ÉÉÈSªÉÉú ½þÉ ÉVÉEÚò úù nùéjé±é Eäò±ÉÉ ½þÉäiÉÉ. (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

190 66 ( ÉÉMÉ BEò ÉÒºÉ---+ºlÉɪÉÒ, ºÉÆGò ÉhÉEòɱÉÒxÉ É Ê É Éä¹É ié úiéönùò) (PÉ) ºÉƺÉnäùEòbÚ xé EòɪÉtÉuùÉ äú +xªé ié úiéönùò Eäò±ªÉÉ VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ, ʺÉCEòÒ É úévªéé±éé ±ÉÉäEòºÉ Éä ÉvªÉä BEò VÉÉMÉÉ näùhªééié ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ ÊºÉCEòÒ É úévªé ½þÉ ÊºÉCEòÒ É ºÉƺÉnùÒªÉ ÉiÉnùÉ úºéæpé ½þhÉÚxÉ ºÉÆ ÉÉävɱÉÉ VÉÉhÉÉ úé +ºÉÉ ºÉƺÉnùÒªÉ ÉiÉnùÉ úºéæpé +ºÉä±É ; (Ró) ÊxɪÉiÉ ÊnùxÉÒ +κiÉi ÉÉiÉ +ºÉhÉÉ-ªÉÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäiÉÒ±É ÊºÉCEòÒ É úévªééséé ÉÊiÉÊxÉvÉÒ ½þÉ, ʺÉCEòÒ É úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉÒ±É ºÉnùºªÉÉÆEòbÚ xé ÊxÉ ÉbÚ xé Ênù±ÉÉ VÉÉ<DZÉ; (SÉ) ʺÉCEòÒ É ÉvÉÒ±É VÉxÉiÉäSªÉÉ ÊxÉ úêxé ú鲪éé PÉ]õEòÉÆSªÉÉ ½þCEòÉÆSÉä +ÉÊhÉ Ê½þiɺÉÆ ÉÆvÉÉÆSÉä úiéhé Eò úhªééºéé`öò, ºÉƺÉnù, ʺÉCEòÒ É úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ Éä ÉvªÉä + ÉÉ PÉ]õEòÉÆSªÉÉ = Éänù ÉÉ úéæeòbú xé ÊEòiÉÒ VÉÉMÉÉ É úiéé ªÉäiÉÒ±É iéò ºÉÆJªÉÉ +ÉÊhÉ ÊºÉCEòÒ É úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòòºéé`öò òcié VªÉÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ ÉiÉnùÉ úºéæpééæiéúxé + ÉÉ PÉ]õöEòÉÆSªÉÉ = Éänù ÉÉ úéæxéé ÊxÉ Éb héöeòòºéé`öò = Éä úé½þiéé ªÉä<Ç±É iªééæséä {ÉÊ úºéò ÉxÉ, ªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ié úiéúnù Eò ü ÉEäò±É; (Uô) ʺÉCEòÒ ÉSªÉÉ úévªé{éé±éé É ú ÉÉÆiÉiÉÉ úéjéhªéé ÉÉ ÉiÉ +ÉÊhÉ ÊºÉCEòÒ ÉSªÉÉ VÉxÉiÉäSªÉÉ ÊxÉ úêxé ú鲪éé PÉ]õEòÉÆSÉÒ ºÉÉ ÉÉÊVÉEò É +ÉÌlÉEò =zéiéò ºÉÖÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhªééºéé`öò ºÉ ÉxªÉɪªÉ ªÉ ɺlÉÉ Eò úhªéé ÉÉ ÉiÉ Ê É Éä¹É VÉ ÉÉ ÉnùÉ úò +ºÉä±É +ÉÊhÉ ªÉÉ JÉÆb Éx ɪÉä +É{ɱÉÒ Ê É Éä¹É VÉ ÉÉ ÉnùÉ úò {ÉÉ ú {ÉÉb iééxéé ʺÉCEòÒ ÉSÉÉ úévªé{éé±é, úé¹]åõ{éiéò±éé ªÉÉäMªÉ ÉÉ]äõ±É iªéé É ÉÉhÉä Éä³ýÉä Éä³ýÒ iééä VÉä ÊxÉnäù É näù<ç±é, iªééæxéé +véòxé úé½úþxé º ÉÊ É ÉäEòÉxÉÖºÉÉ ú EÞòiÉÒ Eò úò±é; (VÉ) ÊxɪÉiÉ ÊnùxÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ ÊºÉCEòÒ É ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, ʺÉCEòÒ É ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ <ié ú EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒSªÉÉ `öéªéò ÊxÉʽþiÉ +ºÉä±É + ÉÒ ºÉ ÉÇ ÉÉ±É ÉkÉÉ É ÉkÉÉ ( ÉMÉ iéò ʺÉCEòÒ É úévªééié ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±É䱪ÉÉ úévªéiéäjééæsªéé +ÉiÉÒ±É +ºÉÉä ËEò ÉÉ Éɽäþ úò±é +ºÉÉä) ÊxɪÉiÉ ÊnùxÉÉ{ÉɺÉÚxÉ ÊºÉCEòÒ É úévªéésªéé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ `öéªéò ÊxÉʽþiÉ ½þÉä<DZÉ; (ZÉ) ʺÉCEòÒ É úévªéé ÉvªÉä ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±É䱪ÉÉ úévªéiéäjééæ ÉvªÉä ÊxɪÉiÉ ÊnùxÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ =SSÉ xªééªéé±éªé ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úhéé äú =SSÉ xªééªéé±éªé, ÊxɪÉiÉ ÊnùxÉÒ É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ ÊºÉCEòÒ É úévªééséä =SSÉ xªééªéé±éªé +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ; (\É) ʺÉCEòÒ É úévªéésªéé ºÉÆ{ÉÚhÉÇ úévªéiéäjééiéò±é ºÉ ÉÇ Ênù ÉÉhÉÒ, òéèvénùé úò +ÉÊhÉ É½þºÉÖ±ÉÒ +ÊvÉEòÉÊ úiéäséò xªééªéé±éªéä, xªééêªéeò, EòɪÉÇEòÉ úò É É ÉɺÉÒ +ºÉä ºÉ ÉÇ ÉÉÊvÉEòÉ úò +ÉÊhÉ +ºÉä ºÉ ÉÇ +ÊvÉEòÉ úò, ÊxɪÉiÉ ÊnùxÉÒ É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, +É{ÉÉ{ɱÉä EòɪÉÉÇÊvÉEòÉ ú ÉVÉÉ ÉhªÉÉSÉä SÉɱÉÚ `äö ÉiÉÒ±É; (]õ) ʺÉCEòÒ É úévªéé ÉvªÉä ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±É䱪ÉÉ úévªéiéäjééæ ÉvªÉä ËEò ÉÉ iªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉiÉ ÊxɪÉiÉ ÊnùxÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±Éä±Éä ºÉ ÉÇ EòɪÉnäù ºÉIÉ É Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉEòbÚ xé ËEò ÉÉ +xªé ºÉIÉ É ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉEòbÚ xé ºÉÖvÉÉ úhªééié ªÉä<Ç{ɪÉÈiÉ ËEò ÉÉ ÊxÉ úêºéié ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ iéäléä +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhÉä SÉɱÉÚ úé½þò±é ; (`öõ) JÉÆb (]õ) ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ, ʺÉCEòÒ É úévªéésªéé É ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä ºÉÖEò ú ½þÉ Éä ªÉɺÉÉ`öÒ +ÉÊhÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùò ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùó ÉÒ ºÉÖºÉǼ ÉÉnùÒ Eò úhªééºéé`öò úé¹]åõ{éiéò±éé ÊxɪÉiÉ ÊnùxÉÉ{ÉɺÉÚxÉ nùéäxé ɹÉÉÈSªÉÉ +ÉiÉ, +Énäù ÉÉuùÉ äú, + ÉÉ EòɪÉtÉiÉ +É É ªÉEò ËEò ÉÉ ºÉ ɪÉÉäÊSÉiÉ +ºÉiÉÒ±É + ÉÒ +xéöeúò±éxéä É äò ú Énù±É Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É-- ÉMÉ iéä ÊxÉ úºéxéésªéé º É ü{ééié +ºÉÉäiÉ ÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéäsªéé º É ü{ééié +ºÉÉäiÉ----+ÉÊhÉ iénâùxéæié ú +ºÉÉ ÉiªÉäEò EòɪÉnùÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä Eäò±É䱪ÉÉ +xéöeúò±éxééºéæ½þ É äò ú Énù±ÉÉƺɽþ É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<Ç±É +ÉÊhÉ +ºÉä EòÉähÉiÉä½þÒ +xéöeúò±éxé ËEò ÉÉ äò ú Énù±É EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééié É xééº{énù Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò ; (b õ) VÉÉä ÊxɪÉiÉ ÊnùxÉÉ{ÉÚ ÉÔ Eò úhªééié ËEò ÉÉ Êxɹ{ÉÉÊnùiÉ Eò úhªééié +ɱÉÉ +ɽäþ +ÉÊhÉ VªÉÉ ÉvªÉä ÉÉ úié ºÉ úeòé ú ËEò ÉÉ iªéésªéé {ÉÚ ÉÉÇÊvÉEòÉ-ªÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiÉä½þÒ ºÉ úeòé ú {ÉIÉEòÉ ú ½þÉäiÉä, +ºÉÉ ÊºÉCEòÒ ÉºÉÆ ÉÆvÉÒSÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ ié½þ, Eò úé úxéé ÉÉ, ÉSÉxÉ ÉÆvÉ ËEò ÉÉ <ié ú iéiºé É ºÉƱÉäJÉ ªÉÉÆ ÉvÉÚxÉ =nâù É ÉhÉÉ úé EòÉähÉiÉɽþÒ Ê É ÉÉnù ËEò ÉÉ <ié ú ÉÉ É, ªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéé±éé ËEò ÉÉ <ié ú EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªéé±éé +ÊvÉEòÉÊ úiéé +ºÉhÉÉ ú xéé½þò ; {ÉhÉ ªÉÉ JÉÆb ÉiÉÒ±É EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ, +xéösuäônù 43 SªÉÉ ié úiéönùóxéé xªéúxéiéé +ÉhÉiÉä, +ºÉÉ ÊiÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò ;

191 ( ÉÉMÉ BEò ÉÒºÉ---+ºlÉɪÉÒ, ºÉÆGò ÉhÉEòɱÉÒxÉ É Ê É Éä¹É ié úiéönùò) (fø õ) úé¹]åõ{éiéò±éé, VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú, +ÊvɺÉÚSÉxÉäSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòɱÉÉ, ÉÉ úiééiéò±é BJÉÉtÉ úévªééié +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ +ÊvÉÊxɪÉÊ ÉiÉÒ, ʺÉCEòÒ É úévªééié iªéé±éé ªÉÉäMªÉ ÉÉ]õiÉÒ±É +ºÉä ÊxÉ ÉÈvÉ ËEò ÉÉ äò ú Énù±É ªÉÉƺɽþ ±ÉÉMÉÚ Eò úiéé ªÉä<Ç±É ; (hé) ªÉÉ +xéösuäônùésªéé {ÉÚ ÉÇMÉÉ ÉÒ ié úiéönùò{ééeòò EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù +Æ É±ÉÉiÉ +ÉhÉiÉÉxÉÉ EòÉähÉiÉÒ½þÒ +b SÉhÉ =nâù É É±ÉÒ ié ú, úé¹]åõ{éiéò±éé, +Énäù ÉÉuùÉ äú, iéò +b SÉhÉ núù ú Eò úhªééºéé`öò iªéé±éé +É É ªÉEò ÉÉ]äõ±É + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ (<ié ú EòÉähÉiªÉɽþÒ +xéösuäônùéséä +xéöeúò±éxé ËEò ÉÉ äò ú Énù±É ªÉÉƺɽþ) Eò úiéé ªÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ÊxɪÉiÉ ÊnùxÉÉ{ÉɺÉÚxÉ nùéäxé ɹÉæ ºÉÆ{ɱªÉÉxÉÆiÉ ú, +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +Énäù É, EòÉføhªÉÉiÉ ªÉähÉÉ ú xéé½þò ; (ié) ʺÉCEòÒ É úévªé +ÉÊhÉ iªéé ÉvªÉä ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä ªÉÉÆ ÉvªÉä ËEò ÉÉ iªééæsªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ, ÊxɪÉiÉ ÊnùxÉÉºÉ ºÉÖ ü ½þÉähÉÉ-ªÉÉ É ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (UôÊkɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 ªÉɱÉÉ úé¹]åõ{éiéòséò +xéö ÉiÉÒ Ê É³ýhªÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ ºÉÆ{ÉhÉÉ-ªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ÉvªÉä Eäò±É䱪ÉÉ ºÉ ÉÇ MÉÉä¹]õÒ É ºÉ ÉÇ EòɪÉÇ ÉɽþÒ, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (UôÊkɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 ªÉÉuùÉ äú ºÉÖvÉÉ úhéé Eäò±É䱪ÉÉ + ÉÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùó ÉÒ +xéö ü{é +ºÉiÉÒ±É iéälé É,ú iªéé É ÉÉhÉä ºÉÖvÉÉ úhéé Eäò±É䱪ÉÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉx ɪÉä ÉèvÉ úòiéòxéä Eäò±É䱪ÉÉ +ɽäþiÉ, +ºÉä ºÉ ÉÇ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé ÉÉxɱÉä VÉÉ<DZÉ.] 2 [37Uô. Ê ÉZÉÉä ú É úévªéé ÉÉ ÉiÉ Ê É Éä¹É ié úiéúnù.-----ºéæê ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, (Eò) (BEò) Ê ÉZÉÉåSªÉÉ vééì ÉEò ËEò ÉÉ ºÉÉ ÉÉÊVÉEò ÉlÉÉ, (nùéäxé) Ê ÉZÉÉåSÉÉ üføò ÉÉ{iÉ EòɪÉnùÉ É EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ, (iéòxé) Ê ÉZÉÉåSªÉÉ üføò ÉÉ{iÉ EòɪÉtÉxÉÖºÉÉ ú ÊxÉhÉÇªÉ näùhéä ½äþ VªÉÉiÉ +xéöºªéöié +ɽäþ, +ºÉä Ênù ÉÉhÉÒ É òéèvénùé úò xªééªénùéxé, (SÉÉ ú) VÉÊ ÉxÉÒSÉÒ ÉɱÉEòÒ É ½þºiÉÉÆiÉ úhé, ªÉÉÆ ÉÉ ÉiÉSÉÉ ºÉƺÉnäùSÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +ÊvÉÊxÉªÉ É, Ê ÉZÉÉä ú ÉSªÉÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäxÉä `ö úé ÉÉuùÉ äú iéºéä `ö úê ɱªÉÉÊ É ÉÉªÉ Ê ÉZÉÉä ú É úévªéé±éé ±ÉÉMÉÚ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ªÉÉ JÉÆb ÉiÉÒ±É EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (jéä{ézéé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ Ê ÉZÉÉä ú ÉSªÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjééié +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉɱÉÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò ; (JÉ) Ê ÉZÉÉä ú É úévªééséò Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ, SÉɳýÒºÉ{ÉäIÉÉ Eò ÉÒ xéºéiéò±é <iécªéé ºÉnùºªÉÉÆSÉÒ Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉä±ÉÒ +ºÉä±É.] 3 [37VÉô. + ûhéésé±é Énäù É úévªéé ÉÉ ÉiÉ Ê É Éä¹É ié úiéúnù.-----ªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, (Eò) + ûhéésé±é Énäù É úévªééiéò±é EòɪÉnùÉ É ºÉÖ ªÉ ɺlÉÉ ªÉÉ ÉÉ ÉiÉ + ûhéésé±é Énäù ÉÉSªÉÉ úévªé{éé±éé É ú Ê É Éä¹É VÉ ÉÉ ÉnùÉ úò +ºÉä±É +ÉÊhÉ iªééºéæ ÉÆvÉÒSÉÒ +É{ɱÉÒ EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb iééxéé Eò úé ɪÉÉSªÉÉ EòÉ ú ÉÉ<Ç ÉÉ ÉiÉ úévªé{éé±é, ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énäù ÉÒ Ê ÉSÉÉ úê ÉÊxÉ ÉªÉ Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú +É{ɱªÉÉ ÉèªÉÎCiÉEò ÊxÉhÉÇªÉ ÉCiÉÒSÉÉ ÉÉ{É ú Eò úò±é : {É ÆúiÉÖÖ +ºÉä EòÒ, EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ É ½þÒ, ÊVÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ªÉÉ JÉÆb Éx ɪÉä úévªé{éé±ééxéä +É{ɱÉÒ ÉèªÉÎCiÉEò ÊxÉhÉÇªÉ ÉCiÉÒ ÉÉ{É üxé EòÉ ú ÉÉ<Ç Eò úhéä +É É ªÉEò +ºÉ±Éä±ÉÒ ÉÉ É +ɽäþ ËEò ÉÉ xéé½þò, +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ É xé =nâù É É±ÉÉ ié ú, úévªé{éé±ééséé º ÉÊ É ÉäEòÉxÉÖºÉÉ úò ÊxÉhÉÇªÉ +ÆÊiÉ É +ºÉä±É +ÉÊhÉ iªééxéä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒSÉÒ Ê ÉÊvÉOÉÉÁiÉÉ ½þÒ, iªééxéä +É{ɱÉÒ ÉèªÉÎCiÉEò ÊxÉhÉÇªÉ ÉCiÉÒ ÉÉ{É üxé EòɪÉÇ Eò úé ɪÉÉºÉ ½þ Éä ½þÉäiÉä ËEò ÉÉ xéeòéä ½þÉäiÉä, ªÉÉ EòÉ úhéé É üxé É xééº{énù Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò : 67. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+b SÉhÉÒÆSÉä ÊxÉ ÉÉ úhé) +Énäù É Gò. +Eò úé (ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 99) {ɽþÉ. 2. ºÉÆÊ ÉvÉùÉxÉ (jéä{ézéé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 ªÉÉÆSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (20 äò ÉÖ ÉÉ úò 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({ÉÆSÉÉ ÉzÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (20 äò ÉÖ ÉÉ úò 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

192 ( ÉÉMÉ BEò ÉÒºÉ---+ºlÉɪÉÒ, ºÉÆGò ÉhÉEòɱÉÒxÉ É Ê É Éä¹É ié úiéönùò) {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, VÉ ú + ûhéésé±é Énäù É úévªééiéò±é EòɪÉnùÉ É ºÉÖ ªÉ ɺlÉÉ ªÉÉ ÉÉ ÉiÉ úévªé{éé±éé É ú Ê É Éä¹É VÉ ÉÉ ÉnùÉ úò +ºÉhÉä ªÉÉ{ÉÖfäø +É É ªÉEò xéé½þò, ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ úé¹]åõ{éiéòséò, úévªé{éé±ééeòbú xé +½þ ÉÉ±É Ê É³ýɱªÉÉ É üxé ËEò ÉÉ +xªéléé, JÉÉjÉÒ {É]õ±ÉÒ ié ú, iééä, +Énäù ÉÉuùÉ äú, úévªé{éé±éé É úséò + ÉÒ VÉ ÉÉ ÉnùÉ úò iªéé +Énäù ÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É + ÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ ºÉÆ{ÉÖ¹]õÉiÉ ªÉä<DZÉ, +ºÉÉ ÊxÉnäù É näù>ð ÉEäò±É. (JÉ) + ûhéésé±é Énäù É úévªééséò Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ ½þÒ iéòºé{éäiéé Eò ÉÒ xéºéiéò±é <iécªéé ºÉnùºªÉÉÆSÉÒ Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉä±ÉÒ +ºÉä±É.] [37ZÉ. MÉÉä ÉÉ úévªéé ÉÉ ÉiÉ Ê É Éä¹É ié úiéúnù.----ªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½Òþ +ºÉ±Éä ié úò, MÉÉä ÉÉ úévªééséò Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ ½þÒ, iéòºé{éäiéé Eò ÉÒ xéºéiéò±é <iécªéé ºÉnùºªÉÉÆSÉÒ Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉä±ÉÒ +ºÉä±É.] 2 [37\É. EòxÉÉÇ]õEò úévªéé ÉÉ ÉiÉ Ê É Éä¹É ié úiéönòù.----() úé¹]åõ{éiéò±éé, EòxÉÉÇ]õEò úévªéºéæ ÉÆvÉÒ EòÉfø±É䱪ÉÉ +Énäù ÉÉuùÉ äú, {ÉÖføÒ±É ÉÉ ÉÓºÉÉ`öÒ úévªé{éé±éésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê É Éä¹É VÉ ÉÉ ÉnùÉ úòºéé`öò ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<DZÉ.---- (Eò) ÉÆb ³ýÉSªÉÉ EòÉ ÉEòÉVÉÉ É úò±é +½þ ÉÉ±É ÉiªÉäEò ɹÉÔ úévªé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäºÉ ÉÉä ú `äö ÉhªÉÉiÉ ªÉä<Ç±É ªÉÉ ié úiéönùòºé½þ ½èþpùÉ ÉÉnù-EòxÉÉÇ]õEò Énäù ÉɺÉÉ`öÒ º ÉiÉÆjÉ Ê ÉEòÉºÉ ÉÆb ³ýÉSÉÒ ºlÉÉ{ÉxÉÉ; (JÉ) ºÉÆ{ÉÚhÉÇ{ÉhÉä úévªéésªéé MÉ úvééæxéé +véòxé úé½úþxé, =CiÉ Énäù ÉÉ É úò±é Ê ÉEòɺÉÊ É¹ÉªÉEò JÉSÉÉǺÉÉ`öÒ ÊxÉvÉÒSÉä ºÉ ÉxªÉÉªÉ ÉÉ]õ{É; +ÉÊhÉ (MÉ) ºÉÆ{ÉÚhÉÇ{ÉhÉä úévªésªéé MÉ úvééæxéé +véòxé úé½úþxé, ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò úéävéméé ú, Ê ÉIÉhÉ +ÉÊhÉ ªÉ ɺÉÉªÉ ÉÊ ÉIÉhÉ ªÉÉÆ ÉÉ ÉiÉ =CiÉ Énäù ÉÉiÉÒ±É ±ÉÉäEòÉƺÉÉ`öÒ ºÉ ÉxªÉÉªÉ ºÉÆvÉÒ +ÉÊhÉ ºÉÖÊ ÉvÉÉ. (2) JÉÆb () SªÉÉ ={É-JÉÆb (MÉ) +x ɪÉä EòÉfø±É䱪ÉÉ +Énäù ÉÉuùÉ äú {ÉÖføÒ±É ÉÉ ÉÒºÉÉ`öÒ ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<DZÉ---- (Eò) VÉx ÉÉxÉä ËEò ÉÉ +ÊvÉ ÉɺÉÉxÉä iªéé Énäù ÉÉiÉÒ±É +ºÉ±É䱪ÉÉ Ê ÉtÉlªÉÉȺÉÉ`öÒ ½èþpùÉ ÉÉnù-EòxÉÉÇ]õEò Énäù ÉÉiÉÒ±É ÉèIÉÊhÉEò É ªÉ ɺÉÉªÉ ÉÊ ÉIÉhÉ ºÉƺlÉÉ ªÉÉ ÉvÉÒ±É É ÉÉhÉ Érù VÉÉMÉÉÆSÉä +É úiéhé; +ÉÊhÉ (JÉ) úévªé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ +ÆiÉMÉÇiÉ +ÉÊhÉ ½èþpùÉ ÉÉnù-EòxÉÉÇ]õEò Énäù ÉÉiÉÒ±É úévªé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É EòÉähÉiÉɽþÒ ÊxÉEòÉªÉ ËEò ÉÉ ºÉÆPÉ]õxÉÉ ªÉÉ ÉvÉÒ±É {ÉnùÉÆSÉÒ ËEò ÉÉ {ÉnùÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉMÉÉÈSÉÒ ÊxÉÎ SÉiÉÒ +ÉÊhÉ VÉx ÉÉxÉä ËEò ÉÉ +ÊvÉ ÉɺÉÉxÉä iªéé Énäù ÉÉiÉÒ±É +ºÉ±É䱪ÉÉ ªÉCiÉÓºÉÉ`öÒ + ÉÉ É ÉÉhÉ Érù {ÉnùÉÆSÉä +É úiéhé +ÉÊhÉ ºÉ ú³ý ºÉä ÉÉ É Éä ÉÉxÉä ËEò ÉÉ {ÉnùÉäxxÉiÉÒxÉä ËEò ÉÉ +Énäù ÉÉ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É + ÉÉ <ié ú EòÉähÉiªÉɽþÒ úòiéòxéä iªéé {ÉnùÉÆ É ú ÊxɪÉÖCiÉÒ.] 68. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (Uô{{ÉxÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 987 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (30 Éä 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+aöö ÉhhÉ ÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 202 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. BSÉ

193 ( ÉÉMÉ BEò ÉÒºÉ---+ºlÉɪÉÒ, ºÉÆGò ÉhÉEòɱÉÒxÉ É Ê É Éä¹É ié úiéönùò) 372. Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉtÉÆSÉÉ +Æ É±É SÉɱÉÚ úé½þhéä É iªééæséä +xéöeúò±éxéù.----() +xéösuäônù 395 ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ +ÊvÉÊxɪÉÊ ÉiÉÒSÉä ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉuùÉ äú ÊxÉ úºéxé ZÉɱÉä +ºÉ±Éä ié úò, ÉÉjÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ +xªé ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±Éä±Éä ºÉ ÉÇ EòɪÉnäù ºÉIÉ É Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉEòbÚ xé ËEò ÉÉ +xªé ºÉIÉ É ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉEòbÚ xé iªééié äò ú òé ú Eäò±ÉÉ VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ ËEò ÉÉ iªééséä ÊxÉ úºéxé Eäò±Éä VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ ËEò ÉÉ iªééié ºÉÖvÉÉ úhéé Eäò±ÉÒ VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ, iªéé úévªéiéäjééié +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä SÉɱÉÚ úé½þiéò±é. (2) ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùò, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùó ÉÒ ºÉÖºÉǼ ÉÉnùÒ Eò úhªééºéé`öò úé¹]åõ{éiéò±éé +Énäù ÉÉuùÉ äú + ÉÉ EòɪÉtÉiÉ +É É ªÉEò ËEò ÉÉ <¹]õ +ºÉiÉÒ±É + ÉÒ +xéöeúò±éxéä É äò ú Énù±É Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É---- ÉMÉ iéò ÊxÉ úºéxéésªéé º É ü{ééié +ºÉÉäiÉ ÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéäsªéé º É ü{ééié +ºÉÉäiÉ,----+ÉÊhÉ iªéé +Énäù ÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É + ÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ iééä EòɪÉnùÉ, ªÉÉ É ÉÉhÉä Eäò±É䱪ÉÉ +xéöeúò±éxééæºé½þ É äò ú Énù±ÉÉƺɽþ É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<DZÉ, + ÉÒ ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ +ºÉä EòÉähÉiÉä½þÒ +xéöeúò±éxé ËEò ÉÉ äò ú Énù±É EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééié É xééº{énù Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò. (3) JÉÆb (2) ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý,----- (Eò) úé¹]åõ{éiéò±éé ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉɺÉÚxÉ 2 [iéòxé ɹÉæ] ºÉÆ{ɱªÉÉxÉÆiÉ ú EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSÉä EòÉähÉiÉä½þÒ +xéöeúò±éxé ËEò ÉÉ äò ú Énù±É Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú ÉnùÉxÉ ½þÉäiÉÉä ; ËEò ÉÉ (JÉ) =CiÉ JÉÆb Éx ɪÉä úé¹]åõ{éiéòxéä +xéöeúò±éxé ËEò ÉÉ äò ú Énù±É Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSÉä ÊxÉ úºéxé ËEò ÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhªééºé EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉIÉ É Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɱÉÉ ËEò ÉÉ +xªé ºÉIÉ É ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉɱÉÉ ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉäiÉÉä, +ºÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. º{ɹ]õÒEò úhé BEò.----ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é ""+Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±Éä±ÉÉ EòɪÉnùÉ'' ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉÉiÉ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééiéò±é Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä ËEò ÉÉ +xªé ºÉIÉ É ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉxÉä {ÉÉÊ úié Eäò±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ iéªéé ú Eäò±É䱪ÉÉ +ÉÊhÉ {ÉÚ ÉÔ ÊxÉ úêºéié xé ZÉɱÉ䱪ÉÉ EòɪÉtÉSÉÉ---- ÉMÉ iééä ËEò ÉÉ iªééséä ÉÉMÉ, iªéé EòɳýÒ ÉÖ³ýÒSÉ ËEò ÉÉ Ê ÉÊ É¹]õ IÉäjÉÉiÉ É ÉiÉÇxÉÉiÉ xéºé±éä ié úò-----ºé ÉÉ Éä É +ºÉä±É. º{ɹ]õÒEò úhé nùéäxé.---- ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééiéò±é Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä ËEò ÉÉ +xªé ºÉIÉ É ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉxÉä {ÉÉÊ úié Eäò±Éä±ÉÉ ËEò ÉÉ iéªéé ú Eäò±Éä±ÉÉ VÉÉä EòɪÉnùÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjéé Éɽäþ ú É ÉÉ ÉÒ É iéºéäsé úévªéiéäjééié½þò É ÉÉ ÉÒ ½þÉäiÉÉ, +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ, + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉÚ ÉÉæCiÉ +xéöeúò±éxééæºé½þ É äò ú Énù±ÉÉƺɽþ ªÉÉ É ÉÉhÉä úévªéiéäjéé Éɽäþ ú É ÉÉ ÉÒ +ºÉhªÉÉSÉä SÉɱÉÚ úé½þò±é ÊvɺÉÚSÉxÉÉ Gò ÉÉÆEò BºÉ. +É ú. +Éä. 5, ÊnùxÉÉÆEò 5 VÉÚxÉ 950 ÉÉ úiééséä úévé{éjé, +ºÉÉvÉÉ úhé, ÉÉMÉ 2 ={É Ê É ÉÉMÉ 3, <ÆOÉVÉÒ {ÉÞ¹`ö 5, +ÊvɺÉÚSÉxÉÉ Gò ÉÉÆEò BºÉ. +É ú. +Éä. 870, ÊnùxÉÉÆEò 4 xééä ½åþ É ú 950 ÉÉ úiééséä úévé{éjé, +ºÉÉvÉÉ úhé, ÉÉMÉ 2 ={É Ê É ÉÉMÉ 3, <ÆOÉVÉÒ {ÉÞ¹`ö 903, +ÊvɺÉÚSÉxÉÉ Gò ÉÉÆEò BºÉ. +É ú. +Éä. 508, ÊnùxÉÉÆEò 4 BÊ É±É 95, ÉÉ úiééséä úévé{éjé, +ºÉÉvÉÉ úhé, ÉÉMÉ 2 ={É Ê É ÉÉMÉ 3, <ÆOÉVÉÒ {ÉÞ¹`ö 287, É +ÊvɺÉÚSÉxÉÉ Gò ÉÉÆEò BºÉ. +É ú. +Éä. 40 JÉ, ÊnùxÉÉÆEò 2 VÉÖ±Éè 952, ÉÉ úiééséä úévé{éjé, +ºÉÉvÉÉ úhé, ÉÉMÉ 2 ={É Ê É ÉÉMÉ 3, <ÆOÉVÉÒ {ÉÞ¹`ö 66/, uùé úé ºÉÖvÉÉÊ úié ZÉɱÉä±ÉÉ +ºÉÉ Ê ÉÊvÉ +xéöeúò±éxé +Énäù É, 950, ÊnùxÉÉÆEò 26 VÉÉxÉä ÉÉ úò 950, ÉÉ úiééséä úévé{éjé, +ºÉÉvÉÉ úhé, <ÆOÉVÉÒ {ÉÞ¹`ö 449 É jéé ÉhÉEòÉä ú-eòéäséòxé ÉÚÊ É ºÉÆ{ÉÉnùxÉ Ê ÉÊvÉ +xéöeúò±éxé +Énäù É, 952, ÊnùxÉÉÆEò 20 xééä ½åþ É ú, 952 ÉÉ úiééséä úévé{éjé, +ºÉÉvÉÉ úhé, ÉÉMÉ 2 ={É Ê É ÉÉMÉ 3, <ÆOÉVÉÒ {ÉÞ¹`ö 923. {ɽþÉ. 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({Éʽþ±ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 95 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ""nùéäxé ɹÉæ'' ªÉÉBä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ. BSÉ

194 70 ( ÉÉMÉ BEò ÉÒºÉ---+ºlÉɪÉÒ, ºÉÆGò ÉhÉEòɱÉÒxÉ É Ê É Éä¹É ié úiéönùò) º{ɹ]õÒEò úhé iéòxé.----eòéähéiéé½þò +ºlÉɪÉÒ EòɪÉnùÉ ½þÉ iªéésªéé ºÉ ÉÉ{iÉÒºÉÉ`öÒ ÊxÉÎ SÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉxÉÆiÉ ú ËEò ÉÉ ½äþ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Æ É±ÉÉiÉ +ɱÉä xéºéiéä ié ú VªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ iééä ºÉ ÉÉ{iÉ ZÉɱÉÉ +ºÉiÉÉ, iªééxéæié ú½þò ªÉÉ JÉÆb ÉiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä SÉɱÉÚ úé½þiééä, +ºÉÉ ÊiÉSÉÉ +léç ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. º{ɹ]õÒEò úhé SÉÉ ú.--- MÉ ½xÉÇþ Éå]õ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉ +ìc]õ, 935 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 88 +x ɪÉä BJÉÉtÉ ÉÉÆiÉÉSªÉÉ MÉ ½xÉÇþ úxéä ÉJªÉÉÊ{ÉiÉ Eäò±Éä±ÉÉ +ÉÊhÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±Éä±ÉÉ +vªéénäù É, ----iéi{éú ÉÔ iéäléò±é ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ úévªéésªéé úévªé{éé±ééxéä iééä ÉÉMÉä PÉäiɱÉÉ xéºé±ªééºé xéösuäônù 382 JÉÆb () +x ɪÉä EòɪÉÇ Eò úhéé-ªéé iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉxÉÆiÉ úsªéé ÉlÉ É +ÊvÉ Éä ÉxÉÉxÉÆiÉ ú ºÉ½þÉ +É`ö Ébä ºÉÆ{ÉiÉÉSÉ É ÉiÉÇxÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉä<Ç±É +ÉÊhÉ ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õõÒ ÉÖ³äý + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +vªéénäù ÉÉSÉÒ +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒ =CiÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒxÉÆiÉ ú SÉɱÉÚ úé½þiéä, +ºÉÉ ÊiÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. [372 Eò. EòɪÉtÉÆSÉä +xéöeúò±éxé Eò úhªééséé úé¹]åõ{éiéòséé +ÊvÉEòÉ ú.---() ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ ÉÉ úiééié ËEò ÉÉ iªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉiÉ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùò, iªéé +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉuùÉ äú ºÉÖvÉÉ úhéé Eäò±É䱪ÉÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùó ÉÒ +xéö ü{é Eò úhªéésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, úé¹]åõ{éiéò±éé, xééä ½åþ É ú 957 {ÉÚ ÉÔ 2 +Énäù ÉÉuùÉ äú, iªéé EòɪÉtÉiÉ +É É ªÉEò ËEò ÉÉ <¹]õ +ºÉiÉÒ±É + ÉÒ +xéöeúò±éxéä É äò ú Énù±É Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É----- ÉMÉ iéä ÊxÉ úºéxéésªéé º É ü{ééié +ºÉÉäiÉ ÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéäsªéé º É ü{ééié +ºÉÉäiÉ--- +ÉÊhÉ iªéé +Énäù ÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É + ÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ iééä EòɪÉnùÉ, ªÉÉ É ÉÉhÉä Eäò±É䱪ÉÉ +xéöeúò±éxééæºé½þ É äò ú Énù±ÉÉƺɽþ É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<DZÉ, + ÉÒ ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<DZÉ, +ÉÊhÉ +ºÉä EòÉähÉiÉä½þÒ +xéöeúò±éxé ËEò ÉÉ äò ú Énù±É, EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééié É xééº{énù Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò. (2) úé¹]åõ{éiéòxéä, =CiÉ JÉÆb Éx ɪÉä +xéöeúò±éxé ËEò ÉÉ äò ú Énù±É Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSÉä ÊxÉ úºéxé ËEò ÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhªééºé ºÉIÉ É Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɱÉÉ ËEò ÉÉ +xªé ºÉIÉ É ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉɱÉÉ, JÉÆb () ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉäiÉÉä, +ºÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò.] 373. ÉÊiÉ ÉÆvÉEò ºlÉÉxÉ ÉrùiÉäiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ªÉCiÉÒƺÉÆ ÉÆvÉÒ Ê É ÉÊIÉiÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ +Énäù É näùhªééséé úé¹]åõ{éiéòséé +ÊvÉEòÉ ú.----+xéösuäônù 22 SªÉÉ JÉÆb 7 +x ɪÉä ºÉƺÉnäùEòbÚ xé ié úiéúnù Eäò±ÉÒ VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ, ËEò ÉÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉɺÉÚxÉ BEò ɹÉÇ ºÉ ÉÉ{iÉ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, ªÉÉÆ{ÉèEòÒ VÉä +MÉÉänù ú PÉbä ±É iééä{éªéèié, =CiÉ +xéösuäônù, iªééiéò±é ={ÉJÉÆb (4) É (7) ÉvªÉä ºÉƺÉnäùºÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÊxÉnæù ÉÉSªÉÉ VÉÉMÉÒ VÉhÉÚ EòɽþÒ úé¹]åõ{éiéòºéæ ÉÆvÉÒSÉÉ ÊxÉnæù É Eäò±Éä±ÉÉ +ºÉÉ ÉÉ iªéé É ÉÉhÉä, +ÉÊhÉ iªéé JÉÆb ÉiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉƺÉnùÒªÉ EòɪÉtɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÊxÉnæù ÉÉSªÉÉ VÉÉMÉÒ úé¹]åõ{éiéòxéä Ênù±É䱪ÉÉ +Énäù ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉÉ ÊxÉnæù É Eäò±Éä±ÉÉ +ºÉÉ ÉÉ iªéé É ÉÉhÉä É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<Ç±É äòb ú±é xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉƺÉÆ ÉÆvÉÒ É äòb ú±é xªééªéé±éªééié ËEò ÉÉ Ê½þVÉ ÉìVÉäº]õÒ-<xÉ EòÉèÎxºÉ±ÉºÉ ÉÉä ú ɱÉÆÊ ÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòɪÉÇ ÉɽþÓ ÉÉ ÉiÉ ié úiéönùòú.----() ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ {Énù véé úhé Eò úié +ºÉ±Éä±Éä äòb ú±é xªééªéé±éªééséä xªééªéévéò É, + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉxÉÆiÉ ú iªééæxéò +xªé {ɪÉÉÇªÉ ÊxÉ Éb ±Éä±ÉÉ xéºé±ªééºé, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséä xªééªéévéò É ½þÉäiÉÒ±É É iénâùxéæié ú +xéösuäônù 25 +x ɪÉä ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ié úiéúnù Eò úhªééié +ɱÉä±Éä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä +ÉÊhÉ +xéö{éîºléiéò úvéé É {Éäx ÉxÉ ªÉÉÆ ÉÉ ÉiÉSÉä ½þCEò ªÉÉÆxÉÉ iéä ½þCEònùÉ ú ½þÉäiÉÒ±É. (2) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉɺÉ, äòb ú±é xªééªéé±éªééié ɱÉÆÊ ÉiÉ +ºÉ±Éä±Éä ºÉ ÉÇ Ênù ÉÉhÉÒ ËEò ÉÉ òéèvénùé úò nùé Éä, +Ê{ɱÉä É EòɪÉÇ ÉɽþÒ, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééeòbä ÉMÉÇ ½þÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéé±éé iªééæséò ºÉÖxÉÉ ÉhÉÒ Eò úhªééséò É iªéé É ú ÊxÉhÉÇªÉ näùhªééséò +ÊvÉEòÉÊ úiéé +ºÉä±É +ÉÊhÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ Ênù±Éä±Éä ËEò ÉÉ Eäò±Éä±Éä äòb ú±é xªééªéé±éªééséä xªééªéêxéhéçªé É +Énäù É, VÉhÉÚ EòɽþÒ iéä ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééxéä Ênù±Éä±Éä ËEò ÉÉ Eäò±Éä±Éä +ºÉÉ ÉäiÉ iªéé É ÉÉhÉä É±É ÉɱÉÒ É É ÉÉ ÉÒ +ºÉiÉÒ±É.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 23 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ É 957 SÉä Ê ÉvÉÒ +xéöeúò±éxé +Énäù É {ɽþÉ.

195 7 ( ÉÉMÉ BEò ÉÒºÉ---+ºlÉɪÉÒ, ºÉÆGò ÉhÉEòɱÉÒxÉ É Ê É Éä¹É ié úiéönùò) (3) ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééséé EòÉähÉiÉɽþÒ xªééªéêxéhéçªé, ½ÖþEÖò ÉxÉÉ ÉÉ ËEò ÉÉ +Énäù É ªÉÉ É úò±é ËEò ÉÉ ªÉÉ ÉÉ ÉiÉSÉÒ +Ê{ɱÉä É Ê ÉxÉÆiÉÒ+VÉÇ ÊxÉEòɱÉÉiÉ EòÉføhªÉɺÉÉ`öÒ Ê½þVÉ ÉìVÉäº]Òõ-<xÉ-EòÉèÎxºÉ±ÉxÉä +ÊvÉEòÉÊ úiéäséé Eäò±Éä±ÉÉ ÉÉ{É ú VÉälÉ É ú EòɪÉtÉuùÉ äú ÉÉÊvÉEÞòiÉ +ºÉä±É iéälé É ú, + ÉÉ +ÊvÉEòÉÊ úiéäséé ÉÉ{É ú VªÉɪÉÉäMÉä Ê ÉÊvÉ ÉÉÁ `ö äú±é + ÉÉ ÉEòÉ äú ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉÒ±É EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ É ÉÌiÉiÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò +ÉÊhÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +Ê{ɱÉÉ É ú ËEò ÉÉ Ê ÉxÉÆiÉÒ+VÉÉÇ É ú ʽþVÉ ÉìVÉäº]õÒ-<xÉ-EòÉèÎxºÉ±ÉxÉä ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉxÉÆiÉ ú Ênù±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +Énäù É, ºÉ ÉÇ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ iééä VÉhÉÚ EòɽþÒ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉxÉä ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééºé ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ +ÊvÉEòÉÊ úiéäséé ÉÉ{É ú Eò üxé + ÉÉ xªééªéé±éªééxéä Ênù±Éä±ÉÉ +Énäù É ËEò ÉÉ ½ÖþEÚò ÉxÉÉ ÉÉ +ºÉÉ ÉÉ iªéé É ÉÉhÉä É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<DZÉ. (4) {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòiéò±é ÉÉMÉ JÉ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ úévªééié Ê É ½þÒ EòÉèÎxºÉ±É ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úhéé-ªéé ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉÆSÉÒ iªéé úévªééiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééséé EòÉähÉiÉɽþÒ xªééªéêxéhéçªé, ½ÖþEÚò ÉxÉÉ ÉÉ ËEò ÉÉ +Énäù É ªÉÉ É úò±é ËEò ÉÉ iªéé ÉÉ ÉiÉSÉÒ +Ê{ɱÉä É Ê ÉxÉÆiÉÒ+VÉÇ º ÉÒEòÉ úhªééséò É ÊxÉEòɱÉÉiÉ EòÉføhªÉÉSÉÒ +ÊvÉEòÉÊ úiéé, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÒ É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ ºÉ ÉÉ{iÉ ½þÉä<Ç±É +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ Éä³ýÒ =CiÉ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉºÉ ÉÉä ú ɱÉÆÊ ÉiÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ ºÉ ÉÇ +Ê{ɱÉä É +xªé EòɪÉÇ ÉɽþÒ, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééeòbä ÉMÉÇ ½þÉäiÉÒ±É É iªéésªééeòbú xé ÊxÉEòɱÉÉiÉ EòÉfø±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É. (5) ªÉÉ +xéösuäônùésªéé ié úiéönùò +Æ É±ÉÉiÉ +ÉhÉhªÉɺÉÉ`öÒ ºÉƺÉnäù±ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú +ÉhÉJÉÒ ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<Ç±É ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé xªééªéé±éªéä, ÉÉÊvÉEòÉ úò É +ÊvÉEòÉ úò ªÉÉÆxÉÒ EòɪÉÉÇÊvÉEòÉ ú ÉVÉÉ ÉhªÉÉSÉä SÉɱÉÚ `äö ÉhÉä.---- ÉÉ úiéésªéé ºÉÆ{ÉÚhÉÇ úévªéiéäjééiéò±é Ênù ÉÉhÉÒ, òéèvénùé úò É É½þºÉÖ±ÉÒ +ÊvÉEòÉÊ úiéäséò ºÉ ÉÇ xªééªéé±éªéä, xªééêªéeò, EòɪÉÇEòÉ úò É É ÉɺÉÒ +ºÉä ºÉ ÉÇ ÉÉÊvÉEòÉ úò É ºÉ ÉÇ +ÊvÉEòÉ úò, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé +É{ÉÉ{ɱÉä EòɪÉÉÇÊvÉEòÉ ú ÉVÉÉ ÉhªÉÉSÉä SÉɱÉÚ `äö ÉiÉÒ±É =SSÉ xªééªéé±éªééiéò±é xªééªéévéò ÉÉƺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ié úiéönùò.----() +xéösuäônù 27 SªÉÉ JÉÆb (2) ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ {Énù véé úhé Eò úié +ºÉ±Éä±Éä EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉÆiÉÉiÉÒ±É =SSÉ xªééªéé±éªééséä xªééªéévéò É, iªééæxéò +xªé {ɪÉÉÇªÉ ÊxÉ Éb ±Éä±ÉÉ xéºé±ªééºé, + ÉÉ ÉÉ úæ ÉÉxÉÆiÉ ú iéäléò±é ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ úévªééiéò±é =SSÉ xªééªéé±éªééséä xªééªéévéò É ½þÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ iénâùxéæié ú +xéösuäônù 22 +x ɪÉä + ÉÉ =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉÆ ÉÉ ÉiÉ ié úiéúnù Eäò±ÉÒ +ɽäþ +ºÉä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä +ÉÊhÉ +xéö{éîºléêié úvéé É {Éäx ÉxÉ ªÉÉ ÉÉ ÉiÉSÉä ½þCEò ªÉÉÆxÉÉ iéä ½þCEònùÉ ú ½þÉäiÉÒ±É. [+ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ xªééªéévéò É, iééä ÉÉ úiééséé xééméê úeò xéºé±éé ié úò½þò, + ÉÉ =SSÉ xªééªéé±éªééséé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ, +lé ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ =SSÉ xªééªéé±éªééséé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ ËEò ÉÉ +xªé xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉÒºÉ {ÉÉjÉ +ºÉä±É.] (2) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ {Énù véé úhé Eò úié +ºÉ±Éä±Éä {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòiéò±é ÉÉMÉ "" JÉ '' ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéé±éé iéäléò±é ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ úiéòªé ºÉƺlÉÉxÉÉiÉÒ±É =SSÉ xªééªéé±éªééséä xªééªéévéò É, iªééæxéò +xªé {ɪÉÉÇªÉ ÊxÉ Éb ±Éä±ÉÉ xéºé±ªééºé, + ÉÉ ÉÉ úæ ÉÉxÉÆiÉ,ú ªÉÉ É ÉÉhÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ úévªééiéò±é =SSÉ xªééªéé±éªééséä xªééªéévéò É ½þÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ +xéösuäônù 27 SªÉÉ JÉÆb () É (2) ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, ÉÉjÉ iªéé +xéösuäônùésªéé JÉÆb () SªÉÉ {É ÆúiÉÖEòɱÉÉ +véòxé úé½úþxé, úé¹]åõ{éiéò, +Énäù ÉÉuùÉ äú `ö ú ÉÒ±É +ºÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{Éä{ɪÉÈiÉ, iéä {Énù véé úhé Eò úhªééséä SÉɱÉÚ `äö ÉiÉÒ±É. (3) ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é ""xªééªéévéò É'' ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉÉiÉ, EòɪÉÇEòÉ úò xªééªéévéò ÉÉSÉÉ ËEò ÉÉ +ÊiÉÊ úcié xªééªéévéò ÉÉSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É ½þÉäiÉ xéé½þò ÉÉ úiééséé ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò ªÉÉSªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ié úiéönùò.----ªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ {Énù véé úhé Eò úié +ºÉ±Éä±ÉÉ ÉÉ úiééséé ɽþÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò, iªééxéä +xªé {ɪÉÉÇªÉ ÊxÉ Éb ±Éä±ÉÉ xéºé±ªééºé, + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉxÉÆiÉ ú, ÉÉ úiééséé ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò ½þÉä<Ç±É +ÉÊhÉ iénâùxéæié ú +xéösuäônù 48 SªÉÉ JÉÆb (3) +x ɪÉä ÉÉ úiééséé ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò ªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ié úiéúnù Eò úhªééié +ɱÉä±Éä ÉäiÉxÉ É +xéö{éîºléêié úvéé É {Éäx ÉxÉ ªÉÉÆ ÉÉ ÉiÉSÉä ½þCEò ªÉÉÆxÉÉ ½þCEònùÉ ú ½þÉä<Ç±É +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ iªéé±éé VªÉÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiªÉÉ iªéé ié úiéönùóx ɪÉä `ö ú ÉhªÉÉiÉ +ɱªÉÉ É ÉÉhÉä iªééséé {ÉnùÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{Éä{ɪÉÈiÉ {Énù véé úhé Eò úhªééséä SÉɱÉÚ `äö ÉhªÉÉSÉÉ iªéé±éé ½þCEò +ºÉä±É.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({Éʽþ±ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 95 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé ä VÉÉnùÉ nùéjé±é Eäò±Éä.

196 72 ( ÉÉMÉ BEò ÉÒºÉ---+ºlÉɪÉÒ, ºÉÆGò ÉhÉEòɱÉÒxÉ É Ê É Éä¹É ié úiéönùò) 378. ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ ié úiéönùò.----() ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ {Énù véé úhé Eò úié +ºÉ±Éä±Éä b ÉäÊ ÉÊxÉ+xÉ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉSªÉÉ ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉä ºÉnùºªÉ iªééæxéò +xªé {ɪÉÉÇªÉ ÊxÉ Éb ±Éä±ÉÉ xéºé±ªééºé, + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉxÉÆiÉ ú, ºÉÆPÉ úévªéésªéé ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉä ºÉnùºªÉ ½þÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ +xéösuäônù 36 SªÉÉ JÉÆb () É (2) ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, ÉÉjÉ iªéé +xéãösuäônùésªéé JÉÆb (2) SªÉÉ {É ÆúiÉÖEòɱÉÉ +véòxé úé½úþxé, + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ + ÉÉ ºÉnùºªÉÉÆxÉÉ VÉä ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉä iªéé ÊxÉªÉ ÉÉÆx ɪÉä `ö ú ÉhªÉÉiÉ +ɱªÉÉ É ÉÉhÉä iªééæséé {ÉnùÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{Éä{ɪÉÈiÉ iéä ÊxɪÉÊ ÉiÉ{ÉhÉä {Énù véé úhé Eò úhªééséä SÉɱÉÚ `äö ÉiÉÒ±É. (2) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ {Énù véé úhé Eò úié +ºÉ±Éä±Éä BJÉÉtÉ ÉÉÆiÉÉSªÉÉ ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉä ËEò ÉÉ BJÉÉtÉ ÉÉÆiÉºÉ ÉÚ½þÉSªÉÉ EòÉ ÉÉÆSªÉÉ MÉ úvéé {ÉÚhÉÇ Eò úhéé-ªéé ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉä ºÉnùºªÉ, iªééæxéò +xªé {ɪÉÉÇªÉ ÊxÉ Éb ±Éä±ÉÉ xéºé±ªééºé, + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉxÉÆiÉ ú, iéäléò±é ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ úévªéésªéé ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉä ºÉnùºªÉ ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, iéäléò±é ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ úévªééæsªéé EòÉ ÉÉÆSªÉÉ MÉ úvéé {ÉÚhÉÇ Eò úhéé-ªéé ºÉƪÉÖCiÉ úévªé ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉä ºÉnùºªÉ ½þÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ +xéösuäônù 36 SªÉÉ JÉÆb () É (2) ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, ÉÉjÉ iªéé +xéösuäônùésªéé JÉÆb (2) SªÉÉ {É ÆúiÉÖEòɱÉÉ +véòxé úé½úþxé, + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ + ÉÉ ºÉnùºªÉÉÆxÉÉ VÉä ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉä iªéé ÊxÉªÉ ÉÉÆx ɪÉä `ö ú ÉhªÉÉiÉ +ɱªÉÉ É ÉÉhÉä iªééæséé {ÉnùÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{Éä{ɪÉÈiÉ iéä ÊxɪÉÊ ÉiÉ{ÉhÉä {Énù véé úhé Eò úhªééséä SÉɱÉÚ `äö ÉiÉÒ±É. 378Eò. [+ÉÆwÉ Énäù É Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ Ê É Éä¹É ié úiéúnù.----+xéösuäônù 72 ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä, ié úò, úévªé {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSÉÒ Eò±É Éä 28 É 29 ªÉÉÆSªÉÉ ié úiéönùó+x ɪÉä PÉÊ]õiÉ Eäò±Éä±ÉÒ + ÉÒ +ÉÆwÉ Énäù É úévªééséò Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ, =CiÉ Eò±É É 29 ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ {ÉÉSÉ É¹ÉÉÈSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ{ɪÉÈiÉ-----iÉi{ÉÚ ÉÔ iéò Ê ÉºÉÌVÉiÉ xé ZÉɱªÉɺÉ---SÉɱÉÚ úé½þò±é, ÉÉjÉ iªéé½úþxé +ÊvÉEò Eòɳý xéé½þò +ÉÊhÉ =CiÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉ ÉÉ{iÉ ZÉɱÉÉ EòÒ iéò Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ Ê ÉºÉÌVÉiÉ ½þÉä<DZÉ.] ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSÉä Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ÊxÉ úêºéié b SÉhÉÒ núù ú Eò úhªééséé úé¹]åõ{éiéòséé +ÊvÉEòÉ ú.----() EòÉähÉiªÉɽþÒ +b SÉhÉÒ, Ê É Éä¹ÉiÉ:, MÉ ½þxÉÇ Éå]õ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉ +ìc]õ, 935 ÉvÉÒ±É ié úiéönùóséä ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùó ÉiÉ ºÉÆGò ÉhÉ Eò úhªééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ +b SÉhÉÒ núù ú Eò úhªéésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, úé¹]åõ{éiéò, +Énäù ÉÉuùÉ äú +ºÉÉ ÊxÉnäù É näù>ð ÉEäò±É EòÒ, iªéé +Énäù ÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É + ÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ ½äþ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ, iªéé±éé +É É ªÉEò ËEò ÉÉ <¹]õ ÉÉ]õiÉÒ±É + ÉÉ +xéöeúò±éxééæºé½þ É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<DZÉ--- ÉMÉ iéò +xéöeúò±éxéä, äò ú Énù±É Eò üxé ÉÉ iªééié É ú PÉɱÉÚxÉ Eäò±Éä±ÉÒ +ºÉÉäiÉ ÉÉ EòɽþÒiÉ úò ÉMɳÚýxÉ Eäò±Éä±ÉÒ +ºÉÉäiÉ: VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +Énäù É ÉÉMÉ {ÉÉSÉSªÉÉ ÉEò úhé nùéäxé +x ɪÉä úòiéºé ú PÉÊ]õiÉ ZÉɱÉ䱪ÉÉ ºÉƺÉnäùSªÉÉ ÉlÉ É +ÊvÉ É ÉäxÉÉxÉÆiÉ ú EòÉfø±ÉÉ (2) JÉÆb () +x ɪÉä EòÉfø±Éä±ÉÉ ÉiªÉäEò +Énäù É, ºÉƺÉnäù{ÉÖfäø ÉÉÆb ±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. (3) ªÉÉ +xéösuäônùéuùé äú, +xéösuäônù 324 uùé äú, +xéösuäônù 367 SÉÉ JÉÆb (3) uùé äú É +xéösuäônù 39 uùé äú úé¹]åõ{éiéò±éé ÉnùÉxÉ Eäò±Éä±Éä +ÊvÉEòÉ ú, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ, b ÉäÊ ÉÊxÉ+xÉ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉSªÉÉ MÉ ½þxÉÇ ú VÉxÉ ú±é±éé ÉÉ{É úiéé ªÉäiÉÒ±É.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 24 uùé ä ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ.

197 73 ( ÉÉMÉ BEò ÉÒºÉ---+ºlÉɪÉÒ, ÉÉMÉ ºÉÆGò ÉhÉEòɱÉÒxÉ ÉÉ ÉÒºÉ É Ê É Éä¹É ié úiéönùò) 393. ºÉÆÊIÉ{iÉ xéé É.----ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉºÉ ""'' +ºÉä ½þhÉÉ Éä ÉÉ Æú É.----½þÉ +xéösuäônù É +xéösuäônù 5, 6, 7, 8, 9, 60, 324, 366, 367, 379, 380, 388, 39, 392, É 393 iééieòé³ý +Æ É±ÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉEòÒSªÉÉ ié úiéönùò, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSÉÉ ÊnùxÉ ½þhÉÚxÉ VÉÉä ÊxÉnæùÊ É±Éä±ÉÉ +ɽäþ, iªéé 26 VÉÉxÉä ÉÉ úò 950 ªÉÉ Ênù É ÉÒ +Æ É±ÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É. 2 [394Eò. ˽þnùÒ ÉɹÉäiÉÒ±É ÉÉÊvÉEÞòiÉ {ÉÉ`ö.----() úé¹]åõ{éiéò +É{ɱªÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ úéx ɪÉä, (Eò) ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ºÉ ÉäSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆxÉÒ, º ÉÉIÉÊ úié Eäò±É䱪ÉÉ, EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Ë½þnùÒ ÉɹÉäiÉÒ±É ÉÉÊvÉEÞòiÉ {ÉÉ`öÉ ÉvªÉä +ÆMÉÒEÞòiÉ Eäò±Éä±ÉÒ ÉɹÉÉ, Éè±ÉÒ É {ÉÊ ú ÉɹÉÉ ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ +xéö ü{é Eò úhªééºéé`öò +É É ªÉEò +ºÉiÉÒ±É +ºÉä äò ú Énù±É Eäò±Éä±ÉÉ +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉʺÉrùÒ{ÉÚ ÉÔ ÁÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉ ÉvªÉä Eäò±É䱪ÉÉ ºÉ ÉÇ ºÉÖvÉÉ úhéé iªéé ÉvªÉä ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä±ÉÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÉ Ë½þnùÒ ÉɹÉäiÉÒ±É +xéö ÉÉnù; +ÉÊhÉ (JÉ) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ <ÆOÉVÉÒ ÉɹÉä ÉvªÉä Eäò±É䱪ÉÉ ÉiªÉäEò ºÉÖvÉÉ úhéäséé ˽þnùÒ ÉɹÉäiÉÒ±É +xéö ÉÉnù, ÉʺÉrù Eò úhªééséò ªÉ ɺlÉÉ Eò úò±é. (2) JÉÆb () +x ɪÉä ÉʺÉrù Eò úhªééié +ɱÉ䱪ÉÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ +ÉÊhÉ iªéésªéé ÉiªÉäEò ºÉÖvÉÉ úhéäsªéé +xéö ÉÉnùɺÉ, iªééséé VÉÉä ÉÚ³ý +léç +ºÉä±É iªéé É ÉÉhÉä, +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ ÉhªÉÉiÉ ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ VÉ ú + ÉÉ +xéö ÉÉnùÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ ÉhªÉÉ ÉvªÉä EòÉähÉiÉÒ½þÒ +b SÉhÉ =nâù É É±ÉÒ ié ú, úé¹]åõ{éiéò, iªééæséä ªÉÉäMªÉ ÉEòÉ äú {ÉÖxÉ úòiéhé Eò úhªééséò ªÉ ɺlÉÉ Eò úò±é. (3) ªÉÉ +xéösuäônùé ÉvªÉä ÉʺÉrù Eäò±Éä±ÉÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÉ +ÉÊhÉ iªéésªéé ÉiªÉäEò ºÉÖvÉÉ úhéäséé +xéö ÉÉnù, ½þÉ ºÉ ÉÇ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé iªééséé ˽þnùÒ ÉɹÉäiÉÒ±É ÉÉÊvÉEÞòiÉ {ÉÉ`ö +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ.] 395. ÊxÉ úºéxéä.----ªééuùé äú <ÆÊb ªÉxÉ <ÆÊb {Éä Æb xºé +ìc]õ, 947 +ÉÊhÉ MÉ ½þxÉÇ Éå]õ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉ +ìc]õ, 935 iªéésé É úéä É ú xéæié úsªéé +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉiÉ ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhéé-ªéé ËEò ÉÉ iªééºé {ÉÚ úeò +ºÉ±É䱪ÉÉ ºÉ ÉÇ +ÊvÉÊxɪÉÊ ÉiÉÒ ªÉÉuùÉ äú ÊxÉ úêºéié Eò úhªééié ªÉäiÉ +ɽäþiÉ, {ÉhÉ ªÉÉiÉ Ê É ½þÒ EòÉèÎxºÉ±É +ÊvÉEòÉÊ úiéé ÊxÉ úéºé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 949 ªÉÉSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É xéé½þò. ºÉÆÊIÉ{iÉ xéé É, ÉÉ Æú É [, ÉÉÊvÉEÞòiÉ Ë½þnùÒ {ÉÉ`ö] É ÊxÉ úºéxéä. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+aöé ÉzÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 987 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. 2. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ.

198 [{Éʽþ±ÉÒ +xéöºéúséò 74 xéé É [+xéösuäônù É 4] BEò. úévªéä úévªéiéäjéä. +ÉÆwÉ Énäù É.. 2 [+ÉÆwÉ úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 953 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 {ÉÉä]-õEò±É É (), úévªé {ÉÖxÉ ÇúÃSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 {ÉÉä]õ-Eò±É É (), +ÉÆwÉ Énäù É É ÉpùÉºÉ (ºÉÒ ÉÉÆ ÉvÉÒ±É äò ú Énù±É) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 959 ªÉÉSÉÒ {Éʽþ±ÉÒ +xéöºéúséò +ÉÊhÉ +ÉÆwÉ Énäù É É ½èþºÉÚ ú ( úévªéiéäjééæséä ½þºiÉÉÆiÉ úhé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 968 ªÉÉSÉÒ +xéöºéúséò ªÉÉÆiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä, {ÉhÉ +ÉÆwÉ Énäù É É ÉpùÉºÉ (ºÉÒ ÉÉÆ ÉvÉÒ±É äò ú Énù±É) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 959 ªÉÉSªÉÉ nöùºé-ªéé +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä ÉMɳÚýxÉ.] 2. +ɺÉÉ É.. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ +ɺÉÉ É ÉÉÆiÉ, JÉɺÉÒ úévªé É +ɺÉÉ É VÉxÉVÉÉÊiÉ-IÉäjÉä ªÉÉiÉ VÉÒ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ ½þÉäiÉÒ iéò úévªéiéäjéä, {ÉhÉ +ɺÉÉ É (ºÉÒ ÉÉÆ ÉvÉÒ±É äò ú Énù±É) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 95 ªÉÉSªÉÉ +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä 3 [ É xééméé±éäb úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 962 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 {ÉÉä]õ-Eò±É É ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä] 4 [ É <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 ªÉÉSÉÒ Eò±É Éä 5, 6, É 7 ªÉÉÆ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä] ÉMɳÚýxÉ. 3. Ê É½þÉ ú.. 5 [ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ VÉÒ BEòiÉ ú Ê É½þÉ ú ÉÉÆiÉÉiÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ ½þÉäiÉÒ, ËEò ÉÉ VÉhÉÚ EòɽþÒ iéò iªéé ÉÉÆiÉÉSÉÉ ÉÉMÉ ½þÉäiÉÒ + ÉÉ ÉEòÉ äú É ÉÉʺɱÉÒ VÉÉiÉ ½þÉäiÉÒ, iéò úévªéiéäjéä +ÉÊhÉ Ê É½þÉ ú É =ké ú Énäù É (ºÉÒ ÉÉÆ ÉvÉÒ±É äò ú Énù±É) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 968 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 {ÉÉä]õ-Eò±É É () JÉÆb (Eò) ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä, {ÉhÉ Ê É½þÉ ú É {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É ( úévªéiéäjééæséä ½þºiÉÉÆiÉ úhé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 {ÉÉä]õ-Eò±É É () ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä É ÉlÉ É =±±ÉäÊJɱÉ䱪ÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSÉä Eò±É É 3 {ÉÉä]-õEò±É É () JÉÆb (JÉ) ªÉÉÆ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä 6 [+ÉÊhÉ Ê É½þÉ ú {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2000 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä] ÉMɳÚýxÉ.]. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé ä {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòbä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÒ. 2. +ÉÆwÉ Énäù É É ½èþºÉÚ ú ( úévªéiéäjééæséä ½þºiÉÉÆiÉ úhé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 968 (968 SÉÉ 36) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú {ÉÚ ÉÔSªÉÉ xééånùòbä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÒ ( +ÉìC]õÉä É ú 968 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. xééméé±éäb úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 962 (962 SÉÉ 27) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú VÉÉnùÉ nùéjé±é Eäò±Éä ( Êb ºÉå É ú 963 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4. <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 9 uùé äú VÉÉnùÉ nùéjé±é Eäò±Éä (2 VÉÉxÉä ÉÉ úò 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5. Ê É½þÉ ú É =ké ú Énäù É (ºÉÒ ÉÉÆ ÉvÉÒ±É äò ú Énù±É) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 968 (968 SÉÉ 24) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ÉÚ³ý xééånùòbä ÉVÉÒ nùéjé±é Eò±Éä (0 VÉÚxÉ 970 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 6. Ê É½þÉ ú ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2000 (2000 SÉÉ 30) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú VÉÉnùÉ nùéjé±é Eäò±Éä (5 xééä ½åþ É ú 2000 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

199 ({Éʽþ±ÉÒ +xéöºéúséò) 75 xéé É úévªéiéäjéä [4. MÉÖVÉ úéié.. ÉÖÆ É<Ç {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 960 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3, {ÉÉä]õ-Eò±É É () ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä.] 5. Eäò ú³ý.. úévªé {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5, {ÉÉä]õ-Eò±É É () ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä. 6. ÉvªÉ Énäù É.. úévªé {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 9, {ÉÉä]õ-Eò±É É () 2 [+ÉÊhÉ úévéºlééxé É ÉvªÉ Énäù É ( úévªéiéäjééæséä ½þºiÉÉÆiÉ úhé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 959 ªÉÉSÉÒ {Éʽþ±ÉÒ +xéöºéúséò] ªÉÉÆiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä 3 [{É ÆúiÉÖ, ÉvªÉ Énäù É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2000 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä ÉMɳÚýxÉ.] 4 [7. iééê ɳýxÉÉbÚ ].. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ VÉÒ BEòiÉ ú ÉpùÉºÉ ÉÉÆiÉÉiÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ ½þÉäiÉÒ, ËEò ÉÉ VÉhÉÚ EòɽþÒ iéò iªéé ÉÉÆiÉÉSÉÉ ÉÉMÉ ½þÉäiÉÒ + ÉÉ ÉEòÉ äú É ÉÉʺɱÉÒ VÉÉiÉ ½þÉäiÉÒ iéò úévªéiéäjéä +ÉÊhÉ úévªé {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 5 [+ÉÊhÉ +ÉÆwÉ Énäù É É ÉpùÉºÉ (ºÉÒ ÉÉÆ ÉvÉÒ±É äò ú Énù±É) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 959 ªÉÉSÉÒ nöùºé úò +xéöºéúséò] ªÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä, {ÉhÉ +ÉÆwÉ úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 953 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3, {ÉÉä]õ-Eò±É É () É Eò±É É 4, {ÉÉä]õ-Eò±É É () ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä, +ÉÊhÉ 6 [ úévªé {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ {ÉÉä]-õEò±É É 5 {ÉÉä]-õEò±É É () SÉä JÉÆb (JÉ), Eò±É É 6 É Eò±É É 7, {ÉÉä]õ-Eò±É É () SÉä JÉÆb (PÉ) ªÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä +ÉÊhÉ +ÉÆwÉ Énäù É É ÉpùÉºÉ (ºÉÒ ÉÉÆ ÉvÉÒ±É äò ú Énù±É) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 959 ªÉÉSªÉÉ {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä] ÉMɳÚýxÉ. 7 [8. ɽþÉ úé¹]åõ.. úévªé {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 8, {ÉÉä]õ-Eò±É É () ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä, {ÉhÉ ÉÖÆ É<Ç {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 960 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3, {ÉÉä]õ-Eò±É É () ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä ÉMɳÚýxÉ.] 8 [ 9 [9.EòxÉÉÇ]õEò].. úévªé {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7, {ÉÉä]õ-Eò±É É () ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä 0 [{ÉhÉ +ÉÆwÉ Énäù É É ½èþºÉÚ ú ( úévªéiéäjééæséä ½þºiÉÉÆiÉ úhé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 968 ªÉÉSªÉÉ +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä ÉMɳÚýxÉ. 9 [0.] [+ÉäÊb ÉÉ].. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ VÉÒ +ÉäÊ úºéé ÉÉÆiÉÉiÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ ½þÉäiÉÒ ËEò ÉÉ VÉhÉÚ EòɽþÒ iéò iªéé ÉÉÆiÉÉSÉÉ ÉÉMÉ ½þÉäiÉÒ + ÉÉ ÉEòÉ äú É ÉÉʺɱÉÒ VÉÉiÉ ½þÉäiÉÒ iéò úévªéiéäjéä.. ÉÖÆ É<Ç {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 960 (960 SÉÉ ) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé ä xééånù 4 Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÒ ( Éä, 960 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. úévéºlééxé É ÉvªÉ Énäù É ( úévªéiéäjééæséä ½þºiÉÉÆiÉ úhé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 959 (959 SÉÉ 47) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( +ÉìC]õÉä É ú 959 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. ÉvªÉ Énäù É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2000 (2000 SÉÉ 28) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( xééä ½åþ É,ú 2000 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4. ÉpùÉºÉ úévªé (xéé É Énù±ÉhÉä) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 968 (968 SÉÉ 53) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú. 7 ÉpùÉºÉ ªÉÉBä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ (4 VÉÉxÉä ÉÉ úò 969 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5. +ÉÆwÉ Énäù É É ÉpùÉºÉ (ºÉÒ ÉÉÆ ÉvÉÒ±É äò ú Énù±É) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 959 (959 SÉÉ 56) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 6 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( BÊ É±É 960 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 6. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 6 uùé äú Ê É ÉÊIÉiÉ É nùéæbä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä ( BÊ É±É, 960 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 7. ÉÖÆ É<Ç {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 960 (960 SÉÉ ) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( Éä, 960 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 8. ½èþºÉÚ ú úévªé (xéé É Énù±ÉhÉä) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 973 (973 SÉÉ 3) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú 9. ½èþºÉÚ ú ªÉÉBä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( xééä ½åþ É ú 973 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 9. ÉÖÆ É<Ç {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 960 (960 SÉÉ ) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú 8 iéä 4 ªÉÉ xééånùóxéé 9 iéä 5 +ºÉä xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±Éä ( Éä 960 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 0. +ÉÆwÉ Énäù É É ½èþºÉÚ ú ( úévªéiéäjééæséä ½þºiÉÉÆiÉ úhé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 968 (968 SÉÉ 36) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä ( +ÉìC]õÉä É ú 968 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).. +ÉäÊ úºéé (xéé É Énù±ÉhÉä) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 20 (20 SÉÉ 5) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 6 uùé äú +ÉäÊ úºéé ªÉÉBä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( xééä ½åþ É ú 20 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

200 ({Éʽþ±ÉÒ +xéöºéúséò) 76 xéé É úévªéiéäjéä [.]{ÉÆVÉÉ É.. úévªé {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä 2 [+ÉÊhÉ " ºÉÆ{ÉÉÊnùiÉ úévªéiéäjéä (Ê É±ÉÒxÉÒEò úhé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 960 ' ªÉÉSªÉÉ {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòiéò±é ÉÉMÉ nùéäxé ªÉÉ ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä,] 3 [{ÉhÉ "ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (xé É ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 960' ªÉÉSªÉÉ {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòiéò±é nöùºé-ªéé ÉÉMÉÉiÉ ÊxÉnæùÊ É±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä 4 [+ÉÊhÉ {ÉÆVÉÉ É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 966 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3, {ÉÉä]õ-Eò±É É (), Eò±É É 4 É Eò±É É 5, {ÉÉä]õ-Eò±É É () ªÉÉÆiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä ÉMɳÚýxÉ]. [2.] úévéºlééxé.. úévªé {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 0 ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä 5 [{ÉhÉ " úévéºlééxé É ÉvªÉ Énäù É ( úévªéiéäjééæséä ½þºiÉÉÆiÉ úhé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 959 ' ªÉÉSªÉÉ {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä ÉMɳÚýxÉ]. [3.]=kÉ ú Énäù É.. 6 [ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ VÉÒ ºÉƪÉÖCiÉ ÉÉÆiÉ ½þhÉÚxÉ +Éä³ýJɱªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ ÉÉÆiÉÉiÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ ½þÉäiÉÒ ËEò ÉÉ VÉhÉÚ EòɽþÒ iéò iªéé ÉÉÆiÉÉSÉÉ ÉÉMÉ ½þÉäiÉÒ, + ÉÉ ÉEòÉ äú É ÉÉʺɱÉÒ VÉÉiÉ ½þÉäiÉÒ, iéò úévªéiéäjéä "Ê É½þÉ ú É =ké ú Énäù É (ºÉÒ ÉÉÆ ÉvÉÒ±É äò ú Énù±É) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 968' ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3, {ÉÉä]õEò±É É (), JÉÆb (JÉ) ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä +ÉÊhÉ "½þÊ úªééhéé É =ké ú Énäù É (ºÉÒ ÉÉÆ ÉvÉÒ±É äò ú Énù±É) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 979' ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4, {ÉÉä]õ-Eò±É É (), JÉÆb (JÉ), ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä {ÉhÉ " Ê É½þÉ ú É =ké ú Énäù É (ºÉÒ ÉÉÆ ÉvÉÒ±É äò ú Énù±É) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 968 ªÉÉSÉä Eò±É É 3, {ÉÉä]-õEò±É É (), JÉÆb (Eò) ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä 7 [ É " =ké ú Énäù É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2000 ' ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä] +ÉÊhÉ " ½þ úªééhéé É =ké ú Énäù É (ºÉÒ ÉÉÆ ÉvÉÒ±É äò ú Énù±É) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 979 ' ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 {ÉÉä]-õEò±É É (), (Eò) ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä ÉMɳÚýxÉ.] [4.]{ÉÎ SÉ É ÉÆMÉɱÉ.. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ VÉÒ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É ÉÉiÉÉÆiÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ ½þÉäiÉÒ, ËEò ÉÉ VÉhÉÚ EòɽþúÒ iéò iªéé ÉÉÆiÉÉSÉÉ ÉÉMÉ ½þÉäiÉÒ, + ÉÉ ÉEòÉ äú É ÉÉʺɱÉÒ VÉÉiÉ ½þÉäiÉÒ iéò úévªéiéäjéä +ÉÊhÉ SÉÆpùxÉMÉ ú (Ê É±ÉÒxÉÒEò úhé) +ÊvÉÊxÉªÉ É 954 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2, JÉÆb (MÉ) ÉvªÉä ÊxÉÎ SÉiÉ Eäò±ªÉÉ É ÉÉhÉä SÉÆpùxÉMÉ úséä úévªéiéäjé +ÉÊhÉ iéºéäsé Ê É½þÉ ú É {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É ( úévªéiéäjééæséä ½þºiÉÉÆiÉ úhé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3, {ÉÉä]õ-Eò±É É () ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä.. ÉÖÆ É<Ç {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 960 (960 SÉÉ, ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú 8 iéä 4 ªÉÉ xééånùóxéé 9 iéä 5 xééånùò +ºÉä xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±Éä ( Éä 960 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. ºÉÆ{ÉÉÊnùiÉ úévªéiéäjéä (Ê É±ÉÒxÉÒEò úhé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 960 (960 SÉÉ 64) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (7 VÉÉxÉä ÉÉ úò 96 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (xé É ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 960 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú VÉÉnùÉ nùéjé±é Eäò±Éä (7 VÉÉxÉä ÉÉ úò 96 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4. {ÉÆVÉÉ É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 966 (966 SÉÉ 3) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( xééä ½åþ É ú 966 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5. úévéºlééxé É ÉvªÉ Énäù É ( úévªéiéäjééæséä ½þºiÉÉÆiÉ úhé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 959 (959 SÉÉ 47) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( +ÉìC]õÉä É ú 959 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 6. ½þ úªééhéé É =ké ú Énäù É (ºÉÒ ÉÉÆ ÉvÉÒ±É äò ú Énù±É) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 979 (979 SÉÉ 3) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú '3 =ké ú Énäù É ' ªÉÉ xééånùòºé ÉÉä úò±é ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒú ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ (5 ºÉ{]åõ É ú 983 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 7. =ké ú Énäù É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2000 (2000 SÉÉ 29) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (9 xééä ½åþ É ú 2000 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). BSÉ

201 ({Éʽþ±ÉÒ +xéöºéúséò) 77 xéé É úévªéiéäjéä [5.] VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú.. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú ªÉÉ ÉÉ úiéòªé ºÉƺlÉÉÆxÉÉiÉ VÉä ºÉ ÉÉÊ É¹]õ ½þÉäiÉä iéä úévªéiéäjé. 2 [6. xééméé±éäb.. "xééméé±éäb úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 962' Eò±É É 3, {ÉÉä]õ-Eò±É É () ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä.] 3 [7. ½þ úªééhéé.. 4 ["{ÉÆVÉÉ É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 966' ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 {ÉÉä]õ-Eò±É É () ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä +ÉÊhÉ "½þ úªééhéé É =ké ú Énäù É (ºÉÒ ÉÉÆ ÉvÉÒ±É äò ú Énù±É) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 979' ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4, {ÉÉä]-õEò±É É (), JÉÆÆÆb (Eò) ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä, {ÉhÉ iªéé +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSÉä Eò±É É 4, {ÉÉä]-õEò±É É (), JÉÆb (JÉ) ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä ÉMɳÚýxÉ.] ] 5 [8. ʽþ ÉÉSÉ±É Énäù É.. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ VÉÒ "ʽþ ÉÉSÉ±É Énäù É' É "Ê É±ÉɺÉ{ÉÚ ú' ªÉÉ xéé ÉÉxÉä, VÉhÉÚ EòɽþÒ iéä SÉÒ ò EòÊ É ÉxÉ ú ÉÉÆiÉ ½þÉäiÉä + ÉÉ ÉEòÉ äú, É ÉÉʺɱÉÒ VÉÉiÉ ½þÉäiÉÒ, iéò úévªéiéäjéä +ÉÊhÉ "{ÉÆVÉÉ É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 966,' ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5, {ÉÉä]-õEò±É É () ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä.] 6 [9. ÉÊhÉ{ÉÚ ú.. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ VÉä " ÉÊhÉ{ÉÚ 'ú ªÉÉ xéé ÉÉxÉä, VÉhÉÚ EòɽþÒ iéä SÉÒ ò EòÊ É ÉxÉ ú ÉÉÆiÉ ½þÉäiÉä + ÉÉ ÉEòÉ äú, É ÉÉʺɱÉä VÉÉiÉ ½þÉäiÉä, iéä úévªéiéäjé. 20. ÊjÉ{ÉÖ úé.. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ VÉä "ÊjÉ{ÉÖ úé' ªÉÉ xéé ÉÉxÉä, VÉhÉÚ EòɽþÒ iéä SÉÒ ò EòÊ É ÉxÉ ú ÉÉÆiÉ ½þÉäiÉä + ÉÉ ÉEòÉ äú, É ÉÉʺɱÉä VÉÉiÉ ½þÉäiÉä, iéä úévªéiéäjé. 2. ÉäPÉɱɪÉ.. "<Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97' ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä.] 7 [22. ʺÉCEòÒ É.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (UôÊkɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 ªÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ ÊºÉCEòÒ É ÉvªÉä ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä.] 8 [23. Ê ÉZÉÉä ú É.. <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 6 ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä.] 9 [24. + ûhéésé±é Énäù É.. <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä.]. ÉÖÆ É<Ç {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 960 (960 SÉÉ ) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú 8 iéä 4 ªÉÉ xééånùóxéé 9 iéä 5 +ºÉä xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±Éä ( Éä 960 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. xééméé±éäb úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 962 (962 SÉÉ 27) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( Êb ºÉå É ú 963 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. {ÉÆVÉÉ É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 966 (966 SÉÉ 3) Eò±É É 7 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( xééä ½åþ É ú 966 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4. ½þ úªééhéé É =ké ú Énäù É (ºÉÒ ÉÉÆ ÉvÉÒ±É äò ú Énù±É) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 979 (979 SÉÉ 3) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú 7 ½þ úªééhéé ªÉÉ xééånùòºé ÉÉä úò±é ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ (5 ºÉ{]åõ É ú 983 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5. ʽþ ÉÉSÉ±É Énäù É úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 970 (970 SÉÉ 53) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (25 VÉÉxÉä ÉÉ úò 97 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 6. <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 9 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (2 VÉÉxÉä ÉÉ úò 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 7. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (UôÊkɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (26 BÊ É±É 975 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 8. Ê ÉZÉÉä ú É úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 (986 SÉÉ 34) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (20 äò ÉÖ ÉÉ úò 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ) ûhéésé±é Énäù É úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 (986 SÉÉ 69) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (20 äò ÉÖ ÉÉ úò 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). BSÉ

202 ({Éʽþ±ÉÒ +xéöºéúséò) 78 [25. MÉÉä ÉÉ.. MÉÉä ÉÉ, nù ÉhÉ É nùò É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 987 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä.] 2 [26. UôkÉÒºÉMÉb.. ÉvªÉ Énäù É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2000 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä.] 3 [27. 4 [=ké úéjéæb ].. =ké ú Énäù É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2000 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä.] 5 [28. ZÉÉ újéæb.. Ê É½þÉ ú {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2000 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä.] xéé É nùéäxé. ºÉÆPÉ úévªéiéäjéä Ê ÉºiÉÉ ú. Ênù±±ÉÒ.. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ Ênù±±ÉÒ ªÉÉ SÉÒ ò EòÊ É ÉxÉ ÉÉiÉÉÆiÉ úvéä ºÉ ÉÉÊ É¹]õ ½þÉäiÉä, iéä úévªéiéäjé. 6 * * * * * * * 7 * * * * * * * 8 [2.] +Ænù ÉÉxÉ É ÊxÉEòÉä ÉÉ ú Éä]äõ.. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ +Ænù ÉÉxÉ É ÊxÉEòÉä ÉÉ ú Éä]äõ ªÉÉ SÉÒ ò EòÊ É ÉxÉ ÉÉiÉÉÆiÉ úvéä ºÉ ÉÉÊ É¹]õ ½þÉäiÉä, iéä úévªéiéäjé. 8 [3.] 9 [±ÉIÉuùÒ{É].. úévªé {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 6 ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±Éä úévªéiéäjé.. MÉÉä ÉÉ, nù ÉhÉ É nùò É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 987 (987 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (30 Éä 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. ÉvªÉ Énäù É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2000 (2000 SÉÉ 28) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( xééä ½åþ É ú 2000 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. =ké ú Énäù É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2000 (2000 SÉÉ 29) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (9 xééä ½åþ É ú 2000 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4. =ké úéæsé±é (xéé É Énù±ÉhÉä) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2006 (2006 SÉÉ 52) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú =ké úéæsé±é ªÉÉ É nùébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( VÉÉxÉä ÉÉ úò 2007 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5. Ê É½þÉ ú {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2000 (2000 SÉÉ 30) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (5 xééä ½åþ É ú 2000 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 6. ʽþ ÉÉSÉ±É Énäù É úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 970 (970 SÉÉ 53) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ʽþ ÉÉSÉ±É Énäù ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉÒ xééånù MÉɳý±ÉÒ (25 VÉÉxÉä ÉÉ úòú 97 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 7. <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 9 uùé äú ÉÊhÉ{ÉÚ ú É ÊjÉ{ÉÖ úéºéæ ÉÆvÉÒSÉÒ xééånù MÉɳý±ÉÒ (2 VÉÉxÉä ÉÉ úòú 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 8. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 9 uùé ä 4 iéä 9 ªÉÉ xééånùóxéé xééånùò 2 iéä 7 +ºÉä xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±Éä (2 VÉÉxÉä ÉÉ úòú 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 9. ±ÉJÉnùÒ É, Ê ÉÊxÉEòÉìªÉ É +Ê ÉxÉÊnù ÉÒ Éä]äõ (xéé É Énù±ÉhÉä) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 973 (973 SÉÉ 34) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú ±ÉJÉnùÒ É, Ê ÉÊxÉEòÉìªÉ É +Ê ÉxÉÊnù ÉÒ Éä]äõ ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä ( xééä ½åþ É ú 973 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

203 ({Éʽþ±ÉÒ +xéöºéúséò) 79 xéé É Ê ÉºiÉÉ ú [ 2 [4.] nùénù úé É xémé ú½þ Éä±ÉÒ.. +ÉìMɺ]õ 96 ªÉÉ Ênù ɺÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ º ÉiÉÆjÉ nùénù úé É xémé ú½þ Éä±ÉÒ ÉvªÉä úvéä ºÉ ÉÉÊ É¹]õ ½þÉäiÉä, iéä úévªéiéäjé.] 3 [ 2 [5.] nù ÉhÉ É nùò É.. {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 987 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ MÉÉä ÉÉ, nù ÉhÉ É nùò É úévªéiéäjéä.] 4 [ 2 [6.] 5 [{ÉÖbÖSÉä úò].. 6 +ÉìMɺ]õ 962 ªÉÉ Ênù ɺÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ VÉÒ ÉÉ úiééiéò±é {ÉÉÄÊb SÉä úò, EòÉÊ úeò±é, Éɽäþ +ÉÊhÉ ªÉÉxÉÉ É ªÉÉ xéé ÉÉxÉä +Éä³ýJɱªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ åòsé ɺÉɽþiÉÒiÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ ½þÉäiÉÒ, iéò úévªéiéäjéä.] 6 [ 2 [7.] SÉÆnùÒMÉfø.. {ÉÆVÉÉ É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 966 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ úévªéiéäjéä.] 7 * * * * * * * 8 * * * * * * *]. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (nù½þé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 96 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä. 2. <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 9 uùé äú 4 iéä 9 ªÉÉ xééånùòæxéé 2 iéä 7 +ºÉä xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±Éä (2 VÉÉxÉä ÉÉ úòú 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. MÉÉä ÉÉ, nù ÉhÉ É nùò É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 987 (987 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú xééånù 5 Bä ÉVÉÒõ nùéjé±é Eäò±Éä (30 Éä 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉènùÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 962 ªÉÉSÉÒ Eò±É Éä 3 É 7 ªÉÉÆuùÉ äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä (6 +ÉìMɺ]õ 962 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5. {ÉÉÄÊb SÉä úò (xéé É Énù±ÉhÉä) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2006 (2006 SÉÉ 44) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú {ÉÉÄÊb SÉä úòäõ ªÉÉ É nùébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eò úhªééié +ɱÉÉ ( +ÉìC]õÉäþ É ú 2006 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 6. {ÉÆVÉÉ É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 966 (966 SÉÉ 3) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( xééä ½åþ É ú 966 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 7. Ê ÉZÉÉä ú É úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 (986 SÉÉ 34) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú Ê ÉZÉÉä ú ɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉÒ xééånù 8 MÉɳý±ÉÒ +ÉÊhÉ + ûhéésé±é Énäù ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉÒ xééånù 9 ªÉɱÉÉ xééån 8 +ºÉÉ xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±ÉÉ (20 äò ÉÖ ÉÉ úòú 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ) ûhéésé±é Énäù É úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 (986 SÉÉ 69) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú + ûhéésé±é Énäù ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉÒ xééånù 8 MÉɳý±ÉÒ (20 äò ÉÖ ÉÉ úòú 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

204 nöùºé úò +xéöºéúséò 80 [+xéösuäônù 59(3), 65(3), 75(6), 97, 25, 48(3), 58(3), 64(5), 86 +ÉÊhÉ 22] ÉÉMÉ Eò úé¹]åõ{éiéò É *** úévªééæséä úévªé{éé±é ªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ié úiéönùò. úé¹]åõ{éiéò É *** úévªééæséä úévªé{éé±é ªÉÉÆxÉÉ nù ú ɽþÉ {ÉÖføÒ±É Ê ÉkÉ±É véò näùhªééié ªÉäiÉÒ±É, ½þhÉVÉä : úé¹]åõ{éiéò û{éªéä 0,000* úévªééséé úévªé{éé±é û{éªéä 5,500** 2. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ b ÉäÊ ÉÊxÉ+xÉ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉSªÉÉ MÉ ½þxÉÇ ú-véxé ú±é±éé É iªéé iªéé ÉÉÆiÉÉÆSªÉÉ MÉ ½þxÉÇ úéæxéé ÉnäùªÉ ½þÉäiÉä +ºÉä ÉkÉä, +xéögò Éä úé¹]åõ{éiéò±éé É 2 *** úévªééæsªéé úévªé{éé±ééæxéé Ênù±Éä VÉÉiÉÒ±É. 3. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ MÉ ½þxÉÇ ú-véxé ú±é É iªéé iªéé ÉÉÆiÉÉÆSÉä MÉ ½þxÉÇ ú VªÉÉÆxÉÉ ½þCEònùÉ ú ½þÉäiÉä iªééié Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ úéæxéé +xéögò Éä úé¹]åõ{éiéò É 3 [ úévªééséä] úévªé{éé±é +É{ÉÉ{ɱªÉÉ ºÉÆ{ÉÚhÉÇ {ÉnùÉ ÉvÉÒiÉ ½þCEònùÉ ú +ºÉiÉÒ±É. 4. VÉä ½þÉ ={É úé¹]åõ{éiéò ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiÉÒ½þÒ ªÉCiÉÒ úé¹]åõ{éiéòséò EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb ÒiÉ +ºÉä±É, ËEò ÉÉ úé¹]åõ{éiéò ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úòié +ºÉä±É, +lé ÉÉ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ªÉCiÉÒ úévªé{éé±ééséò EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb ÒiÉ +ºÉä±É iéä ½þÉ, iéò VªÉÉSÉÒ EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb ÒiÉ +ºÉä±É ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, VªÉÉSªÉɺÉÉ`öÒ EòɪÉÇ Eò úòié +ºÉä±É, iééä úé¹]åõ{éiéò ËEò ÉÉ úévªé{éé±é VªÉÉÆxÉÉ ½þCEònùÉ ú +ºÉä±É iªéésé Ê ÉkÉ±É véò, ÉkÉä É Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú ªÉÉÆxÉÉ iéò ½þCEònùÉ ú +ºÉä±É. 4 * * * * * * * ÉÉMÉ MÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉÉ +vªéié É ={ÉÉvªÉIÉ +ÉÊhÉ úévªéºé ÉäSÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ É ={É ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ +ÉÊhÉ 5 *** 6 [ úévªéésªéé] Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉÉ +vªéié É ={ÉÉvªÉIÉ +ÉÊhÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùséé ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ É ={É ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ié úiéönùò 7. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ b ÉäÊ ÉÊxÉ+xÉ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉSªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ +vªéiéé±éé ÉnäùªÉ ½þÉäiÉä +ºÉä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä ±ÉÉäEòºÉ ÉäSªÉÉ +vªéiéé±éé É úévªéºé ÉäSªÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ±ÉÉ Ênù±Éä VÉÉiÉÒ±É, +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ b ÉäÊ ÉÊxÉ+xÉ +Éì ò <ÆÊb ªÉÉSªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ ={ÉÉvªÉIÉɱÉÉ ÉnäùªÉ ½þÉäiÉä +ºÉä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä ±ÉÉäEòºÉ ÉäSªÉÉ ={ÉÉvªÉIÉɱÉÉ É úévªéºé ÉäSªÉÉ ={É ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ±ÉÉ Ênù±Éä VÉÉiÉÒ±É *** 8 [ úévªéésªéé] Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ +vªéiéé±éé É ={ÉÉvªÉIÉɱÉÉ +ÉÊhÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùsªéé ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ±ÉÉ É ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ±ÉÉ +xéögò Éä, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ iªéé iªéé ÉÉÆiÉÉSªÉÉ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ +vªéiéé±éé É ={ÉÉvªÉIÉɱÉÉ +ÉÊhÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùsªéé ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ±ÉÉ É ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ±ÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú "{Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ÉÉMÉ Eò ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ" ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. * úé¹]åõ{éiéóséò Ê ÉkÉ±É véò É ÊxÉ ÉÞÊkÉ ÉäiÉxÉ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2008 (2008 SÉÉ 28) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 +x ɪÉä +ÉiÉÉ û{éªéä,50,000 ( VÉÉxÉä ÉÉ úò 2006 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). ** úévªé{éé±ééséò (Ê ÉkÉ±É véò, ÉkÉä É Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú) (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2008 (2009 SÉÉ ) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 +x ɪÉä +ÉiÉÉ û{éªéä,0,000 ( VÉÉxÉä ÉÉ úò 2006 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú "+ ÉÉ ÉEòÉ äú Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ" ½þÉ ÉVÉEÚò úù MÉɳý±ÉÉ. 3 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú "+ ÉÉ úévªééæséä" ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 4 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú " ÉÉMÉ JÉ" MÉɳý±ÉÉ. 5 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú "{Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ÉÉMÉ Eò ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ úévªéésªéé" ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. 6 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú "+ ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé" ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 7 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú "{Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ÉÉMÉ Eò ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ úévªéésªéé" ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. 8 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú "+ ÉÉ úévªéésªéé" ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ.

205 ÉnäùªÉ ½þÉäiÉä +ºÉä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä Ênù±Éä VÉÉiÉÒ±É, +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ VÉälÉä VªÉÉ VªÉÉ ÉÉÆiÉɱÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù xé ½þiÉÒ iéäléä iªéé iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùsªéé ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ±ÉÉ É ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ±ÉÉ úévªééséé úévªé{éé±é ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò úò±é +ºÉä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä Ênù±Éä VÉÉiÉÒ±É. ÉÉMÉ PÉ ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé É *** =SSÉ xªééªéé±éªééæsªéé xªééªéévéò ÉÉÆ ÉÉ ÉiÉ ié úiéönùò 9. () ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉÆxÉÉ iªééæxéò ÉiªÉIÉ ºÉä ÉäiÉ ªÉiÉÒiÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòɳýɺÉÆ ÉÆvÉÉiÉ nù ú ɽþÉ {ÉÖføÒ±É nù úéæxéò ÉäiÉxÉ Ênù±Éä VÉÉ<DZÉ, ½þhÉVÉä : ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ [ û{éªéä 0,000]* +xªé EòÉähÉiÉɽþÒ xªééªéévéò É [ û{éªéä 9,000]:** {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, VÉ ú ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉɱÉÉ +É{ɱªÉÉ ÊxɪÉÖCiÉÒSªÉÉ Éä³ýÒ ÉÉ úié ºÉ úeòé ú ËEò ÉÉ iªééséä EòÉähÉiÉä½þÒ {ÉÚ ÉÉÇÊvÉEòÉ úò ºÉ úeòé ú ËEò ÉÉ úévªé ÉɺÉxÉ ËEò ÉÉ iªééséä EòÉähÉiÉä½þÒ {ÉÚ ÉÉÇÊvÉEòÉ úò ÉɺÉxÉ ªÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉÚ ÉÇ ºÉä ÉäºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ {Éäx ÉxÉ (Ê ÉEò±ÉÉÆMÉiÉÉ ËEò ÉÉ nöùjéé{éié {Éäx ÉxÉ ªÉɽÚþxÉ +xªé) Ê É³ýiÉ +ºÉä±É ié ú, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééiéò±é ºÉä ÉäºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É iªééséä ÉäiÉxÉ, 4 [(Eò) iªéé {Éäx ÉxÉSªÉÉ úeò ÉäxÉä, +ÉÊhÉ (JÉ) VÉ ú + ÉÉ ÊxɪÉÖCiÉÒ{ÉÚ ÉÔ iªéé±éé + ÉÉ {ÉÚ ÉÇ ºÉä ÉäºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ {Éäx ÉxÉSªÉÉ näùªé +ºÉ±É䱪ÉÉ +Æ ÉÉ Bä ÉVÉÒ iªééséä +Æ É úé ÉÒEÞòiÉ ÉÚ±ªÉ iªéé±éé Ê É³ýɱÉä +ºÉä±É ié ú, {Éäx ÉxÉSªÉÉ iªéé +Æ ÉÉSªÉÉ úeò ÉäxÉä, É (MÉ) VÉ ú + ÉÉ ÊxɪÉÖCiÉÒ{ÉÚ ÉÔ iªéé±éé + ÉÉ {ÉÚ ÉÇ ºÉä ÉäºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ºÉä ÉÉÊxÉ ÉÞÊkÉ-={ÉnùÉxÉ Ê É³ýɱÉä +ºÉä±É ié ú, iªéé ={ÉnùÉxÉÉ<iÉCªÉÉ {Éäx ÉxÉSªÉÉ úeò ÉäxÉä, Eò ÉÒ Eäò±Éä VÉÉ<DZÉ.] (2) ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséé ÉiªÉäEò xªééªéévéò É ÉÉbä xé näùiéé +ÊvÉEÞòiÉ ÊxÉ ÉɺɺlÉÉxÉÉSÉÉ ÉÉ{É ú Eò úhªéé±éé ½þCEònùÉ ú +ºÉä±É. (3) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ VÉÉä xªééªéévéò É (nöùºé úò +xéöºéúséò) (Eò) äòb ú±é xªééªéé±éªééséé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ ½þhÉÚxÉ {Énù véé úhé Eò úié ½þÉäiÉÉ +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉxÉÆiÉ ú +xéösuäônù 374 SªÉÉ JÉÆb () +x ɪÉä ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ ZÉɱÉÉ +ɽäþ, ËEò ÉÉ (JÉ) äòb ú±é xªééªéé±éªééséé +xªé EòÉähÉiÉɽþÒ xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ {Énù véé úhé Eò úié ½þÉäiÉÉ +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉxÉÆiÉ ú =CiÉ JÉÆb Éx ɪÉä ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséé ( ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ½ÚþxÉ +xªé) xªééªéévéò É ZÉɱÉÉ +ɽäþ, + ÉÉ xªééªéévéò ÉɱÉÉ, iééä +ºÉÉ ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ ËEò ÉÉ +xªé xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ {Énù véé úhé Eò úò±é iªéé EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé ={É{ÉÊ úsuäônù (2) ÉvÉÒ±É EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. +ÉÊhÉ VÉÉä + ÉÉ ÉEòÉ äú ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ ËEò ÉÉ +xªé xªééªéévéò É ½þÉäiÉÉä +ºÉÉ ÉiªÉäEò xªééªéévéò É, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, +ºÉÉ ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ ËEò ÉÉ +xªé xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ iªééxéä ÉiªÉIÉ ºÉä ÉäiÉ ªÉiÉÒiÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòɳýɺÉÆ ÉÆvÉÉiÉ, ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé ={É{ÉÊ úsuäônù () ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ ÉäiÉxÉÉSªÉÉ VÉÉäb Ò±ÉÉ, + ÉÉ ÉEòÉ äú Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±Éä ÉäiÉxÉ É + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ iªéé±éé Ê É³ýiÉ ½þÉäiÉä iéä ÉäiÉxÉ ªÉÉÆ ÉvÉÒ±É ò úeòé<iéeòò úceò É Ê É Éä¹É ÉäiÉxÉ ½þhÉÚxÉ Ê É³ýhªÉÉºÉ ½þCEònùÉ ú +ºÉä±É.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 25 uùé äú {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòséé ÉÉMÉ Eò ÉvÉÒ±É úévªééiéò±é ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉè{ÉzÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú û{éªéä 5,000 ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( BÊ É±É 986 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú û{éªéä 4,000 ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( BÊ É±É 986 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). * =SSÉ xªééªéé±éªé É ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéévéò É ( ÉäiÉxÉ É ºÉä ÉäSªÉÉ ÉiÉÔ) (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2009 (2009 SÉÉ 23) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 8 +x ɪÉä +ÉiÉÉ û{éªéä,00,000 ( VÉÉxÉä ÉÉ úò 2006 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). ** É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 8 +x ɪÉä +ÉiÉÉ û{éªéä 90,000 ( VÉÉxÉä ÉÉ úò 2006 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 25 uùé äú iªéé {Éäx ÉxÉSªÉÉ úeò ÉäxÉä Eò ÉÒ Eäò±ÉÉ VÉÉ<Ç±É ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 8

206 (4) ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé ÉiªÉäEò xªééªéévéò ÉɱÉÉ, úé¹]åõ{éiéò Éä³ýÉä Éä³ýÒ Ê ÉʽþiÉ Eò úò±é iªéé É ÉÉhÉä, ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié EòÉ ÉÉSªÉÉ ÊxÉÊ ÉkÉÉxÉä É ÉÉºÉ Eò úiééxéé iªéé±éé +ɱÉ䱪ÉÉ JÉSÉÉÇSÉÒ ÉÊiÉ{ÉÚiÉÔ Eò úhªééºéé`öò ÉÉVÉ ÉÒ ÉkÉä Ê É³ýiÉÒ±É +ÉÊhÉ É ÉɺÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ ÉÉVÉ ÉÒ ºÉÉäªÉÒ ={É±É vé ½þÉäiÉÒ±É. (5) ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉÆSÉÒ +xéö{éîºléêié- úvéé ( úvéé ÉkÉä vé üxé) É {Éäx ÉxÉ ªÉÉƺÉÆ ÉvÉÒSªÉÉ ½þCEòÉÆSÉä ÊxɪÉÆjÉhÉ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ äòb ú±é xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉÆxÉÉ VªÉÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiªÉÉ iªéé ié úiéönùóuùé äú ½þÉä<DZÉ. 0. [() =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉÆxÉÉ iªééæxéò ÉiªÉIÉ ºÉä ÉäiÉ ªÉiÉÒiÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòɳýɺÉÆ ÉÆvÉÉiÉ nù ú ɽþÉ {ÉÖføÒ±É nù úéæxéò {ÉMÉÉ ú Ênù±ÉÉ VÉÉ<DZÉ, ½þhÉVÉä : ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ [ û{éªéä 9,000]* +xªé EòÉähÉiÉɽþÒ xªééªéévéò É [ û{éªéä 8,000]:** {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, VÉ ú =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉɱÉÉ +É{ɱªÉÉ ÊxɪÉÖCiÉÒSªÉÉ Éä³ýÒ ÉÉ úié ºÉ úeòé ú ËEò ÉÉ iªééséä EòÉähÉiÉä½þÒ {ÉÚ ÉÉÇÊvÉEòÉ úò ºÉ úeòé ú ËEò ÉÉ úévªé ÉɺÉxÉ ËEò ÉÉ iªééséä EòÉähÉiÉä½þÒ {ÉÚ ÉÉÇÊvÉEòÉ úò ÉɺÉxÉ ªÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉÚ ÉÇ ºÉä ÉäºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ {Éäx ÉxÉ (Ê ÉEò±ÉÉÆMÉiÉÉ ËEò ÉÉ nöùjéé{éié {Éäx ÉxÉ ªÉɽÚþxÉ +xªé) Ê É³ýiÉ +ºÉä±É ié ú, =SSÉ xªééªéé±éªééiéò±é ºÉä ÉäºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É iªééséä ÉäiÉxÉ (Eò) iªéé {Éäx ÉxÉSªÉÉ úeò ÉäxÉä, +ÉÊhÉ (JÉ) VÉ ú + ÉÉ ÊxɪÉÖCiÉÒ{ÉÚ ÉÔ iªéé±éé + ÉÉ {ÉÚ ÉÇ ºÉä ÉäºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ {Éäx ÉxÉSªÉÉ näùªé +ºÉ±É䱪ÉÉ +Æ ÉÉBä ÉVÉÒ iªééséä +Æ É úé ÉÒEÞòiÉ ÉÚ±ªÉ Ê É³ýɱÉä +ºÉä±É ié ú, {Éäx ÉxÉSªÉÉ iªéé +Æ ÉÉSªÉÉ úeò ÉäxÉä, É (MÉ) VÉ ú + ÉÉ ÊxɪÉÖCiÉÒ{ÉÚ ÉÔ iªéé±éé + ÉÉ {ÉÚ ÉÇ ºÉä ÉäºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ºÉä ÉÉÊxÉ ÉÞÊkÉ-={ÉnùÉxÉ Ê É³ýɱÉä +ºÉä±É ié ú, iªéé ={ÉnùÉxÉÉ<iÉCªÉÉ {Éäx ÉxÉSªÉÉ úeò ÉäxÉä, Eò ÉÒ Eäò±Éä VÉÉ<DZÉ.] (2) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ VÉÒ ªÉCiÉÒ (nöùºé úò +xéöºéúséò) (Eò) EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉÆiÉÉiÉÒ±É =SSÉ xªééªéé±éªééséé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ ½þhÉÚxÉ {Énù véé úhé Eò úié ½þÉäiÉÒ +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉxÉÆiÉ ú +xéösuäônù 376 SªÉÉ JÉÆb () +x ɪÉä iéäléò±é ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ úévªééiéò±é =SSÉ xªééªéé±éªééséé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ ZÉɱÉÒ +ɽäþ, ËEò ÉÉ (JÉ) EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉÆiÉÉiÉÒ±É =SSÉ xªééªéé±éªééséé +xªé EòÉähÉiÉɽþÒ xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ {Énù véé úhé Eò úié ½þÉäiÉÒ +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉxÉÆiÉ ú =CiÉ JÉÆb É+x ɪÉä iéäléò±é ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ úévªééiéò±é =SSÉ xªééªéé±éªééséé ( ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ½ÚþxÉ +xªé) xªééªéévéò É ZÉɱÉÒ +ɽäþ, + ÉÒ ÉiªÉäEò ªÉCiÉÒ, VÉ ú ÊiɱÉÉ + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé ={É{ÉÊ úsuäônù () ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ nù úé½úþxé +ÊvÉEò nù úéxéä ÉäiÉxÉ Ê É³ýiÉ ½þÉäiÉä +ºÉä +ºÉä±É ié ú, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, +ºÉÉ ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ ËEò ÉÉ +xªé xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ ÉiªÉIÉ ºÉä ÉäiÉ ÊiÉxÉä ªÉiÉÒiÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòɳýɺÉÆ ÉÆvÉÉiÉ, =CiÉ ={É{ÉÊ úsuäônùéié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ ÉäiÉxÉÉSªÉÉ VÉÉäb Ò±ÉÉ, + ÉÉ ÉEòÉ äú Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±Éä ÉäiÉxÉ É + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ ÊiɱÉÉ Ê É³ýiÉ ½þÉäiÉä iéä ÉäiÉxÉ ªÉÉ ÉvÉÒ±É ò úeòé<iéeòò úceò É, Ê É Éä¹É ÉäiÉxÉ ½þhÉÚxÉ Ê É³ýhªÉÉºÉ ½þCEònùÉ ú +ºÉä±É. 4 [(3) ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ VÉÒ ªÉCiÉÒ, {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ÉÉMÉ JÉ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ úévªéésªéé =SSÉ xªééªéé±éªééséé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ ½þhÉÚxÉ {Énù véé úhé Eò úié ½þÉäiÉÒ É + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉxÉÆiÉ ú =CiÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉuùÉ äú ºÉÖvÉÉ úhéé Eäò±É䱪ÉÉ + ÉÉ =CiÉ +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ úévªéésªéé =SSÉ xªééªéé±éªééséé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ ZÉɱÉÒ +ɽäþ, + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ªÉCiÉÒ, VÉ ú + ÉÉ ÉÉ Æ ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ ÊiɱÉÉ +É{ɱªÉÉ ÉäiÉxÉÉSªÉÉ VÉÉäb Ò±ÉÉ ÉkÉÉ ½þhÉÚxÉ EòÉähÉiÉÒ½þÒ úceò É Ê É³ýiÉ +ºÉä±É ié ú, +ºÉÉ ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ ½þhÉÚxÉ ÉiªÉIÉ ºÉä ÉäiÉ ÊiÉxÉä ªÉiÉÒiÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòɳýɺÉÆ ÉÆvÉÉiÉ, ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé ={É{ÉÊ úsuäônù () ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ ÉäiÉxÉÉSªÉÉ VÉÉäb Ò±ÉÉ ÉkÉÉ ½þhÉÚxÉ ÊiÉiÉEòÒSÉ úceò É Ê É³ýhªÉÉºÉ ½þCEònùÉ ú +ºÉä±É.] ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 25 uùé äú ÉÚ³ý ={É{ÉÊ úsuäônù () Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉè{ÉzÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú û{éªéä 4,000 ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( BÊ É±É, 986 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú û{éªéä 3,500 ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( BÊ É±É, 986 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 25 uùé äú ={É{ÉÊ úsuäônù (3) É (4) ªÉÉÆBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. * =SSÉ xªééªéé±éªé É ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé xªééªéévéò É ( ÉäiÉxÉ É ºÉä ÉäSªÉÉ ÉiÉÔ) (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2009 (2009 SÉÉ 23) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 +x ɪÉä +ÉiÉÉ û{éªéä 90,000 ( VÉÉxÉä ÉÉ úò 2006 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). ** É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 +x ɪÉä +ÉiÉÉ û{éªéä 80,000 ( VÉÉxÉä ÉÉ úò 2006 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 82

207 83. ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉ, ºÉÆnù ÉÉÇxÉÖºÉÉ ú +xªéléé +É É ªÉEò xéºéä±é ié ú, (Eò) ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉÉiÉ, EòɪÉÇEòÉ úò ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔSÉÉ +ÉÊhÉ xªééªéévéò É ªÉÉiÉ iénùléç xªééªéévéò ÉÉSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ɽäþ ; (JÉ) ÉiªÉIÉ ºÉä ÉÉ ªÉÉiÉ (nöùºé úò +xéöºéúséò) (BEò) xªééªéévéò ÉÉxÉä, xªééªéévéò É ½þhÉÚxÉ º ÉiÉ:SÉä EòiÉÇ ªÉ {ÉÉ ú {ÉÉb hªééié ËEò ÉÉ úé¹]åõ{éiéòsªéé Ê ÉxÉÆiÉÒ É üxé VÉÒ EòɪÉæ {ÉÉ ú {ÉÉb hªééséä iééä {ÉiEò úò±é + ÉÒ +xªé EòɪÉæ Eò úhªééié ªÉiÉÒiÉ Eäò±Éä±ÉÉ Eòɳý ; (nùéäxé) xªééªéévéò É VÉä ½þÉ úvéäêxéê ÉkÉ +xéö{éîºléié +ºÉä±É +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ Eòɳý ÉMɳÚýxÉ nùòpéç ºÉÖ]õ ÉÆSÉÉ Eòɳý ; +ÉÊhÉ (iéòxé) =SSÉ xªééªéé±éªééiéúxé ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééié ËEò ÉÉ BEòÉ =SSÉ xªééªéé±éªééiéúxé nöùºé-ªéé =SSÉ xªééªéé±éªééié Énù±ÉÒ ZÉɱªÉÉ É ú ûvéú ½þÉähªÉÉSÉÉ Eòɳý, ªÉÉÆSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ɽäþ. ÉÉMÉ Ró ÉÉ úiééséé ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò ªÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ié úiéönùò 2. () ÉÉ úiééséé ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò ªÉɱÉÉ nù ú ɽþÉ SÉÉ ú ½þVÉÉ ú û{éªéä* ªÉÉ nù úéxéä {ÉMÉÉ ú Ênù±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. (2) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ VÉÒ ªÉCiÉÒ, ÉÉ úiééséé ɽþÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò ½þhÉÚxÉ {Énù véé úhé Eò úié ½þÉäiÉÒ +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉxÉÆiÉ ú +xéösuäônù 377 +x ɪÉä ÉÉ úiééséé ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò ZÉɱÉÒ +ɽäþ iéò ªÉCiÉÒ, ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé ={É {ÉÊ úsuäônù () ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ ÉäiÉxÉÉSªÉÉ VÉÉäb Ò±ÉÉ, + ÉÉ ÉEòÉ äú Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±Éä ÉäiÉxÉ É + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ ÉÉ úiééséé ɽþÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò ½þhÉÚxÉ ÊiɱÉÉ Ê É³ýiÉ +ºÉ±Éä±Éä ÉäiÉxÉ ªÉÉÆ ÉvÉÒ±É ò úeòé<iéeòò úceò É Ê É Éä¹É ÉäiÉxÉ ½þhÉÚxÉ Ê É³ýhªÉÉºÉ ½þCEònùÉ ú +ºÉä±É. (3) ÉÉ úiééséé ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò ªÉÉSÉä +xéö{éîºléiéò- úvéé É {Éäx ÉxÉ ªÉÉƺÉÆ ÉÆvÉÒSÉä ½þCEò É iªéésªéé ºÉä ÉÉ- ÉiÉÔ ªÉÉÆSÉä ÊxɪÉÆjÉhÉ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ ÉÉ úiéésªéé ɽþÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeòé±éé VªÉÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiªÉÉ iªéé ié úiéönùóuùé äú ½þÉä<Ç±É ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ½þÉähªÉÉSÉä SÉɱÉÚ úé½þò±é +ÉÊhÉ iªéé ié úiéönùó ÉvÉÒ±É MÉ ½þxÉÇ ú-véxé ú±éºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ºÉ ÉÇ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, úé¹]åõ{éiéòºéæ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉnæù É ½þhÉÚxÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. * ÉÉ úiééséä ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò ªÉÉÆxÉÉ ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉSªÉÉ ÉäiÉxÉÉ<iÉEäò ÉäiÉxÉ ÉnùÉxÉ Eò úhªééié ªÉä<DZÉ. {ɽþÉ : ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò (EòiÉÇ ªÉä, +ÊvÉEòÉ ú É ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ 56) ªÉÉSÉä Eò±É É 3, =SSÉ xªééªéé±éªééséä É ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséä xªééªéévéò ÉÉÆSÉä ÉäiÉxÉ ( ÉäiÉxÉä É ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ) ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2009 (2009 SÉÉ 23) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 8 uùé äú ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉSÉä ÉäiÉxÉ ÉÊiÉ ÉʽþxÉÉ û{éªéä 90,000/ - <iéeäò ÉÉføÊ ÉhªÉÉiÉ +ɱÉä +ɽäþ. ( VÉÉxÉä ÉÉ úò 2006 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

208 ÊiÉºÉ úò +xéöºéúséò [+xéösuäônù 75(4), 99, 24 (6), 48 (2), 64 (3), 88 É 29ý]* É{ÉlÉÉÆSÉä ËEò ÉÉ ÉÊiÉYÉÉÆSÉä xé ÉÖxÉä BEò ºÉÆPÉ úévªéésªéé ÉÆjªÉÉÆEò úiéé {ÉnùÉSªÉÉ É{ÉlÉäSÉÉ xé ÉÖxÉÉ : <Ç É úºééié É{ÉlÉ PÉäiÉÉä ÉÒ, Eò.JÉ., EòÒ, EòɪÉtÉuùÉ äú ºlÉÉÊ{ÉiÉ ZÉɱÉä +ɽäþ + ÉÉ ÉÉ úiéésªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉ Éqù±É ÉÒ JÉ úò ÉrùÉ É MÉÉÆ ÉÒªÉÇ{ÉÚ ÉÇEò ÉÊiÉYÉÉ Eò úiééä Êxɹ`öÉ ÉɳýMÉÒxÉ, [ ÉÒ ÉÉ úiééséò ºÉÉ ÉÇ ÉÉè ÉiÉÉ É BEòÉi ÉiÉÉ =zéié úéjéòxé,ý] ÉÒ ºÉÆPÉ úévªééséé ÉÆjÉÒ ½þhÉÚxÉ ÉÉZÉÒ EòÉ Éä Êxɹ`öÉ{ÉÚ ÉÇEò É ºÉnÂùºÉnÂùÊ É ÉäEò ÉÖrùÒxÉä {ÉÉ ú {ÉÉb ÒxÉ +ÉÊhÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ É EòɪÉnùÉ ªÉÉÆxÉÖºÉÉ ú ºÉ ÉÇ ié-½äsªéé ±ÉÉäEòÉÆxÉÉ ÉÒ ÊxÉ ÉǪÉ{ÉhÉä É ÊxÉ:{ÉIÉ{ÉÉiÉÒ{ÉhÉä, iéºéäsé EòÉähÉÉSªÉɽþÒ Ê É¹ÉªÉÒ É Éi É ÉÉ É ËEò ÉÉ +ÉEòºÉ xé ÉɳýMÉiÉÉ xªé骪é ÉÉMÉhÉÚEò näù<çxé. ºÉÆPÉ úévªéésªéé ÉÆjªÉÉÆEò úiéé MÉÖ{iÉiÉäSªÉÉ É{ÉlÉäSÉÉ xé ÉÖxÉÉ :---- nùéäxé <Ç É úºééié É{ÉlÉ PÉäiÉÉä ÉÒ, Eò. JÉ., EòÒ, ºÉÆPÉ úévªééséé ÉÆjÉÒ ½þhÉÚxÉ ÉÉZªÉÉ Ê ÉSÉÉ úéléç +ÉhɱÉÒ VÉÉ<Ç±É ËEò ÉÉ É±ÉÉ YÉÉiÉ MÉÉÆ ÉÒªÉÇ{ÉÚ ÉÇEò ÉÊiÉYÉÉ Eò úiééä ½þÉä<Ç±É + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ É, +ºÉÉ ÉÆjÉÒ ½þhÉÚxÉ ÉÉZÉÒ EòÉ Éä ªÉlÉɪÉÉäMªÉ {ÉÉ ú {ÉÉb hªééºéé`öò +É É ªÉEò +ºÉä±É iéä JÉä úòvéeò üxé B ú ½þÒ, ÉÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒ±ÉÉ ËEò ÉÉ ªÉCiÉÓxÉÉ ÉiªÉIÉ{ÉhÉä ÉÉ + ÉiªÉIÉ{ÉhÉä Eò³ý ÉhÉÉ ú xéé½þò ËEò ÉÉ iªééæsªééeòbä =PÉb Eò úhéé ú xéé½þò.ò 2 [iéòxé ºÉƺÉnäùSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòòiéò±é = Éänù ÉÉ úéxéä PªÉÉ ÉªÉÉSªÉÉ É{ÉlÉäSÉÉ ËEò ÉÉ Eò úé ɪÉÉSªÉÉ ÉÊiÉYÉäSÉÉ xé ÉÖxÉÉ :---- Eò ÉÒ, Eò. JÉ., úévªéºé ÉäiÉÒ±É (ËEò ÉÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäiÉÒ±É) VÉÉMÉÉ É úhªééºéé`öò = Éänù ÉÉ ú ½þhÉÚxÉ xéé ÉÊxÉnæùÊ ÉiÉ ZÉɱÉÉä +ºÉ±ªÉÉxÉä <Ç É úºééié É{ÉlÉ PÉäiÉÉä EòÒ, EòɪÉtÉuùÉ äú ºlÉÉÊ{ÉiÉ ZÉɱÉä +ɽäþ + ÉÉ ÉÉ úiéésªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉ Éqù±É ÉÒ JÉ úò ÉrùÉ É Êxɹ`öÉ ÉɳýMÉÒxÉ, MÉÉÆ ÉÒªÉÇ{ÉÚ ÉÇEò ÉÊiÉYÉÉ Eò úiééä +ÉÊhÉ ÉÉ úiééséò ºÉÉ ÉÇ ÉÉè ÉiÉÉ É BEòÉi ÉiÉÉ =zéié úéjéòxé. ºÉƺÉnäùSªÉÉ ºÉnùºªÉÉxÉä PªÉÉ ÉªÉÉSªÉÉ É{ÉlÉäSÉÉ ËEò ÉÉ Eò úé ɪÉÉSªÉÉ ÉÊiÉYÉäSÉÉ xé ÉÖxÉÉ :---- JÉ ÉÒ, Eò. JÉ., úévªéºé ÉäSÉÉ (ËEò ÉÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉÉ) ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉÉä (ËEò ÉÉ xéé ÉÊxÉnæùÊ ÉiÉ ZÉɱÉÉä) +ºÉ±ªÉÉxÉä, <Ç É úºééié É{ÉlÉ PÉäiÉÉä EòÒ, EòɪÉtÉuùÉ äú ºlÉÉÊ{ÉiÉ ZÉɱÉä +ɽäþ + ÉÉ ÉÉ úiéésªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉ Éqù±É ÉÒ JÉ úò ÉrùÉ É Êxɹ`öÉ ÉɳýMÉÒxÉ, MÉÉÆ ÉÒªÉÇ{ÉÚ ÉÇEò ÉÊiÉYÉÉ Eò úiééä ÉÉ úiééséò ºÉÉ ÉÇ ÉÉè ÉiÉÉ É BEòÉi ÉiÉÉ =zéié úéjéòxé +ÉÊhÉ +ÉiÉÉ VÉä EòiÉÇ ªÉ ÉÒ ½þÉiÉÒ PÉähÉÉ ú +ɽäþ iéä Êxɹ`öÉ{ÉÚ ÉÇEò {ÉÉ ú {ÉÉb ÒxÉ. ý] * +xéösuäônù 84(Eò) +ÉÊhÉ 73(Eò) näùjéò±é {ɽþÉ. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉä³ýÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 963 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä. 2 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú ÉÚ³ý xé ÉÖxÉÉ iéòxé ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. BSÉ

209 85 (ÊiÉºÉ úò +xéöºéúséò) SÉÉ ú ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉÆxÉÒ +ÉÊhÉ ÉÉ úiééséé ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò ªÉÉxÉä PªÉÉ ÉªÉÉSªÉÉ É{ÉlÉäSÉÉ ËEò ÉÉ Eò úé ɪÉÉSªÉÉ ÉÊiÉYÉäSÉÉ xé ÉÖxÉÉ :---- ÉÒ, Eò. JÉ., ÉÉ úiéésªéé ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ (ËEò ÉÉ xªééªéévéò É) (+lé ÉÉ ÉÉ úiééséé ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò) <Ç É úºééié É{ÉlÉ PÉäiÉÉä ½þhÉÚxÉ ÊxɪÉÖCiÉ ZÉɱÉÉä +ºÉ±ªÉÉxÉä, EòÒ, EòɪÉtÉuùÉ äú ºlÉÉÊ{ÉiÉ ZÉɱÉä +ɽäþ + ÉÉ ÉÉ úiéésªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉ Éqù±É ÉÒ MÉÉÆ ÉÒªÉÇ{ÉÚ ÉÇEò ÉÊiÉYÉÉ Eò úiééä JÉ úò ÉrùÉ É Êxɹ`öÉ ÉɳýMÉÒxÉ, [ ÉÒ ÉÉ úiééséò ºÉÉ ÉÇ ÉÉè ÉiÉÉ É BEòÉi ÉiÉÉ =zéié úéjéòxé,ý] ÉÒ ªÉlÉɪÉÉäMªÉ É Êxɹ`öÉ{ÉÚ ÉÇEò +ÉÊhÉ ÉÉZªÉÉ ºÉÉ ÉlªÉÉÇSªÉÉ, YÉÉxÉÉSªÉÉ É ÊxÉhÉÇªÉ ÉCiÉÒSªÉÉ {É úéeòé¹`äö{éªéèié, ÊxÉ ÉǪÉ{ÉhÉä É ÊxÉ:{ÉIÉ{ÉÉiÉÒ{ÉhÉä, iéºéäsé EòÉähÉÉSªÉɽþÒ Ê É¹ÉªÉÒ É Éi É ÉÉ É ËEò ÉÉ +ÉEòºÉ xé ÉɳýMÉiÉÉ ÉÉZªÉÉ {ÉnùÉSÉÒ EòÉ Éä {ÉÉ ú {ÉÉb ÒxÉ +ÉÊhÉ ÉÒ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ É EòɪÉnùÉ =zéié úéjéòxé. ý úévªéésªéé ÉÆjªÉÉÆEò úiéé {ÉnùÉSªÉÉ É{ÉlÉäSÉÉ xé ÉÖxÉÉ :---- {ÉÉSÉ <Ç É úºééié É{ÉlÉ PÉäiÉÉä ÉÒ, Eò. JÉ., EòÒ, EòɪÉtÉuùÉ äú ºlÉÉÊ{ÉiÉ ZÉɱÉä +ɽäþ, + ÉÉ ÉÉ úiéésªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉ Éqù±É ÉÒ JÉ úò ÉrùÉ MÉÉÆ ÉÒªÉÇ{ÉÚ ÉÇEò ÉÊiÉYÉÉ Eò úiééä É Êxɹ`öÉ ÉɳýMÉÒxÉ, [ ÉÒ ÉÉ úiééséò ºÉÉ ÉÇ ÉÉè ÉiÉÉ É BEòÉi ÉiÉÉ =zéié úéjéòxé,ý] ÉÒ... úévªééséé ÉÆjÉÒ ½þhÉÚxÉ ÉÉZÉÒ EòÉ Éä Êxɹ`öÉ{ÉÚ ÉÇEò É ºÉnÂùºÉnÂùÊ É ÉäEò ÉÖrùÒxÉä {ÉÉ ú {ÉÉb ÒxÉ +ÉÊhÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ É EòɪÉnùÉ ªÉÉÆxÉÖºÉÉ ú ºÉ ÉÇ ié-½äsªéé ±ÉÉäEòÉÆxÉÉ ÉÒ ÊxÉ ÉǪÉ{ÉhÉä É ÊxÉ:{ÉIÉ{ÉÉiÉÒ{ÉhÉä iéºéäsé EòÉähÉÉSªÉɽþÒ Ê É¹ÉªÉÒ É Éi É ÉÉ É ËEò ÉÉ +ÉEòºÉ xé ÉɳýMÉiÉÉ xªé骪é ÉÉMÉhÉÚEò näù<çxé. úévªéésªéé ÉÆjªÉÉÆEò úiéé MÉÖ{iÉiÉäSªÉÉ É{ÉlÉäSÉÉ xé ÉÖxÉÉ :---- ºÉ½þÉ <Ç É úºééié É{ÉlÉ PÉäiÉÉä ÉÒ, Eò. JÉ., EòÒ,... úévªééséé ÉÆjÉÒ ½þhÉÚxÉ ÉÉZªÉÉ Ê ÉSÉÉ úéléç +ÉhɱÉÒ VÉÉ<Ç±É ËEò ÉÉ MÉÉÆ ÉÒªÉÇ{ÉÚ ÉÇEò ÉÊiÉYÉÉ Eò úiééä ɱÉÉ YÉÉiÉ ½þÉä<Ç±É + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ É, +ºÉÉ ÉÆjÉÒ ½þhÉÚxÉ ÉÉZÉÒ EòÉ Éä ªÉlÉɪÉÉäMªÉ {ÉÉ ú {ÉÉb hªééºéé`öò +É É ªÉEò +ºÉä±É iéä JÉä úòvéeò üxé B ú ½þÒ, ÉÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒ±ÉÉ ËEò ÉÉ ªÉCiÉÓxÉÉ, ÉiªÉIÉ{ÉhÉä ÉÉ + ÉiªÉIÉ{ÉhÉä Eò³ý ÉhÉÉ úú xéé½þò ËEò ÉÉ iªééæsªééeòbä =PÉb Eò úhéé ú xéé½þò. 2 [ºÉÉiÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòòiéò±é = Éänù ÉÉ úéxéä PªÉÉ ÉªÉÉSªÉÉ É{ÉlÉäSÉÉ ËEò ÉÉ Eò úé ɪÉÉSªÉÉ ÉÊiÉYÉäSÉÉ xé ÉÖxÉÉ :---- Eò ÉÒ, Eò. JÉ., Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉÒ±É (ËEò ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùiéò±é) VÉÉMÉÉ É úhªééºéé`öò = Éänù ÉÉ ú ½þhÉÚxÉ xéé ÉÊxÉnæùÊ ÉiÉ ZÉɱÉÉä +ºÉ±ªÉÉxÉä, <Ç É úºééié É{ÉlÉ PÉäiÉÉä EòÒ, EòɪÉtÉuùÉ äú ºlÉÉÊ{ÉiÉ ZÉɱÉä +ɽäþ + ÉÉ ÉÉ úiéésªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉ Éqù±É ÉÒ JÉ úò ÉrùÉ É Êxɹ`öÉ ÉɳýMÉÒxÉ MÉÉÆ ÉÒªÉÇ{ÉÚ ÉÇEò ÉÊiÉYÉÉ Eò úiééä +ÉÊhÉ ÉÉ úiééséò ºÉÉ ÉÇ ÉÉè ÉiÉÉ É BEòÉi ÉiÉÉ =zéié úéjéòxé. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉä³ýÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 963 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä. 2 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú xé ÉÖxÉÉ ºÉÉiÉ Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. BSÉ

210 (ÊiÉºÉ úò +xéöºéúséò) 86 úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉnùºªÉÉxÉä PªÉÉ ÉªÉÉSªÉÉ É{ÉlÉäSÉÉ ËEò ÉÉ Eò úé ɪÉÉSªÉÉ ÉÊiÉYÉäSÉÉ xé ÉÖxÉÉ :---- JÉ ÉÒ, Eò. JÉ., Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉÉ (ËEò ÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùséé) ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉÉä (ËEò ÉÉ xéé ÉÊxÉnæùÊ ÉiÉ ZÉɱÉÉä) +ºÉ±ªÉÉxÉä, <Ç É úºééié É{ÉlÉ PÉäiÉÉä EòÒ, EòɪÉtÉuùÉ äú ºlÉÉÊ{ÉiÉ ZÉɱÉä +ɽäþ + ÉÉ ÉÉ úiéésªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉ Éqù±É ÉÒ JÉ úò ÉrùÉ É Êxɹ`öÉ ÉɳýMÉÒxÉ, MÉÉÆ ÉÒªÉÇ{ÉÚ ÉÇEò ÉÊiÉYÉÉ Eò úiééä ÉÉ úiééséò ºÉÉ ÉÇ ÉÉè ÉiÉÉ É BEòÉi ÉiÉÉ =zéié úéjéòxé +ÉÊhÉ +ÉiÉÉ VÉä EòiÉÇ ªÉ ÉÒ ½þÉiÉÒ PÉähÉÉ ú +ɽäþ iéä Êxɹ`öÉ{ÉÚ ÉÇEò {ÉÉ ú {ÉÉb ÒxÉ. ý] +É`ö =SSÉ xªééªéé±éªéésªéé xªééªéévéò ÉÉÆxÉÒ PªÉÉ ÉªÉÉSªÉÉ É{ÉlÉäSÉÉ ËEò ÉÉ Eò úé ɪÉÉSªÉÉ ÉÊiÉYÉäSÉÉ xé ÉÖxÉÉ :---- ÉÒ, Eò. JÉ.,... ªÉälÉÒ±É (ËEò ÉÉ ªÉÉSªÉÉ) =SSÉ xªééªéé±éªééséé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔ (ËEò ÉÉ xªééªéévéò É) ½þhÉÚxÉ <Ç É úºééié É{ÉlÉ PÉäiÉÉä ÊxɪÉÖCiÉ ZÉɱÉÉä +ºÉ±ªÉÉxÉä, EòÒ, EòɪÉtÉuùÉ äú ºlÉÉÊ{ÉiÉ ZÉɱÉä +ɽäþ + ÉÉ ÉÉ úiéésªéé ºÉÆÊ ÉvÉùÉxÉÉ Éqù±É ÉÒ JÉ úò MÉÉÆ ÉÒªÉÇ{ÉÚ ÉÇEò ÉÊiÉYÉÉ Eò úiééä ÉrùÉ É Êxɹ`öÉ ÉɳýMÉÒxÉ, [ ÉÒ ÉÉ úiééséò ºÉÉ ÉÇ ÉÉè ÉiÉÉ É BEòÉi ÉiÉÉ =zéié úéjéòxé,ý] ÉÒ ªÉlÉɪÉÉäMªÉ É Êxɹ`öÉ{ÉÚ ÉÇEò +ÉÊhÉ ÉÉZªÉÉ ºÉÉ ÉlªÉÉÇSªÉÉ, YÉÉxÉÉSªÉÉ É ÊxÉhÉÇªÉ ÉCiÉÒSªÉÉ {É úéeòé¹`äö{éªéèié, ÊxÉ ÉǪÉ{ÉhÉä É ÊxÉ:{ÉIÉ{ÉÉiÉÒ{ÉhÉä, iéºéäsé EòÉähÉÉSªÉɽþÒ Ê É¹ÉªÉÒ É Éi É ÉÉ É ËEò ÉÉ +ÉEòºÉ xé ÉɳýMÉiÉÉ ÉÉZªÉÉ {ÉnùÉSÉÒ EòÉ Éä {ÉÉ ú {ÉÉb ÒxÉ +ÉÊhÉ ÉÒ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ É EòɪÉnùÉ =zéié úéjéòxé.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉä³ýÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 963 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ.

211 [SÉÉèlÉÒ +xéöºéúséò 87 [+xéösuäônù 4() +ÉÊhÉ 80 (2)ý] úévªéºé ÉäiÉÒ±É VÉÉMÉÉÆSÉÒ ÉÉ]õhÉÒ {ÉÖføÒ±É iéciªéésªéé {Éʽþ±ªÉÉ ºiÉÆ ÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ ÉiªÉäEò úévªéé±éé ËEò ÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjéé±éé iéciªéésªéé nöùºé-ªéé ºiÉÆ ÉÉiÉ, iªéé úévªéé{éöfäø ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, iªéé ºÉÆPÉ úévªéiéäjéé{éöfäø Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ VÉÉMÉÉ xéä ÉÚxÉ Ênù±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É :----- iéciéé. +ÉÆwÉ Énäù É ÉºÉÉ É Ê É½þÉ ú [6] 3 [4. ZÉÉ újéæb ] 4 [ 5 [5.] MÉÉä ÉÉ ] 6 [ 5 [6.] MÉÖVÉ úéié ] 7 [ 5 [7.] ½þ úªééhéé ] 5 [8.] Eäò ú³ý [9.] ÉvªÉ Énäù É [] 9 [ 5 [0.] UôkÉÒºÉMÉfø ] 0 [ 5 [.] [iééê ɳýxÉÉbÚ ] [8] 2 [ 5 [2.] ɽþÉ úé¹]åõ ] 3 [ 5 [3.] [EòxÉÉÇ]õEò] [4.] 4 [+ÉäÊb ÉÉ] [5.] {ÉÆVÉÉ É [7]. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú SÉÉèlªÉÉ +xéöºéúséòbä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÒ. 2. Ê É½þÉ ú {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2000 (2000 SÉÉ 30) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú 22 Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (5 xééä ½åþ É ú 2000 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (5 xééä ½åþ É ú 2000 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4. MÉÉä ÉÉ, nù ÉhÉ É nùò É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 987 (987 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 6 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (30 Éä 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5. Ê É½þÉ ú {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2000 (2000 SÉÉ 30) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú Gò ÉÉÆEò 4 iéä 29 ªÉÉÆxÉÉ Gò ÉÉÆEò 5 iéä 30 +ºÉä xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±Éä (5 xééä ½åþ É ú 2000 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 6. ÉÖÆ É<Ç {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 960 (960 SÉÉ ) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 6 uùé äú Gò ÉÉÆEò 4 Bä ÉVÉÒ, 6 +ºÉÉ xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±ÉÉ ( Éä 960 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 7. {ÉÆVÉÉ É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 966 (966 SÉÉ 3) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 9 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( xééä ½åþ É ú 966 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 8. ÉvªÉ Énäù É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2000 (2000 SÉÉ 28) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú 6 Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( xééä ½åþ É ú 2000 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 9. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( xééä ½åþ É ú 2000 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 0. ÉpùÉºÉ úévªé (xéé É Énù±ÉhÉä)ú +ÊvÉÊxÉªÉ É, 968 (968 SÉÉ 53) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú 8 ÉpùÉºÉ ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( +ºÉÉ xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±ÉÉ) (4 VÉÉxÉä ÉÉ úò 969 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).. +ÉÆwÉ Énäù É É ÉpùÉºÉ (ºÉÒ ÉÉÆ ÉvÉÒ±É äò ú Énù±É) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 959 (959 SÉÉ 56) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 8 uùé äú 7 Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( BÊ É±É 960 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. ÉÖÆ É<Ç {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 960 (960 SÉÉ ) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 6 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( Éä 960 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. ½èþºÉÚ ú úévªé (xéé É Énù±ÉhÉä) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 973 (973 SÉÉ 3) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú 0 ½èþºÉÚ ú ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( 3 +ºÉÉ xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±ÉÉ) ( xééä ½åþ É ú 973 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4. +ÉäÊ úºéé (xéé É Énù±ÉhÉä) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 20 (20 SÉÉ 5) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú +ÉäÊ úºéé ªÉÉ Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( xééä ½åþ É ú 20 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5. {ÉÆVÉÉ É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 966 (966 SÉÉ 3) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 9 uùé äú Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( xééä ½åþ É ú 966 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

212 (SÉÉèlÉÒ +xéöºéúséò) 88 [6.] úévéºlééxé [7.] =ké ú Énäù É [3] 3 [ [8.] 4 [=ké úéjéæb ] ] [9.] {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É [20.] VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú [ [2.] xééméé±éäb ] 6 [ [22.] ʽþ ÉÉSÉ±É Énäù É ] [23.] ÉÊhÉ{ÉÚ ú [24.] ÊjÉ{ÉÖ úé [25.] ÉäPÉÉ±ÉªÉ [ [26.] ʺÉCEòÒ É ] 8 [ [27.] Ê ÉZÉÉä ú É ] 9 [ [28.] + ühéésé±é Énäù É ] [29.] Ênù±±ÉÒ [30.] 0 [{ÉÖbÖ SÉä úò] BEÚòhÉ.. [233]]. Ê É½þÉ ú {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2000 (2000 SÉÉ 30) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú xééånùò 4 iéä 29 ªÉÉÆxÉÉ xééånùò 5 iéä 30 +ºÉä xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±Éä (5 xééä ½åþ É ú 2000 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. =ké ú Énäù É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2000 (2000 SÉÉ 29) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú 34 Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (9 xééä ½åþ É ú 2000 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ) 3. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (9 xééä ½åþ É ú 2000 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4. =ké úéæsé±é (xéé É Énù±ÉhÉäú) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2006 (2006 SÉÉ 52) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú =ké úéæsé±é ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( VÉÉxÉä ÉÉ úò 2007 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ) 5. xééméé±éäb úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 962 (962 SÉÉ 27) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 6 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( Êb ºÉå É ú 963 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 6. ʽþ ÉÉSÉ±É Énäù É úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 970 (970 SÉÉ 53) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (25 VÉÉxÉä ÉÉ úò 97 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 7. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (UôÊkɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉùxÉªÉ É, 975 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (26 BÊ É±É 975 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 8. Ê ÉZÉÉä ú É úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 (986 SÉÉ 34) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (20 äò ÉÖ ÉÉ úò 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ) ühéésé±é Énäù É úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 (986 SÉÉ 69) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (20 äò ÉÖ ÉÉ úò 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 0. {ÉÉÄbä SÉ úò (xéé É Énù±ÉhÉäú) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2006 (2006 SÉÉ 44) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 6 uùé äú {ÉÉÄbä SÉ úò ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( +ÉìC]õÉä É ú 2006 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).. MÉÉä ÉÉ, nù ÉhÉ É nùò É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 987 (987 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 6 uùé äú 232 Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (30 Éä 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

213 {ÉÉSÉ ÉÒ +xéöºéúséò [+xéösuäônù 244 ()] +xéöºéúêséié IÉäjÉä É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ ªÉÉÆSÉä É ÉɺÉxÉ É ÊxɪÉÆjÉhÉ ªÉÉÆ ÉÉ ÉiÉ ié úiéönùò ÉÉMÉ Eò ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé. +léç ±ÉÉ ÉhÉä.----ªÉÉ +xéöºéúséòié, ºÉÆnù ÉÉÇxÉÖºÉÉ ú +xªéléé +É É ªÉEò xéºéä±é ié ú, úévªé * * * ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉÉiÉ 2 [+ɺÉÉ É 3 [ 4 [ ÉäPÉɱɪÉ, ÊjÉ{ÉÖ úé É Ê ÉZÉÉä ú É]] ªÉÉ úévªééæséé] ºÉ ÉÉ Éä É ½þÉäiÉ xéé½þò. 2. +xéöºéúêséié IÉäjÉÉÆiÉ úévªééséé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ ú.----ªéé +xéöºéúséòsªéé ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, úévªééséé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ ú iªééiéò±é +xéöºéúêséié IÉäjÉÉÆxÉÉ ±ÉÉMÉÚ +ɽäþ. 3. +xéöºéúêséié IÉäjÉÉÆSªÉÉ É ÉɺÉxÉÉÊ É¹ÉªÉÒ úévªé{éé±ééeòbú xé 5 * * * úé¹]åõ{éiéò±éé +½þ ÉɱÉ.----+xÉÖºÉÚÊSÉiÉ IÉäjÉä ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉiªÉäEò úévªééséé úévªé{éé±é 5 * * * nù ú ɹÉÔ, ËEò ÉÉ úé¹]åõ{éiéò iéºéä +É É ªÉEò Eò úò±é iéä ½þÉ iéä ½þÉ, iªéé úévªééiéò±é +xéöºéúêséié IÉäjÉÉÆSªÉÉ É ÉɺÉxÉÉÊ É¹ÉªÉÒ úé¹]åõ{éiéò±éé +½þ ÉÉ±É näù<ç±é +ÉÊhÉ =CiÉ IÉäjÉÉÆSªÉÉ É ÉɺÉxÉÉ ÉÉ ÉiÉ úévªéé±éé ÊxÉnäù É näùhéä, ½äþ ºÉÆPÉ úévªéésªéé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úésªéé EòIÉäiÉ +ºÉä±É. ÉÉMÉ JÉ +xéöºéúêséié IÉäjÉä É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ ªÉÉÆSÉä É ÉɺÉxÉ É ÊxɪÉÆjÉhÉ 4. VÉxÉVÉÉiÉÒ ºÉ±±ÉÉMÉÉ ú {ÉÊ ú¹énù.----() +xéöºéúêséié IÉäjÉä ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉiªÉäEò úévªééié +ÉÊhÉ úé¹]åõ{éiéòxéä iéºéä ÊxÉnäùÊ ÉiÉ Eäò±ªÉɺÉ, +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ {ÉhÉ +xéöºéúêséié IÉäjÉä ºÉ ÉÉÊ É¹]õ xéºé±é䱪éé EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééié ÉÒºÉɽÚþxÉ +ÊvÉEò xéé½þòié <iéeäò ºÉnùºªÉ Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉä±ÉÒ BEò VÉxÉVÉÉiÉÒ ºÉ±±ÉÉMÉÉ ú {ÉÊ ú¹én +ºÉä±É É iªééæsªéé{éèeòò, ÉCªÉ ½þÉä<Ç±É ÊiÉiÉ{ÉiÉ, VÉ É³ý VÉ É³ý iéòxé-séiéölééè É ºÉnùºªÉ, iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉÒ±É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓSÉä ÉÊiÉÊxÉvÉÒ +ºÉiÉÒ±É : {É ÆúiÉÖ, VÉ ú úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉÒ±É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓSªÉÉ ÉÊiÉÊxÉvÉÓSÉÒ ºÉÆJªÉÉ ½þÒ, VÉxÉVÉÉiÉÒ ºÉ±±ÉÉMÉÉ ú {ÉÊ ú¹énäùié + ÉÉ ÉÊiÉÊxÉvÉÓxÉÒ É úé ɪÉÉSªÉÉ VÉÉMÉÉÆSªÉÉ ºÉÆJªÉä½ÚþxÉ Eò ÉÒ +ºÉä±É ié ú, = ú±é䱪éé VÉÉMÉÉ iªéé VÉxÉVÉÉiÉÓ ÉvÉÒ±É +xªé ªÉCiÉÓEòbÚ xé É ú±ªéé VÉÉiÉÒ±É. (2) úévªé{éé±ééeòbú xé 6 * * * VÉxÉVÉÉiÉÒ ºÉ±±ÉÉMÉÉ ú {ÉÊ ú¹énäùeòbä ÊxÉnæùÊ É±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É + ÉÉ, úévªééiéò±é +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓSÉä Eò±ªÉÉhÉ É =zéiéò ªÉÉƺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÉÉ ÉÓ É ú ºÉ±±ÉÉ näùhéä ½äþ ÊiÉSÉä EòiÉÇ ªÉ +ºÉä±É. 89. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +léç {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ÉÉMÉ Eò ËEò ÉÉ ÉÉMÉ JÉ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±Éä úévªé +ºÉÉ +ɽäþ, {ÉhÉ ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. 2. <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 uùé äú +ɺÉÉ É úévªééséé ªÉÉ É nùéæbä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (2 VÉÉxÉä ÉÉ úò, 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÉähÉ{ÉzÉɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 984 Eò±É É 3 uùé äú É ÉäPÉÉ±ÉªÉ ªÉÉ É nùéæbä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( BÊ É±É, 985 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4. Ê ÉZÉÉä ú É úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 (986 SÉÉ 34) Eò±É É 39 uùé äú ÉäPÉÉ±ÉªÉ É ÊjÉ{ÉÖ úé ªÉÉ Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (20 äò ÉÖ ÉÉ úò, 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ÉÚ³ý ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. 6. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, úévé É ÉÖJÉÉEòbÚ xé ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ.

214 (3) úévªé{éé±éé±éé * * * ({ÉÉSÉ ÉÒ +xéöºéúséò) (Eò) {ÉÊ ú¹énäùsªéé ºÉnùºªÉÉÆSÉÒ ºÉÆJªÉÉ, iªééæsªéé ÊxɪÉÖCiÉÒSÉÒ +ÉÊhÉ {ÉÊ ú¹énäùséé +vªéié +ÉÊhÉ ÊiÉSÉä +ÊvÉEòÉ úò É Eò ÉÇSÉÉ úò ªÉÉÆSªÉÉ ÊxɪÉÖCiÉÒSÉÒ {ÉrùiÉÒ ; (JÉ) ÊiÉSªÉÉ Éè`öEòÓSÉä SÉɱÉxÉ +ÉÊhÉ ÊiÉSÉÒ ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ ; +ÉÊhÉ (MÉ) +xªé ºÉ ÉÇ +ÉxÉÖ¹ÉÆÊMÉEò ÉÉ ÉÒ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, Ê ÉʽþiÉ ËEò ÉÉ Ê ÉÊxɪÉÊ ÉiÉ Eò úhªééºéé`öò ÊxÉªÉ É Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É. 5. +xéöºéúêséié IÉäjÉÉÆxÉÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉÉ úé EòɪÉnùÉ.----() ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, úévªé{éé±é * * * VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú +ºÉä ÊxÉnäùÊ ÉiÉ Eò ü ÉEäò±É EòÒ, ºÉƺÉnäùSÉÉ ËEò ÉÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÉ BJÉÉnùÉ Ê ÉÊ É¹]õ +ÊvÉÊxÉªÉ É iªéé úévªééiéò±é BJÉÉtÉ +xéöºéúêséié IÉäjÉɱÉÉ ËEò ÉÉ iªéésªéé BJÉÉtÉ ÉÉMÉɱÉÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò, +lé ÉÉ iªéé +ÊvɺÉÚSÉxÉäiÉ iééä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é + ÉÉ +{É ÉÉnùÉÆSªÉÉþ É äò ú Énù±ÉÉÆSªÉÉ +véòxé úé½úþxé, iªéé úévªééiéò±é BJÉÉtÉ +xéöºéúêséié IÉäjÉɱÉÉ ËEò ÉÉ iªéésªéé BJÉÉtÉ ÉÉMÉɱÉÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉä±É +ÉÊhÉ ªÉÉ ={É {ÉÊ úsuäônùé+x ɪÉä näùhªééié ªÉähÉÉ úé EòÉähÉiÉɽþÒ ÊxÉnäù É, ÉÚiɱÉIÉÒ É ÉÉ Éɺɽþ näùiéé ªÉä<DZÉ. (2) úévªé{éé±éé±éé * * * iªéé úévªééiéò±é iªéé iªéé Éä³ýÒ VÉä +xéöºéúêséié IÉäjÉ +ºÉä±É + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ IÉäjÉÉiÉ ÉÉÆiÉiÉÉ xééænùé ÉÒ É iªééséä ÉɺÉxÉ ºÉÖÊ ÉʽþiÉ ½þÉ Éä ªÉɺÉÉ`öÒ Ê ÉÊxÉªÉ É Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É. Ê É Éä¹ÉiÉ: +ÉÊhÉ {ÉÚ ÉÇMÉÉ ÉÒ +ÊvÉEòÉ úéæsªéé ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhéiéä±éé ÉÉvÉ xé ªÉäiÉÉ, + ÉÉ Ê ÉÊxÉªÉ ÉÉÆuùÉ äú (Eò) + ÉÉ IÉäjÉÉiÉÒ±É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓiÉÒ±É ªÉCiÉÓEòbÚ xé ËEò ÉÉ iªééæsªéé ÉvªÉä +É{ɺÉÉiÉ VÉÊ ÉxÉÒSÉä ½þºiÉÉÆiÉ úhé ½þÉähªÉÉ É ú ÉÆnùÒ PÉɱÉiÉÉ ªÉä<Ç±É ËEò ÉÉ iªéé É ú ÊxÉ ÉÈvÉ PÉɱÉiÉÉ ªÉäiÉÒ±É ; (JÉ) + ÉÉ IÉäjÉÉiÉÒ±É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓ ÉvÉÒ±É ªÉCiÉÓxÉÉ té ɪÉÉSÉÒ VÉÊ ÉxÉÒSÉÒ ÉÉ]õhÉÒ Ê ÉÊxɪÉÊ ÉiÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É ; (MÉ) + ÉÉ IÉäjÉÉiÉÒ±É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓ ÉvÉÒ±É ªÉCiÉÓxÉÉ VªÉÉ ªÉCiÉÒ {ÉèºÉä EòVÉÉÇ>ð näùiééié iªééæxéò ºÉÉ ÉEòÉ ú ½þhÉÚxÉ véænùé SÉÉ±É ÉhªÉÉ ÉÉ ÉiÉ Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (3) ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé ={É {ÉÊ úsuäônù (2) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±Éä±ÉÉõ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ Ê ÉÊxÉªÉ É Eò úiééxéé, úévªé{éé±éé±éé * * * iªéé iªéé Éä³ýÒ É xééº{énù IÉäjÉɱÉÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉä±É +ºÉÉ ºÉƺÉnäùSÉÉ ËEò ÉÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +ÊvÉÊxÉªÉ É ËEò ÉÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉnùÉ, ÊxÉ úêºéié ËEò ÉÉ ºÉÖvÉÉÊ úié Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (4) ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùé+x ɪÉä Eò úhªééié +ɱÉä±Éä ºÉ ÉÇ Ê ÉÊxÉªÉ É iééieòé³ý úé¹]åõ{éiéòeòbä ºÉÉnù ú Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ, iééä iªééæºé +xéö ÉiÉÒ näù<ç{éªéèié, iéä EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉEòÉ äú É ÉÉ ÉÒ ½þÉähÉÉ ú xéé½þòié. (5) ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùé+x ɪÉä EòÉähÉiÉɽþÒ Ê ÉÊxÉªÉ É, VÉälÉä úévªééºéé`öò VÉxÉVÉÉÊiÉ ºÉ±±ÉÉMÉÉ ú {ÉÊ ú¹énù +ºÉä±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, iééä Ê ÉÊxÉªÉ É Eò úhéé-ªéé úévªé{éé±ééxéä * * * + ÉÉ {ÉÊ ú¹énäùséé ºÉ±±ÉÉ PÉäiɱÉÉ +ºÉ±ªÉÉJÉä úòvé Eäò±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. ÉÉMÉ MÉ +xéöºéúêséié IÉäjÉä 6. +xéöºéúêséié IÉäjÉä.----() ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ +xéöºéúêséié IÉäjÉä ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +léç, úé¹]åõ{éiéò 2 +Énäù ÉÉuùÉ äú +xéöºéúêséié IÉäjÉä ½þhÉÚxÉ PÉÉäʹÉiÉ Eò úò±é + ÉÒ IÉäjÉä, +ºÉÉ +ɽäþ.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ÉÚ³ý ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. 2. {ɽþÉ, +xéöºéúêséié IÉäjÉä ( ÉÉMÉ Eò úévªéä) +Énäù É, 950 (ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 9), +xéöºéúêséié IÉäjÉä ( ÉÉMÉ JÉ úévªéä) +Énäù É, 950 (ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 26), +xéöºéúêséié IÉäjÉä (ʽþ ÉÉSÉ±É Énäù É) +Énäù É, 975 (ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 02) É +xéöºéúêséié IÉäjÉä (Ê É½þÉ ú, MÉÖVÉ úéié, ÉvªÉ Énäù É É +ÉäÊ úºéé ½þÒ úévªéä) +Énäù É, 977 (ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 09). 90

215 9 ({ÉÉSÉ ÉÒ +xéöºéúséò) (2) úé¹]åõ{éiéò EòÉähÉiªÉɽþÒ Éä³ýÒ +Énäù ÉÉuùÉ äú (Eò) ºÉÆ{ÉÚhÉÇ +xéöºéúêséié IÉäjÉ ËEò ÉÉ iªééséé EòÉähÉiÉɽþÒ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ ÉÉMÉ ½þÉ, +xéöºéúêséié IÉäjÉ ËEò ÉÉ + ÉÉ IÉäjÉÉSÉÉ ÉÉMÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉä<DZÉ, +ºÉä ÊxÉnäùÊ ÉiÉ Eò ü ÉEäò±É ; 2 [(EòEò) BJÉÉtÉ úévªééiéò±é EòÉähÉiÉä½þÒ +xéöºéúêséié IÉäjÉ iªéé úévªéésªéé úévªé{éé±éé ÉÒ Ê ÉSÉÉ úê ÉÊxÉ ÉªÉ Eò üxé ÉÉfø ÉÚ ÉEäò±É ;] (JÉ) EòÉähÉiªÉɽþÒ +xéöºéúêséié IÉäjÉÉiÉ äò ú Énù±É---- {ÉhÉ òcié ºÉÒ ÉÉÆSªÉÉ nöù ûºiéòsªéésé ü{ééxéä---- Eò ü ÉEäò±É ; (MÉ) úévªéésªéé ºÉÒ ÉÉÆ ÉvªÉä EòÉähÉiÉɽþÒ äò ú Énù±É ZÉɱªÉÉ É ú +lé ÉÉ xé ÉÒxÉ úévªéé±éé ºÉÆPÉ úévªééié É Éä É Ênù±ªÉÉ É ú ËEò ÉÉ iªééséò ºlÉÉ{ÉxÉÉ ZÉɱªÉÉ É ú, EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªééié {ÉÚ ÉÔ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ xéºé±éä±éä EòÉähÉiÉä½þÒ IÉäjÉ +xéöºéúêséié IÉäjÉ +ºÉ±ªÉÉSÉä ËEò ÉÉ iªééséé ÉÉMÉ +ºÉ±ªÉÉSÉä PÉÉäʹÉiÉ Eò ü ÉEäò±É ; 2 [(PÉ) ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùé+x ɪÉä Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÉ ËEò ÉÉ +ɱÉä±Éä EòÉähÉiÉä½þÒ +Énäù É EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé ËEò ÉÉ úévªééæsªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ Ê ÉJÉÆÊb ié Eò ü ÉEäò±É, +ÉÊhÉ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ úévªéésªéé úévªé{éé±éé ÉÒ Ê ÉSÉÉ úê ÉÊxÉ ÉªÉ Eò üxé VÉÒ IÉäjÉä +xéöºéúêséié IÉäjÉä ºÉ ÉVÉÉ ÉªÉÉSÉÒ iéò xé ªÉÉxÉä ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhéé äú xé ÉÒxÉ +Énäù É näù>ð ÉEäò±É ;] +ÉÊhÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +Énäù ÉÉiÉ úé¹]åõ{éiéò±éé +É É ªÉEò É =ÊSÉiÉ ÉÉ]õiÉÒ±É + ÉÉ +ÉxÉÖ¹ÉÆÊMÉEò É {ÉÊ úhéé ɺ É ü{é ié úiéönùò +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉÚ ÉEòiÉÒ±É. {ÉhÉ {ÉÚ ÉÉæCiÉ ÉiÉ +ºÉä±É iéä JÉä úòvéeò üxé, ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé ={É{ÉÊ úsuäônù () +x ɪÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +Énäù ÉÉiÉ xéæié úsªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ +Énäù ÉÉuùÉ äú ò úeò Eäò±ÉÉ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. ÉÉMÉ PÉ +xéöºéúséòséò ºÉÖvÉÉ úhéé 7. +xéöºéúséòséò ºÉÖvÉÉ úhéé.----() ºÉƺÉnäù±ÉÉ, ªÉÉ +xéöºéúséòié +ºÉ±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùò EòɪÉtÉuùÉ äú, Éä³ýÉä Éä³ýÒ, iªééié É ú PÉɱÉÚxÉ, Énù±É Eò üxé ËEò ÉÉ ÊxÉ úºéxé Eò üxé iªééuùé äú ºÉÖvÉÉÊ úié Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ, VÉä ½þÉ ½þÒ +xéöºéúséò ªÉÉ É ÉÉhÉä ºÉÖvÉÉÊ úié ½þÉä<Ç±É iéä ½þÉ, ªÉÉ +xéöºéúséòºéæ ÉÆvÉÒ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÊxÉnæù ÉÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, ªÉÉ É ÉÉhÉä ºÉÖvÉÉÊ úié ZÉɱÉ䱪ÉÉ + ÉÉ +xéöºéúséòºéæ ÉÆvÉÒSÉÉ ÊxÉnæù É ½þhÉÚxÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. (2) ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùéséé ={É {ÉÊ úsuäônù () ÉvªÉä =±±ÉäÊJɱÉä±ÉÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ ½þÉ, +xéösuäônù 368 SªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò.. {ɽþÉ, ÉpùÉºÉ +xéöºéúêséié IÉäjÉä (Ê É úé É) +Énäù É, 950 (ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 30) É +ÉÆwÉ +xéöºéúêséié IÉäjÉä (Ê É úé É) +Énäù É, 955, (ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 50). 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ {ÉÉSÉ ÉÒ +xéöºéúséò (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 (976 SÉÉ 0) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ.

216 Scan-2 (H 288) side ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò [+xéösuäônù 244(2) +ÉÊhÉ 275()] [+ɺÉÉ É, ÉäPÉɱɪÉ, ÊjÉ{ÉÖ úé É Ê ÉZÉÉä ú É ªÉÉ úévªééæ ÉvÉÒ±É] VÉxÉVÉÉiÉÒ IÉäjÉÉÆSªÉÉ É ÉɺÉxÉÉ ÉÉ ÉiÉ ié úiéönùò º ÉɪÉkÉ ÊVɱ½äþ É º ÉɪÉkÉ Énäù É. () ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù 20 ºÉÉä ÉiÉ VÉÉäb ±É䱪ÉÉ iéciªééiéò±é 3 [ 4 [ ÉÉMÉ BEò, nùéäxé +ÉÊhÉ nùéäxé-eò] É ÉÉMÉ iéòxé ªÉÉÆ ÉvÉÒ±É] ÉiªÉäEò xééånùòiéò±é VÉxÉVÉÉiÉÒ IÉäjÉ ½ä ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùéiéò±é ié úiéönùósªéé +véòxé º ÉɪÉkÉ ÊVɱ½þÉ ÉxÉä±É. (2) VÉ ú BJÉÉtÉ º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉ ÉvªÉä ÊxÉ úêxé ú鲪éé +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ +ºÉiÉÒ±É ié ú, iªééæxéò ɺiÉÒ Eäò±É䱪ÉÉ IÉäjÉÉSÉÒ ËEò ÉÉ IÉäjÉÉÆSÉÒ úévªé{éé±éé±éé VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú º ÉɪÉkÉ Énäù ÉÉÆiÉ Ê É ÉÉMÉhÉÒ Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (3) úévªé{éé±éé±éé VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú,----- (Eò) =CiÉ iéciªééiéò±é 3 [EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉ ÉvªÉä] EòÉähÉiÉä½þÒ IÉäjÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úiéé ªÉä<DZÉ, (JÉ) =CiÉ iéciªééiéò±é 3 [EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉ ÉvÉÚxÉ] EòÉähÉiÉä½þÒ IÉäjÉ ÉMɳýiÉÉ ªÉä<DZÉ, (MÉ) xé ÉÒxÉ º ÉɪÉkÉ ÊVɱ½þÉ ÊxÉ ÉÉÇhÉ Eò úiéé ªÉä<DZÉ, (PÉ) EòÉähÉiªÉɽþÒ º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉSÉä IÉäjÉ ÉÉfø ÉiÉÉ ªÉä<DZÉ, (Ró) EòÉähÉiªÉɽþÒ º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉSÉä IÉäjÉ PÉ]õ ÉiÉÉ ªÉä<DZÉ, (SÉ) nùéäxé ËEò ÉÉ +ÊvÉEò º É ü{ééié ÊVɱ½äþ ËEò ÉÉ iªééséä ÉÉMÉ BEòjÉ Eò üxé BEò º ÉɪÉkÉ ÊVɱ½þÉ ÊxÉ ÉÉÇhÉ Eò úiéé ªÉä<DZÉ. 5 [(SÉSÉ) EòÉähÉiªÉɽþÒ º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉSªÉÉ xéé ÉÉiÉ äò ú Énù±É Eò úiéé ªÉä<DZÉ.] (Uô) EòÉähÉiªÉɽþÒ º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉSªÉÉ ºÉÒ ÉÉ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, úévªé{éé±é, ªÉÉ ={É {ÉÊ úsuäônùésªéé JÉÆb (MÉ), (PÉ), (Ró) É (SÉ) +x ɪÉä té ɪÉÉSÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +Énäù É, ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé 4 ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé ={É {ÉÊ úsuäônù () +x ɪÉä ÊxɪÉÖCiÉ ZÉɱÉ䱪ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +½þ ÉÉ±É Ê ÉSÉÉ úéié PÉäiɱªÉÉJÉä úòvé näùhéé ú xéé½þò : 6 [{É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, ªÉÉ ={É {ÉÊ úsuäônùé+x ɪÉä úévªé{éé±ééxéä Ênù±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +Énäù ÉÉiÉ, úévªé{éé±éé±éé iªéé +Énäù ÉÉSªÉÉ ié úiéönùò +Æ É±ÉÉiÉ +ÉhÉhªÉɺÉÉ`öÒ +É É ªÉEò ÉÉ]õiÉÒ±É + ÉÉ, +ÉxÉÖ¹ÉÆÊMÉEò É {ÉÊ úhéé ɺ É ü{é ié úiéönùò ({ÉÊ úsuäônù 20 SªÉÉ ËEò ÉÉ =CiÉ iéciªééié +ºÉ±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÖvÉÉ úhéé ªÉÉƺɽþ) +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉÚ ÉEòiÉÒ±É.] Ê ÉZÉÉä ú É úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 (986 SÉÉ 34) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 39 uùé äú Ê É ÉÊIÉiÉ É nùéæbä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (20 äò ÉÖ ÉÉ úò 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 (2003 SÉÉ 44) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú {ÉÊ úsuäônù BEò +ɺÉÉ É úévªéé±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úiééxéé, iªééié {ÉÖføÒ±É ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ +ɽäþ É iªééuùé äú ={É-{ÉÊ úsuäônù (2) xéæié ú {ÉÖføÒ±É {É ÆúiÉÖEò ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úhªééié +ɱÉä +ɽäþ:--- {É ÆúiÉÖ, ªÉÉ ={É {ÉÊ úsuäônùéiéò±é EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ, ÉÉäb Éä±ÉÄb ºÉÆPÉ úévªé IÉäjÉ ÊVɱÁÉºÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. 3 <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 É +É`ö ÉÒ +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ÉÉMÉ Eò ªÉÉ Bä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ (2 VÉÉxÉä ÉÉ úò 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÉähÉ{ÉzÉɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 984 Eò±É É 4 uùé äú ÉÉMÉ BEò É nùéäxé ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( BÊ É±É 985 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5 +ɺÉÉ É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ ( ÉäPÉɱɪÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 969 (969 SÉÉ 55) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 74 É SÉÉèlÉÒ +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (2 BÊ É±É 970 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 6 <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7(BEò) É +É`ö ÉÒ +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (2 VÉÉxÉä ÉÉ úò 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). BSÉ

217 (ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò) 2. ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énùé É ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énùé PÉÊ]õiÉ Eò úhéä. 2 [() ÉiªÉäEò º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁɺÉÉ`öÒ iéòºé{éäiéé +ÊvÉEò xéé½þòié <iéeäò ºÉnùºªÉ Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉä±ÉÒ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énù +ºÉä±É, iªééæ{éèeòò SÉÉ ú {ÉäIÉÉ +ÊvÉEò xéºéiéò±é <iéeäò ºÉnùºªÉ úévªé{éé±ééeòbú xé xéé ÉÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eäò±Éä VÉÉiÉÒ±É É ÉÉEòÒSÉä ºÉnùºªÉ ÉÉèfø ÉiÉÉÊvÉEòÉ ú iék ÉÉ É ú ÊxÉ ÉbÚ xé Ênù±Éä VÉÉiÉÒ±É.ú] (2) ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù SªÉÉ ={É {ÉÊ úsuäônù (2) +x ɪÉä º ÉɪÉkÉ Énäù É ½þhÉÚxÉ PÉÊ]õiÉ ZÉɱÉ䱪ÉÉ ÉiªÉäEò IÉäjÉɺÉÉ`öÒ BEäòEò +±ÉMÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énù +ºÉä±É. (3) ÉiªÉäEò ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énù +ÉÊhÉ ÉiªÉäEò ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énù +xéögò Éä (ÊVɱÁÉSÉä xéé É) ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énù +ÉÊhÉ ( Énäù ÉÉSÉä xéé É) ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énù ªÉÉ xéé ÉÉSÉÉ ÊxÉMÉ É ÊxÉEòÉªÉ +ºÉä±É, ÊiɱÉÉ =ké úéêvéeòé úéséò ÊxÉ ÆúiÉ ú {É Æú{É úé É ºÉÉ ÉÉ<ÇEò ÉÉä½þÉä ú +ºÉä±É +ÉÊhÉ =CiÉ xéé ÉÉxÉä iéò nùé ÉÉ ±ÉÉ ÉÒ±É É ÊiÉSªÉÉ É ú nùé ÉÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. (4) ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉÉ É ÉɺÉxÉÉÊvÉEòÉ ú, VÉälÉ É ú iééä ªÉÉ +xéöºéúséò+x ɪÉä + ÉÉ ÊVɱÁÉiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùsªéé `öéªéò ÊxÉʽþiÉ ZÉɱÉä±ÉÉ xéé½þò iéälé É ú, + ÉÉ ÊVɱÁÉSªÉÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùsªéé `öéªéò ÊxÉʽþiÉ ½þÉä<Ç±É +ÉÊhÉ º ÉɪÉkÉ Énäù ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉÉ É ÉɺÉxÉÉÊvÉEòÉ ú + ÉÉ Énäù ÉÉSªÉÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùsªéé `öéªéò ÊxÉʽþiÉ ½þÉä<DZÉ. (5) ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énùé +ºÉ±É䱪ÉÉ º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉiÉ, ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùsªéé ÉÉÊvÉEòÉ úéx ɪÉä IÉäjÉÉƺÉÆ ÉÆvÉÒ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäù±éé, ªÉÉ +xéöºéúséòuùé äú ÊiɱÉÉ + ÉÉ IÉäjÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ +ÊvÉEòÉ úéæ ªÉÊiÉÊ úcié, ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énù ÊiÉSªÉÉEòbä ÉiªÉɪÉÉäÊVÉiÉ Eò úò±é +ºÉä +ÊvÉEòÉ ú +ºÉiÉÒ±É. (6) ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉiÉ ËEò ÉÉ Énäù ÉÉiÉ +κiÉk ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ VÉxÉVÉÉiÉÒ-{ÉÊ ú¹énùé ËEò ÉÉ +xªé ÉÉÊiÉÊxÉÊvÉEò VÉxÉVÉÉiÉÒ-ºÉÆPÉ]õxÉÉ ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ Ê ÉSÉÉ úê ÉÊxÉ ÉªÉ Eò üxé úévªé{éé±é, ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énùé +ÉÊhÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énùé ÉlÉ ÉiÉ: PÉÊ]õiÉ Eò úhªééºéé`öò ÊxÉªÉ É Eò úò±é, +ÉÊhÉ + ÉÉ ÊxÉªÉ ÉÉÆ ÉvªÉä {ÉÖføÒ±É MÉÉä¹]õÓEò úiéé ié úiéönùò Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É :----- (Eò) ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énùé +ÉÊhÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énùé ªÉÉÆSÉÒ úséxéé É iªééiéò±é VÉÉMÉÉÆSÉÒ ÉÉ]õhÉÒ ; (JÉ) iªéé {ÉÊ ú¹énùéæsªéé ÊxÉ Éb héöeòéæºéé`öõò IÉäjÉÒªÉ ÉiÉnùÉ úºéæpéæéséä {ÉÊ úºéò ÉxÉ ; (MÉ) + ÉÉ ÊxÉ Éb héöeòéæ ÉvÉÒ±É ÉiÉnùÉxÉɺÉÉ`öÒ ±ÉÉMÉhÉÉ úò +½ÇþiÉÉ +ÉÊhÉ ÊxÉ Éb héöeòòºéé`öò ÉiÉnùÉ úªéété iéªéé ú Eò úhéä ; 93 "ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 (2003 SÉÉ 44)' ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú {ÉÊ úsuäônù nùéäxé, +ɺÉÉ É úévªéé±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úiééxéé iªééié {ÉÖføÒ±É ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ +ɽäþ É iªééuùé äú ={É {ÉÊ úsuäônù () xéæié ú {ÉÖføÒ±É {É ÆúiÉÖEò ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úhªééié +ɱÉä +ɽäþ :----- {É ÆúiÉÖ, +ºÉä EòÒ, ÉÉäb Éä±ÉÄb ºÉÆPÉ úévªé {ÉÊ ú¹énäù ÉvªÉä Éä½äþSÉɳýÒºÉ ºÉnùºªÉÉƽÚþxÉ +ÊvÉEò xéºéiéò±é <iécªéé ºÉnùºªÉÉÆSÉÉ +ÆiÉ ÉÉÇ É +ºÉä±É, iªéé{éèeòò SÉɳýÒºÉ ºÉnùºªÉ, ÉÉèfø ÉiÉÉÊvÉEòÉ úésªéé +ÉvÉÉ äú ÊxÉ Éb hªééié ªÉäiÉÒ±É, iªéé{éèeòò iéòºé ºÉnùºªÉ +xéöºéúêséié VÉ ÉÉiÉÒºÉÉ`öÒ, {ÉÉSÉ ºÉnùºªÉ Ê ÉMÉ ú +xéöºéúêséié VÉ ÉÉiÉÒºÉÉ`öÒ, {ÉÉSÉ ºÉnùºªÉ ºÉ ÉÇ ºÉ ÉÖnùɪÉɺÉÉ`öÒ JÉÖ±Éä +ºÉiÉÒ±É +ÉÊhÉ = ÉÇÊ úié ºÉ½þÉ ºÉnùºªÉ ½äþ, ÉiÉnùÉxÉÉSªÉÉ ½þCEòÉƺɽþ <ié ú ºÉnùºªÉÉÆ É ÉÉhÉä ºÉÉ újéäsé ½þCEò É Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú +ºÉhÉÉ äú, úévªé{éé±ééæxéò ÉÉäb Éä±ÉÄb ºÉÆPÉ úévªé IÉäjÉ ÊVɱÁÉSÉä ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É xéºéhéé-ªéé ºÉ ÉÖnùɪÉÉ ÉvÉÚxÉ xéé ÉÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eò úé ɪÉÉSÉä ºÉnùºªÉ +ºÉiÉÒ±É, iªéé ÉvªÉä Eò ÉÒiÉEò ÉÒ nùéäxé Éʽþ±ÉÉ ºÉnùºªÉ +ºÉiÉÒ±É. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 995 (995 SÉÉ 42) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú {ÉÊ úsuäônù nùéäxé +ɺÉÉ É úévªéé±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úiééxéé iªééié {ÉÖføÒ±É ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ +ɽäþ É iªééuùé äú ={É {ÉÊ úsuäônù (3) xéæié ú {ÉÖføÒ±É {É ÆúiÉÖEò ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úhªééié +ɱÉä +ɽäþ :---- {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, =ké ú EòUôÉ ú b ÉåMÉ úé³ý ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùºéé`öò PÉÊ]õiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäù±éé =ké ú EòUôÉ ú b ÉåMÉ úé³ý º ÉɪÉkÉ {ÉÊ ú¹énù +ÉÊhÉ EòÉ ÉÔ +ÆMɱÉÉÆMÉ ÊVɱÁɺÉÉ`öÒ PÉÊ]õiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäù±éé EòÉ ÉÔ +ÆMɱÉÉÆMÉ º ÉɪÉkÉ {ÉÊ ú¹énù +ºÉä ºÉÆ ÉÉävÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 (2003 SÉÉ 44) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú {ÉÊ úsuäônù nùéäxé +ɺÉÉ É úévªéé±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úiééxéé iªééié {ÉÖføÒ±É ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ +ɽäþ É iªééuùé äú ={É {ÉÊ úsuäônù (3) ÉvÉÒ±É {É ÆúiÉÖEòÉxÉÆiÉ ú {ÉÖføÒ±É {É ÆúiÉÖEò ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úhªééié +ɱÉä +ɽäþ : {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, ÉÉäb Éä±ÉÄb ºÉÆPÉ úévªé IÉäjÉ ÊVɱÁɺÉÉ`öÒ PÉÊ]õiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäù±éé ÉÉäb Éä±ÉÄb ºÉÆPÉ úévªé {ÉÊ ú¹énù +ºÉä ºÉÆ ÉÉävÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. 2 +ɺÉÉ É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ ( ÉäPÉɱɪÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 969 (969 SÉÉ 55) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 74 É SÉÉèlÉÒ +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ={É {ÉÊ úsuäônù () Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (2 BÊ É±É 970 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). BSÉ

218 (ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò) (PÉ) + ÉÉ ÊxÉ Éb héöeòéæ ÉvªÉä + ÉÉ {ÉÊ ú¹énùéæséä ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ ÊxÉ ÉbÚ xé ªÉähªÉɺÉÉ`öÒ ±ÉÉMÉhÉÉ úò +½ÇþiÉÉ ; (Ró) [ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énùéæsªéé] ºÉnùºªÉÉÆSÉÉ {ÉnùÉ ÉvÉÒ ; (SÉ) + ÉÉ {ÉÊ ú¹énùéæsªéé ÊxÉ Éb héöeòéæsªéé ËEò ÉÉ xéé ÉÊxÉnæù ÉxÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÒSÉÒ ËEò ÉÉ iªééæsªéé ÉÒ ÊxÉMÉb ÒiÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ +xªé EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ É ; (Uô) ÊVɱ½þÉ É ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énùéæ ÉvÉÒ±É EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ É EòÉ ÉEòÉVÉÉSÉä SÉɱÉxÉ 2 [(EòÉähÉiÉÒ½þÒ VÉÉMÉÉ Ê úcié +ºÉ±ÉÒ ié úò EÞòiÉÒ Eò úhªééséä +ÊvÉEòÉ ú vé üxé)] ; (VÉ) ÊVɱ½þÉ É ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énùéæsªéé +ÊvÉEòÉ-ªÉÉÆSÉÒ É Eò ÉÇSÉÉ-ªÉÉÆSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ. 2 [(6Eò) ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùséä ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉä±Éä ºÉnùºªÉ {ÉÊ ú¹énäùsªéé ºÉÉ ÉÇÊjÉEò ÊxÉ Éb héöeòòxéæié ú {ÉÊ ú¹énäùsªéé {Éʽþ±ªÉÉ ºÉ ÉäºÉÉ`öÒ ÊxɪÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ {ÉÉSÉ É¹ÉÉÈSªÉÉ + ÉvÉÒ{ɪÉÈiÉ--iÉi{ÉÚ ÉÔ {ÉÊ úsuäônù 6 +x ɪÉä ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énù Ê ÉºÉÌVÉiÉ ZÉɱÉÒ xéé½þò ié ú--{énù véé úhé Eò úiéò±é +ÉÊhÉ xéé ÉÊxÉnæùÊ ÉiÉ ºÉnùºªÉ, úévªé{éé±ééséò ÉVÉÔ +ºÉä{ɪÉÈiÉ {Énù véé úhé Eò úò±é : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé VÉÉ úò +ºÉiÉÉxÉÉ ËEò ÉÉ VªÉÉ ÉÖ³ýä úévªé{éé±éésªéé ÉiÉä, ÊxÉ Éb héöeòé PÉähÉä + ªÉ ɽþɪÉÇ ½þÉä<Ç±É + ÉÒ {ÉÊ úîºléiéò +κiÉi ÉÉiÉ +ºÉ±ªÉɺÉ, =CiÉ {ÉÉSÉ É¹ÉÉÈSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ, úévªé{éé±éé±éé BEòÉ Éä³ýÒ BEò ɹÉÉǽÚþxÉ +ÊvÉEò xéé½þò <iécªéé EòɱÉÉ ÉvÉÒ{ɪÉÈiÉ +ÉÊhÉ +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé VÉÉ úò +ºÉä±É + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, =nâùpééä¹éhéé VÉÉ úò +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ZÉɱªÉÉxÉÆiÉ ú ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉƽÚþxÉ +ÊvÉEò xéé½þò <iécªéé EòɱÉÉ ÉvÉÒ{ɪÉÈiÉ ÉÉfø ÉiÉÉ ªÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, ÊxÉÊ ÉkÉ É ÉÉiÉ Ê úcié ZÉɱÉä±ÉÒ VÉÉMÉÉ É úhªééeò úiéé ÊxÉ ÉbÚ xé Ênù±Éä±ÉÉ ºÉnùºªÉ, VªÉÉSªÉÉ VÉÉMÉÒ iééä +ɱÉÉ +ºÉä±É iªéé ºÉnùºªÉÉSªÉÉ = ú±é䱪éé {ÉnùÉ ÉvÉÒ{ɪÉÈiÉ {Énù véé úhé Eò úò±é] ú (7) ÊVɱ½þÉ ËEò ÉÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäù±éé, iéò ÉlÉ ÉiÉ: PÉÊ]õiÉ ZÉɱªÉÉxÉÆiÉ ú, ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé ={É {ÉÊ úsuäônù (6) ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓÊ É¹ÉªÉÒ 2 [ úévªé{éé±ééséò ÉÉxªÉiÉÉ PÉä>ðxÉ] ÊxÉªÉ É Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ-- (Eò) nöùªªé É ºlÉÉÊxÉEò {ÉÊ ú¹énùé ËEò ÉÉ ÉÆb ³äý ªÉÉÆSÉÒ úséxéé +ÉÊhÉ iªééæséò EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ É iªééæsªéé EòÉ ÉEòÉVÉÉSÉä SÉɱÉxÉ ; +ÉÊhÉ (JÉ) ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhéié: ÊVɱ½þÉ ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, Énäù É ªÉÉÆSªÉÉ É ÉɺÉxÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉä EòÉ ÉEòÉVÉ SÉɱÉÊ ÉhªÉÉ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ºÉ ÉÇ ÉÉ ÉÒ, ªÉÉSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhéé äú ÊxÉªÉ É½þÒ 2 [ié ÉÒSÉ ÉÉxªÉiÉÉ PÉä>ðxÉ] Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ªÉÉ ={É {ÉÊ úsuäônùé+x ɪÉä ÊVɱ½þÉ ËEò ÉÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùeòbú xé ÊxÉªÉ É Eäò±Éä VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ, ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé ={É {ÉÊ úsuäônù (6) +x ɪÉä úévªé{éé±ééxéä Eäò±Éä±Éä ÊxÉªÉ É, + ÉÉ ÉiªÉäEò {ÉÊ ú¹énäùsªéé ÊxÉ Éb héöeòé +ÉÊhÉ ÊiÉSÉä +ÊvÉEòÉ úò É Eò ÉÇSÉÉ úò ÉMÉÇ +ÉÊhÉ ÊiÉSÉÒ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ É ÊiÉSªÉÉiÉÒ±É EòÉ ÉEòÉVÉÉSÉä SÉɱÉxÉ, ªÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ É ÉÉ ÉÒ +ºÉiÉÒ±É * * * * * +ɺÉÉ É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ ( ÉäPÉɱɪÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 969 (969 SÉÉ 55) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 74 É SÉÉèlÉÒ +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú + ÉÉ {ÉÊ ú¹énùéæsªéé ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (2 BÊ É±É 970 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 74 É SÉÉèlÉÒ +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (2 BÊ É±É 970 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 74 É SÉÉèlÉÒ +xéöºéúséò ªÉÉuùÉ äú nöùºé äú {É ÆúiÉÖEò MÉɳý±Éä (2 BÊ É±É 970 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

219 95 (ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò) 3. ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énùé É ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énùé ªÉÉÆSÉä EòɪÉnäù Eò úhªééséä +ÊvÉEòÉ ú. () BJÉÉtÉ º ÉɪÉkÉ Énäù ÉÉiÉÒ±É ºÉ ÉÇ IÉäjÉÉÆ ÉÉ ÉiÉ + ÉÉ Énäù ÉÉSªÉÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäù±éé +ÉÊhÉ "ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ºÉ½þÉ ÉÒ +xéãöºéúséò (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 (2003 SÉÉ 44)' ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú, {ÉÊ úsuäônù 3 +ɺÉÉ É úévªééºé ±ÉÉMÉÚ Eò úiééxéé, ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhªééié +ɱÉÒ +ɽäþ. + ÉÉ ÉEòÉ äú ={É {ÉÊ úsuäônù (3) JÉɱÉÒ±É É ÉÉhÉä nùéjé±é Eäò±ÉÉ:--- ""(3) {ÉÊ úsuäônù 3 Eò SªÉÉ ={É {ÉÊ úsuäônù (2) ÉvªÉä ËEò ÉÉ {ÉÊ úsuäônù 3JÉ SªÉÉ ={É {ÉÊ úsuäônù (2) ÉvªÉä +xªéléé ié úiéúnù Eäò±ÉÒ +ºÉä±É iªéé ªÉÊiÉÊ úcié, ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùé+x ɪÉä ËEò ÉÉ {ÉÊ úsuäônù 3Eò SªÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù () +x ɪÉä ËEò ÉÉ {ÉÊ úsuäônù 3JÉ SªÉÉ ={É {ÉÊ úsuäônù () +x ɪÉä Eò úhªééié +ɱÉä±Éä ºÉ ÉÇ EòɪÉnäù, úévªéé{éé±ééeòbä iééieòé³ý ºÉÉnù ú Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ iªéésªééeòbú xé ºÉÆ ÉiÉ ½þÉä<Ç{ɪÉÇiÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉähÉÉ ú xéé½þòié''. "ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 995 (995 SÉÉ 42)' ªÉÉSÉä Eò±É É 2 +ɺÉÉ É úévªééºé ±ÉÉMÉÚ Eò úiééxéé {ÉÊ úsuäônù 3 xéæié ú {ÉÖføÒ±É {ÉÊ úsuäônù ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úhªééié +ɱÉÉ :---- "3Eò. =ké ú EòUôÉ ú b ÉåMÉ úò º ÉɪÉkÉ {ÉÊ ú¹énù +ÉÊhÉ EòÉ ÉÔ +ÆMɱÉÉÆMÉ º ÉɪÉkÉ {ÉÊ ú¹énù ªÉÉÆSÉä EòɪÉnäù Eò úhªééséä +ÊiÉÊ úcié +ÊvÉEòÉ ú:--- () {ÉÊ úsuäônù 3 SªÉÉ ié úiéönùóxéé ÉÉvÉ xé ªÉäiÉÉ, =ké ú EòUôÉ ú b ÉåMÉ úò º ÉɪÉkÉ {ÉÊ ú¹énù +ÉÊhÉ EòÉ ÉÔ +ÆMɱÉÉÆMÉ º ÉɪÉkÉ {ÉÊ ú¹énù ªÉÉÆxÉÉ iªééæsªéé ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ ÊVɱÁÉÆ ÉvªÉä, {ÉÖføÒ±É MÉÉä¹]õÓ ÉÉ ÉiÉ EòɪÉnäù Eò úhªééséä +ÊvÉEòÉ ú +ºÉiÉÒ±É :---- (Eò) ºÉÉiÉ ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ºÉÚSÉÒ BEò SªÉÉ xééånùò 7 +ÉÊhÉ 52 SªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé =téämé; (JÉ) nù³ýhé ɳýhÉ, ½þhÉVÉäSÉ úºiéä, {ÉÚ±É, ié úò +ÉÊhÉ ºÉÉiÉ ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ºÉÚSÉÒ BEò ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ xé Eäò±Éä±ÉÒ nù³ýhé ɳýhÉÉSÉÒ <ié ú ºÉÉvÉxÉä, + ÉÉ VÉ±É ÉÉMÉÉǺÉÆ ÉÆvÉÒ ºÉÉiÉ ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ºÉÚSÉÒ BEò É ºÉÚSÉÒ iéòxé SªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, xémé ú{ééê±éeòé ]ÅõÉ É ÉÉMÉÇ, úvvéö ÉÉMÉÇ, +ÆiÉnæù ÉÒªÉ VÉ±É ÉÉMÉÇ +ÉÊhÉ iªéé É úò±é ú½þnùé úò; ªÉÉÆÊjÉEòoù¹]õ É {ÉÖfäø SÉɱÉÊ É±ªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ ÉɽþxÉÉ ªÉÊiÉÊ úcié ÉɽþxÉä. (MÉ) {É ÉÖvÉxÉÉSÉä {ÉÊ ú úiéhé, ºÉÆ úiéhé +ÉÊhÉ ºÉÖvÉÉ úhéé +ÉÊhÉ ÉÉhªÉÉÆSÉä úéäméé{ééºéúxé ÉÊiÉ ÉÆvÉ, {É ÉÖ ÉètEòÒªÉ ÉÊ ÉIÉhÉ É ªÉ ɺÉɪÉ, MÉÖ úéæséé EòÉåb ÉÉb É; (PÉ) ÉÉlÉÊ ÉEò É ÉÉvªÉÊ ÉEò Ê ÉIÉhÉ; (Ró) EÞòʹÉÊ É¹ÉªÉEò Ê ÉIÉhÉ É ºÉÆ ÉÉävÉxÉ, ÊEò]õEòÉÆ{ÉɺÉÚxÉ ºÉÆ úiéhé +ÉÊhÉ úéä{éésªéé úéämééæ{ééºéúxé ÉÊiÉ ÉÆvÉ ªÉɺɽþ EÞòʹÉ; (SÉ) ÉiºªÉ ªÉ ɺÉɪÉ; (Uô) {ÉÉhÉÒ ½þhÉVÉäSÉ, ºÉÉiÉ ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ºÉÚSÉÒ BEòSªÉÉ xééånù 56SªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, {ÉÉhÉÒ{ÉÖ ú É`öÉ, {ÉÉ]õ ÉÆvÉÉ äú +ÉÊhÉ EòÉ±É Éä, VɱÉÊxÉ:ºÉÉ úhé É ÉÆvÉÉ äú, {ÉÉhÉÒ ºÉÉ`ö ÉhÉ +ÉÊhÉ VÉ±É Ê ÉtÖiÉ; (VÉô) ºÉÉ ÉÉÊVÉEò ºÉÖ úiéé É ºÉÉ ÉÉÊVÉEò Ê É ÉÉ, ºÉä ÉɪÉÉäVÉxÉ É ÉäEòÉ úò ; (ZÉô) MÉÉ Éä, ÉÉiÉ ÉäiÉÒ, ÉÉVÉÉ ú, ɽþ äú <iªéénùósªéé ºÉÆ úiéhééeòê úiéé {ÉÚ ú ÊxɪÉÆjÉhÉ ªÉÉäVÉxÉÉ (VªÉÉ iééæêjéeò º É ü{éésªéé xéé½þòié) ; (\É) ºÉÉiÉ ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ºÉÚSÉÒ BEò SªÉÉ xééånù 60 SªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, xéé]õ MÉÞ½þ É xéé]õ ɪÉÉäMÉ, ʺÉxÉä ÉÉ, GòÒb É, Eò ú ÉhÉÚEò É ÉxÉÉä ÆúVÉxÉ ; (]õ) ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò +É úéämªé É º ÉSUôiÉÉ, ûmhéé±éªéä É nù ÉÉJÉÉxÉä ; (`ö) ±É½þÉxÉ {ÉÉ]õ ÉÆvÉÉ äú ; (b ö) +zévééxªé, {É ÉÖ SÉÉ úé, EòSSÉÉ EòÉ{ÉÚºÉ É EòSSÉÉ iéémé ªÉÉÆSÉÉ ªÉÉ{ÉÉ ú É ÉÉÊhÉVªÉ +ÉÊhÉ =i{éénùxé, {ÉÖ ú É`öÉ É Ê ÉiÉ úhé ; (føö) úévªééuùé äú ÊxɪÉÆÊjÉiÉ ËEò ÉÉ Ê ÉkÉ{ÉÖ ú É`öÉ Eäò±ÉÒ VÉÉhÉÉ úò OÉÆlÉɱɪÉä, ºÉÆOɽþɱɪÉä +ÉÊhÉ ié ÉÉSÉ ÉEòÉ úsªéé +xªé ºÉƺlÉÉ ; ºÉƺÉnäùxÉä iéªéé ú Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéésªéé +véòxé úé¹]åõòªé ɽþk ÉÉSÉÒ PÉÉäʹÉiÉ Eäò±É䱪ÉɽÚþxÉ Ê ÉzÉ ÉÉSÉÒxÉ É BäÊiɽþÉʺÉEò º ÉÉ úeäò É +Ê É±ÉäJÉ ; +ÉÊhÉ (héö) VÉÊ ÉxÉÒSÉä +xªé ºÉÆGòÉ ÉhÉ. (2) {ÉÊ úsuäônù 3 +x ɪÉä ËEò ÉÉ ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùéx ɪÉä =ké ú EòUôÉ ú b ÉåMÉ úò º ÉɪÉkÉ {ÉÊ ú¹énù +ÉÊhÉ EòÉ ÉÔ +ÆMɱÉÉÆMÉ º ÉɪÉkÉ {ÉÊ ú¹énù ªÉÉÆSªÉÉEòbÚ xé Eò úhªééié +ɱÉä±Éä ºÉ ÉÇ EòɪÉnäù, ºÉÉiÉ ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ºÉÚSÉÒ iéòxé ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓ ÉÒ VÉälÉ É ú ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉä±É iéälé É ú, úévªé{éé±ééeòbä iééieòé³ý ºÉÉnù ú Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É VÉä úé¹]åõ{éiéòsªéé ÉÉxªÉiÉäEòÊ úiéé úéjéúxé `äö ÉhªÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É. (3) VÉä ½þÉ BJÉÉnùÉ EòɪÉnùÉ úé¹]åõ{éiéòsªéé ÉÉxªÉiÉäEòÊ úiéé úéjéúxé `äö ÉhªÉÉiÉ +ɱÉÉ +ºÉä±É iéä ½þÉ, úé¹]åõ{éiéò, BEòiÉ ú =CiÉ EòɪÉtɱÉÉ +xéö ÉiÉÒ näùié +ɽäþ ËEò ÉÉ iªééxéä iªéé EòɪÉtÉSÉÒ ºÉÆ ÉiÉÒ úéäjéúxé `äö ɱÉÒ +ɽäþ ½äþ PÉÉäʹÉiÉ Eò úò±é.

220 (ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò) 96 {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, úé¹]åõ{éiéò, úévªé{éé±éé±éé =ké ú EòUôÉ ú b ÉåMÉ úò º ÉɪÉkÉ {ÉÊ ú¹énù ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, EòÉ ÉÔ +ÆMɱÉÉÆMÉ º ÉɪÉkÉ {ÉÊ ú¹énù ªÉÉÆxÉÉ, =CiÉ {ÉÊ ú¹énù EòɪÉtÉSÉÉ ËEò ÉÉ iªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉÊxÉÊnÇù¹]õ ié úiéönùóséé {ÉÖxÉÌ ÉSÉÉ ú Eò úò±é ªÉÉ Ê ÉxÉÆiÉÒSªÉÉ ºÉÆnäù Éɺɽþ, EòɪÉnùÉ {É ié Eò úhªééséä ÊxÉnäù É näù<ç±é +ÉÊhÉ Ê É Éä¹ÉiÉ: + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ºÉÖvÉÉ úhéé ÉÉÆb hªéésªéé <¹]õiÉäSÉÉ Ê ÉSÉÉ ú Eò úò±é + ÉÒ Ê É òé úºé +É{ɱªÉÉ ºÉÆnäù ÉÉiÉ Eò úò±é +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉEòÉ äú EòɪÉnùÉ {É úié Eäò±ÉÉ +ºÉä±É iéä ½þÉ, =CiÉ {ÉÊ ú¹énù, iénùxéöºéé ú +ºÉÉ ºÉÆnäù É Ê É³ýɱªÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉÆSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ EòɪÉtÉSÉÉ Ê ÉSÉÉ ú Eò úò±é +ÉÊhÉ =CiÉ {ÉÊ ú¹énäùeòbú xé ºÉÖvÉÉ úhéäºé½þ ËEò ÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéä ªÉÊiÉÊ úcié EòɪÉnùÉ {ÉÖx½þÉ {ÉÉÊ úié Eò úhªééié +ɱÉÉ +ºÉä±É ié ú, iééä {ÉÖx½þÉ úé¹]åõ{éiéòeòbä iªéésªéé ÉÉxªÉiÉäEòÊ úiéé ºÉÉnù ú Eò úhªééié ªÉä<DZÉ.''. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 (2003 SÉÉ 44) ªÉÉSÉä Eò±É É 2 +ɺÉÉ É úévªééºé ±ÉÉMÉÚ Eò úiééxéé, {ÉÊ úsuäônù 3Eò xéæié ú {ÉÖføÒ±É {ÉÊ úsuäônù ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úhªééié +ɱÉÉ:----- ""3JÉ. EòɪÉnäù iéªéé ú Eò úhªééséä ÉÉäb Éä±Éìxb IÉäjÉÒªÉ {ÉÊ ú¹énäùséä +ÊiÉÊ úcié +ÊvÉEòÉ.ú-----() {ÉÊ úsuäônù 3 SªÉÉ ié úiéönùóxéé ÉÉvÉ xé +ÉhÉiÉÉ, ÉÉäb Éä±ÉÄb IÉäjÉÒªÉ {ÉÊ ú¹énäù±éé ÊiÉSªÉÉ IÉäjÉÉÆiÉMÉÇiÉ {ÉÖføÒ±É ÉÉ ÉiÉÒiÉ EòɪÉnäù Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É:-----(BEò) EÞòʹÉÊ É¹ÉªÉEò Ê ÉIÉhÉ É ºÉÆ ÉÉävÉxÉ, ÊEòb Ò{ÉɺÉÚxÉ ºÉÆ úiéhé É Éxɺ{ÉiÉÒ úéämééæºé ÉÊiÉ ÉÆvÉ ªÉÉƺɽþ EÞòʹÉ; (nùéäxé) {É ÉÖºÉÆ ÉvÉÇxÉ +ÉÊhÉ {É ÉÖ ÉètEòÒªÉ ½þhÉVÉäSÉ {É ÉÖvÉxÉÉSÉä VÉiÉxÉ, ºÉÆ úiéhé É ºÉÖvÉÉ úhéé +ÉÊhÉ {É ÉÖ úéämééæºé ÉÊiÉ ÉÆvÉ, {É ÉÖ ÉètEòÒªÉ ÉÊ ÉIÉhÉ É ªÉ ɺÉɪÉ, MÉÖ úéæséä EòÉåb ÉÉbä ; (iéòxé) ºÉ½þúEòÉ ; (SÉÉ ú) ºÉÉƺEÞòÊiÉEò EòɪÉÇ; ({ÉÉSÉ) Ê ÉIÉhÉ ½þhÉVÉä, ÉÉlÉÊ ÉEò Ê ÉIÉhÉ, ªÉÉ ÉºÉÉʪÉEò ÉÊ ÉIÉhÉɺɽþ =SSÉ ÉÉvªÉÊ ÉEò Ê ÉIÉhÉ, ÉÉèfø Ê ÉIÉhÉ, ɽþÉÊ ÉtɱɪÉÒxÉ Ê ÉIÉhÉ (ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé); (ºÉ½þÉ) ÉiºªÉ ªÉ ɺÉɪÉ; (ºÉÉiÉ) MÉÉ É, ÉÉiÉ ÉäiÉÒ, ÉÉVÉÉ ú{éä`öé +ÉÊhÉ xémé äú (iééæêjéeò º É ü{ééséò xé ½äþiÉ) ªÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ úiéhééeòê úiéé {ÉÚ ú ÊxɪÉÆjÉhÉ; (+É`ö) +zé É xéémé úò {ÉÖ ú É`öÉ; (xé>ð) ÉxÉä ( úéjéò É ÉxÉÉÆJÉä úòvé); (nù½þé) ½þÉiÉ ÉÉMÉ É ÉºjÉÉätÉäMÉ; (+Eò úé) +É úéämªé É EÖò]ÖÆõ É Eò±ªÉÉhÉ; ( ÉÉ úé) ºÉÉiÉ ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ºÉÚSÉÒ BEò ÉvÉÒ±É xééånù Gò. 84 SªÉÉ ié úiéönùóºé +véòxé úé½úþxé, ÉtÉEÇòªÉÖCiÉ nùé ü, + Úò ËEò ÉÉ +xªé +Æ É±ÉÒ {ÉnùÉlÉÇ; (iéä úé) VÉ±É ËºÉSÉxÉ; (SÉÉènùÉ) EòÉ ÉMÉÉ ú É ºÉä ÉɪÉÉäVÉxÉ; ({ÉÆvÉ úéã) VÉ ÉÒxÉ É É½þºÉÚ±É; (ºÉÉä³ýÉ) OÉÆlÉɱɪÉÒxÉ ºÉä ÉÉ ( úévªé ÉɺÉxÉÉxÉä Ê ÉkÉ{ÉÖ ú É`öÉ Eäò±É䱪ÉÉ É iªééæséä ÊxɪÉÆjÉhÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ); (ºÉiÉ úé) ±ÉÉì]õ úò (ºÉÉiÉ ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ºÉÚSÉÒ BEòSªÉÉ xééånù 40 SªÉÉ ié úiéönùòºé +véòxé úé½úþxé) xéé]õ MÉÞ½þ, xéé]õ ɪÉÉäMÉ +ÉÊhÉ ÊSÉjÉ{É]õMÉÞ½äþ (ºÉÉiÉ ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ºÉÚSÉÒ BEòSªÉÉ xééånù 60 SªÉÉ ié úiéönùóºé +véòxé úé½úþxé;) (+`ö úé) ÉÉVÉÉ ú É VÉjÉÉ; (BEòÉähÉÒºÉ) ɽþÉxÉMÉ ú{ééê±éeòé, ºÉÖvÉÉ ú ÉxªÉɺÉ, ÊVɱ½þÉ ÉÆb ³äý +ÉÊhÉ <ié ú ºlÉÉÊxÉEò º É úévªé ºÉƺlÉÉ; ( ÉÒºÉ) úévªééséä ÊxɪÉÆjÉhÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ ËEò ÉÉ iªééxéä Ê ÉkÉ{ÉÖ ú É`öÉ Eäò±Éä±ÉÒ ºÉÆOɽþɱɪÉä É {ÉÖ úéiéi ÉÒªÉ ºÉƺlÉÉ, ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉuùùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä úé¹]åõòªé ɽþk ÉÉSÉÒ +ºÉ±ªÉÉSÉä PÉÉäʹÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉÆJÉä úòãvé +xªé ÉÉSÉÒxÉ É BäÊiɽþÉʺÉEò º ÉÉ úeäò +ÉÊhÉ +Ê É±ÉäJÉ; (BEò ÉÒºÉ) {ÉÆSÉɪÉiÉ É OÉÉ ÉÊ ÉEòɺÉ; ( ÉÉ ÉÒºÉ) ÊxɪÉÉäVÉxÉ É Ê ÉEòÉºÉ ; (iéä ÉÒºÉ) ÉÖpùhÉ É ±ÉäJÉxɺÉÉ ÉOÉÒ; (SÉÉä ÉÒºÉ) ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò +É úéämªé +Ê ÉªÉÉÆÊjÉEòÒ; ({ÉÆSÉ ÉÒºÉ) ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ÉÉÆvÉEòÉ É Ê É ÉÉMÉ; (ºÉ ÉÒºÉ) ÉʺÉrùÒù É VÉxɺÉÆ{ÉEÇò; (ºÉkÉÉ ÉÒºÉ) VÉx É É ÉÞiªÉÚ xééånùhéò; (+aöé ÉÒºÉ) ÉnùiÉ É {ÉÖxÉ ÉǺÉxÉ; (BEòÉähÉiÉÒºÉ) äú ÉÒ É =i{éénùxé; (iéòºé)±épéö =téämé, EÖò]õÒ ú =téämé +ÉÊhÉ OÉÉ ÉÉätÉäMÉ (ºÉÉiÉ ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ºÉÚSÉÒ BEò SªÉÉ xééånù Gò. 7 +ÉÊhÉ 52 SªÉÉ ié úiéönùóºé +véòxé úé½úþxé) ; (BEòiÉÒºÉ) ºÉ ÉÉVÉEò±ªÉÉhÉ; ( ÉkÉÒºÉ) ÉÞnù ºÉÆvÉÉ úhé; (iéä½äþiéòºé) GòÒb É É ªÉÖ ÉEò Eò±ªÉÉhÉ; (SÉÉèiÉÒºÉ) ºÉÆJªÉÉ ÉɺjÉ; ({ɺiÉÒºÉ) {ɪÉÇ]õxÉ; (UôkÉÒºÉ) {ÉÊ ú ɽþxÉ ( ÉÉMÉÇ, {ÉÚ±É, ié úò +ÉÊhÉ ºÉÉiÉ ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ºÉÚSÉÒ BEò ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ xéºéiéò±é + ÉÒ nù³ýhé ɳýhÉÉSÉÒ <ié ú ºÉÉvÉxÉä, ]ÅõÉ É ÉÉMÉÇ, úvvéö ÉÉMÉÇ, näù ÉÉÆiÉMÉÇiÉ VÉ±É ÉÉMÉÇ +ÉÊhÉ + ÉÉ VÉ±É ÉÉMÉÉÇSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ºÉÉiÉ ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ºÉÚSÉÒ iéòxé +ÉÊhÉ ºÉÚSÉÒ BE ÉvÉÒ±É ié úiéönùòºé +véòxé úé½úþxé, iªéé É úò±é ú½þnùé úò, ªÉÆjÉSÉʱÉiÉ ÉɽþxÉÉJÉä úòvé <ié ú ÉɽþxÉä; (ºÉnùiÉÒºÉ) úévªé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É É iªééxéä Ê ÉkÉ{ÉÖ ú É`öÉ Eäò±É䱪ÉÉ VÉxÉVÉÉiÉÒ ºÉÆ ÉÉävÉxÉ ºÉƺlÉÉ; (+b iéòºé) xémé úê ÉEòɺÉ, xémé ú ÊxɪÉÉäVÉxÉ É É½þ ú ÊxɪÉÉäVÉxÉ); (BEòÉähÉSÉɳýÒºÉ) ºÉÉiÉ ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ºÉÚSÉÒ BEò SªÉÉ, xééånù 50 ÉvÉÒ±É ié úiéönùóºé +véòxé úé½úþxé, ÉVÉxÉä É ÉÉ{Éä +ÉÊhÉ; (SÉɳýÒºÉ) ÉènùÉxÉÒ Énäù ÉÉiÉÒ±É VÉxÉVÉÉiÉÒ +ÉÊhÉ ÉÉMÉÉºÉ ÉMÉÔªÉÉÆSÉä Eò±ªÉÉhÉ: {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, + ÉÉ EòɪÉtÉÆiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý,-- (Eò) ªÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòɺÉ, EòÉähÉiªÉɽþÒ xééméê úeòéæsªéé VÉÊ ÉxÉÒºÉÆ ÉvÉÉiÉÒ±É iªééæséä Ê Ét ÉÉxÉ ½þCEò +ÉÊhÉ Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú xé¹]õ ½þÉähÉÉ ú xéãé½þòié; ËEò ÉÉ iªééié äò ú Énù±É ½þÉähÉÉ ú xéé½þòié; (JÉ) ÉÉäb Éä±ÉÄb ÉÉnäùÊ ÉEò IÉäjÉ ÊVɱÁÉiÉ, EòÉähÉiÉɽþÒ xééméê úeò VÉ ÉÒxÉ ºÉÆ{ÉÉnùxÉ Eò úhªééºé +xªéléé {ÉÉjÉ +ºÉä±É ié ú, ÉÉ úºéé ½þCEòÉxÉä, ÉÉ]õhÉÒuùÉ ä, ú ªÉ ɺlÉäuùÉ äú ËEò ÉÉ ½þºiÉÉÆiÉ úhéésªéé +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉÇxÉä VÉ ÉÒxÉ ºÉÆ{ÉÉnùxÉ Eò úhªéé{ééºéúxé + ÉÉ xééméê úeòéæºé {É ú ÉÉxÉMÉÒ xééeòé úhªééié ªÉähÉÉ ú xéé½þò. (2) {ÉÊ úsuäônù 3 +x ɪÉä ËEò ÉÉ ªÉÉ {ÉÊ SUäônùÉx ɪÉä Eäò±Éä±Éä ºÉ ÉÇ EòɪÉnäù VÉälÉ É ú iéä ºÉÉiÉ ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ºÉÚSÉÒ iéòxé ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉiÉÒ±É iéälé É ú, iéä iééieòé³ý úévªé{éé±ééæeòbä ºÉÉnù ú Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É, úévªé{éé±é iéä EòɪÉnäù úé¹]åõ{éiéòsªéé Ê ÉSÉÉ úéléç úéjéúxé `äö ÉÒ±É. (3) VÉä ½þÉ BJÉÉnùÉ EòɪÉnùÉ, úé¹]åõ{éiéòsªéé Ê ÉSÉÉ úéléç úéjéúxé `äö ÉhªÉÉiÉ ªÉä<Ç±É iéä ½þÉ, úé¹]åõ{éiéò, BEòiÉ ú =CiÉ EòɪÉtÉºÉ +É{ÉhÉ +xéö ÉiÉÒ näùié +ɽþÉäiÉ ËEò ÉÉ iªééºé +xéö ÉiÉÒ näùhªééséä úéäjéúxé `äö ÉÒiÉ +ɽþÉäiÉ +ºÉä PÉÉäʹÉiÉ Eò úò±é: {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, úé¹]åõ{éiéòºé, =CiÉ {ÉÊ ú¹énäùxéä iªéé EòɪÉtÉSÉÉ ËEò ÉÉ iªééiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ ié úiéönùóséé äò úê ÉSÉÉ ú Eò úé ÉÉ +ÉÊhÉ Ê É Éä¹ÉiÉ: iééä, +É{ɱªÉÉ ºÉÆnäù ÉÉiÉ VªÉÉÆSÉÒ Ê É òé úºé Eò úò±é + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÖvÉÉ úhéé ɺiÉÖiÉ Eò úhªéésªéé <¹]õiÉäSÉÉ Ê ÉSÉÉ ú Eò úé ÉÉ, + ÉÒ Ê ÉxÉÆiÉÒ Eò úhéé-ªéé ºÉÆnäù Éɺɽþ iééä EòɪÉnùÉ, ÉÉäb Éä±ÉÄb ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùeòbä {É úié {ÉÉ`öÊ ÉhªÉɺÉÉ`öÒ úévªé{éé±éé±éé ÊxÉnäù É näùiéé ªÉäiÉÒ±É, +ÉÊhÉ iééä EòɪÉnùÉ, ªÉÉ É ÉÉhÉä {É úié {ÉÉ`öÊ É±ÉÉ VÉÉ<Ç±É iéä ½þÉ, =CiÉ {ÉÊ ú¹énù, +ºÉÉ ºÉÆnäù É Ê É³ýhªÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉÆSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ iªéé EòɪÉtÉ É ú iénùxéöºéé ú úê ÉSÉÉ ú Eò úò±é +ÉÊhÉ VÉ ú iééä EòɪÉnùÉ, =CiÉ {ÉÊ ú¹énäùxéä ºÉÖvÉÉ úhéäºé½þ ËEò ÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéä ªÉÊiÉÊ úcié {ÉÖx½þÉ {ÉÉÊ úié Eäò±ÉÉ ié ú, iééä EòɪÉnùÉ Ê ÉSÉÉ úéléç {ÉÖx½þÉ úé¹]åõ{éiéòeòbä ºÉÉnù ú Eò úhªééié ªÉä<DZÉ.''.

221 (ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò) º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉSªÉÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäù±éé ÊVɱÁÉiÉÒ±É ºÉ ÉÇ IÉäjÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ÊVɱÁÉiÉÒ±É ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùsªéé ÉÉÊvÉEòÉ úéjéé±éò +ºÉiÉÒ±É iéò JÉä úòvé Eò üxé, {ÉÖføÒ±É MÉÉä¹]õÓ ÉÉ ÉiÉ EòɪÉnäù Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É,--- (Eò) úéjéò É ÉxÉ ½þhÉÚxÉ +ºÉ±É䱪ÉɽÚþxÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ VÉÊ ÉxÉÒSÉä ÉäiÉÒSªÉÉ ËEò ÉÉ SÉ úé<çsªéé ɪÉÉäVÉxÉÉƺÉÉ`öÒ +lé ÉÉ ÊxÉ ÉɺÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ +xªé Ê ÉMÉ ú ÉäiÉÒ ÉªÉÉäVÉxÉɺÉÉ`öÒ +lé ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ JÉäb ÉiÉÒ±É ËEò ÉÉ É½þ úéiéò±é úê½þ ÉÉ ªÉÉÆSÉä VªÉÉ ÉÖ³äý ʽþiÉ ÉvÉÇxÉ ½þÉähªÉÉSÉÉ ºÉÆ É É +ɽäþ + ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉªÉÉäVÉxÉɺÉÉ`öÒ ÉÉ]õ{É Eò úhéä, iéé ÉÉ, ÉÉäMÉ É]õÉ näùhéä ËEò ÉÉ ÉÉ{É ú Eò úhéä +lé ÉÉ iéò ÉäMɳýÒ úéjéúxé `äö ÉhÉä: {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, + ÉÉ EòɪÉtÉÆ ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý, EòÉähÉiªÉɽþÒ VÉÊ ÉxÉÒ--- ÉMÉ iéò ÉÉäMÉ É]õ ÉiÉ +ºÉÉä +lé ÉÉ xéºééä-ºéciéòxéä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ Eò úhªééséé ÉÉÊvÉEòÉ ú näùhéé-ªéé iªéé iªéé Éä³ýÒ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉxÉÖºÉÉ ú ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ɪÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé +ºÉä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ Eò úhªééºé [ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ úévªéésªéé ÉɺÉxÉɱÉÉ] ÉÊiÉ ÉÆvÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò; ÉÉ É; (JÉ) úéjéò É ÉxÉ xéºé±é䱪éé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉxÉÉSÉÒ ªÉ ɺlÉÉ {ÉɽþhÉä; (MÉ) ÉäiÉÒSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòÉ±É ªÉÉSÉÉ ËEò ÉÉ VÉ±É É ÉɽþÉSÉÉ ÉÉ{É ú; (PÉ) ""ZÉÚ É'' ËEò ÉÉ +xªé ºlɱÉÉÆiÉÊ úié ÉäiÉÒSÉä ÉEòÉ ú ªÉÉÆSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ; (Ró ) OÉÉ É ËEò ÉÉ xémé ú ºÉÊ ÉiªÉÉ ËEò ÉÉ {ÉÊ ú¹énùé ªÉÉÆSÉÒ ºlÉÉ{ÉxÉÉ +ÉÊhÉ iªééæséä +ÊvÉEòÉ ú; (SÉ) OÉÉ É ËEò ÉÉ xémé ú {ÉÉä±ÉÒºÉ +ÉÊhÉ ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò +É úéämªé É º ÉSUôiÉÉ ªÉÉƺɽþ OÉÉ É ËEò ÉÉ xémé ú É ÉɺÉxÉ ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉÒ +xªé EòÉähÉiÉÒ½þÒ (Uô) ÉvÉÉxÉ ËEò ÉÉ ÉÖÊJɪÉä ªÉÉÆSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ ËEò ÉÉ =ké úéêvéeòé ú; (VÉ) ÉÉ±É ÉkÉäSÉÉ ÉÉ úºéé 2 [(ZÉ) Ê É Éɽþ É PÉ]õº òéä]õ;] (\É) ºÉÉ ÉÉÊVÉEò üføò. (2) ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùéié, úéjéò É ÉxÉ ªÉÉSÉÉ +léç, VÉä IÉäjÉ +ɺÉÉ É ÉxÉ Ê ÉÊxÉªÉ É, 89 ªÉÉ +x ɪÉä ËEò ÉÉ É xééº{énù IÉäjÉÉiÉ iªéé iªéé Éä³ýÒ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉ+x ɪÉä úéjéò É ÉxÉ +ºÉä±É +ºÉä EòÉähÉiÉä½þÒ IÉäjÉ, +ºÉÉ +ɽäþ. (3) ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùé+x ɪÉä Eäò±Éä±Éä ºÉ ÉÇ EòɪÉnäù iééieòé³ý úévªé{éé±éé±éé ºÉÉnù ú Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ, iééä iªééºé +xéö ÉiÉÒ näù<ç{éªéèié iéä É ÉÉ ÉÒ ½þÉähÉÉ ú xéé½þòié. 3 [4. º ÉɪÉkÉ ÊVɱ½äþ É º ÉɪÉkÉ Énäù É ªÉÉÆiÉÒ±É xªééªénùéxé.---() º ÉɪÉkÉ Énäù ÉÉiÉÒ±É IÉäjÉÉÆ ÉÉ ÉiÉ + ÉÉ Énäù ÉÉSªÉÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäù±éé +ÉÊhÉ º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉiÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énùé +ºÉ±ªÉɺÉ, iªééæsªéé ÉÉÊvÉEòÉ úéjéé±éò +ºÉiÉÒ±É iªéé ªÉÊiÉÊ úcié +xªé + ÉÉ, iªéé ÊVɱÁÉiÉÒ±É 97 <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 (ZÉ) +É`öø ÉÒ +xéöºéúséò ªÉÉuùÉ ä Ê É ÉÊIÉiÉ É nùéæbä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (2 VÉÉxÉä ÉÉ úò 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 +ɺÉÉ É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ ( ÉäPÉɱɪÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 969 (969 SÉÉ 55) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 74 É SÉÉèlÉÒ +xéöºéúséò ªÉÆÉuùÉ äú JÉÆb (BEò) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (2 BÊ É±É 970 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 (2003 SÉÉ 44) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú {ÉÊ úsuäônù 4 +ɺÉÉ É úévªéé±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úiééxéé iªééié {ÉÖføÒ±É ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÒ +ɽäþ É iªééuùé äú ={É-{ÉÊ úsuäônù (5) xéæié ú {ÉÖføÒ±É ={É-{ÉÊ úsuäônù ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úhªééié +ɱÉÉ +ɽäþ:--- (6) ªÉÉ {ÉÊ úsuäônéiéò±é EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ, ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù 2 ÉvÉÒ±É ={É-{ÉÊ úsuäônù (3) SªÉÉ {É ÆúiÉÖEòÉ+x ɪÉä PÉÊ]õiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉäb Éä±ÉÄb ºÉÆPÉ úévªé {ÉÊ ú¹énäù±éé ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò.''.

222 98 (ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò) IÉäjÉÉÆ ÉÉ ÉiÉ ÊVɱÁÉSªÉÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäù±éé ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù 5SªÉÉ ={É {ÉÊ úsuäônù () SªÉÉ ié úiéönùò VªÉÉÆxÉÉ ±ÉÉMÉÚ +ɽäþiÉ +ºÉä nùé Éä É ÉEò úhéä É ªÉÉ ªÉÊiÉÊ úcié +xªé +ºÉä, VªÉÉÆSªÉÉ{ÉèEòÒ ºÉ ÉÇVÉhÉ + ÉÉ IÉäjÉÉ ÉvÉÒ±É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓSÉä +ɽäþiÉ iªéé {ÉIÉEòÉ úéæ ÉvÉÒ±É nùé Éäù É ÉEò úhéä ªÉÉÆSªÉÉ xªééªésééèeò ÉÒºÉÉ`öÒ úévªééiéò±é EòÉähÉiÉä½þÒ xªééªéé±éªé ÉMɳýiÉÉ OÉÉ É{ÉÊ ú¹énùé ËEò ÉÉ xªééªéé±éªéä PÉÊ]õiÉ Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ + ÉÉ OÉÉ É{ÉÊ ú¹énùéæséä ºÉnùºªÉ ËEò ÉÉ + ÉÉ xªééªéé±éªééæséä {ÉÒ`öɺÉÒxÉ +ÊvÉEòÉ úò ½þhÉÚxÉ ºÉÖªÉÉäMªÉ ªÉCiÉÓSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ Eò úiéé ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù 3 +x ɪÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉSªÉÉ É ÉɺÉxÉɺÉÉ`öÒ +É É ªÉEò +ºÉiÉÒ±É + ÉɽþÒ +ÊvÉEòÉ-ªÉÉÆSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (2) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, º ÉɪÉkÉ Énäù ÉÉSÉÒ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énù ËEò ÉÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùxéä iªééºéæ ÉÆvÉÉiÉ PÉÊ]õiÉ Eäò±Éä±Éä EòÉähÉiÉä½þÒ xªééªéé±éªé, +lé ÉÉ VÉ ú º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ IÉäjÉÉ ÉÉ ÉiÉ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énù xéºéä±é ié ú, + ÉÉ ÊVɱÁÉSÉÒ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäxéä iªééºéæ ÉÆvÉÉiÉ PÉÊ]õiÉ Eäò±Éä±Éä EòÉähÉiÉä½þÒ xªééªéé±éªé, ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé ={É {ÉÊ úsuäônù () +x ɪÉä PÉÊ]õiÉ ZÉɱÉ䱪ÉÉ OÉÉ É{ÉÊ ú¹énäùeòbú xé ËEò ÉÉ xªééªéé±éªééeòbú xé ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, + ÉÉ Énäù ÉÉiÉ ËEò ÉÉ IÉäjÉÉiÉ xªééªésééèeò ÉÒªÉÉäMªÉ +ºÉ±Éä±Éä ÉÉjÉ ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù 5 SªÉÉ ={É {ÉÊ úsuäônù () SªÉÉ ié úiéönùò VªÉÉÆxÉÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÉiÉ iªéé½úþxé +xªé +ºÉä ºÉ ÉÇ nùé Éä É ÉEò úhéä ªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ +{ÉÒ±É xªééªéé±éªééséä +ÊvÉEòÉ ú ÉÉ{É úò±é +ÉÊhÉ =SSÉ xªééªéé±éªé É ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé ªÉÉÆSªÉÉ ªÉÊiÉÊ úcié +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ xãªééªéé±éªéé±éé + ÉÉ nùé ªÉÉÆ É ú ËEò ÉÉ ÉEò úhééæ É ú +ÊvÉEòÉÊ úiéé +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. (3) ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé ={É {ÉÊ úséuäôn (2) SªÉÉ ié úiéönùò VªÉÉÆxÉÉ ±ÉÉMÉÚ +ɽäþiÉ + ÉÉ ÉÉnùÉÆ É ú É ÉEò úhééæ É ú úévªé{éé±é Éä³ýÉä Éä³ýÒ +Énäù ÉÉuùÉ äú Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é + ÉÒ +ÊvÉEòÉÊ úiéé ù * * * * =SSÉ xªééªéé±éªéé±éé +ºÉä±É É iéä iéò +ÊvÉEòÉÊ úiéé ÉÉ{É úò±é. (4) ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäù±éé ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäù±éé úévªé{éé±ééséò {ÉÚ ÉÇ ÉÉxªÉiÉÉ PÉä>ðxÉ {ÉÖføÒ±É MÉÉä¹]õÓSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhéé äú ÊxÉªÉ É Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É:- (Eò) OÉÉ É {ÉÊ ú¹énùé É xªééªéé±éªéä PÉÊ]õiÉ Eò úhéä +ÉÊhÉ iªééæxéò ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùé+x ɪÉä ÉÉ{É úé ɪÉÉSÉä +ÊvÉEòÉ ú; (JÉ) ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé ={É {ÉÊ úsuäônù () +x ɪÉä nùé ªÉÉÆSÉÒ É ÉEò úhééæséò xªééªésééèeò ÉÒ Eò úiééxéé OÉÉ É{ÉÊ ú¹énùéæxéò ËEò ÉÉ xªééªéé±éªééæxéò +xéöºé úé ɪÉÉSÉÒ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ; (MÉ) ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé ={É{ÉÊ úsuäônù (2) +x ɪÉä +Ê{ɱÉÉÆ ÉvªÉä É +xªé EòɪÉÇ ÉɽþÓ ÉvªÉä, ÉÉnäùÊ ÉEò ËEò ÉÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùxéä +lé ÉÉ + ÉÉ {ÉÊ ú¹énäùxéä PÉÊ]õiÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééxéä +xéãöºé úé ɪÉÉSÉÒ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ; (PÉ) + ÉÉ {ÉÊ ú¹énùéæsªéé +ÉÊhÉ xªééªéé±éªééæsªéé ÊxÉhÉǪÉÉÆSÉÒ É +Énäù ÉÉÆSÉÒ +Æ É±É ÉÉVÉ ÉhÉÒ; (Ró) ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé ={É {ÉÊ úsuäônù () É (2) SªÉÉ ié úiéönùò +Æ É±ÉÉiÉ +ÉhÉhªÉÉºÉ ºÉ½þɪªÉ ÉÚiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ +xªé ºÉ ÉÇ ÉÉ ÉÒ. 2 [ (5) 3 [ ºÉ ÉÆÊvÉiÉ úévªé ÉɺÉxÉÉ ÉÒ Ê ÉSÉÉ úê ÉÊxÉ ÉªÉ Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú úé¹]åõ{éiéò +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú ªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ÊxɪÉiÉ Eò úò±é + ÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ, ½þÉ {ÉÊ úsuäônù, +ÊvɺÉÚSÉxÉäiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É + ÉÉ º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉSªÉÉ ËEò ÉÉ Énäù ÉÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ + ÉÉ ÉEòÉ äú É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<Ç±É EòÒ, VÉhÉÚ EòɽþÒ--- (BEò) ={É {ÉÊ úsuäônù () ÉvÉÒ±É, ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù 5 SªÉÉ ={É {ÉÊ úsuäônù () SªÉÉ ié úiéönùò VªÉÉÆxÉÉ ±ÉÉMÉÚ +ɽäþiÉ +ºÉä nùé Éä É ÉEò úhéä ªÉÉ ªÉÊiÉÊ úcié +xªé +ºÉä VªÉÉÆSªÉÉ{ÉèEòÒ ºÉ ÉÇVÉhÉ + ÉÉ IÉäjÉÉ ÉvÉÒ±É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÓSÉä +ɽäþiÉ iªééþ {ÉIÉEòÉ úéæ ÉvÉÒ±É ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ ªÉÉ +xéã ÖºÉÚSÉÒSªÉÉ {ÉÊ úsuäônù 5 SªÉÉ ={É {ÉÊ úsuäônù () ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ º É ü{ééséä xéºéiéò±é +ºÉä VÉä nùé Éä É ÉEò úhéä úévªé{éé±é ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é iªéésªéé ''þ ½þÉ ÉVÉEÚò úù nùéjé±é Eäò±ÉÉ ½þÉäiÉÉ ; (nùéäxé) ={É {ÉÊ úsuäônù (2) É (3) MÉɳý±Éä ½þÉäiÉä ; <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É 97 (97 SÉÉ 8) Eò±É É 7(ZÉ) É +É`ö ÉÒ +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ""+ɺÉÉ ÉSªÉÉ'' ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ (2 VÉÉxÉä ÉÉ úò 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 +ɺÉÉ É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ ( ÉäPÉɱɪÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 969 (969 SÉÉ 55) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 74 É SÉÉèlÉÒ +xéãöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (2 BÊ É±É 970 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ 8), Eò±É É 7 (ZÉ) É +É`ö ÉÒ +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú Ê É ÉÊIÉiÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. (2 VÉÉxÉä ÉÉ úò 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

223 ä (iéòxé) ={É {ÉÊ úsuäônù (4) ÉvªÉä--- (ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò) (Eò) "" ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäù±éé ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäù±éé úévªé{éé±ééséò {ÉÚ ÉÇ ÉÉxªÉiÉÉ PÉä>ðxÉ {ÉÖføÒ±É MÉÉä¹]õÓSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhéé äú ÊxÉªÉ É Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É'' ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ "" úévªé{éé±éé±éé {ÉÖføÒ±É MÉÉä¹]õÓSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhéé äú ÊxÉªÉ É Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É'' ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ ½þÉäiÉÉ; +ÉÊhÉ (JÉ) JÉÆb (Eò) Bä ÉVÉÒ {ÉÖføÒ±É JÉÆb nùéjé±é Eäò±ÉÉ ½þÉäiÉÉ, iééä +ºÉÉ :--- ""(Eò) OÉÉ É{ÉÊ ú¹énùé É xªééªéé±éªéä PÉÊ]õiÉ Eò úhéä +ÉÊhÉ, iªééæxéò ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùé+x ɪÉä ÉÉ{É úé ɪÉÉSÉä +ÊvÉEòÉ ú +ÉÊhÉ OÉÉ É {ÉÊ ú¹énùéæsªéé É xªééªéé±éªééæsªéé ÊxÉhÉǪÉÉÆ É ú VªÉÉÆSªÉÉEòbä +Ê{ɱÉä Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É iéò xªééªéé±éªéä;''; (MÉ) JÉÆb (MÉ) Bä ÉVÉÒ {ÉÖføÒ±É JÉÆb nùéjé±é Eäò±ÉÉ ½þÉäiÉÉ, iééä +ºÉÉ :--- ""(MÉ) ={É {ÉÊ úsuäônù (5) +x ɪÉä úé¹]åõ{éiéòxéä ÊxɪÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ, ÉÉnäùÊ ÉEò ËEò ÉÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùºé ÉÉä ú +lé ÉÉ + ÉÉ {ÉÊ ú¹énäùxéä PÉÊ]õiÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééºé ÉÉä ú ɱÉÆÊ ÉiÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ +Ê{ɱÉä +ÉÊhÉ +xªé EòɪÉÇ ÉɽþÒ ÉMÉÇ Eò úhéä;''; +ÉÊhÉ (PÉ) JÉÆb (Ró) ÉvÉÒ±É ""={É {ÉÊ úsuäônù () É (2)'' ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ ""={É {ÉÊ úsuäônù ()'' ½þÉ ÉVÉEÚò únùéjé±é Eäò±ÉÉ ½þÉäiÉÉ.] 5. ÉÉnäùÊ ÉEò É ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énùé +ÉÊhÉ Ê É ÉÊIÉiÉ xªééªéé±éªéä É +ÊvÉEòÉ úò ªÉÉÆxÉÉ Ê É ÉÊIÉiÉ nùé Éä,ù ÉEò úhéä É +{É úévé ªÉÉÆSªÉÉ xªééªésééèeò ÉÒºÉÉ`öÒ Ênù ÉÉhÉÒ ÉÊGòªÉÉ ºÉÆʽþiÉÉ, 908 +ÉÊhÉ òéèvénùé úò ÉÊGòªÉÉ ºÉÆʽþiÉÉ, 898 ªÉÉÆ+x ɪÉä +ÊvÉEòÉ úéæséä ÉnùÉxÉ.---() EòÉähÉiªÉɽþÒ º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉiÉ ËEò ÉÉ Énäù ÉÉiÉ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±Éä±ÉÉ VÉÉä EòɪÉnùÉ úévªé{éé±ééxéä iªéé ÉÉ ÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÉ +ºÉä±É + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉiÉÚxÉ =nâù É ÉhÉÉ-ªÉÉ nùé ªÉÉÆSªÉÉ ËEò ÉÉ JÉ]õ±ªÉÉÆSªÉÉ xªééªésééèeò ÉÒEò úiéé "+lé ÉÉ' ÉÉ úiéòªé næùb ºÉÆʽþiÉ+x ɪÉä Æ ËEò ÉÉ + ÉÉ ÊVɱÁɱÉÉ ËEò ÉÉ Énäù ÉɱÉÉ iªéé iªéé Éä³ýÒ ±ÉÉMÉÚ +ºÉ±É䱪ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉ+x ɪÉä näù½þéxié, VÉx É`äö{É ËEò ÉÉ ÊEò ÉÉxÉ {ÉÉSÉ É¹ÉÉǽÚþxÉ Eò ÉÒ xéãºéä±é <iécªéé ÉÖnùiÉÒSÉÉ EòÉ úé ÉÉºÉ ªÉÉ Ê ÉIÉÉÆºÉ {ÉÉjÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ +{É úévééæsªéé xªééªésééèeò ÉÒEòÊ úiéé, úévªé{éé±é + ÉÉ ÊVɱ½þªÉÉ É ú ËEò ÉÉ Énäù ÉÉ É ú ÉÉÊvÉEòÉ ú +ºÉ±É䱪ÉÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäù±éé ËEò ÉÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäù±éé +lé ÉÉ + ÉÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùxéä PÉÊ]õiÉ Eäò±É䱪ÉÉ xªééªéé±éªéé±éé +lé ÉÉ úévªé{éé±ééxéä iªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÊvÉEòÉ-ªÉɱÉÉ " Ênù ÉÉhÉÒ ÉÊGòªÉÉ ºÉÆʽþiÉÉ, 908 ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ,' òéèvénùé úò ÉÊGòªÉÉ ºÉÆʽþiÉÉ, 898 +x ɪÉä iªéé±éé ºÉ ÉÖÊSÉiÉ ÉÉ]õiÉÒ±É +ºÉä +ÊvÉEòÉ ú ÉnùÉxÉ Eò ü ÉEòä±É +ÉÊhÉ iénùxéæié ú =CiÉ {ÉÊ ú¹énù, xªééªéé±éªé ËEò ÉÉ +ÊvÉEòÉ úò, ªÉÉ É ÉÉhÉä ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ +ÊvÉEòÉ úéséé ÉÉ{É ú Eò üxé iéä nùé Éä É ÉEò úhéä ËEò ÉÉ +{É úévé ªÉÉÆSÉÒ xªééªésééèeò ÉÒ Eò úò±é. (2) ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé ={É {ÉÊ úsuäônù () +x ɪÉä ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäù±éé, ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäù±éé, xªééªéé±éªéé±éé ËEò ÉÉ +ÊvÉEòÉ-ªÉɱÉÉ ÉnùÉxÉ Eò úhªééié +ɱÉ䱪ÉÉ{ÉèEòÒ EòÉähÉiÉä½þÒ +ÊvÉEòÉ ú úévªé{éé±éé±éé EòÉfÚøxÉ PÉäiÉÉ ªÉäiÉÒ±É ËEò ÉÉ iªééié äò ú Énù±É Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É. (3) ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé ié úiéönùò VªÉÉºÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÉiÉ, + ÉÉ º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉiÉ ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ º ÉɪÉkÉ Énäù ÉÉiÉ EòÉähÉiÉä½þÒ nùé Éä, ÉEò úhéä ËEò ÉÉ +{É úévé ªÉÉÆSÉÒ VÉÒ xªééªésééèeò ÉÒ ½þÉäiÉä ÊiɱÉÉ "Ênù ÉÉhÉÒ ÉÊEòªÉÉ ºÉÆʽþiÉÉ, 908' +ÉÊhÉ " òéèvénùé úò ÉÊEòªÉÉ ºÉÆʽþiÉÉ, 898 ' ½äþ ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùéié º{ɹ]õ{ÉhÉä ié ÉÒ ié úiéúnù Eäò±ÉÒ +ºÉä±É iªéé ªÉÊiÉÊ úcié <ié ú ÉÉ ÉiÉÒiÉ B ú ½þÒ ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉÉ ú xéé½þòié. 2 [(4) EòÉähÉiªÉɽþÒ º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉSªÉÉ ËEò ÉÉ º ÉɪÉkÉ Énäù ÉÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ {ÉÊ úsuäônù 4 SªÉÉ ={É {ÉÊ úsuäônù (5) +x ɪÉä úé¹]åõ{éiéòxéä ÊxɪÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùéié +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ, iªéé ÊVɱÁÉÆºÉ ËEò ÉÉ Énäù ÉÉºÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÉxÉÉ, ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé ={É {ÉÊ úsuäônù () ÉvªÉä ÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiÉä½þÒ +ÊvÉEòÉ ú ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäù±éé ËEò ÉÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäù±éé +lé ÉÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùxéä PÉÊ]õiÉ Eäò±É䱪ÉÉ xªééªéé±éªééæxéé ÉnùÉxÉ Eò úhªééºé úévªé{éé±éé±éé iéò ÉÖ³äý ÉÉÊvÉEòÉ ú Ê É³ýiÉÉä +ºÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. 3 [6. ÉÉlÉÊ ÉEò ÉɳýÉ, <iªéénùò ºlÉÉ{ÉxÉ Eò úhªééséä ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùséä +ÊvÉEòÉ ú.---() º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉSªÉÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäù±éé ÊVɱÁÉiÉ ÉÉlÉÊ ÉEò ÉɳýÉ, nù ÉÉJÉÉxÉä, ÉÉVÉÉ ú, 4 [MÉÖ úéæséä EòÉåb ÉÉbä ], ié úò, ÉiºªÉIÉäjÉä, ºÉb EòÉ, ÉÉMÉÇ {ÉÊ ú ɽþxÉ ºÉä ÉÉ +ÉÊhÉ VÉ±É ÉÉMÉÇ ºlÉÉ{ÉxÉ Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É, ÉÉÆvÉiÉÉ ªÉäiÉÒ±É ËEò ÉÉ iªééæséä ªÉ ÉºlÉÉ{ÉxÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ úévªé{éé±ééæséò {ÉÚ ÉÇ ÉÉxªÉiÉÉ PÉä>ðxÉ, iªééæséä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ É ÊxɪÉÆjÉhÉ ªÉÉÆEò úiéé Ê ÉÊxÉªÉ É Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ, Ê É Éä¹ÉiÉ: ÊVɱÁÉSªÉÉ ÉÉlÉÊ ÉEò ÉɳýÉÆ ÉvÉÚxÉ ÉÉlÉÊ ÉEò Ê ÉIÉhÉ EòÉähÉiªÉÉ ÉɹÉäiÉÚxÉ É EòÉähÉiªÉÉ úòiéòxéä Ênù±Éä VÉÉ Éä ½äþ Ê ÉʽþiÉ Eò úiéé ªÉä<DZÉ. 99 +ÉiÉÉ " òéèvénùé úò ÉÊGòªÉÉ ºÉÆʽþiÉÉ 973' (974 SÉÉ 2) {ɽþÉ. 2 +ɺÉÉ É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ ( ÉäPÉɱɪÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 969 (969 SÉÉ 55) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 74 É SÉÉèlÉÒ +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (2 BÊ É±É, 970 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 74 É SÉÉèlÉÒ +xéöºéúséò ªÉÉuùÉ äú ÉÚ³ý ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (2 BÊ É±É 970 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4 ÊxÉ úºéxé É ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 (974 SÉÉ 56) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ""EòÉåb ÉÉbä '' ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ.

224 (ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò) (2) úévªé{éé±éé±éé, EòÉähÉiªÉɽþÒ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ¹ÉúnäùSªÉÉ ºÉÆ ÉiÉÒxÉä, iªéé {ÉÊ ú¹énäùeòbä ËEò ÉÉ ÊiÉSªÉÉ +ÊvÉEòÉ-ªÉÉÆEòbä ÉäiÉÒ, {É ÉÖ{ÉɱÉxÉ, ºÉÉ ÉÚʽþEò ÉEò±{É, ºÉ½þEòÉ úò ºÉÉäºÉɪÉ]õ É, ºÉ ÉÉVÉEò±ªÉÉhÉ, OÉÉ É-ÊxɪÉÉäVÉxÉ ËEò ÉÉ * * * úévªéésªéé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úésªéé ªÉÉ{iÉÒiÉ ªÉäiÉ +ºÉä±É + ÉÒ +xªé EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ É, ªÉÉÆSªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉÒ EòɪÉæ ºÉ ÉiÉÇ ËEò ÉÉ Ê ÉxÉ ÉiÉÇ ºÉÉä{É ÉiÉÉ ªÉäiÉÒ±É.] 7. ÊVɱ½þÉ É ÉÉnäùÊ ÉEò ÊxÉvÉÒ.---() ÉiªÉäEò º ÉɪÉkÉ ÊVɱ½þɺÉÉ`öÒ BEò ÊVɱ½þÉ ÊxÉvÉÒ É ÉiªÉäEò º ÉɪÉkÉ Énäù ÉɺÉÉ`öÒ BEò ÉÉnäùÊ ÉEò ÊxÉvÉÒ PÉÊ]õiÉ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É É ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùóxéöºéé ú, + ÉÉ ÊVɱÁÉSÉä ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, Énäù ÉÉSÉä É ÉɺÉxÉ Eò úié +ºÉiÉÉxÉÉ iªéé +ÉäPÉÉiÉ iªéé ÊVɱÁÉSªÉÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùeòbä É iªéé Énäù ÉÉSªÉÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùeòbä +ɱÉä±ÉÉ ºÉ ÉÇ {ÉèºÉÉ iªéé iªéé ÊxÉvÉÒiÉ VÉ ÉÉ Eäò±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. 2 [(2). ÊVɱ½þÉ ÊxÉvÉÒSªÉÉ ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ÉÉnäùÊ ÉEò ÊxÉvÉÒSªÉÉ ªÉ ɺlÉÉ{ÉxÉɺÉÉ`öÒ +ÉÊhÉ =CiÉ ÊxÉvÉÒiÉ {Éè ÉÉÆSÉÉ É úhéé Eò úhéä, iªééiéúxé {ÉèºÉä EòÉføhÉä, iéä {ÉèºÉä +ÉÊ É úiéäié `äö ÉhÉä +ÉÊhÉ {ÉÚ ÉÉæCiÉ ÉÉ ÉÓ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ ËEò ÉÉ iªééæºé ºÉ½þɪªÉ ÉÚiÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ É, ªÉÉ ÉÉ ÉiÉ +xéöºé úé ɪÉÉSªÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ úévªé{éé±éé±éé ÊxÉªÉ É Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É. (3) ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùséä ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùséä ±ÉäJÉä, ÉÉ úiééséé ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò, úé¹]åõ{éiéòsªéé ÉÉxªÉiÉäxÉä Ê ÉʽþiÉ Eò úò±é, + ÉÉ xé ÉÖxªÉÉiÉ `äö ɱÉä VÉÉiÉÒ±É. (4) ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò, iªéé±éé ªÉÉäMªÉ ÉÉ]äõ±É + ÉÉ úòiéòxéä ÊVɱ½þÉ É ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énùéæsªéé ±ÉäJªÉÉÆSÉÒ ±ÉäJÉÉ{É úòiéé Eò ú ÉÒ±É +ÉÊhÉ + ÉÉ ±ÉäJªÉÉƺÉÆ ÉÆvÉÒSÉä ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeòéséä +½þ ÉÉ±É úévªé{éé±éé±éé ºÉÉnù ú Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É É iééä iéä {ÉÊ ú¹énäù{éöfäø `äö É ÉÒ±É.] 8. VÉ ÉÒxÉ É½þºÉÚ±É ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eò üxé iªééséò ɺÉÖ±ÉÒ Eò úhªééséä +ÉÊhÉ Eò ú ÉºÉ ÉhªÉÉSÉä +ÊvÉEòÉ ú.--- () º ÉɪÉkÉ Énäù ÉÉSªÉÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäù±éé + ÉÉ Énäù ÉÉiÉÒ±É ºÉ ÉÇ VÉÊ ÉxÉÓ ÉÉ ÉiÉ É º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉSªÉÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäù±éé, ÊVɱÁÉiÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énùé +ºÉ±ªÉÉºÉ iªééæsªéé ÉÊvÉEòÉ úéjéé±éò±é IÉäjÉÉ ÉvªÉä +ºÉiÉÒ±É iªéé ªÉÊiÉÊ úcié ÊVɱÁÉiÉÒ±É ºÉ ÉÇ VÉÊ ÉxÉÓ ÉÉ ÉiÉ 3 [ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhéié : úévªééié VÉ ÉÒxÉ- ɽþºÉÖ±ÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉɺÉÉ`öÒ VÉÊ ÉxÉÓSÉä ÊxÉvÉÉÇ úhé Eò úiééxéé úévªé ÉɺÉxÉÉxÉä] iªéé iªéé Éä³ýÒ +xéöºé ú±é䱪éé iék ÉÉxÉÖºÉÉ ú ɽþºÉÖ±ÉÉSÉä ÊxÉvÉÉÇ úhé Eò üxé iªééséò ɺÉÖ±ÉÒ Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É. (2) º ÉɪÉkÉ Énäù ÉÉSªÉÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäù±éé + ÉÉ Énäù ÉÉiÉÒ±É ºÉ ÉÇ IÉäjÉÉÆ ÉÉ ÉiÉ +ÉÊhÉ º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉSªÉÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäù±éé, ÊVɱÁÉiÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énùé +ºÉ±ªÉÉºÉ iªééæsªéé ÉÉÊvÉEòÉ úéjéé±éò +ºÉiÉÒ±É iªéé ªÉÊiÉÊ úcié ÊVɱÁÉiÉÒ±É ºÉ ÉÇ IÉäjÉÉÆ ÉÉ ÉiÉ, + ÉÉ IÉäjÉÉ ÉvÉÒ±É VÉÊ ÉxÉÒ É ú É < ÉÉ úiéò É ú Eò ú +ÉÊhÉ iéäléä úé½þhéé-ªéé ªÉCiÉÓ É ú {ÉlÉEò ú +ÉEòÉ úhªééséé É iªééséò ɺÉÖ±ÉÒ Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É. (3) º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉSªÉÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäù±éé + ÉÉ ÊVɱÁÉiÉÒ±É {ÉÖføÒ±É ºÉ ÉÇ ËEò ÉÉ iªéé{éèeòò EòÉähÉiÉä½þÒ Eò ú +ÉEòÉ úhªééséé É iªééæséò ɺÉÖ±ÉÒ Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É,--- (Eò) ªÉ ɺÉɪÉ, ªÉÉ{ÉÉ ú, +ÉVÉÒÊ ÉEòÉ É xééäeò-ªéé ªÉÉÆ É úò±é Eò ú; (JÉ) ÉÉhÉÒ, ÉɽþxÉä +ÉÊhÉ xééèeòé ªÉÉÆ É úò±é Eò ú; (MÉ) ÉÉVÉÉ úéié Ê ÉGòÒºÉÉ`öÒ ÉɱÉÉSÉÒ VÉÒ +É ÉEò ½þÉäiÉä ÊiÉSªÉÉ É úò±é Eò ú +ÉÊhÉ ié úòiéúxé xéä-+éhé Eäò±ªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ =iéé Æü É úò±é +ÉÊhÉ ÉɱÉÉ É úò±é {ÉlÉEò ú; +ÉÊhÉ (PÉ) ÉɳýÉ, nù ÉÉJÉÉxÉä ËEò ÉÉ úºiéä ªÉÉÆSªÉÉ näùjé ÉɱÉÒºÉÉ`öÒ Eò ú. 200 <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7(ZÉ) É +É`ö ÉÒ +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú +ɺÉÉ É ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ÉäPÉÉ±ÉªÉ ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ (2 VÉÉxÉä ÉÉ úò, 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 +ɺÉÉ É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ ( ÉäPÉɱɪÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 969 (969 SÉÉ 55) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 74 É SÉÉèlÉÒ +xéãöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ={É-{ÉÊ úsuäônù (2) Bä ÉVÉÒ nùéjé±éõ Eäò±ÉÉ. (2 BÊ É±É 970 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 (ZÉ) É +É`ö ÉÒ +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú +ɺÉÉ ÉSÉä ÉɺÉxÉ ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (2 VÉÉxÉä ÉÉ úò, 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). BSÉ

225 (ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò) (4) ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäù±éé ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énùä±éé ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé ={É {ÉÊ úsuäônù (2) +ÉÊhÉ (3) ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiÉɽþÒ Eò ú +ÉEòÉ úhªééºéé`öò É iªééséò ɺÉÖ±ÉÒ Eò úhªééºéé`öò ié úiéúnù Eò úhéé äú Ê ÉÊxÉªÉ É Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É [+ÉÊhÉ +ºÉÉ ÉiªÉäEò Ê ÉÊxÉªÉ É iééieòé³ý úévªé{éé±éé±éé ºÉÉnù ú Eò úhªééié ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ iééä iªééºé +xéö ÉiÉÒ näù<ç{éªéèié, iééä É ÉÉ ÉÒ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò.] 2 9. JÉÊxÉVÉÉƺÉÉ`öÒ {ÉÚ ÉæIÉhÉ Eò úhªéésªéé ËEò ÉÉ iéò EòÉføhªÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ ±ÉɪɺÉxÉä ËEò ÉÉ ÉÉbä {É^äõ.---- () º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ IÉäjÉÉ ÉÉ ÉiÉ JÉÊxÉVÉÉƺÉÉ`öÒ {ÉÚ ÉæIÉhÉ Eò úhªéésªéé ËEò ÉÉ iéò EòÉføhªÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, 3 [ úévªé ÉɺÉxÉÉxÉä] Ênù±Éä±ÉÒ ±ÉɪɺÉxÉä ËEò ÉÉ ÉÉbä {É^äõ ªÉÉ{ÉɺÉÚxÉ nù ú ɹÉÔ ={ÉÉÌVÉiÉ ½þÉähÉÉ-ªÉÉ º ÉÉÊ Éi ÉvÉxÉÉSÉÉ, 3 [ úévªé ÉɺÉxÉ] É + ÉÉ ÊVɱÁÉSÉÒ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énù ªÉÉÆSªÉÉ ÉvªÉä {É úº{é ú ºÉ½þ ÉiÉÒxÉä `ö äú±é +ºÉÉ Ê½þººÉÉ iªéé ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùeòbä ºÉÖ{ÉÚnÇù Eò úhªééié ªÉä<DZÉ. (2) VÉ ú + ÉÉ º ÉÉÊ Éi ÉvÉxÉÉ{ÉèEòÒ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùeòbä ºÉÖ{ÉÚnÇù Eò úé ɪÉÉSªÉÉ Ê½þ ªÉÉ ÉÉ ÉiÉ EòÉähÉiÉɽþÒ Ê É ÉÉnù =nâù É É±ÉÉ ié ú, iééä ÊxÉhÉǪÉɺÉÉ`öÒ úévªé{éé±ééeòbä ÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eäò±ÉÉ VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ úévªé{éé±ééxéä º ÉÊ É ÉäEòÉxÉÖºÉÉ ú ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eäò±Éä±ÉÒ úceò É ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé ={É {ÉÊ úsuäônù () +x ɪÉä ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäù±éé té ɪÉÉSÉÒ úceò É ½þhÉÚxÉ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ úévªé{éé±ééséé ÊxÉhÉÇªÉ +ÆÊiÉ É +ºÉä±É VÉxÉVÉÉiÉÒiÉ ú ªÉCiÉÒ Eò úié +ºÉ±É䱪ÉÉ ºÉÉ ÉEòÉ úò É ú +ÉÊhÉ ªÉÉ{ÉÉ úé É ú ÊxɪÉÆjÉhÉ `äö ÉhªÉɺÉÉ`öÒ Ê ÉÊxÉªÉ É Eò úhªééséé ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùséé +ÊvÉEòÉ ú.----() º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉSªÉÉ, ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäù±éé ÊVɱÁÉiÉ úé½þhéé-ªéé +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒiÉ ú ªÉCiÉÒ ÊVɱÁÉiÉ VÉÒ ºÉÉ ÉEòÉ úò ËEò ÉÉ ªÉÉ{ÉÉ ú Eò úiééié iªééæséä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ +ÉÊhÉ ÊxɪÉÆjÉhÉ Eò úhªééºéé`öò Ê ÉÊxÉªÉ É Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É. (2) Ê É Éä¹ÉiÉ: +ÉÊhÉ {ÉÚ ÉÇMÉÉ ÉÒ +ÊvÉEòÉ úéæsªéé ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhéiéäºé ÉÉvÉ xé ªÉäiÉÉ, + ÉÉ Ê ÉÊxÉªÉ ÉÉÆuùÉ äú,----- (Eò) ºÉÉ ÉEòÉ úòºéæ ÉÆvÉÉiÉ näùhªééié +ɱÉä±Éä ±ÉɪɺÉxÉ véé úhé Eò úhéé-ªéé ªÉCiÉÒ ªÉÊiÉÊ úcié +xªé EòÉähÉɱÉɽþÒ ºÉÉ ÉEòÉ úòséé véænùé Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò, +ºÉä Ê ÉʽþiÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É ; (JÉ) ºÉÉ ÉEòÉ ú, ªÉÉVÉÉSÉÉ VÉÉä nù ú +ÉEòÉ ü ÉEäò±É ËEò ÉÉ VªÉÉ nù úéxéä ɺÉÖ±ÉÒ Eò ü ÉEäò±É iééä Eò ÉÉ±É nù ú Ê ÉʽþiÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É ; 20 +ɺÉÉ É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ ( ÉäPÉɱɪÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 969 (969 SÉÉ 55) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 74 É SÉÉèlÉÒ +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (2 BÊ É±É 970 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 988 (988 SÉÉ 67) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú {ÉÊ úsuäônù 9 ÊjÉ{ÉÖ úé É Ê ÉZÉÉä ú É úévªééæxéé ±ÉÉMÉÚ Eò úiééxéé iªééié {ÉÖføÒ±É ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhªééié +ɱªÉÉ +ɽäþiÉ É iªééuùé äú ={É {ÉÊ úsuäônù (2) xéæié ú JÉɱÉÒ±É ={É {ÉÊ úsuäônù ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úhªééié +ɱÉÉ +ɽäþ, iééä +ºÉÉ :----- (3) úévªé{éé±é, +Énäù ÉÉuùÉ äú, +ºÉÉ ÊxÉnäù É näù>ð ÉEäò±É EòÒ, ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùéx ɪÉä ÊVɱ½þÉ Ê{É ú¹énäù±éé Ênù±ªÉÉ VÉÉ ÉªÉÉSªÉÉ º ÉÉÊ Éi ÉvÉxÉÉSÉÉ Ê½þººÉÉ ½þÉ iªéé {ÉÊ ú¹énäù±éé ={É {ÉÊ úsuänù () SªÉÉ +véòxé EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ½þ ÉiÉÒSªÉÉ ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ={É {ÉÊ úsuäônù (2) SªÉÉ +véòxé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÊxÉvÉÉÇ úhéésªéé iéé újéä{ééºéúxé BEò ɹÉÉÇSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒSªÉÉ +ÉiÉ Ênù±ÉÉ VÉÉ<DZÉ.. 3 <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 (ZÉ) É +É`ö ÉÒ +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú +ɺÉÉ É ÉɺÉxÉ ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò úù iªéésªéé ªÉÉEò úêhéeò äò ú òé úéæºé½þ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (2 VÉÉxÉä ÉÉ úò 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 988 (988 SÉÉ 67) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú {ÉÊ úsuäônù 0 ÊjÉ{ÉÖ úé É Ê ÉZÉÉä ú É úévªééæxéé ±ÉÉMÉÚ +ºÉiÉÉxÉÉ iªééié {ÉÖføÒ±É ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhªééié +ɱªÉÉ +ɽäþiÉ É iªééuùé äú :----- (Eò) ÉÒ¹ÉÇEòÉiÉÒ±É VÉxÉVÉÉiÉÒiÉ ú ªÉCiÉÒ Eò úié +ºÉ±É䱪ÉÉ ½þÉ ÉVÉEÚò úù MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. (JÉò) ={É-{ÉÊ úsuäônù () ÉvÉÒ±É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒiÉ ú ½þÉ ÉVÉEÚò úù MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. (MÉ) ={É-{ÉÊ úsuäônù (2) ÉvªÉä JÉÆb (PÉ) Bä ÉVÉÒ {ÉÖføÒ±É JÉÆb nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<DZÉ. iééä +ºÉÉ +ɽäþ :---- (PÉ) iªéé ÊVɱÁÉSÉÒ úê½þ ÉɺÉÒ +ºÉ±Éä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ªÉCiÉÒ PÉÉ>ðEò ËEò ÉÉ ÊEò úeòéä³ý ªÉÉ{ÉÉ ú ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùxéä iªééºéæ ÉÆvÉÉiÉ Ênù±É䱪ÉÉ ±ÉɪɺÉxºÉ+x ɪÉä +ºÉä±É iªééjéä úòvé SÉÉ±É ÉÚ ÉEòhÉÉ ú xéé½þò +ºÉä Ê ÉʽþiÉ Eò úiéé ªÉä<DZÉ. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 (2003 SÉÉ 44) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú {ÉÊ úsuäônù 0 +ɺÉÉ É úévªéé±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úiééxéé, iªééié {ÉÖføÒ±É ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhªééié +ɱªÉÉ +ɽäþiÉ É iªééuùé äú ={É {ÉÊ úsuäônù (3) xéæié ú {ÉÖføÒ±É ={É {ÉÊ úsuäônù ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úhªééié ªÉä<DZÉ, iééä +ºÉÉ :---- (4) ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù 2 SªÉÉ ={É {ÉÊ úsuäônù (3) ÉvÉÒ±É {É ÆúiÉÖEòÉx ɪÉä, PÉÊ]õiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉäb Éä±ÉÄb IÉäjÉÒªÉ {ÉÊ ú¹énäù±éé ªÉÉiÉÒ±É EòÒ½þÒ½þÒ ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò.. BSÉ

226 (ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò) (MÉ) ºÉÉ ÉEòÉ úéæxéò ±ÉäJÉä `äö ÉhÉä É + ÉÉ ±ÉäJªÉÉÆSÉÒ ié{ééºéhéò iªééºéæ ÉÆvÉÉiÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùxéä ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ +ÊvÉEòÉ-ªÉÉÆxÉÒ Eò úhéä, ªÉÉEò úiéé ié úiéúnù Eò úiéé ªÉä<Ç±É ; (PÉ) +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒSÉÉ PÉ]õEò xéé½þò iªéé ÊVɱÁÉiÉ úé½þhéé úò EòÉähÉiÉÒ½þÒ ªÉCiÉÒ, EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉºiÉÚSªÉÉ PÉÉ>ðEò ËEò ÉÉ ÊEò úeòéä³ý ªÉÉ{ÉÉ úéºéæ ÉÆvÉÉiÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùxéä ±ÉɪɺÉxÉ Ênù±ªÉÉJÉä úòvé +ºÉÉ ªÉÉ{ÉÉ ú Eò ü ÉEòhÉÉ ú xéé½þò, +ºÉä Ê ÉʽþiÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùé+x ɪÉä EòÉähÉiÉä½þÒ Ê ÉÊxÉªÉ É, ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùsªéé BEÚòhÉ ºÉnùºªÉ-ºÉÆJªÉäSªÉÉ ÊEò ÉÉxÉ iéòxé-séiéölééè É <iécªéé ɽÖþ ÉiÉÉxÉä iéä {ÉÉÊ úié ZÉɱªÉÉÊ É ÉɪÉ, Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò : {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, +ºÉä Ê ÉÊxÉªÉ É Eò úhªéésªéé Éä³äýSªÉÉ {ÉÚ ÉÔ{ÉɺÉÚxÉ VÉÉä ºÉÉ ÉEòÉ ú ËEò ÉÉ ªÉÉ{ÉÉ úò ÊVɱÁÉiÉ véænùé Eò úòié +ɱÉÉ +ºÉä±É iªéé±éé ±ÉɪɺÉxÉ näùhªééséä xééeòé úhéä, ½äþ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉÊxÉªÉ ÉÉÆxÉÖºÉÉ ú Ê ÉÊvÉ ÉÉxªÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. (3) ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùéx ɪÉä Eäò±Éä±Éä ºÉ ÉÇ Ê ÉÊxÉªÉ É iééieòé³ý úévªé{éé±éé±éé ºÉÉnù ú Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ, iééä iªééæºé +xéö ÉiÉÒ näù<ç{éªéèié, iéä É ÉÉ ÉÒ ½þÉähÉÉ ú xéé½þòié.. ªÉÉ +xéöºéúséò+x ɪÉä Eäò±Éä±Éä EòɪÉnäù, ÊxÉªÉ É É Ê ÉÊxÉªÉ É ÉʺÉrù Eò úhéä.----êvé±½þé {ÉÊ ú¹énäùxéä ËEò ÉÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùxéä ªÉÉ +xéöºéúséò+x ɪÉä Eäò±Éä±Éä ºÉ ÉÇ EòɪÉnäù, ÊxÉªÉ É +ÉÊhÉ Ê ÉÊxÉªÉ É iééieòé³ý úévªéésªéé úévé{éjééié ÉʺÉrù Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ iéä +ºÉä ÉʺÉrù ZÉɱªÉÉ É ú EòɪÉtÉ<iÉEäòSÉ É ÉÉ ÉÒ `ö úiéò±é. [2. 2 [ºÉƺÉnäùSÉä É +ɺÉÉ É úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉä +ÊvÉÊxÉªÉ É +ɺÉÉ É úévªééiéò±é º ÉɪÉkÉ ÊVɱ½äþ É º ÉɪÉkÉ Énäù É ªÉÉÆxÉÉ ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä].----() ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò,---- (Eò) VªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäù±éé ËEò ÉÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäù±éé EòɪÉnäù Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É + ÉÉ ÉÉ ÉÒ ½þhÉÚxÉ ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù 3 ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÒSÉÉ 3 [+ɺÉÉ É úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÉ] EòÉähÉiÉɽþÒ +ÊvÉÊxÉªÉ É +ÉÊhÉ xé MÉɳý±É䱪ÉÉ ÉtÉEÇòªÉÖCiÉ nùé üséä ºÉä ÉxÉ ÉÊiÉʹÉrù Eò úhéé úé ËEò ÉÉ iªéé É ú ÊxÉ ÉÈvÉ PÉɱÉhÉÉ úé 3 [+ɺÉÉ É úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÉ] EòÉähÉiÉɽþÒ +ÊvÉÊxÉªÉ É 4 [iªéé úévªééiéò±é] EòÉähÉiªÉɽþÒ º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉºÉ ËEò ÉÉ º ÉɪÉkÉ Énäù ÉÉºÉ ÉiªÉäEò ÉÉ ÉiÉÒiÉ + ÉÉ ÊVɱÁÉSªÉÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùxéä ËEò ÉÉ + ÉÉ Énäù ÉÉ É ú +ÊvÉEòÉÊ úiéé +ºÉhÉÉ-ªÉÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùxéä VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú iéºéä ÊxÉnäùÊ ÉiÉ Eäò±ªÉÉÊ É ÉɪÉ, ±ÉÉMÉÚ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. +ÉÊhÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉ ÉÉ ÉiÉ +ºÉÉ ÊxÉnäù É näùiééxéé, ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énù +ºÉä ÊxÉnäùÊ ÉiÉ Eò ü ÉEäò±É EòÒ, + ÉÉ ÊVɱÁɱÉÉ ËEò ÉÉ Énäù ÉɱÉÉ ËEò ÉÉ iªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉɱÉÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÉxÉÉ iééä +ÊvÉÊxÉªÉ É ÊiɱÉÉ ªÉÉäMªÉ ÉÉ]õiÉÒ±É +ºÉä +{É ÉÉnù ËEò ÉÉ äò ú Énù±É ªÉÉÆxÉÉ +véòxé úé½úþxé É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<Ç±É ; (JÉ) úévªé{éé±é VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú +ºÉä ÊxÉnùäùÊ ÉiÉ Eò ü ÉEäò±É EòÒ, VªÉɱÉÉ ªÉÉ ={É {ÉÊ úsuäônùésªéé JÉÆb (Eò) SªÉÉ ié úiéönùò ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉ xéé½þòié +ºÉÉ ºÉƺÉnäùSÉÉ ËEò ÉÉ 3 [+ɺÉÉ É úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÉ] EòÉähÉiÉɽþÒ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 4 [iªéé úévªééiéò±é] º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉºÉ ËEò ÉÉ º ÉɪÉkÉ Énäù ÉÉºÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò +lé ÉÉ + ÉÉ ÊVɱÁɱÉÉ ËEò ÉÉ Énäù ÉɱÉÉ ËEò ÉÉ iªéésªéé BJÉÉtÉ ÉÉMÉɱÉÉ iééä +ÊvɺÉÚSÉxÉäiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é +ºÉä +{É ÉÉnù ËEò ÉÉ äò ú Énù±É ªÉÉÆxÉÉ +véòxé úé½úþxé, ±ÉÉMÉÚ ½þÉä<DZÉ. (2) ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé ={É {ÉÊ úsuäônù () +x ɪÉä Ênù±ÉÉ VÉÉhÉÉ úé EòÉähÉiÉɽþÒ ÊxÉnäù É ÉÚiɱÉIÉÒ É ÉÉ ÉÉxÉäþ näùiéé ªÉä<DZÉ. 202 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ºÉ½þÉ ÉÒ +xéãöºéúséò (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 (2003 SÉÉ 44) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú {ÉÊ úsuäôn ù2 +ɺÉÉ É úévªéé±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úiééxéé, iªééié {ÉÖføÒ±É ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhªééié +ɱªÉÉ +ɽäþiÉ É iªééuùé äú:---- "" {ÉÊ úsuäônù 2 ={É {ÉÊ úsuäônù () ÉvÉÒ±É JÉÆb (Eò) ÉvªÉä'' ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù 3 ËEò ÉÉ {ÉÊ úsuäônù 3 Eò ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ ""ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ'' ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù 3 ËEò ÉÉ {ÉÊ úsuäônù 3Eò ËEò ÉÉ {ÉÊ úsuäônù 3JÉ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ'' ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<DZÉ. 2 <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7(ZÉ) É +É`ö ÉÒ +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ÉÒ¹ÉÇEòÉBä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ (2 VÉÉxÉä ÉÉ úò, 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 (ZÉ) É +É`ö ÉÒ +xéãöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú '' úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý'' ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (2 VÉÉxÉä ÉÉ úò 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉÆSªÉÉ Eò±É É 7 (ZÉ) É +É`ö ÉÒ +xéãöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉú (2 VÉÉxÉä ÉÉ úò 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

227 (ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò) [2Eò. ºÉƺÉnäùSÉä É ÉäPÉÉ±ÉªÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉä +ÊvÉÊxÉªÉ É ÉäPÉÉ±ÉªÉ úévªééiéò±é º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉÆxÉÉ É º ÉɪÉkÉ Énäù ÉÉÆxÉÉ ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä.---- ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò,---- (Eò) ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù 3, ={É-{ÉÊ úsuäônù (), ªÉÉ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ÉäPÉÉ±ÉªÉ úévªééiéò±é ÊVɱ½þÉ ËEò ÉÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùxéä Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉSÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù +lé ÉÉ ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù 8 ËEò ÉÉ {ÉÊ úsuäônù 0 ªÉÉÆ+x ɪÉä iªéé úévªééiéò±é ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùxéä ÊEÆò ÉÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ¹ÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉÊxÉªÉ ÉÉSÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù ½þÒ, VÉ ú iªéé ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ÉäPÉÉ±ÉªÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùóºé ÉÊiÉEÚò±É +ºÉä±É ié,ú ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùxéä ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùxéä Eäò±Éä±ÉÉ EòɪÉnùÉ ËEò ÉÉ Ê ÉÊxÉªÉ É--- ÉMÉ iééä ÉäPÉÉ±ÉªÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉSªÉÉ +ÉvÉÒ Eäò±Éä±ÉÉ +ºÉÉä ÉÉ xéæié ú Eäò±Éä±ÉÉ +ºÉÉä--- ÉÊiÉEÚò±ÉiÉäSªÉÉ ªÉÉ{iÉÒ{ÉÖ úiéé ÉÚxªÉ ÉiÉ ½þÉä<Ç±É +ÉÊhÉ ÉäPÉÉ±ÉªÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±Éä±ÉÉ EòɪÉnùÉ +ÊvÉEò É ÉÉ ÉÒ `ö äú±é ; (JÉ) ɹ]Åõ{ÉiÉÒ +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉ ÉÉ ÉiÉ +ºÉä ÊxÉnäùÊ ÉiÉ Eò ü ÉEäò±É EòÒ, iééä +ÊvÉÊxÉªÉ É ÉäPÉÉ±ÉªÉ úévªééiéò±é BJÉÉtÉ º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉºÉ ËEò ÉÉ º ÉɪÉkÉ Énäù ÉÉºÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò +lé ÉÉ + ÉÉ ÊVɱÁÉºÉ ËEò ÉÉ Énäù ÉÉºÉ ËEò ÉÉ iªéésªéé BJÉÉtÉ ÉÉMÉÉºÉ iééä º ÉiÉ: +ÊvɺÉÚSÉxÉäiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é +ºÉä +{É ÉÉnùþ ËEò ÉÉ äò ú Énù±Éþ ªÉÉÆxÉÉ +véòxé úé½úþxé, ±ÉÉMÉÚ ½þÉä<Ç±É +ÉÊhÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ ÊxÉnäù É ÉÚiɱÉIÉÒ É ÉÉ ÉÉxÉä näùiéé ªÉä<DZÉ.] 2 [2EòEò. ºÉƺÉnäùSÉä É ÊjÉ{ÉÖ úé úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉä +ÊvÉÊxÉªÉ É ÊjÉ{ÉÖ úé úévªééiéò±é º ÉɪÉkÉ ÊVɱ½äþ É º ÉɪÉkÉ Énäù É ªÉÉÆxÉÉ ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä.---- ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò,---- (Eò) ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäù±éé ËEò ÉÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäù±éé VªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ EòɪÉnäù Eò úiéé ªÉäiÉÉiÉ + ÉÉ ÉÉ ÉÒ ½þhÉÚxÉ ªÉÉ +xéãöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù 3 ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÓ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÆÊvÉiÉ +ºÉ±Éä±ÉÉ ÊjÉ{ÉÖ úé úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +ÊvÉÊxÉªÉ É, +ÉÊhÉ xé MÉɳý±É䱪ÉÉ ÉtÉEÇòªÉÖCiÉ nùé üséä ºÉä ÉxÉ ÉÊiÉʹÉrù Eò úhéé úé ËEò ÉÉ iªéé É ú ÊxÉ ÉÈvÉ PÉɱÉhÉÉ úé, ÊjÉ{ÉÖ úé úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +ÊvÉÊxÉªÉ É, iªéé úévªééiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉºÉ ËEò ÉÉ º ÉɪÉkÉ Énäù ÉɺÉ, nùéäx½þò ÉÉ ÉiÉÒiÉ, iªéé ÊVɱÁÉSªÉÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùeòbú xé ËEò ÉÉ + ÉÉ Énäù ÉÉ É ú +ÊvÉEòÉÊ úiéé +ºÉhÉÉ-ªÉÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùeòbú xé VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú iéºéä ÊxÉnäùÊ ÉiÉ Eäò±Éä VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ, ±ÉÉMÉÚ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò +ÉÊhÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ +ºÉÉ ÊxÉnäù É näùiééxéé, ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énù +ºÉä ÊxÉnäùÊ ÉiÉ Eò ü ÉEäò±É EòÒ, iªéé ÊVɱÁÉºÉ ËEò ÉÉ + ÉÉ Énäù ÉÉºÉ ËEò ÉÉ iªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉºÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÉxÉÉ iééä +ÊvÉÊxÉªÉ É, ÊiɱÉÉ ªÉÉäMªÉ ÉÉ]õiÉÒ±É +ºÉä +{É ÉÉnù ËEò ÉÉ äò ú Énù±É ªÉÉÆxÉÉ +véòxé úé½úþxé, É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<DZÉ; (JÉ) úévªéé{éé±é VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú +ºÉä ÊxÉnäùÊ ÉiÉ Eò ü ÉEäò±É EòÒ, ªÉÉ ={É {ÉÊ úsuäônùésªéé JÉÆb (Eò) SªÉÉ ié úiéönùò VªÉɱÉÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉ xéé½þòié, +ºÉÉ ÊjÉ{ÉÖ úé úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +ÊvÉÊxÉªÉ É, iªéé úévªééiéò±é º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉºÉ ËEò ÉÉ º ÉɪÉkÉ Énäù ÉÉºÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò ËEò ÉÉ iªéé ÊVɱÁÉºÉ ËEò ÉÉ + ÉÉ Énäù ÉÉºÉ ËEò ÉÉ iªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉºÉ iééä +ÊvÉÊxÉªÉ É, úévªé{éé±é +ÊvɺÉÚSÉxÉäiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é +ºÉä +{É ÉÉnù ËEò ÉÉ äò ú Énù±É ªÉÉÆxÉÉ +véòxé úé½úþxé,þ ±ÉÉMÉÚ ½þÉä<DZÉ. (MÉ) úé¹]åõ{éiéò +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ +ºÉä ÊxÉnäùÊ ÉiÉ Eò ü ÉEäò±É EòÒ, ½þÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É ÊjÉ{ÉÖ úé úévªééiéò±é º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉºÉ ËEò ÉÉ º ÉɪÉkÉ Énäù ÉÉºÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò, +lé ÉÉ + ÉÉ ÊVɱÁÉºÉ ËEò ÉÉ Énäù ÉÉiÉ ËEò ÉÉ iªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉºÉ iééä +ÊvÉÊxÉªÉ É, úé¹]åõ{éiéò +ÊvɺÉÚSÉxÉäiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é +ºÉä +{É ÉÉnù ËEò ÉÉ äò ú Énù±É ªÉÉÆxÉÉ +véòxé úé½úþxé, ±ÉÉMÉÚ ½þÉä<Ç±É +ÉÊhÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ ÊxÉnäù É ÉÚiɱÉIÉÒ É ÉÉ ÉÉxÉä näùiéé ªÉä<DZÉ. 203 <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 (ZÉ) É +É`ö ÉÒ +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú {ÉÊ úsuäônù 2 Eò Bä ÉVÉÒ ½þÉ {ÉÊ úsuäônù nùéjé±é Eäò±ÉÉ (2 VÉÉxÉä ÉÉ úò 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 988 (988 SÉÉ 67) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú {ÉÊ úsuäônù 2EòEò É 2JÉ Bä ÉVÉÒ ½äþ {ÉÊ úsuäônù nùéjé±é Eäò±Éä. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÉähÉ{ÉzÉɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 984 ªÉÉÆSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú {ÉÊ úsuäônù 2EòEò ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ½þÉäiÉÉ ( BÊ É±É 985 ÉäúVÉÒ É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

228 (ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò) 2JÉ. ºÉƺÉnäùSÉä É Ê ÉZÉÉä ú É úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉä +ÊvÉÊxÉªÉ É Ê ÉZÉÉä ú É úévªééiéò±é º ÉɪÉkÉ ÊVɱ½äþ +ÉÊhÉ º ÉɪÉkÉ Énäù É ªÉÉÆxÉÉ ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä.---- ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò,---- (Eò) VªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäù±éé ËEò ÉÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäù±éé EòɪÉnäù Eò úiéé ªÉäiÉÉiÉ + ÉÉ ÉÉ ÉÒ ½þhÉÚxÉ ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù 3 ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÓ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±Éä±ÉÉ Ê ÉZÉÉä ú É úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +ÊvÉÊxÉªÉ É +ÉÊhÉ xé MÉɳý±É䱪ÉÉ ÉtÉEÇòªÉÖCiÉ nùé ûséä ºÉä ÉxÉ ÉÊiÉʹÉrù Eò úhéé úé ËEò ÉÉ iªéé É ú ÊxÉ ÉÇvÉ PÉɱÉhÉÉ úé Ê ÉZÉÉä ú É úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +ÊvÉÊxÉªÉ É, iªéé úévªééiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉºÉ ËEò ÉÉ º ÉɪÉkÉ Énäù ÉÉºÉ nùéäx½þò ÉÉ ÉiÉÒiÉ, iªéé ÊVɱÁÉSªÉÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùeòbú xé ËEò ÉÉ + ÉÉ Énäù ÉÉ É ú +ÊvÉEòÉÊ úiéé +ºÉhÉÉ-ªÉÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùeòbú xé VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú iéºéä ÊxÉnäùÊ ÉiÉ Eäò±Éä VÉÉ<Ç{ɪÉÈiÉ, ±ÉÉMÉÚ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò +ÉÊhÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ +ºÉÉ ÊxÉnäù É näùiééxéé ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énù +ºÉä ÊxÉnäùÊ ÉiÉ Eò ü ÉEäò±É EòÒ, + ÉÉ ÊVɱÁÉºÉ ËEò ÉÉ Énäù ÉÉºÉ ËEò ÉÉ iªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉºÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÉxÉÉ, iééä +ÊvÉÊxÉªÉ É ÊiɱÉÉ ªÉÉäMªÉ ÉÉ]õiÉÒ±É +ºÉä +{É ÉÉnþ ËEò ÉÉ äò ú Énù±É ªÉÉÆxÉÉ +véòxé úé½úþxé,þ É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<Ç±É ; (JÉ) úévªé{éé±é, VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú +ºÉä ÊxÉnäùÊ ÉiÉ Eò ü ÉEäò±É EòÒ, ªÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônùésªéé JÉÆb (Eò) SªÉÉ ié úiéönùò VªÉɱÉÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉ xéé½þòié, +ºÉÉ Ê ÉZÉÉä ú É úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +ÊvÉÊxÉªÉ É iªéé- úévªééiéò±é º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉºÉ ËEò ÉÉ º ÉɪÉkÉ Énäù ÉÉºÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò ËEò ÉÉ iªéé ÊVɱÁÉºÉ ËEò ÉÉ + ÉÉ Énäù ÉÉºÉ ËEò ÉÉ iªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉºÉ iééä +ÊvÉÊxÉªÉ É, úévªé{éé±é +ÊvɺÉÚSÉxÉäiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é +ºÉä +{É ÉÉnù ËEò ÉÉ äò ú Énù±É ªÉÉÆxÉÉ +véòxé úé½úþxé, ±ÉÉMÉÚ ½þÉä<DZÉ. (MÉ) úé¹]åõ{éiéò, +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú ºÉƺÉnäùSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉ ÉÉ ÉiÉ +ºÉä ÊxÉnäùÊ ÉiÉ Eò ü ÉEäò±É, EòÒ iééä +ÊvÉÊxÉªÉ É Ê ÉZÉÉä ú É úévªééiéò±é BJÉÉtÉ º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉºÉ ËEò ÉÉ º ÉɪÉkÉ Énäù ÉÉºÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò, +lé ÉÉ + ÉÉ ÊVɱÁÉºÉ ËEò ÉÉ Énäù ÉÉºÉ ËEò ÉÉ iªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉºÉ iééä +ÊvÉÊxÉªÉ É, úé¹]åõ{éiéò +ÊvɺÉÚSÉxÉäiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é +ºÉä +{É ÉÉnù ËEò ÉÉ äò ú Énù±É ªÉÉÆxÉÉ +véòxé úé½úþxé, ±ÉÉMÉÚ ½þÉä<Ç±É +ÉÊhÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ ÊxÉnäù É ÉÚiɱÉIÉÒ É ÉÉ Éɺɽþ näùiéé ªÉä<DZÉ.] 3. º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉƺÉÆ ÉvÉÒSÉÒ +ÆnùÉÊVÉiÉ VÉ ÉÉ É JÉSÉÇ ÉÉ̹ÉEò Ê ÉkÉÒªÉ Ê É É úhé{éjééié ÉäMÉ ÉäMɳäý nùéjé ÉhÉä.---- * * * úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉ VÉ ÉÉ Eò úé ɪÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ iªééiéúxé JÉSÉÇ Eò úé ɪÉÉSªÉÉ +ºÉiÉÒ±É + ÉÉ úeò ÉÉÆSÉä º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉä +ÆnùÉVÉ, ÉlÉ É ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäù{éöfäø SÉSÉæºÉÉ`öÒ `äö ÉhªÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ + ÉÉ SÉSÉæxÉÆiÉ ú, +xéösuäônù 202 +xã ɪÉä úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉºÉ ÉÉä ú `äö ÉÉ ÉªÉÉSªÉÉ úévªéésªéé ÉÉ̹ÉEò Ê ÉkÉÒªÉ Ê É É úhé{éjééié iªéé úeò ÉÉ ÉäMÉ ÉäMɲªÉÉ nùéjé ɱªÉÉ VÉÉiÉÒ±É º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉÆSªÉÉ +ÉÊhÉ º ÉɪÉkÉ Énäù ÉÉÆSªÉÉ É ÉɺÉxÉÉSÉÒ SÉÉèEò ÉÒ Eò úhªééºéé`öò É iªéé ÉÉ ÉiÉ +½þ ÉÉ±É näùhªééºéé`öò +ɪÉÉäMÉÉSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ.----() úévªé{éé±éé±éé EòÉähÉiªÉɽþÒ Éä³ýÒ, úévªééiéò±é º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉÆSªÉÉ É º ÉɪÉkÉ Énäù ÉÉÆSªÉÉ É ÉɺÉxÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ, iªééxéä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ, ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù ÉvÉÒ±É ={É{ÉÊ úsuäônù (3) SªÉÉ (MÉ), (PÉ), (Ró) É (SÉ) ªÉÉ JÉÆb ÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÒƺɽþ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒSÉÒ ié{ééºéhéò Eò üxé iéò ÉÉ ÉiÉ +½þ ÉÉ±É näùhªééºéé`öò +ɪÉÉäMÉÉSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ Eò úiéé ªÉä<DZÉ, +lé ÉÉ ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhéié: úévªééiéò±é º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉÆSÉä É º ÉɪÉkÉ Énäù ÉÉSÉä É ÉɺÉxÉ +ÉÊhÉ Ê É Éä¹ÉiÉ:, <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7(ZÉ) É +É`ö ÉÒ +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú +ɺÉÉ É ½þÉ ÉVÉEÚò úù MÉɳý±ÉÉ (2 VÉÉxÉä ÉÉ úò 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 995 (995 SÉÉ 42) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú {ÉÊ úsuäônù 4, +ɺÉÉ É úévªéé±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úiééxéé JÉɱÉÒ±É É ÉÉhÉä ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhªééié +ɱÉÒ +ɽäþ,--- {ÉÊ úsuäônù 4 ÉvÉÒ±É ={É-{ÉÊ úsuäônù (2) ÉvªÉä iªééºééä ÉiÉ iªéé ÉÉ ÉiÉ úévªé{éé±ééxéä Eäò±É䱪ÉÉ Ê É òé ú ÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò úù MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ.

229 (ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò) (Eò) + ÉÉ ÊVɱÁÉÆiÉÒ±É +ÉÊhÉ Énäù ÉÉÆiÉÒ±É ÉèIÉÊhÉEò É ÉètEòÒªÉ ºÉÖÊ ÉvÉÉÆSÉÒ +ÉÊhÉ nù³ýhé ɳýhÉ ªÉ ɺlÉäSÉÒ ié úiéúnù; (JÉ) + ÉÉ ÊVɱÁÉÆ ÉÉ ÉiÉ +ÉÊhÉ Énäù ÉÉÆ ÉÉ ÉiÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ xé ÉÒxÉ ËEò ÉÉ Ê É Éä¹É Ê ÉÊvÉÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÒ MÉ úvé; +ÉÊhÉ (MÉ) ÊVɱ½þÉ +ÉÊhÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énùéæxéò Eäò±Éä±Éä EòɪÉnäù, ÊxÉªÉ É É Ê ÉÊxÉªÉ É ªÉÉÆSÉä É ÉɺÉxÉ; ªÉÉÆSÉÒ SÉÉèEò ÉÒ Eò üxé, iªéé É ú Éä³ýÉä Éä³ýÒ +½þ ÉÉ±É näùhªééºéé`öò, +ɪÉÉäMÉÉSÉÒ ÊxɪÉÖCiÉÒ Eò úiéé ªÉä<Ç±É É + ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉxÉä +xéöºé úé ÉɪÉÉSÉÒ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (2) + ÉÉ ÉiªÉäEò +ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +½þ ÉÉ±É É iªééºééä ÉiÉ iªéé ÉÉ ÉiÉ úévªéé{éé±ééxéä Eäò±É䱪ÉÉ Ê É òé ú ÉÒ, [ úévªé ÉɺÉxÉÉxÉä] iªéé É ú VÉÒ EòÉ ú ÉÉ<Ç Eò úé ÉÒ +ºÉä ªÉÉäVɱÉä±Éä +ºÉä±É ÊiÉSªÉÉÊ É¹ÉªÉÒSªÉÉ º{ɹ]õÒEò úhééi ÉEò ÊxÉ ÉänùxÉɺÉʽþiÉ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ ÉÆjªÉÉEòbÚ xé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉ{ÉÖfäø `äö ÉhªÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É. (3) +É{ɱªÉÉ ÉÆjªÉÉÆ ÉvªÉä úévªé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ EòÉ ÉÉSÉÒ ÉÉ]õhÉÒ Eò úiééxéé, úévªé{éé±éé±éé úévªééiéò±é º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉÆSªÉÉ +ÉÊhÉ º ÉɪÉkÉ Énäù ÉÉÆSªÉÉ Eò±ªÉÉhÉEòɪÉÉÇSÉÉ É ÉÉ ú +É{ɱªÉÉ ÉÆjªÉÉ{ÉèEòÒ BEòÉEòbä JÉÉºÉ Eò üxé näùiéé ªÉä<Ç±É ÊVɱ½þÉ É ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énùéæsªéé EÞòiÉÓSÉä É `ö úé ÉÉÆSÉä ÉÚxªÉÒEò úhé ËEò ÉÉ ÊxɱÉÆ ÉxÉ.----() VÉ ú ÊVɱ½þÉ ËEò ÉÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùsªéé BJÉÉtÉ EÞòiÉÒ ÉÖ³äý ËEò ÉÉ `ö úé ÉÉ ÉÖ³äý ÉÉ úiééséò ºÉÖ úêiéiéiéé vééäcªééié ªÉähªÉÉSÉÉ ºÉÆ É É +ɽäþ. 3 [ËEò ÉÉ ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ºÉÖ ªÉ ɺlÉäºÉ ÉÉvÉ ªÉähªÉÉSÉÉ ºÉÆ É É +ɽäþ] + ÉÒ úévªé{éé±ééséò JÉÉjÉÒ ZÉɱÉÒ ié ú, iªéé±éé + ÉÒ EÞòiÉÒ ËEò ÉÉ `ö úé É ÉÚxªÉ ÉiÉ ËEò ÉÉ ÊxɱÉÆÊ ÉiÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ + ÉÒ EÞòiÉÒ Eò úhªééºé ËEò ÉÉ SÉɱÉÚ úé½þhªééºé ËEò ÉÉ +ºÉÉ `ö úé É +Æ É±ÉÉiÉ +ÉhÉhªÉÉºÉ ÉÊiÉ ÉÆvÉ Eò úhªééºéé`öò ({ÉÊ ú¹énù ÊxɱÉÆÊ ÉiÉ Eò úhéä +ÉÊhÉ {ÉÊ ú¹énäùsªéé `öéªéò ÊxÉʽþiÉ +ºÉiÉÒ±É ËEò ÉÉ ÊiɱÉÉ ÉÉ{É úiéé ªÉähªÉɺÉÉ újéä +ºÉiÉÒ±É iéä ºÉ ÉÇ ËEò ÉÉ iªééæ{éèeòò EòÉähÉiÉä½þÒ +ÊvÉEòÉ ú º ÉiÉ:Eòbä PÉähÉä ªÉÉƺɽþ) iªéé±éé +É É ªÉEò ÉÉ]õiÉÒ±É + ÉÉ ={ÉɪɪÉÉäVÉxÉÉ Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É. (2) ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé ={É-{ÉÊ úsuäônù () +x ɪÉä úévªé{éé±ééxéä EòÉfø±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +Énäù É, iªéé ÉÉMÉÒ±É EòÉ úhééæºé½þ, ÉCªÉ ÊiÉiÉCªÉÉ ±É ÉEò ú, úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉ{ÉÖfäø `äö ÉhªÉÉiÉ ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ iééä +Énäù É úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä úqù xé Eäò±ªÉɺÉ, iééä ªÉÉ É ÉÉhÉä näùhªééié +ɱÉÉ iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ ÉÉ úé ÉʽþxªÉÉÆSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒºÉÉ`öÒ iééä +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä SÉɱÉÚ úé½þò±é : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉEòbÚ xé +ºÉÉ +Énäù É + ÉƱÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä SÉɱÉÚ `äö ÉhªÉÉºÉ ÉÉxªÉiÉÉ näùhéé úé `ö úé É {ÉÉÊ úié ½þÉä<Ç±É ié ú É iéä ½þÉ iéä ½þÉ, iééä +Énäù É, úévªé{éé±ééxéä úqù xé Eäò±ªÉɺÉ, ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùéx ɪÉä B ú ½þÒ VªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ iééä +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ZÉɱÉä +ºÉiÉä, iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ +ÉhÉJÉÒ ÉÉ úé ÉʽþxªÉÉÆSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒºÉÉ`öÒ iééä +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä SÉɱÉÚ úé½þò±é. 205 <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 (ZÉ) É +É`ö ÉÒ +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú +ɺÉÉ É ÉɺÉxÉÉxÉä ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (2 VÉÉxÉä ÉÉ úò 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 988 (988 SÉÉ 67) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú {ÉÊ úsuäônù 5 ÊjÉ{ÉÖ úé +ÉÊhÉ Ê ÉZÉÉä ú É úévªééæxéé ɪÉÖCiÉ Eò úiééxéé iªééié {ÉÖføÒ±É ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhªééié +ɱªÉÉ +ɽäþiÉ :----- (Eò) ÉÉ Æú ÉÒSªÉÉ {ÉÊ úsuäônéù ÉvªÉä úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ iªééxéä ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<DZÉ. (JÉò) {É ÆúiÉÖEò MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. 3 +ɺÉÉ É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ ( ÉäPÉɱɪÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 969 (969 SÉÉ 55) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 74 É SÉÉèlÉÒ +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (2 BÊ É±É 970 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

230 206 (ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò) 6. ÊVɱ½þÉ ËEò ÉÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùséä Ê ÉºÉVÉÇxÉ [()] ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù 4 +x ɪÉä ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ Ê É òé ú ÉÒ É üxé úévªé{éé±é, VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú, ÊVɱ½þÉ ËEò ÉÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùsªéé Ê ÉºÉVÉÇxÉÉSÉÉ +Énäù É näù>ð ÉEäò±É, +ÉÊhÉ --- (Eò) {ÉÊ ú¹énù {ÉÖxÉPÉÇÊ]õiÉ Eò úhªééºéé`öò iééieòé³ý xé ªÉÉxÉä ºÉÉ ÉÇÊjÉEò ÊxÉ ÉbhÉÚEò PÉäiɱÉÒ VÉÉ ÉÒ, +ºÉä ÊxÉnäùÊ ÉiÉ Eò ü ÉEäò±É, ËEò ÉÉ (JÉ) úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ {ÉÚ ÉÇ ÉÉxªÉiÉä±ÉÉ +véòxé úé½úþxé, ÉÉ úé ÉʽþxªÉÉƽÚþxÉ +ÊvÉEò xéé½þò <iécªéé EòɱÉÉ ÉvÉÒEò úiéé, + ÉÉ {ÉÊ ú¹énäùsªéé ÉÉÊvÉEòÉ úéjéé±éò±é IÉäjÉÉSÉä É ÉɺÉxÉ º ÉiÉ:Eòbä PÉä>ð ÉEäò±É ËEò ÉÉ + ÉÉ IÉäjÉÉSÉä É ÉɺÉxÉ, =CiÉ {ÉÊ úsuäônùéx ɪÉä ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉEòbä ËEò ÉÉ iªéé±éé ªÉÉäMªÉ ÉÉ]äõ±É + ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÊxÉEòɪÉÉEòbä ºÉÉä{É ÉÚ ÉEäò±É: {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, VÉä ½þÉ ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé JÉÆb (Eò) +x ɪÉä +Énäù É EòÉføhªÉÉiÉ +ɱÉä±ÉÉ +ºÉä±É iéä ½þÉ, xé ªÉÉxÉä ºÉÉ ÉÇÊjÉEò ÊxÉ Éb héúeò ½þÉä>ðxÉ {ÉÊ ú¹én {ÉÖxÉPÉÇÊ]õiÉ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, úévªé{éé±éé±éé, É xééº{énù IÉäjÉÉSªÉÉ É ÉɺÉxÉÉ ÉÉ ÉiÉ ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé JÉÆb (JÉ) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±Éä±ÉÒ EòÉ ú ÉÉ<Ç Eò úiéé ªÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, ÊVɱ½þÉ ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäù±éé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉºÉ ÉÉä ú +É{ɱÉä Ê ÉSÉÉ ú ÉÉÆb hªééséò ºÉÆvÉÒ Ênù±ªÉÉÊ É ÉɪÉ, ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé JÉÆb (JÉ) +x ɪÉä EòÉähÉiÉÒ½þÒ EòÉ ú ÉÉ<Ç Eò úhªééié ªÉähÉÉ ú xéé½þò. 3 [(2) VÉ ú EòÉähÉiªÉɽþÒ Éä³ýÒ, º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉSÉä ËEò ÉÉ Énäù ÉÉSÉä É ÉɺÉxÉ, ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ié úiéönùó+xéöºéé ú SÉÉ±É ÉhÉä ÉCªÉ xéé½þò + ÉÒ {ÉÊ úîºléiéò =nâù É É±ÉÒ +ºÉ±ªÉÉSÉÒ úévªé{éé±ééséò JÉÉjÉÒ ZÉɱÉÒ ié ú, iªéé±éé VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú, ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉƽÚþxÉ +ÊvÉEò xéé½þò <iécªéé EòɱÉÉ ÉvÉÒEò úiéé, ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùsªéé ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùsªéé `öéªéò ÊxÉʽþiÉ +ºÉ±Éä±Éä ËEò ÉÉ ÊiɱÉÉ ÉÉ{É úiéé ªÉähªÉɺÉÉ újéä +ºÉä ºÉ ÉÇ ËEò ÉÉ iªéé{éèeòò EòÉähÉiÉä½þÒ EòɪÉÉÇÊvÉEòÉ ú ËEò ÉÉ +ÊvÉEòÉ ú º ÉiÉ:Eòbä PÉäiÉÉ ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ +ºÉä EòɪÉÉÇÊvÉEòÉ ú ËEò ÉÉ +ÊvÉEòÉ ú iééä ªÉɺÉÆ ÉÆÆvÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úò±é + ÉÉ ªÉCiÉÒ±ÉÉ ËEò ÉÉ ÉÉÊvÉEò úhéé±éé ÉÉ{É úiéé ªÉähªÉɺÉÉ újéä +ºÉiÉÒ±É, +ºÉä PÉÉäʹÉiÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ÉÉ ÆúÊ ÉEò +Énäù ÉÉSÉä É ÉiÉÇxÉ, úévªéé{éé±éé±éé {ÉÖføÒ±É +Énäù ÉÉuùÉ äú ËEò ÉÉ +Énäù ÉÉÆuùÉ äú ÉiªÉäEò ɺÉÆMÉÒ ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉƽÚþxÉ +ÊvÉEò xéé½þò <iécªéé EòɱÉÉ ÉvÉÒxÉä ÉÉfø ÉiÉÉ ªÉä<DZÉ. (3) ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé ={É-{ÉÊ úsuäônù (2) +x ɪÉä EòÉfø±Éä±ÉÉ ÉiªÉäEò +Énäù É, iªéé ÉÉMÉÒ±É EòÉ úhééæºé½þ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉºÉ ÉÉä ú `äö ɱÉÉ VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ iªééºé iééä EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉhªÉÉ{ÉÚ ÉÔ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä ÉÉxªÉiÉÉ Ênù±ÉÒ xéºéä±é ié ú, +Énäù É ÊxÉPÉɱªÉÉxÉÆiÉ ú úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÒ VÉä ½þÉ ÉlÉ É ºÉ ÉÉ É äú±é iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ iéòºé Ênù ÉºÉ ºÉÆ{ÉiÉÉSÉ iééä +Énäù É, É ÉiÉÇxÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉä<DZÉ. ] ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 988 (988 SÉÉ 67) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú {ÉÊ úsuäônù 6 ÊjÉ{ÉÖ úé +ÉÊhÉ Ê ÉZÉÉä ú É úévªééæxéé ±ÉÉMÉÚ Eò úiééxéé iªééié {ÉÖføÒ±É ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhªééié +ɱªÉÉ +ɽäþiÉ :----- "(Eò) ={É-{ÉÊ úsuäônù () JÉÆb (JÉ) ÉvÉÒ±É úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ {ÉÚ ÉÇ ÉÉxªÉiÉäSªÉÉ +véòxéiéäxéä ½þÉ ÉVÉEÚò ú É nöùºé äú {É ÆúiÉÖEò MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. (JÉò) ={É-{ÉÊ úsuäônù (3) Bä ÉVÉÒ JÉɱÉÒ±É ={É-{ÉÊ úsuäônù nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<DZÉ, iééä +ºÉÉ :---- (3) ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé ={É-{ÉÊ úsuäônù () ËEò ÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù (2) +x ɪÉä Eäò±Éä±ÉÉ ÉiªÉäEò +Énäù É, iªéésªéé EòÉ úhééæºé½þ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉºÉ ÉÉä ú `äö ɱÉÉ VÉÉ<DZÉ..'. 2 +ɺÉÉ É {ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ ( ÉäPÉɱɪÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 969 (969 SÉÉ 55) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 74 É SÉÉèlÉÒ +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú {ÉÊ úsuäônù 6±ÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù () +ºÉÉ xé ªÉÉxÉä Gò ÉÉÆEò Ênù±ÉÉ (2 BÊ É±É 970 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 74 É SÉÉèlÉÒ +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (2 BÊ É±É 970 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

231 (ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò) 7. º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉÆ ÉvªÉä ÉiÉnùÉ úºéæpé ÉxÉ ÉiÉÉxÉÉ + ÉÉ ÊVɱÁÉÆiÉÚxÉ IÉäjÉä ÉMɳýhÉä [+ɺÉÉ ÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ ÉäPÉɱɪÉÉSªÉÉ] 3 [ËEò ÉÉ ÊjÉ{ÉÖ úésªéé] 4 [ËEò ÉÉ Ê ÉZÉÉä ú ÉSªÉÉ] Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ] ÊxÉ Éb héöeòéæsªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, úévªé{éé±éé±éé +Énäù ÉÉuùùÉ äú +ºÉä PÉÉäʹÉiÉ Eò úiéé ªÉä<Ç±É EòÒ, 5 [ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, +ɺÉÉ É ËEò ÉÉ ÉäPÉɱɪÉ] 3 [ËEò ÉÉ ÊjÉ{ÉÖ úé] 4 [ËEò ÉÉ Ê ÉZÉÉä ú É] úévªééiéò±é] º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉÆ ÉvÉÒ±É EòÉähÉiÉä½þÒ IÉäjÉ, Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉ úéjéúxé `äö ɱÉä±ÉÒ ËEò ÉÉ `äö ɱÉ䱪ÉÉ VÉÉMÉÉ É úhªééºéé`öò ÉxÉ É±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉiÉnùÉ úéºéæpééséé ÉÉMÉ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò, {ÉhÉ +Énäù ÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É iªéé É ÉÉhÉä Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäiÉÒ±É + ÉÒ úéjéúxé xé `äö ɱÉä±ÉÒ ËEò ÉÉ `äö ɱÉ䱪ÉÉ VÉÉMÉÉ É úhªééºéé`öò ÉxÉ É±É䱪ÉÉ ÉiÉnùÉ úºéæpééséé ÉÉMÉ ½þÉä<DZÉ. 6 * * * * * * *ú 7 9. ºÉÆGò ÉhÉEòɱÉÒxÉ ié úiéönùò.----() ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉxÉÆiÉ ú ÉCªÉ ÊiÉiÉCªÉÉ ±É ÉEò ú, ªÉÉ +xéöºéúséò+x ɪÉä úévªééiéò±é ÉiªÉäEò º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉEòÊ úiéé BEò ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énù PÉÊ]õiÉ Eò úhªééºéé`öò úévªé{éé±é EòɪÉÇ ÉɽþÒ Eò úò±é +ÉÊhÉ º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉEò úiéé + ÉÉ ÉEòÉ äú ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énù PÉÊ]õiÉ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, + ÉÉ ÊVɱÁÉSÉÉ É ÉɺÉxÉÉÊvÉEòÉ ú úévªé{éé±éésªéé `öéªéò ÊxÉʽþiÉ +ºÉä±É +ÉÊhÉ + ÉÉ ÊVɱÁÉiÉÒ±É IÉäjÉÉSªÉÉ É ÉɺÉxÉÉºÉ ªÉÉ +xéãöºéúséòsªéé {ÉÚ ÉÇMÉÉ ÉÒ ié úiéönùòbä ÉVÉÒ {ÉÖføÒ±É ié úiéönùò ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÒ±É, iªéé + ÉÉ :--- (Eò) ºÉƺÉnäùSÉÉ ËEò ÉÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +ÊvÉÊxÉªÉ É, úévªé{éé±ééxéä VÉɽþÒ ú +ÊvɺÉÚSÉxÉäuùÉ äú iéºéé ÊxÉnäù É Ênù±ªÉÉÊ É ÉɪÉ, + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ IÉäjÉÉºÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò; +ÉÊhÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉ ÉÉ ÉiÉ +ºÉÉ ÊxÉnäù É näùiééxéé, úévªé{éé±é, +ºÉä ÊxÉnäùÊ ÉiÉ Eò ü ÉEäò±É EòÒ, iªéé IÉäjÉÉºÉ ÊEÆò ÉÉ iªéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ ÉÉMÉÉºÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÉxÉÉ, iééä +ÊvÉÊxÉªÉ É, iªééºé ªÉÉäMªÉ ÉÉ]õiÉÒ±É +ºÉä +{É ÉÉnù ËEò ÉÉ äò ú Énù±É ªÉÉÆxÉÉ +véòxé úé½úþxéþ, É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<DZÉ. (JÉ) + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ IÉäjÉÉSªÉÉ ÉÉÆiÉiÉäºÉÉ`öÒ +ÉÊhÉ ºÉÖÊ ÉʽþiÉ ÉɺÉxÉɺÉÉ`öÒ úévªé{éé±éé±éé Ê ÉÊxÉªÉ É Eò úiéé ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê ÉÊxÉ ÉªÉÉÆuùÉ äú, + ÉÉ IÉäjÉɱÉÉ iªéé iªéé Éä³ýÒ ±ÉÉMÉÚ +ºÉä±É +ºÉÉ, ºÉƺÉnäùSÉÉ ËEò ÉÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ +ÊvÉÊxÉªÉ É ËEò ÉÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉnùÉ ÊxÉ úêºéié ËEò ÉÉ ºÉÖvÉÉÊ úié Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (2) ªÉÉ {ÉÊ úsuäônsªéé ={É-{ÉÊ úsuäônùù () SªÉÉ JÉÆb (Eò) +x ɪÉä úévªé{éé±ééeòbú xé Ênù±ÉÉ VÉÉhÉÉ úé EòÉähÉiÉɽþÒ ÊxÉnäù É ÉÚiɱÉIÉÒ É ÉÉ Éɺɽþ näùiéé ªÉä<DZÉ. (Â3) ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé ={É-{ÉÊ úsuäônù () SªÉÉ JÉÆb (JÉ) +x ɪÉä Eäò±Éä±Éä ºÉ ÉÇ Ê ÉÊxÉªÉ É iééieòé³ý úé¹]åõ{éiéò±éé ºÉÉnù ú Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ iééä iªééæºé +xéö ÉiÉÒ näù<ç{éªéèié, iéä É ÉÉ ÉÒ ½þÉähÉÉ ú xéé½þòié. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 (2003 SÉÉ 44) Eò±É É 2 uùé äú {ÉÊ úsuäônù 7 +ɺÉÉ É úévªéé±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úiééxéé iªééié {ÉÖføÒ±É {É ÆúiÉÖEò ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úhªééºéé`öò ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhªééié +ɱÉÒ iéò + ÉÒ :--- {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ÉÉäb Éä±ÉÄxb Énäù É IÉäjÉ ÊVɱÁɱÉÉ ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùéiéò±é EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ ±ÉÉMÉÚ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. 2 <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ 8) Eò±É É 7 (ZÉ) É +É`ö ÉÒ +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú +ɺÉÉ ÉSÉÒ Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (2 VÉÉxÉä ÉÉ úò, 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÉähÉ{ÉzÉɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 984 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( BÊ É±É 985 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4 Ê ÉZÉÉä ú É úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 (986 SÉÉ 34) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 39 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (20 äò ÉÖ ÉÉ úò 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5 <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ 8) Eò±É É 7 (ZÉ) É +É`ö ÉÒ +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (2 VÉÉxÉä ÉÉ úò, 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 6 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 7 (ZÉ) É +É`ö ÉÒ +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú {ÉÊ úsuäônù 8 MÉɳý±ÉÉ (2 VÉÉxÉä ÉÉ úò 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 7 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 (2003 SÉÉ 44) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú {ÉÊ úsuäônù 9 +ɺÉÉ É úévªéé±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úiééxéé, iªéé ÉvªÉä ={É-{ÉÊ úsuäônù (3) xéæié ú, {ÉÖføÒ±É ={É-{ÉÊ úsuäônù ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úhªééeòê úiéé ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhªééié +ɱÉÒ +ɽäþ, iéò + ÉÒ +ɽäþ : (4) ªÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉxÉÆiÉ ú ÉCªÉ ÊiÉiÉCªÉÉ ±É ÉEò ú, +ÉÊhÉ +ɺÉÉ É ÉvÉÒ±É ÉÉäb Éä±Éìxb Énäù É IÉäjÉ ÊVɱÁɺÉÉ`öÒ úévªé{éé±é, ºÉ ÉZÉÉäiÉÉ YÉÉ{ÉxÉÉ É ú º ÉÉIÉ úò Eò úhéé-ªéé ªÉCiÉÓSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉÉäb Éä Sɳý ɳýÒiÉÒ±É xéäiªééæ ÉvÉÚxÉ +ÆiÉÊ ú É EòɪÉÇEòÉ úò {ÉÊ ú¹énäùséò ºlÉÉ{ÉxÉÉ Eò úò±é, +ÉÊhÉ iªéé IÉäjÉÉiÉÒ±É VÉxÉVÉÉiÉÒiÉ ú ºÉ ÉÉVÉÉºÉ {ÉÖ äúºéä ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É näù<ç±é : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, +ÆiÉÊ ú É {ÉÊ ú¹énäùséé EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉÆSÉÉ +ºÉä±É VªÉÉiÉ {ÉÊ ú¹énäùséò ÊxÉ Éb héúeò PÉähªÉÉSÉÉ ÉªÉixÉ Eäò±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. º{ɹ]õÒEò úhé ªÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônùésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, ºÉ ÉZÉÉäiÉÉ YÉÉ{ÉxÉ ªÉÉ ºÉÆYÉäSÉÉ +léç, ÊnùxÉÉÆEò 0 äò ÉÖ ÉÉ úò 2003 úéävéò ÉÉ úié ºÉ úeòé ú, +ɺÉÉ É ÉɺÉxÉ É ÉÉäb Éä Ê±É É äú ÉxÉ ]õéªéméºéç ªÉÉÆxÉÒ VªÉÉ YÉÉ{ÉxÉÉ É ú º ÉÉIÉ úò Eäò±ÉÒ iéä YÉÉ{ÉxÉ, +ºÉÉ +ɽäþ. 207

232 (ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò) [20. VÉxÉVÉÉÊiÉ IÉäjÉä.----() {ÉÖføÒ±É iéciªééiéò±é ÉÉMÉ BEò, nùéäxé, 2 [nùéäxé Eò] É iéòxé ªÉÉÆ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ IÉäjÉä ½þÒ +xéögò Éä +ɺÉÉ É úévªé, ÉäPÉÉ±ÉªÉ úévªé 2 [ÊjÉ{ÉÖ úé úévªé] É Ê ÉZÉÉä ú É 3 [ úévªé] ªÉÉÆiÉÒ±É VÉxÉVÉÉÊiÉ IÉäjÉä +ºÉiÉÒ±É. (2) 4 [{ÉÖføÒ±É iéciªééséé ÉÉMÉ BEò, ÉÉMÉ nùéäxé ËEò ÉÉ ÉÉMÉ iéòxé ªÉÉÆ ÉvÉÒ±É] EòÉähÉiªÉɽþÒ ÊVɱÁɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 Eò±É É 2 JÉÆb (JÉ) +x ɪÉä ÊxɪÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ Ê Ét ÉÉxÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ, iªéé xéé ÉÉSªÉÉ º ÉɪÉkÉ ÊVɱÁÉiÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±É䱪ÉÉ úévªéiéäjééºéæ ÉÆvÉÒSÉÉ ÊxÉnæù É ½þhÉÚxÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<Ç±É : {É ÆúiÉÖ, +ºÉä EòÒ, ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù 3 SªÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù (), SÉä JÉÆb (Ró) É (SÉ), {ÉÊ úsuäônù 4, {ÉÊ úsuäônù 5, {ÉÊ úsuäônù 6, {ÉÊ úsuäônù 8 SÉä ={É-{ÉÊ úúsuäônù (2), ={É-{ÉÊ úsuäônù (3) SÉä JÉÆb (Eò), (JÉ) É (PÉ) ={É-{ÉÊ úsuäônù (4) +ÉÊhÉ {ÉÊ úsuäônù 0 SÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù (2) JÉÆb (PÉ) ªÉÉÆSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉɺÉÉ`öÒ, Ê É±ÉÉÄMÉ xémé ú{ééê±éeäòié ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±É䱪ÉÉ IÉäjÉÉSÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ ÉÉMÉ 5 [JÉɺÉÒ b ÉåMÉ úò ÊVɱÁÉiÉ] +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò.] 2 [(3) {ÉÖføÒ±É iéciªééséé ÉÉMÉ nùéäxé Eò ªÉÉ ÉvÉÒ±É ÊjÉ{ÉÖ úé VÉxÉVÉÉÊiÉ-IÉäjÉä ÊVɱ½þÉ ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, ÊjÉ{ÉÖ úé VÉxÉVÉÉÊiÉ-IÉäjÉä º ÉɪÉkÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énù +ÊvÉÊxÉªÉ É, 979 ªÉÉSªÉÉ {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòié Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ VÉxÉVÉÉÊiÉ IÉäjÉÉ ÉvªÉä ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±É䱪ÉÉ úévªéiéäjééºéæ ÉÆvÉÒSÉÉ ÊxÉnæù É ½þhÉÚxÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ.]. =ké ú EòUôÉ ú b ÉåMÉ úò ÊVɱ½þÉ [EòÉ ÉÔ +ÆMɱÉÉÆMÉ ÊVɱ½þÉ] 7 [3. ÉÉäb Éä±ÉÄb ÉÉnäùÊ ÉEò IÉäjÉä ÊVɱ½þÉ] iéciéé ÉÉMÉ BEò [. JÉÉ ÉÒ b ÉåMÉ úò ÊVɱ½þÉ. ÉÉMÉ nùéäxé 2. VÉèÊiɪÉÉ b ÉåMÉ úò ÊVɱ½þÉ.] 3. MÉÉ úéä b ÉåMÉ úò ÊVɱ½þÉ. <Ç ÉÉxªÉ IÉäjÉä ({ÉÖxÉ ÇúSÉxÉÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ 8) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 7(ZÉ) É +É`ö ÉÒ +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú {ÉÊ úsuäônù 20 É 20Eò ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä (2 VÉÉxÉä ÉÉ úò 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÉähÉ{ÉxxÉɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 984 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( BÊ É±É 985 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 Ê ÉZÉÉä ú É úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 (986 SÉÉ 34) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 39 ªÉÉuùÉ äú ºÉÆPÉ úévªéiéäjé ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ (20 äòöâ ÉÖ ÉÉ úò 987 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÉähÉ{ÉxxÉɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 984 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú JÉɱÉÒ±É iéciªééiéò±é EòÉähÉiÉɽþÒ ºÉÆnù ÉÇ ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ ( BÊ É±É 985 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5 ÉäPÉÉ±ÉªÉ ÉɺÉxÉ, +ÊvɺÉÚSÉxÉÉ Gò. b ÒºÉÒB-3/72/, ÊnùxÉÉÆEò 4 VÉÚxÉ 973, ÉäPÉÉ±ÉªÉ úévé{éjé, ÉÉMÉ {ÉÉSÉ + ÊnùxÉÉÆEò 23 VÉÚxÉ 973 {ÉÞ. 200, ªÉÉuùÉ äú ÉÚ³ý ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 6 +ɺÉÉ É ÉɺÉxÉ +ÊvɺÉÚSÉxÉÉ Gò. ]õòbb Ò/+É ú/5/74/47, ÊnùxÉÉÆEò 4 +ÉìC]õÉä É ú 976, ªÉÉuùÉ äú Ê ÉÊEò ú ʽþ±É ÊVɱ½þÉ ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 7 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 (2003 SÉÉ 44) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. BSÉ

233 (ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò) [ ÉÉMÉ nùéäxé-eò 209 ÊjÉ{ÉÖ úé VÉxÉVÉÉÊiÉ-IÉäjÉ ÊVɱ½þÉ] ÉÉMÉ iéòxé 2 * * * * * * *ú 3 [. SÉEò ÉÉ ÊVɱ½þÉ 4 [2. ÉÉ úé ÊVɱ½þÉ 3. ±ÉÉ<Ç ÊVɱ½þÉ]] 5 [20Eò. Ê ÉZÉÉä ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùséä Ê ÉºÉVÉÇxÉ.----() ªÉÉ +xéöºéúséò ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, Ê ÉʽþiÉ ÊnùxÉÉÆEòÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ +κiÉi ÉÉiÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ Ê ÉZÉÉä ÊVɱÁÉSÉÒ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énù (ªÉÉiÉ ªÉÉ{ÉÖfäø Ê ÉZÉÉä ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énù ½þhÉÚxÉ ÊxÉnæùÊ É±Éä±ÉÒ) Ê ÉºÉÌVÉiÉ ½þÉä<Ç±É É +κiÉi ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉä<DZÉ. (2) Ê ÉZÉÉä ú É ªÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjééséé É ÉɺÉEò BEòÉ ËEò ÉÉ +ÊvÉEò +Énäù ÉÉuùÉ äú {ÉÖføÒ±É ºÉ ÉÇ ËEò ÉÉ iªééæ{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÓºÉÉ`öÒ ié iéúnù Eò ü ÉEäò±É, iªéé + ÉÉ :---- (Eò) Ê ÉZÉÉä ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùséò ÉkÉÉ, ½þCEò É nùéêªéi Éä (ÊiÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÆÊ ÉnäùJÉɱÉÒ±É ½þCEò É nùéêªéi Éä ªÉÉƺɽþ) ºÉÆPÉ úévªééeòbä ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉÊvÉEò úhééeòbä ºÉÆ{ÉÚhÉÇiÉ: ËEò ÉÉ +Æ ÉiÉ: ½þºiÉÉÆiÉÊ úié Eò úhéä ; (JÉ) Ê ÉZÉÉä {ÉÊ ú¹énù VªÉÉ ÉvªÉä {ÉIÉEòÉ ú +ºÉä±É + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉèvÉ EòɪÉÇ ÉɽþÒ ÉvªÉä BEò {ÉIÉEòÉ ú ½þhÉÚxÉ Ê ÉZÉÉä ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùsªéé VÉÉMÉÒ ºÉÆPÉ úévªé ËEò ÉÉ EòÉähÉiÉä½þÒ ÉÉÊvÉEò úhé +ÉhÉhÉä, +lé ÉÉ ºÉÆPÉ úévªé ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiÉä½þÒ ÉÉÊvÉEò úhé ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úhéä ; (MÉ) Ê ÉZÉÉä ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùsªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ Eò ÉÇSÉÉ-ªÉÉÆSÉä ºÉÆPÉ úévªééeòbä ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉÊvÉEò úhééeòbä Énù±ÉÒ Eò úhéä +lé ÉÉ ºÉÆPÉ úévªééxéä ËEò ÉÉ iªéé ÉÉÊvÉEò úhééxéä iªéé Eò ÉÇSÉÉ-ªÉÉÆxÉÉ {ÉÖx½þÉ ºÉä ÉäiÉ PÉähÉä, + ÉÉ Énù±ÉÒxÉÆiÉ ú ËEò ÉÉ {ÉÖxÉ:ºÉä ÉɪÉÉäVÉxÉÉxÉÆiÉ ú + ÉÉ Eò ÉÇSÉÉ-ªÉÉÆxÉÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉiÉÒ±É + ÉÉ ºÉä ÉäSªÉÉ +]õò É ÉiÉÔ ; (PÉ) Ê ÉZÉÉä ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùxéä Eäò±Éä±Éä +ÉÊhÉ ÊiÉSªÉÉ Ê ÉºÉVÉÇxÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±Éä±Éä EòÉähÉiÉä½þÒ EòɪÉnäù, ºÉIÉ É Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉEòbÚ xé ËEò ÉÉ +xªé ºÉIÉ É ÉÉÊvÉEò úhééeòbú xé Énù±ÉhªÉÉiÉ, ÊxÉ úêºéié Eò úhªééié ËEò ÉÉ ºÉÖvÉÉÊ úié Eò úhªééié ªÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, É ÉɺÉEò ªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ Eò úò±é + ÉÉ +xéöeúò±éxééæºé½þ +ÉÊhÉ äò ú Énù±ÉÉƺɽþ,---- ÉMÉ + ÉÒ +xéöeúò±éxéä ËEò ÉÉ äò ú Énù±É ÊxÉ úºéxé ½þhÉÚxÉ Eäò±Éä±ÉÒ +ºÉÉäiÉ ËEò ÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéé ½þhÉÚxÉ Eäò±Éä±ÉÒ +ºÉÉäiÉ----+ºÉä EòɪÉnäù SÉɱÉÚ `äö ÉhÉä ; (Ró) É ÉɺÉEòÉºÉ +É É ªÉEò ÉÉ]õiÉÒ±É + ÉÉ +ÉxÉÖ¹ÉÆÊMÉEò, {ÉÊ úhéé ɺ É ü{é É {ÉÚ úeò ÉÉ ÉÒ. º{ɹ]õÒEò úhé.----ªéé {ÉÊ úsuäônùé ÉvªÉä +ÉÊhÉ ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù 20JÉ ÉvªÉä Ê ÉʽþiÉ ÊnùxÉÉÆEò ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉÉSÉÉ +léç, ºÉÆPÉ úévªéiéäjééæséä ÉɺÉxÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 963 ªÉÉSªÉÉ ié úiéönùó+x ɪÉä É iªééæxéöºéé ú Ê ÉZÉÉä ú É ªÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjééséò Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ VªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ úòiéºé ú PÉÊ]õiÉ Eò úhªééié +ɱÉÒ iééä ÊnùxÉÉÆEò, +ºÉÉ +ɽäþ. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÉähÉ{ÉxxÉɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 984 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé ä ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ ( BÊ É±É 985 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 ºÉÆPÉ úévªéiéäjééæséä ÉɺÉxÉ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ 83) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú Ê ÉZÉÉä ÊVɱ½þÉ ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ (29 BÊ É±É 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3 Ê ÉZÉÉä ú É úévé{éjé, 972, ÊnùxÉÉÆEò 5 Éä 972 JÉÆb (BEò) ÉÉMÉ nùéäxé, <ÆOÉVÉÒ {ÉÞ¹`ö 7 ªÉÉ ÉvªÉä ÉʺÉrù ZÉɱÉä±ÉÉ Ê ÉZÉÉä ú É ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énùé (ºÉÆEòÒhÉÇ ié úiéönùò) +Énäù É, 972 ªÉÉuùÉ äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. (29 BÊ É±É 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 988 (988 SÉÉ 67) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú +xéögò ÉÉÆEò 2 É 3 +ÉÊhÉ iªééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ xééånùòbä ÉVÉÒ nùéjé±é Eò úhªééié +ɱªÉÉ. 5 ºÉÆPÉ úévªéiéäjééæséä ÉɺÉxÉ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ 83) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú {ÉÊ úsuäônù 20Eò Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. (29 BÊ É±É 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). BSÉ

234 (ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò) 20JÉ. Ê ÉZÉÉä ú É ªÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjééiéò±é º ÉɪÉkÉ Énäù É ½äþ º ÉɪÉkÉ ÊVɱ½äþ +ºÉhÉä É iªéésªéé +xéö¹éæmééxéä Eò úé ɪÉÉSªÉÉ + ÉÉ ºÉÆGò ÉhÉEòɱÉÒxÉ ié úiéönùò.----() ªÉÉ +xéöºéúséò ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò,---- (Eò) Ê ÉʽþiÉ ÊnùxÉÉÆEòÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ Ê ÉZÉÉä ú É ªÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjéé ÉvªÉä +κiÉi ÉÉiÉ +ºÉ±Éä±ÉÉ ÉiªÉäEò º ÉɪÉkÉ Énäù É iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ iªéé ºÉÆPÉ úévªéiéäjééiéò±é BEò º ÉɪÉkÉ ÊVɱ½þÉ (ªÉÉ{ÉÖfäø ºÉ ÉxÉÖ ü{é xé ÉÒxÉ ÊVɱ½þÉ ½þhÉÚxÉ ÊxÉnæùÊ É±Éä±ÉÉ) ½þÉä<Ç±É É iªééséé É ÉɺÉEò, BEòÉ ËEò ÉÉ +ÊvÉEò +Énäù ÉÉuùÉ äú, ªÉÉ JÉÆb ÉSªÉÉ ié úiéönùò +Æ É±ÉÉiÉ +ÉhÉhªÉɺÉÉ`öÒ +É É ªÉEò +ºÉiÉÒ±É + ÉÉ {ÉÊ úhéé ɺ É ü{é ºÉÖvÉÉ úhéé, ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù 20 ÉvªÉä (iéºéäsé iªéé {ÉÊ úsuäônùé±éé VÉÉäb ±É䱪ÉÉ iéciªééiéò±é ÉÉMÉ iéòxé ÉvªÉä Eò úhªééié ªÉÉ ªÉÉiÉ,) +ºÉÉ ÊxÉnäù É näù>ð ÉEäò±É +ÉÊhÉ iªééxéæié ú =CiÉ {ÉÊ úsuäônù É =CiÉ ÉÉMÉ iéòxé ½þÉ iénùxéöºéé ú ºÉÖvÉÉÊ úié Eò úhªééié +ɱÉÉ +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxÉhªÉÉiÉ ªÉä<Ç±É ; (JÉ) Ê ÉʽþiÉ ÊnùxÉÉÆEòÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ +κiÉi ÉÉiÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ, Ê ÉZÉÉä ú É ªÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjééiéò±é º ÉɪÉkÉ Énäù ÉÉSÉÒ ÉiªÉäEò ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énù ½þÒ (ªÉÉ{ÉÖfäø Ê Ét ÉÉxÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énù ½þhÉÚxÉ ÊxÉnæùÊ É±Éä±ÉÒ) iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ +ÉÊhÉ ºÉ ÉxÉÖ ü{é xé ÉÒxÉ ÊVɱÁɺÉÉ`öÒ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énù ÒúiÉºÉ ú PÉÊ]õiÉ Eò úhªééié ªÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, iªéé ÊVɱÁÉSÉÒ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énù (ªÉÉ{ÉÖfäø ºÉ ÉxÉÖ ü{é xé ÉÒxÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énù ½þhÉÚxÉ ÊxÉnæùÊ É±Éä±ÉÒ) +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. (2) Ê Ét ÉÉxÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùséé ÉiªÉäEò ºÉnùºªÉ ½þÉ,---- ÉMÉ iééä ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉä±ÉÉ +ºÉÉä ËEò ÉÉ xéé ÉÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eäò±Éä±ÉÉ +ºÉÉä----ºÉ ÉxÉÖ ü{é xé ÉÒxÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäù É ú ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉä±ÉÉ +ºÉ±ªÉÉSÉä ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, xéé ÉÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eäò±Éä±ÉÉ +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxÉhªÉÉiÉ ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ iééä ªÉÉ +xéöºéúséò+x ɪÉä ºÉ ÉxÉÖ ü{é xé ÉÒxÉ ÊVɱÁɺÉÉ`öÒ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énù úòiéºé ú PÉÊ]õiÉ Eò úhªééié ªÉä<Ç{ɪÉÈiÉ {Énù véé úhé Eò úò±é. (3) ºÉ ÉxÉÖ ü{é xé ÉÒxÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùeòbú xé ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù 2 SÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù (7) É {ÉÊ úsuäônù 4 SÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù (4) ªÉÉÆ+x ɪÉä ÊxÉªÉ É Eò úhªééié ªÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, Ê Ét ÉÉxÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùxéä =CiÉ ié úiéönùó+x ɪÉä Eäò±Éä±Éä Ê ÉʽþiÉ ÊnùxÉÉÆEòÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±Éä±Éä ÊxÉªÉ É, Ê ÉZÉÉä ú É ºÉÆPÉ úévªéiéäjééséé É ÉɺÉEò iªééæ ÉvªÉä Eò úò±é +ºÉä +xéöeúò±éxé É äò ú Énù±É ªÉÉÆxÉÉ +véòxé úé½úþxé, ºÉ ÉxÉÖ ü{é xé ÉÒxÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùsªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ É ÉÉ ÉÒ ½þÉäiÉÒ±É. 20 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 995 (995 SÉÉ 42) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú +ɺÉÉ É úévªéé±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úiééxéé {ÉÊ úsuäônù 20JÉ xéæié ú {ÉÖføÒ±É {ÉÊ úsuäônù ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úhªééié +ɱÉÉ : JÉEò. úévªé{éé±ééeòbú xé +É{ɱÉÒ EòiÉÇ ªÉä {ÉÉ ú {ÉÉb iééxéé Ê É ÉäEòÉvÉÒxÉ +ÊvÉEòÉ úéséé ÉÉ{É ú.----ªéé +xéöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù ªÉÉSªÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù (2) É (3), ={É-{ÉÊ úsuäônù () É (6), {Éʽþ±Éä {É ÆúiÉÖEò ÉMɳÚýxÉ ={É {ÉÊ úsuäônù (6Eò) +ÉÊhÉ {ÉÊ úsuäônù 2 SÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù (7), {ÉÊ úsuäônù 3 SÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù (3), {ÉÊ úsuäônù 4 SÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù (4), {ÉÊ úsuäônù 5, {ÉÊ úsuäônù 6 SÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù (), {ÉÊ úsuäônù 7 SÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù (2), {ÉÊ úsuäônù 8 SÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù (4), {ÉÊ úsuäônù 9 SÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù (3), {ÉÊ úsuäônù 0 SÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù (3), {ÉÊ úsuäônù 4 SÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù (), {ÉÊ úsuäônù 5 SÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù () +ÉÊhÉ {ÉÊ úsuäônù 6 SÉä ={É-{ÉÊ úsuäônù () É (2) ªÉÉÆJÉɱÉÒ±É +É{ɱÉÒ EòiÉÇ ªÉä {ÉÉ ú {ÉÉb iééxéé úévªé{éé±é ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énäùséé +ÉÊhÉ =ké ú EòUôÉ ú º ÉɪÉkÉ {ÉÊ ú¹énù ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, EòÉ ÉÔ +ÆMɱÉÉÆMÉ º ÉɪÉkÉ {ÉÊ ú¹énù ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ Ê ÉSÉÉ úê ÉÊxÉ ÉªÉ Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú, º ÉÊ É ÉäEòÉxÉÖºÉÉ ú ªÉÉäMªÉ ÉÉ]äõ±É + ÉÒ EòɪÉÇ ÉɽþÒ Eò úò±é. ÊjÉ{ÉÖ úé É Ê ÉZÉÉä ú É úévªééæxéé ±ÉÉMÉÚ +ºÉiÉÉxÉÉ, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 988 (988 SÉÉ 67) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú {ÉÊ úsuäônù 20JÉ xéæié ú {ÉÖføÒ±É {ÉÊ úsuäônù ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úhªééié +ɱÉÉ : JÉJÉ. úévªé{éé±ééeòbú xé +É{ɱÉÒ EòiÉÇ ªÉ {ÉÉ ú {ÉÉb iééxéé Ê É ÉäEòÉvÉÒxÉ +ÊvÉEòÉ úéséé ÉÉ{É ú.----ªéé +xéöºéúséòsªéé {ÉÊ úsuäônù SÉä ={É-{ÉÊ úsuäônù (2) É (3), {ÉÊ úsuäônù 2 SÉä ={É-{ÉÊ úsuäônù () É (7) ; {ÉÊ úsuäônù 3 SÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù (3), {ÉÊ úsuäônù 4 SÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù (4), {ÉÊ úsuäônù 5, {ÉÊ úsuäônù 6 SÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù (), {ÉÊ úsuäônù 7 SÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù (2), {ÉÊ úsuäônù 9 SÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù (3), {ÉÊ úsuäônù 4 SÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù (), {ÉÊ úsuäônù 5 SÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù () +ÉÊhÉ {ÉÊ úsuäônù 6 SÉä ={É-{ÉÊ úsuäônù () É (2) ªÉÉÆJÉɱÉÒ±É +É{ɱÉÒ EòiÉÇ ªÉä {ÉÉ ú {ÉÉb iééxéé úévªé{éé±é ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énäùséé +ÉÊhÉ iªéé±éé +É É ªÉEò ÉÉ]õ±ªÉÉºÉ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùséé ËEò ÉÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùséé Ê ÉSÉÉ ú PÉäiɱªÉÉxÉÆiÉ ú, º ÉÊ É ÉäEòÉxÉÖºÉÉ ú ªÉÉäMªÉ ÉÉ]äõ±É + ÉÒ EòɪÉÇ ÉɽþÒ Eò úò±é..

235 (ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò) (4) Ê ÉZÉÉä ú É ªÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjééséé É ÉɺÉEò, BEòÉ ËEò ÉÉ +ÊvÉEò +Énäù ÉÉÆuùÉ äú {ÉÖføÒ±É ºÉ ÉÇ ËEò ÉÉ iªééæ{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÓºÉÉ`öÒ ié úiéönùò Eò ü ÉEäò±É :---- (Eò) Ê Ét ÉÉxÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùséò ÉkÉÉ, ½þCEò +ÉÊhÉ nùéêªéi Éä (ÊiÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÆÊ ÉnäùJÉɱÉÒ±É ½þCEò É nùéêªéi Éä ªÉÉƺɽþ) ºÉ ÉxÉÖ ü{é xé ÉÒxÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùeòbä ºÉÆ{ÉÚhÉÇiÉ: ËEò ÉÉ +Æ ÉiÉ: ½þºiÉÉÆiÉÊ úié Eò úhéä ; (JÉ) Ê Ét ÉÉxÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énù VªÉÉ ÉvªÉä {ÉIÉEòÉ ú +ºÉä±É + ÉÉ ÉèvÉ EòɪÉÇ ÉɽþÒ ÉvªÉä BEò {ÉIÉEòÉ ú ½þhÉÚxÉ Ê Ét ÉÉxÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùsªéé VÉÉMÉÒ ºÉ ÉxÉÖ ü{é xé ÉÒxÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énù +ÉhÉhÉä ; (MÉ) Ê Ét ÉÉxÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùsªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ Eò ÉÇSÉÉ-ªÉÉÆSÉÒ ºÉ ÉxÉÖ ü{é xé ÉÒxÉ ÊVɱ½þÉ {ÉÊ ú¹énäùeòbä Énù±ÉÒ Eò úhéä ËEò ÉÉ ÊiÉxÉä iªéé Eò ÉÇSÉÉ-ªÉÉÆxÉÉ xé ªÉÉxÉä {ÉÖx½þÉ ºÉä ÉäiÉ PÉähÉä, + ÉÉ Énù±ÉÒxÉÆiÉ ú ËEò ÉÉ {ÉÖxÉ:ºÉä ÉɪÉÉäVÉxÉÉxÉÆiÉ ú + ÉÉ Eò ÉÇSÉÉ-ªÉÉÆxÉÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉiÉÒ±É + ÉÉ ºÉä ÉäSªÉÉ +]õò É ÉiÉÔ ; (PÉ) Ê Ét ÉÉxÉ ÉÉnäùÊ ÉEò {ÉÊ ú¹énäùxéä Eäò±Éä±Éä É Ê ÉʽþiÉ ÊnùxÉÉÆEòÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±Éä±Éä EòÉähÉiÉä½þÒ EòɪÉnäù, ºÉIÉ É Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉEòbÚ xé ËEò ÉÉ +xªé ºÉIÉ É ÉÉÊvÉEò úhééeòbú xé Énù±ÉhªÉÉiÉ, ÊxÉ úêºéié Eò úhªééié ËEò ÉÉ ºÉÖvÉÉÊ úié Eò úhªééié ªÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, É ÉɺÉEò ªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ Eò úò±é +ºÉä +xéöeúò±éxé +ÉÊhÉ äò ú Énù±É ªÉÉÆxÉÉ +véòxé úé½úþxé,---- ÉMÉ + ÉÒ +xéöeöò±éxéä ËEò ÉÉ äò ú Énù±É ÊxÉ úºéxé ½þhÉÚxÉ Eäò±Éä±ÉÒ +ºÉÉäiÉ ËEò ÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéé ½þhÉÚxÉ Eäò±Éä±ÉÒ +ºÉÉäiÉ---+ºÉä EòɪÉnäù SÉɱÉÚ `äö ÉhÉä ; (Ró) É ÉɺÉEòÉºÉ +É É ªÉEò ÉÉ]õiÉÒ±É + ÉÉ +ÉxÉÖ¹ÉÆÊMÉEò, {ÉÊ úhéé ɺ É ü{é É {ÉÚ úeò ÉÉ ÉÒ. 20MÉ. +léç ±ÉÉ ÉhÉä.----ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, ªÉÉ +xéöºéúséòsªéé ié úiéönùò Ê ÉZÉÉä ú É ªÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjééºé ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÉxÉÉ, + ÉÉ ÉEòÉ äú É ÉÉ ÉÒ ½þÉäiÉÒ±É EòÒ VÉhÉÚ EòɽþÒ,---- () úévªé{éé±é É úévªééséä ÉɺÉxÉ ªÉÉƺÉÆ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉnæù É ½þhÉVÉä +xéösuäônù 239 +x ɪÉä ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ, ºÉÆPÉ úévªéiéäjéésªéé É ÉɺÉEòÉSÉä ÊxÉnæù É +ºÉÉ ÉäiÉ, úévªééºéæ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉnæù É ( úévªé ÉɺÉxÉ ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉÉiÉÒ±É =±±ÉäJÉ JÉä úòvéeò üxé) ½þhÉVÉä Ê ÉZÉÉä ú É ªÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjééºéæ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉnæù É +ºÉÉ ÉäiÉ +ÉÊhÉ úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉnæù É ½þhÉVÉä Ê ÉZÉÉä ú É ªÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäºÉÆ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉnæù É +ºÉÉ ÉäiÉ ; ; (2) (Eò) {ÉÊ úsuäônù 4 SªÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù (5) ÉvÉÒ±É ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ úévªé ÉɺÉxÉÉ ÉÒ Ê ÉSÉÉ úê ÉÊxÉ ÉªÉ Eò úhªééºéé`öòséò ié úiéúnù MÉɳý±Éä±ÉÒ +ºÉÉ ÉÒ (JÉ) {ÉÊ úsuäônù 6 SªÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù (2) ÉvÉÒ±É úévªéésªéé EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ úéæsªéé ªÉÉ{iÉÒiÉ ªÉäiÉ +ºÉä±É + ÉÒ ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ Ê ÉZÉÉä ú É ªÉÉ ºÉÆPÉ úévªéiéäjéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäºÉ ÊVÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ EòɪÉnäù Eò úhªééséä +ÊvÉEòÉ ú +ºÉiÉÒ±É + ÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eò úhªééié +ɱÉä±ÉÉ +ºÉÉ ÉÉ ; (MÉ) {ÉÊ úsuäônù 3 ÉvÉÒ±É +xéösuäônù 202 +x ɪÉä ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳýhªÉÉiÉ +ɱÉä±ÉÉ +ºÉÉ ÉÉ.]] 2. +xéöºéúséòséò ºÉÖvÉÉ úhéé.----() ºÉƺÉnäù±ÉÉ ªÉÉ +xéöºéúséòiéò±é EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù, EòɪÉtÉuùÉ äú Éä³ýÉä Éä³ýÒ iªééié É ú PÉɱÉÚxÉ, Énù±É Eò üxé, ÊxÉ úºéxé Eò üxé iªééuùé äú ºÉÖvÉÉÊ úié Eò úiéé ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ ËEò ÉÉ, VÉä ½þÉ ½þÒ +xéöºéúséò ªÉÉ É ÉÉhÉä ºÉÖvÉÉÊ úié ½þÉä<Ç±É iéä ½þÉ, ªÉÉ +xéöºéúséòºéæ ÉÆvÉÒ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÊxÉnæù ÉÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, ªÉÉ É ÉÉhÉä ºÉÖvÉÉÊ úié ZÉɱÉ䱪ÉÉ + ÉÉ +xéöºéúséòºéæ ÉÆvÉÒSÉÉ ÊxÉnæù É ½þhÉÚxÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. (2) ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé ={É-{ÉÊ úsuäônù () ÉvªÉä =±±ÉäÊJɱÉä±ÉÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ ½þÉ, +xéösuäônù 368 SªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. 2

236 ºÉÉiÉ ÉÒ +xéöºéúséò 22 ( +xéösuäônù 246 ) ºÉÚSÉÒ BEò---ºÉÆPÉ ºÉÚSÉÒ. ÉÉ úié É iªééséé ÉiªÉäEò ÉÉMÉ ªÉÉÆSÉä ºÉÆ úiéhé.----ºéæ úiéhééséò ʺÉrùiÉÉ +ÉÊhÉ ªÉÖrùEòɳýÉiÉ ªÉÖrù SÉɱÉÚ `äö ÉhªÉÉºÉ É iéä ºÉÆ{ɱªÉÉxÉÆiÉ ú {ÉÊ úhéé ÉEòÉ úeò{éhéä ºÉäxÉÉÊ ÉºÉVÉÇxÉ Eò úhªééºé ºÉÉvÉEò ½þÉäiÉÒ±É + ÉÉ ºÉ ÉÇ EÞòiÉÒ ªÉÉƺɽþ. 2. xééèºéäxéé, ÉÚºÉäxÉÉ É ÉɪÉÖºÉäxÉÉ ; ºÉÆPÉ úévªééséò +xªé EòÉähÉiÉÒ½þÒ ºÉ ɺjÉ ºÉäxÉÉ. [2Eò. ºÉÆPÉ úévªééséò EòÉähÉiÉÒ½þÒ ºÉ ɺjÉ ºÉäxÉÉ ËEò ÉÉ ºÉÆPÉ úévªéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉvÉÒxÉ +ºÉhÉÉ úò +xªé EòÉähÉiÉÒ½þÒ ºÉäxÉÉ ËEò ÉÉ ÊiÉSÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ iéöeòb Ò ËEò ÉÉ {ÉlÉEò, EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéé ÉvªÉä ÉÖ±ÉEòÒ ºÉkÉäSªÉÉ ºÉ½þɪªÉÉlÉÇ ÉÊiɪÉÉäÊVÉiÉ Eò úhéä ; ªÉÉ É ÉÉhÉä ÉÊiɪÉÉäVÉxÉ Eäò±Éä±Éä +ºÉiÉÉxÉÉSªÉÉ EòɳýÉiÉÒ±É + ÉÉ ºÉäxÉäSªÉÉ ºÉnùºªÉÉÆSÉä +ÊvÉEòÉ ú, +ÊvÉEòÉÊ úiéé, Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú +ÉÊhÉ nùéêªéi Éä. ] 3. UôÉ ÉhÉÒ IÉäjÉÉÆSÉä {ÉÊ úºéò ÉxÉ, + ÉÉ IÉäjÉÉÆiÉÒ±É ºlÉÉÊxÉEò º É úévªé ºÉƺlÉÉ, UôÉ ÉhÉÒ ÉÉÊvÉEò úhé PÉÊ]õiÉ Eò úhéä É + ÉÉ IÉäjÉÉÆiÉÒ±É iªééæséä +ÊvÉEòÉ ú +ÉÊhÉ + ÉÉ IÉäjÉÉÆiÉÒ±É ÊxÉ ÉÉºÉ ªÉ ɺlÉäSÉä ( ÉÉbä ÊxɪÉÆjÉhÉɺɽþ) Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ. 4. xééèºéèêxéeòò, ÉÚºÉèÊxÉEòÒ É ÉɪÉÖºÉèÊxÉEòÒ EòÉ Éä. 5. ɺjÉä, +ÎMxÉ ÉºjÉä, nùé ümééä³ýé +ÉÊhÉ º òéä]õeò {ÉnùÉlÉÇ. 6. +héö>ðvééç É ÊiÉSªÉÉ =i{éénùxééºé +É É ªÉEò +ºÉ±Éä±ÉÒ JÉÊxÉVÉ ºÉÉvÉxɺÉÆ{ÉkÉÒ. 7. ºÉƺÉnäùxÉä EòɪÉtÉuùÉ äú ºÉÆ úiéhéésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ ËEò ÉÉ ªÉÖrù SÉɱÉÚ `äö ÉhªÉÉEò úiéé +É É ªÉEò +ºÉ±ªÉÉSÉä PÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä±Éä =téämévéænäù. 8. EåòpùÒªÉ MÉÖ{iÉ ÉÉiÉÉÇ É +x Éä¹ÉhÉ Eåòpù. 9. ºÉÆ úiéhé, {É ú úé¹]åõ ªÉ ɽþÉ ú ËEò ÉÉ ÉÉ úiééséò ºÉÖ úêiéiéiéé ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ EòÉ úhééæeò úiéé ÉÊiÉ ÉÆvÉEò ºlÉÉxÉ ÉrùiÉÉ ; + ÉÉ ºlÉÉxÉ ÉrùiÉäiÉ `äö ɱÉ䱪ÉÉ ªÉCiÉÒ. 0. {É ú úé¹]åõ ªÉ ɽþÉ ú ; VªÉÉÆ ÉÖ³äý ºÉÆPÉ úévªééséé EòÉähÉiªÉɽþÒ {É úeòòªé näù ÉÉ ÉÒ ºÉÆ ÉÆvÉ ªÉäiÉÉä + ÉÉ ºÉ ÉÇ ÉÉ ÉÒ.. úévénùéèêiéeò, ÉÉÊhÉVªÉnùÉèÊiÉEò É ªÉÉ{ÉÉ úò ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É. 2. ºÉƪÉÖCiÉ úé¹]åõ ºÉÆPÉ]õxÉÉ. 3. +ÉÆiÉ ú úé¹]åõòªé {ÉÊ ú¹énùé, +ÊvɺÉÆPÉ É +xªé ÊxÉEòÉªÉ ªÉÉ ÉvªÉä ºÉ½þ ÉÉMÉÒ ½þÉähÉä +ÉÊhÉ iéäléä ZÉɱÉ䱪ÉÉ ÊxÉhÉǪÉÉÆSÉÒ +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒ Eò úhéä. 4. {É únäù ÉÉÆ ÉÒ ié½þ É Eò úé ú Eò úhéä +ÉÊhÉ {É únäù ÉÉÆ ÉÒ Eäò±Éä±Éä ié½þ, Eò úé ú É +Ê ÉºÉÆvÉÒ ªÉÉÆSÉÒ +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒ Eò úhéä. 5. ªÉÖrù É ÉÉÆiÉiÉÉ. 6. Ê Énäù ÉÊ É¹ÉªÉEò +ÊvÉEòÉÊ úiéé. 7. xééméê úeòi É, xééméê úeòòeò úhé É +xªénäù ÉÒªÉ ªÉCiÉÒ. 8. ÉiªÉ{ÉÇhÉ. 9. ÉÉ úiééié É Éä É näùhéä +ÉÊhÉ iéäléúxé =i É ÉɺÉxÉ É ÊxɪÉÉÇ{ÉxÉ ; {ÉÉ ú{éjéä É É Éä É{ÉjÉä. 20. ÉÉ úiéé Éɽäþ úò±é ºlɳýÉÆSªÉÉ iéòléçªééjéé. 2. JÉÖ±ªÉÉ ºÉÉMÉ úéié ËEò ÉÉ ½þ ÉäiÉ Eäò±Éä±ÉÒ SÉÉSÉäÊMÉ úò É MÉÖx½äþ ; ÉÚ ÉÒ É ú ËEò ÉÉ JÉÖ±ªÉÉ ºÉÉMÉ úéié ËEò ÉÉ ½þ ÉäiÉ úé¹]åõòªé EòɪÉtÉÆSªÉÉ Ê É ûrù Eäò±Éä±Éä +{É úévé. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 57 uùé äú ½þÒ xééånù ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÒ (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

237 23 (ºÉÉiÉ ÉÒ +xéöºéúséò) 22. äú± Éä. 23. ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä úé¹]åõòªé ɽþÉ ÉÉMÉÇ +ºÉ±ªÉÉSÉä PÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä±Éä ɽþÉ ÉÉMÉÇ. 24. ªÉÆjÉSÉÉʱÉiÉ VÉù±ÉªÉÉxÉÉƺÉÆ ÉÆvÉÒ ºÉƺÉnäùxÉä EòɪÉtÉuùÉ äú úé¹]åõòªé VÉ±É ÉÉMÉÇ +ºÉ±ªÉÉSÉä PÉÉäʹÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ näù ÉÉÆiÉMÉÇiÉ VÉ±É ÉÉMÉÉÈ É úò±é xééè{éê ú ɽþxÉ É xééèeòéxéªéxé ; + ÉÉ VÉ±É ÉÉMÉÉÈ É úò±é {ÉlÉÊxÉªÉ É. 25. ºÉÉMÉ úò xééè{éê ú ɽþxÉ É xééèeòéxéªéxé- É úiéò-+éä½þéä]õòsªéé {ÉÉhªÉÉ É úò±é xééè{éê ú ɽþxÉ É xééèeòéxéªéxé ªÉÉƺɽþ ; ªÉÉ{ÉÉ úò xééê ÉEòÉÆSªÉÉ Ê ÉIÉhÉÉSÉÒ É ÉÊ ÉIÉhÉÉSÉÒ ºÉÉäªÉ +ÉÊhÉ úévªéä É +xªé ºÉƺlÉÉ ªÉÉÆSªÉÉEòbÚ xé Ênù±ªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ Ê ÉIÉhÉÉSÉä É ÉÊ ÉIÉhÉÉSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ. 26. nùò{éméþ½äþ----- ÉEòÉ ÉxÉÉèEòÉ, ºÉÆEäòiÉnùÒ{É +ÉÊhÉ xééèeòé É Ê É ÉÉxÉä ªÉÉÆSªÉÉ ºÉÖ úêiéiéiéäeòê úiéé +xªé ié úiéönùò ªÉÉƺɽþ. 27. ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±Éä±ÉÉ EòɪÉnùÉ ËEò ÉÉ Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉnùÉ ªÉÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä ÉÉä`öÒ ÉÆnù äú +ºÉ±ªÉÉSÉä PÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä±ÉÒ ÉÆnù äú----iªééæsªéé {ÉÊ úºéò ÉxÉɺɽþ, +ÉÊhÉ iªééæiéò±é ÉÆnù ú ÉÉÊvÉEò úhéä PÉÊ]õiÉ Eò úhéä É iªééæséä +ÊvÉEòÉ ú. 28. ÉÆnù úé É úò±é {ÉÞlÉEÂò ÉɺÉ.---iªÉÉSªÉÉ ÉÒ ºÉƱÉMxÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ ûmhéé±éªéä ªÉÉƺɽþ, JɱÉÉ ÉÉÆSÉÒ É ºÉÉMÉ úò ûmhéé±éªéä. 29. ½þ ÉÉ<Ç ÉÉMÉÇ, Ê É ÉÉxÉä É ½þ ÉÉ<Ç xééèeòéxéªéxé, Ê É ÉÉxÉiɳýÉÆSÉÒ ºÉÉäªÉ, ½þ ÉÉ<Ç ÉɽþiÉÚEò É Ê É ÉÉxÉiɳý ªÉÉÆSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ É ºÉÆPÉ]õxÉ ; Ê É ÉÉxɺÉä ÉäSªÉÉ Ê ÉIÉhÉÉSÉÒ É ÉÊ ÉIÉhÉÉSÉÒ ºÉÉäªÉ +ÉÊhÉ úévªéä É +xªé ºÉƺlÉÉ ªÉÉÆSªÉÉEòbÚ xé Ênù±ªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ Ê ÉIÉhÉÉSÉä É ÉÊ ÉIÉhÉÉSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ. 30. äú± Éä ÉÉMÉÇ, ºÉ ÉÖpù ÉÉMÉÇ ËEò ÉÉ ½þ ÉÉ<Ç ÉÉMÉÇ ªÉÉuùÉ äú ËEò ÉÉ ªÉÆjÉSÉÉʱÉiÉ VɱɪÉÉxÉÉÆ ÉvÉÚxÉ úé¹]åõòªé VÉ±É ÉÉMÉÉÈxÉÒ =iéé ÆüSÉÒ É ÉɱÉÉSÉÒ xéä-+éhé. 3. b ÉEò É iéé ú ; núù úv ÉxÉÒ, Ê ÉxÉiÉÉ úò ªÉÆjÉä, ɺÉÉ úhé É +xªé iéiºé É º É ü{ééséò nù³ýhé ɳýhÉ ºÉÉvÉxÉä. 32. ºÉÆPÉ úévªééséò ÉÉ±É ÉkÉÉ É ÊiÉSªÉÉ{ÉɺÉÚxÉ Ê É³ýhÉÉ úé ɽþºÉÚ±É, {ÉhÉ * * * * úévªééié +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉÉ±É ÉkÉäºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ, iªéé úévªéésªéé Ê ÉÊvÉÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ +véòxé úé½úþxé ºÉƺÉnù EòɪÉtÉuùÉ äú +xªéléé ié úiéúnù Eò úò±é iéä ÉføÒ ÉªÉÉÇnùÉ JÉä úòvéeò üxé. 2 * * * * * 34. ÉÉ úiéòªé ºÉƺlÉÉxÉÉÆSªÉÉ +ÊvÉ{ÉiÉÓSªÉÉ ºÉÆ{ÉnùÉÆEò úiéé {ÉɱªÉÉÊvÉEò úhéä. 35. ºÉÆPÉ úévªééséä ±ÉÉäEò@ñhÉ. 36. SɱÉxÉ, xééhéäªééävéxéé +ÉÊhÉ ÉèvÉ ÊxÉÊ ÉnùÉ ; {É úeòòªé SɱÉxÉ. 37. Ê Énäù ÉÒ EòVÉæ. 38. ÉÉ úiéòªé Ê úzé ½Çþ ÉÄEò. 39. b ÉEòPÉ ú ÉSÉiÉ ÉÄEò. 40. ÉÉ úié ºÉ úeòé úxéä ËEò ÉÉ úévªé ÉɺÉxÉÉxÉä +ɪÉÉäÊVÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ±ÉÉì]õ úò. 4. {É únäù ÉÉÆ ÉÒ ªÉÉ{ÉÉ ú É ÉÉÊhÉVªÉ ; ºÉÒ ÉÉ ÉÖ±Eò ºÉ ú½þqùó É üxé +ɪÉÉiÉ É ÊxɪÉÉÇiÉ ; ºÉÒ ÉÉ ÉÖ±Eò ºÉ ú½þqùóséò ÊxÉÎ SÉiÉÒ ÉÆiÉ ú úévªéòªé ªÉÉ{ÉÉ ú É ÉÉÊhÉVªÉ. 43. ÉÄEò ªÉ ɺÉɪÉÒ, Ê É ÉÉ ªÉ ɺÉɪÉÒ É Ê ÉkÉÒªÉ ÊxÉMÉ É ªÉÉƺɽþ ªÉÉ{ÉÉ úò ÊxÉMÉ ÉÉÆSÉä Ê ÉÊvɺÉƺlÉÉ{ÉxÉ, Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ É {ÉÊ úºé ÉÉ{ÉxÉ---{ÉhÉ ªÉÉiÉ ºÉ½þEòÉ úò ºÉÉäºÉɪÉ]õ ÉÆSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É xéé½þò.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉÆuùÉ äú {Éʽþ±ªÉÉ +xéöºéúséòséé ÉÉMÉ Eò ËEò ÉÉ ÉÉMÉ JÉ ªÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. 2. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 26 uùé ä xééån 33ù MÉɳý±ÉÒ.

238 (ºÉÉiÉ ÉÒ +xéöºéúséò) 44. VªÉÉÆSÉÒ =Êqù¹]äõ BEòÉ úévªéé{éö úiéò ɪÉÉÇÊnùiÉ xéé½þòié + ÉÉ ÊxÉMÉ ÉÉÆSÉä- ÉMÉ iéä ªÉÉ{ÉÉ úò +ºÉÉäiÉ ÉÉ xéºééäié-ê ÉÊvɺÉƺlÉÉ{ÉxÉ, Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ É {ÉÊ úºé ÉÉ{ÉxÉ-{ÉhÉ ªÉÉ ÉvªÉä Ê ÉtÉ{ÉÒ`öÉÆSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É xéé½þò. 45. ÉÄEò ªÉ ɺÉɪÉ. 46. Ê ÉÊxÉ ÉªÉ{ÉjÉä, véxéénäù É, ÉSÉxÉÊSÉ`Âö`ö É É +xªé iéiºé É ºÉƱÉäJÉ. 47. Ê É ÉÉ. 48. úéäjéä- ÉÉVÉÉ ú É ÉɪÉnäù- ÉÉVÉÉ ú. 49. {Éä]Æõ]õºÉÂ, xé É ÉÉävÉ É ºÉÆEò±{ÉÊSÉjÉä, EòÉì{ÉÒ úé<]õ ; ªÉÉ{ÉÉ úêséx½äþ É {ÉhªÉÊSÉx½äþ. 50. ÉVÉxÉä É ÉÉ{Éä ªÉÉÆSÉÒ ÉÉxÉEäò ɺlÉÉÊ{ÉiÉ Eò úhéä. 5. ÉÉ úiééiéúxé ÊxɪÉÉÇiÉ Eò úé ɪÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ BEòÉ úévªééiéúxé nöùºé-ªéé úévªééié ÉɽþiÉÚEò Eò úé ɪÉÉSªÉÉ ÉɱÉÉSªÉÉ ÉiÉÒSÉÒ ÉÉxÉEäò ɺlÉÉÊ{ÉiÉ Eò úhéä. 52. VªÉÉÆSÉä ÊxɪÉÆjÉhÉ ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ʽþiÉÉlÉÇ ºÉÆPÉ úévªééeòbú xé ½þÉähÉä ºÉ ÉªÉÉäÊSÉiÉ +ɽäþ, +ºÉä ºÉƺÉnäùxÉä EòɪÉtÉuùÉ äú PÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä +ºÉä±É iéä =téämévéænäù. 53. iéä±éiéäjéä É JÉÊxÉVÉ iéä±ééséò ºÉÉvÉxɺÉÆ{ÉkÉÒ ªÉÉÆSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ É Ê ÉEòÉºÉ ; {Éä]ÅõÉäÊ±ÉªÉ É É {Éä]ÅõÉäÊ±ÉªÉ É =i{éénùxéä ; ºÉƺÉnùäxÉä EòɪÉtÉuùÉ äú ɪÉÆEò ú V ÉɱÉÉOÉɽþÒ +ºÉ±ªÉÉSÉä PÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä±Éä +xªé pù É {ÉnùÉlÉÇ É PÉxÉ {ÉnùÉlÉÇ. 54. JÉÉhÉÒSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ É JÉÊxÉVÉ Ê ÉEòÉºÉ ½þÉ ÊVÉiÉCªÉÉ ªÉÉ{iÉÒ{ɪÉÈiÉ ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ʽþiÉÉlÉÇ ºÉÆPÉ úévªéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉhÉä ºÉ ÉªÉÉäÊSÉiÉ +ɽäþ, +ºÉä ºÉƺÉnäùxÉä EòɪÉtÉuùÉ äú PÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä +ºÉä±É iéälé É ú, +ºÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ É Ê ÉEòɺÉ. 55. JÉÉhÉÒiÉÒ±É É iéä±éiéäjééiéò±é ÉÊ ÉEòÉÆSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ É ºÉÖ úêiéiéiéé ÉÆiÉ ú úévªéòªé xété É xétéæséò JÉÉä úò ªÉÉÆSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ É Ê ÉEòÉºÉ VªÉÉ ªÉÉ{iÉÒ{ɪÉÈiÉ ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ʽþiÉÉlÉÇ ºÉÆPÉ úévªéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉhÉä ºÉ ÉªÉÉäÊSÉiÉ +ɽäþ, +ºÉä ºÉƺÉnäùxÉä EòɪÉtÉuùÉ äú PÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä +ºÉä±É iéälé É ú, +ºÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ É Ê ÉEòɺÉ. 57. IÉäjÉÒªÉ VɱÉvÉÒSªÉÉ {ɱÉÒEòb Ò±É ÉɺÉä ÉÉ Ò É ÉiºªÉIÉäjÉä. 58. ºÉÆPÉÒªÉ ªÉÆjÉhÉÉÆSªÉÉ uùé äú ÉÒ`öÉSÉä =i{éénùxé, {ÉÖ ú É`öÉ É Ê ÉiÉ úhé ; +xªé ªÉÆjÉhÉÉÆSªÉÉ uùé äú ½þÉähÉÉ äú ÉÒ`öÉSÉä =i{éénùxé, {ÉÖ ú É`öÉ É Ê ÉiÉ úhé ªÉÉÆSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ É ÊxɪÉÆjÉhÉ. 59. ÊxɪÉÉÇiÉÒºÉÉ`öÒ + ÚòSÉÒ ±ÉÉMÉ Éb, ÊxÉÌ ÉiÉÒ É Ê ÉGòÒ. 60. SɱÉÊSÉjÉ{É]õÉÆxÉÉ Énù ÉÇxÉÉlÉÇ ÉÆVÉÖ úò näùhéä. 6. ºÉÆPÉ úévªéésªéé Eò ÉÇSÉÉ-ªÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É +ÉètÉäÊMÉEò Ê É ÉÉnù. 62. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÒ, úé¹]åõòªé OÉÆlÉɱɪÉ, ÉÉ úiéòªé ºÉÆOɽþɱɪÉ, <Ê {ÉÊ ú+±é ªÉÖrù ºÉÆOɽþɱɪÉ, Î ½þC]õÉäÊ úªéé º ÉÉ úeò É ÉÉ úiéòªé ªÉÖrù º ÉÉ úeò ½þhÉÚxÉ +Éä³ýJɱªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ ºÉƺlÉÉ +ÉÊhÉ ÉÉ úié ºÉ úeòé úeòbú xé ºÉÆ{ÉÚhÉÇiÉ: ËEò ÉÉ +Æ ÉiÉ: ÊVɱÉÉ Ê ÉkÉ{ÉÖ ú É`öÉ Eäò±ÉÉ VÉÉiÉÉä + ÉÒ É ºÉƺÉnäùxÉä EòɪÉtÉuùÉ äú úé¹]åõòªé ɽþk ÉÉSÉÒ ºÉƺlÉÉ ½þhÉÚxÉ PÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä±ÉÒ +xªé EòÉähÉiÉÒ½þÒ iéiºé É ºÉƺlÉÉ. 63. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÒ, ÉxÉÉ úºé ˽þnÚù Ê ÉtÉ{ÉÒ`ö, +±ÉÒMÉfø ÉÖκ±É É Ê ÉtÉ{ÉÒ`ö É [Ênù±±ÉÒ Ê ÉtÉ{ÉÒ`ö ; +xéösuäônù 37Ró +xéöºéé ú ºlÉÉ{ÉxÉ Eäò±Éä±Éä Ê ÉtÉ{ÉÒ`ö ;] ½þhÉÚxÉ +Éä³ýJɱªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ ºÉƺlÉÉ +ÉÊhÉ ºÉƺÉnäùxÉä EòɪÉtÉuùÉ äú úé¹]åõòªé ɽþk ÉÉSÉÒ ºÉƺlÉÉ ½þhÉÚxÉ PÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä±ÉÒ +xªé EòÉähÉiÉÒ½þÒ ºÉƺlÉÉ. 64. ÉÉ úié ºÉ úeòé úeòbú xé ºÉÆ{ÉÚhÉÇiÉ: ËEò ÉÉ +Æ ÉiÉ: VªÉÉÆxÉÉ Ê ÉkÉ{ÉÖ ú É`öÉ Eäò±ÉÉ VÉÉiÉÉä + ÉÉ É ºÉƺÉnäùxÉä EòɪÉtÉuùÉ äú úé¹]åõòªé ɽþk ÉÉSªÉÉ ºÉƺlÉÉ ½þhÉÚxÉ PÉÉäʹÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ÉèYÉÉÊxÉEò ËEò ÉÉ iééæêjéeò Ê ÉIÉhÉÉSªÉÉ ºÉƺlÉÉ. 24. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉÊkɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 973 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé ä Ênù±±ÉÒ Ê ÉtÉ{ÉÒ`ö Éú ªÉÉBä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ. ( VÉÖ±Éè 974 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

239 25 (ºÉÉiÉ ÉÒ +xéöºéúséò) 65. (Eò) ªÉ ɺÉɪÉÊ É¹ÉªÉEò, ªÉÉ ÉºÉÉʪÉEò ËEò ÉÉ iééæêjéeò ÉÊ ÉIÉhÉ ---- {ÉÉä±ÉÒºÉ +ÊvÉEòÉ-ªÉÉÆSÉä ÉÊ ÉIÉhÉ ªÉɺɽþ, ËEò ÉÉ (JÉ) Ê É Éä¹É + ªÉÉºÉ ËEò ÉÉ ºÉÆ ÉÉävÉxÉ ªÉÉÆSÉä É ÉvÉÇxÉ ; ËEò ÉÉ (MÉ) MÉÖxÁÉSÉä +x Éä¹ÉhÉ ËEò ÉÉ ié{ééºé Eò úhªéésªéé EòÉ ÉÒ ÉèYÉÉÊxÉEò ËEò ÉÉ iééæêjéeò ºÉ½þɪªÉ. ªÉɺÉÉ`öÒ EåòpùÒªÉ +Ê ÉEò úhéä É ºÉƺlÉÉ. 66. =SSÉ Ê ÉIÉhÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ ºÉÆ ÉÉävÉxÉÉSªÉÉ ºÉƺlÉÉ +ÉÊhÉ ÉèYÉÉÊxÉEò É iééæêjéeò ºÉƺlÉÉ ªÉÉÆ ÉvÉÒ±É ºÉ Éx ɪÉxÉ É nùvééçséä ÊxÉvÉÉÇ úhé. 67. [ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä ] úé¹]åõòªé ɽþk ÉÉSÉÒ ½þhÉÚxÉ PÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä±ÉÒ ÉÉSÉÒxÉ É BäÊiɽþÉʺÉEò º ÉÉ úeòê ɱ{Éä É +Ê É±ÉäJÉ, +ÉÊhÉ {ÉÖ úéiék ÉÒªÉ ºlɳäý É + É Éä¹É. 68. ÉÉ úiééséä ºÉ ÉæIÉhÉ, ÉÉ úiééséò ÉÚ ÉɺjÉÒªÉ, Éxɺ{ÉÊiÉ ÉɺjÉÒªÉ, ÉÉÊhÉ ÉɺjÉÒªÉ +ÉÊhÉ ÉÉxÉ É ÉɺjÉÒªÉ ºÉ ÉæIÉhÉ ; ½þ ÉÉ ÉÉxÉ ÉɺjÉÒªÉ ºÉÆPÉ]õxÉÉ. 69. VÉxÉMÉhÉxÉÉ. 70. ºÉÆPÉ ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ ; +ÊJÉ±É ÉÉ úiéòªé ºÉä ÉÉ ; ºÉÆPÉ ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉ. 7. ºÉÆPÉÒªÉ {Éäx ÉxÉä ½þhÉVÉä, ÉÉ úié ºÉ úeòé úeòbú xé ËEò ÉÉ ÉÉ úiéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ ÉnäùªÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ {Éäx ÉxÉä. 72. ºÉƺÉnäùSªÉÉ, úévªééæsªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉÆSªÉÉ +ÉÊhÉ úé¹]åõ{éiéò É ={É úé¹]åõ{éiéò ªÉÉÆSªÉÉ {ÉnùÉÆSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòé ; ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÉäMÉ. 73. ºÉƺÉnäùSÉä ºÉnùºªÉ, úévªéºé ÉäSÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ É ={É ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ +ÉÊhÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉÉ +vªéié É ={ÉÉvªÉIÉ ªÉÉÆSÉä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä. 74. ºÉƺÉnäùSÉä ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þ +ÉÊhÉ ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉä ºÉnùºªÉ É ºÉÊ ÉiªÉÉ ªÉÉÆSÉä +ÊvÉEòÉ ú, Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú É =x ÉÖCiÉÒ ; ºÉƺÉnäùSªÉÉ ºÉÊ ÉiªÉÉÆ{ÉÖfäø ËEò ÉÉ ºÉƺÉnäùxÉä ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ +ɪÉÉäMÉÉ{ÉÖfäø ºÉÉIÉ näùhªééºéé`öò ËEò ÉÉ nùºiébä ÉVÉ nùéjé±é Eò úhªééºéé`öò ªÉCiÉÓxÉÉ ={ÉκlÉiÉ úé½þhªééºé ÉÉMÉ {ÉÉb héä. 75. úé¹]åõ{éiéò É úévªé{éé±é ªÉÉÆSªÉÉ Ê ÉkÉ±É véò, ÉkÉä, Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú É +xéö{éîºléêié- úvéäºéæ ÉÆvÉÒSÉä +ÊvÉEòÉ ú ; ºÉÆPÉ úévªéésªéé ÉÆjªÉÉÆSÉä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä ; ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò ªÉÉÆSÉä ÉäiÉxÉ, ÉkÉä É +xéö{éîºléêié- úvéäºéæ ÉÆvÉÒSÉä +ÊvÉEòÉ ú +ÉÊhÉ +xªé ºÉä ÉÉ ÉiÉÔ. 76. ºÉÆPÉ úévªéésªéé É úévªééæsªéé ±ÉäJªÉÉÆSÉÒ ±ÉäJÉÉ{É úòiéé. 77. ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé PÉÊ]õiÉ Eò úhéä, iªééséò úséxéé, +ÊvÉEòÉÊ úiéé É +ÊvÉEòÉ ú (+ ÉÉ xªééªéé±éªéésªéé + É ÉÉxÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ +ÊvÉEòÉ úéæºé½þ) +ÉÊhÉ iªééié PÉäiɱªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ òò ; ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééié ªÉ ÉºÉÉªÉ Eò úhªééºé ½þCEònùÉ ú +ºÉ±É䱪ÉÉ ªÉCiÉÒ. 78. =SSÉ xªééªéé±éªééæséä +ÊvÉEòÉ úò É Eò ÉÇSÉÉ úò ªÉÉÆ ÉÉ ÉiÉSªÉÉ ié úiéönùò JÉä úòvéeò üxé =SSÉ xªééªéé±éªéä PÉÊ]õiÉ Eò úhéä É iªééséò úséxéé 2 [(nùòpéç ºÉÖ]õ ÉÆSÉÉ Eòɳý vé üxé)] ; =SSÉ xªééªéé±éªééié ªÉ ÉºÉÉªÉ Eò úhªééºé ½þCEònùÉ ú +ºÉ±É䱪ÉÉ ªÉCiÉÒ. 3 [79. BJÉÉtÉ =SSÉ xªééªéé±éªééséò +ÊvÉEòÉÊ úiéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÆPÉ úévªéiéäjéé É ú Ê ÉºiÉÉÊ úié Eò úhéä É iªéé{ééºéúxé iªéé +ÊvÉEòÉÊ úiéäséä ÉVÉÇxÉ Eò úhéä.] 80. EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé {ÉÉä±ÉÒºÉ nù±ééæsªéé ºÉnùºªÉÉÆSÉä +ÊvÉEòÉ ú É +ÊvÉEòÉÊ úiéé iªéé úévªéé Éɽäþ úò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ IÉäjÉÉ É ú Ê ÉºiÉÉÊ úié Eò úhéä {ÉhÉ VªÉɪÉÉäMÉä BEòÉ úévªéésªéé {ÉÉä±ÉÒºÉ nù±éé±éé iªéé úévªéé Éɽäþ úò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ IÉääjÉÉiÉ, VªÉÉ úévªééié iéä IÉäjÉ +ºÉä±É iªééæsªéé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ +xéö ÉiÉÒÊ É ÉÉªÉ +ÊvÉEòÉ úéséé É +ÊvÉEòÉÊ úiéäséé ÉÉ{É ú Eò úhéä ÉCªÉ ½þÉä<Ç±É + ÉÉ ÉEòÉ äú xé ½äþ, EòÉähÉiªÉɽþÒ úévªéésªéé {ÉÉä±ÉÒºÉ nù±éésªéé ºÉnùºªÉÉÆSÉä +ÊvÉEòÉ ú É +ÊvÉEòÉÊ úiéé iªéé úévªéé Éɽäþ úò±é äú± Éä IÉäjÉÉÆ É ú Ê ÉºiÉÉÊ úié Eò úhéä.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 27 uùé äú ºÉƺÉnäùxÉä EòɪÉtÉuùÉ äú ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({ÉÆvÉ úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 963 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. ( ÉÚiɱÉIÉÒ É ÉÉ Éɺɽþ). 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 29 É +xéöºéúséò ªÉÉuùÉ äú xééånù 79 Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÒ.

240 (úÉÉiÉ ÉÒ +xéöºéúséò) 8. +ÉÆiÉ ú úévªéòªé ºlɱÉÉÆiÉ ú, +ÉÆiÉ ú úévªéòªé {ÉÞlÉEÂò ÉɺÉ. 82. EÞòʹÉ-=i{ÉzÉÉ ªÉÊiÉÊ úcié +xªé =i{ézéé É úò±é Eò ú. 83. ÊxɪÉÉÇiÉ ÉÖ±EòÉƺɽþ ºÉÒ ÉÉ ÉÖ±Eäò. 84. ÉÉ úiééié ÊxÉÌ É±Éä±ÉÉ ËEò ÉÉ =i{ééênù±éä±éé iéæ ÉÉJÉÚ É +xªé ÉÉ±É ªÉÉÆ É úò±é =i{éénùxé ÉÖ±Eò---- (Eò) ÉÉxÉ ÉÒ ºÉä ÉxÉÉEò úiéé ÉtÉEÇòªÉÖCiÉ nùé ü ; (JÉ) + Úò, ÉÉÆMÉ, +xªé +Æ É±ÉÒ +Éè¹ÉÊvÉpù ªÉä É +Æ É±ÉÒ {ÉnùÉlÉÇ. ½äþ JÉä úòvéeò üxé, {ÉhÉ ÉtÉEòÉÇxÉä ËEò ÉÉ ªÉÉ xééånùòsªéé ={É{ÉÊ úsuäônù (JÉ) ÉvªÉä ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ pù ªÉÉxÉä ªÉÖCiÉ +ºÉ±Éä±Éä +Éè¹ÉvÉÒªÉ É ÉºÉÉvÉxÉ ÊºÉrù{ÉnùÉlÉÇ ªÉÉƺɽþ. 85. ÊxÉMÉ É Eò ú. 86. ªÉCiÉÒ É EÆò{ÉxªÉÉ ªÉÉÆSªÉÉ ÉkÉäSªÉÉ--- ÉäiÉVÉÊ ÉxÉÒ ÉMɳÚýxÉ--- ÉÉÆb ɱÉÒ ÉÚ±ªÉÉ É úò±é Eò ú, EÆò{ÉxªÉÉÆSªÉÉ ÉÉÆb ɱÉÉÆ É úò±é Eò ú. 87. ÉäiÉVÉÊ ÉxÉÒ½ÚþxÉ +xªé ÉÉ±É ÉkÉäSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É ºÉÆ{ÉnùÉ ÉÖ±Eò. 88. ÉäiÉVÉÊ ÉxÉÒ½ÚþxÉ +xªé ÉÉ±É ÉkÉäSªÉÉ =ké úéêvéeòé ÉúSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É ÉÖ±Eäò. 89. äú± Éä ÉÉMÉÇ, ºÉ ÉÖpù ÉÉMÉÇ ËEò ÉÉ ½þ ÉÉ<Ç ÉÉMÉÇ ªÉÉÆuùÉ äú xéä-+éhé Eäò±ªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ ÉɱÉÉ É úò±é ËEò ÉÉ =iéé Æü É úò±é ºÉÒ ÉÉ Eò ú ; äú± Éä ÉÉb Ò É ÉɽþhÉÉ É³ýÒ ªÉÉÆ É úò±é Eò ú. 90. úéäjéä- ÉÉVÉÉ ú É ÉɪÉnäù- ÉÉVÉÉ ú ªÉÉÆ ÉvÉÒ±É ºÉÆ ªÉ ɽþÉ úéæ É úò±é ÉÖpùÉÆEò ÉÖ±EòÉÆ ªÉÊiÉÊ úcié +xªé Eò ú. 9. Ê ÉÊxÉ ÉªÉ{ÉjÉä, véxéénäù É, ÉSÉxÉÊSÉ`Âö`ö É, É úhé{éjéä, {ÉiÉ{ÉjÉä, Ê É ÉÉ{ÉjÉä, Éä+ºÉÇSÉä ½þºiÉÉÆiÉ ÉÊiÉ{ÉjÉä É {ÉÉ ÉiªÉÉ ªÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É ÉÖpùÉÆEò ÉÖ±EòÉÆSÉä nù ú. 92. ÉÞkÉ{ÉjÉÉÆSÉÒ Ê ÉGòÒ ËEò ÉÉ JÉ äúnùò ªÉÉÆ É úò±é É iªééæié ÉʺÉrù ZÉɱÉ䱪ÉÉ VÉÉʽþ úéiéó É úò±é Eò ú. [92Eò. ÉÞkÉ{ÉjÉÉ ªÉÊiÉÊ úcié +xªé ÉɱÉÉSÉÒ Ê ÉGòÒ ËEò ÉÉ JÉ äúnùò, VÉälÉä +ÉÆiÉ ú úévªéòªé ªÉÉ{ÉÉ ú ËEò ÉÉ ÉÉÊhÉVªÉ ªÉ ɽþÉ ú ªÉÉÆSªÉÉ +ÉäPÉÉiÉ PÉb iéä iéäléä, + ÉÒ Ê ÉGòÒ ËEò ÉÉ JÉ äúnùò ªÉÉÆ É úò±é Eò ú.] 2 [92JÉ. +ÉÆiÉ ú úévªéòªé ªÉÉ{ÉÉ ú ËEò ÉÉ ÉÉÊhÉVªÉ ªÉ ɽþÉ ú ªÉÉÆSªÉÉ +ÉäPÉÉiÉ, ÉɱÉÉSÉÒ {ÉÉ`ö ÉhÉÒ Eò úhªééié +ɱÉÒ +ºÉä±É ié ú, + ÉÉ ÉɱÉÉSªÉÉ {ÉÉ`ö ÉhÉÒ É úò±é Eò ú ( ÉMÉ +ºÉÉ ÉÉ±É iééä {ÉÉ`ö ÉhÉÉ-ªÉÉ ªÉCiÉÒEòbä SÉ {ÉÉ`ö ÉhªÉÉiÉ +ɱÉÉ +ºÉÉä ÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒEòbä {ÉÉ`ö ÉhªÉÉiÉ +ɱÉÉ +ºÉÉä).] *[92MÉ. ºÉä ÉÉÆ É úò±é Eò ú.] 93. ªÉÉ ºÉÚSÉÒiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ EòɪÉtÉÆÊ É ûrù +{É úévé. 94. ªÉÉ ºÉÚSÉÒiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÓSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ SÉÉèEò ÉÒ, ºÉ ÉæIÉhÉä É +ÉEòbä ÉÉ úò. 95. ªÉÉ ºÉÚSÉÒiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé JÉä úòvéeò üxé ºÉ ÉÇ xªééªéé±éªééæséò +ÊvÉEòÉÊ úiéé É iªééæséä +ÊvÉEòÉ ú ; xééê ÉEò +ÊvÉEòÉÊ úiéé. 96. ªÉÉ ºÉÚSÉÒiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É òò,----{éhé ªÉÉ ÉvªÉä EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééié PÉäiɱªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ òòséé ºÉ ÉÉ Éä É xéé½þò. 97. ºÉÚSÉÒ nùéäxé ËEò ÉÉ ºÉÚSÉÒ iéòxé ªÉÉ ÉvªÉä xé ÉÚnù xé Eäò±Éä±ÉÒ +xªé EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ É iéºéäsé iªééæ{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÚSÉÒiÉ xé =±±ÉäÊJɱÉä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ Eò ú. ºÉÚSÉÒ nùéäxé--- úévªé ºÉÚSÉÒ. ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ºÉÖ ªÉ ɺlÉÉ ({ÉhÉ ªÉÉiÉ ÉÖ±ÉEòÒ ºÉkÉäSªÉÉ ºÉ½þɪªÉÉlÉÇ 3 [xééèºéäxéé, ÉÚºÉäxÉÉ ËEò ÉÉ ÉɪÉÖºÉäxÉÉ +lé ÉÉ ºÉÆPÉ úévªééséò +xªé EòÉähÉiÉÒ½þÒ ºÉ ɺjÉ ºÉäxÉÉ ªÉÉÆSÉÉ ËEò ÉÉ ºÉÆPÉ úévªéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉvÉÒxÉ +ºÉhÉÉ-ªÉÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉäxÉäSÉÉ ËEò ÉÉ ÊiÉSÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ iéöeòb Ò +MÉ ú {ÉlÉEò ªÉÉÆSÉÉ ÉÉ{É ú] ºÉ ÉÉÊ É¹]õ xéé½þò). 26. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉ½þÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé ä ½þÒ xééånù ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÒ. 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( Éä½äþSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 982 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú ½þÒ xééånù ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÒ (2 äò ÉÖ ÉÉ úò 983 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). * ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+`Âö`ÂöªÉÉBäÆ ÉÒ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ½þÒ xééånù ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÒ. (iéò +té{é +Æ É±ÉÉiÉ +ɱÉä±ÉÒ xéé½þò, ÊnùxÉÉÆEò xéæié ú +ÊvɺÉÚÊSÉiÉ Eò úhªééié ªÉä<DZÉ). 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 57 uùé äú Ê É ÉÊIÉiÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò ÉÉ iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). BSÉ

241 (ºÉÉiÉ ÉÒ +xéöºéúséò) 27 [2. {ÉÉä±ÉÒºÉ ( äú± Éä É OÉÉ É {ÉÉä±ÉÒºÉ ªÉÉƺɽþ)----ºÉÚSÉÒ BEò ÉvÉÒ±É xééånù Gò. 2Eò SªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé. ] 3. 2 * * * * * * =SSÉ xªééªéé±éªééséä +ÊvÉEòÉ úò É Eò ÉÇSÉÉ úò, ÉÉbä É É½þºÉÚ±É xªééªéé±éªééæiéò±é ÉÊGòªÉÉ ; ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé JÉä úòvéeò üxé ºÉ ÉÇ xªééªéé±éªééæié PÉäiɱÉÒ VÉÉhÉÉ úò òò. 4. EòÉ úéméþ½äþ, ºÉÖvÉÉ úé±éªéä, ÉÉäº]Çõ±É ºÉƺlÉÉ É iéiºé É º É ü{éésªéé +xªé ºÉƺlÉÉ +ÉÊhÉ iªééié ºlÉÉxÉ Érù Eäò±É䱪ÉÉ ªÉCiÉÒ ; EòÉ úéméþ½þéæsªéé É +xªé ºÉƺlÉÉÆSªÉÉ ÉÉ{É úéeò úiéé +xªé úévªééæ É úéä É ú ªÉ ɺlÉÉ. 5. ºlÉÉÊxÉEò ÉɺÉxÉ ½þhÉVÉä ɽþÉxÉMÉ ú{ééê±éeòé, ºÉÖvÉÉ úhéé Ê É ÉºiÉ ÉÆb ³äý, ÊVɱ½þÉ ÉÆb ³äý, JÉÉhÉ ÉºÉɽþiÉ ÉÉÊvÉEò úhéä +ÉÊhÉ ºlÉÉÊxÉEò º É úévªé ºÉƺlÉÉ ËEò ÉÉ OÉÉ É É ÉɺÉxÉ ªÉÉÆSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ +ºÉ±Éä±ÉÒ +xªé ºlÉÉÊxÉEò ÉÉÊvÉEò úhéä PÉÊ]õiÉ Eò úhéä É iªééæséä +ÊvÉEòÉ ú. 6. ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò +É úéämªé É º ÉSUôiÉÉ, ûmhéé±éªéä É nù ÉÉJÉÉxÉä. 7. ÉÉ úiéé Éɽäþ úò±é ºlɳýÉÆSªÉÉ iéòléçªééæjéé½úþxé +xªé iéòléçªééjéé. 8. ÉÉnùEò nùé ü ½þhÉVÉä ÉÉnùEò nùé üséä =i{éénùxé, ÊxÉÌ ÉiÉÒ, Eò VÉÉ, ÉɽþiÉÚEò, JÉ äúnùò É Ê ÉGòÒ. 9. ÊxÉ:ºÉ ÉlÉÇ É ÊxÉEòÉ ÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉÆxÉÉ ºÉ½þɪªÉ. 0. nù òxé É nù òxé ÉÚ ÉÒ ; nù½þxé É nù½þxé ÉÚ ÉÒ. 3 * * * * * 2. úévªéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±Éä±ÉÒ ËEò ÉÉ iªéésªééeòbú xé VªÉÉÆxÉÉ Ê ÉkÉ{ÉÖ ú É`öÉ Eäò±ÉÉ VÉÉiÉÉä + ÉÒ OÉÆlÉɱɪÉä, ºÉÆOɽþɱɪÉä É +xªé iéiºé É ºÉƺlÉÉ, 4 [ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä] úé¹]åõòªé ɽþk ÉÉSÉÒ ½þhÉÚxÉ PÉÉäʹÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉƽÚþxÉ +xªé ÉÉSÉÒxÉ É BäÊiɽþÉʺÉEò º ÉÉ úeòê ɱ{Éä É +Ê É±ÉäJÉ. 3. nù³ýhé ɳýhÉ ½þhÉVÉä, ºÉb EòÉ, {ÉÚ±É, ié úò É ºÉÚSÉÒ BEò ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ xé Eäò±Éä±ÉÒ +xªé nù³ýhé ɳýhÉÉSÉÒ ºÉÉvÉxÉä ; xémé ú{ééê±éeòé ]ÅõÉ É ÉÉMÉÇ ; úvvéö ÉÉMÉÇ ; näù ÉÉÆiÉMÉÇiÉ VÉ±É ÉÉMÉÇ É iªééæ É úò±é ÉɽþiÉÚEò, + ÉÉ VÉ±É ÉÉMÉÉǺÉÆ ÉÆvÉÒ ºÉÚSÉÒ BEò É ºÉÚSÉÒ iéòxé ÉvªÉä +ºÉ±É䱪ÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé ; ªÉÆjÉSÉÉʱÉiÉ ÉɽþxÉÉƽÚþxÉ +xªé ÉɽþxÉä. 4. EÞòʹÉ, EÞòʹÉÊ É¹ÉªÉEò Ê ÉIÉhÉ É ºÉÆ ÉÉävÉxÉ, ={Épù ÉÒ VÉÒ ÉVÉÆiÉÚ{ÉɺÉÚxÉ ºÉÆ úiéhé É Éxɺ{ÉÊiÉ úéämééæºé ÉÊiÉ ÉÆvÉ ªÉÉƺɽþ. 5. {É ÉÖvÉxÉÉSÉä VÉiÉxÉ, ºÉÆ úiéhé É ºÉÖvÉÉ úhéé +ÉÊhÉ {É ÉÖ úéämééæºé ÉÊiÉ ÉÆvÉ, {É ÉÖ ÉètEòÒªÉ ÉÊ ÉIÉhÉ É ªÉ ɺÉɪÉ. 6. EòÉåb ÉÉbä É {É ÉÖ-+ÊiÉSÉÉ úéºé ÉÊiÉ ÉÆvÉ. 7. {ÉÉhÉÒ ½þhÉVÉä, ºÉÚSÉÒ BEò ÉvÉÒ±É xééånù 56 SªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé {ÉÉhÉÒ{ÉÖ ú É`öÉö, VɱÉ˺ÉSÉxÉ É EòÉ±É Éä, VɱÉÊxɺºÉÉ úhé É ÉÆvÉÉ äú, {ÉÉhªÉÉSÉÒ ºÉÉ`ö ÉhÉ É VÉ±É ÉCiÉÒ. 8. VÉ ÉÒxÉ ½þhÉVÉä, VÉÊ ÉxÉÒiÉÒ±É ËEò ÉÉ ÊiÉSªÉÉ É úò±é ½þCEò, VÉ ÉÒxÉ ÉɱÉEò É EÚò³ý ªÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉɺɽþ ÉÚvÉÞiÉÒ +ÉÊhÉ JÉÆb ÉÆSÉÒ ÉºÉÖ±ÉÒ ; ÉäiÉVÉÊ ÉxÉÒSÉä ½þºiÉÉÆiÉ úhé É +xªéºéægòé ÉhÉ ; VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé É EÞòʹÉÊ É¹ÉªÉEò EòVÉæ ; ɺÉɽþiÉÒEò úhé. 5 * * * * * 2. ÉiºªÉ ªÉ ɺÉÉªÉ 22. {ÉɱªÉÉÊvÉEò úhéä, ºÉÚSÉÒ BEò ÉvÉÒ±É xééånù 34 SªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé ; ÉÉ úoéºié É VÉ{iÉ Eäò±É䱪ÉÉ ºÉÆ{ÉnùÉ. 23. JÉÉhÉÓSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ É JÉÊxÉVÉ Ê ÉEòɺÉ-ºÉÚSÉÒ BEò ÉvÉÒ±É ºÉÆPÉ úévªéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ ½þÉähÉÉ äú Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ É Ê ÉEòÉºÉ ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 57 uùé äú xééånù 2 Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÒ (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 57 uùé äú Ê É ÉÊIÉiÉ ÉVÉEÚò úù MÉɳý±ÉÉ (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 3. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 57 uùé äú xééånù MÉɳý±ÉÒ (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 4. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ýºééié ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 27 uùé ä ºÉƺÉnäùxÉä EòɪÉtÉuùÉ äú PÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä±ÉÒ ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 5. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 57 uùé ä xééånòù 9 É 20 MÉɳý±ªÉÉ (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). BSÉ

242 (ºÉÉiÉ ÉÒ +xéöºéúséò) =téämévéænäù, ºÉÚSÉÒ BEò ÉvÉÒ±É [7 É 52 ªÉÉ xééånùòæsªéé] ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé. 25. MÉìºÉ É MÉìºÉ ---- EòɪÉÇ. 26. úévªééiéò±é ªÉÉ{ÉÉ ú É ÉÉÊhÉVªÉ ªÉ ɽþÉ ú --- ºÉÚSÉÒ iéòxé ÉvÉÒ±É xééånù 33 SªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé. 27. ÉɱÉÉSÉä =i{éénùxé, {ÉÖ ú É`öÉ É Ê ÉiÉ úhé --- ºÉÚSÉÒ iéòxé ÉvÉÒ±É xééånù 33 SªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé. 28. ÉÉVÉÉ ú É VÉjÉÉ. 2 * * * * * 30. ºÉÉ ÉEòÉ úò É ºÉÉ ÉEòÉ ú ; ÉäiÉEò-ªÉÉÆSÉÒ EòVÉÇ ÉÉVÉÉ úò{éhééiéúxé ÉÖCiÉiÉÉ. 3. {ÉÉÆlÉMÉÞ½äþ É {ÉÉÆlÉMÉÞ½þ{ÉɱÉ. 32. ºÉÚSÉÒ BEò ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉƽÚþxÉ +xªé ÊxÉMÉ ÉÉÆSÉä É Ê ÉtÉ{ÉÒ`öÉÆSÉä Ê ÉÊvɺÉƺlÉÉ{ÉxÉ, Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ É ºÉ ÉÉ{ÉxÉ; Ê ÉÊvɺÉƺlÉÉÊ{ÉiÉ xéºé±é䱪éé + ÉÉ ªÉÉ{ÉÉ úò, ÉÉRÂó ɪÉÒxÉ, ÉèYÉÉÊxÉEò, vééì ÉEò É +xªé ºÉƺlÉÉ É +ÊvɺÉÆPÉ ; ºÉ½þEòÉ úò ºÉÉäºÉɪÉ]õ É. 33. xéé]õ MÉÞ½äþ É xéé]õ ɪÉÉäMÉ, ÊSÉjÉ{É]õ-ºÉÚSÉÒ BEò ÉvÉÒ±É xééånù 60 SªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé ; GòÒb É, Eò ú ÉhÉÚEò É ÉxÉÉä ÆúVÉxÉ. 34. {ÉèVÉ ±ÉÉ ÉhÉä É VÉÖMÉÉ ú JÉä³ýhÉä. 35. úévªéésªéé `öéªéò ÊxÉʽþiÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ ËEò ÉÉ iªééæsªéé Eò VÉÉiÉÒ±É ÉÉÆvÉEòÉ Éä, VÉÊ ÉxÉÒ É < ÉÉ úiéò. 3 * * * * * 37. úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòé ---- ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé. 38. úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉä ºÉnùºªÉ, Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉÉ +vªéié É ={ÉÉvªÉIÉ +ÉÊhÉ VÉälÉä Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù +ºÉä±É iéäléä ÊiÉSÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ É ={É ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ªÉÉÆSÉä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä. 39. Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ +ÉÊhÉ ÊiÉSÉä ºÉnùºªÉ É ºÉÊ ÉiªÉÉ +ÉÊhÉ VÉälÉä Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énù +ºÉä±É iéäléä, iéò {ÉÊ ú¹énù +ÉÊhÉ ÊiÉSÉä ºÉnùºªÉ É ºÉÊ ÉiªÉÉ ªÉÉÆSÉä +ÊvÉEòÉ ú, Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú É =x ÉÖCiÉÒ ; úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉÊ ÉiªÉÉÆ{ÉÖfäø ºÉÉIÉ näùhªééeòê úiéé ËEò ÉÉ nùºiébä ÉVÉ nùéjé±é Eò úhªééeòê úiéé ªÉCiÉÓxÉÉ ={ÉκlÉiÉ úé½þhªééºé ÉÉMÉ {ÉÉb héä. 40. úévªéésªéé ÉÆjªÉÉÆSÉä ÉäiÉxÉ É ÉkÉä. 4. úévªé ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ ; úévªé ±ÉÉäEòºÉä ÉÉ +ɪÉÉäMÉ. 42. úévªé {Éäx ÉxÉä, ½þhÉVÉä úévªééeòbú xé ËEò ÉÉ úévªéésªéé BEòÊjÉiÉ ÊxÉvÉÒiÉÚxÉ ÉnäùªÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ {Éäx ÉxÉä. 43. úévªééséä ±ÉÉäEò@ñhÉ. 44. ÊxÉJÉÉiÉ ÊxÉvÉÒ. 45. VÉ ÉÒxÉ É½þºÉÚ±É --- ɽþºÉÖ±ÉÉSÉÒ +ÉEòÉ úhéò É ÉºÉÖ±ÉÒ É ÉÚÊ É+Ê É±ÉäJÉ `äö ÉhÉä, ɽþºÉÖ±ÉÒ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEòÊ úiéé ÉÚ ÉÉ{ÉxÉ É ½þCEòxÉÉånùÒ +ÉÊhÉ É½þºÉÖ±ÉÉÆSÉä +xªéºéægòé ÉhÉ ªÉÉƺɽþ. 46. EÞòÊ¹É =i{ézéé É úò±é Eò ú. 47. ÉäiÉVÉÊ ÉxÉÒSªÉÉ =ké úéêvéeòé úéºéæ ÉÆvÉÒ ÉÖ±Eò. 48. ÉäiÉVÉÊ ÉxÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ºÉÆ{ÉnùÉ ÉÖ±Eò.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 28 uùé äú 52 ªÉÉ xééånùòsªéé ªÉÉ Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 57 uùé äú xééånù 29 MÉɳý±ÉÒ. (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ.) 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 26 uùé äú xééånù 36 MÉɳý±ÉÒ.

243 VÉÊ ÉxÉÒ É < ÉÉ úiéò ªÉÉÆ É úò±é Eò ú. (ºÉÉiÉ ÉÒ +xéöºéúséò) 50. JÉÊxÉVÉ ½þCEòÉÆ É úò±é Eò ú---jéêxévé Ê ÉEòɺÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú ºÉƺÉnäùxÉä PÉÉiɱÉ䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉªÉÉÇnùÉÆxÉÉ +véòxé úé½úþxé ; 5. úévªééié ÊxÉÌ É±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ =i{ééênù±é䱪éé + ÉÉ {ÉÖføÒ±É ÉɱÉÉ É úò±é =i{éénùxé ÉÖ±Eäò +ÉÊhÉ ÉÉ úiééié <ié újé ÊxÉÌ É±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ =i{ééênù±é䱪éé ºÉoù É ÉɱÉÉ É úò±é iªéésé nù úéséò ËEò ÉÉ iªéé½úþxé Eò ÉÒ nù úéséò ÉÊiÉ ÉÖ±Eäò :---- (Eò) ÉÉxÉ ÉÒ ºÉä ÉxÉÉEò úiéé ÉtÉEÇòªÉÖCiÉ nùé ü ; (JÉ) + Úò, ÉÉ úiéòªé ÉÉÆMÉ, +xªé +Æ É±ÉÒ +Éè¹ÉÊvÉpù ªÉä É +Æ É±ÉÒ {ÉnùÉlÉÇ ; {ÉhÉ ÉtÉEòÉÇxÉä ËEò ÉÉ ªÉÉ xééånùòsªéé ={É{ÉÊ úsuäônù (JÉ) ÉvªÉä ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ pù ªÉÉxÉä ªÉÖCiÉ +ºÉ±Éä±Éä +Éè¹ÉvÉÒªÉ É ÉºÉÉvÉxÉ ÊºÉrù{ÉnùÉlÉÇ ºÉÉäbÚ xé. 52. BJÉÉtÉ ºlÉÉÊxÉEò IÉäjÉÉ ÉvªÉä ={É ÉÉäMÉ, ÉÉ{É ú ËEò ÉÉ Ê ÉGòÒ ªÉɺÉÉ`öÒ ªÉähÉÉ-ªÉÉ ÉɱÉÉSªÉÉ É Éä ÉÉ É úò±é Eò ú. 53. Ê ÉVÉäSÉÉ ÉÉ{É ú ËEò ÉÉ Ê ÉGòÒ ªÉÉÆ É úò±é Eò ú. [54. ÉÞkÉ{ÉjÉÉƽÚþxÉ +xªé ÉɱÉÉSÉÒ Ê ÉGòÒ ËEò ÉÉ JÉ äúnùò ªÉÉÆ É úò±é Eò ú-ºéúséò BEò ÉvÉÒ±É xééånù 92Eò SªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé.] 55. ÉÞkÉ{ÉjÉÉÆiÉ ÉʺÉrù ZÉɱÉ䱪ÉÉ VÉÉʽþ úéiéò 2 [+ÉÊhÉ +ÉEòÉ É ÉÉhÉÒ ËEò ÉÉ núù únù ÉÇxÉ ªÉÉuùÉ úé ɺÉÉÊ úié Eäò±ªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ VÉÉʽþ úéiéò] ºÉÉäbÚ xé +xªé VÉÉʽþ úéiéó É úò±é Eò ú. 56. ºÉb EäòxÉä ËEò ÉÉ näù ÉÉÆiÉMÉÇiÉ VÉ±É ÉÉMÉÉÈxÉÒ xéä-+éhé Eäò±ªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ ÉɱÉÉ É úò±é ËEò ÉÉ =iéé Æü É úò±é Eò ú. 57. ºÉb EòÉÆ É ú SÉÉ±É ÉhªÉÉºÉ ªÉÉäMªÉ + ÉÉ, ªÉÆjÉSÉÉʱÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉÉ xéºé±é䱪éé ÉɽþxÉÉÆ É ú---ªééié ]ÅõÉ ÉMÉÉb ÉÆSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ɽäþ---+ÉEòÉ úhªééié ªÉähÉÉ úé Eò ú, ºÉÚSÉÒ iéòxé ÉvÉÒ±É xééånù 35 SªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé. 58. ÉÉhÉÒ É xééèeòé ªÉÉÆ É úò±é Eò ú. 59. {ÉlÉEò ú. 60. ªÉ ɺÉɪÉ, ªÉÉ{ÉÉ ú, +ÉVÉÒÊ ÉEòÉ É xééäeò-ªéé ªÉÉÆ É úò±é Eò ú. 6. b Éä<Ç{É^õÒ. 62. SÉèxÉÒSªÉÉ ÉºiÉÚÆ É úò±é Eò ú---eò ú ÉhÉÚEò, ÉxÉÉä ÆúVÉxÉ, {ÉèVÉ É VÉÖMÉÉ ú ªÉÉÆ É úò±é Eò ú ªÉÉƺɽþ. 63. ÉÖpùÉÆEò ÉÖ±EòÉSªÉÉ nù úéæê ɹɪÉÒ ºÉÚSÉÒ BEò ÉvªÉä +ºÉ±É䱪ÉÉ ié úiéönùó ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉƽÚþxÉ +xªé nùºiébä ÉVÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É ÉÖpùÉÆEò ÉÖ±EòÉÆSÉä nù ú. 64. ªÉÉ ºÉÚSÉÒiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ EòɪÉtÉÆÊ É ûrù +{É úévé. 65. ªÉÉ ºÉÚSÉÒiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÒ, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé JÉä úòvéeò üxé +xªé ºÉ ÉÇ xªééªéé±éªééæséò +ÊvÉEòÉÊ úiéé É iªééæséä +ÊvÉEòÉ ú. 66. ªÉÉ ºÉÚSÉÒiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É òò,----{éhé EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééié PÉäiɱªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ òóséé iªééié ºÉ ÉÉ Éä É xéé½þò. ºÉÚSÉÒ iéòxé-ºé É ÉiÉÔ ºÉÚSÉÒ. òéèvénùé úò EòɪÉnùÉ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÒ ÉÉ úiéòªé næùb ºÉÆʽþiÉäiÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±É䱪ÉÉ ºÉ ÉÇ ÉÉ ÉӺɽþ, {ÉhÉ ºÉÚSÉÒ BEò ËEò ÉÉ ºÉÚSÉÒ nùéäxé ªÉÉ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É EòɪÉtÉÆÊ É ûrù Eäò±Éä±Éä +{É úévé ÉMɳÚýxÉ +ÉÊhÉ ÉÖ±ÉEòÒ ºÉkÉäSªÉÉ ºÉ½þɪªÉÉlÉÇ xééèºéäxéé, ÉÚºÉäxÉÉ ËEò ÉÉ ÉɪÉÖºÉäxÉÉ ªÉÉÆSÉÉ +lé ÉÉ ºÉÆPÉ úévªéésªéé +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ɺjÉ ºÉäxÉÉÆSÉÉ ÉÉ{É ú ÉMɳÚýxÉ. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉ½þÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú xééånù 54 Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÒ. 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 57 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ.)

244 220 (ºÉÉiÉ ÉÒ +xéöºéúséò) 2. òéèvénùé úò ÉÊGòªÉÉ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÒ òéèvénùé úò ÉÊGòªÉÉ ºÉÆʽþiÉäiÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±É䱪ÉÉ ºÉ ÉÇ ÉÉ ÉӺɽþ. 3. BJÉÉtÉ úévªééséò ºÉÖ úêiéiéiéé, ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ºÉÖ ªÉ ɺlÉÉ úéjéhéä ËEò ÉÉ VÉxÉiÉä±ÉÉ +iªéé É ªÉEò +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉºiÉÖÆSÉÉ {ÉÖ ú É`öÉ É ºÉä ÉÉ SÉɱÉÚ `äö ÉhÉä ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉ úhééæºié É ÉÊiÉ ÉÆvÉEò ºlÉÉxÉ ÉrùiÉÉ ; + ÉÉ ºlÉÉxÉ ÉrùiÉäiÉ `äö ɱÉ䱪ÉÉ ªÉCiÉÒ. 4. EèònùÒ, +É úéä{éò ªÉCiÉÒ +ÉÊhÉ ªÉÉ ºÉÚSÉÒSªÉÉ xééånù 3 ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉ úhééæeò úiéé ÉÊiÉ ÉÆvÉEò ºlÉÉxÉ ÉrùiÉäiÉ `äö ɱÉ䱪ÉÉ ªÉCiÉÒ ªÉÉÆxÉÉ BEòÉ úévªééiéúxé nöùºé-ªéé úévªééié ½þ±É ÉhÉä. 5. Ê É Éɽþ É PÉ]õº òéä]õ ; + ÉÇEäò É +YÉÉxÉ ªÉCiÉÒ ; nùkéeò Ê ÉvÉÉxÉ ; <SUôÉ{ÉjÉä, Ê ÉxÉÉ<SUôÉ{ÉjÉiÉÉ É =ké úéêvéeòé ú ; BEòjÉ EÖò]ÖÆõ É É ÉÉ]õhªÉÉ ; xªééêªéeò EòɪÉÇ ÉɽþÒiÉÒ±É {ÉIÉEòÉ ú ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ VªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ +É{ɱªÉÉ ªÉÎCiÉMÉiÉ EòɪÉtÉºÉ +véòxé ½þÉäiÉä iªéé ºÉ ÉÇ ÉÉ ÉÒ. 6. ÉäiÉVÉÊ ÉxÉÒ½ÚþxÉ +xªé ÉÉ±É ÉkÉäSÉä ½þºiÉÉÆiÉ úhé ; Ê É±ÉäJÉ É nùºiébä ÉVÉ ªÉÉÆSÉÒ xééånùhéò. 7. ºÉÆÊ ÉnùÉ---- ÉÉMÉÒnùÉ úò, +Ê ÉEò úhé, {ÉÊ ú ɽþxÉ-ºÉÆÊ ÉnùÉ É ºÉÆÊ ÉnùÉÆSÉä +xªé Ê É Éä¹É ÉEòÉ ú ªÉÉƺɽþ-{ÉhÉ ªÉÉ ÉvªÉä ÉäiÉVÉÊ ÉxÉÒºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É ºÉÆÊ ÉnùÉÆSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É xéé½þò. 8. EòÉ ú ÉÉ<ǪÉÉäMªÉ +{ÉEÞòiªÉ. 9. Ênù ÉɳýJÉÉä úò É xéénùé úò. 0. Ê É ÉºiÉ ªÉ ɺlÉÉ É Ê É ÉºiÉ.. ɽþÉ É ÉɺÉEò +ÉÊhÉ {ÉnùºlÉ Ê É ÉºiÉ. [Eò. xªééªénùéxé, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé É =SSÉ xªééªéé±éªéä JÉä úòvéeò üxé ºÉ ÉÇ xªééªéé±éªéä PÉÊ]õiÉ Eò úhéä É iªééæséò úséxéé.] 2. ºÉÉIÉÒ{ÉÖ úé ÉÉ É É{ÉlÉÉ ; EòɪÉnäù, ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò EÞòiÉÒ É +Ê É±ÉäJÉ +ÉÊhÉ xªééêªéeò EòɪÉÇ ÉɽþÒ ªÉÉÆxÉÉ ÉÉxªÉiÉÉ. 3. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉºÉ Ênù ÉÉhÉÒ ÉÊGòªÉÉ ºÉÆʽþiÉäiÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±É䱪ÉÉ ºÉ ÉÇ ÉÉ ÉӺɽþ Ênù ÉÉhÉÒ ÉÊGòªÉÉ, ÉÖnùiÉ É ±É ÉÉnù. 4. xªééªéé±éªééséé + É ÉÉxÉ ---- {ÉhÉ ªÉÉ ÉvªÉä ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªéésªéé + É ÉÉxÉÉSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É xéé½þò. 5. É]õEäòÊMÉ úò ; É]õCªÉÉ É Ê ò úºiªéé VÉxÉVÉÉiÉÒ. 6. Éäb É ÉxÉÉäÊ ÉEò±ÉiÉÉ--- Éäb É É ÉxÉÉäÊ ÉEò±É ªÉCiÉÓSÉÉ º ÉÒEòÉ ú Eò úhªééºéé`öò ËEò ÉÉ iªééæsªéé É ú ={ÉSÉÉ ú Eò úhªééºéé`öò +ºÉ±É䱪ÉÉ Ê`öEòÉhÉÉƺɽþ. 7. ÉÉhªÉÉÆxÉÉ GÚò úiéäxéä ÉÉMÉ ÉhªÉÉºÉ ÉÊiÉ ÉÆvÉ. [ 7Eò. ÉxÉä. 7JÉ. ÉxªÉ {É ÉÚ É {ÉIÉÒ ªÉÉÆSÉä ºÉÆ úiéhé.] 8. JÉÉt{ÉnùÉlÉÉÇiÉÒ±É É +xªé ÉɱÉÉiÉÒ±É ÉäºÉ³ý. 9. +Éè¹ÉÊvÉpù ªÉä É Ê É¹Épù ªÉä---+ ÚòºÉÆ ÉÆvÉÒ ºÉÚSÉÒ BEò ÉvÉÒ±É xééånù 59 SªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé ÉÌlÉEò É ºÉÉ ÉÉÊVÉEò ÊxɪÉÉäVÉxÉ. [20Eò. ±ÉÉäEòºÉÆJªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉ É EÖò]ÖÆõ É ÊxɪÉÉäVÉxÉ.] 2. ÉÉÊhÉÎVªÉEò É +ÉètÉäÊMÉEò ÉCiÉänùÉ úò ; ªÉÉ{ÉÉ ú ºÉÆPÉ É xªééºé. 22. ÉÊ ÉEò ºÉÆPÉ ; +ÉètÉäÊMÉEò É EòÉ ÉMÉÉ ú Ê É ÉÉnù. 23. ºÉÉ ÉÉÊVÉEò ºÉÖ úiéé É ºÉÉ ÉÉÊVÉEò Ê É ÉÉ ; úéävéméé ú É Éä úéävéméé úò.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 57 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ. (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

245 (ºÉÉiÉ ÉÒ +xéöºéúséò) EòÉ ÉMÉÉ ú Eò±ªÉÉhÉ-EòÉ ÉÉ ÉÉ ÉiÉSÉÒ {ÉÊ úîºléiéò, ÉÊ É¹ªÉ ÊxÉ ÉÉǽþ ÊxÉvÉÒ, ºÉä ÉɪÉÉäVÉEòÉSÉä nùéêªéi É, EòÉ ÉMÉÉ ú É ú{éé<ç, +{ÉÆMÉiÉÉ É ÉÉvÉÇCªÉ {Éäx ÉxÉä É ÉºÉÚÊiÉÊ É¹ÉªÉEò ±ÉÉ É ªÉÉƺɽþ. [25. Ê ÉIÉhÉ, iéæjé Ê ÉIÉhÉ, ÉètEòÒªÉ Ê ÉIÉhÉ +ÉÊhÉ Ê ÉtÉ{ÉÒ`äö ªÉÉƺɽþ ºÉÚSÉÒ BEò ÉvÉÒ±É 63, 64, 65 É 66 ªÉÉ xééånùó ÉvÉÒ±É ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé EòÉ ÉMÉÉ úéæséä ªÉ ÉºÉÉªÉ Ê ÉIÉhÉ É iéæjé Ê ÉIÉhÉ.] 26. Ê ÉÊvÉ ªÉ ɺÉɪÉ, ÉètEòÒªÉ ªÉ ɺÉÉªÉ É +xªé ªÉ ɺÉɪÉ. 27. ÉÉ úié É {ÉÉÊEòºiÉÉxÉ ½þÒ b ÉäÊ ÉÊxÉ+xÉ ºlÉÉ{ÉxÉ ZÉɱªÉÉEòÉ úhééxéä +É{ɱªÉÉ úé½þhªéésªéé ÉÚ³ý Ê`öEòÉhÉÉ{ÉɺÉÚxÉ Ê ÉºlÉÉÊ{ÉiÉ ZÉɱÉ䱪ÉÉ ªÉCiÉÓxÉÉ ºÉ½þɪªÉ É iªééæséä {ÉÖxÉ ÉǺÉxÉ. 28. vé ÉÉÇnùÉªÉ É vé ÉÉÇnùɪÉÒ ºÉƺlÉÉ, vé ÉÉÇnùɪÉÒ É vééì ÉEò nùéxéêxévéò É vééì ÉEò ºÉƺlÉÉ. 29. ÉÉhɺÉä, ÉÉhÉÒ ËEò ÉÉ Éxɺ{ÉiÉÒ ªÉÉÆxÉÉ ÉÉvÉEò ½þÉähÉÉ äú ºÉƺÉMÉÇVÉxªÉ ËEò ÉÉ º{É ÉÇVÉxªÉ úéämé ËEò ÉÉ ={Épù ÉÒ VÉÒ ÉVÉÆiÉÚ ªÉÉÆSÉÉ BEòÉ úévªééiéúxé nöùºé-ªéé úévªééié èò±éé É ½þÉähªÉÉºÉ ÉÊiÉ ÉÆvÉ. 30. VÉÒ ÉxÉÊ É¹ÉªÉEò +ÉEòbä ÉÉ úò---véx É É ÉÞiªÉÚ ªÉÉÆSªÉÉ xééånùhéòºé½þ. 3. ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉSªÉÉ ËEò ÉÉ Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉtÉSªÉÉ uùé äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä ÉÉä`öÒ ÉÆnù äú ½þhÉÚxÉ PÉÉäʹÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ÉÆnù úéæ½úþxé +xªé ÉÆnù äú. 32. ªÉÆjÉSÉÉʱÉiÉ VɱɪÉÉxÉÉ{ÉÖ úiéä näù ÉÉÆiÉMÉÇiÉ VÉ±É ÉÉMÉÉÇ É úò±é xééè{éê ú ɽþxÉ É xééèeòéxéªéxé +ÉÊhÉ + ÉÉ VÉ±É ÉÉMÉÉÇ É úò±é {ÉlÉÊxÉªÉ É +ÉÊhÉ näù ÉÉÆiÉMÉÇiÉ VÉ±É ÉÉMÉÉÇxÉÒ =iéé ÆüSÉÒ É ÉɱÉÉSÉÒ xéä-+éhé---- úé¹]åõòªé VÉ±É ÉÉMÉÉÇ ÉÉ ÉiÉ ºÉÚSÉÒ BEò ÉvªÉä +ºÉ±É䱪ÉÉ ié úiéönùóºé +véòxé úé½úþxé. 2 [33. (Eò) BJÉÉtÉ =téämééséä ÊxɪÉÆjÉhÉ ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ʽþiÉÉlÉÇ ºÉÆPÉ úévªééeòbú xé ½þÉähÉä ºÉ ÉªÉÉäÊSÉiÉ +ɽäþ +ºÉä ºÉƺÉnäùxÉä EòɪÉtÉuùÉ äú PÉÉäʹÉiÉ Eäò±Éä +ºÉä±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, + ÉÉ =téämééiéò±é =i{éénùxéä +ÉÊhÉ +ºÉä =i{éénùxé ½þhÉÚxÉ ié ÉÉSÉ ÉEòÉ úséé +ɪÉÉiÉ Eäò±Éä±ÉÉ ÉÉ±É ; (JÉ) JÉÉt {ÉnùÉlÉÇ iéä±éê ɪÉÉ É iéä±éä ªÉÉƺɽþ ; (MÉ) MÉÖ úéæséò Éè úhé {Éåb +ÉÊhÉ +xªé JÉÖ úéeò ªÉÉƺɽþ ; (PÉ) EòSSÉÉ EòÉ{ÉÚºÉ --- ÉMÉ iééä ºÉ úeòò EòÉfø±Éä±ÉÉ +ºÉÉä ÉÉ xéºééä --- É ºÉ úeòò ; +ÉÊhÉ (Ró) EòSSÉÉ iéémé ; ªÉÉÆSÉÉ ªÉÉ{ÉÉ ú É ÉÉÊhÉVªÉ, +ÉÊhÉ iªééæséä =i{éénùxé, {ÉÖ ú É`öÉ É Ê ÉiÉ úhé.] 3 [33Eò. ÉVÉxÉä É ÉÉ{Éä ÉÉxÉEäò ɺlÉÉÊ{ÉiÉ Eò úhªééjéä úòvé. ] 34. ËEò ÉiÉÒSÉä ÊxɪÉÆjÉhÉ. 35. ªÉÆjÉSÉÉʱÉiÉ ÉɽþxÉä ---- VªÉÉÆxÉÖºÉÉ ú + ÉÉ ÉɽþxÉÉÆ É ú Eò ú ÉºÉ ÉɪÉSÉÉ iªéé iék ÉÉƺɽþ. 36. EòÉ újééxéä. 37. ÉÉìªÉ±ÉºÉÇ. 38. ÉÒVÉ. 39. ÉÞkÉ{ÉjÉä, {ÉÖºiÉEäò É ÉÖpùhÉɱɪÉä. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 57 uùé äú xééånù 25 Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÒ (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ÊiÉºÉ úò ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 954 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú xééånù 33 Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÒ. 3 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 57 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÉ (3 VÉÉxÉä ÉÉ úò 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

246 (ºÉÉiÉ ÉÒ +xéöºéúséò) [ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú ËEò ÉÉ iªéé+x ɪÉä] úé¹]åõòªé ɽþk ÉÉSÉÒ ½þhÉÚxÉ PÉÉäʹÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ºlɳýÉƽÚþxÉ +xªé {ÉÖ úéiék ÉÒªÉ ºlɳäý É + É Éä¹É. 4. ÊxÉ ÉÉÇʺÉiÉÉÆSÉÒ ÉÉ±É ÉkÉÉ ½þhÉÚxÉ EòɪÉtÉÆuùÉ äú PÉÉäʹÉiÉ Eò úhªééié +ɱÉ䱪ÉÉ ( ÉäiÉVÉÊ ÉxÉҺɽþ) ÉÉ±É ÉkÉäSÉÒ +Ê É úiéé, ªÉ ɺlÉÉ{ÉxÉ É Ê É±½äþ ÉÉ]õ. 2 [42. ÉÉ±É ÉkÉäSÉä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ É +ÊvÉOɽþhÉ.] 43. Eò ú É +xªé ±ÉÉäEò ÉÉMÉhªÉÉ ªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉÒ±É nùé ªÉÉÆSÉÒ úévªééiéò±é ɺÉÖ±ÉÒ iªéé úévªéé Éɽäþ üxé ÉÉ{iÉ ½þÉähÉÉ-ªÉÉ VÉ ÉÒxÉ É½þºÉÖ±ÉÉSÉÒ léeò ÉÉEòÒ É + ÉÒ léeò ÉÉEòÒ ½þhÉÚxÉ ÉºÉÖ±ÉÒªÉÉäMªÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ úeò ÉÉ ªÉÉƺɽþ. 44. xªééêªéeò ÉÖpùÉÆEòÉuùÉ äú ɺÉÚ±É Eäò±Éä±ÉÒ ÉÖ±Eäò ËEò ÉÉ òò ªÉÉƽÚþxÉ +xªé ÉÖpùÉÆEò ÉÖ±Eäò --- {ÉhÉ ªÉÉ ÉvªÉä ÉÖpùÉÆEò ÉÖ±Eò nù úéæséé ºÉ ÉÉ Éä É xéé½þò. 45. ºÉÚSÉÒ nùéäxé ËEò ÉÉ ºÉÚSÉÒ iéòxé ªÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÓSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ SÉÉèEò ÉÒ É +ÉEòbä ÉÉ úò. 46. ªÉÉ ºÉÚSÉÒiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé JÉä úòvéeò üxé +xªé ºÉ ÉÇ xªééªéé±éªééæséò +ÊvÉEòÉÊ úiéé É iªééæséä +ÊvÉEòÉ ú. 47. ªÉÉ ºÉÚSÉÒiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É òò --- {ÉhÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééié PÉäiɱªÉÉ VÉÉhÉÉ-ªÉÉ òóséé ªÉÉiÉ ºÉ ÉÉ Éä É xéé½þò. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉÉiÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 27 uùé äú ºÉƺÉnäùxÉä EòɪÉtÉuùÉ äú ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 2 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 26 uùé äú xééånù 42 Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÒ.

247 223. +ɺÉÉ ÉÒ. 2. ÉÆMÉɱÉÒ. [3. ÉÉäb Éä. +É`ö ÉÒ (xé Éö ÉÒ +xéöºéúséò) [+xéösuäônù 344() +ÉÊhÉ 35] ÉɹÉÉ 4. b ÉäMÉ úò.] 2 [5.] MÉÖVÉ úéléò. 3 [6.] ˽þnùÒ. 3 [7.] EòxxÉb. 3 [8.] EòÉÊ É úò. 4 [ 3 [9.] EòÉåEòhÉÒ.] [0. ÉèÊlɱÉÒ.] 5 [.] ɱªÉɳý ÉÂ. 4 [ 6 [2.] ÉÊhÉ{ÉÖ úò.] 6 [3.] É úé`öò. 4 [ 6 [4.] xéä{éé³ýò.] 6 [5.] 7 [=Êb ªÉÉ.] 6 [6.] {ÉÆVÉÉ ÉÒ. 6 [7.] ºÉƺEÞòiÉ. [8. ºÉÆlÉɱÉÒ.] 8 [ 9 [9.] ˺ÉvÉÒ.] 0 [20.] iééê ɳý. 0 [2.] iéä±éméö. 0 [22.] =nú Çù.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ªÉÉhhÉ ÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé ä ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä. 2. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé ä, xééånù 3 ±ÉÉ xééånù 5 ½þÉ xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±ÉÉ. 3. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú 4 iéä 7 ªÉÉ xééånùóxéé xééånù 6 iéä 9 +ºÉä xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±Éä. 4. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòɽþkÉ úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 992 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÒ. 5. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ªÉÉhhÉ ÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú xééånù 8 ±ÉÉ xééånù +ºÉÉ xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±ÉÉ. 6. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú 9 iéä 4 ªÉÉ xééånùóxéé xééånù 2 iéä 7 +ºÉä xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±Éä. 7. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ɽþÉhhÉ ÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 20 Eò±É É 2 uùé äú <ÆOÉVÉÒiÉÒ±É =Ê úªéé ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eò úhªééié +ɱÉÉ (23 ºÉ{]åõ É ú 20 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 8. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÊ ÉºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 967 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú VÉÉnùÉ nùéjé±é Eäò±ÉÒ. 9. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ªÉÉhhÉ ÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú, xééånù 5 ±ÉÉ xééånù 9 +ºÉÉ xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±ÉÉ. 0. É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú xééånù 6 iéä 8 ªÉÉÆxÉÉ 20 iéä 22 +ºÉä xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±Éä.

248 224 (xé Éö ÉÒ [xé Éö ÉÒ +xéöºéúséò) (+xéösuäônù 3JÉ) Ê É ÉÊIÉiÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É É Ê ÉÊxÉªÉ É Ê ÉÊvÉOÉÉÁ Eò úhéä.. Ê É½þÉ ú VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 950 (950 SÉÉ Ê É½þÉ ú +ÊvÉÊxÉªÉ É 30). 2. ÉÖÆ É<Ç EÖò³ý Éʽþ ÉÉ]õ É ÉäiÉVÉ ÉÒxÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 948 (948 SÉÉ ÉÖÆ É<Ç +ÊvÉÊxÉªÉ É 67). 3. ÉÖÆ É<Ç ÉɱÉEòÒ ÉÚvÉÉ úhéé ÊxÉ úéºé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 949 (949 SÉÉ ÉÖÆ É<Ç +ÊvÉÊxÉªÉ É 6). 4. ÉÖÆ É<Ç iéé±éöeòénùé úò ÉÚvÉÉ úhéé ÊxÉ úéºé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 949 (949 SÉÉ ÉÖÆ É<Ç +ÊvÉÊxÉªÉ É 62). 5. {ÉÆSÉ É½þÉ±É Éä½þ ÉɺÉÒ ÉÚvÉÉ úhéé ÊxÉ úéºé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 949 (949 SÉÉ ÉÖÆ É<Ç +ÊvÉÊxÉªÉ É 63). 6. ÉÖÆ É<Ç JÉÉäiÉÒ xé¹]õ Eò úhªéé ÉÉ ÉiÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 950 (950 SÉÉ ÉÖÆ É<Ç +ÊvÉÊxÉªÉ É 6). 7. ÉÖÆ É<Ç {É úméhéé É EÖò±ÉýEòhÉÔ ÉiÉxÉä xé¹]õ Eò úhªéé ÉÉ ÉiÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 950 (950 SÉÉ ÉÖÆ É<Ç +ÊvÉÊxÉªÉ É 60). 8. ÉvªÉ Énäù É º ÉÉÊ Ék ÉÉÊvÉEòÉ ú (ºÉÆ{ÉnùÉ, ɽþɱÉ, nöù ÉɱÉÉ VÉÊ ÉxÉÒ) xé¹]õ Eò úhªéé ÉÉ ÉiÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 950 (95 SÉÉ ÉvªÉ Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É ). 9. ÉpùÉºÉ ºÉÆ{ÉnùÉ (xé¹]õ Eò úhéä É úªéié ÉÉ úòié ü{ééæié ú Eò úhéä) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 948 (948 SÉÉ ÉpùÉºÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 26). 0. ÉpùÉºÉ ºÉÆ{ÉnùÉ (xé¹]õ Eò úhéä É úªéié ÉÉ úòié ü{ééæié ú Eò úhéä) ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 950 (950 SÉÉ ÉpùÉºÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É ).. =ké ú Énäù É VÉ ÉÒxÉnùÉ úò xé¹]õ Eò úhéä É VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 950 (95 SÉÉ =ké ú Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É ). 2. ½èþnù úé ÉÉnù (VÉÉMÉÒ ú xé¹]õ Eò úhéä) Ê ÉÊxÉªÉ É, 358 B ò (358 òºé±éò Gò. 69). 3. ½èþnù úé ÉÉnù VÉÉMÉÒ ú ({ÉÊ ú ÉiÉÇxÉ) Ê ÉÊxÉªÉ É, 359 B ò (359 òºé±éò Gò. 25). 2 [4. Ê É½þÉ ú Ê ÉºlÉÉÊ{ÉiÉ ªÉCiÉÒ {ÉÖxÉ ÉǺÉxÉ ( ÉÚÊ ÉºÉÆ{ÉÉnùxÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 950 (950 SÉÉ Ê É½þÉ ú +ÊvÉÊxÉªÉ É 38). 5. ºÉƪÉÖCiÉ ÉÉÆiÉ ÉÚÊ ÉºÉÆ{ÉÉnùxÉ (ÊxÉ ÉÉÇʺÉiÉÉÆSÉä {ÉÖxÉ ÉǺÉxÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 948 (948 SÉÉ =ké ú Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É 26). 6. Ê ÉºlÉÉÊ{ÉiÉ ªÉCiÉÒ {ÉÖxÉ ÉǺÉɽþiÉ ( ÉÚÊ ÉºÉÆ{ÉÉnùxÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 948 (948 SÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 60). 7. Ê É ÉÉ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 950 (950 SÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É ºÉkÉäSÉɳýÒºÉ) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 42 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä±ÉÒ, Ê É ÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 938 (938 SÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 4) ªÉÉSÉÒ Eò±É Éä 52Eò iéä 52Uô. 8. äú± Éä EÆò{ÉxÉÒ (+ÉEòκ ÉEò ié úiéönùò) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 95 (95 SÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 5). 9. +ÉètÉäÊMÉEò (Ê ÉEòÉºÉ É ÊxÉªÉ ÉxÉ) ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 953 (953 SÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 26) ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä±Éä, +ÉètÉäÊMÉEò (Ê ÉEòÉºÉ É ÊxÉªÉ ÉxÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 95 (95 SÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 65) ªÉÉSÉä ÉEò úhé iéòxé-eò SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É BEòÉähÉiÉÒºÉ uùé äú ºÉÖvÉÉ úhéé Eäò±Éä±ÉÉ, {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É ÉÚÊ ÉEòÉºÉ É ÊxɪÉÉäVÉxÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 948 (948 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É 2).]. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({Éʽþ±ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 95 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú ½þÒ +xéöºéúséò VÉÉnùÉ nùéjé±é Eäò±ÉÒ. 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉèlÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 955 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú 4 iéä 20 ªÉÉ xééånùò VÉÉnùÉ nùéjé±é Eäò±ªÉÉ. BSÉ

249 (xé Éö ÉÒ +xéöºéúséò) [2. +ÉÆwÉ Énäù É EÞòÊ¹É véé úhévéê ÉxÉÓ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 96 (96 SÉÉ +ÉÆwÉ Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É 0) ÉÆwÉ Énäù É (iéä±éæméhé IÉäjÉ) EÖò³ý Éʽþ ÉÉ]õ +ÉÊhÉ ÉäiÉVÉ ÉÒxÉ (Ê ÉÊvÉOÉÉÁÒEò úhé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 96 (96 SÉÉ +ÉÆwÉ Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É 2) ÉÆwÉ Énäù É (iéä±éæméhé IÉäjÉ) +ÊxɪÉÊ ÉiÉ {É]Âõ]õ ÉSÉÒ <VÉÉ úé +ÉÊhÉ EòÉè±ÉÒ VÉ ÉÒxÉ úqù Eò úhéä +ÉÊhÉ ºÉ ɱÉiÉÒSÉÒ +ÉEòÉ úhéò xé¹]õ Eò úhªéé ÉÉ ÉiÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 96 (96 SÉÉ +ÉÆwÉ Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É 36) ɺÉÉ É úévªé ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò º É ü{éésªéé vééì ÉEò ËEò ÉÉ vé ÉÉÇnùɪÉÒ ºÉƺlÉäSªÉÉ ÉɱÉEòÒSªÉÉ VÉÊ ÉxÉÒSÉä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 959 (96 SÉÉ +ɺÉÉ É +ÊvÉÊxÉªÉ É 9). 25. Ê É½þÉ ú VÉ ÉÒxÉ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 953 (954 SÉÉ Ê É½þÉ ú +ÊvÉÊxÉªÉ É 20). 26. Ê É½þÉ ú VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ IÉäjÉ ÊxÉÎ SÉiÉÒ +ÉÊhÉ +ÊiÉÊ úcié ÉÚÊ É ºÉÆ{ÉÉnùxÉ), +ÊvÉÊxÉªÉ É 96 (962 SÉÉ Ê É½þÉ ú +ÊvÉÊxÉªÉ É 2) (ªÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSÉä Eò±É É 28 JÉä úòvéeò üxé). 27. ÉÖÆ É<Ç iéé±éöeòénùé úò ÉÚvÉÉ úhéé xé¹]õ Eò úhªéé ÉÉ ÉiÉ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 954 (955 SÉÉ ÉÖÆ É<Ç +ÊvÉÊxÉªÉ É ). 28. ÉÖÆ É<Ç iéé±éöeòénùé úò ÉÚvÉÉ úhéé xé¹]õ Eò úhªéé ÉÉ ÉiÉ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 957 (958 SÉÉ ÉÖÆ É<Ç +ÊvÉÊxÉªÉ É 8). 29. ÉÖÆ É<Ç <xéé Éä (EòSUô IÉäjÉ) xé¹]õ Eò úhªéé ÉÉ ÉiÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 958 (958 SÉÉ ÉÖÆ É<Ç +ÊvÉÊxÉªÉ É 98). 30. ÉÖÆ É<Ç EÖò³ý Éʽþ ÉÉ]õ É ÉäiÉVÉ ÉÒxÉ (MÉÖVÉ úéié ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 960 (960 SÉÉ MÉÖVÉ úéié +ÊvÉÊxÉªÉ É 6). 3. MÉÖVÉ úéié ÉäiÉVÉ ÉÒxÉ Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 960 (96 SÉÉ MÉÖVÉ úéié +ÊvÉÊxÉªÉ É 26). 32. ºÉMÉ ÉÉ úé +ÉÊhÉ Éä½þ ÉɺÉÒ ºÉÆ{ÉnùÉ (º ÉÉÊ Ék ÉÉÊvÉEòÉ ú <iªéénùò xé¹]õ Eò úhªéé ÉÉ ÉiÉ) Ê ÉÊxÉªÉ É, 962 (962 SÉÉ MÉÖVÉ úéié Ê ÉÊxÉªÉ É ). 33. MÉÖVÉ úéié =ké úvéò ÉÒ +xªégòé ÉhÉ xé¹]õ Eò úhªéé ÉÉ ÉiÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 963 (963 SÉÉ MÉÖVÉ úéié +ÊvÉÊxÉªÉ É 33)----iªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 SÉÉ JÉÆb (3), ={É -JÉÆb (PÉ) ªÉÉ ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ +xªégòé ÉhÉÉ ÉÒ ½þÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É VÉälÉ É ú ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ɽäþ iéä Éfäø JÉä úòvéeò üxé. 34. ɽþÉ úé¹]åõ ÉäiÉVÉ ÉÒxÉ (VÉ ÉÒxÉ véé úhéäséò Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 96 (96 SÉÉ É½þÉ úé¹]åõ +ÊvÉÊxÉªÉ É 27). 35. ½èþnù úé ÉÉnù EÖò³ý Éʽþ ÉÉ]õ É ÉäiÉVÉ ÉÒxÉ ({ÉÖx½þÉ +ÊvÉÊxɪÉÊ ÉiÉ Eò úhéä, ÉèvÉEò úhé É +ÉhÉJÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé ªÉÉ ÉÉ ÉiÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 96 (96 SÉÉ É½þÉ úé¹]åõ +ÊvÉÊxÉªÉ É 45). 36. ½èþnù úé ÉÉnù EÖò³ý Éʽþ ÉÉ]õ É ÉäiÉVÉ ÉÒxÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 950 (950 SÉÉ ½èþnù úé ÉÉnù +ÊvÉÊxÉªÉ É 2). 37. VÉäxÉ ÉÒEòÉ ú É ÉnùÉxÉ (xé¹]õ Eò úhªéé ÉÉ ÉiÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 960 (96 SÉÉ Eäò ú³ý +ÊvÉÊxÉªÉ É 3). 38. Eäò ú³ý ÉÚÊ É Eò ú +ÊvÉÊxÉªÉ É, 96 (96 SÉÉ Eäò ú³ý +ÊvÉÊxÉªÉ É 3). 39. Eäò ú³ý VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 963 (964 SÉÉ Eäò ú³ý +ÊvÉÊxÉªÉ É ). 40. ÉvªÉ Énäù É VÉ ÉÒxÉ É½þºÉÚ±É ºÉÆʽþiÉÉ, 959 (959 SÉÉ ÉvªÉ Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É 20). 4. ÉvªÉ Énäù É EÞòÊ¹É véé úhévéê ÉxÉÒSÉÒ Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 960 (960 SÉÉ ÉvªÉ Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É 20).. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉiÉ úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 964 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú 2 iéä 64 ªÉÉ xééånùò VÉÉnùÉ nùéjé±é Eäò±ªÉÉ. (20 VÉÚxÉ 964 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). BSÉ

250 226 (xé Éö ÉÒ +xéöºéúséò) 42. ÉpùÉºÉ ÉäiÉEò úò EÚò³ý ºÉÆ úiéhé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 955 (955 SÉÉ ÉpùÉºÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 25). 43. ÉpùÉºÉ ÉäiÉEò úò EÚò³ý (=ÊSÉiÉ ÉÉbä näùhéä) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 (956 SÉÉ ÉpùÉºÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 24). 44. ÉpùÉºÉ EÖòÊb < ü{{éú +ÊvÉ ÉɺÉÒ ( ÉänùJÉ±É Eò úhªéé{ééºéúxé ºÉÆ úiéhé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 96 (96 SÉÉ ÉpùÉºÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 38). 45. ÉpùÉºÉ ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò Ê É ÉºiÉ ªÉ ɺlÉÉ ( ÉäiÉVÉÊ ÉxÉÒSªÉÉ É ÉɺÉxÉÉSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 96 (96 SÉÉ ÉpùÉºÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 57). 46. ÉpùÉºÉ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (VÉÊ ÉxÉÒSÉÒ Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhéä) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 96 (96 SÉÉ ÉpùÉºÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 58). 47. ½èþºÉÚ ú EÖò³ý Éʽþ ÉÉ]õ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 952 (952 SÉÉ ½èþºÉÚ ú +ÊvÉÊxÉªÉ É 3). 48. EÖòMÉÇ EÖò³ý Éʽþ ÉÉ]õ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 957 (957 SÉÉ ½èþºÉÚ ú +ÊvÉÊxÉªÉ É 4). 49. ½èþºÉÚ ú OÉÉ ÉÒhÉ {Énäù xé¹]õ Eò úhªéé ÉÉ ÉiÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 96 (96 SÉÉ ½èþºÉÚ +ÊvÉÊxÉªÉ É 4). 50. ½èþnù úé ÉÉnù EÖò³ý Éʽþ ÉÉ]õ É ÉäiÉVÉ ÉÒxÉ (Ê ÉÊvÉOÉÉÁÒEò úhé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 96 (96 SÉÉ ½èþºÉÚ +ÊvÉÊxÉªÉ É 36). 5. ½èºÉÚ ú VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 96 (962 SÉÉ ½èþºÉÚ +ÊvÉÊxÉªÉ É 0) ÉäÊ úºéé VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 960 (960 SÉÉ +ÉäÊ úºéé +ÊvÉÊxÉªÉ É 6) ÉäÊ úºéé Ê É±ÉÒxÉ úévªéiéäjéä (OÉÉ ÉÒhÉ {Énäù xé¹]õ Eò úhªéé ÉÉ ÉiÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 963 (963 SÉÉ +ÉäÊ úºéé +ÊvÉÊxÉªÉ É 0). 54. {ÉÆVÉÉ É ÉÚvÉÉ úhéé-ºéö úiéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 953 (953 SÉÉ {ÉÆVÉÉ É +ÊvÉÊxÉªÉ É 0). 55. úévéºlééxé EÖò³ý Éʽþ ÉÉ]õ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 955 (955 SÉÉ úévéºlééxé +ÊvÉÊxÉªÉ É 3). 56. úévéºlééxé VÉ ÉÒxÉnùÉ úò É Ê Éº ÉänùÉ úò xé¹]õ Eò úhªéé ÉÉ ÉiÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 959 (959 SÉÉ úévéºlééxé +ÊvÉÊxÉªÉ É 8). 57. EÖò ÉɪÉÚÆ +ÉÊhÉ =ké úéjéæb VÉ ÉÒxÉnùÉ úò xé¹]õ Eò úhéä É VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 960 (960 SÉÉ =ké ú Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É 7). 58. =ké ú Énäù É VÉ ÉÒxÉ véé úhéäséò Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ±ÉÉnùhªÉÉ ÉÉ ÉiÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 960 (96 SÉÉ =ké ú Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É ). 59. {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É ºÉÆ{ÉnùÉ-ºÉÆ{ÉÉnùxÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 953 (954 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É ). 60. {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 955 (956 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É 0). 6. Ênù±±ÉÒ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 954 (954 SÉÉ Ênù±±ÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ É 8). 62. Ênù±±ÉÒ VÉ ÉÒxÉ véé úhéé (Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 960 (960 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 24). 63. ÉÊhÉ{ÉÚ ú VÉ ÉÒxÉ É½þºÉÚ±É +ÉÊhÉ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 960 (960 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 33). 64. ÊjÉ{ÉÖ úé VÉ ÉÒxÉ É½þºÉÚ±É VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 960 (960 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 43).] [65. Eäò ú³ý VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 969 (969 SÉÉ Eäò ú³ý +ÊvÉÊxÉªÉ É 35). 66. Eäò ú³ý VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ Eäò ú³ý +ÊvÉÊxÉªÉ É 25).] 2 [67. +ÉÆwÉ Énäù É VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (EÞòʹÉvÉÉ úhé VÉÊ ÉxÉÓ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 973 (973 SÉÉ +ÉÆwÉ Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É ).. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÉähÉÊiɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú 65 É 66 ªÉÉ xééånùò ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ªÉÉ (9 VÉÚxÉ 972 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉèÊiɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú 67 iéä 86 ªÉÉ xééånùò ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ªÉÉ (7 ºÉ{]åõ É ú 974 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

251 227 (xé Éö ÉÒ +xéöºéúséò) 68. Ê É½þÉ ú VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ IÉäjÉ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhéä +ÉÊhÉ +ÊiÉÊ úcié ÉÚÊ ÉºÉÆ{ÉÉnùxÉ) (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 (973 SÉÉ Ê É½þÉ ú +ÊvÉÊxÉªÉ É ). 69. Ê É½þÉ ú VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ IÉäjÉ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhéä +ÉÊhÉ +ÊiÉÊ úcié ÉÚÊ ÉºÉÆ{ÉÉnùxÉ) (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 973 (973 SÉÉ Ê É½þÉ ú +ÊvÉÊxÉªÉ É 9). 70. Ê É½þÉ ú VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 (972 SÉÉ Ê É½þÉ ú +ÊvÉÊxÉªÉ É 5). 7. MÉÖVÉ úéié ÉäiÉVÉ ÉÒxÉ Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 (974 SÉÉ MÉÖVÉ úéié +ÊvÉÊxÉªÉ É 2). 72. ½þ úªééhéé véé úhévéê ÉxÉÓ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 (972 SÉÉ ½þ úªééhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É 26). 73. ʽþ ÉÉSÉ±É Énäù É véé úhévéê ÉxÉÓ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 (973 SÉÉ Ê½þ ÉÉSÉ±É Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É 9). 74. Eäò ú³ý VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 (972 SÉÉ Eäò ú³ý +ÊvÉÊxÉªÉ É 7). 75. ÉvªÉ Énäù É EÞòÊ¹É véé úhévéê ÉxÉÓ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 (974 SÉÉ ÉvªÉ Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É 2). 76. ÉvªÉ Énäù É EÞòÊ¹É véé úhévéê ÉxÉÓ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ (nöùºé úò ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 (974 SÉÉ ÉvªÉ Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É 3). 77. ½èþºÉÚ ú VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 973 (974 SÉÉ EòxÉÉÇ]õEò +ÊvÉÊxÉªÉ É ). 78. {ÉÆVÉÉ É VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 (973 SÉÉ {ÉÆVÉÉ É +ÊvÉÊxÉªÉ É 0). 79. úévéºlééxé EÞòÊ¹É véé úhévéê ÉxÉÓ É ú Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ±ÉÉnùhªÉÉ ÉÉ ÉiÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 973 (973 SÉÉ úévéºlééxé +ÊvÉÊxÉªÉ É ). 80. MÉÖb ±ÉÚ ú VÉx É É ºÉÆ{ÉnùÉ (xé¹]õ Eò úhéä É úªéié ÉÉ úòié ü{ééæié ú Eò úhéä) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 969 (969 SÉÉ iééê ɳýxÉÉbÚ +ÊvÉÊxÉªÉ É 24). 8. {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 (972 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É 2). 82. {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É ºÉÆ{ÉnùÉ ºÉÆ{ÉÉnùxÉ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 964 (964 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É 22). 83. {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É ºÉÆ{ÉnùÉ ºÉÆ{ÉÉnùxÉ (nöùºé úò ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 973 (973 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É 33). 84. ÉÆÖ É<Ç EÖò³ý Éʽþ ÉÉ]õ É ÉäiÉVÉ ÉÒxÉ (MÉÖVÉ úéié ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 (973 SÉÉ MÉÖVÉ úéié +ÊvÉÊxÉªÉ É 5) ÉäÊ úºéé VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 (974 SÉÉ +ÉäÊ úºéé +ÊvÉÊxÉªÉ É 9). 86. ÊjÉ{ÉÖ úé VÉ ÉÒxÉ É½þºÉÚ±É +ÉÊhÉ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (nöùºé úò ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 (974 SÉÉ ÊjÉ{ÉÖ úé +ÊvÉÊxÉªÉ É 7).] [ 2 [* * * * * *] 88. +ÉètÉäÊMÉEò (Ê ÉEòÉºÉ É Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 95 (95 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 65). 89. ºlÉÉ É ú ºÉÆ{ÉkÉÒSÉä +ÊvÉOɽþhÉ É ºÉÆ{ÉÉnùxÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 952 (952 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 30).. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÉähÉSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé ä 87 iéä 24 ªÉÉ xééånùò ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ªÉÉ. 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 44 uùé ä, xééäånù 87 MÉɳý±ÉÒ.

252 (xé Éö ÉÒ +xéöºéúséò) 90. JÉÉhÉ É JÉÊxÉVÉ (Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ É Ê ÉEòɺÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 957 (957 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 67). 9. ÉCiÉänùÉ úò +ÉÊhÉ ÊxÉ ÉÈvÉEò ªÉÉ{ÉÉ úò ÉlÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 969 (969 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 54). 228 * * * * 93. EòÉäEò EòÉä³ýºÉÉ JÉÉhÉ (+ÉEòκ ÉEò ié úiéönùò) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 64). 94. EòÉäEò EòÉä³ýºÉÉ JÉÉhÉ ( úé¹]åõòªéòeò úhé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 (972 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 36). 95. ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhé Ê É ÉÉ ªÉ ɺÉÉªÉ ( úé¹]åõòªéòeò úhé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 (972 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 57). 96. ÉÉ úiéòªé iééæ Éä ɽþÉ ÉÆb ³ý (={ÉGò ÉÉSÉä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 (972 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 58) ÉVÉÉ úò ɺjÉÊxÉ ÉÉÇhÉ ={ÉGò É ( ªÉ ɺlÉÉ{ÉxÉ iéé ªÉÉiÉ PÉähªÉÉ ÉÉ ÉiÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 (972 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 72.) 98. EòÉä³ýºÉÉ JÉÉhÉÒ ( ªÉ ɺlÉÉ{ÉxÉ iéé ªÉÉiÉ PÉähªÉÉ ÉÉ ÉiÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 973 (973 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 5). 99. EòÉä³ýºÉÉ JÉÉhÉÒ ( úé¹]åõòªéòeò úhé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 973 (973 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 26). 00. {É úeòòªé SɱÉxÉ Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 973 (973 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 46). 0. Ênù +±EòÉìEò +ì Éb É>ðxÉ EÆò{ÉxÉÒ Ê±ÉÊ É]äõb (={ÉGò ÉÉSÉä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 973 (973 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 56). 02. EòÉä³ýºÉÉ JÉÉhÉÒ (ºÉÆ úiéhé É Ê ÉEòɺÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 (974 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 28) ÊiÉÊ úcié {ÉÊ ú±éé É (ºÉCiÉÒSÉÒ `äö É) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 (974 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 37). 04. {É úeòòªé SɱÉxÉ ºÉÆ úiéhé É SÉÉä ú]õ É ªÉÉ{ÉÉ úéºé ÉÊiÉ ÉÆvÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 (974 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 52) ÉVÉÉ úò ɺjÉÊxÉ ÉÉÇhÉ ={ÉGò É ( úé¹]åõòªéòeò úhé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 (974 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 57). 06. ɽþÉ úé¹]åõ ÉäiÉVÉ ÉÒxÉ (VÉ ÉÒxÉvÉÉ úhéäséò Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ) (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 964 (965 SÉÉ É½þÉ úé¹]åõ +ÊvÉÊxÉªÉ É 6). 07. ɽþÉ úé¹]åõ ÉäiÉVÉ ÉÒxÉ (VÉ ÉÒxÉvÉÉ úhéäséò Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ) (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 965 (965 SÉÉ É½þÉ úé¹]åõ +ÊvÉÊxÉªÉ É 32). 08. ɽþÉ úé¹]åõ ÉäiÉVÉ ÉÒxÉ (VÉ ÉÒxÉvÉÉ úhéäséò Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ) (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 968 (968 SÉÉ É½þÉ úé¹]åõ +ÊvÉÊxÉªÉ É 6). 09. ɽþÉ úé¹]åõ ÉäiÉVÉ ÉÒxÉ (VÉ ÉÒxÉvÉÉ úhéäséò Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ) (nöùºé úò ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 968 (968 SÉÉ É½þÉ úé¹]åõ +ÊvÉÊxÉªÉ É 33). 0. ɽþÉ úé¹]åõ ÉäiÉVÉ ÉÒxÉ (VÉ ÉÒxÉvÉÉ úhéäséò Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ) (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 969 (969 SÉÉ É½þÉ úé¹]åõ +ÊvÉÊxÉªÉ É 37).. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 44 uùé äú xééånù 92 MÉɳ±ÉÒ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

253 229 (xé Éö ÉÒ +xéöºéúséò). ɽþÉ úé¹]åõ ÉäiÉVÉ ÉÒxÉ (VÉ ÉÒxÉvÉÉ úhéäséò Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ) (nöùºé úò ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 969 (969 SÉÉ É½þÉ úé¹]åõ +ÊvÉÊxÉªÉ É 38). 2. ɽþÉ úé¹]åõ ÉäiÉVÉ ÉÒxÉ (VÉ ÉÒxÉvÉÉ úhéäséò Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ) (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 970 (970 SÉÉ É½þÉ úé¹]åõ +ÊvÉÊxÉªÉ É 27). 3. ɽþÉ úé¹]åõ ÉäiÉVÉ ÉÒxÉ (VÉ ÉÒxÉvÉÉ úhéäséò Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ) (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 (972 SÉÉ É½þÉ úé¹]åõ +ÊvÉÊxÉªÉ É 3). 4. ɽþÉ úé¹]åõ ÉäiÉVÉ ÉÒxÉ (VÉ ÉÒxÉvÉÉ úhéäséò Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ) (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 973 (973 SÉÉ É½þÉ úé¹]åõ +ÊvÉÊxÉªÉ É 50). 5. +ÉäÊ úºééõ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 965 (965 SÉÉ +ÉäÊ úºééõ +ÊvÉÊxÉªÉ É 3). 6. +ÉäÊ úºééõ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 966 (967 SÉÉ +ÉäÊ úºééõ +ÊvÉÊxÉªÉ É 8). 7. +ÉäÊ úºééõ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 967 (967 SÉÉ +ÉäÊ úºééõ +ÊvÉÊxÉªÉ É 3). 8. +ÉäÊ úºééõ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 969 (969 SÉÉ +ÉäÊ úºééõ +ÊvÉÊxÉªÉ É 3). 9. +ÉäÊ úºééõ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 970 (970 SÉÉ +ÉäÊ úºééõ +ÊvÉÊxÉªÉ É 8). 20. =ké ú Énäù É véé úhévéê ÉxÉÒ É ú Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ±ÉÉnùhªÉÉ ÉÉ ÉiÉ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 (973 SÉÉ =ké ú Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É 8). 2. =ké ú Énäù É véé úhévéê ÉxÉÒ É ú Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ±ÉÉnùhªÉÉ ÉÉ ÉiÉ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 (975 SÉÉ =ké ú Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É 2). 22. ÊjÉ{ÉÖ úé VÉ ÉÒxÉ É½þºÉÚ±É É VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ÊiÉºÉ úò ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 (975 SÉÉ ÊjÉ{ÉÖ úé +ÊvÉÊxÉªÉ É 3). 23. nùénù úé É xémé ú½þ Éä±ÉÒ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé Ê ÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ 3). 24. nùénù úé É xémé ú½þ Éä±ÉÒ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) Ê ÉÊxÉªÉ É, 973 (973 SÉÉ 5).] [25. 2 ÉÉä]õÉ ú ÉɽþxÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 939 ªÉÉSÉä Eò±É É 66Eò +ÉÊhÉ ÉEò úhé SÉÉ ú Eò (939 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 4) iªéé É ªÉEò ɺiÉÚ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 955 (955 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 0). 27. iéºeò ú +ÉÊhÉ Ê Énäù ÉÒ Ê ÉÊxÉ ÉªÉ SɱÉxÉ EÚò]õ ªÉ ɽþÉ úò ( ÉÉ±É ÉkÉäSÉä ºÉ É{ɽþ úhé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 (976 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 3). 28. ÉÆvÉÊ ÉMÉÉ ú {ÉrùiÉÒ (=SSÉÉ]õxÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 (976 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 9). 29. {É úeòòªé SɱÉxÉ ºÉÆ úiéhé É SÉÉä ú]õ É ªÉÉ{ÉÉ úéºé ÉÊiÉ ÉÆvÉ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 (976 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 20). 3 [* * * * * *] 3. ±Éä ½þÒ ºÉÉJÉ ú ÉÉ É ºÉ ÉÉxÉÒEò úhé ÊxÉvÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 (976 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 3). 32. xéémé úò VÉ ÉÒxÉ (Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ É Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 (976 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 33). 33. ºÉÆPÉ ±ÉäJªÉÉÆSÉä Ê É ÉÉMÉÒEò úhé (Eò ÉÇSÉÉ-ªÉÉÆSÉä ±ÉäJÉÉÆiÉ úhé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 (976 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 59) ɺÉÉ É véé úhévéê ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ÊxÉÎ SÉiÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 (957 SÉÉ +ɺÉÉ É +ÊvÉÊxÉªÉ É ).. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 uùé äú 25 iéä 88 ªÉÉ xééånùò ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ªÉÉ (27 Éä 976 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. +ÉiÉÉ ÉÉä]õÉ ú ÉɽþxÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 988 (988 SÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 59) SªÉÉ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ ié úiéönùò {ɽþÉ. 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 44 uùé äú xééånù 30 MÉɳý±ÉÒ (20 VÉÚxÉ 979 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

254 (xé Éö ÉÒ +xéöºéúséò) 35. ÉÖÆ É<Ç EÖò³ý Éʽþ ÉÉ]õ É ÉäiÉVÉ ÉÒxÉ (Ê Énù ÉÇ Énäù É) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 958 (958 SÉÉ ÉÖÆ É<Ç +ÊvÉÊxÉªÉ É 99). 36. MÉÖVÉ úéié JÉÉVÉMÉÒ ÉxÉä (ºÉÆ{ÉÉnùxÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 (973 SÉÉ MÉÖVÉ úéié +ÊvÉÊxÉªÉ É 4). 37. ½þ úªééhéé véé úhévéê ÉxÉÒ É Ò±É Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 (976 SÉÉ ½þ úªééhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É 7). 38. ʽþ ÉÉSÉ±É Énäù É EÖò³ý Éʽþ ÉÉ]õ É VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 (974 SÉÉ Ê½þ ÉÉSÉ±É Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É 8). 39. ʽþ ÉÉSÉ±É Énäù É OÉÉ É ºÉÉ ÉÉ<ÇEò VÉÊ ÉxÉÒ ÊxÉʽþiÉÒEò úhé +ÉÊhÉ ÉÉ{É ú +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 (974 SÉÉ Ê½þ ÉÉSÉ±É Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É 8). 40. EòxÉÉÇ]õEò VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (nöùºé úò ºÉÖvÉÉ úhéé É ºÉÆEòÒhÉÇ ié úiéönùò) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 (974 SÉÉ EòxÉÉÇ]õEò +ÊvÉÊxÉªÉ É 3). 4. EòxÉÉÇ]õEò VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (nöùºé úò ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 (976 SÉÉ EòxÉÉÇ]õEò +ÊvÉÊxÉªÉ É 27). 42. Eäò ú³ý ÊxɹEòɺÉxÉÉºÉ ÉÊiÉ ÉÆvÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 966 (966 SÉÉ Eäò ú³ý +ÊvÉÊxÉªÉ É 2). 43. ÊlÉ û{{éö É ú É +ÊvÉnùÉxÉ (=SSÉÉ]õxÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 969 (969 SÉÉ Eäò ú³ý +ÊvÉÊxÉªÉ É 9). 44. ÉÒ{Énù É ÉÚÊ É ÉiÉÉÊvÉEòÉ únùéxé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 969 (969 SÉÉ Eäò ú³ý +ÊvÉÊxÉªÉ É 20). 45. ÉÒ{ÉÉÆb ú ÉEòÉ ÉÚÊ É (ÊxÉʽþiÉÒEò úhé É ÉiÉÉÊvÉEòÉ únùéxé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ Eäò ú³ý +ÊvÉÊxÉªÉ É 20). 46. Eäò ú³ý JÉÉVÉMÉÒ ÉxÉä (ÊxÉʽþiÉÒEò úhé É +Ê É½þºiÉÉÆEòxÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ Eäò ú³ý +ÊvÉÊxÉªÉ É 26). 47. Eäò ú³ý EÞòÊ¹É EòÉ ÉMÉÉ ú +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 (974 SÉÉ Eäò ú³ý +ÊvÉÊxÉªÉ É 8). 48. Eäò ú³ý EòÉVÉÚ EòÉ újééxéé (ºÉÆ{ÉÉnùxÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 (974 SÉÉ Eäò ú³ý +ÊvÉÊxÉªÉ É 29). 49. Eäò ú³ý ÊSÉ^õÒ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 (975 SÉÉ Eäò ú³ý +ÊvÉÊxÉªÉ É 23). 50. Eäò ú³ý +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ (VÉ ÉÒxÉ ½þºiÉÉÆiÉ úhéé É úò±é ÊxÉ ÉÈvÉ +ÉÊhÉ nöù ÉɱÉÉ VÉÊ ÉxÉÒ {É úié Eò úhéä) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 (975 SÉÉ Eäò ú³ý +ÊvÉÊxÉªÉ É 3). 5. Eäò ú³ý VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 (976 SÉÉ Eäò ú³ý +ÊvÉÊxÉªÉ É 5). 52. EòÉxÉ É EÖò³ý Éʽþ ÉÉ]õ =SSÉÉ]õxÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 (976 SÉÉ Eäò ú³ý +ÊvÉÊxÉªÉ É 6). 53. ÉvªÉ Énäù É EÞòÊ¹É véé úhévéê ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 (974 SÉÉ ÉvªÉ Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É 20). 54. ÉvªÉ Énäù É EÞòÊ¹É véé úhévéê ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 (976 SÉÉ ÉvªÉ Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É 2). 55. {ÉÎ SÉ É JÉÉxÉnäù É Éä½þ ÉɺÉÒ ºÉÆ{ÉnùÉ (º ÉÉÊ Éi ÉÉÊvÉEòÉ ú <iªéénùò EòÉfÚøxÉ ]õéeòhéä) Ê ÉÊxÉªÉ É, 96 (962 SÉÉ É½þÉ úé¹]åõ Ê ÉÊxÉªÉ É ). 56. ɽþÉ úé¹]åõ +xéöºéúêséié VÉ ÉÉiÉÓxÉÉ VÉÊ ÉxÉÒ ÉiªÉÉÌ{ÉiÉ Eò úhªééºéé`öò +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 (975 SÉÉ É½þÉ úé¹]åõ +ÊvÉÊxÉªÉ É 4). 57. ɽþÉ úé¹]åõ ÉäiÉVÉ ÉÒxÉ (véé úhévéê ÉxÉÓ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ Eò ÉÒ Eò úhéä +ÉÊhÉ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 (975 SÉÉ É½þÉ úé¹]åõ +ÊvÉÊxÉªÉ É 2). 58. ɽþÉ úé¹]åõ JÉÉVÉMÉÒ ÉxÉä (ºÉÆ{ÉÉnùxÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 (975 SÉÉ É½þÉ úé¹]åõ +ÊvÉÊxÉªÉ É 29). 59. ɽþÉ úé¹]åõ ÉäiÉVÉ ÉÒxÉ (véé úhévéê ÉxÉÓ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ Eò ÉÒ Eò úhéä) +ÉÊhÉ (ºÉÖvÉÉ úhéé) ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 (975 SÉÉ É½þÉ úé¹]åõ +ÊvÉÊxÉªÉ É 47). 60. ɽþÉ úé¹]åõ ÉäiÉVÉ ÉÒxÉ (véé úhévéê ÉxÉÓ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ) (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 (976 SÉÉ É½þÉ úé¹]åõ +ÊvÉÊxÉªÉ É 2). 230

255 23 (xé Éö ÉÒ +xéöºéúséò) 6. +ÉäÊ úºéé ºÉÆ{ÉnùÉ ÊxÉ úéºé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 95 (952 SÉÉ +ÉäÊ úºéé +ÊvÉÊxÉªÉ É ). 62. úévéºlééxé ɺÉɽþiÉ ÉÉnù +ÊvÉÊxÉªÉ É, 954 (954 SÉÉ úévéºlééxé +ÊvÉÊxÉªÉ É 27). 63. úévéºlééxé VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé +ÉÊhÉ VÉ ÉÒxÉ ÉɱÉEòÉÆSªÉÉ ºÉÆ{ÉnäùSÉä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 963 (964 SÉÉ úévéºlééxé +ÊvÉÊxÉªÉ É ). 64. úévéºlééxé EÞòÊ¹É véé úhévéê ÉxÉÒ É ú Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ±ÉÉnùhªÉÉ ÉÉ ÉiÉ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 (976 SÉÉ úévéºlééxé +ÊvÉÊxÉªÉ É 8). 65. úévéºlééxé EÖò³ý Éʽþ ÉÉ]õ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 (976 SÉÉ úévéºlééxé +ÊvÉÊxÉªÉ É 2). 66. iééê ɳýxÉÉbÚ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (VÉÊ ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ Eò ÉÒ Eò úhéä) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 970 (970 SÉÉ iééê ɳýxÉÉbÚ +ÊvÉÊxÉªÉ É 7). 67. iééê ɳýxÉÉbÚ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (VÉÊ ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhéä) ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ iééê ɳýxÉÉbÚ +ÊvÉÊxÉªÉ É 4). 68. iééê ɳýxÉÉbÚ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (VÉÊ ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhéä) ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 (972 SÉÉ iééê ɳýxÉÉbÚ +ÊvÉÊxÉªÉ É 0). 69. iééê ɳýxÉÉbÚ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (VÉÊ ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhéä) nöùºé úò ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 (972 SÉÉ iééê ɳýxÉÉbÚ +ÊvÉÊxÉªÉ É 20). 70. iééê ɳýxÉÉbÚ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (VÉÊ ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhéä) ÊiÉºÉ úò ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 (972 SÉÉ iééê ɳýxÉÉbÚ +ÊvÉÊxÉªÉ É 37). 7. iééê ɳýxÉÉbÚ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (VÉÊ ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhéä) SÉÉèlÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 (972 SÉÉ iééê ɳýxÉÉbÚ +ÊvÉÊxÉªÉ É 39). 72. iééê ɳýxÉÉbÚ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (VÉÊ ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhéä) ºÉ½þÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 (974 SÉÉ iééê ɳýxÉÉbÚ +ÊvÉÊxÉªÉ É 7). 73. iééê ɳýxÉÉbÚ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (VÉÊ ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhéä) {ÉÉSÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 (974 SÉÉ iééê ɳýxÉÉbÚ +ÊvÉÊxÉªÉ É 0). 74. iééê ɳýxÉÉbÚ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (VÉÊ ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhéä) ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 (974 SÉÉ iééê ɳýxÉÉbÚ +ÊvÉÊxÉªÉ É 5). 75. iééê ɳýxÉÉbÚ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (VÉÊ ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhéä) ÊiÉºÉ úò ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 (974 SÉÉ iééê ɳýxÉÉbÚ +ÊvÉÊxÉªÉ É 30). 76. iééê ɳýxÉÉbÚ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (VÉÊ ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhéä) nöùºé úò ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 (974 SÉÉ iééê ɳýxÉÉbÚ +ÊvÉÊxÉªÉ É 32). 77. iééê ɳýxÉÉbÚ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (VÉÊ ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhéä) ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 (975 SÉÉ iééê ɳýxÉÉbÚ +ÊvÉÊxÉªÉ É ). 78. iééê ɳýxÉÉbÚ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (VÉÊ ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhéä) nöùºé úò ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 (975 SÉÉ iééê ɳýxÉÉbÚ +ÊvÉÊxÉªÉ É 2). 79. =ké ú Énäù É VÉ ÉÒxÉnùÉ úò xé¹]õ Eò úhéä +ÉÊhÉ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 950 (95 SÉÉ =ké ú Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É ), =ké ú Énäù É ÉÚ ÉÒ EòɪÉnùÉ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ =ké ú Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É 2) +ÉÊhÉ =ké ú Énäù É ÉÚ ÉÒ EòɪÉnùÉ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 (974 SÉÉ =ké ú Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É 34) ªÉÉÆuùÉ äú Eäò±É䱪ÉÉ ºÉÖvÉÉ úhéé. 80. =ké ú Énäù É véé úhévéê ÉxÉÒ É Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ±ÉÉnùhªÉÉ ÉÉ ÉiÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 (976 SÉÉ =ké ú Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É 20).

256 (xé Éö ÉÒ +xéöºéúséò) 8. {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (nöùºé úò ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 (972 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É 38). 82. {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É nöù ÉɱÉÉ VÉ ÉÒxÉ {É úié Eò úhªéé ÉÉ ÉiÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 973 (973 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É 23). 83. {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 (974 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É 33). 84. {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 (975 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É 23). 85. {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 (976 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É 2). 86. Ênù±±ÉÒ véé úhé VÉ ÉÒxÉ (Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ) ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 (976 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 5). 87. MÉÉä ÉÉ, nù ÉhÉ É nùò É ÉÖÆb Eò (ÊxɹEòɺÉxÉÉ{ÉɺÉÚxÉ ºÉÆ úiéhé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 (976 SÉÉ MÉÉä ÉÉ, nù ÉhÉ É nùò É +ÊvÉÊxÉªÉ É ) {ÉÉÄÊb SÉä úò VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (VÉÊ ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhéä) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 973 (974 SÉÉ {ÉÉÄÊb SÉä úò +ÊvÉÊxÉªÉ É 9).] [89. +ɺÉÉ É (iééi{éö úiéò ɺɱÉä±ÉÒ IÉäjÉä) EÖò³ý Éʽþ ÉÉ]õ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ +ɺÉÉ É +ÊvÉÊxÉªÉ É 23) ɺÉÉ É (iééi{éö úiéò ɺɱÉä±ÉÒ IÉäjÉä) EÖò³ý Éʽþ ÉÉ]õ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 (974 SÉÉ +ɺÉÉ É +ÊvÉÊxÉªÉ É 8). 9. Ê É½þÉ ú VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ IÉäjÉ ÊxÉÎ SÉiÉÒ +ÉÊhÉ +ÊiÉÊ úcié ÉÚ ÉÒSÉä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ) (ºÉÖvÉÉ úhéé) ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 (975 SÉÉ Ê É½þÉ ú +ÊvÉÊxÉªÉ É 3). 92. Ê É½þÉ ú VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ IÉäjÉ ÊxÉÎ SÉiÉÒ +ÉÊhÉ +ÊiÉÊ úcié ÉÚ ÉÒSÉä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ) (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 (976 SÉÉ Ê É½þÉ ú +ÊvÉÊxÉªÉ É 22). 93. Ê É½þÉ ú VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ IÉäjÉ ÊxÉÎ SÉiÉÒ +ÉÊhÉ +ÊiÉÊ úcié ÉÚ ÉÒSÉä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ) (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 (978 SÉÉ Ê É½þÉ ú +ÊvÉÊxÉªÉ É 7). 94. ÉÚ ÉÒSÉä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ (Ê É½þÉ ú ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 979 (980 SÉÉ Ê É½þÉ ú +ÊvÉÊxÉªÉ É 2). 95. ½þÊ úªééhéé véé úhé VÉÊ ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 977 (977 SÉÉ ½þÊ úªééhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É 4). 96. iééê ɳýxÉÉbÚ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (VÉÊ ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ÊxÉÎ SÉiÉÒ) (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 (978 SÉÉ iééê ɳýxÉÉbÚ +ÊvÉÊxÉªÉ É 25). 97. iééê ɳýxÉÉbÚ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (VÉÊ ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ÊxÉÎ SÉiÉÒ) (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 979 (979 SÉÉ iééê ɳýxÉÉbÚ +ÊvÉÊxÉªÉ É ). 98. =ké ú Énäù É VÉ ÉÒxÉnùÉ úò =SSÉÉ]õxÉ EòɪÉnäù (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 (978 SÉÉ =ké ú Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É 5). 99. {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É nöù ÉɱÉÉ VÉÊ ÉxÉÒ {É úié Eò úhéä (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 (978 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É 24).. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉkÉäSÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 984 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé ä 89 iéä 202 ªÉÉ xééånòù ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ªÉÉ. (26 +ÉìMɺ]õ 984 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). BSÉ

257 (xé Éö ÉÒ +xéöºéúséò) 200. {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É nöù ÉɱÉÉ VÉÊ ÉxÉÒ {É úié Eò úhéä (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 980 (980 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É 56). 20. MÉÉä ÉÉ, nù ÉhÉ É nùò É EÞòÊ¹É EÖò³ý Éʽþ ÉÉ]õ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 964 (964 SÉÉ MÉÉä ÉÉ, nù ÉhÉ É nùò É +ÊvÉÊxÉªÉ É 7) MÉÉä ÉÉ, nù ÉhÉ É nùò É EÞòÊ¹É EÖò³ý Éʽþ ÉÉ]õ ({ÉÉSÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 (976 SÉÉ MÉÉä ÉÉ, nù ÉhÉ É nùò É +ÊvÉÊxÉªÉ É 7). ] ú [203. +ÉÆwÉ Énäù É +xéöºéúêséié IÉäjÉä ÉÚÊ É ½þºiÉÉÆiÉ úhé Ê ÉÊxÉªÉ É, 959 (959 SÉÉ +ÉÆwÉ Énäù É Ê ÉÊxÉªÉ É ) ÉÆwÉ Énäù É +xéöºéúêséié IÉäjÉä EòɪÉnäù (Ê ÉºiÉÉ ú É ºÉÖvÉÉ úhéé) Ê ÉÊxÉªÉ É, 963 (963 SÉÉ +ÉÆwÉ Énäù É Ê ÉÊxÉªÉ É 2) ÉÆwÉ Énäù É +xéöºéúêséié IÉäjÉä ÉÚÊ É ½þºiÉÉÆiÉ úhé (ºÉÖvÉÉ úhéé) Ê ÉÊxÉªÉ É, 970 (970 SÉÉ +ÉÆwÉ Énäù É Ê ÉÊxÉªÉ É ) ÉÆwÉ Énäù É +xéöºéúêséié IÉäjÉä ÉÚÊ É ½þºiÉÉÆiÉ úhé (ºÉÖvÉÉ úhéé) Ê ÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ +ÉÆwÉ Énäù É Ê ÉÊxÉªÉ É ) ÉÆwÉ Énäù É +xéöºéúêséié IÉäjÉä ÉÚÊ É ½þºiÉÉÆiÉ úhé (ºÉÖvÉÉ úhéé) Ê ÉÊxÉªÉ É, 978 (978 SÉÉ +ÉÆwÉ Énäù É Ê ÉÊxÉªÉ É ) Ê É½þÉ ú EÖò³ý Éʽþ ÉÉ]õ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 885 (885 SÉÉ Ê É½þÉ ú +ÊvÉÊxÉªÉ É 8) UôÉä]õÉ xéémé{éú ú EÖò³ý Éʽþ ÉÉ]õ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 908 (908 SÉÉ ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É 6). ( ÉEò úhé +É`ö----Eò±É Éä 46, 47, 48, 48-Eò É 49, ÉEò úhé nù½þé----eò±é Éä 7, 7-Eò É 7-JÉ, +ÉÊhÉ ÉEò úhé +`ö úé---eò±é Éä 240, 24 É 242). 20. ºÉÆlÉɳý {É úméhéé EÖò³ý Éʽþ ÉÉ] ({ÉÚ úeò ié úiéönùò) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 949 (949 SÉÉ Ê É½þÉ ú +ÊvÉÊxÉªÉ É 4) Eò±É É 53 JÉä úòvéeò üxé. 2. Ê É½þÉ ú +xéöºéúêséié IÉäjÉ Ê ÉÊxÉªÉ É, 969 (969 SÉÉ Ê É½þÉ ú Ê ÉÊxÉªÉ É ). 22. Ê É½þÉ ú ÉÚÊ É ºÉÖvÉÉ úhéé (Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ IÉäjÉ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhéä +ÉÊhÉ +ÊiÉÊ úcié ÉÚÊ É ºÉÆ{ÉÉnùxÉ) (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 982 (982 SÉÉ Ê É½þÉ ú +ÊvÉÊxÉªÉ É 55). 23. MÉÖVÉ úéié näù ɺlÉÉxÉ <xéé Éä xé¹]õ Eò úhéä +ÊvÉÊxÉªÉ É, 969 (969 SÉÉ MÉÖVÉ úéié +ÊvÉÊxÉªÉ É 6). 24. MÉÖVÉ úéié EÖò³ý Éʽþ ÉÉ] EòɪÉnäù (ºÉÖvÉÉ úhéé)õ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 (976 SÉÉ MÉÖVÉ úéié +ÊvÉÊxÉªÉ É 37). 25. MÉÖVÉ úéié ÉäiÉVÉ ÉÒxÉ Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 (976 SÉÉ úé¹]åõ{éiéò +ÊvÉÊxÉªÉ É 43). 26. MÉÖVÉ úéié näù ɺlÉÉxÉ <xéé Éä xé¹]õ Eò úhéä (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 977 (977 SÉÉ MÉÖVÉ úéié +ÊvÉÊxÉªÉ É 27). 27. MÉÖVÉ úéié EÖò³ý Éʽþ ÉÉ] EòɪÉnäù (ºÉÖvÉÉ úhéé)õ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 977 (977 SÉÉ MÉÖVÉ úéié +ÊvÉÊxÉªÉ É 30). 28. ÉÖÆ É<Ç VÉ ÉÒxÉ É½þºÉÚ±É (MÉÖVÉ úéié nöùºé úò ºÉÖvÉÉ úhéé)õ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 980 (980 SÉÉ MÉÖVÉ úéié +ÊvÉÊxÉªÉ É 37). 29. ÉÖÆ É<Ç VÉ ÉÒxÉ É½þºÉÚ±É ºÉÆʽþiÉÉ +ÉÊhÉ ÉÚvÉÞiÉÒ xé¹]õ Eò úhéä EòɪÉnäù (MÉÖVÉ úéié ºÉÖvÉÉ úhéé)õ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 982 (982 SÉÉ MÉÖVÉ úéié +ÊvÉÊxÉªÉ É 8) ʽþ ÉÉSÉ±É Énäù É ÉÚÊ É ½þºiÉÉÆiÉ úhé (Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 968 (969 SÉÉ Ê½þ ÉÉSÉ±É Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É 5).. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉ½þɺɹ]õÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 990 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú xééånù 203 iéä 257 ªÉÉ xééånòù ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ªÉÉ (7 VÉÚxÉ 990 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). BSÉ

258 234 (xé Éö ÉÒ +xéöºéúséò) 22. ʽþ ÉÉSÉ±É Énäù É ÉÚÊ É ½þºiÉÉÆiÉ úhé (Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ) (ºÉÖvÉÉ úhéé)õ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 (986 SÉÉ Ê½þ ÉÉSÉ±É Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É 6) EòxÉÉÇ]õEò +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ É +xéöºéúêséié VÉ ÉÉiÉÒ (Ê É ÉÊIÉiÉ ÉÚÊ É ½þºiÉÉÆiÉ úhé ÉÊiÉ ÉÆvÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 (979 SÉÉ EòxÉÉÇ]õEò +ÊvÉÊxÉªÉ É 2) Eäò ú³ý VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 (978 SÉÉ Eäò ú³ý +ÊvÉÊxÉªÉ É 3) Eäò ú³ý VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 98 (98 SÉÉ Eäò ú³ý +ÊvÉÊxÉªÉ É 29) ÉvªÉ Énäù É VÉ ÉÒxÉ É½þºÉÚ±É ºÉÆʽþiÉÉ (ÊiÉºÉ úò ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 (976 SÉÉ ÉvªÉ Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É 6) ÉvªÉ Énäù É VÉ ÉÒxÉ É½þºÉÚ±É ºÉÆʽþiÉÉ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 980 (980 SÉÉ ÉvªÉ Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É 5) ÉvªÉ Énäù É +EÞòʹÉEò VÉÉäiÉ =SSÉiÉ É ºÉÒ ÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 98 (98 SÉÉ ÉvªÉ Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É ) ÉvªÉ Énäù É EÞòÊ¹É véé úhévéê ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ (nöùºé úò ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 (984 SÉÉ ÉvªÉ Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É ) ÉvªÉ Énäù É EÞòÊ¹É véé úhévéê ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 984 (984 SÉÉ ÉvªÉ Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É 4) ÉvªÉ Énäù É EÞòÊ¹É véé úhévéê ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 989 (989 SÉÉ ÉvªÉ Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É 8). 23. ɽþÉ úé¹]åõ VÉ ÉÒxÉ É½þºÉÚ±É ºÉÆʽþiÉÉ 966 (966 SÉÉ É½þÉ úé¹]åõ +ÊvÉÊxÉªÉ É 4) Eò±É Éä 36, 36-+, É 36- É É½þÉ úé¹]åõ VÉ ÉÒxÉ É½þºÉÚ±É ºÉÆʽþiÉÉ +ÉÊhÉ É½þÉ úé¹]åõ +xéöºéúêséié VÉ ÉÉiÉÓxÉÉ VÉÊ ÉxÉÒ {É úié Eò úhéä (nöùºé úò ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 (977 SÉÉ É½þÉ úé¹]åõ +ÊvÉÊxÉªÉ É 30) ɽþÉ úé¹]åõ Ê É ÉÊIÉiÉ ÉÚÊ ÉiÉÒ±É Ê Ét ÉÉxÉ JÉÉhÉ É JÉÊxÉVÉä ªÉÉÆ É úò±é ÉɱÉEòÒ½þCEò xéé½þòºéä Eò úhªéé ÉÉ ÉiÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 985 (985 SÉÉ É½þÉ úé¹]åõ +ÊvÉÊxÉªÉ É 6) ÉäÊ úºéé +xéöºéúêséié IÉäjÉ ºlÉÉ É ú ºÉÆ{ÉkÉÒ ½þºiÉÉÆiÉ úhé (+xéöºéúêséié VÉ ÉÉiÉÓEòbÚ xé) Ê ÉÊxÉªÉ É, 956 (956 SÉÉ +ÉäÊ úºéé Ê ÉÊxÉªÉ É 2) ÉäÊ úºéé VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (nöùºé úò ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 (976 SÉÉ +ÉäÊ úºéé +ÊvÉÊxÉªÉ É 29) ÉäÊ úºéé VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 (976 SÉÉ +ÉäÊ úºéé +ÊvÉÊxÉªÉ É 30) ÉäÊ úºéé VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (nöùºé úò ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 (976 SÉÉ +ÉäÊ úºéé +ÊvÉÊxÉªÉ É 44) úévéºlééxé ɺÉɽþiÉÒEò úhé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 984 (984 SÉÉ úévéºlééxé +ÊvÉÊxÉªÉ É 2) úévéºlééxé EÖò³ý Éʽþ ÉÉ] (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 984 (984 SÉÉ úévéºlééxé +ÊvÉÊxÉªÉ É 3) úévéºlééxé EÖò³ý Éʽþ ÉÉ] (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 987 (987 SÉÉ úévéºlééxé +ÊvÉÊxÉªÉ É 2). 24. iééê ɳýxÉÉbÚ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (VÉÊ ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhéä) nöùºé úò ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 979 (980 SÉÉ iééê ɳýxÉÉbÚ +ÊvÉÊxÉªÉ É 8) iééê ɳýxÉÉbÚ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (VÉÊ ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhéä) ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 980 (980 SÉÉ iééê ɳýxÉÉbÚ +ÊvÉÊxÉªÉ É 2) iééê ɳýxÉÉbÚ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (VÉÊ ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhéä) ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 98 (98 SÉÉ iééê ɳýxÉÉbÚ +ÊvÉÊxÉªÉ É 59) iééê ɳýxÉÉbÚ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (VÉÊ ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhéä) nöùºé úò ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 983 (984 SÉÉ iééê ɳýxÉÉbÚ +ÊvÉÊxÉªÉ É 2).

259 (xé Éö ÉÒ +xéöºéúséò) 245. =ké ú Énäù É VÉ ÉÒxÉ EòɪÉnäù (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 982 (982 SÉÉ =ké ú Énäù É +ÊvÉÊxÉªÉ É 20) {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 965 (965 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É 8) {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 966 (966 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É ) {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (nöùºé úò ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 969 (969 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É 23) {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É ºÉÆ{ÉnùÉ ºÉÆ{ÉÉnùxÉ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 977 (977 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É 36) {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É VÉ ÉÒxÉ véé úhé ɽþºÉÚ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É, 979 (979 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É 44). 25. {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 980 (980 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É 4) {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É VÉ ÉÒxÉ véé úhé ɽþºÉÚ±É (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 98 (98 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É 33) Eò±ÉEòkÉÉ Ê`öCEòÉ EÖò³ý Éʽþ ÉÉ] (ºÉÆ{ÉÉnùxÉ É Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 98 (98 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É 37) {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É VÉ ÉÒxÉ véé úhé ɽþºÉÚ±É (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 982 (982 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É 23) Eò±ÉEòkÉÉ Ê`öCEòÉ EÖò³ý Éʽþ ÉÉ] (ºÉÆ{ÉÉnùxÉ É Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ) (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 984 (984 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É 4) Éɽäþ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 968 (968 SÉÉ {ÉÉÄÊb SÉä úò +ÊvÉÊxÉªÉ É )] Éɽäþ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 980 (98 SÉÉ {ÉÉÄÊb SÉä úò +ÊvÉÊxÉªÉ É ). [257Eò. iééê ɳýxÉÉbÚ ÉÉMÉÉºÉ ÉMÉÇ, +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ ( úévªéésªéé +véòxé +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉèIÉÊhÉEò ºÉƺlÉÉÆ ÉvªÉä VÉÉMÉÉ +ÉÊhÉ ºÉä Éä ÉvªÉä ÊxɪÉÖCiªÉÉ ËEò ÉÉ {Énäù úéjéúxé `äö ÉhÉä) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 993 (994 SÉÉ iééê ɳýxÉÉbÚ +ÊvÉÊxÉªÉ É 45).] 2 [258. Ê É½þÉ ú Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú ÉÉ{iÉ ªÉCiÉÓSªÉÉ ÉɺiÉÚ EÚò³ý Éʽþ ÉÉ]õ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 947 (948 SÉÉ Ê É½þÉ ú +ÊvÉÊxÉªÉ É 4) Ê É½þÉ ú véé hévéê ÉxÉÓSÉä BEòjÉÒEò úhé Eò úhéä +ÉÊhÉ Ê ÉJÉÆb xééºé ÉÊiÉ ÉÆvÉ Eò úhéä +ÊvÉÊxÉªÉ É, 956 (956 SÉÉ Ê É½þÉ ú +ÊvÉÊxÉªÉ É 22) Ê É½þÉ ú véé hévéê ÉxÉÓSÉä BEòjÉÒEò úhé Eò úhéä +ÉÊhÉ Ê ÉJÉÆb xééºé ÉÊiÉ ÉÆvÉ Eò úhéä (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 970 (970 SÉÉ Ê É½þÉ ú +ÊvÉÊxÉªÉ É 7). 26. Ê É½þÉ ú Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ÉÉ{iÉ ªÉCiÉÓSªÉÉ ÉɺiÉÚ EÖò³ý Éʽþ ÉÉ]õ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 970 (970 SÉÉ Ê É½þÉ ú +ÊvÉÊxÉªÉ É 9) Ê É½þÉ ú véé hévéê ÉxÉÓSÉä BEòjÉÒEò úhé Eò úhéä +ÉÊhÉ Ê ÉJÉÆb xééºé ÉÊiÉ ÉÆvÉ Eò úhéä (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 973 (975 SÉÉ Ê É½þÉ ú +ÊvÉÊxÉªÉ É 27) Ê É½þÉ ú véé hévéê ÉxÉÓSÉä BEòjÉÒEò úhé Eò úhéä +ÉÊhÉ Ê ÉJÉÆb xééºé ÉÊiÉ ÉÆvÉ Eò úhéä (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 98 (982 SÉÉ Ê É½þÉ ú +ÊvÉÊxÉªÉ É 35) ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ɽþÉkÉ úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 994 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé ä ½þÒ xééån ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ÉÒ (3 +ÉìMɺ]õ 994 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+aö ɽþkÉ úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ héé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 995 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 2 uùé äú 258 iéä 284 ªÉÉ xééånòù ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ªÉÉ (30 +ÉìMɺ]õ 995 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ).

260 236 (xé Éö ÉÒ +xéöºéúséò) 264. Ê É½þÉ ú VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ IÉäjÉ ÊxÉÎ SÉiÉÒ +ÉÊhÉ +ÊiÉÊ úcié VÉÊ ÉxÉÓSÉä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ) (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 987 (987 SÉÉ Ê É½þÉ ú +ÊvÉÊxÉªÉ É 2) Ê É½þÉ ú Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ÉÉ{iÉ ªÉCiÉÓSªÉÉ ÉɺiÉÚ EÖò³ý Éʽþ ÉÉ]õ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 989 (989 SÉÉ Ê É½þÉ ú +ÊvÉÊxÉªÉ É ) Ê É½þÉ ú VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 989 (990 SÉÉ Ê É½þÉ ú +ÊvÉÊxÉªÉ É ) EòxÉÉÇ]õEò +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ (Ê É ÉÊIÉiÉ VÉÊ ÉxÉÓSªÉÉ ½þºiÉÉÆiÉ úhééºé ÉÊiÉ ÉÆvÉ) (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 984 (984 SÉÉ EòxÉÉÇ]õEò +ÊvÉÊxÉªÉ É 3) Eäò ú³ý VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 989 (989 SÉÉ Eäò ú³ýú +ÊvÉÊxÉªÉ É 6) Eäò ú³ý VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (nöùºé úò ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 989 (990 SÉÉ Eäò ú³ýú +ÊvÉÊxÉªÉ É 2) ÉäÊ úºéé VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 989 (990 SÉÉ +ÉäÊ úºéé +ÊvÉÊxÉªÉ É 9). 27. úévéºlééxé EÖò³ý Éʽþ ÉÉ]õ (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 979 (979 SÉÉ úévéºlééxé +ÊvÉÊxÉªÉ É 6) úévéºlééxé ɺÉɽiÉ ÉÉnù (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 987 (987 SÉÉ úévéºlééxé +ÊvÉÊxÉªÉ É 2) úévéºlééxé ɺÉɽiÉ ÉÉnù (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 989 (989 SÉÉ úévéºlééxé +ÊvÉÊxÉªÉ É 2) iééê ɳýxÉÉbÚ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (VÉÊ ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ÊxÉÎ SÉiÉÒ) ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 983 (984 SÉÉ iééê ɳýxÉÉbÚ +ÊvÉÊxÉªÉ É 3) iééê ɳýxÉÉbÚ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (VÉÊ ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ÊxÉÎ SÉiÉÒ) ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 (986 SÉÉ iééê ɳýxÉÉbÚ +ÊvÉÊxÉªÉ É 57) iééê ɳýxÉÉbÚ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (VÉÊ ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ÊxÉÎ SÉiÉÒ) nöùºé úò ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 987 (988 SÉÉ iééê ɳýxÉÉbÚ +ÊvÉÊxÉªÉ É 4) iééê ɳýxÉÉbÚ VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (VÉÊ ÉxÉÒ É úò±é Eò ÉÉ±É ÉªÉÉÇnùÉ ÊxÉÎ SÉiÉÒ) (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 989 (989 SÉÉ iééê ɳýxÉÉbÚ +ÊvÉÊxÉªÉ É 30) {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 98 (98 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É 50) {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 (986 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É 5) {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (nöùºé úò ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 (986 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É 9). 28. {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ÊiÉºÉ úò ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 986 (986 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É 35) {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 989 (989 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É 23) {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 990 (990 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É 24) {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé xªééªééêvéeò úhé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 99 (99 SÉÉ {ÉÎ SÉ É ÉÆMÉÉ±É +ÊvÉÊxÉªÉ É 2). º{ɹ]õÒEò úhéú.----+xéösuäônù 3Eò ÉvÉÒ±É JÉÆb () SªÉÉ nöùºé-ªéé {É ÆúiÉÖEòÉSÉä ªÉÊiÉGò ÉhÉ Eò üxé úévéºlééxé EÖò³ý Éʽþ ÉÉ]õ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 955 (955 SÉÉ úévéºlééxé +ÊvÉÊxÉªÉ É 3) ªÉÉ+x ɪÉä Eäò±Éä±Éä EòÉähÉiÉä½þÒ ºÉÆ{ÉÉnùxÉ ªÉÊiÉGò ÉhÉÉSªÉÉ ªÉÉ{iÉÒ{ÉÖ úiéä ÉÚxªÉ ÉiÉ +ºÉä±É.]

261 237 [nù½þé ÉÒ +xéöºéúséò [+xéösuäônù 02 (2) +ÉÊhÉ 9 (2)] {ÉIÉÉÆiÉ úésªéé EòÉ úhéé É üxé +{ÉÉjÉ ½þÉähªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ ié úiéönùò. +léç ±ÉÉ ÉhÉä. ªÉÉ +xéöºéúséòié, ºÉÆnù ÉÉÇxÉÖºÉÉ ú +xªéléé +É É ªÉEò xéºéä±é ié ú, (Eò) ºÉ ÉÉMÉÞ½þ ªÉÉSÉÉ +léç, ºÉƺÉnäùSÉä EòÉähÉiÉä½þÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þ ËEò ÉÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉä ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉä EòÉähÉiÉä½þÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þ, +ºÉÉ +ɽäþ ; (JÉ) {ÉÊ úsuäônù 2 ËEò ÉÉ 2 * * * * {ÉÊ úsuäônù 4 ªÉÉSªÉÉ ié úiéönùó+xéöºéé ú EòÉähÉiªÉɽþÒ úévéeòòªé {ÉIÉÉSÉÉ ºÉnùºªÉ +ºÉ±Éä±ÉÉ +ºÉÉ VÉÉä EòÉähÉÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉnùºªÉ +ºÉä±É iªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý {ÉIÉ ªÉÉSÉÉ +léç, iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉä VÉä ºÉnùºªÉ iªééiªéé Éä³ýÒ =CiÉ ié úiéönùó+xéöºéé ú iªéé {ÉIÉÉSÉä +ºÉiÉÒ±É, +ºÉä ºÉ ÉÇ ºÉnùºªÉ Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉä±ÉÉ MÉ]õ, +ºÉÉ +ɽäþ ; (MÉ) ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ BJÉÉtÉ ºÉnùºªÉÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ÉÚ³ý úévéeòòªé {ÉIÉ ªÉÉSÉÉ +léç, {ÉÊ úsuäônù 2 ÉvÉÒ±É ={É{ÉÊ úsuäônù () SªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ iééä ºÉnùºªÉ VªÉÉ {ÉIÉÉSÉÉ +ºÉä±É, iééä úévéeòòªé {ÉIÉ +ºÉÉ +ɽäþ. (PÉ) {ÉÊ úsuäônù ªÉÉSÉÉ +léç, ªÉÉ +xéöºéúséòséé {ÉÊ úsuäônù, +ºÉÉ +ɽäþ. 2. {ÉIÉÉÆiÉ úésªéé EòÉ úhéé É üxé +{ÉÉjÉ ½þÉähÉä. () 3 [{ÉÊ úsuäônù 4 É 5] ªÉÉiÉÒ±É ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, EòÉähÉiªÉɽþÒ úévéeòòªé {ÉIÉÉSÉÉ BJÉÉtÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉnùºªÉ,---- (Eò) VÉ ú iªééxéä + ÉÉ úévéeòòªé {ÉIÉÉSÉä +É{ɱÉä ºÉnùºªÉi É º ÉäSUäôxÉä ºÉÉäbÚ xé Ênù±Éä ié ú ; ËEò ÉÉ (JÉ) iééä VªÉÉ úévéeòòªé {ÉIÉÉSÉÉ +ɽäþ iªéé úévéeòòªé {ÉIÉÉEòbÚ xé ËEò ÉÉ iªéé {ÉIÉÉxÉä ªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ÉÉÊvÉEÞòiÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒEòbÚ xé +MÉ ú ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉEòbÚ xé näùhªééié +ɱÉ䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÊxÉnäù ÉÉÊ É ürù VÉÉ>ðxÉ, VÉ ú iªééxéä nùéä½þéå{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉiÉÒiÉ + ÉÉ úévéeòòªé {ÉIÉÉSÉÒ, ªÉCiÉÒSÉÒ ËEò ÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉSÉÒ {ÉÚ ÉÇ{É ú ÉÉxÉMÉÒ PÉäiɱªÉÉÊ É ÉɪÉ, + ÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉ ÉiÉnùÉxÉ Eäò±Éä ËEò ÉÉ Eò úhªééséä ÉÌVɱÉä +ºÉä±É +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉiÉnùÉxÉÉ{ÉɺÉÚxÉ ËEò ÉÉ ÉVÉÇxÉÉ{ÉɺÉÚxÉ {ÉÆvÉ úé Ênù ɺÉÉÆSªÉÉ +ÉiÉ + ÉÉ úévéeòòªé {ÉIÉÉxÉä ËEò ÉÉ ªÉCiÉÒxÉä ËEò ÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉxÉä +ºÉä ÉiÉnùÉxÉÉSÉä ËEò ÉÉ ÉVÉÇxÉÉSÉä EÞòiªÉ IÉ ÉÉÊ{ÉiÉ Eäò±Éä±Éä xéºéä±é ié ú, iééä ºÉnùºªÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ úé½þhªééºé +{ÉÉjÉ ½þÉä<DZÉ. º{ɹ]õÒEò hé.----ªéé ={É-{ÉÊ úsuônäùsªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ,---- (Eò) ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉä±ÉÉ ºÉnùºªÉ ½þÉ, iªéé±éé VªÉÉ úévéeòòªé {ÉIÉÉxÉä, EòÉähÉiªÉɽþÒ +ºÉ±ªÉɺÉ, + ÉÉ ºÉnùºªÉi ÉÉSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòòºéé`öò = Éänù ÉÉ ú ½þhÉÚxÉ = Éä Eäò±Éä ½þÉäiÉä iªéé úévéeòòªé {ÉIÉÉSÉÉ +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<Ç±É ; (JÉ) ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ xéé ÉÊxɪÉÖCiÉ ºÉnùºªÉ ½þÉ,---- (BEò) +ºÉÉ ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ iªééséò xéé ÉÊxɪÉÖCiÉÒ ½þÉähªÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ úévéeòòªé {ÉIÉÉSÉÉ ºÉnùºªÉ +ºÉä±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, iééä + ÉÉ úévéeòòªé {ÉIÉÉSÉÉ +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<Ç±É ; (nùéäxé) +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, +xéösuäônù 99 ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, +xéösuäônù 88 SªÉÉ +É É ªÉEòiÉÉÆSÉä {ÉɱÉxÉ Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ,ú VªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ iééä ºlÉÉxÉÉ{ÉzÉ ½þÉä<Ç±É iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ ºÉ½þÉ ÉʽþxÉä ºÉÆ{ÉhªÉÉ{ÉÚ ÉÔ, iééä VªÉÉ úévéeòòªé {ÉIÉÉSÉÉ ºÉnùºªÉ ½þÉä<Ç±É ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, ÉlÉ ÉiÉ: ºÉnùºªÉ ½þÉä<Ç±É iªéé {ÉIÉÉSÉÉ iééä ºÉnùºªÉ +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<DZÉ. (2) ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉä±ÉÉ VÉÉä ºÉnùºªÉ, EòÉähÉiªÉɽþÒ úévéeòòªé {ÉIÉÉxÉä = ÉÉ Eäò±Éä±ÉÉ = Éänù ÉÉ ú ªÉÉ xééiªééxéä xé ½äþ ié ú +xªéléé +ºÉÉ ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉÉ +ºÉä±É, iééä + ÉÉ ÊxÉ Éb héöeòòxéæié ú EòÉähÉiªÉɽþÒ úévéeòòªé {ÉIÉÉiÉ ºÉÉ ÉÒ±É ZÉɱÉÉ ié ú iééä iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ úé½þhªééºé +{ÉÉjÉ ½þÉä<DZÉ. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉÉ ÉzÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 985 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 6 uùé äú VÉÉnùÉ nùéjé±é Eäò±ÉÒ ( ÉÉSÉÇ 985 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 2 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BCªÉÉhhÉ ÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú Ê É ÉÊIÉiÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. 3 É úò±é +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ {ÉÊ úsuäônù 3, 4 É 5 nùéjé±é Eäò±Éä.

262 (nù½þé ÉÒ +xéöºéúséò) (3) ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ xéé ÉÊxɪÉÖCiÉ ºÉnùºªÉ, +xéösuäônù 99 ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, +xéösuäônù 88 SªÉÉ +É É ªÉEòiÉÉÆSÉä {ÉɱÉxÉ Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú, VªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ ºlÉÉxÉÉ{ÉzÉ ½þÉä<Ç±É iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ ºÉ½þÉ ÉʽþxÉä ºÉÆ{ɱªÉÉxÉÆiÉ ú iééä EòÉähÉiªÉɽþÒ úévéeòòªé {ÉIÉÉiÉ ºÉÉ ÉÒ±É ZÉɱÉÉ ié ú, iééä iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ úé½þhªééºé +{ÉÉjÉ ½þÉä<DZÉ. (4) ªÉÉ {ÉÊ úsuôänùéiéò±é {ÉÚ ÉÇMÉÉ ÉÒ ié úiéönùó ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±Éä ié úò, VÉÒ ªÉCiÉÒ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉÉ ÉzÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 985 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉºÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉnùºªÉ +ºÉä±É ( ÉMÉ iéò +ºÉÉ ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉä±ÉÒ +ºÉÉä ÉÉ xéé ÉÊxɪÉÖCiÉ ZÉɱÉä±ÉÒ +ºÉÉä) iéò ªÉCiÉÒ,---- (BEò) + ÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ BJÉÉtÉ úévéeòòªé {ÉIÉÉSÉÉ ºÉnùºªÉ +ºÉä±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, iéò + ÉÉ úévéeòòªé {ÉIÉÉxÉä = ÉÉ Eäò±Éä±ÉÉ = Éänù ÉÉ ú ªÉÉ xééiªééxéä ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉnùºªÉ ½þhÉÚxÉ ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉä±ÉÒ +ɽäþ, +ºÉä ªÉÉ {ÉÊ úsuônäùäiéò±é ={É-{ÉÊ úsuäônù () SªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ ÉÉxɱÉä VÉÉ<Ç±É ; (nùéäxé) +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, EòÉähÉiªÉɽþÒ úévéeòòªé {ÉIÉÉxÉä = ÉÉ Eäò±Éä±ÉÉ = Éänù ÉÉ ú ªÉÉ xééiªééxéä xé ½äþ ié ú, +xªéléé ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉä±ÉÉ +ºÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ÊxÉ ÉÉÇÊSÉiÉ ºÉnùºªÉ +ɽäþ, +ºÉä ªÉÉ {ÉÊ úsuônäùäiéò±é ={É-{ÉÊ úsuäônù (2) SªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ ÉÉxɱÉä VÉÉ<DZÉ. ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, iééä ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ xéé ÉÊxɪÉÖCiÉ ºÉnùºªÉ +ɽäþ, +ºÉä ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùéiéò±é ={É-{ÉÊ úsuäônù (3) SªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ ÉÉxɱÉä VÉÉ<Ç±É ; 3. * * * * * * * * * * 4. {ÉIÉÉÆiÉ úésªéé EòÉ úhéé É üxé ªÉähÉÉ úò +{ÉÉjÉiÉÉ Ê É±ÉÒxÉÒEò úhéésªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ ±ÉÉMÉÚ xéé½þò. () VÉ ú ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ BJÉÉtÉ ºÉnùºªÉÉSÉÉ ÉÚ³ý úévéeòòªé {ÉIÉ +xªé BJÉÉtÉ úévéeòòªé {ÉIÉÉiÉ Ê É±ÉÒxÉ ZÉɱÉÉ +ÉÊhÉ iªéé ºÉnùºªÉÉxÉä +ºÉÉ nùé ÉÉ Eäò±ÉÉ EòÒ, iééä º ÉiÉ: É iªéésªéé ÉÚ³ý úévéeòòªé {ÉIÉÉSÉä +xªé EòɽþÒ ºÉnùºªÉ,---- (Eò) ½äþ + ÉÉ +xªé úévéeòòªé {ÉIÉÉSÉä ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, + ÉÉ Ê É±ÉÒxÉÒEò úhéé ÉÖ³äý ÉxɱÉ䱪ÉÉ xé ÉÒxÉ {ÉIÉÉSÉä ºÉnùºªÉ ZÉɱÉä +ɽäþiÉ ; ËEò ÉÉ (JÉ) ªÉÉÆxÉÒ Ê É±ÉÒxÉÒEò úhé º ÉÒEòÉ ú±éä xéé½þò É º ÉiÉÆjÉ MÉ]õ ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úhªééséé {ɪÉÉÇªÉ º ÉÒEòÉ ú±éä±éé +ɽäþ, ié,ú {ÉÊ úsuäônù 2 SªÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù () +x ɪÉä iééä ºÉnùºªÉ +{ÉÉjÉ `ö úhéé ú xéé½þò. +ÉÊhÉ + ÉÉ Ê É±ÉÒxÉÒEò úhéésªéé Éä³äý{ÉɺÉÚxÉ, +ºÉÉ +xªé úévéeòòªé {ÉIÉ ËEò ÉÉ xé ÉÒxÉ úévéeòòªé {ÉIÉ ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, MÉ]õ ½þhÉVÉä, iééä ºÉnùºªÉ VªÉÉ {ÉIÉÉSÉÉ +ɽäþ +ºÉÉ úévéeòòªé {ÉIÉ ½þÉäªÉ, +ºÉä {ÉÊ úsuäônù 2 ÉvÉÒ±É ={É-{ÉÊ úsuäônù () SªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, +ÉÊhÉ iééä iªééséé ÉÚ³ý úévéeòòªé {ÉIÉ ½þÉäªÉ, +ºÉä ªÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônùésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ ÉÉxɱÉä VÉÉ<DZÉ. (2) VÉ ú ºÉ ÉÉMÉÞ½þ-ºÉnùºªÉÉÆSªÉÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý {ÉIÉÉiÉÒ±É ÊEò ÉÉxÉ nùéäxé-iéþiéòªééæ É B Éfø É ºÉnùºªÉÉÆxÉÒ ÉÚ³ý úévéeòòªé {ÉIÉÉSªÉÉ Ê É±ÉÒxÉÒEò úhééºé ºÉÆ ÉiÉÒ Ênù±ÉÒ ié ú, É ié úsé òcié, ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ {ÉIÉÉSÉä Ê É±ÉÒxÉÒEò úhé PÉbÚ xé +ɱÉä, +ºÉä ªÉÉ {ÉÊ úsuôänùéiéò±é ={É-{ÉÊ úsuäônù () SªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ ÉÉxɱÉä VÉÉ<DZÉ. 5. ºÉÚ]õ. ªÉÉ +xéöºéúséòié EòɽþÒ½þÒ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±Éä ié úò, VÉÒ ªÉCiÉÒ ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉÉ +vªéié ËEò ÉÉ ={ÉÉvªÉIÉ +lé ÉÉ úévªéºé ÉäSÉÉ ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ +lé ÉÉ BJÉÉtÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùséé ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ËEò ÉÉ ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ +lé ÉÉ BJÉÉtÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉÉ +vªéié ËEò ÉÉ ={ÉÉvªÉIÉ ½þhÉÚxÉ iªéé {ÉnùÉ É ú ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱÉä±ÉÒ +ɽäþ, iéò ªÉCiÉÒ,---- (Eò) VÉ ú + ÉÉ {ÉnùÉ É ú ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱªÉÉ ÉÖ³äý, + ÉÉ ÊxÉ Éb héöeòòsªéé ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ iéò VªÉÉ úévéeòòªé {ÉIÉÉSÉÒ ½þÉäiÉÒ iªéé {ÉIÉÉSÉä ºÉnùºªÉi É ÊiÉxÉä º ÉäSUäôxÉä ºÉÉäbÚ xé Ênù±Éä, +ÉÊhÉ iªééxéæié ú VÉÉä É ú iéò +ºÉä {Énù véé úhé Eò úòié +ɽäþ iééä É ú, iªéé úévéeòòªé {ÉIÉÉiÉ {ÉÖx½þÉ ºÉÉ ÉÒ±É ZÉɱÉÒ xéé½þò ËEò ÉÉ +xªé úévéeòòªé {ÉIÉÉSÉÉ ºÉnùºªÉ ZÉɱÉÒ xéé½þò ié ú; ËEò ÉÉ (JÉ) + ÉÉ {ÉnùÉ É ú ÊxÉ ÉbÚ xé +ɱªÉÉ ÉÖ³äý, + ÉÉ ÊxÉ Éb héöeòòsªéé ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ iéò VªÉÉ {ÉIÉÉSÉÒ ½þÉäiÉÒ iªéé úévéeòòªé {ÉIÉÉSÉä +É{ɱÉä ºÉnùºªÉi É ÊiÉxÉä ºÉÉäbÚ xé Ênù±ªÉÉ É ú, VÉä ½þÉ iéò +ºÉä {Énù véé úhé Eò úhªééséäsé ÉÆnù ½þÉä<DZÉ, iéä ½þÉ iéò + ÉÉ úévéeòòªé {ÉIÉÉiÉ {ÉÖx½þÉ ºÉÉ ÉÒ±É ZÉɱÉÒ ié ú, iéò ªÉÉ +xéöºéúséò+x ɪÉä +{ÉÉjÉ `ö úhéé ú xéé½þò. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BCªÉÉhhÉ ÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 2003 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 5 uùé äú {ÉÊ úsuäônù 3 MÉɳý±ÉÉ. 238

263 (nù½þé ÉÒ +xéöºéúséò) 6. {ÉIÉÉÆiÉ úésªéé EòÉ úhéé É üxé ªÉähÉÉ-ªÉÉ +{ÉÉjÉiÉäºÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ É xééséé ÊxÉhÉǪÉ. () ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ BJÉÉnùÉ ºÉnùºªÉ ªÉÉ +xéöºéúséò+x ɪÉä +{ÉÉjÉ `ö ú±éé +ɽäþ ËEò ÉÉ EòÉªÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ É xé =nâù É É±ÉÉ ié ú, iééä É xé + ÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ËEò ÉÉ ; ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, +vªéié ªÉÉÆSªÉÉEòbä ÊxÉhÉǪÉÉlÉÇ ÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eäò±ÉÉ VÉÉ<Ç±É É iªééséé ÊxÉhÉÇªÉ +ÆÊiÉ É +ºÉä±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ËEò ÉÉ +vªéié +{ÉÉjÉ ZÉɱÉÉ +ɽäþ ËEò ÉÉ EòɪÉ, +ºÉÉ É xé =nâù É É±ÉÉ +ºÉä±É iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, iééä É xé, ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þ ÊxÉ ÉbÚ xé näù<ç±é + ÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þ--ºÉnùºªÉÉEòbä ÊxÉhÉǪÉÉlÉÇ ÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eäò±ÉÉ VÉÉ<Ç±É É iªééséé ÊxÉhÉÇªÉ +ÆÊiÉ É +ºÉä±É. (2) ªÉÉ +xéöºéúséò+x ɪÉä ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ BJÉÉtÉ ºÉnùºªÉÉSªÉÉ +{ÉÉjÉiÉä ÉÉ ÉiÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ É xééºéæ ÉÆvÉÒ ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé ={É-{ÉÊ úsuäônù () +x ɪÉä Eäò±Éä VÉÉhÉÉ äú ºÉ ÉÇ EòÉ ÉEòÉVÉ ½þhÉVÉä +xéösuäônù 22 SªÉÉ +lééèiéæméçié ºÉƺÉnäùiÉÒ±É EòÉ ÉEòÉVÉ ½þÉäªÉ ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, +xéösuäônù 22 SªÉÉ +lééèiéméçié úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉiÉÒ±É EòÉ ÉEòÉVÉ ½þÉäªÉ, +ºÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<DZÉ. 7. xªééªéé±éªééæsªéé +ÊvÉEòÉÊ úiéäºé +Éb EòÉ`öÒ. ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, ªÉÉ +xéöºéúséò+x ɪÉä ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ BJÉÉtÉ ºÉnùºªÉÉSªÉÉ +{ÉÉjÉiÉä ÉÒ ÊxÉMÉÊb ié +ºÉ±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªéé±éé EòÉähÉiÉÒ½þÒ +ÊvÉEòÉÊ úiéé +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. 8. ÊxÉªÉ É. () ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé ={É-{ÉÊ úsuäônù (2) SªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ËEò ÉÉ +vªéié, ªÉÉ +xéöºéúséòiéò±é ié úiéönùóséò +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒ Eò úhªééºéé`öò ÊxÉªÉ É Eò ü ÉEäò±É, +ÉÊhÉ Ê É Éä¹ÉiÉ: É {ÉÚ ÉÇMÉÉ ÉÒ ié úiéönùósªéé ºÉ ÉǺÉÉvÉÉ úhéiéäºé ÉÉvÉ xé ªÉäiÉÉ, + ÉÉ ÊxÉªÉ ÉÉÆ ÉvªÉä {ÉÖføÒ±É MÉÉä¹]õÓºÉÉ`öÒ ié úiéún Eò úiéé ªÉä<Ç±É : (Eò) ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉä ÉäMÉ ÉäMɳäý ºÉnùºªÉ, VªÉÉ úévéeòòªé {ÉIÉÉSÉä ºÉnùºªÉ +ºÉiÉÒ±É iªéé ÉÉ ÉiÉSªÉÉ +ºÉ±ªÉÉºÉ xééånù ÉÁÉ ËEò ÉÉ +xªé +Ê É±ÉäJÉ `äö ÉhªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ ; (JÉ) BJÉÉtÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý {ÉIÉÉSªÉÉ xéäiªéé±éé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ BJÉÉtÉ ºÉnùºªÉÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ, {ÉÊ úsuäônù 2 SªÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù () SªÉÉ JÉÆb (JÉ) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±ªÉÉxÉÖºÉÉ ú + ÉÉ ºÉnùºªÉÉ ÉÉ ÉiÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉEòÉ úséä IÉ ÉÉ{ÉxÉ Eò úhªééê ɹɪÉÒ VÉÉä +½þ ÉÉ±É té ÉÉ ±ÉÉMÉä±É +ÉÊhÉ +ºÉÉ +½þ ÉÉ±É VªÉÉ ÉÖnùiÉÒiÉ É VªÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉEòbä ºÉÉnù ú Eò úé ÉÉ ±ÉÉMÉä±É, iªééºéæ ÉÆvÉÒ ; (MÉ) BJÉÉtÉ úévéeòòªé {ÉIÉɱÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉnùºªÉÉÆxÉÉ + ÉÉ úévéeòòªé {ÉIÉÉiÉ É Éä É näùhªéé ÉÉ ÉiÉ VÉä +½þ ÉÉ±É té Éä ±ÉÉMÉiÉÒ±É +ÉÊhÉ +ºÉä +½þ ÉÉ±É ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ VªÉÉ +ÊvÉEòÉ-ªÉÉEòbä ºÉÉnù ú Eò úé Éä ±ÉÉMÉiÉÒ±É iªééºéæ ÉÆvÉÒ ; +ÉÊhÉ (PÉ) + ÉÉ É xééséé ÊxÉhÉÇªÉ Eò úhªééºéé`öò VÉÒ SÉÉèEò ÉÒ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ SÉÉèEò ÉÒSÉÒ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ ªÉɺɽþ {ÉÊ úsuäônù 6 SªÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù () ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ É xééséé ÊxÉhÉÇªÉ Eò úhªéésªéé EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ; (2) ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùésªéé ={É-{ÉÊ úsuäônù () +x ɪÉä ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒxÉä ËEò ÉÉ +vªéiééxéä Eäò±Éä±Éä ÊxÉªÉ É, iéä Eò hªééié +ɱªÉÉxÉÆiÉ ú ÉCªÉ ½þÉä<Ç±É ÊiÉiÉCªÉÉ ±É ÉEò ú, ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉ{ÉÖfäø iéä, BEòÉ ºÉjÉÉxÉä ËEò ÉÉ nùéäxé ËEò ÉÉ iªéé½úþxé +ÊvÉEò ºÉjÉ Ê É³ÚýxÉ ÉxɱÉ䱪ÉÉ + ÉÉ BEÚòhÉ iéòºé Ênù ɺÉÉÆSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒEòÊ úiéé ºÉjÉɺÉÒxÉ +ºÉiÉÉxÉÉ ÉÉÆb hªééié ªÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ iéòºé Ênù ɺÉÉÆSÉÉ =CiÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ɱªÉÉxÉÆiÉ ú, iéi{éú ÉÔSªÉÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉxÉä äò ú Énù±ÉÉƺɽþ ËEò ÉÉ iªééæê É ÉÉªÉ ÉÉxªÉ Eäò±Éä xéé½þò ié ú, iéä ÊxÉªÉ É É ÉÉ ÉÒ ½þÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉxÉä iéä ªÉÉ É ÉÉhÉä ÉÉxªÉ Eäò±Éä ié ú, + ÉÉ ÉÉxªÉiÉäxÉÆiÉ ú iéä VªÉÉ ü{ééié ÉÉÆb ±Éä MÉä±Éä ½þÉäiÉä iªéé ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, + ÉÉ äò ú Énù±É Eäò±É䱪ÉÉ ü{ééiésé É ÉÉ ÉÒ ½þÉäiÉÒ±É +ÉÊhÉ VÉ ú iéä ªÉÉ É ÉÉhÉä + ÉÉxªÉ Eò úhªééié +ɱÉä ié ú, iéä ÉÖ³ýÒSÉ É ÉÉ ÉÒ ½þÉähÉÉ ú xéé½þòié. (3) BJÉÉtÉ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÉ ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ËEò ÉÉ +vªéié, +xéösuäônù 05 ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, +xéösuäônù 94 ªÉÉSªÉÉ ié úiéönùóºé +ÉÊhÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉ+x ɪÉä iªéé±éé VÉÉä <ié ú EòÉähÉiÉɽþÒ +ÊvÉEòÉ ú +ºÉä±É iªéé±éé ÉÉvÉ xé ªÉäiÉÉ, +ºÉä ÊxÉnäùÊ ÉiÉ Eò ü ÉEäò±É EòÒ, ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùé+x ɪÉä Eò úhªééié +ɱÉ䱪ÉÉ ÊxÉªÉ ÉÉÆSÉä EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒEòbÚ xé ½äþiÉÖ{ÉÖ úººé ú =±±ÉÆPÉxÉ ZÉɱªÉɺÉ, iªéé Éqù±É ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú ÉÆMÉÉSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ VÉ ÉÒ EòɪÉÇ ÉɽþÒ Eò úhªééié ªÉäiÉä, ié ÉÉSÉ {ÉrùiÉÒxÉä EòɪÉÇ ÉɽþÒ Eò úhªééié ªÉä<DZÉ.] 239 ÊEò½þÉäiÉÉä ½þÉä±ÉÉä½þÉäxÉ Ê É. ZÉäÊSɱÉÖ +ÉÊhÉ <ié ú (992) BºÉ. ºÉÒ. ºÉÒ. 309 ÉvÉÒ±É É½Öþ ÉiÉÉSªÉÉ +ÉvÉÉ äú +xéösuäônù 368 SªÉÉ JÉÆb (2) ÉvÉÒ±É {É ÆúiÉÖEòÉxÉÖºÉÉ ú +xéöºé ÉlÉÇxÉÉSªÉÉ + ÉÉ ÉÒ {ÉÊ úsuäônù 7 Ê ÉÊvÉ+OÉÉÁ PÉÉäʹÉiÉ Eò úhªééié +ɱÉÉ.

264 240 [+Eò úé ÉÒ +xéöºéúséò (+xéösuäônù 243Uô) {ÉÆSÉɪÉiÉÓSÉä +ÊvÉEòÉ ú, ÉÉÊvÉEòÉ ú +ÉÊhÉ VÉ ÉÉ ÉnùÉ-ªÉÉ. EÞòʹÉ, EÞòʹÉÊ ÉºiÉÉ úéºé½þ. 2. VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhéé, VÉ ÉÒxÉ ºÉÖvÉÉ úhééæséò +Æ É±É ÉVÉÉ ÉhÉÒ, VÉÊ ÉxÉÒSÉä BEòjÉÒEò úhé É ÉÞnùºÉÆvÉÉ úhé. 3. ±É½þÉxÉ {ÉÉ]õ ÉÆvÉÉ äú, {ÉÉhªÉÉSÉä ªÉ ÉºlÉÉ{ÉxÉ É {ÉÉhɱÉÉä]õ IÉäjÉÊ ÉEòɺÉ. 4. {É ÉÖºÉÆ ÉvÉÇxÉ, nöùmvé ªÉ ÉºÉÉªÉ É EÖòCEÖò]õ{ÉɱÉxÉ. 5. ÉiºªÉ ªÉ ɺÉɪÉ. 6. ºÉÉ ÉÉÊVÉEò ÉxÉÒEò úhé É IÉäjÉ ÉxÉÒEò úhé. 7. MÉÉèhÉ- ÉxÉ =i{éénùxé. 8. ±ÉPÉÖ=tÉäMÉ, +zé ÉÊGòªÉÉ =téämééºé½þ. 9. JÉÉnùÒ OÉÉ ÉÉätÉäMÉ É EÖòÊ]õ úéätéämé. 0. OÉÉ ÉÒhÉ MÉÞ½þÊxÉ ÉÉÇhÉ.. Ê{ÉhªÉÉSÉä {ÉÉhÉÒ. 2. <ÆvÉhÉ É Éè úhé. 3. úºiéä, xéé±éä, {ÉÚ±É, ié úò, VÉ±É ÉÉMÉÇ É nù³ýhé ɳýhÉÉSÉÒ +xªé ºÉÉvÉxÉä. 4. OÉÉ ÉÒhÉ Ê ÉtÖiÉÒEò úhé, Ê ÉtÖiÉ Ê ÉiÉ úhééºé½þ. 5. +{ÉÉ Æú{ÉÊ úeò >ðvééç ºÉÉvÉxÉä. 6. MÉÊ ú ÉÒ ½þ]õÉ É EòɪÉÇGò É. 7. Ê ÉIÉhÉ, ÉÉlÉÊ ÉEò É ÉÉvªÉÊ ÉEò ÉɳýÉƺɽþ. 8. iééæêjéeò ÉÊ ÉIÉhÉ É ªÉ ɺÉÉªÉ Ê ÉIÉhÉ. 9. ÉÉèfø É +xééè{ésééê úeò Ê ÉIÉhÉ. 20. OÉÆlÉɱɪÉä. 2. ºÉÉƺEÞòÊiÉEò EòɪÉÇ. 22. ÉÉVÉÉ ú É VÉjÉÉ É úéämªé É º ÉSUôiÉÉ, ûmhéé±éªéä, ÉÉlÉÊ ÉEò +É úéämªé Eåòpäù É nù ÉÉJÉÉxÉä ªÉÉƺɽþ. 24. EÖò]ÖÆõ ÉEò±ªÉÉhÉ. 25. Éʽþ±ÉÉ É ÉÉ±É Ê ÉEòɺÉ. 26. ºÉ ÉÉVÉEò±ªÉÉhÉ, +{ÉÆMÉ É ÉÉxÉʺÉEò ÉÉfø JÉÖÆ]õ±É䱪ÉÉÆSªÉÉ Eò±ªÉÉhÉɺɽþ. 27. nöù ÉÇ±É PÉ]õEòÉÆSÉä Eò±ªÉÉhÉ É Ê É Éä¹ÉiÉ: +xéöºéúêséié VÉÉiÉÒ É +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒ ªÉÉÆSÉä Eò±ªÉÉhÉ. 28. ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò Ê ÉiÉ úhé {ÉrùiÉÒ. 29. ºÉÉ ÉÉÊVÉEò ÉkÉÉÆSÉä {ÉÊ ú úiéhé.] ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (jªéé½þké úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 992 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú VÉÉnùÉ nùéjé±éõ Eäò±ÉÒ. (24 BÊ É±É 993 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). BSÉ

265 24 [ ÉÉ úé ÉÒ +xéöºéúséò (+xéösuäônù 243 É) xémé ú{ééê±éeòé <iªéénùóséä +ÊvÉEòÉ ú, ÉÉÊvÉEòÉ ú +ÉÊhÉ VÉ ÉÉ ÉnùÉ-ªÉÉ. xémé ú ÊxɪÉÉäVÉxÉɺɽþ xéémé úò IÉäjÉ Ê ÉÊxɪÉÉäVÉxÉ 2. VÉÊ ÉxÉÓSªÉÉ ÉÉ{É úéséä É < ÉÉ úiéósªéé ÉÉÆvÉEòÉ ÉÉSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ. 3. +ÉÌlÉEò É ºÉÉ ÉÉÊVÉEò Ê ÉEòɺÉɺÉÉ`öÒ ÊxɪÉÉäVÉxÉ. 4. úºiéä É {ÉÚ±É. 5. PÉ úméöiéò, +ÉètÉäÊMÉEò É ÉÉÊhÉÎVªÉEò ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ {ÉÉhÉÒ{ÉÖ ú É`öÉ. 6. ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò +É úéämªé, º ÉSUôiÉÉÊ É¹ÉªÉEò ÊxÉMÉ úéhéò É PÉxÉ EòSÉ úé ªÉ ÉºlÉÉ{ÉxÉ. 7. +ÎMxÉ É ÉxÉ ºÉä ÉÉ. 8. xéémé úò ÉxÉÒEò úhé, {ɪÉÉÇ É úhééséä ºÉÆ úiéhé É {ÉÉÊ úîºléêiéeòòªé PÉ]õEòÉÆSÉä É ÉvÉÇxÉ. 9. +{ÉÆMÉ É ÉÊiÉ ÉÆnù ªÉÉÆSªÉɺɽþ ºÉ ÉÉVÉÉiÉÒ±É nöù ÉÇ±É PÉ]õEòÉÆSªÉÉ Ê½þiɺÉÆ ÉÆvÉÉSÉä ºÉÆ úiéhé Eò úhéä. 0. MÉʱÉSUô ɺiÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé É ÊiÉSÉÉ nùvééç =ÆSÉÉ ÉhÉä.. xéémé úò IÉäjÉÉiÉÒ±É nùéê úpù Eò ÉÒ Eò úhéä. 2. ={É ÉxÉä, =téxéä, GòÒb ÉÆMÉhÉä ªÉÉƺÉÉ újªéé xéémé úò ºÉÉäªÉÒ É ºÉÖÊ ÉvÉÉÆSÉÒ ié úiéúnù Eò úhéä. 3. ºÉÉƺEÞòÊiÉEò, ÉèIÉÊhÉEò É Eò±ÉÉi ÉEò où¹]õòeòéäxééséä É ÉvÉÇxÉ. 4. nù òxé É nù òxé ÉÚ ÉÒ ; nù½þxé, nù½þxé ÉÚ ÉÒ ; É Ê ÉtÖiÉ nùéê½þxéò. 5. MÉÖ úéæséé EòÉåb ÉÉb É, {É ÉÖÆ É úò±é +iªééséé úé±éé ÉÊiÉ ÉÆvÉ Eò úhéä. 6. VÉÒ ÉxÉÊ É¹ÉªÉEò +ÉEòbä ÉÉ úò, VÉx É É ÉÞiªÉÖ xééånùhéòºé½þ. 7. ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ºÉÖÊ ÉvÉÉ, úºiªéé É úò±é Ênù ÉÉ ÉkÉÒ, ÉɽþxÉiɳäý, ɺÉlÉÉÆ Éä É ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ºÉÉäªÉӺɽþ. 8. EòkɱÉJÉÉxÉä É EòÉiÉb Ò Eò ÉÉ ÉhªÉÉSÉä EòÉ újééxéä ªÉÉÆSÉä Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ.] ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉè-ªÉɽþkÉ úé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 992 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 4 uùé äú VÉÉnùÉ nùéjé±é Eäò±ÉÒ. ( VÉÚxÉ 993 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). BSÉ

266 242 {ÉÊ úê ɹ]õ--BEò ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä) +Énäù É, 954 ºÉÆ. +É. 48 ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ +xéösuäônù 370 SªÉÉ JÉÆb () uùé äú ÉnùÉxÉ Eò úhªééié +ɱÉ䱪ÉÉ +ÊvÉEòÉ úéæséé ÉÉ{É ú Eò üxé, úé¹]åõ{éiéò, VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé ºÉ úeòé úsªéé ºÉ½þ ÉiÉÒxÉä, {ÉÖføÒ±É +Énäù É EòÉføÒiÉ +ɽäþiÉ : () ªÉÉ +Énäù ÉɺÉ, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä) +Énäù É, 954 +ºÉä ½þhÉÉ Éä. (2) iééä, 4 Éä 954 úéävéò +Æ É±ÉÉiÉ ªÉä<DZÉ, +ÉÊhÉ iªééxéæié ú ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä) +Énä ù É, 950 +ÊvÉGòÊ ÉiÉ ½þÉä<Ç±É [ÊnùxÉÉÆEò 20 VÉÚxÉ, 964 úéävéò +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±ªÉÉ É ÉÉhÉä +ÉÊhÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÉäÊhɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 966, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÊ ÉºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 967, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (iéäê ɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 969 SÉä Eò±É É 5, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉäÊ ÉºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ({ÉÆSÉÊ ÉºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 SÉä Eò±É É 2, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ºÉΠɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ÊiɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÊiɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 973 SÉä Eò±É É 2, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (iéä½äþêiéºéé ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 SÉä Eò±É É 2, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (+b ÊiɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÉÊvÉÊxÉªÉ É, 975 SÉÒ Eò±É Éä 2, 5, 6 É 7, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉÉʳýºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉÉ ÉzÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 985 SÉÒ Eò±É Éä 2, 3 É 6, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòºÉ¹]õÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 988, ªÉÉuùÉ äú ºÉÖvÉÉ úhéé Eäò±ªÉÉ É ÉÉhÉä, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùò, VªÉÉ +xéösuäônù É +xéösuäônù 370 Ê É ÉÉªÉ VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ SªÉÉú ÉÉ ÉiÉÒiÉ ±ÉÉMÉÚ +ºÉiÉÒ±É +ÉÊhÉ VªÉÉÆºÉ +véòxé úé½úþxé iªéé + ÉÉ ÉEòÉ äú ±ÉÉMÉÚ +ºÉiÉÒ±É iéä +{É ÉÉnù É äò ú Énù±É {ÉÖføÒ±É É ÉÉhÉä +ºÉiÉÒ±É. () =qäùê ÉEòÉ. (2) ÉÉMÉ BEò +xéösuäônù 3 ÉvªÉä {ÉÖføÒ±É {É ÆúiÉÖEò VÉÉnùÉ nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<Ç±É :ú----- {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªééséä IÉäjÉ ÉÉføÊ ÉhªÉÉSÉÒ ËEò ÉÉ PÉ]õÊ ÉhªÉÉSÉÒ +lé ÉÉ iªéé úévªééséä xéé É ËEò ÉÉ ºÉÒ ÉÉ ªÉÉÆiÉ äò ú Énù±É Eò úhªééséò ié úiéúnù Eò úhéé äú EòÉähÉiÉä½þÒ Ê ÉvÉäªÉEò, iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ÉSªÉÉ ºÉÆ ÉiÉÒ Ê É ÉÉªÉ ºÉƺÉnäùiÉ ÉºiÉÖiÉ Eäò±Éä VÉÉhÉÉ ú xéé½þòý.. (3) ÉÉMÉ nùéäxé (Eò) ½þÉ ÉÉMÉ VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ 26 VÉÉxÉä ÉÉ úò, 950 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ ±ÉÉMÉÚ ZÉɱÉÉ +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<Ç±É ; (JÉ) ªÉÉ +xéösuäônù 7 ÉvªÉä +ÉhÉJÉÒ {ÉÖføÒ±É {É ÆúiÉÖEò VÉÉnùÉ nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<Ç±É :ú----- {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªééséé VÉÉä EòÉªÉ ÉSÉÉ ÊxÉ ÉɺÉÒ +ÉiÉÉ {ÉÉÊEòºiÉÉxÉÉiÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±É䱪ÉÉ, úévªéiéäjééié ªÉÉ É ÉÉhÉä ºlɱÉÉÆiÉ ú Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé úévªéiéäjééié, iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ úéuùé äú ËEò ÉÉ iªéé +x ɪÉä EòÉfø±É䱪ÉÉ iªéé úévªééié {ÉÖx½þÉ ºlÉÉʪÉEò ½þÉähªÉɺÉÉ`öÒSªÉÉ ËEò ÉÉ EòÉªÉ É {É úiéòsªéé {É ú ÉÉxªÉÉJÉɱÉÒ {É úiéä±é, iªéé±éé, ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò, +ÉÊhÉ + ÉÒ ÉiªÉäEò ªÉHòÒ, ÉÉ úiééséò xééméê úeò +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<DZÉ... Ê ÉÊvÉ ÉÆjÉɱɪÉ, +ÊvɺÉÚSÉxÉÉ Gò. BºÉ.+É ú.+éä. 60, ÊnùxÉÉÆEò 4 Éä, 954, ÉÉ úiééséä úévé{éjé, +ºÉÉvÉÉ úhé, ÉÉMÉ nùéäxé, Eò±É É 3, {ÉÞ¹`öõ 82 uùé äú ÉʺÉrù Eäò±Éä. 2. ÉÉ Æú ÉÒ +ɱÉä±Éä É nù, +xéögò Éä ºÉÆ.+É. 56, ºÉÆ.+É. 74, ºÉÆ.+É. 76, ºÉÆ.+É. 79, ºÉÆ.+É. 89, ºÉÆ.+É. 9, ºÉÆ.+É. 94, ºÉÆ.+É. 98, ºÉÆ.+É. 03, ºÉÆ.+É. 04, ºÉÆ.+É. 05, ºÉÆ.+É. 08, ºÉÆ.+É. 36, É ºÉÆ.+É. 4 ªÉÉÆuùÉ ä É úò±é É ÉÉhÉä ºÉÖvÉÉ úhéé Eò úhªééié +ɱÉÒ.

267 243 (4) ÉÉMÉ iéòxé {ÉÊ úê ɹ]õ--BEò (Eò) +xéösuäônù 3 ÉvÉÒ±É, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ ªÉÉ +Énäù ÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÒSÉä ÊxÉnæù É +ºÉÉ ±ÉÉ ÉhªÉÉiÉ ªÉä<Ç±É ; * * * * * * (MÉ) +xéösuäônù 6 SªÉÉ JÉÆb (3) ÉvÉÒ±É, úévªéésªéé ÊxÉnæù ÉÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ VªÉÉiÉ VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé ÊxÉnæù ÉÉSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É xéé½þò, +ºÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ ÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. (PÉ) +xéösuäônù 9 ÉvÉÒ±É, ªÉÉ +Énäù ÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉɺÉÚxÉ 2 [ 3 [{ÉÆSÉ ÉÒºÉ] ɹÉÉÈSªÉÉ]òEòɱÉÉ ÉvÉÒºÉÉ`öÒ :ú----- (BEò) JÉÆb (3) É (4) ÉvªÉä, VªÉÉ EòɪÉtÉuùÉ äú ªÉÉ ÉVÉEÖò úéxéæié ú úévªééséò ºÉÖ úêiéiéiéé ËEò ÉÉ ½þÉ ÉVÉEÚò ú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É ; (nùéäxé) JÉÆb (5) ÉvªÉä, ËEò ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ +xéöºéúêséié VÉxÉVÉÉiÉÒSªÉÉ Ê½þiɺÉÆ ÉÆvÉÉSªÉÉ ºÉÆ úiéhééºéé`öò ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ ËEò ÉÉ úévªéésªéé ºÉÖ úêiéiéiéäsªéé ʽþiÉɺÉÉ`öÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<Ç±É ; +ÉÊhÉ (iéòxé) {ÉÖføÒ±É xé ÉÒxÉ JÉÆb VÉÉnùÉ nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<DZÉ, iééä JÉÆb +ºÉÉ :ú----- "(7) JÉÆb (2), (3), (4) É (5) ªÉÉ ÉvªÉä ªÉähÉÉ-ªÉÉ ÉÉVÉ ÉÒ ÊxÉ ÉÈvÉ ªÉÉ ÉVÉEÖò úéséé +x ɪÉÉlÉÇ, ºÉ ÉÖÊSÉiÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýɱÉÉ ÉÉVÉ ÉÒ ÉÉ]õiÉÒ±É +ºÉä ÊxÉ ÉÈvÉ, +ºÉÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ.'. (b.) +xéösuäônù 22 SªÉÉ JÉÆb (4) É (7) ÉvÉÒ±É ºÉƺÉn ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ úévªééséä Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<Ç±É ; (SÉ) +xéösuäônù 3 ÉvÉÒ±É JÉÆb (3), (4) É (6) MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É; +ÉÊhÉ JÉÆb (5) Bä ÉVÉÒ {ÉÖføÒ±É JÉÆb nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<Ç±É :ú----- (5) JÉÆb (2) ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒSÉÉ,ú----- (Eò) EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùó É ú ; ËEò ÉÉ (JÉ) (BEò) EòÉähÉiÉɽþÒ Eò ú ËEò ÉÉ næùb ±ÉÉnùhªÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ ÉºÉÊ ÉhªÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉɺÉÉ`öÒ ; ËEò ÉÉ (nùéäxé) ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò +É úéämªééséò +Ê É ÉÞrùÒ ËEò ÉÉ VÉÒÊ ÉiÉÉºÉ ËEò ÉÉ ÉÉ±É ÉkÉäºÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ vééäcªéé{ééºéúxé ºÉÆ úiéhé Eò úhªééºéé`öò, ËEò ÉÉ ; (iéòxé) ÊxÉ ÉÉÇʺÉiÉÉÆSÉÒ ÉÉ±É ÉkÉÉ +ºÉ±ªÉÉSÉä EòɪÉtÉuùÉ äú VÉɽþÒ ú Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ±É ÉkÉäSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉ, ªÉÉiÉ ªÉÉ{ÉÖfäø úévªé Eò úò±é + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùó É ú {ÉÊ úhéé É ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. (Uô) +xéösuäônù 3 Eò ÉvÉÒ±É JÉÆb () SÉä {É ÆúiÉÖEò MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉä<Ç±É ; +ÉÊhÉ JÉÆb (2) SªÉÉ ={É-JÉÆb (Eò) Bä ÉVÉÒ {ÉÖføÒ±É ={É-JÉÆb nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<Ç±É :ú----- (Eò) ºÉÆ{ÉnùÉ ªÉÉSÉÉ +léç, EÞòÊ¹É ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé +lé ÉÉ EÞò¹ÉÒ±ÉÉ ºÉÉvÉxÉ ÉÚiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé +lé ÉÉ MÉÖ äú SÉÉ úhªééeò úiéé VÉÒ Eò VÉÉiÉ `äö ɱÉä±ÉÒ +ɽäþ +lé ÉÉ {É^ ÉxÉä näùhªééié +ɱÉä±ÉÒ +ɽäþ + ÉÒ VÉ ÉÒxÉ, +ºÉÉ +ºÉä±É +ÉÊhÉ iªééié----- (BEò) < ÉÉ úiéósªéé VÉÉMÉÉ +ÉÊhÉ + ÉÉ VÉÊ ÉxÉÒ É úò±é +xªé ÉÉÆvÉEòÉ Éä ; (nùéäxé) + ÉÉ VÉÊ ÉxÉÒ É ú = ÉÒ +ºÉ±Éä±ÉÒ ZÉÉbä ; (iéòxé) ÉxÉ VÉ ÉÒxÉ É ZÉÉbä +ºÉ±Éä±ÉÒ {Éb ÒiÉ VÉ ÉÒxÉ ;. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 24 ªÉÉuùÉ äú JÉÆb (JÉ) MÉÉù³ýhªÉÉiÉ +ɱÉÉ. (4 Êb ºÉå É ú 985 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ) 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 69 ªÉÉuùÉ äú nù½þé ɹÉÇ ªÉÉ Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 97 ªÉÉuùÉ äú ÉÒºÉ ªÉÉ Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ.

268 244. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 89 uùé äú JÉÆb (VÉ) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 69 uùé äú nù½þé ɹÉæ ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 97 uùé äú ÉÒºÉ ªÉÉ Bä ÉVÉÒ néùjé±é Eäò±Éä. {ÉÊ úê ɹ]õ--BEò (SÉÉ ú) VɱÉÉSUôÉÊnùiÉ IÉäjÉ +lé ÉÉ {ÉÉhªÉÉ É úò±é ié úiéò ÉäiÉä ; ({ÉÉSÉ) VÉÆnù ú É PÉ úé]õ ªÉÉÆSªÉÉ VÉÉMÉÉ ; (ºÉ½þÉ) EòÉähÉiÉÒ½þÒ VɽþÉMÉÒ ú, <xéé É, ÉÖ+É òò +lé ÉÉ ÉÖEò Çú úò ËEò ÉÉ ªÉÉƺÉÉ újéò +xªé näùhéméò ªÉÉÆSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ɽäþ, {ÉhÉ iªééié {ÉÖføÒ±É MÉÉä¹]õÓSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É xéé½þò : (BEò) EòÉähÉiÉä½þÒ xémé ú, +lé ÉÉ xémé úiéäjé +lé ÉÉ OÉÉ É +É ÉÉnùÒ ªÉÉ ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ < ÉÉ úiéòséò VÉÉMÉÉ +lé ÉÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ < ÉÉ úiéòºé +lé ÉÉ VÉÉMÉäºÉ ±ÉÉMÉÚxÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ VÉ ÉÒxÉ ; (nùéäxé) xémé ú +lé ÉÉ OÉÉ É ªÉÉÆSÉÒ VÉÉMÉÉ ½þhÉÚxÉ Eò VÉÉiÉ `äö ɱÉÒ MÉä±Éä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ VÉ ÉÒxÉ ; ËEò ÉÉ (iéòxé) xémé ú{ééê±éeòé +lé ÉÉ +ÊvɺÉÚÊSÉiÉ IÉäjÉ +lé ÉÉ Eò]õEò +lé ÉÉ xémé úiéäjé +lé ÉÉ VªÉÉEòÊ úiéé xémé úêxéªééävéxé ªÉÉäVÉxÉÉ ÉÆVÉÚ ú Eäò±ÉÒ +ɽäþ +ºÉä EòÉähÉiÉä½þÒ IÉäjÉ ªÉÉiÉÒ±É ÉÉÆvÉEòÉ ÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉEòÊ úiéé úéjéúxé `äö ɱÉä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ VÉ ÉÒxÉ.. [(VÉ) +xéösuäôn 32 ÉvÉÒ±É JÉÆb (3) MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ.] (ZÉ) +xéösuäôn 35 ÉvÉÒ±É, (BEò) ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, ªÉÉ +Énäù ÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSÉä ÊxÉnæù É ½þhÉÚxÉ ±ÉÉ ÉhªÉÉiÉ ªÉä<Ç±É ; (nùéäxé) JÉÆb (Eò) (BEò), ÉvÉÒ±É +xéösuäônù 6 SÉÉ JÉÆb (3), +xéösuäônù 32 SÉÉ JÉÆb (3) ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ; +ÉÊhÉ (iéòxé) JÉÆb (JÉ) xéæié ú, {ÉÖføÒ±É JÉÆb VÉÉnùÉ nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<Ç±É : (MÉ) VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä ÉÊiÉ ÉÆvÉEò ºlÉÉxÉ ÉrùiÉä ÉÉ ÉiÉ Eäò±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ,-- ÉMÉ iééä ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä) +Énäù É, 954 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔSÉÉ +ºÉÉä ÉÉ xéæié úséé +ºÉÉä,--iÉÉä ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉÒ±É ié úiéönùó{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùó ÉÒ Ê ÉºÉÆMÉiÉ +ɽäþ ªÉÉ EòÉ úhéé É üxé ÉÖxªÉ ÉiÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò, {ÉhÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ, + ÉÉ Ê ÉºÉÆMÉiÉÒSªÉÉ ªÉÉ{iÉÒ{ÉÖ úiéé =CiÉ +Énäù ÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉɺÉÚxÉ 2 [ 3 [{ÉÆSÉ ÉÒºÉ] ɹÉÉÈSªÉÉ]òºÉ ÉÉ{iÉÒxÉÆiÉ ú, iªéé EòɱÉÉ ÉvÉÒSªÉÉ ºÉ ÉÉ{iÉÒ{ÉÚ ÉÔ Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ Eò úhªééséä ÉÌVɱÉ䱪ÉÉ MÉÉä¹]õÒJÉä úòvé <ié ú ÉÉ ÉiÉÒiÉ É ÉÉ ÉÒ úé½þhéé ú xéé½þò.. (\É) +xéösuäôn 35 xéæié ú {ÉÖføÒ±É xé ÉÒxÉ +xéösuäônù VÉÉnùÉ nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<Ç±É :ú Eò. EòÉªÉ É ÊxÉ ÉɺÉÒ É iªééæséä ½þCEò ªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉÒ±É EòɪÉtÉSÉÒ ªÉÉ ÉÞkÉÒ.----ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±Éä ié úò,---- (Eò) VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªééséä EòÉähÉ EòÉªÉ É ÊxÉ ÉɺÉÒ +ɽäþiÉ ÉÉ ½þÉäiÉÒ±É iªéé ªÉCiÉÓSªÉÉ ÉMÉÉÈSÉÒ ªÉÉJªÉÉ Eò úhéé úé ; ËEò ÉÉ (JÉ) + ÉÉ EòÉªÉ É ÊxÉ ÉɺÉÒ ªÉCiÉÓxÉÉ----- (BEò) úévªé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É xééäeò úò ; (nùéäxé) úévªééié ºlÉÉ É ú ÉÉ±É ÉkÉäSÉä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ ; (iéòxé) úévªééiéò±é ɺiÉÒ ; ËEò ÉÉ (SÉÉ ú) Ê É¹ªÉ ÉÞkªÉÉ +ÉÊhÉ úévªé ÉɺÉxÉú ié úiéúnù Eò úò±é +ºÉÉ <ié ú º É ü{ééié ºÉ½þÉªÉ Ê É³ýhªÉÉSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú, ªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ EòÉähÉiÉä½þÒ JÉÉºÉ +ÊvÉEòÉ ú É Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú ÉnùÉxÉ Eò úhéé úé +lé ÉÉ <ié ú ªÉCiÉÓ É ú EòÉähÉiÉä½þÒ ÊxÉ ÉÈvÉ PÉɱÉhÉÉ úé, VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªééié +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉnùÉ, +ÉÊhÉ iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉEòbÚ xé ªÉÉ{ÉÖfäø +ÊvÉÊxɪÉÊ ÉiÉ Eäò±ÉÉ VÉÉhÉÉ úé EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ, ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùóxéò ÉÉ úiéésªéé <ié ú xééméê úeòéæxéé ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ½þCEòÉ ÉÒ Ê ÉºÉÆMÉiÉ +ɽäþ +lé ÉÉ iéä ʽþ úé ÉÚxÉ PÉäiÉÉä ÉÉ iªééæséé ºÉÆEòÉäSÉ Eò úiééä, ªÉÉ EòÉ úhéé É üxé iééä ÉÚxªÉ ÉiÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò..

269 245 (5) ÉÉMÉ {ÉÉSÉ {ÉÊ úê ɹ]õ--BEò [(Eò) +xéösuäônù 55 SªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªééséò ±ÉÉäEòºÉÆJªÉÉ jéäºé¹] ±ÉÉJÉ +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<DZÉ. (JÉ) +xéösuäônù 8 ÉvÉÒ±É JÉÆb (2) É (3) Bä ÉVÉÒ, {ÉÖføÒ±É JÉÆb nùéjé±é Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É, iéä +ºÉä :----- (2) JÉÆb () SÉÉ, ={É JÉÆb (Eò) ªÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉlÉÇ,----- (Eò) ªÉÉ úévªééºé ±ÉÉäEòºÉ ÉäiÉ ºÉ½þÉ VÉÉMÉÉ ÉÉ]ÚõxÉ Ênù±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É ; (JÉ) ½äþ úévªé, {ÉÊ úºéò ÉxÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 +x ɪÉä PÉÊ]õiÉ Eäò±É䱪ÉÉ {ÉÊ úºéò ÉxÉ +ɪÉÉäMÉÉEòbÚ xé iªéé +ɪÉÉäMÉÉºÉ ªÉÉäMªÉ ÉÉ]äõ±É + ÉÉ EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒxÉÖºÉÉ ú BEò ºÉnùºªÉ IÉäjÉÒªÉ ÉiÉnùÉ úºéæpééié Ê É ÉÉMɱÉä VÉÉ<Ç±É ; (MÉ) ½äþ ÉiÉnùÉ úºéæpé ½þhÉVÉä, ªÉ ɽþɪÉÇ +ºÉä±É ÊiÉiÉ{ÉiÉ, ÉÉèMÉÉäʱÉEòoù¹]õ É ºÉ±ÉMÉ IÉäjÉä +ºÉiÉÒ±É +ÉÊhÉ iªééæséä {ÉÊ úºéò ÉxÉ Eò úiééxéé, ÉÉEÞòÊiÉEò úséxéé, É ÉɺÉEòÒªÉ PÉ]õEò ÉÉMÉÉSªÉÉ Ê Ét ÉÉxÉ ºÉÒ ÉÉ, nù³ýhé ɳýhÉÉSªÉÉ ºÉÖÊ ÉvÉÉ É ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ºÉÉäªÉ ªÉÉÆSªÉÉEòbä ±ÉIÉ Ênù±Éä VÉÉ<Ç±É ; +ÉÊhÉú----- (PÉ) VªÉÉ ÉiÉnùÉ úºéæpééié ½äþ úévªé Ê É ÉÉMɱÉä MÉä±Éä +ºÉä±É iªééié {ÉÉÊEòºiÉÉxÉxÉä ªÉÉ{ɱÉä±Éä IÉäjÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. (3) {ÉÊ úºéò ÉxÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 ªÉÉ +x ɪÉä ºÉƺÉnùÒªÉ ÉiÉnùÉ úºéæpéésªéé {ÉÊ úºéò ÉxÉɺÉÆ ÉÆvÉÉiÉ {ÉÊ úºéò ÉxÉ +ɪÉÉäMÉÉxÉä Eäò±Éä±ÉÉ ËEò ÉÉ Eäò±Éä±Éä +ÆÊiÉ É +Énäù É ÉÉ úiééséä úévé{éjé ªÉÉiÉ ÉʺÉrù ZÉɱªÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ +κiÉk ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉä Ê ÉºÉVÉÇxÉ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ, iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉÒ±É ªÉÉ úévªéésªéé ÉÊiÉÊxÉÊvÉi ÉÉ É ú JÉÆb (2) ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý {ÉÊ úhéé É ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. (4) (Eò) {ÉÊ úºéò ÉxÉ +ɪÉÉäMÉ, iªéé úévªéé ÉÉ ÉiÉSÉÒ +É{ɱÉÒ EòiÉÇ ªÉä Eò úhªéésªéé EòÉ ÉÒ +É{ÉhÉÉºÉ ºÉ½þɪªÉ ½þÉ Éä ½þhÉÚxÉ {ÉÉSÉ ªÉHòÓxÉÉ º ÉiÉ: ÉÒ ºÉ½þªÉÉäMÉÒ Eò üxé PÉä<Ç±É É iªéé ªÉHòÒ ½þhÉVÉä iªéé úévªééséä ÉÊiÉÊxÉÊvÉk É Eò úhéé äú ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉä ºÉnùºªÉ +ºÉiÉÒ±É. (JÉ) úévªééiéúxé ªÉÉ É ÉÉhÉä ºÉ½þªÉÉäMÉÒ Eò úé ɪÉÉSªÉÉ ªÉHòÓxÉÉ, ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉÉ +vªéié iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÒ úséxéé ªÉlÉɪÉÉäMªÉ ±ÉIÉÉiÉ PÉä>ðxÉ, xéé ÉÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eò úò±é. (MÉ) ={É JÉÆb (JÉ) +x ɪÉä Eò úé ɪÉÉSÉÒ {Éʽþ±ÉÒ xéé ÉÊxÉnæù ÉxÉä, ±ÉÉäEòºÉ ÉäSªÉÉ +vªéiéé±éé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä) (nöùºé úò ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉɺÉÚxÉ nùéäxé ÉʽþxªÉÉÆSªÉÉ +ÉiÉ Eò úé ÉÒ ±ÉÉMÉiÉÒ±É. (PÉ) EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ½þªÉÉäMÉÒ ºÉnùºªÉɺÉ, {ÉÊ úºéò ÉxÉ +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ ÊxÉhÉǪÉÉ É ú ÉiÉnùÉxÉ Eò úhªééséé ËEò ÉÉ º ÉÉIÉ úò Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. (b. ) VÉ ú ÉÞiªÉÚ ËEò ÉÉ úévéòxéé ÉÉ ªÉÉ ÉÖ³äý BJÉÉtÉ ºÉ½þªÉÉäMÉÒ ºÉnùºªÉÉSÉÒ VÉÉMÉÉ Ê úhò ZÉɱÉÒ ié ú, ±ÉÉäEòºÉ ÉäSªÉÉ +vªéiéé±éé iéò, ªÉ ɽþɪÉÇ ½þÉä<Ç±É ÊiÉiÉCªÉÉ ±É ÉEò ú, +ÉÊhÉ ={É JÉÆb (Eò) É (JÉ) ªÉÉÆSªÉÉ ié úiéönùóxéöºéé ú É úiéé ªÉä<DZÉ. 2 [(MÉ) +xéösuäônù 33 ÉvÉÒ±É JÉÆb () xéæié ú {ÉÖføÒ±É JÉÆb ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úhªééié ªÉä<DZÉ, iééä +ºÉÉ :----- (Eò) ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ÊiɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 SªÉÉ ié úiéönùò ÁÉ iªééiéò±é ½þÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, ªÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSÉÉ ÉÉ Æú É, ½þÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É {ÉÉÊ úié Eò úhªééié +ɱÉÉ xé ½þiÉÉ +ÉÊhÉ ªÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉuùÉ äú ºÉÖvÉÉ úhéé Eäò±ªÉÉ É ÉÉhÉä ªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ +xéögò Éä ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä) nöùºé úò ºÉÖvÉÉ úhéé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974, =CiÉ +Énäù ÉÉSÉÉ ÉÉ Æú É, =CiÉ +Énäù É EòÉføhªÉÉiÉ +ɱÉÉ xé ½þiÉÉ +ÉÊhÉ =CiÉ +Énäù ÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉxÉÆiÉ ú iééä VªÉÉ É ÉÉhÉä +ɽäþ iªéé É ÉÉhÉä +ºÉÉ ÊxÉnæù É +ɽäþ ½þhÉÚxÉ ±ÉÉ ÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ, ªÉÉ äò ú Énù±ÉÉºÉ +véòxé úé½úþxé, VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÒ±É. ].. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 98 uùé äú JÉÆb (Eò) É (JÉ) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 2. É úò±é +Énäù ÉÉuùÉ äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä.

270 246 {ÉÊ úê ɹ]õ--BEò [(PÉ)] +xéösuäônù 34 SªÉÉ JÉÆb (2) ÉvÉÒ±É ºÉƺÉnù ªÉÉ ÉVÉEÖò úéxéæié ú, úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ Ê ÉxÉÆiÉÒ É üxé ½É ÉVÉEÚò ú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úhªééié ªÉä<DZÉ. [(b.)] +xéösuäônù 35 2 *** É 39 ½äþ MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É. 3 *** 4 [(5Eò) ÉÉMÉ ºÉ½þÉ 5 [(Eò) +xéösuäôn 53 iéä 27, +xéösuäôn 29, +xéösuäônù 22, +xéösuäônù 223, 224, 224Eò É 225 +ÉÊhÉ +xéösuäôn 227 iéä 237 ½äþ MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É.] (JÉ) +xéösuäônù 220 ÉvÉÒ±É, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä) ºÉÖvÉÉ úhéé +Énäù É, 960 SÉä ÊxÉnæù É +ºÉ±ªÉÉ É ÉÉhÉä ±ÉÉ ÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. 6 [(MÉ) +xéösuäônù 222 ÉvÉÒ±É JÉÆb () xéæié ú {ÉÖføÒ±É xé ÉÒxÉ JÉÆb ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É :----- (Eò) VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ úsªéé =SSÉ xªééªéé±éªééiéúxé ËEò ÉÉ iªéé =SSÉ xªééªéé±éªééié Eò úé ɪÉÉSÉÒ ÉiªÉäEò Énù±ÉÒ ½þÒ úévªé{éé±éé ÉÒ Ê ÉSÉÉ ú Ê ÉÊxÉ ÉªÉ Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú Eäò±ÉÒ VÉÉ<DZÉ. ]] (6) ÉÉMÉ +Eò úé 7 [(Eò) +xéösuäônù 246 ÉvÉÒ±É JÉÆb () ÉvªÉä +ɱÉ䱪ÉÉ JÉÆb (2) +ÉÊhÉ (3) ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ JÉÆb (2)ù ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<Ç±É +ÉÊhÉ JÉÆb (2) ÉvªÉä +ɱÉä±ÉÉ JÉÆb (3) ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò ½þÉ ÉVÉEÚò ú É ºÉÆ{ÉÚhÉÇ JÉÆb (3) É (4) ½äþ MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É. 8 [ 9 [(JÉ) +xéösuäônù 248 Bä ÉVÉÒ {ÉÖføÒ±É +xéösuäônù nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<DZÉ, iééä +ºÉÉ : Ê ÉÊvÉÊ ÉvÉÉxÉÉSÉä + ÉÊ É¹]õ +ÊvÉEòÉ ú.----ºéæºénäù±éé, [(Eò) EòɪÉtÉuùÉ äú ɺlÉÉÊ{ÉiÉ ZÉɱÉ䱪ÉÉ ÉɺÉxÉÉ É ú nù½þ ÉiÉ ÉºÉ ÉhªÉÉSÉÉ ËEò ÉÉ ±ÉÉäEòÉÆ ÉvªÉä +lé ÉÉ ±ÉÉäEòÉÆSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉ]õÉ ÉvªÉä nù½þ ÉiÉ ÊxÉ ÉÉÇhÉ Eò úhªééséé ËEò ÉÉ ±ÉÉäEòÉÆSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉ]õÉ ÉvªÉä nöù úé ÉÉ ÊxÉ ÉÉÇhÉ Eò hªééséé ËEò ÉÉ ±ÉÉäEòÉÆSªÉÉ Ê ÉÊ ÉzÉ MÉ]õÉ ÉvÉÒ±É ºÉ±ÉÉäJªÉÉ É ú ÉÊiÉEÚò±É {ÉÊ úhéé É Eò úhªééséé úéäjé +ºÉhÉÉ-ªÉÉ nù½þ ÉiÉ ÉÉnùÒ EÞòiªÉÉÆSÉÉ +ÆiÉ ÉÉÇ É +ºÉ±É䱪ÉÉ ½þɱÉSÉɱÉÓxÉÉ ÉÊiÉ ÉÆvÉ.] [(EòEò)] ÉÉ úiééséò ºÉÉ ÉÇ ÉÉè ÉiÉÉ É ÉÉnäùÊ ÉEò BEòÉi ÉiÉÉ xééeòé úhéä, É xééº{énù Eò úhéä ËEò ÉÉ Ê ÉPÉÊ]õiÉ Eò úhéä +lé ÉÉ ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééséé BJÉÉnùÉ ÉÉMÉ {É úº ÉÉvÉÒxÉ Eò úé ÉÉ ±ÉÉMÉä±É ËEò ÉÉ ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééséé BJÉÉnùÉ ÉÉMÉ ºÉÆPÉ úévªééiéúxé Öò]ÚõxÉ ÊxÉPÉä±É, + ÉÒ iévé ÉÒVÉ Eò úhéä +lé ÉÉ ÉÉ úiéòªé úé¹]åõv ÉVÉ, ÉÉ úiéòªé úé¹]åõméòié +ÉÊhÉ ½äþ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ªÉÉÆSÉÉ +{É ÉÉxÉ Eò úhéä ªÉÉEòbä úéäjé +ºÉ±É䱪ÉÉ 2 [<ié ú EòÉ ú ÉɪÉÉÆxÉÉ ÉÊiÉ ÉÆvÉ] +ÉÊhÉ. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 98 uùé äú JÉÆb (MÉ) É (PÉ) ªÉÉÆxÉÉ JÉÆb (PÉ) É (b.) +ºÉÉ xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±ÉÉ. 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 60 uùé äú 36 ½þÉ +ÉEòb É MÉɳýhªÉÉiÉ +ɱÉÉ. 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 56 uùé äú JÉÆb (SÉ) É (Uô) MÉɳýhªÉÉiÉ +ɱÉä. 4. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 60 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õö Eäò±Éä (ÊnùxÉÉÆEò 26 VÉÉxÉä ÉÉ úò 960 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 5. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 89 uùé äú JÉÆb (Eò) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 6. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 74 uùé äú JÉÆb (MÉ) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä (ÊnùxÉÉÆEò 24 xééä ½åþ É ú 965 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ) 7. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 66 uùé äú JÉÆb (Eò) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 8. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 85 uùé äú ÉÚ³ý JÉÆb (JÉ) Bä ÉVÉÒ JÉÆb (JÉ) É (JÉJÉ) nùéjé±é Eäò±Éä. 9. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 93 uùé äú JÉÆb (JÉ) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 0. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 22 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä.. É úò±é +Énäù ÉÉuùÉ äú JÉÆb (Eò) ±ÉÉ JÉÆb (EòEò) +ºÉÉ xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±ÉÉ. 2. É úò±é +Énäù ÉÉuùÉ äú ½þɱÉSÉɱÉÓxÉÉ ÉÊiÉ ÉÆvÉ ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä.

271 ({ÉÊ úê ɹ]õ-BEò) (JÉ) (BEò) ºÉ ÉÖpù ÉÉMÉæ ËEò ÉÉ ½þ ÉÉ<Ç ÉÉMÉæ {É únäù É É ÉÉºÉ ; (nùéäxé) +ÆiÉnæù ÉÒªÉ ½þ ÉÉ<Ç É ÉÉºÉ ; (iéòxé) véxé Éä¹É ( ÉÊxÉ+ÉìbÇ úò), v ÉÊxÉnù ÉÇEò ºÉÆYÉÉ ( òéäxééäoéé É) É iéé ú (]äõê±éoéé É) ªÉÉƺɽþ b ÉEò ɺiÉÚ ªÉÉÆ É úò±é Eò, ªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÒSÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ Eò úhªééséé ºÉƺÉnäù±ÉÉ +xéxªé +ÊvÉEòÉ ú +ɽäþ.. [º{ɹ]õÒEò úhé. ªÉÉ +xéösuäônùéié, nù½þ ÉiÉ ÉÉnùÒ EÞòiªÉä ªÉÉSÉÉ +léç, ÉÉì É, b ɪÉxÉÉ ÉÉ<]õ ËEò ÉÉ +xªé Ê Éº òéä]õeò {ÉnùÉlÉÇ ËEò ÉÉ V ÉɱÉÉOÉɽþÒ {ÉnùÉlÉÇ ËEò ÉÉ nùé ûmééä³ýé ½þiªÉÉ äú ËEò ÉÉ +xªé ÉÉhÉPÉÉiÉEò ½þiªÉÉ äú ËEò ÉÉ Ê É¹ÉÉ úò ËEò ÉÉ +xªé +{ÉɪÉEòÉ úeò ÉɪÉÚ ËEò ÉÉ +xªé úºééªéxéä ËEò ÉÉ vééäeòénùéªéeò º É ü{ééséä +xªé EòÉähÉiÉä½þÒ {ÉnùÉlÉÇ ( ÉMÉ iéä VÉèÊ ÉEò +ºÉÉäiÉ ËEò ÉÉ +xªé ÉEòÉ úséä +ºÉÉäiÉ) ªÉÉÆSÉÉ ÉÉ{É ú Eò üxé Eäò±Éä±Éä EòÉähÉiÉä½þÒ EÞòiªÉ ËEò ÉÉ MÉÉä¹]õ, +ºÉÉ +ɽäþ.] 2 [(JÉJÉ) +xéösuäônù 249 ÉvÉÒ±É, JÉÆb () ÉvªÉä, úévªé ºÉÚSÉÒiÉ xé ÉÚnù Eäò±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ, iªéé `ö úé ÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ, ºÉÆPÉ ºÉÚSÉÒiÉ ËEò ÉÉ ºÉ É ÉiÉÔ ºÉÚSÉÒiÉ xé ÉÚnù Eäò±Éä±ÉÒ xéé½þò + ÉÒ ÉÉ É xéºéhéé-ªéé, `ö úé ÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<DZÉ.]]] (MÉ) +xéösuäônù 250, úévªé ºÉÚSÉÒiÉ xé ÉÚnù Eäò±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ, ºÉÆPÉ ºÉÚSÉÒiÉ xé ÉÚnù xé Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÒ näùjéò±é ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<DZÉ. 3 * * * * * (Ró) +xéösuäônù 253 ÉvªÉä, {ÉÖføÒ±É {É ÆúiÉÖEò VÉÉnùÉ nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä) +Énäù É, 954 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉxÉÆiÉ ú, VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé úséxéä É ú {ÉÊ úhéé É Eò úhéé úé EòÉähÉiÉɽþÒ ÊxÉhÉǪÉ, ÉÉ úié ºÉ úeòé ú, iªéé úévªéésªéé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ºÉÆ ÉiÉÒÊ É ÉÉªÉ Eò úhéé ú xéé½þò.. 4 * * * * * 5 [(SÉ)] +xéösuäônù 255 MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. 5 [(Uô)] +xéösuäônù 256 ±ÉÉ iªéé +xéösuäônùéséé JÉÆb () +ºÉÉ xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò näùhªééié ªÉä<Ç±É É iªééié, {ÉÖføÒ±É xé ÉÒxÉ JÉÆb VÉÉnùÉ nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<Ç±É : (2) VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªé +É{ɱÉÉ EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ ú + ÉÉ ÉEòÉ äú ÉÉ{É úò±é EòÒ, iªééªééäméä ºÉÆPÉ úévªééºé iªéé úévªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉJÉɱÉÒ±É +É{ɱÉÒ EòiÉÇ ªÉä É VÉ ÉÉ ÉnùÉ-ªÉÉ {ÉÉ ú {ÉÉb héä ºÉÖEò ú ½þÉä<Ç±É ; +ÉÊhÉ Ê É Éä¹ÉiÉ:, =CiÉ úévªé, ºÉÆPÉ úévªééxéä iªéé É ÉÉhÉä +É É ªÉEò Eäò±ªÉɺÉ, ºÉÆPÉ úévªéésªéé ÉiÉÒxÉä +ÉÊhÉ JÉSÉÉÇxÉä, ÉÉ±É ÉkÉäSÉä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ ËEò ÉÉ +ÊvÉOɽþhÉ Eò úò±é +lé ÉÉ VÉ ú iéò ÉÉ±É ÉkÉÉ iªéé úévªéésªéé ÉɱÉEòÒSÉÒ +ºÉä±É ié ú, BEò ÉiÉÉxÉä `ö ú ÉÒ±É + ÉÉ ËEò ÉÉ BEò ÉiÉ xé ZÉɱªÉɺÉ, ÉÉ úiéésªéé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔxÉä ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ±É ÉÉnùÉEòbÚ xé ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eäò±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É + ÉÉ +]õó É ú iéò, ºÉÆPÉ úévªééºé ½þºiÉÉÆiÉÊ úié Eò úò±é.. 6 * * * * * * 7 [(VÉ)] +xéösuäônù 26 ÉvÉÒ±É JÉÆb (2) ÉvªÉä, ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ ½þÉ ÉVÉEÚò úù MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉä<Ç±É ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 22 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä. 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 29 uùé äú JÉÆb (JÉJÉ) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±ÉÉ. 3. É úò±é +Énäù ÉÉuùÉ äú JÉÆb (PÉ) MÉɳý±ÉÉ. 4. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 66 uùé äú JÉÆb (SÉ) MÉɳý±ÉÉ. 5. É úò±é +Énäù ÉÉxÉÖºÉÉ ú JÉÆb (Uô) É (VÉ) ±ÉÉ JÉÆb (SÉ) É (Uô) +ºÉÉ xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±ÉÉ. 6. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 56, uùé äú JÉÆb (ZÉ) MÉɳý±ÉÉ. 7. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 56, uùé äú JÉÆb (\É) ±ÉÉ JÉÆb (ZÉ) +ºÉÉ xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò näùhªééié +ɱÉÉ +ÉÊhÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 66 uùé äú {ÉÖx½þÉ JÉÆb (VÉ) +ºÉÉ xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò näùhªééié +ɱÉÉ.

272 ({ÉÊ úê ɹ]õ-BEò) (7) ÉÉMÉ ÉÉ úé * * * * * * * 2 [(Eò)ú] +xéösuäônù 267 SÉÉ JÉÆb (2), +xéösuäônù 273, +xéösuäônù 283 SÉÉ JÉÆb (2) 3 [+ÉÊhÉ +xéösuäônù 290] MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É. 2 [(JÉ)] +xéösuäônù 266, 282, 284, 298, 299 É 300 ªÉÉ +xéösuäônùéæ ÉvÉÒ±É úévªé ËEò ÉÉ úévªéä ªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ, ÊxÉnæù ÉÉÆ ÉvªÉä VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªééºéæ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉnæù É ºÉ ÉÉÊ É¹]õ xéé½þòié, +ºÉÉ iªééæséé +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ ÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. 2 [(MÉ)] +xéösuäônù 277 É 295 ªÉÉÆ ÉvÉÒ±É, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, iéä ªÉÉ +Énäù ÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉnæù É +ɽäþiÉ +ºÉÉ ±ÉÉ ÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. (8) ÉÉMÉ iéä úé 4 * * * +xéösuäônù 303 SÉÉ JÉÆb () ÉvÉÒ±É ºÉÉiÉ ªÉÉ +xéöºéúséò ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÚSÉÒiÉÒ±É ªÉÉ{ÉÉ ú +ÉÊhÉ ÉÉÊhÉVªÉ ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ xééånùòsªéé +ÉvÉÉ äú ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. 4 * * * * * * * (9) ÉÉMÉ SÉÉènùÉ ªÉä<DZÉ.ú] 5 [+xéösuäônù 32 ÉvÉÒ±É, úévªéä ªÉÉ ÉVÉEÖò úéxéæié ú (VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªééºé½þ) ½þÉ ÉVÉEÚò ú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úhªééié 6 [(0) ÉÉMÉ {ÉÆvÉ úé (Eò) +xéösuäônù 324 SÉÉ JÉÆb () ÉvÉÒ±É, VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòéæsªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ úsªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉÉ ÊxÉnæù É ½þhÉÚxÉ ±ÉÉ ÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. 7 [(JÉ) +xéösuäônù 325, 326, 327 É 329 ªÉÉÆ ÉvÉÒ±É, BJÉÉtÉ úévªééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉiÉ, VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É xéé½þò, +ºÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ ÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. (MÉ) +xéösuäônù 328 MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. (PÉ) +xéösuäônù 329 ÉvÉÒ±É ËEò ÉÉ +xéösuäônù 328 ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ.]] 8 [(Ró) +xéösuäônù 329Eò ÉvÉÒ±É, JÉÆb (4) É (5) MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É.] () ÉÉMÉ ºÉÉä³ýÉ 9 * * * * * * * 0 [(Eò)ú] +xéösuäônù 33, 332, 333 [336 É 337] MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É. 0 [(JÉ)ú] +xéösuäônù 334 É 335 ªÉÉÆ ÉvÉÒ±É, úévªé ËEò ÉÉ úévªéä ªÉÉSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆ ÉvªÉä VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªééséä ÊxÉnæù É ºÉ ÉÉÊ É¹]õ xéé½þòié, +ºÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ ÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 55 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä±Éä JÉÆb (Eò) É (JÉ) ½äþ, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 56 uùé äú MÉɳý±Éä. 2. JÉÆb (Eò), (JÉ) É (MÉ) ªÉÉÆxÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 55 uùé äú +xéögò Éä (MÉ) (PÉ) É (Ró) +ºÉä xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±É䱪ÉÉ +xéögò ÉÉÆEòÉÆxÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 56 uùé äú {ÉÖx½þÉ +xéögò Éä (Eò), (JÉ) É (MÉ) +ºÉä +xéögò ÉÉÆEò näùhªééié +ɱÉä +ɽäþiÉ. 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 95 uùé äú +xéösuäônù 290 É 29 ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 4. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 56 uùé äú (Eò) +ÉÊhÉ JÉÆb (JÉ) MÉɳý±Éä. 5. É úò±é +Énäù ÉÉuùÉ äú ªÉÉ{ÉÚ ÉÔ Eäò±É䱪ÉÉ äò ú Énù±ÉÉÆBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 6. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 60 uùé äú ={É-{ÉÊ úsuäônù (0) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä (26 VÉÉxÉä ÉÉ úò 960 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 7. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 75 uùé äú, JÉÆb (JÉ) É (MÉ) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 8. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 05 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä. 9. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 24 uùé äú JÉÆb (Eò) MÉɳý±ÉÉ. 0. É úò±é +Énäù ÉÉuùÉ äú, JÉÆb (JÉ) É (MÉ) ªÉÉÆxÉÉ, JÉÆb (Eò) É (JÉ) +ºÉä xé ªÉÉxÉä +xéögò ÉÉÆEò Ênù±Éä.. É úò±é +Énäù ÉÉuùÉ äú, 336, 337, 339 É 342 ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. BSÉ

273 ({ÉÊ úê ɹ]õ BEò) [(MÉ) +xéösuäônù 339 SªÉÉ JÉÆb () ÉvªÉä, +xéöºéúêséié IÉäjÉÉÆSÉä É ÉɺÉxÉ É ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ.] 249 (2) ÉÉMÉ ºÉiÉ úé ªÉÉ ÉÉMÉÉSªÉÉ ié úiéúnùò, VÉälÉ É ú, (BEò) ºÉÆPÉ úévªééséò úévé ÉɹÉÉ ; (nùéäxé) BEò úévªé É <ié ú úévªé ªÉÉÆSªÉÉ ÉvÉÒ±É, ËEò ÉÉ úévªé É ºÉÆPÉ úévªé ªÉÉÆSªÉÉ ÉvÉÒ±É ªÉ ɽþÉ úéséò úévé ÉɹÉÉ ; +ÉÊhÉ (iéòxé) ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééiéò±é EòÉ ÉEòÉVÉÉSÉÒ ÉɹÉÉ, ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ ºÉÆ ÉÆvÉ +ºÉä±É iéälé É úsé Eäò ɳý ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÒ±É. (3) ÉÉMÉ +`ö úé (Eò) +xéösuäônù 352 ÉvªÉä {ÉÖføÒ±É xé ÉÒxÉ JÉÆb VÉÉnùÉ nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<Ç±É : [(6)] Eäò ɳý +ÆiÉMÉÇiÉ + ÉÉÆiÉiÉÉ ËEò ÉÉ iªéé{ééºéúxéséä ÊxÉEò]õ ÉiÉÔ vééäeòé ªÉÉ EòÉ úhéé É üxé Eäò±Éä±ÉÒ +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé, VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ (+xéösuäônù 354 SªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ JÉä úòvé Eò üxé) iéä ½þÉSÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉä<DZÉ, 3 [VªÉÉ Éä³ýÒ iéò =nâùpééä¹éhéé---- (Eò) VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ Ê ÉxÉÆiÉÒ É üxé ËEò ÉÉ iªéésªéé ºÉ½þ ÉiÉÒxÉä Eäò±ÉÒ +ɽäþ, ËEò ÉÉ (JÉ) iéò ªÉÉ É ÉÉhÉä Eäò±Éä±ÉÒ xéºéä±é iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, úé¹]åõ{éiéòxéä ÉÉMÉÉ ÉÚxÉ iéò iªéé úévªé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ Ê ÉxÉÆiÉÒ É üxé ËEò ÉÉ iªéésªéé ºÉ½þ ÉiÉÒxÉä, VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªééºé ±ÉÉMÉÚ Eäò±ÉÒ +ɽäþ. +ºÉä ZÉɱªÉÉÊ É ÉÉªÉ iéò iªéé úévªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ É ÉÉ ÉÒ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò.]. 4 [(JÉ) +xéösuäônù 356 SªÉÉ JÉÆb () ÉvÉÒ±É ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùò ËEò ÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÒ ié úiéúnù ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆ ÉvªÉä VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ úsªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùóºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ËEò ÉÉ ié úiéönùóºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ɽäþ +ºÉÉ iªééæséé +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ ÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. 5 [(JÉJÉ) +xéösuäônù 356 SªÉÉ JÉÆb (4) ÉvÉÒ±É, nöùºé-ªéé {É ÆúiÉÖEòÉxÉÆiÉ ú, {ÉÖføÒ±É {É ÆúiÉÖEò ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úhªééié ªÉä<Ç±É :---- {É ÆúiÉÖ iéºéäsé, 8 VÉÖ±Éè, 990 úéävéò, JÉÆb () +x ɪÉä, VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ, Eäò±É䱪ÉÉ =nâùpééä¹éhéäsªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, ªÉÉ JÉÆb ÉSªÉÉ {Éʽþ±ªÉÉ {É ÆúiÉÖEòÉ ÉvÉÒ±É iéòxé ɹÉÉȽÚþxÉ ªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ 6 [ ºÉÉiÉ É¹ÉÉȽÚþxÉ ] +ºÉÉ ±ÉÉ ÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. ]. (4) ÉÉMÉ BEòÉähÉÒºÉ (MÉ) +xéösuäônù 360 MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ.] 7 * * * * * 8 [(Eò)] 9 [+xéösuäônù 365] MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. 0 * * * * *. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 24 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä. 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 04 uùé äú (4) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 00 uùé äú Ê É ÉÊIÉiÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 4. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 7 uùé äú JÉÆb (JÉ) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 5. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 5 uùé äú VÉÉnùÉ nùéjé±é Eäò±Éä. 6. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 62 uùé äú ºÉ½þÉ É¹ÉÉȽÚþxÉ ªÉÉ Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 7. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 74 uùé äú JÉÆb (Eò) MÉɳý±Éä. 8. É úò±é +Énäù ÉÉ É ÉÉhÉä JÉÆb (JÉ) É (MÉ) ±ÉÉ JÉÆb (Eò) É (JÉ) +ºÉä xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò näùhªééié +ɱÉä. 9. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 94 uùé äú +xéösuäônù 362 É 365 Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 0. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 56 uùé äú ÉÚ³ý JÉÆb (MÉ) MÉɳý±Éä. BSÉ

274 250 ({ÉÊ úê ɹ]õ BEò) [(JÉ)] +xéösuäônù 367 ÉvªÉä {ÉÖføÒ±É JÉÆb VÉÉnùÉ nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<Ç±É :---- (4) VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ½äþ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ VªÉÉ º É ü{ééié ±ÉÉMÉÚ +ɽäþ iªéé º É ü{ééiéò±é ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉEòÊ úiéé-- (Eò) ½äþ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +lé ÉÉ iªéésªéé ié úiéönùò ªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ =CiÉ úévªééæsªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ½äþ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +lé ÉÉ iªéésªéé ié úiéönùò VªÉÉ º É ü{ééié ±ÉÉMÉÚ Eäò±ªÉÉ VÉÉiÉÉiÉ iªéé º É ü{éésªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉä +lé ÉÉ iªéésªéé ié úiéönùòºéæ ÉÆvÉÒSÉä iéä ÊxÉnæù É +ɽäþiÉ. +ºÉÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. 2 [(EòEò) VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ úséé ºÉnù ú-<-ê úªééºéié ½þhÉÚxÉ iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ Ê É òé ú ÉÒ É üxé úé¹]åõ{éiéòxéä iªéé iªéé Éä³ýÒ ÉÉxªÉiÉÉ Ênù±É䱪ÉÉ É úévªééié iªéé iªéé Éä³ýÒ +ÊvÉEòÉ úé ûfø +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énäùsªéé ºÉ±±ªÉÉ É üxé EòɪÉÇ Eò úhéé-ªéé ªÉCiÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ iéä VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ úsªéé úévªé{éé±ééºéæ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉnæù É +ɽäþiÉ. +ºÉÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. (JÉ) =CiÉ úévªéésªéé ÉɺÉxÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆ ÉvªÉä +É{ɱªÉÉ ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énäùsªéé ºÉ±±ªÉÉ É üxé EòɪÉÇ Eò úhéé-ªéé VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ úsªéé úévªé{éé±ééºéæ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉnäù É ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ɽäþiÉ. +ºÉÉ iªééæséé +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, 0 BÊ É±É 965 ªÉÉ Ênù ɺÉÉ{ÉÚ ÉÔSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ÉÉ ÉiÉ, + ÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆ ÉvªÉä +É{ɱªÉÉ ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énäùsªéé ºÉ±±ªÉÉ É üxé EòɪÉÇ Eò úhéé-ªéé ºÉnù ú-<-ê úªééºéié ºÉÆ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉnæù É ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ɽäþiÉ, +ºÉÉ iªééæséé +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ;] (MÉ) =SSÉ xªééªéé±éªééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉ ÉvªÉä VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ úsªéé =SSÉ xªééªéé±éªééºéæ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉnæù É ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉiÉÒ±É; 3 * * * * * * * 4 [(PÉ) =CiÉ úévªéésªéé EòÉªÉ É ÊxÉ ÉɺÉÒ ªÉCiÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ VªÉÉ ªÉCiÉÒ, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä) +Énäù É, 954 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ VªÉÉ úévªééié +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉÆ+x ɪÉä iªéé úévªééséä ÉVÉÉVÉxÉ ½þhÉÚxÉ ÉÉxªÉiÉÉ {ÉÉ É±ªÉÉ, ½þÉäiªÉÉ iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú iªéé úévªééæséä EòÉªÉ É ÊxÉ ÉɺÉÒ ½þhÉÚxÉ ÉÉxªÉiÉÉ {ÉÉ É±ªÉÉ +ɽäþiÉ, iªéé ªÉCiÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒSÉä iéä ÊxÉnæù É +ɽäþiÉ, +ºÉÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ; +ÉÊhÉ 5 [(Ró) úévªé{éé±ééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆ ÉvªÉä VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ úsªéé úévªé{éé±ééºéæ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉnæù É ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉiÉÒ±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, 0 BÊ É±É 965 ªÉÉ Ênù ɺÉÉ{ÉÚ ÉÔSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ÉÉ ÉiÉ, + ÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ iéä VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ úséé ºÉnù ú- <-Ê úªééºéié ½þhÉÚxÉ úé¹]åõ{éiéòxéä ÉÉxªÉiÉÉ Ênù±É䱪ÉÉ ªÉCiÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉnæù É +ɽäþiÉ +ÉÊhÉ iªééié ºÉnù ú-<-ê úªééºéiésªéé +ÊvÉEòÉ úéæséé ÉÉ{É ú Eò úhªééºé ºÉIÉ É ½þhÉÚxÉ úé¹]åõ{éiéòxéä ÉÉxªÉiÉÉ Ênù±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉnæù É ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ɽäþiÉ +ºÉÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ.] (5) ÉÉMÉ ÉÒºÉ 6 [(Eòò)] 7 [+xéösuäônù 368 SªÉÉ JÉÆb (2) ÉvªÉä ] {ÉÖføÒ±É {É ÆúiÉÖEò VÉÉnùÉ nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<Ç±É :. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 74 uùé äú JÉÆb (JÉ) É (MÉ) ªÉÉÆxÉÉ JÉÆb (Eò) É (JÉ) +ºÉä xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò näùhªééié +ɱÉä. 2. É úò±é +Énäù ÉÉuùÉ äú JÉÆb (JÉ) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 56 uùé äú JÉÆb (PÉ) MÉɳý±ÉÉ. 4. É úò±é +Énäù ÉÉuùÉ äú JÉÆb (Ró) ±ÉÉ, JÉÆb (PÉ) +ºÉÉ xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò näùhªééié +ɱÉÉ. 5. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 74 uùé äú, JÉÆb (Ró) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 6. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 0 uùé äú JÉÆb (Eò) +ºÉÉ Gò ÉÉÆEò näùhªééié +ɱÉÉ. 7. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 9 uùé äú +xéösuäônù 368 Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä.

275 ({ÉÊ úê ɹ]õ BEò) {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ºÉÖvÉÉ úhéé +xéösuäônù 370 SªÉÉ JÉÆb () +x ɪÉä úé¹]åõ{éiéòsªéé +Énäù ÉÉuùÉ äú ±ÉÉMÉÚ Eäò±ªÉÉÊ É ÉɪÉ, VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ É ÉÉ ÉÒ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò.. [(JÉ) +xéösuäônù 368 SªÉÉ JÉÆb (3) xéæié ú {ÉÖføÒ±É JÉÆb VÉÉnùÉ nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<Ç±É :----- (4) (Eò) úévªé{éé±ééséò ÊxɪÉÖCiÉÒ, +ÊvÉEòÉ ú, EòɪÉæ, EòiÉÇ ªÉä, Ê ÉkÉ±É véò, ÉkÉä, Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú ËEò ÉÉ =x ÉÖCiÉÒ ; ËEò ÉÉ (JÉ) ÉÉ úiéésªéé ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÉäMÉÉxÉä ÊxÉ Éb héöeòéæséä +véòiéhé, ºÉÆSÉɱÉxÉ É ÊxɪÉÆjÉhÉ Eò úhéä, Éänù ÉÉ É xé Eò úiéé ÉiÉnùÉ ú ªÉÉtÉÆ ÉvªÉä ºÉ ÉÉ Éä ÉxÉÉSÉÒ {ÉÉjÉiÉÉ, ÉÉèfø ÉiÉÉÊvÉEòÉ ú +ÉÊhÉ Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùséò úséxéé, VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ úsªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÒ Eò±É Éä 38, 39, 40 +ÉÊhÉ 50 ªÉÉÆ ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÒ, ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÉiÉ VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ úsªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòÉähÉiÉɽþÒ Énù±É Eò úhªééºéé`öò ËEò ÉÉ iªéésªéé {ÉÊ úhéé ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù Eò úhªééºéé`öò VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ úé¹]åõ{éiéòsªéé Ê ÉSÉÉ úéléç úéjéúxé `äö ɱÉÉ VÉÉ>ðxÉ iªéé±éé iªééséò +xéö ÉiÉÒ Ê É³ýɱªÉÉÊ É ÉɪÉ, +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ É ÉÉ ÉÒ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. ]. (6) ÉÉMÉ BEò ÉÒºÉ (Eòò) +xéösuäônù 369, 37 2 [37Eò], 3 [372Eò], 373, +xéösuäônù 374 SÉä JÉÆb (), (2), (3) É (5) +ÉÊhÉ 4 [+xéösuäônù 376 iéä 378 Eò É 392] ½äþ MÉÉɳýhªÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É. (JÉ) +xéösuäônù 372 ÉvªÉä, (BEò) JÉÆb (2) É (3) MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É. (nùéäxé) ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòɪÉtɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆ ÉvªÉä ʽþnùɪÉiÉ, Bä±ÉÉxÉ, <Î ié½þé ú, {ÉÊ ú{éjéeäò, úéä ÉEòÉ ú, < ú ÉÉnù, ªÉÉnùnùÉ ié, úévªé {ÉÊ ú¹énäùséä `ö úé É, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ºÉ ÉäSÉä `ö úé É +ÉÊhÉ VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé úévªéiéäjééié EòɪÉtÉ É ÉÉhÉä É ÉÉ ÉÒ +ºÉ±Éä±Éä +xªé ºÉƱÉäJÉ ªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉnæù É ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉiÉÒ±É; +ÉÊhÉ (iéòxé) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, ªÉÉ +Énäù ÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉä iéä ÊxÉnæù É +ɽäþiÉ +ºÉÉ ±ÉÉ ÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. (MÉ) +xéösuäônù 374 SªÉÉ JÉÆb (4) ÉvªÉä úévªéésªéé Ê É ½þÒ EòÉèÎxºÉ±É ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úhéé-ªéé ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ VÉ ÉÚ É EòÉÎ É ú ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 996 +x ɪÉä PÉÊ]õiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ºÉ±±ÉÉMÉÉ ú ÉÆb ³ýÉSÉÉ iééä ÊxÉnæù É +ɽäþ +ºÉÉ ±ÉÉ ÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. +ÉÊhÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ ªÉÉ +Énäù ÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉä iéä ÊxÉnæù É +ɽäþiÉ +ºÉÉ ±ÉÉ ÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. (7) ÉÉMÉ ÉÉ ÉÒºÉ +xéösuäônù 394 É 395 MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É. (8) {Éʽþ±ÉÒ +xéöºéúséò (9) nöùºé úò +xéöºéúséò 5 * * * * * * (20) ÊiÉºÉ úò +xéöºéúséò xé ÉÖxÉä {ÉÉSÉ, ºÉ½þÉ, ºÉÉiÉ +ÉÊhÉ +É`ö MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 0 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä. 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 74 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä. 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 56 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä. 4. É úò±é +Énäù ÉÉuùÉ äú +xéösuäônù 376 iéä 392 ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 5. É úò±é ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù ÉÉuùÉ äú {ÉÊ úsuäônù 6 ÉÒ ºÉÆ ÉÆvÉÒiÉ äò ú Énù±É MÉɳýhªÉÉiÉ +ɱÉä. 25

276 252 ({ÉÊ úê ɹ]õ BEò) (2) SÉÉèlÉÒ +xéöºéúséò [(22) ºÉÉiÉ ÉÒ +xéöºéúséò. (Eò) ºÉÆPÉ ºÉÚSÉÒiÉ (BEò) xééånù 3 Bä ÉVÉÒ, ö3. UôÉ ÉhªÉÉÆSÉä É ÉɺÉxÉ ½þÒ xééånù nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<DZÉ. 2 [(nùéäxé) xééånùò 8,9 3 [+ÉÊhÉ 34], 4 *** xééånù 79 +ÉÊhÉ xééånù 8 ÉvÉÒ±É +ÉÆiÉ ú úévªéòªé ºlÉÉxÉÉÆiÉ ú ½äþ É nù MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É;] 5 * * * * * 6 [(iéòxé) xééånù 72 ÉvÉÒ±É, úévªééæºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉ ÉvªÉä, (Eò) VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé =SSÉ xªééªéé±éªééxéä iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÒ ÊxÉ Éb héúeò VªÉÉuùÉ äú É xééº{énù Eò úhªééié +ɱÉÒ +ºÉä±É iªéé ÊxÉ Éb héúeò iégòé ú+vééç É ú Ênù±É䱪ÉÉ ÊxÉhÉǪÉÉÊ É ûrù ËEò ÉÉ +Énäù ÉÉÊ É ûrù ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééeòbä Eäò±É䱪ÉÉ +Ê{ɱÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ, VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ɽäþ, +ºÉÉ iªééæséé +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ; 7 [+ÉÊhÉ] (JÉ) <ié ú ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ, iªéé úévªééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É xéé½þò +ºÉÉ iªééæséé +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ]; 8 [(SÉÉ ú) xééånù 97 Bä ÉVÉÒ, {ÉÖføÒ±É xééånù nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<Ç±É : [97. (Eò) EòɪÉtÉuùÉ äú ɺlÉÉÊ{ÉiÉ ZÉɱÉ䱪ÉÉ ÉɺÉxÉÉ É ú nù½þ ÉiÉ ÉºÉ ÉhªÉÉSÉÉ ËEò ÉÉ ±ÉÉäEòÉÆ ÉvªÉä +lé ÉÉ ±ÉÉäEòÉÆSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉ]õÉ ÉvªÉä nù½þ ÉiÉ ÊxÉ ÉÉÇhÉ Eò úhªééséé ËEò ÉÉ ±ÉÉäEòÉÆSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉ]õÉ ÉvªÉä nöù úé ÉÉ ÊxÉ ÉÉÇhÉ Eò úhªééséé ËEò ÉÉ ±ÉÉäEòÉÆSªÉÉ ÉäMÉ ÉäMɲªÉÉ MÉ]õÉÆ ÉvÉÒ±É ºÉ±ÉÉäJªÉÉ É ú ÉÊiÉEÚò±É {ÉÊ úhéé É Eò úhªééséé úéäjé +ºÉhÉÉ-ªÉÉ nù½þ ÉiÉ ÉÉnùÒ EÞòiªÉÉSÉÉ +ÆiÉ ÉÉÇ É +ºÉ±É䱪ÉÉ; (JÉ) ÉÉ úiééséò ºÉÉ ÉÇ ÉÉè ÉiÉÉ É ÉÉnäùÊ ÉEò BEòÉi ÉiÉÉ xééeòé úhéä, É xééº{énù Eò úhéä ËEò ÉÉ Ê ÉPÉÊ]õiÉ Eò úhéä +lé ÉÉ ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééséé BJÉÉnùÉ ÉÉMÉ {É úº ÉÉvÉÒxÉ Eò úé ÉÉ ±ÉÉMÉä±É ËEò ÉÉ ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééséé BJÉÉnùÉ ÉÉMÉ ºÉÆPÉ úévªééiéúxé Öò]ÚõxÉ ÊxÉPÉä±É + ÉÒ iévé ÉÒVÉ Eò úhéä +lé ÉÉ ÉÉ úiéòªé úé¹]åõv ÉVÉ, ÉÉ úiéòªé úé¹]åõméòié +ÉÊhÉ ½äþ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ªÉÉÆSÉÉ +{É ÉÉxÉ Eò úhéä ªÉÉEòbä úéäjé +ºÉ±É䱪ÉÉ, ½þɱÉSÉɱÉÓxÉÉ ÉÊiÉ ÉÆvÉ Eò úhéä, ºÉ ÉÖpù ÉÉMÉæ ËEò ÉÉ ½þ ÉÉ<Ç ÉÉMÉæ {É únäù É É ÉɺÉ, +ÆiÉnæù ÉÒªÉ ½þ ÉÉ<Ç É ÉÉºÉ +ÉÊhÉ véxé Éä¹É ( ÉxÉÒ+ÉìbÇ úò), v ÉÊxÉnù ÉÇEò ºÉÆYÉÉ ( òéäxééäoéé É) É iéé ú (]äõê±éoéé É) ªÉÉƺɽþ b ÉEò ɺiÉÚ ªÉÉÆ É úò±é Eò ú. º{ɹ]õÒEò úhé.----ªéé xééånùò ÉvªÉä, nù½þ ÉiÉ ÉÉnùÒ EÞòiªÉä ªÉÉºÉ +xéösuäônù 248 SªÉÉ º{ɹ]õÒEò úhééié VÉÉä +léç Ênù±Éä±ÉÉ +ɽäþ iééäsé +léç +ºÉä±É.].] (JÉ) úévªé ºÉÚSÉÒ MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. 0 [(MÉ)] ºÉ É ÉiÉÔ ºÉÚSÉÒ ÉvªÉä----- [(BEò) xééånù Bä ÉVÉÒ {ÉÖføÒ±É xééånù nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<Ç±É : ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 66 uùé äú ={É-{ÉÊ úsuäônù (22) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 85 uùé äú ÉÉ É (nùéäxé) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 92 uùé äú 34 É 60 ªÉÉBä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 4. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 95 uùé äú xééånù 67 ÉvÉÒ±É É +Ê É±ÉäJÉ ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳý±ÉÉ. 5. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 74 uùé äú ÉÚ³ý ÉÉ É (iéòxé) MÉɳý±ÉÒ. 6. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 83 uùé äú ÉÉ É (iéòxé) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 7. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 85 uùé äú nùéjé±é Eäò±Éä. 8. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 93 uùé äú ÉÉ É (SÉÉ ú) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 9. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 22 uùé äú xééånù 97 Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä (4 VÉÚxÉ 985 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 0. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 69 uùé äú JÉÆb (MÉ) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä.. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 70 uùé äú ÉÉ É (BEò) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä.

277 ({ÉÊ úê ɹ]õ BEò). òéèvénùé úò EòɪÉnùÉ (ºÉÚSÉÒ BEò ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ EòɪÉtÉÆÊ É ûrù Eäò±Éä±Éä +{É úévé ÉMɳÚýxÉ +ÉÊhÉ ÉÖ±ÉEòÒ ºÉkÉäSªÉÉ ºÉ½þɪªÉÉlÉÇ ºÉÆPÉ úévªééséò xééèºéäxéé, ÉÚºÉäxÉÉ ËEò ÉÉ ÉɪÉÖºÉäxÉÉ ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiÉÒ½þÒ ºÉ ɺjÉ ºÉäxÉÉ ªÉÉSÉÉ ÉÉ{É ú ÉMɳÚýxÉ) +ºÉÉ òéèvénùé úò EòɪÉnùÉ ªÉÉ ºÉÚSÉÒiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ EòɪÉtÉÊ É ûrù Eäò±É䱪ÉÉ +{É úévééæ ÉÒ VÉälÉ É ú ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉä±É iéälé É ú.] ; [ 2 [(BEò Eò) xééånù 2 Bä ÉVÉÒ, {ÉÖføÒ±É xééånù nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<Ç±É iéò + ÉÒ :---- ö2. òéèvénùé úò ÉÊGòªÉÉ---(+{É úévééæºé ÉÊiÉ ÉÆvÉ +ÉÊhÉ ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé É =SSÉ xªééªéé±éªé JÉä úòvé Eò üxé òéèvénùé úò xªééªéé±éªééæséò PÉ]õxÉÉ É úséxéé ªÉÉƺɽ)þ ÊVÉSÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉ,---- (BEò) VªÉÉ ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ºÉƺÉnäù±ÉÉ EòɪÉnäù Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ɽäþ + ÉÉ ÉÉ ÉÓ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ EòɪÉtÉÊ É ûrù Eäò±É䱪ÉÉ +{É úévééæ ÉÒ VÉälÉ É ú ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉä±É iéälé É ú; +ÉÊhÉ (nùéäxé) EòÉähÉiªÉɽþÒ {É úeòòªé näù ÉÉiÉ úévénùéèêiéeò É ÉÉÊhÉVªÉnùÉèÊiÉEò +ÊvÉEòÉ-ªÉÉÆxÉä É{ÉlÉÉ näùhéä É ÉÊiÉYÉɱÉäJÉ Eò ú ÉÚxÉ PÉähÉä ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ +ºÉä±É iéälé É ú. ; (BEò JÉ) xééånù 2 Bä ÉVÉÒ, {ÉÖføÒ±É xééånù nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<Ç±É iéò + ÉÒ : ºÉÉIÉÒ{ÉÖ úé ÉÉ É É{ÉlÉÉ VÉälÉ É ú,---- (BEò) EòÉähÉiªÉɽþÒ {É úeòòªé näù ÉÉiÉ úévénùéèêiéeò É ÉÉÊhÉVªÉnùÉèÊiÉEò +ÊvÉEòÉ-ªÉÉÆxÉä É{ÉlÉÉ näùhéä É ÉÊiÉYÉɱÉäJÉ Eò ú ÉÚxÉ PÉähÉä ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉiÉÒ±É ; +ÉÊhÉ (nùéäxé) VªÉÉ ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ºÉƺÉnäù±ÉÉ EòɪÉnäù Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ɽäþ + ÉÉ ÉÉ ÉÓ{ÉèEòÒ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÓ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉiÉÒ±É, iéälé É ú +ºÉÉ ºÉÉIÉÒ{ÉÖ úé ÉÉ É É{ÉlÉÉ. ; (BEò MÉ) xééånù 3 Bä ÉVÉÒ, 3. EòÉähÉiªÉɽþÒ {É úeòòªé näù ÉÉiÉ úévénùéèêiéeò É ÉÉÊhÉVªÉnùÉèÊiÉEò +ÊvÉEòÉ-ªÉÉxÉä É{ÉlÉÉ näùhéä É ÉÊiÉYÉɱÉäJÉ Eò ú ÉÚxÉ PÉähÉä ªÉÉSªÉÉ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉä±É iéälé É ú Ênù ÉÉhÉÒ ÉÊGòªÉÉ ½þÒ xééånù nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<Ç±É ; 3 * * * * * * 4 [ 5 [(nùéäxé)ö] xééånù 30 Bä ÉVÉÒ, 30. VÉx É +ÉÊhÉ ÉÞiªÉÚ ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉä±É iéälé É ú VÉÒ ÉxÉÊ É¹ÉªÉEò +ÉEòbä ÉÉ úò VÉx É É ÉÞiªÉÚ ªÉÉÆSÉÒ xééånùhéò vé üxé ½þÒ xééånù nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<Ç±É ;] 6 * * * * * * 7 [(iéòxé)ö xééånù 3, xééånùò 5 iéä 0 (nùéäx½þò vé üxé), xééånùò 4, 5, 7, 20, 2, 27, 28, 29, 3, 32, 37, 38, 4 +ÉÊhÉ 44 MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉäiÉÒ±É ; (iéòxé Eò) xééånù 42 Bä ÉVÉÒ, 42. ºÉÚSÉÒ BEò ÉvÉÒ±É xééånù 67 ËEò ÉÉ ºÉÚSÉÒ iéòxé ÉvÉÒ±É xééånù 40 ªÉÉÆSªÉÉ EòIÉäiÉ ªÉähÉÉ-ªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ±É ÉkÉäSÉä +lé ÉÉ VªÉɱÉÉ Eò±ÉÉi ÉEòoù¹]õ É ËEò ÉÉ ºÉÉénùªÉÇoù¹]õ É ÉÚ±ªÉ +ɽäþ, + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉxÉ ÉÒ Eò±ÉÉEÞòiÉÒSÉä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ ªÉÉSªÉÉ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉä±É iéälé É ú ÉÉ±É ÉkÉäSÉä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ É +ÊvÉOɽþhÉ. ½þÒ xééånù nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<DZÉ; +ÉÊhÉ] 8 [(SÉÉ ú)ö] xééånù 45 ÉvªÉä, ºÉÚSÉÒ nùéäxé ËEò ÉÉ ºÉÚSÉÒ iéòxé ªÉÉiÉ ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ ªÉÉ ºÉÚSÉÒiÉ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<DZÉ.]] (23) +É`ö ÉÒ +xéöºéúséò ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 94 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä. 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 22 uùé äú ={É-JÉÆb (BEò Eò) É (BEò JÉ) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. (ÊnùxÉÉÆEò 4 VÉÚxÉ 985 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ) 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 74 uùé äú ÉÉ ÉÒ (nùéäxé) É (iéòxé) MÉɳý±ªÉÉ. 4. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 70 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä. 5. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 74 uùé äú ÉÉ É (SÉÉ ú) ±ÉÉ ÉÉ É (nùéäxé) +ºÉÉ xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±ÉÉ. 6. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 72 uùé äú ÉÉ ÉÒ ({ÉÉSÉ) É (ºÉ½þÉ) MÉɳý±ªÉÉ. 7. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 95 uùé äú ÉÉ É (iéòxé) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 8. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 74 uùé äú ÉÉ É (ºÉÉiÉ) ±ÉÉ ÉÉ É (SÉÉ ú) +ºÉÉ xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò näùhªééié +ɱÉÉ.

278 [(24) xé É ÉÒ +xéöºéúséò. ({ÉÊ úêié¹]õ BEò) 2 [(Eò)] xééånù 64 xéæié ú {ÉÖføÒ±É xééånùò VÉÉnùÉ nùéjé±é Eò úhªééié ªÉäiÉÒ±É iªéé + ÉÉ: [64Eò.] VÉ ÉÚ +ÉÊhÉ EòÉ ÉÒ ú EÖòlÉ úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É (ºÉÆ ÉiÉ 978 SÉÉ Gò ÉÉÆEò BEò). 3 [64JÉ.] VÉ ÉÚ +ÉÊhÉ EòÉ ÉÒ ú EÖò³ý Éʽþ ÉÉ]õ +ÊvÉÊxÉªÉ É (ºÉÆ ÉiÉ 980 SÉÉ Gò ÉÉÆEò nùéäxé). 3 [64MÉ.] VÉ ÉÚ +ÉÊhÉ EòÉ ÉÒ ú ÉÚ ÉÒSÉä +xªé ºÉÆGò ÉhÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É (ºÉÆ ÉiÉ 995 SÉÉ Gò ÉÉÆEò {ÉÉSÉ). 4 [* * * * * *] 5 [64PÉ.] VÉ ÉÚ +ÉÊhÉ EòÉ ÉÒ ú ÉÉä`öÒ VÉ ÉÒxÉ ºÉÆ{ÉnùÉ xé¹]õ Eò úhªéé ÉÉ ÉiÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É (ºÉÆ ÉiÉ 2007 SÉÉ Gò ÉÉÆEò ºÉiÉ úé) 5 [64b.] VɽþÉÊMÉ-ªÉÉ É VÉ ÉÒxÉ É½þºÉÖ±ÉÉSªÉÉ +xªé xéä ÉhÉÖEòÉ {ÉÖx½þÉ SÉɱÉÚ Eò úhéä, <iªéénùò ºÉÆ ÉÆvÉÒSÉÉ 95 SÉÉ +Énäù É Gò. 6-BSÉ, ÊnùxÉÉÆEò 0 ÉÉSÉÇ [64SÉ.] VÉ ÉÚ +ÉÊhÉ EòÉ ÉÒ ú MɽþÉhÉ ºÉÆ{ÉkÉÒ ÉÊiÉnùÉxÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 976 (976 SÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É Gò ÉÉÆEò SÉÉènùÉ). [64Uô.] VÉ ÉÚ +ÉÊhÉ EòÉ ÉÒ ºÉ½þɪªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 976 (976 SÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É Gò ÉÉÆEò {ÉÆvÉ úé)]. 7 [(JÉ) ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (BEòÉähÉSÉɳýÒºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ xééånùò 87 iéä 24 iªééæxéé +xéögò Éä 65 iéä 02 +ºÉä xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò näùhªééié ªÉäiÉÒ±É ]] 8 [(MÉ) xééånùò 25 iéä 88 ªÉÉÆxÉÉ +xéögò Éä 03 iéä 66 +ºÉä xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò näùhªééié ªÉäiÉÒ±É.] 9 [(25) nù½þé ÉÒ +xéöºéúséò. (Eò) +xéösuäônù 02 (2) +ÉÊhÉ 9 (2) ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ [+xéösuäônù 02 (2)] ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<DZÉ. (JÉ) {ÉÊ úsuäônù () SªÉÉ JÉÆb (Eò) ÉvªÉä ËEò ÉÉ úévªééséò Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉiÉÒ, iªéésé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉä EòÉähÉiÉä½þÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þ ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ; (MÉ) {ÉÊ úsuäônù (2) ÉvªÉä,---- (BEò) ={É-{ÉÊ úsuäônù () ÉvÉÒ±É, º{ɹ]õÒEò úhéésªéé JÉÆb (JÉ) SªÉÉ ={ÉJÉÆb (nùéäxé) ÉvªÉä ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉiÉÒ, +xéösuäônù 88 ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ; (nùéäxé) ={É-{ÉÊ úsuäônù (3) ÉvªÉä ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉiÉÒ, +xéösuäônù 88 ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ; (iéòxé) ={É-{ÉÊ úsuäônù (4) ÉvªÉä, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉÉ ÉzÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 985 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä) ºÉÖvÉÉ úhéé +Énäù É, 989 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉÉ ÊxÉnæù É +ºÉÉ ±ÉÉ ÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. (PÉ) {ÉÊ úsuäônù 5 ÉvªÉä +lé ÉÉ BJÉÉtÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùséé ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ËEò ÉÉ ={ÉºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ +lé ÉÉ BJÉÉtÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉÉ +vªéié ËEò ÉÉ ={ÉÉvªÉIÉ ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ; (Ró) {ÉÊ úsuäônù 6 SªÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù (2) ÉvªÉä ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉiÉÒ, +xéösuäônù 22 SªÉÉ +lééçxéöºéé ú úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉiÉÒ±É EòÉ ÉEòÉVÉ ½þÉäªÉ ½þÉ ÉVÉEÚò ú ÉMɳýhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. (SÉ) {ÉÊ úsuäônù 8 SªÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù (3) ÉvªÉä ËEò ÉÉ ªÉlÉÉκlÉiÉÒ, +xéösuäônù 94 ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ.] 254. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 74 uùé äú, ={É-{ÉÊ úsuäônù (24) Bä ÉVÉÒ nùéjé±é Eäò±Éä. 2. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 05 uùé äú xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò näùhªééié +ɱÉÉ. 3. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 98 uùé äú xé ªÉÉxÉä Gò ÉÉÆEò näùhªééié +ɱÉÉ. 4. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 06 uùé äú MÉɳý±ÉÉ. 5. É úò±é +Énäù ÉÉuùÉ äú xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò näùhªééié +ɱÉÉ. 6. É úò±é +Énäù ÉÉuùÉ äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä. 7. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 05 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä. 8. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 08 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä (3 Êb ºÉå É ú 977 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ). 9. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É, 36 uùé äú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±Éä.

279 {ÉÊ úê ɹ]õ nùéäxé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ Ê Ét ÉÉxÉ {ÉÉ`öÉSªÉÉ ÊxÉnæù Éɺɽþ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ VªÉÉÆºÉ +véòxé úé½úþxé VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéé±éé ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉä, iªéé +{É ÉÉnùÉÆSÉä É äò ú Énù±ÉÉÆSÉä {ÉÖxÉEÇòlÉxÉ. []õò{é.----ºéæê ÉvÉÉxÉ VªÉÉºÉ +véòxé úé½úþxé VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéé±éé ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉä +ºÉä +{É ÉÉnù É äò ú Énù±É VÉä, BEòiÉ ú ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä) +Énäù É, 954 ªÉÉiÉ ié úiéúnù Eäò±ªÉÉ É ÉÉhÉä +ɽäþiÉ ËEò ÉÉ iéä ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉÒ±É Ê É ÉÊIÉiÉ ºÉÖvÉÉ úhéé VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéé±éé ±ÉÉMÉÚ xé ½þÉähªÉÉSªÉÉ {ÉÊ úhéé ɺ É ü{é +ɽäþiÉ. ªÉÉ É½þÉÊ úeò ɽþk É +ºÉ±Éä±Éä ºÉ ÉÇ +{É ÉÉnù É äò ú Énù±É {ÉÖxÉEÇòlÉxÉÉ ÉvªÉä +ÆiÉ ÉÚÇiÉ Eäò±Éä +ºÉÚxÉ iéä Eäò ɳý iééieòé³ý ÊxÉnæù É ÉÉävÉhÉä ºÉÉä<ÇSÉä ½þÉ Éä ½þhÉÚxÉ Eäò±Éä +ɽäþiÉ. +SÉÚEò κlÉiÉÒSÉÒ JÉÉjÉÒ Eò üxé PÉähªÉɺÉÉ`öÒ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä) +Énäù É, 954 +ÉÊhÉ =CiÉ +Énäù ÉÉSªÉÉ JÉÆb 2 ÉvªÉä xé ÉÚnù Eäò±É䱪ÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ =ké ú ÉiÉÔ ºÉÖvÉÉ úhééæuùé äú ºÉÖvÉÉ úhéé Eäò±É䱪ÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ 20 VÉÚxÉ 964 úéävéòsªéé {ÉÉ`öÉSÉÉ ÊxÉnæù É Eò úé ÉÉ ±ÉÉMÉä±É.] () =qäùê ÉEòÉ (Eò) {Éʽþ±ªÉÉ {ÉÊ úsuäônùéiéò±é, ºÉ ÉÉVÉ ÉÉnùÒ vé ÉÇÊxÉ ú{éäié ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳýÉ ÉÉ ; (JÉ) ={ÉÉxiªÉ {ÉÊ úsuäônùéiéò±é, +ÉÊhÉ BEòÉi ÉiÉÉ ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳýÉ ÉÉ. (2) ÉÉMÉ BEò +xéösuäônù (Eò) {ÉÖføÒ±É {É ÆúiÉÖEò VÉÉnùÉ nùéjé±é Eò úé Éä :---- {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªééséä IÉäjÉ ÉÉføÊ ÉhªÉÉSÉÒ ËEò ÉÉ PÉ]õÊ ÉhªÉÉSÉÒ +lé ÉÉ iªéé úévªééséä xéé É ËEò ÉÉ ºÉÒ ÉÉ ªÉÉiÉ äò ú Énù±É Eò úhªééséò ié úiéúnù Eò úhéé äú EòÉähÉiÉä½þÒ Ê ÉvÉäªÉEò iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ ºÉÆ ÉiÉÒÊ É ÉÉªÉ ºÉƺÉnäùiÉ ÉºiÉÖiÉ Eäò±Éä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. ; (JÉ) º{ɹ]õÒEò úhé BEò +ÉÊhÉ º{ɹ]õÒEò úhé nùéäxé MÉɳýÉ Éä. (3) ÉÉMÉ nùéäxé.---- (Eò) VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ½þÉ ÉÉMÉ 26 VÉÉxÉä ÉÉ úò 950 úéävéò É iéä ½þÉ{ÉɺÉÚxÉ ±ÉÉMÉÚ ZÉɱÉÉ +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<DZÉ. (JÉ) +xéösuäônù {ÉÖføÒ±É {É ÆúiÉÖEò VÉÉnùÉ nùéjé±é Eò úé Éä :----- {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªééséé EòÉªÉ ÉSÉÉ ÊxÉ ÉɺÉÒ VÉÉä +ÉiÉÉ {ÉÉÊEòºiÉÉxÉÉiÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉ±É䱪ÉÉ úévªéiéäjééié ªÉÉ É ÉÉhÉä ºlɱÉÉÆiÉ ú Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé úévªéiéäjééié, iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ úéx ɪÉä ËEò ÉÉ iªééjéé±éò, iªéé úévªééié {ÉÖx½þÉ ºlÉÉʪÉEò ½þÉähªÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ EòÉªÉ É {É úiéòsªéé {É ú ÉÉxªÉÉJÉɱÉÒ {É úiéä±é, iªéé±éé ªÉÉ +xéösuäônùéiéò±é EòÉähÉiÉÒ½þÒ MÉÉä¹]õ ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò +ÉÊhÉ + ÉÒ ÉiªÉäEò ªÉCiÉÒ ÉÉ úiééséé xééméê úeò +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<DZÉ.. (4) ÉÉMÉ iéòxé.---- (Eò) +xéösuäônù ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä) +Énäù É, 954 (ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 48) ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉä ½þhÉVÉä 4 Éä 954 SÉä iéä ÊxÉnæù É +ɽäþiÉ +ºÉÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. * * * * * (MÉ) +xéösuäônù JÉÆb (3) ÉvªÉä úévªé ªÉÉSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉiÉ VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé ÊxÉnæù ÉÉSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É xéé½þò +ºÉÉ iªééséé +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. 255

280 ({ÉÊ úê ɹ]õ nùéäxé) 256 (PÉ) +xéösuäônù 9. (Eò) JÉÆb () ÉvªÉä (BEò) ={É-JÉÆb (Ró) ÉvÉÒ±É Éä É]õÒ +ɱÉä±ÉÉ +ÉÊhÉ ½þÉ É nù MÉɳýÉ ÉÉ ; (nùéäxé) ={É-JÉÆb (Ró) xéæié ú, {ÉÖføÒ±É JÉÆb ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úé ÉÉ ; iééä +ºÉÉ : (SÉ) ÉÉ±É ÉkÉÉ ºÉÆ{ÉÉnùxÉ Eò úhªééséé, véé úhé Eò úhªééséé +ÉÊhÉ ÊxÉEòɱÉÉiÉ EòÉføhªÉÉSÉÉ ; +ÉÊhÉ ; (JÉ) JÉÆb (5) ÉvªÉä, ={É-JÉÆb (PÉ) É (Ró) ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ, ={É-JÉÆb (PÉ), (Ró) É (SÉ) ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eò úé ÉÉ. (Ró) +xéösuäônù 22. JÉÆb (4) É (7) ªÉÉÆ ÉvªÉä, ºÉƺÉn ù ªÉÉBä ÉVÉÒ, úévªééséä Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ý ½þÉ É nùéä±±éäjé nùéjé±é Eò úé ÉÉ. (SÉ) +xéösuäônù 30. JÉÆb ( Eò) MÉɳýÉ ÉÉ. (Uô) +xéösuäônù 30 xéæié ú, {ÉÖføÒ±É +xéösuäônù ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úé ÉÉ : ÉÉ±É ÉkÉäSÉä ½þCEò 3. ÉÉ±É ÉkÉäSÉä ºÉCiÉÒxÉä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ. () EòɪÉtÉxÉä ÉÉÊvÉEòÉ ú Ênù±ªÉÉ ÉÉSÉÚxÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒºÉ +É{ɱªÉÉ ÉÉ±É ÉkÉä{ÉɺÉÚxÉ ÉÆÊSÉiÉ Eäò±Éä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (2) EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ±É ÉkÉÉ ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ɪÉÉäVÉxÉÉ ÉÉSÉÚxÉ, + ÉÉ ÉÉ±É ÉkÉäSªÉÉ ºÉÆ{ÉÉnùxÉÉ Éqù±É ËEò ÉÉ +ÊvÉOɽþhÉÉ Éqù±É EòɪÉtÉxÉä ÊxÉÎ SÉiÉ Eäò±ÉÒ VÉÉ<Ç±É ËEò ÉÉ + ÉÉ EòɪÉtÉiÉÒ±É Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ + ÉÉ iék ÉÉÆxÉÖºÉÉ ú `ö ú ɱÉÒ VÉÉ<Ç±É +ÉÊhÉ + ÉÉ ÒúiÉÒxÉä Ênù±ÉÒ VÉÉ<Ç±É + ÉÉ úeò ÉäSÉÒ ié úiéúnù +ºÉhÉÉ-ªÉÉ + ÉÉ EòɪÉtÉSªÉÉ ÉÉÊvÉEòÉ úé ÉÉSÉÚxÉ, ºÉCiÉÒxÉä ºÉÆ{ÉÉÊnùiÉ ËEò ÉÉ +ÊvÉOÉʽþiÉ Eäò±ÉÒ VÉÉhÉÉ ú xéé½þò ; +ÉÊhÉ ªÉÉ ÉEòÉ äú ÊxÉÎ SÉiÉ Eäò±Éä±ÉÒ ËEò ÉÉ `ö ú ɱÉä±ÉÒ úceò É {ÉÖ äú ÉÒ xéé½þò ËEò ÉÉ + ÉÒ ºÉÆ{ÉÚhÉÇ úceò É ËEò ÉÉ ÊiÉSÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ ÉÉMÉ úéäjéòxéä xé näùiéé +xªé ÉEòÉ äú näùhªééié ªÉäiÉÉä ªÉÉ EòÉ úhéé É üxé +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééié É xééº{énù Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, +xéösuäônù 30 SªÉÉ JÉÆb () ÉvªÉä, ÊxÉÌnù¹]õ Eäò±ªÉÉ É ÉÉhÉä, BJÉÉtÉ +±{ɺÉÆJªÉÉEò ÉMÉÉÇxÉä ºlÉÉ{ÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ É É ÉɺɱÉ䱪ÉÉ ÉèIÉÊhÉEò ºÉƺlÉäSÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉÉ±É ÉkÉÉ ºÉCiÉÒxÉä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ Eò úhªééséò ié úiéúnù Eò úhéé úé EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ Eò úiééxéé úévªé, + ÉÉ ÉÉ±É ÉkÉäSªÉÉ ºÉÆ{ÉÉnùxÉÉ Éqù±É + ÉÉ EòɪÉtÉxÉä ÊxÉÎ SÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ iªééjéé±éò `ö ú ɱÉ䱪ÉÉ úeò Éä ÉÖ³äý, iªéé JÉÆb É+x ɪÉä ½þ ÉÒ Ênù±Éä±ÉÉ ½þCEò ÊxÉ ÉÈÊvÉiÉ ËEò ÉÉ ÊxÉ úéeþòié ½þÉähÉÉ ú xéé½þò, + ÉÉ ÉEòÉ úséò iéò úceò É +ɽäþ, ªÉÉ Éqù±É JÉÉjÉÒ Eò üxé PÉä<DZÉ. (2Eò) BJÉÉtÉ EòɪÉtÉ ÉvªÉä EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ±É ÉkÉäSÉÒ ÉɱÉEòÒ ËEò ÉÉ Eò VÉÉ +ÊvÉEòÉ ú úévªéé±éé ËEò ÉÉ úévªéésªéé ÉɱÉEòÒSªÉÉ ËEò ÉÉ iªéésªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ +ºÉ±É䱪ÉÉ BJÉÉtÉ É½þÉ ÉÆb ³ýɱÉÉ ½þºiÉÉÆiÉÊ úié Eò úhªééséò ié úiéúnù xéºéä±é iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ iééä, EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒ±ÉÉ ÊiÉSªÉÉ ÉÉ±É ÉkÉä{ÉɺÉÚxÉ ÉÆÊSÉiÉ Eò úòié +ºÉ±ÉÉ ié úò, iªééié ÉÉ±É ÉkÉäSªÉÉ ºÉCiÉÒSªÉÉ ºÉÆ{ÉÉnùxÉÉSÉÒ ËEò ÉÉ +ÊvÉOɽþhÉÉSÉÒ ié úiéúnù +ɽäþ +ºÉä ÉÉxɱÉä VÉÉhÉÉ ú xéé½þò. (2JÉ) +xéösuäônù 9 SªÉÉ JÉÆb () SªÉÉ ={É-JÉÆb (SÉ) ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒ ÉÖ³äý JÉÆb (2) ÉvªÉä ÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉ É ú {ÉÊ úhéé É ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. * * * * * (5) JÉÆb 2 ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒ ÉÖ³äý (Eò) EòÉähÉiªÉɽþÒ Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùò É ú ; ËEò ÉÉ (JÉ) úévªé ªÉÉxÉÆiÉ ú (BEò) EòÉähÉiÉɽþÒ Eò ú ËEò ÉÉ ÉɺiÉÒ ÉºÉÊ ÉhªÉÉSªÉÉ ËEò ÉÉ +ÉEòÉ úhªéésªéé ɪÉÉäVÉxÉɺÉÉ`öÒ ; ËEò ÉÉ (nùéäxé) ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò +É úéämªéésªéé É ÉvÉÇxÉɺÉÉ`öÒ ËEò ÉÉ ÊVÉÊ ÉiÉɱÉÉ ËEò ÉÉ ÉÉ±É ÉkÉä±ÉÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ vééäcªééºé ÉÊiÉ ÉÆvÉ Eò úhªééºéé`öò ; ËEò ÉÉ BSÉ

281 (iéòxé) ÊxÉ ÉÉÇʺÉiÉ ÉÉ±É ÉkÉÉ ½þhÉÚxÉ EòɪÉtÉuùÉ äú PÉÉäʹÉiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ±É ÉkÉä ÉÉ ÉiÉ Eò úò±é + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉSªÉÉ ié úiéönùó É ú, {ÉÊ úhéé É ½þÉähÉÉ ú xéé½þò.. BSÉ * * * * * (VÉ) +xéösuäônù 3 xéæié ú, {ÉÖføÒ±É ={É ÉÒ¹ÉÇEò MÉɳýÉ Éä, iéä +ºÉä : (ZÉ) +xéösuäônù 3Eò. (Eò) JÉÆb () ÉvªÉä, Ê É ÉÊIÉiÉ EòɪÉtÉÆSÉÒ ªÉÉ ÉÞkÉÒ (BEò) +xéösuäônù 4 ËEò ÉÉ +xéösuäônù 9 ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ +xéösuäônù 4, +xéösuäônù 9 ËEò ÉÉ +xéösuäônù 3 ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eäò±ÉÉ ; (nùéäxé) JÉÆb () ÉvÉÒ±É {Éʽþ±Éä {É ÆúiÉÖEò MÉɳýÉ Éä ; (iéòxé) nöùºé-ªéé {É ÆúiÉÖEòÉiÉÒ±É +ÉhÉJÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳýÉ ÉÉ. (JÉ) JÉÆb (2) ÉvªÉä, ={É-JÉÆb (Eò) Bä ÉVÉÒ, {ÉÖføÒ±É ={É-JÉÆb nùéjé±é Eò úé ÉÉ, iééä +ºÉÉ (Eò) ºÉÆ{ÉnùÉ ªÉÉSÉÉ +léç, EÞòÊ¹É - ɪÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé +lé ÉÉ EÞò¹ÉÒ±ÉÉ ºÉÉvÉxÉ ÉÚiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé +lé ÉÉ MÉÖ äú SÉ úhªééeò úiéé Eò VÉÉiÉ `äö ɱÉä±ÉÒ +lé ÉÉ {É]Âõ]õ ÉxÉä Ênù±ÉÒ MÉä±Éä±ÉÒ + ÉÒ VÉ ÉÒxÉ +ºÉÉ +ºÉä±É +ÉÊhÉ iªééié (BEò) < ÉÉ úiéósªéé VÉÉMÉÉ +ÉÊhÉ + ÉÉ VÉÊ ÉxÉÒ É úò±é +xªé ÉÉÆvÉEòÉ Éä ; (nùéäxé) + ÉÉ VÉÊ ÉxÉÒ É ú = ÉÒ +ºÉ±Éä±ÉÒ ZÉÉbä ; (iéòxé) ÉxÉVÉ ÉÒxÉ É ZÉÉbä +ºÉ±Éä±ÉÒ {Éb ÒiÉ VÉ ÉÒxÉ ; (SÉÉ ú) VɱÉÉSUôÉÊnùiÉ IÉäjÉ +lé ÉÉ {ÉÉhªÉÉ É úò±é ié úiéò ÉäiÉä ; ({ÉÉSÉ) VÉÆbä ú É PÉ úéié ªÉÉÆSªÉÉ VÉÉMÉÉ ; (ºÉ½þÉ) EòÉähÉiÉÒ½þÒ VɽþÉMÉÒ ú, <xéé É, ÉÖ+É òò +lé ÉÉ ÉÖEò Çú úò ËEò ÉÉ ªÉÉƺÉÉ újéò +xªé näùhéméò, ªÉÉÆSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ɽäþ, {ÉhÉ iªééié {ÉÖføÒ±É MÉÉä¹]õÓSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É xéé½þò (BEò) EòÉähÉiÉä½þÒ xémé ú, +lé ÉÉ xémé úiéäjé +lé ÉÉ OÉÉ É +É ÉÉnùÒ ªÉÉ ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ < ÉÉ úiéòséò VÉÉMÉÉ +lé ÉÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ < ÉÉ úiéòºé +lé ÉÉ VÉÉMÉäºÉ ±ÉÉMÉÚxÉ +ºÉ±Éä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ VÉ ÉÒxÉ ; (nùéäxé) xémé ú +lé ÉÉ OÉÉ É ªÉÉÆSÉÒ VÉÉMÉÉ ½þhÉÚxÉ Eò VÉÉiÉ `äö ɱÉÒ MÉä±Éä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ VÉ ÉÒxÉ ; ËEò ÉÉ (iéòxé) xémé ú{ééê±éeòé +lé ÉÉ +ÊvɺÉÚÊSÉiÉ IÉäjÉ +lé ÉÉ Eò]õEò +lé ÉÉ xémé úiéäjé +lé ÉÉ VªÉÉ Eò úiéé xémé úêxéªééävéxé ªÉÉäVÉxÉÉ ÉÆVÉÚ ú ZÉɱÉÒ +ɽäþ +ºÉä EòÉähÉiÉä½þÒ IÉäjÉ ªÉÉiÉÒ±É ÉÉÆvÉEòÉ ÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉEò úiéé úéjéúxé `äö ɱÉä±ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ VÉ ÉÒxÉ ;. (\É) +xéösuäônù 3 MÉ. ½þÉ +xéösuäônù VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéé±éé ±ÉÉMÉÚ xéé½þò. (]õ) +xéösuäônù 32. JÉÆb (3) MÉɳýÉ Éä. (`ö) +xéösuäônù 35. ({ÉÊ úê ɹ]õ nùéäxé) (Eò) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä) +Énäù É, 954 (ºÉÆ.+É. 48) ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉä 4 Éä 954 SÉä iéä ÊxÉnæù É +ɽäþiÉ +ºÉÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<Ç±É ; (JÉ) JÉÆb (Eò) (BEò) ÉvÉÒ±É +xéösuäônù 6 SÉÉ JÉÆb (3), +xéösuäônù 32 SÉÉ JÉÆb (3) ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳýÉ ÉÉ ; (MÉ) JÉÆb (JÉ) xéæié ú, {ÉÖføÒ±É JÉÆb VÉÉnùÉ nùéjé±é Eò úé ÉÉ, iééä JÉÆb +ºÉÉ : 257

282 258 ({ÉÊ úê ɹ]õ nùéäxé) (MÉ) VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä ÉÊiÉ ÉÆvÉEò ºlÉÉxÉ ÉrùiÉä ÉÉ ÉiÉ Eäò±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ ÉMÉ iééä ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä) +Énäù É, 954 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔSÉÉ +ºÉÉä ÉÉ xéæié úséé +ºÉÉä, iééä ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉÒ±É ié úiéönùó{éèeòò EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùó ÉÒ Ê ÉºÉÆMÉiÉ +ɽäþ ªÉÉ EòÉ úhéé É üxé ÉÚxªÉ ÉiÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò, {ÉhÉ +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ + ÉÉ Ê ÉºÉÆMÉiÉÒSªÉÉ ªÉÉ{iÉÒ{ÉÖ úiéé =CiÉ +Énäù ÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉɺÉÚxÉ {ÉÆSÉ ÉÒºÉ É¹ÉÉÈSªÉÉ ºÉ ÉÉ{iÉÒxÉÆiÉ ú, iªéé EòɱÉÉ ÉvÉÒSªÉÉ ºÉ ÉÉ{iÉÒ{ÉÚ ÉÔ Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ Eò úhªééséä ÉÌVɱÉ䱪ÉÉ MÉÉä¹]õÒJÉä úòvé <ié ú ÉÉ ÉiÉÒiÉ É ÉÉ ÉÒ úé½þhéé ú xéé½þò.. (b ) +xéösuäônù 35 xéæié ú {ÉÖføÒ±É +xéösuäônù VÉÉnùÉ nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<Ç±É iééä +xéösuäônù +ºÉÉ, ié úò, 35 Eò. EòÉªÉ É ÊxÉ ÉɺÉÒ É iªééæséä ½þCEò ªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉÒiÉÒ±É EòɪÉtÉSÉÒ ªÉÉ ÉÞkÉÒ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±Éä (Eò) VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªééséä EòÉähÉ EòÉªÉ É ÊxÉ ÉɺÉÒ +ɽäþiÉ ÉÉ ½þÉäiÉÒ±É iªéé ªÉCiÉÓSªÉÉ ÉMÉÉÇSÉÒ ªÉÉJªÉÉ Eò úhéé úé, ËEò ÉÉ (JÉ) + ÉÉ EòÉªÉ É ÊxÉ ÉɺÉÒ ªÉCiÉÓxÉÉ (BEò) úévªé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É xééäeò úò, (nùéäxé) úévªééié ºlÉÉ É ú ÉÉ±É ÉkÉäSÉä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ, (iéòxé) úévªééiéò±é ºlÉÉʪÉi É, ËEò ÉÉ (SÉÉ ú) Ê É¹ªÉ ÉÞkªÉÉ +ÉÊhÉ úévªé ºÉ úeòé ú ié úiéúnù Eò úò±é + ÉÉ <ié ú º É ü{ééié ºÉ½þɪªÉ Ê É³ýhªÉÉSÉÉ +ÊvÉEòÉ ú, ªÉÉÆSªÉÉ ÉÉ ÉiÉ EòÉähÉiÉä½þÒ JÉÉºÉ +ÊvÉEòÉ ú É Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú ÉnùÉxÉ Eò úhéé úé +lé ÉÉ <ié ú ªÉCiÉÓ É ú EòÉähÉiÉä½þÒ ÊxÉ ÉÈvÉ PÉɱÉhÉÉ úé, VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªééié +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ Ê Ét ÉÉxÉ EòɪÉnùÉ +ÉÊhÉ iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉEòbÚ xé ªÉÉ{ÉÖfäø +ÊvÉÊxɪÉÊ ÉiÉ Eäò±ÉÉ VÉÉhÉÉ úé EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ ié úiéönùó ÉÒ ÉÉ úiéésªéé <ié ú xééméê úeòéæxéé ÉnùÉxÉ Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ½þCEòÉÆ ÉÒ Ê ÉºÉÆMÉiÉ +ɽäþ +lé ÉÉ iéä ʽþ úé ÉÚxÉ PÉäiÉÉä É iªééæséé ºÉÆEòÉäSÉ Eò úiééä, ªÉÉ EòÉ úhéé É üxé iééä ÉÚxªÉ ÉiÉ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. (5) ÉÉMÉ SÉÉ ú. ½þÉ ÉÉMÉ VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéé±éé ±ÉÉMÉÚ xéé½þò. (6) ÉÉMÉ SÉÉ ú Eò. ½þÉ ÉÉMÉ VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéé±éé ±ÉÉMÉÚ xéé½þò. (7) ÉÉMÉ {ÉÉSÉ. (Eò) +xéösuäônù 55. (Eò) ªÉÉ +xéösuäônùésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉÆEò úiéé VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªééséò ±ÉÉäEòºÉÆJªÉÉ jéäºé¹]õ ±ÉÉJÉ +ºÉ±ªÉÉSÉä ÉÉxɱÉä VÉÉ<Ç±É ; (JÉ) º{ɹ]õÒEò úhéé ÉvÉÒ±É {É ÆúiÉÖEò MÉɳýÉ Éä. (JÉ) +xéösuäônù 8. ªÉÉ +xéösuäônù ÉvªÉä JÉÆb (2) É (3) ªÉÉÆSªÉÉ Bä ÉVÉÒ, {ÉÖføÒ±É JÉÆb nùéjé±é Eò úé Éä, iéä +ºÉä : (2) JÉÆb () SÉÉ ={É-JÉÆb (Eò) ªÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉƺÉÉ`öÒ, (Eò) ªÉÉ úévªééié ±ÉÉäEòºÉ ÉäiÉ ºÉ½þÉ VÉÉMÉÉ ÉÉ]ÚõxÉ Ênù±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É ; (JÉ) ½äþ úévªé {ÉÊ úºéò ÉxÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 JÉɱÉÒ PÉÊ]õiÉ ZÉɱÉ䱪ÉÉ {ÉÊ úºéò ÉxÉ +ɪÉÉäMÉÉEòbÚ xé iªéé +ɪÉÉäMÉÉºÉ ªÉÉäMªÉ ÉÉ]äõ±É + ÉÉ {ÉrùiÉÒxÉä BEò - ºÉnùºªÉ IÉäjÉÒªÉ ÉiÉnùÉ úºéæpééié Ê É ÉÉMɱÉä VÉÉ<Ç±É ; (MÉ) ½äþ ÉiÉnùÉ úºéæpé ½þhÉVÉä, ªÉ ɽþɪÉÇ +ºÉä±É ÊiÉiÉ{ÉiÉ ÉÉäMÉÉäʱÉEòoù¹]õ É ºÉ±ÉMÉ IÉäjÉä +ºÉiÉÒ±É +ÉÊhÉ iªééæséä {ÉÊ úºéò ÉxÉ Eò úiééxéé, ÉÉEÞòÊiÉEò úséxéé, É ÉɺÉEòÒªÉ PÉ]õEò ÉÉMÉÉSªÉÉ Ê Ét ÉÉxÉ ºÉÒ ÉÉ, nù³ýhé ɳýhÉÉSªÉÉ ºÉÖÊ ÉvÉÉ É ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ºÉÉäªÉ ªÉÉÆSªÉÉEòbä ±ÉIÉ Ênù±Éä VÉÉ<Ç±É ; +ÉÊhÉ

283 ({ÉÊ úê ɹ]õ nùéäxé) (PÉ) VªÉÉ ÉiÉnùÉ úºéæpééié ½äþ úévªé Ê É ÉÉMɱÉä MÉä±Éä +ºÉä±É iªééié {ÉÉÊEòºiÉÉxÉxÉä ªÉÉ{ɱÉä±Éä IÉäjÉ ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. 259 (3) {ÉÊ úºéò ÉxÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 +x ɪÉä ºÉƺÉnùÒªÉ ÉiÉnùÉ úºéæpéésªéé {ÉÊ úºéò ÉxÉÉ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ {ÉÊ úºéò ÉxÉ +ɪÉÉäMÉÉxÉä EòÉfø±Éä±ÉÉ ËEò ÉÉ EòÉfø±Éä±Éä +ÆÊiÉ É +Énäù É ÉÉ úiééséä úévé{éjé ªÉÉiÉ ÉEòÉÊ ÉiÉ ½þÉähªÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ +κiÉi ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉä Ê ÉºÉVÉÇxÉ ½þÉä<Ç{ɪÉÈiÉ iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉiÉÒ±É ªÉÉ úévªéésªéé ÉÊiÉÊxÉÊvÉi ÉɱÉÉ JÉÆb (2) ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý ÉÉvÉÉ {ÉÉäSÉhÉÉ ú xéé½þò. (4) (Eò) {ÉÊ úºéò ÉxÉ +ɪÉÉäMÉ iªéé úévªéé ÉÉ ÉiÉSÉÒ +É{ɱÉÒ EòiÉÇ ªÉä Eò úhªéésªéé EòÉ ÉÒ +É{ÉhÉÉºÉ ºÉ½þɪªÉ ½þÉ Éä ½þhÉÚxÉ {ÉÉSÉ ªÉCiÉÓxÉÉ º ÉiÉ: ÉÒ ºÉ½þªÉÉäMÉÒ Eò üxé PÉä<Ç±É É iªéé ªÉCiÉÒ ½þhÉVÉä iªéé úévªééséä ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É Eò úhéé äú ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉä ºÉnùºªÉ +ºÉiÉÒ±É. (JÉ) úévªééiéúxé ªÉÉ É ÉÉhÉä ºÉ½þªÉÉäMÉÒ Eò úé ɪÉÉSªÉÉ ªÉCiÉÓxÉÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉÉ +vªéié iªéé ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÒ úséxéé ªÉlÉɪÉÉäMªÉ ±ÉIÉÉiÉ PÉä>ðxÉ xéé ÉÊxÉnæùÊ ÉiÉ Eò úò±é. (MÉ) ={É-JÉÆb (JÉ) JÉɱÉÒ Eò úé ɪÉÉSÉÒ {Éʽþ±ÉÒ xéé ÉÊxÉnæù ÉxÉä ±ÉÉäEòºÉ ÉäSªÉÉ +vªéiéé±éé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä) (nöùºé úò ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉɺÉÚxÉ nùéäxé ÉʽþxªÉÉÆSªÉÉ +ÉiÉ Eò úé ÉÒ ±ÉÉMÉiÉÒ±É. (PÉ) ºÉ½þªÉÉäMÉÒ ºÉnùºªÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉɱÉɽþÒ {ÉÊ úºéò ÉxÉ +ɪÉÉäMÉÉSªÉÉ ÊxÉhÉǪÉÉ É ú ÉiÉnùÉxÉ Eò úhªééséé ËEò ÉÉ º ÉÉIÉ úò Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ºÉhÉÉ ú xéé½þò. (Ró) VÉ ú ÉÞiªÉÚ ËEò ÉÉ úévéòxéé ÉÉ ªÉÉ ÉÖ³äý BJÉÉtÉ ºÉ½þªÉÉäMÉÒ ºÉnùºªÉÉSÉÒ VÉÉMÉÉ Ê úcié ZÉɱÉÒ ié ú, ±ÉÉäEòºÉ ÉäSªÉÉ +vªéiéé±éé iéò, ªÉ ɽþɪÉÇ ½þÉä<Ç±É ÊiÉiÉCªÉÉ ±É ÉEò ú, +ÉÊhÉ ={É-JÉÆb (Eò) É (JÉ) ªÉÉÆSªÉÉ ié úiéönùóxéöºéé ú É úé ÉÒ ±ÉÉMÉä±É.. (MÉ) +xéösuäônù 82. nöùºé äú É ÊiÉºÉ äú {É ÆúiÉÖEò MÉɳýÉ Éä. (PÉ) +xéösuäônù 05. JÉÆb (3) ÉvªÉä, iªéé, ºÉ ÉÉMÉÞ½þɱÉÉ +ÉÊhÉ iªéésªéé ºÉnùºªÉÉÆxÉÉ +ÉÊhÉ ºÉÊ ÉiªÉÉÆxÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (SÉ ÉäSÉɳýÒºÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 978 ªÉÉSÉä Eò±É É 5 +Æ É±ÉÉiÉ ªÉähÉÉSªÉÉ ±ÉMÉiÉ{ÉÚ ÉÔ VÉ ÉÉ ½þÉäiªÉÉ ié ÉÉ +ºÉiÉÒ±É ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ, ªÉÖxÉɪÉ]äõb ËEòMÉb É {ÉɱÉÇ Éå]õSªÉÉ ½þÉ>ðºÉ +Éì ò EòÉì ÉxɱÉÉ +ÉÊhÉ iªéésªéé ºÉnùºªÉÉÆxÉÉ +ÉÊhÉ ºÉÊ ÉiªÉÉÆxÉÉ ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉSªÉÉ Éä³ýÒ VÉ ÉÉ ½þÉäiªÉÉ ié ÉÉ +ºÉiÉÒ±É ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é ½þÉä<DZÉ. (Ró) +xéösuäônù 32 Bä ÉVÉÒ, {ÉÖføÒ±É +xéösuäônù nùéjé±é Eò úé ÉÉ, iééä +ºÉÉ : 32. Ê É ÉÊIÉiÉ ÉEò úhéò =SSÉ xªééªéé±éªééǽ É úò±é +Ê{ɱÉÉÆ ÉvªÉä ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséò +{ÉÒ±É +ÊvÉEòÉÊ úiéé. () ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééiéò±é =SSÉ xªééªéé±éªééséé EòÉähÉiÉɽþÒ xªééªéêxéhéçªé ½ÖþEÚò ÉxÉÉ ÉÉ ËEò ÉÉ +ÆÊiÉ É +Énäù É ªÉÉ É ú - ÉMÉ iééä Ênù ÉÉhÉÒ, òéèvénùé úò ËEò ÉÉ +xªé EòɪÉÇ ÉɽþÒiÉÒ±É +ºÉÉä - iªéé ÉEò úhééié ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÉ +léç ±ÉÉ ÉhªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉÉ EòɪÉnäùÊ É¹ÉªÉEò ºÉÉ ú ÉÚiÉ É xé +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ɽäþ +ºÉä iªéé =SSÉ xªééªéé±éªééxéä É ÉÉÊhÉiÉ Eäò±ªÉɺÉ, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééeòbä +{ÉÒ±É ½þÉä>ð ÉEäò±É. (2) =SSÉ xªééªéé±éªééxéä +ºÉä É ÉÉhÉ{ÉjÉ näùhªééºé xéeòé ú Ênù±ÉÉ +ºÉä±É iéä ½þÉ, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé, iªéé ÉEò úhééié ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÉ +léç ±ÉÉ ÉhªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉÉ EòɪÉnäùÊ É¹ÉªÉEò ºÉÉ ú ÉÚiÉ É xé +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ɽäþ ªÉÉ ÉÉ ÉiÉ iªééséò JÉÉjÉÒ {É]õ±ªÉɺÉ, +ºÉÉ xªééªéêxéhéçªé, ½ÖþEÚò ÉxÉÉ ÉÉ ËEò ÉÉ +ÆÊiÉ É +Énäù É ªÉÉ É ú +{ÉÒ±É Eò úhªééºé Ê É Éä¹É +xéöyéé näù>ð ÉEäò±É. (3) +ºÉä É ÉÉhÉ{ÉjÉ näùhªééié +ɱÉä +ºÉä±É ËEò ÉÉ + ÉÒ +xéöyéé näùhªééié +ɱÉÒ +ºÉä±É iéä ½þÉ, iªéé ÉEò úhééiéò±é EòÉähÉiªÉɽþÒ {ÉIÉEòÉ úéºé {ÉÚ ÉÉæCiÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ É xéé É ú SÉÖEòÒSÉÉ ÊxÉhÉÇªÉ Ênù±ÉÉ MÉä±ÉÉ +ɽäþ, ªÉÉ EòÉ úhéé É üxé +ÉÊhÉ ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééséò +xéöyéé PÉä>ðxÉ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ EòÉ úhéé É üxé ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééeòbä +{ÉÒ±É Eò úiéé ªÉä<DZÉ.

284 ({ÉÊ úê ɹ]õ nùéäxé) º{ɹ]õÒEò úhé. ªÉÉ +xéösuäônùésªéé ɪÉÉäVÉxÉÉlÉÇ, +ÆÊiÉ É +Énäù É ªÉÉ É nù ɪÉÉäMÉÉiÉ, VÉÉä ÉÉnù É xé, iªééséé +{ÉÒ±ÉEòiªÉÉÇSªÉÉ ÉÉVÉÖxÉä ÊxÉhÉÇªÉ ZÉɱªÉÉºÉ iéä ÉEò úhé +ÆÊiÉ É úòiªéé ÊxÉEòɱÉÉiÉ EòÉføhªÉɺÉÉ`öÒ {ÉÖ äúºéé ½þÉä<DZÉ, iªéé ÉÉnù É xééséé ÊxÉhÉÇªÉ Eò úhéé-ªéé +Énäù ÉÉSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ɽäþ. (SÉ) +xéösuäônù 33. (Eò) JÉÆb () ÉvªÉä, +xéösuäônù 34 Eò JÉɱÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳýÉ ÉÉ ; (JÉ) JÉÆb () xéæié ú, {ÉÖføÒ±É JÉÆb ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úé ÉÉ, iééä +ºÉÉ : (Eò) ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (ÊiɺÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 972 ªÉÉSªÉÉ Eò±É É 3 SªÉÉ ié úiéönùò ÁÉ, iªééiéò±é, ½þÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, ªÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉSÉÉ ÉÉ Æú É, ½þÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É {ÉÉÊ úié Eò úhªééié +ɱÉÉ xé ½þiÉÉ +ÉÊhÉ ªÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉuùÉ äú ºÉÖvÉÉ úhéé Eäò±ªÉÉ É ÉÉhÉä ªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ +xéögò Éä, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä) nöùºé úò ºÉÖvÉÉ úhéé +Énäù É, 974, =CiÉ +Énäù ÉÉSÉÉ ÉÉ Æú É, =CiÉ +Énäù É EòÉføhªÉÉiÉ +ɱÉÉ xé ½þiÉÉ +ÉÊhÉ =CiÉ +Énäù ÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉxÉÆiÉ ú iééä VªÉÉ É ÉÉhÉä +ɽäþ iªéé É ÉÉhÉä +ºÉÉ ÊxÉnæù É +ɽäþ ½þhÉÚxÉ ±ÉÉ ÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ, ªÉÉ äò ú Énù±ÉÉSªÉÉ +véòxé úé½úþxé VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäiÉÒ±É.. (Uô) +xéösuäônù 34. (Eò) JÉÆb () SªÉÉ ={É-JÉÆb (MÉ) ÉvÉÒ±É, +xéösuäônù 34Eò JÉɱÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳýÉ ÉÉ ; (JÉ) JÉÆb (2) ÉvªÉä, ºÉƺÉnù ªÉÉ É nùéxéæié ú, úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ Ê ÉxÉÆiÉÒ É üxé ½þÉ ÉVÉEÚò ú ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úé ÉÉ. (VÉô) +xéösuäônù 34Eò, 35, 39 +ÉÊhÉ 39 Eò. ½äþ +xéösuäônù VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú±éé ±ÉÉMÉÚ xéé½þòié. (ZÉ) +xéösuäônù 45. JÉÆb () ÉvÉÒ±É, ={É-JÉÆb (MÉMÉ) MÉɳýÉ ÉÉ. (\É) +xéösuäônù 50. ÉÉ úiééséé ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É ÒúIÉEò ªÉÉSªÉÉ ºÉ±±ªÉÉ É üxé úé¹]åõ{éiéò Ê ÉʽþiÉ Eò úò±é ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ úé¹]åõ{éiéòsªéé ÉÉxªÉiÉäxÉä ÉÉ úiééséé ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É ÒIÉEò Ê ÉʽþiÉ Eò úò±é ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eò úé ÉÉ. (8) ÉÉMÉ ºÉ½þÉ. (Eò) +xéösuäônù 53 iéä 27, +xéösuäônù 29, +xéösuäônù 22, +xéösuäônù 223, 224, 224Eò +ÉÊhÉ 225, +xéösuäônù 227 iéä 233, +xéösuäônù 233Eò +ÉÊhÉ +xéösuäônù 234 iéä 237 MÉɳýÉ ÉäiÉ. (JÉ) +xéösuäônù 220. ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä) ºÉÖvÉÉ úhéé +Énäù É, 960 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÒSÉä ½þhÉVÉä 26 VÉÉxÉä ÉÉ úò 960 SÉä iéä ÊxÉnæù É +ɽäþiÉ +ºÉÉ ±ÉÉ ÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. (MÉ) +xéösuäônù 222. JÉÆb () xéæié ú, {ÉÖføÒ±É JÉÆb ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úé ÉÉ, iééä +ºÉÉ : (Eò) VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ úsªéé =SSÉ xªééªéé±éªééiéúxé ËEò ÉÉ iªéé =SSÉ xªééªéé±éªééié Eò úé ɪÉÉSÉÒ ÉiªÉäEò Énù±ÉÒ ½þÒ, úévªé{éé±éé ÉÒ Ê ÉSÉÉ Ê ÉÊxÉ ÉªÉ Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú Eäò±ÉÒ VÉÉ<DZÉ.. (PÉ) +xéösuäônù 226. (Eò) JÉÆb (2) ±ÉÉ JÉÆb (Eò) +ºÉÉ xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò té ÉÉ ; (JÉ) JÉÆb (3) MÉɳýÉ ÉÉ ; (MÉ) JÉÆb (4) ±ÉÉ JÉÆb (2) +ºÉÉ xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò té ÉÉ ; +ÉÊhÉ + ÉÉ ÉEòÉ äú xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò Ênù±É䱪ÉÉ JÉÆb (2) ÉvªÉä, ªÉÉ +xéösuäônùéuùé äú ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ, JÉÆb () ËEò ÉÉ JÉÆb (Eò) uùé äú ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eò úé ÉÉ. (9) ÉÉMÉ +É`ö. ½þÉ ÉÉMÉ VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéé±éé ±ÉÉMÉÚ xéé½þò. (0) ÉÉMÉ nù½þéö. ½þÉ ÉÉMÉ VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéé±éé ±ÉÉMÉÚ xéé½þò. 260

285 ({ÉÊ úê ɹ]õ nùéäxé) 26 () ÉÉMÉ +Eò úé. (Eò) +xéösuäônù 246. (Eò) JÉÆb () ÉvªÉä JÉÆb (2) É (3) ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ JÉÆb (2) ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eò úé ÉÉ ; (JÉ) JÉÆb (2) ÉvÉÒ±É JÉÆb (3) ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳýÉ ÉÉ ; (MÉ) JÉÆb (3) +ÉÊhÉ (4) MÉɳýÉ ÉäiÉ. (JÉ) +xéösuäônù 248 ªÉÉ Bä ÉVÉÒ, {ÉÖføÒ±É +xéösuäônù nùéjé±é Eò úé ÉÉ, iééä +ºÉÉ : 248. Ê ÉÊvÉÊ ÉvÉÉxÉÉSÉä + ÉÊ É¹]õ +ÊvÉEòÉ ú. (Eò) EòɪÉtÉuùÉ äú ɺlÉÉÊ{ÉiÉ ZÉɱÉ䱪ÉÉ ÉɺÉxÉÉ É ú nù½þ ÉiÉ ÉºÉ ÉhªÉÉSÉÉ ËEò ÉÉ ±ÉÉäEòÉÆ ÉvªÉä +lé ÉÉ ±ÉÉäEòÉÆSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉ]õÉ ÉvªÉä nù½þ ÉiÉ ÊxÉ ÉÉÇhÉ Eò úhªééséé ËEò ÉÉ ±ÉÉäEòÉÆSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉ]õÉ ÉvªÉä nöù úé ÉÉ ÊxÉ ÉÉÇhÉ Eò úhªééséé ËEò ÉÉ ±ÉÉäEòÉÆSªÉÉ Ê ÉÊ ÉzÉ MÉ]õÉÆ ÉvÉÒ±É ºÉ±ÉÉäJªÉÉ É ú ÉÊiÉEÚò±É {ÉÊ úhéé É Eò úhªééséé úéäjé +ºÉhÉÉ-ªÉÉ nù½þ ÉiÉ ÉÉnùÒ EÞòiªÉÉÆSÉÉ +ÆiÉ ÉÉÇ É +ºÉ±É䱪ÉÉ ½þɱÉSÉɱÉÓxÉÉ ÉÊiÉ ÉÆvÉ ; (EòEò) ÉÉ úiééséò ºÉÉ ÉÇ ÉÉè ÉiÉÉ É ÉÉnäùÊ ÉEò BEòÉi ÉiÉÉ xééeòé úhéä, É xééº{énù Eò úhéä ËEò ÉÉ Ê ÉPÉÊ]õiÉ Eò úhéä +lé ÉÉ ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééséé (BJÉÉnùÉ ÉÉMÉ {É úº ÉÉvÉÒxÉ EòÉ úé ÉÉ ±ÉÉMÉä±É ËEò ÉÉ ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééséé BJÉÉnùÉ ÉÉMÉ ºÉÆPÉ úévªééiéúxé Öò]ÚõxÉ ÊxÉPÉä±É + ÉÒ iévé ÉÒVÉ Eò úhéä +lé ÉÉ ÉÉ úiéòªé úé¹]åõv ÉVÉ, ÉÉ úiéòªé úé¹]åõméòié +ÉÊhÉ ½ä ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ªÉÉÆSÉÉ +{É ÉÉxÉ Eò úhéä ªÉÉEòbä úéäjé +ºÉ±É䱪ÉÉ ½þɱÉSÉɱÉÓxÉÉ ÉÊiÉ ÉÆvÉ ; +ÉÊhÉþ (JÉ) (BEò) ºÉ ÉÖpù ÉÉMÉæ ËEò ÉÉ ½þ ÉÉ<Ç ÉÉMÉæ {É únäù É É ÉÉºÉ ; (nùéäxé) +ÉÆiÉnæù ÉÒªÉ ½þ ÉÉ<Ç É ÉÉºÉ ; (iéòxé) véxé Éä¹É ( ÉÊxÉ+ÉìbÇ úò), v ÉxÉÒnù ÉÇEò ºÉÆYÉÉ ( òéäxééäoéé É) É iéé ú (]äõê±éoéé É) ªÉÉƺɽþ b ÉEò ɺiÉÚ, ªÉÉÆ É úò Eò ú, ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ Eò úhªééséé ºÉƺÉnäù±ÉÉ +xéxªé +ÊvÉEòÉ ú +ɽäþ. º{ɹ]õÒEò úhé. ªÉÉ +xéösuäônùé ÉvªÉä, nù½þ ÉiÉ ÉÉnùÒ EÞòiªÉä ªÉÉSÉÉ +léç, ÉÉì É, b ɪÉxÉÉ ÉÉ<Ç]õ ËEò ÉÉ +xªé Ê Éº òéä]õeò {ÉnùÉlÉÇ ËEò ÉÉ V ÉɱÉÉOÉɽþÒ {ÉnùÉlÉÇ ËEò ÉÉ nùé ümééä³ýé ½þiªÉÉ äú ËEò ÉÉ +xªé ÉÉhÉPÉÉiÉEò ½þiªÉÉ äú ËEò ÉÉ Ê É¹ÉÉ úò ËEò ÉÉ +xªé +{ÉɪÉEòÉ úeò ÉɪÉÚ ËEò ÉÉ +xªé úºééªéxéä ËEò ÉÉ vééäeòénùéªéeò º É ü{ééséä +xªé EòÉähÉiÉä½þÒ {ÉnùÉlÉÇ ( ÉMÉ iéä VÉè ÉÒEò +ºÉÉäiÉ ËEò ÉÉ +xªé ÉEòÉ úséä +ºÉÉäiÉ)ªÉÉÆSÉÉ ÉÉ{É ú Eò üxé Eäò±Éä±Éä EòÉähÉiÉä½þÒ EÞòiªÉ ËEò ÉÉ MÉÉä¹]õ, +ºÉÉ +ɽäþ.. (JÉJÉ) +xéösuäônù 249, JÉÆb () ÉvªÉä úévªé ºÉÚSÉÒiÉ xé ÉÚnù Eäò±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ iªéé `ö úé ÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ ºÉÆPÉ ºÉÚSÉÒiÉ ËEò ÉÉ ºÉ É ÉiÉÔ ºÉÚSÉÒiÉ xé ÉÚnù xé Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓ{ÉèEòÒ, iªéé `ö úé ÉÉiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eò úé ÉÉ. (MÉ) +xéösuäônù 250. úévªé ºÉÚSÉÒiÉ xé ÉÚnù Eäò±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒ ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ ºÉÆPÉ ºÉÚSÉÒiÉ xé ÉÚnù xé Eäò±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÒnäùJÉÒ±É, ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eò úé ÉÉ. (PÉ) JÉÆb (PÉ) MÉɳýÉ ÉÉ. (Ró) +xéösuäônù 253. {ÉÖføÒ±É {É ÆúiÉÖEò VÉÉnùÉ nùéjé±é Eò úé Éä, iéä +ºÉä : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä) +Énäù É, 954 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉxÉÆiÉ ú, VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé úséxéä É ú {ÉÊ úhéé É Eò úhéé úé EòÉähÉiÉɽþÒ ÊxÉhÉǪÉ, ÉÉ úié ºÉ úeòé ú, iªéé úévªéésªéé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ ºÉÆ ÉiÉÒÊ É ÉÉªÉ Eò úhéé ú xéé½þò.. (SÉ) +xéösuäônù 255 MÉɳýÉ ÉÉ.

286 (+xéöºéúséòõ nùéäxé) 262 (Uô) +xéösuäônù 256. ÁÉ +xéösuäônùé±éé iªéésªéé JÉÆb () +ºÉÉ xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò té ÉÉ É iªééié {ÉÖføÒ±É xé ÉÒxÉ JÉÆb VÉÉnùÉ nùéjé±é Eò úé ÉÉ : (2) VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªé +É{ɱÉÉ EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ ú + ÉÉ ÉEòÉ äú ÉÉ{É úò±é EòÒ, iªééªééäméä ºÉÆPÉ úévªééºé iªéé úévªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉÒ±É ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉJÉɱÉÒ±É +É{ɱÉÒ EòiÉÇ ªÉä É VÉ ÉÉ ÉnùÉ-ªÉÉ {ÉÉ ú {ÉÉb héä ºÉÖEò ú ½þÉä<Ç±É ; +ÉÊhÉ Ê É Éä¹ÉiÉ: =CiÉ úévªé, ºÉÆPÉ úévªééxéä iªéé É ÉÉhÉä +É É ªÉEò Eäò±ªÉɺÉ, ºÉÆPÉ úévªéésªéé ÉiÉÒxÉä +ÉÊhÉ JÉSÉÉÇxÉä, ÉÉ±É ÉkÉäSÉä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ ËEò ÉÉ +ÊvÉOɽþhÉ Eò úò±é, +lé ÉÉ VÉ ú iéò ÉÉ±É ÉkÉÉ iªéé úévªéésªéé ÉɱÉEòÒSÉÒ +ºÉä±É ié ú, BEò ÉiÉÉxÉä `ö ú ÉÒ±É + ÉÉ ËEò ÉÉ BEò ÉiÉ xé ZÉɱªÉɺÉ, ÉÉ úiéésªéé ÉÖJªÉ xªééªé ÉÚiÉÔxÉä ÊxɪÉÖCiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ±É ÉÉnùÉEòbÚ xé ÊxÉvÉÉÇÊ úié Eäò±ªÉÉ VÉÉiÉÒ±É + ÉÉ +]õó É ú iéò, ºÉÆPÉ úévªééºé ½þºiÉÉÆiÉÊ úié Eò úò±é.. (VÉ) +xéösuäônù 26. JÉÆb (2) ÉvªÉä, ºÉƺÉnäùxÉä Eäò±É䱪ÉÉ ½äþ É nù MÉɳýÉ ÉäiÉ. (2) ÉÉMÉ ÉÉ úé. (Eò) +xéösuäônù 266, 282, 284, 298, 299 +ÉÊhÉ 300. ªÉÉ +xéösuäônùéæ ÉvÉÒ±É úévªé ËEò ÉÉ úévªéä ºÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆ ÉvªÉä VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É xéé½þò, +ºÉÉ iªééæséé +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. (JÉ) +xéösuäônù 267 SÉÉ JÉÆb (2), +xéösuäônù 273, +xéösuäônù 283 SÉÉ JÉÆb (2) +ÉÊhÉ +xéösuäônù 290 MÉɳýÉ ÉäiÉ. (MÉ) +xéösuäônù 277 É 295. ªÉÉ +xéösuäônùéæ ÉvÉÒ±É ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä) +Énäù É, 954 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉä, ½þhÉVÉä 4 Éä, 954 SÉä iéä ÊxÉnæù É +ɽäþiÉ, +ºÉÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. (PÉ) ÉEò úhé SÉÉ ú- ÉÉ±É ÉkÉäSÉÉ ½þCEò ½äþ ={É- ÉÒ¹ÉÇEò +ÉÊhÉ +xéösuäônù 300Eò MÉɳýÉ Éä. (3) ÉÉMÉ iéä úé. +xéösuäônù 303 ÉvÉÒ±É, JÉÆb () ÉvªÉä, ºÉÉiÉ ªÉÉ +xéöºéúséò ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉÚSÉÒiÉÒ±É ªÉÉ{ÉÉ ú +ÉÊhÉ ÉÉÊhÉVªÉ ªÉÉƺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ xééånùòsªéé +ÉvÉÉ äú ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳýÉ ÉÉ. xéé½þò. (4) ÉÉMÉ SÉÉènùÉ. +xéösuäônù 32 ÉMɳýiÉÉ ªÉÉ ÉÉMÉÉiÉÒ±É úévªé ªÉÉSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉ ÉvªÉä VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ºÉhÉÉ ú (5) ÉÉMÉ SÉÉènùÉ Eò. ½þÉ ÉÉMÉ VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéé±éé ±ÉÉMÉÚ xéé½þò. (6) ÉÉMÉ {ÉÆvÉ úé. (Eò) +xéösuäônù 324. JÉÆb () ÉvªÉä, VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSªÉÉ ÊxÉ Éb héöeòéæsªééºéæ ÉÆvÉÉiÉ, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇÇ, VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ úsªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉÉ iééä ÊxÉnæù É +ɽä +ºÉÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. (JÉ) +xéösuäônù 325, 226 É 327. ªÉÉ +xéösuäônùéæ ÉvÉÒ±É úévªééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉiÉ VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É xéé½þò, +ºÉÉ iªééséé +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. (MÉ) +xéösuäônù 328 MÉɳýÉ ÉÉ. (PÉ) +xéösuäônù 329. (Eò) úévªééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉiÉ VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É xéé½þò, +ºÉÉ iªééséé +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<Ç±É ; (JÉ) ËEò ÉÉ +xéösuäônù 328 ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳýÉ ÉÉ. (7) ÉÉMÉ ºÉÉä³ýÉ. ÉÚ³ý JÉÆb (Eò) MÉɳý±ÉÉ +ÉÊhÉ JÉÆb (JÉ) É (MÉ) ªÉÉÆxÉÉ JÉÆb (Eò) É (JÉ) +ºÉä {ÉÖxÉ Çú+IÉ úéæêeòié Eäò±Éä.

287 (Eò) +xéösuäônù 33, 332, 333, 336 É 337 MÉɳýÉ ÉäiÉ. (JÉ) +xéösuäônù 334 É 335. úévªé ËEò ÉÉ úévªéä ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆiÉ, VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É xéé½þò, +ºÉÉ iªééæséé +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. (MÉ) +xéösuäônù 339, JÉÆb () ÉvÉÒ±É +xéöºéúêséié IÉäjÉÉÆSÉä É ÉɺÉxÉ É ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳýÉ ÉÉ. (8) ÉÉMÉ ºÉiÉ úé. ªÉÉ ÉÉMÉÉSªÉÉ ié úiéönùóséé VÉälÉ É ú (BEò) ºÉÆPÉ úévªééséò úévé ÉɹÉÉ ; (nùéäxé) úévªéé úévªééæ ÉvÉÒ±É +lé ÉÉ úévªé É ºÉÆPÉ úévªé ªÉÉÆSªÉÉ ÉvÉÒ±É ªÉ ɽþÉ úéséò úévé ÉɹÉÉ ; +ÉÊhÉ (iéòxé) ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééiéò±é EòɪÉÇ ÉɽþÒSÉÒ ÉɹÉÉ, ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ ºÉÆÆ ÉÆvÉ +ºÉä±É iéälé É úsé iªéé VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªééºé ±ÉÉMÉÚ +ºÉiÉÒ±É. (9) ÉÉMÉ +`ö úé. (Eò) +xéösuäônù 352 Bä ÉVÉÒ, {ÉÖføÒ±É +xéösuäônù nùéjé±é Eò úé ÉÉ, iééä +ºÉÉ : ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé. () ÉÉ úiééséò ËEò ÉÉ iªéésªéé úévªéiéäjéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉSÉÒ ºÉÖ úêiéiéiéé VªÉÉ ÉÖ³äý vééäcªééié +ɱÉÒ +ɽäþ ÉMÉ iéò ªÉÖrùÉ ÉÖ³äý +ºÉÉä ËEò ÉÉ {É úségòé ÉÖ³äý +ºÉÉä ËEò ÉÉ +ÆiÉMÉÇiÉ + ÉÉÆiÉiÉä ÉÖ³äý +ºÉÉä + ÉÒ MÉÆ ÉÒ ú +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒ +κiÉi ÉÉiÉ +ɽäþ, ªÉÉ ÉÉ ÉiÉ VÉ ú úé¹]åõ{éiéòséò JÉÉjÉÒ ZÉɱÉÒ ié ú, iªéé±éé =nâùpééä¹éhéäuùé äú ié ÉÉ +É ÉªÉÉSÉÒ PÉÉä¹ÉhÉÉ Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (2) JÉÆb () JÉɱÉÒ ÉºÉÞiÉ Eäò±Éä±ÉÒ =nâùpééä¹éhéé (Eò) xéæié úsªéé =nâùpééä¹éhéäuùé äú úqù Eò úiéé ªÉä<Ç±É ; (JÉ) ºÉƺÉnäùSªÉÉ ÉiªÉäEò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉ{ÉÖfäø `äö ÉhªÉÉiÉ ªÉä<Ç±É ; ({ÉÊ úê ɹ]õ nùéäxé) (MÉ) nùéäxé ÉʽþxªÉÉÆSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉhªÉÉ{ÉÚ ÉÔ ºÉƺÉnäùSªÉÉ nùéäx½þò ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉÆSªÉÉ `ö úé ÉÉuùÉ äú ÊiɱÉÉ ÉÉxªÉiÉÉ näùhªééié +ɱÉÒ xéºéä±é ié ú iééä EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉiÉÉSÉ, +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉä<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, VÉ ú + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ =nâùpééä¹éhéé, ±ÉÉäEòºÉ ÉÉ VÉä ½þÉ Ê ÉºÉÌVÉiÉ ZÉɱÉä±ÉÒ +ɽäþ + ÉÉ EòɳýÉiÉ ÉºÉÞiÉ Eäò±ÉÒ MÉä±ÉÒ, ËEò ÉÉ JÉÆb (MÉ) ÉvªÉä ÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉ nùéäxé ÉʽþxªÉÉÆSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäSÉä Ê ÉºÉVÉÇxÉ ZÉɱÉä ié ú, +ÉÊhÉ VÉ ú iééä EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉhªÉÉ{ÉÚ ÉÔ úévªéºé ÉäxÉä =nâùpééä¹éhéäºé ÉÉxªÉiÉÉ näùhéé úé `ö úé É {ÉÉÊ úié Eäò±ÉÉ +ºÉä±É, {ÉhÉ ±ÉÉäEòºÉ ÉäxÉä + ÉÉ =nâùpééä¹éhéä ÉÉ ÉiÉ EòÉähÉiÉɽþÒ `ö úé É {ÉÉÊ úié Eäò±ÉÉ xéºéä±é ié ú, ±ÉÉäEòºÉ ÉÉ ÊiÉSªÉÉ {ÉÖxÉPÉÇ]õxÉäxÉÆiÉ ú ÉlÉ É VªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉºÉ É äú±é, iªéé ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ iéòºé Ênù ÉºÉ ºÉÆ{ÉiÉÉSÉ, iéò =nâùpééä¹éhéé, =CiÉ iéòºé Ênù ɺÉÉÆSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉhªÉÉ{ÉÚ ÉÔ iªéé ±ÉÉäEòºÉ ÉäxÉä½þÒ iªéé =nâùpééä¹éhéäºé ÉÉxªÉiÉÉ näùhéé úé `ö úé É {ÉÉÊ úié Eäò±ÉÉ xéºéä±é ié ú, +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉä<DZÉ. (3) ªÉÖrù ËEò ÉÉ {É úségò ËEò ÉÉ +ÆiÉMÉÇiÉ + ÉÉÆiÉiÉÉ ªÉÉÆSÉÉ ÊxÉEò]õ ÉiÉÔ vééäeòé +ºÉ±ªÉÉ Éqù±É úé¹]åõ{éiéòséò JÉÉjÉÒ ZÉɱÉÒ ié ú, ÉÉ úiééséò ËEò ÉÉ iªéésªéé úévªéiéäjéésªéé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉMÉÉSÉÒ ºÉÖ úêiéiéiéé ªÉÖrùÉ ÉÖ³äý ËEò ÉÉ {É úségòé ÉÖ³äý ËEò ÉÉ +ÆiÉMÉÇiÉ + ÉÉÆiÉiÉä ÉÖ³äý vééäcªééié +ɱÉÒ +ɽäþ, +ºÉä PÉÉäʹÉiÉ Eò úhéé úò +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé, iéä ªÉÖrù +lé ÉÉ +ºÉä EòÉähÉiÉä½þÒ {É úségò ËEò ÉÉ + ÉÉÆiÉiÉÉ ÉiªÉIÉÉiÉ PÉb hªéé{éú ÉÔ Eò úiéé ªÉä<DZÉ. (4) ªÉÉ +xéösuäônùéx ɪÉä úé¹]åõ{éiéò±éé ÉnùÉxÉ Eò úhªééié +ɱÉ䱪ÉÉ +ÊvÉEòÉ úéæ ÉvªÉä, ªÉÖrù ËEò ÉÉ {É úségò ËEò ÉÉ +ÆiÉMÉÇiÉ + ÉÉÆiÉiÉÉ +lé ÉÉ ªÉÖrùÉSÉÉ ËEò ÉÉ {É úségòéséé ËEò ÉÉ +ÆiÉMÉÇiÉ + ÉÉÆiÉiÉäSÉÉ MÉÆ ÉÒ ú vééäeòé, + ÉÉ ÊxÉ úêxé úé³ý É EòÉ úhééæ É üxé ÊxÉ úêxé úé³ý É =nâùpééä¹éhéé ɺÉÞiÉ Eò úhªéésªéé +ÊvÉEòÉ úéséé ºÉ ÉÉ Éä É ½þÉä<Ç±É ÉMÉ JÉÆb () +x ɪÉä úé¹]åõ{éiéòxéä EòÉähÉiÉÒ½þÒ =nâùpééä¹éhéé +ÉvÉÒSÉ ÉºÉÞiÉ Eäò±Éä±ÉÒ +ºÉÉä ÉÉ xéºééä +ÉÊhÉ + ÉÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉÉä ËEò ÉÉ xéºééä. 263

288 ({ÉÊ úê ɹ]õ nùéäxé) 264 (5) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, (Eò) JÉÆb () É JÉÆb (3) ÉvªÉä =±±ÉäÊJɱÉä±ÉÒ úé¹]åõ{éiéòséò JÉÉjÉÒ +ÆÊiÉ É É ÊxÉhÉÉǪÉEò +ºÉä±É +ÉÊhÉ ÊiɱÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòÉ úhéé É üxé, EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééié É xééº{énù Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò ; (JÉ) JÉÆb (2) SªÉÉ ié úiéönùóxéé +véòxé úé½úþxé, ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé ËEò ÉÉ <ié ú EòÉähÉiÉä½þÒ xªééªéé±éªé ªÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉɱÉɽþÒ, (BEò) JÉÆb () ÉvªÉä xé ÉÚnù Eäò±É䱪ÉÉ úé¹]åõ{éiéósªéé =nâ ùpééä¹éhéäuùé äú Eò úhªééié +ɱÉ䱪ÉÉ JÉÆb () ÉvÉÒ±É xé ÉÚnù +É ÉªÉÉSªÉÉ PÉÉä¹ÉhÉäSªÉÉ, ËEò ÉÉ (nùéäxé) + ÉÒ =nâùpééä¹éhéé +ºÉhªÉÉSÉä SÉɱÉÚ úé½þhªéésªéé, ÉèvÉiÉä ÉÉ ÉiÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòÉ úhéé É üxé EòÉähÉiÉɽþÒ É xé Ê ÉSÉÉ úéléç º ÉÒEòÉ úhªééséò +ÊvÉEòÉÊ úiéé xéºéä±é. (6) Eäò ɳý +ÆiÉMÉÇiÉ + ÉÉÆiÉiÉÉ ËEò ÉÉ iªéé{ééºéúxéséé ÊxÉEò]õ ÉiÉÔ vééäeòé ªÉÉ EòÉ úhéé É üxé Eäò±Éä±ÉÒ +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé, VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ (+xéösuäônù 354 SªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ JÉä úòvéeò üxé) iéä ½þÉSÉ É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<Ç±É VªÉÉ Éä³ýÒ =nâùpééä¹éhéé (Eò) VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ Ê ÉxÉÆiÉÒ É üxé ËEò ÉÉ iªéésªéé ºÉ½þ ÉiÉÒxÉä Eäò±ÉÒ +ɽäþ, ËEò ÉÉ (JÉ) iéò ªÉÉ É ÉÉhÉä Eäò±Éä±ÉÒ xéºéä±é iªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ, úé¹]åõ{éiéòxéä ÉÉMÉɽÚþxÉ iéò iªéé úévªé ÉɺÉxÉÉSªÉÉ Ê ÉxÉÆiÉÒ É üxé ËEò ÉÉ iªéésªéé ºÉ½þ ÉiÉÒxÉä VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªééºé ±ÉÉMÉÚ Eäò±ÉÒ +ɽäþ +ºÉä ZÉɱªÉÉÊ É ÉÉªÉ iéò iªéé úévªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ É ÉÉ ÉÒ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò.. (JÉ) +xéösuäônù 353. {É ÆúiÉÖEò MÉɳýÉ Éä. (MÉ) +xéösuäônù 356. (Eò) JÉÆb () ÉvªÉä, ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùò ËEò ÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSÉÒ ié úiéúnù ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉ ÉvªÉä, VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ úsªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ié úiéönùòºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ËEò ÉÉ ié úiéönùóºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ɽäþ, +ºÉÉ iªééséé +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. (JÉ) JÉÆb (4) ÉvªÉä. (BEò) ºÉÖ û ÉÉiÉÒSªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ, {ÉÖføÒ±É ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eò úé ÉÉ, iééä +ºÉÉ : ªÉÉ É ÉÉhÉä ÉÉxªÉiÉÉ Ênù±Éä±ÉÒ =nâùpééä¹éhéé, iéò úqù ZÉɱÉÒ xéé½þò ié ú, JÉÆb (3) +x ɪÉä =nâùpééä¹éhéé ÉÉxªÉ Eò úhéé úé nöùºé úé `ö úé É {ÉÉÊ úié ZÉɱªÉÉSªÉÉ ÊnùxÉÉÆEòÉ{ÉɺÉÚxÉ ºÉ½þÉ ÉʽþxªÉÉÆSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉiÉÉSÉ +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉä<DZÉ. : (nùéäxé) nöùºé-ªéé {É ÆúiÉÖEòÉxÉÆiÉ ú, {ÉÖføÒ±É {É ÆúiÉÖEò ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úhªééié ªÉä<DZÉ, iéä +ºÉä : {É ÆúiÉÖ iéºéäsé, 8 VÉÖ±Éè 990 úéävéò, JÉÆb () +x ɪÉä VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ Eäò±É䱪ÉÉ =nâùpééä¹éhéäºéæ ÉÆvÉÉiÉ, ªÉÉ JÉÆb ÉSªÉÉ {Éʽþ±ªÉÉ {É ÆúiÉÖEòÉ ÉvªÉä iéòxé ɹÉÉȽÚþxÉ ªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇÇ ºÉÉiÉ É¹ÉÉȽÚþxÉ +ºÉÉ ±ÉÉ ÉhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ.. (MÉ) JÉÆb (5) Bä ÉVÉÒ, {ÉÖføÒ±É JÉÆb nùéjé±é Eò úé ÉÉ, iééä +ºÉÉ : (5) ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉ ÉvªÉä EòɽþÒ½þÒ +ºÉ±Éä ié úò, JÉÆb () ÉvªÉä =±±ÉäÊJɱÉä±ÉÒ úé¹]åõ{éiéòséò JÉÉjÉÒ ½þÒ +ÆÊiÉ É É ÊxÉhÉÉǪÉEò +ºÉä±É +ÉÊhÉ ÊiɱÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòÉ úhéé É üxé EòÉähÉiªÉɽþÒ xªééªéé±éªééié É xééº{énù Eò úiéé ªÉähÉÉ ú xéé½þò. (PÉ) +xéösuäônù 357. JÉÆb (2) Bä ÉVÉÒ, {ÉÖføÒ±É JÉÆb nùéjé±é Eò úé ÉÉ, iééä +ºÉÉ : (2) ºÉƺÉnäùxÉä ËEò ÉÉ úé¹]åõ{éiéòxéä ËEò ÉÉ JÉÆb () SªÉÉ ={É-JÉÆb (Eò) ÉvªÉä ÊxÉnæùÊ É±É䱪ÉÉ +xªé ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉÉxÉä úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ BSÉ

289 ÉÉÊvÉEòÉ úéséé ÉÉ{É ú Eò üxé Eäò±Éä±ÉÉ VÉÉä EòɪÉnùÉ Eò úhªééºé ºÉƺÉnù, ËEò ÉÉ úé¹]åõ{éiéò ËEò ÉÉ +ºÉÉ +xªé ÉÉÊvÉEòÉ úò, +xéösuäônù 356 JÉɱÉÒ±É =nâùpééä¹éhéé ɺÉÞiÉ ZÉɱÉÒ xéºéiéò ié ú, B ú ½þÒ ºÉIÉ É ZÉɱÉä xéºéiéä, +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ ½þÉ, iéò =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ZÉɱªÉÉxÉÆiÉ ú, BEò ɹÉÉÇSÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ɱªÉÉ É ú, +IÉ ÉiÉäSªÉÉ ªÉÉ{iÉÒ{ÉÖ úiéé Êxɹ É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<DZÉ. ÉÉjÉ, ªÉÉ É ÉÉhÉä iªéésªéé VªÉÉ ié úiéönùò Êxɹ É ÉÉ ÉÒ ½þÉäiÉÒ±É iªéé ié úiéönùò ±ÉMÉäSÉ ºÉ ÉÖÊSÉiÉ Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉEòbÚ xé +ÊvÉÊxÉªÉ ÉÉuùÉ äú äò ú Énù±Éɺɽþ ËEò ÉÉ iªééê ÉxÉÉ ÊxÉ úêºéié ËEò ÉÉ {ÉÖxÉÊvÉÇÊxɪÉÊ ÉiÉ ZÉɱªÉÉ xéºéiéò±é ié ú, =CiÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ºÉÆ{ÉhªÉÉ{ÉÚ ÉÔ Eäò±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ Eò úhªééséä ÉÌVɱÉ䱪ÉÉ MÉÉä¹]õÒ ªÉɱÉÉ +{É ÉÉnù +ºÉiÉÒ±É.. (Ró) +xéösuäônù 358 Bä ÉVÉÒ, {ÉÖføÒ±É +xéösuäônù nùéjé±é Eò úé ÉÉ, iééä +ºÉÉ : ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSªÉÉ EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ +xéösuäônù 9 SªÉÉ ié úiéönùò ÊxɱÉÆÊ ÉiÉ +ºÉhÉä. +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉä±É iªéé EòɱÉÉ ÉvÉÒiÉ, +xéösuäônù 9 ÉvÉÒ±É EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉÉä¹]õÒ ÉÖ³äý, ÉÉMÉ iéòxé ÉvªÉä ªÉÉJªÉÉ Eäò±Éä±Éä +ºÉä úévªé ½äþ, iªéé ÉÉMÉÉiÉ +ÆiÉ ÉÚÇiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ ié úiéönùò xéºéiªéé ié ú B ú ½þÒ VÉÉä EòɪÉnùÉ ËEò ÉÉ ÉɺÉEòÒªÉ EòÉ ú ÉÉ<Ç Eò úhªééºé ºÉIÉ É ZÉɱÉä +ºÉiÉä, +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ ËEò ÉÉ + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ÉɺÉEòÒªÉ EòÉ ú ÉÉ<Ç Eò úhªéésªéé úévªéésªéé +ÊvÉEòÉ úé É ú ÊxÉ ÉÈvÉ {Éb héé ú xéé½þò, {ÉhÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä Eäò±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ, iéò =nâùpééä¹éhéé +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉäiÉÉSÉ +IÉ ÉiÉäSªÉÉ ªÉÉ{iÉÒ{ɪÉÈiÉ Êxɹ É ÉÉ ÉÒ ½þÉä<DZÉ, ÉÉjÉ, iééä EòɪÉnùÉ ªÉÉ É ÉÉhÉä Êxɹ É ÉÉ ÉÒ ½þÉähªÉÉ{ÉÚ ÉÔ Eäò±É䱪ÉÉ ËEò ÉÉ Eò úhªééséä ÉÌVɱÉ䱪ÉÉ MÉÉä¹]õÒ ªÉɱÉÉ +{É ÉÉnù +ºÉiÉÒ±É.. (SÉ) +xéösuäônù 359, (Eò) JÉÆb () ÉvªÉä, (+xéösuäônù 20 É 2 JÉä úòvé Eò üxé) ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳýÉ ÉÉ ; (JÉ) JÉÆb (Eò) ÉvªÉä, (BEò) (+xéösuäônù 20 É 2 JÉä úòvé Eò üxé) ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳýÉ ÉÉ ; (nùéäxé) {É ÆúiÉÖEò MÉɳýÉ ÉÉ ; (MÉ) JÉÆb (JÉ) MÉɳýÉ ÉÉ ; (PÉ) JÉÆb (2) ÉvÉÒ±É, {É ÆúiÉÖEò MÉɳýÉ ÉÉ. (Uô) +xéösuäônù 360 MÉɳýÉ ÉÉ. (20) ÉÉMÉ BEòÉähÉÒºÉ BSÉ (Eò) +xéösuäônù 36Eò. ½þÉ +xéösuäônù VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªééºé ±ÉÉMÉÚ xéé½þò. (JÉ) +xéösuäônù 365 MÉɳýÉ ÉÉ. ({ÉÊ úê ɹ]õ nùéäxé) (MÉ) +xéösuäônù 367. JÉÆb (3) xéæié ú, {ÉÖføÒ±É JÉÆb VÉÉnùÉ nùéjé±é Eò úé ÉÉ, iééä +ºÉÉ : (4) VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ½äþ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ VªÉÉ º É ü{ééié ±ÉÉMÉÚ +ɽäþ iªéé º É ü{ééiéò±é ªÉÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉªÉÉäVÉxÉÉÆEòÊ úiéé (Eò) ½äþ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +lé ÉÉ iªéésªéé ié úiéönùò ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, =CiÉ úévªééæsªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ½äþ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +lé ÉÉ iªéésªéé ié úiéönùò VªÉÉ º É ü{ééié ±ÉÉMÉÚ Eäò±ªÉÉ VÉÉiÉÉiÉ iªéé º É ü{éésªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉä +lé ÉÉ iªéésªéé ié úiéönùòºéæ ÉÆvÉÒSÉä iéä ÊxÉnæù É +ɽäþiÉ, +ºÉÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<Ç±É ; (EòEò) VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ úséé ºÉnù ú-<-ê úªééºéié ½þhÉÚxÉ iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSªÉÉ Ê É òé ú ÉÓ É üxé úé¹]åõ{éiéòxéä iªéé iªéé Éä³ýÒ ÉÉxªÉiÉÉ Ênù±É䱪ÉÉ É úévªééié iªéé iªéé Éä³ýÒ +ÊvÉEòÉ úé üfø +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énäùsªéé ºÉ±±ªÉÉ É üxé EòɪÉÇ Eò úhéé-ªéé ªÉCiÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, iéä VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ úsªéé úévªé{éé±ééºéæ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉnæù É +ɽäþiÉ, +ºÉÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<Ç±É ; (JÉ) =CiÉ úévªéésªéé ÉɺÉxÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆ ÉvªÉä +É{ɱªÉÉ ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énäùsªéé ºÉ±±ªÉÉ É üxé EòɪÉÇ Eò úhéé-ªéé VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ úsªéé úévªé{éé±ééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ɽäþ, +ºÉÉ iªééæséé +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<Ç±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, 0 BÊ É±É 965 ªÉÉ Ênù ɺÉÉ{ÉÚ ÉÔSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ÉÉ ÉiÉ + ÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆ ÉvªÉä +É{ɱªÉÉ ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énäùsªéé ºÉ±±ªÉÉ É üxé EòɪÉÇ Eò úhéé-ªéé ºÉnù ú-<-ê úªééºéié ºÉÆ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉnæù É ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ɽäþiÉ, +ºÉÉ iªééæséé +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<Ç±É ; 265

290 (MÉ) =SSÉ xªééªéé±éªééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆ ÉvªÉä VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ SªÉÉ =SSÉ xªééªéé±éªééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ºÉä±É ; (PÉ) =CiÉ úévªéésªéé EòÉªÉ É ÊxÉ ÉɺÉÒ ªÉCiÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, VªÉÉ ªÉCiÉÒ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä) +Énäù É, 954 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉÉ{ÉÚ ÉÔ VªÉÉ úévªééié +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòɪÉtÉJÉɱÉÒ iªéé úévªééséä ÉVÉÉVÉxÉ ½þhÉÚxÉ ÉÉxªÉiÉÉ {ÉÉ É±ªÉÉ ½þÉäiªÉÉ iªéé úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɪÉtÉuùÉ äú iªéé úévªééæséä EòÉªÉ É ÊxÉ ÉɺÉÒ ½þhÉÚxÉ ÉÉxªÉiÉÉ {ÉÉ É±ªÉÉ +ɽäþiÉ, iªéé ªÉCiÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒSÉä iéä ÊxÉnæù É +ɽäþiÉ, +ºÉÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<Ç±É ; +ÉÊhÉ (Ró) úévªé{éé±ééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆ ÉvªÉä VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ úsªéé úévªé{éé±ééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ºÉä±É : {É ÆúiÉÖ +ºÉä EòÒ, 0 BÊ É±É 965 ªÉÉ Ênù ÉɺÉÉ{ÉÚ ÉÔSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ EòɱÉÉ ÉvÉÒ ÉÉ ÉiÉ, + ÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +léç, iéä VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ úséé ºÉnù ú-<-ê úªééºéié ½þhÉÚxÉ úé¹]åõ{éiéòxéä ÉÉxªÉiÉÉ Ênù±É䱪ÉÉ ªÉCiÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉnæù É +ɽäþiÉ +ÉÊhÉ iªééié ºÉnù ú-<-ê úªééºéiésªéé +ÊvÉEòÉ úéæséé ÉÉ{É ú Eò úhªééºé ºÉIÉ É ½þhÉÚxÉ úé¹]åõ{éiéòxéä ÉÉxªÉiÉÉ Ênù±É䱪ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ªÉCiÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒSÉä ÊxÉnæù É ºÉ ÉÉÊ É¹]õ +ɽäþiÉ, +ºÉÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. (2) ÉÉMÉ ÉÒºÉ +xéösuäônù 368. (Eò) JÉÆb (2) ÉvªÉä, +ÉhÉJÉÒ {ÉÖføÒ±É {É ÆúiÉÖEò VÉÉnùÉ nùéjé±é Eò úé Éä, iéä +ºÉä : {É ÆúiÉÖ +ÉhÉJÉÒ +ºÉä EòÒ, + ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ºÉÖvÉÉ úhéé, +xéösuäônù 370 SªÉÉ JÉÆb () +x ɪÉä úé¹]åõ{éiéósªéé +Énäù ÉÉuùÉ äú ±ÉÉMÉÚ ZÉɱªÉÉJÉä úòvé VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ É ÉÉ ÉÒ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò. ; (JÉ) JÉÆb (4) É (5) ÉMɳýÉ ÉäiÉ +ÉÊhÉ JÉÆb (3) xéæié ú, {ÉÖføÒ±É JÉÆb VÉÉnùÉ nùéjé±é Eò úé ÉÉ, iééä +ºÉÉ : (4) (Eò) úévªé{éé±ééséò ÊxɪÉÖCiÉÒ, +ÊvÉEòÉ ú, EòɪÉæ, EòiÉÇ ªÉä, Ê ÉkÉ±É véò, ÉkÉä Ê É Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ ú ËEò ÉÉ =x ÉÖCiÉÒ ; ËEò ÉÉ (JÉ) ÉÉ úiéésªéé ÊxÉ Éb héúeò +ɪÉÉäMÉÉxÉä ÊxÉ Éb héöeòéæséä +véòiéhé, ºÉÆSÉɱÉxÉ É ÊxɪÉÆjÉhÉ Eò úhéä, Éänù ÉÉ É xé Eò úiéé ÉiÉnùÉ ú ªÉÉtÉÆ ÉvªÉä ºÉ ÉÉ Éä ÉxÉÉSÉÒ {ÉÉjÉiÉÉ, ÉÉèfø ÉiÉÉÊvÉEòÉ ú +ÉÊhÉ Ê ÉvÉÉxÉ {ÉÊ ú¹énäùséò úséxéé, VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ úsªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ Eò±É Éä 38, 39, 40 É 50 ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ +ºÉ±É䱪ÉÉ ÉÉ ÉÒ. ªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ úsªéé ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉiÉ EòÉähÉiÉɽþÒ Énù±É Eò úhªééºéé`öò ËEò ÉÉ iªéésªéé {ÉÊ úhéé ÉÒ EòÉähÉiÉÒ½þÒ ié úiéúnù Eò úhªééºéé`öò VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉxÉä Eäò±Éä±ÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ, úé¹]åõ{éiéòsªéé Ê ÉSÉÉ úéléç úéjéúxé `äö ɱÉÉ VÉÉ>ðxÉ iªéé±éé iªééséò +xéö ÉiÉÒ Ê É³ýɱªÉÉÊ É ÉɪÉ, +ºÉÉ EòÉähÉiÉɽþÒ EòɪÉnùÉ É ÉÉ ÉÒ ½þÉähÉÉ ú xéé½þò.. (22) ÉÉMÉ BEò ÉÒºÉ. (Eò) +xéösuäônù 369, 37, 37Eò, 372Eò, 373 +ÉÊhÉ +xéösuäônù 376 iéä 378Eò É 392 MÉɳýÉ ÉäiÉ. (JÉ) +xéösuäônù 372. (Eò) JÉÆb (2) É (3) MÉɳýÉ ÉäiÉ ; ({ÉÊ úê ɹ]õ nùéäxé) (JÉ) ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééié +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉ±É䱪ÉÉ EòɪÉtɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆ ÉvªÉä ʽþnùɪÉiÉ, Bä±ÉÉxÉ, <Î ié½þé ú, {ÉÊ ú{éjéeäò, úéä ÉEòÉ ú, < ú ÉÉnù, ªÉÉnùnùɺiÉ, úévªé {ÉÊ ú¹énäùséä `ö úé É, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ºÉ ÉäSÉä `ö úé É +ÉÊhÉ VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé úévªéiéäjééié EòɪÉtÉ É ÉÉhÉä É ÉÉ ÉÒ +ºÉ±Éä±Éä +xªé ºÉƱÉäJÉ ªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ºÉä±É ; (MÉ) ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä) +Énäù É, 954 (ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +Énäù É 48), ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉɺÉÆÆ ÉÆvÉÒSÉä iéä ½þhÉVÉä 4 Éä 954 SÉä ÊxÉnæù É +ɽäþiÉ, +ºÉÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. 266

291 ({ÉÊ úê ɹ]õ nùéäxé) 267 (MÉ) +xéösuäônù 374. (Eò) JÉÆb (), (2), (3) +ÉÊhÉ (5) MÉɳýÉ ÉäiÉ ; (JÉ) JÉÆb (4) ÉvªÉä, úévªééié Ê É ½þÒ EòÉèÎxºÉ±É ½þhÉÚxÉ EòɪÉÇ Eò úhéé-ªéé ÉÉÊvÉEòÉ-ªÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 996 +x ɪÉä PÉÊ]õiÉ Eäò±É䱪ÉÉ ºÉ±±ÉÉMÉÉ ú ÉÆb ³ýɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉÉ iééä ÊxÉnæù É +ɽäþ +ÉÊhÉ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú±éé ±ÉÉMÉÚ Eò úhéä) +Énäù É, 954 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉä iéä ½þhÉVÉä 4 Éä, 954 SÉä ÊxÉnæù É +ɽäþiÉ, +ºÉÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. (23) ÉÉMÉ ÉÉ ÉÒºÉ +xéösuäônù 394 É 395 MÉɳýÉ ÉäiÉ. (24) ÊiÉºÉ úò +xéöºéúséò. xé ÉÖxÉä {ÉÉSÉ, ºÉ½þÉ, ºÉÉiÉ +ÉÊhÉ +É`ö MÉɳýÉ ÉäiÉ. (25) {ÉÉSÉ ÉÒ +xéöºéúséò ½þÒ +xéöºéúséò VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéé±éé ±ÉÉMÉÚ xéé½þò. (26) ºÉ½þÉ ÉÒ +xéöºéúséò ½þÒ +xéöºéúséò VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéé±éé ±ÉÉMÉÚ xéé½þò. (27) ºÉÉiÉ ÉÒ +xéöºéúséò. (Eò) ºÉÚSÉÒ BEò - ºÉÆPɺÉÚSÉÒ : (Eò) xééånù 2Eò MÉɳýÉ ÉÒ ; (JÉ) xééånù 3 Bä ÉVÉÒ, {ÉÖføÒ±É xééånù nùéjé±é Eò úé ÉÒ iéò + ÉÒ : 3. UôÉ ÉhÉÒ IÉäjÉÉÆSÉä É ÉɺÉxÉ. ; (MÉ) xééånùò 8, 9, 34 É 79 MÉɳýÉ ªÉÉiÉ. (PÉ) xééånù 72 ÉvÉÒ±É úévªééæºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉÆ ÉvªÉä, (BEò) VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéésªéé =SSÉ xªééªéé±éªééxéä iªéé úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þÉSÉÒ ÊxÉ Éb héúeò VªÉÉuùÉ äú É xééº{énù Eò úhªééié +ɱÉÒ +ºÉä±É iªéé ÊxÉ Éb héúeò iégòé ú+vééç É ú Ênù±É䱪ÉÉ ÊxÉhÉǪÉÉÊ É ûrù ËEò ÉÉ +Énäù ÉÉÊ É ûrù ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªééeòbä Eäò±É䱪ÉÉ +Ê{ɱÉÉÆSªÉÉ ºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ, VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É +ɽäþ, +ºÉÉ iªééæséé +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<Ç±É ; (nùéäxé) <ié ú ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ, iªéé úévªééºéæ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉSÉÉ ºÉ ÉÉ Éä É xéé½þò, +ºÉÉ iªééæséé +x ɪÉÉlÉÇ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. ; (Ró) xééånù 8 ÉvªÉä, +ÉÆiÉ ú úévªéòªé ºlɱÉÉÆiÉ ú ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳýÉ ÉÉ ; (SÉ) xééånù 97 Bä ÉVÉÒ {ÉÖføÒ±É xééånù nùéjé±é Eò úé ÉÒ, iéò + ÉÒ : 97. (Eò) EòɪÉtÉuùÉ äú ɺlÉÉÊ{ÉiÉ ÉɺÉxÉÉ É ú nù½þ ÉiÉ ÉºÉ ÉhªÉÉSÉÉ ËEò ÉÉ ±ÉÉäEòÉÆ ÉvªÉä +lé ÉÉ ±ÉÉäEòÉÆSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉ]õÉ ÉvªÉä nù½þ ÉiÉ ÊxÉ ÉÉÇhÉ Eò úhªééséé ËEò ÉÉ ±ÉÉäEòÉÆSªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ MÉ]õÉ ÉvªÉä nöù úé ÉÉ ÊxÉ ÉÉÇhÉ Eò úhªééséé ËEò ÉÉ ±ÉÉäEòÉÆSªÉÉ ÉäMÉ ÉäMɳý É MÉ]õÉÆ ÉvÉÒ±É ºÉ±ÉÉäJªÉÉ É ú ÉÊiÉEÚò±É {ÉÊ úhéé É Eò úhªééséé úéäjé +ºÉhÉÉ-ªÉÉ nù½þ ÉiÉ ÉÉnùÒ EÞòiªÉÉÆSÉÉ +ÆiÉ ÉÉÇ É +ºÉ±É䱪ÉÉ ; (JÉ) ÉÉ úiééséò ºÉÉ ÉÇ ÉÉè ÉiÉÉ É ÉÉnäùÊ ÉEò BEòÉi ÉiÉÉ xééeòé úhéä, É xééº{énù Eò úhéä ËEò ÉÉ Ê ÉPÉÊ]õiÉ Eò úhéä +lé ÉÉ ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééséé BJÉÉnùÉ ÉÉMÉ {É úº ÉÉvÉÒxÉ Eò úé ÉÉ ±ÉÉMÉä±É ËEò ÉÉ ÉÉ úiéésªéé úévªéiéäjééséé BJÉÉnùÉ ÉÉMÉ ºÉÆPÉ úévªééiéúxé Öò]ÚõxÉ ÊxÉPÉä±É + ÉÒ iévé ÉÒVÉ Eò úhéä +lé ÉÉ ÉÉ úiéòªé úé¹]åõv ÉVÉ, ÉÉ úiéòªé úé¹]åõméòié É ½ä ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ªÉÉÆSÉÉ +{É ÉÉxÉ Eò úhéä ªÉÉEòbä úéäjé +ºÉ±É䱪ÉÉ, ½þɱÉSÉɱÉÓxÉÉ ÉÊiÉ ÉÆvÉ ; ºÉ ÉÖpù ÉÉMÉæ ËEò ÉÉ ½þ ÉÉ<Ç ÉÉMÉæ {É únäù É É ÉɺÉ, +ÆiÉnæù ÉÒªÉ ½þ ÉÉ<Ç É ÉÉºÉ +ÉÊhÉ véxé Éä¹É ( ÉÊxÉ+ÉìbÇ úò), v ÉxÉÒnù ÉÇEò ºÉÆYÉÉ ( òéäxééäoéé É) É iéé ú (]äõê±éoéé É) ªÉÉƺɽþ b ÉEò ɺiÉÚ ªÉÉÆ É úò±é Eò ú. º{ɹ]õÒEò úhé. ªÉÉ xééånùò ÉvªÉä, nù½þ ÉiÉ ÉÉnùÒ EÞòiªÉ ªÉÉºÉ +xéösuäônù 248 SªÉÉ º{ɹ]õÒEò úhééié VÉÉä +léç Ênù±Éä±ÉÉ +ºÉä±É iééäsé +léç +ºÉä±É..

292 (JÉ) ºÉÚSÉÒ nùéäxé - úévªé ºÉÚSÉÒ MÉɳýÉ ÉÒ. (MÉ) ºÉÚSÉÒ iéòxé - ºÉ É ÉiÉÔ ºÉÚSÉÒ. (Eò) xééånù Bä ÉVÉÒ, {ÉÖføÒ±É xééånù nùéjé±é Eò úé ÉÒ : ({ÉÊ úê ɹ]õ nùéäxé). òéèvénùé úò EòɪÉnùÉ - (ºÉÚSÉÒ BEò ÉvªÉä Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ EòɪÉtÉÊ É ûrù Eäò±Éä±Éä +{É úévé ÉMɳÚýxÉ +ÉÊhÉ ÉÖ±ÉEòÒ ºÉkÉäSªÉÉ ºÉ½þɪªÉÉlÉÇ ºÉÆPÉ úévªééséò xééèºéäxéé, ÉÚºÉäxÉÉ ËEò ÉÉ ÉɪÉÖºÉäxÉÉ ËEò ÉÉ +xªé EòÉähÉiÉÒ½þÒ ºÉ ɺjÉ ºÉäxÉÉ ªÉÉSÉÉ ÉÉ{É ú ÉMɳÚýxÉ) +ºÉÉ òéèvénùé úò EòɪÉnùÉ ªÉÉ ºÉÚSÉÒiÉ Ê ÉÊxÉÌnù¹]õ Eäò±É䱪ÉÉÆ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ EòɪÉtÉÊ É ûrù Eäò±É䱪ÉÉ +{É úévééæ ÉÒ VÉälÉ É ú ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉä±É iéälé É ú. ; (JÉ) xééånù 2 Bä ÉVÉÒ, {ÉÖføÒ±É xééånù nùéjé±é Eò úé ÉÒ, iéò + ÉÒ : 2. òéèvénùé úò ÉÊGòªÉÉ (+{É úévééæºé ÉÊiÉ ÉÆvÉ vé üxé +ÉÊhÉ ºÉ ÉÉæSSÉ xªééªéé±éªé É =SSÉ xªééªéé±éªé JÉä úòvé Eò üxé òéèvénùé úò xªééªéé±éªééæséò PÉ]õxÉÉ É úséxéé vé üxé) + ÉÒ òéèvénùé úò ÉÊGòªÉÉ, (BEò) VªÉÉ ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ºÉƺÉnäù±ÉÉ EòɪÉnäù Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ɽäþ + ÉÉ ÉÉ ÉÓ{ÉèEòÒ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒºÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ EòɪÉtÉÆÊ É ûrù Eäò±É䱪ÉÉ +{É úévééæ ÉÒ VÉälÉ É ú ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉä±É iéälé É ú ; +ÉÊhÉ (nùéäxé) EòÉähÉiªÉɽþÒ {É úeòòªé näù ÉÉiÉ úévénùéèêiéeò É ÉÉÊhÉVªÉnùÉèÊiÉEò +ÊvÉEòÉ-ªÉÉxÉä É{ÉlÉÉ näùhéä É ÉÊiÉYÉɱÉäJÉ Eò ú ÉÚxÉ PÉähÉä. ; ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ VÉälÉ É ú ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉä±É iéälé É. ; (MÉ) xééånù 3, xééånùò 5 iéä 0 (nùéäx½þò vé üxé) xééånùò 4, 5, 7, 20, 2, 27, 28, 29, 3, 32, 37, 38, 4 É 44 MÉɳýÉ ªÉÉiÉ ; (PÉ) xééånùò Eò, 7Eò, 7JÉ, 20Eò É 33Eò ÁÉ VÉ ÉÚ É EòÉ ÉÒ ú úévªéé±éé ±ÉÉMÉÚ xéé½þòié ; (Ró) xééånù 2 Bä ÉVÉÒ, {ÉÖføÒ±É xééånù nùéjé±é Eò úé ÉÒ iéò + ÉÒ : 2. ºÉÉIÉÒ{ÉÖ úé ÉÉ É É{ÉlÉÉ VÉälÉ É ú, (BEò) EòÉähÉiªÉɽþÒ {É úeòòªé näù ÉÉiÉ úévénùéèêiéeò É ÉÉÊhÉVªÉnùÉèÊiÉEò +ÊvÉEòÉ-ªÉÉxÉä É{ÉlÉÉ näùhéä É ÉÊiÉYÉɱÉäJÉ Eò ú ÉÚxÉ PÉähÉä. ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ ºÉÆÆ ÉÊvÉiÉ +ºÉiÉÒ±É ; +ÉÊhÉ (nùéäxé) VªÉÉ ÉÉ ÉÓºÉÆ ÉÆvÉÉiÉ ºÉƺÉnäù±ÉÉ EòɪÉnäù Eò úhªééséé +ÊvÉEòÉ ú +ɽäþ + ÉÉ ÉÉ ÉÓ{ÉèEòÒ +xªé EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ ÉÒ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉiÉÒ±É, iéälé É ú +ºÉÉ ºÉÉIÉÒ{ÉÖ úé ÉÉ É É{ÉlÉÉ. ; (SÉ) xééånù 3 Bä ÉVÉÒ, {ÉÖføÒ±É xééånù nùéjé±é Eò úé ÉÒ, iéò + ÉÒ : 3. EòÉähÉiªÉɽþÒ {É úeòòªé näù ÉÉiÉ úévénùéèêiéeò É ÉÉÊhÉVªÉnùÉèÊiÉEò +ÊvÉEòÉ-ªÉÉxÉä É{ÉlÉÉ näùhéä É ÉÊiÉYÉɱÉäJÉ Eò ú ÉÚxÉ PÉähÉä ªÉÉSªÉÉ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ +ºÉä±É iéälé É ú Ênù ÉÉhÉÒ ÉÊGòªÉÉ. ; (Uô) xééånù 25 Bä ÉVÉÒ, {ÉÖføÒ±É xééånù nùéjé±é Eò úé ÉÒ, iéò + ÉÒ : 25. EòÉ ÉMÉÉ úéæséä ªÉÉ ÉºÉÉʪÉEò É iéæjéê ÉIÉhÉ. ; (VÉ) xééånù 30 Bä ÉVÉÒ, {ÉÖføÒ±É xééånù nùéjé±é Eò úé ÉÒ, iéò + ÉÒ : 30. VÉx É +ÉÊhÉ ÉÞiªÉÚ ªÉÉÆSªÉÉ ÉÒ VÉälÉ É ú ºÉÆ ÉÆvÉ +ºÉä±É iéälé É ú VÉÒ ÉxÉÊ É¹ÉªÉEò +ÉEòbä ÉÉ úò - VÉx É É ÉÞiªÉÚ ªÉÉÆSÉÒ xééånùhéò vé üxé. ; (ZÉ) xééånù 42 Bä ÉVÉÒ, {ÉÖføÒ±É xééånù nùéjé±é Eò úé ÉÒ, iéò + ÉÒ : 42. ºÉÚSÉÒ BEò ÉvÉÒ±É xééånù 67 ËEò ÉÉ ºÉÚSÉÒ iéòxé ÉvÉÒ±É xééånù 40 ªÉÉÆSªÉÉ EòIÉäiÉ ªÉähÉÉ-ªÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉ±É ÉkÉäSªÉÉ +lé ÉÉ VªÉɱÉÉ Eò±ÉÉi ÉEòoù¹]õ É ËEò ÉÉ ºÉÉénùªÉÇoù¹]õ É ÉÚ±ªÉ +ɽäþ + ÉÉ EòÉähÉiªÉɽþÒ ÉÉxÉ ÉÒ Eò±ÉÉEÞòiÉÒSÉä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ ªÉÉSªÉÉ ÉÒ ºÉÆ ÉÆÊlÉiÉ +ºÉä±É iéälé É ú ÉÉ±É ÉkÉäSÉä ºÉÆ{ÉÉnùxÉ É +ÊvÉOɽþhÉ. ; (\É) xééånù 45 ÉvªÉä, ºÉÚSÉÒ nùéäxé ËEò ÉÉ ºÉÚSÉÒ iéòxé ªÉÉiÉ ªÉÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ, ªÉÉ ºÉÚSÉÒiÉ ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eò úé ÉÉ. 268

293 269 ({ÉÊ úê ɹ]õ nùéäxé) (28) xé É ÉÒ +xéöºéúséò. (Eò) xééånù 64 xéæié ú {ÉÖføÒ±É xééånùò VÉÉnùÉ nùéjé±é Eò úé ªÉÉiÉ, iªéé + ÉÉ : 64Eò. VÉ ÉÚ +ÉÊhÉ EòÉ ÉÒ ú EÖòlÉ úévªé +ÊvÉÊxÉªÉ É (ºÉÆ ÉiÉ 978 SÉÉ Gò ÉÉÆEò BEò). 64JÉ. 64MÉ. 64PÉ. VÉ ÉÚ +ÉÊhÉ EòÉ ÉÒ ú EÖò³ý Éʽþ ÉÉ]õ +ÊvÉÊxÉªÉ É (ºÉÆ ÉiÉ 980 SÉÉ Gò ÉÉÆEò nùéäxé). VÉ ÉÚ +ÉÊhÉ EòÉ ÉÒ ú ÉÚÊ ÉSÉä +xªéºéægò ÉhÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É (ºÉÆ ÉiÉ 995 SÉÉ Gò ÉÉÆEò {ÉÉSÉ). VÉ ÉÚ +ÉÊhÉ EòÉ ÉÒ ú ÉÉä`öÒ VÉ ÉÒxÉ ºÉÆ{ÉnÉ xé¹]õ Eò úhªéé ÉÉ ÉiÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É (ºÉÆ ÉiÉ 2007 SÉÉ Gò ÉÉÆEò ºÉiÉ úé). 64Ró. VɽþÉÊMÉ-ªÉÉ É VÉ ÉÒxÉ É½þºÉÖ±ÉÉSªÉÉ +xªé xéä ÉhÉÖEòÉ {ÉÖx½þÉ SÉɱÉÚ Eò úhéä, <iªéénùóºéæ ÉÆvÉÒSÉÉ 95 SÉÉ +Énäù É Gò ÉÉÆEò 6-BSÉ, ÊnùxÉÉÆEò 0 ÉÉSÉÇ SÉ. 64Uô. VÉ ÉÚ +ÉÊhÉ EòÉ ÉÒ ú MɽþÉhÉ ºÉÆ{ÉkÉÒ ÉÊiÉnùÉxÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 (976 SÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É SÉÉènùÉ). VÉ ÉÚ +ÉÊhÉ EòÉ ÉÒ ºÉ½þɪªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 (976 SÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É {ÉÆvÉ úé).. (JÉ) xééånùò 65 iéä 86 ªÉÉ VÉ ÉÚ +ÉÊhÉ EòÉ ÉÒ ú úévªéé±éé ±ÉÉMÉÚ xéé½þòié. (MÉ) xééånù 86 xéæié ú {ÉÖføÒ±É xééån ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úé ÉÒ, iéò + ÉÒ : ±ÉÉäEò ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É +ÊvÉÊxÉªÉ É, 95 (95 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É jéäséé³ýòºé), ±ÉÉäEò ÉÊiÉÊxÉvÉÒi É (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 974 (974 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É +aöé ÉzÉ) +ÉÊhÉ ÊxÉ Éb héúeò EòɪÉnäù (ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 975 (975 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É SÉɳýÒºÉ). ; (PÉ) xééånù 9 xéæié ú {ÉÖføÒ±É xééån ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úé ÉÒ, iéò + ÉÒ : ÆiÉMÉÇiÉ ºÉÖ úiéé {ÉÊ ú úiéhé +ÊvÉÊxÉªÉ É, 97 (97 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É ºÉ ÉÒºÉ). ; (Ró) xééånù 29 xéæié ú {ÉÖføÒ±É xééån ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eò úé ÉÒ, iéò + ÉÒ : ÉIÉä{ÉɽÇþ ÉÉ ÉÓSÉä ÉEòÉ ÉxÉ Eò úhªééºé ÉÊiÉ ÉÆvÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É, 976 (976 SÉÉ EåòpùÒªÉ +ÊvÉÊxÉªÉ É 27). ; (SÉ) É ú nù ÉÇÊ É±ªÉÉ É ÉÉhÉä xééånùò 87, 92 É 30 ºÉ ÉÉÊ É¹]õ Eäò±ªÉÉxÉÆiÉ ú, xééånùò 87 iéä 88 ªÉÉÆxÉÉ +xéögò Éä xééånùò 65 iéä 66 +ºÉä xé ÉÒxÉ Gò ÉÉÆEò té ÉäiÉ. (29) nù½þé ÉÒ +xéöºéúséò (Eò) [+xéösuäônù 02(2) +ÉÊhÉ 9(2)] ªÉþÉ ÉVÉEÖò úébä ÉVÉÒ, [+xéösuäônù 02(2)] ½þÉ ÉVÉEÚò ú nùéjé±é Eò úhªééié ªÉä<DZÉ; (JÉ) {ÉÊ úsuäônù SªÉÉ JÉÆb (Eò) ÉvªÉä, ËEò ÉÉ úévªééséò Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, iªéésé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉSÉä EòÉähÉiÉä½þÒ ºÉ ÉÉMÉÞ½þ ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ; (MÉ) {ÉÊ úsuäônù 2 ÉvªÉä,---- (BEò) ={É-{ÉÊ úsuäônù () ÉvÉÒ±É, º{ɹ]õÒEò úhéésªéé JÉÆb (JÉ) SªÉÉ ={É-JÉÆb (nùéäxé) ÉvªÉä, ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, +xéösuäônù 88 ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ. (nùéäxé) ={É-{ÉÊ úsuäônù (3) ÉvªÉä, ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, +xéösuäônù 88 ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ; (iéòxé) ={É-{ÉÊ úsuäônù (4) ÉvªÉä, ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ ( ÉÉ ÉzÉÉ ÉÒ ºÉÖvÉÉ úhéé) +ÊvÉÊxÉªÉ É, 985 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSªÉÉ ÊxÉnæù ÉÉSÉÉ +x ɪÉÉlÉÇ ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉ (VÉ ÉÚ +ÉÊhÉ EòÉ ÉÒ ú±éé ±ÉÉMÉÚ +ºÉhÉä) ºÉÖvÉÉ úhéé +Énäù É, 989 ªÉÉSªÉÉ ÉÉ Æú ÉɺÉÆ ÉÆvÉÒSÉÉ iééä ÊxÉnæù É +ɽäþ, +ºÉÉ ±ÉÉ É±ÉÉ VÉÉ<DZÉ. (PÉ) {ÉÊ úsuäônù 5 ÉvªÉä +lé ÉÉ BJÉÉtÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉ{ÉÊ ú¹énäùséé ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ ËEò ÉÉ ={É ºÉ ÉÉ{ÉiÉÒ +lé ÉÉ BJÉÉtÉ úévªéésªéé Ê ÉvÉÉxÉºÉ ÉäSÉÉ +vªéié ËEò ÉÉ ={ÉÉvªÉIÉþ ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ; (Ró) {ÉÊ úsuäônù 6 SªÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù (2) ÉvªÉä, ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, +xéösuäônù 22 SªÉÉ +lééçxéöºéé ú úévªé Ê ÉvÉÉxÉ ÉÆb ³ýÉiÉÒ±É EòÉ ÉEòÉVÉ ½þÉäªÉ. ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ; (SÉ) {ÉÊ úsuäônù 8 SªÉÉ ={É-{ÉÊ úsuäônù (3) ÉvªÉä, ËEò ÉÉ, ªÉlÉÉκlÉÊiÉ, +xéösuäônù 94þ ½þÉ ÉVÉEÚò ú MÉɳýhªÉÉiÉ ªÉä<DZÉ;

294 ACER- H <ÆOÉVÉÒ --- É úé`öò É nùºéúséò attributable.. ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ.. [art. 269 (2)] authenticate.. +ÊvÉ É ÉÉÊhÉiÉ Eò úhéä.. [art. 66 (2)] authorised person.. ÉÉÊvÉEÞòiÉ ªÉCiÉÒ.. [art. 243 ZH (a)] authority.. () ÉÉÊvÉEò úhé.. [art. 2].. (2) ÉÉÊvÉEòÉ ú.. [art. 7 proviso] autonomous functioning.. º ÉɪÉkÉ EòÉ ú ÉÉ ú.. [art. 243 ZI] autonomous State.. º ÉɪÉkÉ úévªé.. [art. 275 (A)] beacon.. ºÉÆEäòiÉnùÒ{É.. [Seventh Sch. List I-26] bill of exchange.. Ê ÉÊxÉ ÉªÉ{ÉjÉ.. [Seventh Sch. List I-46] bill of lading.. É úhé{éjé.. [Seventh Sch. List I-9] body.. ÊxÉEòɪÉ.. [art. 240 () st proviso] body corporate.. ÊxÉMÉ É ÊxÉEòɪÉ.. [art. 32] bona vacantia.. Éä ÉÉ ú ÉÒ ÉÉ±É ÉkÉÉ.. [art. 296] by writing under one s.... hand.. ºÉ½þÒÊxÉ ÉÒ ±ÉäJÉÒ.. [art. 0 (3)(b)] calculation.. {ÉÊ úméhéxéé.. [art. 279 m.n.] calling.. +ÉVÉÒÊ ÉEòÉ.. [art. 276 (3)] capital sums.. ÉÖqù±É úeò ÉÉ.. [art. 366 (8)] capital value.. ÉÉÆb ɱÉÒ ÉÚ±ªÉ.. [Seventh Sch. List I-86] capitation tax.. b Éä<Ç{É^õÒ.. [Seventh Sch. List II-6] casting vote.. ÊxÉhÉÉǪÉEò ÉiÉ näùhªééséé +ÊvÉEòÉ ú.. [art. 89 ()] cease to have effect.. +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉähÉä.. [art. 359 (A)] cease to operate.. É ÉiÉÇxÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉähÉä.. [art. 239B (2)] certiorari.. ÉÉEò¹ÉÇhÉ (ºÉÌ É+Éä úé úéªé).. [art. 32 (2)] charge.. ÉÉÊ úié Eò úhéä.. [art. 2 (2)(a)] cheque.. véxéénäù É.. [Seventh Sch. List I-46] civil and judicial.... authority ÉÖ±ÉEòÒ É xªééêªéeò ÉÉÊvÉEòÉ úò.. [art. 44 m.n.] civil code.. xéémé úò ºÉÆʽþiÉÉ.. [art. 44] civil court.. ÉÖ±ÉEòÒ xªééªéé±éªé.. [art. 26 (3)] civil power.. ÉÖ±ÉEòÒ ºÉkÉÉ.. [Seventh Sch. List II-] clause.. JÉÆb.. [art. 366 (5)] collect.. ɺÉÚ±É Eò úhéä.. [art. 265] combines.. ªÉÉ{ÉÉ ú ºÉÆPÉ.. [Seventh Sch. List III-2] commission.. () +ɪÉÉäMÉ.. [art. 35 ()].. (2) +ɪÉÉäMÉ{ÉjÉ.. [art. 338 (8)(e)] common High Court.. ºÉÉ ÉÉ<ÇEò =SSÉ xªééªéé±éªé.. [art. 23 ] commuted value.. +Æ É úé ÉÒEÞòiÉ ÉÚ±ªÉ.. [Second Sch. Part D-9 ()(b)] comply with SÉä +xéö{éé±éxé Eò úhéä.. [art. 93] composition.. úséxéé.. [art. 80 m.n.] Comptroller and.... Auditor General ÊxɪÉÆjÉEò É É½þÉ ±ÉäJÉÉ{É úòiéeò.. [art. 48 m.n.] concurrent List.. ºÉ É ÉiÉÔ ºÉÚSÉÒ.. [Seventh Sch. List III] Conduct of business.. EòÉ ÉEòÉVÉ SÉɱÉÊ ÉhÉä.. [art. 8 ()] Consequential matters.. {ÉÊ úhéé ɺ É ü{é ÉÉ ÉÒ.. [art. 4]

295 ACER- H <ÆOÉVÉÒ --- É úé`öò É nùºéúséò dissolution.. Ê ÉºÉVÉÇxÉ.. [art. 239B () - 2nd proviso] disturbane.. + ÉÉÆiÉiÉÉ.. [art, 37 A (b)] Division Court.. JÉÆb xªééªé{éò`ö.. [art. 45 (2)] domicile.. +ÊvÉ ÉɺÉ.. [art. 5] dominion.. b ÉäÊ ÉÊxÉ+xÉ.. [Seventh Sch. List III-27] drainage.. VɱÉÊxɺºÉÉ úhé.. [Seventh Sch. List II-7] draught cattle.. VÉÖÆ{ÉhÉÒSÉÒ MÉÖ äú.. [art. 48] economic organisation.. +ÉÌlÉEò ºÉÖºÉÆPÉ]õxÉ.. [art. 43] electoral college.. ÊxÉ ÉÉÇSÉEòMÉhÉ.. [art. 54] electorate.. ÉiÉnùÉ úméhé.. [art. 7 (3)(a)] emigration.. =i É ÉɺÉxÉ.. [Seventh Sch. List I-9] emoluments.. Ê ÉkÉ±É véò.. [art. 59 (3)] enact.. +ÊvÉÊxɪÉÊ ÉiÉ Eò úhéä.. [Preamble] enclave.. {É ú ÉÞkÉ Énäù É [Appendix The Constitution (Ninth Amendment) Act, 960 Second Sch.] encumbered.. ÉÉ úoéºié.. [Seventh Sch. List II-22] endorse.. {ÉÞ¹`öÉÆÊEòiÉ Eò úhéä.. [art. 0 (4)] endowment.. nùéxéêxéêvé.. [art. 28 (2)] engagement.. ÉSÉxÉ ÉÆvÉ.. [art. 3-proviso] ensure.. JÉÉiÉ úvé ÉÉ Eò úhéä.. [art. 39A] environment.. {ɪÉÉÇ É úhé.. [art. 48A] equality before law.. EòɪÉtÉ{ÉÖfäø ºÉ ÉÉxÉiÉÉ.. [art. 4] equality of vote.. ÉiÉä ºÉ ÉºÉ ÉÉxÉ ½þÉähÉä.. [art. 96 (2)] equitable.. ºÉ ÉxªÉɪÉÉxÉÖºÉÉ ú.. [art. 37 (2)(c)] escheat.. ºÉ úeòé úvé ÉÉ ½þÉähÉä.. [art. 296] estate.. ºÉÆ{ÉnùÉ.. [art. 3A m.n.] estimate.. +ÆnùÉVÉ{ÉjÉEò.. [art. 3] exclude.. ÉÌVÉiÉ Eò úhéä.. [art. 24 (4)] exclusive economic zone.. +xéxªéºéévéé úhé +ÉÌlÉEò {ÉÊ úiéäjé.. [art. 297 m.n.] execute.. Êxɹ{ÉÉÊnùiÉ Eò úhéä.. [art. 77 (2)] executive.. EòɪÉÇEòÉ úò ªÉÆjÉhÉÉ.. [Part V-Chap. I- heading] executive action.. ÉɺÉEòÒªÉ EòÉ ú ÉÉ<Ç.. [art. 359 (A)] executive power.. EòɪÉÇEòÉ úò +ÊvÉEòÉ ú.. [art. 73 m.n.] exploitation.. ÉÉä¹ÉhÉ.. [art.23 and 24 sub heading] expulsion.. ÊxɪÉÉÇ{ÉxÉ.. [Seventh Sch. List I-9] external aggression.. {É úségò.. [art. 352 ()] extradition.. ÉiªÉ{ÉÇhÉ.. [Seventh Sch. List I-8] Federal Court.. äòb ú±é xªééªéé±éªé.. [art. 28] ferry.. ié úò.. [Seventh Sch. List II-3] Finance Commission.. Ê ÉkÉ +ɪÉÉäMÉ.. [art. 264] Financial Bill.. Ê ÉkÉÒªÉ Ê ÉvÉäªÉEò.. [art. 07()] fine.. næùb.. [art. 0 (2)] forced labour.. Éä`öÊ ÉMÉÉ ú.. [art. 23 ()]

296 ACER- H <ÆOÉVÉÒ --- É úé`öò É nùºéúséò legislation.. Ê ÉÊvÉÊ ÉvÉÉxÉ.. [art. 35 m.n.] legislative procedure.. ÉèvÉÉÊxÉEò EòɪÉÇ{ÉrùiÉÒ.. [art. 96 to 20 sub-heading] letter of credit.. {ÉiÉ{ÉjÉ.. [Seventh Sch. List I-9] lightship.. ÉEòÉ ÉxÉÉèEòÉ.. [Seventh Sch. List I-26] living wage.. ÊxÉ ÉÉǽþ ÉäiÉxÉ.. [art. 43] magnitude.. ªÉÉ{É.. [art. 206 ()(b)] manadamus.. ɽþÉnäù É ( ÉÄbì ɺÉ).. [art. 32 (2)] maritime zone.. ºÉÉMÉ úò {ÉÊ úiéäjé.. [art. 297 (3)] martial law.. ±É¹Eò úò EòɪÉnùÉ.. [art. 34] meeting.. ºÉ ÉÉ.. [art. 00 (3)] membership.. ºÉnùºªÉi É.. [art. 89 (2)] mentally retarded.. ÉÉxÉʺÉEò ÉÉfø JÉÖÆ]õ±Éä±Éä.. [eleventh Sch. 26] merchandise marks.. {ÉhªÉÊSÉx½äþ.. [Seventh Sch. List I-49] modification.. äò ú Énù±É.. [art. 3A ()(a)] Money Bill.. véxé Ê ÉvÉäªÉEò.. [art. 07 ()] moral and material.. abandonment.. xéèêiéeò É ÉÉèÊiÉEò MÉ úvééæsªéé ÉÉ ÉiÉÒiÉ ={ÉäIÉÉ [art. 39 (f)] move.. () (as a court) +VÉÇÊ ÉxÉÆiÉÒ Eò úhéä.. [art. 32 ()].. (2) (as resolution) ÉÉÆb héä.. [art. 67-proviso (b)] multi-state co-operative society.. ɽÖþ úévªéòªé ºÉ½þEòÉ úò ºÉƺlÉÉ.. [art. 243 ZH (d)] narcotic drugs.. +Æ É±ÉÒ +Éè¹ÉÊvÉpù ªÉä.. [Seventh Sch. List II-5 (b)] nomadic and migratory tribes.. É]õCªÉÉ É Ê ò úºiªéé VÉxÉVÉÉiÉÒ.. [Seventh Sch. List III-5] non tribals.. VÉxÉVÉÉiÉÒiÉ ú ªÉCiÉÒ.. [Sixth Sch. 0] non-conventional energy sources.. +{ÉÉ Æú{ÉÊ úeò >ðvééç ºÉÉvÉxÉä.. [Eleventh Sch. 5] non-residence.. +ÊxÉ ÉɺÉ.. [art. 326] numerals.. +ÆEò.. [art. 343 ()] obligation.. ÉÊiÉnùÉʪÉi É [art. 256 m.n.] offence.. +{É úévé.. [Seventh Sch. List I-2] office.. () {ÉnùvÉÉ úhéé.. [art. 48 (4)].. (2) {Énù.. [art. 48 (4)] office of profit.. ±ÉÉ ÉÉSÉä {Énù.. [art. 58 (2)-expl.] official.. () +ÊvÉEÞòiÉ.. [art. 58 (3)].. (2) {ÉnºlÉ.. [Seventh Sch. List III-] of unsound mind.. ÉxÉÉäÊ ÉEò±É.. [art. 9 ()(b)] on appeal.. +Ê{ɱÉÉxiÉÒ.. [art. 34 ()(a)] operation.. () É ÉiÉÇxÉ.. [art. 6 (5)].. (2) úé É ÉhÉä.. [art. 39 A] operation of economic.. system.. +ÉÌlÉEò ªÉÆjÉhÉÉ úé É ÉhÉä.. [art. 39 (c)] operation of legal system.. EòɪÉtÉSÉÒ ªÉÆjÉhÉÉ úé É ÉhÉä.. [art. 39A] ordinance.. +vªéénäù É.. [art. 23 m.n.]

297 ACER- H <ÆOÉVÉÒ --- É úé`öò É nùºéúséò readjustment.. {ÉÖxÉ:ºÉ ÉɪÉÉäVÉxÉ.. [art. 82] recess.. Ê É úé ÉEòɳý.. [art. 23-m.n.] redemption charges.. Ê É ÉÉäSÉxÉ +ÉEòÉ ú.. [art. 2 (3)(c)] reformatory.. ºÉÖvÉÉ úé±éªé.. [Seventh Sch. List II-4] refundable.. {É úiéé ÉɪÉÉäMªÉ.. [art. 366 (6)(c)] regulate.. Ê ÉÊxÉªÉ ÉxÉ Eò úhéä.. [art. 0 ()(a)] religious endowment.. vééì ÉEò nùéxéêxévéò.. [Seventh Sch. List III-28] remuneration.. {ÉÉÊ ú ÉÊ ÉEò.. [art. 65 (3)] repeal (a law).. (EòɪÉnùÉ) ÊxÉ úêºéié Eò úhéä.. [art. 3 (3)(b)] represent.. () ( SÉÒ) ÉÉVÉÚ ÉÉÆb héä.. [art. 6 (3)].. (2) ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É Eò úhéä.. [art. 8 ()(b)] representation.. () +Ê É ÉänùxÉ.. [art. 22 (5)].. (2) ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É.. [art. 82-st proviso] resettlement.. {ÉÖx½þÉ ºlÉÉʪÉEò ½þÉähÉä.. [art. 7-proviso] resident.. ÊxÉ ÉɺÉÒ.. [art. 5 (c)] resources.. ºÉÉvÉxɺÉÆ{ÉÊkÉ.. [art. 6 ()(b)] retrospective effect.. ÉÚiɱÉIÉÒ É ÉÉ É.. [art. 37A (2)(d)] revoke.. ÉiªÉɾþiÉ Eò úhéä.. [art. 32A ()(a)] ropeway.. úvvéö ÉÉMÉÇ.. [Seventh Sch. List II-3] rule of the road.. {ÉlÉÊxÉªÉ É.. [Seventh Sch. List I-24] Ruler.. +ÊvÉ{ÉÊiÉ.. [art. 363 (2)(b)] saving.. ªÉÉ ÉÞÊiÉ.. [art. 3A to 3D-sub-heading] seat.. () EòɪÉǺlÉÉxÉ.. [art. 348 (2)].. (2) VÉÉMÉÉ.. [art. 243 D] secretarial staff.. ºÉÊSÉ ÉɱɪÉÒxÉ Eò ÉÇSÉÉ úò ÉMÉÇ.. [art. 87 ()] secular.. () vé ÉÇÊxÉ ú{éäié.. [Preamble].. (2) vééì ÉEäòiÉ ú.. [art. 25 (2)(a)] secure.. ºÉÖÊxÉÎ SÉiÉ.. [art. 3 C] sentence.. Ê ÉIÉÉnäù É.. [art. 34 ()(a)] sentence of death.. näù½þéxiééséò Ê ÉIÉÉ.. [art. 44] service of ºÉä ÉÉ.. [art. 2 (3)(c)] shifting cultivation.. ºlɱÉÉÆiÉÊ úié ÉäiÉÒ.. [Sixth Sch. 3(d)] single transferable vote.. BEò±É ºÉÆGò ÉhÉÒªÉ ÉiÉ.. [art. 55 (3)] sinking fund charges.. EòVÉÇÊxÉ ÉÉ úhé ÊxÉvÉÒ +ÉEòÉ ú.. [art. 2 (3)(c)] sit.. {ÉÒ`öɺÉÒxÉ ½þÉähÉä.. [art. 45 (2)] sitting.. Éè`öEò.. [art. 00 ()]

298 ACER- H <ÆOÉVÉÒ --- É úé`öò É nùºéúséò under the control of.. ÉÉ úié ºÉ úeòé úsªéé ÊxɪÉÆjÉhÉÉJÉɱÉÒ±É.. [art. 9 () Expl.] undischarged insolvent.. +Ê É ÉÖCiÉ xéénùé ú.. [art. 02 ()(c)] uniform civil code.. BEò ü{é xéémé úò ºÉÆʽþiÉÉ.. [art. 44] Union.. ºÉÆPÉ úévªé.. [art. m.n.] Union List.. ºÉÆPÉ ºÉÚSÉÒ.. [Seventh Sch. List I] Union territory.. ºÉÆPÉ úévªéiéäjé.. [art. (3) (b)] vacete one s seat.. +É{ɱÉÒ VÉÉMÉÉ Ê úcié Eò úhéä.. [art. 58 ()] vagrancy.. É]õEäòÊMÉ úò.. [Seventh Sch. List III-5] valid.. Ê ÉÊvÉOÉÉÁ.. [art. 00 (2)] validity.. Ê ÉÊvÉOÉÉÁiÉÉ.. [art. 63 (2)] vest.. ÊxÉʽþiÉ +ºÉhÉä.. [art. 53 ()] violation.. =±±ÉÆPÉxÉ.. [art. 6 ()] void.. ÉÚxªÉ ÉiÉ.. [art. 3 (2)] voluntary formation.. º ÉäSUôÉ{ÉÚ ÉÇEò ÊxÉÌ ÉiÉÒ.. [art. 243 ZI] votes of credit.. ÉiªÉªÉÉxÉÖnùÉxÉä.. [art. 6 m.n.] votes on account.. ±ÉäJÉÉxÉÖnùÉxÉä.. [art. 6 m.n.] warrant.. +ÊvÉ{ÉjÉ.. [art. 24 (2)] ways and means advances.. +lééæ{ééªé +ÊOÉ Éä.. [art. 266 ()] win (a mineral).. (JÉÊxÉVÉ) EòÉføhÉä.. [art. 3 A ()(e)] winding-up.. ºÉ ÉÉ{ÉxÉ.. [art. 243 ZI] without fear or favour.. ÊxÉ ÉǪÉ{ÉhÉä É ÊxÉ:{ÉIÉ{ÉÉiÉÒ{ÉhÉä.. [Third Sch. I] word.. É nùéä±±éäjé.. [art. 20 (2) proviso] writ.. ÉÉÊvɱÉäJÉ.. [art. 32 (2)]

299 ACER- H É úé`öò --- <ÆOÉVÉÒ É nùºéúséò +léç ±ÉÉ ÉhÉä.. interpretation.. [art. 45 (3)] +lééæ{ééªé +ÊOÉ Éä.. ways and means advances.. [art. 266 ()] + É ÉÉxÉ.. contempt.. [art. 25] +Ê É ÉÖCiÉ xéénùé ú.. undischarged insolvent.. [art. 02 ()(c)] + ÉÉÆiÉiÉÉ.. disturbance.. [art. 37A (b)] +ÉEòºÉ.. ill-will.. [Third Sch. ] +ÉVÉÒÊ ÉEòÉ.. calling.. [art. 276 (3)] +ÉhÉÒ ÉÉhÉÒSÉÒ =nâùpééä¹éhéé.. Proclamation of Emergency.. [art m.n.] +É{ɱÉÒ VÉÉMÉÉ Ê úcié Eò úhéä.. vacate one s seat.. [art. 58 ()] +ɪÉÉäMÉ.. commission.. [art. 35 ()] +ɪÉÉäMÉ{ÉjÉ.. commission.. [art. 338 (8)(e)] +ÉÌlÉEò ºÉÖºÉÆPÉ]õxÉ.. economic organisation.. [art. 43] +ÉÌlÉEò ªÉÆjÉhÉÉ úé É ÉhÉä.. operation of economic system.. [art. 39 (c)] < ÉÉxÉ.. adherence.. [art. 9 ()(d)] =ké úéêvéeòé úò.. successor.. [art. 56 (3) proviso] =i É ÉɺÉxÉ.. emigration.. [Seventh Sch. List I-9] =x ÉÖÊCiÉ.. immunity.. [art. 94 and 95-sub-heading] ={ÉEòÉ úeò ½þÉähÉä.. subserve.. [art. 39(b)] ={É-JÉÆb.. sub-clause.. [art. 366 (27)] ={ÉnùÉxÉ.. gratuity.. [Second Sch. Part-D-9()(c)] ={ɺ ÉÉ ÉÒ.. sub-proprietor.. [art. 3A (2)(b)] =±±ÉÆPÉxÉ.. () contravention.. [art. 23 ()].. (2) violation.. [art. 6 +ÉEòÉ ú.. debt charges.. [art. 2 ºÉä ÉÉ.. service of debt.. [art. 2 (3)(c)] BEòjÉÒEò úhé.. amalgamation.. [art. 3A ()(c)] BEò±É ºÉÆGò ÉhÉÒªÉ ÉiÉ.. single transferable vote.. [art. 55(3)] +ÆEò.. numerals.. [art. 343 ()] +ÆiÉÊ ú É +Énäù É.. iterim order.. [art. 226 (3)] +ÆnùÉVÉ{ÉjÉEò.. estimate.. [art. 3] +Æ É±ÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉähÉä.. cease to have effect.. [art. 359 (A)] +Æ É±ÉÒ +Éè¹ÉÊvÉpù ªÉä.. narcotic drugs.. [Seventh Sch. List-II 5(b)] +Æ É úé ÉÒEÞòiÉ ÉÚ±ªÉ.. commuted value.. [Second Sch. Part D-9 ()] Eò ÉÖ±ÉÒxÉä Érù +ºÉhÉä.. under acknowledgement.. [art. 02 ()(d)] EòVÉÇÊxÉ ÉÉ úhé ÊxÉvÉÒ +ÉEòÉ ú.. sinking fund charges.. [art. 2 (3)(c)]

300 ACER- H É úé`öò --- <ÆOÉVÉÒ É nùºéúséò ié úò.. ferry.. [Seventh Sch. List-II-3] iéäléò±é ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ.. corresponding.. [art. 95] nùéxéêxéêvé.. endowment.. [art. 28 (2)] nöù û{éªééämé Eò úhéä.. abuse.. [art. 39 (e)] näùjé äújé.. superintendence.. [art. 227] näù ɺ É É ÊxÉÊvÉ.. Devaswom funds.. [art. 290 A] näù½þéxiééséò Ê ÉIÉÉ.. sentence of death.. [art. 44] näù½þéä{éîºléiéò (½äþÊ ÉªÉºÉ EòÉì{ÉǺÉ).. habeas corpus.. [art. 32 (a)] næùb.. fine.. [art. 0 (2)] pù ªÉ ÉÉκiÉ.. pecuniary penalty.. [art. 0 (2)] véxé Ê ÉvÉäªÉEò.. Money Bill.. [art. 07 ()] véxéénäù É.. cheque.. [Seventh Sch. List-I-46] vé ÉÇÊxÉ ú{éäié.. Secular.. [Preamble] vééì ÉEò nùéxéêxévéò.. religious endowment.. [Seventh Sch. List-III-28] vééì ÉEäòiÉ ú.. Secular.. [art. 25 (2)(a)] xé É ÉÉävÉ.. invention.. [Seventh Sch. List-I-49] xéémé úò ºÉÆʽþiÉÉ.. Civil Code.. [art. 44] ÊxÉEòɪÉ.. body.. [art. 240 () st proviso] ÊxÉJÉÉiÉ ÊxÉvÉÒ.. treasure trove.. [Seventh Sch. List-II-44] ÊxÉMÉ É ÊxÉEòɪÉ.. body corporate.. [art. 32] ÊxÉMÉ úéhéò.. conservancy.. [Twelfth Sch. 6] ÊxÉnäù É.. directives.. [art. 350 sub-heading] ÊxɪÉÆjÉEò É É½þɱÉäJÉÉ{É úòiéeò.. Comptroller and Auditor General [art m.n.] (EòɪÉnùÉ) ÊxÉ úêºéié Eò úhéä.. repeal (a law).. [art. 3 (3)(b)] ÊxÉ úé ɪÉ.. healthy.. [art. 39 (f)] ÊxÉhÉÉǪÉEò ÉiÉ näùhªééséé +ÊvÉEòÉ ú.. casting vote.. [art. 89 ()] ÊxÉvÉÉÇ úhé.. determination.. [art. 36 ()] ÊxÉ ÉǪÉ{ÉhÉä É ÊxÉ:{ÉIÉ{ÉÉiÉÒ{ÉhÉä.. without fear or favour.. [Third Sch. I] ÊxɪÉÉÇ{ÉxÉ.. expulsion.. [Seventh Sch. List-I-9] ÊxÉ ÉÉÇSÉEòMÉhÉ.. electoral college.. [art. 54] ÊxÉ ÉÉǽþ ÉäiÉxÉ.. living wage.. [art. 43] Êxɹ`öÉ.. allegiance.. [art. 9 ()(d)] ÊxÉ ÉɺÉÒ.. resident.. [art. 5 (c)] Êxɹ{ÉÉÊnùiÉ Eò úhéä.. execute.. [art. 77 (2)]

301 ACER- H É úé`öò --- <ÆOÉVÉÒ É nùºéúséò {ÉÚ ÉÉæÊqù¹]õ.. destination.. [art. 4 (2)] {Éä]Æõ]õºÉÂ.. patent.. [Seventh Sch. List-I-49] ÉEò]õÒEò úhé.. discovery.. [art m.n.] ÉEò ú.. impost.. [art. 366 (28)] ÉEòÉ ÉxÉÉèEòÉ.. lightship.. [Seventh Sch. List-I-26] ÉÊGòªÉÉ.. procedure.. [art. 6 ()(a)] ÉJªÉÉÊ{ÉiÉ Eò úhéä.. Promulgate.. [art. 23 ()] ÉVÉxÉEò.. progenitor.. [art. 366 (2)] ÉÊiÉnùÉʪÉi É.. obligation.. [art. 256 m.n.] ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É.. representation.. [art. 82-st proviso] ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É Eò úhéä.. represent.. [art. 8 ()(b)] ÉÊiÉ{ÉjÉ.. proxy.. [Seventh Sch. List-I-9] ÉÊiÉ ÉÆvÉEò ºlÉÉxÉ ÉrùiÉÉ preventive detention.. [art. 22 (7)(a)] ÉÊiɪÉÉäVÉxÉ.. deployment.. [Seventh Sch. List-I-2A] ÉÊiÉ ÉÖ±Eò.. countervailing duty.. [Seventh Sch. List-II-5] ÉÊiÉ ÉÆvÉ ( ÉÉäʽþÊ É ÉxÉ).. prohibition.. [art. 32 (2)] ÉÊiÉYÉÉ Eò úhéä.. affirmation.. [art. 60] ÉiªÉªÉÉxÉÖnùÉxÉä.. votes of credit.. [art. 6 - m.n.] ÉiªÉ{ÉÇhÉ.. extradition.. [Seventh Sch. List-I-8] ÉiªÉɾþiÉ Eò úhéä.. revoke.. [art. 32A ()(a)] É ÉÉhÉ ÉÒ ú ÉÊiÉÊxÉÊvÉi É {ÉrùiÉÒ.. system of proportional.. [art. 55 (3)] representation É ÉiÉÇxÉ.. operation.. [art. 6 (5)] É ÉiÉÇxÉÉiÉ +ºÉhªÉÉSÉä ÉÆnù ½þÉähÉä.. cease to operate.. [art. 239B (2)] ɺÉÆÊ ÉnùÉ.. covenant.. [art. 3 - proviso] ɺiÉÉÊ ÉiÉ Eò úhéä.. propose.. [art. 08(4)-proviso(a)] ÉÉEò¹ÉÇhÉ (ºÉÌ É+Éä úé úéªé).. certiorari.. [art. 32 (2)] ÉÉÊvÉEò úhé.. authority.. [art. 2] ÉÉÊvÉEòÉ ú.. authority.. [art. 7-proviso] ÉÉÊvÉEÞòiÉ ªÉCiÉÒ.. authorised person.. [art. 243 ZH (a)] ÉÉÊvɱÉäJÉ.. writ.. [art. 32 (2)] ÉÉ Æú É ½þÉähÉä.. originate.. [art. 07 ()] {ÉÞlÉEÂò ÉɺÉ.. quarantine.. [Seventh Sch. List-I-28] {ÉÞ¹`öÉÆÊEòiÉ Eò úhéä.. endorse.. [art. 0 (4)] ÉÉèfø ÉiÉÉÊvÉEòÉ ú.. adult suffrage.. [art m.n.] äòb ú±é xªééªéé±éªé.. Federal Court.. [art. 28] äò ú Énù±É.. modification.. [art. 3A ()(a)]

302 ACER- H É úé`öò --- <ÆOÉVÉÒ É nùºéúséò ÉÚ³ý +ÊvÉEòÉÊ úiéé.. original jurisdiction.. [art. 3 - m.n.] ÉÆÊjÉ{ÉÊ ú¹énù.. Council of Ministers.. [art m.n.] (`ö úéã É) ÉÉÆb héä.. move (a resolution).. [art. 67-proviso(b)] úséxéé () organization.. [Seventh Sch. List-III-A] (2) composition.. [art. 80 m.n.] (3) constitution.. [art. 79 m.n.] úvvéö ÉÉMÉÇ.. ropeway.. [Seventh Sch. List-II-3] úévénùéèêiéeò.. diplomatic.. [Seventh Sch. List-I-] úévénéèùêiéeò ÉÊiÉÊxÉvÉÒ.. diplomatic representative.. [art. 8] úévéxéèêiéeò.. political.. [art. 25(2)(a)] úévªéºéúséò.. State List.. [Seventh Sch. List-II] úévªéiéäjé.. territory.. [art. - m.n.] úé É ÉhÉä.. operation.. [art. 39A] úéäjéä{éö ÆVÉÒ.. stock.. [art. 366 (26)] ±É¹Eò úò EòɪÉnùÉ.. martial law.. [art. 34] ±É¹Eò úò xªééªéé±éªé.. Court Martial.. [art. 72 ()(a)] ±ÉÉ ÉÉSÉä {Énù.. office of profit.. [art. 58(2)-expl.] ±ÉäJÉÉxÉÖnùÉxÉä.. votes on account.. [art. 6-m.n.] ±ÉäJÉä.. accounts.. [art. 49] ±ÉÉäEò ±ÉäJÉÉ.. public account.. [art. 0()(f)] ±ÉÉäEò ÉɽþÒ {ÉrùiÉÒSÉä ºÉnùºªÉÒªÉ ÊxɪÉÆjÉhÉ.. democratic member-control.. [art. 243 ZI] ÉSÉxÉ ÉÆvÉ.. engagement.. [art. 3-proviso] ÉÌVÉiÉ Eò úhéä.. exclude.. [art. 24(4)] ÉMÉÇ Eò úhéä.. transfer.. [art. 228 m.n.] ɹÉÉǺÉxÉ.. annuity.. [art. 366(4)] ɺÉÚ±É Eò úhéä.. collect.. [art. 265] ÉÉÊhÉVªÉnùÉèÊiÉEò.. consular.. [Seventh Sch. List-I-] ÉÉÊhÉVªÉnÉèùÊiÉEò ÉÊiÉÊxÉvÉÒ.. consular representative.. [art. 8] Ê ÉSÉÉ úê É É ÉÇ Eò úhéä.. deliberate.. [art. 08 ()] Ê ÉkÉ +ɪÉÉäMÉ.. Finance Commission.. [art. 264] Ê ÉkÉ±É véò.. emoluments.. [art. 59(3)] Ê ÉkÉÒªÉ Ê ÉvÉäªÉEò.. financial bill.. [art. 07()] Ê Énäù ÉÊ É¹ÉªÉÃEò +ÊvÉEòÉÊ úiéé.. foreign jurisdiction.. [art. 260] Ê ÉÊvÉOÉÉÁ.. valid.. [art. 00(2)] Ê ÉÊvÉOÉÉÁiÉÉ.. validity.. [art. 63(2)] Ê ÉÊvÉÊ ÉvÉÉxÉ.. legislation.. [art. 35 m.n.] Ê ÉÊvÉ ÉäkÉÉ.. jurist.. [art. 24(3)(c)]

303 ACER- H É úé`öò --- <ÆOÉVÉÒ É nùºéúséò ºÉ ÉÉ.. meeting.. [art. 00(3)] ºÉ ÉxªÉɪÉÉxÉÖºÉÉ ú.. equitable.. [art. 37(2)(c)] ºÉ Éx ɪÉ.. co-ordination.. [art. 263 sub-heading] ºÉ É ÉiÉÔ ºÉÚSÉÒ.. concurrent list.. [Seventh Sch. List-III] ºÉ ÉÉ{ÉxÉ.. winding up.. [art. 243 ZI] ºÉ ÉÉ ÉänùxÉ.. address.. [art. 24(4)] ºÉ ÉÖÊSÉiÉ.. appropriate.. [art. 24(3)] ºÉ úeòé úvé ÉÉ ½þÉähÉä.. escheat.. [art. 296] ºÉ ÉǺÉnùºªÉ ÉÆb ³ý.. general body.. [art. 243-ZN-m.n.] ºÉ½þÒÊxÉ ÉÒ ±ÉäJÉÒ.. by writing under one s hand.. [art. 0(3)(b)] ºÉÉEò±ªÉÉxÉä.. as a whole.. [art. 37(2)(b)] ºÉÉMÉ ú ÉMxÉ JÉÆb ÉÚ ÉÒ.. continental shelf.. [art. 297-m.n.] ºÉÉMÉ úò {ÉÊ úiéäjé.. maritime zone.. [art. 297(3)] ºÉÉvÉxɺÉÆ{ÉÊkÉ.. resources.. [art. 6()(b)] ºÉÉ ÉÉ<ÇEò =SSÉ xªééªéé±éªé.. common High Court.. [art. 23] ºÉÉ úié:.. substantially.. [art. 36(A)] ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò EÞòiÉÒ.. public acts.. [art. 26-m.n.] ºÉÉ ÉÇVÉÊxÉEò ÉÉ{É úésªéé VÉÉMÉÉ.. places of public resort.. [art. 5(2)(b)] ºÉÚjÉ Érù Eò úhéä.. formulate.. [art. 286(2)] ºÉÖvÉÉ úhéé.. amendment.. [art. 4] ºÉÖvÉÉ úé±éªé.. reformatory.. [Seventh Sch. List-II-4].. () ascertain.. [art. 279 ()] ºÉÖÊxÉÎ SÉiÉ Eò úhéä.. (2) secure.. [art. 3 (c)] ºÉäxÉÉÊ ÉºÉVÉÇxÉ.. demobilisation.. [Seventh Sch. List-I-] ºÉÉä{ÉÊ ÉhÉä.. deliberate.. [art. 357 ()(a)] ºÉÆEäòiÉnùÒ{É.. beacon.. [Seventh Sch. List-I-26] ºÉÆEòÉäSÉ Eò úhéä.. abridge.. [art. 3(c)] ºÉÆGò ÉhÉEòɱÉÒxÉ.. transitional.. [Part-XXI-heading] ºÉÆPÉ]õxÉ.. organization.. [art. 40-m.n.] ºÉÆPÉ]õxÉÉ.. organization.. [art. 43A] ºÉÆPÉ úévªé.. Union.. [art. -m.n.] ºÉÆPÉ úévªéiéäjé.. Union territory.. [art. (3)(b)] ºÉÆPÉ ºÉÚSÉÒ.. Union List.. [Seventh Sch. List-I] ºÉÆ{ÉnùÉ.. estate.. [art. 3A-m.n.] ºÉÆ ÉÆÊvÉiÉ.. attributable.. [art. 269(2)] ºÉƱÉäJÉ.. instrument.. [art. 3 proviso] ºÉÆÊ ÉvÉÉxÉºÉ ÉÉ.. Constituent Assembly.. [Preamble]

304