RxeweÁvb : E-Book Version 1 GK br i welq web vm m Rbkxj RxeweÁvb welqwu hme G K zwmf cvu -Gi mgš^ q mg cvv eb qi Aby Q` I jvbb we køl Yi gva g cöyxz G

Kích thước: px
Bắt đầu hiển thị từ trang:

Download "RxeweÁvb : E-Book Version 1 GK br i welq web vm m Rbkxj RxeweÁvb welqwu hme G K zwmf cvu -Gi mgš^ q mg cvv eb qi Aby Q` I jvbb we køl Yi gva g cöyxz G"

Bản ghi

1 RxeweÁvb : E-Book Version 1 GK br i welq web vm m Rbkxj RxeweÁvb welqwu hme G K zwmf cvu -Gi mgš^ q mg cvv eb qi by Q` I jvbb we køl Yi gva g cöyxz G K zwmf mv RkÝ + BNK (Step 3) : GmGmwm cixÿv 2020 wak bykxj bi gva g miv cö wz wbwðz Ki Z vii K v WU K j Ri wbe vpwb cixÿvi cökœcî : m Rbkxj wak bykxj bi gva g miv cö wz wbwðz Ki Z vii kxl vbxq z ji wbe vpwb cixÿvi cökœcî : m Rbkxj wak bykxj bi gva g miv cö wz wbwðz Ki Z vii K v WU K j Ri wbe vpwb cixÿvi cökœcî I DËigvjv : eûwbe vpwb wak bykxj bi gva g miv cö wz wbwðz Ki Z vii kxl vbxq z ji wbe vpwb cixÿvi cökœcî I DËigvjv : eûwbe vpwb NCTB KZ K cö`ë P ovší gvbeè bi v jv K cöyxz G K zwmf g Wj U : m Rbkxj NCTB KZ K cö`ë P ovší gvbeè bi v jv K cöyxz G K zwmf g Wj U I DËigvjv : eûwbe vpwb

2 2 wmwi Ri SSC BNK : Interactive Virtual CD c Ó v bs ˆ`GL Kvw ÞZ welqwui eõ vb ˆRGb wbb cvv eb qi by Q` I jvbb we køl Yi gva g cöyxz G K zwmf mv RkÝ + BNK (Step 3) : GmGmwm cixÿv wak bykxj bi gva g miv cö wz wbwðz Ki Z vii K v WU K j Ri wbe vpwb cixÿvi cökœcî : m Rbkxj Jhenidah Cadet College, Jhenidah Feni Girls' Cadet College, Feni wak bykxj bi gva g miv cö wz wbwðz Ki Z vii kxl vbxq z ji wbe vpwb cixÿvi cökœcî : m Rbkxj we `yevwmbx mikvwi evjk D P we` vjq, Uv½vBj we` vgqx mikvwi evwjkv D P we` vjq, gqgbwmsn exi köô gyýx vãyi idd cvewjk K jr, XvKv XvKv K jwr qu zj, XvKv W bvfvb mikvwi evwjkv D P we` vjq, gv`vixcyi ivrkvnx mikvwi evwjkv D P we` vjq, ivrkvnx vg W cywjk e vuvwjqb cvewjk zj I K jr, e ov nwi gvnb mikvwi D P we` vjq, PuvcvBbeveMÄ bv Uvi mikvwi evjk D P we` vjq, bv Uvi dbx mikvwi evwjkv D P we` vjq, dbx bœ`v mikvwi D P we` vjq, eªvþyevwoqv PÆMÖvg mikvwi D P we` vjq, PÆMÖvg wmjfvi ejm Mvj m nvb zj, PÆMÖvg bvwmivev` mikvwi D P we` vjq, PÆMÖvg evkwjqv mikvwi j ve iuwi D P we` vjq, PÆMÖvg wmwu mikvwi evwjkv D P we` vjq, PÆMÖvg mikvwi nvrx gyn ` gnwmb D P we` vjq, PÆMÖvg bvwmivev` mikvwi D P we` vjq, PÆMÖvg weggd kvnxb K jr, kg kibmi, gšjfxevrvi gšjfxevrvi mikvwi D P we` vjq, gšjfxevrvi nwemä mikvwi D P we` vjq, nwemä ew vi MvW cvewjk zj GÛ K jr, wm ju w` evwm&& iwm WwÝqvj g Wj zj vû K jr, köxg½j, gšjfxevrvi cuzqvlvjx mikvwi Rywejx D P we` vjq, cuzqvlvjx fvjv mikvwi evwjkv D P we` vjq, fvjv fvjv mikvwi D P we` vjq, fvjv mikvwi nip `ª evwjkv D P we` vjq, SvjKvwV D`qb gva wgk we` vjq, ewikvj ei bv wrjv zj, ei bv Gm.we. mikvwi evwjkv D P we` vjq, KvDLvwj, wc ivrcyi v gbv-evkx iwm WwÝqvj g Wj zj GÛ K jr, w`bvrcyi cywjk jvbý zj GÛ K jr, iscyi câmo mikvwi evwjkv D P we` vjq, câmo KzwoMÖvg mikvwi evwjkv D P we` vjq, KzwoMÖvg wak bykxj bi gva g miv cö wz wbwðz Ki Z vii K v WU K j Ri wbe vpwb cixÿvi cökœcî I DËigvjv : eûwbe vpwb Jhenidah Cadet College, Jhenidah Feni Girls' Cadet College, Feni wak bykxj bi gva g miv cö wz wbwðz Ki Z vii kxl vbxq z ji wbe vpwb cixÿvi cökœcî I DËigvjv : eûwbe vpwb XvKv iwm Wbwmqvj g Wj K jr, XvKv mikvwi weávb K jr mshy³ nvb zj, ZRMuvI, XvKv G K nvb zj, `wbqv, XvKv kicyi mikvwi evwjkv D P we` vjq, kicyi väygvb v`k mikvwi D P we` vjq, bî Kvbv Gmwf mikvwi evwjkv D P we` vjq, wk kvimä G.wf. R.Gg. mikvwi evwjkv D P we` vjq, gywýmä eªvþ `x gva wgk evwjkv we` vjq, biwms`x kixqzcyi mikvwi evwjkv D P we` vjq, kixqzcyi W bvfvb mikvwi evwjkv D P we` vjq, gv`vixcyi ivrevox mikvwi evwjkv D P we` vjq, ivrevox gv gbv vjx weávb zj, wmivrmä m U cøvwmw&m nvb zj, PÆMÖvg mikvwi nvrx gyn ` gnwmb D P we` vjq, PÆMÖvg we. K.wR.wm mikvwi evwjkv D P we` vjq, nwemä mikvwi Rywejx D P we` vjq, mybvgmä fvjv mikvwi D P we` vjq, fvjv Gm.we. mikvwi evwjkv D P we` vjq, KvDLvwj, wc ivrcyi MvBevÜv mikvwi D P evjk we` vjq, MvBevÜv jvqý zj GÛ K jr, ˆmq`cyi, bxjdvgvix KzwoMÖvg mikvwi evjk D P we` vjq, KzwoMÖvg jvqý zj GÛ K jr, iscyi NCTB KZ K cö`ë P ovší gvbeè bi v jv K cöyxz G K zwmf g Wj U : m Rbkxj G K zwmf g Wj U G K zwmf g Wj U G K zwmf g Wj U G K zwmf g Wj U G K zwmf g Wj U NCTB KZ K cö`ë P ovší gvbeè bi v jv K cöyxz G K zwmf g Wj U I DËigvjv : eûwbe vpwb G K zwmf g Wj U G K zwmf g Wj U G K zwmf g Wj U G K zwmf g Wj U G K zwmf g Wj U

3 RxeweÁvb : E-Book Version 1 G K zwmf mv RkÝ + BNK GmGmwm cix v % Kgb Dc hvmx cö kœvëi msewjz Step 3 cvv eb qi by Q` I jvbb we køwlz eûwbe vpwb mv RkÝ + BNK a vq 01 mvaviy eûwbe vpwb cö kœvëi 1. RxeweÁv bi ^Zš kvlvi bvg Kx? k köwyweb vm we` v L kvixi we` v M eskmz we` v N cirxex we` v 2. wb Pi KvbwU RxecwimsL vb welqk weávb? K griculture k Biostatistics M Fisheries N Soil Science 3. Kvb iv R i Rxe `i DbœZ wumÿ Zš we` gvb? k cøvbwu L vb gwjqv M dvb RvB N g biv 4. fvbivm, e vk Uwiqv, QÎvK Ges b vb YyRxe m úwk Z weávb K Kx e j? K Parasitology L Entomology k Microbiology N Palaeontology 5. wpwkrmv m úwk Z kvlv KvbwU? k Medical science L Biochemistry M Pathology N Parasiology 6. RxeweÁv bi Kvb kvlvq KxUcZ½ wb q v jvpbv Kiv nq? k G Uv gvjvwr L B KvjwR M G ÛvµvB bvjwr N gvb µvev qvjwr 7. K v ivjvm wjwbqvm wk mi a vck wq jb? K dv g mx L wrb cöhyw³ GbvUgx N wdwrijwr 8. wjwbqvm Rxe bgybvi ˆewk ó i Dci RxeRMZ K KqwU fv M wef³ K ib? k 2wU L 3wU M 5wU N 6wU 9. wøc` bvgki Yi fvlv KvbwU? K Bs iwr L ú vwbm M wmök k j vwub 10. e vk Uwiqv Kvb iv R i šífz ³? K dvbrvb L BDK vwiiuv k g biv N cøvw U 11. ivr vwb gwjqvi Kv l KvbwU Dcw Z? K Ro Kvl cövpxi L cøvw W k gvb UvKwÛªqv N eo Kvl MnŸi 12. KvbwU GK Kvlx cövk vwiiwuk Rxe? K Protista L Plantae k Monera N nimalia 13. Òg bivó ivr fz³ Rxe KvbwU? k bxjvf meyr ˆkevj L ˆkevj M QÎvK N Dw ` Rxeb cvv 14. KvbwU Protista Gi D`vniY? K gvkiæg L bxjvf meyr ˆkevj k WvqvUg N DbœZ meyr ˆkevj 15. KvbwU vwk Mvwb qu I cy úk Dw `? K cwbwmwjqvg L gvkiæg k úvb ivmvbiv N e vk Uwiqv 16. köwyweb v mi me wb œ GKK KvbwU? K RMr L köwy k cörvwz N MY 17. Kvb wbqgvbymv i cövyxi bvgkiy Kiv nq? k ICZN L ICBN M IUPC N IBZN 18. KvbwU wms ni ˆeÁvwbK bvg? k Panthera leo L Panthera tigris M Plasmodium vivax N Periplaneta americana 19. KuvVv ji ˆeÁvwbK bvg Kx? K Mangifera indica L Musa sapientum k rtocarpus heterophyllus N Oryza sativa 20. Kz bve v Oi ˆeÁvwbK bvg Kx? K Tenualosa ilisha L pis indica M Panthera tigris k Duttaphrynus melanostictus eûc`x mgvwßm~pk eûwbe vpwb cö kœvëi 21. wbdwk qvm bycw Z i q Q i. wbjvf meyr ˆkev j ii. eû Kvlx ˆkev j iii. e vk Uwiqvq k i I iii 22. köwyweb v mi D Ïk n jv i. Rx ei Dc`j m ú K Rvbv ii. Rx ei GK Ki bvgkiy Ki Z cviv iii. we ÍvwiZfv e Ávb K Dc vcb Kiv i k i I ii 23. Rx ei ˆeÁvwbK bv g i. `ywu c` _v K ii. cö_g skwu cörvwzi bvg iii. wøzxq s ki me ÿi Small letter nq k i I iii 24. dvbrvb iv R i Rxe `i ˆewkó n jv i. wakvsk jr, g ZRxex ev cirxex ii. `n GK Kvlx ev gvb mwjqvg MwVZ iii. wbdwk qvm vw` k i I ii wfbœ Z_ wfwëk eûwbe vpwb cö kœvëi wb Pi wpîwu jÿ Ki Ges 25 I 26 bs cö kœi DËi `vi : wpî-k 25. wpî-k RxeweÁv bi Kvb kvlvi šífz ³? K cözœzë we` v L cirxexwe` v M YyRxewe` v k KxUZË 26. wpî-k Gi ˆewkó n jv i. GwU nuv ivuªwdk ii. GwU g ZRxex iii. ` n RwUj wumÿ Zš we` gvb k i I iii wb Pi DÏxcKwU co Ges 27 I 28 bs cö kœi DËi `vi : Eukaryota mycvi wkswgfz³ GK ai bi Rxe `i `n GK Kvlx ev eû Kvlx n Z cv i Kv l mkj ai bi ½mn DN, RN I cövwub _v K 27. D³ Rxe jv Kvb RMZfz³? K g biv k cövwu v M dvbrvb N cøvbwu 28. D³ G RMZfz³ Rxe `i ˆewkó n jv i. Lv` MÖnY kvly, MÖnY ev d Uvwmb _wuk ii. hšb I hšb Rbb N U iii. åƒy MwVZ nq k i I ii

4 2 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD a vq 02 mvaviy eûwbe vpwb cö kœvëi 29. cök Z Kv li µv gv Rv g KvbwU _v K bv? K DN L cövwub M wn vb k RN 30. k m bi Rb cö qvrbxq wewfbœ GbRvBg Kv_vq myweb Í _v K? K ivb ev mv g k w mv g M Kvqv Uv mv g N µv gv Rv g 31. K v ivcøv Kvb ey KwYKvi vwa K i Rb meyr nq? K Rv š vwdj k K v ivwdj M K v ivwub N dvb Kvmvqvwbb 32. hšb Rbb I Rbyµg `Lv hvq Ggb Rx e Kvb ai bi Kvl Drcbœ nq? K `n Kvl k Rbb Kvl M vw` Kvl N cök Z Kvl 33. KvbwU Kv li cvwb I LwbR PjvPj wbqš Y K i? K mvb UvcøvRg k KvlcÖvPxi M KvlwSwjø N cöv UvcøvRg 34. KvlwSwjøi fuvr K Kx e j? k gvb µvwfwjø L cøvrgv jgv M mvb UvcøvRg N wbdwk Ijvm 35. KvbwU K Kv li cviqvi nvdm ejv nq? k gvb UvKwÛªqv K L wbdwk qvm K M MjwRe K N ivb ev mvg K 36. mw UªIj _v K wb Pi KvbwU Z? k m Uªv Rvg L m Uªvwgqvi M gvb UvKwÛªqv N cøvw W 37. jvb mv Rv gi KvR KvbwU? K Lv` ˆZwi L kw³ Drcv`b k RxevYyfÿY N vwgl ms køly 38. jvb mv Rvg Gi GbRvBg RxevYy K Kx K i? K g i d j L aÿsm K i k nrg K i N wemwjz K i 39. wbdwk qvi wswjø wq`ª K Kx e j? k wbdwk qvi iüª L Kvlxq iüª M cîiüª N wbdwk qvi wq`ª 40. wbdwk Ijvm Kx Øviv MwVZ? K DN I RN k RN I cövwub M DN I wjwcw N RN I wjwcw 41. cvzvi K v ivwdj hy³ c v ibkvbgv wumÿ K wk e j? k g mvwdj L v ibkvbgv M K v ibkvbgv N Kv jbkvbgv Kvb 42. cöv_wgk e vq cöv_wgk RvB jg K Kx e j? K guvrvb jg k cöv UvRvB jg M MŠY RvB jg N cöv_wgk RvB jg Rxe Kvl I wumÿ 43. Dw ` ½ K ` pzv cö`vb Kiv cöavb KvR KvbwUi? k f mj L RvB jg c v ibkvbgv M wmf Kvl N m½x Kvl 44. cvzjv cövpxi hy³ c v ibkvbgv KvbwU Z cviqv hvq? k cövbgvwi RvB jg L m KÛvwi RvB jg M UªvwKW N f mj 45. RvB jg I d v qg GK Î Kvb wumÿ Zš MVb K i? K wfwë wumÿ Zš L Z Kxq wumÿ Zš k cwienb wumy Zš N Kv bvwub bq 46. wmf Kvl Kvb ai bi Kvl Øviv MwVZ? k c v ibkvbgv L Kv jbkvbgv M ibkvbgv N K v ibkvbgv 47. giæ`ðx cövyx `i Z K Kvb ai bi Gwc _wjqvj wumÿ we` gvb? K wkdeqwvj L Kjvgbvi k ª vwudvbw N vqvgvm 48. Rbb wumÿ Kvb wumÿ _ K iƒcvší ii gva g Drcbœ nq? k veiyx wumÿ L cwk wumy M hvrk wumÿ N K¼vj wumÿ 49. KvbwU gvz Kvi K vjwmqvg RvZxq c`v_ Rgv n q ` pzv cö`vb K i? k w L Kvgjvw M ZiæYvw N KvwU jr 50. i³kwykv Kq ai bi? K 2 ai bi k 3 ai bi M 4 ai bi N 5 ai bi 51. gm Y cwk ejv nq KvbwU K? K Hw QK cwk k bw QK cwk M n ` cwk N Kv bvwub bq eûc`x mgvwßm~pk eûwbe vpwb cö kœvëi 52. cšwókbvjxi sk n jv i. Mjwej ii. k vmbvwj iii. Bwjqvg o i I iii 53. vwgev GKwU cövwy Kvl KviY Gi i. Kw `ªKvi MVb mym ú~y ii. ey MVbKvix ½ v Q iii. Kvl wsjøx `Lv hvq k i I iii 54. Kv jbkvbgv Kv l i. KvlcÖvšÍ MvjvKvi ii. všít Kvlxq duvk _vk Z cv i iii. cîe ší `Lv hvq k ii I iii M i I iii 55. f šíixy ½i šíf y³ i. bvwmkv ii. e iii. ww ^vkq M i, ii I iii k ii I iii 56. Kvl wswjøi KvR n jv i. cvwb I LwbR PjvPj wbqš Y ii. cvk ez x Kvl K vjv`v ivlv iii. Kvl K ` pzv `vb k i I ii 57. K v ivcøv wb œv³ ½ ez gvb _v K i. cvzv ii. KwPKvÐ iii. Dw `i dz ji e wz k i, ii I iii wfbœ Z_ wfwëk eûwbe vpwb cö kœvëi wb Pi DÏxcKwU c o 58 I 59 b ^i cö kœi DËi `vi : ivwnz MÖv gi evwo Z hvevi mgq `Lj GKRb jvk cvu MvQ _ K uvk Qvov Q 58. DÏxc Ki msm nxz skwu Z Kvb ai bi wumÿ we` gvb? K c v ibkvbgv L Kv jbkvbgv M K v ibkvbg k ibkvbgv 59. DÏxc Ki msm nxz s ki wumÿ i ˆewkó n Q i. KvlcÖvPxi wjmwbbhy³ ii. KvlcÖvPx ii cyiæz mgvb iii. Kv l cöv UvcøvRg bycw Z k i I iii wb Pi by Q`wU co Ges 60 I 61bs cö kœi DËi `vi : gvmyg Dw ` ` ni vklyx q Kvl ½vYy m ú K v jvpbv KiwQj, hv wk-bv civmvq b mnvqzv K i

5 60. gvmy gi v jvwpz ½vYywUi bvg Kx? K ivb ev mvg k cøvw W M m Uªv mvg N gvb UvKwÛªqv 61. D³ ½wUi ˆewkó n Q i. K v ivwdj _vkvq G `i meyr `Lvq ii. wewfbœ cökvi iäk c`v_ ms køly I Rgv K i iii. evqy _ K M nxz Kve b WvB vbw I cvwb _ K mij kk iv Drcbœ K i a vq 03 mvaviy eûwbe vpwb cö kœvëi 64. Kvl wefvrb N U Kb? K Rx ei e w i D Ï k L cörb bi D Ï k k Rx ei e w I cörb bi D Ï k N Rx ei wf hvr bi D Ï k 65. `n Kvl wefvwrz nq Kvb cöwµqvq? K vgvb Uvwmm L wg qvwmm k gvb Uvwmm N KvbwU bq 66. wb Pi KvbwU GK Kvlx Rxe? k e vk Uwiqv L Ku Pv M wpswo N gvbyl 67. wb Pi KvbwU eû Kvlx Rxe? k eumvq L e vk Uwiqv M vwgev N cøvr gvwwqvg 68. B Kvb cöwµqvq wefvwrz nq? k vgvb Uvwmm L gvb Uvwmm M wg qvwmm N me jv 69. gvb Uvwmm cöwµqvq wbdwk qvm KZevi wef³ nq? k GK L `yb M wzb N Pvi 70. Rxe ˆ` N I cö e w cvq Kvb wefvr bi gva g? K vgvb Uvwmm o gvb Uvwmm M wg qvwmm N me jv 71. gvb Uvwm m wbdwk qv mi wefvr bi cö_g avc KvbwU? k cöv dr L vbv dr M U jv dr N guv dr 72. Kvb av c wbdwk qvmwu vkv i eo nq? k cöv dr L guv dr M vbv dr N U jv dr 73. mw UªIj n Z Kvb Zš we QywiZ nq? K w úûj L UªvKkb k v vi N vkl Y 74. Kvb ch v q wbdwk Ijv mi cybtvwef ve N U? K guv dr L vbv dr k U jv dr N WvqvKvB bwmm k i, ii I iii wb Pi wpîwu jÿ Ki Ges 62 I 63bs cö kœi DËi `vi : 62. wp Îi wpwýz skwui ½vYywUi bvg Kx? K gvb UvµwÛªqv k wbdwk Ijvm M ivb ev mvg N jvb mv Rvg Kvl wefvrb 75. G ÛvcøvRwgK RvwjKvi ÿz`ª ÿz`ª sk jv wg j Kx ˆZwi nq? K cz Kvl L Rbb Kvl k Kvl cøu N `n Kvl 76. eû Kvlx Rxe Kvb Kvl n Z Rxeb ïiæ K i? k RvB MvU L wb lk M n vcø qw N wwcø qw 77. wbqwš Z gvb Uvwmm Kx m wó K i? k K vývi L vjmvi M Wvqv ewum N h²v 78. Kvb fvbiv mi Kvi Y K vývi iv Mi m wó nq? K Uvev Kv fvbivm k c vwc jvgv fvbivm M T 2 fvbivm N HIV fvbivm 79. KvbwU Rbb Kvl? k ïµvyy L RvB MvU M vw` Kvl N giæjv 80. wg qvwmm Kvl wefvr b cz Kv l µv gv Rvg msl v gvz Kv li K mgvb L wø Y M Pvi Y k a K 81. Kvb Kvl wefvrb cöwµqv K n«vmg~jk wefvrb ejv nq? K vgvb Uvwmm L gvb Uvwmm k wg qvwmm N Dc ii KvbwU bq 82. wb Pi KvbwU Rx ei ˆewkó wbqš YKvix wrb enb K i? K wbdwk qvm L µvgvwub e M µvgvwub Zš k µv gv Rvg 83. DbœZ cövyx `i ïµvkq I ww ^vk q Kvb wefvrb N U? K vgvb Uvwmm k wg qvwmm M gvb Uvwmm N wøwefvrb 84. cörvwzi g a ˆewPÎ m wó nq Kvb wefvr bi gva g? K vgvb Uvwmm L gvb Uvwmm k wg qvwmm N wøwefvrb eûc`x mgvwßm~pk eûwbe vpwb cö kœvëi 85. w úûj h š i ` k gvb Zš jv K ejv nq i. w úûj Zš ii. µv gv Rvgvj Zš iii. vkl Y Zš RxeweÁvb : E-Book Version wp Îi ½wUi ˆewkó n Q i. GwU Kv li mkj ˆRewbK wµqvwewµqv wbqš Y K i ii. G Z eskmwzi ˆewkó wbwnz iii. GwU Rxe Kvl K RxevYyi nvz _ K iÿv K i i I ii L ii M i I iii k i, ii I iii 86. wg qvwm mi Kvi Y Kv l i. µv gv Rv gi msl vi cwiez b N U ii. n vcø qw msl K M v gu ˆZwi nq iii. Yv Yi w wzkxjzv ervq _v K k i I ii M i I iii 87. w úûj h š i `yõ giæi ga ez x sk n jv i. BKz qui ii. welyexq Âj iii. wbiÿxq Âj k i I ii 88. eû Kvlx Rxe n jv i. vwgev ii. gvbyl iii. eumvq K i L i I ii k ii I iii N i I iii 89. Rxe ` ni e w i cvkvcvwk Kvl wefvr bi gva g N U i. åƒ Yi cwiùzub ii. Rxe ` ni ÿqc~iy iii. cörbb K i k i, ii I iii L i I ii N iii 90. wg qvwmm Kvl wefvr bi d j Drcbœ nq i. ww ^vyy ii. ïµvyy iii. civm iyy L ii k i, ii I iii

6 4 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD wfbœ Z_ wfwëk eûwbe vpwb cö kœvëi wb Pi by Q`wU co Ges 91 I 92 bs cö kœi DËi `vi : GKwU we kl cöwµqvq Kvl wefvr bi d j `ybwu cz Kv li m wó nq Ges m ó cz Kv li MVb I Yv Y ûeû gvz Kv li g ZvB nq 91. DÏxc K Kvb cöwµqvi K_v ejv n q Q? o gvb Uvwmm L wg qvwmm M vgvb Uvwmm N cöv dr cöwµqvwui ˆewkó n jv i. G Z `ywu cz Kv li m wó nq ii. G cöwµqv `n Kv l n q _v K iii. wefvr bi d j Dw ` I cövyx e w cvq o i, ii I iii M i I ii a vq 04 N ii I iii mvaviy eûwbe vpwb cö kœvëi 97. kw³i g~j Drm Kx? K v jv k m~h M we`ÿ r N Zvc 98. wipv R ej e vuvwi ejv nq Kv K? K DP L MP k TP N NDPH Biological coin Gi evsjv Kx? K Rxe gỳ ªv k ˆRe gỳ ªv M Re gỳ ªv N kw³ gỳ ªv 100. TP K f O KvbwU ˆZwi K i? k DP L ND M NDH 2 N GTP 101. cîi ܪi gva g meyr Dw ` evqy _ K Kx MÖnY K i? K O 2 k CO 2 M H 2 N KvbwUB bq 102. mv jvkms køly cöwµqvq DcRvZ wn m e wbm Z nq KvbwU? K cvwb L kk iv k w Rb N Kve b WvB vbw 103. d Uvdm dvivb jkb cöwµqvq Kx ˆZwi nq? k TP L DP M GTP N ND 104. evqygð ji CO 2 wk mi g a w` q Kv l cö ek K i? k cvzv L KvÐ M g~j N kvlv-cökvlv 105. K vjwfb P µ vqx Kx ˆZwi nq? K vgvb bv GwmW k wk UvGwmW M GwmwUK GwmW N dm dvwik GwmW 106. C 3 MwZc_ vwe vi Ki bvg Kx? k K vjwfb ebmb L K vjwfb n ve&m M ievu ebmb N K vjwfb gyjvi wb Pi wp Îi v jv K 93 I 94 bs cö kœi DËi `vi : 93. Dc ii wpîwu Kvb `kvi? K cöv dr L cöv guv dr k vbv dr N guv dr 94. Dc ii wp Îi `kvq `Lv hvq i. m Uªvwgqvi `yõfv M wef³ nq ii. wekl Y kw³ n«vm cvq iii. µv gv Rvg ˆ` N e w cvq k i I iii Rxebxkw³ 107. C 4 Pµ cwipvwjz nq Kvb Dw `? k gy_v Nvm L vgmvq M RvgMvQ N mvbkvm 108. evzv m Kvb M vmwui Dcw wz mv jvkms køl Y e vnvz NUvq? K CO 2 k CH 4 M N 2 N H Dw `i evwn K cöfvek KvbwU? K K v ivwdj L GbRvBg k LwbR c`v_ N nvb Wªv Rb 110. Kvb ZvcgvÎvq mv jvkms køly eü n q hvq? K 30 L 25 C M 17 k 50 C 111. cvzvi Kvb s k K v ivcøv me P q ewk _v K? K úwä c vivbkvbgv k c vwj mw c vivbkvbgv M RvB jg wumÿ N wb œz K 112. mv jvkms køly cöwµqvq B_vBj vj Kvn ji cwigvy k 95% L 75% M 85% N 55% 113. k Zmvi cixÿv Kivi Rb v qvwwb `ªe Yi cö qvrb K 2% L 3% M 1% k 1% 114. k mwbk e bq KvbwU? K ˆRe GwmW L kk iv M wjwcw k LwbR jey 115. mvaviy ZvcgvÎvq Rxe ` ni cöwzwu Kv l k mb wµqv KZ mg q N U? K 12 NÈv L 20 NÈv k 24 NÈv N 8 NÈv wb Pi DÏxcKwU co Ges 95 I 96 bs cö kœi DËi `vi : vw` Kvlx Rx e msmwvz Kvl wefvrb cöwµqvi gva g D³ Rxe mivmwi `ywu cz Rx e cwiyz nq G ÿ Î Kvb RwUj ch vq wzµvší nq bv 95. DÏxc Ki wefvrb cöwµqvi bvg Kx? k vgvb Uvwmm L gvb Uvwmm M wg qvwmm N Dc ii KvbwU bq 96. G-wefvRb cöwµqvi ÿ Î cö hvr i. wbdwk qv mi wefvrb N U ii. mvb UvcøvR gi wefvrb N U iii. wbdwk qvm mivmwi wøavwef³ nq k i, ii I iii 116. k m bi MøvB KvjvBwmm cöwµqvq KZ Yy TP ˆZwi nq? k 4 L 6 M 8 N k mb cöwµqvq Kq Yy cvwb Drcbœ nq? K 2 Yy L 4 Yy M 5 Yy k 6 Yy 118. mevz k mb cöwµqvq me gvu KZ Yy TP Drcbœ K i? K 30 k 38 M 32 N Kvb wefvr bi cö qvrbxq kw³ v m Kvb cöwµqv n Z? K cö ^`b L wfmªey M e vcb k k mb eûc`x mgvwßm~pk eûwbe vpwb cö kœvëi 120. vz xkiy kw³ ejv nq i. TP ii. FDH 2 iii. NDPH 2 o i I iii 121. µem P µ Drcbœ nq i. wzb Yy NDH 2 ii. GK Yy GTP iii. GK Yy FDH 2 K i L i I ii M i I iii o i, ii I iii 122. cvwbi d UvjvBwmm cöwµqvq Drcbœ nq i. w Rb ii. Kve b WvB vbw iii. B jkuªb

7 o i I iii 123. mv jvkms køl Yi evwn K cöfvekmg~n i. CO 2 ii. GbRvBg iii. LwbR c`v_ K i L i I ii o i I iii 124. meyr Dw `i mv jvkms kølwyk ½ i. meyr cvzv ii. meyr KvÐ iii. meyr g~j K i o ii M i I ii N i I iii 125. mv jvkms køly cöwµqvq Drcbœ nq i. H 2O ii. CO 2 iii. O 2 K i L ii M i I ii o i I iii 126. m~h v jvk I K v ivwd ji mnvqzvq cvwb we hvwrz n q Drcbœ nq i. w Rb ii. nvb Wªv Rb iii. B jkuªb M i I iii k i, ii I iii 127. ÜKvi ch v q N U i. Kve b WvB vbw wervwiz nq ii. v jvi cö qvrb c o iii. TP I NDPH 2 cö qvrb a vq 05 mvaviy eûwbe vpwb cö kœvëi 136. KvbwUi fv e Dw ` mv jvkms køly e vnz nq? K nvb Wªv Rb k g vm bwmqvg M Kve b N jšn 137. dmdivm NwUZ mvi KvbwU? K wgd iu d cuvm L ww.g.wc k wuªcj mycvi dm du N BDwiqv 138. Dw `i ÿ Î wb Pi KvbwU g v µvwbdwuª q U wn m e KvR K i? (by. 1) K ` Ív L K vwib M evib k cuvwmqvg K i k i I iii L ii wfbœ Z_ wfwëk eûwbe vpwb cö kœvëi wb Pi wpîwu jÿ Ki Ges 128 I 129 bs cö kœi DËi `vi : 128. DÏxc Ki cöwµqvwu msnu bi mgqkvj n jv K 6 NÈv L 12 NÈv M 18 NÈv k 24 NÈv 129. D³ cöwµqvwu Kv li msnwuz nq i. wbdwk qv m ii. mvb UvcøvR g iii. gvb UvKwÛªqvq k ii I iii wb Pi DÏxcKwU n Z 130 I 131 bs cö kœi DËi `vi : v jv DP Pi K v ivwdj TP 130. DÏxcKwUi cöwµqvwu n jv K mv jvkms køly k d Uvdm dvivb jkb M mevz k mb N RviY-weRviY 131. DÏxc Ki cöwµqv Z vëxkiy kw³ wn m e _v K i. TP ii. FDH 2 iii. NDPH 2 Lv`, cywó Ges cwicvk 139. gvb µvwbdwuª q U ev gvb µv Dcv`vb KqwU? K 4wU L 5wU k 6wU N 10wU 140. KvbwU K v ivwdj Yyi GKwU Dcv`vb? K cuvwmqvg L K vjwmqvg k g vm bwmqvg N evib 141. wbdwk K Gwm Wi MvVwbK Dcv`vb KvbwU? K cuvwmqvg L g vm bwmqvg M jšn k bvb Uªv Rb 142. KvbwUi fv e Dw `i cvzv njỳ nq? k bvb Uªv Rb L dmdivm M jšn N Zvgv 143. cvzvi kxl I wkbvivq g Z Âj m wó nq KvbwUi fv e? k cuvwmqvg L jšn M mvjdvi N Zvgv RxeweÁvb : E-Book Version 5 k i I iii wb Pi Dw³wU jÿ Ki Ges 132 I 133 bs cö kœi DËi `vi : mkv j bv Ívi Uwe j cvdiæwu LvIqvi mgq kwid Zvi evev K wrávmv Kij, cvdiæwu dz j _v K Kb? evev ej jb C i GKwU kvixie Ëxq cöwµqvq Drcbœ GKwU we kl M v mi Pv c cvdiæwu dzjv bv nq 132. DÏxc Ki Lv` `ªe wui wfz i duvcvi Rb `vqx KvbwU? K N 2 k CO 2 M O 2 N CH Dc iv³ cöwµqvq i. C 3H 4O 3 m ú~y RvwiZ nq ii. C 3H 5OH Drcbœ nq iii. mvgvb cwigvy kw³ Drcbœ nq k ii I iii wb Pi DÏxcKwU co Ges 134 I 135 bs cö kœi DËi `vi : ivbv mv ne Zvi Rwg Z Gevi fzævi exr ecb Ki jb wkqyw` bi g a B exr n Z Pviv MwR q Dw `wu eo n q Mj 134. ivbv mv n ei Dw `wu KvbwUi šífz ³? K C 3 k C 4 M C 5 N C Dw `wu Z msnwuz n Q i. BgevBwekb ii. mv jvkms køly iii. k mb M i I iii k i, ii I iii 144. Kvb cöwµqvi d j Rxe ` n Zvc I kw³ ˆZwi nq? k `nb L werviy M cwicvk N ipb 145. Dw `i Kvb s k vwgl ewk _v K? K g~j I cvzv L KvÐ I cvzv k exr N d ji km 146. wb Pi KvbwU wb œgv bi vwgl? K gvq L gvsm k Wvj N KwjRv 147. KvbwU eû kk iv? K Møy KvR L my µvr M j vk UvR k k Zmvi 148. `y ai kk iv K Kx e j? k j vk UvR L my µvr M Møy KvR N M vjvk UvR

8 6 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 149. Mg, vjy, Pv j kk iv wkiƒ c _v K? K Møy KvR L my µvr k vp N j vk UvR 150. KvbwU eû kk iv? K Møy KvR L my µvr k MøvB Kv Rb N j vk UvR 151. Kvb RvZxq Lv` cvk jx Z bkÿy _v K? K vwgl L kk iv k Pwe N Kv bvwub bq 152. ww gi Kvb s k mœn c`v_ _v K? k Kzmyg L mv`v sk M Dfq s k N mœn _v K bv 153. wfuvwgb ÔwmÕ-Gi Drm KvbwU? K vg L KuvVvj k cqviv N gui 154. KvbwU n Z K vwib cviqv hvq? K `B k gvq M v cj N Wvj 155. uvkhy³ Lv` KvbwU? K gvq L gvsm k mewr N wwg 156. cvwb kvly I g ji cwigvy e w Z mvnvh K i KvbwU? K mjy jvr L ckwub M wjmwbb k iv dr MÖvg ÔMiæi `ya _ K KZ wk jvk vjwi kw³ cviqv hvq? K 62 L 65 M 66 k nvo f½yi n q hviqv Kvb iv Mi jÿy? K ivzkvbv L i³k~b Zv M vgvkq k wi KUm& 159. wekövgve vq h kw³ e q nq Zv K Kx e j? K cwkkw³ L hvwš K kw³ k gšj wecvk kw³ N Zvc kw³ 160. `uv Zi Ww Ub K ve ZKvix cvzjv vei Yi bvg Kx? K Ww Ub L Gbv gj k wm g U N `šíg¾v 161. `uv Zi KqwU sk _v K? K 2wU k 3wU M 4wU N 5wU 162. gvbe ` ni me P q eo MÖwš KvbwU? K n rwcð k hk Z M dzmdzm N Mœ vkq 163. hk Z Kx ˆZwi K i? k wcëim L Mœ vkq im M wcë jey N ni gvb 164. Mœ vkq _ K wb Pi KvbwU wbtm Z nq? k Bbmywjb L wuªcwmb M iwbb N Uvqvwjb 165. RxY Zv K vgiv Kx e j _vwk? K vgvkq k e`nrg M KvôKvwVb N v cbwwmvbwum 166. wm Mjv bvgk e vk Uwiqvi vµg Y Kvb ivmwu nq? K KvôKvwVb k vgvkq M M vw ªK vjmvi N Wvqwiqv 167. vgvkq ivm m wókvix cöv U Rvqv KvbwU? K Bacillus subtilis L Penicillium notatum M Salmonella typhi k Entamoeba histolytica 168. ivuv fvbiv mi vµg Y Kvb ivm nq? K RwÛm L wbd gvwbqv k Wvqwiqv N hÿ v 169. KvbwU cirxex wn m e cvlk ` n evm K i? K wm Mjv k K wg M gvwq N Ku Pv 170. ` ni cö qvrbxq mkj vgvb bv GwmW cviqv hvq Kvb Lv `? K Dw ¾ vwgl k cövwyr vwgl M wgkö vwgl N m ú~ik vwgl 171. gvbe ` n kvlyÿg kk iv KvbwU? K j vk UvR L MøvB Kv Rb M my µvr k Møy KvR eûc`x mgvwßm~pk eûwbe vpwb cö kœvëi 172. K v ivwmm nq i. bvb Uªv R bi fv e ii. mvjdv ii NvUwZ Z iii. jš ni bycw wz Z k i, ii I iii 173. wfuvwgb ÔwWÕ cviqv hvq i. gv Qi hk Zi Zj ii. KWwjfvi Zj iii. wwg M i I iii k i, ii I iii 174. gvbe ` n iv d Ri KvR i. jzv e w K i ii. cvwb kvly K i iii. gj wb vk bi mvnv h K i M i I iii 175. `uv Zi sk i. gykzu ii. g~j iii. MÖxev k ii I iii k i, ii I iii 176. cvzvq g Z Âj m wó nq wb Pi Kvb Dcv`v bi fv e i. bvb Uªv Rb ii. dmdivm iii. cuvwmqvg k ii I iii 177. GK kk ivi Drm n jv i. gay ii. d ji im iii. wpwb k i I ii M i I iii wfbœ Z_ wfwëk eûwbe vpwb cö kœvëi wb Pi DÏxcKwU co Ges 178 I 179 bs cö kœi DËi `vi : wb Ki D PZv 1.25 wguvi Ges IRb 50 KwR m me mgq iv dr hy³ Lvevi L Z cq ` K i 178. wb Ki BMI KZ? K 30 k 32 M 40 N wb Ki cq `bxq Lvevi i. gvuv niqvi cöeyzv Kgvq ii. ÿzav cöeyzv evovq iii. Lv` bvwj Z K výv ii m vebv Kgvq o i I iii L i, ii I iii M i I ii N ii I iii wb Pi DÏxcKwU co Ges 180 I 181 bs cö kœi DËi `vi : iwng GKRb dj e emvqx m vg cvkv bvi Rb GK ai bi ivmvqwbk c`v_ gkvq G Z åvg gvy v`vjz GK jÿ UvKv Rwigvbv K ib 180. v g gkv bv m ve ivmvqwbk c`v_ KvbwU? o Kve vbw L digvwjb M nwf guvj N Gw Uev qvwuk 181. D³ ivmvqwbk c`v_ gkv bv cöwz iva Kiv hvq i. dj K cwick n Z mgq w` j ii. cwiwgz gvîvq mi eu e envi K i iii. ev qvwmwkdwiwu wbwðz K i K i L ii M i I iii o i I ii

9 a vq 06 mvaviy eûwbe vpwb cö kœvëi 182. Dw ` KqwU cöwµqv mw wjzfv e kvly KvR m úv`b K i? K 2 k 3 M 4 N wb Pi KvbwU nvb WªvwdwjK ev cvwbwcöq c`v_? K Møy KvR L j vk UvR k mjy jvr N my µvr 184. cvzvi Kvb wumÿ Z e vcb Pvc NU Z `Lv hvq? K K v ivwdj L R v š vwdj M mij wumÿ k g mvwdj 185. Kvb kw³i Uv b gvwu ˆKwkK cvwb g~j iv g Xz K c o? K cö ^`b kw³ k PvlK kw³ M ˆKwkK kw³ N wfklx q kw³ 186. kvly cöavbz KqwU Dcv q n q _v K? k 2wU L 3wU M 5wU N 6wU 187. KvbwU Dw ` vqb wn m e kvwlz nq? k LwbR jey L cvwb M w Rb N mœn c`v_ 188. KvbwU cwienb bvwjkv Qi b Zg Q? K wmfbj L RvB jg M m½x Kvl k d v qg 189. Mvj vjyi Kvb s k Lv` Rgv _v K? K g~ j k Kv Ð M cvzvq N dj 190. Kvb c wz Z Dw ` cvwb I LwbR cvk xq Kv l vbvšíwiz nq? K wfmªey k e vcb M mv jvkms køly N Bgwewekb 191. cö ZK Z Lv` Dw ` cwien bi `vwqz MÖnY K i K RwUj wumÿ k d v qg wumÿ M fvrk wumÿ N cwk wumy 192. kxzkv j cö ^`b Kg nq, KviY Ñ K v`ª Zv Kg _v K L cîiüª eü _v K k cvzv S i hvq N me jvb 193. cvzvi Dc i Ges wb Pi veiy K Kx e j? K cîiüª L jw U mj k wkdwub N ckwub 194. jw UKzjvi cö ^`b Kvb s k nq? K g~ j k Kv Ð M cvzvq N dz j Rx e cwienb 195. Dw `i wzwi³ cvwb Z vm Kivi cöavb cöwµqv KvbwU? K e vcb k cö ^`b M wfmªey N k mb 196. jw UKzjvi cö ^`b Kqfv M wef³? k 2 fv M L 3 fv M M 4 fv M N 5 fv M 197. Dw `i Pviw` Ki evqy wm³ niqvi KviY Kx? K e vcb k cö ^`b M k mb N BgevBwekb 198. Rxebxkw³i g~j Kx? K jwmkv k i³ M vwgl N wfuvwgb 199. i³ msenbzš K mvaviyz Kqfv M fvm Kiv hvq? k 2 fv M L 3 fv M M 4 fv M N 5 fv M 200. i³kwykvi Rš Kv_vq? K jwmkvq L agwb Z k w g¾vq N wkivq 201. KvbwU wn gv Møvweb ˆZwi Ki Z mvnvh K i? k vwgl L mœn M kk iv N LwbR jey 202. i ³i ey nxb Zij sk K Kx e j? K jwmkv L cøvrgv M jwkmv im k i³im 203. i ³ jvwnz KwYKvi cwigvy KZ? K 60 fvm L 50 fvm k 45 fvm N 55 fvm 204. jvwnz i³kwykvq jšn RvZxq c`v _ i bvg Kx? K ni gvb L Pwe KYv M vjeywgb k wn gv Møvweb 205. cöwz wkdwek wgwjwguv i k Z i³kwykvi msl v KZ? K nvrvi L nvrvi M 5-7 nvrvi k 5-10 nvrvi 206. I B vw U Rb KvbwU Z Dcw Z? k RBC L cøvrgv M WBC N mvb UvcøvRg 207. gvby li i ³i jvwnzkwykvq Kq ai bi Gw U Rb we` gvb? k 2 L 3 M 4 N Kvj j vð Bbvi gvby li i³ KZ fv M fvm K ib? k 4 fvm L 2 fvm M 3 fvm N 5 fvm 209. i ³i Kvb MÖæ c `ywu Gw UewW Dcw Z? K '' k 'O' M 'B' N 'B' RxeweÁvb : E-Book Version KvbwU me Rbxb i³`vzv? k MÖæc-'O' L MÖæc-'B' M MÖæc-'B' N MÖæc-'' 211. n rwcð K ve ZKvix c` vi bvg Kx? K GwcKvwW qvg L gv qvkvww qvg k cwikvww qvg N G ÛvKvwW qvg 212. c~y eq gvby li n ` ú `b cöwz wgwb U KZevi? k 72 evi L 78 evi M 70 evi N 74 evi 213. evg wj ` KqwU dzmdzmxq wkiv cö ek K i? K 2wU L 3wU k 4wU N 6wU 214. n rwc Ði ms KvPb K Kx e j? K Wvqv vj k wm vj M De wkiv N KcvwUKv 215. wj `Øq cömvwiz n j ` ni wewfbœ sk n Z i³ Kv_vq cö ek K i? K dzmdz m L hk Z k n rwc Ð N mg Í ` n 216. h me bvwji fzi w` q i³ cöevwnz nq Zv K Kx e j? K n ` ú `b L i³im M i³ msenb k i³bvwj 217. GKRb c~y eq cyiæ li ` n UªvBwMømvivBW Gi gvb KZ? k L M N vgv `i i ³ maviyz KZfvM LDL_v K? K 50% L 60% k 70% N 80% 219. wc Ëi b Zg Dcv`vb KvbwU? k Kv j ivj L jwmkv M wn gv Møvweb N i³im 220. Kvb RvZxq Ilya meb Ki j evzr ii msµgy _ K iÿv cviqv hvq? k cwbwmwjb L GwR _ªvgvBwmb M wi evd vweb N c vivwmuvgj 221. evzr i Kvb YyRx ei msµg Y m ó ivm? K dvb jvk vm L ewmwwik vm k c UvK vm N mdv jvk vm 222. g Z k Z KwYKv Kx m cwiyz nq? K i³im k c~ur M wudgvi N YyPwµKv 223. Gw UewWi e vb Kv_vq? K k Z i³kwykvq L jvwnz i³kwykvq M YyPwµKvq k i³i m

10 8 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD eûc`x mgvwßm~pk eûwbe vpwb cö kœvëi 224. cö ^` bi nvi e w i Rb `vqx i. ZvcgvÎv e w ii. v`ª Zv n«vm iii. Pvc n«vm k i, ii I iii 225. nvu vuv K KiYxq i. gv_vq cöpzi cvwb Xvjv ii. ivmx K nvmcvzv j bqv iii. ch vß wekövg I Zj, Pwe RvZxq Lvevi cwinvi Kiv k ii I iii M i I iii 226. n rwc Ði gv Si ÍiwU i. gv qvkvww qvg ii. ` p bw QK cwk Øviv MwVZ iii. wewÿß Pwe `vbv hy³ k i I ii 227. D P i³pv ci ciez x ÿwz i. n ` ivm ii. eªb ªvK iii. c vivjvbwmm k i I ii 228. wn gv Møvwe bi KvR n jvñ i. Lv` cwienb Kiv ii. w Rb cwienb Kiv iii. Kve b WvB vbw cwienb Kiv a vq 07 mvaviy eûwbe vpwb cö kœvëi 237. Dw ` wewbgqk Z M vm jv n jv K nvb Wªv Rb I w Rb k w Rb I Kve b WvB vbw M bvb Uªv Rb, nvb Wªv Rb N nvb Wªv Rb I wnwjqvg 238. jw U mj Kv_vq ˆZwi nq? k cwiyz Kv Ði evk j L KwPg~ ji evk j M cwiyz g~ ji evk j N KwP Kv Ði evk j 239. Lv` e i RviY K Kx e j? K mv jvkms køly k k mb M cö ^`b N mv jvkms køly 240. k m bi mgq w Rb Kvb cöwµqvq dzmdzm _ K i ³ cö ek K i? K wfmªey k e vcb M cö ^`b N BgevBwekb M i I iii k ii I iii 229. Kv j iv ji šífz ³ i. Low Density Lipoprotein (LDL) ii. High Density Lipoprotein (HDL) iii. Tricloride k i I ii wfbœ Z_ wfwëk eûwbe vpwb cö kœvëi wb Pi wpîwu jÿ Ki Ges 230 I 231 bs cö kœi DËi `vi : 230. wpwýz s ki bvg Kx? K iÿx Kvl L mxf Kvl k vgvuv N exriüª 231. wpwýz skwu Kvb kvixie Ëxq cöwµqvi mnvqk? i. mv jvkms køly ii. k mb iii. cö ^`b k i I iii wb Pi DÏxcKwU jÿ Ki Ges 232 I 233 bs cö kœi DËi `vi : bvg i ³i MÖæc ivwdb Zvwgg B Zvmwgqv B ivzzj O M vmxq wewbgq 241. Photosynthesis-Gi evsjv iƒc Kx? K k mb k mv jvkms køly M wfmªey N e vcb 242. k mb cöwµqv KZÿY msnwuz nq? K 12 NÈv L 20 NÈv k 24 NÈv N 15 NÈv 243. mv jvkms køl Y KvbwUi cö qvrb bb? K CO 2 k O 2 M v jv N cvwb 244. `n Kv l cwicvkk Z Lv ` i mv _ wb Pi KvbwUi wewµqv N U? K nvb Wªv Rb L Kve b WvB vbw k w Rb N bvb Uªv Rb 245. bvwmkvi mvnv h vgiv K ïb Z cvb L `L Z cvb k MÜ cvb N L Z cvb 232. ivwd bi i ³i cö qvrb n j Kvi wbku _ K i³ wb Z cvi e? K Zvwgg L Zvmwgqv k ivzzj N Zvwgg I ivzzj 233. Zvmwgqv i. i ³, B Gw U Rb enb K i ii. ivwdb K i³ `vb Ki Z cvi e iii. Zvwg gi i³ MÖnY Ki Z cvi e k i I iii wb Pi wpîwu jÿ Ki Ges bs cö kœi DËi `vi : 234. wpîwu wk mi? K wkiv L evbkvmwcw fvj M mwgjybvi fvj k agwb 235. wp Îi wpwýz s ki bvg Kx? K wudwbkv G Uvb v L wudwbkv wgwwqv k jy gb N wudwbkv B Uvibv 236. Dc ii i³ bvjxi ÿ Î cö hvr i. G Z KcvwUKv v Q ii. GwU n `wcû _ K DrcwË jvf K i iii. n `wc Ûi Wvqv vj e vq Gi Mv Î i³pv ci gvîv me vwak _v K k ii 246. bvwmkv wq`ª _ K ïiæ K i bvmvc_ cðv Z Kvb ½ ch ší we Í Z? K bvmviüª k Mjwej M ^ihš N k vmbvwj 247. bvwmkvi c ii ½wUi bvg Kx? K ^ihš k Mjwej M eªskvm N dzmdzm 248. myi m wó Z f wgkv iv L Kvb ½wU? K bvmvc_ L Mjwej M k vmbvwj k fvkvjkw 249. k vmbvwji cövpximvî MwVZ nq KvbwU w` q? K Kvl k cwk M Kjv N mœvqy 250. eªskvm KqwU kvlvq wef³? k 2wU L 3wU M 4wU N 5wU 251. wb Pi KvbwU k mbz š i sk? K gw Í L jwmkv M e k UªvwKqv

11 252. Lung-Gi evsjv iƒc Kx? K k vmbvwj k dzmdzm M eªswkqvm N Mjwej 253. dzmdzm Kq fuvrwewkó c` v Øviv ve Z _v K? k 2 L 3 M 4 N cøyiv bvgk `yb Íiwewkó GK ai bi c` v Øviv XvKv _v K KvbwU? K n rwcð k dzmdzm M cvk jx N wkwbx 255. dzmdz mi evqy_wj jv K Kx e j? K eªvswkij k vjwfijvm M cøvrgv N by µvg 256. bvmvc_ w` q evqy mivmwi dzmdz mi Kvb ½ cšuqvq? K cøyiv L ˆKwkK RvwjKv k vjwfijvm N eªswkij 257. Diaphragm-Gi evsjv iƒc Kx? K k vmbvwj L dzmdzm k ga Q`v N Mjwej 258. wb Pi KvbwU Mjwe ji wb P ew Z? k ^ihš L bvmvc_ M bvmviüª N gylmnÿi 259. ewntk mb KvbwU? k k vmwµqv L cök vm MÖnY M wbtk vm Z vm N Kvl Lv ` i RviY 260. jwmkvi ci bvg Kx? K i³im k Kjvim M cøvrgv N Kvl wbh vm 261. agwb i ³ cö e ki ci i ³ w Rb KZfv e cöevwnz nq? k `yb L wzb M cuvp N Qq 262. wb Pi KvbwU i³i m w R bi cwigv Yi Dci wbf i K i? K wn gv Møvweb k w wn gv Møvweb M wn gv Møvweb N MøvweDwjb 263. vjvwr K Lv` Kvb ivmwu e w K i? k nuvcvwb L hÿ v M eªskvbwum N K vývi 264. wpswo, Miæi gvsm, Bwjk gvq BZ vw` L j Kx ivm nq? k GjvwR L wbd gvwbqv M Wvqwiqv N hÿ v 265. Kvwki mgq cöpð ey K e _v Kvb iv Mi jÿy? K nuvcvwb L hÿ v k eªskvbwum N dzmdzm K vývi 266. wbd gvwbqv Kvb ½ n q _v K? K k vmbvwj L k vmbvwji wswjø M nvo I dzmdzm k dzmdzm 267. wbd gvwbqv iv Mi KviY Kvb e vk Uwiqv? K Escherichia L Clostridium k Pneumococcus N Pseudomonas 268. wb Pi KvbwU evqyevwnz ivm? k hÿ v L wbd gvwbqv M eªskvbwum N K vývi 269. h Kv bv mgq, h Kv bv jvk Kvb ivm Øviv msµwgz n Z cv i? k hÿ v L nuvcvwb M eªskvbwum N wbd gvwbqv 270. ^v Ki cwi e k evm Ki j wzmn R Kvb iv Mi RxevYyi we Ívi jvf K i? K nuvcvwb L eªskvbwum M wbd gvwbqv k hÿ v 271. ` ni cövq mkj ½ Kvb ivmwu nq? k K vývi L GBWm M hÿ v N c vivjvbwmm 272. KvbwU k mbz š i ivm? K Wvqwiqv L RwÛm k hÿ v N K jiv 273. Kvb iv Mi wpwkrmv `xn gqvw`? K nuvcvwb k hÿ v M eªskvbwum N wbd gvwbqv 274. Kvb ivm cöwz iv a wbqwgz e vqvg Kiv DwPZ? k K vývi L hÿ v M K jiv N wbd gvwbqv eûc`x mgvwßm~pk eûwbe vpwb cö kœvëi 275. w wn gv Møvwe bi Dcv`vb i. wn gv Møvweb ii. nvb Wªv Rb iii. w Rb k i I iii 276. k mb cöwµqvi ÿ Î i. w`ev-ivwî 24 NÈv P j ii. Kve b WvB vbw M v mi Drcv`b Pj Z _v K iii. w Rb I nvb Wªv Rb Drcbœ nq K i k i I ii N iii 277. Dw `i M vmxq wewbg q mvnvh K i i. vgvuv ii. jw U mj iii. g~j ivg k i I ii 278. bvwmkvi ÿ Î ejv hvq i. gylgð ji m ylfv M ew Z ii. Wvb I evg Pvqv ji g a ew Z iii. bvmvc_ bvmv Mjwej ch ší we Í Z RxeweÁvb : E-Book Version 9 K i L ii k i I ii 279. ^ih š i KvR i. Lv` MÖn Yi mgq DcwRnŸv ^ihš K X K iv L ii. k m b Gi Kv bv f wgkv bb iii. UªvwKqv cö ek c_ eü K i `q K i L ii k i I ii 280. ga Q`vi KvR i. GwU k vm-cök v m skmöny K i ii. G c` v k vm-cök v mi mgq eÿmnÿ i ùxz _v K iii. Wvb dzmdz m evqy cwienb K i K i L ii k i, ii I iii 281. mw` -Kvwki KviY i. fvbivm ii. evqỳ ~ly iii. a~gcvb K i N iii L i I ii k i, ii I iii 282. vrgv iv Mi cöwz iva e e v i. ^v Ki cwi e k evm Kiv ii. k vmkó m wókvix e cwinvi Kiv iii. me `v mv _ Jla ivlv M i I iii L ii I ii k i, ii I iii wfbœ Z_ wfwëk eûwbe vpwb cö kœvëi wb Pi by Q`wU co Ges 283 I 284 bs cö kœi DËi `vi : kvixwik `ye jzvi Rb wizv Wv³v ii kiyvcbœ n jv Wv³vi Zvi ` n i ³i GKwU we kl KwYKvi ch vßzvi K_v Rvbvb NvUwZ c~i Y Wv³vi Zv K cywóki Lvevi I kvkmewr wak cwigv Y L Z civgk w` jb 283. wizvi i ³ KvbwUi fve i q Q? k jvwnz i³kwykv L k Z i³kwykv M YyPwµKv N i³im 284. we kl KwYKvwU i. jšn Dcv`vb hy³ ii. w R bi mv _ wewµqv K i iii. Kve b WvB vbw aviy K i k i I ii

12 10 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD wb Pi DÏxcKwU co Ges 285 I 286 bs cö kœi DËi `vi : ew Í Z emevmkvix iwng wgqv GKRb a~gcvqx B`vbxs Zvi R i nq Ges k³ Lvevi L Z cv i bv wzwb Wv³v ii kiyvcbœ n j Wv³vi Zv K cö qvrbxq e e vcî w` jb 285. iwng wgqv Kvb iv M vµvší n q Qb? K vrgv L hÿ v M MjMÐ k eªskvbwum a vq 08 mvaviy eûwbe vpwb cö kœvëi 289. gvbe ` ni welv³ cö`v_ wb vkb K i KvbwU? K ^vqyzš L k mbzš k ipbzš N i³ msenzš 290. vwgl ˆZwi Z e en Z nq Kx? k vgvb bv GwmW L nvb Wªv K vwik GwmW M Kve wbk GwmW N mvjwddwik GwmW 291. Møv giæjv m Kvb c`v_ wu vukv c o? K cvwb k BDwiqv M vwgl N Møy KvR 292. ` ni g~j ipb c`v_ Kx? K i³ k g~î M gj N Kve b WvB vbw 293. g~ Î cvwbi cwigvy KZ fvm? K 80 fvm k 90 fvm M 70 fvm N 60 fvm 294. g~ Îi øzv e w i KviY Kx? K wfuvwgb mg Lv` L mœn RvZxq Lv` M kk iv RvZxq Lv` k vwgl RvZxq Lv` 295. ` ni cvwbmvg wbqš Y KvbwU cöavb f~wgkv cvjb K i? K hk Z L dzmdzm k e N g~î _wj 296. BDwiqv Kv_vq ˆZwi nq? K e k hk Z M `n Kv l N ibvj agwb Z 297. BD iuvi _ K g~î Kv_vq hvq? K e L cjwf m k g~î _wj Z N g~îbvwj Z 298. ` n ø I ÿv ii fvimvg iÿv K i Kvb ½? K dzmdzm k e M n rwcð N hk Z 286. iwng wgqvi ivmwu cöwzkv ii Dcvq n jv i. ivmxi e env ii mewkqy c _K ivlv ii. ivmx K mnbxq DòZv I ï cwi e k ivlv iii. ivmxi c~y wekövg biqv k ii I iii M i I iii wb Pi by Q`wU co Ges 287 I 288 bs cö kœi DËi `vi : mv¾v` k vmbvwji wswjømv Îi cö`vnrwbz iv M vµvší Wv³v ii kiyvcbœ n j, Wv³vi ej jb G iv Mi KviY jv n jv, a~gcvb, ^v Ki cwi ek `~ly ipb cöwµqv 299. cömªv e R vjv cvov niqvi KviY Kx? k e cv_i L e wudgvi M hk Z cv_i N dzmdzm K vývi 300. D P i³pv ci Kvi Y Kvb ivmwu n Z cv i? K hk Z K vývi L GBWm M dzmdzm K vývi k wkwwb wekj 301. wkwwb wekj n j i ³ Kvb Dcv`vb e w cvq? K YyPwµKv L jvwnz KwYKv k wµ qwuwbb N k Z KwYKv 302. e wpwkrmvq e qeûj cöwµqv KvbwU? k WvqvjvBwmm L e cöwz vcb M Jla meb N e kvab 303. Kvb ai bi g Z e w³i wkwwb ivmxi ` n ms hvrb Kiv hvq? K wdwrk vj W_ k eªb W_ M dzj W_ N wk wbk vj W_ 304. Zij c`v_ cwimöæz nq Kv_vq? k Møv giæjvm L gvjwcwrqvb ½ M BD iuvi N K U 305. g~î Z v Mi B Qv Rv M KLb? k g~î_wj c~y n j L g~î_wj Lvwj _vk j M e e _v c j N g~îbvwj Z g~î Rgv n j eûc`x mgvwßm~pk eûwbe vpwb cö kœvëi 306. e Kvh Ki n q M j i. ` n cvwb Rg Z cv i ii. PvL-gyLmn mviv kixi dz j h Z cv i iii. D P i³pvc m wó n Z cv i k i, ii I iii 307. ipb c`v_ msmövnk bvwjkv _ K i. cjwf m wbwÿß nq ii. Mwebx e q wb P b g g~î_wj Z Rgv nq iii. g~î bvwji gva g `n _ K cmvwiz nq 287. ivmwui bvg Kx? k eªskvbwum L nuvcvwb M hÿ v N K vývi 288. ivmwui jÿy n jv i. Kvwk, ey K e _v, k vmkó ii. k³ Lvevi L Z cv i bv iii. mvaviyz R i _v K bv K i M i I iii k i I ii M i I iii k i, ii I iii 308. wkwwb Z cv_i niqvi i. jÿy n Q Kvg ii wcq b e _v niqv ii. m vebv g q `i ÿ Î ewk iii. ci vcpvi K i wpwkrmv Kiv hvq k i I iii 309. cövwy ` n wecv Ki d j i. RviY cöwµqvq m wó nq CO 2 ii. cvwb I cövwub wecv K m wó nq NH 3 iii. bzzb Kv bv c`v _ i m wó ev iƒcvšíi N U bv i k i I ii 310. e i wfz ii skwu i. `ywu  j wef³ ii. wzbwu  j wef³ iii. gwzjv I K U  j wef³ k i I iii N iii 311. gwzjvq ew Z ibvj wcivwgw i. wcovkv MVb K i ii. wcovkv mivmwi cjwf m Dš y³ nq iii. MøvgvwiDjvm MVb K i k i I ii M i I iii N iii 312. cömªv ei Dcv`vb jvi g a D jøl hvm n jv i. kzkiv 90 fvm cvwb ii. wewfbœ jey, welv³ `ªe, ni gvb iii. Kve b I CO 2 k i I ii M iii N i I iii

13 wfbœ Z_ wfwëk eûwbe vpwb cö kœvëi wb Pi wp Îi v jv K 313 I 314 bs cö kœi DËi `vi : 313. wpwýz ½i GKK KvbwU? K wbdib k bd«b M msmövnx bvwjkv N e a vq 09 B mvaviy eûwbe vpwb cö kœvëi 317. w k³ I greyz _vkvi KviY K K vjwmqvg L cuvwmqvg k LwbR jey N dmdivm 318. w e w Z Kvb wfuvwgb cö qvrb? K wfuvwgb-ôgõ L wfuvwgb-ôwmõ M wfuvwgb-ôweõ k wfuvwgb-ôwwõ 319. ck Uvivj MvW j  ji nvo KvbwU? K Bwjqvm L wcdwem k vcyjv N c v Ujv 320. hvrk Kjvi iƒcvšíwiz iƒc KvbwU? K cwk Kjv k w M iƒcvšíwiz Kjv N veiyx Kjv 321. w i gvz Kvi cök wz Kgb? K big k k³ I f½yi M vvv jv N Zij 322. ` ni me v cÿv ` p Kjv KvbwU? K ZiæYvw L UbWb k w N wjmv g U 323. ZiæYvw i gvz Kv Kx Øviv MwVZ? k KwÛªb L w ªb M wjmwbb N UbWb 324. KwÛªb Gi ey Kxiƒc? K jvj k nvjkv bxj M Mvp bxj N e wb 325. UbW b KvbwUi gva g w K vu K iv L? K w k Hw QK cwk M ew QK cwk N n ` cwk 326. w I cv iwmm niqvi KviY k ` n LwbR je Yi fve L wzwi³ cwikög M cvwb Kg cvb Kiv N vwgl RvZxq Lv` vfve 314. B Z h c`v_ wu Rgv _v K Zvi Dcv`vb i. cvwb ii. wn gv Møvweb iii. BD iv µvg k ii I iii M i I iii DÏxcKwU c o 315 I 316 bs cö kœi DËi `vi : Zvwbœ cvwb I b vb Lv` MÖn Y wbqgbxwz g b P j bv B`vwbs Zvi g~ Îi cwigvy Kg niqvmn Kvg ii cq b e _v n Q (by. 3 I 4) ` pzv cö`vb I Pjb 327. mij mvb bvwfqvj w mwü MV b KqwU w i ewnf vm wgwjz nq? K 4wU k 2wU M 3wU N 5wU 328. giæ` Ði w mwü jv Kgb? K wbðj k Clr mpj M c~y mpj N KewR mwü 329. KbyB euvkv Ki Z Kvb cwki ms KvPb N U? K UªvB mcm cwk k evb mcm cwk M UUªv mcm cwk N c Uv mcm cwk 330. wjmv g Ui kvlv-cökvlvi vk wz wkiƒc? k RvwjKvKvi L mijvkvi M gvpv Ki g Zv N _wjkvkvi 331. wjmv g U Zš jv Kx Øviv MwVZ? k vwgl L kk iv M mœn N cövwub 332. cwk ev w i Zzjbvq UbW bi f O ev wqu o hviqvi m vebv Kgb? K ewk k Kg M Lye ewk N G Kev ib bvb 333. w f½yi I cyiæz K g hviqv Kvb iv Mi jÿy? K GBWm L K vývi M nuvcvwb k w I cv iwmm 334. jm Rxebhvcb Ki j Kvb ivmwu niqvi m vebv me P q ewk _v K? K GBWm L v_ª vbwum k w I cv iwmm N emší 335. eûw`b i qwhy³ Jla me b m ó ivm KvbwU? K GBWm L v_ª vbwum k w I cv iwmm N emší eûc`x mgvwßm~pk eûwbe vpwb cö kœvëi 336. w i mâvwqz LwbR jey jv n jv i. K vjwmqvg ii. cuvwmqvg iii. dmdivm RxeweÁvb : E-Book Version Zvwbœi ` n D³ Dcv`vbwU Kg niqvi KviY i. Nvg ewk niqv ii. dj Kg LvIqv iii. jeyv³ Lv` MÖnY k i, ii I iii 316. Zvwbœi kix i D³ mgm vi KviY i. kix i cvwb vmv ii. g~îbvwji cö`vn iii. cömªv e kk iv hviqv k i I ii M i I iii 337. w mwüi D`vniY i. wbðj w mwü ii. ej I KvUi mwü iii. KewR mwü k i, ii I iii k i, ii I iii 338. wbqwgz e vqvg K i KvbwU cöwz iva m e? i. emší ii. w I cv iwmm iii. v_ª vbwum k ii I iii 339. UbW bi wumÿ n Q i. mv`v e Y i I D¾ j ii. kvl I Ziw½Z iii. Zš gq I QvKvi k i, ii I iii 340. w m ú K ejv hvq i. w veiyx Kjvi iƒcvšíwiz iƒc ii. GwU ` ni me v cÿv ` p Kjv iii. w i gvz Kv k³ I f½yi k ii I iii 341. ZiæYvw i ˆewkó n Q i. gvz Kv KwÛªb Øviv MwVZ ii. gvz Kv k³ I f½yi iii. j vwkdwb we` gvb

14 12 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD k i I iii 342. c~y mpj w mwü n jv i. ej I KvUimwÜ ii. giæ` Ði w mwü iii. KeRvmwÜ K ii L i I ii k i I iii 343. w i e w i Rb cö qvrb i. wfuvwgb ÔGÕ I K vjwmqvg mg Lv` ii. K vjwmqvg mg Lv` iii. wfuvwgb ÔwWÕ mg Lv` k ii I iii M i I iii N ïay iii a vq 10 mvaviy eûwbe vpwb cö kœvëi 348. wb Pi KvbwU Dw ` e w KviK e? K ni gvb L Bbmywjb M vewmwmk GwmW k dvb Uvni gvb 349. Kvb iv Mi RxevYy avb Mv Qi wz e w NUvq? K av bi eøv ivm k evkvwb ivm M av bi eøvbu ivm N av bi vu ivm 350. QvUw` bi Dw `i cy úvq b ˆ`wbK M o KZ NÈv v jvi cö qvrb? K NÈv L 9-10 NÈv k 8-12 NÈv N 7-9 NÈv 351. kmv I m~h gylx Kvb w` bi Dw `? K eow` bi L QvU w` bi k v jvk wbi cÿ w` bi N wbi cÿ w` bi 352. cövk wzk cöavb ni gvb KvbwU? k w b L fvb vwjb M d vwi Rb N B ªv Rb 353. w b ni gvbwu K vwe vi K ib? k Pvj m WviDBb L ewjm M viwjs N m vk&m 354. wakvsk wr e iwjb Dw `i Kvb s k cviqv hvq? K Dw `i g~ j L Dw `i Kv Ð M Dw `i KvÐkx l k Dw `i ex R 355. Kvb ni gvbwu M vmxq c`v_? K w b L wr e iwjb M mvb UvKvBwbb k Bw_wjb wfbœ Z_ wfwëk eûwbe vpwb cö kœvëi wb Pi wpîwu jÿ Ki Ges 344 I 345 bs cö kœi DËi `vi : 344. Ic i cö`wk Z wpîwui ˆewkó n Q k mwü MnŸi we` gvb L ^v Q ` bovpov Ki Z cv i bv M gm Y vwu Kzjvi KvwU jr Øviv ve Z N mwü j nvjkv 345. wp Îi w mwü Z im I ZiæYvw iæz c~y niqvi KviY i. w Z w Z Nl Y I Z`¾bxZ ÿq n«vm cvq ii. w LwbR jey kvl Y mnvqzv K i iii. w mwüi bovpov Kiv Z Kg kw³ e q nq k i I iii mgš^q 356. cvzv, dzj I d ji S i cov Z ivwš^z K i K fvb vwjb k Bw_wjb M mvb UvKvBwbb N d vwi Rb 357. Kx cö qvm K i d ji gvpb wejw ^Z Kiv nq? K Bw_wjb L fvb vwjb k w b N wr e iwjb 358. wfkl Yi d j Kv li Dcv`vb jv Kvb w` K vbvšíwiz nq? K Dc i L cv k k wb P N `wÿ Y 359. Dw ` v jv-ükv ii Q ` K Kx e j? K ch ve Ë Nwo k ev qvjwrk vj K K M weiwznxb Nwo N Q `gq K K 360. Dw `i Pjb Kv_vq `Lv hvq? K wb œ  j k ewa òz  j M wb œz K N EaŸ Z K 361. wbd ivwndgvi Kv_vq _v K? K bd«b L wbdib k wmb vcm N úvbbvj KW 362. eo w` bi Dw ` Kvb jv? K kmv, m~h gylx L P `ªgwjøKv, Wvwjqv k juzm, ws½v N cuqvr, imyb 363. Wv ei cvwb Z Kvb ni gvb cviqv hvq? k mvb UvKvBwbb L vewmwmk GwmW M Zvwmb N wr e iwjb wb Pi by Q`wU co Ges 346 I 347 bs cö kœi DËi `vi : ew Í Z _vkv wi vpvjk kvwgg Z wak cwikög K i bkw`b hver m evz R i fzm Q B`vbxs Zvi w mwü bvo Z Kó nq I wmuu dz j hvq Wv³v ii civgk byhvqx e`bv DckgKvix Jla meb Ki Q 346. wi vpvjk kvwgg Kvb iv M vµvší? K w I cv iwmm L K vývi M D`ivgq k v_ª vbwum 347. D³ ivm cöwz iv a kvwgg K hv Ki Z n e Zv n jv i. ch vß v jv-evzvm v Q Ggb evm v b evm ii. mylg I uvkhy³ Lv` MÖnY iii. cöpzi cwigv Y mœn RvZxq Lv` MÖnY K ïay i M i I iii k i I ii N ii I iii 364. ni gvb Kv_v _ K wbtm Z nq? K bvwj _ K k bvwjnxb MÖwš _ K M mœvqyzš _ K N cšwókzš _ K 365. mwieªvg Kvb c` v Øviv ve Z _v K? k gwbb Rm L wbdib M mwieªvg K U N mwieªvj nwgwùqvi 366. K U i is Kx? K jvj L Kv jv M mv`v k a~mi 367. ga gw Í i Kvb sk _ K köey I fvimv g i mv _ RwoZ mœvqy jv Drcbœ nq? K mwieªvg L mwi ejvg M cbm k gwzjv ejsmvuv 368. m i ejvg KqwU s k wef³? K wzbwu k `ywu M PviwU N cuvpwu 369. gw Í i me P q wcq bi sk KvbwU? K cbm L m i ejvg M gwzjv k gwzjv ejsmvuv 370. v bi Pviw` K cvzjv veiywu Kx? K cbm L gwbb Rm k wbdwi jgv N wbjm 371. wmb vc m ew Z Zij c`v_ wu Kx? K v jgv L cbm k wbd ivwndgvi N gv qvwjb 372. bvjxwenxb MÖwš i Kvh Kjvc wbqš Y K i K? k mœvqyzš L ni gvb M Mœ vkq N GbRvBg

15 373. _vbgvm MÖwš _ K wbtm Z ni gvb KvbwU? K _vbiw b L c viv_vbiw b k _vbgw b N _vb ivuªwcb 374. i ³ Møy Kv Ri gvîv K wbqš Y K i? K cövi vkwub k B ªv Rb M Bbmywjb N _vbiw b 375. Wvqv ewum Kq ai bi nq? K wzb L Pvi k `yb N cuvp 376. Kvb köwyi ivmx `i Bbmywjb wb Z nq? K UvBc-2 L UvBc-3 M UvBc-4 k UvBc c vivjvbwmm niqvi KviY Kx? k ªvK L nvu vuvk M `yn Ubv N gvbwmk ivm 378. Gwc jcwm iv Mi jÿy KvbwU? K R i L `ye jzv M kix i ÿz k Kuvcywb 379. mœvqy Kvl Kvb wbh vm ˆZwi K i? k Wvcvwgb L Bbmywjb M _vb ivuªvwcb N _vbiw b 380. KvbwU mœvqy Kv li Kvh KvwiZv bó K i? K ni gvb L GbRvBg M vwš K im k wb KvwUb 381. myly œvkvð _ K KZ Rvov mœvqy ei nq? K 8 Rvov L 12 Rvov k 31 Rvov N 30 Rvov 382. Wvqv ewum wbqš Yi Rb KqwU ÔDÕ g b Pjv vek K? K 2 k 3 M 4 N Kvb ivmwu eskmz e j aiv nq? K Gwc jwmm k cviwkbmb M c vivjvbwmm N ªvK eûc`x mgvwßm~pk eûwbe vpwb cö kœvëi 384. mœvqyz š i KvR n jv i. D ËRbvq mvov cö`vb Kiv ii. ` ni wewfbœ ½i g a cvi úwik ms hvm mvab Kiv iii. kvixie Ëxq KvR wbqš Y Kiv a vq 11 mvaviy eûwbe vpwb cö kœvëi 395. Rbv iwuf KvlwU wefvwrz n q KqwU cysrbb Kvl Drcbœ K i? k 2wU L 3wU M 4wU N 5wU 396. civmvq bi d j civm iyy Kv_vq cwzz nq? K Mf ` Ð k Mf gy Ð M Mf vk q N cys` Ð k i, ii I iii N iii 385. Bbmywjb nigvbwu i. Møy Kv Ri wecvk wbqš Y K i ii. ˆ`wnK e w NUvq iii. Rbb ½i e w NUvq i k i M ii N iii 386. B Ûvj v mwuk GwmW i. K vw ^qv gi Kvh KvwiZv e w K i ii. K vjvm m wó K i iii. dj cvkv Z mvnvh K i k i I ii M i I iii 387. d vwi Rb mvnvh K i i. cvzv m wó Z ii. dj ˆZwi Z iii. dzu dvuv Z i k iii 388. wr e iwjb K me cö_g wb vkb Kiv nq i. QÎvK _ K ii. e vk Uwiqv _ K iii. fvbivm _ K i L ii k i N iii 389. wbdi bi cöavb KvR n jv i. DÏxcbv enb Kiv ii. K `ªxq mœvqyzš _ K Kvh Kix ½ DÏxcbv cöiy Kiv iii. DÏxcbv en b weiz _vkv i k i I ii Rx ei cörbb 397. wb l Ki mgq ùxz MÖfvMwU d U cysrbb Kvl KqwU åƒy _wj Z gy³ nq? K 1 k 2 M 3 N úv ivdvb Ui cö_g Kvl Kx? K ww ^vyy Kvl L ïµvyy Kvl k RvB MvU Kvl N cv jb wude 399. ` ji LwÐZ sk K Kx e j? k cvcwo L wehy³ `j M hy³ `j N e Z vsk RxeweÁvb : E-Book Version cöwzezx wµqv wbqwš Z nq i. gw Í Øviv ii. myly vkvð Øviv iii. ` ni wbw` ó ½ Øviv k ii L iii wfbœ Z_ wfwëk eûwbe vpwb cö kœvëi wb Pi wp Îi v jv K 391 I 392 bs cö kœi DËi `vi : 391. wp Îi skwui bvg Kx? K v b o WbWªvBU M wbd iv jgv N wmb vcm 392. wpîwui ÿ Î cö hvr i. DÏxcbv MÖnY K i cöwz e`b m wó ii. wb œzi cövyx Z wz msiÿy Kiv iii. ` ni wewfbœ ½i g a mgš^q mvab o i I iii wb Pi cövß Z_ n Z 393 I 394 bs cö kœi DËi `vi : av bi evkvwb iv Mi RxevYy GK cökvi QÎvK G QÎvK avb Mv Qi e w NUvq 393. DÏxc K v jvwpz QÎvKwU Kvb ni gvb wbtm Z K i? K mvb UvKvBwbb k wr e iwjb M w b N Bw_wjb 394. v jvwpz ni gvbwui KvR n jv i. dzj dvuv Z Ges ex Ri myßve v KvUv Z mvnvh K i ii. ¼z iv`m g mvnvh K i iii. dj MV b Ges Dw `i wekv k mvnvh K i M i I iii k i, ii I iii 400. cys Íe Ki cöwzwu sk K Kx e j? K x Kki k cys Kki M e Z vsk N `jvsk 401. civm iyy ¼zwiZ n q wb Pi KvbwU MVb K i? K hvrbx k cv jb wude M civm_jx N civmbvwj 402. Mf c Îi KqwU sk? K 1wU L 2wU k 3wU N 4wU

16 14 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 403. Kvb dz j wø Q civm`ð _v K? K Rev k gui M wkgyj N m~h gylx 404. KvbwUi cys Kki `jjmœ? k ayzziv L wkgyj M gui N Rev 405. e vkvi cys Kki cviqv hvq Kvb dz j? K wkgyj L m~h gylx k Rev N mwilv 406. civmvqb Kq cökvi? K 1 cökvi k 2 cökvi M 3 cökvi N 3 cökvi 407. Kvb dz j gaymöwš we` gvb? k cz½ civmx L evqy civmx M cvwb civmx N cövyx civmx 408. RvB Mv Ui wefvr b KqwU Kvl Drcbœ nq? k 2wU L 3wU M 4wU N 5wU 409. cök Z dj KvbwU? K vr L KuvVvj M wjpz k PvjZv 410. hšb cörb b ww ^vyy I ïµvyyi wgjb K ejv nq K civmvqb k wb lk M ¼z iv`mg N RvB MvU 411. GKwU RvB Mv U Kq mu µv gv mvg _v K? K GK k `yb M wzb N Pvi 412. hšbv½ e w I hšb jÿy cökv k mnvqzv K i K wcuzbuvwi MÖwš L _vbi qw MÖwš k v Wªbvj MÖwš N bvj MÖwš 413. ˆK kvi I Zviæ Y i mwükvjb n jv K ˆkke Kvj k eqtmwükvj M hšeb Kvj N e Kvj 414. KZ eq ii c~ e g q `i weevn eü b ve niqv DwPZ bq? K 15 eqi k 20 eqi M 25 eqi N 17 eqi 415. MVš yl åƒy ww ^bvwj _ K Rivqy Z cušqv j GB ch v q åƒy K wk e j? K wk fr k eøv vwm M wùuvm N cøv m Uv a vq 12 mvaviy eûwbe vpwb cö kœvëi 430. KvbwU cövwub ms køly K i? K CN k DN M TM N DCM 431. wwgbgõi Rb Kvb eübwu mwvk? K T k = T L G = C N G 416. KZ NÈv ci wbwl³ ww ^vyyi Kvl wefvrb ïiæ nq? K 12 NÈv L 18 NÈv M 24 NÈv k 36 NÈv 417. åƒ Yi wj ½i wfbœzv wby q Kiv hvq KLb? K Øv`k mßv n L wek mßv n k lvok mßv n N vvvk mßv n Kvl wewkó åƒy K Kx ejv nq? k eøv yjv L Mf dzj M wduvm N gykzj 419. IDS -G vµvší `i KZ kzvsk cyiæl? K 30 L 40 M 50 k HIV-fvBivm Kvb KwYKvi aÿsm K i? k k Z KwYKv L jvwnz KwYKv M YyPwµKv N me jv eûc`x mgvwßm~pk eûwbe vpwb cö kœvëi 421. cvwbcivmx dzj i. vkv i eo ii. mymüwenxb iii. cyse ší QvU K i, ii I iii k ii I iii M i I iii N i I ii 422. Mf h š i i. gv Si KvlwU eo ii. gv Si KvlwU QvU iii. wecixz w` Ki KvlwU cöwzcv` Kvl k i I iii N iii 423. cövyx civmx dz ji ˆewkó i. dzj jv QvU n j cy ú gäix Z mw¾z _v K ii. dz ji io vkl Yxq nq iii. dz j MÜ _vk Z cv i ev bvi _vk Z cv i k i, ii I iii N i I iii 424. úv ivdvb Ui cö_g Kvl n jv i. RvB MvU Kvl ii. M v gu Kvl iii. wefvr b `ywu Kvl m wó nq L iii k i I iii Rx ei eskmwz I weez b 432. Rx ei PvwiwÎK ˆewk ó i cök Z avik I evnk Kx? K RN L TM k DN N CN 433. RN fvbiv mi µv gv Rv g vqx Dcv`vb wn m e KvbwU cviqv hvq? K DN k RN M GwWwbb N mvb Uvwmb 425. IDS ivm msµvwgz nq i. HIV fvbiv mi vµgy n j ii. HIV fvbivm hy³ i³ MÖnY Ki j iii. cwi vi v b Lvevi L j i k i I ii M i, ii I iii N ii I iii wfbœ Z_ wfwëk eûwbe vpwb cö kœvëi wb Pi wpîwu jÿ Ki Ges 426 I 427 bs cö kœi DËi `vi : wpî-m 426. `ywu cysrbb Kv li 1wU KvbwUi mv _ wgwjz n q mm Kjv m wó K i? K L B k C N D 427. wpî : M G D i. cwiewz Z n q ex R cwiyz nq ii. 1wU cysrbb Kv li mv _ hy³ n q RvB MvU ˆZwi K i iii. cöwzcv` Kv li wecixz giæ Z _v K B M i I iii k i, ii I iii wb Pi wp Îi v jv K 428 I 429 bs cö kœi DËi `vi : C D D E B wpî-p 428. cö`ë wp Î 'C' wpwýz skwui bvg Kx? K Mf cî k Mf `Ð M Mf gyð N civm`ð 429. wpî 'P' m úwk Z Z_ n jvñ i. GwU GKwU m ú~y dzj ii. skwu Z vek Kxq sk iii. civmvq b mvnvh K i M i I iii C k i, ii I iii 434. BDivwmj Kv_vq cviqv hvq? K DN k RN M wrb N jvkvm 435. ïaygvî RN Z cövß bvb UªvwRbvm ÿvik K v Wwbb L qvwbb M mvb Uvwmb k BDivwmj

17 436. DN- Z Kq Kve bwewkó kk iv we` gvb? K 3 Kve bwewkó L 4 Kve bwewkó k 5 Kve bwewkó N 6 Kve bwewkó 437. me cö_g DN K vwe vi K ib? K L Nafis L Watson k Miescher N Sir Marfia 438. DN Gi Kvb v jvkiwk kvl Yi ÿgzv Z ší ewk? K Kgjv L e wb k wz e wb N bxj 439. GKwU m~ Îi qvwbb b m~ Îi mvb Uvwb bi mv _ KqwU nvb Wªv Rb eüb Øviv hy³ _v K? K 2wU L 4wU k 3wU N 5wU 440. KvbwU RN fvbivm? K DCM k TMV M CN N DN 441. GK Rvov cöwziƒc µv gv Rv g wrb Kxfv e e vb K i? K GKvKx k Rvovq Rvovq M j ^ N mgz j 442. Kvb weávbxøq DN bywjcb cöwµqvi cö Íve K ib? k Watson & Crick L Harvey & Linnaeus M ristotle & Linnaeus N Ibn Sina & Crick 443. Kvb ai bi cöwµqv DN K bgybv _ K vjv`v K i? K ˆRweK cöwµqvq k ivmvqwbk cöwµqvq M MøvB K vjvbwmm cöwµqvq N nvbweªwvbr cöwµqvq 444. KvbwU kvixie Ëxq, åƒy `n MV b skmöny K i? K µv gv Rvg L GbRvBg M bvb Uªv mjy jvr k Uv mvg 445. cyiæl jv Ki wwcø qw Kv l Kvb ai bi m µv gv Rvg _v K? K X X k X Y M Y Y N Z X 446. ww ^vyy cyiæ li enbkvix Kvb µv gv Rvg Øviv wbwl³ nq? K X L Y M XY k X ev Y h Kv bv 1wU 447. XY µv gv Rvg wb q h wkï c w_ex Z vm e m n e k Q j L g q M g Z N cöwzeüx 448. vgv `i Pv Li mœvqy Kv li is kbv³kvix Kx _v K? K iw L KvY k wcm g U N wdjv g U 449. Rxe cörvwzi c w_ex Z vwef ve I wu K _vkvi cöwµqv K Kx e j? k Organic evolution L Inorganic evolution M Natural evolution N rtificial evolution 450. gnvwe k i Kv_vq Rxe bi ú `b `Lv hvq? K eya k c w_ex M ïµ N g½j 451. c w_exi Rxe `i vwef ve j Kv_vq? K g½j MÖ n L P `ª M BD ibv m k f gð j 452. M vjvcv Mvm ØxccyÄ _ K wewfbœ cövyxi bgybv msmön K ib K? K wjwbqvm k Pvj m ievu WviDBb M vj weiæbx N wjd qb ûk 453. cök wzwe` vj d«w iv mj Iqv jm Kv_vq emevm Ki Zb? k eªæbvb L dvý M hy³ivr N wmöm 454. Kvb iv Mi Jla me b Pv Li iwob wcm g U bó n Z cv i? K D`ivgq L RwÛm k evz ivm N w I cvwiwmm 455. eskevwnz i³rwbz mgm v KvbwU? K v_ª vbwum L K vývi k _ vjv mwgqv N mw` 456. evsjv ` k cöwzeqi KZRb wkï _ vjv mwgqv ivm wb q Rš MÖnY K i? K 4000 L 5000 M 6000 k MøvweDwjb cövwub Drcv`b e vnz n j Kx nq? K _ vjv mwgqv L _ vjv mwgqv k _ vjv mwgqv N _ vjv mwgqv 458. _ vjv mwgqv ivmx `i Kvb RvZxq Lv` MÖn Y evav cö`vb Kiv nq? K cövwub L kk iv k jšn N mœn 459. wjd Kvwgqv iv M Kvb ½wU bó niqvi SuywK _v K? k hk Z L wkwwb M n rwcð N e eûc`x mgvwßm~pk eûwbe vpwb cö kœvëi 460. gvzv-wczvi hme ˆewkó vewj eskvbyµ g mšívbmšíwz Z mâvwiz nq Zv n jv i. vk wzmz ii. cök wzmz iii. cwi ekmz k i I ii RxeweÁvb : E-Book Version µv gv Rvg KZ K evwnz n q eskmwzi aviv ÿzyœ iv L i. Pz ji cök wz ii. gy Li `uvz iii. Pv Li is k i I iii 462. wcdwib I cvbwiwgww bi g a me `v _v K i. ivmvqwbk eû ii. avze eû iii. nvb Wªv Rb eû k iii N i I iii 463. DN U i weávbwfwëk e envwik c wz K ejv nq i. DN wd½vi wcöw Us ii. DN UvBwcs iii. DN Uw s M i I iii k i, ii I iii 464. weuv ( ) _ vjv mwgqv ewk cwijwÿz nq i. f -ga mvmixq GjvKvq ii. `wÿy c~e Gwkqv iii. vwd«kvq K ii I iii k i I iii M i I ii 465. RN cvbwiwgww b _v K i. mvb Uvwmb ii. qvwbb iii. BDivwmj k ii I iii 466. mšív bi wj½ wba vwiz M v gu n jv i. nuv ivm v gu ii. wczvi M v gu iii. gvzvi M v gu k i I ii 467. eskmwz e i šífz ³ i. µv gv Rvg ii. wrb iii. ww Gb G I vi Gb G k i, ii I iii

18 16 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD wfbœ Z_ wfwëk eûwbe vpwb cö kœvëi wb Pi wp Îi v jv K 468 I 469 bs cö kœi DËi `vi : B gv wwá¼vyy X evev KÌvYy 468. DÏxc K X e vq µv gv Rv gi msl v KqwU _v K? (by. 3) K 46wU L 44wU k 23wU N 22wU 469. DÏxc Ki Ges B Z Kvb ai bi wj½ wba vik µv gv Rvg v Q? (by. 4) k X XY L X XX M Y XX N Y XY a vq 13 mvaviy eûwbe vpwb cö kœvëi 474. cykz ii ev Z š i Ro Dcv`vb KvbwU? k cvwb L kijv M Lv`K N we qvrk 475. Drcv`K L q eu P _v K Zv `i Kx e j? K we qvrk k 1g köwyi Lv`K M 3q köwyi Lv`K N 2q köwyi Lv`K 476. g ZRxex I cirxex Lv` wkk j KvbwU bycw Z? k Drcv`K L 2q Í ii Lv`K M m e v P Lv`K N we qvrk 477. dvb Uvcø v¼ub n jvñ k Drcv`K L Lv`K M UªvÝdigvi N we qvrk 478. wb Pi KvbwU m e v P Lv`K? K Nvm L e vo M mvc k MuyBmvc 479. wkkvirxex cövyx KvbwU? k wkqvj L gyiwm M QvMj N Miæ 480. gkv Kvb ai bi Lv` wkk ji ším Z? k cirxex wkkj L g ZRxex wkkj M wkkvirxex wkkj N Z Y fvrx wkkj 481. e vo, wkqvj, evn Kvb köwyi Lv`K? K cö_g köwyi L Z Zxq köwyi k wøzxq köwyi N mekqwu 482. wg_w µqvi všítm úk N U c w_exi Ggb h Kv bv Âj K wk e j? K BU úu L fqviy k ev Zš N Mg wirvf 483. ver bvfzk cövyx bq KvbwU? K kkzb L wkqvj M nv qbv k nwiy wb Pi cövß Z_ n Z 470 I 471 bs cö kœi DËi `vi : Rgm IqvUmb I d«vwým wµk 1953 wlª v ã GKwU Yyi g Wj D veb K ib hv RxeweÁvb Z_v weávbrm Z wesk kzvwãi GKwU hymvšíkvix vwe vi 470. IqvUmb I µxk D vwez Yyi g WjwU Kx wqj? K RN L wrb k DN N cövwub 471. D³ Yyi g Wj m ú K ejv hvq i. RN ms køl K i ii. RxeRM Z f vwi qkb m wó Ki Z mvnvh K i iii. YybvwjKv MVb K i K ii k i I ii M i I iii N ii I iii Rx ei cwi ek 484. we qvrk KvbwU? K nwiy L gyiwm M kkzb k e vk Uwiqv 485. Lv` wkkj KZ cökvi? K 1 L 2 k 3 N m~h _ K cövß v jv I Zv ci KZ fvm Dw ` e envi K i? K 2-3 fvm k 1-2 fvm M 3-4 fvm N 4-5 fvm 487. h Kv bv ev Z š i kw³i g~j Drm Kx? K Lv`K L Drcv`K M we qvrk k m~h 488. Lv` wkk j Lv` Í ii msl v Kgv j Kx nq? K kw³i cpq ewk nq k kw³i cpq Kg nq M kw³i cpq nq bv N kw³i m wó nq 489. Lv` wkkj Kvb cöwµqvi Kvh KvwiZvi Dci cöwzwôz nq? K e vcb k mv jvkms køly M k mb N cö ^`b 490. h Kv bv ev Í yz š i kw³i g~j Drm Kx? K Lv`K L Drcv`K M we qvrk k m~h 491. ev Z š cö_g ev me wb œ UªwdK j f ji cöwzwbwaz Kvix KvbwU? k Drcv`K L we qvrk M e vk Uwiqv N QÎvK 492. ivb Rvweqvg e vk Uwiqv I wkg RvZxq Dw `i m úk KvbwU? K cöwz hvwmzv L K gbwmwjrg k wgdpzqvwjrg N kvly wb Pi wpî n Z 472 I 473 bs cö kœi DËi `vi : 472. wpwýz skwui bvg Kx? K avî L cwjkj k µv gv bgv N MŠY KzÂb 473. wpîwui ÿ Î cö hvr i. eskmwz c`v_ enb I aviy K i ii. cövk wzk wbe vp bi gva g bzzb cörvwzi m wó K i iii. Rx bi gva g wjwcw ms køl K i k i I ii M i I iii 493. ivb Rvweqvg Kx? K ˆkevj L fvbivm k e vk Uwiqv N QÎvK 494. ivb Rvweqvg e vk Uwiqv wkg RvZxq Dw ` K wk mieivn K i? K w Rb k bvb Uªv Rb M kk iv N K vjwmqvg 495. wmöb nvdr M vm KvbwU? K O L H M He k CO 496. Rx ei eskmzxq ˆewkó mâvwiz nq KvbwUi gva g? K i ³i gva g L Lv ` i gva g k wr bi gva g N k vm cök v mi gva g 497. meyr Dw `Kzj mv jvkms køl Yi Rb wb Pi KvbwU e envi K i? K O 2 k CO 2 M H 2 N N FYvZ K všítwµqv K cöavbz Kq fvm fvm Kiv hvq? K `yb k wzb M Pvi N cuvp 499. jvb Kb KvbwUi D`vniY? k wgdpzqvwjrg L K gb mwjrg M G cøq Ukb N Kw úwukb eûc`x mgvwßm~pk eûwbe vpwb cö kœvëi 500. K gb mwjrg Gi gva g cövyxiv i. mn hvmx `i g a GKRb DcK Z nq ii. mn hvmx m`m DcK Z bv n ji ÿwzmö Í nq bv iii. mn hvmx `i DfqB DcK Z nq K i k i I ii

19 501. wmöbnvdm M v mi D`vniY n jv i. CO 2 ii. CH 4 iii. H 2O k i I ii M i I iii 502. Rhizobium e vk Uwiqv i. wkg RvZxq Dw `i wkk o e vb K i ii. evqexq bvb Uªv Rb K mseüb K i iii. Dw `i cörbb Kv R mvnvh K i k i I ii M i I iii 503. wmöb nvdm M vm i. gvwui De izv aÿsm K i ii. cök wz I cwi e ki ZvcgvÎv evovq iii. gvwui De izv evovq i M i, ii I iii k i I ii 504. wndgvm MwVZ nq i. Dw ` I cövyxi g Z `n _ K ii. g Z cövyxi cp bi gva g iii. cök wzi wewfbœ Dcv`v bi gva g k i I ii M i I iii a vq 14 mvaviy eûwbe vpwb cö kœvëi 513. Technology k ãi _ KvbwU? K weávb k cöhyw³ M Rxe cöhyw³ N Ávb 514. RxecÖhyw³ ev ev qv UK bvjwr Rxe weáv bi Kvb ai bi kvlv? K weï kvlv L we kwlz kvlv k dwjz kvlv N weï I dwjz kvlv 515. Kvj G iwk Kvb ` ki weávwb wq jb? K Rvg vwb k nv ½wi M Bsj vû N ivwkqv 516. Kvj G iwk ckvq wq jb K wpîwkíx k cö KŠkjx M jlk N ag hvrk 517. MÖMi Rvnvb g Ûj R bwu i KqwU m~î vwe vi K ib? K 3wU k 2wU M 4wU N 5wU 505. avoi cövyxi ÿ Î Ñ i. Giv ver bv Lvq ii. kkzb, wkqvj, nv qbv BZ vw` iii. Giv g Z `n L q cwi ek bvsiv K i k i I ii M i I iii 506. UªwdK j fj n jv i. Lv` k L ji wewfbœ Lv` Íi ii. m e v P j f j kw³i cwigvy K g hvq iii. D P ch v qi gvsmvkx cövyx wøzxq j f ji cöwzwbwa k i I ii M i I iii wfbœ Z_ wfwëk eûwbe vpwb cö kœvëi wb Pi DÏxcKwU jÿ Ki Ges 507 I 508 bs cö kœi DËi `vi : ˆkevj kvgyk e vo mvc CMj 507. Dc ii cöevn wp Îi Drcv`K KvbwU? K kvgyk L mvc M e vo k ˆkevj 508. cöevnwp Îi 3q Í ii Lv`K K g M j i. 2q Íi e w cv e ii. 1g Íi n«vm cv e iii. 4_ Íi n«vm cv e RxecÖhyw³ k i I iii 518. MÖMi Rvnvb g Ûj ckvq wq jb K jlk k ag hvrk M cö KŠkjx N wpîwkíx 519. Kv K eskmwzwe` vi RbK ejv nq? K Kvj G iwk L jyb cv i k g Ûj N û Mv ` wcöm 520. GK ev GKvwaK ai bi GK Q Kvl mgwó K ejv nq k wumÿ L km M GMO N DN 521. wumÿ KvjPv ii gva g wb Pi KvbwU K cywóea K wgwwqv g RxevYygy³ e vq KvjPvi Kiv nq K KvÐ L kvlv M cökvlv k civm iyy 522. vev ` vwcz wumÿ evievi wefvr bi gva g mivmwi Kx ˆZwi K i? K Dw ` k YyPviv M Gµcøv U N DbœZ Ym úbœ MvQ RxeweÁvb : E-Book Version 17 wb Pi DÏxcKwU co Ges 509 I 510 bs cö kœi DËi `vi : meyr Dw«` Nvmdwos eåvo mvc CMj 509. DÏxc Ki Lv` k LjwU Kvb ai bi? k wkkvirxex Lv` k Lj L cirxex Lv` k Lj M g ZRxex Lv` k Lj N mekqwu 510. Lv` k Lj Gi ÿ Î cö hvr Ñ i. g ZRxex Lv` wkkj `Lv hvq bv ii. gvbyl gkv W½y fvbivm cirxex Lv` wkkj iii. CMj m e v P Í ii Lv`K M i I iii k ii I iii Škevj cévyx µïvâub eo gvq evrcvwl ˆQvU gvq Dc ii wp Îi v jv K 511 I 512 bs cö kœi DËi `vi : 511. wp Î KqwU Lv` wkkj v Q? K 1wU L 2wU M 3wU k 4wU 512. wpî bymv i 2wU mwvk Lv` wkkj nj i. ˆkevj QvU gvq evrcvwl ii. ˆkevj eo gvq QvU gvq iii. ˆkevj cövyx cøv¼ub QvU gvq k i I iii 523. i KU, D ovrvnvr Pvjv bvi Rb Kvb Mv Qi Zj e envi Kiv nq? K MøvwWIjvm L Kv b kvb M Bwcj Bwcj k Rv Rvev 524. jojoba MvQ Kv_vq R š? k K vwj dvwb qvq L mvnvivq M R vgvbkvq N PivcywÄ Z 525. wejyß Dw ` Drcv`b I msiÿ Y wbf i hvm cöhyw³ KvbwU? K wrggi k wumÿ KvjPvi M gwi g N ev qvcø v U 526. George Morel Kvb ` ki weávwb? K myb Wb k divwm M Rvg vb N hy³ivó«527. Rv Rvev Kx? k MvQ L gvq M Mevw`cï N Rxevk 528. wb Pi Kvb MvQwU we kl giæf wgi cwi ek Qvov Rš vq bv? K Shal L Tulshi M Jasminium k Jojoba

20 18 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 529. rdn ej Z Kx eysvq? K eûkwc cøvrwgw k wikw ^ bu DN M GKK Kwc cøvrwgw N UªvÝdigvi DN 530. DN KvUvi Rb we kl GbRvBg KvbwU? K jvb MR k iw ªKkb M jk UR N jvb cr 531. wrb cö KŠk ji gva g DN Gi Kvw ÿz sk e vk Uwiqv _ K Kv_vq vbvšíi Kiv m e n q Q? k gvby l L QvM j M cvwl Z N Mv Q 532. GE Gi c~y iƒc Kx? K General Energy k Genetically Engineered M Gene Empaek N Genetically Emltion 533. evnk DN bywjc bi Rb Kx `ikvi? K GKwU evnk wbe vpb k GKwU cvlk wbe vpb M GKwU Rxe wbe vpb N GKwU wumÿ wbe vpb 534. bzzb ˆewkó m wói Rb Kv bv Rx ei DN-i cwiez b NUv bvb n jv k wrb cö KŠkj L wrbzë M bywjcb N K vwbs 535. Bt Gi c~y iƒc Kx? K Bacillus trait L Bacuills thermogenesis M Bacteria thuringiansis k Bacillus thuringiansis 536. K wl Ges vgv `i Lvevi-`vev i e vck cwiez b G b Q Kx? k Rxe cöhyw³i L wumÿ KvjPv ii M bywjc bi N Kj gi 537. Kvb weávbx Zj I nvb WªvKve b K `ªæZ bó K i cwi ek K `~lygy³ Ki Z mÿg e vk Uwiqv vwe vi K ib? K Kvj G ivwk L W. gkmỳ yj nk k W. Gg. K PµeZx N RR g ij 538. B Uvi dib ˆZwi Kiv nq KvbwU _ K? K E. coli k B M TMV N GMO eûc`x mgvwßm~pk eûwbe vpwb cö kœvëi 539. Bbmywjb ˆZwi Kiv nq i. e vk Uwiqv n Z ii. fvbivm n Z iii. C n Z k i I iii 540. wumÿ KvjPv ii gva g m wó fvbivm cöwz ivax RvZ n jv i. vjy ii. ZvgvK iii. cu c k i I ii 541. ˆRe mvi ˆZwi Z h ai bi YyRxe e envi Kiv nq Zv n jv i. e vk Uwiqv ii. bxjvf meyr ˆkevj iii. QÎvK M i I iii k i, ii I iii 542. Rxe cöhyw³i gva g i. K vývi wby q Kiv hvq ii. Gw Uev qvwuk I f vkwmb Drcv`b Kiv hvq iii. M nwbg vy Kiv hvq k i I ii 543. wumÿ KvjPv ii D Ï k e envi Kiv Dw `i sk n jv i. ce ga ii. å~y iii. dzj i k i I ii 544. wr bi gva g gvzvwczv _ K mšívbmšíwz Z ez vq Ggb ivm n jv i. nuvcvwb ii. Wvqwiqv iii. _ vjv mwgqv K ii I iii L i I ii k i I iii N iii 545. Rxe cöhyw³ e env i `ªæZ cömvi jvf Ki Q i. DN _ivwc ii. U wude wb l K wkïrš iii. d ibwmk gwwwmb L iii k i, ii I iii wfbœ Z_ wfwëk eûwbe vpwb cö kœvëi wb Pi DÏxcKwU co Ges 546 I 547 bs cö kœi DËi `vi : gvz Dw ` vev` gva g RxevYy gy³kiy K vjvm PvivMvQ 546. DÏxcKwUi cöwµqvwu n jv K d Uvdm dvivb jkb k wumÿ KvjPvi M wikw ^ b U DN cöhyw³ N nvbweªwvb Rkb _ avcwu Øviv evsvq i. g~j I KvÐ ii. eqenxb wumÿ iii. bypviv K i L ii M iii k ii I iii wb Pi wp Îi v jv K 548 I 549 bs cö kœi DËi `vi : 548. wpîwui bvg Kx? K UªvÝdigvi DN k wikw ^ b U DN M eûkwc cøvrwgw N GKK Kwc cøvrwgw 549. B skwui Q` Kiv nq h sk w` q i. iw ªKkb ii. jvb MR iii. vgvb jr k i L ii M i I ii N iii wb Pi cövß Z_ n Z 550 I 551bs cö kœi DËi `vi : c w_exi µgez gvb Rb Mvôxi Lv` hvmvb w` Z ˆRe cöhyw³i dziší m vebv i q Q DbœZ K wl Drcv` b ˆRe cöhyw³ Z_v wrb cö KŠkj e vckfv e e en Z n Q 550. K wli Dbœq b ˆRe cöhyw³i e envi KvbwU? K cwbwmwjb cö Z L ni gvb Drcv`b M B Uvi dib Drcv`b k Uªvb RwbK Dw ` Drcv`b 551. D³ cöhyw³ Z Drcbœ Uªvb RwbK Dw `i D`vniY n jv i. U g Uv ii. Rvg iii. Kjv k i I iii L iii B N ii I iii

21 RxeweÁvb : E-Book Version 19 K v WU K j Ri wbe vpwb cix vi cökœcî : m Rbkxj wak bykxj bi gva g miv cö wz wbwðz Ki Z vii 1 Jhenidah Cadet College, Jhenidah Time : 2 Hours 35 Minute Biology Creative Marks : 50 [N.B. : The figures in the right margin indicate full marks. Read the stems carefully and answer the associated questions. nswer any five questions.] 1 Pond Ecosystem dulterant in food Fig.-X Fig.-Y a. What is food web? 1 b. Explain why in long food chain more energy would be reduced at the higher trophic level? 2 c. Draw a labelled diagram of Dig. X in the stem. 3 d. Now a day public health is threatened due to effect of Dig. Y in the stem. How can you prevent it? 4 2 In Biology class, teacher has discussed about the food digestion process in human body. He has also disscussed about the irregular food habit due to causes of intestrial disorder and also explain its remedy. a. What is roughage? 1 b. What do you mean by xerophthalmia? 2 c. Explain how the above physiological process occurs in your body. 3 d. Explain and analyze the last sentence of the above stem Group M N Item DN Replication Reflex action a. What is dopamine 1 b. What do you mean my Thalassemia? 2 c. Describe on account of concept of item of group N in the stem. 3 d. The above M indicating process occurs in semiconservative way. Explain and analyze it. 4 Fig.-P Fig.-Q a. What is pleura? 1 b. What do you man by breathing? 2 c. Explain the structural characteristics of Fig. P in the above stem. 3 d. What remedy measures will you take to removing complexities of problem of Fig Q? nallyze it with you opinion. 4 5 Observe the flow chart 6 Lungs Heart Body a. What is leukemia? 1 b. What are the features of plasma? 2 c. Discuss about the function of the fluid that carries oxygen from 2 to 3 shown in stem. 3 d. "2 pumps two types of fluid in opposite direction at a time" Explain. 4 X Biotechnology a. What is interphase? 1 b. What do you mean by gene cloning? 2 c. Which type of cell division is necessary to produce Y? Discuss about the features of the division. 3 d. Which procedure is necessary to produce Y from X? Explain with proper diagram. 4 7 Observe the figure below Fig.-B a. What is eukaryotic cell? 1 b. Why cardiac muscle is different than others? 2 c. Describe the structure and function of B. 3 d. ' has very complex structure' Explain with proper diagram. 4 8 Plant produces food by one physiological process and produce energy with another physiological process. a. What is biological currency? 1 b. What is the role of light in photosynthesis? 2 c. Shortly describe the first process with chemical reaction. 3 d. The 2 nd process mentioned in stem depends on the 1 st process. Explain. 4 Y

22 20 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 2 Feni Girls' Cadet College, Feni Time : 2 Hours 35 Minute Biology Creative Marks : 50 [N.B. : The figures in the right margin indicate full marks. Read the stems carefully and answer the associated questions. nswer any five questions.] 1 Look at the figures and answer the following questions. 5 Look at the figure and answer the following questions. Fig. Fig. B a. What is the scientific name of Potato? 1 b. Why is Carolus Linnaeus famous? 2 c. Write down the identifying characteristics of the Kingdom of the animal of figure. 3 d. Is there any economic role of the above animals? Describe briefly. 4 2 The teacher said to his students, "There are mainly four types of tissues in animal body. Connective tissue is one of them. On the basis of matrix, this can be divided into four. Bone and Cartilage are also the example of connective tissue. a. What is called organ? 1 b. What do you mean by Balanced diet? 2 c. How can the mentioned tissue be classified? 3 d. Discuss and explain the last sentence of the stem. 4 3 Laboni is a student. She is feeling headache, and having problem with passing urine for few days. She went to a doctor and the doctor gave her some medicine. He advised her to control her high blood pressure and asked her to purify her blood after certain intervals of time. a. What is Nephron? 1 b. What is meant by Pericardium? 2 c. How Laboni will purify her blood? 3 d. How can one prevent the controllable disease mentioned in the stem? Discuss it. 4 4 Look at the figure and answer the following questions Fig. Fig. B a. Write down the full name of RN. 1 b. What do you mean by reductional cell division? 2 c. Describe the all stages in between fig : and fig : B. 3 d. If the process in the fig : B did not occur continuously in human life, What would happen you think? Explain. 4 Fig. E Fig. F a. What is interphase? 1 b. What do you mean by C 3 cycle? 2 c. Explain the first step of the process mentioned in figure : E. 3 d. What is the relation in between fig : E and fig : F? Explain it. 4 a. What is endosmosis? 1 b. What do you mean by recombinant DN? 2 c. Which process is indicated in the stem? Explain it. 3 d. What is the relation between transpiration and above stem? 4 a. What is pelvis? 1 b. What do you mean by reflex action? 2 c. Draw a labeled diagram of the basic unit of the excretory system of animal. 3 d. Explain how above part help in control and coordination. 4 Fig X Fig Y a. What is Entemophillic flower? 1 b. What do you mean by development of new sporophyte? 2 c. Describe the different stages of 'X' formation with figure. 3 d. If 'x' and 'Y' are not formed plant kingdom will be destroyed. nalyse it. 4

23 kxl vbxq z ji wbe vpwb cix vi cökœcî : m Rbkxj RxeweÁvb : E-Book Version 21 wak bykxj bi gva g miv cö wz wbwðz Ki Z vii 3 we `yevwmbx mikvwi evjk D P we` vjq, Uv½vBj welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 2n 2n 5 2n n n RvBGMvU K. wrb Kx? 1 L. e vk Uwiqv K g biv iv R šífz ³ Kiv n q Q Kb? 2 M. DÏxc Ki RvB Mv U h wefvrb n e Zvi k lv³ avcwui mwpî ey bv `vi 3 N. cörvwzi ^Zš iÿvq DÏxc Ki cöwµqvwui iæz we køly Ki 4 P 2 6CO H 2 O X + 6O 2 + 6H 2 O Q K. Re gỳ ªv Kx? 1 L. d Uvdm dvivb jkb ej Z Kx eysvq? 2 M. D³ cöwµqvq P I Q Gi f wgkv e vl v Ki 3 N. DÏxc Ki X hšmwu ˆZwii cöwµqv e vl v Ki 4 3 Wv³vi ivrxe Lvevi Uwe j e m Zvi evev gv K D Ïk K i ejj, Kv j ij ÿwzki wkš vgiv mkj Kv j ij Gov Z cvwi bv KviY wkqy fvj Kv j iji v Q hv vgv `i DcKvi K i K. eøvw MÖæc Kv K e j? 1 L. Dw ` cvwb I LwbR jey cwien bi cö qvrbxqzv eyws q wjl 2 M. mviyx ˆZwi K i i ³ Kv j i ji v`k gvb `LvI 3 N. ivrx ei ey bvk Z hšmwu gvbe ` n DcKvix I ckvwi Dfq ai bi f wgkvb iv L- we køly Ki 4 4 iwdk j v e wumÿ KvjPvi cöhyw³ e envi K i wewfbœ ai bi dm ji Pviv ˆZwi Ki jb G Z wzwb wak Pviv GKm ½ c jb K. cøvrwgw Kx? 1 L. GMO ej Z Kx eysvq? 2 M. j v e wak Pviv Drcv` bi c wzi mwpî avc ey bv Ki 3 N. _ bwzk Dbœq b DÏxc Ki cöwµqvwui e`vb g~j vqb Ki K. WvqvjvBwmm Kx? 1 L. k vmbvwji MVb cöwµqv eyws q wjl 2 M. DÏxc Ki ½ Øviv gvbe ` n cöwzwbqz Kxfv e k vmkvh Pj Z _v K? e vl v Ki 3 N. D³ ½ wbqwš Z Kvl wefvr bi d j m ó iv Mi KviY, jÿy, cöwzkvi I cöwz iva e e v wjl 4 M wpî-x wpî-y K. cy úk Kv K e j? 1 L. cz½ civmx dz ji ˆewkó wjl 2 M. wpî Y Gi N skwui DrcwËi cöwµqv wpîmn e vl v Ki 3 N. M Gi mv _ N I P Gi wgjb ciez x Zvrch ey bv Ki 4 K. ˆRe weez b Kx? 1 L. wwgbg U Kiv nq Kb? eyws q wjl 2 M. X wba vi Y Y nj fšz evnk e vl v Ki 3 N. Y I Z Gi g a m úk wu cöwzcv`b Ki 4 8 wkÿk K v m ev ms vb eysv jb Ges ej jb- ev ms v bi Lv` wkk ji gv S cvi úwik m úk _v K wzwb v iv ej jb gšgvwq dz ji ga vni Yi Rb dz j dz j Ny i eovq GUv GK ai bi všítwµqv K. wg_w µqv Kx? 1 L. ev Z š we qvr Ki f wgkv Kx? 2 M. wkÿ Ki cö_g Dw³wUi v jv K wewfbœ cökvi Lv` wkk ji weeiy `vi 3 N. wkÿ Ki wøzxq Dw³wU Kvb ai bi všítcöwµqv K Bw½Z K i? we køly Ki 4 P N

24 22 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 4 we` vgqx mikvwi evwjkv D P we` vjq, gqgbwmsn welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 mvgv 10g köwyi QvÎx, Zvi D PZv 110 m. wg. IRb 50 5 B KwR m evm vi L Z Lye cq ` K i wkš cwikög K i bv d j cövqb mȳ _v K Wv³v ii Kv Q M j wzwb Zv K Lv` vf v m cwiez b vbvi civgk `b K. cöwz 100 MÖvg iæi `ya n Z vgiv KZ wk jvk vjwi kw³ c q _vwk? 1 L. m ú~ik vwgl ej Z Kx evsvq? 2 M. mvgvi BMI wby q Ki? 3 N. Wv³vi mvgv K h civgk w` q Qb, DÏxc Ki v jv K Zvi h_v_ Zv g~j vqb Ki 4 2 6CO H 2 O 3 vcjv K v ivwdj P H 2 O K. GTP Gi c~y iƒc Kx? 1 L. RjR D ` mv jvkms køl Yi nvi ewk Kb? 2 M. v jvi bycw wz Z 'P' Kxfv e Drcbœ nqñ ey bv Ki 3 N. RxeRM Zi Rb DcwiD³ wewµqvwui iæz we køly Ki 4 2n wpî- 2n 2n 2n n n wpî-b K. vb mj Kx? 1 L. KvwW qvk cwki KvR bw QK cwki g Zv nq Kb? 2 M. DÏxc Ki wpî Gi avcwui PZz_ ch vqwui ey bv `vi 3 N. DÏxc Ki avc`ywui KvbwU Rxe ` ni µv gv Rvg msl v aªæe ivl Z Ges cörvwzi ˆewPÎZv vbqb Ki Z fzwgkv iv LÑ we køly Ki 4 4 W. Lyikx` vjg evsjv `k K wl wek e` vj qi GKRb M elk wzwb eb v cöwz ivak Rv Zi avb D ve b m Pó nb e k l wzwb wikw ^ b U DN cöhyw³ e envi K i Kvw ÿz ˆewk ó i av bi f vivbwu D ve b mg_ b nb K. Endocrinology Kx? 1 L. Ò_ vjv mwgqvó Kx e vl v Ki 2 M. DÏxc K DwjøwLZ cöwµqvi gva g Kxfv e bzzb f vivbwu D veb Kiv hvq e vl v Ki 3 N. K wl I wpwkrmv ÿ Î cöwµqvwui f wgkv g~j vqb Ki 4 n n n n K. Wvqd«vg Kx? 1 L. GwcMøwU mi KvR KxÑ e vl v Ki 2 M. DÏxc Ki wpîwui wpwýz skwui ey bv `vi 3 N. DÏxc Ki wpwýz ½ vµvší ivmwui KviY I Gi _ K cöwzkv ii Dcvq Kx? we køly Ki 4 6 gwj Zvi bvbvevwo Z eov Z wm q cykzicv o e m, wewfbœ Dw ` cövyxi mn e vb jÿ Kij G mgq cykz ii GK KvYvq GKwU ek G m co jv ekwu K `L Z c q mw` K m GKwU wxj Qy o w`j K. cøvskub Kx? 1 L. Survival of the fittest ej Z Kx evsvq? 2 M. gwji `Lv cövyxwui mv _ ev Zš wui m úk e vl v Ki 3 N. DwjøwLZ ev Zš wu M o DVvi ÿ Î Kvb Dcv`vbwUi f wgkv wak iæz c~y? hyw³mn we køly Ki 4 7 Wvb wj ` Wvb wbjq agwb wkiv evg wj ` 8 evg wbjq gnvagwb K. wm vwjk Pvc Kx? 1 L. "Transpiration is a necessary evil"-e vl v Ki 2 M. DÏxc Ki cöevnwpîwui MVb ey bv Ki 3 N. D³ ½wUi ms KvPb I cömviyb g~jz ` n i³ B msenb K iñ Dw³wUi h_v_ Zv wbiƒcy Ki 4 Oryza sativa Homo sapiens K. Dw `weáv bi RbK K? 1 L. jwmkvzš ej Z Kx evsvq? 2 M. weávbx wjwbqvm DÏxc Ki ÔÕ K Kvb c wz Z bvgkiy K i Qb ey bv Ki 3 N. DÏxc K ÔÕ I ÔBÕ Gi ivr wji Zzjbvg~jK v jvpbv K i KvbwU DbœZ-g~j vqb Ki 4

25 RxeweÁvb : E-Book Version 23 5 exi köô gyýx vãyi idd cvewjk K jr, XvKv welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 mvaviyz D P köwyi Rx ei `n Kv l GK ai bi Kvl K. e vcb Kv K e j? 1 wefvrb nq D³ Kvl wefvr bi GKwU av c m Uªvwgqvi `ybwu L Û wef³ nq djköæwz Z GKwU µv gv mvg _ K `ywu cz µv gv mvg m wó nq K. `v qj cvwli ˆeÁvwbK bvg wjl 1 L. cwienb wumÿ Qi KvR Kx? 2 M. D jøwlz avcwui mwpî ey bv `vi 3 N. D jøwlz cöwµqvwu mwvkfv e bv NU j Rxe ` n Kx ai bi mgm v n Z cv i- we køly Ki 4 2 wb Pi Lv` k Lj jv jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : L. d zbw d jvbd ej Z Kx evsvq? 2 M. wpî Gi MVb e vl v Ki 3 N. P s ki Lv` cwicv K B I C Gi f wgkv we køly Ki 4 6 RxeweÁvb K v m wkÿk gvbe ` ni `ywu iæz c~y ½ wb q v jvpbv K ib cö_gwu GKwU wî KvYvwK wz cv ú we kl GKwU ½ v Q hvi Kvh KvwiZv g Zz i c~e ch ší Pj Z _v K wøzxqwu n jv wkgwewpi gz ½ hvi gva g ` ni welv³ c`v_ wb vwkz nq (i) QvU gvq eo gvq evr cvwl (ii) Ry qv cøv¼ub QvU gvq (iii) ˆkevj Rycøv¼Ub QvU gvq eo gvq evr cvwl K. avoi Kx? 1 L. wgdpzqvwjrg ej Z Kx eys? e vl v Ki 2 M. (i) bs Lv` wkkjwu GKwU m ú~y Lv` k LjwU e vl v Ki 3 N. DwjøwLZ Kvb Lv` k L j kw³i cpq ewk n e? we køly Ki 4 3 ez gv b Rxe cöhyw³i `ybwu c wz eûj e en Z n Q cö_ gvë c wzwu Dw `vsk _ K GKB vi k lv³ c wzwu Kvw¼Z ˆewk ó i bzzb cörvwzi Dw ` m wói D Ï k DN cwiez b Kiv hvq K. wbdwk IUvBW Kx? 1 L. DN bywjcb ej Z Kx eys? 2 M. cö_ gvë c wzwui avcmg~n wpîmn ey bv Ki 3 N. cwi e ki myiÿvq I K wl Dbœq b k lv³ c wzwui f wgkv wjl 4 K. i³pvc Kx? 1 L. wjd Kvwgqvi KviY e vl v Ki 2 M. DÏxc K D jøwlz wøzxq ½wUi wpwýz wpî uvk 3 N. DÏxc Ki cö_g ½wUi Kvh KvwiZv we køly Ki 4 7 Zcb 10 eqi hver GKwU KviLvbvq KvR K i hlv b Zv K wb Kj, KwVb avzzi ov BZ w` ms ú k _vk Z nq `xn w`b Zvi Kvwk I IRb K g hviqvq Wv³vi bvbv cixÿvi ci e jb m k mbz š i cöavb ½wUi GKwU gvivz K iv M vµvší hv vgv `i ` k cyiæl `i g Zz i cöavb KviY K. eªskvm Kx? 1 L. m gv i jkb ej Z Kx evsvq? 2 M. Zvcb h ½wUi iv M vµvší Zvi MVb e vl v Ki 3 N. Zc bi ivmwui jÿy I cöwzkv ii Dcvq we køly Ki CO H 2 O + 6O 2 + 6H 2 O 5 K. K v ivwmm Kx? 1 L. i³k~b Zv ej Z Kx evsvq? 2 M. v jvi bycw wz Z m wói cöwµqv e vl v Ki 3 N. RxeRM Z DÏxc Ki cöwµqvwui iæz we køly Ki 4 K. ni gvb Kv K e j? 1 L. w Rb KvR e vl v Ki 2 M. wp Îi s k msnwuz wb lk cöwµqv e vl v Ki 3 wpî- N. skwui wb lk ciez x cwiywz we køly Ki 4

26 24 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 6 XvKv K jwr qu zj, XvKv welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 5 vgv `i ` n GK ai bi Kvl v Q hv wefvwrz nq bv K. ev qvjwrk vj K K Kx? 1 L. ÔvB jum e j v½vin výõ ej Z Kx eysvq? 2 wpî K K. K vývi Kx? 1 L. mkj Uª vkkb Zš B wcûj Zš wkš mkj w úûj Zš B U vkkb Zš bq e vl v Ki 2 M. DÏxc K Kvl wefvr bi avcwui ciez x avcwui ˆewkó e vl v Ki 3 N. DÏxc K DwjøwLZ Kvl wefvr bi 1g I kl av ci mv` k Ges ˆemv` k we køly Ki 4 2 ešíxi eqm 18 eqi Zvi D PZv 160 m.wg. IRb 50 KwvR, m Kg cwikögx wkš mȳ ^v i wakvix n Z Pvq K. GMO Kx? 1 3 L. mevz k mb I evz k m bi cv_ K `LvI 2 M. ešíxi BMR wby q Ki 3 N. ešíxi B Q c~i Yi Dcvq we køly Ki 4 P M. D³ Kv li MVe ` ni b vb Kv li _ K wfbœzi e vl v Ki 3 N. DÏxc Ki KvlwU ÿwzmö n j gvbe ` n Zvi cwiywz Kx n Z cv i we køly Ki 4 6 evn, nwiy, gvbyl, e vo, meyr Dw `, gqyi, cz½, kvgyk,li Mvk, wmiwmwu, mvc K. eb vüzv Kx? 1 L. _ vjv mwgqv iv Mi KviY e vl v Ki 2 M. DÏxc Ki Rxe jv e envi K i GKwU Lv` Rvj ˆZwi Ki 3 N. cwi e k msiÿ Y DÏxc Ki Rxe jvi iæz e vl v Ki 4 7 `kg köwy Z wkÿk wikw ^ b U DN m ú K we ÍvwiZ v jvpbv K ib Ges Gi iæz eyws q w` jb K. Rxe ewpî Kx? 1 L. wumÿ KvjPv ii vev` gva g Kx? 2 M. DÏxc K DwjøwLZ cöwµqvwui avcmg~n e vl v Ki 3 K. cvwb K Ôd zbw e jvbdõ ejv nq Kb? 1 L. agwb I wkivi 2wU cv_ K wjl 2 M. 'P' wpwýz skwui MVb e vl v Ki 3 N. CO 2 I O 2 M vm wewbg q 'B' wpwýz sk iæz c~y Dw³wUi ^c ÿ Zvgvi gzvgz `vi 4 4 ` ni cvwbmvg iÿvq e f wgkv iv L wkš e xq RwUjZvi Kvi Y GB cvwbmvg Zv wewnœz nq, Zv ` n bvbvikg mgm v m wó K i K. vw U Rb Kx? 1 L. kxzkv j Mv Qi cvzv ewk S i hvq Kb? 2 M. DÏxc K DwjøwLZ ½i MvVwbK GK Ki MVb wpîmn ey bv Ki 3 N. D³ ½wU wekj n q M j Zv cöwz vc b Zvgvi gzvgz e ³ Ki 4 8 N. D³ cöwµqv K wl I wpwkrmv ÿ Î Kxfv e e`vb ivl Q we køly Ki 4 K. cvdiæwfk Gwm Wi ms KZ Kx? 1 L. RxecÖhyw³ RxeweÁv bi dwjz kvlv eyws q wjl 2 M. DÏxc K Kxfv e Drcbœ nq e vl v Ki 3 N. Rx ei eu P _vkvi Rb B Dcv`vbwU iæz c~y Kb? we køly Ki 4

27 RxeweÁvb : E-Book Version 25 7 W bvfvb mikvwi evwjkv D P we` vjq, gv`vixcyi welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 wb Pi cöevn `ywu jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : 5 kvnwiqvi mv n ei GKwU we kl ½ K Rv niqvq Zv K : cövyx cwienb hvrkwumÿ i³ Kvl B : Dw ` cwienb RwUjwUmÿ wmf Kvl K. cøvrgv jgv Kx? 1 L. wumÿ I ½i g a m úk wjl 2 M. Kxfv e cwien bi mv _ hy³? e vl v Ki 3 N. I B Dfq cwien bi mv _ hy³ n ji Zv `i MV b Kxiƒc ˆecixZ i q Q? we køly Ki 4 2 wb Pi wewµqvwu jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : 6CO H 2 O v jv K v ivwdj C 6H 12 O 6 + 6H 2 O + 6O 2 K. d Uvmd dvivb jkb Kv K e j? 1 L. mkj UªvKkb Zš B w úûj Zš wkš mkj w úûj Zš UªvKkb Zš bq-e vl v Ki 2 M. DÏxc K D jøwlz cöwµqvwu msnu bi ÿ Î ZvcgvÎv, cvwb I w R bi iæz ey bv Ki 3 N. DÏxc Ki cöwµqvwu Z K v ivwdj cwinvh GKwU cixÿv Øviv cögvy Ki 4 3 wb Pi wpîwu jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : K. cvpk im Kx? 1 L. Pwe Z `ªeYxq 2wU wfuvwg bi bvg Drm jv wjl 2 M. wgkömöwš wnmv e wpî '' Gi kvixie Ëxq ey bv Ki 3 N. wpî 'B' s k Lv ` i cwicvk ey bv Ki 4 4 gvneye mv n ei nvvr ey K mnbxq e _v nw Qj wzwb cöpð Nvgv Z _v Kb Zvi g b nw Qj e v_v Mjv I evg nv Z Qwo q hv Q Zvi wpwkrmk Zv K e j i³ mâj b e vnvz NUvq Ggb n q Q K. vbwrbv Kx? 1 L. cö ^`b K cö qvrbxq ÿwz ejv nq Kb? e vl v Ki 2 M. gvneye mv n ei mgm vwui KviY e vl v Ki 3 N. gvbe ` n i³ mâvjb c wzwu ey bv Ki 4 B cöwzgv m GKevi WvqvjvBwmm Kiv Z nq, hv GKwU e qeûj wpwkrmvc wz K. w I cv iwmm Kx? 1 L. Dw ` M vmxq wewbgq Kxfv e N U? 2 M. DÏxc K D jøwlz ½i Kvh Kvix ½ K wpwýz wpî uvk 3 N. DÏxc K DwjøwLZ wpwkrmv c wzwui wpîmn ey bv `vi 4 6 wb Pi DÏxcKwU c o cökœ jvi DËi `vi : cérbb Dw«` civmvqb cévyx wbglk K. dvb Uvni gvb Kv K e j? 1 L. v cj K cök Z dj ejv nq Kb? 2 M. Dw `i civmvq bi 3wU gva gi we ÍvwiZ ey bv `vi 3 N. Dw ` I cövyxi ÿ Î wb l Ki Zvrch ey bv Ki 4 7 meyr Dw `, Li Mvk, gvbyl, cz½, e vo, mvc, gq~i, nwiy, kvgyk, evn, ubmvc K. dzwi qe Kv K e j? 1 L. vbv dr ch v q µ gv Rvg jv wewfbœ vk wzi `Lv hvq? 2 M. DÏxc K DwjøwLZ Rxe jv e envi K i GKwU Lv` Rvj skbmn ey bv `vi 3 N. ev Z š i w wzkxjzv iÿvq DÏxc K DwjøwLZ Rxe jv msiÿy Kiv GKvšÍ cö qvrb K_vwU g~j vqb Ki 4 8 h Zš ` ni wewfbœ ½i Kv Ri mgš^q mvab K i Zv K mœvqyzš e j DbœZ gw Í i wakvix wn m e gvbyl köô Rxe K. c z juw ni gvb Kx? 1 L. wbdib wefvrb nq bv Kb? 2 M. DÏxc K D jøwlz Z š i GKwU Kv li mwpî weeiy `vi 3 N. Ôgw Í msl mœvqy Kvl Øviv ˆZwiÕ we køly Ki 4

28 26 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 8 ivrkvnx mikvwi evwjkv D P we` vjq, ivrkvnx welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 Rxe RMr K 5wU iv R fvm Kiv hvq hgb 5 dvwng Zvi Rxe weávb wkÿ Ki wbku ï b Q h gvbe ` ni g biv vwb gwjqv K. ICZN Gi c~y iƒc wjl? 1 L. wjwbqv mi GKwU PgrKvi D veb ej Z Kx eys? 2 M. DÏxc Ki Kvb iv R WvqvUg Gi e vb n Z cv i? e vl v Ki 3 N. Rx ei ˆeÁvwbK bvg wba vi Y všír vwzk Kvb wbqg jv g b Pjv `ikvi? v jvpbv Ki 4 2 cévwywumyå veiyx ˆhvRK (x) Õ²vq K. GKwU wbw` ó mg q gw Í i kzkiv KZ kzvsk e envi Kiv nq? 1 L. Kjvgbvi veiyx wumÿ ej Z Kx eys? 2 M. Rxe ` n X wumÿ i Dc hvwmzv g~j vqb Ki 3 N. i³ I w DfqB hvrk wumÿ n ji G `i MvVwbK wfbœzv we` gvb- we køly Ki 4 3 k mb bvgk ˆRe ivmvqwbk cöwµqvq Rxe `n hšwmk Lv` `ªe RvwiZ K i kw³ Drcv`b K i me Rx eb k mb cöwµqv N U wkš Dw ` I cövwyi k mb cöwµqv wfbœzi K. by µvg kvlv Kx? 1 L. mevz k m bi wøzxq av c Kx N U? 2 M. gvbe ` ni k vm wµqv Kxfv e m úbœ nq? 3 N. DÏxc Ki k lv³ jvbbwu we køly Ki 4 4 Dw ` I cövwyi ½ jv myôzfv e cwipvjbv Ki Z GKwU mgš^q e e vi cö qvrb nq vi GB mgš^q Kvh µg m úbœ Ki Z ni gvb I mœvqy GK hv M KvR K i gvbe ` ni wewfbœ MÖwš _ K wbtm Z ni gvb wewfbœ kvixie Ëxq KvR wbqš Y K i K. GKRb gvby li KZwU c viv_vbi qw MÖwš _v K? 1 L. wcuzbuvwi MÖwš wbtm Z ni gv bi KvR wjl 2 M. DÏxc Ki Z _ i wfwë Z Dw `i mgš^q cöwµqv e vl v Ki 3 N. gvbe ` n ni gvb wbtmiykvix MÖwš i bvg, e vb, wbtm Z ni gv bi gvbmn Zv `i Kvh vewj QK vkv i D jøl Ki 4 6 kw³i Rb cö qvrb Lv` G Lv` cwicv K `uvz GKwU cö qvrbxq ½ wkš wkqy mvay e emvqx bwzk fv e Lv` ˆZwi I msiÿ Y ivmvqwbk `ªe e envi K i Q K. vwg l kzkiv KZfvM bvb Uªv Rb _v K? 1 L. wfuvwg bi köwywefvm D jøl Ki 2 M. DÏxc K DwjøwLZ ½wUi MVb I Kvh vewj D jøl Ki 3 N. gvbe ` n D³ ivmvqwbk `ªe jvi cöfve we køly Ki 4 wwá¼vyy KÌvYy RvBGMvU ö Y wk K. wfwë Kvl Kvb w` K e vb K i? 1 L. åƒ Yi e w Z giv Kxfv e mvnvh K i? 2 M. gvbe wkï m wó Z DÏxc Ki cöevn wpîwu we køly Ki 3 N. RvB MvU MV bi ÿ Î Kvb wefvrb cöwµqv RwoZ- e vl v Ki 4 7 weávbxiv ez gv b RxeZË K Kv R jvwm q we kl cöwµqvq msl Pviv Drcv`b Ki Q B Zvg a GB cöwµqvwu K wl Z wz iæz c~y e`vb i L Q K. vmvi Kx? 1 L. cövwyi ÿ Î R bwuk BwÄwbqvwis Kxfv e e envi Kiv nq? 2 M. DÏxc K DwjøwLZ cöwµqvwu avivevwnk fv e ey bv Ki 3 N. DÏxc Ki cöwµqvwui Zvrch we køly Ki 4 8 RxecÉhywÚ Tissue Culture K. Pseudomononas Kx? 1 L. ˆRe weez b ej Z Kx eys? 2 M. L ÿ Î wikw ^ bu DN Kxfv e ˆZwi Kiv nq- ey bv Ki 3 N. cöhyw³wu vgv `i Rxe b vk xev` ^iƒc gyj vqb Ki 4 L

29 RxeweÁvb : E-Book Version 27 9 vg W cywjk e vuvwjqb cvewjk zj I K jr, e ov welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 Y X Z 5 Kw ÞZ wrb bypviv 2 K. wbdwi jgv Kx? 1 L. ^qswµq mœvqyzš ej Z Kx evs? 2 M. wp Îi X skwui Kvh KvwiZv e vl v Ki 3 N. wp Îi Y I Z gvbe ` n wecvkxq Kv R wk f wgkv iv L we køly Ki 4 wpî-k wpî-l K. cöku ˆewkó Kx? 1 L. Survival of the fittest K_vwUi Zvrch e vl v Ki 2 M. wpî L K Dw ` Kv li ^Zš ½vYy ejv nqñ e vl v Ki 3 N. wpî-k skwu Kvl Ki n j Kvb c wz Z UKmBfv e Kvh Ki Kiv hv e e j Zzwg g b Ki 4 3 meyr Dw«` Nvmdwos eåvo mvc evrcvwl 6 7 wpî-k wpî-l K. wfkl Dcjwä Kx? 1 L. wbókvix cvkv `g b d ivgb-gi e envi e vl v Ki 2 M. wpî-k ˆZwii cöwµqv ey bv Ki 3 N. wpî-l- Z wb ` wkz cöhyw³i iæz v jvpbv Ki? 4 wpî-k wpî-l K. ga Q`v Kx? 1 L. wbd gvwbqv iv Mi KviY jl? 2 M. wpî-k m wói cöwµqv e vl v Ki? 3 N. wpî-l Øviv msµwgz ivm cöwz iv a Zvgvi KiYxq Kx gzvgzmn we køly Ki? 4 CO2 O2 4 K. wjmv g U Kx? 1 L. C 4 Dw ` ej Z Kx evsvq? 2 M. DÏxc Ki ilvwp Îi kw³ cöevn e vl v Ki 3 N. cwi e ki fvimvg iÿvq '' Gi f wgkv we køly Ki 4 wpî-k wpî-l K. Kvjvi eøvbû Kx? 1 L. vw Uev qvwmm ej Z Kx evsvq? 2 M. gvi wj mi köwy web vm bymv i ÔwPÎ-KÕ Gi köwyweb vmmz ˆewkó ey bv Ki? 3 N. gvbe Rxe b wpî-l Gi RM Zi _ bwzk iæz v jvpbv Ki? 4 8 O2 CO2 wpî-x wpî-y K. Uw K MjMÐ Kx? 1 L. abvz K všítwµqv ej Z Kx evsvq? 2 M. wpî X Gi ÜKvi ch vq e vl v Ki 3 N. Rx ei w ÍZ iÿvq X I Y Dfq cöwµqvb cwinvh Ñ we køly Ki 4 Wvb evg X Y B M N dzmdzm n rwcû K. Drcv`K Kx? 1 L. wwgbg U Kb Kiv nq? 2 M. X n Z I B s k i³ cöevn e vl v Ki? 3 N. 0 2 I CO 2 hy³ i³ c _K ivl Z X, Y, M I N wb ` wkz ½wUi Kvh µg we køly Ki 4

30 28 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 10 nwi gvnb mikvwi D P we` vjq, PuvcvBbeveMÄ welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 wb Pi wpî wzbwu jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : 5 wb Pi wpî `yõwu jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : B C K. wbtmövex wumÿ Kv K e j? 1 L. vz xkiy kw³ ej Z Kx evsvq? 2 M. Rx ei `n h ai bi Kvl Øviv MwVZ Zvi wpwýz wpî ¼b Ki 3 N. DÏxc Ki Rxe wj GKB mycvi wksw gi šífz ³ n ji ˆewkó MZ w`k n Z vjv`v we køly Ki 4 2 wb Pi wpî wzbwu jÿ KiGes cökœ jvi DËi `vi : wpî-1 wpî-2 wpî-3 K. UbWb Kv K e j? 1 L. cvwb K Ôd zbw d jvbdõ ejv nq Kb? 2 M. wpî-1 G msnwuz wewµqvq Drcvw`Z gvu TP Gi cwigvy wby q Ki 3 N. Dw `i cwien b wpî-2 I wpî-3 Gi mswkøózv we køly Ki 4 3 vwid I Rvwid `yb fvb `yr bib D PZv 175 m.wg. vwi di IRb 55 KwR n ji vwi di IRb 68 KwR vwid iæwu I wpwb L Z cq ` K i vi Rvwi di cq ` c ivuv I gvsm `yb fvb qi g a vwid cwikögnxb I cövq mgq mȳ _v K K. K v ivwmm Kx? 1 L. ÔkvixwiK mȳ Zvi Rb iv dr RvZxq Lvevi iæz c~y Õ e vl v Ki 2 M. DÏxc Ki v jv K vwi di mȳ Zvi KviY e vl v Ki 3 N. vwid I Rvwi di g a Kvi Lv` cwicv K ewk GbRvBg cö qvrb hšw³k we køly Ki 4 4 C 6 H 12 O 6 + X wewfbœ GbRvBg 6CO 2 + 6H 2 O + kw³ K. UªwdK j fj Kv K e j? 1 L. vw Uev qvwmm ej Z Kx evsvq? 2 M. gvbe ` ni Kv l X Gi cušqv bvi cöwµqv ey bv Ki 3 N. wewfbœ GbRvBg QvovI DÏxc Ki wewµqvwu wewfbœ cöfvek Øviv cöfvwez hšw³k we køly Ki 4 K. dvb Uvni gvb Kx? 1 L. C4 Dw ` ej Z Kx evsvq? 2 M. Rev, gui I wkgyj Dw `i N skwu Kxiƒc wpî ¼b K i `LvI 3 N. M I N s k msnwuz Kvl wefvrb mwvkfv e bv NU j Dw ` Kx ai bi mgm v n Z cv i we køly Ki 4 6 Uwjwfk b Ôvcbvi Wv³viÕ wk ivbv g GK byôv b nv U i mȳ Zv wel q wewfbœ v jvpbv nw Q jv Kv j ij m úwk Z GK cö kœi Rev e byôv b vmz Wv³vi ej jb, Kv j i ji wkqy DcKvwi w`k _vk ji wzwi³ Kv j ij kix ii Rb ÿwzki K. i³pvc Kx? 1 L. O MÖæ ci i³avix e w³ K me Rbxb `vzv ejv nq Kb? 2 M. DÏxc K ewy Z ½vYywUi gvaª g Kxfv e i³ mâvwjz nq ey bv Ki 3 N. Wv³v ii e³ e i h_v_ Zv we køly Ki 4 7 wb Pi wpî `yõwu jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : wpî-p wpî-q K. giv Kx? 1 L. wb l Ki gšwjk Zvrch wj wjl 2 M. b vqwepvi cöwzôvq wpî-p Kxfv e f wgkv iv L e vl v Ki 3 N. wpî-q G we` gvb cövwu bi wrb bó n j gvbe ` n Kx ai bi mgm v n e e j Zzwg g b Ki? hyw³mn we køly Ki 4 8 ivrkvnx wek we` vj q Dw `we` v wefv M wumÿ KvjPv ii gva g ª ewimn bvbv Rv Zi Dw `i Pviv ˆZwi Kiv nq G wel q D³ wefv Mi GKRb wkÿk GB cöhyw³i bk myweav I evsjv ` ki cÿvc U bk m vebvi K_v Rvbv jb K. K vwiikvb bwmm Kx? 1 L. wikw ^ b U ej Z Kx evsvq? 2 M. DÏxc K ewy Z cöhyw³i gva g Kxfv e bzzb Pviv ˆZwi Kiv nq ey bv Ki 3 N. wkÿk h myweav I m vebvi K_v ej jb Zv g~j vqb Ki 4

31 RxeweÁvb : E-Book Version bv Uvi mikvwi evjk D P we` vjq, bv Uvi welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 wb Pi DÏxcKwUi jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : RxeRMr 5 mygb 9g köwyi GKRb wkÿv_x m GKw`b evwo Z KvR Kivq Zvi nvz K U hvq wkš m jÿ Kij wkqy ZB Zvi KvUv vb _ K i³ cov eü n Q bv m `ªæZ wpwkrmv K `ª ivrå-1 ivrå-2 ivrå-3 ivrå-4 ivrå-5 K. RvZxq dz ji ˆeÁvwbK bvg wjl 1 L. BDK vwiwu ej Z Kx eysvq? 2 M. DÏxc Ki 3q skwui iæz e vl v Ki 3 N. DÏxc Ki 4_ I 5g s ki g a KvbwU wakzi DbœZ Zvgvi gzvgz `vi 4 2 wb Pi wpî jv jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : wpî : wpî : B wpî : C K. Synaps Kx? 1 L. UÛb wjmv g U _ K wfbœñ e vl v Ki 2 M. wpî B Gi wumÿ i weeiy `vi 3 N. wpî I wpî C Gi Zzjbvg~jK v jvpbv Ki 4 3 wb Pi wpî jv jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : n 2n n n n n K. RvB MvU Kx? 1 L. K vwikvb bvwmm ej Z Kx eysvq? 2 M. DÏxc Ki Kvl wefvrbwu e vl v Ki 3 N. esk iÿvq I ˆ`wnK e w Z wp Îi wefvrbwui f wgkv g~j vqb Ki 4 4 `kg köwyi Rxe weávb K v m wkÿk ej jy Zvi eqm 45 eqi D PZv 7 dzu Ges IRb 84 KwR GKRb wkÿv_x ejj m vi vgvi eqm 16 eqi D PZv 7 dzu wkš vgvi IRb 90 KwR Zzwg Kx Ljvayjv Ki bv? m ej jv mßv ni 2-3 w`b Ljvayjv K i K. cšwók Zš Kx? 1 L. hk Z K mâq Ni ejv nq Kb? 2 M. cöwzw`b H wkÿv_x K KZ K vjix Lv` MÖnY Ki Z n e? 3 N. wkÿk I wkÿv_x K IRb KZ KwR Kgv Z n e wby q Ki 4 n M j Wv³vi Zvi i³ cixÿv K i `Lj h i ³ k Z KwYKvi msl v e o hviqvq i³ cov eü n Q bv K. D P i³pvc Kx? 1 L. cö ^`b K cö qvrbxq g½j ejv nq Kb? e vl v Ki 2 M. myg bi NUbvi mv _ GKwU i³ KwYKv f wgkv i q Q e vl v Ki 3 N. Wv³v ii cixÿvi dj myg bi Kxiƒc iv Mi m wó Ki e v jvpbv Ki 4 6 wb Pi wpî jv jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : wpî- wpî-b K. GwcMøwUm Kx? 1 L. m gv i jkb ej Z Kx eysvq? 2 M. wpî- Gi MVb e vl v Ki 3 N. wpî-b Gi Kvwh K GK Ki mwpî ey bv Ki 4 7 iwng Zvi Dc Rjv K wl Kg KZ v Zvi evwo eb v KewjZ GjvKvq eb vi mgq hlb Zvi GjvKvi K lk `i avb dm ji ÿwz nq ZLb fve Z _v Kb Kxfv e K lk `i GB ÿwz _ K iÿv Kiv hvq `xn w`b M elyvi d j wzwb eb vq mwnòz GKwU av bi RvZ D veb K ib K. K vjm Kx? 1 L. cöwzezx wµqv ej Z Kx eysvq? 2 M. iwng mv ne Kvb cöwµqvq av b bzzb RvZ D veb K i Qb e vl v Ki 3 N. K wl I wpwkrmv ÿ Î cöwµqvwui f wgkv g~j vqb Ki 4 8 wb Pi cöevn wpîwu jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : cys Rbb ˆKvl Õ x Rbb ˆKvl wggqvwmm wggqvwmm KÌvYy () wwá¼vyy (Y) wbglk (C) RvBGMvU (D) K. Menopause Kx? 1 L. úv ivdvbu ej Z Kx eysvq? 2 M. C Gi Zvrch e vl v Ki 3 N. D Gi ciezx wekvk ey bv Ki 4

32 30 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 12 dbx mikvwi evwjkv D P we` vjq, dbx welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 wb Pi DÏxcKwU jÿ Ki 5 wpî dzmdzm mcyó K ˆÕ GivdvBU (2x) n MÅvGgvGUvdvBU (x) n K. e vcb Pvc Kx? 1 L. Lv` cwien b d v qg Kb iæz c~y? 2 M. 2n m wói cöwkqv v jvpbv Ki 3 N. n, 2n Rxeb P µ iæz c~y we køly Ki 4 K. k mb Kx? 1 L. ^evz I evz k m bi g a `yõwu cv_ K jl 2 M. DÏxcKwU Gu K wpwýz Ki 3 N. DÏxcKwUi 2wU iv Mi KviY, jÿy I cöwzkvi jl 4 6 wb Pi wpîwu jÿ Ki 2 wb Pi wpîwu jÿ Ki M P K. wbdib Kx? 1 L. wcuzbuvix MÖwš iæz c~y Kb? 2 K. k mb Kv K e j? 1 L. TP K ˆRegỳ ªv ejv nq Kb? 2 M. wpîwu ¼b K i wpwýz Ki 3 N. gvbe Rxe b ½vYywU iæz c~y hyw³mn we køly Ki 4 3. wumyå KvjPvi Rxe céhywú B. ˆRGbwUK Bwéwbqvwis K. Wvcvwgb Kx? 1 L. DN iwcø Kkb ej Z Kx evsvq? 2 M. s k D jøwlz cöwµqvwu ey bv Ki 3 N. B Gi iæz Rxe cöhyw³ Z wak g~j vqb Ki 4 4 gvb Uvwmm Kvl wefvr b 5wU avc GwU wbqš Y nvwi q dj j kix ii ÿwz nq K. wefvrb Kv K e j? 1 L. wg qvwmm K n«vmg~jk wefvrb e j Kb? 2 M. Z Zxq avcwu wpî ¼b K i ˆewkó jl 3 N. 4_ I 5g av ci g a Zzjbv Ki 4 M. DÏxcKwUi MVb v jvpbv Ki 3 N. GwU KvR bv Ki j wk n e e j Zzwg g b Ki v jvpbv Ki 4 7 m vi i ³i cökvi f` I MÖæc v jvpbv Ki Z wm q ej jb, Ôi³`vb GKwU mvgvwrk `vqe ZvÕ K. i³ Kx? 1 L. i ³i MÖæc Rvbv cö qvrb Kb? 2 M. m v ii v jvpbvwu e vl v Ki 3 N. m v ii Dw³wU g~j vqb Ki 4 8 wpî wbdwk qvm K. gvb µvwfjvb Kx? 1 L. mgxkiwyk wefvrb ej Z Kx eys? 2 M. DÏxcKwUi MVb v jvpbv Ki 3 N. ÔBnv Kv li K `ª we `yõ hyw³mn we køly Ki 4

33 RxeweÁvb : E-Book Version bœ`v mikvwi D P we` vjq, eªvþyevwoqv welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 cwi ekev`x `i GKU køvmvb n Q ÒMvQ jvmvb cwi ek 2 euvpvbó GB MvQ K euvwp q ivlvi Rb `ywu we kl Kvlxq ½vYy wµqvkxj G `i GKwU kk iv Drcv`bKvix I b wu kw³ Drcv`bKvix K. `v qj cvwli ˆeÁvwbK bvg wjl? 1 L. RwUj wumÿ K cwienb wumÿ ejv nq Kb? 2 M. DÏxc Ki wøzxq ½vbywUi MVb e vl v Ki 3 N. Rx ei w ÍZ iÿvq DÏxc Ki cö_g ½vbywUi f wgkv we køly Ki 4 S TP I NDPH 2 H + H 2O e O 2 X CO 2 ivbeygjvr K. K vwiikvb bwmm Kx? 1 L. ^vfvwek Kvl wefvrb ej Z Kx eys? 2 M. X wpwýz Dcv`vb Kxfv e Y wpwýz e ˆZwi Z f wgkv iv L Zv e vl v Ki 3 N. DÏxc K S bycw wz Z Kx NU e Zv we køly Ki 4 3 Þz`Ëv 4 Lv`Å Dcv`vb B iú I jwmkv wpwb Y Lv`Å Dcv`vb C ˆKvl K. m ú~ik Lv` Kv K e j? 1 L. Lv` msiÿy ej Z Kx eys? 2 M. DÏxc K I C G Kxfv e Lv` Dcv`vb cwievwnz nq Zv e vl v Ki 3 N. `n MV b Q Ki cöwµqvwui f wgkv g~j vqb Ki 4 wpî : M K. vbvwrbv Kx? 1 L. BgevBwekb ej Z Kx eys? 2 M. DÏxc Ki ½ i³ mâvjb cöwµqv e vl v Ki 3 N. mwvk I cwiwgz Lv` MÖnY, cwiwgz e vqvg I nuvuv Pjvi gva g mȳ Rxeb jvf Kiv hvqñ Dw³wUi mv _ M Gi m úk we køly Ki 4 5 O 2 CO 2 CO 2 6 E K. DcwRnŸv Kx? 1 L. iv Zi ejvq eo Mv Qi wb P Nygv bv DwPZ bq Kb? 2 M. DÏxc K X Gi Kvh KvwiZv e vl v Ki 3 N. E Gi bycw wz Z X Gi Kv R Kx cöfve dj e Zv hyw³mn we køly Ki 4 Rev ayziv P O 2 X wkgyj K. Wvcvwgb Kx? 1 L. nv Zi KbyB K Kâvi mv _ Zzjbv Kiv nq Kb? 2 M. Q Gi M v gu m wói cöwµqv e vl v Ki 3 N. P I Q Z msnwuz civmvq bi g a KvbwUi myweav ewk gzvgz `vi 4 7 (i) meyr Nvm Nvmdwos e vo mvc B C D (ii) g ZRxe X ˆRe I Re Dcv`vb K. kw³ wcivwgw Kx? 1 L. Lv` Rvj ej Z Kx eys? 2 M. DÏxc Ki (i) bs G B K g M j Kx NU e e vl v Ki 3 N. cwi e ki Rb X Gi f wgkv we køly Ki 4 8 wknve Zvi eüyi evwo bvwn `i evmvq eov Z Mj m mlv b GKwU fvj Rv Zi wjpz MvQ `L Z cj m mlvb _ K Kvl Q msmön K i we` vj qi j v e Pviv ˆZwi Kij K. GMO Kx? 1 L. cöpwjz cörb bi P q vaywbk Rxe cöhyw³ wak Kvh Kix Kb? 2 M. wknv ei j v e M nxz Kvh µg e vl v Ki 3 N. wknv ei Kvh µg evsjv ` ki K wl K mg Ki Q wkbv Zvi ^c ÿ Zvgvi gzvgz `vi 4 Q

34 32 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 14 PÆMÖvg mikvwi D P we` vjq, PÆMÖvg welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 werq `kg köwyi QvÎ m RxeweÁvb eb c o vwgev, gvkiæg Ges nwiy m úv K Ávb jvf Ki jv G jv RxeRM Zi šíf y³ K. vi kvjvi ˆeÁvwbK bvg Kx? 1 L. C dvbrvb ivr f ³ Kb? e vl v Ki 2 2 M. DÏxc K ewy Z cö_g RxewU Kvb iv R i šíf y³ e vl v Ki 3 N. DÏxc Ki cöwzwu Rxe köwyweb vmmzfv e wewfbœ hyw³mnkv i v jvpbv Ki 4 2n 2n 2n cöwµqv- cöwµqv-b K. B Uvi dr ch vq Kx? 1 L. Rvg MvQ K eû Kvlx Rxe ejvi KviY e vl v Ki 2 M. DÏxc Ki cöwµqvwui 3q I 5g av ci ˆewkó e vl v Ki 3 N. DÏxc Ki `ywu cöwµqvb RxeM Z Z ší iæz c~y g~j vqb Ki 4 3 Rbve wiqv` GKRb e emvqx wzwb Pwe hy³ Lvevi L Z cq ` K ib Zuvi eqm 40 eqi Zuvi IRb I D PZv h_vµ g 60 KwR I 130 m.wg. K. iv dr Kx? 1 L. Mœ vkq K wgkömöwš ejv nq Kb? e vl v Ki 2 M. DÏxc Ki wiqv `i BMI wby q Ki 3 N. Rbve wiqv` Zvi BMR byhvqx Kxfv e mȳ ^v a i i L Zvi mgm v n Z cwiîvy c Z cv ib? we køly Ki 4 4 2n n n cwjw^b K. Kvlim Kx? 1 L. kxzkv j Dw `i cvzv ewk S i hvq Kb? e vl v Ki 2 M. DÏxc K Kxfv e cvwb C _ K s k cwievwnz nq? e vl v Ki 3 N. DÏxc Ki B cöwµqvwu Dw `i Rb DcKvix n ji ÿwzkii e U we køly Ki 4 C B n n n n 5 wg. mrj ek wkqyw`b hver k³ Lvevi L Z cvi Qb bv mb mv _ wzwb R i I Kvwk Z fzm Qb Kvwki mv _ bk mgq Kd ei nq Ges cöpð ey K e _v byfe K ib K. cøyiv Kx? 1 L. LDL K Lvivc Kv j ivj ejv nq Kb? e vl v Ki 2 M. wg. mr ji ivmvµvší niqvi KviY Kx? e vl v Ki 3 N. Wv³v ii civgk byhvqx wg. mr ji KiYxq jv we køly Ki 4 6 gvbe ` n wî KvYvK wz we kl GKwU ½ v Q hvi Kvh KvwiZv g Zz i c~e ch ší Pj Z _v K GwUi KvR bw QK cwki gz ` ni ci GKwU Zš cwi ek _ K wewfbœ D ËRbv ` n cwienb K i mwvk wm vší wb Z mvnvh K i K. wduvm Kx? 1 L. ni gvb MÖwš K šítÿiv MÖwš ejv nq Kb? e vl v Ki 2 M. gvbe ` ni mȳ Zvi mv _ DÏxc Ki cö_g ½wUi f wgkv e vl v Ki 3 N. DÏxc Ki k li Zš wu ÿwzmö Í n j cövyx ` n weiƒc cöfve co e we køy Ki 4 7 wpî : X K. giv Kx? 1 L. DN U Kiv nq Kb? e vl v Ki 2 M. DÏxc Ki wpî -X Gi MVb ˆewkó e vl v Ki 3 N. DÏxc Ki wpî -X B Rx ei PvwiwÎK ˆewk ó i cök Z avik I evnk g~j vqb Ki 4 8 ez gv b Rxe cöhyw³i `ywu c wz ewk e en Z n Q cö_ gv³ c wzwu Z Dw `vsk _ K GKB ˆewkó m úbœ msl Pviv m wó Kiv hvq vi k lv³ c wzwu Z Kvw LZ ˆewk ó i bzzb cörvwzi Dw ` m wói D Ï k DN Gi cwiez b Kiv hvq K. jvkvm Kx? 1 L. DN YywjcY K a -iÿykxj c wz ejv nq Kb? e vl v Ki 2 M. DÏxc Ki cö_ gv³ c wzwui avcmg~n e vl v Ki 3 N. cwi ek myiÿvq I K wl Dbœq b k lv³ c wzwui f wgkv cwimxg g~j vqb Ki 4

35 RxeweÁvb : E-Book Version wmjfvi ejm Mvj m nvb zj, PÆMÖvg welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu c~y gvb : 50 RxeweÁvb m Rbkxj cökœ [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 5 wwá¼vyy B K. wmb vcm Kx? 1 L. Hw QK I bw QK ckx wumy i g a cv_ K wjl 2 M. DÏxc Ki _ K b vb s k Lv` cwienbkvix wumy i ey bv Ki 3 N. _ K B Ges B _ K s k wewfbœ Dcv`vb cušqv bvi Kv R wb qvwrz wumy kvixie Ëxq I _ bwzk Dfq w`k _ KB iæz c~y we køly Ki 4 P + 6H2O + 6O2 2 6CO2 + 12H2O Q K. B Uvi dr Kx? 1 L. gvb Uvwmm I wg qvwm mi g a 4wU cv_ K wjl 2 M. ÜKvi ch v q Dcv`vbwU Kxfv e ˆZwi nq e vl v Ki 3 N. DÏxc Ki wewµqwu RxeRM Zi Rb iæz c~y we køly Ki 4 3 bvfvi eqm 14 Zvi IRb 70 KwR Ges D PZv 4 dzu 10 Bw B`vwbs cövqb Zvi wewfbœ ^v mgm v `Lv w` Q D jøl Zvi cq `i Lvevi vjyi wpcm I wp Kb d«vb K. Dw ` cywó Kx? 1 L. g vm bwmqvg Gi fv e Dw ` Kx Kx mgm v n Z cv i? 2 M. DÏxc Ki Lv` Dc`vbwUi cwicvk c wz ey bv Ki 3 N. bvfvi BMI KZ n e Zv wby q Ki Ges Gi v jv K Zvi KiYxq wel q gzvgz `vi 4 4 KÌvYy ipb Kv K e j? 1 g~îbvwj my ivlvi Dcvq Kx? 2 Gi wekv k giv Kx f wgkv cvjb K i e vl v Ki 3 Q K `Lv bv cöwµqvi mv _ wewfbœ ni gv bi mswkøózv we køly Ki 4 6 Z_ m~î-1 : cövß eq GKwU KvZjv gvq GK FZz Z cövq 3 _ K 5 jÿ wwg `q Z_ m~î-2 : cövß eq GKwU Bwjk gvq GK FZz Z cövq 3 _ K 10 jÿ ch ší wwg Qv o Z_ m~î -3 : GKB cörvwzi, niqv m Ë I GKwU M ncvwjz weov ji Zzjbvq GKwU eb weov ji vpi Y wntmözv jÿ Kiv hvq K. i qj e½j UvBMv ii ˆeÁvwbK bvg Kx? 1 L. U v bgx Kvb kvlvi šíf³ z? e vl v `vi 2 M. Z_ m~î-1 I 2 Gi Z_ byhvqx ww gi msl v _ K c~y v½ gv Qi msl v Kg niqvi KviY e vl v Ki 3 N. WviDBb ev `i v jv K Z_ m~î 3wU we køly Ki 4 7 K. L. M. N. w mwü B w eübx C cwk eübx K. L. M. N. Gwc jcwm Kx? 1 fvb vjvb Rkb Kx? e vl v Ki 2 skwu Kq ik gi n Z cv i? ey bv Ki 3 B I C Gi ˆewkó Zzjbvg~jK v jvpbv c~e K gvbe ` n Gi iæz we køly Ki 4 K. L. M. N. RxY cö KŠkj Kx? 1 CysE Ges CysM Gi e envi D jøl Ki 2 wpî Gi ev ms vbwui weeiy `vi 3 DÏxc K KviLvbvwUi (B) cöfv e ev ms vwui () Kx e v n e, we køly Ki 4 8 wpî : K. L. M. N. ga Q`v Kx? 1 wbw Œq I mwµq kvly ej Z Kx evsvq? 2 wpî Gi MVb e vl v Ki 3 wpî Kxfv e gvbe ` n i³ mâvjb K i- we køly Ki 4

36 34 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 16 bvwmivev` mikvwi D P we` vjq, PÆMÖvg welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 wb Pi wpîwu jÿ Ki 5 GKRb M elk K I L bvgk `yõwu Rxeb Kv li eskvby K ms køly K ib wb œiƒ c DcRvZ K. e vcb Kv K e j? 1 L. wbd gvk vm G Kvl wefvr bi aib e vl v Ki 2 M. DÏxc Ki v jvk 'X' Drcv` bi cöwµqv e vl v Ki 3 N. DÏxc Ki 'Y' Gi PvwjKv kw³ 'X' hyw³mnkv i g~j vqb Ki 4 2 câv kva iwngv LvZzb I Zvi wek eq ii g q gvweqv Mv g Um G KvR K ib GKw`b Mv g U m v b jvm j gvweqv `Šo `b wkš cö_grb g mvwvg _ K Drcbœ GK ai bi big Ges greyz wumÿ Z kw³ Kg I e _v byfe K ib weavq `Šov Z cvi jb bv K. mij mvb bvwfqvj w mwü Kx? 1 L. ey nxb cøvw W Kxfv e ewy j cøvw W iƒcvšíwiz nq? 2 M. DÏxc Ki iwngv LvZz bi jÿy jv Kvb iv Mi KviY e vl v Ki 3 N. DÏxc K 2q R bi `Šo `Iqvi mv _ cöavbz ` ni Kvb wumÿ mg~n f wgkv i L Q? we køly Ki 4 3 wb Pi wpîwu jÿ Ki B K. mvaviy veiyx wumÿ Kv K e j? 1 L. Dw `i MŠY e w i Kvi Y Kvb ai bi cö ^`b nq e vl v Ki 2 M. DÏxc K DwjøwLZ cöwµqvwu h Z š msnwuz nq Zvi wpwýz wpî `vi 3 N. DÏxc K I B Øviv cövwy ` ni GKwU gšwjk kvixie Ëxq e e vcbv Bw½Z Kiv n q Q- we køly Ki 4 4 R bk gwnjv Mvjv ci mym Ü evmvb n Z GKwU Mvjvc dzj wqo Z nvz evovq wkš nvvr KuvUvi vnv Z wprkvi K i wzwb nvzwu mwi q bb K. vi kvjvi wøc` bvg Kx? 1 L. RvB jg dvbevi Kxfv e Dw ` hvwš K kw³ hvmvq? e vl v Ki 2 M. DÏxc K cö_g NUbvwU we kl Kv li gva g Kxfv e gw Í cušqvq- e vl v Ki 3 N. DÏxc K wøzxq NUbvwU mivmwi gw Í Øviv wbqwš Z bqwe køly Ki 4 X Y cévk ˆKw±`ÊK Rxe K L msghvm K. cwicvk Kv K e j? 1 L. wcuzbuvwi K gvbe ` ni me vwak iæz c~y MÖwš e j Kb? 2 M. DÏxc K K Ges L n Z ÔMÕ m wói avivevwnk cöwµqvi mwpî e vl v `vi 3 N. DwjøwLZ cöhyw³wui Dc hvwmzv evsjv ` ki cöÿvc U KZUzKz e j Zzwg g b Ki hyw³mn we køly Ki 4 6 RxeweÁv bi wkÿk 'M' Zuvi wkÿv_ x `i wb q we` vj qi Pvicv k MvQ jv ch eÿy K i m jvi web vm m ú K v jvpbv Ki jb hvi RbK wjwbqvm e k l wzwb D³ weávbxi cöewz Z me Rbxb bvgkiy wewa v jvpbv K ib K. Fungi Gi kl cövpxi Kx w` q MwVZ? 1 L. ibkvbgvi Kvl K vb mj ejvi KviY e vl v Ki 2 M. DÏxc K wkÿk 'M' Gi v jvwpz g~jwelq e i D Ïk ey bv Ki 3 N. gvby li bvgki Y DwjøwLZ wewa KZUzKz cöwzdwjz n q Q? we køly Ki 4 7 wb Pi QKwU jÿ Ki Lv`Å cévy PweÆGZ `ËeYxq M cvwbgz `ËeYxq? D E K we KgGµÏÝ? Q P K. wgkö vwgl Kv K e j? 1 L. iv dr Lv` bvjxi K vývi Kxfv e n«vm K i? e vl v Ki 2 M. DÏxc Ki 'Q' Gi fverwbz jÿy e vl v Ki 3 N. D jøwlz 'P' Gi f wgkv g~j vqb Ki 4 8 wb Pi wpîwu jÿ Ki ˆÕ vgivdvbu B MÅvGgGUvdvBU kkæiv dmgdu N ˆem wpî : N K. HDL Kx? 1 L. PvjZv K cök Z dj ejv nq Kb? e vl v Ki 2 M. DÏxc K I B Kxfv e GK ai bi Rx ei RxebPµ m úbœ K i? e vl v Ki 3 N. wpî 'N' Rxe bi mkj ˆewkó Muv_v- hyw³mnkv i we køly Ki 4

37 RxeweÁvb : E-Book Version evkwjqv mikvwi j ve iuwi D P we` vjq, PÆMÖvg welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 gvq, gvsm, Wvj G jv vwgl RvZxq Lv` Lv ` i G 5 gvbe ` n wecvk cöwµqvq ˆZwi niqv bvb Uªv Rb NwUZ er Dcv`vbwU `n MV b cöz ÿ f wgkv cvjb K i K. dvb Uvni gvb Kx? 1 L. v`k Lv` wcivwgw ej Z Kx eys? 2 M. DwjøwLZ Lv` Dcv`vbwUi Lv` gvb Kxfv e evov bv hvq? ey bv Ki 3 N. ÔDwjøwLZ Lv` Dcv`vbwUi cwicvk cöwµqv cÿvk Z RwUjÕ we køly Ki 4 2 CO 2 + vëxkiy kw³ wervwiz kk iv K. köwyweb v mi me wb œ GKK Kx? 1 L. vbvb mvm vgvm ej Z Kx eysvq? 2 M. DÏxc Ki v jv K kk iv ˆZwii G cöwµqvwu ey bv Ki 3 N. ÔDÏxcK mswkøó cöwµqvwu RxeRM Zi me P q iæz c~y ˆRe ivmvqwbk cöwµqvõ Dw³wUi h_v_ Zv we køly Ki 4 3 mvwk ei wkÿk e envwik K v m gvb µv v ci mvnv h wcuqv Ri Kvl Ges gvby li Mv ji Kvl `Lv jb mvwke Kvl `y Uv fvj K i ch eÿy K i eys Z cvij Giv wfbœ ˆewkó m úbœ K. DW c v ibkvbgv Kx? 1 L. eû Kvlx Rx ei `n Kvl K cök Z Kvl ejv nq Kb? 2 M. DÏxc Ki KvlØ qi g a Kx Kx cv_ K i q Q Q Ki mvnv h `LvI 3 N. Kvl `ywui g a GKwU ^wbf i bq Kb Zv hyw³mn e vl v Ki 4 4 gvby li `nvf šíixy KvVv gv MVbKvix Zš ch eÿ Yi mgq wkÿk nv Zi KbyB qi w mwü `wl q ej jb GwU we kl ai bi w mwü K. MÖgyKzj Kx? 1 L. ^qswµq mœvqyzš ej Z Kx eysvq? 2 M. wkÿ Ki wb ` wkz w mwüwui MVb e vl v Ki 3 N. D³ Z š i Kvh µg, Zvgvi `n K mpj iv L hyw³mn we køly Ki 4 6 wb vk b GKB MV bi `ybwu we kl ½ KvR K i Gi ším V bi m~² GK K i³ n Z er vjv`v nq Ges cwi kvwaz nq K. Gwc jcwm Kx? 1 L. gwzjv ejsmvuv ej Z Kx eysvq? 2 M. DÏxc K D jøwlz we kl ½wUi MVb ey bv Ki 3 N. i³ cwi kva b we kl ½wUi ším V bi f wgkv we køly Ki 4 jw U mj bvmviüª vgvuv dzmdzm k vmbvwj K. cly `uvz Kx? 1 L. UªvwKqv ej Z Kx eysvq? 2 M. Dw ` w`b-ivz M vmxq wewbg q Q Ki ½ jv Kxfv e e envi K i? ey bv Ki 3 N. Q Ki ½ jvi v jv K Dw `, cwi ek I gvby li g a m úk cöwzôv Ki 4 7 ww ^vk qi f ší i ww ^K e vb K i D³ ww ^ K ww ^vyy m wó n Z KZK jv avc ch vqµ g msnwuz nq ÔwW ^vyy m wó bv n j Dw `i hšbrbb cöwµqv m e n Zv bvõ K. ˆRe weez b Kx? 1 L. _ vjv mwgqv Kb nq? e vl v Ki 2 M. DÏxc K ewy Z D³ avcmg~n wpwýz wpîmn ey bv Ki 3 N. DÏxc Ki me kl Dw³wUi iæz we køly Ki 4 8 i) Ry qvcøv¼ub QvU gvq eo gvq evrcvwl ii) ˆkevj Ry qvcøv¼ub QvU gvq iii) ˆkevj Ry qvcøv¼ub eo gvq evrcvwl K. Rxe ewpî Kv K e j? 1 L. ev Z š Re Dcv`vbmg~ ni cö qvrbxqzv e vl v Ki 2 M. (i) bs Lv` wkkjwu GKwU m ú~y Lv` wkkj e vl v Ki 3 N. (ii) I (iii) bs Lv` wkk ji KvbwU Z kw³i cpq Kg nq e j g b nq hšw³kzv we køly Ki 4

38 36 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 18 wmwu mikvwi evwjkv D P we` vjq, PÆMÖvg welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 vwikv Dw `we` v wel q covïbv Kivi mgq evsjv ` ki BRI (Bangladesh gricultural Research Institute) G wkÿv md ii gva g wumÿ KvjPvi Ges recombinant DN technology m ^ Ü wek`fv e aviyv jvf K i covïbv kl K i m K qkwu K wl Lvgvi ˆZwi K i K. Explant Kx? 1 L. wumÿ KvjPvi Gi recombinant DN technology Gi g a `ywu cv_ K jl 2 M. vwikvi ch eÿyk Z recombinant DN technology Gi avcmg~n ch vqµ g D jølc~e K e vl v Ki 3 N. reconmbinant DN technology Gi gva g DbœZRvZ m wó Kiv m e n ji wumÿ KvjPvi cöhyw³i gva g Zv m e bqñ we køly Ki wbgv I Zwbgv Mvwo K i ev `ievb eov Z hvw Qj nvvr MvwowU `yn Ubvq cwzz nq GB `yn Ubvq gw Í Kv l vnvz cviqvq PvjK wzåó nq b w` K Mvwoi cq b emv wbgv I Zwbgv nvz I cv q e v_v cvq d j í K qkw` bb Zviv mȳ n q D V K. Cartilage ej Z Kx eys? 1 L. ªvwUdvBW veiyx wumÿ K Kb Transitional veiyx wumÿ ejv nq? 2 M. Mvwoi Pvj Ki vnvzcövß Kv li MVb KxiƒcÑ e vl v Ki 3 N. Mvwoi PvjK I Zwbgvi vnvzcövß s ki Kvl jvi ˆewkó Zzjbvg~jK we køly Ki 4 6 RxeRMr mycvi wkswg-1 mycvi wkswg-2 3 S wpî X wpî Y K. Geoperception Kx? 1 L. mwilv Z ^-civmvqb I ci-civmvqb `ywub N U Kb? 2 M. wpî-y Gi MVb cöwµqv e vl v Ki 3 N. S I Z Gi wgjb ciezx Zvrch we køly Ki 4 Wvb K M N evg L P O dzmdzm n rwcê K. mvb bvwfqvwj w mwü ej Z Kx eys? 1 L. ªvK Kb nq? e vl v Ki 2 M. M sk n Z K I L s k i³cöevn e vl v Ki 3 N. O 2 I CO 2 hy³ i³ c _K ivl Z M, N, O, P wb ` wkz Kvh µg we køly Ki 4 4 S wpî- wpî-b K. j vwkdwb ej Z Kx eys? 1 L. gvbe ` n cwki f wgkv e vl v Ki 2 M. DÏxc Ki S Gi MVb wkiƒcñ e vl v Ki 3 N. Kxfv e B Gi gva g weï Zij hvrk Kjv ` n m ^š^q K iñ hyw³mn we køly Ki 4 T ggbiv B C D K. Species Plantarum Kx? 1 L. wjuvj wumÿ Kxfv e gw Í K iÿv K i? 2 M. D`vniYmn mycvi wkswg-1 Gi Rx ei ˆewkó ey bv Ki 3 N mv ji ci mgqkvj _ K D³ köwyweb vm c wz Kxfv e Ges Kb cwiewz Z nq hyw³ Øviv we køly Ki eqi eqmx nvwjgvi D PZv 160 m.wg. Ges IRb 55 KwR m gwnjv wµ KU ` ji GKRb cwiwpz L jvqvo m cöwzw`b 400 MÖvg Pv ji fvz, 150 MÖvg gvq I 60 MÖvg fvr Zj Lv` wn m e MÖnY K i K. gšj wecvk kw³ Kx? 1 L. RxeweÁv b bxie NvZK ejv nq Kv K Ges Kb? 2 M. nvwjgvi ˆ`wbK K vjwi Pvwn`v wby q Ki 3 N. M nxz Lvev ii mv _ nvwjgvi K vjwi Pvwn`vi mvgäm Zv hvpvb Ki 4 8 wb Pi QKwU jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : cvwb DrGmPK C 6H 12O 6 + 6O 2 6H 2O + 6CO 2 + kwú wýgrb Zvcgvòv K. Rbv iwuf Kvl I bvwj Kvl Kx? 1 L. ev Z š i cywói cöevn PµvKviÑ e vl v Ki 2 M. DÏxc Ki cöwµqvq kw³i wbm gb N UÑ cixÿvi Øviv cögvy Ki 3 N. DÏxc K wewµqvwu msnu b mgxkiywu Qvov b vb Dcv`vbmg~n wewµqvwu K wk v `Š cöfvwez K i? hyw³mn gzvgz `vi 4

39 RxeweÁvb : E-Book Version mikvwi nvrx gyn ` gnwmb D P we` vjq, PÆMÖvg welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 wb Pi wpîwu jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : 2 3 K. gvby li Kq Rvov jvjv MÖwš _v K? 1 L. - K imvqb M elyvmvi ejv nq Kb? 2 M. cwicv K DÏxc Ki `' wpwýz skwui f wgkv e vl v Ki 3 N. gvberxe b DÏxc Ki `C' wpwýz skwu iæz c~y Kb? 4 K. RvZxq dz ji ˆeÁvwbK bvg Kx? 1 L. wg qvwmm K n«vmg~jk wefvrb ejv nq Kb? eyws q jl 2 M. X I Y Gi g a h wgj i q Q Zv D jøl Ki 3 N. DÏxc Ki X I Y wpî `ywu h Kvl wefvrb K wb ` k K i Zvi iæz we køly Ki 4 B C 5 C 6 H 12 O 6 6CO 2 + 6H 2 O + kw³ K. ˆRe gỳ ªv Kx? 1 L. vz xqkiy kw³ ej Z Kx evsvq? 2 M. DÏxc K DwjøwLZ cöwµqvq Drcbœ TP Yyi msl vi wnmve Q Ki gva g `LvI 3 N. mgmö ˆRweK Kvh vewj wbqwš Z nq DÏxc Ki DwjøwLZ cöwµqvi gva g we køly Ki 4 6 wpî- K. Universal donar K? 1 L. i ³ Kv j ó iv ji v`k gv bi PvU wu `LvI 2 M. wpî Gi Kvh µ gi mv _ RwoZ wumÿ i MVb ˆewkó wjl 3 N. wpî i³ mâvjb cöwµqvi MwZc_ wpwýz wp Îi gva g we køly Ki 4 7 wb Pi wpî `ywu jÿ Ki 4 K. RN Gi c~y iƒc wjl? 1 L. Rxb K eskmwzi avik ejv nq Kb? 2 M. cö`wk Z ½vbywUi bywjcb cöwµqv ey bv Ki 3 N. ÒbZzb dmj D ve bi ÿ Î cö`wk Z f wgkv b ^xkvh Ó Dw³wUi Zvrch we køly Ki 4 8 wpî- wpî-b K. giv Kx? 1 L. cy úgäyix ej Z Kx evsvq? 2 M. wpî Gi DrcwË e vl v Ki 3 N. wpî B Gi cöwµqv bv NU j RxeRM Zi Kx cöwzwµqv n e? hyw³mn we køly Ki 4 mƒhæ k¼mgb kwú Þq P Z YGfvRx gvsmvkx K. h²vi RxevYyi bvg Kx? 1 L. UbWb I wjmv g Ui g a cv_ K wjl 2 M. ½wU O 2 I CO 2 wewbg q cöz ÿrwoz e vl v Ki 3 N. I B Gi MVbMZ cv_ K wfbœ n ji ` ni er c`v_ wb vl Y Df qb f wgkv iv L hyw³mz we køly Ki 4 B cywó fvívi wegqvrk K. Explant Kv K e j? 1 L. K gb mwjrg Kx eyws q wjl 2 M. Dc iv³ QKwUi cywó cöevn e vl v Ki 3 N. P Gi bycw Z ev Z š Kx cöfve co Z cv i we køly Ki 4

40 38 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 20 bvwmivev` mikvwi D P we` vjq, PÆMÖvg welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 wb Pi wpîwu jÿ Ki 5 GKRb M elk K I L bvgk `yõwu Rxeb Kv li eskvby K ms køly K ib wb œiƒ c X DcRvZ K. e vcb Kv K e j? 1 L. wbd gvk vm G Kvl wefvr bi aib e vl v Ki 2 M. DÏxc Ki v jvk 'X' Drcv` bi cöwµqv e vl v Ki 3 N. DÏxc Ki 'Y' Gi PvwjKv kw³ 'X' hyw³mnkv i g~j vqb Ki 4 2 câv kva iwngv LvZzb I Zvi wek eq ii g q gvweqv Mv g Um G KvR K ib GKw`b Mv g U m v b jvm j gvweqv `Šo `b wkš cö_grb g mvwvg _ K Drcbœ GK ai bi big Ges greyz wumÿ Z kw³ Kg I e _v byfe K ib weavq `Šov Z cvi jb bv K. mij mvb bvwfqvj w mwü Kx? 1 L. ey nxb cøvw W Kxfv e ewy j cøvw W iƒcvšíwiz nq? 2 M. DÏxc Ki iwngv LvZz bi jÿy jv Kvb iv Mi KviY e vl v Ki 3 N. DÏxc K 2q R bi `Šo `Iqvi mv _ cöavbz ` ni Kvb wumÿ mg~n f wgkv i L Q? we køly Ki 4 3 wb Pi wpîwu jÿ Ki B K. mvaviy veiyx wumÿ Kv K e j? 1 L. Dw `i MŠY e w i Kvi Y Kvb ai bi cö ^`b nq e vl v Ki 2 M. DÏxc K DwjøwLZ cöwµqvwu h Z š msnwuz nq Zvi wpwýz wpî `vi 3 N. DÏxc K I B Øviv cövwy ` ni GKwU gšwjk kvixie Ëxq e e vcbv Bw½Z Kiv n q Q- we køly Ki 4 4 R bk gwnjv Mvjv ci mym Ü evmvb n Z GKwU Mvjvc dzj wqo Z nvz evovq wkš nvvr KuvUvi vnv Z wprkvi K i wzwb nvzwu mwi q bb K. vi kvjvi wøc` bvg Kx? 1 L. RvB jg dvbevi Kxfv e Dw ` hvwš K kw³ hvmvq? e vl v Ki 2 M. DÏxc K cö_g NUbvwU we kl Kv li gva g Kxfv e gw Í cušqvq- e vl v Ki 3 N. DÏxc K wøzxq NUbvwU mivmwi gw Í Øviv wbqwš Z bqwe køly Ki 4 Y cévk ˆKw±`ÊK Rxe K L msghvm K. cwicvk Kv K e j? 1 L. wcuzbuvwi K gvbe ` ni me vwak iæz c~y MÖwš e j Kb? 2 M. DÏxc K K Ges L n Z ÔMÕ m wói avivevwnk cöwµqvi mwpî e vl v `vi 3 N. DwjøwLZ cöhyw³wui Dc hvwmzv evsjv ` ki cöÿvc U KZUzKz e j Zzwg g b Ki hyw³mn we køly Ki 4 6 RxeweÁv bi wkÿk 'M' Zuvi wkÿv_ x `i wb q we` vj qi Pvicv k MvQ jv ch eÿy K i m jvi web vm m ú K v jvpbv Ki jb hvi RbK wjwbqvm e k l wzwb D³ weávbxi cöewz Z me Rbxb bvgkiy wewa v jvpbv K ib K. Fungi Gi kl cövpxi Kx w` q MwVZ? 1 L. ibkvbgvi Kvl K vb mj ejvi KviY e vl v Ki 2 M. DÏxc K wkÿk 'M' Gi v jvwpz g~jwelq e i D Ïk ey bv Ki 3 N. gvby li bvgki Y DwjøwLZ wewa KZUzKz cöwzdwjz n q Q? we køly Ki 4 7 wb Pi QKwU jÿ Ki Lv`Å cévy PweÆGZ `ËeYxq M cvwbgz `ËeYxq? D E K we KgGµÏÝ? Q P K. wgkö vwgl Kv K e j? 1 L. iv dr Lv` bvjxi K vývi Kxfv e n«vm K i? e vl v Ki 2 M. DÏxc Ki 'Q' Gi fverwbz jÿy e vl v Ki 3 N. D jøwlz 'P' Gi f wgkv g~j vqb Ki 4 8 wb Pi wpîwu jÿ Ki ˆÕ vgivdvbu B MÅvGgGUvdvBU kkæiv dmgdu N ˆem wpî : N K. HDL Kx? 1 L. PvjZv K cök Z dj ejv nq Kb? e vl v Ki 2 M. DÏxc K I B Kxfv e GK ai bi Rx ei RxebPµ m úbœ K i? e vl v Ki 3 N. wpî 'N' Rxe bi mkj ˆewkó Muv_v- hyw³mnkv i we køly Ki 4

41 RxeweÁvb : E-Book Version weggd kvnxb K jr, kg kibmi, gšjfxevrvi welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] mv j evsjv `kx Wvt gvkmỳ yj vjg cv Ui wrb bkkv D š vpb K ib Gi d j wewfbœ Rv Zi cv Ui mswgköy NwU q DbœZ Rv Zi cvu D veb Kiv hv e K. ˆRe weez b Kx? 1 L. Survival of the fittest K_vwUi Zvrch e vl v Ki 2 M. DÏxc K D jøwlz DbœZRv Zi cvu Kxfv e cviqv hv e Zv wpîmn ey bv Ki 3 N. evsjv ` k D³ cöwµqvwui m vebv g~j vqb Ki 4 2 K. wcuzbuvwi MÖwš K MÖwš ivr ejv nq Kb? 1 L. Kvjvi møvbw Kb nq e vl v Ki 2 M. DÏxc K D jøwlz wpîwui MvVwbK GK Ki mwpî ey bv `vi 3 N. DÏxc K DwjøwLZ wpîwui me P q eo s ki mwpî ey bv `vi 4 6 wb Pi wpîwu jÿ Ki : B B K. Wvcvwgb Kx? 1 L. iƒcvšíwiz cøvw W ej Z Kx evsvq? 2 M. skwui MvVwbK g W ji ey bv `vi 3 N. B skwui MVb I cörvwzi avivevwnkzvq Gi iæz ey bv Ki 4 3 6CO H 2 O F + O 2 + 6H 2 O K. CM Kx? 1 L. m gv i jkb Kx? e vl v Ki 2 M. DÏxc Ki F Drcv` bi 2q ch vq e vl v Ki 3 N. DÏxc Ki cöwµqvwu mpj bv _vk j m wók j aÿsm n q hv eñ we køly Ki 4 4 wb Pi wpîwu jÿ Ki : K. BO eøvw MÖæc Kx? 1 L. Rh Factor Kx? e vl v Ki 2 M. gvbe ` n D jøwlz c`v_ wui f wgkv we køly Ki 3 N. n `wc Ði wfzi c`v_ wui cöev ni mwpî ey bv `vi 4 5 wb Pi wpîwu jÿ Ki : wpî- K. avoi Kx? 1 L. B wpwýz ½wU Z Kxfv e cv_i m wó nq? 2 M. wpwýz wpîmn B ½bvwUi MVb ey bv Ki 3 N. B wekj n j Kxfv e Gi cöwz iva e e v Ki e? gzvgz `vi 4 7 wb Pi wpîwu jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : mƒhæ Drcv`K Z YGfvRx B k¼mgb kwú Þq gvsmvkx C cywó fvívi wegqvrk K. ev ÍZš Kx? 1 L. jr ev Íms vb ej Z Kx evsvq? 2 M. cöevn wp Îi B C Gi GKwU ev i D`vniY w` q e vl v Ki 3 N. cöevn wp Îi PµvKvi cöwµqvwu ev Íms v bi Rb LyeB iæz cy Ñ Zvgvi gzvgz `vi 4 8 wb Pi wpîwu jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : 2n 2n 2n wpî- wpî-b K. Kvl Pµ Kx? 1 L. Kxfv e K vývi m wó nq? 2 M. I B Gi g a cv_ K D jøl Ki 3 N. wp Îi-B cöwµqvwu Rxe ` ni µv gv mvg msl v aªæe iv L Ges cörvwzi ˆewPÎ Zv cö`vb K iñ we køly Ki 4 n n n 2n n n n

42 40 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 22 gšjfxevrvi mikvwi D P we` vjq, gšjfxevrvi welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 wb Pi wpî wj jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : 5 wb Pi wp Îi v jv K cökœ jvi DËi `vi : B C B C K. dwjz RxeweÁvb Kx? 1 L. e vk Uwiqv K g biv iv R i Rxe ejv nq Kb? 2 M. köwyweb v mi RxewUi ivr MZ ˆewkó wk n Z cv i? G wel q Zvgvi gzvgz e ³ Ki 3 N. mycvi wkswg I ivr g Z wp Îi B I C Gi e vb wfbœ we køly Ki 4 2 wb Pi wpî _ K cökœ jvi DËi `vi : cvbi wfk wmw ÏyGKvR 2TP 4TP + 2NDH 2 cvbi wfk wmw wpî : D K. cvbiæwfk Gwm Wi ms KZ jl? 1 L. µem Pµ ej Z wk eysvq? 2 M. wpî 'D' Gi cöwµqv ey bv Ki 3 N. k mb cöwµqvi iæz e vl v Ki 4 3 Dr mpk ev GbRvBg Rxe ` ni Z ší iæz c~y GKwU Dcv`vb ` ni wewfbœ MÖwš _ K Dr mpk wbtm Z n q bvjxkvi gva g ` n Qwo q hvq Ges iæz c~y Kvh mvab K i gvbe ` n Lv ` i myôz cwicvk GbRvBg e ZxZ m e K. m ú~ik vwgl Kv K e j? 1 L. gvbe ` n KqwU jvjvmöwš v Q bvgmn wjl 2 M. gvbe ` n wewfbœ MÖwš _ K wbtm Z Dr mp Ki GKwU ZvwjKv ˆZwi Ki 3 N. gvbe ` ni cšw KZ š cwicvkk Z Lv ` i kvly cöwµqv ey bv Ki 4 4 wb Pi wpî wj jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : K. Synergid Kx? 1 L. wøwb lk ej Z Kx eysvq? 2 M. DÏxc Ki sk _ K cysm v gu ˆZwii cöwµqv e vl v Ki 3 N. DÏxc Ki C sk _ K ww ^vyy ˆZwii cöwµqv e vl v Ki 4 6 wb Pi QKwU c o cökœ jvi DËi `vi : (i) meyr Dw ` Ry qvcøvskub (ii) meyr Dw ` QvU gvq iæb gvq K. Scavenger Kx? 1 L. wgdpzqvwjrg ej Z Kx eysvq? 2 M. i I iibs h ev Z š i šífz ³ Zvi ey bv Ki 3 N. ev Z š i kw³ Ges cywó c`v _ i cöevn e vl v Ki 4 7 evsjv ` ki K wl weávbxiv vwd«kvi Rv Zi av bi mv _ evsjv `kx Rv Zi av bi mswgköy NwU q D Pdjbkxj I Livmwnòz GK cökvi av bi RvZ D veb K i Qb K. Explant Kx? 1 L. UªwdK j fj ej Z Kx eysvq? 2 M. wumÿ KvjPvi cöhyw³i avcmg~n e vl v Ki 3 N. DÏxc Ki KŠkjwU evsjv ` ki K wl Dbœq b Kx ai bi f wgkv ivl e? e vl v Ki 4 8 wb Pi wpî `ywui v jv K cökœ jvi DËi `vi : K. cvj gvbvwi wkiv Kx? 1 L. agbxi cövpx ii MVb jl 2 M. D jøwlz DÏxc Ki wewfbœ KcvwUKvi bvg, e vb I KvR jl 3 N. DÏxcKwUi i³ mâvjb cöwµqv ey bv Ki 4 wpî : E wpî : F K. wn vjwr Kx? 1 L. mœvqy DÏxcbv cwien b wmb vc mi f wgkv jl 2 M. wpî F Gi wefvr bi wbqš Y bó n q M j Kx N U? e vl v Ki 3 N. wpî E I wpî F Gi wefvr bi Zzjbvg~jK we køly Ki 4

43 RxeweÁvb : E-Book Version nwemä mikvwi D P we` vjq, nwemä welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 RxeRMr K cuvpwu iv R fvm Kiv hvq hgbñ 5 2 ggbiv vwb gwjqv K. `v qj cvwli ˆeÁvwbK bvg jl 1 L. e vk Uwiqv K g biv iv R i šíf y³ Kiv n q Q Kb? 2 M. DÏxc Ki Kvb iv R i cbwm jqv gi e vb e vl v Ki 3 N. DÏxc Ki ivr mg~ ni µg DbœwZi hšw³k KviY we køly Ki 4 2n 2n n 2n n ˆcÉvKÅvwiIwUK Rxe Wvb evg dzmdzm M P n rwcû K L N O K. wmb vcm Kx? 1 L. Rh d v±i ej Z Kx evsvq? 2 M. M sk n Z K I L s k i³ cöevn e vl v Ki 3 N. w Rbhy³ I Kve b WvB vbw hy³ i³ c _K ivl Z M, N, O, P wb ` wkz ½wUi Kvh µg we køly Ki 4 6 O 2 CO 2 CO 2 RvBGMvU QK- ˆKvl wefvrb QK-B K. ivb ev Rvg Kx? 1 L. wcuzbuvix MÖwš K cöavb MÖwš ejv nq Kb? 2 M. Rx ei m ½ DÏxc Ki '' QK Kxfv e m úwk Z? e vl v Ki 3 N. vgv `i _ bwzk Dbœq b QK B KZUzyK f wgkv ivl e e j Zzwg g b Ki? hyw³mn jl 4 3 cvwb DrGmPK C 6H 12O 6 + 6O 2 6H 2O + 6CO 2 + kwú wýgrb Zvcgvòv K. vw ^wjkvj KW Kx? 1 L. BgevBwekb ej Z Kx evsvq? 2 M. DÏxc Ki cöwµqvq kw³i wbm gb N UÑ cixÿv Øviv cögvy Ki 3 N. DÏxc Ki wewµqvwu msnu b mgxkiywu Qvov b vb Dcv`vbmg~n wewµqvwu K Kx v `Š cöfvwez K i? hyw³mn gzvgz `vi 4 4 mygb I mywgz `yb fvb myg bi IRb 50 KwR Zvi D PZv 130 m. wg m `ya, dj, gvq L Z cq ` K i mywg Zi IRb 60 KwR, Zvi D PZv 140 m. wg m gvsm, cwbi Ges bywzjm L Z cq ` K i K. K v ivwmm Kx? 1 L. cvu vj wkiv ej Z Kx evsvq? 2 M. mygb I mywg Zi BMI wby q Ki 3 N. mygb I mywg Zi g a K ^v SuywK Z i q Q? G ÿ Î Zv `i KiYxq Kx? we køly Ki 4 E K. vjwfijvm Kx? 1 L. ga Q` ej Z Kx evsvq? 2 M. DÏxc Ki X Gi Kvh KvwiZv e vl v Ki 3 N. E Gi bycw wz Z X Gi Kv R Kx cöfve dj e e j Zzwg g b Ki? hyw³mn we køly Ki 4 7 wwá¼vyy KÌvYy O 2 X wekvk K. eqtmwükvj Kx? 1 L. ^qswµq mœvqyzš ej Z Kx evsvq? 2 M. Gi wekvk cöwµqv ey bv Ki 3 N. DÏxc Ki `Lv bv cöwµqvq wewfbœ MÖwš _ K wbtm Z wewfbœ ni gv bi Kvh vejx we køly Ki 4 8 meyr Dw«` Nvmdwos eåvo mvc K. ikg Kx? 1 L. wumÿ KvjPvi Kiv nq Kb? 2 M. DÏxc Ki ilvwp Îi kw³cöevn ey bv Ki 3 N. wpwýz skwu cwi e ki fvimvg iÿvi Rb cwinvh we køly Ki 4

44 42 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 24 ew vi MvW cvewjk zj GÛ K jr, wm ju welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] wpî : B wpî : C K. köwyweb vm Kv K e j? 1 L. jwmkvzš ej Z Kx eys? 2 M. DÏxc Ki '' wpwýz s ki MVb e vl v Ki 3 N. DÏxc Ki 'B' I 'C' Kvl niqv m Ë I MVb I Kvwh K wgj hyw³mn Kv i g~q vqb Ki 4 K. Wvqvd«vg Kx? 1 L. Kb LDL K Lvivc Kv j ivj ejv nq? 2 M. wp Îi Ges B Gi KvR ey bv Ki 3 N. Kxfv e mkj ½vYy KvR K i? `ybwu avc v jvpbv Ki 4 6 wpî : wpî : B K. RN Gi mymv ii bvg wjl 1 L. n«vmg~jk wefvrb ej Z Kx evsvq? 2 M. DÏxc Ki wpîø qi ga Kvi avc jv e vl v Ki 3 N. wpî-b wbqwgz c wz Z NUvi `iæy m ó mgm v jv e vl v Ki 4 3 kvnwiqvi evsjv `k RvZxq dzuej ` ji GKRb L jvqvi Zvi D PZv 180 m.wg. IRb 70 KwR Ges eqm 25 eqi K. K v ivwmm Kx? 1 L. agwb I wkivi cv_ K Ki 2 M. kvnwiqvi Gi BMI wby q Ki 3 N. DÏxc Ki DwjøwLZ L jvqv ii cöwzw` bi K vjwi Pvwn`vi gvb we køly Ki 4 4 wpî : M K. WvqvjvBwmm Kx? 1 L. i³pvc ej Z Kx eys? 2 M. wpî M Gi Kvh µ gi mv _ RwoZ wumÿ i MVb ˆewkó jl 3 N. ÒmwVK I cwiwgwz Lv` MÖnY, cwiwgz e vqvg I nvuv Pjvi gva g mȳ Rxeb jvf Kiv hvqó Dw³wUi mv _ M Gi m úk we køly Ki 4 wpî : K. gwzjv Kx? 1 L. m gv i jkb ej Z Kx eysvq? 2 M. DÏxc Ki '' wpwýz ½i Kvh Kvix GK Ki MVb ey bv Ki 3 N. wpî '' wekj n j Kxfv e Gi cöwzkvi Kiv hvq? ey bv Ki 4 7 wjgb R š i GK eqi _ KB i³k~b Zvq fzm Q Wv³v ii civg k cöwz `yõgvm šíi šíi wjgb K GKevi i³ w` Z nq Z e vqiyhy³ Lvevi w` Z wb la K ib K. DN Gi c~y iƒc jl 1 L. Rxb K eskmwzi avik ejv nq Kb? 2 M. wjg bi ivmwui KviY e vl v Ki 3 N. wjg bi GB ivm niqvi Rb Zvi gv-evev `vqx Dw³wU we køly Ki 4 8 ivqnvb GKRb ˆRe cö KŠkjx wzwb cywó gva g GKwU G cøv U Ki jb Ges ch eÿy Ki jb mlv b _ K GK Q Kvl Rš v Q K. cøvmwgw Kx? 1 L. RxecÖhyyw³ ej Z Kx eys? 2 M. G cøv U msnwuz Kvl wefvrb ey bv Ki 3 N. DÏxc K DwjøwLZ NUbv GKwU cöwµqvi sk D`vniYmn cöwµqvwui mdjzv e vl v Ki 4

45 RxeweÁvb : E-Book Version w` evwm&& iwm WwÝqvj g Wj zj vû K jr, köxg½j, gšjfxevrvi welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 cb v Zvi eb covi mgq GK we kl cöhyw³i K_v Rvb Z cv i GB cöhyw³i gva g Dw `vsk _ K Kg mg qi g a GKB ˆewkó m úbœ msl Pviv m wó Kiv hvq K. Rxb Kx? 1 L. wwgbg U Kb Kiv nq? 2 M. DÏxc K D jøwlz cöhyw³i avcmg~n ey bv Ki 3 N. evsjv ` ki _ bxwz Z D³ cöwµqvi f wgkv we køly Ki X P dåvwu wmw K. BMI Kx? 1 L. Lv` cövy ej Z Kx evsvq? 2 M. DÏxc K DwjøwLZ X K P Kxfv e cwicvk K i? e vl v Ki 3 N. DÏxc Ki s k cwicvkk Z Lv` Kxfv e kvwlz nq? we køly Ki 4 wpî-m K. UbWb Kx? 1 L. w I cv iwmm ej Z Kx eysvq? 2 M. I C s ki g a cv_ K wjl 3 N. wpî M Gi bycw wz Z w mâvj b gvbe ` n Kx ai bi mgm vi m wó n e? we køly Ki 4 4 wb Pi wpîwu jÿ Ki K. dvb Uvni gvb Kx? 1 L. mwµq cwi kvly I wbw µq cwi kvly Gi g a cv_ K wjl 2 M. DÏxc K DwjøwLZ 'P' Dcv`vb jv Kxfv e gvwu n Z Mv Qi cvzvq cušqvq? e vl v Ki 3 N. e vcb Ges wfmöey Dfq c wzb DwjøwLZ cöwµqvwui mv _ m úwk Z e vl v Ki 4 B C 5 6 wpî-x K. wø-c` bvgkiy Kx? 1 L. cövwu v iv R i ˆewkó wjl 2 M. Dc iv³ DÏxc Ki wpîwu m ú~y K i wpwýz K iv 3 N. D jøwlz DÏxcK _ K Kxfv e bzzb úv ivdvbu ˆZwi nq e vl v Ki 4 avc- avc-b K. RvZxq dz ji ˆeÁvwbK bvg Kx? 1 L. vgvb Uvwmm ej Z Kx evs? 2 M. DÏxc Ki avcwui c ii av ci wpîmn ˆewkó wjl 3 N. DÏxc Ki B avcwu Kvl wefvrb mwvkfv e bv NU j Rx e Kx mgm v n Z cv i? we køly Ki 4 7 nvvr K i v½y j myup dzu j vgiv `ªæZ nvzwu DÏxcbvi vb _ K mwi q bb vgiv G e v_v byfe Kwi GKUv we kl wumÿ i gva g Ges GUv vkw K wµqv Øviv N U K. Kv j ij Kx? 1 L. vw Uev qvwmm ej Z Kx evs? 2 M. DÏxc K DwjøwLZ wumÿ i MvVwbK I Kvh Kix GK Ki mwpî ey bv Ki 3 N. DÏxc K DwjøwLZ vkw K NUbvwU GKwU we kl wµqv Øviv m úbœ nq we køly Ki 4 8 C 6 H 12 O 6 + 6O 2 wewfbœ GbRvBg 6 X + 6H 2 O + Y K. d UvjvBwmm Kx? 1 L. ivwî ejv eo Mv Qi wb P Nygv j k vm-kó `Lv `q Kb? 2 M. 'y' Dw ` ` ni Kv_vq Ges Kxfv e ˆZwi nq? e vl v Ki 3 N. wewµqvwui k l Drcbœ x Ges y Gi cö qvrbxqzv we køly Ki 4

46 44 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 26 cuzqvlvjx mikvwi Rywejx D P we` vjq, cuzqvlvjx welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 wb Pi wpî `ywu `L Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi : 5 wrnv `i evev mȳ Zv K 3D g b Pj Z nq Wv³vi e j Qb D³ iv Mi cöfv e Zvi ` ni cöavb ipb ½wU wekj niqvi m vebv v Q wpî- wpî-b K. wumÿ Kx? 1 L. Hw QK cwk I bw QK cwki g a cv_ K jl 2 M. wpwýz ½vYywUi iæz e vl v Ki 3 N. B wpwýz ½vYywU Rxe ` n bycw Z _vk j Kx ai bi mgm v n Z cv i? we køly Ki 4 K. ev qvjwrk vj K K Kx? 1 L. ni gvb K ivmvqwbk `~Z ejv nq Kb? 2 M. DÏxc Ki DwjøwLZ ivmwui KviY I jÿy ey bv Ki 3 N. DÏxc Ki DwjøwLZ ivmwu _ K RvwZ K gy³ Kivi Dcvq jv we køly Ki 4 6 wb Pi wp Îi v jv K mswkølu cökœ jvi DËi `vi : 2 C 6 H1 12 O 6 + 6O 2 + 6H 2 O + kw³ K. NDPH k ãi c~y iƒc jl 1 L. C 3 I C 4 Dw ` ej Z Kx evsvq? 2 M. DÏxc Ki cöwµqvwu Gi bycw wz Z Kxfv e N U? e vl v Ki 3 N. DÏxc Ki cöwµqvwu Rxe bi w ÍZ iÿvq Kx ai bi f wgkv iv L? we køly Ki 4 3 gvby li eÿ MnŸ ii evg w` K n rwcð e vb K i GwU gvbe ` n i³ mâvjb NUvq K. Kv j ivj Kx? 1 L. cö ^` K "Necessary Evil" ejv nq Kb? 2 M. DÏxc Ki ½wUi MVb wpîmn e vl v Ki 3 N. DÏxc Ki ½wU mȳ ivl Z KiYxq Kx? Zv we køly Ki 4 4 gvbe ` n wecvk cöwµqvq ˆZwi niqv bvb Uªv Rb NwUZ er wb vk b GKB MV bi `ybwu we kl ½ _v K Gi ším V bi m~² GKK i³ n Z er vjv`v nq Ges i³ cwi kvwaz nq K. gwzjv Kx? 1 L. w I ZiæYvw i g a cv_ K jl 2 M. DÏxc Ki DwjøwLZ we kl ½wUi MVb ey bv Ki 3 N. i³ cwi kva bi we kl ½wUi ším V bi f wgkv we køly Ki 4 K. dzj Kv K e j? 1 L. ^civmvqb I cicivmvqb ej Z Kx evs? 2 M. DÏxc K DwjøwLZ 'B' skwui DrcwË e vl v Ki 3 N. '' skwui wb lk ciez x cwiez b RxeK j K Kxfv e iÿv K i? we køly Ki 4 7 (i) Nvm Nvmdwos e vo mvc gqyi (ii) djg~j gvbyl K. jvkvm Kv K e j? 1 L. DN I RN Gi g a cv_ K jl 2 M. cö_g Lv` k L j kw³i cöevn e vl v Ki 3 N. Kvb Lv` k L j kw³i cpq Kg n e? we køly Ki 4 8 wrb cö KŠkjx iwng mv ne Zuvi `kg köwyi cyî K wikw ^ bu DN m ú K we ÍvwiZ e vl v w` jb Ges Gi iæz eyws q ej jb K. GMO ej Z Kx evsvq? 1 L. wumÿ KvjPv ii vev` gva g ej Z Kx evsvq? 2 M. DÏxc K DwjøwLZ cöwµqvi avcmg~n ey bv Ki 3 N. DÏxc Ki cöwµqv K wl I wpwkrmv ÿ Î e`vb ivl QÑ we køly Ki 4 B

47 RxeweÁvb : E-Book Version fvjv mikvwi evwjkv D P we` vjq, fvjv welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 5 iwngvi eqm 30 eqi, D PZv 160 m.wg. IRb 90 KwR, m nvjkv cwikögx, Z e mȳ ^v i wakvix n Z vmönx 2 1g avc 3q avc K. gvbe åƒ Y KZwU µv gv Rvg _v K? 1 L. e vk Uwiqv K g biv iv R šíf ~³ Kiv n q Q Kb? 2 M. DÏxc Ki Ô?Õ wpwýz skwu LvZvq ¼b K i wpwýz Ki 3 N. Kv bv Kvi Y DÏxc Ki cöwµqvwu wbqš Y nvwi q dj j cwiywz Kx n e we køly Ki 4 K. Kvb e vk Uwiqvi vµg Y h²v ivm nq? 1 L. Òagbx wkiv _ K wfbœzió e vl v Ki 2 M. iwngvi BMR wby q Ki 3 N. iwngvi B Qv c~i Yi Dcvq we køly Ki 4 6 RxeweÁvb wkÿk cö R± ii mvnv h ïµvyy I ww ^vyy Øviv gvbe wkïi wb lk cöwµqv Zz j a ib GQvovI gvbe wkïi wj½ wba viy m úwk Z Z_ vw` wzwb wkÿv_x `i D Ï k Dc vcb K ib Q j mšívb bv niqvi Rb gvzv K `vqx Kiv m ú~y wfwënxb GB gšíe wu K i wzwb K vm kl K ib wpî- wpî-b K. Universal receipient Kv `i ejv nq? 1 L. wbd gvwbqv iv Mi KviY Kx? 2 M. wpî -Gi j ^ Q `i wpwýz wpî uvk 3 N. Òi³ cwi kva b DÏxc Ki Dfq ½ f wgkv ivl ji ½ `ywu wfbœ Z š i šíf y³ó we køly Ki 4 3 Rxe cöhyw³i we kl iƒc wn m e Kvl K `ªi wrbkyvi cwiez b NwU q bzzb ˆewkó m úbœ Rxe bi vwef ve NUv bv n Q, hv ez gvb c w_ex Z hymvšíikvix NUbv K. Wvcvwgb Kx? 1 L. DN bywjcb K a iÿykxj c wz ejv nq Kb? 2 M. DÏxc K DwjøwLZ cöwµqvi avc jv ey bv Ki 3 N. km Dbœq b R bwuk BwÄwbqvwis Gi f wgkv v jvpbv Ki 4 4 gvby li kix i i³ mâvjb K i n rwcð n rwc Ði ú ` bi gva g i³ kixi _ K n rwc Ð Ges n rwcð n Z kix ii me Î Qwo q c o K. i³pvc cwigv ci h š i bvg Kx? 1 L. Rh d v±i ej Z Kx evs? 2 M. DÏxc Ki ½wUi MVb e vl v Ki 3 N. DÏxc Ki ½wUi mȳ Zvq Zvgvi KiYxq Kx e vl v Ki 4 K. PCR Gi c~y iƒc Kx? 1 L. IDS K NvZK ivm ejv nq Kb? 2 M. DÏxc K DwjøwLZ Kvl jv Z µv gv mvg msl v GK mu (n)- nq Kb? e vl v Ki 3 N. wkÿ Ki k lv³ gšíe wui hšw³kzv we køly Ki 4 7 C 6 H 1`2 O 6 + 6O 2 6CO 2 + 6H 2 O + E K. mv jvkms køly Kx? 1 L. wøc` bvgkiy ej Z Kx evsvq? 2 M. Kvlxq ÿz`ªv ½ E Drcv` bi PµvKvi avcwu ey bv Ki 3 N. DÏxc Ki cöwµqvwu c ivÿfv e mšikw³i Dci wbf ikxj we køly Ki 4 8 wb Pi Lv` wkkj jv jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : (i) QvU gvq eo gvq evrcvwl (ii) Rycøv¼Ub QvU gvq (iii) ˆkevj Ry qvcø v¼ub QvU gvq eo gvq K. cø v¼ub Kv K e j? 1 L. nwiy K ci fvrx ejv nq Kb? 2 M. "(i) bs Lv` wkkjwu GKwU m ú~y Lv` k LjÓ e vl v Ki 3 N. D jøwlz Kvb Lv` k L j kw³ cpq ewk n e? we køly Ki 4

48 46 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 28 fvjv mikvwi D P we` vjq, fvjv welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 wb Pi wpî jv jÿ Ki : B C K. w Rvg Kx? 1 L. wbdiy wefvwrz nq bv Kb? 2 M. DÏxc Ki KvbwU cwiÿv_ x `i DËi iy ivl Z mvnvh Ki e mwui MVb e vl v Ki 3 N. cwi e k wu K _vk Z, B I C `n K Kg ÿg ivl Z I Gi mgš^q cö qvrb we køly Ki 4 2 wefvrb åæ Yi wekv k Drcbœ PvivMvQ µ g kvlv-cökvlv I c Î kvwfz nq wefvrb B-M v gu m wói mgq wr bi v`vb-cö`vb N U K. µv gv Rvg Kx? 1 L. ^vfvwek Kvl wefvrb ej Z Kx eys? 2 M. wefvrb Gi Z Zxq avc ey bv Ki 3 N. wwcø qw Rx ei ˆ`wnK e w I eskai m wó Z wefvrb I B ci úi wbf ikxj we køly Ki 4 3 CO 2 + vëxkiy kw³ wervwiz kk iv K. ˆRegỳ ªv Kx? 1 L. MøvB KvjvBwmm ej Z Kx eysvq? 2 M. DÏxc Ki v jv K kk iv ˆZwii G cöwµqvwu ey bv Ki 3 N. DÏxcK mswkøó cöwµqvwu RxeRM Zi me P q iæz c~y ˆRe ivmvqwbk cöwµqv Dw³wUi h_v_ Zv we køly Ki 4 4 Rvwn` GKRb PBb vkvi aygcv bi d j Zvi `n w`bw`b `ye j I d vkv k n q hv Q kixi Z ší `ye j n q co j m Wv³v ii kiyvcbœ nq Wv³vi Zv K wkqy Ilya w` q aygcvb bv Kivi Dc `k `b Wv³vi Rvbv jb aygcv bi Kvi Y jšn KwYKvi fv e i ³i GKwU we kl sk wvkfv e MwVZ n Z cv i bv K. šítk mb Kv K e j? 1 L. Møy ivwm Kxfv e k vm-cök v m mgm v K i? 2 M. DÏxc Ki ewy Z i ³i we kl skwu Kxfv e KvR K i e vl v Ki 3 N. Rvwn `i f vm Zvi Rxe b Kx ai bi cwiywz W K vb Z cv i e j Zzwg g b Ki 4 5 wgivr Ges Zvi evev `yr bb GKB Wv³v ii kiyvcbœ n jb, dzuej Lj Z wm q wgiv Ri Ggb GKwU sk ÿwzmö n jv hv nvo jv K ci ú ii mv _ mshy³ iv L ciw` K Zvi evev `xn w`b hver i qwhy³ Jlya meb K ii wc Vi cqb w` K I w Z e v_ v byfe Ki Qb K. j vwkdwb Kx? 1 L. ZiæYvw K PKP K mv`v `Lvq Kb? 2 M. wgiv Ri cv qi ÿwzmö skwui MVb e vl v Ki 3 N. evsjv ` ki cöÿvc U wgiv Ri evevi ivmwu DË ivëi e w cviqvi KviY we køly Ki 4 6 wb Pi wpîwu jÿ Ki : wpî : Q K. wumÿ KvjPvi Kv K e j? 1 L. _ vjv mwgqv Kb nq? 2 M. cö`wk Z ½vYywUi bywjcb cöwµqv ey bv Ki 3 N. bzzb dmj D ve bi ÿ Î cö`wk Z ½vYywUi f wgkv b ^xkvh Dw³wUi Zvrch we køly Ki 4 7 wb Pi DÏxcKwU jÿ Ki : (i) ˆkevj Ry qvcøv¼ub QvU gvq eo gvq evrcvlx (ii) cöwzwu ev Z š i GKwU mvaviy wewµqv n jv g ZRxe X ˆRe I Re c`v_ K. ev Zš ej Z Kx eys? 1 L. ev Z š Re Dcv`vbmg~ ni cö qvrbxqzv e vl v Ki 2 M. DÏxc Ki Lv` k L j kw³i cöevn ey bv Ki 3 N. cöwzwu ev Z š DÏxc Ki X iæz c~y f wgkv cvjb K i we køly Ki 4 8 `kg köwyi QvÎ gwbi bvm vwi Z wm q Rvb Z cv i ez gv b Dw ` weávbxiv GK we kl c wz Z í RvqMvq í mg q hšb cörb b ÿg Dw `i ivmgy³ wak msl K Pviv Drcv`b Ki Z mÿg n q Q hvi d j Gme Dw `i Pv li gva g _ bwzk Dbœqb NUv bv m e n q Q? K. GMO Kx? 1 L. Rx e cörvwzmz ˆewPÎ ej Z Kx evsvq? 2 M. DÏxc Ki cöwµqvwu ey bv Ki 3 N. _ bwzk Dbœq b D³ cöwµqvwu Kx ai bi cöfve dj Z cv i? we køly Ki 4

49 RxeweÁvb : E-Book Version mikvwi nip `ª evwjkv D P we` vjq, SvjKvwV welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 wb Pi DÏxc Ki v jv K cökœ jvi DËi `vi : 5 wb Pi DÏxc Ki v jv K cökœ jvi DËi `vi : K. RN Gi mymv ii bvg wjl 1 L. cvdiæwfk Gwm Wi m ú~y RviY ej Z Zzwg Kx evs? 2 M. Dc ii wpîwu h ½vYy Øviv MwVZ Zvi mwpî ey bv `vi 3 N. Dw ` Rxe b wp Îi wumÿ i f wgkv we køly Ki 4 2 jÿ Ki : RwUj wumyå ˆdÑvGqg C ˆcwk wumyå bwœqk K. köwyweb vm Kx? 1 L. Rxe weáv bi dwjz kvlv ej Z Kx evsvq? 2 M. DÏxc Ki QK c~iy Ki n `wcð h cwk Øviv MwVZ Zvi MVb wpîmn ey bv Ki 3 N. DÏxc Ki Gi wewfbœ s ki KvR we køly Ki 4 3 wb Pi DÏxc Ki v jv K cökœ jvi DËi `vi : i³ ni gvb x K. ph Kx? 1 L. hk Z K imvqb M elyvmvi ejv nq Kb? 2 M. gvbe ` n X Gi f wgkv ey bv Ki 3 N. Y Gi fv e gvbe ` n Kx mgm v `Lv `q we køly Ki 4 4 wpîwu jÿ Ki : y wpî : `uv Zi j ^ Q` K. K v ivwmm Kx? 1 L. mylg Lv ` i ˆewkó jv jl 2 M. DÏxc Ki wpîwu m ú~y K i wpwýz Ki 3 N. `uv Zi sk jvi ey bv `vi Ges cwicv K Zvi f wgkv D jøl Ki 4 E 6 C 6 H 12 O 6 + 6O 2 6CO 2 + 6H 2 O + TP K. GbRvBg Kv K e j? 1 L. wcuzbuvwi MÖwš K MÖwš ivr ejv nq Kb? 2 M. mv jvkms køly cöwµqvi mv _ DÏxc Ki cöwµqvwui Zzjbvg~jK ey bv Ki 3 N. gvbe ` n DÏxc Ki M vmmg~ ni wewbgq Kxfv e N U? we køly Ki 4 w cwk B wjmv g U C UbW K. ipb Kx? 1 L. g~îbvjx mȳ ivlvi Dcvq e vl v Ki 2 M. C Ges D Gi mv _ Zzjbv Ki 3 N., B, C, D Ges ZiæYvw gvbe Pj b KxiKg f wgkv iv L v jvpbv Ki 4 7 mƒhæ P cywó fv vi Z YGfvRx wegqvrk gvsmvkx K. Lv`K Kviv? 1 L. ^civmvq b GKwU cörvwzi PwiÎMZ weï Zv ervq _v K Kb? 2 M. DÏxc Ki QKwUi kw³ cöevn e vl v Ki 3 N. P Gi bycw wz Z evqyz š Kx cöfve dj e we køly Ki 4 8 wb Pi DÏxc Ki v jv K cökœ jvi DËi `vi : dzmdzm n rwcð e P Q R K. mvb bvwfqvj w mwü Kv K e j? 1 L. UbWb I wjmv g Ui g a cv_ K jl 2 M. R Kxfv e Q Gi mv _ KvR K i ey bv Ki 3 N. Q Qvov P KvR Ki Z cv i bv we køly Ki 4 b D

50 48 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 30 D`qb gva wgk we` vjq, ewikvj welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 Rxe RMr K cuvpwu iv R fvm Kiv hvq hgb 5 wb Pi wpîwu jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : g biv vwb gwjqv K. ICZN Kx? 1 L. e vk Uwiqv K g b iv iv R i šífz ³ Kiv n q Q Kb? 2 M. DÏxc Ki Kvb iv R cwb mwjqv gi e vb e vl v Ki 3 N. DÏxc Ki ivr mg~ ni µg DbœwZi hšw³k KviY we køly Ki 4 2 wb Pi wpîwu jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : K. K vwikvb bwmm Kx? 1 L. gvb Uvwmm Kvl wefvrb K mgxkiwyk wefvrb ejv nq Kb? 2 M. DÏxc K cö`wk Z Kvl wefvrb cöwµqv I gvb Uvwmm Kvl wefvrb cöwµqvi g a cv_ K `LvI 3 N. DÏxc K DwjøwLZ wefvrb cöwµqvwu m úbœ bv n j RxeRM Z Kx ai bi cöfve coz? we køly Ki 4 3 wb Pi wpîwu jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : K. LwbR cywó Kx? 1 L. iv dr ej Z Kx evsvq? 2 M. wp Îi O wpwýz ½wU Z Kxfv e Lv ` i cwicvk msnwuz nq? ey bv Ki 3 N. Lv` cwicv K P Ges Q Gi g a KvbwU wak iæz c~y? we køly Ki 4 4 wf Pvi eq ii wkï nvvr Zvi cöpû R i nq R ii Kvi Y fxly Kvwk I ey K e _v byf Z nq h Kvi Y m Kvbœv K i, L Z Pvq bv Zvi evev Zv K Wv³v i Kv Q wb q M jb Wv³vi Zv K Jl ai cvkvcvwk cöpzi cvwb, Zij I Mig cywóki Lvevi L Z ej jb Z e Kv bvµ gb hb VvÐv bv jv M mw` K we kl Lqvj ivl Z ej jb K. Wvqvd«vg Kx? 1 L. M vmxq wewbgq ej Z Kx evsvq? 2 M. wfi vµvší ivmwui jÿy I cöwzkvi KviYmn e vl v Ki 3 N. wfi ivmwu evsjv `k _ K Kxfv e wbg~ j Kiv hvq we køly Ki 4 O P Q wpî- K. w Ieøv Kx? 1 L. w I cv iwmm ej Z Kx eysvq? 2 M. wpîwui I C s ki g a cv_ K D jøl Ki 3 N. wpî M Gi bycw wz Z w mâvj b gvbe ` n Kx ai bi mgm v m wó n e- we køly Ki 4 6 wb Pi wpîwu jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : K. wø-wb lk Kx? 1 L. evq~civmx dzj ej Z Kx evsvq? 2 M. DÏxc K DwjøwLZ B skwui DrcwË e vl v Ki 3 N. skwui wb lk ciez x cwiez b RxeKzj K Kxfv e iÿv K i e vl v Ki 4 7 i. dvb Uvcøv¼Ub QvU gvq eo gvq ii. ˆkevj QvU gvq eo gvq gvbyl iii. dvb Uvcøv¼b RyIcøv¼Ub QvU gvq eo gvq evrcvwl K. Rxe ˆewPÎ Kv K e j? 1 L. wgdpzqvwjrg ej Z Kx eysvq? 2 M. ii bs Lv` k L j cywócöevn e vl v Ki 3 N. i bs n Z iii bs ch ší Lv` k L j kw³i cp q wfbœzv cwijwÿz nq- Zvgvi gzvgz we køly Ki 4 8 vgv `i ` n wî KvYvK wz cv ú we kl GKwU ½ v Q hvi Kvh KvwiZv g Zz i c~e ch ší Pj Z _v K GwUi KvR bw QK cwki byiƒc ` ni ci GKwU Zš cwi ek _ K wewfbœ D ËRbv ` n cwienb K i mwvk wm vší wb Z mvnvh K i K. wmb vcm Kx? 1 L. ˆKwkK RvwjKv ej Z Kx evsvq? 2 M. gvbe ` ni mȳ Zvi mv _ DÏxc Ki cö_g ½wU IZ cövzfv e RwoZ- e vl v Ki 3 N. DÏxc K DwjøwLZ k li Zš wu ÿwzmö n j cövwy ` n Kxiƒc cöfve co e- we køly Ki 4 B B C

51 RxeweÁvb : E-Book Version ei bv wrjv zj, ei bv welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 wb Pi wpîwu jÿ Ki 5 nvvr K i v½y j m~up dzu j vgiv `ªæZ nvzwu DÏxcbvi vb K. cøvrgv jgv Kx? 1 L. wjd Kvcøv K iƒcvšíwiz cøvw W ejv nq Kb? 2 M. RxeRM Zi Rb N wpwýz skwu iæz c~y Kb? e vl v Ki 3 N. M wpwýz skwui bycw wz Z Rxe ` n Kx ai bi mgm v `Lv w` e Zv we køly Ki 4 2 wb Pi DÏxcKwU jÿ Ki k¼mbzg i céavb sk M N céavb ˆiPb ã K. ga Q`v Kx? 1 L. Kve b WvB vbw cwienb c wz e vl v Ki 2 M. DÏxc Ki '' wpwýz s ki MVb ey bv Ki 3 N. N 2 RwbZ er cmvi Y 'B' s ki f wgkv we køly Ki 4 3 6CO H 2 O P + 6H B 2 O + 6O 2 K. k mb Kx? 1 L. ^vfvwek Kvl wefvrb ej Z Kx eys? 2 M. DÏxc K I B Gi f wgkv ey bv Ki 3 N. Ôv jvk ch v q Drcbœ TP I NDPH 2 Gi mnvqzvq P Dcv`vbwU ˆZwi nqõ Gi ^c ÿ hyw³ `vi 4 4 wb Pi wpîwu jÿ Ki K. w Kx? 1 L. UbWb I wjmv g Ui cv_ K wjl 2 M. wp Îi 'Q' skwui Kv li MVb wfbœ Kb? e vl v Ki 3 N. P I Q Df qi mgwš^z Kvh µg Kxfv e ½ mâvj b f wgkv iv L? we køly Ki 4 P Q B _ K mwi q wbb vgiv GB e _v byfe Kwi GKwU we kl wumÿ i gva g Ges GB NUbvwU GKwU vkw K wµqv Øviv N U K. cözœzë we` v Kx? 1 L. e vk Uwiqv K g biv iv R i šífz ³ Kiv n q Q Kb? 2 M. DÏxc K D jøwlz wumÿ i MvVwbK I Kvh Kix GKK Ki mwpî ey bv `vi 3 N. DÏxc K D jøwlz vkw K NUbvwU GKwU we kl wµqv Øviv m úbœ nq- we køly Ki 4 6 (i) meyr Dw ` Rycøv¼Ub (ii) meyr Dw ` QvU gvq iæb gvq (iii) cwi ek msiÿy K. Lv` Rvj Kx? 1 L. abvz K všítwµqv ej Z Kx eys? 2 M. (i) bs I (ii) bs h ev Z š i šífz ³ Zvi ey bv Ki 3 N. (iii) bs Gi ÿ Î gvby li f wgkvb cöavb- gzvgz `vi 4 7 v M U g Uv ïay kxzkv j cviqv hz ez gv b be cöhyw³i gva g mviv eqib U g Uv djv bv m e n q Q K. DN wd½vi wcöw Us Kx? 1 L. _ vjv mwgqv ej Z Kx eys? 2 M. DÏxc K D jøwlz mewr djv bvi cöhyw³ ey bv Ki 3 N. DÏxc K D jøwlz cöhyw³ _ bxwz Z Kx f wgkv ivl Z cv i- we køly Ki 4 8 (i) M vw ªKMÖwš hy³ ½ (ii) ú Äi gz big I Kvgj ½ K. ev ú gvpb Kx? 1 L. cvwb K d zbw d jvbd ejv nq Kb? 2 M. (i) bs ½i gva g Kxfv e Lv ` i cwicvk N U ey bv Ki 3 N. (ii) bs ½ M vmxq wewbg q f wgkv cvjb K i Dw³wUi h_v_ Zv wbiƒcy Ki 4

52 50 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 31 Gm.we. mikvwi evwjkv D P we` vjq, KvDLvwj, wc ivrcyi welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 wb Pi wpî `ywu jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : wpî- wpî-b K. vb jum e j v½vin vý Kx? 1 L. µv ivcøv meyr nq Kb? 2 M. wpî- Gi MVb ey bv Ki 3 N. DÏxc Ki 'B' cöwµqvwu Rxe ` ni Rb Z ší iæz c~y we køly Ki 4 2 wb Pi wpîwu jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : 2n 2n 2n 5 RxeweÁvb e envwik K v m `kg köwyi wkÿv_ xiv GKwU U e jvmv bv cqviv Mv Q cvwb w` q cvzvmn GKwU kvlv K m jv db e vm w` q eu a ivlj GKNÈv ci `Lv Mj m jv db e v M we `y we `y cvwb R g Q K. fvb vjvb Rkb Kx? 1 L. TP K gy³ kw³i evnk ejv nq Kb? 2 M. D jøwlz MvQwU h cöwµqvq cvwb kvly K i Q Zvi mwpî ey bv `vi 3 N. m jv db e v M h cöwµqvq cvwb R g Q Dw `i Rxe b Zvi iæz we køly Ki 4 6 wpîwu jÿ Ki : wpî-p K. RvB MvU Kx? 1 L. d zbw e jvbd ej Z Kx evs? 2 M. P wp Îi Dcv`vbwUi MVb ˆewkó ey bv Ki 3 N. wpwýz skwu cyiælvbyµ g es ki ˆewkó en b iæz c~y f wgkv cvjb K i we køly Ki 4 3 `kg köwyi QvÎx exbv MvRi L Z cq ` K i MvR i Møy KvR _vkvq GUv fvix KvR Kivi kw³ hvmvq Zvi QvU evb Zv K cökœ K i, MvQ eo niqvi Rb kw³ Kxfv e cvq? m Zvi evb K Rvbvq, MvQ k mb cöwµqvq Møy KvR _ K kw³ cvq K. d UvjvBwmm Kx? 1 L. C 4 Dw ` ej Z Kx evsvq? 2 M. exbvi M wnz Lv` Dcv`v bi 2 Yy _ K µem P µ Kx cwigvy kw³ Drcbœ nq Q Ki gva g e vl v Ki 3 N. D³ cöwµqvwu evavmö n j Dw `i g a Kx cöfve dj e Zv we køly Ki 4 4 wb Pi QKwU jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : X K v ivwdj v Q K v ivwdj bvb K. vbvb mvm vgvm Kx? 1 L. MøvB KvjvBwmm ej Z Kx evsvq? 2 M. Kxfv e X Lv` cö Z K i ey bv `vi 3 N. Kxfv e Y Rxe X Rx ei Dci wbf ikxj we køly Ki 4 Y K. i³ Kx? 1 L. i³i mi Dcv`vb jv Kx Kx? 2 M. D jøwlz Zi j cövß KwYKvmg~n ey bv Ki 3 N. wp Îi Zij c`v_ wui MÖæc Ges MÖæc B Gi g a Zzjbv Ki 4 7 wb Pi wpîwu jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : Q K. k m bi wewµqvwu jl 1 L. mvb bvwfqvj w mwü ej Z Kx evs? 2 M. P wpwýz skwui MVb ey bv Ki 3 N. k vmwµqv Z Q wpwýz skwui f wgkv we køly Ki 4 8 iwngvi Lvgv i GKwU weij cök wzi cvg MvQ v Q hwu GLb vi v Mi gz dzj I dj w` Q bv ZvQvov Zvi Lvgv i Miæ-QvM ji e w I e vnz n Q GKw`b K wl m úwk Z byôv b wuwf Z `Lj eskmwz e i cöhyw³mz cwiez bi gva g mgm v mgvavb Kiv hvq K. weez b Kx? 1 L. cövk wzk wbe vpb e vl v Ki 2 M. iwngvi Lvgv ii Dw `wu Kvb RxecÖhyw³i gva g wejywßi nvz _ K iÿv Kiv m e ey bv Ki 3 N. DÏxc Ki k lv³ mgm vwu mgvav b Kvb cöhyw³ K Bw½Z Ki Q we køly Ki 4 P

53 RxeweÁvb : E-Book Version v gbv-evkx iwm WwÝqvj g Wj zj GÛ K jr, w`bvrcyi welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 wb Pi wpîwu fvj K i `L Ges Gi v jv K wb œv³ cökœ jvi DËi `vi : 5 wb Pi wpîwu fvj K i `L Ges Gic v jv K wb œv³ cökœ jvi DËi `vi : wpî : wpî : B K. µv gvcøv i GKwU ey KwYKvi bvg wjl 1 L. `n Kvl I Rbb Kv li g a cv_ K jl 2 M. 'B' wpwýz skwui cövwy RM Z iæz v jvpbv Ki 3 N. '' wpwýz skwu hw` cövwyrm Z bv _vkz Zvn j Kx mgm v n e v jvpbv Ki 4 2 wb Pi wpîwu fvj K i `L Ges Gi v jv K wb œv³ cökœ jvi DËi `vi : K. ipb Kx? 1 L. m gv i jkb ej Z Kx eys? 2 M. wp Î '' wpwýz skwui Kvh Kix MVb GK Ki ey bv `vi 3 N. '' wpwýz sk `ywu hw` KLbI wekj n q hvq Zvn j Kx Ki Z n e ey bv `vi 4 6 by Q`wU co Ges Gi v jv K wb œv³ cökœ jvi DËi `vi : B B C K. iv dr Kx? 1 L. vjwfijvm ej Z Kx eys? 2 M. D wpwýz s k Kxfv e Lv` cwicvk nq v jvpbv Ki 3 N. B I C gvbe ` n wecvkxq Kv R Kx f wgkv iv L v jvpbv Ki 4 3 by Q`wU co Ges Gi v jv K wb œv³ cökœ jvi DËi `vi : m~ h i v jv 6CO H 2 O K v ivwdj + 6H 2O + 6O 2 K. GTP Kx? 1 L. MøvB KvjvBwmm ej Z Kx eys? 2 M. '' hšmwu ˆZwii cöwµqv v jvpbv Ki 3 N. '' hšmwu hw` bv ˆZwi n Zv Zvn j RxeRM Z Kx mgm v n Zv v jvpbv Ki 4 4 wb Pi wpîwu fvj K i `L Ges Gi v jv K wb œv³ cökœ jvi DËi `vi : D wpî : wpî : B K. ni gvb Kx? 1 L. cöwzez x Pµ ej Z Kx eys? 2 M. 'B' wpwýz skwui MVb ey bv `vi 3 N. I B Gi MVbMZ wfbœzv v Q Kx we køly Ki 4 7 M vm Kv úvwb mveavbzvi Rb v½yj j M bk gvby li cövynvbx N U v½y j gylgûj cy o hviqvi Rb Zv `i DN Kiv nj K. Kvjvi eø&vbw Kx? 1 L. weez b ej Z Kx eys? 2 M. DN Gi MVb ˆkjx ey bv `vi 3 N. g Z e w³ QvovI DN vi Kx Kx Kv R iæz c~y f wgkv cvjb K i _v K 4 8 wb Pi wpîwu fvj K i `L Ges Gi v jv K wb œv³ cökœ jvi DËi `vi : agwb wkiv K. i³ Pvc Kx? 1 L. agwb I wkivi g a cv_ K jl 2 M. DÏxc Ki wewfbœ cö Kv ôi Kv Ri ey bv `vi 3 N. DÏxc Ki ½vYywUi wµqv KŠkj v jvpbv Ki 4 K. wrb Kx? 1 L. cwjwbdwk IUvBW ej Z Kx eys? 2 M. DÏxc Ki cöwµqvwui cö Zi avc jv ey bv `vi 3 N. cövwy `i Dbœqb Ges ivm wbivg q G c wz ez gv b wak Kvh Kix we køly Ki 4

54 52 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 34 cywjk jvbý zj GÛ K jr, iscyi welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 wb Pi wpî `ybwu jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : 5 wb Pi wpî jvi jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : wpî- wpî-b K. wøc` bvgkiy K cöez b K ib? 1 L. Rx ei ˆeÁvwbK bvg cö qvrb nq Kb? 2 M. wpî- Gi RvZxq Dw ` jv vgv `i Kvb Kvb Kv R jv M? ey bv Ki 3 N. wpî- Ges wpî-b Dw ` `ybwui g a Zzjbv Ki 4 2 wb Pi wpî 2wU jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : 2n 2n 2n wpî- wpî-b K. QÎv Ki ` n Kvb ai bi Kvl wefvrb N U? 1 L. gvb Uvwmm K Kb mgxkiwyk wefvrb ejv nq? 2 M. wpî- Gi h Kvb GKwU avc wpîmn ey bv Ki 3 N. wpî- I wpî-b Gi gva g wb ` wkz Kvl wefvrb 2wUi g a Zzjbv Ki 4 3 wb Pi wpî `ywu jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : cvwb we±`y nvjkv `ËeY Nb `ËeY n cwjw^b ˆgvoK myzvi euvab wpî-1 wpî-2 K. Dw ` LwbR jey kvly K i Kvb cöwµqvq? 1 L. cö ^`b K Kb cö qvrbxq g½j ejv nq? 2 M. wpî-1 Gi cöwµqvwu e vl v Ki 3 N. wpî-2 Gi cöwµqvwui iæz we køly Ki 4 4 wb Pi DÏxcKwU co Ges cökœ jvi DËi `vi : ivwdb wkqyw`b _ K jÿ Ki Q Zvi evevi ` n ÿz m wó n j ïkv Z `wi n Q, Nb Nb cömve n Q, mvgvb cwikö g K vší I `ye j n q co Q Gme Kvi Y ivwd bi veÿv Wv³v ii kiyvcbœ nb Wv³vi mv ne cixÿv-wbixÿv k l mȳ _vkvi Rb wkqy wbqg k Ljv g b Pjvi Dc `k w` jb K. ni gvb Kv K e j? 1 L. w`b w`b gv`kvm³ jv Ki msl v evo Q Kb? 2 M. ivwd bi evev Kx iv M vµvší n q Qb? e vl v Ki 3 N. Wv³vi mv ne ivwd bi evev mȳ _vkvi Rb Kx Dc `k `b? e vl v Ki 4 n n 2n n n n wpî- wpî-b K. i³ Kx ai bi Kjv Kx? 1 L. dzj iwob nq Kb? 2 M. wpî- LvZvq Gu K Gi MVb ey bv Ki 3 N. Rxe RM Z wpî-b Gi iæz we køly Ki 4 6 wb Pi wpîwu jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : K. gvby li jvjv MÖwš i msl v KZ? 1 L. hk Z K Kb ˆRe imvqbvmvi ejv nq? 2 M. wpwýz s ki Lv` cwicv K wµqv ey bv Ki 3 N. wp Îi B wpwýz sk gvby li ` n bv _vk j Kx myweav m wó n e? e vl v Ki 4 7 wb Pi wpîwu jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : mƒhævgjvk O 2 wbmægb CO 2 + H 2O ˆKÑvGivwdj K. Dw ` Lv` Drcv`b K i Kvb cöwµqvq? 1 L. TP K ˆRe gỳ ªv ejv nq Kb? 2 M. DÏxc Ki wb ` wkz cöwµqvwu m~h v jv Ki bycw wz Z Kxfv e msmwvz nq? e vl v Ki 3 N. DÏxc Ki cöwµqvwu Rxe RMr gvbeky ji Rb Zvrch c~y we køly Ki 4 8 wb Pi wpî `ybwu jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : wpî- wpî-b K. µv gv mv gi cöavb Dcv`vb KvbwU? 1 L. DN U ej Z Kx eys? 2 M. wpî- Gi bywjcb c wz wpîmn e vl v Ki 3 N. wpî- Ges wpî-b Gi g a Zzjbv Ki 4

55 RxeweÁvb : E-Book Version câmo mikvwi evwjkv D P we` vjq, câmo welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 wb Pi wpîwu jÿ Ki Rxe RMr 5 wb Pi wpîwu jÿ Ki dwos eåvo B C D E K. KcvwUKv Kx? 1 L. cövk vwiiuv Ges BDK vwiiuvi cv_ K wjl 2 M. D`vniYmn D Gi ˆewkó v jvpbv Ki 3 N. D Ges E Gi g a KvbwU DbœZ hyw³ `LvI 4 2 wb Pi wpîwu jÿ Ki Mi LiGMvk gvbyl mvc (RMi) K. wduvm Kx? 1 L. ev Z š i w wzkxjzv ej Z Kx eys? 2 M. wpîwu ey bv Ki 3 N. DÏxc Ki Lv` Rv j kw³ cöevn `LvI 4 6 wb Pi wpîwu jÿ Ki K. MøvB KvjvBwmm Kx? 1 L. C 3 Ges C 4 Gi cv_ K wjl 2 M. DÏxc Ki wpîwui bywjcb Kb G Zv Riæix e vl v Ki 3 N. GMO ˆZwi wp Î cö`wk Z Dcv`vbwUi f wgkv eyws q `vi 4 3 wb Pi wpîwu jÿ Ki CO 2 wpî : wpî : B K. Rxe wbivcëv ej Z Kx eys? 1 L. D`vniYmn ntibiosis v jvpbv Ki 2 M. I B `ybwu er wb vk b RwoZ eyws q `vi 3 N. mvivwe k w`b w`b I B Gi Z š i ivm cövavb we Ívi Ki Q v jvpbv Ki 4 7 wb Pi wpîwu jÿ Ki H 2O K. NDPH 2 Gi c~y iƒc Kx? 1 L. Dw ` ` n Chlorosis Kb nq 2 M. cö`wk Z wpîvbyhvqxb Møy KvR ˆZwi nq eyws q `vi 3 N. Drcbœ e wu n Z Kxfv e kw³ Drcbœ nq avc byhvqx `LvI 4 4 wb Pi wpîwu jÿ Ki B D C K. vë`xkiy Kx? 1 L. Mœ vkq K wgkö MÖwš ejv nq Kb? 2 M. DÏxc Ki wpîwui MVb ey bv Ki 3 N. Zvgvi `n Kv l O 2 cwien b Ges CO 2 wbm g b wpîwui Kvh KvwiZv Zz j ai 4 X K. M v gu Kx? 1 L. wcuzbuvix K MÖwš ivr ejv nq Kb? 2 M. wpî Gi DrcwË ey bv Ki 3 N. X hw` Mf vkq n q _v K Z e Gi mv _ wgjb cöwµqv ey bv Ki 4 8 wb Pi wpîwu jÿ Ki niggvb X Õ²vqyGKvl K. mvb bvwfqvj mwü Kx? 1 L. UbWb I wjmv g Ui cv_ K Ki 2 M. `ywu ni gvbrwbz mgm v v jvpbv Ki 3 N. X I Y G K b i cwic~ik e vl v cö`vb Ki 4 Y

56 54 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 36 KzwoMÖvg mikvwi evwjkv D P we` vjq, KzwoMÖvg welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 5 wpî- wpî-b K. ICZN Gi c~y iƒc Kx? 1 L. Kvl cövpxi I Kvl wswjøi g a Zzjbv Ki 2 M. wp Îi RxewUi iv R i ˆewkó ey bv Ki 3 N. Rxe ` n B wp Îi ½vbywUi f wgkv we køly Ki 4 2 gvb Uvwmm GKwU avivevwnk cöwµqv Gi GKwU av c cöwzwu µv gv mv gi m Uªvwgqvi `yfv M wef³ nq d j GKwU µv gv mvg `ywu cz µv gv mv g cwiyz nq K. cök Z Kvl Kv K e j 1 L. wg qvwmm K n«vmg~jk wefvrb ejv nq Kb? 2 M. DwjøwLZ av ci mwpî ey bv `vi 3 N. ÒRxeRM Z DwjøwLZ Kvl wefvrb cöwµqv iæz c~y f wgkv cvjb K ióñ gzvgz `vi 4 3 X Y K. nvbjvm Kx? 1 L. nbwji jyc ej Z Kx evs? 2 M. 'X' Gi KvR ey bv Ki 3 N. 'Y' Lv` cwicv K g~j f wgkv iv LÓ we køly Ki 4 4 eÿmnÿ ii wfzi nrwc Ði `yb cv k ú Äi g Zv big nvjkv jvj P i Oi `ywu k mb ½ ew Z GwU k mb Z š i cöavb ½ K. i³pvc Kx? 1 L. cö ^`b K cö qvrbxq g½j ejv nq Kb? 2 M. DÏxc K DwjøwLZ ½wUi MVb ey bv Ki 3 N. ÒDwjøwLZ ½ O 2 I CO 2 wewbg q cöz ÿfv e RwoZÓÑ we køly Ki 4 6 wpî-p wpî-q wpî-r K. wjmv g U Kx? 1 L. w I cv iwmm ej Z Kx evsvq? 2 M. 'R'-Gi MVb ey bv Ki 3 N. Ògvbe ` n P,Q Ges R-Gi iæz b ^xkvh ÓÑ gzvgz `vi 4 K. d Uvdm dvivb jkb Kx? 1 L. µempµ ej Z Kx evsvq? 2 M. 'M' m wói cöwµqv wpîmn ey bv Ki 3 N. 'M' I 'N' Gi mshyw³ RxeRM Zi Rb iæz c~y ÓÑ we køly Ki 4 7 'E' GKwU eskmwz e `L Z bkuv Nyiv bv wmwoi g Zv wmwoi `yõw` K `ywu wkkj gvslv b nvb Wªv Rb eû w` q mshy³ _v K K. Rxe ewpî Kx? 1 L. wgdpzqvwjrg ej Z Kx evs? 2 M. 'E' Gi MVb ey bv Ki 3 N. bzzb dmj D ve bi ÿ Î 'E' iæz c~y f wgkv cvjb K iñ we køly Ki 4 8 GKwU Lv` wkk j Rycø vskub, dvb Uvcø vskub, wpswo, evrcvwl Ges fuwkgvq i q Q K. wumÿ KvjPvi Kv K e j? 1 L. wikw ^ bu DN cöhyw³ ej Z Kx evs? 2 M. DÏxc Ki Dcv`vb jvi g a kw³ Kxfv e vbvšíwiz n Q? ey bv Ki 3 N. hw` fuwkgvq mcviy Kiv nq Z e H ev ÍZ š i KxÑ cwiywz NU e? we køly Ki 4 M N

57 K v WU K jrmg~ ni wbe vpwb cix vi cökœcî I DËigvjv : eûwbe vpwb RxeweÁvb : E-Book Version 55 wak bykxj bi gva g miv cö wz wbwðz Ki Z vii 37 Jhenidah Cadet College, Jhenidah Time : 25 Minute Biology MCQ Marks : 25 [N.B. : nswer all the questions. Each question carries one mark. Block fully, with a ball-point pen, the circle of the letter that stands for the correct/best answer in the "nswer Sheet" for Multiple Choice Question Type Examination.] Candidates are asked not to leave any mark or spot on the question paper. 1. Which one of the following is a subject of applied Biology? a Discussion about the structure and functions of the cell b Discussion about the development embryo c Discussion about diagnosis and treatment of disease d To identify an unknown organism 2. Which of the following is placed in kingdom Protista? i. amoeba ii. bacteria iii. paramecium Which one is correct? a i & ii b i & iii c ii & iii d i, ii & iii Read the following stem and given the answer of the question No 3 & 4 : The height of Mr Rahul is 155 cm and weight is 75 kg. 3. What is the BMI value of Mr Rahul? a b c d pplicable of Mr Rahul i. Need to increase body weight ii. Take selective food iii. Do regular exercise Which one is correct? a i & ii b i & iii c ii & iii d i, ii & iii Observe the following stem and answer the question No 5 & 6. Fig. M 5. bove molecule is a Spiral structure of mononucleotide b Triple hydrogen bond develop between & T c Double hydrogen bond develop between G C d Circular shape in prokaryotic cell 6. New technology of Fig. M. i. Used to find out criminal ii. Ensuring true justice iii. Need to inorganic specimen Which one is correct? a i & ii b i & iii c ii & iii d i, ii & iii 7. In plants during night. i. Carbon dioxide produce ii. Photosynthesis continues iii. Respiration continues Which one is correct? a i & ii b i & iii c ii & iii d i, ii & iii Self test Observe the following table and answer the question No 8 & 9 : Group Item P Spongy organ Q Kidney transplantation 8. Item of above P is. a Soft, deep reddish in colour b Covered by a single layer membrane c Situated on the either side of the heart d Contains few alveoli 9. Mentioned Q process is. i. permanent solution ii. not required tissue matching iii. save the life of kidney failure patient Which one is correct? a i & ii b i & iii c ii & iii d i, ii & iii 10. Which of the following controls reflex action? 17. There are how many layers in human heart? a 2 b 3 c 4 d In connective tissue of human there are. i. Blood ii. Lymph iii. Bones Which one is correct? a i & ii b i & iii c ii & iii d i, ii & iii 19. RN is genetic material of which organism? a Virus b Bacteria c Human d Plants 20. The cell that contains all the genes of a newborn baby is i. Sperm ii. Ovum iii. Zygote Which one is correct? a i & ii b i & iii c ii & iii d i, ii & iii 21. Which one is outermost part of heart? a Brain b Hormone c Spinal cord d Neuron a Endocardium b Pericardium 11. What are the tertiary level consumers c Epicardium d Myocardium of pond ecosystem? a Boal, stroke and small fishes b Toad, prawn and stroke c Bhetki, prawn and stroke d Boal, bhetki and stroke 12. Food chains of an ecosystem are based on the activities of. Observe the figure carefully and answer question 22 and 23 : a Respiration b Transpiration c Diffusion d Photosynthesis 22. What kind of joint is? 13. Which of the following helps in producing fruits without seed? a Synovial c Hinge b Ball and socket d Fixed a Gibberellin b uxin 23. The hardest part of the joint is made c Cytokinin d Ethylene of. 14. In reductional division 108 chromosome i. cells ii. protein fiber in mother cell produces how many iii. calcium chromosome in daughter cell? Which one is correct? a 108 b 64 c 58 d 54 a i & ii b i & iii c ii & iii d i, ii & iii 15. Which one has prokaryotic cells? 24. How many haploid cells are there in a Fungi b lgae c Bacteria d moeba embryo sac? 16. In epithelial tissue. a 2 b 4 c 6 d 8 i. simple tissue has one layer of cells 25. The steps of tissue culture are. ii. pseudo stratified tissue have two i. Selection of vector layer of cells ii. preparation of culture media iii. stratified tissue have many layers of cells iii. production of callus Which one is correct? Which one is correct? a a i & ii b i & iii c ii & iii d i, ii & iii i & ii b i & iii c ii & iii d i, ii & iii 1 a b c d 2 a b c d 3 a b c d 4 a b c d 5 a b c d 6 a b c d 7 a b c d 8 a b c d 9 a b c d 10 a b c d 11 a b c d 12 a b c d 13 a b c d 14 a b c d 15 a b c d 16 a b c d 17 a b c d 18 a b c d 19 a b c d 20 a b c d 21 a b c d 22 a b c d 23 a b c d 24 a b c d 25 a b c d c 2 b 3 b 4 c 5 d 6 a 7 b 8 c 9 b 10 c 11 d 12 d 13 b DËigvjv 14 d 15 c 16 b 17 b 18 d 19 a 20 a 21 b 22 a 23 a 24 c 25 c

58 56 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 38 Feni Girls' Cadet College, Feni Time : 25 Minute Biology MCQ Marks : 25 [N.B. : nswer all the questions. Each question carries one mark. Block fully, with a ball-point pen, the circle of the letter that stands for the correct/best answer in the "nswer Sheet" for Multiple Choice Question Type Examination.] Candidates are asked not to leave any mark or spot on the question paper. 1. In which animal internal fertilization 10. What is the name of the membrane 19. Which hormone is used for shortening occurs? a Telapia b Rui c Shark d Mrigel 2. Placenta functions as like as. i. Lungs ii. Brain iii. Kidney Which one is correct? a i & ii b i & iii c ii & iii d i, ii & iii 3. Which part of the brain is the largest part of it? a Medulla oblongata b Pons c Cerebellum d Cerebrum 4. Due to the obstruction of the function of thyroid gland. i. metabolism will be hampered ii. rate of glucose will be increased in blood iii. Protrusion of eye balls will be observed Which one is correct? a i & ii b ii & iii c i & iii d i, ii & iii 5. What is called bone cell? a Osteocyte b Periosteum c Tendon d Chondroblast 6. The fibres of the bone joint formed of which element? a Vitamin b Protein c Carbohydrate d Lipid 7. What is called the concave side of kidney? a pelvis b hilus c ureter d pyramid 8. B B =? a nucleus b secodary nuclei c antipodal cell d ovum 9. sthma can be caused by. i. smoking ii. air pollution iii. virus Which one is correct? a i & ii b i & iii c ii & iii d i, ii & iii Self test which covered lung? a Pleura b Pericardium c lveolus d Peritonium 11. Where the deoxygenated blood is purified? a Kidney b heart c Lung d Eye 12. Dysentery is caused by the infection of. a Entamoeba b type of Bacteria c Fungus d Both and B 13. Which of the following does possess cisternae? a Centrosome b endoplasmic reticulum c golgi body d lysosome 14. Which ones of the following are applicable in case of parenchyma tissue? i. Cells are having thin wall ii. Intercellular spaces are there iii. Stone cells are present Which one is correct? a i & ii b i & iii c ii & iii d i, ii & iii 15. In which stage the centromere starts dividing? a Prophase b pro-metaphase c metaphase d anaphase 16. First stable compound of C 4 plant is. a Keto acid b 3-phosphoglyceric acid c pyruvic acid d oxaloacetic acid 17. Role of potassium in photosynthesis is. i. deficiency of potassium decreases the rate of photosynthesis ii. potassium acts as a catalyst in this process iii. main elements of chlorophyll are nitrogen and magnesium Which one is correct? a i & ii b i & iii c ii & iii d i, ii & iii 18. When wood comes in contact of water for long period of time it swells up because of. a imbibitions b diffusion c osmosis d absorption the period of dormancyin seed? a auxin b eththylence c gibberellin d cytokinin 20. Which flower has nectan secreting gland? a fly pollinated b air pollinated c water pollinated d animal pollinated nswer to the questions no. 21 & 22 from the picture given below : 21. In case of DN i. It is the component and chemical carrier of heredity ii. can be found TMV virus iii. nalyses protein Which one is correct? a i & ii b i & iii c ii & iii d i, ii & iii 22. How many hydrogen bonds are in between guanine and cytosine? a 2 b 3 c 4 d The relationship between Rhizobium and Leguminous plant is called. a mutualism b compensalism c competition d exploitation 24. From which of the following hepatitis b-virus vaccine is produced by genetic modification? a E. colibacteria b Psdomonas bacteria c Protozoa d Yeas 25. Which is the special type of enzyme to cut DN? a ligase b restriction c recombination d transgenic 1 a b c d 2 a b c d 3 a b c d 4 a b c d 5 a b c d 6 a b c d 7 a b c d 8 a b c d 9 a b c d 10 a b c d 11 a b c d 12 a b c d 13 a b c d 14 a b c d 15 a b c d 16 a b c d 17 a b c d 18 a b c d 19 a b c d 20 a b c d 21 a b c d 22 a b c d 23 a b c d 24 a b c d 25 a b c d c 2 b 3 d 4 c 5 a 6 b 7 b 8 d 9 a 10 a 11 c 12 d 13 c DËigvjv 14 a 15 c 16 d 17 a 18 a 19 c 20 a 21 b 22 b 23 a 24 d 25 b

59 kxl vbxq z ji wbe vpwb cix vi cökœcî I DËigvjv : eûwbe vpwb RxeweÁvb : E-Book Version 57 wak bykxj bi gva g miv cö wz wbwðz Ki Z vii 39 XvKv iwm Wbwmqvj g Wj K jr, XvKv welq ˆKvW : mgq : 25 wgwbu RxeweÁvb eûwbe vpwb fxÿv c~y gvb : 25 [we kl `ªóe : mieivnk Z eûwbe vpwb fxÿvi DËic Î cö kœi µwgk b ^ ii wecix Z cö`ë ey msewjz e Ëmg~n n Z mwvk/ m e vrk ó DË ii e ËwU ej c q U Kjg Øviv m ú~y fivu Ki cöwzwu cö kœi gvb 1 cökœc Î Kv bv cökvi `vm/wpý `Iqv hv e bv ] 1. KvbwU C 4 Dw `? i. vl ii. KuvVvj iii. gviš vm M i I iii 2. dv g Uk bi gva g Drcbœ nq i. `B I cwbi ii. vj Kvnj I CO 2 iii. iæwu M i I iii 3. cöwz Pvqv ji a vs k KZwU `uvz _v K? K 32 L 16 M 8 N 4 4. wb œv³ Kvb cywó Dcv`v bi fv e K v ivwmm N U? i. N ii. S iii. Fe wb Pi wpî byhvqx 9 I 10 bs cö kœi DËi `vi : B C D 9. Dc iv³ wp Î Z Y fvrxi e vb K L B M C N D 10. DÏxc Ki ÿ Î i. kw³ cöevn memgq GKgyLx ii. hlb D _ K C Z kw³ vbvšíi nq ZLb 80 90% K g hvq iii. kxl Z kw³i cwigvy Kg _ K 16. cviwkmb iv Mi cöavb KviY KvbwU? K Kg Bbmywjb L Wvcvwgb M v qvwwb N cywó 17. KvbwU wø Q dzj? K Rev L mwilv M gui N wkgyj 18. KvbwU köwyweb v mi m e v P avc? K cörvcwz L köwy M MvÎ N RMr 19. vev` gva g RxevYygy³ Kivi Rb Kvb hš e envi Kiv nq? K BbwKD eui L Uv K f M j vwgbvi gwkb N gvb µv I qf I fb 20. Kvb ivmwu jvwnz i³ KwbKvi GK ^vfvwek e vrwbz iv Mi bvg? K 11. _vbgvm MÖwš _ K wbtm Z ni gvb _ vjv mwgqv L i³k~b Zv M KvbwU? wjd Kvwgqv N RwÛm K Thyrotropine L Thyroxine 21. KvbwU GK Kvlx? M Parathyrotropine N Thymoxine i. Parameceum ii. Diatom 12. hw` GKwU dz ji Rbb Kv li µv gv mvg iii. Yeast n = 3 nq Zvn j mm Kv li µv gv mvg msl v KZ n e? K 3 L 6 M i I iii M 9 N K v ivcøv MVb I msiÿ Yi Rb KvbwU 5. KvbwU cyiæ li HDL Gi v`k gvb? 13. v bi veiywu K wk e j? cö qvrb? K L K wmb vcm L v jgv K ` Ív L dmdivm M N M wbd iv jgv N gv qvwjb M g vsmvwbr N Zvgv 6. dzmdz mi vei bi bvg Kx? 14. DN Gi nwj i cöwzwu c~y N~Y bi 23. GKwU c` v Øviv MwVZ mb UvcøvRg ½vYy K mvi Kv jgv L cwikvww qvg ˆ`N KZ? KvbwU? M cøyiv N cwi Uvwbqvg K 3.4 L 34 K m UªvRg L cøvw W 7. i³ cwi kvwaz Kivi Rb WvqvjvBwmm M 20 N 6.8 M ivb ev Rvg N jvb mv Rvg gwk bi Kvb sk _ K i³ cöevwnz 15. givi KvR Kx? 24. w úûj hš m wó nq Kvb av c? nq? i. dzmdzm I e i g Zv KvR K i K cöv dr L cöv- guv dr K nv Zi agwb L e i agwb ii. ni gvb wbtmiy K i M guv dr N U jv dr M nv Zi wkiv N e i wkiv iii. ivm cöwz iva c`v_ mieivn K i 25. gvbe gw Í i gwzj ejsmvuv _ K Kq 8. w i mv _ cwk mshy³ nq Rvov K ivwuk mœvqy Drcbœ nq? K UbWb L Zš K 12 L 10 M wjmv g U N wmb vcm M i I iii M 8 N 6 1 KLMN 2 KLMN 3 KLMN 4 KLMN 5 KLMN 6 KLMN 7 KLMN 8 KLMN 9 KLMN 10 KLMN 11 KLMN 12 KLMN 13 KLMN 14 KLMN 15 KLMN 16 KLMN 17 KLMN 18 KLMN 19 KLMN 20 KLMN 21 KLMN 22 KLMN 23 KLMN 24 KLMN 25 KLMN Self test M 2 N 3 L 4 N 5 L 6 M 7 K 8 K 9 M 10 N 11 N 12 M 13 M DËigvjv 14 L 15 K 16 L 17 M 18 N 19 L 20 K 21 L 22 M 23 N 24 L 25 M

60 58 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 40 mikvwi weávb K jr mshy³ nvb zj, ZRMuvI, XvKv welq ˆKvW : mgq : 25 wgwbu RxeweÁvb eûwbe vpwb fxÿv c~y gvb : 25 [we kl `ªóe : mieivnk Z eûwbe vpwb fxÿvi DËic Î cö kœi µwgk b ^ ii wecix Z cö`ë ey msewjz e Ëmg~n n Z mwvk/ m e vrk ó DË ii e ËwU ej c q U Kjg Øviv m ú~y fivu Ki cöwzwu cö kœi gvb 1 cökœc Î Kv bv cökvi `vm/wpý `Iqv hv e bv ] 1. RxeweÁv bi Kvb kvlvq c w_ex Z cöv Yi wekvk m ú K v jvpbv Kiv nq? K eskmwzwe` v L åƒywe` v M weez bwe` v N wn v jvwr 2. Kvb Dw ` mv jvms køl Yi nvi cÿvk Z ewk? K RjR L jr M giær N giær 3. e i cv_i cmvi Yi vaywbk c wz i. BD i U iv vwck c wz ii. vëªvmwbk wj_wuªcwm c wz iii. vcpvi 4. cvkv `g bi Kv R wb Pi Kvb ni gvb e envi Kiv nq? K d ivgb L w b M mvb UvKvBwbb N wr e iwjb 5. ÔKv Ki evmvq KvwKj wwg cv o Ges Kv Ki ØvivB wwg dvuvqõ Kvb ai bi všítwµqv? K cöwz hvwmzv L K gb mwjrg M kvly N vw Uev qvwmm 6. Wvb wj ` I Wvb wbj qi gv Si KcvwUKvi bvg Kx? K gv qvkvww qvg L evbkvmwcw M UªvBKvmwcW N všítwj ` wbjq c` v DÏxc Ki v jv K 7 I 8 bs cö kœi DËi `vi : 7. B s k cviqv hvq wb Pi KvbwU? K mvb UvKvBwbb I Bw_wjb L wr e iwjb I fvb vwjb M Bw_wjb I wr e iwjb N d vwi Rb I Bw_wjb 8. s k we` gvb c`v_ wui cöfv e Kv Ri nvi e w cvq i. mv jvkms køly ii. k mb iii. wfmöey B 9. mši fi i ³i MÖæc O m wb Pi Kvb MÖæ ci i³ wb Z cvi e? K L B M B N O 10. Nostoc Kvb iv R i šífz ³? K g biv L cövwu v M dvbrvb N cøvw U 11. C 3 Dw `i 1g vqx c`v_ KvbwU? K wk Uv GwmW L dm dvwmømvwik GwmW M v jv GwmwUK GwmW N v jv GwmW 12. gw Í i me P q eo sk KvbwU? K mwieªvg L mwi ejvg M cbm N gwzjv 13. K v ivwd ji cöavb Dcv`vb KvbwU? K Fe L Na M Mg N Zn 14. Q j `i Muvd-`vwo MRvq Kvb ni gv bv Kvi Y? K B ªv Rb L U v ib M wijvw b N _vbiw b DÏxc Ki v jv K 15 I 16 bs cö kœi DËi `vi : wpî-p 15. DÏxc K D jøwlz P wpîwui bvg Kx? K wduvm L eøv zjv M M v zjv N giæjv 16. å~y wekv k P wpîwu KZ NÈv c i m wó nq? K 60 L 65 M 72 N Kvb i Oi ey vüzv K mve Rbxb ey vüzv e j? K jvj meyr L jvj bxj M jvj e bx N jvj mv`v 18. DN Gi GKwU wbdwk IUvBW eübx Z KZwU Dcv`vb _v K? K 2 L 3 M 4 N eª¼vbwu mi Kvi Y ivmxi i. VuvU bxj n q hvq ii. ey K e _v byfve nq iii. Zxeª k vmkó nq 20. Dw `i cö ZK Z Lv` Kvb Kv li gva g wewfbœ ½ cwievwnz nq? K UªvwKW L f mj M mxfbj N m½x Kvl 21. KvbwU w`ev wbi cÿ Dw `? K kmv L P `ªgwjøKv M wsov N Wvwjqv DÏxc Ki v jv K 22 I 23 bs cö kœi DËi `vi : gywbi mv n ei eqm 55 eqi wzwb GLb vi v Mi gz cwk Z kw³ cvb bv KvR Ki Z M j wc Vi wcq b e _v byfe K ib Wv³v ii Kv Q M j Zv K `y»rvz Lv` I meyr kvkmewr L Z civgk `b 22. gywbi mv n ei mgm vwui KviY i. KvwqKkÖg ewk K ib ii. Ca Gi fve iii. v_ªvbwu m fzm Qb 23. mgm vwu cöwzkv ii Dcvq i. ˆ`wbK 1200 mg Ca MÖnY ii. Kgjvi im cvb Kiv iii. wbqwgz e vqvg Kiv 24. wp Îi wpwýz s ki bvg Kx? K hk Z L Mœvkq M wwi Wbvg N cvk wj 25. KvbwU n Z ncvuvbwmm-we fvbiv mi wukv ˆZwi Kiv nq? K cöv Uv Rvqv L e vk Uwiqv M fvbivm N Có 1 KLMN 2 KLMN 3 KLMN 4 KLMN 5 KLMN 6 KLMN 7 KLMN 8 KLMN 9 KLMN 10 KLMN 11 KLMN 12 KLMN 13 KLMN 14 KLMN 15 KLMN 16 KLMN 17 KLMN 18 KLMN 19 KLMN 20 KLMN 21 KLMN 22 KLMN 23 KLMN 24 KLMN 25 KLMN M 2 K 3 N 4 K 5 M 6 M 7 K 8 K 9 N 10 K 11 L 12 K 13 M DËigvjv 14 L 15 L 16 M 17 K 18 L 19 M 20 M 21 K 22 K 23 K 24 L 25 M Self test

61 RxeweÁvb : E-Book Version G K nvb zj, `wbqv, XvKv welq ˆKvW : mgq : 25 wgwbu RxeweÁvb eûwbe vpwb fxÿv c~y gvb : 25 [we kl `ªóe : mieivnk Z eûwbe vpwb fxÿvi DËic Î cö kœi µwgk b ^ ii wecix Z cö`ë ey msewjz e Ëmg~n n Z mwvk/ m e vrk ó DË ii e ËwU ej c q U Kjg Øviv m ú~y fivu Ki cöwzwu cö kœi gvb 1 cökœc Î Kv bv cökvi `vm/wpý `Iqv hv e bv ] 1. RxeweÁvb KvbwUi cövpxb kvlv? 9. KvbwUi Dcw wz Z mv jvkms køl Yi 18. GKRb mȳ gvbyl cöwzw`b KZ wgwjwjuvi K `k b L hyw³we` v e vnvz N U? g~î cmviy K i? M cök wz weávb N mgvrweávb K bvb Uªv Rb L jvnv K 1000 wg.wj. L 1500 wg.wj. 2. wb Pi KvbwU Z n vcø qw úvi w` q M g vm bwmqvg N wg _b M 2000 wg.wj. N 2500 wg.wj. eske w N U? K vwgev L c viv gwmqvg M WvqvUg N cwbwmwjqvg 3. ` n w R bi fve n j Kvb c` v ÿwzmö Í nq? K U bvcøv c` v L cøvrgv- gg eª bi c` v M jvb mv Rv gi c` v N wbdwk qv mi c` v 4. v jvi ms ú k G j wjd Kvcøv iƒcvšíwiz n Z cv i i. µv gvcøv ii. ey nxb cøvw W iii. K v ivcøvu 5. Kvjv Rbvg Zš _v K KvbwU Z? K veiyx wumÿ Z L cwk wumy Z M hvmk wumÿ Z N mœvqy wumÿ Z 6. gvbe ` n cö qvrbxq msl K Kvl ˆZwi n Z KZ w`b jv M? K w`b L w`b M w`b N w`b 7. wg qvwmm N U i. civmavbx Z ii. Mf gy Ð iii. ïµvk q M i I iii 8. KvbwU NDP K RvwiZ K i NDPH 2 Drcbœ K i? K B jkuªb L cövub M dvub N wbduªb 10. mv jvks køly cöwµqvi dj i. KvV, ivevi ii. KzBbvBb, giwdb iii. c Uªvj M vm 11. KvbwU f šíixy cöfve Ki g a c o? K w Rb L GbRvBg M LwbR c`v_ N cvwb 12. wbw Œq ccwm bvrb K mwµq ccwm b cwiyz K i KvbwU? K HCl L jvb cr M vgvb jr N Kv e vw ccuvbw 13. gnvagwb I dzmdzmxq agwbi gy L Kvb vkv ii KcvwUKv _v K? K ZviKvKvi L RvwjKvKvi M a -P `ªvKvi N MvjvKvi 14. mȳ e vq wm vwjk i³pvc KZ wg.wg.? K L M N wb Pi KvbwUi MVb kjx k vmbvwji g Zv? K bvmvc_ L Mjwej M eªw¼ij N vjwfijvm 16. w wn gv Møvwe bi Dcv`vb i. wn gv Møvweb ii. nvb Wªv Rb iii. w Rb 17. Kvb RvZxq Lv ` i Kvi Y g~ Îi øzv e w cvq? K kk iv L mœn M vwgl N wfuvwgb 19. WvqvjvBwmm wud ei ˆewkó KvbwU? K f` L f` M ˆelg f` N vswkk ˆelg f` 20. KwÛª bi MnŸi K Kx ejv nq? K j vkzbv L w Ieøv M K vcmyj ev j vwkdwb N UÛb 21. exrnxb dj Drcv` b KvbwUi e envi i q Q? K wr e iwjb L mvb UvKvBwbb M Bw_wjb N vewmwmk GwmW 22. mvgwmök Pjb `Lv hvq i. Volvox ii. Pteris iii. Chlamydomonas M i I iii 23. giv ci Kx bv gi cwiwpz? K Mf `Ð L Mf vkq M Mf g~j N Mf dzj 24. Uv mvgvj wiwmwmf wwrw vi wn m e L vz Kvb ivmwu? K ey vüzv L _ vjv mwgqv M v_ª vbwum N w I cv iwmm 25. wb Pi DÏxcKwU jÿ Ki Škevj RyGqvµÏvâUb eo gvq evrcvwl ˆQvU gvq Dc ii cöevn wpîwu Kx wb ` k K i K Lv` Rvj L Lv` wkkj M Lv` wcivwgw N kw³ wcivwgw 1 KLMN 2 KLMN 3 KLMN 4 KLMN 5 KLMN 6 KLMN 7 KLMN 8 KLMN 9 KLMN 10 KLMN 11 KLMN 12 KLMN 13 KLMN 14 KLMN 15 KLMN 16 KLMN 17 KLMN 18 KLMN 19 KLMN 20 KLMN 21 KLMN 22 KLMN 23 KLMN 24 KLMN 25 KLMN M 2 N 3 M 4 L 5 M 6 N 7 M 8 K 9 N 10 N 11 L 12 K 13 M DËigvjv 14 K 15 M 16 L 17 M 18 L 19 N 20 M 21 K 22 M 23 N 24 L 25 K Self test

62 60 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 42 kicyi mikvwi evwjkv D P we` vjq, kicyi welq ˆKvW : mgq : 25 wgwbu RxeweÁvb eûwbe vpwb fxÿv c~y gvb : 25 [we kl `ªóe : mieivnk Z eûwbe vpwb fxÿvi DËic Î cö kœi µwgk b ^ ii wecix Z cö`ë ey msewjz e Ëmg~n n Z mwvk/ m e vrk ó DË ii e ËwU ej c q U Kjg Øviv m ú~y fivu Ki cöwzwu cö kœi gvb 1 cökœc Î Kv bv cökvi `vm/wpý `Iqv hv e bv ] 1. mœvqy Kv li ÿ Î cö hvr i. wmb vc m wbd ivwndgvi _v K ii. wbdwi jgv _v K iii. iäk KYvwenxb msl wbmj `vbv _v K 2. vwiijvi wumÿ i ˆ`N eivei UbW bi g a cö ek K i i. i³bvjx ii. jwmkvbvjx iii. mœvqy 3. wkwwb wekj niqvi b Zg jÿy n jv i. RwUj bd«vbwum ii. Wvqwiqv iii. i ³ wµ qwuwbb e w 4. Kv j ij wk mi gva g `n n Z cmvwiz nq? K n rwcû L hk Z M e N bd«b 5. h²vi jÿy jv n jv i. wzb mßv ni ewk Kuvwk ii. ey K wc V e v_v iii. we K ji w` K R i vmv 6. Gbv gj I Ww Ub Kvb Kvb Dcv`v bi wgköy? K K vjwmqvg dm du I d vivbw L K vjwmqvg Kve bu I d vivbw M K vjwmqvg dm du, K vjwmqvg Kve bu I d vivbw N mvwwqvg, cuvwkqvg I d vivbw 7. Peristalsis cöwµqv Kv_vq m úbœ nq? K gylmnÿ i L bœbvwj Z M cvk jx Z N š 8. g~j n Z cvzvq cvwb v ivn Yi ÿ Î KvR K i? i. wfmöeyxq Pvc ii. e vcb Pvc NvUwZ iii. cö ^`bxq Pvc 9. wm vj n jv i. wj `Ø qi ms KvP ii. wbjqø qi cömviy iii. wbjqø qi ms KvP DÏxcKwU c o 10 I 11 bs cö kœi DËi `vi : Ò25 eq ii Q j iwn gi D PZv 5 dzu 6 Bw IRb 70 KwRÓ 10. iwn gi BMR KZ? K K vjwi L K vjwi M 1701 K vjwi N K vjwi 11. iwn gi BMI KZ? K L M N KvbwU ßexRx Dw `i me ½ `Lv hvq? K UªvwKW L f mj M mxfbj N m½x Kvl 13. ikuvg Kvb Z š i sk? K ipb L k mb M cwicvk N cörbb 14. giæ`ðx cövyx `i š Kvb veiyx wumÿ _v K? K wmwjqvhy³ L d v Rjvhy³ M ÿyc`hy³ N vqvgvm 15. ikuvg Kvb Z š i sk? K cöv dr L guv dr M vbv dr N U jv dr 16. gm I dvb RvZxq Dw `i RvB Mv U Kvb Kvl wefvrb N U? K vgvb Uvwmm L gvb Uvwmm M wg qvwmm N ^vfvwek wefvrb 17. KvbwU C 2 Dw `? K vl L fzæv M gy_vnvm N vg 18. mv jvkms køly fv jv nq i. 400 mm Zi½ ˆ`N wewkó v jv Z ii. 680 mm Zi½ ˆ`N wewkó v jv Z iii. 480 mm Zi½ ˆ`N wewkó v jv Z 19. B I e vk Uwiqv Z GK Yy Møy KvR n Z KZ Yy CO 2 ˆZwi nq? K 6 Yy L 8 Yy M 38 Yy N 2 Yy 20. dm dvwjwcw, NDP, TP cöf wzi mvsmvwbk Dcv`vb KvbwU? K bvb Uªv Rb L dmdivm M cuvwmqvg N vqib 21. KvbwU RvZxq cvwli ˆeÁvwbK bvg? K pis indica L Copsychus saularis M Copsychus soularis N Copsihus saularis 22. w Rvg Kv_vq _v K? K gvb UvKwÛªqv L mvb UªvcøvR g M Kv ivcøv N m Uv mv g 23. Kv li wekövgkv j Kw `ªq KzÛjx cvkv bv m~² myzvi b vq sk K Kx e j? K µv gv mvg L µvgwub RvwjKv M wrb N DN 24. cvzvi wkiv I cî e ší Kvb wumÿ _v K? K c v ibkvbgv L Kv jbkvbgv M ibkvbgv N ivbw 25. KxU-cZ ½i `gb DcKvwiZv, ckvwizv BZ vw` m ú K v jvpbv Kiv nq Kvb kvlvq? K Parasitology L Entomology M Biotechnology N Bioinformatics 1 KLMN 2 KLMN 3 KLMN 4 KLMN 5 KLMN 6 KLMN 7 KLMN 8 KLMN 9 KLMN 10 KLMN 11 KLMN 12 KLMN 13 KLMN 14 KLMN 15 KLMN 16 KLMN 17 KLMN 18 KLMN 19 KLMN 20 KLMN 21 KLMN 22 KLMN 23 KLMN 24 KLMN 25 KLMN K 2 N 3 K 4 L 5 N 6 M 7 M 8 N 9 L 10 M 11 L 12 L 13 M DËigvjv 14 M 15 L 16 M 17 N 18 N 19 N 20 L 21 L 22 K 23 L 24 L 25 L Self test

63 RxeweÁvb : E-Book Version väygvb v`k mikvwi D P we` vjq, bî Kvbv welq ˆKvW : mgq : 25 wgwbu RxeweÁvb eûwbe vpwb fxÿv c~y gvb : 25 [we kl `ªóe : mieivnk Z eûwbe vpwb fxÿvi DËic Î cö kœi µwgk b ^ ii wecix Z cö`ë ey msewjz e Ëmg~n n Z mwvk/ m e vrk ó DË ii e ËwU ej c q U Kjg Øviv m ú~y fivu Ki cöwzwu cö kœi gvb 1 cökœc Î Kv bv cökvi `vm/wpý `Iqv hv e bv ] 1. fwel Z me Rx ei ey bv kl n j Gi 10. wb Pi KvbwU Z vek Kxq Dcv`vb bq? wb Pi wp Îi v jv K 17 I 18bs cö kœi msl v `uvov e? K Fe L l DËi `vi : K 1 wgwjqb L 10 wgwjqb M 100 wgwjqb N 1000 wgwjqb 2. mv jvkms køly cöwµqvq Dr mpk cviqv hvq K vgv Z L MÖvbv Z M wµw Z N MÖvbvg j v gjv Z 3. m Uvwgqv ii ÿ Î i. wb œ köwyi Dw ` cviqv hvq ii. w úðj hš m wó K i iii. wewfbœ ai bi d v Rjv m wó K i M i I iii 4. wb Pi KvbwU wumÿ i Kvl cövší PŠ KvYvKvi Ges `Ð Kj mi Kv Ð cviqv hvq? K c v ibkvbgv L mø ibkvbgv M Kv jbkvbgv N g mvwdj 5. wb Pi Kvb jv guv d Ri ˆewkó i. K vgvwu Wi g a vkl Y K g hvq Ges wekl Y e w cvq ii. evû `ywu giægylx n q e vb K i iii. G ch v qi k li w` K m Uvwgqv ii wefvrb ïiæ nq M Zn N P 11. cvzvq g Z Âj m wó nq wb Pi KvbwUi fv e? i. dmdiv mi fv e ii. cuvwkqv gi fv e iii. jš ni fv e M i I iii 12. wb Pi KvbwU fšz cöwµqv bq? K e vcb L wfmöeb M BgevBwekb N mv jvkms køly wb Pi wp Îi v jv K 13 I 14bs cö kœi DËi `vi : B C D 13. DÏxc Ki wpwýz skwui bvg Kx? K g~j ivg L G ÛvWvwg m M cwimvb Kj N K U 14. s ki Kv li ˆewkó jv n jv i. Kvl jv g Z, mge vmxq I cöv UvcøvRgc~Y ii. Kvl cövpxi mjy jvr wbwg Z iii. Giv Lv` mâq, Lv` cö Z I Lv` cwien b RwoZ 17. wpwýz skwui bvg Kx? K ibvj agwb L Wm vj viuv M ibvj wkiv N Bb dwiii fbvk vfv 18. wb Pi Kvb Kvi Y i ³ bvb Uªv R bi vwak I i³ msen b e _ Zv `Lv `q? K ` ni cvwbi cwigvy K g M j L ` n i³pvc e o M j M ` n cvwbi cwigvy e o M j N ` ni i³pvc K g M j 19. ZiæYvw h veiy Øviv ve Z _v K Zvi bvg Kx? K cwiw ªqvg L cwikwðªqvg M cwikvww qvg N gwbb Rm wb Pi wp Îi v jv K 20 I 21bs cö kœi DËi `vi : 20. DÏxc Ki B wpwýz skwui bvg Kx? K wdeyjv L wuweqv M i I iii M iwwqvm N vjbv 6. wb Pi Kvb ai bi Kvl wefvr bi M i I iii 21. gvbe ` n Kq Rvov cövšíxq mœvqy i q Q? gva g cörvwzi g a ˆewP Î i m wó nq? wb Pi DÏxcKwU c o 15 I 16bs cö kœi K 11 Rvov L 12 Rvov K gvb Uvwmm L wg qvwmm DËi `vi : M 31 Rvov N 43 Rvov M vgvb Uvwmm N K I L DfqB vey mvjvn ^v Ki I mü vz mu Z cwi e k 22. Kvb MÖwš n Z MøyKvMb wbtm Z nq? 7. mv jvkms køl Yi ÿ Î Kvb Dw³wU mz bq? evm K ib GQvov Zvi a~gcv bi e` K vbj vum e j v½vin vý K G wewµqvq H 2O wervwiz nq f vmi i q Q wzwb k vmbvwji Ggb GK L MvbvW MÖwš L GwU GKwU RviY-weRviY wewµqv M M G cöwµqvq CO 2 wervwiz nq ai bi iv M fzm Qb hv GKevi n j evievi GW ibvj MÖwš N N G cöwµqvq Gi dm du eübx Z niqvi vk¼v i q Q _vbgvm MÖwš 23. wb Pi KvbwU _ K åæy MwVZ nq? 7300 K vjwi mšikw³ ve nq 15. vey mvjvn h iv M vµvší H ivmwu K pical Cell L Basal Cell 8. Kv l Lye ewk cwigv Y K v ivwdj _vk j K vrgv L eªskvbwum M Suspensor N ntipodal Cell K mv jvkms køly e w cvq M wbd gvwbqv N h²v 24. cöwzwu av c kzkiv KZ fvm kw³ K g hvq? L GbRvB gi fve `Lv `q 16. vey mvjv ni vµvší ivmwui ˆewkó bq K L M k m bi cwigvy e w cvq wb Pi KvbwU? M N N wewµqvi MwZ e w cvq K Kvwk I k vmkó nq 25. IqvUmb I wµk KZ mv j DN Wej 9. wb Pi KvbwU Z k m bi nvi me P q Kg? L Kvwki mv _ bk mgq mv`v Kd nq nwj g Wj vwe vi K ib? K dzj L Kv Ði MÖfvM M Kvwki mgq ivmx ey K cöpð e _v byfe K i K 1943 L 1953 M g~j N cvzvkzwo N ` ni ZvcgvÎv e w cvq _ vr ewk R i nq M 1958 N KLMN 2 KLMN 3 KLMN 4 KLMN 5 KLMN 6 KLMN 7 KLMN 8 KLMN 9 KLMN 10 KLMN 11 KLMN 12 KLMN 13 KLMN 14 KLMN 15 KLMN 16 KLMN 17 KLMN 18 KLMN 19 KLMN 20 KLMN 21 KLMN 22 KLMN 23 KLMN 24 KLMN 25 KLMN Self test L 2 K 3 K 4 M 5 N 6 L 7 K 8 L 9 M 10 L 11 K 12 N 13 L DËigvjv 14 N 15 L 16 L 17 K 18 M 19 L 20 K 21 N 22 K 23 K 24 M 25 L B C

64 62 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 44 Gmwf mikvwi evwjkv D P we` vjq, wk kvimä welq ˆKvW : mgq : 25 wgwbu RxeweÁvb eûwbe vpwb fxÿv c~y gvb : 25 [we kl `ªóe : mieivnk Z eûwbe vpwb fxÿvi DËic Î cö kœi µwgk b ^ ii wecix Z cö`ë ey msewjz e Ëmg~n n Z mwvk/ m e vrk ó DË ii e ËwU ej c q U Kjg Øviv m ú~y fivu Ki cöwzwu cö kœi gvb 1 cökœc Î Kv bv cökvi `vm/wpý `Iqv hv e bv ] 1. KxUcZ½ m úwk Z weávb KvbwU? K Parasitology L Entomology M Embryology N Palaeontology 2. i. c viv gwmqvg g biv iv R i ším Z ii. Nymphea nouchali n jv kvcjv iii. wjwbqvm GKmgq GbvUwgi a vck wq jb 3. m~h v jvk K ve K i ivmvqwbk kw³ Z iƒcvšíwiz K i KvbwU? K MÖvbv L ªvgv M w mvg N gvb µvwfwjø 4. ibkvbgv wumy KvbwU? i. ev dvbevi ii. ivbw iii. RvB jg Zš 5. m Uªvwgqv ii wefvrb ïiæ nq Kvb av c? K cöv- guv dr L vbv dr M U jv dr N guv dr 6. KvbwU Z mv jvkms køl Yi nvi ewk? K vg L KPzwi cvbv M Kjv N Rvg 7. evz k m b 1 Yy Møy KvR _ K KZ Yy C 2H 5OH Drcbœ n Z cv i? K 4 Yy L 2 Yy M msl N Drcbœ nq bv 8. Ww Ub K ve Z K i iv L wb Pi KvbwU? K `šíg¾v L Gbv gj M wm g U N gykzu 9. wb Pi Kvb i m GbRvBg we` gvb? i. vwš Kim ii. wcëim iii. Mœ vkq im L iii 10. ZvcgvÎv e w Z cö ^` bi nvi K e w cvq L n«vm cvq M e w c Z cv i vevi n«vm c Z cv i N cwiewz Z _v K 11. wb Pi KvbwUi vkvi e`jv Z cv i? K YyPwµKv L BivB _ªvmvBU M k Z i³kwykv N jvwnz i³kwykv 12. dzmdzwmq agbx Kvi mv _ mshy³? K Wvb wj ` L Wvb wbjq M evg wj ` N evg wbjq 13. Epiglottis Gi msl v KZ jv? K 2wU L 4wU M 1wU N 3wU 14. CO 2 cöavbz Kvb hšm wn m e cöevwnz nq? K CaCO 3 L NaCO 3 M Mg(HCO 3) 2 N NaHCO cjwfm Kv_vq e vb K i? K K U L evgvý K vcmy j M gwzjvq N Møy giæjv m 16. i. wzwi³ kvixwik IR b e cv_i n Z cv i ii. WvqvjvBwmm vw_ K w`k w` q mvköqx iii. wkwwbi mgm vq i ³ wµ qwuwbb e w cv e 17. vwiijvi wumÿ KvbwUi ˆewkó? K UbWb L wjmv g U M evb mcm ckx N UªvB mcm ckx 18. ex Ri myßve vi ˆ`N Kgv Z mvnvh K i KvbwU? K Bw_wjb L wr e iwjb M mvb UvKvBwbb N I 19. wewfbœ ckxi Kv Ri mgš^q iÿv K i KvbwU? K ga gw Í L MÖgw ÍK M cðvrgw Í N mwi ejvg 20. KvbwU Polyadephous? K gui L Rgv M ˆkevj N wkgyj 21. B ªv Rb, cö R ib ni gvb wbtm Z nqñ K ww ^vkq _ K L ïµvkq _ K M _vbi qw _ K N c viv_vbi qw _ K 22. wrb kãwu K g Ûj wk bv g wfwnz K iwq jb? K jvkvm L wdwjqvj M d v±i N Gwjj 23. RbmsL v ZË Kvi? K Pvj m ûk L g v Ûj M WviDBb N g vj_vm 24. 1wU c~y eq e vo 1 w` b wk cwigvy cvkvgvko L Z cv i? K Zvi IR bi wzb Yi mgvb L Zvi IR bi mgvb M 1 KwR N 2 KwR 25. Zjvwcqv gv Q Kvb gv Qi e w ni gvb wrb vbvšíi K i vkvi e w Kiv n q Q? K m vgb L jvbæv M wpzj N Kvc 1 KLMN 2 KLMN 3 KLMN 4 KLMN 5 KLMN 6 KLMN 7 KLMN 8 KLMN 9 KLMN 10 KLMN 11 KLMN 12 KLMN 13 KLMN 14 KLMN 15 KLMN 16 KLMN 17 KLMN 18 KLMN 19 KLMN 20 KLMN 21 KLMN 22 KLMN 23 KLMN 24 KLMN 25 KLMN L 2 M 3 K 4 N 5 N 6 L 7 L 8 M 9 L 10 K 11 M 12 L 13 M DËigvjv 14 N 15 M 16 L 17 K 18 L 19 K 20 N 21 K 22 M 23 N 24 K 25 K Self test

65 RxeweÁvb : E-Book Version G.wf. R.Gg. mikvwi evwjkv D P we` vjq, gywýmä welq ˆKvW : mgq : 25 wgwbu RxeweÁvb eûwbe vpwb fxÿv c~y gvb : 25 [we kl `ªóe : mieivnk Z eûwbe vpwb fxÿvi DËic Î cö kœi µwgk b ^ ii wecix Z cö`ë ey msewjz e Ëmg~n n Z mwvk/ m e vrk ó DË ii e ËwU ej c q U Kjg Øviv m ú~y fivu Ki cöwzwu cö kœi gvb 1 cökœc Î Kv bv cökvi `vm/wpý `Iqv hv e bv ] 1. Rx ei k mb wb q v jvpbv Kiv nq Kvb 18. Kvb weávbx gvby li i ³i köwyweb vm kvlvq? K Embryology L Morphology K ib? K Kvj j vû Bbvi M Physiology N Biogeography 2. cvbiæwfk Gwm Wi ms KZ KvbwU? K C 1H 12O 6 L C 3H 4O 3 M C 4H 2O 2 N C 12H 22O B Uvi dib ˆZwi Kiv nq KvbwU _ K? K E.coli L B M TMV N GMO wb Pi wp Îi v jv K 4 I 5 bs cö kœi DËi `vi : 10. wb œi KvbwU Lv` mâqkvix ½vYy? K K v ivcøv L µv gvcøv M wjd Kvcøv N cöv Uvcøv 11. n vwiqv bvgk PvlK ½ Kvb Dw ` _v K? K mü vgvjzx L ^Y jzv M ˆkevj N cv_ikzwp 12. ivb ev Rv gi cöavb KvR KvbwU? K civmvq b mvnvh Kiv L vwgl ms køl Y mvnvh Kiv L wjwbqvm M vwi Uj N nbix wb Pi DÏxcKwU co Ges 19 I 20 bs cö kœi DËi `vi : mvwk ei PvPv nvvr K i kixi Kuvcywb I wlupzbx w` q gvwu Z jywu q c o 19. mvwk ei PvPv Kvb iv M vµvší? K Gwc jcwm L cvivwkbmb M c vivjvbwmm N eûg~î 4. wp Îi wefvrb cöwµqv Kvb Rx e N U? M Kvl wefvr bi mgq ÔG vi iõ MVb Kiv 20. D³ iv Mi KviY K vwgev L c viv gwmqvg N Rxe Kvl K RxevYyi nvz _ K iÿv Kiv M Penecillum N Nostoc i. B wgk ªvK 13. µem P µ 5. DÏxc K D jøwlz cöwµqvq ii. g vwbbrvbwum, Gb mdvjvbwum i. 4 Yy CO 2 Drcbœ nq i. mvb UvcøvR gi wefw³ N U bv iii. gw Í i e vbmz KviY ii. 2 Yy TP Drcbœ nq ii. mkj Rxe Kv l G ai bi wefvrb iii. 6 Yy NDH 2 Drcbœ nq N U iii. `ywu WUvi wbdwk qvm m wó K i K i I ii 21. dzmdz mi g Zv KvR K i KvbwU? K i L i I ii K Mf `Ð L Mf vkq N iii 14. wb Pi KvbwU cirxex Lv` wkkj? M Mf g~j N Mf dzj 6. w I cv iwmm Gi jÿy KvbwU? K gvbyl gkv W½y fvbivm 22. Struggle with environment hyw³wui K w mwü Z e _v L gkv nwiy evn cö ÍveK K? L w mwü bvov Z Kó nq M g Z `n QÎvK Ku Pv K M wmuu dz j hvq WviDBb L Gwi Uj N Nvm dwos e vo mvc N w Z e _v byfe nq M g vj_vm N m µwum 7. gv`k`ªe wbqš Y wa`ßi cöwzwôz nq 15. mœn we kølk GbRvBg KvbwU? 23. KwÛª bi gvs v b h MnŸi _v K Zvi bvg KZ mv j? K wuªcwmb L ccwmb Kx? K 1981 L 1988 M jvb cr N vgvb jr K cwikvww qvg L j vwkdwb M 1990 N wb Pi KvbwU eû kk iv wewkó? M w Ieøv N KwÛªImvBU 8. HIV KvbwUi ÿwz mvab K i? K gay L vjy 24. cöwzwu `uv Zi KqwU sk _v K? K WBC L RBC M wpwb N d ji im K 2wU L 3wU M Blood plasma N Platalets 17. ivuv fvbiv mi vµg Y wb Pi KvbwU 9. RxecÖhyw³i cö qvm nq M 4wU N 5wU i. MuvR b nq? 25. wb Pi KvbwU e n` š i sk bq? ii. wumÿ KvjPv i K vgvkq L Wvqwiqv K Kvjb L wmkvg iii. UªvÝ RwbK Rxe Drcv` b M vjmvi N K vývi M wfjvm N gjvkq 1 KLMN 2 KLMN 3 KLMN 4 KLMN 5 KLMN 6 KLMN 7 KLMN 8 KLMN 9 KLMN 10 KLMN 11 KLMN 12 KLMN 13 KLMN 14 KLMN 15 KLMN 16 KLMN 17 KLMN 18 KLMN 19 KLMN 20 KLMN 21 KLMN 22 KLMN 23 KLMN 24 KLMN 25 KLMN M 2 L 3 L 4 K 5 N 6 N 7 M 8 K 9 N 10 M 11 L 12 L 13 N DËigvjv 14 K 15 M 16 L 17 L 18 K 19 K 20 N 21 N 22 K 23 L 24 L 25 M Self test

66 64 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 46 eªvþ `x gva wgk evwjkv we` vjq, biwms`x welq ˆKvW : mgq : 25 wgwbu RxeweÁvb eûwbe vpwb fxÿv c~y gvb : 25 [we kl `ªóe : mieivnk Z eûwbe vpwb fxÿvi DËic Î cö kœi µwgk b ^ ii wecix Z cö`ë ey msewjz e Ëmg~n n Z mwvk/ m e vrk ó DË ii e ËwU ej c q U Kjg Øviv m ú~y fivu Ki cöwzwu cö kœi gvb 1 cökœc Î Kv bv cökvi `vm/wpý `Iqv hv e bv ] 1. jwmkvz š i sk KvbwU? K Ubwmj L š M Kvb N v cbww 2. cöv_wgk RvB jg KZ ai bi? K 1 L 2 M 3 N 4 DÏxcKwU c o 3 I 4 bs cö kœi DËi `vi : 3. wp Îi RxewU Kvb iv R i šífz ³? K dvbrvb L g biv M cövwu v N cøvw U 4. D³ Rx ei i. mymwvz wbdwk qvm v Q ii. Kvl wefvr bi gva g esk e w N U iii. åƒy MwVZ nq bv K i L ii M iii 5. bxjvf meyr ˆkev j Kvb ai bi Kvl wefvrb N U? K gvb Uvwmm L vgvb Uvwmm M wg qvwmm N WvqvjvBwmm 6. n vcø qw Rx ei Kv_vq gv qvwmm nq? K `n Kv l L Rbb Kv l M RvB MvU N åƒ Y 7. DP Gi mv _ Re dm du hy³ niqv K ejv nq K d Uvdm dvivb jb L dm dvivb jkb M d UvjvBwmm N MøvB KvjvBwmm wb Pi DÏxcKwU c o 8 I 9 bs cö kœi DËi `vi : Rvwi di ˆ`wnK IRb 40 KwR Ges D PZv 150 m.wg. 8. Rvwi di BMI gvb KZ? K L M N Rvwi di cö qvrbi. ewk vwgl MÖnY ii. e vqvg Kiv iii. ˆ`wnK IRb evov bv 10. agbxi cövpxi Kq Íi wewkó? K 1 L 2 M 3 N Kvb FZz Z d v q g Lv` cwienb Kg nq? K kxz L emší M MÖx N el v 12. M vmxq wewbg q mvnvh K ii. g~j ivg ii. jw U mj iii. bvmviüª 13. wkwwb wek ji KviY Kx? K K vývi L GBWm M Wvqv ewum N nuvcvwb 14. e ÿ ibvj wcivwgw _v K K 4-8wU L 8-12wU M 12-16wU N 16-20wU 15. w i wfz i kzkiv KZ fvm ˆRe hšm _v K? K 10 L 20 M 30 N evûi mâvj bi KvR K i KvbwU? i. evb mcm cwk ii. UªvB mcm cwk iii. KvqvWª mcm cwk 17. KvbwU M vmxq dvb Uvni gvb? K w b L wr e iwjb M mvb UvKvBwbb N Bw_wjb 18. gw Í i Kvb s k ` ni fvimvg iÿv K i? K cbm L mwieªvg M mwi ejvg N gwzjv ijsmvuv 19. Kvb cövwywu Z šítwb lk N U? K iæb M nv½i 20. m ú~y dzj n jv i. jvd I Kzgov ii. kmv I wsov iii. e b I gwip L g Mj N Zjvwcqv 21. KvbwU wcdwib? K mv Uvwmb L qvwbb M _vqvwgb N BD ivwmj 22. vjdv I weuv MøvweDwjb Kvb Kv li MvVwbK Dcv`vb? K k Z i³ KwYKv L jvwnz i³kwykv M `n Kvl N Rbb Kvl 23. Lv` k L ji cöwzwu av c kzkiv KZ fvm kw³ n«vm cvq? K L M N KvbwU FYvZ K všítwµqv? i. wgdpzqvwjrg ii. K gb mwjrg iii. Gw Uev qvwmm K i M iii 25. Jojoba KvbwU K MvQ M cvwl L ii L gvq N mvc 1 KLMN 2 KLMN 3 KLMN 4 KLMN 5 KLMN 6 KLMN 7 KLMN 8 KLMN 9 KLMN 10 KLMN 11 KLMN 12 KLMN 13 KLMN 14 KLMN 15 KLMN 16 KLMN 17 KLMN 18 KLMN 19 KLMN 20 KLMN 21 KLMN 22 KLMN 23 KLMN 24 KLMN 25 KLMN K 2 L 3 M 4 N 5 L 6 M 7 K 8 N 9 L 10 M 11 K 12 L 13 M DËigvjv 14 L 15 N 16 K 17 N 18 M 19 M 20 K 21 L 22 L 23 N 24 M 25 K Self test

67 RxeweÁvb : E-Book Version kixqzcyi mikvwi evwjkv D P we` vjq, kixqzcyi welq ˆKvW : mgq : 25 wgwbu RxeweÁvb eûwbe vpwb fxÿv c~y gvb : 25 [we kl `ªóe : mieivnk Z eûwbe vpwb fxÿvi DËic Î cö kœi µwgk b ^ ii wecix Z cö`ë ey msewjz e Ëmg~n n Z mwvk/ m e vrk ó DË ii e ËwU ej c q U Kjg Øviv m ú~y fivu Ki cöwzwu cö kœi gvb 1 cökœc Î Kv bv cökvi `vm/wpý `Iqv hv e bv ] 1. wb Pi KvbwU Z m½x Kvl bycw Z? K gwip MvQ L eu MvQ M dvb N vgmvq 2. PvjZv Kvb dm ji D`vniY? K cök Z L Q M Q N mij 3. K U i is Kxiƒc? K jvj L a~mi M njỳ N mv`v 4. KvbwUi fv e cvzvq jvj e bx `vm `Lv hvq? K eviy L mvjdvi M dmdivm N g vm bwmqvg 5. wmfb ji iüª jv Kvb ivmvqwbk c`v _ i Kvi Y QvU eo nq? K K v jvr L GbRvBg M b vkuvi N Kvlim 6. Dw `i cö ^` bi KZ fvm i ³i gva g nq? K 60% L 70% M 80% N 90% 7. Dw `i wewfbœ kvixie Ëxq KvR jv i. Z ší RwUj ii. myk Lj wbqg g b P j iii. Pjgvb M i I iii 8. gvby li `yb e KZwU ibvj wudeÿ j _v K? K 10 jÿ L 20 jÿ M 30 jÿ N 40 jÿ 9. KYyB euvkv Ki Z KvbwU mskzwpz nq? K iwwqvm L vjbv M evb mcm N UªvB mcm 10. KvbwU mwieªvg K ve Z iv L? K Ca L cøyiv M gwbb Rm N U bvcøv 11. `yb K kiækvi ga ezx wq`ª w` q KZ Rvov giæi¾xq mœvqy ei nq? K 12 Rvov L 21 Rvov M 31 Rvov N 41 Rvov 12. wø Q dz ji D`vniY KvbwU? K wkgyj L m~h gylx M Rev N gui 13. Kvb ai bi dzj vkv i eo nq? K cvwb civmx L evqy civmx M cövwy civmx N cz½ civmx 14. cövk vwiiuv Gi DN Kgb nq? K MvjvKvi L mwc jvkvi M myîvkvi N Dce ËvKvi 15. Lv` kw³ cöevn K Kx e j? K Lv` Rvj L Lv` wkkj M kw³i wcivwgw N kw³ cöevn 16. kw³ MÖnY cöwµqv kl nq Kxfv e? K Drcv` Ki wµqvi gva g L Lv` Íi cwiez bi gva g M we qvr Ki wµqvq N Rx ei g Zz i gva g 17. cvwb Z CO 2 Gi cwigvy KZ? K 0.01% L 0.02% M 0.03% N 0.4% 18. K vjwfb KZ mv j bv ej cyi vi jvf K ib? K 1861 L 1862 M 1961 N vwmuvbj Kv-G m wó ch v q gvu KZwU CO 2 Drcbœ nq? K 1 L 2 M 3 N B UviK vjv UW ww Kv_vq cviqv hvq? K Hw QK cwk Kvl L bw QK cwk Kvl M n ` cwk Z N mœvqy Kvl 21. jwmkvz š i sk KvbwU? K v cwû L š M Kvb N Ubwmj 22. DN K Q`b Kivi Rb cö qvrb K jvb cr GbRvBg L iw Kkb GbRvBg M vi UR GbRvBg N jvb MR GbRvBg 23. ˆkevj I QÎvK mnve vb K i Kx MVb K i? K cövu bgv L jvb Kb M wkdwukj N n vwiqv 24. µv gv Rv g cvwb hvrb N U Kvb ch v q? K cöv dr L guv dr M vbv dr N U jv dr 25. Rx ei ` k gvb ˆewkó wbqš YKvix GK Ki bvg Kx? K DN L µv gv Rvg M wrb N RN 1 KLMN 2 KLMN 3 KLMN 4 KLMN 5 KLMN 6 KLMN 7 KLMN 8 KLMN 9 KLMN 10 KLMN 11 KLMN 12 KLMN 13 KLMN 14 KLMN 15 KLMN 16 KLMN 17 KLMN 18 KLMN 19 KLMN 20 KLMN 21 KLMN 22 KLMN 23 KLMN 24 KLMN 25 KLMN M 2 K 3 L 4 L 5 K 6 N 7 N 8 L 9 M 10 M 11 M 12 N 13 N DËigvjv 14 K 15 L 16 N 17 M 18 M 19 L 20 M 21 N 22 L 23 L 24 N 25 M Self test

68 66 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 48 W bvfvb mikvwi evwjkv D P we` vjq, gv`vixcyi welq ˆKvW : mgq : 25 wgwbu RxeweÁvb eûwbe vpwb fxÿv c~y gvb : 25 [we kl `ªóe : mieivnk Z eûwbe vpwb fxÿvi DËic Î cö kœi µwgk b ^ ii wecix Z cö`ë ey msewjz e Ëmg~n n Z mwvk/ m e vrk ó DË ii e ËwU ej c q U Kjg Øviv m ú~y fivu Ki cöwzwu cö kœi gvb 1 cökœc Î Kv bv cökvi `vm/wpý `Iqv hv e bv ] 1. fšz RxeweÁv bi v jvpbvi welq Rx ei i. ˆ`wnK MVb ii. cövyivmvqwbk Kvh vejx iii. kövwyweb vm I ixwzbxwz 2. KvbwU UvUªwdK? K Ku Pv L kvwjk M evqvj gvq N KuvVvj MvQ 3. ` ni bycv Z gw Í me P q eo KvbwUi? K wk úvwäi L gvby li M Mwijvi N evb ii 4. mv jvkms køly cöwµqvq wbm Z O 2 Gi Drm n jv K C 6H 12O 6 L H 2O M CO 2 N Rjxq ev ú wpîwu ` L 5 I 6 bs cö kœi DËi `vi : 5. wp Îi Kvl jv Kvb wumÿ i? K c v ibkvbgv L v ibkvbgv M Kv jbkvbgv N j ibkvbgv 6. wp Îi Kvl jv h wumÿ i, Zv Z i. cöv_wgk e vq cöv UvcøvRg _v K ii. Zš I ivbw ai bi Kvl cviqv hvq iii. big, j ^v I cvzjv `qvjwewkó Kvl _v K 7. TP Ges NDPH + H + K Kx ejv nq? K vz xkiy kw³ L kw³gỳ ªv M iƒcvšíwiz kw³ N we K `ªxKiY kw³ 8. wk Uvwmm iv Mi KviY Kx? K wjwc Wi wecvk L cövwu bi wecvk M kk ivi wecvk N ni gv bi Kvh KvwiZv DÏxcKwU c o 9 10 bs cö kœi DËi `vi : GKRb Q ji eqm 1 eqi D PZv 78 m.wg. Ges IRb 9 KwR m Z ší cwikögx, cöpzi `ŠoSuvc I Ljvayjv K i 9. Q jwui BMR KZ? K L M N Q jwui ˆ`wbK K vjwi Pvwn`vi gvb KZ? K L M N Kv j ivj ˆZwi K i i. wcë ii. wfuvwgb iii. kk iv K i L ii M i I iii 12. n rwcð K ve ZKvix c` vi bvg Kx? K GwcKvwW qvg L gv qvkvww qvg M cwikvww qvg N G ÛvKvwW qvg 13. Wvb dzmdzm KqwU L Ð wef³? K `yb I wzb L Ð L wzb L Ð M Pvi L Ð N Pvi I wzb L Ð wpîwu ` L bs cö kœi DËi `vi : 14. I B wb q MwVZ s ki bvg Kx? K vdv i U vu vwiij L evg vý K vcmyj M ibvj Kicvmj N msmövnk bvjx 15. KvbwU _ K I C Âj MwVZ nq i. hvrk Kjv ii. i³evnx bvwj iii. ibvj wudeÿ j 16. KwÛªIeøv I KwÛªImvBU Kv_vq _v K? K w Z L ZiæYvw Z M cwk Z N n rwc Ð 17. Wv ei cvwb Z Kvb ni gvbi cviqv hvq? K w b L mvb UvKvBwbb M wr e iwjb N Bw_wjb 18. w b me cö_g K vwe vi K ib? K g Ûj L Pvj m WviDBb M Kvj N nm Mb w U 19. ww ^K i ܪi w` Ki Kvl K Kx e j? K wfwë Kvl L avik Kvl M GwcK vj Kvl N km Kvl 20. Kvb eübwu wak kw³kvjx? K = T L = G M G = C N G = T 21. KqwU Dcv q bzzb cörvwz m wó n Z cv i? K `ywu L wzbwu M PviwU N cuvpwu 22. Rxe `i všítwµqv i. abvz K ii. FYvZ K iii. wbi cÿ wb Pi wpîwu ` L bs cö kœi DËi `vi : 23. B skwui bvg Kx? K wbdwk qvm L cøvrwgw M wikw ^b v U N wrb 24. wp Îi Rxe n Z h ni gvbwu ˆZwi Kiv n Q i. Bbmywjb ii. gvbe e w i ni gvb iii. gv Qi e w ni gvb 25. Ô b W nvqvivwk ZÕ i. ce iv R i Dc mu ii. MY Mv Îi Dc mu iii. MvÎ e Y i Dc mu 1 KLMN 2 KLMN 3 KLMN 4 KLMN 5 KLMN 6 KLMN 7 KLMN 8 KLMN 9 KLMN 10 KLMN 11 KLMN 12 KLMN 13 KLMN 14 KLMN 15 KLMN 16 KLMN 17 KLMN 18 KLMN 19 KLMN 20 KLMN 21 KLMN 22 KLMN 23 KLMN 24 KLMN 25 KLMN N 2 N 3 L 4 L 5 N 6 K 7 M 8 M 9 L 10 L 11 N 12 M 13 L DËigvjv 14 M 15 M 16 L 17 L 18 L 19 K 20 M 21 L 22 K 23 L 24 K 25 N Self test

69 RxeweÁvb : E-Book Version ivrevox mikvwi evwjkv D P we` vjq, ivrevox welq ˆKvW : mgq : 25 wgwbu RxeweÁvb eûwbe vpwb fxÿv c~y gvb : 25 [we kl `ªóe : mieivnk Z eûwbe vpwb fxÿvi DËic Î cö kœi µwgk b ^ ii wecix Z cö`ë ey msewjz e Ëmg~n n Z mwvk/ m e vrk ó DË ii e ËwU ej c q U Kjg Øviv m ú~y fivu Ki cöwzwu cö kœi gvb 1 cökœc Î Kv bv cökvi `vm/wpý `Iqv hv e bv ] 1. KxUcZ½ I cirxex m ú K v jvpb Kiv nq Kvb kvlvq? K dvb jvrx I gvb KvjRx L G ^ªv qvjrx I G Uv gvjrx M c vivbm UvjRx I G UvgjRx N mvb UvjRx I e vk UwiIjRx 2. Lv` MÖnY kvly c wz Z N U i. vwgev ii. cwbwmwjqvg iii. K vgvb Wvgbvm K i L ii M i I iii 3. wb Pi Kvb jv v ibkvbgv RvZxq Kvl? K dz ji evuv, cîe ší L mv dm dvbevi I KvôZš M ev dvbevi cvzvi Z K N mv d m dvbevi I dz ji Z K 4. UªvwKW I f m ji g a cöavb wgj n jv i. dvy e M G `i cviqv hvq ii. bmœexrx I ßexRx Dw ` `L Z cviqv hvq iii. cövpx ii cyiæz mvcvbvkvi I úbivj K i L i I ii DÏxcKwU c o 5 I 6 bs cö kœi DËi `vi : 5. wpwýz s k e vbkvix wumÿ i bvg? K NbvKvi veiyx wumÿ L Kjvgbvi Gwc _wjqvj wumÿ M vqvgvm veiyx wumÿ N wmd Wv Gwc _wjqvj wumÿ 6. B wpwýz s k e vbkvix wumÿ i KvR n jv K QuvKb L cwi kvab M veiy N cwi kvab I veiy 7. Kv l wak K v ivwdj _vk j KvbwUi fve nq? K CO 2 L v jv M GbRvBg N LwbR c`v_ 8. mv jvkms køl Yi e vnv Z N U ev G Kev i eü n q hvq i. K v ivd g i Dcw wz Z ii. H 2S Gi Dcw wz Z iii. CH 4 Gi Dcw wz Z Self test B 9. k mb cöwµqvi nvi bk ewk bq KvbwU Z? K dzj I cvzvi Kzuwo L exr I g~j M skzwiz exr I g~j N g~j I Kv Ûi MÖfvM 10. e vcb Pvc NvUwZ Kvb wumÿ Z N U? K úwä wumÿ M g mvwdj wumÿ N fvmkzjvi evwûj wumÿ 11. mwgjybvi KcvwUKv _v K i. gnvagwbi gy L ii. dzmdzmxq wkivi gy L iii. dzmdzmxq agwbi gy L L c vwj mw wumÿ 12. wg qvwm mi ÿ Î mwvk Z_ bq KvbwU? K µv gv Rv gi msl v n«vm NwU q cörvwzi µv gv Rvg msl v aªæek iv L L eskvbyµ g mšív bi `n Kv l µv gv Rvg cwiewz Z _v K M wr bi v`vb-cö`vb N U cörvwzi g a ˆewPÎ `Lv hvq N RxeRM Z YMZ ˆewk ó i w wzkxjzv ervq _v K 13. dmdiv mi fverwbz jÿy n jv i. cvzv e bx is aviy K i ii. Dw ` Le vkvi nq I e w eü n q hvq iii. Dw `i kxl I cvk gykzj g i hvq Ô 14. gšgvwqi ˆeÁvwbK bvg Kx? K Mangifera indica L pis indica M OryZa sativa N caiha arabica 15. wudwbkv B Uvibv MwVZ K Zš gq hvrk Kjv w` q L e ËvKvi Hw QK cwk w` q M wm úyj Gwc _wjqvj w` q N NbvKvi bw QK cwk w` q 16. "Pharynx" Kvb Z š i ½? 17. P ovší ch v q ey Ki g a No No viqvr nq GwU Kvb iv Mi jÿy? K G vrgv L h²v M eªskvbwum N wbd gvwbqv 18. "Pailla" Kvb ½i sk? K cvk wj L e M dzmdzm N wbdib 19. wkwwb ax i ax i wekj niqvi KviY i. Wvqv ewum, cv_i ii. D P i³pvc, Wvqwiqv iii. bd«vbwum, e cv_i 20. RxweZ w Kv l KZ fvm Re I ˆRe hšm _v K? K fvm L fvm M fvm 21. UbW bi wumÿ n Q i. mv`v e Y i I D¾ j ii. kvl I Ziw½Z iii. Zš gq QvKvi 22. mvgwmök Pjb `Lv hvq i. fjf ii. ivwnbx iii. K vgvb Wv gvbvm N fvm 23. cysrbb Kvl Drcbœ nq K civmavbx L cys` Û M cv jb bvwj Z N hvrbx Z 24. I _ vjv gwmwgqvi g a cöavb wgj n jv i. ga cövp, c~e Gwkqv ii. Pxb I vwd«kv iii. v gwikv, `wÿy Gwkqv 25. Kvb e vk Uwiqv Noduli ˆZwi Ki Z mÿg? K k mb L cwicvk K E.coli L wmd Wv gvbvm M ipb N Rbb M Rhizobium N e vwmjvm 1 KLMN 2 KLMN 3 KLMN 4 KLMN 5 KLMN 6 KLMN 7 KLMN 8 KLMN 9 KLMN 10 KLMN 11 KLMN 12 KLMN 13 KLMN 14 KLMN 15 KLMN 16 KLMN 17 KLMN 18 KLMN 19 KLMN 20 KLMN 21 KLMN 22 KLMN 23 KLMN 24 KLMN 25 KLMN M 2 N 3 L 4 M 5 M 6 N 7 M 8 N 9 L 10 M 11 L 12 N 13 K DËigvjv 14 L 15 M 16 K 17 N 18 L 19 N 20 N 21 N 22 L 23 K 24 K 25 M

70 68 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 50 gv gbv vjx weávb zj, wmivrmä welq ˆKvW : mgq : 25 wgwbu RxeweÁvb eûwbe vpwb fxÿv c~y gvb : 25 [we kl `ªóe : mieivnk Z eûwbe vpwb fxÿvi DËic Î cö kœi µwgk b ^ ii wecix Z cö`ë ey msewjz e Ëmg~n n Z mwvk/ m e vrk ó DË ii e ËwU ej c q U Kjg Øviv m ú~y fivu Ki cöwzwu cö kœi gvb 1 cökœc Î Kv bv cökvi `vm/wpý `Iqv hv e bv ] 1. wb Pi KvbwU Z K v ivcøv v Q? 9. cvzvq Kvb Pv ci NvUwZ cvwb kvl Y 17. QvU w` bi Dw `i cy úvq b ˆ`wbK M o K gvkiæg L vwgev mvnvh K i? KZ NÈv v jv cö qvrb? M C N WvqvUg K e vcb L wfmöey K 4 8 NÈv L 6 10 NÈv 2. wb Pi KvbwU Z vwgl ms køly nq? M BgevBwekb N cö ^`b M 8 12 NÈv N NÈv K gvb UvKwÛªqv L ivb ev mvg 10. vgv `i ` ni ÿz`ªzg i³ KwYKvi ÿ Î 18. wb Pi KvbwU cwk K mpj iv L? M m Uªv mvg N cøvw W KvbwU mwvk? K wb KvwUb L Wvcvwgb 3. wb Pi wp Îi wpwýz Kv li ˆewkó, Gi K iäk c`v_ aviy K i M Bbmywjb N _vbiw b L vw UewW ˆZwi K i 19. wb Pi KvbwU cövyx civmx dzj? M wbw` ó vkvi bb K wkgyj L jvd N Mo vqy vj 5 10 w`b M mwilv N cu c K mkj Dw ` Kv l we` gvb 11. wb Pi KvbwU wkivi ˆewkó? wb Pi Z_ _ K 20 I 21 bs cö kœi DËi `vi : L cvwb cwienb K i K DrcwË ˆKwkK RvwjKvq Li Mv ki Kv jv is qi ck gi Rb `vqx M c v ibkvbgv RvZxq Kvl L jy gb QvU wrb cöku Ges ev`vgx is qi ck gi Rb N Kvl jvi gv S wmf cøu _v K M cövpxi cyiæ I w wz vck `vqx wrb cö Qbœ G `i g a cörbb 4. gvb Uvwmm wefvr bi Kvb ch vq N KcvwUKv _v K bv NUv bv n jv m Uªvwgqvi `yõfv M wef³ nq? 12. wbd gvk vm e vk Uwiqv n Z msµvwgz 20. cö_g (F 1) eskai `i ck gi is Kgb n e? K me jvi Kv jv K cöv dr L guv dr iv Mi jÿy L me jvi ev`vgx M vbv dr N U jv dr K R i I k vmkó M Kv jv-ev`vgx Qvc Qvc 5. mv jvkms køl Yi nvi e o hvq evzv m L ` ni IRb Kg Z _v K N wkqy Kv jv wkqy ev`vgx K O 2 Gi cwigvy evo j M `xn w`b N i LykLy k Kvwk 21. cö_g eskai `i g a cörbb NUv bv n j L O 2 Gi cwigvy Kg j N R iwenxb k vmkó nq wøzxq eska i Kv jv I ev`vgx ck gi M CO 2 Gi cwigvy Lye ewk evo j wb Pi Z_ _ K 13 I 14 bs cö kœi DËi `vi : Li Mv ki bycvz n e N CO 2 Gi cwigvy Kg j ÒnVvr K i vdrvj mv ne Zvi Kvg ii K 1 t 3 L 2 t 3 6. C GbRvBg wcq b e _v byfe K ib Ges Zvi Kuvcywb w` q M 1 t 2 t 1 N 3 t 1 6H 12O 6 2CO 2 + kw³, GB cöwµqvwu R i G j wzwb Wv³v ii Kv Q M jb Ó 22. nvwz Kvb Í ii Lv`K? i. KejgvÎ mvb UvcøvR g N U 13. vdrvj mv n ei Kx n q Q e j g b nq? K cö_g L wøzxq ii. mkj Rx eb N U K n rwc Ði mgm v M Z Zxq N m e v P iii. w`b-ivz 24 NÈvB N U L e i mgm v 23. wb Pi wp Î cöwµqvq Drcbœ Dw `i M cwicvz š i mgm v ÿ Î KvbwU mwvk? N giæ` Ði mgm v wb Pi DÏxcKwU c o 7 I 8 bs cö kœi 14. mgm vwu niqvi KviY i. DËi `vi : wzwi³ kvixwik IRb ii. Kg cvwb cvb B iii. wzwi³ vwgl MÖnY K wf hvrb ÿgzv ewk L cörvwzi weï Zv bó nq M gvz Yvewj ervq _v K N bzzb f vivbwui m wó nq 24. Rxe ewpî msiÿ Yi Dcvq i. MYcÖPviYv I vbb cöyqb ii. RbMY K wkwÿz K i Zvjv iii. ˆeÁvwbK KŠkj ej ^b Kiv wpî : v`k Lv` wcivwgw 7. wp Î s k Kvb MÖæ ci Lv ` i e vb? 15. wcmv g U mshy³ K i K kk iv L vwgl K M mœn N wfuvwgb w i mv _ cwk L cwki mv _ cwk 8. B s ki Lv` vgv `i M i. ` n Zvc Drcv`b K i w i mv _ w M ii ii. me P q ewk kw³ Drcbœ K i N cwki mv _ UÛb I iii 25. wikw ^ b U DN ˆZwii cö_g avc KvbwU? iii. mn R cwicvk nq bv 16. wbqwgz K vjwmqvg I wfuvwgb ÔwWÕ mg K evnk wbe vpb Lv` MÖnY vgv `i Kvb ivm cöwz iva Ki e? L Kvw ÿz DN wbe vpb K eªskvbwum L v_ ªvBwUm M DN jvb MR wbe vpb M w I cv iwmm N bd«vbwum N cvlk wbe vpb 1 KLMN 2 KLMN 3 KLMN 4 KLMN 5 KLMN 6 KLMN 7 KLMN 8 KLMN 9 KLMN 10 KLMN 11 KLMN 12 KLMN 13 KLMN 14 KLMN 15 KLMN 16 KLMN 17 KLMN 18 KLMN 19 KLMN 20 KLMN 21 KLMN 22 KLMN 23 KLMN 24 KLMN 25 KLMN Self test N 2 L 3 M 4 M 5 L 6 L 7 K 8 K 9 K 10 N 11 K 12 K 13 L DËigvjv 14 N 15 M 16 M 17 M 18 L 19 K 20 K 21 N 22 K 23 M 24 N 25 L

71 RxeweÁvb : E-Book Version m U cøvwmw&m nvb zj, PÆMÖvg welq ˆKvW : mgq : 25 wgwbu RxeweÁvb eûwbe vpwb fxÿv c~y gvb : 25 [we kl `ªóe : mieivnk Z eûwbe vpwb fxÿvi DËic Î cö kœi µwgk b ^ ii wecix Z cö`ë ey msewjz e Ëmg~n n Z mwvk/ m e vrk ó DË ii e ËwU ej c q U Kjg Øviv m ú~y fivu Ki cöwzwu cö kœi gvb 1 cökœc Î Kv bv cökvi `vm/wpý `Iqv hv e bv ] 1. mv jvkms køly cöwµqvq cöavb vb KvbwU? K c v ibkvbgv L úwä c v ibkvbgv M Kv jbkvbgv N g mvwdj wumÿ 2. KvBwUb w` q ˆZwi Kvl cövpxi KvbwUi? K vwgev L WvqvUg M cwbwmwjqvg N c viv gwmqvg wb Pi DÏxcK n Z 3 I 4 bs cö kœi DËi `vi : UzevB GKw`b evmv b eovw Qj nvvr m Lqvj Kij, dz ji Dci gšgvwq, cörvcwz Ny i eov Q 3. DÏx Ki cövyx jvi mv _ Mv Qi m úk wu Kvb ai bi? K K gb mwjrg L Gw Uev qvwmm M wgdpzqvwjrg N Kw úwukb 4. cövyx jvi mv _ Mv Qi D³ m ú K i. cövyx jv Lvevi L q DcK Z nq ii. cövyx I Dw ` Df qb ÿwzmö Í nq iii. civmvq bi gva g Dw `i DcKvi nq 5. cö ^` bi mv _ KvbwUi m úk we` gvb? K mv jvkms køly L k mb M dzj aiv N dj cvkv 6. KvbwU w i ˆewkó? K w wz vck L ` p M big N Zš gq 7. Kvb Kvl wefvrb cöwµqvq Rbbv½ m wó nq? K wg qvwmm L gvb Uvwmm M vgvb Uvwmm N ^vfvwek 8. MjwR e i ÿ Î cö hvr n jv i. cövwub mâq K i iv L ii. fwmkj wb q MwVZ iii. G vi- i MVb K i 9. Kvb ni gvb kvlv Kj g g~j Drcv` b mvnvh K i? K w b L Bw_wjb M mvb UvKvBwbb N wr e iwjb 10. cyiæ li kix i HDL Gi v`k gvb KZ? K L M N R bwuk BwÄwbqvwis Øviv Drcvw`Z ÿwzki cvkvgvko cöwz ivax dm ji RvZ cöwz ivaÿg i. jwc Wvc Uiv e M i KxUcZ½ ii. KwjIc Uiv e M i KxUcZ½ iii. wwic U iv e M i KxUcZ½ K i L i I ii M iii N i I iii 12. ` ni vkvi MVb I w e w K i Kvb Kvl? K i³ Kvl L cwk Kvl M mœvqy Kvl N w Kvl 13. mv jvkms køl Y wb Pi KvbwU mšikw³ MÖnY K i TP Z cwiyz nq? K DP L NDP M GTP N MP 14. KvbwUi cöfv e Dw ` Kv Ði wz e w N U? K w b L Bw_wjb M fvb vwjb N wr e iwjb wb Pi DÏxcK n Z 15 I 16 bs cö kœi DËi `vi : wzwzi mewr evmv b I B `yb ai bi MvQ jvwm q Q ` ji Dw ` CO 2 wefvrb 1g vqx c`v_ dm dvwmømvwik GwmW B ` ji Dw `i 1g vqx c`v_ v jv GwmwUK GwmW 15. ` ji Dw ` n jv i. cvjskvk ii. fzæv iii. e b K i L ii M i I iii N ii I iii 16. I B Dw `i ÿ Î mwvk n jv i. ` ji Dw ` C 6H 12O 6 ewk ˆZwi nq ii. B ` ji Dw ` C 3 I C 4 ewk ˆZwi nq iii. ` ji Drcv`b B ` ji Zzjbvq Kg M i I iii 17. KwVb gvbwmk Pvc _ K cwiîv Y mvnvh K i KvbwU? K cövj vkwub L _vbiw b M vw ibvwjb N B ªv Rb 18. Kvb wumÿ gw Í, dzmdzm I n rwcû iÿv K i? K wjuvj L wkdeqwvj M uvbkvkvi N dvbeªvm 19. wb Pi KvbwU _ K ncvuvbwum we fvbiv mi wukv ˆZwi nq? K e vk Uwiqv L cøvr gvwwqvg M T 2 dvr N C 20. RxevYy jv k ZKwYKv K civ Í K i `n K `ye j K i Kvb iv M? K dzmdzm K vývi L wbd gvwbqv M h²v N eª¼vbwum wk jvryj = KZ wk jvk vjwi? K 4.2 L 11.7 M 4.81 N vkw K wkwbx wekj niqvi KviY i. bd«vbwum ii. Wvqwiqv iii. Wvqv ewum 23. KvbwU Z jšn cviqv hvq bv? K ww gi Kzmyg L jvj kvk M KPz kvk N KwjRv 24. úv ivdvb Ui cö_g Kvl KvbwU? K RvB MvU L åƒy M ww ^K N ww ^vyy 25. µv gv Rv gi h v b wrb e vb K i Zv K Kx e j? K jvkvm L KvqvRgv M µwmsifvi N úvbk 1 KLMN 2 KLMN 3 KLMN 4 KLMN 5 KLMN 6 KLMN 7 KLMN 8 KLMN 9 KLMN 10 KLMN 11 KLMN 12 KLMN 13 KLMN 14 KLMN 15 KLMN 16 KLMN 17 KLMN 18 KLMN 19 KLMN 20 KLMN 21 KLMN 22 KLMN 23 KLMN 24 KLMN 25 KLMN N 2 M 3 M 4 L 5 K 6 L 7 K 8 K 9 K 10 M 11 L 12 L 13 K DËigvjv 14 N 15 M 16 M 17 M 18 K 19 N 20 M 21 N 22 K 23 L 24 K 25 K Self test

72 70 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 52 mikvwi nvrx gyn ` gnwmb D P we` vjq, PÆMÖvg welq ˆKvW : mgq : 25 wgwbu RxeweÁvb eûwbe vpwb fxÿv c~y gvb : 25 [we kl `ªóe : mieivnk Z eûwbe vpwb fxÿvi DËic Î cö kœi µwgk b ^ ii wecix Z cö`ë ey msewjz e Ëmg~n n Z mwvk/ m e vrk ó DË ii e ËwU ej c q U Kjg Øviv m ú~y fivu Ki cöwzwu cö kœi gvb 1 cökœc Î Kv bv cökvi `vm/wpý `Iqv hv e bv ] 1. RvB jg dvbev ii v ik bvg Kx? 10. Kvb wumÿ, gw Í, dzmdzm I ürwcð K K wjuvg M DWdvBevi L mxf Kvl N m½x Kvl 2. DN, RN, TP Gi MvVwbK Dcv`vb KvbwU? K dmdivm M g vm bwmqvg L mvjdvi N jvnv DÏxcKwU c o 3 I 4 bs cö kœi DËi `vi : 3. wp Îi wumÿ wu Kvb ai bi wumÿ? K c v ibkvbgv M d v qg L Kv jbkvbgv N ibkvbgv 4. wp Îi wumÿ wui g~j KvR n jv K Lv` cö Z Kiv L Lv` mâq Kiv M Dw ` ` n ` pzv cö`vb Kiv N Dw ` `n MVb Kiv 5. jvb mv Rv gi KvR KvbwU? K Lv` ˆZwi M kw³ Drcv`b L RxevYy fÿy N vwgl ms køly 6. k m bi Rb DËg ZvcgvÎv KvbwU? K C M C L C N C 7. Nostoc G Kvb ai bi wefvrb N U? K wg qvwmm M gvb Uvwmm L vgvb Uvwmm N KvbwU bq 8. µemp µ 2 Yy GTP n Z KZwU TP ˆZwi nq? K 2 Yy M 1 Yy L 4 Yy N 5 Yy 9. Paramecium Kvb iv R i D`vniY? K Monera M nimalia L Plante N Protista iÿv K i? K wkdeqwvj M dvbeªvm L ªvwUdvBW N wjuvj 11. Kvb wfuvwg bi fv e i³k~b Zv `Lv `q? K Vitamin- L Vitamin-B 12 M Vitamin-C N Vitamin-D 12. fv jv Kv j ij KvbwU K ejv nq? K LDL M TDL L MDL N HDL 13. nwj i cöwzwu c~y N~Y b KZ ˆ`N wewkó? K 14 M 34 L 24 N kw³ wcivwg Wi cöwzwu av c kzkiv KZ nv i kw³ K g hvq? K 10 20% L 20 30% M 40 50% N 80 90% 15. K vývi m wókvix fvb mi wrb jv i. B 6 ii. B 7 iii. B vev` gva g Kvb h š i gva g RxevYygy³ Kiv nq? K e qwjs M iw ªKkb L Uv K f N wijvbwrs 17. v vi- i Kvb av c we QzwiZ nq? K cöv dr M U jv dr 18. ZiæYvw i i. gvz Kv KwÛªb Øviv MwVZ ii. Kvl K w Ieøv e j L cöv- guv dr N vbv dr iii. veiyx K cwikwûªqvg e j 19. KvbwU FYvZ K všítwµqvi kvl Yi D`vniY? i. gšgvwq I dz ji gay ii. KvK I KvwKj iii. ^Y jzv I Dw ` 20. Kvb i Oi ey vüzv me Rbxb? K jvj-bxj M meyr- e wb L jvj- e wb N jvj-meyr 21. m~h v jvk Ges Rxe bi g a hvmm~î vcbkvix cöwµqv K k mb M cö ^`b L mv jvkms køly N e vcb 22. Kvb dz j wø Q `Ð _v K? K Rev M m~h gylx L wkgyj N gui 23. wb Pi KvbwU cirxex Lv` k Lj? K ˆkevj QvU gvq CMj L gvbyl gkv W½y fvbivm M g Z `n QÎvK Ku Pv N Nvm nwiy evn 24. KvbwU Z Protin C wrb vbvšíi Kiv n q Q? K Miæ M Nvov L gwnl N QvMj 25. ÒcÖ ^`b GKwU cö qvrbxq ÿwzó Kvb weávbx e j Qb? K j ÛMvW M ÿ vgb L KvwU m N wµk 1 KLMN 2 KLMN 3 KLMN 4 KLMN 5 KLMN 6 KLMN 7 KLMN 8 KLMN 9 KLMN 10 KLMN 11 KLMN 12 KLMN 13 KLMN 14 KLMN 15 KLMN 16 KLMN 17 KLMN 18 KLMN 19 KLMN 20 KLMN 21 KLMN 22 KLMN 23 KLMN 24 KLMN 25 KLMN M 2 K 3 N 4 M 5 L 6 L 7 N 8 K 9 N 10 N 11 L 12 N 13 M DËigvjv 14 N 15 K 16 L 17 L 18 L 19 L 20 N 21 L 22 N 23 L 24 K 25 L Self test

73 RxeweÁvb : E-Book Version we. K.wR.wm mikvwi evwjkv D P we` vjq, nwemä welq ˆKvW : mgq : 25 wgwbu RxeweÁvb eûwbe vpwb fxÿv c~y gvb : 25 [we kl `ªóe : mieivnk Z eûwbe vpwb fxÿvi DËic Î cö kœi µwgk b ^ ii wecix Z cö`ë ey msewjz e Ëmg~n n Z mwvk/ m e vrk ó DË ii e ËwU ej c q U Kjg Øviv m ú~y fivu Ki cöwzwu cö kœi gvb 1 cökœc Î Kv bv cökvi `vm/wpý `Iqv hv e bv ] 1. c w_ex Z cöv Yi wekvk m ú K v jvpbv 9. eû kk iv mg Lv` n jv 18. nvuzi w mwüwu Kvb ai bi w mwü? Kiv nq Kvb kvlvq? K wpwb L cvu kvk K RwUj mvb bvwfqvj K åƒywe` v L cövyimvqb M wwg N gvlb L ej I KvUimwÜ M weez b we` v N Rxe f Mvj 10. wgzv mȳ niqvq Zv K 1 e vm i³ M Blr mpj mwü 2. wb œi KvbwU Rxe Kvl K RxevYyi nvz `Iqv nj wgzvi i ³i MÖæc n e N všítk kiækxq mwü _ K euvpvq? K L B DÏxcKwU c o 19 I 20 bs cö kœi DËi `vi : M B N O K mœvqy Kvl L k Zi³ KwYKv B 11. Kvb Kjv Øviv n rwc Ði ewnt Íi MwVZ? M wbdwk Ijvm N jvb mv mvg 3. KvbwU Bbmywjb wbtmiy K i? K MvbvW L wcuzbuvwi MÖwš M vb jum e j v½vin vý N ipbzš 4. civm iyyi msl v e w Z Kvb ai bi wefvrb nq? K wg qvwmm L gvb Uvwmm M vgvb Uvwmm N KbRy Mkb 5. skzwiz Qvjvex R wb œi KvbwU N U? K gvb Uvwmm L wg qvwmm M vgvb Uvwmm N K vwiikvb bwmm wb Pi wpîwu ch eÿy Ki Ges 6 I 7 bs cö kœi DËi `vi : O 2 CO 2 6. Dc iv³ cöwµqv Z KvbwUi f wgkv iæz c~y? K K v ivcøv L wjd Kvcøv M KvlMnŸi N gvb UvKwÛªqv 7. D³ cöwµqvwui ˆewkó n jv i. w` bi ejvq ewk nq ii. KwP cvzvq wak nv i N U iii mjwmqvm ZvcgvÎv nj byk j ZvcgvÎv M i I iii 8. KvbwUi fv e WvBe vk ivm nq? K evib L mvjdvi M jšn N K vjwmqvg K veiyx Kjv L cwk Kjv M hvrk Kjv N mœvqy Kjv 12. m~² jvg hy³ Kvl Øviv ˆZwi ½ KvbwU? K bvmvc_ L eªskvm M ^ihš N UªvwKqv wb Pi wpîwu jÿ Ki Ges 13 I 14 bs cö kœi DËi `vi : Z céhywú 13. Z cöhyw³i PZz_ avc n jv K g~j m wó L QvU Pviv m wó M K vjvm m wó N g~j m wói Rb c _K wgwwqv g vcb 14. D³ cöhyw³ Z e en Z nq i. jvb MR GbRvBg ii. eqenxb wumÿ gð iii. vmvi 15. f vb PvjK cvày B`vwbs Pv L ÜKvi ` Lb Zvi ivmwu Kx? K ivzkvbv L RxY Zv M D Pi³ Pvc N i³ k~b Zv 16. Kve b WvB vbw, NaHCO 3 iƒ c KvbwUi gva g ` n cöevwnz nq? K jvwnz KwYKv L k ZKwYKv M i³im N jwmkv 17. ` ni cwk wkfv e mskzwpz nq? K cwki Uv b L mœvqywek D ËRbvq M w i Kvh KvwiZvq N UbW bi Kvh KvwiZvq 19. s k wb Pi Kvb jv cviqv hvq? K mvb UvKvBwbb I Bw_wjb L d vwi Rb I wr e iwjb M w b I I N wr e iwjb I wcuzbwub 20. B s k we` gvb c`v_ wui cöfve i q Q i. e vc b ii. k m b iii. wfmöe b 21. ` n ø I ÿv ii fvimvg iÿv K i Kvb ½? K e L n rwcð M Mœ vkq N cvk jx 22. wg. W ik cëb Gi µv gv Rvg KvbwU? K X L Y M XY N XYYX 23. Kvb dz j eû Q civm `Ð _v K? K ayzziv L wkgyj M wkg N jvd 24. giv KvR K i i. dzdz mi g Zv ii. e i bq iii. gw Í i b q 25. wb Pi Kvb jv ver bvfzk cövyx? K wpswo, k L, K Qc L ZvivgvQ, wpswo, wzwg M mvc, gq~i, evg N kkzb, wkqvj, nv qbv 1 KLMN 2 KLMN 3 KLMN 4 KLMN 5 KLMN 6 KLMN 7 KLMN 8 KLMN 9 KLMN 10 KLMN 11 KLMN 12 KLMN 13 KLMN 14 KLMN 15 KLMN 16 KLMN 17 KLMN 18 KLMN 19 KLMN 20 KLMN 21 KLMN 22 KLMN 23 KLMN 24 KLMN 25 KLMN M 2 N 3 M 4 L 5 K 6 N 7 K 8 L 9 L 10 M 11 M 12 N 13 K DËigvjv 14 M 15 N 16 M 17 L 18 K 19 K 20 K 21 K 22 M 23 L 24 K 25 N Self test

74 72 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 54 mikvwi Rywejx D P we` vjq, mybvgmä welq ˆKvW : mgq : 25 wgwbu RxeweÁvb eûwbe vpwb fxÿv c~y gvb : 25 [we kl `ªóe : mieivnk Z eûwbe vpwb fxÿvi DËic Î cö kœi µwgk b ^ ii wecix Z cö`ë ey msewjz e Ëmg~n n Z mwvk/ m e vrk ó DË ii e ËwU ej c q U Kjg Øviv m ú~y fivu Ki cöwzwu cö kœi gvb 1 cökœc Î Kv bv cökvi `vm/wpý `Iqv hv e bv ] 1. cöv MwZnvwmK Rx ei weeiy I Rxevk 10. Dw `i M vmxq wewbg q MÖYx f wgkv P Kvb kvlvi v jvp welq? iv L? K Parasitology L Palaeontology K wkdwukj L vgvuv M Wildlife N Forestry 19. wb Pi P wpwýz skwu M g~j ivg N jw U mj 2. KvBwUb wbwg Z KvlcÖvPxi KvbwU? K WvqvUg L vwgev M e vk Uwiqv N cwbwmjqvg 3. c`v_ wenxb ½vYy n jv K ivb ev mvg L jvb mv mvg M m Uªv mvg N µv gv mvg 4. wn gv Møvweb Kvb ai bi c`v_ Øviv ˆZwi? K cuvkrvz L dmdivm M jšnrvz N w RbRvZ 5. eskvbyµ g mšívb-mšívwb Z µv gv Rvg msl v f wgkv iv L wp Îi Kvb Kvl wefvrb? i. X-wefvRb ii. Y-1 wefvrb iii. Y-2 wefvrb 6. ÜKvi ch v q N U i. v jvi cö qvrb c o ii. CO 2 wervwiz nq iii. TP I NDPH 2 cö qvrb 7. wbdwk K GwmW, cövwub I K v ivwd ji Z vek Kxq Dcv`vb KvbwU? K evib L bvb Uªv Rb M w Rb N nvb Wªv Rb 8. jvb c Ri KvR h_vh_fv e m úv` bi Rb f wgkv iv L K wcëim L wcëjey M wmømvij N d vwu GwmW 9. gv qvkvww qvg KvbwU Øviv MwVZ? K bw QK cwk L Hw QK cwk M veiyx cwk N hvrk cwk DÏxcKwU c o 11 I 12 bs cö kœi DËi `vi : B 11. DÏxc Ki wpwýz s ki bvg Kx? K evg vbm K vcmyj L cöw gvj c vpv bv bvwjkv M ww vj c vpv bv bvwjkv N Møv giæjvm 12. I B wpwýz sk K GK Î Kx e j? K evg vbm K vcmyj L vdv i U vu vwiij M msmövnk bvwj N ibvj Kicvmj 13. wjmv g U Zš jv Kx Øviv MwVZ? K vwgl L kk iv M cövwub N mœn 14. c z j UW ni gvb KvbwU? K fvb vwjb L wr e iwjb M w b N mvb UvKvBwbb 15. HIV KvbwUi ÿwzmvab K i? K W.B.C L R.B.C M Blood plasma N Platelets 16. cövyxiv eu P _vkvi Rb msmövn K i i. Lv` K K `ª K i ii. cörbb K K `ª K i iii. evm vb K K `ª K i 17. ivb Rvweqvg e vk Uwiqv wkg RvZxq Dw ` K wk mieivn K i? K Kve b L w Rb M bvb Uªv Rb N nvb Wªv Rb 18. ivmgy³ Zzjv Drcv` b Kvb e vk Uwiqvi wrb e envi Kiv nq? K Bacillus Polymyxa L Bacillus thuringiansis M Bacillus Subtilis N Bacillus olba i. wikw ^ b U DN ii. UªvÝdigvi DN iii. bywjc b mÿg K i L i I ii M i I iii N ii I iii 20. K gb mwjrg šífz ³ Rxe K wkg L QÎvK M ^Y jzv N ivwnbx 21. DN Yyi mv _ wrb jv wkfv e mvrv bv _v K? K ˆiwLK fv e L e ËKv i M Dce ËvKv i N j ^fv e 22. mœvqy Kvl wbh vm KvbwU? K Bbmywjb L _vbiw b M Wvcvwgb N _vb ivuªwcb 23. eªskvbwu mi iv Mi Kvi Y i. ey K e v_v byfe nq ii. k³ Lvevi wmj Z cv i bv iii. Kvwki mv _ Kd ei nq DÏxcKwU c o 24 I 25 bs cö kœi DËi `vi : 60 eqi eqmx w`bgryi `xn w`b hver evzr i fzm Qb wzwb nvz cv bvov Z e v_v cvb Ges wmuu dz j hvq 24. DÏxc K D jøwlz ivmwu n jv K _ vjv mwgqv L Gwc jcwm M w I cv iwmm N v_ª vbwum 25. G ivm _ K gyw³ c Z n j D jøwlz e w³i KiYxq i. wbqwgz kixipp v ii. uvkhy³ I lylg Lvevi MÖnY Kiv iii. wmu U Mig mü vk `Iqv K i L i I ii 1 KLMN 2 KLMN 3 KLMN 4 KLMN 5 KLMN 6 KLMN 7 KLMN 8 KLMN 9 KLMN 10 KLMN 11 KLMN 12 KLMN 13 KLMN 14 KLMN 15 KLMN 16 KLMN 17 KLMN 18 KLMN 19 KLMN 20 KLMN 21 KLMN 22 KLMN 23 KLMN 24 KLMN 25 KLMN L 2 N 3 K 4 M 5 M 6 M 7 L 8 K 9 K 10 L 11 N 12 N 13 M DËigvjv 14 K 15 K 16 L 17 M 18 L 19 M 20 M 21 K 22 M 23 N 24 N 25 M Self test

75 RxeweÁvb : E-Book Version fvjv mikvwi D P we` vjq, fvjv welq ˆKvW : mgq : 25 wgwbu RxeweÁvb eûwbe vpwb fxÿv c~y gvb : 25 [we kl `ªóe : mieivnk Z eûwbe vpwb fxÿvi DËic Î cö kœi µwgk b ^ ii wecix Z cö`ë ey msewjz e Ëmg~n n Z mwvk/ m e vrk ó DË ii e ËwU ej c q U Kjg Øviv m ú~y fivu Ki cöwzwu cö kœi gvb 1 cökœc Î Kv bv cökvi `vm/wpý `Iqv hv e bv ] 1. gvkiæ gi Kvl cövpxi Kx Øviv MwVZ? 8. wb Pi KvbwUi fv e cvzvq jvj I 18. mwi ejv gi e vb Kv_vq? K wjwcw M KvBwUb L wjmwbb N my ewib 2. c v ibkvbgv wumÿ i ˆewkó KvbwU? K RxweZ, mge vmxq L cyiæ cövpxi hy³, duvkv bvb M cöv UvcøvRg c~y, wbdwk qvmwenxb N wjmwbbhy³, Lv Uv 3. gv Qi uvb ki g Zv P vþv I eo wbdwk qvm hy³ wumÿ KvbwU? K wkdeqwvj M Kjvgbvi L vqvgvm N ªvwUdvBW 4. w úûj h š i `yb giæi ga ez x vb K Kx e j? K BKz qui ev welyexq Âj L giæ Âj M wbiÿxq Âj N evqexq Âj 5. wb Pi Kvb Dw ` mv jvkms køly ewk nq K Mvjvc M LRyi L vg N kvcjv 6. Dw `i Kvb s k k mb nvi ewk? K ¼zwiZ ex R M cvzvq L kvlv-cökvlvq N Kv Ð 7. Mœvkq i m Drcbœ Dcv`vb n jv i. vgvb jr ii. wuªcwmb iii. ccwmb M i I iii e wb `vm `Lv hvq? K jšn M evib L mvjdvi N dmdivm 9. cîi ܪ Kvb ai bi Kvl _v K? K `n Kvl M iÿx Kvl L c v ibkvbgv N m½x Kvl 10. Kvb Dw `i wzwi³ Lv` cvzvq mwâz iv L? K dwbgbmv M KPzix cvbv 11. jw U mj Kv_vq ˆZwi nq? K cwiyz Kv Ði evk j L KwPg~ ji evk j M cwiyz g~ ji evk j N KwP Kv Ði evk j L cv_i KzwP N N ZKzgvix 12. bvmvc _i cðvrc_ eü K i K? K ^ihš M vjvwrnÿv L eªskvm N dzmdzm 13. Møv giæjv m Kvb c`v_ wu vukv c o? K cvwb M vwgl L BDwiqv N Møy KvR 14. nvbjv mi wfzi _ K wk ei nq? K gwzjv M BD iuvi L K U N bd«b 15. ck Uvivj Mv W ji w KvbwU? K g vwûej M m vµvg L K vwfdj N c v Ujv 16. k Z Zš I cxz Zš i mgš^ q KvbwU? K UbWb M KwÛªb L wjmv g U N w ªb 17. wfkl Yi d j Kv li Dcv`vb jv Kvb w` K vbvšíwiz nq? K Dc i M wb P L cv k N `wÿ Y K MÖgw Í L cb mi c ôxq ` k M cb mi ½xq ` k N ga gw Í 19. civm iyy ¼zwiZ n q wb Pi KvbwU MVb K i? K hvrbx M civm_jx L cv jb wude N ww ^bvwj 20. ú ivdvbwuk mm Kvl jv Kvb ai bi Kvl? K n vcø qw Kvl M wuªcø qw Kvl 21. µv gv Rv gi cö mvaviyz L wwcø qw Kvl N cwjcø qw Kvl K gvbµb L gvbµb M gvbµb N gvbµb 22. wjd Kvwgqv vµvší ivmx `i Kx LvIqv DwPZ bq? K K v ibwub mg dj L wfuvwgbmg dj M øxq dj N jšn mg dj 23. K gb mwjrg šífz ³ Rxe KvbwU? K QÎvK M ^Y jzv L wkg N ivwnbx 24. Dw ` wumy KvjPv i e envi Kiv nq i. kxl ev cvk gykzj ii. c~ivy iyy iii. meyr cvzv M i I iii 25. wewu avb Kvb ` k D vwez n q Q? K evsjv ` k M Rvcvb L gvqvbgvi 1 KLMN 2 KLMN 3 KLMN 4 KLMN 5 KLMN 6 KLMN 7 KLMN 8 KLMN 9 KLMN 10 KLMN 11 KLMN 12 KLMN 13 KLMN 14 KLMN 15 KLMN 16 KLMN 17 KLMN 18 KLMN 19 KLMN 20 KLMN 21 KLMN 22 KLMN 23 KLMN 24 KLMN 25 KLMN M 2 K 3 L 4 K 5 N 6 K 7 K 8 L 9 M 10 N 11 K 12 M 13 L DËigvjv 14 M 15 L 16 L 17 K 18 L 19 L 20 M 21 M 22 K 23 N 24 K 25 N Self test N Pxb

76 74 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 56 Gm.we. mikvwi evwjkv D P we` vjq, KvDLvwj, wc ivrcyi welq ˆKvW : mgq : 25 wgwbu RxeweÁvb eûwbe vpwb fxÿv c~y gvb : 25 [we kl `ªóe : mieivnk Z eûwbe vpwb fxÿvi DËic Î cö kœi µwgk b ^ ii wecix Z cö`ë ey msewjz e Ëmg~n n Z mwvk/ m e vrk ó DË ii e ËwU ej c q U Kjg Øviv m ú~y fivu Ki cöwzwu cö kœi gvb 1 cökœc Î Kv bv cökvi `vm/wpý `Iqv hv e bv ] wb Pi wpîwu jÿ Ki Ges 1 I 2 bs cö kœi DËi `vi : 1. wp Îi RxewU Kvb iv R i? K Monera M Protista 2. wp Î RxewUi `n L Fungi N Plantae i. miæ myzvi g Zv dvbevi Øviv MwVZ ii. n vcø qw úvi m wó nq iii. `n vbvb mvm vgvm 3. jvb mv Rv gi KvR KvbwU? K Lv` ˆZwi M RxevYy fÿy L kw³ Drcv`b N vwgl ms køly 4. jvqx I wm KwfR KZ mv Z Kv li msáv `b? K 1959 L 1969 M 1979 N Rbb Kvl wefvr bi d j Kx Drcbœ nq? K M v gu L RvB MvU M µvgvwuw N w úûj Zš 6. Rbb Kvl wefvr b gvz Kv li DN Gi ûeû bywjwc cz Kv l cviqv hvq? K gvb Uvwmm L wg qvwmm M mvb UvKvB bwmm N K vwiikvb bwmm 7. Lv ` i RviY _ K wbm Z kw³ Øviv KvbwU ˆZwi nq? K DP L TP M NDP N MP 8. wb Pi KvbwU ev qv-gbvwr bv g cwiwpz? K MP L FDH 2 M NDP H 2 N GTP 9. C 6H 12O 6 2C 2h50M + 2CO 2 + kw³, wewµqvwu Kvb Rx e msnwuz nq? K B L Nvm M nwiy N vgmvq 10. evz k mb msnwuz nq Kv_vq? K gvb UvKwÛªqv L mvb UvcøvRg M MjwRe N wbdwk qvm 11. KvV `xn w`b cvwbi ms ú k _vk j dz j I V KviY- K kvly L BgevBwekb M e vcb N wfmöey DÏxcKwU c o 12 I 13 bs cö kœi DËi `vi : gkvi Kvgo _ K iÿv c Z iwe Ilya úö K i wkš `irv Lvjv _vkvq iwe cv ki iæg _ K Ily ai MÜ c jb 12. Kvb Kvi Y cv ki iæg _ K iwe MÜ c jb? K e vcb L cö ^`b M wfmöey N BgevBwekb 13. D³ cöwµqvi mv _ Dw `i m úk hy³ KvR n jv i. cvwb cwienb ii. LwbR jey cwienb iii. Lv` cwienb 14. wudwbkv wgwwqv Kx ai bi cwk Øviv wbwg Z? K hvrk Kjv L bw QK cwk M mij veiyx Kjv N Hw QK cwk 15. vjvwfijvm Kx? K cvk jx L g~î_wj M evqy_wj N wcë_wj 16. kix ii wfz i Dc vc bi Dc hvmx wkwwb vwe vi K i Qb Kvb weávbx? K W. gvkmỳ yj vjg L ïfivq M mv R` vjx nvijv`vi N K v ivjvm wjwbqvm 17. BDwiK GwmW Kv_vq ˆZwi nq? K hk Z L `n Kv l M ibvj agbx Z N e 18. e i GKK Kx? K cjwfm L bd«b M wcokv N nvbjvm 19. w g~jz MwVZ nq i. dmdivm ii. mvwwqvg iii. cuvwmqvg I K vjwmqv gi wewfbœ hšm 20. mvb UvKvBwbb Kv_vq cviqv hvq? K Dw `i cvzvq L Dw `i Kv Ð M dz ji g a N Wv ei cvwb Z 21. hlb civmavbx GK Q _v K ZLb Zv K Kx e j? K Monadelphous L Diadelphous M Polyadelphous N Syngenesious 22. m ú~y Lv` wkkj i. wkkvirxex ii. cirxex iii. g ZRxex 23. hy³iv óªi PKwlK DcK j wsbyk wejyß niqvi Kvi Yi. cvwb µgkb K` gv³ n Q ii. cvwb Z w R bi cwigvy n«vm cv Q iii. cvwb Z CO 2 Gi cwigvy Kg Q 24. KZmv j Biotechnology kãwu cöewz Z nq? K 1823 L 1906 M 1913 N DN KvUvi Rb we kl GbRvBg KvbwU? K jvb MR L iwóªkkb M jk UR N jvb cr 1 KLMN 2 KLMN 3 KLMN 4 KLMN 5 KLMN 6 KLMN 7 KLMN 8 KLMN 9 KLMN 10 KLMN 11 KLMN 12 KLMN 13 KLMN 14 KLMN 15 KLMN 16 KLMN 17 KLMN 18 KLMN 19 KLMN 20 KLMN 21 KLMN 22 KLMN 23 KLMN 24 KLMN 25 KLMN L 2 K 3 M 4 L 5 L 6 K 7 L 8 M 9 K 10 L 11 L 12 K 13 K DËigvjv 14 L 15 M 16 L 17 K 18 L 19 N 20 N 21 K 22 M 23 K 24 N 25 L Self test

77 RxeweÁvb : E-Book Version MvBevÜv mikvwi D P evjk we` vjq, MvBevÜv welq ˆKvW : mgq : 25 wgwbu RxeweÁvb eûwbe vpwb fxÿv c~y gvb : 25 [we kl `ªóe : mieivnk Z eûwbe vpwb fxÿvi DËic Î cö kœi µwgk b ^ ii wecix Z cö`ë ey msewjz e Ëmg~n n Z mwvk/ m e vrk ó DË ii e ËwU ej c q U Kjg Øviv m ú~y fivu Ki cöwzwu cö kœi gvb 1 cökœc Î Kv bv cökvi `vm/wpý `Iqv hv e bv ] 1. weávbx gvi wjm KZ mv j köwyweb v mi cwiewz Z iƒc `b? K 1969 L 1970 M 1974 N DN, RN I cövwub we` gvb KvbwU Z? K fvbivm L e vk Uwiqv M Nostoc N WvqvUg 3. cøvrgv jgv i. G K gvb µvwfjvb e j ii. GwU wjwcw I cövwub Øviv MwVZ iii. GwU Kvl jv K ci úi _ K vjv`v K i iv L K i M i I iii 4. UªvwKW KvbwU Z _v K? K ibkvbgvq L ve ZexRx Dw ` M ve ZexRx I bmœexrx Dw ` N d v qg wumÿ Z 8. mv jvkms køly cöwµqvq i. `ywu ch vq we` gvb ii. Kv bv RviY I werviy N U bv iii. CO 2 Gi vz xkiy N U K i M i I iii wb Pi wpîwu jÿ Ki Ges 9 I 10 bs cö kœi DËi `vi : C 3 H 4 O 3 X ˆhŒM 9. DÏxc K D jøwlz hšmwu Kvb av c Drcbœ nq? K B jkuªb cöevnzš L C 3 P µ M MøvB KvjvBwmm N µem P µ 10. DÏxc K D jøwlz hšmwui Drc bœi avc Kv li Kv_vq N U? K gvb UvKwÛªqvq L mvb UvcøvR g M K v ivcøv N wbdwk qvm 11. Kvl wefvr bi gva g Dw `i e w wbqš Y K i? K cuvwkqvg L g vm bwmqvg M K vjwmqvg N bvb Uªv Rb 12. wknve Gi D PZv 1.25 wguvi Ges IRb 40 KwR wknve Gi BMI KZ? K 25.6 L 26.6 M 27.6 N Dw `i ea bkxj Âj g i hvq i. Ca Gi fv e ii. B Gi fv e iii. Mg Gi fv e K i L ii 5. gw Í I myly œvkvû wb q MwVZ K ipbzš L mœvqyzš M cörbbzš N Z KZš 6. cvwb Z KZfvM CO 2 we` gvb? M i I ii K 0.03% L 0.3% wb Pi DÏxcKwU co Ges 14 I 15 bs M 0.003% N 0.030% cö kœi DËi `vi : 7. weávbx K vjwfb KZ mv j bv ej cyi vi LwbR jey Drm Kjv, cvb? X v cj, MvRi K 1960 L DÏxc Ki 'X' Kx? M 1961 N 1963 K mvwwqvg L cuvwmqvg M K vjwmqvg N dmdivm 15. 'X' Gi fv e i. cvzvi kxl I wkbviv njỳ nq ii. kxl I cvk gykzj g i hvq iii. nvvr bwz q c o K i L ii M i I ii gm wk g KZ K vjwi we` gvb? K 97 L 96 M 87 N MÖ cly `uv Zi msl v KZ? K 7wU L 8wU M 4wU N 6wU 18. Stomata Gi gva g cö ^`b Gi nvi KZ? K 80% L 85% M 89% N 95% 19. jvwnz i³ KwYKvi cwigvy cöwz wkdwek wgwjwguv i KZ? K cövq 2 jÿ 50 nvrvi L cövq 50 jÿ M 5 10 jÿ cövq N 40 jÿ cövq 20. I Gi cöfv e K K vw ^qv gi Kvh KvwiZv e w cvq L exrnxb dj Drcbœ nq M ex Ri myßve v f½ K i N dj cvkv Z mvnvh K i 21. gw Í KZ Rvov K ivwuk mœvqy _v K? K 12 Rvov L 10 Rvov M 8 Rvov N 4 Rvov 22. ewntwb lk N U K KzKzi L evbi M nv½i N e vo 23. KZ mv j GBWm ivm vwe Z nq? K 1980 L 1981 M 1982 N KvbwU 1g köwyi Lv`K? K gyiwm L e vo M gq~i N wkqvj 25. TP Gi Z Zxq dm du eübx Z cövq KZ K vjwi mši kw³ ve nq? K 7300 K vjwi L 7200 K vjwi M 7000 K vjwi N 7400 K vjwi 1 KLMN 2 KLMN 3 KLMN 4 KLMN 5 KLMN 6 KLMN 7 KLMN 8 KLMN 9 KLMN 10 KLMN 11 KLMN 12 KLMN 13 KLMN 14 KLMN 15 KLMN 16 KLMN 17 KLMN 18 KLMN 19 KLMN 20 KLMN 21 KLMN 22 KLMN 23 KLMN 24 KLMN 25 KLMN M 2 N 3 N 4 M 5 L 6 L 7 M 8 M 9 M 10 L 11 K 12 K 13 M DËigvjv 14 L 15 M 16 L 17 L 18 N 19 L 20 K 21 K 22 N 23 L 24 K 25 K Self test

78 76 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 58 jvqý zj GÛ K jr, ˆmq`cyi, bxjdvgvix welq ˆKvW : mgq : 25 wgwbu RxeweÁvb eûwbe vpwb fxÿv c~y gvb : 25 [we kl `ªóe : mieivnk Z eûwbe vpwb fxÿvi DËic Î cö kœi µwgk b ^ ii wecix Z cö`ë ey msewjz e Ëmg~n n Z mwvk/ m e vrk ó DË ii e ËwU ej c q U Kjg Øviv m ú~y fivu Ki cöwzwu cö kœi gvb 1 cökœc Î Kv bv cökvi `vm/wpý `Iqv hv e bv ] 1. wb Pi KvbwU dwjz RxeweÁv bi kvlv? K wn vjwr L åƒywe` v M eskmwzwe` v N mgỳ ª weávb 2. Protista iv R i ˆewkó n jv i. mymwvz wbdwk qvm wewkó ii. KbRy Mk bi gva g hšb Rbb N U iii. KvlcÖvPxi KvBwUb e w` q MwVZ 10. vwid cv qm LvIqvi mgq UmU m wkmwgm `L Z cj G ÿ Î wkmwgm UmU m niqvi KviY Kx? K e vcb L kvly M wfmöey N BgevBwekb 11. i ³i '' MÖæc ïaygvî wb Pi Kvb MÖæ ci M i I iii 3. wb Pi KvbwU Z wbdwk qvm _v K bv? i³ MÖnY Ki Z cvi e? K n ` cwk L v ibkvbgv K B I O L ïay M wmf Kvl N m½x Kvl M Ges O N Ges B 4. wb Pi KvbwUi Rb g~ Îi is nvjkv njỳ 12. wb Pi KvbwU cwk eübx? nq K UÛb L wjmv g U K BDwiqv L wµ qwuwbb M v gvwbqv N BD iv µvg M wjub N ZiæYvw 5. m~ h i v jv 13. ZiæYvw i DP + Pi TP D jøwlz K v ivwdj i. gvz Kv KwÛªb Øviv MwVZ wewµqvwu wb Pi KvbwU? ii. Kvl K w Ieøv e j 6. K d UvjvBwmm L d Uvwmb _wmm iii. veiyx K cwikwûªqvg e j M MøvB KvjvBwmm N d Uvdm dvivb jkb dzmdzm h c` v Øviv ve Z, Zvi bvg Kx? K i K cøyiv L wfjvb I ii M cøvrgv jgv N cwi Uvwbqvg 7. ^ih š i Dc i wrnÿv vk wzi QvKbwUi 14. wb Pi KvbwUi msµg Y h²v nq? bvg Kx? K fvbivm L e vk Uwiqv K Pharynx L Laryns M QÎvK N cöv Uv Rvqv M Epiglottis N Trachea 15. ªvgv wb Pi KvbwUi sk? DÏxcKwU c o 8 I 9 bs cö kœi DËi `vi : K KvlcÖvPxi L K v ivcøv cuvp eqi eqmx mvwbqv z j Zvi eb qi me jlv eys Z cv i Z e iv Zi ejv M gvb UvKwÛªqv N ivb ev Rvg co Z em j m eb qi jlv jv 16. DN KvUvi Rb we kl GbRvBg KvbwU? wvkg Zv `L Z cvq bv K jvb MR L iw ªKkb 8. mvwbqvi ` n Kvb wfuvwgb fve i q Q? M jk UR N jvb cr K wfuvwgb-ôgõ L wfuvwgb-ôweõ 17. Dw `i mvb UvKvBwbb ni gvb we` gvb M wfuvwgb-ôwmõ N wfuvwgb-ôwwõ KvbwU Z? 9. mvwbqvi ivmwu cöwz iv a wak cwigv Y K dzj, dj I Wv ei cvwb L Z n e L i. hk r dj, exr I Wv ei cvwb ii. MvRi M dj, km I Wv ei cvwb iii. gjv gvq N km, exr I Wv ei cvwb DÏxcKwU c o 18 I 19 bs cö kœi DËi `vi : 18. '' Gi ÿ Î KvbwU cö hvr? K v jvk w`kgylxzv L f -w`kgylxzv M cvwb w`kgylxzv N ivmvqwbk w`kgylxzv 19. '' skwu m wó Z KvbwU KvR K i? K w b L wr e iwjb M mvb UvKvBwbb N vewmwmk GwmW 20. wb Pi KvbwU Z cicivmvqb N U? K mwilv M wkgyj 21. wwgbg- Z _v K i. ivb evr kk iv ii. Re kk iv iii. bvb Uªv RbNwUZ em K i L Kzgov N ayzziv L i I ii 22. µv gv Rvg vwe vi K ib K? K IqvUmb I wµk L vb evr vi M g Ûj N ievu eªvdb 23. 'Biotechnology' kãwu cöez b K ib K? K Kvj G iwk L Pvj m WviDBb M Rvnvb g Ûj N IqvUmb I wµk 24. cykz ii ev Z š i Z Zxq Í ii Lv`K Kvb jv? K kvj, evqvj, fuwk L e vo, evqvj, ek M wpswo, evqvj, fuwk N e vo, wpswo, ek 25. KwVb gvbwmk Pvc _ K cwiîv Y mvnvh K i KvbwU? K cövj vkwub L _vbiw b M G vw ibvwjb N B ªv Rb 1 KLMN 2 KLMN 3 KLMN 4 KLMN 5 KLMN 6 KLMN 7 KLMN 8 KLMN 9 KLMN 10 KLMN 11 KLMN 12 KLMN 13 KLMN 14 KLMN 15 KLMN 16 KLMN 17 KLMN 18 KLMN 19 KLMN 20 KLMN 21 KLMN 22 KLMN 23 KLMN 24 KLMN 25 KLMN N 2 K 3 M 4 N 5 N 6 K 7 M 8 K 9 N 10 M 11 M 12 K 13 L DËigvjv 14 L 15 L 16 L 17 M 18 K 19 K 20 M 21 M 22 L 23 K 24 K 25 M Self test

79 RxeweÁvb : E-Book Version KzwoMÖvg mikvwi evjk D P we` vjq, KzwoMÖvg welq ˆKvW : mgq : 25 wgwbu RxeweÁvb eûwbe vpwb fxÿv c~y gvb : 25 [we kl `ªóe : mieivnk Z eûwbe vpwb fxÿvi DËic Î cö kœi µwgk b ^ ii wecix Z cö`ë ey msewjz e Ëmg~n n Z mwvk/ m e vrk ó DË ii e ËwU ej c q U Kjg Øviv m ú~y fivu Ki cöwzwu cö kœi gvb 1 cökœc Î Kv bv cökvi `vm/wpý `Iqv hv e bv ] 1. Kvb iv R i Rx e KbRy Mk bi gva g 19. cwk nv oi mv _ KvbwUi mvnv h vu K hšb cörbb N U Ges Kv bv åæy MwVZ nq bv? _v K? K K ÛªvmvBU L wjmv g U K g biv L cövwu v M dvbrvb N cøvw U 2. vwgl ˆZwi Ki Z mvnvh K i KvbwU? K m Uv mvg L ivb ev mvg M jvb mv Rvg N MjwR eww 3. Rx e w`b-ivz Kvb M vmwu Drcbœ nq? K w Rb L nvb Wªv Rb M bvb Uªv Rb N Kve& b WvB- vbw 4. BD iuvi KqwU? K 1wU L 2wU M 3wU N 4wU eqi eqmx wgm izœvi D PZv 165 m.wg. Ges IRb 60 KwR izœvi weggvi KZ? K K vjwi L K vjwi M K vjwi N K vjwi 6. DaŸ gnvwkivi Kve b WvB- vbw hy³ i³ Kv_vq cö ek K i? K Wvb wj ` L evg wj ` M Wvb wbj q N evg wbj q 7. KvbwUi fv e WvBe vk iv Mi m wó nq? K Fe L S M B N N 8. wumÿ KvjPv i bypviv ˆZwi nq Kvb av c? K 2q L 3q M 4_ N 5g 9. Lv` wkk ji cöwzwu av c Kx cwigvy kw³ K g? K 50%-60% L 60%-70% M 70%-80% N 80%-90% 10. gvb Uvwmm Kvl wefvrbñ i. ` ni e w N U ii. wr bi v`vb cö`vb nq iii. hšb Rbb m úbœ nq 11. BDwiqv Kv_vq ˆZwi nq? K e L hk Z M dzmdz m N n `wc Ð 12. IDS G vµvší `i KZ kzvsk cyiæl? K 30 L 40 M 50 N 60 wpî : X 13. DÏxc Ki X wumÿ i e vb Kv_vq? K e i evg vý K vcmyj cövpx i L e i msmövnk bvwjkvq M cövpx i N UªvwKqvq 14. Kvb v jv Z mv jvms køly fvjfv e nq bv? K meyr L jvj M Kgjv N e wb 15. K gb mwjr g mn hvmx `i g a Ñ i. GKRb DcK Z nq ii. GKRb ÿwzmö Í nq iii. KDB ÿwzmö Í nq bv 16. Dw `i ^vfvwek e w i Rb GKvšÍ cö qvrbxq Dcv`vb KqwU? K 6wU L 10wU M 16wU N 24wU 17. RxevYyevwnZ ivm bq KvbwU? K wbd gvwbqv L vrgv M eª¼vbwum N h²v 18. KvbwU w g¾v _ K Drcbœ nq? K jvwnz i³ KwYKv L KwÛªb M i³im N ZiæYvw M UbWb N Bjvw K 20. `v qj cvwli ˆeÁvwbK bvg KvbwU? K Corchorus Capsularis L Hibicus rosasinensis M Nymphea nouchali N Copsychus saularis 21. wpwýz s k ew Z KvlÑ i. cöv UvcøvRgc~Y ii. j ^v U I mrxe iii. j ^v U I g Z 22. ` n RwUj wumÿ Zš _v K Kvb iv R? K g biv L cövwu v M dvbrvb N cøvw U 23. ^c bi evev ªvK iv M vµvší n q Q D³ ÿ Î ZviÑ i. gw Í i³ÿiy n q Q ii. gvsm ckx k³ n q Q iii. K_v Rwo q hv Q 24. wb l Ki d j ww ^vyyi iƒcvšíwiz iƒc KvbwU? K exr L åƒy M dj N mm 25. wfmªey I k m bi nvi e w Z Kvb ni gv bi cöfve i q Q? K w b L Bw_wjb M mvb UvKvBwbb N wr e iwjb 1 KLMN 2 KLMN 3 KLMN 4 KLMN 5 KLMN 6 KLMN 7 KLMN 8 KLMN 9 KLMN 10 KLMN 11 KLMN 12 KLMN 13 KLMN 14 KLMN 15 KLMN 16 KLMN 17 KLMN 18 KLMN 19 KLMN 20 KLMN 21 KLMN 22 KLMN 23 KLMN 24 KLMN 25 KLMN L 2 L 3 N 4 K 5 M 6 K 7 L 8 L 9 N 10 L 11 K 12 N 13 L DËigvjv 14 K 15 L 16 L 17 L 18 K 19 M 20 N 21 K 22 N 23 L 24 K 25 K Self test

80 78 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 60 jvqý zj GÛ K jr, iscyi welq ˆKvW : mgq : 25 wgwbu RxeweÁvb eûwbe vpwb fxÿv c~y gvb : 25 [we kl `ªóe : mieivnk Z eûwbe vpwb fxÿvi DËic Î cö kœi µwgk b ^ ii wecix Z cö`ë ey msewjz e Ëmg~n n Z mwvk/ m e vrk ó DË ii e ËwU ej c q U Kjg Øviv m ú~y fivu Ki cöwzwu cö kœi gvb 1 cökœc Î Kv bv cökvi `vm/wpý `Iqv hv e bv ] 1. wb Pi KvbwU K we qvrk ejv nq? 10. wb Pi KvbwU Z evqyi gva g civmvqb N U? 17. vjwfijvm Kx? K KvK L kkzb K wkgyj L KPz K cvk jx L g~î_wj M gyiwm N e vk Uwiqv M avb N K`g M evqy_wj N wcë_wj 2. QvU w` bi Dw ` KvbwU? K juzm L Wvwjqv M wsov N kmv 3. _vbi qw MÖwš _ K wbtm Z ni gv bi bvg Kx? K _vb gvw b L Bbmywjb M _vbiw b N _vb ivuªvwrb 4. wg qvwmm Kvl wefvr b i. µv gv mv gi msl v cwiez b N U ii. n vcø qw msl vi cwiez b N U iii. Yv Yi w wzkxjzv ervq _v K 5. eskmwzi cöavb Dcv`vb KvbwU? K µv gv mvg L wbdwk qvm M vigbg N cøvw W wb Pi DÏxcKwU co Ges 6 I 7 bs cö kœi DËi `vi : Zzwnb gvsm I uvk RvZxq Lvevi cq ` K i KviY G jv vgv `i kix ii Rb LyeB iz c~y 6. Zzwn bi cö_g LveviwU Kvb Dcv`v bi šíf y³? K kk iv L mœn M vwgl N Lv` cövy 7. wøzxq LveviwU i. g~jz Kvl cövpx ii mjy jvr I wjmwbb ii. cvwb kvly K i I g ji cwigvy e w K i iii. Lv` bvjxi K výv ii vk¼v n«vm K i 8. wb Pi KvbwU g v µv wbdwuª q U wn m e KvR K i? K vqib L evib M dmdivm N K vwib 9. Kvb ni gvb Dw `i dzj dvuv Z mvnvh K i? K w b L wr e iwjb M d vwi Rb N Bw_wjb 11. n rwcð K ve ZKvix c` vi bvg Kx? K GwcKvwW qvg L gv qvkvww qvg M cwikvww qvg N G ÛvKvwW qvg wb Pi DÏxcKwU co Ges 12 I 13 bs cö kœi DËi `vi : wkgyj Zvi weávb wkÿk K cökœ Kij, m vi cvdiæwu ú Äi gz big nq Kxfv e? m vi ej jb cvdiæwu ˆZwii mgq B gkv bv nq B i kvixie Ëxq cöwµqvi d j GgbwU nq 12. cvdiæwu GgbwU nevi KviY Kx? K Kve b WvB vbw L w Rb M bvb Uªv Rb N wf bmvi 13. DÏxc Ki cöwµqvq i. Møy KvR m ú~y RvwiZ nq ii. cöwµqvwu w R bi bycw wz Z N U iii. mvgvb cwigvy kw³ Drcbœ nq 14. dzmdzm Kx Øviv ve Z _v K? K Kvl cövpxi L cøyiv M cwk N Kvl wswjø wb Pi DÏxcKwU co Ges 15 I 16 bs cö kœi DËi `vi : ni gvb GKwU iæz c~y c`v_ hv cörb b f wgkv iv L Zgwb e GKwU iæz c~y ½ 15. DÏxc Ki c`v_ wu i. bvwjnxb c`v_ _ K wbtm Z nq ii. Kg ev ewk wbtm Z n j wewfbœ Kv Ri e vnvz N U iii. GK ai bi Re c`v_ 16. D³ ½wU mwvkfv e KvR bv Ki j Kx n e? K Wvqv ewum e o hv e L i ³ wµ qwuwbb e w cv e M RwÛm `Lv w` e N i ³ bvb Uªv R bi cwigvy K g hv e 18. e cv_i nevi KviY i. kvkmewr ewk LvIqv ii. cvwb Kg LvIqv iii. wzwi³ cövwyr vwgl LvIqv 19. cv qi nvo eu K hviqv Kvb iv Mi jÿy? K ivzkvbv L wi KUm M i³ k~b Zv N MjMÐ 20. BDwiqv Kv_vq ˆZwi nq? K e L hk Z M `n Kv l N ibvj agwb Z 21. wumÿ KvjPv ii D Ï k Dw `i h sk c _K K i wb q e envi Kiv nq Zv K Kx e j? K Explant L New plant M Old plant N Different plant 22. KvbwU ci fvrx Lv` k Lj? K Nvm nwiy evn L g ZRxe we qvrk vwgev M Ry qvcø v¼ub gvq nvbwªv N meyr Dw ` cvwb kqvj 23. w i e w i Rb Kvb ai bi Lvevi cö qvrb? K cöpzi wfuvwgb wm I vqib mg Lvevi L cöpzi wfuvwgb G I K vjwmqvg mg Lvevi M cöpzi wfuvwgb we I vqib mg Lvevi N cöpzi wfuvwgb ww I K vjwmqvg mg Lvevi 24. e vk Uwiqvi Kvl cövpxi Kx w` q MwVZ? K wjmwbb I ckwub L cövwub I wjwcw M wjmwbb I my ewib N mjy jvr I nwg mjy jvr 25. _ vjv mwgqv ivmx `i Kvb ai bi Lv` LvIqv wb la? K cövwub M vqiy L mœn N kk iv 1 KLMN 2 KLMN 3 KLMN 4 KLMN 5 KLMN 6 KLMN 7 KLMN 8 KLMN 9 KLMN 10 KLMN 11 KLMN 12 KLMN 13 KLMN 14 KLMN 15 KLMN 16 KLMN 17 KLMN 18 KLMN 19 KLMN 20 KLMN 21 KLMN 22 KLMN 23 KLMN 24 KLMN 25 KLMN N 2 L 3 M 4 K 5 K 6 M 7 N 8 M 9 M 10 M 11 M 12 K 13 N DËigvjv 14 L 15 M 16 L 17 M 18 M 19 L 20 L 21 K 22 K 23 N 24 L 25 M Self test

81 RxeweÁvb : E-Book Version 79 NCTB KZ K cö`ë P ovší gvbeè bi v jv K G K zwmf g Wj U : m Rbkxj gv vi UªBbvi c v bj KZ K cöyxz 61 G K zwmf g Wj U 01 welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 bxjvf meyr ˆkevj cwbwmwjqvg WvqvUg P Q R K. wn vjwr Kx? 1 L. wøc` bvgkiy ej Z Kx eysvq? 2 M. köwyweb v m Q RxewUi ivr MZ ˆewkó ey bv Ki 3 N. Òmycvi wkswg I ivr G `yw`k _ KB P I R Gi e vb wfbœó we køly Ki 4 2 v`k K lk nwic` Kvcvwj KvQvKvwQ Rv Zi avb Mv Qi g a cöpwjz wbq g K wîg cörb bi nwi avb bvgk bzzb Rv Zi avb D veb K ib wrbzë we` mzxk Kzgvi avb Mv Qi g a jeyv³ mwnòz Dw `i wrb vbvšíi K i bzzb Rv Zi avb MvQ D veb K ib K. G cøv U Kx? 1 L. vev` gva g K RxevYygy³ Ki e Kxfv e e vl v Ki 2 M. mzxk Kzgv ii j ve iuwi KŠkj e vl v Ki 3 N. vaywbk we k i cöÿvc U nwic` I mzxk Kzgv ii c wzi g a Kvi c wz wak Dc hvmx? g~j vqb Ki eqi eqmx mv n ji D PZv 160 m.wg., IRb 62 KwR mv nj cöwzw`b 350 MÖvg Pvj, 100 MÖvg vuvi iæwu, 100 MÖvg gymyi Wvj, 150 MÖvg KvZjv gvq Ges 50 MÖvg fvr Zj Lv` wn m e MÖnY K i mv nj nvjkv cwikögx K. K v ivwmm Kx? 1 L. vgv `i iv drhy³ Lv` LvIqv DwPZ Kb? 2 M. mv n ji ˆ`wbK K vjwii Pvwn`v ei Ki 3 N. M wnz Lvev ii mv _ mv n ji K vjwii Pvwn`vi mvgäm Zv hvpvb K i gzvgz `vi 4 4 wb Pi wpî jv jÿ Ki avc : P avc : Q avc : R avc : S avc : T K. m Uªvwgqvi Kx? 1 L. Rbb Kv l µv gv Rvg msl v a K _v K Kb? e vl v Ki 2 M. avc Q Z Kx ai bi cwiez b `Lv hvq? e vl v Ki 3 N. avc P _ K avc T Z Mg b Zš gq h š i iæz we køly Ki 4 5 wb Pi wpî `ywu jÿ Ki wpî : M wpî : N K. jvkvm Kx? 1 L. Kvjvi eøvbû Kxfv e n Z cv i? e vl v Ki 2 M. wpî M Gi cöwziƒc e vl v Ki 3 N. wpî M Gi GKwU wbw` ó sk wpî N Gi m ½ hy³ niqvi we kl c wz km Dbœq b iæz c~y we køly Ki 4 6 wb Pi wpî `ywu jÿ Ki P wpî : M wpî : N K. cy úvÿ Kx? 1 L. IDS K cövynvwz ivm ejvi KviY e vl v Ki 2 M. P Gi MVb cöwµqvi ey bv `vi 3 N. wb l Ki ci P Ges Q Gi cwiez b mv` k c~y we køly Ki 4 7 iv k`v ivbœvn i wm q gv Kx ivbœv Ki Q `Lvi Rb vjywgwbqv gi Mig XvKbv Zvjvi mv _ mv _ Q o w`j XvKbvwU g S Z c o hviqvq gv ivmvwš^z n jb K. cy z j UW ni gvb Kx? 1 L. Kv Ði d UvUªwcK Pjb Kb N U e vl v Ki 2 M. iv k`vi XvKbv Q o `Iqvi mv _ m úk hy³ wumÿ MVbKvix Kv li MVb ey bv Ki 3 N. Òiv k`vi XvKbv Q o `Iqvi cöwµqvwu we kl wµqvi djó Dw³wUi ˆeÁvwbK we køly Ki 4 8 C 6 H 12 O 6 + O 2 CO 2 + H 2 O + K vjwi K. kw³gỳ ªv Kx? 1 L. C 3 Ges C 4 Dw `i g a cv_ K Kx? 2 M. DÏxc Ki cöwµqvwui mvb UªvcøvR g msnwuz s ki ey bv `vi 3 N. DÏxc Ki cöwµqvwu evavmö Í niqv RxeRM Zi Rb wech qki Dw³wU we køly Ki 4 Q

82 80 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 62 G K zwmf g Wj U 02 welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 wngy `i K v m RxeweÁv bi wkÿk ej jb, Rxe m úö`vq ci ú ii Dci wbf ikxj hgb wewfbœ ai bi cövyx Dw `i civmvq b mvnvh K i mvaviyz hšb Rbb cöwµqvq wfbœ cök wzi `ybwu Rbb Kvl wgwjz n q RvB MvU Drcbœ K i GB RvB MvU gvb Uvwmm Kvl wefvr bi gva g eû Kvlx Rx e cwiyz nq K. wb lk Kx? 1 L. civmvqb Kv K e j? 2 M. cys M v g UvdvBU DrcwË ey bv Ki 3 N. ^-civmvqb I ci-civmvq bi g a cv_ K Kvb ai bi civmvqb ewk DbœZ e j g b Ki, Zvi hšw³k e vl v `vi 4 2 wb Pi wpîwu jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : K. ev Zš Kv K e j? 1 L. Lv` k Lj ej Z Kx evs? 2 M. DÏxc Ki cöwµqvwu ^vfvwekfv e ^-wbqwš Z Zv we køly Ki 3 N. DÏxc Ki cöwµqvwu gvby li Øviv Kxfv e ÿwzmö nq, e vl v `vi 4 3 c~ e vgv `i ` k vjypvl K i K lkiv Zgb jvfevb n Z cv ibwb MZ beÿb qi `kk _ K vgv `i ` k K l Kiv vjy Pvl K i ewk Drcv`b Ki Z cvi Qb vgv `i ` k wumÿ KvjPvi cöhyw³ Z `ÿzv e w i d j vjy mn bvbv ai bi K wlkv R wecøe N U Q K. wumÿ KvjPvi Kx? 1 L. R bwuk BwÄwbqvwis ej Z Kx evs? 2 M. DÏxc Ki cöhyw³wui avc mg~n ey bv Ki 3 N. DÏxc Ki v jv K D³ cöhyw³wu vgv `i K wl I cwi ek iÿvq Kxfv e mnvqzv Ki Z cv i Zv e vl v Ki 4 4 mkj eû Kvlx Rx ei ˆ`wnK e w N U GK cökvi Kvl wefvrb cöwµqvq hv KZK jv av c av c msnwuz nq vevi esk e w N U b vjv`v ai bi Kvl wefvrb cöwµqvq hvi d j esk ci úivq cörvwzi w wzkxjzv iÿv cvq K. Rxb Kx? 1 L. wg qvwmm Kvl wefvrb K n«vmg~jk Kvl wefvrb e j Kb? 2 M. DÏxc K D jøwlz cö_g KvlwefvRb cöwµqvwui Kvb avcwu `xn vqx Ges ˆewPÎc~Y Zv e vl v Ki 3 N. cörvwzi ^vzš Zv iÿvq DÏxc K D jøwlz wøzxq Kvl wefvrb cöwµqvwui iæz we køly Ki 4 5 cöwzwu mrxe Kvl eu P _vkvi Rb kw³i cö qvrb mkj kw³i Drm n jv m~h Dw `i we kl GKUv ½vYy G m~h kw³ K ivmvqwbk kw³ Z iƒcvšíwiz K i Lv ` ve K i vevi RxešÍ mkj Kvl Lv` K w R bi mvnv h RvwiZ n q kw³ Drcbœ K ib eu P _v K K. d v MvmvB Uvwmm Kx? 1 L. ivb evmv gi KvR Kx? 2 M. h Kvlxq ½vYywU Lv` _ K kw³ Drcbœ K i Zvi MVb ey bv Ki 3 N. Dw `i h Kvlxq ½vYywU m~h kw³ K ivmvqwbk kw³ Z iƒcvšíwiz K i Zv ïay Dw ` bq cövwyk ji Rb I iæz c~y - DÏxc Ki v jv K e vl v Ki 4 6 RxeweÁv bi wkÿk beg köwyi QvÎ `i e jb h vgv `i ` n GKUv we kl ½ v Q hv ms KvPb I cömvi Yi gva g mviv ` n i³ mâvjb K i K. i³ Kx? 1 L. DÏxc Ki ½wUi j ^ Q `i GKwU wpwýz wpî uvk 2 M. DÏxc Ki ½wUi ga w` q i³ mâvj bi KŠkj ey bv Ki 3 N. DÏxc Ki ½wUi mȳ ivlvi Dcvqmg~n ey bv Ki 4 7 Zby Zvi evev-gvi GKgvÎ Kb v mšívb m eyw gzx n ji Zvi Mv qi is Zvi evevi gz Kv jv G Z Zbyi `vw`i g b eob v ÿc _vk ji Zvi evev Gi g~j inm Rv bb e j Zvi g b Kv bv Kó bb K. eskmwz Kx? 1 L. ni gvb K ivmvqwbk `~Z e j Kb? 2 M. Zbyi Mv qi ey eskmwz avivq cövß ivmvqwbk Dcv`vb `vqx Zv e vl v Ki 3 N. Kb v mšívb R š i Rb gvzv bq wczvb `vqx e vl v Ki 4 8 RxeweÁv bi K v m mœvhyzš cov bvi mgq weávb wkÿk e jb h, vgv `i gw Í i DbœZ MV bi Rb vgiv me v cÿv DbœZ cövyx wzwb e jb h gw Í n jv mœvqyz š i cwipvjk gw Í i wzbwu ski g a ÒMÖgw Í Ó me v cÿv iæz c~y K. c z j UU ni gvb Kx? 1 L. wmb vcm Kv K e j? 2 M. DÏxc K D jøwlz gw Í i iæz c~y skwui MVb ey bv Ki 3 N. DÏxc K wkÿ Ki k lv³ Dw³wU e vl v Ki 4

83 RxeweÁvb : E-Book Version G K zwmf g Wj U 03 welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 wb Pi wpîwu jÿ Ki wwá¼kgƒj ö YGcvlK wumyå (wbdgmjvm) céwzcv` ˆKvl ˆmGK vwi wbdwkñqvm ö Y^wj wwá¼vyy mnkvwi ˆKvl tz½k ewntz½k wwá¼ki È wwá¼kbvwf wwá¼kbvox K. IDS-Gi c~y iƒc jl 1 L. ^civmvqb I cicivmvqb Gi g a 4wU cv_ K jl 2 M. DÏxc K '' skwu DrcwËi avc wpîmn ey bv Ki 3 N. DÏxc Ki cöwµqvwu msnwuz bv n j wk myweav n Zv we køly Ki 4 2 wb Pi Z_ wu jÿ Ki meyr Dw«` eåvo dwos àbmvc K. DÏxc Ki Dcv`vb jv e envi K i GKwU Lv` wkkj ˆZwi Ki 1 L. µv gv Rvg K Kb eskmwzi avik I evnk ejv nq? 2 M. DÏxc Ki Dcv`vb jvi g a kw³ cöevn Kxiƒc n e ey bv Ki 3 N. DÏxc Ki cöwµqvq '' Dcv`vbwUi iæz we køly Ki 4 3 wbjq Ges ivwd `yb ÿz ` weávbx í ZB h _ó L vwz R b K i Q wbjq Dw `i wewfbœ sk e envi K i GKwU we kl cöhyw³ Z msl Pviv Drcv`b K i Q ciw` K ivwd bzzb dmj D ve bi ÿ Î Dw `i wrbkyv e envi K i Q vm j Iiv `yr bb z ji weávb gjvq skmöny K i Q K. Rv Rvev Kx? 1 L. cöku I cö Qbœ wrb ej Z Kx evs? 2 M. DÏxc K wbj qi bymiyk Z c wzwu ey bv Ki 3 N. DÏxc K ivwdi c wzi mv _ cöpwjz cörbb c wzi Zzjbvg~jK v jvpbv Ki 4 4 wkÿk köwyk ÿ mœvqyz š i MVb ey bv Ki Z wm q ZvrÿwYK DÏxcbvq myly œvkv Ði iæz v jvpbv K ib K. eûg~î Kx? 1 L. wcuzbuvwi MÖwš K MÖwš ivr ejv nq Kb? 2 M. DÏxc K 2q sk Øviv wbqwš Z KvRwU ey bv Ki 3 N. DÏxc K D jøwlz Zš wui MvVwbK Kvwh K GK Ki MVb we køly Ki 4 mvc 5 Ògvby li Pj b w I cwki f wgkv cwimxg Ó wkš eq gwnjv I cyiæl nvz-cv qi e _vq Pj n q c ob Zviv Kvb KvR Ki Z cv ib bv Wv³vi `i g Z Bnv K vjwmqv gi fverwbz GKwU ivm K. WvqvjvBwmm Kx? 1 L. e cv_i ej Z Kx evsvq? 2 M. DÏxc K D jøwlz ivmwu cöwzkv i Kx Kx KiYx? jl 3 N. DÏxc Ki cö_ gv³ Dw³wU we køly Ki 4 6 wb Pi wpîwu jÿ Ki 2n wpî : wpî : B K. w úûj Zš Kx? 1 L. Kv li Kvb ½vYy K cviqvi nvdm ejv nq, Kb? 2 M. wp Îi '' cöwµqvwu ey bv Ki 3 N. wp Îi 'B' cöwµqvwu Rxe ` n µv gv Rvg msl v aªæe iv L Ges cörvwzi ˆewPÎ Zv cö`vb K i we køly Ki 4 7 nvmv bi eqm 19 eqi, IRb 70 KwR, D PZv 180 m.wg., m mœn RvZxq Lv` ekx cq ` K i K. ivuv fvbiv mi vµg Y Kvb ivm nq? 1 L. wi KUm iv Mi jÿy jv jl 2 M. DÏxc K nvmv bi 'BMR' wby q Ki 3 N. DÏxc K D jøwlz Lv` Dcv`v bi we køly ey bv Ki 4 8 wb Pi wpî jv jÿ Ki n n C B K. cvbiæwfk Gwm Wi ms KZ jl 1 L. DÏxc Ki Rxe `i g a msnwuz k mb cöwµqvi g a 2wU cv_ K jl 2 M. 'C' RxewU wkfv e Lv` ˆZwi K i ey bv Ki 3 N. DÏxc Ki Rxe `i bvgki Yi ÿ Î Zzwg wk wbqgvejx bymiy Ki e ey bv Ki 4 n n n n

84 82 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 64 G K zwmf g Wj U 04 welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 wb Pi DÏxcwU jÿ Ki 5 RxeweÁvb K v k wkÿk DN Yyi MVb wb q v jvpbv KuvVvj ˆcwbwmwjqvg B KiwQ jb wzwb wkÿv_ x `i GUvI ej jb h, GB Yy civax kbv³ Ki bi mvnvh K i K. `v q ji ˆeÁvwbK bvg Kx? 1 L. Rx ei köwyweb vm Kiv cö qvrb Kb? 2 M. DÏxc Ki "" K wjwbqvm cö`ë c wz bymv i Kxfv e bvgkiy Ki e e vl v Ki 3 N. DÏxc Ki `ywu Rx ei g a KvbwU ˆewkó MZ w`k _ K DbœZ we køly Ki 4 2 mvaviyz D P köwyi Rx ei `n Kv l wefvr bi d j GKwU Kvl _ K `ywu cz Kv li m wó nq K. B Uvi dr Kv K e j? 1 L. µv gv Rvg K eskmwzi fšzwfwë ejv nq Kb? 2 M. DÏxc K D jøwlz Kvl wefvr bi PZz_ ch vqwui mwpî e vl v Ki 3 N. DÏxc Ki Kvl wefvr bi iæz we køly Ki 4 3 gvbe ` n GKwU we kl ½ we` gvb hvi gva g mviv ` n GK ai bi Zij c`v_ msenb e vnz _v K K. jw U mj Kx? 1 L. wkiv I agbxi g a cv_ K wjl 2 M. DÏxc K DwjøwLZ ½wUi ším V bi wpwýz wpî uvk 3 N. D jøwlz ½wUi gva g gvbe ` ni msenb cöwµqv we køly Ki 4 4 w Rb MÖn Yi Rb k mbzš we kl K i dzmdzm GKwU iæz c~y ½ wbd gvwbqv dzmdz mi GKwU gvivz K ivm K. GwcMøwUm Kv K e j? 1 L. ga Q`v ej Z Kx eys? 2 M. DÏxc Ki DwjøwLZ ½wUi mwpî MVb e vl v Ki 3 N. DÏxc Ki k li jvbbwu we køly Ki 4 K. Uv mvg Kx? 1 L. Kzwji _ vjv mwgqv ej Z Kx eysvq? 2 M. DÏxc K DwjøwLZ Yyi MVb e vl v Ki 3 N. DÏxc Ki kl jvbbwu we køly Ki 4 6 wkgyj MÖv g eov Z wm q avb ÿ Z dwos e vo, mvc, ubmvc `L jv K. UªwdK j fj Kv K e j? 1 L. K gb mwjrg ej Z Kx eys? 2 M. wkgy ji `Lv ev ms v bi weeiy `vi 3 N. wkgy ji `Lv ev ms v bi wøzxq Í ii Lv`KwUi hw` wejywß N U, Z e ev Z š i Kx cwiez b NU e we køly Ki 4 7 mvjvg mv ne cixÿvmv i wikw ^ bu cöhyw³ K Kv R jvwm q vmvqv mwnòz Rv Zi U g Uv Drcv`b K ib K. cøvrwgw e vk Uwiqvi bvg wjl 1 L. GMO ej Z Kx eys? 2 M. mvjvg mv ne Kxfv e D³ KvRwU m úbœ Ki eb e vl v Ki 3 N. ÒD³ cöhyw³i gva g jÿyxq mvdj wr Z n q QÓwe køly Ki 4 8 mvjgvi eqm 45 eqi D PZv 1.35 wguvi IRb 65 KwR m nvjkv cwikögx Z e mȳ ^v i wakvix n Z Pvq K. Uw K MjMÛ Kx? 1 L. gylmnÿ i Kvb Lv` Dcv`vbwU Kxfv e cwicvk nq e vl v Ki 2 M. mvjgvi ˆ`wbK K vjwii Pvwn`v wby q Ki 3 N. mvjgvi B Qv c~i Yi Dcvq we køly Ki 4

85 RxeweÁvb : E-Book Version G K zwmf g Wj U 05 welq KvW : mgq : 2 NÈv 35 wgwbu RxeweÁvb m Rbkxj cökœ c~y gvb : 50 [`ªóe : Wvb cv ki msl v cö kœi c~y gvb ÁvcK cö`ë DÏxcK jv g bv hvm mnkv i co Ges mswkøó cökœ jvi DËi `vi h Kv bv cuvpwu cö kœi DËi w` Z n e ] 1 Dw ` ` n `yb ai bi cwienb N U _v K cö_gz EaŸ gylx cwien bi gva g gvwu n Z cvwb I LwbR jey kvwlz nq wøzxq cvzvq ˆZwiK Z Lv` wb œgylx cwien bi gva g wewfbœ ½ cušqvq `ybwu cöwµqvb RwUj wumÿ i gva g m úvw`z nq K. Wvqvd«vg Kx? 1 L. cö ^`b K Kb cö qvrbxq g½j ejv nq? 2 M. DÏxc K DwjøwLZ EaŸ gylx cwienb cöwµqvwu wpîmg~n e vl v Ki 3 N. DÏxc Ki cwienb cöwµqv Dw ` Rxe bi Rb GKwU iæz c~y Kvh µgñ we køly Ki 4 2 wb Pi wpîwu jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : K. cöwzez x wµqv Kx? 1 L. cövyim Kv K e j eyws q jl 2 M. gvbe ` n DÏxcbv ˆZwi Z '' wpwýz skwui f wgkv e vl v Ki 3 N. D³ KvlwUi MVb cök wz GKwU mvavib Kvl cÿv wfbœzi hyw³mn we køly Ki 4 3 Kvl wefvr bi Kvb GKwU ch v q µv gv Rv gi m Uªvwgqvi fvm n q `ywu µvgvwu W cwiyz nq vevi b GKwU Kv li wefvrb cöwµqvq µv gv Rv gi msl v n«vm cvq K. µv gv Rvg K Kq fv M wef³ Kiv n q Q I Kx Kx? 1 L. wb œ köwyi Rx e vgvb Uvwmm wefvrb N U Kb? e vl v Ki 2 M. DÏxc Ki DwjøwLZ ch vqwu Kxfv e m úbœ nqñ ey bv Ki 3 N. cörvwzi ˆewPÎ m wó Z DÏxc Ki Kvb cöwµqvwu RwoZ? we køly Ki 4 4 ÅvjwfIjvm ˆ`nGKvl B K. ga Q`v Kx? 1 L. wkiv I agbxi `ywu ˆemv` k jl 2 M. DÏxc K DwjøwLZ cöwµqvwu h Z š msnwuz nq, Zvi wpwýz wpî ¼b Ki 3 N. DÏwc K DwjøwLZ Ges B Dcv`vb `ÕywUi cwienb cöwµqv we køly Ki 4 5 gve ` ni cšwókbvwji '' s k `yõwu cšwók MÖwš wbtm Z im RwUj Lv` K mij KYvq cwiyz K i GB mij KYvmg~n K `n Kv l cušqv Z i³ I jwmkv f wgkv iv L K. iv dr Kx? 1 L. vgiv Lv` LvB Kb? 2 M. v jvp bvwji '' s k Kxfv e Lv` mij KYvq cwiyz nq? e vl v Ki 3 N. D³mij KYvmg~n ` ni MVb I Kvh µ gi Rb vek KÑ we køly Ki 4 6 Rvgvj mv n ei eqm 55 wzwb GKwU vw_ K I mev`vbkvix cöwzôv b PvKwi K ib wkqyw`b a i wzwb gv_ve _v, eyk aodo Ges w izv byfe Ki Qb b w` K Zvi 7 eqi eqmx g q gy bi wmu U e _v, dz j hviqv, Z K jvj P fve `Lv hv Q Zviv `yõrb Wv³v ii Kv Q M j wzwb wkqy cixÿv-wbixÿv K i cö qvrbxq civgk `b K. i³ Kx? 1 L. k ZKwYKv Kxfv e `n K iÿv K i? eyws q jl 2 M. nvmvb mv n ei mgm v jvi KviY e vl v Ki 3 N. DÏxc K DwjøwLZ mgm v `ywui g a KvbwU wbivgq hvm hyw³mn e vl v Ki 4 7 CO 2 + 6H 2 O X + H 2O + Y K v ivwdj K. wbwµq kvly Kv K e j? 1 L. mv jvkms køly cöwµqvq m~ h i v jvi cö qvrb nq Kb? 2 M. DÏxc Ki wewµqvwui 'X' Drcv` bi cöwµqv e vl v Ki 3 N. DÏxc Ki wewµqvq 'Y' Drcv`bwU gvbe ` n k vmkv h iæz c~y Ñ we køly Ki 4 8 iwdk mv ne GKRb PvKwiRxex ek wkqyw`b a i Zvi Kvcywb w` q R i vm Q Kvg ii cqb w` KI cöpê e _v iwdk mv ne nvmcvzv j fwz n j, wpwkrmkiv wewfbœ cixÿvi gva g Zvi ivmwu kbv³ Ki jb Ges ivmwu Dck gi Rb e e v MÖnY Ki jb K. cöwzwu e bdi bi msl v KZ? 1 L. g~ Îi is nvjkv njỳ e Y i nq Kb? 2 M. iwdk mv n ei ivmwu m ú K jl 3 N. iwdk mv n ei vµvší ½wUi wewfbœ ai bi ivm _ K vgiv Kxfv e gy³ _vk Z cvwiñ v jvpbv Ki 4 9 wb Pi wpîwu jÿ Ki Ges cökœ jvi DËi `vi : K. Rxe ewpî Kv K e j? 1 L. fvb vjvb Rkb ej Z Kx evsvq? 2 M. wp Î ZvcgvÎv wfbœzvi KviY e vl v Ki 3 N. wp Î cöwµqvwui cöwzwµqv cwi i k Kx cöfve we Ívi K i we køly Ki 4

86 84 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD NCTB KZ K cö`ë P ovší gvbeè bi v jv K G K zwmf g Wj U I DËigvjv : eûwbe vpwb gv vi UªBbvi c v bj KZ K cöyxz 66 G K zwmf g Wj U 01 welq KvW : mgq : 25 wgwbu RxeweÁvb eûwbe vpwb fxÿv c~y gvb : 25 [we kl `ªóe : mieivnk Z eûwbe vpwb fxÿvi DËic Î cö kœi µwgk b ^ ii wecix Z cö`ë ey msewjz e Ëmg~n n Z mwvk/ m e vrk ó DË ii e ËwU ej c q U Kjg Øviv m ú~y fivu Ki cöwzwu cö kœi gvb 1 cökœc Î Kv bv cökvi `vm/wpý `Iqv hv e bv ] 1. Dc ii w`k _ K nv Zi cö_g w 7. Kvb GbRvBg Øviv DN KvUv nq? wb Pi wewµqv bymv i 17 I 18 bs cö kœi KvbwU K jvb cr L jvb MR DËi `vi : K wdgvi L wuweiwdeyjv M iw ªKkb N UªvÝ RwbK C 6H 12O CO 2 + (56 Kcal l mol) M wnd givm N d vjv Äm 8. Kvb MÖwš _ K Mvbv WvUªwcK ni gvb 17. DÏxc Ki wewµqvwu Øviv Kvb cöwµqv wbtm Z nq? evsvq? wb Pi QK bymv i 2 bs cö kœi DËi `vi : K GW ibvj L _vbgvm K mevz k mb L evz k mb K `ªxq œvqyzš M wcuzbuvwi N _vbi qw M mv jvkms køly N MøvB KvjvBwmm 9. grm cöwzcvjb Rxe weáv bi Kvb 18. DÏxc Ki wewµqvwu ai Yi kvlv? i. KwZcq byrx ei k mb cöwµqv B K we kl kvlv L dwjz kvlv ii. wpw ýz v b n e B_vBj vj Kvnj 2. I B v b n e h_vµ g M gšwjk kvlv N hšwmk kvlv iii. wewµqvwu m úbœ n Z GbRvB gi K gw Í,K ivwuk œvqy L myly œv œvqy, ^qswµq œvqy 10. K v ivjvm wjwbqvm Zuvi Kvb MÖ š wøc`bvgki Yi bxwz cöez b K ib? cö qvrb bb M gw Í, myly œvkvû K General Planterum L Species Planterum N ^qswµq œvqy, wmgc v _wuk œvqy M i I iii M Systema Naturae 3. wmb R bwmqvm _ Kx? 19. D x `i cywói Rb gvb µv gšj bq KvbwU? N Natural Species K wø Q M `jjmœ L eû Q N hy³avbx 4. wr bi Kvh KvwiZvq `Lv hvq i. mvaviyz GKwU wrb GKwU ˆewkó wba viy K i ii. GKvwaK wrb wgwjz fv e GKwU ˆewkó wba viy K i iii. GKwU wrb GKvwaK ˆewkó wba viy K i M i I iii 5. RbmsL v ZË wu Kvb weávbxi? K Ugvm g vj_vm L ievu WviDBb M K v ivjvm wjwbqvm N iv mj Iqv jm 6. Nvm dwos e vo mvc ubmvc; Lv` k LjwU Kvb ai Yi? K cirxex Lv` k Lj L wkkvirxex Lv` k Lj M g ZRxex Lv` k Lj N m ú~y Lv` k Lj Self test 11. Kvl wswjø wk Øviv MwVZ? K cövwub L wjwcw M wjwcw I cövwub N mjy jvr 12. KvbwU cøvw W bq? K K v ivcøv L U bvcøv M µv gvcøv N wjd Kvcøv 13. wg qvwmm cöwµqvq KvbwU N U? K RxeRM Zi YMZ ˆewk ô i w wzkxjzv L wr bi v`vb-cö`vb M µv gv Rv gi `ybevi wefvrb N µv gv Rv gi msl v e w 14. gvb Uvwm mi Kvb ch v q µvgvwuw vjv`v nq? K guv dr L U jv dr M cöv dr N vbv dr 15. gy³ kw³i evnk KvbwU? K ND L NOP M TP N PD 16. d Udm dvivb jkb cöwµqv i. TP f O DP ˆZwi K i ii. DP, TP Z cwiyz nq iii. DP mšikw³ MÖnY K i K i L i I ii K Zn L Mo M Cu N Ca 20. kk iv cwicvkkvix GbRvBg bq KvbwU? K vgvb jr L my µvr M g ër N jvb cr 21. KvbwU iva Kivi Rb kx Z cvzv S i hvq? K e vcb L wfmöey M cö ^`b N kvly 22. dzmdzmxq agwbi DrcwË j KvbwU? K KŠwkK RvwjKv L gnvagwb M Wvb wbjq N dzmdzm 23. KvbwUi msµg Y h²v nq? K fvbivm L e vk Uwiqv M QÎvK N cöv Uv Rvqv 24. WvqvjvBwmm wud ei cövpxi Kvb cök wzi? K f` L f` M ˆelg f` N vswkk ˆelg f` 25. ibvj wudwed ji sk n jv i. Mvov `kxq cü vpv bv bvwjkv ii. nbwji jyc iii. cövšíxq cü vpv bv bvwjkv 1 KLMN 2 KLMN 3 KLMN 4 KLMN 5 KLMN 6 KLMN 7 KLMN 8 KLMN 9 KLMN 10 KLMN 11 KLMN12 KLMN 13 KLMN 14 KLMN 15 KLMN 16 KLMN 17 KLMN18 KLMN 19 KLMN 20 KLMN 21 KLMN 22 KLMN 23 KLMN24 KLMN25 KLMN M 2 M 3 N 4 N 5 K 6 L 7 M 8 M 9 L 10 L 11 M 12 L 13 L DËigvjv 14 N 15 M 16 K 17 K 18 K 19 N 20 N 21 M 22 M 23 L 24 M 25 N

87 RxeweÁvb : E-Book Version G K zwmf g Wj U 02 welq KvW : mgq : 25 wgwbu RxeweÁvb eûwbe vpwb fxÿv c~y gvb : 25 [we kl `ªóe : mieivnk Z eûwbe vpwb fxÿvi DËic Î cö kœi µwgk b ^ ii wecix Z cö`ë ey msewjz e Ëmg~n n Z mwvk/ m e vrk ó DË ii e ËwU 1. g biv iv R i Rx eiv cöavbz Kvb cöwµqvq Lv` MÖnY K i? K d Uvwmb _wuk c wz Z L Kv gvwmb _wuk c wz Z M kvly c wz Z N MjvatKiY c wz Z 2. köwyweb v mi g~j jÿ KvbwU? K bzzb cözvwzi aviiyv L wekvj Dw ` RMr M í mgqi mwvk Rvbv N cörvwzi msl v 3. m Uªv Rvg cöavbz i. Dw ` Kv l cviqv hvq ii. cövwy Kv l cviqv hvq iii. w úûj hš m wó Z e`vb iv L 4. i³i mi wfzi _v K i. cövwub ii. ˆRe c`v_ iii. er c`v_ 5. Rxe ` n Z vb c~iy Ki Z KvbwU f wgkv iv L? K wg qvwmm L gvb Uvwmm M guv dr N vgvb Uvwmm wb Pi wpî _ K 6 I 7 bs cö kœi DËi `vi : cvbiæwfk GwmW Møy KvR ej c q U Kjg Øviv m ú~y fivu Ki cöwzwu cö kœi gvb 1 cökœc Î Kv bv cökvi `vm/wpý `Iqv hv e bv ] 9. Mœ vqk i m Kvb GbRvBg _v K? 18. KvbwU K ej I KvUi mwü ejv nq? K gj UR L j vk UR K Ü mwü L nv Zi KbyB M ï µvr N jvb cr M Rvby N v½yi DÏxcKwU c o 10 I 11 bs cö kœi DËi `vi : 35 eqi eq v ÔKÕ Gi D PZv 120 mwg. Ges IRb 55 KwR cvbiæwfk GwmW 6. cvbiæwfk GwmW Kq Kve b wewkó? K GK L `yb M wzb N Pvi 7. `yb Yy cvbiæwfk GwmW n Z Kq Yy TP Drcbœ nq? K 6 Yy L 8 Yy M 24 Yy N 38 Yy 8. wb Pi KvbwU gv Qi Kv li mv _ hšm ˆZwi K i? K digvwjb L KxUbvkK M Gw Uev qvwuk N nwf guvj Self test 10. ÔKÕ Gi weggvi gvb KZ? K L M N weggvb gvb` Û ÔKÕ Kvb e b v Q? K mȳ ^v i v`k gvb L gvuv niqvi 1g Íi M gvuv niqvi 2q Íi N wzwi³ gvuvz 12. K v jvr KLb M j hvq? K MÖx Kv j L kxz Kv j M emší Kv j N el vkv j 13. i ³ k Z i³kwykvq msl v wzgvîvq e o M j Kx nq? K Gwbwgqv L eøvw K vývi M wjd Kvwgqv N nvu vuvk 14. ga Q`vi ˆewkó i. cvzjv cwk MwVZ c` v _v K ii. eÿmnÿi I D`i Mnei c _K _v K iii. ga Q` mskzwpz n j eÿmnei cömvwiz nq 15. k vmbvwj cövpx ii Ziæbvw `L Z Kgb? K MvjvKvi L ejqvkvi M m ú~y ejqvkvi N ww ^vkvi 16. ` n ø I ÿv ii fvimvg iÿv K i Kvb ½? K dzmdzm L e M n `wcð N hk r 17. g~îbvwji iv Mi KviY i. ^v Ki Rxebhvcb ii. Kg cvwb cvb Kiv iii. e v_v wbivg qi Jla cwinvi Kiv 19. köwyp µi sk i. Bwjqvg ii. vcyjv iii. wcdwem M i I iii 20. n«^ w`ev Dw ` KvbwU? K vg L Rvg M P `ªgwjKv N KuvVvj 21. Lv` kl n j wccov Kx wbtmiy eü K i? K w b ni gvb L wr e iwjb ni gvb M mvb UvKvBwbb ni gvb N d ivgb ni gvb 22. wfwë Kvl Kx MVb K i? K åƒy_wj L åƒyavik M GwcK vj Kvl N åƒy Kvl 23. giv KvR K i i. hk Zi g Zv ii. dzmdz mi g Zv iii. e i g Zv 24. wbdwk IUvB W em jv hy³ _v K i. = T eüb Kiv ii. G = C eüb Kiv iii. G = T eüb Kiv 25. wikw ^ bu DN cöhyw³ Z cö qvrbxq Dcv`vb n jv i. cvlk ii. DN jvb MR iii. iw ªKkb GbRvBg 1 KLMN 2 KLMN 3 KLMN 4 KLMN 5 KLMN 6 KLMN 7 KLMN 8 KLMN 9 KLMN 10 KLMN 11 KLMN12 KLMN 13 KLMN 14 KLMN 15 KLMN 16 KLMN 17 KLMN18 KLMN 19 KLMN 20 KLMN 21 KLMN 22 KLMN 23 KLMN24 KLMN25 KLMN M 2 M 3 M 4 N 5 L 6 M 7 L 8 K 9 N 10 L 11 M 12 K 13 M DËigvjv 14 M 15 M 16 L 17 K 18 K 19 M 20 M 21 N 22 L 23 M 24 K 25 N

88 86 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 68 G K zwmf g Wj U 03 welq KvW : mgq : 25 wgwbu RxeweÁvb eûwbe vpwb fxÿv c~y gvb : 25 [we kl `ªóe : mieivnk Z eûwbe vpwb fxÿvi DËic Î cö kœi µwgk b ^ ii wecix Z cö`ë ey msewjz e Ëmg~n n Z mwvk/ m e vrk ó DË ii e ËwU 1. Kvb ewbwu vaywbk wøc` bvgki Yi m~pbv we `y wnmv e ^xk Z? K Species plantaram L Systema Naturae M Genera plantaram N KvbwUB bq 2. Kvb ch v q wbdwk qvm eo nq? K cöv dr L vbv dr M guv dr N U jv dr 3. MøvB KvjvBwm m KqwU TP Drcbœ nq? K 4 L 8 M 6 N Kvb i³bvjx w Rbwi³ i³ enb K i? K cvj gvbvix wkiv L cvj gvbvix agbx M viuv N ˆKwkK RvwjKv 5. KvbwU QuvKwbi b vq KvR K i? K ibvj Kicvmj L Møv giæjvm M nbwji jyc N cjwfm 6. KvbwU dz ji me P q evwn ii ÍeK? K dz ji ÿ L `jgðj M e wz N _ vjvgvm 7. jvb Kb KvbwUi D`vniY? K wgdpzqvwjrg L K gb mwjrg M G cøq Ukb N Kw údwukb wb Pi DÏxcKwU co Ges 8 I 9 bs cö kœi DËi `vi : 8. KZ ZvcgvÎvq Dc iv³ cöwµqvwu fvjfv e P j? K C L C M C N C 9. Dc iv³ cöwµqvwu Kv li Kv_vq msnwuz nq? i. K v ivcøv ii. mvb UvcøvR g iii. gvb UvKwÛªqv Self test M i I iii ej c q U Kjg Øviv m ú~y fivu Ki cöwzwu cö kœi gvb 1 cökœc Î Kv bv cökvi `vm/wpý `Iqv hv e bv ] 10. Kvb dz j wø Q civm`ð _v K? 17. DN nwj µi cöwzwu N~Y b KZ? K Rev L wkgyj K 3.4 L 20 M m~h gylx N gui M 34 N 10 wb Pi DÏxcKwU co Ges 11 I 12 bs 18. DN KvUvi Rb we kl GbRvBg KvbwU? cö kœi DËi `vi : 2n wpî : Q 11. Q cöwµqvi ÿ Î wb Pi Kvb Z_ wu cö hvr? K wbqwš Z n j K vývi n Z cv i L n vcø qw Rx ei RvB MvU Kv l msnwuz nq M Rbb Kvl I G cöwµqvq wefvwrz nq N µv gv Rvg ci ci `yevi wefvwrz nq 12. Q cöwµqvwu Z ší iæz c~y, KviY i. Gi d j wr bi v`vb-cö`vb N U ii. cörvwzi µv gv Rv gi msl v wbw` ó iv L iii. G cöwµqvq Rbb Kvl Drcbœ nq n 13. Wv ei cvwb Z Kvb ni gvb cviqv hvq? K mvb UvKvBwbb L vwewmwbk GwmW M w b N wr e iwjb 14. m i ejvg Gi KvR n jv i. ` n ckxi Uvb wbqš Y Kiv ii. Pj b mgš^q mvab Kiv iii. ` ni fvimvg iÿv Kiv M iii 15. ÔWvBe vkõ iv Mi m wó nq wk mi fv e? K jšn L mvjdvi M eviy N K vjwmqvg 16. ZiæYvw i ˆewkó n Q i. gvz Kv KwÛªKv Øviv MwVZ ii. gvz Kv k³ I f½yi iii. j vwkdwb we` gvb M i I iii K jvb MR M iw ªKkb 19. mxfb ji ˆewkó n jv i. Kw `ªKv hy³ ii. cvzjv cövpxihy³ iii. mrxe Kvl M i I iii L jk UR N jvb cr 20. e i evg vý K vcmy ji cövpxi Kvb ai bi wumÿ? K wkdeqwvj veiyx wumÿ L Kjvgbvi veiyx wumy M ªvwUdvBW veiyx wumÿ N vqvgvm veiyx wumÿ 21. mviv ` n i³ cwien bi Rb KZ mgq jv M? K GK wgwb Ui Kg L `yb wgwb Ui ewk M wzb wgwb Ui ewk N Pvi wgwb Ui Kg 22. Kvb Dw `i cîiüª iv Z Lvjv I w` b eü _v K? K RjR Dw ` L kvj e ÿ M cvzvwenxb Dw ` N imv jv cvzv wewkó Dw ` 23. WvqvjvBwmm wud ei ˆewkó KvbwU? K f` c` v L ˆelg f` c` v M f` c` v N vswkk ˆelg f` 24. dzmdzm h c` v Øviv ve Z Zv K Kx e j? K cwi Uvwbqvg L cwikvww qvg M cøyiv N f vjfv 25. m vµvg wk mi sk? K ck Uvivj MvW j L giæ`ð M cjvfk MvW j N eÿwcäi 1 KLMN 2 KLMN 3 KLMN 4 KLMN 5 KLMN 6 KLMN 7 KLMN 8 KLMN 9 KLMN 10 KLMN 11 KLMN12 KLMN 13 KLMN 14 KLMN 15 KLMN 16 KLMN 17 KLMN18 KLMN 19 KLMN 20 KLMN 21 KLMN 22 KLMN 23 KLMN24 KLMN25 KLMN K 2 K 3 K 4 K 5 L 6 M 7 K 8 K 9 L 10 N 11 M 12 N 13 K DËigvjv 14 N 15 L 16 M 17 M 18 M 19 L 20 N 21 K 22 N 23 N 24 M 25 L

89 RxeweÁvb : E-Book Version G K zwmf g Wj U 04 welq KvW : mgq : 25 wgwbu RxeweÁvb eûwbe vpwb fxÿv c~y gvb : 25 [we kl `ªóe : mieivnk Z eûwbe vpwb fxÿvi DËic Î cö kœi µwgk b ^ ii wecix Z cö`ë ey msewjz e Ëmg~n n Z mwvk/ m e vrk ó DË ii e ËwU ej c q U Kjg Øviv m ú~y fivu Ki cöwzwu cö kœi gvb 1 cökœc Î Kv bv cökvi `vm/wpý `Iqv hv e bv ] 1. Kvb weávbx gvb UvKwÛªqv bvgkiy 11. Rxe cöhyw³i cö qvm nq 19. wpîwui B wpwýz skwu---- K ib? i. MuvR b i. Mf `Û K v Ug vb L e `v ii. wumÿ KvjPv i ii. Mf gyû M wjwbqvm N MjwR iii. UªvÝ RwbK Rxe Drcv` b iii. Mf c Îi GKwU sk 2. LwbR je Yi KvR n jv K i i. nvo, `uvz I ckx MVb I ii M i I iii ii. ` n Zvc I kw³ Drcv`b iii. `n MVb I f šíixy KvR wbqš Y 12. RvB Mv U µv gv mvg msl v 20. Kvb i Oi ey vüzv K mve Rbxb ey vüzv e j? K n L 2n K jvj-bxj L jvj- e wb M 3n N 4n M jvj-meyr N jvj-vmgvbx 13. KbyB euvkv Ki Z n j KvbwU mskzwpz 21. ev Z š i fšz Dcv`vb n jv M i I iii nq? i. wndgvm 3. wb Pi KvbwU gvbe ` ni fvimvg iÿv K i? K iwwqvg M evb mcm L vjbv N UªvB mcm ii. m~h v jv K iii. evqyi Pvc K iæ gw Í L mwi ejvg 14. Kvb ZvcgvÎvq mv jvkms køly cöwµqv M gwzjv ejsmuv N giæ iæ¾ eü n q hvq? 4. gv qvdvbweªj Kvb Kv l _v K? K 17 m L 25 m K ckx Kvl L œvqy Kvl M 30 m N 25 m wb Pi DÏxcKwU co 22 I 23 bs cö kœi DËi M ZiæYvw Kvl N w Kvl eq ii ewk eq cyiæl I gwnjv `i `vi : 5. bxjvf meyr ˆkevj Kvb iv R i šífz ³? ˆ`wbK KZ wgwjmövg K vjwmqvg MÖnY Kiv wbrvg mv n ei nvvr gv_v e _v, eyk K cövwu v L cøvbwu cö qvrb? aodo Kiv I w izv `Lv w`j M g biv N dvbrvb K 1200 gm L gm Wv³v ii Kv Q M jb Wv³vi ej jb M 6. Kvqv Uv mvg Kv_vq cviqv hvq? 2100 gm N 1200 gm Zvi i ³i wm vwjk Pvc gvîv wzµg K g~ j L dz j 16. Kjvgbvi veiyx wumÿ i KvR K i Q i. M Kv Ð N K v ivcøv ÿiy 22. wbrvg mv n ei iv Mi bvg Kx? ii. iÿy K wb œ i³pvc L D P i³pvc 7. wø wb lk cöwµqvq iii. QuvKb M wjd Kwgqv N Gwbwgqv i. ïµvyy ww ^vyyi mv _ wgwjz nq ii. ïµvyy m KÛvwi wbdwk qv mi mv _ wgwjz L i ii iii nq M i I iii iii. wude wbdwk qvm m wó nq 17. g ZRxex I cirxex Lv` k L j KvbwU bycw Z? K i L ii M i I ii 8. gvbe ` n Kx cwigvy bd«b v Q? K 30 jÿ cövq L cövq 200 jÿ M 20 j ÿ i Kg N cövq 20 jÿ 9. wø-kk iv KvbwU? K Møy KvR L k Zmvi M MøvB KvRb N my µvr 10. DN nwj i c~e N~Y b KZ? Self test K 34 M 24 L 20 N 50 K Drcv`K M m e v P Lv`K L 2q Í ii Lv`K N we qvrk wb Pi wpîwu jÿ Ki Ges 18 I 19 bs cö kœi DËi `vi : 18. Dc ii wp Îi wpwýz skwui bvg Kx? K Mf vkq L Mf `Û M Mf cî N Mf gyû 23. D jøwlz Pv ci v`k gvb KZ? K 140 L 150 ev Gi wkqz wb P M 120 ev Gi wkqz wb P N 125 ev Gi wkqz ekx 24. FYvZ K všítwµqv K Kq fv M fvm Kiv hvq? K 2 L 3 M 4 N gv`kvmw³ _ K cwiîv Yi Dcvq i. ˆbwZK wkÿv Kvh µg cömvi Kiv ii. ekvi `i Kg ms v bi e e v Kiv iii. Rbm PZbZv M o Zvjv I vb bi mwvk cö qvm Kiv M i I iii 1 KLMN 2 KLMN 3 KLMN 4 KLMN 5 KLMN 6 KLMN 7 KLMN 8 KLMN 9 KLMN 10 KLMN 11 KLMN12 KLMN 13 KLMN 14 KLMN 15 KLMN 16 KLMN 17 KLMN18 KLMN 19 KLMN 20 KLMN 21 KLMN 22 KLMN 23 KLMN24 KLMN25 KLMN L 2 M 3 L 4 K 5 M 6 N 7 M 8 N 9 N 10 K 11 N 12 L 13 M DËigvjv 14 N 15 K 16 K 17 K 18 N 19 L 20 M 21 M 22 L 23 M 24 L 25 N

90 88 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD 70 G K zwmf g Wj U 05 welq KvW : mgq : 25 wgwbu RxeweÁvb eûwbe vpwb fxÿv c~y gvb : 25 [we kl `ªóe : mieivnk Z eûwbe vpwb fxÿvi DËic Î cö kœi µwgk b ^ ii wecix Z cö`ë ey msewjz e Ëmg~n n Z mwvk/ m e vrk ó DË ii e ËwU ej c q U Kjg Øviv m ú~y fivu Ki cöwzwu cö kœi gvb 1 cökœc Î Kv bv cökvi `vm/wpý `Iqv hv e bv ] 8. KvbwUi msµg Y eªskvbwum nq? 16. wp Î wpwýz s k KvbwU n e? 1. KZ mßv ni ci åƒy K wduvm e j? K 6 mßvn L 7 mßvn M 8 mßvn N 9 mßvn 2. GKRb c~y eq gvby li ˆ`wnK IR bi kzkiv KZ fvm cvwb _vkv cö qvrb? K fvm L fvm M fvm N fvm 3. KŠwkK mylg Lv` MÖnY K i D³ Lv ` kk iv, vwgl I Pwe i bycvz KvbwU? K 1 t 1 t 4 L 1 t 4 t 1 M 4 t 2 t 1 N 4 t 2 t 2 DÏxcKwU c o 4 I 5 bs cö kœi DËi `vi : wpî : P 4. P I Q Df qb wpî : Q i. cuvp Kve bhy³ kk iv we` gvb ii. cwjwbdwk quvb Wi MVb we` gvb iii. bvb Uªv Rb em _v K 5. P Z we` vgb K Double holix L BDivwmj M wzb Kve b wewkó kk iv N UªvB wbdwk IUvBW 6. µem P µ Drcbœ nq i. 4 by CO 2 ii. 2 by TP iii. 6 by NDH + H + 7. GKwU ibvj Kic vmj-g KqwU sk _v K? K 2wU L 3wU M 4wU N 5wU Self test K QÎvK M e vk Uwiqv L fvbivm N cö Uv Rvqv 9. km Kvl Kw `økvq KZ ml K µv gv Rvg _v K? K n M 3n L 2n N 4n 10. Kvb cövwy Z šítwb lk N U? K iæb M g Mj L nv½i N Zjvwcqv 11. ipb Z š i Kvb sk Zij c`v _ cwiköæz nq K gwzjv M BD iui 12. w e w i Rb cö qvrb K K vjwmqvg M cuvwmqvg L Møv giæjvm N wcokv L mvwwqvg N dmdivm 13. wb Pi Kvb MvQwU we kl giæf wgi cwi ek Qvov Rš vq bv? K Shal M Jarminium L Tulshi N Jojoba 14. vev` gva g Uv µf h š KZ Pvc ivl Z n e K 15 Ib/sq. Inch M 25 Ib/sq. Inch L 5 Ib/sq. Inch N 20 Ib/sq. Inch 15. Lv` wkl ji ˆ`N hz ewk nq m e v P Lv` K kw³i gvb K ev o L K g M cwiewz Z _v K N KvbUvB bv DÏxcKwU c o 16 I 17 bs cö kœi DËi `vi : evev ïµvyy X gv ww ^vyy X B K X M Z L Y N XY 17. C Z Kvb ai bi µv gv Rvg _vk e? K X M Z L Y N XY 18. bvix `i hšb ni gvb n jv i. n v Rb ii. v Ûªv Rb iii. wijvw b K i M i I ii L ii N i I iii 19. wek ^v ms vi Z_ vbyhvqx we k i KZwU ` k IDS iv Mi we Ívi N U Q? K 164wU ` k M 264wU ` k L 146wU ` k N 246wU ` k 20. Kvb köwyi ivmx `i Bbmywjb w` Z nq? K UvBc-2 M UvBc-3 L UvBc-4 N UvBc KvbwU dvb Uv ni gvb bq? K Bbmywjb M Bw_wjb 22. w mwü KZ cökvi? K 2 cökvi M 4 cökvi L w b N vewmwmk GwmW L 3 cökvi N 5 cökvi 23. C 6H 12O 6 + 6O 2 6CO 2 + 6H 2O + 38TP K mij wewµqv M RwUj wewµqv 24. `y ai kk iv K Kx e j? K j vk UvR M Møy KvR L Zvcnvwi wewµqv N wgkö wewµqv L my µvr N M vjvb UvR 25. B Kvb cöwµqvq wefvrb nq? K vgvb Uvwmm M wg qvwmm L gvb Uvwmm N KvbwU bq 1 KLMN 2 KLMN 3 KLMN 4 KLMN 5 KLMN 6 KLMN 7 KLMN 8 KLMN 9 KLMN 10 KLMN 11 KLMN12 KLMN 13 KLMN 14 KLMN 15 KLMN 16 KLMN 17 KLMN18 KLMN 19 KLMN 20 KLMN 21 KLMN 22 KLMN 23 KLMN24 KLMN25 KLMN M 2 M 3 L 4 N 5 K 6 L 7 K 8 M 9 M 10 L 11 L 12 K 13 N DËigvjv 14 K 15 L 16 L 17 N 18 N 19 K 20 N 21 K 22 L 23 K 24 K 25 K

91 RxeweÁvb : E-Book Version 89

92 90 wmwi Ri SSC Bank : Interactive Virtual CD

Center-1

Center-1 µt bs K `ªi bvg ivj cwimi cix v_x i msl v 1, XvKv 1200001-1207500 7500 2 c MvR zj, Rwe K v úvm, XvKv 1207501-1208800 1300 3 mikvix Kwe bri j K jr, j²xevrvi, XvKv 1208801-1210800 2000 4 mikvix knx` mvniviqv`x

Chi tiết hơn

Slide 1

Slide 1 dvi G Bqvb WvBwqs wjwg UW KvBPvevwo, mvfvi, XvKv- 1340, evsjv `k (23.945831, 90.261923) 25 gvp, 2014 1 2 ch e Ymg~n 3 Kjv gi Dc i AwZwi³ Pvc QvULv Uv wn m e `Lv M Q h, Kjvg jv AwZwi³ Pv c Av Q wewìs BwÄwbqvi

Chi tiết hơn

weáwß bs- 150/2018 e vskvm wm jkkb KwgwU mwpevjq evsjv `k e vsk cöavb Kvh vjq gwzwsj, XvKv-1000 ZvwiL t 28/05/1425 e½vã 12/09/2018 wlª vã mvbvjx e vsk

weáwß bs- 150/2018 e vskvm wm jkkb KwgwU mwpevjq evsjv `k e vsk cöavb Kvh vjq gwzwsj, XvKv-1000 ZvwiL t 28/05/1425 e½vã 12/09/2018 wlª vã mvbvjx e vsk weáwß bs- 150/2018 vm wm jkkb KwgwU mwpevjq Kvh vjq ZvwiL t 28/05/1425 e½vã 12/09/2018 wlª vã mvbvjx wjwg UW G Ôwmwbqi AwdmviÕ c ` mivmwi wb qv Mi j ÿ wjwlz cixÿvq DËxY cöv_x `i Av e` bi mg_ b KvMR-cÎ

Chi tiết hơn

Exabyte Technology

Exabyte Technology MvwYwZK m~îvewj RULES OF MATHEMATICS exrmwyz (ALGEBRA) em, Nb, b, Drcv`K, Abywm vš I gvb wby qi m~î (a + b) 2 = a 2 + 2ab + b 2 (a + b) 2 = (a b) 2 + 4ab (a b) 2 = a 2 2ab + b 2 (a b) 2 = (a + b) 2 4ab

Chi tiết hơn

GZϦviv mswkøó mK‡ji AeMwZi Rb¨ Rvbv‡bv hv‡”Q †h, MZ 01 gvP©, 2012 mKvj 10

GZϦviv mswkøó mK‡ji AeMwZi Rb¨ Rvbv‡bv hv‡”Q †h, MZ 01 gvP©, 2012 mKvj 10 BwcGm UwcK wmwewu 2017 (c q U wiµzu g U wm g)-g AbjvB b cöv_wgk iwr ªkbK Z cöv_ x `i ga n Z juvwi Z DËxY cöv_ x `i K ev q mj Gi cÿ n Z Awfb `b juvwi Z DËxY cöv_ x `i P~ovšÍ iwr ªkb-Gi Rb we ÍvwiZ Z_ m~px

Chi tiết hơn

vbxq mev`vbkvix `i 1-w` bi cöwkÿyt Gw qj d v cv ú wd c PvU mkb 3t vb wbe vpb, cv ú vcb Ges wbivc ` Pvjv bv wmmv - hvwš KxKiY I mp cökí wmwgu evsjv `k

vbxq mev`vbkvix `i 1-w` bi cöwkÿyt Gw qj d v cv ú wd c PvU mkb 3t vb wbe vpb, cv ú vcb Ges wbivc ` Pvjv bv wmmv - hvwš KxKiY I mp cökí wmwgu evsjv `k vbxq mev`vbkvix `i 1-w` bi cöwkÿyt Gw qj d v cv ú wd c PvU mkb 3t vb wbe vpb, cv ú vcb Ges wbivc ` Pvjv bv wmmv - hvwš KxKiY I mp cökí wmwgu evsjv `k Gw qj/wg W d v cv ú vc bi Rb vb wbe vpb Gw qj ev wg

Chi tiết hơn

ikw e e vcbv ikw e e vcbv n Q `ÿ Awdm e e vcbvi Ab Zg AsM Gg.Avwgbyi e e vcbv Dc `óv weavbgg,xvkv Friday, July 06, 2018

ikw e e vcbv ikw e e vcbv n Q `ÿ Awdm e e vcbvi Ab Zg AsM Gg.Avwgbyi e e vcbv Dc `óv weavbgg,xvkv Friday, July 06, 2018 ikw e e vcbv ikw e e vcbv n Q `ÿ Awdm e e vcbvi Ab Zg AsM Gg.Avwgbyi e e vcbv Dc `óv weavbgg,xvkv Friday, July 06, 2018 G Awa ekb _ K hv Rvbv hv e Awd mi ikw wk? ikw e e vcbv ej Z wk eysvq? ikw e e vcbvi

Chi tiết hơn

µwgK bs

µwgK bs K `ª- 01: ( ivj bs- 10001 _ K 11767ch ší) =1767 Rb µwgb bs Kÿ cwiwpwz cixÿv_ xi ivj bs 01 K vk iæg-1 (wcaviwuwm) 10001-10035 (35) 02 K vk iæg-2 (wcaviwuwm) 10036-10075 (40) 03 evw wgwus iæg, (wcaviwuwm)

Chi tiết hơn

MYcÖRvZš x evsjv `k mikvi Aa i Kvh vjq ivrkvnx mikvix wmwu K jr, ivrkvnx EIIN GKv`k kªyx Z fwz weáwß wk vel t wkÿv e l GKv

MYcÖRvZš x evsjv `k mikvi Aa i Kvh vjq ivrkvnx mikvix wmwu K jr, ivrkvnx EIIN GKv`k kªyx Z fwz weáwß wk vel t wkÿv e l GKv EIIN- 126489 wk vel t 2015-2016 2015-2016 wkÿv e l GKv`k köyx Z fwz n Z B QzK QvÎ-QvÎx `i Rvbv bv hv Q h, ivrkvnx mikvwi wmwu K j R ez gv b mxu msl v k~b Av Q Zv wb œ `Iqv n jv weávb gvbwek = 46wU = 85

Chi tiết hơn

dg - 36 (MÖvg câv qz Abykvmb wewa 2004 Abymv i ms kvwaz) cözvcvw`z bmi MÖvg câv q Zi erm ii Aby gvw`z ev RU Avq Rjv: `:24ciMYv eøk: KvKØxc Kvb

dg - 36 (MÖvg câv qz Abykvmb wewa 2004 Abymv i ms kvwaz) cözvcvw`z bmi MÖvg câv q Zi erm ii Aby gvw`z ev RU Avq Rjv: `:24ciMYv eøk: KvKØxc Kvb dg - 36 (MÖvg câv qz Abykvmb wewa 2004 Abymv i ms kvwaz) cözvcvw`z bmi MÖvg câv q Zi 2019-20 erm ii Aby gvw`z ev RU Avq Rjv: `:24ciMYv eøk: KvKØxc Kvb Lv Z Rgv wemz 2017-18 erm ii cök Z Rgv PjwZ 2018-19

Chi tiết hơn

Microsoft Word - Resqruietny Result Circular-2017.doc

Microsoft Word - Resqruietny Result Circular-2017.doc gva wgk I D P gva wgk wkÿv evw, w`bvrcyi Web : www.dinajpureducationboard.gov.bd E-mail : dinajpureducationboard@gmail.com weáwß vik bs t gvdwk evw`/cwb/ RGmwm/cix:-2017/2354(03) ZvwiL t 29/01/2018 wlª.

Chi tiết hơn

wk v I M elyv Bbw wudu XvKv wek we` vjq Gg.GW (mvü ) Kvh µg: wk ve l i fwz wb ` wkkv wk vq wwwmömn ( Having Degree in Education) K. wegw (m

wk v I M elyv Bbw wudu XvKv wek we` vjq Gg.GW (mvü ) Kvh µg: wk ve l i fwz wb ` wkkv wk vq wwwmömn ( Having Degree in Education) K. wegw (m wk v I M elyv Bbw wudu XvKv wek we` vjq Gg.GW (mvü ) Kvh µg: 2016-2017 wk ve l i fwz wb ` wkkv wk vq wwwmömn ( Having Degree in Education) K. wegw (m vb)/ wegw ev mgzzj wwwmö cövß A_ev 2017 mv j D³ cix

Chi tiết hơn

Slide 1

Slide 1 GivBfvj d vkb wj. Ltd Kj gk i, evw evrvi, cv Awdm- RvZxq wek we` vjq, wc.gm- MvRxcyi, evsjv `k (23.948126D, 90.385079c~) 17 Ryb 2014 DEA 1 2 ch eÿymg~n 3 AZ wak Kjvg Pvc Ges Awbqwš Z A vqx fvi AvcvZ wnmv

Chi tiết hơn

st qxd

st qxd viwkc iwmwc `y ai h Zv iwmwc C ` Zv wgwó gyl Ki ZB n e `y ai GB iwmwc jv GKB m ½ ^v Ki I gy LviPK `ya w` q evbv bv hvq Ggb mnr, Dcv `q iwmwc _vk jv Avcbv `i Rb... P `ª cy wj bvwi Kj 3wU, o Avav KwR, `ya

Chi tiết hơn

Muktinagar Book

Muktinagar Book ebmjvbb cöwz e`b KwgDwbwU GWz Kkb IqvP gyw³bmi BDwbqb, mvnvuv, MvBevÜv wgr v Kvgiæb bvnvi D`qb ^vej ^x ms v MYmvÿiZv Awfhvb D`qb ^vej ^x ms v wbz P `ª gyleü wkÿv gšwjk gvbevwakvi Ges cöv_wgk wkÿv mkj wkÿvi

Chi tiết hơn

e½eÜz †kL gywReyi ingvb K…wl wek¦we`¨vjq

e½eÜz †kL gywReyi ingvb K…wl wek¦we`¨vjq Av e`bk Z c `i bvg (evgcv k wuk w`b) t e½eüz kl gywreyi ingvb K wl wek we` vjq MvRxcyi-1706 ch v qvbœq bi Rb Av e`bcî (K) mnkvix Aa vck (L) mn hvmx Aa vck (M) Aa vck wefvm t 1 cöv_ xi bvg (evsjvq) t...

Chi tiết hơn

CANTONMENT PUBLIC SCHOOL & COLLEGE SYLLABUS-2019 CLASS: II (ENGLISH VERSION) Name of Books Publisher Writer Avgvi evsjv eb (2q fvm) NCTB English For T

CANTONMENT PUBLIC SCHOOL & COLLEGE SYLLABUS-2019 CLASS: II (ENGLISH VERSION) Name of Books Publisher Writer Avgvi evsjv eb (2q fvm) NCTB English For T CANTONMENT PUBLIC SCHOOL & COLLEGE SYLLABUS-2019 CLASS: II (ENGLISH VERSION) Name of Books Publisher Writer Avgvi evsjv eb (2q fvm) NCTB English For Today Book-2 NCTB Elementary Mathematics NCTB Esho Chobi

Chi tiết hơn

ms hvrbx-l BÛvw ªqvj GÛ Bbd«v ªvKPvi W fjc g U dvbb vý Kv úvbx (AvBAvBwWGdwm) wjwg UW mb vwbz MÖvnKe `i m`q AeMwZi Rb 1. ` k A ea m ú` AvniY, e envi I

ms hvrbx-l BÛvw ªqvj GÛ Bbd«v ªvKPvi W fjc g U dvbb vý Kv úvbx (AvBAvBwWGdwm) wjwg UW mb vwbz MÖvnKe `i m`q AeMwZi Rb 1. ` k A ea m ú` AvniY, e envi I ms hvrbx-l BÛvw ªqvj GÛ Bbd«v ªvKPvi W fjc g U dvbb vý Kv úvbx (AvBAvBwWGdwm) wjwg UW mb vwbz MÖvnKe `i m`q AeMwZi Rb 1. ` k A ea m ú` AvniY, e envi I m ú `i A ea cvpvi iv a gvwb jûvwis cöwz iva AvBb,

Chi tiết hơn

Av`gRx K v Ub g U cvewjk zj XvKv mbvwbevm QvÎ fwz wkÿvel 1g köwy mvÿvzkvi MÖn Yi mgq wb œewy Z KvMRcÎ mv _ Avb Z n e : * Rb mb` c Îi g~j Kwc *

Av`gRx K v Ub g U cvewjk zj XvKv mbvwbevm QvÎ fwz wkÿvel 1g köwy mvÿvzkvi MÖn Yi mgq wb œewy Z KvMRcÎ mv _ Avb Z n e : * Rb mb` c Îi g~j Kwc * Av`gRx K v Ub g U cvewjk zj XvKv mbvwbevm 1g köwy mvÿvzkvi MÖn Yi wb œewy Z KvMRcÎ mv _ Avb Z n e : * Rb mb` c Îi g~j Kwc * wczv/gvzvi RvZxq cwipqc Îi d UvKwc * mvgwik PvKzixiZ A_ev cöwziÿvlv Z ezbfy³

Chi tiết hơn

ewe Kb vi cwipvjbv bxwzgvjv Rvbyqvix 2019

ewe Kb vi cwipvjbv bxwzgvjv Rvbyqvix 2019 Rvbyqvix 2019 bw_/document fvlv evsjv Aby gv`b 03/12/2018 Aby gv`bkvix B Gg wu, UªvÝcv iwý B Uvib vkbvj evsjv `k (wuavbwe) ciezx czb:mgxÿv/review / / ms iy 2q ms iy, 2018 2 m~wpcî c ôv b ^i 1. f~wgkv 4

Chi tiết hơn

Slide 1

Slide 1 1 G v g wbwus G vû WvBwqs BÛvw ªR wj. (BDwbU 2) mywdqv cøvrv, 327/3/we-wm, `wÿy hvîvevwo, XvKv-1204, evsjv `k (23.708897, 90.437078) 12B Ryb, 2014 2 ch eÿymg~n 3 Kswµ Ui Kjvgmg~ n AZ wak Pvc N Kjvgmg~

Chi tiết hơn

Executive Summary

Executive Summary Gwe G vcv ijm wj. 225, wmovbi ivw, ngv qzcyi, mvfvi, evsjv `k (23.791290, 90.265415) 9B b f ^i, 2016 ch eÿymg~n 2 2 g~j Drcv`b feb 3 3 fe b D PPvc m úbœ Kjvgmg~n 4 4 D PPvc m úbœ Kjvgmg~n wwrvb b wbav

Chi tiết hơn

management***

management*** Z_ I hvmv hvm cöhyw³ e envwik welq : WUv er g v br g U wm g cöwz e`b-1 t WUv e R cö ek Kiv, Uwej I wdì Zwi Kiv ZË t GKwU WUv e R GKvwaK WUv Uwej _v K WUv Uwe j wewfbœ wd ìi Aax b GKB ai bi WUv _v K WUv

Chi tiết hơn

<4D F736F F D D342DA57CA7DEA447B14D2DB971BEF7BB50B971A46CB873B971BEF7C3FEB14DA447B8D5C344>

<4D F736F F D D342DA57CA7DEA447B14D2DB971BEF7BB50B971A46CB873B971BEF7C3FEB14DA447B8D5C344> 第一部分 : 電工機械 1. p Ì Û hv± (A) Ž ÂÎ 628 ëâ0ô t à Î ð Î 1 800 Ô (B) 1800 rpm 180 ð 1 180 Ô (C) 60 rps ð 1 120 Ô º Î (D) ð 0.01 Ô º Î 50 rpm 2. p Ì oº n «º Î 16 à Π15 ˆ á (A) 60 (B) 60 2 á (C) 31 (D) 31 2

Chi tiết hơn

Đề chọn đội VMO 2016 Người tổng hợp: Nguyễn Trung Tuân Ngày 16 tháng 12 năm 2015 Tóm tắt nội dung Tài liệu chứa các đề chọn đội VMO 2016 của các tỉnh.

Đề chọn đội VMO 2016 Người tổng hợp: Nguyễn Trung Tuân Ngày 16 tháng 12 năm 2015 Tóm tắt nội dung Tài liệu chứa các đề chọn đội VMO 2016 của các tỉnh. Đề chọn đội VMO 2016 Người tổng hợp: Nguyễn Trung Tuân Ngày 16 tháng 12 năm 2015 Tóm tắt nội dung Tài liệu chứa các đề chọn đội VMO 2016 của các tỉnh. Mục lục 1 Hà Nội 4 2 Thành phố Hồ Chí Minh 5 2.1 Ngày

Chi tiết hơn

Truy cập Website : hoc360.net Tải tài liệu học tập miễn phí Đề thi thử THPT QG THPT Chuyên Trần Phú - Hải Phòng - lần 2 Câu 1: Gọi λ1, λ2, λ3, λ4 tươn

Truy cập Website : hoc360.net Tải tài liệu học tập miễn phí Đề thi thử THPT QG THPT Chuyên Trần Phú - Hải Phòng - lần 2 Câu 1: Gọi λ1, λ2, λ3, λ4 tươn Đề thi thử THPT QG THPT Chuyên Trần Phú - Hải Phòng - lần Câu : Gọi λ, λ, λ3, λ4 tương ứng là bước sóng của bức xạ tử ngoại, ánh sáng đỏ, ánh sáng lam, bức xạ hồng ngoại. Sắp xếp các bước sóng trên theo

Chi tiết hơn

Slide 1

Slide 1 1 Pwi Bw U gu wjwg UW cøu bs 105, XvKv G cvu c«mwms Rvb, MbKevox, Avïwjqv, mvfvi, XvKv evsjv `k (23.952002D, 90.266265c~) 4 g 2014 2 Kjv g Pv ci gvîv 3 Kjv gi Dci Z` ší cv_ ii wgk«bi Dcw wz cviqv M Q d

Chi tiết hơn

`icî bs-xvkwcwc/wbjvg/07/ggwu/wrgmb/ ZvwiLt 19/02/2015 wlªt `icî eü ZvwiLt 25/03/2015 wlªt `icî eü t 113 welqt - 09wU g~j wmwwdj MÖæc-ÒGÓ Lot N

`icî bs-xvkwcwc/wbjvg/07/ggwu/wrgmb/ ZvwiLt 19/02/2015 wlªt `icî eü ZvwiLt 25/03/2015 wlªt `icî eü t 113 welqt - 09wU g~j wmwwdj MÖæc-ÒGÓ Lot N welqt - 09wU g~j wmwwdj MÖæc-ÒGÓ Lot Name of Vehicles Registration No. Qty. Chassis No. Engine No. YOM Location Quoted Price (TK.) Quoted Price in Word (Tk.) 01 Nissan Sunny DAC-MET-KA-03-6021 01 EA BAAB-13-510912

Chi tiết hơn

jvkmvg ivw, Kvw `icvo, Kzwgjv dvb : d v : website : vik bs ZvwiL: 20 R

jvkmvg ivw, Kvw `icvo, Kzwgjv dvb : d v : website :     vik bs ZvwiL: 20 R jvkmvg ivw, Kvw `icvo, Kzwgjv dvb : 081-76328 d v : 081-76438 website : www.comillaboard.gov.bd. E-mail : info@comillaboard.gov.bd. vik bs ZvwiL: 20 Ryb 2015 gva wgk I D Pgva wgk wk v evw, Kzwgj v Gi 2015

Chi tiết hơn

BDwbU wew Qbœ m vebv web vm Discrete Probability Distribution 2 f wgkv m vebv web vm wew Qbœ I Awew Qbœ ˆ`e Pj Ki cöwÿ Z e vl v Kiv nq Kvb wew Qbœ PjK

BDwbU wew Qbœ m vebv web vm Discrete Probability Distribution 2 f wgkv m vebv web vm wew Qbœ I Awew Qbœ ˆ`e Pj Ki cöwÿ Z e vl v Kiv nq Kvb wew Qbœ PjK BDwbU wew Qbœ m vebv web vm Discrete Probability Distribution 2 f wgkv m vebv web vm wew Qbœ I Awew Qbœ ˆ`e Pj Ki cöwÿ Z e vl v Kiv nq Kvb wew Qbœ PjK x Gi wewfbœ gv bi cöwÿ Z hlb wewfbœ m vebv cviqv hvq

Chi tiết hơn

T. G. Class iv inner

T. G. Class iv inner cöv_wgk MwYZ PZz_ kªwy wk K ms iy cöv_wgk MwYZ PZy_ kªwy wk K ms iy wøzxq cöv_wgk wk v Dbœqb Kg mwp (wcbwwwc 2) Gi A_ vq b gyw`ªz ipbvq iv Kqv emg nvwg`v evby emg Aveyj nvmbvz dvi K gvt iwdkzj Bmjvg m

Chi tiết hơn

f wgkv Rxeb cvv BDwbU 1 hv `i Rxeb Av Q ZvivB Rxe Rxeb I Rxe GKm~ Î Muv_v ZvB Rxeb gv b cövy ev Avqy hv Rxe ` n Av b ˆPZb kw³ gvbyl, cï-cvwl, MvQ-cvjv

f wgkv Rxeb cvv BDwbU 1 hv `i Rxeb Av Q ZvivB Rxe Rxeb I Rxe GKm~ Î Muv_v ZvB Rxeb gv b cövy ev Avqy hv Rxe ` n Av b ˆPZb kw³ gvbyl, cï-cvwl, MvQ-cvjv f wgkv Rxeb cvv BDwbU 1 hv `i Rxeb Av Q ZvivB Rxe Rxeb I Rxe GKm~ Î Muv_v ZvB Rxeb gv b cövy ev Avqy hv Rxe ` n Av b ˆPZb kw³ gvbyl, cï-cvwl, MvQ-cvjv G `i Rxeb Av Q, ZvB Giv Rxe Rxeb m ^ Ü Rvb Z n j Rxe

Chi tiết hơn

wi UBjv ii Rb KiYxq t eiv K Z UwjUK b ^i _ K wej cwi kv ai Rb wi UBjvi wb Ri A vkvd U iwr óªkb Ki eb wi UBjvi I wwjvi iwr óªk bi wbqgvejx t g mr Ack b

wi UBjv ii Rb KiYxq t eiv K Z UwjUK b ^i _ K wej cwi kv ai Rb wi UBjvi wb Ri A vkvd U iwr óªkb Ki eb wi UBjvi I wwjvi iwr óªk bi wbqgvejx t g mr Ack b wi UBjv ii Rb KiYxq t eiv K Z UwjUK b ^i _ K wej cwi kv ai Rb wi UBjvi wb Ri A vkvd U iwr óªkb Ki eb wi UBjvi I wwjvi iwr óªk bi wbqgvejx t g mr Ack b wm q Regr wj L 727 b ^ i cvvv Z n e (SMS charge Free)

Chi tiết hơn

TUYỂN TẬP ĐỀ THI HSG TỈNH 9 NĂM Thực hiện bởi NHÓM MATH-TEX Phạm Quốc Sang - Lê Minh Cường Phạm Hữu

TUYỂN TẬP ĐỀ THI HSG TỈNH 9 NĂM Thực hiện bởi NHÓM MATH-TEX   Phạm Quốc Sang - Lê Minh Cường Phạm Hữu TUYỂN TẬP ĐỀ THI HSG TỈNH 9 NĂM 2017-2018 Thực hiện bởi NHÓM MATH-TEX https://www.facebook.com/groups/mathtex/ Phạm Quốc Sang - Lê Minh Cường Phạm Hữu Hiệp Nguyễn Sỹ Trang Nguyễn Nguyễn Thành Khang Dũng

Chi tiết hơn

Slide 1

Slide 1 G vw±f K úvrvbu wgjm wj. `Iqvb Bw`ªm ivw, wriv ev, Avïwjqv, mvfvi (23.912511D, 90.308666c~) 21 k Ryb 2014 1 2 ch eÿymg~n 3 d v±wi fe bi Kjvgmg~ n Pv ci gvîv ^vfvwek wwrvbb mxgvi D aÿ g b n q Q AvcvZ wnmve

Chi tiết hơn

<4D F736F F D D332DA57CA7DEA447B14D2DB971BEF7BB50B971A46CB873B971BEF7C3FEB14DA447B8D5C3442E646F63>

<4D F736F F D D332DA57CA7DEA447B14D2DB971BEF7BB50B971A46CB873B971BEF7C3FEB14DA447B8D5C3442E646F63> 第一部分 : 電工機械 2 1. m d p á p Ñ ÂÎ5Wb0m j ¾ ÿþ ~ Ñ Ô 2 m j º E ab ¹ hv± (A) (C)! (B) (D) 2. p Ì Ì ë Î 6 Î 600 ñ Î 0.05 Wb º ÌÎ 30 A ð ûõîl -r (A) 100 (C) 300 -r (B) 200 -r -r (D) 400 -r 3. p «Ì ð v Þ Î 450

Chi tiết hơn

G R U e vswks Kvh µ gi ÎgvwmK cöwz e`b (A ±vei-ww m ^i 2018) dvbb vwýqvj BbK zkb wwcvu g U evsjv `k e vsk cöavb Kvh vjq XvKv

G R U e vswks Kvh µ gi ÎgvwmK cöwz e`b (A ±vei-ww m ^i 2018) dvbb vwýqvj BbK zkb wwcvu g U evsjv `k e vsk cöavb Kvh vjq XvKv G R U e vswks Kvh µ gi ÎgvwmK cöwz e`b (A ±vei-ww m ^i 2018) dvbb vwýqvj BbK zkb wwcvu g U evsjv `k e vsk cöavb Kvh vjq XvKv f wgkvt 2021 mv j ga g Av qi ` k DbœxZ niqvi Awfjÿ wb q `ªæZB GwM q Pj Q evsjv

Chi tiết hơn

Slide 1

Slide 1 e vwejb K vryqvjiq vi wjt Aebx d vkbm wjt myifx Mv g Um wjt cøu-23,24, ZuZzj Svov, ngv qzcyi, mvfvi, XvKv (23.792784D, 90.254587c~) 29 gvp 2014 1 2 ch eÿymg~n 3 AZ wak Pv c _vkv Kjvgmg~n Aebx 7 Zjv wewìs

Chi tiết hơn

Slide 1

Slide 1 ^vmzg wiwps AvDU-Ae- zj wpj Wªb (i ) dbr-2 cökí 1 mvbvjx e vsk wjt Gi mswkøó kvlv g v brvi `i AskMÖn Y i dbr-2 cök íi wkÿv fvzv-aby`vb e e vcbv I weziy welqk Iwi q Ukb Kg kvjv 2 i -2 cök íi mswÿß weeiy

Chi tiết hơn

cywó KwgKm 3 iv mi dvu`

cywó KwgKm 3 iv mi dvu` cywó KwgKm 3 iv mi dvu` iv mi dvù Mít Avwmdzi ingvb ivzzj AvuKvt lyf 1 cö_g cökvk Ryb 2014 RvZxq cywó mev, Rb ^v cywó cöwzôvb KZ K cökvwkz wkï `i cywó I my-af vm m c K m PZbZvg~jK Kwg eb wmwir Mít gn`x

Chi tiết hơn

G j dvb j wmgj QKmg~n c~i Yi wb ` wkkv FY kªyxweb vm wefvm, we Kwe, cöavb Kvh vjq, XvKv

G j dvb j wmgj QKmg~n c~i Yi wb ` wkkv FY kªyxweb vm wefvm, we Kwe, cöavb Kvh vjq, XvKv G j dvb j wmgj QKmg~n c~i Yi wb ` wkkv FY kªyxweb vm wefvm, we Kwe, cöavb Kvh vjq, XvKv Change of System Date cö_ g kvlvi h mkj Kw úduv i FY köyxweb vm msµvší KvR Kiv n e mb mkj Kw úduv i Date mwvk Av

Chi tiết hơn

namaramayanam.dvi

namaramayanam.dvi ! " # $ %! & ' ( )! * $ $ + +, -. /0/01/0/02 /345/02 /0/06/07/02 8/ + + This document has been prepared by Sunder Kidambi with the blessings of 9 : ;?@AB CDD EF@?@

Chi tiết hơn

RÛvi aviyv cökœ Kiæb G `ywu wkïi g a KvbwU Q j Avi KvbwU g q? m ve DËit evsv hvqbv KvbwU Q j KvbwU g q Zvici ejyb Kxfv e ev wk Ki j evsv hz KvbwU Q j

RÛvi aviyv cökœ Kiæb G `ywu wkïi g a KvbwU Q j Avi KvbwU g q? m ve DËit evsv hvqbv KvbwU Q j KvbwU g q Zvici ejyb Kxfv e ev wk Ki j evsv hz KvbwU Q j RÛvi aviyv cökœ Kiæb G `ywu wkïi g a KvbwU Q j Avi KvbwU g q? m ve DËit evsv hvqbv KvbwU Q j KvbwU g q Zvici ejyb Kxfv e ev wk Ki j evsv hz KvbwU Q j KvbwU g q? Avgiv g q wkï K cvlvk civb hv Z Zv K g q

Chi tiết hơn

Microsoft Word 四技二專-化工群專二試題

Microsoft Word 四技二專-化工群專二試題 第一部分 : 基礎化工 1. p þã } 80% Ø Ã } o 60% º ãp l () % (B) 0% (C) 6.% (D) 7%. 16 kg 400 kg ô(}ôôý r Î 0%) kg ô 8.4 kg ô º h Ûv± ( C 1 O 16) () ô Î 0 kg (B) ô r Î % (C) Î 80% (D) ô Î 0%. k 40 C ð k 00 x } 60%

Chi tiết hơn

02_Tich vo huong cua hai vec to_P2_Baigiang

02_Tich vo huong cua hai vec to_P2_Baigiang Tài liệu bài giảng (Toán 10 Moonvn) TÍCH VÔ HƯỚNG CỦA HAI VÉC TƠ (P) Thầy Đặng Việt Hùng wwwyoutubecom/thaydangviethung VIDEO BÀI GIẢNG và LỜI GIẢI CHI TIẾT CÁC BÀI TẬP chỉ có tại website MOONVN Bài 1:

Chi tiết hơn

CDH

CDH Fluid Power Technology & Industrial Automation Xilanh thủy lực Tiêu chuẩn ISO 60 Kiểu CDH Star Hydraulics No. 2/20/8 - Thụy Khuê - Q. Tây Hồ - Hà Nội http://www.thuyluc.com Fax ++84-4-6873585 E-mail: starhydraulics@vnws.com

Chi tiết hơn

<4D F736F F D D322DA57CA7DEA447B14D2DB971BEF7BB50B971A46CB873B8EAB971C3FEB14DA447B8D5C3442E646F63>

<4D F736F F D D322DA57CA7DEA447B14D2DB971BEF7BB50B971A46CB873B8EAB971C3FEB14DA447B8D5C3442E646F63> 第一部分 : 數位邏輯 1. hå g nî n QUAD SBGA BGA SPGA 2. k 2 S Œ 16 v d Îv 32768~ 32767 32768~ 32768 32767~ 32767 32767~ 32768 3. hå pt ó 8421 4. h ( Y~Y 1 4v± áúà 5. h v± m d ( t p Î Ÿ ð 6. m d y ñœ hv± F A B C

Chi tiết hơn

(Helgason.D\(v2\).dvi)

(Helgason.D\(v2\).dvi) Š ~ˆ ƒ ~ u}gm E N v "' "0- F nf T P VGF npe H o < 0#$'"! "'

Chi tiết hơn

H20_新人戦(団体登録)

H20_新人戦(団体登録) '678'9:;? -. B CDE CD CDF CDG CDH " & ' ( *, -. / 0 1 2. 3 4 5 6. ' 0 7 8 9 : ; ? 9 B C D E. F G H I. J 0 K L. M N O P Q ' R. T UVW X Y D Z [ 0 \ Q. " 3 H ] ^. _ [ ` a. 9 ' b 8. c d e. f UVg h

Chi tiết hơn

2 Ä ó ' Ä ü ü Ä ó Ø Í û ó : Í Æ ü : Û Ä Õ ó D ` é ' Ä Ë Ë É Ö Í Á : ü á d á Å : õ ' é é Ä É É É ü ü ì ' ' Ä Ä Ë û j Ø É É Û ó ó y õ Ð õ Æ É N Ä : Ë õ

2 Ä ó ' Ä ü ü Ä ó Ø Í û ó : Í Æ ü : Û Ä Õ ó D ` é ' Ä Ë Ë É Ö Í Á : ü á d á Å : õ ' é é Ä É É É ü ü ì ' ' Ä Ä Ë û j Ø É É Û ó ó y õ Ð õ Æ É N Ä : Ë õ Ø Õ ` ì j Ø 7!#"#$%& ),+ - 1 79 ;7=9> 9@B EG9KL OQ 7 S Q 1 TVWY ^]`_bac T bf^g`hi_jbmnbopq^rsm } tvu`xbf{ ci x S r 9 ˆ 9Šs c 9Œ g`ž c SS ˆ š œž Ÿ r c g Ž ž xª«9o ±²³ Ôm 1 µ 9bc  ëì 11 ¹º»¼½¾9 À ÂV ÇÈ

Chi tiết hơn

Microsoft Word - DCOnThiVaoLop10_QD_Sua2009_

Microsoft Word - DCOnThiVaoLop10_QD_Sua2009_ ÔN THI VÀO LỚP 0 MÔN TOÁN PHẦN I: RÚT GỌN BIỂU THỨC: UBài :. Tính giá trị của biểu thức: 7 5 7 + 5 x + x + x x B = : + x x a) Rút gọn B. b) Tính B khi x = 4 3 c) Tìm giá trị nhỏ nhất của B với x 0; x.

Chi tiết hơn

<4D F736F F D D332DA57CA7DEA447B14D2DAE61AC46B873A5CDACA1C0B3A5CEC3FEB14DA447B8D5C344>

<4D F736F F D D332DA57CA7DEA447B14D2DAE61AC46B873A5CDACA1C0B3A5CEC3FEB14DA447B8D5C344> 第一部分 : 色彩概論 1. p u u Û hv± (A) u t ð u (B) u uî (C) ue Î u uî (D) uî u Ç u 2. p Žg Û hv± (A) Žg «ˆœuÒ (B) Õg ug (C) Žg (D) g «g 3. ku å v Ì é uw u š (A) (C) ÿ (B) (D) 4. hu v± pº (A) «Â u (B)  x uœ (C)

Chi tiết hơn

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BẾN TRE TRƯỜNG THPT CHUYÊN BẾN TRE Năm học: MÃ ĐỀ: 123 ĐỀ THI THỬ LẦN 1 Môn: Toán - Khối 12 Thời gian làm bài: 90 phú

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BẾN TRE TRƯỜNG THPT CHUYÊN BẾN TRE Năm học: MÃ ĐỀ: 123 ĐỀ THI THỬ LẦN 1 Môn: Toán - Khối 12 Thời gian làm bài: 90 phú SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BẾN TRE TRƯỜNG THPT CHUYÊN BẾN TRE Năm học: 8-9 MÃ ĐỀ: ĐỀ THI THỬ LẦN Môn: Toán - Khối Thời gian làm bài: 9 phút Câu Công thức tính thể tích khối trụ có bán kính đáy bằng R và chiều

Chi tiết hơn

<4D F736F F D D312DA57CA7DEA447B14D2DB0D3B77EBB50BADEB27AB873B14DA440B8D5C344>

<4D F736F F D D312DA57CA7DEA447B14D2DB0D3B77EBB50BADEB27AB873B14DA440B8D5C344> 第一部分 : 商業概論 1. h µœ tèè x k» õ ~pò ô SBS TV Î tèè x h á Ž é x f(h ) (µœ ) œò Î 8 ¾ é l ª ñ h Ûv± (A) å Ç ¾ ï (B) léðu ÿÿ é «Ò ð u p à x (C) Øðu o ÀÛµÃ à ºpuÎ g (D) Ø Ì Â ú º» Ò sž Î SWOT (S) 2. hv± Úþ

Chi tiết hơn

Gia sư Tài Năng Việt 1 Cho hai tam giác ABC và A B C lần lượt có các trọng tâm là G và G. a) Chứng minh AA BB CC 3GG. b) Từ

Gia sư Tài Năng Việt   1 Cho hai tam giác ABC và A B C lần lượt có các trọng tâm là G và G. a) Chứng minh AA BB CC 3GG. b) Từ Cho hai tam giác ABC và ABC lần lượt có các trọng tâm là G và G a) Chứng minh AA BB CC GG b) Từ đó suy ra điều kiện cần và đủ để hai tam giác có cùng trọng tâm Cho tam giác ABC Gọi M là điểm trên cạnh

Chi tiết hơn