ÇÒÃÊÒÃÇÔ ÑÂáÅоѲ¹Ò Á.»Õ Õè 25 ºÑº Õè 3 Ã Ò Á- ѹÂÒ¹ ÍÔ Ô¾Å Í»ØëÂÂÙàÃÕÂáÅÐáÍÁâÁà¹ÕÂÁ«ÑÅà µ µèí growth rate, leaf area index áåð net assimila

Bản ghi

1 233 ÍÔ Ô¾Å Í»ØëÂÂÙàÃÕÂáÅÐáÍÁâÁà¹ÕÂÁ«ÑÅà µ µèí growth rate, leaf area index áåð net assimilation rate Í éòçà éòëíá¾ñ¹ Ø ì» ØÁ Ò¹Õ 1 ÍþԹ à Ô ªÙª è¹ 1 áåð ¼èÍ ¾Ãó ¾Ø Òâà 2 ÁËÒÇÔ ÂÒÅÑÂà â¹âåâõ¾ãð ÍÁà ÅéÒ ¹ºØÃÕ ºÒ Á Øè ÃØ ÃØ à ¾Ï º Ñ ÂèÍ éòçà éòëíá» ØÁ Ò¹Õ 1 à»ç¹ éòç¾ñ¹ ØìãËÁè«Öè ÂÑ äáèáõ ÒÃÈÖ ÉÒ ÒÃµÍºÊ¹Í Ò ÊÃÕÃÇÔ ÂÒ ÕèÁÕµèÍ»ØëÂä¹âµÃà ¹ ã¹ ÒÃÈÖ ÉÒ¹Õé Ö à»ç¹ ÒÃÈÖ ÉÒ ÒÃãªé»Øë 2 ª¹Ô Õèãªé ѹâ  ÑèÇä» Í»ØëÂÂÙàÃÕ áåðáíáâáà¹õâá«ñåà µ»ãôáò³»ø ëâáµèåðª¹ô ÁÕ 5 ÍѵÃÒ Í 0, 10, 20, 40 áåð 80 ÔâÅ ÃÑÁä¹âµÃà ¹ µèíäãè â ÂÁÕÇѵ Ø»ÃÐÊ ì Í ÒÃÈÖ ÉÒྠèíèö ÉÒ ÒÃµÍºÊ¹Í Ò ÊÃÕÃÇÔ ÂÒ éò¹ growth rate, leaf area index (LAI) áåð net assimilation rate (NAR) Í éòçà éòëíá¾ñ¹ Øì» ØÁ Ò¹Õ 1 Õè»ÅÙ ã¹ ÃÒÂâ ÂàµÔÁÊÒÃÅÐÅÒ ҵØÍÒËÒÃ Ñ á»å Í Hoagland «Öè äáèáõ ÒµØä¹âµÃà ¹ áåðáºè ÒÃÈÖ ÉÒà»ç¹ 3 ÃÐÂÐ ÒÃà ÃÔ àµôºâµ Í vegetative, reproductive áåð ripening Ëà ÍàÁ èí éòç ÍÒÂØ 30-51, áåð ÇѹËÅÑ ÂéÒ ÅéÒ µòáåó Ѻ ¼Å ÒÃÈÖ ÉÒ¾ºÇèÒ»Ø ëâáíáâáà¹õâá«ñåà µ ÓãËé growth rate, LAI áåð NAR Í éòçã¹ãðâð vegetative Õ ÇèÒ éòç ÕèàµÔÁ»ØëÂÂÙàÃÕ ÊÓËÃѺ ÒÃà ÃÔ àµôºâµãðâð reproductive áåð ripening äá辺çèò»øëâ Ñé 2 ª¹Ô ÓãËé growth rate, LAI áåð NAR áµ µèò ѹ ÍÂèÒ äã çµòá éòç Õèãªé»Øë¹éÍ ÇèÒ 20 ÔâÅ ÃÑÁä¹âµÃà ¹µèÍäÃè ÐÁÕ ÒÃà ÃÔàµÔºâµªéÒ ÅÓµé¹á ÃÐá ù ãºá èáõêõà ÕÂÇ«Õ Å ¹ÍÍ ÊÕàËÅ Í áåðà»åõèâ¹à»ç¹êõ¹éóµòå áµè éòç Õèä éãñº»øëâ 80 ÔâÅ ÃÑÁä¹âµÃà ¹µèÍäÃè ÐÁÕ Ó¹Ç¹ãºà¾ÔèÁ¼Ô» µô ãºáõêõà ÕÂÇà éá áåðàáåç ÅÕº «Öè éòç Õèä éãñº»øëâáíáâáà¹õâá«ñåà µ 20 ÔâÅ ÃÑÁä¹âµÃà ¹µèÍäÃè ¹Í Ò ÐÁÕ NAR ã¹ãðâð vegetative ÁÒ ÇèÒ ÒÃãªé»ØëÂÂÙàÃÕÂáÅéÇ ÂÑ ÓãËé¼Å¼ÅÔµà ÅÕèµè; é¹ ÕèÁÒ ÕèÊØ ÍÕ éçâ Òà ÅÍ ÃÑé ¹Õé ¹Í Ò ÐáÊ ãëéàëç¹çèò éòçà éòëíá¾ñ¹ Øì» ØÁ Ò¹Õ 1 µíºê¹í Ò ÊÃÕÃÇÔ ÂÒµèÍ»ØëÂä¹âµÃà ¹ ã¹ãðâð vegetative ÁÒ ÇèÒÃÐÂÐ ÒÃà ÃÔ àµôºâµí è¹áåéç ÂÑ µíºê¹í µèí»øëâáíáâáà¹õâá«ñåà µ Õ ÇèÒ»ØëÂÂÙàÃÕÂ Ñ ¹Ñé¹ã¹ ÒûÅÙ éòç¾ñ¹ Øì¹Õé Ö ÇÃãÊè»ØëÂä¹âµÃà ¹ã¹ÃÙ» Í»ØëÂáÍÁâÁà¹ÕÂÁ«ÑÅà µ µñé áµèàãôèá»åù éòç ྠèíãëéáõ ÒÃà ÃÔ àµôºâµáåð¼å¼åôµà ÅÕèÂÊÙ ÕèÊØ ÓÊÓ Ñ : éòçà éòëíá¾ñ¹ Øì» ØÁ Ò¹Õ 1 /»ØëÂÂÙàÃÕ /»ØëÂáÍÁâÁà¹ÕÂÁ«ÑÅà µ 1 ¼Ù éªèçâèòêµãò ÒÃÂì ÊÒÂÇÔªÒ ÒÃ Ñ Òà ÃѾÂÒ ÃªÕÇÀÒ¾ ³Ð ÃѾÂÒ ÃªÕÇÀÒ¾áÅÐà â¹âåâõ 2 ¹Ñ ÈÖ ÉÒÃРѺºÑ³±ÔµÈÖ ÉÒ ÊÒÂÇÔªÒ ÒÃ Ñ Òà ÃѾÂÒ ÃªÕÇÀÒ¾ ³Ð ÃѾÂÒ ÃªÕÇÀÒ¾áÅÐà â¹âåâõ

2 234 Effect of Urea and Ammonium Sulfate on Growth Rate, Net Assimilation Rate and Leaf Area Index of Aromatic Rice cv. Pathumtani 1 Orapin Kerdchoecheun 1 and Phongphun Puttaro 2 King Mongkut s University of Technology Thonburi, Bnagmod, Toungkru, Bangkok Abstract Rice (Oryza sativa L.) cv Pathumtani 1, a newly aromatic variety, has not well understood in the physiological response of nitrogen fertilizer. In this study, 2 types of nitrogen fertilizers; urea and ammonium sulfate at 0, 10, 20, 40 and 80 kilograms N/rai was conducted to investigate growth rate, leaf area index (LAI) and net assimilation rate (NAR) of rice cv Pathumtani at 3 phases of growth; vegetative (31-51 days after transplanted), reproductive (51-79 days after transplanted) and ripening ( days after transplanted). Rice was grown in pot containing of sand added modified Hoagland s solution (without any nitrogen source). The results showed that ammonium sulfate could enhance growth rate, LAI and NAR of rice than those using urea fertilizer. However, rice grown in the solution contained nitrogen lower than 20 kilograms N/rai resulted in a stunt growth, dwarf shoot, pale green to yellow or brown of older leaves. In contrast to the treatment using 80 kilograms N/rai, the rice had a large number of leaves, dark green leaves, and aborted seed. The final results showed that rice using ammonium sulfate at 20 kilograms N/rai could have not only maximum at vegetative phase but also resulted in a highest average yield. It could be concluded that the physiological responses to nitrogen fertilizer of aromatic rice cv Pathumtani 1 has a greater response in vegetative phase and ammonium sulfate fertilizer also has a higher response than those urea. Thus, the recommendation for using nitrogen fertilizer of aromatic rice cv Pathumtani 1 will be applied ammonium sulfate after transplanting in order to get the highest growth and average yield. Keywords : Rice cv. Pathumtani 1/ Urea Fertilizer/ Ammonium Sulfate Fertilizer 1 Assistant Professor, Division of Natural Resources Management, School of Bioresources and Technology 2 Graduate Student, Division of Natural Resources Management, School of Bioresources and Technology

3 º ¹Ó éòçà éò¾ñ¹ Øì» ØÁ Ò¹Õ 1 à»ç¹êòâ¾ñ¹ Øì éòç Õèä é Ò ÒüÊÁ¾Ñ¹ ØìÃÐËÇèÒ ÊÒ¾ѹ Øì éòç BKNA (¾Ñ¹ ØìáÁè) Ѻ ÊÒ¾ѹ Øì PTT ÕèÈÙ¹ÂìÇÔ Ñ éòç» ØÁ Ò¹Õ àá èíä Ù¹Ò»ÃÑ»Õ ¾.È áåð ÃÁÇÔªÒ ÒÃà ÉµÃ¾Ô ÒóÒãËéà»ç¹¾Ñ¹ ØìÃѺÃÍ â Âãªéª èí ¾Ñ¹ Øì» ØÁ Ò¹Õ 1 µñé áµè»õ 2543 «Öè éòç¾ñ¹ Øì¹ÕéÁÕÅÑ É³Ðà è¹ Í 1) à»ç¹ éòçà éòëíáäáèäçµèíªèç áê 2) سÀÒ¾àÁÅç ÅéÒ¾ѹ Øì éòç ÒÇ Í ÁÐÅÔ 105 éòçêø ¹ØèÁà˹ÕÂÇ ÁÕ ÅÔè¹ËÍÁ 3) µéò¹ Ò¹à¾ÅÕé ÃÐâ ÊÕ¹éÓµÒÅ áåðà¾åõéâ ÃÐâ ËÅÑ ÒÇ 4) µéò¹ Ò¹âà äëáéáåðâã ͺãºáËé 5) ãëé¼å¼åôµà ÅÕè ÔâÅ ÃÑÁµèÍäÃè áåðáõåñ ɳлÃРӾѹ Øì Í à»ç¹ éòçà éòëíáäáèäçµèíªèç áê»åù ä é Ñé Ä Ù¹Ò»Õ áåð¹ò»ãñ ÍÒÂØ ÒÃà çºà ÕèÂÇ¹Ò Ó Çѹ ¹ÒËÇèÒ¹¹éÓµÁ Çѹ µé¹êù»ãðáò³ ૹµôàáµã Ã ÍµÑ é ãºêõà ÕÂÇÁÕ ¹ ãºá èªéò ÒºãºáÅлÅéÍ ÊÕà ÕÂÇ ãº ÂÒÇ µñ é µã»ò¹ ÅÒ ÍÃÇ ÊÑ é¹ ÃÇ ÍÂÙ èãµé㺠à»å Í àáåç ÊÕ Ò ÁÕ ¹ ÁÕËÒ ÅÕºÃÍ Í ÊÕ Ò áåðàáåç éòçà»å Í à ÅÕ èâ ÂÒÇ ÁÔÅÅÔàÁµÃ ÇéÒ 2.47 ÁÔÅÅÔàÁµÃ áåðë¹ò 1.95 ÁÔÅÅÔàÁµÃ àáåç éòç ÅéÍ à ÅÕè ÂÒÇ 7.60 ÁÔÅÅÔàÁµÃ ÇéÒ 2.17 ÁÔÅÅÔàÁµÃ áåðë¹ò 1.72 ÁÔÅÅÔàÁµÃ ÃÐÂÐ¾Ñ µñç Í àáåç 3-4 ÊÑ» ÒËì ÊÓËÃѺ éí ÇÃÃÐÇÑ ã¹ ÒûÅÙ éòç¾ñ¹ Øì¹Õé Í äáèµéò¹ Ò¹à¾ÅÕéÂ Ñ Ñè¹ÊÕà ÕÂÇ âã ãºë Ô áåðâã ãºêõêéá áåðäáè ÇÃãÊè»ØëÂÍѵÃÒÊÙ â Âà ¾ÒлØëÂä¹âµÃà ¹ éòãêèáò à Ô¹ä» ÓãËé Ò Íè͹µé¹ éòçåéá áåð ¼Å¼ÅԵŠŠ[1] ๠èí Ò éòçà éò¾ñ¹ Øì¹Õéà»ç¹ éòçà éòëíá¾ñ¹ ØìãËÁè Ö ÂÑ äáèáõ¼ùéèö ÉÒ ÒÃµÍºÊ¹Í µèí»øëâä¹âµãà ¹ ÕèÁÕµèÍ ÒÃà ÃÔ àµôºâµ «Öè ã¹ ÒÃÈÖ ÉÒ ÒÃµÍºÊ¹Í Ò ÊÃÕÃÇÔ ÂÒ Í ¾ ª éò¹à ÃÔ àµôºâµ Í ¾ ª à»ç¹çô Õ Òà ÕèäÁèÂØè ÂÒ áåðêòáòã ¹Óä»Í ÔºÒÂ Ö ÇÒÁáµ µèò Õèà Ô Ò»Ñ ÑµèÒ æ ä é «Öè ÒÃµÍºÊ¹Í Ò ÊÃÕÃÇÔ ÂÒ Í ¾ ª Õè¹ÔÂÁÈÖ ÉÒ ä éá è relative growth rate, absolute growth rate, leaf area ratio, net assimilation rate, leaf weight ratio, specific leaf area, leaf area index, leaf area duration áåð crop growth rate [2] [3] à»ç¹µé¹ ã¹ ÒÃÈÖ ÉÒ ÃÑé ¹ÕéàÅ Í growth rate, leaf area index (LAI) áåð net assimilation rate (NAR) à èò¹ñé¹ à¹ èí Ò à»ç¹¾òãòáôàµíãì ÕèÃкØÍѵÃÒ ÒÃà ÃÔ àµôºâµêèç¹âí, ¾ é¹ Õè à ¾ØèÁáÅÐ ÒÃÍѵÃÒ ÒÃÊÐÊÁ¹éÓË¹Ñ Í éòç Õèä éãñº»øëâµèò ª¹Ô áåð»ãôáò³ ÊÓËÃѺ ÒÃàÅ Í»ØëÂÂÙàÃÕ áåðáíáâáà¹õâá«ñåà µ ã¹ ÒÃÈÖ ÉÒ¹Õéà¾ÃÒÐà»ç¹»ØëÂà ÁÕ Õèà ɵà ùÔÂÁãªé ѹÁÒ à¾ãòðëò«éíä é èòâ ãëé ÒµØä¹âµÃà ¹ ÁÒ áåðåðåòâ¹éó èòâ [4] ááéçèòà ɵà à йÔÂÁãªé»ØëÂÂÙàÃÕÂáÅÐáÍÁâÁà¹ÕÂÁ«ÑÅà µ ѹÁÒ áµè ÍѵÃÒ Õèãªé»ØëÂÂÑ äáèàëáòðêáêóëãñº éòçà éòëíá¾ñ¹ Øì» ØÁ Ò¹Õ 1 Ñ ¹Ñé¹ã¹ ÒÃÈÖ ÉÒ ÃÑé ¹Õé Ö à»ç¹ ÒÃÈÖ ÉÒÍÔ Ô¾Å Í»ØëÂÂÙàÃÕÂáÅÐáÍÁâÁà¹ÕÂÁ«ÑÅà µµèí ÒÃµÍºÊ¹Í Ò ÊÃÕÃÇÔ ÂÒ éò¹ growth rate, net assimilation rate (NAR) áåð leaf area index (LAI) Í éòçà éòëíá¾ñ¹ Øì» ØÁ Ò¹Õ 1 Õè»ÅÙ ã¹ ÃÒÂáÅÐàµÔÁÊÒÃÅÐÅÒÂ Ñ á»å Í Hoagland ÕèäÁèÁÕä¹âµÃà ¹ áåðྠèíèö ÉÒÍѵÃÒ ÒÃãªé»ØëÂä¹âµÃà ¹ ÕèàËÁÒÐÊÁÊÓËÃѺ éòçà éòëíá¾ñ¹ Øì» ØÁ Ò¹Õ 1 µèíä»

4 ÍØ» óìáÅÐÇÔ Õ Òà ÒÃàµÃÕÂÁ ÃÒÂáÅÐÊÒÃÅÐÅÒÂÊÓËÃѺ»ÅÙ éòç ¹Ó ÃÒÂ Õ èãèí¹¼èò¹µðá à ¹Ò 2 ÁÔÅÅÔàÁµÃ ÁÒÅéÒ éçâ¹éó»ãð»ò 6 ÃÑé áåéçåéò éçâ¹éó ÅÑè¹ÍÕ 2 ÃÑé ËÅÑ Ò ¹Ñé¹¹Óä»áªè éçâ à HCl (ª¹Ô lab grade ÅÐÅÒÂã¹¹éÓ ÅÑè¹) à éá é¹ 1 N à»ç¹àçåò¹ò¹ 24 ªÑèÇâÁ ¹Ó ÃÒ Õè¼èÒ¹ ÒÃáªè éçâ à ÁÒÅéÒ éçâ¹éó ÅÑè¹ËÅÒÂæ ÃÑé ¹¹éÓ ÕèÅéÒ ÃÒÂãÊ ã¹ Ñé¹ÊØ éòâ¹ó modified Hoagland s solution Õèãªé ÅÍ (äáèáõä¹âµãà ¹) àµôáãëéäëå¼èò¹ ÃÒ èí¹¹óä» ÅÍ [5] [6] ÊÓËÃѺ modified Hoagland s solution Ñ á»å Ò Hoagland s solution [7] â Âãªé KCl, CaCl 2.2H 2 O, KH 2 PO 4, MgSO 4.7H 2 O áåð Fe-EDTA à èò Ѻ , , , áåð ÃÑÁµèÍÅԵà µòáåó Ѻ»ÃѺ¾Õàͪ (ph) à èò Ѻ (ãªé NaOH 1N ËÃ Í H 3 PO 4 ) µåí Òà ÅÍ «Öè µåí Òà ÅÍ ÐÁÕ èò ÒùÓä éòíâùèãðëçèò ms/cm ÒûÅÙ éòçáåð ÒÃÇÒ á¼¹ Òà ÅÍ à¾òðàáåç éòçà éòëíá¾ñ¹ Øì» ØÁ Ò¹Õ 1 â Âáªè¹éÓ ¹Ò¹ 2 Çѹ ¹ÓÁÒÇÒ º¹ Ò ¾ÅÒÊµÔ ÕèÁÕ ÇÒÁª é¹êù áåðáõíò ÒÈ èòâà ä éêð Ç áåð ÅØÁ éçâ¼éò à»õâ ¹éÓ ¹Ò¹ 3 Çѹ ËÅÑ Ò àáåç Í áåéç Ö ÂéÒÂä»»ÅÙ ã¹ ÃÐ Ò ÃÒÂ Õ èáõ ÃÒ ÃÐ Ò ÅÐ 3 ÔâÅ ÃÑÁ ÃÐ Ò ÅÐ 15 µé¹ (áµèåð experimental unit ÁÕ 4 ÃÐ Ò ) àµôáêòãåðåòâ ÒµØÍÒËÒà modified Hoagland s solution ÕèäÁèÁÕä¹âµÃà ¹ Ø ÃÐ Ò à èòæ ѹãËéÊÒÃÅÐÅÒÂÊÙ àë¹ ÍÃРѺ Í ÃÒ 5 ૹµôàáµã áåðàµôáêòãåðåòâ Ñ ÅèÒÇ Ø æ 2 Çѹ ÊÓËÃѺ»ØëÂÂÙàÃÕÂáÅÐáÍÁâÁà¹ÕÂÁ«ÑÅà µ ãªéíñµãò 0, 10, áåð 80 ÔâÅ ÃÑÁä¹âµÃà ¹/äÃè àµôáãëéã¹áµèåð ÃÕµàÁ¹µì ÃÑé à ÕÂÇ ã¹ Òà ÅÍ ÃÑé ¹Õé ãªéá¼¹ Òà ÅÍ áºº Randomized Complete Block Design ÁÕ 10 ÃÕµàÁ¹µì ӹǹ 3 «éó Òúѹ Ö éíáùå ºÑ¹ Ö éíáùå Ø 7 Çѹ µñé áµè éòçíòâø 30 ÇѹËÅÑ ÂéÒ ÅéÒ ¹ Ö éòçíòâø 100 Çѹ ÃÇÁ Ñé ËÁ 11 ÃÑé áåðáºè Òúѹ Ö à»ç¹ 3 ÃÐÂÐ ÒÃà ÃÔ àµôºâµ Í éòç Í vegetative, reproductive áåð ripening phase àá èí éòçíòâø 30-51, áåð ÇѹËÅÑ ÂéÒ ÅéÒ µòáåó Ѻ growth rate ( ÃÑÁ/Çѹ) ӹdzä é Ò Êٵà growth rate = w/ t [8] â  Õè w = ¹éÓË¹Ñ áëé ( ÃÑÁ) Ñé ËÁ ÕèÃÐÂÐàÇÅÒ t áåð t = ÃÐÂÐàÇÅÒ (7 Çѹ) ÊÓËÃѺ¹éÓË¹Ñ áëé à»ç¹¹éóë¹ñ áëé Í ÊèǹÂÍ â  ͹á éòçáò ÃÐ Ò ÅÐ 3 µé¹ ¹ÓÁÒÅéÒ Ó ÇÒÁÊÐÍÒ áåéçãªéáõ µñ áâ ÊèǹÂÍ áåðêèç¹ãò ÍÍ Ò Ñ¹ ¹ÓÊèǹÂÍ ä»íº ÕèÍسËÀÙÁÔ 6 Í ÈÒà«Åà«ÕÂÊ ¹Ò¹ 72 ªÑèÇâÁ ºÑ¹ Ö ¹éÓË¹Ñ Õèä é ˹èÇÂà»ç¹ ÃÑÁ leaf area index (LAI) à»ç¹ Ѫ¹Õ ÕèºÍ Ö»ÃÔÁÒ³¾ é¹ Õè㺵èÍ˹Öè ˹èǾ é¹ Õè Ô¹ [8] ӹdzä é Ò Êٵà LAI = ¾ é¹ Õèãº/¾ é¹ Õè Ô¹ Õè¾ ª¹Ñé¹ Öé¹ÍÂÙè â ¾ é¹ Õè㺠Ñé ËÁ ãªé ÒÃÊØèÁµé¹ éòç 1 µé¹ ã¹áµèåð«éó Í áµèåð ÃÕµàÁ¹µì ¹Ó㺠éòç ҺŠº¹ ÃÐ ÒÉ ÃÒ Ò ¹Ñé¹ÅÒ àêé¹ ÍºãºÅ º¹ ÃÐ ÒÉ ÃÒ «Ö è ¾ é¹ Õ èãº Ñ é ËÁ ËÒä é Ò ÒùѺªèÍ º¹ ÃÐ ÒÉ ÃÒ ÁÕ˹èÇÂà»ç¹ µòãò ૹµôàáµã («Á 2.) ÊÓËÃѺ¾ é¹ Õè Ô¹ ӹdz Ò ¾ é¹ Õè˹éÒµÑ éò¹º¹ Í ÃÒÂ

5 237 net assimilation rate (NAR) à»ç¹ Ѫ¹ÕºÍ»ÃÐÊÔ ÔÀҾ㹠ÒÃÃѺáÊ Ëà ÍÊÑ à ÃÒÐËìáÊ Í ãº¾ ª (˹èÇ ÃÑÁ/«Á./Çѹ) [8] ӹdzä é Ò Êٵà NAR = w. ln La/ t. La â  Õè w = ¹éÓË¹Ñ áëé ( ÃÑÁ) Í ãº ÕèÃÐÂÐàÇÅÒ t, t = ÃÐÂÐàÇÅÒ (7 Çѹ) áåð La = ¾ é¹ Õè㺠ÕèÃÐÂÐàÇÅÒ t («Á 2.) 3. ¼Å ÒÃÈÖ ÉÒáÅÐÇÔ Òóì Growth rate Ò ÒÃÈÖ ÉÒ¾ºÇèÒ éòç ÕèäÁèä éãêè»øëâáõ growth rate ¹éÍ ÅÓµé¹á ÃÐá ù ãºàëå Í áåðáëé µòâëåñ»åù 72 Çѹ ๠èí Ò Ò ÒµØä¹âµÃà ¹ÍÂèÒ Ãعáà Êèǹ éòç ÕèãÊè»Øë ä¹âµãà ¹¹Ñé¹ ¾ºÇèÒ growth rate Ñé 3 ÃÐÂÐ ÒÃà ÃÔ àµôºâµ Í vegetative, reproductive áåð ripening phase à¾ôèá Öé¹µÒÁ»ÃÔÁÒ³ ÒÃãªé»Øë Õèà¾ÔèÁ Öé¹ (ÃÙ» Õè 1) ๠èí Ò ä¹âµãà ¹à»ç¹ ҵتèÇ Êè àêãôá ÒÃà ÃÔ àµôºâµâ Âà ¾ÒÐ ÒÃà ÃÔ àµôºâµêèç¹âí [9] ¹Í Ò ¹ÕéÂÑ ¾ºÍÕ éçâçèò»øëâ áíáâáà¹õâá«ñåà µêè àêãôá ÒÃà ÃÔ àµôºâµã¹ãðâð vegetative ÁÒ ÇèÒ»ØëÂÂÙàÃÕ 㹠³Ð Õè éòç Õèä éãñº»øëââùàãõâáõ ÒÃà ÃÔ àµôºâµãðâð ripening ÁÒ ÇèÒ Õèà»ç¹àªè¹¹ÕéÍÒ à¹ èí ÁÒ Ò»Øë áíáâáà¹õâá«ñåà µ¹í Ò ÐÁÕÊèǹ»ÃРͺ Í ä¹âµãà ¹ã¹ÃÙ»áÍÁâÁà¹ÕÂÁÍÔÍ͹ (NH 4+ ) áåéç ÂÑ ÁÕ ÓÁРѹ «Öè ªèÇÂÊè àêãôá ÒÃà ÃÔ àµôºâµ Í éòç Êèǹ»ØëÂÂÙàÃÕÂÍÒ ÐÍÂÙèã¹ÃÙ» Õèà»ç¹»ÃÐ⪹ì Ѻ¾ ªä éªéò ÇèÒàÁ èííâùèã¹êòãåðåòâ ÒµØÍÒËÒà modified Hoagland s solution ÕèäÁèÁÕä¹âµÃà ¹ Òà ÅÍ ¹ÕéáÊ ãëéàëç¹çèòã¹êàò¾»åù ÕèäÁèÁÕ ÒµØä¹âµÃà ¹»ØëÂáÍÁâÁà¹ÕÂÁ«ÑÅà µ Ðà»ç¹»ÃÐ⪹ìµèÍ éòçã¹ãðâðáã Ëà ÍÃÐÂÐ vegetative «Öè»Øëª¹Ô ¹ÕéÁÕ ÇÒÁà»ç¹»ÃÐ⪹ìµèÍ Òà à ÃÔ àµôºâµêèç¹âí «Öè à»ç¹ãðâð ÕèÊÓ Ñ ÕèÊØ Í ÒÃà ÃÔ àµôºâµ Í ¾ ª [10] ÍÂèÒ äã çµòá ÒÃãªé»ØëÂáÍÁâÁà¹ÕÂÁ«ÑÅà µà Ô¹ ÇèÒ 40 ÔâÅ ÃÑÁä¹âµÃà ¹/äÃè äáè ÓãËé growth rate Í éòç à¾ôèá Öé¹ Ö äáè ÇÃãªé»Øëª¹Ô ¹Õéà Ô¹ ÇèÒ 40 ÔâÅ ÃÑÁä¹âµÃà ¹/äÃè Leaf Area Index (LAI) éòçà éòëíá¾ñ¹ Øì» ØÁ Ò¹Õ 1 ÁÕ LAI à¾ôèá Öé¹ Ñé 3 ÃÐÂÐàÁ èíãªé»øëâ»ãôáò³êù Öé¹ â  éòç Õèä éãñº»øëâä¹âµãà ¹ÁÕ LAI ã¹ãðâð reproductive ÁÒ ÇèÒÃÐÂÐÍ è¹ (ÃÙ» Õè 2) «Öè LAI äáèêí ÅéÍ Ñº growth rate ÕèºÑ¹ Ö ¼Å Ò ÇÒÁÊÙ ÊèǹÂÍ áê ãëéàëç¹çèò¹í Ò éòç Ðà ÃÔ éò¹ ÇÒÁÊÙ áåéç ãº Í éòçíò ÐÁÕ Òà ÂÒ ¹Ò éò¹ ÇÒÁ ÇéÒ ÓãËé¾ é¹ Õèãºà¾ÔèÁ Öé¹ Ö ÁÕÍÔ Ô¾Å ÓãËé LAI ÊÙ Öé¹ ÍÂèÒ äã çµòá Òà Õè¾ ªÁÕ LAI ÊÙ à Ô¹ ÇèÒ 1 ÓãËéÁÕ Òú ºÑ áê á Õèµ ÃÐ ºº¹ãº éòç ÍÒ ÓãËé»ÃÐÊÔ ÔÀҾ㹠ÒÃÊÑ à ÃÒÐËìáÊ Å Å Òà ÅÍ ¹ÕéÂÑ ¾º ÍÕ éçâçèò ÒÃãÊè»Ø ëâä¹âµãà ¹ÁÒ ÇèÒ 20 ÔâÅ ÃÑÁä¹âµÃà ¹/äÃè ÓãËé LAI ÁÕ èòáò ÇèÒ 1 Ñ ¹Ñ é¹ ÒÃãªé»Øë Ñé 2 ª¹Ô äáè ÇÃãÊèà Ô¹ 20 ÔâÅ ÃÑÁä¹âµÃà ¹/äÃè ¹Í Ò ¹ÕéÂÑ ¾ºÍÕ éçâçèò ÒÃãªé»Øë ä¹âµãà ¹ Ñé 2 ª¹Ô ÓãËé LAI Í ÃÐÂÐ reproductive ÊÙ ÇèÒÃÐÂÐ vegetative áåð ripening áåð ÂÑ ÁÕ éíêñ à µíõ éçâçèò LAI Í éòç Õèãªé»ØëÂáÍÁâÁà¹ÕÂÁ«ÑÅà µãðâð ripening Å Å ÇèÒÃÐÂÐ reproductive áåðà èò ѺÃÐÂÐ vegetative (ÃÙ» Õ è 2) áê ÇèÒ㺠éòç ÐÁÕ¾ é¹ Õ èãºå Å àá èí¼èò¹¾é¹ãðâð reproductive ä»áåéç Ëà Í㺠éòçà Ô ÊÀÒ¾á èëã ÍÊÀÒ¾àÊ èíá (senescence) áåð ÒÃËÅØ ÃèÇ

6 238 (abscission) ä éàãçç ÇèÒ㺠éòç ÕèãÊè»ØëÂÂÙàÃÕ «Öè ÊÀÒ¾ ÒÃàÊ èíááåð ÒÃËÅØ ÃèÇ ¹ÕéÍÒ à Ô Ò ÒÃ Ò ÒµØÍÒËÒà [11] ๠èí Ò ÒÃãªé»Ø ëâáíáâáà¹õâá«ñåà µ ÓãËéà Ô ÇÒÁà»ç¹ à ã¹êòãåðåòâ ÊÙ ÇèÒ»ØëÂÂÙàÃÕ ÊÍ ÅéÍ Ñº ÒÃÈÖ ÉÒ Í Clark [12] Õ辺ÇèÒàÁ èí¾õàíª Í ÊÒÃÅÐÅÒµèÓ (äáèä é áê ¼Å éíáùå) Ò ÒÃãªé»Ø ëâáíáâáà¹õâá «ÑÅà µ ÓãËé Òà ٠ãªé ÒµØä¹âµÃà ¹ä é¹éíâå»ãð ͺ Ѻ éòçã¹ãðâð reproductive µéí Òà ҵØÍÒËÒÃã¹»ÃÔÁÒ³ÁÒ à¾ èíãªéã¹ ÒÃÊè àêãôá Í áåðàáåç ÍÒ ÓãËé ÒµØÍÒËÒà ٠à Å èí¹âéòâä» Õ èêèç¹âí ÁÕ¼ÅãËéãºá èãèç áê ÍÒ ÒÃ Ò ÒµØ áåðáëé µòâä» Ëà ÍàÁ èí¾õàíªµèó ÒµØàËÅç ÅÐÅÒÂÍÍ ÁÒä éáò [11] ÍÒ à»ç¹¾ôéµèí éòç ÓãËéà Ô ÒÃàÊ èíá áåð ÒÃËÅØ ÃèÇ Í ãº éòç éçâàªè¹ ѹ ÍÂèÒ äã çµòá éòç Õèä éãñº»øëâä¹âµãà ¹ÁÕ LAI ÁÒ ÇèÒ éòç ÕèäÁèä éãñº»øëâä¹âµãà ¹ áåðàá èí ä éãñº»øëâã¹»ãôáò³à¾ôèá Öé¹ ÐÊè ¼ÅãËé LAI Í éòçà¾ôèá Öé¹ à¹ èí ÁÒ Ò ÒµØä¹âµÃà ¹à»ç¹ ÒµØ ÕèªèÇÂÊè àêãôá ÒÃà ÃÔ àµôºâµ Í éòç [4] [13] éòç Õèä éãñº»øëâä¹âµãà ¹à¾Õ ¾Í ÐÁÕ Òà ÂÒ áåðà¾ôèá ¹Ò ÃÇÁ Ñé à¾ôèá»ãôáò³ Í à«ååì ÓãËéãºÁÕ ¹Ò ãë è Öé¹ áåðáõ ӹǹãºÁÒ Öé¹ [11] ¾ é¹ ÕèãºÃÇÁ Ö ÁÒ Öé¹ éçâ ÂÙàÃÕ R 2 = R 2 = R 2 = áíáâáà¹õâá«ñåà µ áíáâáà¹õâá«ñåà µ R 2 = R 2 = Growth rate 5 R 2 = kgn/rai 10 kgn/rai 20 kgn/rai 40 kgn/rai 80 kgn/rai vegetative reproductive ripening ÃÙ» Õè 1 Growth rate Í éòçà éòëíá¾ñ¹ Øì» ØÁ Ò¹Õ 1 Õèä éãñº»øëââùàãõâáåðáíáâáà¹õâá«ñåà µ 5 ÃРѺ

7 ÂÙàÃÕ áíáâáà¹õâá«ñåà µ R 2 = R 2 = R 2 = R 2 = R 2 = R 2 = Leaf Area Index 0 0 kgn/rai 10 kgn/rai 20 kgn/rai 40 kgn/rai 80 kgn/rai vegetative reproductive ripening ÃÙ» Õè 2 Leaf Area Index Í éòçà éòëíá¾ñ¹ Øì» ØÁ Ò¹Õ 1 Õèä éãñº»øëââùàãõâáåðáíáâáà¹õâá«ñåà µ 5 ÃРѺ á¹çâ¹éá Í LAI Í éòç Õèà¾ÔèÁ Öé¹µÒÁÍÒÂØ Í éòç áåð ÐÊÙ ÕèÊØ ã¹ãðâð éòçàãôèáíí ÃÇ (heading) (ÃÐÂÐ reproductive) ËÅÑ Ò ¹Ñé¹ LAI ЊŠ๠èí Ò ãº ÐàÃÔèÁàËÅ Í áåðãèç ËÅè¹ä» àá èíãºàãô èáãèç ËÅè¹ ç ÐÁռŠÓãËé LAI Å µèóå ä» éçâ ๠èí Ò ã¹ãðâð¹õ é㺠Ðá è áåðáõ»ãðêô ÔÀÒ¾ ã¹ ÒÃÊÑ à ÃÒÐËìáÊ ¹éÍÂÅ ¹Í Ò ¹Õé¾ ªàÃÔèÁÁÕ ÒÃÊÐÊÁ¹éÓË¹Ñ áëé ã¹àáåç ÁÒ Öé¹ [14] Net Assimilation Rate (NAR) ¾ºÇèÒã¹ÃÐÂÐ vegetative éòç Õèä éãñº»øëâáíáâáà¹õâá«ñåà µ 20 ÔâÅ ÃÑÁä¹âµÃà ¹/äÃè ÁÕ NAR ÊÙ ÕèÊØ áµè éò éòçä éãñº»øëââùàãõâ 40 ÔâÅ ÃÑÁä¹âµÃà ¹/äÃè ÐÁÕ NAR ÊÙ ÕèÊØ áê ãëéàëç¹çèò»øëâáíáâáà¹õâá«ñåà µáõêèç¹êè àêãôáãëé éòçà ÃÔ àµôºâµêñ à ÃÒÐËì áåðáõíñµãò ÒÃÊÐÊÁ¹éÓË¹Ñ áëé ÊØ Ô Õ ÇèÒàÁ èíãªé»ãôáò³à èò ѹ ¹Í Ò ¹ÕéÂÑ ¾ºÇèÒ NAR Í éòçã¹ãðâð vegetative Ðà¾ÔèÁ Öé¹ã¹ÃÐÂÐáÃ Í ÒÃà ÃÔ àµôºâµ áµè ÐÅ Å àá èí éòçíòâøáò Öé¹ (ÃÙ» Õè 3) áåð NAR Í éòçã¹ãðâð¹õéàá èíàµôá»øëââùàãõâáåð»øëâáíáâáà¹õâá«ñåà µáµ µèò ѹÁÒ Ñé ¹ÕéÍÒ à¹ èí ÁÒ Ò ªèÇ ¹Õéà»ç¹ªèÇ Õè éòçáõ ÒÃà ÃÔ ÁÒ ÕèÊØ Ñ ¹Ñé¹»Øë Õè ÓãËé éòçáõ growth rate ÁÒ ÕèÊØ Ð ÓãËéÁÕ NAR ÊÙ ä» éçâ ÊÓËÃѺ éòç ÕèäÁèÁÕ»ØëÂä¹âµÃà ¹ÁÕ NAR ¹éÍ ÇèÒ áê ÇèÒ㺠éòç ÁÕ»ÃÐÊÔ ÔÀҾ㹠ÒÃÊÑ à ÃÒÐËìáÊ ä é¹éíâ [14] Õèà»ç¹àªè¹¹Õé๠èí Ò ä¹âµãà ¹à»ç¹Í ì»ãð ͺ

8 240 Í ÅÍâà ÔÅÅì «Öè à»ç¹ã Çѵ Ø Õè Óà»ç¹µèÍ ÒÃÊÑ à ÃÒÐËìáÊ Í éòç ྠèí Ó˹éÒ ÕèÊÓ Ñã¹ Òà ٠áê áåð ÃеØé¹» Ô ÔÃÔÂÒáÊ ã¹ Ãкǹ ÒÃÊÑ à ÃÒÐËìáÊ àá èí éòç Ò ÒµØä¹âµÃà ¹ ÒÃÊÑ à ÃÒÐËìáÊ Å Å ÒÃà ÃÔ àµôºâµ çå Å [3] ÂÙàÃÕ R 2 = áíáâáà¹õâá«ñåà µ áíáâáà¹õâá«ñåà µ R 2 =0.443 R 2 = R 2 = R 2 = R 2 = Net Assimilation Rate 0 0 kgn/rai 10 kgn/rai 20 kgn/rai 40 kgn/rai 80 kgn/rai vegetative reproductive ripening ÃÙ» Õè 3 Net Assimilation Rate Í éòçà éòëíá¾ñ¹ Øì» ØÁ Ò¹Õ 1 Õèä éãñº»øëââùàãõâáåðáíáâáà¹õâá«ñåà µ 5 ÃРѺ ÒÃãªé»ØëÂä¹âµÃà ¹à¾ÔèÁ Öé¹äÁè ÓãËé NAR (r 2 = ) à¾ôèá Öé¹ã¹ Ø ÃÐÂÐ ÒÃà ÃÔ àµôºâµ ÍÒ à¹ èí ÁÒ Ò ÒÃà ÃÔ àµôºâµ Í éòçà»ç¹åñ É³Ð Í Sigmoid curve [11] áåð ÒÃµÍºÊ¹Í µèí»øëâ Í ¾ ª Ø ª¹Ô ÁÕ Õ Ó Ñ «Öè ÒÃà¾ÔèÁ»Øë РÓãËé¾ ªÁÕ ÒÃà ÃÔ àµôºâµáò Öé¹ ¹ Ö à ÃÔ ÊÙ ÊØ áµè éòä éãñº»øëâáò à Թ仾 ªÍÒ äáèáõ ÒÃà ÃÔ àµôºâµà¾ôèáëã ÍÍÒ ÁÕ ÒÃà ÃÔ àµôºâµå Å à¾ãòð ÇÒÁà»ç¹¾ÔÉ Í»Øë Õèä éãñºáò à Ô¹ä» [15] ÍÂèÒ äã çµòá NAR Í éòç㹪èç µé¹ Í ÃÐÂÐ vegetative оºÇèÒà Ô Ò ÍÔ Ô¾Å Í»Ø ëâä¹âµãà ¹ ๠èí ÁÒ Ò éòçâñ ÁÕ Ó¹Ç¹ãº áåð¾ é¹ Õ è㺹éíâ Ö äáèáõ ÒÃºÑ áê «Öè ѹáÅРѹ ÊÓËÃѺ NAR ÐÅ Å àá èííòâø Í éòçà¾ôèá Öé¹ ÍÒ à¹ èí ÁÒ Ò éòçáõãºáò Öé¹ áåðãºáõ ¹Ò ãë èáò Öé¹ Ö à Ô ÒÃºÑ áê Í ãºáò Öé¹ äáèä éãñºáê àµçá Õè [14] Ò ÒÃÈÖ ÉÒÅÑ É³ÐÍÒ ÒÃ Ò áåðíò ÒÃà»ç¹¾ÔÉ Ò ÒµØä¹âµÃà ¹ (symptom of nitrogen deficiency and nitrogen toxicity) Í éòç¾ñ¹ Øì» ØÁ Ò¹Õ 1 ¾ºÇèÒ éòçäáèáê ÍÒ ÒÃ Ò ã¹ãðâðáã Í ÒÃà ÃÔ àµôºâµ ๠èí Ò éòçêòáòã ãªé ÒµØáÅÐÍÒËÒà ÕèÊÐÊÁÍÂÙèã¹àÁÅç áµè éòçàãôèááê ÍÒ ÒÃËÅÑ ÍÒÂØ 20 Çѹ â  éòç ÕèäÁèä éãêè»øëâ ÐÁÕÅÓµé¹ ¹Ò àåç á ÃÐá ù áåðáõ

9 241 ÒÃà ÃÔ éò¹ ÇÒÁÊÙ à¾õâ ÍÂèÒ à ÕÂÇ áµèäáèáõ ÒÃà ÃÔ Ò éò¹ éò ÊÕ Í µé¹áõêõà ÕÂÇ«Õ Å ¹ÍÍ ÊÕàËÅ Í ãº ÕèÍÍ ãëáèáõ ¹Ò àãõâçàåç áåðêõà ÕÂÇ«Õ à¾ãòðä¹âµãà ¹à»ç¹ ÒµØÍÒËÒÃ Õ è Óà»ç¹µèÍ ÒÃà ÃÔ àµôºâµ Í éòçà»ç¹íâèò ÁÒ áåðâñ à»ç¹êèç¹»ãð ͺ Í â»ãµõ¹áåð ÅÍâà ÔÅÅì â ¾ºÇèÒã¹ 1 âáàå ØÅ Í ÅÍâà ÔÅÅì»ÃРͺ éçâä¹âµãà ¹ Ö 4 ÍеÍÁ [3] Ñ ¹Ñ é¹àá èí Ò ä¹âµãà ¹ ÓãËé»ÃÔÁÒ³ ÅÍâà ÔÅÅì¹éÍÂ ãº Ö ÁÕÊÕ«Õ Ò Êè ¼ÅãËéÁÕ ÒÃÊÑ à ÃÒÐËìáÊ ¹éÍ µé¹¾ ª Ö á ÃÐá ù áåðáõ ÒÃà ÃÔ àµôºâµ¹éíâ áåðàá èí éòçáõíòâøáò Öé¹ ÐáÊ ÍÒ ÒÃ Ò ä¹âµãà ¹Ãعáà Öé¹ â Â㺠à»åõèâ¹à»ç¹êõàëå Í áåðáëé µòâä»ã¹ ÕèÊØ (ÍÒÂØ 72 Çѹ) ÊÓËÃѺ éòç Õèä éãñº»øëâã¹»ãôáò³áò (40 áåð 80 ÔâÅ ÃÑÁä¹âµÃà ¹/äÃè) ã¹ãðâðáã ÁÕ ÒÃà ÃÔ àµôºâµªéòàåç ¹éÍ Ñé ¹ÕéÍÒ Ðà Ô Ò ä éãñº ä¹âµãà ¹ã¹»ÃÔÁÒ³ÁÒ ÓãËé éòçµéí ÁÕ ÒûÃѺµÑÇ ÒÃà ÃÔ àµôºâµã¹ªèç áã Ö ÍÒ ÐªÐ Ñ ä»ºéò áµèµèíáò çà ÃÔ àµôºâµµòá» µô àá èí éòçáõíòâøà¾ô èá Ö é¹ çàãô èááê ÍÒ ÒÃ Ò ä¹âµãà ¹ â  ÐàËç¹ä éçèò àãôèááê ÍÒ Òà Õè㺠ÕèÍÂÙè éò¹åèò Ëà Íãºá è èí¹ â ÂãºàÃÔèÁÁÕÊÕàËÅ Í Õèà»ç¹àªè¹¹Õé çà¾ãòðçèò ÒµØ ä¹âµãà ¹à»ç¹ ÒµØ ÕèÊÒÁÒà à Å èí¹âéòâä é èòâ (mobile element) «Öè Ð Ù ÅÓàÅÕÂ Ò Êèǹ Í ¾ ª Õèá èáåéçä»âñ Êèǹ ÕèÂÑ Íè͹ÍÂÙè [15] [9] Ñ ¹Ñé¹ÍÒ ÒÃ Ò ä¹âµãà ¹ Ö»ÃÒ ÕèÊèǹ Õè á è ÕèÊØ Í ¾ ª èí¹ áåð Ø à ÃÔ (growing point) Ðà»ç¹ Ø ÊØ éòâ Õè ÐáÊ ÍÒ Òà áåð ÐàËç¹ ä éçèò éòç ÕèãÊè»ØëÂáÍÁâÁà¹ÕÂÁ«ÑÅà µ 㺠ÐÁÕÊÕà ÕÂÇÁÒ ÇèÒàÁ èíà Õº Ѻ㺠éòç ÕèãÊè»ØëÂÂÙàÃÕ Ñé ¹ÕéÍÒ Ðà Ô Ò Êèǹ»ÃРͺ㹻ØëÂáÍÁâÁà¹ÕÂÁ«ÑÅà µ «Öè ÁÕ ÓÁРѹà»ç¹Êèǹ»ÃРͺÍÂÙè éçâ ÓÁРѹÁÕ¼Å Ò ÍéÍÁµèÍ ÒÃÊÑ à ÃÒÐËì ÅÍâà ÔÅÅì Í ¾ ª [13] [16] «Öè ÍÒ ÐÁÕÊèǹªèÇ ÓãËé»ÃÔÁÒ³ ÅÍâà ÔÅÅìã¹ãº éòçà¾ôèá Öé¹ «Öè ÅÍâà ÔÅÅìà»ç¹Êèǹ Õè ÓãËé㺾 ªÁÕÊÕà ÕÂÇ Ö ÓãËé㺠éòç ÕèãÊè»ØëÂáÍÁâÁà¹ÕÂÁ«ÑÅà µ ÁÕÊÕà ÕÂÇà éááò ÇèÒ éòç Õèä éãñº»øëâã¹»ãôáò³áò ÐÁÕ ÒÃÍÍ Í ä éªéò ÇèÒ Ñé ¹Õéà¾ÃÒÐ éòä éãñºä¹âµãà ¹ÁÒ ä¹âµãà ¹ ÐÊè àêãôáãëéáõ ÒÃà ÃÔ àµôºâµ Ò éò¹ vegetative growth ÁÒ ¾ ª ÐÁØè ÊÃéÒ áµèåóµé¹áåðãºáò ÇèÒ ÒÃÊÃéÒ Í áåðàáåç [3] [4] Ö ÍÒ Ð ÓãËéÁÕ ÒÃÍÍ Í ªéÒ ÇèÒ áåðàá èí éòçáõíòâøáò Öé¹ éòçáõ ÒÃáÊ ÍÒ ÒÃ Ò ÒµØ ä¹âµãà ¹ÁÒ Öé¹ Ñé ¹Õé๠èí Ò ÊÒÃÍÒËÒÃà ͺ Ñé ËÁ ÕèÁÕã¹ãº Ð Ù à Å èí¹âéòâä»êðêá ÕèàÁÅç Ö ÓãËéãºÁÕÊÕàËÅ Í áåðàãôèááëé µòâä» 4. ÊÃØ»¼Å ÒÃÈÖ ÉÒáÅÐ éíàê¹íá¹ð Ò ÒÃÈÖ ÉÒ ÐàËç¹ä éçèò»øëâáíáâáà¹õâá«ñåà µ ÓãËé éòçà éòëíá¾ñ¹ Øì» ØÁ Ò¹Õ 1 ÁÕ Òà µíºê¹í Ò ÊÃÕÃÇÔ ÂÒ éò¹ growth rate, leaf area index (LAI) áåð net assimilation rate (NAR) Õ ÇèÒ ÒÃãªé»ØëÂÂÙàÃÕ ÊÓËÃѺ»ÃÔÁÒ³»Ø뾺ÇèÒ ÒÃãªé»Øë 80 ÔâÅ ÃÑÁä¹âµÃà ¹/äÃè éòç ÐÍÍ Í áµèàáåç éòçåõº ÍÂèÒ äã çµòá ÒÃãªéáÍÁâÁà¹ÕÂÁ«ÑÅà µ 20 ÔâÅ ÃÑÁä¹âµÃà ¹/äÃè Ð ÓãËé éòç ÁÕ NAR ÊÙ ÊØ áåð¼å¼åôµêù ÊØ ÍÕ éçâ â  éòç Õèãªé»ØëÂáÍÁâÁà¹ÕÂÁ«ÑÅà µ 10, 20 áåð 40 ÔâÅ ÃÑÁ ÐãËé¼Å¼ÅÔµà èò Ѻ 309, 1,065 áåð 768 ÔâÅ ÃÑÁ/äÃè µòáåó Ѻ Êèǹ éòç Õèä éãñº»øëââùàãõâ ä éãñº¼å¼åôµ/äãèµèó ÇèÒ â ÂÁռżÅÔµà ÅÕèÂà èò Ѻ 165, 426 áåð 489 ÔâÅ ÃÑÁ/äÃè àá èíãªé»øëâ ÂÙàÃÕ 10, 20 áåð 40 ÔâÅ ÃÑÁä¹âµÃà ¹/äÃè ¹Í Ò ¹ÕéÂÑ ¾ºÇèÒ éòç Õèãªé»Øë¹éÍ ÇèÒ 20 ÔâÅ ÃÑÁ ä¹âµãà ¹/äÃè ÐÁÕ ÒÃà ÃÔ àµôºâµªéò ÅÓµé¹á ÃÐá ù ãºá èáõêõà ÕÂÇ«Õ Å ¹ÍÍ ÊÕàËÅ Í áåð

10 242 à»åõèâ¹à»ç¹êõ¹éóµòå áµè éòç Õèä éãñº»øëâ 80 ÔâÅ ÃÑÁä¹âµÃà ¹/äÃè ÐÁÕ Ó¹Ç¹ãºà¾ÔèÁ¼Ô» µô áåðáõ ÊÕà ÕÂÇà éá áåðäáèä éãñº¼å¼åôµ àªè¹à ÕÂÇ Ñº éòç Õ è»åù â ÂäÁèÁÕ»Ø ëâä¹âµãà ¹ Ñ ¹Ñ é¹ ÒÃãªé»Ø ëâä¹âµãà ¹ ÇÃãªéã¹»ÃÔÁÒ³äÁèà Ô¹ 20 ÔâÅ ÃÑÁä¹âµÃà ¹/äÃè áåð ÇÃãªé»Ø ëâáíáâáà¹õâá«ñåà µã¹ Ô¹ Õ èáõ»ãôáò³ ä¹âµãà ¹µèÓá ¹ ÒÃãªé»ØëÂÂÙàÃÕ áµèµéí ÇÃÃÐÇÑ ÒÃãªé»Øëª¹Ô ¹Õéã¹ Ô¹ Õèà»ç¹ Ã Ñ éçâ ã¹ Òà ÅÍ àã èí Ñ ÅèÒǹÕéã¹âÍ ÒʵèÍä» ÇÃãËé ÇÒÁÊÓ Ñ àã èí Í ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ¾Õàͪ Í ÊÒÃÅÐÅÒ ÃÇÁ Ñé ÒùÓä éò à¾ãòð Ðà ÕèÂÇ éí Ѻ ÇÒÁà»ç¹»ÃÐ⪹ì Í áãè ÒµØ ÕèÈÖ ÉÒ ÃÇÁ Ö áãè ÒµØ ÕèÁÕã¹ÊÒÃÅÐÅÒÂáÅÐã¹¹éÓ»ÃÐ»Ò Õè¹ÓÁÒãªé ÅÍ 5. àí ÊÒÃÍéÒ ÍÔ 1. àí Ê Ç¹ ªÙÇÔÊÔ ØÅ, 2543, éòç¾ñ¹ Ø ì» ØÁ Ò¹Õ 1, ½èÒ èòâ Í à â¹âåâõ, Ê ÒºÑ¹ÇÔ Ñ éòç, ÃÁÇÔªÒ ÒÃà ɵÃ, ÃÐ ÃÇ à ɵÃáÅÐÊË Ã³ì. 2. Fagaria, N. K., Baligar, V. C., and Jones, C. A., 1990, Growth and Mineral Nutrition of Field Crops, Marcel Dekker, New York, 476 p. 3. Ross, S., 1989, Soil Processes a Systematic Approach, Great Britain at the University Press, Cambridge, USA, pp ³Ò ÒÃÂìÀÒ ÇÔªÒ» ¾ÕÇÔ ÂÒ, 2535,» ¾ÕÇÔ ÂÒຠéí µé¹, ÀÒ ÇÔªÒ» ¾ÕÇÔ ÂÒ, ³Ðà ɵÃ, ÁËÒÇÔ ÂÒÅÑÂà ɵÃÈÒʵÃì, 730 ˹éÒ. 5. ÍǾ Á¾ Éì µç»ãðâ ì, 2543, ÒÃÈÖ ÉÒ ÒÃà ÃÔ àµôºâµáåð ÒÃãªé ÒµØä¹âµÃà ¹ Í ¼Ñ Ò ËÍÁ (Lactuca sativa L.) Õè»ÅÙ â ÂäÁèãªé Ô¹ éçâà ¹Ô deep water culture éçâ ÇÒÁà éá é¹ Í ÊÒÃÅÐÅÒ ҵØÍÒËÒà Õèáµ µèò ѹ,»Ñ ËÒ¾ÔàÈÉ»ÃÔ Òâ, ÀÒ ÇÔªÒ¾ ªÊǹ, ÁËÒÇÔ ÂÒÅÑÂà ɵÃÈÒʵÃì, 18 ˹éÒ. 6. Whipker, B. E. and Hammer, P. A., 1998, Comparison of Hydroponic Solutions for Poinsettia Nutrition Studies, Journal of Plant Nutrition, Vol. 21, No. 3, pp Botella, M. A., Martinez, V., Nieves, M., and Cerda, A., 1997, Effect of Salinity on the Growth and Nitrate Uptake by Wheat Seedlings, Journal of Plant Nutrition, Vol. 20, No. 6, pp Jones, J. B., Wolf, J. B., and Mills, H. A., 1991, Plant Analysis Handbook, Micro-macro Publishing, USA, 213 p. 9. Jones, J. B., 1998, Plant Nutrition Manual, CRC Press, USA, 149 p. 10. Tisdale, S. L., Nelson, W. L., and Beaton, I. D., 1990, Soil Fertility and Fertilizers, Macmillan, Singapore, 754 p.

11 ÊÁºØ ൪ðàô ÒÇѲ¹ì, 2538, ÊÃÕÃÇÔ ÂÒ Í ¾ ª, ÀÒ ÇÔªÒ¾Ä ÉÈÒʵÃì, ³ÐÇÔ ÂÒÈÒʵÃì, ÁËÒÇÔ ÂÒÅÑÂà ɵÃÈÒʵÃì, 213 ˹éÒ. 12. Tan, X. W., Ikeda, H., and Masayuki, O., 2000, The Absorption, Translocation, and Assimilation of Urea, Nitrate or Ammonium in Tomato Plants Different Plant Growth Stages in Hydroponic Culture, Scientia Horticulturae, Vol. 84, pp Clark, H. E. and Shive, J. W., 1984, The Influence of ph of Culture Solution on the Rate of Absorption of Ammonium and Nitrate Nitrogen by the Tomato Plant, Soil Science, Vol. 37, pp Cabrera, R., Evans, R. Y., Paul, J. L., and Morisot, A., 1996, The Uptake of Nitrate and Ammonium by Greenhouse Roses, Acta-Horticulturae, Vol. 424, pp ÊÁÈÑ Ô ì ÈÔÃÔ¾Ò¹Ôªà ÃÔ, 2535, ¼Å Í ÍѵÃÒ»Ø ëâä¹âµãà ¹áÅÐÇѹ»ÅÙ µèí ÒÃà ÃÔ àµôºâµ ¼Å¼ÅÔµ áåðí ì»ãð ͺ Í ¼Å¼ÅÔµ éòçã¹à µàò àë¹ ÍµÍ¹ÅèÒ, ÇÔ ÂÒ¹Ô¾¹ ì»ãô Òâ, ÁËÒÇÔ ÂÒÅÑÂà ɵÃÈÒʵÃì, 162 ˹éÒ. 16. Romanova, A., Kuznetsova, L., Golovina, E., and Novichkova, N., 1987, The Excess of Nitrate (Nitrogen Stress) and Photosynthesis in Higher Plant, Biological Science, Vol. 53, No. 5-6, pp